Podcasts about jagie

In dieser Folge widmen sich Michi und Moritz einem bedeutenden Moment der osteuropäischen Geschichte: der Polnisch-Litauischen Union. Im Mittelpunkt stehen dabei Władysław II. Jagiełło und seine Frau Hedwig, deren Heirat nicht nur persönlich, sondern vor allem politisch weitreichende Folgen hatte. Wie kam es zur Union? Was machte dieses Bündnis so besonders? Und welche Rolle spielten Macht, Glauben und Diplomatie in dieser Verbindung zweier großer Reiche?

In dieser Folge widmen sich Michi und Moritz einem bedeutenden Moment der osteuropäischen Geschichte: der Polnisch-Litauischen Union. Im Mittelpunkt stehen dabei Władysław II. Jagiełło und seine Frau Hedwig, deren Heirat nicht nur persönlich, sondern vor allem politisch weitreichende Folgen hatte. Wie kam es zur Union? Was machte dieses Bündnis so besonders? Und welche Rolle spielten Macht, Glauben und Diplomatie in dieser Verbindung zweier großer Reiche?

Czy kiedykolwiek zobaczymy polską drużynę koszykówki w NBA? Niestety, to inna liga! Ale...Dziś naszym gościem jest Tomasz Jagiełka, trener pierwszoligowego klubu koszykówki. Rozmawiamy o budowaniu silnej drużyny, wyzwaniach trenerskich i odpowiedzialności, która stoi za sukcesem zespołu. Tomek od 14 lat prowadzi tyską drużynę, stając się jej filarem i strategiem. Jego spojrzenie na koszykówkę jest unikalne i pełne pasji.Chcecie poznać kulisy pracy trenera i dowiedzieć się, jak wygląda prawdziwe życie na ławce? Zapraszamy do odcinka!Prowadzi: Sandro Surwiło

Wymiana oznacza, że dwie osoby wymieniają się czymś. Np. jedna osoba ma jabłko a druga ma gruszkę. Wymiana oznacza, że się zamienią tymi owocami. Wymiana kolumbijska to wymiana pomiędzy kontynentami. Europa, Azja i Afryka są położone blisko siebie i od dawna ludzie wymieniali się różnymi rzeczami. Np. przewozili zwierzęta z jednego kontynentu na drugi. Jednak przez parę tysięcy lat obie Ameryki leżały daleko. Dziś będziemy mówić o wymianie między tymi kontynentami. Europa, Azja i Afryka są nazywane Starym Światem, a Ameryka Północna i Południowa są nazywane Nowym Światem. Czym się wymienił nowy i stary świat? O tym właśnie będziemy dzisiaj mówić. Najpierw jednak zastanówmy się dlaczego europejscy żeglarze popłynęli do Ameryki.Krzysztof Kolumb chciał popłynąć do Indii. Dlaczego więc popłynął do Ameryki? Handel z Indiami był bardzo ważny. Kiedyś prowadzono go drogą lądową. Ale ponieważ na drodze do Indii pojawiły się państwa islamskie zaczęto szukać drogi morskiej. O Islamie mówiliśmy w odcinku 123. Muzułmanie czyli wyznawcy Islamu podbili wiele państw. Z tego powodu nie można było wtedy pojechać do Indii. Portugalczycy znaleźli drogą dookoła Afryki. Była bardzo długa. Z tego powodu Hiszpanie postanowili popłynąć na zachód. Indie są na wschodzie. Kolumb wiedział jednak, że ziemia jest okrągła i jak popłynie na zachód to też dopłynie do Indii.Przed odkryciem Ameryki znano trzy kontynenty: Europę, Azję i Afrykę. Gdy odkrywcy popłynęli na zachód odkryli dwa kolejne kontynenty: Amerykę Północną i Amerykę Południową. Te pierwsze trzy kontynenty nazywano starym światem. Czy pamiętacie jak nazywano dwie Ameryki? Nazywano je nowym światem. Co Europejczycy zawieźli do nowego świata?Do Ameryki zawieziono dużo dobrych rzeczy. Np. kawę, którą obecnie uprawia się w Kolumbii, albo trzcinę cukrową, którą uprawia się w Meksyku. Kolumbia leży w Ameryce Południowej, a Meksyk w Północnej. Przywieziono jednak także wiele złych rzeczy, np. choroby. W obu Amerykach ludzie przez tysiące lat żyli osobno i mieli inne choroby. Ospę do nowego świata przywieźli Europejczycy. Zmarło na nią bardzo dużo Indian.Co jeszcze zawieziono do Ameryki? Kawa to roślina, która pochodzi z Afryki, ale została zawieziona do Ameryki i wiele osób uważa, że najlepsze kawa jest z Kolumbii. Inni uważają, że kawa z Afryki np. z Etiopii czy Kenii jest najlepsza. Tak więc choć kawa pochodzi z Afryki dziś jest uprawiana także w Ameryce, np. w Kolumbii. Przy okazji możecie zapamiętać, że nazwa państwa Kolumbia pochodzi od nazwiska odkrywcy Ameryki czyli Krzysztofa Kolumba.Kawa była ważna także dla ludzi religijnych. Kiedyś ludzie modlili się bardzo długo i aby nie zasnąć pili kawę.Jeszcze ciekawsza jest historia trzciny cukrowej. Nowa Gwinea to wyspa na północ od Australii. Właśnie stamtąd pochodzi trzcina cukrowa. Przywieziono ją do Azji, później do Europy, a gdy odkryto Amerykę także tam. Trzcinę cukrową w Ameryce uprawiali czarni niewolnicy. Z tej trzciny robiono cukier, który ma taki jasno brązowy kolor. Ludzie, którzy chcieli zaprotestować przeciwko niewolnictwu nie jedli tego cukru.A co przywieziono z nowego świata do starego? W Europie kiedyś nie było tytoniu i nikt nie palił papierosów. Tytoń przywieziono z Ameryki i ludzie zaczęli palić także w starym świecie, między innymi w Europie.Jaką jeszcze roślinę przywieziono z Ameryki? Kukurydza pochodzi z Ameryki, konkretnie z Meksyku. Gdyby nie Kolumb nie moglibyście jeść popcornu.A co słodkiego przywieziono z Ameryki? Kakaowiec to roślina rosnąca w między innymi w Ekwadorze czyli pośrodku między Ameryką Północną i Południową. Nasiona tej rośliny się mieli i tak powstaje kakao, które można pić. Ten proszek jest też potrzebny do wyrobu czekolady. Gdyby więc nie odkryto Ameryki nie byłoby czekolady w Europie.Czy pamiętacie czym była wymiana kolumbijska? Towary ze starego świata czyli Europy, Azji i Afryki zawożono do nowego świata czyli do Ameryki Północnej i Południowej, ale także w drugą stronę.Z tą wymianą kolumbijską jest związany handel trójkątny. Statki pływały wtedy po kształcie przypominającym trójkąt. Kupcy wywozili do Afryki tkaniny i wyroby żelazne. Za to kupowali czarnych niewolników, których zawozili do Ameryki. Tam ich sprzedawali do pracy na plantacjach. Z Ameryki przywozili cukier, bawełnę i tytoń.Dlaczego jednak przywożono czarnych niewolników z Afryki? Na początku Europejczycy chcieli zmusić Indian do uprawy np. trzciny cukrowej. Ale Indianie szybko umierali na przywiezione choroby. Dlatego przywieziono Afrykanów. Oni od dawna mieli kontakt z Europą i Azją. Dzięki temu byli odporni na choroby ze starego świata.Co zapamiętaliście?Co przewieziono podczas wymiany kolumbijskiej?Czy pamiętacie skąd pochodzi trzcina cukrowa?Skąd pochodzi kawa?Skąd pochodzi kukurydza?Skąd pochodzi kakao?Dlaczego Kolumb popłynął do Ameryki?Dzisiaj możecie spotkać ziemniaki i kukurydzę rosnące na polach w Polsce, a przecież obie te rośliny przybyły z Ameryki. Z kolei tam możecie zobaczyć krowy w Argentynie czy konie w Stanach Zjednoczonych, a przecież tych zwierząt tam kiedyś nie było. Wymiana kolumbijska sprawiła, że rośliny, zwierzęta, ludzie i choroby przemieściły się ze starego świata do nowego i także w drugą stronę. Świat, w którym żyjemy wymieszał ludzi.Na koniec mam do was pytanie czy król Władysław Jagiełło mógł jeść ziemniaki? Pewnie pamiętacie, że Jagiełło pokonał Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku. Jagiełło zmarł 24 lata później w 1434, a Kolumb popłynął do Ameryki dopiero w 1492 czyli 58 lat po śmierci Jagiełły. Tak więc Jagiełło na pewno nigdy nie jadł ziemniaków, bo przywieziono je dopiero po odkryciu Ameryki. Nie mógł też jeść kukurydzy czy pić kakao. Na pewno też nigdy nie widział indyka. Świat przed wymianą kolumbijską był zupełnie inny.

To opowieść o prawdziwej wielkości! Zabieram was w okres, kiedy nasza ojczyzna przeżywała swoje najbardziej chwalebne momenty i stanęła na równi z największymi mocarstwami świata! Prześledzimy drogę Rzeczypospolitej ku jej „Złotemu Wiekowi”, epoce, w której Polska nie tylko przetrwała, ale i rozkwitała, ale także dostrzeżemy pierwsze pęknięcia, które zaczęły pojawiać się w fundamentach tego imperium. Czy można było przewidzieć przyszłe trudności? Co zadecydowało o sile, a co o słabości unii polsko-litewskiej? W rozdziale pierwszym cofamy się do czasów Władysława Jagiełły, analizując genezę Unii w Krewie (1385), która zjednoczyła Polskę i Litwę w obliczu wspólnych zagrożeń. Prześledzimy również początki panowania Jagiełły, jego wyzwania związane z konsolidacją dwóch odmiennych światów oraz kluczowe momenty, takie jak wielka wojna z Zakonem Krzyżackim i bitwa pod Grunwaldem (1410) – jedno z najważniejszych starć średniowiecznej Europy. Omówimy jej skutki, w tym Pokój Toruński (1411) oraz dyplomatyczne zmagania króla. Na koniec tej części dowiecie się, jak nadawane przywileje szlacheckie powoli zmieniały równowagę sił w państwie. Rozdział drugi poświęcony jest dwóm synom Jagiełły – Władysławowi III Warneńczykowi oraz Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Poznamy losy młodego króla Władysława III, który, próbując powstrzymać ekspansję Imperium Osmańskiego, poległ w bitwie pod Warną (1444). Następnie poznamy rządy Kazimierza IV, który, mimo wielkich wyzwań politycznych, potrafił zjednoczyć państwo i zapisać się jako jeden z najwybitniejszych władców dynastii Jagiellonów. W trzecim rozdziale przenosimy się w burzliwy okres panowania Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka. Zobaczymy, jak ich decyzje oraz rosnące wpływy magnaterii wpłynęły na dalsze losy państwa. Sprawdzimy też, co stało się ze szlachtą za czasów Olbrachta i czy pewne powiedzenia ma w sobie ziarno prawdy… Rozdział czwarty to historia XVI wieku – okresu Złotego Wieku Rzeczypospolitej. Przyjrzymy się panowaniu Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta, rozkwitowi kultury oraz ekonomii, a także kulminacyjnemu momentowi – zawarciu Unii Lubelskiej (1569), która przekształciła Polskę i Litwę w Rzeczpospolitą Obojga Narodów. W tle nie zabraknie wątków związanych z Boną Sforzą, jej wpływem na państwo oraz popularnym mitem kulinarnym. To odcinek pełen wielkich bitew, politycznych intryg, wzniosłych idei i ludzkich dylematów. Odcinek o triumfach i wyzwaniach, wielkich bitwach, skomplikowanej polityce oraz ambicjach, które zbudowały mocarstwo, ale i zasiały ziarna jego przyszłych problemów. Jeśli chcecie zrozumieć, jak Polska osiągnęła szczyt swojej potęgi i jakie lekcje płyną z tej historii, zapraszam! Dobrego słuchania! Rafał :) Timeline: 0:00 Intro 3:27 Rozdział I: Jagiełło. 5-minutowe podsumowanie Historii Polski od Słowian, po Unię w Krewie 9:38 Unia w Krewie 13:08 Jagiełło. Początek rządów, ekspansja, konsolidacja 16:43 Krzyżacy; Bitwa pod Grunwaldem 28:06 Grunwald – znaczenie, Pokój Toruński 1411 30:17 Jagiełło po Grunwaldzie – pokoje, szlachta, zabezpieczenie sukcesji 35:46 Przywileje 41:15 Ekspansja za Jagiełły 45:33 Rozdział II: Dwóch Synów; Władysław Warneńczyk 47:36 Imperium Osmańskie 51:56 Bitwa pod Warną 55:56 Kazimierz Jagiellończyk 59:38 Rok 1454 - Elżbieta von Habsburg (Rakuszanka), Sejm, Wojna 13-letnia 1:13:08 Rozdział III: Na Rozdrożu; Jan Olbracht. 1:25:23 Aleksander Jagiellończyk 1:29:52 Szlachta / Możnowładztwo / Magnateria – kto jest kim? 1:33:39 Dalsze losy Aleksandra Jagiellończyka 1:38:10 Rozdział IV: XVI Wiek, Złoty Wiek! 1:51:28 Zygmunt Stary 2:03:04 Bona Sforza 2:07:35 Zygmunt August – ostatni Jagiellon 2:11:38 Bałtyk i walka o Dominium Maris Baltici 2:16:11 Unia Lubelska 2:22:35 Epilog 2:24:36 Outro 2:25:51 Patroni 2:27:04 Ciekawostka Moja książka „Historia dla Odważnych” – kup szybko i bezpiecznie na https://odwaga.alt.pl

