Podcasts about surinaams

In de podcast de Warming up hoor je elke week een interview met een Zaanse sporter of coach. Met Edwin Kleiss bespreken ze een wedstrijd van het aanstaande weekend. Deze week is dat Ivan Karsters. De Zaankanter is coach van het Surinaams korfbalteam. Zondag is er een speciale wedstrijd tegen Saen United, een selectie spelers uit de Zaanstreek. Foto: Rajesh Tasveer.

Annemieke Bosman in gesprek met Bodil de la Parra, toneelschrijver, theatermaker en actrice. De la Parra maakt de theatervoorstelling Brieven aan Bertje in het kader van Theater na de Dam. Brieven aan Bertje is een ode aan de Surinaamse Elisabeth ‘Betty' Bergen. Bergen komt eind jaren twintig naar Nederland om te werken als verpleegkundige. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog trouwt ze, maar na een half jaar is ze al weduwe. Niet lang daarna besluit Betty haar woning op het Harmoniehof te Amsterdam als schuilplaats aan te bieden. Ze heeft maar liefst acht Joodse onderduikers in haar huis, waaronder de dan driejarige Bertje. Ze beschouwt hem als haar eigen kind. In juni 1944 worden ze verraden en samen met haar Joodse onderduikers wordt Betty afgevoerd.  In Brieven aan Bertje brengt theatermaker Bodil de la Parra, zelf half Surinaams, deze bijzondere vrouw tot leven. Ze probeert haar beweegredenen te achterhalen. Betty's oma werd nog in slavernij geboren. Hoe was het om als vrouw van kleur te leven in het land van de kolonisator tijdens zo'n belangrijk tijdsgewricht?

In de Nacht van Caribisch Netwerp sprak Guilliano Payne met theatermaakster Nina de La Parra, over haar nieuwe voorstelling Nina Speelt. Hierin onderzoekt ze rouw, doorleven met een gebroken hart en ongemak. Ze dook diep in fenomeen van de clown, om te verwerken in haar stuk. Ook spraken ze over haar vorig jaar overleden vader, de befaamde Surinaamse regisseur Pim de La Parra, bekend van de film Wan Pipel, moedige vrouwen en hoe het eigenlijk is om wel Surinaams te zijn, maar er voor veel mensen niet zo uit te zien.

In het Haagse Zuiderpark wonen Birgitta en Stanley. Ze hebben goed contact met hun buurman Cailash. Hij is 39 en woont nog altijd bij zijn ouders. Op een ochtend in maart 2024 gaat het echter helemaal mis met de normaal zo aardige man: hij steekt zijn buurman dood en verwondt zijn buurvrouw zwaar. Het gaat mis wanneer Birgitta en Stanley in de auto stappen en weg willen rijden. Vanuit de bosjes komt Cailash op hen af, gooit een steen naar de auto en steekt vervolgens Stanley dood. Birgitta raakt gewond aan haar arm, maar weet het drama te overleven. Wat Cailash bezield heeft is lange tijd onduidelijk. In de rechtbank vertelt de dochter van Stanley over het leed dat haar is aangedaan. ,,Je hebt de levens van zijn dierbaren onomkeerbaar verwoest. Papa, dit heb jij niet verdiend. Dit is een gruwelijk onwaardig einde, zonder fatsoenlijk afscheid. Mama is bij ons, we houden haar vast. Wij dragen papa en nana (Surinaams voor de vader van je moeder, red.) Stanley voor altijd in ons hart.'' Ook vertelt ze hoe haar zoontje haar vaak vraagt ‘waarom is nana Stanley weggegaan zonder gedag te zeggen? Hij was toch mijn vriend?’ Zelf vertelt Cailash, die tijdens de steekpartij een psychose bleek te hebben, nog altijd moeite te hebben met zijn daden. ,,Elke dag heb ik er moeite mee, ik heb mijn leven niet zo gewild. Ik wil mijn excuses aanbieden, ik doe er alles aan dat dit nooit meer zal gebeuren.’’ Verslaggever Jorina Haspels volgt de zaak namens AD Haagsche Courant: ,, Iemand die zoiets doet vanuit een ziekte, dat is bijzonder. Het is afschuwelijk, maar de verdachte is ook ziek. De onmacht die daarbij hoort blijft indrukwekkend en triest in dit soort zaken.’’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vivian heeft zich altijd "anders" gevoeld, het idee gehad dat ze er niet bij hoorde en altijd gedacht dat dit kwam door haar Surinaams zijn terwijl ze in Nederland woont. Gediscrimineerd worden speelde daarin ook een rol. Dat gaf haar een ontworteld gevoel, maar verklaarde nog niet de onrust, de angst en de verveling die ze altijd heeft gevoeld. Nu ze weet dat ze ADHD heeft, maar vooral dat ze een conceptueel denker is en bij de groep neurodiverse mensen hoort, geeft dat haar meer rust.