Sześćset lat po swojej śmierci Jan Žižka - najbardziej znany z husyckich wodzów, wciąż budzi emocje. Dla jednych jest zbawcą Czech, który ocalił kraj przed Niemcami, dla drugich, religijnym fanatykiem, głównym sprawcą wojny, która zniszczyła państwo. Jedni i drudzy jednak zgadzają się co do tego - że Jan Žižka był militarnym geniuszem; z szeregu wielkich bitew, jakie stoczył podczas wojen husyckich - zwykle walcząc mniejszymi od przeciwnika siłami, nie przegrał ani jednej.W najnowszym odcinku Czechostacji, razem z historykiem średniowiecza Janem Škvrňákiem, rozmawiamy jednak nie tylko o ostatnich pięciu latach życia legendarnego husyckiego wodza, latach, o których historycy, dzięki licznym kronikom, wiedzą całkiem sporo.W naszej rozmowie jest też miejsce na to, co działo się w życiu Jana Žižki przed 1419 rokiem, rokiem w którym wybuchła w Królestwie Czech husycka rewolucja. Bo o tym okresie życia - czyli w sumie większej jego części, wiadomo niezbyt wiele.Co nie znaczy, że nic - wiadomo np., że przyszły husycki wódz przez pewną część życia żywił się pospolitym bandytyzmem, kradnąc m.in. solone ryby. Niewykluczone też, że walczył - jako najemnik, w barwach angielskiego króla Henryka V w wojnie stuletniej, m.in. w bitwie długich łuków, czyli pod Azincourt.Są w historii Jana Žižki też liczne wątki polskie - był wśród czeskich żołnierzy zaciężnych, którzy wspierali Jagiełłę w wojnie z Krzyżakami. Później, już w czasie wojen husyckich - wziął do niewoli Zawiszę Czarnego.W opowieści o Žižce nie brak też wątków - trudnych. Hetman bez wątpienia traktował husycką wiarę śmiertelnie poważnie - w dosłownym tego słowa znaczeniu - religijny fanatyzm i wynikające z niego okrucieństwo, przy równoczesnym braku politycznej elastyczności, zarzucali mu nawet sojusznicy. Dyskusja na ten temat trwa zresztą wśród historyków do dzisiaj - czy cel uświęcał środki i jak wyglądałyby wojny husyckie, gdyby Jana Žižki - w pierwszych pięciu, kluczowych latach ich trwania, zabrakło. Czy krucjaty zdławiłyby religijny ruch, który w tamtych czasach postulował odnowę katolicyzmu? Czy może brak hetmana, odrzucającego wszelkie kompromisy z - w jego rozumieniu - heretykami, pozwoliłby na zawarcie jakiegoś porozumienia z Rzeszą? W odcinku rozmawiamy głównie o Žižce, skoplikowane tło polityczne wojen husyckich jest więc tylko tłem. Im samym poświęcony był odcinek nr 5 Czechostacji, który znajdziecie tutaj.----------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Adam, Katarzyna, Krzysztof, Małgorzata, Marcin oraz ZbigniewBardzo Wam dziękuję

Izba Pożarnictwa Ochotniczej Straży Pożarnej w Bełżycach koło Lublina to wyjątkowe miejsce na mapie powiatu lubelskiego – zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Już dziś Izba posiada ok. 250 eksponatów, w tym wiele unikalnych przedmiotów i dokumentów o charakterze archiwalnym. Najbardziej interesującą część ekspozycji stanowią: rekwizytowe wozy konne wyposażone w sprzęt gaśniczy i pomocniczy, odrestaurowane sikawki ręczne, motopompy różnych typów i wielkości (w tym jedna z 1849 r.), hełmy z różnych okresów, toporki paradne, mundury i pasy strażackie czy sprzęt alarmowy służący do powiadamiania ludności o pożarze. W Izbie można znaleźć archiwalne dokumenty i zdjęcia, odrestaurowane rekwizytowe wozy oraz kolekcja ponad 40 miniatur wozów strażackich z różnych państw. W Izbie prezentowana jest też oryginalna rzeźba króla Władysława Jagiełły z 1917 roku, wpisana do rejestru zabytków województwa lubelskiego.

Jak z luźnej wspólnoty plemion udało się stworzyć państwo, które miało odegrać kluczową rolę w dziejach Europy? Dowiecie się tego wszystkiego w tym odcinku Podcastu Historycznego! Historia Polski - to pełna intryg, bitew i politycznych gier opowieść o ambicjach, przetrwaniu i dążeniu do jedności. Od plemion rozproszonych między imperiami, przez Mieszka I tworzącego swoje państwo przez wojnę i dyplomację, po czasy Kazimierza Wielkiego oraz Unię w Krewie łączącą przez osobę władcy Polskę i Litwę - to wszystko dało początek jednemu z najpotężniejszych graczy średniowiecznej Europy. Nasza polska historia to zaciekłe bitwy, śmiałe sojusze i nieustanna walki o przetrwanie, a ten odcinek to opowieść właśnie o niej! Zabieram Was w podróż od zarania dziejów aż po sam początek Jagiellonów. Dowiecie się, jak wyglądało życie plemion słowiańskich, takich jak Polanie, Wiślanie, Mazowszanie, Pomorzanie czy Ślężanie, które zamieszkiwały ziemie obecnej Polski. Przyjrzymy się, jak te różnorodne społeczności, żyjące w lasach, nad rzekami i na równinach, kształtowały swoje kultury, wiarę oraz struktury społeczne. Odkryjemy, jakie znaczenie miały rytuały religijne, kult przyrody oraz słowiańskie bóstwa, takie jak Perun, Weles czy Mokosz, które odgrywały kluczową rolę w ich codziennym życiu. Dowiecie się również, w jaki sposób te plemiona, wreszcie zjednoczone, zaczęły tworzyć fundamenty przyszłego państwa. Zaczynając od legendarnego Lecha, dalej Piasta Kołodzieja i jego syna Siemowita, aż po Mieszka I – pierwszego historycznego władcę Polski, który dzięki mądrym sojuszom i chrztowi w 966 roku, zbudował potężne i uznawane w Europie państwo. Omówimy jego sukcesy militarne, w tym zwycięstwo pod Cedynią, oraz skomplikowane relacje z Cesarstwem Niemieckim. Nie zabraknie również opowieści o Bolesławie Chrobrym, który kontynuował dzieło swojego ojca, rozbudowując państwo i dążąc do koronacji. Zobaczymy, jak jego polityka zjednoczenia Europy pod jednym chrześcijańskim sztandarem, w sojuszu z cesarzem Ottonem III, umocniła pozycję Polski w regionie. Prześledzimy bitwy, kampanie wojenne, a także zjazd gnieźnieński, który symbolicznie wyznaczył Polskę na mapie chrześcijańskiej Europy. Po jego odejściu zaczęły się kłopoty z utrzymaniem państwa w całości. Bolesław Smiały, syn Kazimierza Odnowiciela, kontynuował ambitną politykę, ale jego skłonność do konfliktów, w tym z Kościołem, ostatecznie przyczyniła się do jego upadku. Następnie Władysław Herman, próbując zachować jedność kraju, nie mógł utrzymać władzy nad własnymi synami, co ostatecznie doprowadziło do podziału Polski. Okres rozbicia dzielnicowego był czasem kompletnego chaosu, gdy Polska niemal zniknęła z mapy, ale nawet wówczas, poczas walk wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń, z czasem pojawiali się bohaterowie, jak Władysław Łokietek, którzy zjednoczyli kraj. Wreszcie Kazimierz Wielki, ostatni Piast, przekształcił Polskę w europejskie mocarstwo. Reformy gospodarcze, polityczne i militarne sprawiły, że Polska weszła w dobry czas i była silniejsza niż kiedykolwiek. A kiedy Jagiellonowie przejęli władzę, sprawił, że Polska stawała się jednym z najważniejszych królestw w Europie, trwała i walczyła, a jej historia stała się jedną z najwspanialszych opowieści, jakie zna historia. Dobrego słuchania! Rafał Timeline: 0:00 Intro 2:13 Rozdział I: Plansza 5:33 Europa we wczesnym średniowieczu 10:59 Rozdział II: Świt; Słowianie: Polanie, Wiślanie, Pomorzanie, Mazowszanie, Lędzianie, Ślężanie 19:43 Życie Słowian 22:42 Słowiańscy Bogowie: Perun, Weles, Światowid, Mokosz, Swaróg, Chors, Jarowit. 26:44 Społeczeństwo słowiańskie 29:53 Rozdział III: Piastowie i Mieszko 34:22 Mieszko I 36:48 Chrzest Polski 39:32 Podbój Pomorza, Hodon, Bitwa pod Cedynia 42:33 Ekspansja na wschód, niemieckie wewnętrzne spory, drugie małżeństwo, Szwecja, Dania 45:20 Otton III, podbój śląska i małopolski, schyłek rządów 47:58 Rozdział IV: Chrobry – znaczy dzielny 50:52 Zjazd Gnieźnieński 54:25 Po Ottonie III 58:46 Koronacja 1:02:45 Rozdział V: Kłopoty; Mieszko II Lambert 1:07:06 Kazimierz Odnowiciel 1:11:54 Bolesław Śmiały 1:16:30 Władysław Herman 1:19:43 Bolesław Krzywousty i Zbigniew 1:25:05 Samodzielne rządy Krzywoustego 1:27:42 Rozdział VI: Rozbicie dzielnicowe 1:31:51 Zewnetrzne zagrozenia - Niemcy, Krzyżacy, Mongołowie 1:36:00 Rozdział VII: Zjednoczenie i Progres 1:41:00 Kazimierz Wielki; reformy 1:45:17 Polityka Kazimierza Wielkiego 1:48:02 Rozdział VIII: Koniec Piastów, początek Jagiellonów 1:51:07 Unia z Litwą 1:56:17 Outro 1:57:41 Patroni 1:59:00 Ciekawostka Jeśli Ci się podoba - zostań Patronem! https://patronite.pl/podcasthistoryczny Zrodla: https://pastebin.com/GUXzKYwZ TT: https://twitter.com/sadowski_rafal IG: https://www.instagram.com/rafal_sadowskii Patroni: https://pastebin.com/Mm93kh6c Dziękuję, że jesteście! [autopromocja] Moja książka „Historia dla Odważnych” – kup szybko i bezpiecznie na https://odwaga.alt.pl

W najnowszym odcinku naszego podcastu mieliśmy przyjemność gościć Dorotę Pająk-Pudę, autorkę książki poświęconej Elżbiecie Granowskiej, trzeciej żonie Władysława Jagiełły. To już szósta książka Doroty, która zadebiutuje 25 września. Tym razem autorka zabiera nas w fascynującą podróż przez życie jednej z najbardziej niezwykłych kobiet średniowiecznej Polski.Elżbieta Granowska, choć znana głównie jako trzecia żona Władysława Jagiełły, miała życie pełne dramatycznych zwrotów akcji. W przeciwieństwie do innych żon Jagiełły, Elżbieta prowadziła majątek, co czyni ją postacią wyjątkową na tle innych kobiet dworu wawelskiego. Dorota Pająk-Puda podkreśla, że jej książka różni się od poprzednich, ponieważ historia Elżbiety wykracza poza mury Krakowa i Wawelu, skupiając się na rodach Melsztyńskich, Pileckich i Granowskich.W rozmowie z autorką dowiadujemy się, że książka jest wynikiem dogłębnych badań i opiera się na licznych źródłach i dokumentach historycznych. Dorota Pająk-Puda przyznaje, że największym wyzwaniem było dla niej opisanie relacji Elżbiety z Władysławem Jagiełłą, ponieważ w poprzednich książkach Jagiełło był przedstawiany jako mąż niekochający. Tym razem jednak Elżbieta staje się jego wybranką, co dodaje nowego wymiaru ich relacji.Elżbieta Granowska była kobietą wyzwoloną na tyle, na ile to było możliwe w tamtych czasach. Jej status wdowy dawał jej pewną swobodę, której nie miały inne kobiety. To właśnie ten aspekt jej życia sprawia, że książka Doroty Pająk-Pudy jest tak fascynująca. Autorka porównuje ją do bohaterki "Przeminęło z wiatrem", która mimo wielkiej polityki i wojny secesyjnej, skupia się na swoim życiu i obowiązkach.Jednym z najbardziej poruszających momentów rozmowy jest dyskusja o hejcie, z jakim spotkała się Elżbieta Granowska. Dorota Pająk-Puda podkreśla, że Elżbieta była ofiarą paszkwilanta Ciołka, który zniszczył jej reputację. Mimo to, autorka pokazuje, że Elżbieta była silną kobietą, która potrafiła radzić sobie z przeciwnościami losu.Książka Doroty Pająk-Pudy to nie tylko biografia historyczna, ale także opowieść o miłości, mezaliansach i walce o przetrwanie w trudnych czasach. To historia kobiety, która mimo wszelkich przeciwności, potrafiła zachować swoją godność i niezależność.Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o życiu Elżbiety Granowskiej i poznać fascynującą historię jej miłości z Władysławem Jagiełłą, koniecznie posłuchaj naszego najnowszego odcinka podcastu. To rozmowa, która z pewnością zainspiruje i zachwyci każdego miłośnika historii Polski.https://powieschistoryczna.pl/

Rozmowa trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r. https://wszechnica.org.pl/wyklad/droga-pod-wieden-1683/ 12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z 'półksiężycem'. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne. Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania - czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu. Kim byli Turcy osmańscy? Czym różnili się od Turków seldżuckich? Z pierwszej części rozmowy dowiadujemy się jak przebiegała wielka ekspansja Turków na zachód, podbój Konstantynopola w 1453 roku, i zaraz potem (w latach '70) opanowanie przez nich prawie całego basenu Morza Czarnego. Profesor Dariusz Kołodziejczyk opowiada o kontaktach polsko-tureckich, o pokojowym poselstwie króla Jagiełły, które w 1414 roku wyruszyło do Adrianopola (Konstantynopola). Cesarz Zygmunt Luksemburski prosił wprawdzie Jagiełłę o pomoc wojskową przeciwko Turkom, jednak król wybrał pokojowe rozwiązanie i zaproponował mediacje z ówczesnym sułtanem osmańskim Mefredem I. Zaproszeni historycy wspomnieli też o, znanym z podręczników szkolnych, chanacie krymskim, ostatnim spadkobiercy wielkiego imperium Czyngis-chana, o najazdach tatarskich i o tym jak Rzeczpospolita się przed nimi broniła. W drugiej części rozmowy zaproszeni goście opowiedzieli o wieku XVI i pokojowych stosunkach polsko-tureckich, o epoce wolnych elekcji w Rzeczpospolitej i wyborze w 1576 roku Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu na króla korony. Jak kształtowała się sytuacja na arenie międzynarodowej i jak tworzyły się sojusze w tym czasie? W 1618 roku wybucha wojna trzydziestoletnia. Profesorowie opowiedzieli o przyczynach pogorszenia się stosunków polsko-tureckich w pierwszej połowie XVII wieku – o najazdach kozackich i tatarskich, o wielkiej polityce i ukrytym udziale Polski w wojnie trzydziestoletniej. W trzeciej części rozmowy poruszony został temat Ukrainy i Kresów. Historycy opowiedzieli m.in o kozakach, powstaniu Chmielnickiego, hetmanie Piotrze Doroszenko i wezyrze Kara Mustafie. W 1673 roku Rzeczpospolita nie zgodziła się na to, żeby król Polski był wasalem tureckim, tak jak nakazywał to traktat w Buczaczu. Wybrano bardzo ciężki podatek pogłówny na wzmocnienie armii. W 1674 roku Jan III Sobieski został królem. Z czwartej części rozmowy dowiadujemy się jak wyglądała sytuacja Jana III Sobieskiego i Rzeczypospolitej w przeddzień bitwy pod Wiedniem, o tureckim oblężeniu Wiednia i wojskach Kara Mustafy. Czyje wojska walczyły pod Wiedniem, poza koronnymi wojskami Jana III Sobieskiego? Kto nie dotarł z odsieczą i jak przebiegały działania wojenne tureckiego wodza Kara Mustafy? Jak naprawdę wyglądała słynna szarża koronnej husarii? Jakie były nastroje po stronie tureckiej po bitwie Wiedeńskiej? Jak przegraną przeżył wódz Kara Mustafa? Czym była powstała w 1684 roku Liga Święta? Czy Rzeczpospolita zwyciężając pod Wiedniem była potęgą? Czy też wygrana w tej wojnie była tylko szczęśliwym zbiegiem okoliczności i ostatnim udanym wzlotem słabnącego i finansowo niewydolnego już państwa? Czy trzeba było iść pod Wiedeń i jak potoczyłyby się losy Europy gdyby Turcy jednak zdobyli Wiedeń? Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #historia #wiedeń #bitwapodwiedniem #1683 #sobieski #turcy #bitwa #Czyngischan #imperium #tureckie #janiiisobieski

Menedżer, strateg, innowator, w dodatku z duszą przedsiębiorcy. Od dziecka imał się różnych inicjatyw, by zarobić parę groszy. Mógł zostać hodowcą królików lub tenisistą. Marzył, by stać się olimpijczykiem, a także próbował swoich sił w dziennikarstwie. Ale wciągnął go świat finansów. I dobrze, bo w przeciwnym wypadku nie znalibyśmy dziś wielu inicjatyw, a jeden z kluczowych polskich banków być może wciąż notowałby średnie wyniki.  Zbigniew Jagiełło odwiedził nas w studiu audycji “Biznes bez Lukru” i opowiedział historie, w których wiele jest cennych rad dla przyszłych i obecnych przedsiębiorców. To jedna z tych rozmów, które nie potrzebowały żadnego montażu. Kamery poszły w ruch, a po blisko 2 godzinach wciąż mieliśmy apetyt na więcej. Poznajcie lepiej naszego bohatera i jego historie, które z pewnością inspirują i mobilizują do skutecznego działania. Z odcinka dowiecie się m.in.:  * jaką wolność odzyskał Zbigniew Jagiełło odchodząc z PKO BP i co podczas pracy w banku było dla niego największym wyzwaniem? * dlaczego kwestionowanie status quo jest ważnym elementem przedsiębiorczości? * jak zniechęcano naszego rozmówcę do czytania i co z tego wyniknęło? * dlaczego obowiązkiem dobrego menedżera i przedsiębiorcy jest zapewnić pracownikom szeroki dostęp do informacji? * jakie doświadczenia przekazuje teraz Zbigniew Jagiełło pracując w radach nadzorczych wybranych spółek, w jakich nieoczywistych okolicznościach nawiązywał relacje z ich założycielami oraz dlaczego BLIK ma szansę stać się europejskim systemem płatności cyfrowej? To niecodzienne, że ten doświadczony i szanowany na rynku ekspert, najbardziej dumny jest dziś z ludzi, których poznawał i dobrych, wspierających relacji, jakie z nimi zbudował. Czym jeszcze zaskoczył nas nasz gość? Obejrzyjcie lub posłuchajcie sami.  --------------------------------------

Zetki, inaczej – pokolenie Z, to najmłodszy narybek na rynku pracy. Wychowani w erze cyfrowej, traktują smartfon jak przedłużenie ręki, a szybki dostęp do informacji – jak przysłowiową wodę w kranie. W odróżnieniu od pokoleniowych poprzedników, oprócz ścieżek awansu i wysokości wynagrodzenia, interesuje ich także równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, etyka pracy oraz transparentność i odpowiedzialność społeczna potencjalnego pracodawcy. Jedni uważają, że Zetki to szansa i wyzwanie dla przeobrażającego się rynku pracy, inni – zarzucają im brak pokory, czy wręcz roszczeniową postawę, kontrastującą zwłaszcza z wychowanymi w korpo-dyscyplinie „boomersami”. Jak zatem wprowadzać Zetki na rynek pracy? Jak wyglądają różnice międzypokoleniowe w tym obszarze? Jakie strategie rekrutacyjne stosować wobec młodych ludzi wkraczających w życie zawodowe? Jak stworzyć atrakcyjną dla nich ofertę pracy? Jakie elementy tzw. employer branding są kluczowe dla pokolenia Z? Jak Zetki spisują się jako pracownicy i czego oczekują od pracodawców? O tym wszystkim rozmawiać będą: specjalista od zarządzania procesami HR Paweł Bojarski (prowadzący) oraz eksperci od strategii biznesowo-marketingowych: Adrianna Kubik i Patryk Jagiełło.

Ta szczególna książka to praca dokumentalna i osobisty zapis. Autor mógł zagłębić się w historię ratownictwa górskiego i poznać współczesną pracę GOPR'u i TOPR'u. Przez długie lata wertował dokumenty, rozmawiał z ludźmi - także tymi, którzy byli uczestnikami i świadkami narodzin Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Pisał, że Pogotowie Górskie to jeden z pięknych przejawów polskiej i europejskiej tożsamości. To opowieść z jednej strony oparta na faktografii “Księgi wypraw”, a z drugiej na osobistych refleksjach autora. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik opowiada o Michale Jagiełło i książce "Wołanie w górach". Gośćmi są córka Michała Jagiełło Dominika Jagiełło, Wiesław Uchański - szef Wydawnictwa Iskry oraz Teresa i Adam Maraskowie. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Michał Jagiełło w Tatrach. Fot. z archiwum rodzinnego/Robert Janik Materiały wykorzystane w audycji:  Jagiełło M., Wołanie w górach, Warszawa 1979 Jagiełło M., Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, Warszawa 2019 Wiwer K. (red.), Sztambuch Michała Jagiełły, Kraków 2017 Grocholski M., "Dotknięty górami" w Tatry, 2016, nr 53-55, s. 28-29

"Abecadło, czyli odkrywamy polską kulturę". Do naszego alfabetu za „A” zaraz się ustawia „B” litera do kompletu. Jedna kreska, brzuszek, brzuszek – niezbyt trudna ta literka, radę da nawet maluszek. To „B” duże, a „b” małe? Jeden brzuszek ma dopiero, jednak równie doskonałe! Skoro więc o „B” jest mowa, i kiedy do dzieci mówię, coś o bajkach trzeba dodać! Wielu miało w bajkach wprawę, jednak „B” się trzymać mamy, więc dwóch twórców dziś przedstawię: Jana Brzechwę – już go znacie – bajek, wierszy cała gama, świetne pióro – nie przyznacie? Kaczka, ba, zwierzyniec cały, dziki dzik i małpie figle – zwierząt cechy... i przywary. Brzechwa żył w dwudziestym wieku. Któż pamięta tamte czasy?! Zdziwisz się, młody człowieku. Nim się dorosłymi stali, mama, tata, dziećmi będąc, bajki Brzechwy dobrze znali. Nie należy zapominać twórcy renesansowego. Kto nim był? Biernat z Lublina! Pisał w języku ojczystym, co w ówczesnych, dawnych czasach, nie było czymś oczywistym. I choć wtedy rozumieli, co po staropolsku pisał, czy dziś byście to pojęli…? Mam obawy co do tego, wszak nasz język tak się zmienił, że to zdziwi niejednego! Zatem to Biernata książki (jako jedne z pierwszych w druku) wydano w języku polskim. Mówiąc o tym, co pionierskie – czyli nowe – wspomnieć trzeba przedsięwzięcie wizjonerskie. Zofia, żona Władysława (co Jagiełło się nazywał) rzekła kiedyś: „Ważna sprawa! Będzie to koncepcja nowa! Trzeba by nam przetłumaczyć Biblię – o tej księdze mowa!” Tak więc polskie tłumaczenie, to najstarsze wśród przekładów, stworzono na jej życzenie. Słowa, zdania, całe księgi, tłumaczyli więc z łaciny, ludzie w swoim fachu biegli. Może zabrzmi to niezręcznie, ale w tamtych czasach książki trzeba było pisać ręcznie! Ciężka praca, nie popisy, żmudna skrybów kaligrafia – tak tworzono rękopisy. To wydaje się wariackie, jednak tak powstały strony Biblii tej – szaroszpatackiej. Nazywają tak tę księgę, bo w miasteczku Sárospatak przechowano ją (na Węgrzech). Ma też swoją inną nazwę: to Biblia królowej Zofii, (królowej Zofii Holszańskiej). Trudne nazwy, mętlik w głowie, więc by lepiej zapamiętać, jeszcze raz przejrzyjcie sobie. Nim wrócicie do początku, zdradzę, co się w domu dzieje: Babcia wrzuca coś do wrzątku! O, jak pysznie, jak przemiło, jak przyjemnie pachnie w kuchni, – nic się nam nie przypaliło! Atmosfera jest rodzinna, a na stole dziś króluje polska kuchnia tradycyjna! Powie wam to każdy znawca, że te dania czar zyskują w ceramice z Bolesławca. Co to? Och, spróbujcie sami! Babcia wie, co cieszy dzieci – bigos oraz barszcz z uszkami! W sam raz, aby nabrać siły po tej ciężkiej głowy pracy i by plany się ziściły... No bo przecież eskapady w weekend nas czekają wreszcie – i w Beskidy, i w Bieszczady! A gdy już się nacieszymy gór widokiem, schroniskami, w dalszą podróż wyruszymy: przez Biskupin – gdzie pod wodą na jeziora dnie odkryto ślady pradawnego grodu. A gdy teren osuszono, łatwiej było zbadać wioskę wieki temu założoną. Dziś osada w Biskupinie na wzór dawnej odtworzona wśród turystów w Polsce słynie. A my wyruszamy dalej, na północy czeka morze ze wspomnieniem floty starej. Nasz Batory – transatlantyk – Burza oraz Błyskawica przemierzały niegdyś Bałtyk. W cumowanej w porcie Gdynia Błyskawicy, naszej chlubie, poczujemy tamten klimat. Hej ho, wejdźmy na pokłady, a sam okręt nam ukaże dzielnych marynarzy ślady. Nazw na „B” zbiór niesłychany! Nie wymyślam już nic więcej. Jeszcze tylko te bociany... Chcecie więcej? Poszukajcie! W książkach, głowach, internecie, Trochę choć zapamiętajcie…

Historia nieubłaganie pchała go ku przeznaczeniu zawartemu w proroctwie zmarłej żony Jadwigi! Swego czasu rzuciła ona w twarz wielkiemu mistrzowi krzyżackiemu, że gdy jej zabraknie, nikt wojny nie powstrzyma! Jeszcze o tym nie wiedziano, ale już wszystkie drogi prowadziły pod Grunwald! Jak doszło do jednej z największych bitew średniowiecznej Europy? Jak blisko klęski był Władysław Jagiełło w bitwie pod Grunwaldem i na czym polegało jego innowacyjne podejście do niej? Przyjrzymy się kłótliwym Polakom i Litwinom oraz unii dwóch narodów, która kilka razy mogła się rozpaść, a jednak przetrwała. Spróbujemy także prześwietlić kwestię potomków króla. Czy aby na pewno pochodzili od Jagiełły? Czy dynastia rzeczywiście powinna nosić imię Jagiellonów? O kluczowym okresie życia Władysława Jagiełły w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

rWotD Episode 2486: Collegium Novum Welcome to random Wiki of the Day where we read the summary of a random Wikipedia page every day.The random article for Friday, 23 February 2024 is Collegium Novum.The Collegium Novum (Latin: "New College") is the Neo-Gothic main building of the Jagiellonian University in Kraków, Poland, originally built between the year 1363 and 1365 and after its destruction, rebuilt in between 1873-1887. Based on a design by architect Feliks Księżarski to match the oldest building of the University, it was opened for the 500th anniversary of the University's foundation. The Collegium Novum replaced a former academic boarding school called Jeruzalem, consumed by fire in the mid-19th century.The building contains lecture rooms including an impressive assembly hall (called Aula), Rector's, Deans', and other university authorities' offices as well as those of a number of prominent professors. It is the Jagiellonian University's administrative centre.Collegium Novum was opened on June 14, 1887, commencing several years of debate and construction. The decision regarding the allocation of subsidies was made in the Austro-Hungarian capital of Vienna, with the University's vital interests defended by Julian Dunajewski, the then Austrian Finance Minister. The work might not have begun at all had it not been for his commitment, as well as that of his brother Cardinal Albin Dunajewski.Already at the time of its grand opening, the assembly hall (Aula) of the new building was too small to accommodate all guests on all occasions, even though the number of students did not exceed 1200 with approximately one hundred professors. A debate arose whether it was necessary to invite professors' wives to grand ceremonies. Most academics, in keeping with the prevailing trend of the time, were against the inviting of women guests. In the University's archives there is a formal invitation reading: “Zoll requires no ticket and wishes the ceremony to be exclusively male.” In another statement, Edward Janczewski “expresses his opposition to the idea of admitting ladies to the ceremonies.” Until the end of First World War, a portrait of emperor Franz Joseph I of Austria, painted by Kazimierz Pochwalski, hung in the Aula of the Collegium. On October 31, 1918 a group of University students tore it to pieces, manifesting their determination for the recreation of an independent Republic of Poland. However, a number of other paintings did survive, including portraits of the University's founding fathers Casimir the Great and Władysław Jagiełło dating back to the early 1860s, a picture of Queen Jadwiga painted in 1900 to celebrate her Jubilee, as well as the works of Jan Matejko, including his painting entitled Copernicus: Conversation with God. The chairs in the assembly hall were designed by Tadeusz Stryjeński.On the upper floor of the College there is a lecture hall named after Józef Szujski – now used by historians – with the commemorative plaque in remembrance of the events surrounding Nazi German action called Sonderaktion Krakau where 183 professors were arrested and later sent to camps in Sachsenhausen and Dachau. The plaque reads: "For the freedom of spirit and service to science and nation of Jagiellonian University professors deceitfully and forcefully taken away from this hall and imprisoned by the Nazi occupant on November 6, 1939."The restoration of the Neo-Gothic architectural structure took place at the end of the 20th century. It was faced with a number of challenges, notably the task of reviving the original form of the building while simultaneously improving its functionality as an educational facility. The restoration was carried out on its façade in 1994 along with the modernization of the assembly hall, which was completed in 1999. The collaboration of specialists from various disciplines allowed for both restoration and functional needs of the Collegium to be met successfully.This recording reflects the Wikipedia text as of 00:38 UTC on Friday, 23 February 2024.For the full current version of the article, see Collegium Novum on Wikipedia.This podcast uses content from Wikipedia under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License.Visit our archives at wikioftheday.com and subscribe to stay updated on new episodes.Follow us on Mastodon at @wikioftheday@masto.ai.Also check out Curmudgeon's Corner, a current events podcast.Until next time, I'm Aria Neural.