Donovan Wisse bij Andy in de auto!  Surinaams kickbokser getekend bij Glory. Hij is de huidige 4-voudig middengewicht wereldkampioen. Heeft slechts 1 wedstrijd verloren en al 20 overwinningen op zijn naam staan. Toffe, relaxte gozer, goeie vechter en mooi om deze Topper in de auto te hebben! 

Na de wedstrijd Athletic Bilbao - Real Sociedad reden de heren van Kick 't Met door naar San Sebastian voor een gesprek met Sheraldo Becker. Henkie T en Jeff bespreken met Sheraldo de late doorbraak van de Amsterdammer, hoe het is om captain te zijn van het Surinaams elftal en wat de toekomst is van het Surinaamse elftal. 

Ben jij een onthouder of een vergeter? Hoe zorg je dat je beter onthoudt, mooie herinneringen langer vasthoudt? Is het wel goed, om alles te onthouden? En hoe houd je je brein scherp als je ouder wordt? Een gesprek over namen en gezichten. Over belangrijke afspraken en de stem van een overleden dierbare. Over waarom je bepaalde parfums alleen voor vakantie moet bewaren, en over het toch komt dat jij je een situatie soms anders herinnert dan een ander. In de drieëntwintigste aflevering van Generatie Vrouw praten Noraly Beyer (77), Roos Schlikker (49) en Eva Breda (27) over vergeten.Support the show: https://libelle.nl/generatievrouwSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Goud is goed voor bijna 70% van de export in Suriname. Er is ook een keerzijde: kilometers aan Surinaams regenwoud verdwijnen en er is sprake van watervervuiling. Goudzoekers lijken vrij spel te hebben. Welke prijs betaalt de Surinaamse natuur én bevolking voor deze praktijken? Buitenlandredacteur Sterre Lindhout bezocht de goudmijnen in Suriname, die data-journalist Erik Verwiel visueel maakte met AI.Het bijbehorende artikel leest u hier. Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie  Presentatie Elke dag: Pieter Klok en Esma LinnemannRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem, Jasper Veenstra en Pim HubertsMontage: Rinkie Bartels, Simone EleveldSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe reageert PSV op de nederlaag tegen NEC? Vanavond treft de ploeg van Peter Bosz Excelsior in Rotterdam. Daarover gaat de AD Voetbalpodcast vandaag. Etienne Verhoeff bespreekt het met Rik Elfrink. Daarnaast komt Patrick Kluivert aan bod, die zich rijp acht om hoofdtrainer te worden van Ajax. ,,Peter Bosz was geprikkeld door de woorden van Kenneth Perez", vertelt de PSV-watcher. ,,Die zei bij ESPN zaterdag dat hij Bosz vond acteren. Een spelletje speelde. Dat schoot in het verkeerde keelgat bij de trainer van PSV." Verder bespreken ze de strijd tussen Roda JC en FC Groningen, Surinaams international Etienne Vaessen en meer. Beluister de AD Voetbalpodcast nu via AD.nl, de AD App of jouw favoriete podcastplatform.Support the show: https://krant.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Wil jij ontdekken hoe je RHYTHM toepast in je leven en organisatie, zodat veranderen makkelijker én leuker wordt en leiderschap beter en authentieker zodat je je visie waarmaakt en duurzaam groeit? Ga vrijblijvend met mij in gesprek over jullie groeipotentieel via www.u-r-alive.com/groei