Miejscowość położona jest nad malowniczą rzeką Nidą. Pierwsze wzmianki pisane pochodzą z XIV wieku, kiedy pojawia się w dokumencie króla Kazimierza Wielkiego, który przekazuje ją proboszczowi małogoskiemu. Własnością duchownych pozostała do XIX wieku. Wioska pojawia się również w akcie lokacyjnym prawa niemieckiego wydanym przez króla Władysława Jagiełłę. W jej historii przewija się także wątek związany z Mikołajem Rejem. Do Popowic, w gminie Oksa zapraszają Cezary Jastrzębski i Robert Szumielewicz.

On zaprawiony w bojach, zapewne niepiśmienny, ona wychowana na jednym z najświetniejszych europejskich dworów. On poganin, ona żarliwa katoliczka. Trudno wyobrazić sobie bardziej niedobrany duet! Ale właśnie to małżeństwo doprowadziło do stworzenia unikalnego w skali światowej projektu, który odcisnął głębokie piętno na historii Polski, Litwy i całego regionu. Według większości historyków związek Władysława Jagiełły i Jadwigi Andegaweńskiej nie był udany. Ale czy na pewno? Zajrzymy do królewskiego magla! Będzie o plotkach, pomówieniach i scenach zazdrości! Jak doszło do mariażu Jagiełły z Jadwigą, a jednocześnie Polski i Litwy? Dlaczego królewna początkowo tak chciała Niemca, że chwyciła za siekierę? Dlaczego Witold, stryjeczny brat króla, wszedł w pakt ze śmiertelnym wrogiem Litwy – Krzyżakami? A mogło się to skończyć fatalnie... O niezwykłym małżeństwie Władysława Jagiełły i Jadwigi Andegaweńskiej w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Od lat 70. ubiegłego wieku w publikacjach dotyczących historii Gminy Strzyżewice w powiecie lubelskim, pojawiały się informacje o kilkukrotnym pobycie na tym terenie króla Władysława Jagiełły. Dopiero kilka lat temu sędzia Ferdynand Rymarz, który już długo bada historię regionu, w którym mieszka, natrafił na dokument potwierdzający jedną z wizyt, we wrześniu 1416 roku, a więc 6 lat po bitwie pod Grunwaldem. Wówczas król Jagiełło wraz z Wielkim Księciem Witoldem, wydali glejt zapewniający przywódcom krzyżackim bezpieczny przejazd przez Koronę i Litwę, na negocjacje trójstronne mające się odbyć nad rzeką Niemen. Do spotkania władców doszło w Kiełczewicach. Fakt ten uaktywnił lokalną społeczność (mieszkańców, regionalistów, ale i samorządowców), dla których wydarzenie to jest impulsem do poznawania nie tylko historii, ale jej upowszechniania i okazywania dumy z miejsca, w którym się żyje.

Dorota Pająk-Puda napisała książkę "Sonka. Ostatnia żona Jagiełły". Jak sam tytuł wskazuje, jest to beletryzowana biografia ostatniej żony Władysława Jagiełły. Tej, która dała mu dwóch synów. Jak wyglądało jej życie? Czy znalazła miłość?książka:https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4938600/sonka-ostatnia-zona-jagiellyprofil autorski na facebooku:https://www.facebook.com/dorota.pajakpuda.9

W najnowszym odcinku podcastu "Z Miłości do Gór" trzecia część historii legendarnych radiotelefonów Klimek. W sierpniu 1964 roku na Kazalnicy Mięguszowieckiej doszło do tragicznego zdarzenia. Wypadkowi ulegli dwaj młodzi taternicy, jeden z nich zginął. Nocna akcja ratunkowa prowadzona w ciężkich warunkach o mało nie zakończyła się dla ratowników tragicznie. Z powodu braku łączności ratownicy GOPR przebywali w ścianie przez wiele godzin, a jeden z nich cudem uniknął śmiertelnego upadku. Wyprawa ta pokazała, że łączność jest kluczowa dla bezpieczeństwa ratowników i sprawnego przeprowadzenia akcji ścianowej. Taką łączność mogły zapewnić jedynie małe, przenośne radiotelefony. Bartek Solik rozmawia z Julią Kaczorowską - wnuczką Wojciecha Nietykszy, konstruktora legendarnych radiotelefonów Klimek i Wawa. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Wojciech Nietyksza. Fot. Julia Kaczorowska (instagram.com/julakaczorowska/) Materiały wykorzystane w audycji:  Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995 Arczyński M., Bielecki T., Cetnarski J., Hajdukiewicz J., Jagiełło M., Militz W., Pawłowski T., Siadek B., Spławiński J., Tomiłło K., Ustupski J., Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Warszawa 1973 Dulski R., Niezawodne Klimki, Tatry, 2021, nr 76, s. 40-43

[Uwaga: Odcinek zawiera opisy przemocy seksualnej] Historia oficjalna pełna jest opisów królewskich małżeństw, uzgodnionych układów politycznych, w których walutą jest czyjaś córka i jej ciało. Z polskiej historii na plan pierwszy wysuwa się Jadwiga Andegaweńska, pierwsza żona Jagiełły, córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na KRÓLA Polski. Po koronacji została pełnoprawnym władcą. Zmuszona do małżeństwa w wieku 12 lat z pogańskim Wielkim Księciem, po wielu wiekach uznana została za świętą. Jan Długosz utrzymuje, że zrozpaczona młodziutka królowa próbowała wyrąbać toporem bramę wawelską, by uciec z miłością swojego życia – Wilhelmem Habsburgiem – na Śląsk. Realnie rządzący w jej imieniu państwem możnowładcy skutecznie temu zapobiegli: chrzest Litwy i unia obu państw były ważniejsze. Ten wzór domowego gwałtu, obojętności otoczenia i „uwalutowienia” kobiecego ciała istnieje powszechnie do dziś. Jest zanurzony i sankcjonowany przez patriarchalną kulturę, a każda z nas w jakiejś formie na niego trafia. *** Potrzebujesz wsparcia po doświadczeniu przemocy seksualnej? Możesz się zwrócić do tych organizacji: Fundacja Feminoteka: wsparcie psychologiczne, prawne i finansowe; telefon przeciwprzemocowy: 888 883 388 Niebieska Linia całodobowy telefon wsparcia: 22 668 70 00 Fundacja Przeciw Kulturze Gwałtu: darmowe wsparcie prawne; e-mail: adam.kuczynski@fpkg.org.pl; kamila.ferenc@fpkg.org.pl; telefon: 506 467 523 *** WYCHOWANIE PŁCI ŻEŃSKIEJ Zuzanna i Julia. Dwie bliskie sobie osoby, które urodziły się w Polsce i które Polska i świat wychowały jako kobiety. Od transformacji ustrojowej końca lat 80-tych po końcówkę drugiej kadencji PiS w roku 2023 zmierzają się z Polskim zaściankiem. Ale nie wszystko widzą tak samo, być może jednak relacja matki z córką musi zawierać sporą dawkę generacyjnego niezrozumienia? Wygląda na to, że nadszedł czas, by parę spraw sobie wyjaśniły. Używając wiedzy, bagażu kulturowego, rodzinnych historii i własnych doświadczeń. I czasem zapraszając gości specjalnych. Zapraszają Zuzanna Dąbrowska i Julia Ikonowicz. ** Zuzanna Dąbrowska - dziennikarka prasowa, radiowa i telewizyjna. Komentatorka. W latach 80-tych uczestniczka opozycji demokratycznej, ruchu Wolność i Pokój oraz polskiej Partii Socjalistycznej. Obecnie szefowa działu Społeczeństwo w "Rzeczpospolitej". Julia Ikonowicz - Była Młoda Socjalistka, była dziennikarka, z wykształcenia pracowniczka socjalna. Po latach podróży i poszukiwań odnalazła się w Portugalii i nauczaniu angielskiego.

Władzę ugruntowywał wszelkimi możliwymi metodami – nie stroniąc od intryg, krzywoprzysięstwa, zdrady i przemocy. Do tego prawdopodobnie był analfabetą i wcale niekoniecznie poganinem. A my widzimy w nim jednego z najwybitniejszych władców. I słusznie! W tym podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” opowiemy o Władysławie Jagielle − władcy pod wieloma względami wyjątkowym. Prześwietlimy jego życie i działania z czasów zanim został królem Polski. W najbliższym czasie pojawią się dwa kolejne podcasty poświęcone Jagielle. Na ile mroczną miał przeszłość? Co stało za krwawymi rodzinnymi porachunkami? Dlaczego ten największy wróg Krzyżaków, który ostatecznie złamał ich potęgę, wcześniej bywał z nimi w zmowie, nawet przeciw rodzinie, i oficjalnie zgadzał się na to, by łupili litewskie ziemie? Czy naprawdę był poganinem? Przyjrzymy się też państwu uważanemu, bezzasdanie, za barbarzyńskie, a do tego zacofane – tylko dlatego, że było pogańskie. Co też nie do końca było prawdą! O niezwykle burzliwym życiu Władysława Jagiełły w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

12 listopada w Central Park w Nowym Jorku odbyła się już 6. edycja "Biegu z Flagą" dla uczczenia 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległościPunktualnie o godzinie 11.11 am Paweł Myśliwiec - prezes Polska Running Team i organizator biegu przywitał wszystkich uczestników, podziękował za przybycie, a także podkreślił, że w tym roku frekwencja jest rekordowa, gdyż prawie 60 uczestników zjawiło się pod pomnikiem króla Władysława Jagiełły.

W tym odcinku usłyszysz o tym, jak to w czasach Władysława Jagiełły gotyk przenikał się w Polsce ze sztuką bizantyńską. Sprytnie odcisnął się on w przestrzeniach sakralnych przybywając do nas... z południa, a nawet ze wschodu. Efekty są spektakularne! Nie opuszczając Wiślicy - przez moment najmniejszego miasta w Polsce - odwiedzamy więc Syrię, Egipt, Bałkany, Ruś, Litwę i Split oraz Kotor.

W najnowszym odcinku podcastu "Z Miłości do Gór" druga część historii legendarnych radiotelefonów Klimek. W sierpniu 1964 roku na Kazalnicy Mięguszowieckiej doszło do tragicznego zdarzenia. Wypadkowi ulegli dwaj młodzi taternicy, jeden z nich zginął. Nocna akcja ratunkowa prowadzona w ciężkich warunkach o mało nie zakończyła się dla ratowników tragicznie. Z powodu braku łączności ratownicy GOPR przebywali w ścianie przez wiele godzin, a jeden z nich cudem uniknął śmiertelnego upadku. Wyprawa ta pokazała, że łączność jest kluczowa dla bezpieczeństwa ratowników i sprawnego przeprowadzenia akcji ścianowej. Taką łączność mogły zapewnić jedynie małe, przenośne radiotelefony. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Radiotelefon Klimek w pracowni Ryszarda Dulskiego. Fot. Bartek Solik Materiały wykorzystane w audycji:  Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995 Arczyński M., Bielecki T., Cetnarski J., Hajdukiewicz J., Jagiełło M., Militz W., Pawłowski T., Siadek B., Spławiński J., Tomiłło K., Ustupski J., Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Warszawa 1973 Dulski R., Niezawodne Klimki, Tatry, 2021, nr 76, s. 40-43

W sierpniu 1964 roku na Kazalnicy Mięguszowieckiej doszło do tragicznego zdarzenia. Wypadkowi ulegli dwaj młodzi taternicy, jeden z nich zginął. Nocna akcja ratunkowa prowadzona w ciężkich warunkach o mało nie zakończyła się dla ratowników tragicznie. Z powodu braku łączności ratownicy GOPR przebywali w ścianie przez wiele godzin, a jeden z nich cudem uniknął śmiertelnego upadku. Wyprawa ta pokazała, że łączność jest kluczowa dla bezpieczeństwa ratowników i sprawnego przeprowadzenia akcji ścianowej. Taką łączność mogły zapewnić jedynie małe, przenośne radiotelefony. W najnowszym odcinku podcastu "Z Miłości do Gór" Bartek Solik wraz z gośćmi opowiada historię legendarnych radiotelefonów Klimek. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Ratownik Michał Gajewski z radiotelefonem Klimek. Fotografia pochodzi z książki "Sygnały z gór". Materiały wykorzystane w audycji:  Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995 Arczyński M., Bielecki T., Cetnarski J., Hajdukiewicz J., Jagiełło M., Militz W., Pawłowski T., Siadek B., Spławiński J., Tomiłło K., Ustupski J., Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Warszawa 1973 Dulski R., Niezawodne Klimki, Tatry, 2021, nr 76, s. 40-43

Beletryzowana biografia Anny Cylejskiej, drugiej żony Jagiełły.O książce i historii rozmawiałem z autorką.Dorota Pająk-Pudaksiążka: "Anna 1410"https://www.empik.com/anna-1410-piastowna-na-jagiellonskim-tronie-pajak-puda-dorota,p1394721795,ksiazka-pprofil autorski na facebooku:https://www.facebook.com/dorota.pajakpuda.9

Na zdjęciu: Delegacja Spisza i Orawy w rozszerzonym składzie przed wyjazdem do Paryża. ks. Ferdynand Machay, Wojciech Halczyn i Piotr Borowy, Warszawa 1919 r. Ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego.Zapomniane Kresy. Czym były? Dlaczego są ważne dzisiaj? Posłuchaj!Tereny Spisza i Orawy przynależały już do państwa Bolesława Chrobrego, które jak wiemy zajął całą Słowację. Stanowiły wtedy jednak głównie pustkę osadniczą oraz systematycznie kolejne fragmenty tych krain odpadały od Polski. By całkowicie znaleźć się w graniach węgierskich. Jedynym wyjątkiem był tutaj Spisz i obszar tzw. zastawu spiskiego, który na mocy umowy między Zygmuntem Luksemburskim i Władysławem Jagiełło oddał Polsce jako zabezpieczenie pożyczki udzielonej Zygmuntowie, obszar tzw. starostwa spiskiego. Tereny te, ze względu na zawieruchę dziejową na Węgrzech związaną z ekspansją osmańską, były przy Polsce aż do 1769 roku, czyli właściwie do przedednia I rozbioru Polski, kiedy to Habsburgowie zajęli je oraz Podhale w czasie konfederacji barskiej, a później oficjalnie stały się te tereny częścią Austrii po I rozbiorze. Ofensywa bolszewicka, która zwiastowała rychły upadek państwa polskiego tak naprawdę przypieczętował los tych terenów, bowiem strona polska przyparta do muru musiała zgodzić się na anulowanie plebiscytu, w którym była faworytem i zgodzić się na arbitralną decyzje mocarstw w Spa. I tak dla Polski przypadła tylko bardzo mały fragment Spisza i Orawy, fragment który jest w granicach naszego państwa do dzisiaj. W części polskiej elity politycznej i polskiej opinii publicznej nie zapomniano jednak o Spiszu i Orawie, a także Śląsku cieszyńskim i ziemi czadeckiej. Pierwszymi takimi przejawami były próby korekty granicznej z Czechosłowacją w latach 1920-1925, a ostatecznym siłowa rewindykacja tych terenów w 1938 razem z kolapsem państwa czechosłowackiego po konferencji w Monachium.

Ryszard Derdziński w kolejnym odcinku Tolkieniada wspomina o praprzodkach profesora Tolkiena uwijających się – niestety – w taborach krzyżackich pod Grunwaldem. I o wizji wielkich bitew. 

Krzysztof Skiba atakuje Patryka Jakiego za koszulkę z Jagiełłą, Jaki odpowiada liściem (ale nie z Parczewa). Jaki jest poziom debaty politycznej w Polsce? Gdzie naprawdę przebiega linia podziału? #IPPTVNaŻywo #polityka #bigcyc -----------------------------------------------------------------

Polska i Litwa przez stulecia tworzyły unikatowe w swojej skali, organizacji i mozaice etnicznej państwo Europy. Te więzy przetrwały, bo nadal wiele polskich nazwisk ma korzenie w Wielkim Księstwie, a wiele polskich słów stało się częścią języka litewskiego. Związki między Krakowem i Trokami, a później Warszawą i Wilnem trwały jeszcze dłużej niż Rzeczpospolita Obojga Narodów. Tylko kim tak naprawdę byli Litwini zanim zaczęła się ta historia? Jak to się stało, że jeszcze przed unią z Polską stworzyli największe państwo średniowiecznej Europy? Jak wyglądała litewska "gra o tron"? Wreszcie, czy Litwa rzeczywiście przyjęła chrzest od Polski? Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski. Rozdziały: 00:00 Skąd się wzięła Litwa? 00:55 Spadkobiercy Rzymu z kniei nad Wilią 10:54 Litewskie gry o tron 28:35 Na co tak naprawdę zgodził się Jagiełło? Zapraszamy do wysłuchania innych podcastów Muzeum Historii Polski: 1. Tytoń. Dzieje największej plagi w historii Polski - https://open.spotify.com/episode/7e6EgGMDydq3CTHO0NAxOW?si=6e1ebd6e827d431f 2. Mity o Kazimierzu Wielkim - https://open.spotify.com/episode/5ARt6rUa98GX7ssxzfcfen?si=5a933955570a4d26 3. Przemoc w polityce II RP - https://open.spotify.com/episode/3rmTjMXpXCD4S7LxkmQh3i?si=4a22d063a1be430d Nasze podcasty to opowieści o wybitnych postaciach sprzed wieków i kulisach kluczowych wydarzeń dla dziejów naszego kraju, przeplatane mniej znanymi, choć pasjonującymi wątkami z historii Polski. Podcastu Muzeum Historii Polski wysłuchasz na: ● YouTube https://www.youtube.com/playlist?list=PLskSDJDNQbHn775xp0hsYvVoi64HCsZX7 ● Spotify https://open.spotify.com/show/1p3AH9ONSU6aMhm6re5TBu?si=38a3f73f510440ad ● Google Podcasts https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9tdXpocC5wb2RpZ2VlLmlvL2ZlZWQvbXAz ● Audiotece https://web.audioteka.com/pl/podcast/960f57ea-13a8-4ece-b0df-2eeab9a32e7f&shareSource=details=social-media&utm_medium=post&utm_campaign=muzeum-historii-polski ● a także na innych platformach podcastowych. Zapraszamy do subskrypcji naszych profili. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Superważny temat w fotografii - znajdowanie swojej własnej niszy. Paweł Jagiełło znalazł swoje miejsce w fotografii krajobrazowo-podróżniczej, a ona otworzyła mu drzwi do nowych, nieznanych nisz fotograficznych.  Paweł w sieci: @paweljagiello_photography & projektfotografia.pl Patronem podcastu jest ⁠⁠⁠⁠⁠Fotoforma.pl⁠⁠⁠⁠⁠ (sklep, w którym Niezłe Aparaty kupują swoje [niezłe] aparaty). Jeśli planujecie inwestycję w nowy sprzęt to koniecznie powołajcie się na Niezłe Aparaty pisząc na adres vip@fotoforma.pl (specjalna oferta dla słuchaczy podcastu)! Więcej materiałów znajdziesz na ⁠⁠⁠⁠⁠niezleaparaty.pl⁠⁠

Łucja, Zuzia i Tadeusz mieszkają w Warszawie. Postanowiliśmy więc razem omówić historię tego miasta. Będziemy mówić o tym skąd się wzięło to miasto i dlaczego stało się takie ważne. Zanim jednak przejdziemy do historii tego miasta to poznajmy legendę dotyczącą jego powstania.Jedna z legend mówi o rybaku, który miał na imię Wars i syrence, która miała na imię Sawa. W herbie Warszawy jest właśnie syrenka. Historycy jednak nie lubią legend i twierdzą, że nazwa pochodzi od imienia Warcisław. To imię znaczy “Wróci sława”. Początkowo to miasto nazywano Warszewa i Warszowa. Dopiero później nazwano Warszawa.Warszawa powstała po zachodniej czyli lewej stronie Wisły. Ale dlaczego? Prawa strona Wisły była niebezpieczna. Z tamtej strony na Warszawę mogli napaść Litwini. Było to jeszcze w czasach zanim Polska się połączyła z Litwą i Litwini często wtedy napadali na miasta w Polsce. Litwini mogli przyjść od wschodu czyli z prawej strony Wisły. Ponieważ jednak Warszawę zbudowano po lewej stronie tej rzeki, a w tamtych czasach nie było mostów, miasto było bezpieczne.Ale czemu Warszawę zbudowano nad Wisłą? Było tam dużo miejsca i była też woda. Ale co jeszcze dawała rzeka? W tamtych czasach lasy były bardzo gęste. Trudno było przez nie przejść. Najłatwiej i najszybciej było płynąć rzeką. Dzisiaj mamy drogi, a w tamtych czasach poruszano się po rzekach. Można powiedzieć, że wtedy rzeki to były autostrady.Czy pamiętacie kto doprowadził do rozbicia dzielnicowego? Kiedy skończył ten podział Polski? Czy jednak Łokietek połączył wszystkie kawałki? A jak się nazywa ta część Polski, gdzie leży Warszawa? Tak więc czy Warszawa powstała w Polsce? Kto rządził na Mazowszu?Rządzili tam książęta mazowieccy, z których wielu miało na imię Janusz. 26 lipca 1376 Janusz I dał Warszawie przywilej wybudowania łaźni miejskiej. W tamtych czasach ludzie nie mili łazienki w swoich domach i wszyscy chodzili do jednej łaźni. Nawet książę mazowiecki Janusz I nie miał łaźni. Ludzie, którzy tam przychodzili musieli płacić za wejście, ale książę Janusz mógł się kąpać raz w tygodniu za darmo. Ten sam książę, który pozwolił wybudować w Warszawie łaźnię zrobił coś jeszcze. Czym otoczona była Warszawa?Warszawa była otoczona murami i nie było miejsca aby wybudować nowe domy. Co więc postanowiono? Na północ od Warszawy wybudowano drugie miasto, które też otoczono murem. Czyli była jedna Warszawa, a zaraz obok niej zbudowano drugą Warszawę. Jak się je nazywa?Jak będziecie kiedyś zwiedzać Warszawę to z rynku Starego Miasta na rynek Nowego Miasta idzie się około 10 minut. Te dwa miasta, te dwie Warszawy były bardzo blisko siebie. Barbakan to stare mury, które właśnie oddzielały starą Warszawę od tej nowej. Jeżeli pójdziecie zwiedzać rynek Starego Miasta. To tam gdzie jest Syrenka. Stamtąd można pójść na rynek Nowego Miasta. To tam gdzie jest taka stara studnia. Po drodze z jednego rynku na drugi możecie zobaczyć stare mury czyli Barbakan.Stare i Nowe miasto czyli Stara i Nowa Warszawa powstały w czasach gdy Mazowsze nie należało do Polski. Był to osobny kraj, gdzie rządzili książęta mazowieccy. Rządził tam wtedy książę Janusz I Starszy, którego nazywa się Januszem warszawskim, bo on dał Starej Warszawie ten przywilej pozwalający otworzyć łaźnie i to też on pozwolił zbudować drugą Nową Warszawę.W 1374 urodziła się Jadwiga, późniejszy król Polski. W tym samym roku Janusz I został księciem warszawskim. Z tego powodu Janusza nazywa się też Januszem warszawskim.Jadwiga urodziła się w 1374. Gdy miała 10 lat została koronowana na króla Polski, a gdy miała 12 lat została żoną Jagiełły. W ten sposób Polska i Litwa niejako wzięły ślub. Polska i Litwa stały się jakby jednym krajem, ale pomiędzy nimi leżało Mazowsze, które było wtedy osobnym krajem.Książę mazowiecki czyli Janusz I Starszy nazywany też Januszem warszawskim był jednak przyjacielem Jagiełły i walczył razem z nim w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku.Co zrobił król Polski Zygmunt Stary? Gdy królem Polski był Zygmunt Stary na Mazowszu umarł ostatni książę Janusz III. Po jego śmierci Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze do Polski.Niektórzy jednak myślą, że Polskę na nowo połączyły już wcześniej Władysław Łokietek. Łokietek połączył tylko kilka części Polski, głównie Małopolskę i Wielkopolskę. Było to 182 lata po rozbiciu Polski na części. Mazowsze zostało przyłączone jednak dopiero po 388 latach.Jakie zabytki na starym mieście? Zamek w Warszawie zbudował właśnie książę mazowiecki Janusz I Starszy. Jednak on był księciem i w jego czasach ten zamek nazywał się zamkiem książęcym. Dopiero jak przyłączono Mazowsze do Polski do tego zamku przybył król Zygmunt Stary i od tego momentu ten zamek nazywa się królewskim. Niedaleko zamku stoi kolumna króla Zygmunta III Wazy. Zygmunt I Stary przyłączył Mazowsze z Warszawą do Polski, a jego wnuk Zygmunt III Waza przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy.Kim był Zygmunt III Waza? Tata Zygmunta III Wazy był Szwedem, ale mama była Polską, była to córka Zygmunta I Starego - Katarzyna Jagiellonka. Zygmunt III Waza był królem Polski i Litwy, ale także Szwecji. Przeniósł stolicę do Warszawy, bo stamtąd miał bliżej do Szwecji.Chociaż Zygmunt III Waza i inni królowie po nim mieszkali w Warszawie, to koronacje odbywały się dalej w Krakowie. Ale co to jest koronacja? Warszawa była stolicą, ale królów koronowano w Krakowie i jak umarli to pochowano ich też w Krakowie.Kto jeszcze wtedy przyjeżdżał do Warszawy? Do Warszawy przyjeżdżali posłowie na sejm, ale co to jest sejm? A czy wy chcielibyście być posłami? Co robią posłowie w sejmie? Ale dlaczego sejm był w Warszawie. Dlaczego posłowie musieli przyjeżdżać do Warszawy? Mazowsze było pomiędzy Polską a Litwą. Gdy Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze Warszawa znalazła się w środku. Było to najlepsze miejsce do spotkania dla Polaków i Litwinów. Dodatkowo Zygmuntowi III Wazie spalił się zamek w Krakowie i dlatego przeprowadził się do zamku w Warszawie.

Dorota Pająk-Puda napisała powieść historyczną "Matka Jagiellonów". Jest to jednocześnie biografia i beletrystyka. Autorka przedstawia historię, być może najbrzydszej królowej, która w jakiś sposób zdobyła swojego męża Kazimierza Jagiellończyka. Autorka przedstawia nie tylko relację małżonków, ale także dobre relacje z teściową, ostatnią żoną Jagiełły, który z kolei była bardzo piękna.Elżbieta Rakuszanka przybyła w trudnym okresie. Właśnie rozpoczynała się 13-letnia wojna z Krzyżakami. Na kartach powieści poznajemy wiele znanych powieści. Pojawia się tam np. kardynał Zbigniew Oleśnicki, jego protegowany kronikarz Jan Długosz i wiele innych postaci. Wraz z Elżbietą przeżywamy wydarzenia historyczne jak np. bitwę pod Chojnicami czy sprawę Tęczyńskiego. Tak się powinno uczyć historii.Dorota Pająk-Pudahttps://www.facebook.com/dorota.pajakpuda.9Książka "Matka Jagiellonów"https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4899831/matka-jagiellonowAudiobook:https://audioteka.com/pl/audiobook/matka-jagiellonow

Historyk mówi o tym, jak Jagiełło dotarł do Krakowa, jak został przyjęty przez Jadwigę oraz z jakiego powodu przyjął na chrzcie takie, a nie inne imię.