Hoe praat je met een koe? Hoe praat je met een 17de eeuwse Rus? Zijn er weer tempeliers in het land? Waar komt de puntkomma vandaan? En waarom zou 500 jaar geleden de wereld vergaan?  Dat en nog veel meer in deze aflevering van De Humaniakken. Shownotes: Wie meer wil weten over praten met koeien kan hier terecht. Meer weten over de voordelen van schrijven met de hand? Surf dan naar hier. Wie zich verder wil verdiepen in interpunctie kan hier en hier terecht. Meer weten over de Vittrup Man? Dan ben je hier aan het juiste adres! Wil je meer weten over die baai van Mecklenburg? Lees dan hier verder. Surf naar deze website om meer te leren over het Surinaams. Lees hier en hier verder over de vroege taalcontacten tussen het Nederlands en het Russisch. Benieuwd naar de Antwerpse tempeliers? Bezoek dan deze en deze website! See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Wat blijft uitgebreid aandacht voor de opvallende cabaretière Adèle Bloemendaal aan de hand van het boek Aaah! Dèle dat Jacques Klöters over haar schreef. Klöters werkte jarenlang samen met Bloemendaal samen en voerde uitgebreide intiemen gesprekken met haar aan haar keukentafel over seks, geld, misdaad en ouder worden. Niet zelden monden die gesprekken uit in liedjes en conferences in haar programma. Bloemendaal was de strenge meesteres van het cabaret en sleurde haar publiek alle kanten op en met haar opvallende lach. Jacques Klöters spreekt over haar leven en werk met Lara Billie Rense.  Verder in Wat blijft: aandacht voor Surinaams dichter en politicus Dobru, singer-songwriter Judee Sill en schrijver A.S. Byatt. In het tweede uur en de podcastserie van Wat blijft volgt Stine Jense het spoor terug van zeezeiler Henk de Velde. --- Redactie: Laura Iwuchukwu, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Maartje Willems Eindredactie: Bram Vollaers