W drugą niedzielę listopada o godzinie 11:11 już po raz piąty wystartował spod pomnika Króla Władysława Jagiełły w Central Park bieg dla uczczenia 104. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Konsul RP w Nowym Jorku Mateusz Dębowicz podkreślił, że Bieg z polską flagą w takim miejscu jak Central Park to bardzo ciekawa forma propagowania naszej polskości w Nowym Jorku, która poza oczywistym wymiarem patriotycznym ma również czysto sportowy i rekreacyjny charakter.Paweł Myśliwiec - organizator tego biegu - opowiedział o jego historii i skąd zrodził się pomysł na taką formę świętowania dnia odzyskania niepodległości przez Polskę. Podkreślił, że ta inicjatywa wciąż się rozwija i co roku pojawiają się nowe elementy uświetniające ten bieg. W tym roku był akcent był położony na to, aby każdy uczestnik biegu lub marszu miał w ręku polską flagę. Uczestnicy biegu zgodnie podkreślali, że w tej edycji biegu, w kontekście toczącej się na Ukrainie wojny wielu nowojorczyków dziękowało im za postawę Polski wobec Ukrainy. Posłuchajmy relacji Marty Gmura - przedstawicielki Konsulatu RP w Nowym Jorku, Marcina Soszki - najszybszego Polaka na nowojorskim maratonie, który pomimo kontuzji pojawił się pod pomnikiem Króla Władysława Jagiełły, Mariusza Wasilewskiego, który był pełny podziwu dla Polonii amerykańskiej i Urszuli Musik przedstawicielki Polska Running Team. 

W drugą niedzielę listopada o godzinie 11:11 już po raz piąty wystartował spod pomnika Króla Władysława Jagiełły w Central Park bieg dla uczczenia 104. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Konsul RP w Nowym Jorku Mateusz Dębowicz podkreślił, że Bieg z polską flagą w takim miejscu jak Central Park to bardzo ciekawa forma propagowania naszej polskości w Nowym Jorku, która poza oczywistym wymiarem patriotycznym ma również czysto sportowy i rekreacyjny charakter.Paweł Myśliwiec - organizator tego biegu - opowiedział o jego historii i skąd zrodził się pomysł na taką formę świętowania dnia odzyskania niepodległości przez Polskę. Podkreślił, że ta inicjatywa wciąż się rozwija i co roku pojawiają się nowe elementy uświetniające ten bieg. W tym roku był akcent był położony na to, aby każdy uczestnik biegu lub marszu miał w ręku polską flagę. Uczestnicy biegu zgodnie podkreślali, że w tej edycji biegu, w kontekście toczącej się na Ukrainie wojny wielu nowojorczyków dziękowało im za postawę Polski wobec Ukrainy. Posłuchajmy relacji Marty Gmura - przedstawicielki Konsulatu RP w Nowym Jorku, Marcina Soszki - najszybszego Polaka na nowojorskim maratonie, który pomimo kontuzji pojawił się pod pomnikiem Króla Władysława Jagiełły, Mariusza Wasilewskiego, który był pełny podziwu dla Polonii amerykańskiej i Urszuli Musik przedstawicielki Polska Running Team. 

„Politycy są przepełnieni poszukiwaniem wielkości Polski, ale nie mamy ani siły militarnej mierzonej bronią jądrową i lotniskowcami, ani demografią nic nie zwojujemy, ani nawet nie mamy soft power. Jedyne, co nam wychodzi, to gospodarka” - mówi w rozmowie z Agatą Kołodziej Zbigniew Jagiełło, były wieloletni prezes PKO BP.

Paweł Jagiełło - mistrz krajobrazu, światła, zafascynowany Szwajcarią. Łączy pasję fotografii z podróżowaniem, jego zdjęcia możemy oglądać w najpopularniejszych magazynach podróżniczych. -------------------------------------------------- https://www.instagram.com/paweljagiello_photography/ https://www.facebook.com/PawelJagielloFotografia/ -------------------------------------------------- www.fotograficznierzeczbiorac.pl www.instagram.com/szymonkasolik/

Zapraszamy do Kozienic z rezydencją króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i najpiękniejszym parkiem na Mazowszu. Oprowadzi nas po nim Maciej Kordas, dyrektor Muzeum Regionalne w Kozienicach im. prof. Tomasza Mikockiego. Początek osadnictwa na tym terenie sięga X-XI wieku. Król Zygmunt August w 1549 roku nadał Kozienicom prawa miejskie. W czasie polowań i podróży z Krakowa na Litwę zatrzymywał się tu król Władysław Jagiełło, a 1 stycznia 1467 roku przyszedł na świat król Zygmunt Stary. Z tego powodu znajdą tu Państwo najstarszy świecki pomnik w Polsce z XVI w. kolumnę króla Zygmunta Starego

Pochodzą z XV wieku. Ich fundatorem był król Władysław Jagiełło. Chodzi o wspaniałe freski namalowane w kanonie sztuki bizantyjskiej znajdujące się w sandomierskiej katedrze. Jednym z nich jest zaśnięcie Najświętszej Marii Panny. Jak interpretowana jest ta scena przez kościoły wschodni i zachodni? O tym opowiadają Cezary Jastrzębski i Robert Szumielewicz.

Od lat 70. ubiegłego wieku w publikacjach dotyczących historii Gminy Strzyżewice w powiecie lubelskim, pojawiały się informacje o kilkukrotnym pobycie na tym terenie króla Władysława Jagiełły. Dopiero kilka lat temu prof. Ferdynand Rymarz, który już długo bada historię regionu, w którym mieszka, natrafił na dokument potwierdzający jedną z wizyt, we wrześniu 1416 roku, a więc 6 lat po bitwie pod Grunwaldem. Wówczas król Jagiełło wraz z Wielkim Księciem Witoldem, wydali glejt zapewniający przywódcom krzyżackim bezpieczny przejazd przez Koronę i Litwę, na negocjacje trójstronne mające się odbyć nad rzeką Niemen. Do spotkania władców doszło w Kiełczewicach. Fakt ten uaktywnił lokalną społeczność (mieszkańców, regionalistów , ale i samorządowców), dla których wydarzenie to jest impulsem do poznawania nie tylko historii, ale jej upowszechniania i okazywania dumy z miejsca, w którym się żyje, gdzie bywał przed wiekami król Polski. Realizowane są i planowane różne inicjatywy. A przewodnikiem po Kiełczewicach i Strzyżewicach jest prof. Eugeniusz Sakowicz, od kilkunastu lat mieszkaniec gminy i pasjonat lokalnej historii. W audycji głos zabierają: - prof. Eugeniusz Sakowicz - religioznawca, profesor nauk teologicznych, który zainteresował autora historią opowiedzianą w reportażu - Helena Sakowicz- małżonka prof. Sakowicza, - Barbara Zdybel – wójt Gminy Strzyżewice, - Genowefa Baran - sołtys wsi Kiełczewice Dolne, - Adam Pidek – członek zarządu Strzyżewickiego Towarzystwa Regionalnego, - Kinga Krusińska – członek Strzyżewickiego Towarzystwa Regionalnego i jej siostra Paulina Sagan; - dr Dorota Frąk – dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Kiełczewicach, - ks. proboszcz Krzysztof Brodaczewski – z parafii pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej i Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Kiełczewicach Maryjskich.

Odcinek o historii Ukrainy. Oczywiście nie da się 1000 lat historii omówić dokładnie w 15 minut. Tak więc jest to skrótowa historia dla dzieci. Jest tutaj dużo skrótów myślowych i uproszczeń.Prawdopodobnie wiecie, że 24 lutego 2022 roku Rosja napadła na Ukrainę. Prezydent Rosji Władimir Władimirowicz Putin twierdzi, że Ukraina powinna należeć do Rosji. Dlaczego tak twierdzi? Putin przypomina, że kiedyś Ukraina była częścią Rosji. On uważa, że dziś też tak powinno być. Czy może tak twierdzić?Zacznijmy od tego, że teren dzisiejszej Ukrainy to teren, który należał do wielu narodów. Kto mieszkał i kto rządził na terenie dzisiejszej Ukrainy?Jeżeli znacie mapę Europy to prawdopodobnie wiecie, że Bułgaria jest na dole Europy. Bułgaria dzisiaj znajduje się obok Grecji i Turcji. Jednak kiedyś Bułgarzy mieszkali na terenie dzisiejszej Ukrainy. Później na teren Ukrainy przyszli Chazarowie i wygonili Bułgarów, ci poszli dalej i zawędrowali w końcu tam gdzie dzisiaj jest Bułgaria. Chazarowie mieszkali na terenie dzisiejszej Ukrainy dość długo, a na północy od nich mieszkali Słowianie. Czy wiecie kim są Słowianie?Słowianie to ludzie, którzy mówią językami słowiańskimi takimi jak polski, czeski, rosyjski, ukraiński, bułgarski itd. Ludzie ci mieszkają głównie na wschodzie Europy. Na jakie trzy grupy dzieli się Słowian?Są Słowianie zachodni, czyli Polacy, Czesi i Słowacy. Są Słowianie wschodni czyli Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini. Są też Słowianie południowi czyli Bułgarzy, Chorwaci itd. Nie ma Słowian północnych.My dzisiaj zajmiemy się Słowianami wschodnimi czyli Rosjanami, Ukraińcami i Białorusinami. Dzisiaj mają oni swoje języki, ale jakim językiem się posługiwali tysiąc lat temu? Ci wschodni Słowianie to byli Rusini i mówili oni językiem ruskim. Czy język ruski to jest to samo co język rosyjski? Język ruski podzielił się na trzy języki, na język rosyjski, język ukraiński oraz język białoruski. Tak więc język ruski to jakby przodek tych współczesnych języków.Później z jeszcze dalszej północy przybyli Waregowie pod wodzą Ruryka. Byli to Wikingowie. Mieszkający tam Słowianie poprosili aby Ruryk został ich wodzem i razem przepędzili Chazarów. Ci Słowianie, których księciem był wiking Ruryk nazywali się Rusami.Prawdopodobnie znacie legendę o Lechu, Czechu i Rusie. Lech to Polak, Czech to oczywiście Czech, a Rus to właśnie ci Słowianie na wschodzie, czyli Rusowie pod wodzą wikingów. Chociaż to brzmi podobnie to ci Rusowie to nie jest to samo co Rosjanie. Rusini byli oni ważni dla historii Polski. Polscy władcy walczyli z Rusami, ale też handlowali z nimi, a także żenili się z ruskimi księżniczkami. Co się stało z tymi Rusami? Pomoże nam historia języka ruskiego. Na jakie języki podzielił się język Ruski?Rusowie podzielili się na kilka grup. Powstały z nich trzy narody: Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini. W nazwie tego ostatniego narodu jest nawet słowo “Rusini”. Ruś podzieliła się na kilka Rusi, jedną z nich była Ruś Biała i właśnie z tej Rusi powstał dzisiejszy naród białoruski. Ruś Czerwona lub Ruś Halicka to dzisiejsza Ukraina.Rurykowiczowie to była dynastia, która długo rządziła na Rusi. Było w tej dynastii wielu władców. My dzisiaj zajmiemy się tylko czterema z nich. Będziemy mówić o Ruryku, Włodzimierzu Wielkim, Jarosławie Mądrym oraz o Iwanie Groźnym.Co zrobił Ruryk? Ruryk był wikingiem, ale został wodzem Słowian wschodnich czyli Rusinów. Od jego imienia Ruryk pochodzi nazwa dynastii Rurykowiczów. Tak samo jak od Piasta pochodzi nazwa dynastii piastowskiej, albo od Jagiełły nazwa dynastii Jagiellonów. Wnukiem Ryryka I był Włodzimierz. Co zrobił Włodziemierz I Wielki? Czy się różnił chrzest Polski od tego chrztu Rusi? Mieszko przyjął religię chrześcijańską z Rzymu, czyli katolicyzm. Włodzimierz przyjął chrześcijaństwo z Bizancjum, czyli prawosławie. Polacy przyjęli katolicyzm z Rzymu, a wraz z tą religią Polacy dostali literki łacińskie, które używamy do dzisiaj. Rusini przyjęli prawosławie z Bizancjum i wraz z tą religią dostali literki greckie, które troszeczkę zmienili i używają ich do dzisiaj.Synem Włodzimierza Wielkiego był Jarosław. Co zrobił Jarosław Mądry? Jarosław Mądry podzielił Ruś pomiędzy swoich synów. Na Rusi doszło do rozbicia dzielnicowego takiego samego jak w Polsce po śmierci Bolesława Krzywoustego.Te księstwa ruskie zostały podbite przez Mongołów. Gdy państwo Mongołów osłabło Ruś podbili Litwini. Na północy pojawiło się Państwo Moskiewskie czyli dzisiejsza Rosja. Władcą tego państwa był Iwan nazywany Groźnym. Iwan Groźny ogłosił się Carem Wszechrusi. On był tylko Wielkim Księciem Moskiewskim czyli rządził tylko w jednej części Rusi. On ogłosił się jednak Carem Wszechrusi, czyli twierdził, że jest władcą wszystkich Rusinów.Dzisiaj prezydent Rosji Putin twierdzi, że ma prawo przyłączyć Ukrainę do Rosji. Co o tym myślicie? Właśnie to samo twierdził Iwan Groźny. On twierdził, że jest Carem Wszechrusi. Podobnie dzisiaj Putin twierdzi, że Rosja, Białoruś i Ukraina muszą się połączyć, bo kiedyś były jednym państwem. A co wy o tym sądzicie?Ruś podzieliła się po śmierci Jarosława Mądrego. Później podbili ją Mongołowie, a gdy oni osłabli Ruś podbili Litwini. Czy wiecie w jakich językach pisali dokumenty Litwini? Litwini mieli swój język, ale to był tylko język mówiony. Gdy więc Litwini podbili Ruś nauczyli się pisać w języku ruskim i wszystkie dokumenty pisali po rusku. Później Litwa i Polska się połączyły i Litwini zaczęli pisać dokumenty po polsku, dopiero później zaczęli pisać po litewsku. Tak więc najstarsze dokumenty litewskie są pisane w języku ruskimJak wiecie Litwa i Polska się połączyły w Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Litwa dała wtedy Polsce część Rusi. W ten sposób powstały kraje, które dzisiaj znamy. Ta część Rusi, którą rządził Iwan Groźny to jest dzisiejsza Rosja. Ta część Rusi, gdzie rządzili Litwini to jest dzisiejsza Białoruś, a ta część, która należała do Polski to jest dzisiejsza Ukraina.Kiedy Ukraina została przyłączona do Rosji? Podczas zaborów Rosjanie zabrali prawie całą Ukrainę i przyłączyli ją do Rosji. Wcześniej jednak wybuchło na Ukrainie powstanie Chmielnickiego i wschodnia część Ukrainy została przyłączona do Rosji trochę wcześniej, bo już po rozejmie andruszowskim.Tak więc podsumowując krótko historię Ukrainy. Byli tam Bułgarzy, potem Chazarowie, potem zamieszkali tam Słowianie, którymi rządzili Wikingowie. Potem ten teren zajęli Mongołowie czyli Złota Orda. Później teren dzisiejszej Ukrainy zdobyli Litwini, którzy nie mieli swojego pisma i zaczęli pisać w języku ruskim. Litwini połączyli się z Polakami i oddali teren dzisiejszej Ukrainy Polsce. Podczas powstania Chmielnickiego część Ukrainy oderwała się od Polski i potem stała się częścią Rosji. Rosja zabrała resztę Ukrainy podczas zaborów. Po pierwszej wojnie światowej Polacy walczyli z Ukraińcami o Lwów. Potem wybuchła wojna z Rosją, w jej wyniku połowę Ukrainy wzięła Rosja, a tą część, gdzie mieszkało wielu Polaków czyli np. Lwów przyłączono do Polski. Po II wojnie światowej Rosjanie zabrali całą Ukrainę. Ukraińcy dostali niepodległość w 1991 roku czyli 31 lat temu (nagrywamy to w 2022). Historia Ukrainy się jednak nie skończyła. Jak pewnie wiecie Rosjanie i ich prezydent Putin znowu chcą przyłączyć Ukrainę do Rosji.

Dorota Obidniak: Witam Pana, Panie ambasadorze. Wymyśliliśmy ten cykl podkastów jako pomocnik dla nauczycielek i nauczycieli. Założyliśmy bowiem, że znajomość historii innego kraju przydaje się w kontaktach z jego obywatelami. Ułatwia ich zrozumienie i zbliża nas do nich. Pan jest z wykształcenia historykiem. Zakładam więc, że zaliczył Pan na studiach kurs z dziejów Europy Środkowowschodniej. Czy ta wiedza Panu pomogła? Czy kiedy pierwszy raz pojechał Pan do Ukrainy, patrzył Pan na Ukraińców przez pryzmat lektury „Potopu”? Czy jednak jako historyk?Jacek Kluczkowski: „Potop” jest może mniej przydatny, prędzej pomocne mogło być „Ogniem i mieczem”, która odbywa się na trasie opisanej przez kronikarzy ukraińskich, przez Samuel Wełyczkę. Wydaje mi się, że dla każdego Polaka trylogia jest pewnym punktem wyjścia. Potem pamiętam, że przez długi czas, kiedy jeździłem na Ukrainę, to szukałem tych miejscowości, tych nazw, tych tras, które znałem przede wszystkim z „Ogniem i mieczem” i z „Pana Wołodyjowskiego”. „Potop” w minimalnym stopniu trąca o ziemie ukraińskie. Sienkiewicz to jest pewien punkt wyjścia, natomiast wydaje mi się, że rzeczywiście potrzebnych jest trochę lektur naukowych. Ale to, co daje pewien obraz duszy ukraińskiej, wydaje mi się, że to jest literatura piękna. Ona w Polsce jest dostępna i jest znana. To jest twórczość Tarasa Szewczenki, Iwana Franki. Myślę, że stamtąd można trochę odczytać, trochę złapać ducha tych obszarów, tych ziem i tych ludzi. Dorota Obidniak: Ja chciałabym Pana poprosić o krótki wykład na temat historii Ukrainy, ponieważ w ostatnich dniach, pytając koleżanki i kolegów, nauczycielki i nauczycieli, co oni właściwie wiedzą o Ukrainie, otrzymywałam taką odpowiedź, jak „hmm… Chyba nie wiem”, albo „niewiele”. W związku z tym chciałabym, abyśmy zaczęli od początku – od momentu, o którym historycy mówią, że coś się wyłania spod mroku dziejów, czyli od Rusi Kijowskiej. Tam jest sporo wątków, które w jakiś sposób są nam bliskie, bo pojawia się również trzech braci: Kij, Szczeka i Chorywa, którzy zakładają Kijów. Pojawia się Ruryk, który raczej nie jest Słowianinem. Walczy on z Finami. Tam jest trochę takiego bajkowego, baśniowego klimatu. Potem okazuje się, że ta trochę mitologiczna historia, tak przynajmniej my ją potocznie odbieramy, ona jest dość istotnym elementem sporu pomiędzy Rosjanami a Ukraińcami. Dlaczego?Jacek Kluczkowski: Każde początki są trochę mitologiczne. Nie wspomnę o założeniu starożytnego Rzymu i o myszach, które zjadły króla Popiela w Polsce. Także chyba nie ma co robić problemu z tego, że mit leży u źródeł. Historia jest jednak nauką. Ja, ponieważ jestem historykiem, to uważam, że jest ona nauką niemalże ścisłą. To znaczy weryfikowalną. Rezultaty badań historycznych weryfikuje się poprzez analizę źródeł, poprzez dyskusję, poprzez zestawianie ze sobą innych opinii, racji i poprzez trzymanie się z dala od ostatnich sporów politycznych. Oczywiście epoka współczesna zna to, że jest coś takiego jak polityka historyczna – otwarte wykorzystanie historii. Prezentuje się to często w takiej naukowej postaci, jako takiego instrumentu wychowania społeczeństwa czy polemiki z poglądami dominującymi w innym kraju. Wracając do tych prapoczątków – widzimy, że początek organizacji państwowych czy prapaństwowych na terenie Słowiańszczyzny Wschodniej ma swoje źródła mniej więcej w IX/X wieku. Względnie równolegle jak w Polsce, może trochę później – to zależy, jak się traktuje poszczególne zakresy wpływów albo Księstwa Murawskiego, czy Bizancjum, jak środka kulturotwórczego dla Słowian. W ogóle, a nie tylko dla wschodnich Słowian. W każdym razie ci Rusini, którzy współtworzyli to państwo staroruskie, mówili jakimś językiem, który zarówno współcześni Ukraińcy, jak i Rosjanie mogą uważać za prekursora ich języków i ich kultury pisanej, literatury. Ja bym nie chciał pakować się w takie naukowe dywagacje. Rzeczywiście do tradycji Rusi Kijowskiej przypisują się co najmniej trzy narody. Ukraińcy, Białorusini i Rosjanie widzą tam swoje źródło. Należy spojrzeć na to, jak to się rozwijało w czasie – głównym środkiem [ośrodkiem] na obszarach Rusi Kijowskiej są obszary dzisiejszej Ukrainy, więc tam istnieje jakaś ciągłość osadnictwa. Istnieje ciągłość kulturowa. Co prawda, były najazdy mongolskie czy tatarskie, które miały tam miejsce. Niemniej jednak trzeba przyznać, że Ukraińcy mają bezsprzeczne prawo do dziedzictwa Rusi Kijowskiej. Natomiast to, że potem powstawały nowe księstwa, że tradycja językowa i kulturowa była przenoszona na inne obszary, to nie wyklucza dziedzictwa tych nowych – na przykład Rosjan. Sama nazwa Rosja pochodzi z dużo późniejszego okresu. Nazwy Wielkorusów używano już w XVIII wieku. To jest nowa grupa etniczna, która bez wątpienia również ma prawo do tego dziedzictwa. Tymczasem Ukraińcy czują się wydziedziczeni przez Rosjan, przez Moskwę. Bo i prawosławie, i Kijów jako źródło chrześcijaństwa, pierwszy kijowski patriarchat, i miejsce chrztu Rusi, święty Włodzimierz, to są wszystko rzeczy, które Rosja próbuje zawłaszczyć. Dorota Obidniak: I w pewnym momencie ta Ruś Kijowska, zresztą przeczytałam gdzieś, że to jest pojęcie, które zostało wymyślone dopiero w XIX wieku. Nie operowano nim wcześniej. Ale ta Ruś Kijowska nam znika. Roztapia się w takiej wspólnej historii wielkiego Księstwa Litewskiego i Polski. Co właściwie dzieje się w tym momencie? Jacek Kluczkowski: Trzeba podkreślić, że Kijów zachował tu jakąś taką przywódczą rolę. Ale to było przywództwo duchowe. W XII wieku, może na końcu XI, Ruś dzieli się na poszczególne księstwa i księstewka. To jest okres rozbicia dzielnicowego, który znamy też z Polski. Niemniej takie przywództwo tytularne Kijowa – ono dalej istnieje. Kijów dla swoich księstw podległych pozostaje i autorytetem, i w jakiejś mierze władzą polityczną. Tam procesy centralizacji i decentralizacji ze sobą trwają i wzajemnie się na siebie nakładają. Przełomem dla tej wczesnej epoki jest najazd tatarsko-mongolski, jak to się mówi u naszych sąsiadów. To jest zniszczenie Kijowa w wyniku najazdów i oblężenia. To jest też podporządkowanie ziem ruskich Tatarom. Ogromne straty ludzkie. Te księstwa, które zostały podporządkowane Tatarom, one szukają dla siebie miejsca. Część ludności, część bojarów ruskich szuka miejsca na terenach, które Tatarzy mniej kontrolują – szuka po prostu nowych obszarów. Część też szuka patronatu – taki los sprzyjał Wielkiemu Księstwu Litewskiemu, które wtedy uważało się za taką regionalną potęgę. Szereg więzi zostaje wtedy nawiązanych pomiędzy poszczególnymi książętami litewskimi i książętami pochodzącymi z dynastii Rurykowiczów, czyli książętami ruskimi. Dochodzi wtedy do próby utworzenia ośrodka, który chroniłby księstwa ruskie przed Tatarami, przed ich dominacją, ich najazdami, prześladowaniami religijnymi. Więc Wielkie Księstwo Litewskie staje się bodaj największym państwem w wieku XIV, największym państwem w Europie, obszarowo, ale równocześnie zwróćmy uwagę na coś, o czym mało w Polsce pamiętamy – językiem urzędowym na dworze wielkich książąt litewskich był język ruski. Język litewski był używany przez wojowników, przez mieszkańców Litwy właściwej, ale językiem dworu Jagiełły czy dworu Witolda był język ruski. Kodeksy praw zapisane w Wielkim Księstwie Litewskim były pisane w języku ruskim. Nawet po unii lubelskiej, kiedy to Ukraina została przyłączona do Korony Królestwa Polskiego, czyli do tej polskiej części, warto zauważyć, że kodeksy w języku ruskim dalej obowiązywały w Wielkim Księstwie Litewskim aż do końca XVII wieku. Dopiero potem nastąpiło przejście na język polski i łaciński w tym systemie prawnym. Wielkie Księstwo Litewskie było w istocie księstwem litewsko-ruskim – państwem w istocie federacyjnym. Albo raczej konfederacyjnym. Panujący książęta spokrewnieni ze sobą, współpracowali ze sobą, ale także rywalizowali. Nawet zanim doszło do unii polsko-litewskiej, to oni utworzyli wewnątrz taką unię litewsko-ruską. Arystokracja litewska, jej siły zbrojne, państwowość litewska w czasie Wielkiego Księstwa Litewskiego w istocie była państwowością litewsko-ruską.Dawało to sporo swobody w porównaniu do obszarów, które były kontrolowane przez Tatarów. Zwłaszcza kiedy umacniała się pozycja szlachty w Polsce, oni czuli się, potem już mamy unię polsko-litewską. Pozycja szlachty w Polsce, tak samo jak bojarzy ruscy – oni korzystali z tego na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Potem de facto te państwa bardzo się do siebie upodobniły – mam na myśli Wielkie Księstwo Litewskie i Koronę. W istocie czasem trudno nawet ustalić taką granicę kulturowo-polityczną. Mimo to należy pamiętać, że na wsiach mówiono w języku rusińskim. Ten język ewoluował z języka staroruskiego, ale zdecydowanie miał tam swoje korzenie, a z czasem coraz bardziej upodabniał się do współczesnego języka ukraińskiego. Co jest jeszcze ważne, religia dzieliła Polaków oraz Litwinów i dużą część szlachty, która pomimo rusińskiego pochodzenia przyjmowała katolicyzm, bo to umożliwiało rozwój większej kariery politycznej w państwie polsko-litewskim. Ci, którzy pozostali przy prawosławiu, siłą rzeczy wyodrębniali się z tej wspólnoty. Można powiedzieć, że dziesięciolecie za dziesięcioleciem tworzyła się pewna nowa więź wewnętrzna, która była oparta i o język, i o religię, i o kulturę. A także silnie zakorzeniona w warstwach ludowych. Podcasty w cyklu "Ukraińskie ABC" zostały opracowane przez Związek Nauczycielstwa Polskiego ze wsparciem Fundacji Friedricha Eberta.

HIFT representa un método apropiado para mejorar el rendimiento cognitivo, específicamente la memoria de trabajo. Autor Jan Wilke Department of Sports Medicine, Goethe University Frankfurt am Main, Ginnheimer Landstraße 39, 60487, Frankfurt am Main, Germany. wilke@sport.uni-frankfurt.de. Enlace al Articulo Original en Ingles Los ejercicios aeróbicos y de resistencia (con pesas) aumentan de manera inmediata el rendimiento cognitivo (PC). El entrenamiento funcional de alta intensidad (HIFT) combina las características de ambos regímenes, pero su efecto sobre el rendimiento cognitivo no está claro. Treinta y cinco individuos sanos (26,7 ± 3,6 años, 18 mujeres) fueron asignados al azar a tres grupos. El primer grupo (HIFT) realizó un entrenamiento funcional con el máximo esfuerzo y en formato de circuito involucrando todos los grupos musculares del cuerpo, mientras que el segundo grupo (WALK) caminó al 60% de la reserva de frecuencia cardíaca. El tercer grupo permaneció físicamente inactivo leyendo un libro (CON). Antes y después del período de intervención que duro 15 minutos, el rendimiento cognitivo se evaluó con el Stroop Task, Trail Making Test y Digit Span Test. Se utilizaron ANOVA de medidas repetidas e intervalos de confianza del 95% post-hoc para detectar diferencias en los grupos y tiempo (previo y posterior a los protocolos). Se encontró una interacción significativa entre los grupos y el tiempo para la condición de conteo hacia atras de Digit Span Test (p = 0.04, IC 95%). HIFT fue superior a WALK y CON. Ademas, el análisis de la puntuación total del Digit Span Test y la condición incongruente del Stroop Task, reveló efectos pre y post (p 0.05). En conclusión, HIFT representa un método apropiado para mejorar de manera inmediata la memoria de trabajo, siendo potencialmente superior al ejercicio de tipo aeróbico moderado. El entrenamiento funcional de alta intensidad (HIFT, por sus siglas en inglés) como metodo de entrenamiento es una tendencia muy popular en el mundo del fitness, que integra el esfuerzo cardiovascular y muscular. El HIFT utiliza movimientos funcionales, multimodales y multiarticulares, por ejemplo, sentadillas, flexiones y burpees (Buckley et al., 2015). Los ejercicios funcionales utilizan todo el cuerpo y provocan un patrón de reclutamiento motor universal (Heinrich et al., 2014). El HIFT también tiene una configuración de intervalos de descanso mínimo o casi nulo (Feito, Heinrich, Butcher, & Poston, 2018). Las características mencionadas anteriormente confieren al HIFT la capacidad de mejorar la fuerza y la potencia muscular, así como de generar adaptaciones cardiovasculares anaeróbicas y aeróbicas, por lo que se ha demostrado que el HIFT desencadena efectos beneficiosos sobre el consumo de oxígeno (Vo2max), la potencia anaeróbica y fuerza muscular (Alcaraz et al., 2008; Brisebois et al., 2018; Menz et al., 2019). Además, el HIFT parece causar también beneficios neurofisiologicos. Los primeros estudios neurocientíficos asocian el HIFT con una reducción aguda del BDNF (García-Suárez et al., 2020), y curiosamente, en intervenciones más largas con un incremento del BDNF basal (Murawska-Ciałowicz et al., 2021). Además, una sesión aguda de entrenamiento del circuito HIFT mejoró la memoria a corto plazo y el control inhibitorio (Wilke et al., 2020) y una intervención de tres meses mejoró el rendimiento en el aprendizaje espacial, la separación de patrones y la capacidad de atención (Ben-Zeev, Hirsh, Weiss, Gornstein y Okun, 2020). En este estudio la intervencion consistía en una sesion de 15 ejercicios funcionales para todo el cuerpo, realizados en formato de circuito con repeticiones de 20 segundos de entrenamiento y 10 segundos de descanso. Con una duración total de 15 minutos. La selección de los ejercicios se basó en dos objetivos principales (a) la implicación de los principales grupos musculares para aumentar el consumo absoluto de oxígeno y (b) la simulación de patrones de movimiento fundamentales de uso diario (por ejemplo, sentadillas, desplantes, flexiones). El rendimiento cognitivo (CP), que puede subdividirse en funciones cognitivas de orden superior (por ejemplo, control inhibitorio o memoria de trabajo) y de orden inferior (por ejemplo, atención o tiempo de reacción). Las revisiones sistemáticas disponibles han investigado los efectos del ejercicio de tipo aeróbico, han detectando un efecto positivo en el CP incluso cuando se realiza como un único entrenamiento. Tanto el ejercicio continuo aerobico de intensidad moderada como de alta intensidad han reportado un impacto positivo en el rendimiento cognitivo. El test de Stroop consta de tres partes. En la primera y segunda sección de captación de la atención, se pide a los participantes que nombren lo más rápidamente posible las palabras escritas o los colores que aparecen en una hoja. La tercera sección representa una medida de control de la inhibición. Las palabras de colores se presentan de forma incongruente (por ejemplo, "verde" escrito en rojo o "azul escrito en amarillo"). Aquí, los participantes deben nombrar el color de la palabra mientras ignoraban las letras. Para el análisis posterior, se registra el tiempo necesario para completar la tarea. Se ha demostrado que el test de Stroop presenta una alta fiabilidad (ICC: 0,82) y consistencia interna (alfa de Cronbach: 0,93-0,97). Es el Episodio 4 Correr y Salud Mental puedes aprender mas sobre esta prueba cognitiva. El test de creación de rastros (TMT) consta de dos partes. En la parte A, los participantes deben conectar números linealmente crecientes utilizando un bolígrafo a la máxima velocidad posible. En la parte B, deben enlazar números y letras sucesivos (por ejemplo, del 1 al a y del 2 al b) de forma alterna. Al igual que en la prueba Stroop, se registra el tiempo necesario para completar la prueba. Los resultados de la prueba proporcionan una medida de detección visual/atención (TMT-A) y de flexibilidad cognitiva/memoria de trabajo (TMT-B). Se ha demostrado una alta fiabilidad (ICC: 0,81-0,86) y validez de constructo de la TMT. En la prueba de amplitud de dígitos, se realizan dos condiciones. En la primera, los participantes tienen que memorizar y repetir cantidades crecientes de números que se les leen. Al principio, deben recordar cuatro números. Si la memorización es satisfactoria, se les leen cinco números los memorizan y repiten, y asi continua subiendo la cantidad de numeros leidos que tienen que memorizar y repetir. Para cada paso, se realizan dos repeticiones y se otorgan uno o cero puntos en función del éxito de la memorización. La prueba termina si se fallan los dos ensayos. La segunda condición es idéntica a la primera, pero los números deben repetirse en orden inverso (por ejemplo, 2, 4, 7, 9 se convierte en 9, 7, 4, 2). Ambas partes de la prueba y la puntuación compuesta están relacionadas con la memoria a corto plazo y la memoria de trabajo. La prueba de amplitud de dígitos es fiable en las mediciones repetidas (r = 0,73). Los participantes del grupo WALK realizaron 15 minutos de marcha en cinta rodante al 60% de la reserva de frecuencia cardíaca individual. La RFC se determina mediante la fórmula de Karvonen (frecuencia cardíaca en reposo + ((frecuencia cardíaca máxima - frecuencia cardíaca en reposo) x intensidad). Esto es porque Los resultados de este estudio sugieren que el HIFT puede mejorar de forma inmediata el rendimiento cognitivo, concretamente la memoria a corto plazo/de trabajo y el control inhibitorio. Siendo el HIFT ligeramente superior al ejercicio aerobico continuo. Los autores mencionan que los posibles mecanismos que explican este aumento en el rendimiento cognitivo son Aumento de la perfusión cerebral tras el ejercicio de resistencia (Querido & Sheel, 2007; Ogoh & Ainslie, 2009). El aumento de los niveles séricos de cortisol y BDNF, que se ha reportado con entrenamiento de resistencia (pesas) (Tsai, et al. 2014; Yarrow, et al. 2010). Sin embargo los resultados son contradictorios en el sentido que no reportan mejoras con el ejercicio aeróbico, las cuales han sido encontradas en estudios anteriores con intensidades del 40 al 80% de la capacidad maxima de oxigeno ( Brisswalter, et al. 2002; Chang, et al. 2012). Acerca de este tema, Browne et al. 2017 sugiere que multiples factores, como el nivel de forma física y el modo de ejercicio, influyen en la relación entre el ejercicio y la cognición. Una implicación clinica práctica importante del presente estudio es que el HIFT representa una alternativa al uso de otros métodos de entrenamiento convencionales, no sólo en lo que respecta a la mejora o recuperacion de la función muscular y cardiovascular (Wilke, et al. 2020; Menz, et al. 2019), sino también cuando se pretende mejorar el rendimiento cognitivo a corto plazo. El HIFT también podría ser interesante para los individuos sedentarios con poca motivacion y tiempo limitado para hacer ejercicio, ya que se ha reportado una mayor motivacion intrinseca y mayor disfrute del ejercicio que una actividad de tipo aeróbico moderado (Wilke, et al. 2020). No se investigo la sosteníbilidad de la mejora de la PC, con evaluaciones de seguimiento adicionales, por lo que investigar los cambios 5, 10 15, 30, 60 minutos después o incluso 2, 6, 12, 24 horas después del entrenamiento a largo plazo es una tarea pendiente.No incluyó una comparación con una sesión de entrenamiento aeróbico o de resistencia con pesas de intensidad equivalente, es decir de alta intensidad. Solamente HIFT fue de alta intensidad, pero el ejercicio aeróbico estuvo en el limite superior de ejercicio de baja intensidad, con lo que la diferencia en intensidad pudo haber afectado la comparación. Alcaraz, P. E., Sánchez-Lorente, J., & Blazevich, A. J. (2008). Physical performance and cardiovascular responses to an acute bout of heavy resistance circuit training versus traditional strength training. In Journal of Strength and Conditioning Research (Vol. 22, pp. 667-671): J Strength Cond Res.Ben-Zeev, T., Hirsh, T., Weiss, I., Gornstein, M., & Okun, E. (2020). The Effects of High-intensity Functional Training (HIFT) on Spatial Learning, Visual Pattern Separation and Attention Span in Adolescents. In Frontiers in Behavioral Neuroscience (Vol. 14, pp. 577390): Frontiers Media S.A.Brisswalter, J., Collardeau, M. & René, A. Effects of acute physical exercise characteristics on cognitive performance. Sports Med. 32, 555–566 (2002).Browne, S. E. et al. Effects of acute high-intensity exercise on cognitive performance in trained individuals: a systematic review. Progr. Brain. Res. 234, 161–187 (2017).Buckley, S., Knapp, K., Lackie, A., Lewry, C., Horvey, K., Benko, C., . . . Butcher, S. (2015). Multimodal high-intensity interval training increases muscle function and metabolic performance in females. In Applied Physiology, Nutrition and Metabolism (Vol. 40, pp. 1157-1162): Appl Physiol Nutr MetabChang, Y. et al. The effects of acute exercise on cognitive performance: a meta-analysis. Brain. Res. 1453, 87–101 (2012).Feito, Y., Heinrich, K. M., Butcher, S. J., & Poston, W. S. C. (2018). High-Intensity Functional Training (HIFT): Definition and Research Implications for Improved Fitness. In Sports (Basel, Switzerland) (Vol. 6, pp. 76): MDPI AGGarcía-Suárez, P. C., Rentería, I., Moncada-Jiménez, J., Fry, A. C., & Jiménez-Maldonado, A. (2020). Acute Systemic Response Of BDNF, Lactate and Cortisol to Strenuous Exercise Modalities in Healthy Untrained Women. In Dose-response : a publication of International Hormesis Society (Vol. 18, pp. 1559325820970818): SAGE Publications Inc.Heinrich, K. M., Patel, P. M., O'Neal, J. L., & Heinrich, B. S. (2014). High-intensity compared to moderate-intensity training for exercise initiation, enjoyment, adherence, and intentions: an intervention study. BMC Public Health, 14, 789. doi:10.1186/1471-2458-14-789Menz, V. et al. Functional vs running low-volume high-intensity interval training: effects on VO2max and muscular endurance. J. Sports Sci. Med. 18, 497–504 (2019).Murawska-Ciałowicz, E., de Assis, G. G., Clemente, F. M., Feito, Y., Stastny, P., Zuwała-Jagiełło, J., . . . Wolański, P. (2021). Effect of four different forms of high intensity training on BDNF response to Wingate and Graded Exercise Test. In Scientific Reports (Vol. 11, pp. 8599): Nature Research.Ogoh, S. & Ainslie, P. N. Cerebral blood flow during exercise: mechanisms of regulation. J. Appl. Physiol. 107, 1370–1380 (2009).Querido, J. S. & Sheel, A. W. Regulation of cerebral blood flow during exercise. Sports Med. 37, 765–782 (2007).Tsai, C. et al. Executive function and endocrinological responses to acute resistance exercise. Front Behav Neurosci. 8, 283 (2014).Wilke, J. et al. Effects of high-intensity functional circuit training on motor function and sport motivation in healthy, inactive adults. Scand. J. Med. Sci. Sports 29, 144–153 (2019).Wilke, J., Stricker, V., & Usedly, S. (2020). Free-Weight Resistance Exercise Is More Effective in Enhancing Inhibitory Control than Machine-Based Training: A Randomized, Controlled Trial. In Brain sciences (Vol. 10, pp. 1-10): MDPI AG.Yarrow, J. F., White, L. J., McCoy, S. C. & Borst, S. E. Training augments resistance exercise induced elevation of circulating brain derived neurotrophic factor (BDNF). Neurosci. Lett. 26, 161–165 (2010).

Czy listy do świętego Mikołaja już napisane? W Rozmawiam, bo lubię prezenty pojawią się już w poniedziałek. Zabierzemy Was do Laponii, żeby poznać pewnego stolarza i jego żonę. Przekonamy Was, że magia wydarza się w życiu tych, którzy w nią wierzą. Do zobaczenia!

„Widok z K2” to program Karoliny Wigury i Katarzyny Kasi. Co tydzień prowadzące komentują aktualne wydarzenia, a z zaproszonymi gośćmi dyskutują o najistotniejszych tematach w polityce, nauce i kulturze. W ramach „Widoku z K2” odbywają się również cykle spotkań „Polityczki” i „Tercet filozoficzny”. Cykl #polityczki wraca! Gościnią Katarzyny Kasi i Karoliny Wigury jest tym razem Katarzyna Jagiełło, wieloletnia aktywistka Greenpeace Poland, ekspertka ds. różnorodności biologicznej, teraz związana także z ruchem Polska 2050 Szymona Hołowni.

Z tą miejscowością związany był m.in. słynny Spytek z Melsztyna, którego wnuczka była matką chrzestną króla Władysława Jagiełły. Swoją siedzibę rodową mieli tam również Dębińscy. Przebywał tu też słynny reformator Jan Łaski. O ciekawej historii Dębian, w gminie Czarnocin opowiadamy w kolejnym programie "Moc historii", a historie miejscowości przedstawiają Cezary Jastrzębski i Robert Szumielewicz.

Znowu nowa dynastia, ale dlaczego Litwin? Czym jest unia personalna i co na to wszystko Jadwiga?