We beloofden je een gast met wie we zouden bespreken hoe er over mensen met een vluchtverleden wordt gesproken. Helaas werd Sahar Shirzad zelf onderdeel van het nieuws nadat haar microfoon tijdens een toespraak op de klimaatmars werd uitgezet. We bespraken waarom het kwalijk is dat media het ‘een smet op de mars' en ‘opstootje' noemden. Ook hadden we het over ‘de vuile was buiten hangen' als je niet tot de norm behoort, iets wat Nicole Terborg heeft gedaan in haar prachtige podcast Kweekje, mi kwekipikin. Verder konden we niet om ‘crompoucegate' heen; One'sy deelde haar zorg over de manier waarop de zwarte licentiehoudster van dit gebakje wordt geframed in de media.  Dit zijn onze lees- en kijktips: **Stuk van klimaatactivist Chihiro Geuzebroek: https://www.doorbraak.eu/waarom-is-greta-onveilig-op-podium-van-de-klimaatmars/ **Nicole Terborgs podcast Kweekje: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/fragmenten/kweekje.html **Halil Karaaslans post over de reactie van het NOS Jeugdjournaal op hun Geert Wilders filmpje: https://www.instagram.com/p/CzhURmIrADX/ **Statement licentiehouder van de Crompouce® nav de media-aandacht: https://www.instagram.com/p/CzuFyUtrje_/ Voiceover vrouw: Audiohuis.One'sy: Dit is Bonte Was PodcastZoë: Uw favoriete wasprogramma over mediamissers én opstekersOne'sy: Ik ben One'sy MullerZoë: en ik ben Zoë Papaikonomou. En ik ben ook verkouden.One'sy: Net als ik, jeeh![LACHEN BEIDEN]Zoë: Yes, we doen mee met de rest van Nederland. Kwakkelville zitten we in. Nou ja, goed, als jullie denken, hé, lekkere stem meid. [Lacht] Zou iemand dat denken, meid? Ik ben zo ook… Als ik verkouden ben, ben ik ook altijd melig. Nou maar goed bij dezen. Ik ben verkouden. One'sy: Onze uitzending van vandaag gaat anders verlopen dan gepland. Wij zouden hier namelijk samen met Sahar Shirzad zitten, onder andere mensenrechtenjurist, en gaan bespreken hoe media berichten en framen over mensen met een vluchtverleden. Maar misschien heb je het meegekregen, maar Sahar is zelf slachtoffer geworden van hardnekkige mediaframing en uitsluiting door de organisatie van de klimaatmars, zondag 12 november en ja we begrijpen helemaal dat dat al haar aandacht opeist en vandaar dat we de aflevering met haar eventjes op pauze hebben gezet.Zoë: Ja nee, heel begrijpelijk alvast bij dezen Sahar, als je luistert veel sterkte met..One'sy: heel veel hartjes. Zoë: Ja, heel veel hartjes met alle gekkigheid en vreselijkheid die over je heen gestort wordt, Misschien wel heel belangrijk om het even erover te hebben. Want wat is er gebeurd en Sahar is overigens ook de winnares van de pax vredesduif en ze was gevraagd om te spreken, One'sy: dit jaar.Zoë: Ja, dit jaar. Zij was gevraagd om te spreken bij de klimaatmars op 12 november. Maar, en eindelijk was er ook bij deze mars meer aandacht voor niet alleen klimaat, maar ook klimaatrechtvaardigheid, want klimaat is politiek lieve mensen, klimaat is niet alleen maar klimaat, klimaat is niet neutraal, klimaatneutraal. Nee hoor, dat bestaat niet. Ik denk bijvoorbeeld, ik noem een dwarsstraat aan het kolonialisme. Zo zijn er heel veel, hè, dus klimaat heeft een enorme, heeft enorm ook met uitsluiting te maken, klimaatracisme. Sahar zou spreken tijdens deze mars, heeft ze ook gedaan, ze had ook meegenomen Sarah Rachdan, dat is een Palestijnse activiste, om ook te spreken over de genocide in Palestina. Ja, en wat gebeurde er toen One'sy? One'sy: Ja, zij waren daar aan het praten en toen werd hun geluid weggedraaid. In eerste instantie zat ik zo naar die beelden te kijken van oh, is er iets mis met mijn telefoon? Nee, dat was niet het geval. De organisatie, die heeft gewoon ja besloten. Ja, dat dat niemand mocht horen wat ze zeiden. Toen hebben ze het aangekaart bij de beroemde klimaatactiviste Greta Thunberg, die was er ook. Die heeft ze vervolgens de microfoon weer terug willen geven, dus die was iets aan het zeggen op dat podium. En toen…Zoë: Daar was ‘ie hoor!One'sy: Gebeurde, en ik, nee, serieus dacht jij toen je het zag niet ‘dit is een sketch?'Zoë: ja, nou bijna wel. One'sy: Want wat gebeurt er? Greta die is dus aan het vertellen waarom zij ook het recht hebben om te spreken daar. En dan komt dus gewoon natuurlijk weer een witte man, een oude witte man het podium opgelopen in zijn groene jasje en die zegt: [zet stemmetje op] ‘ik kom hier voor het klimaat, niet voor politiek' en die rukt zo die microfoon uit Greta's hand, waarop Sahar samen met anderen die man weer van dat podium af sleurt, wat ik ook echt super moedig vond trouwens. Zoë: Je ziet het seksisme en racisme hier ook overheen en dat mailde iemand mij ook, die zei, bij Greta Thunberg als dat, als daar een witte man had gedaan, de kans dat dan een witte of een witte microfoon…. [LACHT] Alles wit nu alles wit! Is ook een microfoon uit diegenes handen was gerukt is gewoon veel kleiner of dat het geluid zou zijn weggedraaid als daar witte mannen hadden gesproken, zoveel kleiner geweest zijn, dus dat maakt het ook weer zo tragisch. De berichtgeving was nogal framend hierover. Wat mij heel erg opviel, los van een aantal koppen die ik zo noem, is dat er ook…ik zag bijna alleen maar berichtgeving voorbij komen waarin er klimaatmarsgangers werden geïnterviewd. [Zet hoog stemmetje op] Nou, ik kom hier voor het klimaat! en Ik ben niet zo, Ik weet niet waarom ik deze stem doe?One'sy: Nou ja, zo klinken ze dus hè?LACHEN BEIDENZoë: Ja, niet voor de politiek! Ja, en dat vind ik dan iets hilarisch gezien het hele gegeven dat er weet ik hoeveel lijsttrekkers ook op dat podium in debat zijn gegaan. Nee, geen politiek, nee, natuurlijk niet. One'sy: Hoe krijg je het je strot uit, ik snap het echt niet.Zoë: Overigens als mensen wel een goed stuk willen lezen over waarom klimaat politiek is, dan verwijs ik ze graag door naar doorbraak.eu voor een heel goed stuk voor van klimaatactiviste Chihiro Geuzebroek die ook, dit is, deze gebeurtenis weer helemaal beschrijft, maar ook wat waarom klimaat politiek is, dus dan kunnen we, hoeven wij, ik geef het graag even door aan iemand die dat veel beter dan wij kunnen uitleggen.One'sy: Zetten we in de shownotes. Zoë: Zetten we zeker in de shownotes, dus dat viel me al op. Dus wie werden erover geïnterviewd? Dat was heel erg het frame van, want zo werd het in de kop van Parool gezet. Smets op de klimaatmars en de NOS had het over ‘een opstootje', maar ook wat natuurlijk de smet is, is het feit dat mensen de mond wordt gesnoerd.Ook, want moet je je voorstellen dat dat figuren als… nou als een van die politici de microfoon was weggedraaid of op andere momenten als als dat de heer Wilders heeft op zoveel plekken, zoveel racistische, islamhaat. shit uitgekotst en die microfoons werden nooit weggedraaid. En als dat wel was gebeurd, dan was de ophef niet te doen en nu zie ik van die ophef maar heel weinig terug. Ja, natuurlijk vanuit gelukkig bepaalde geluiden waarvan je dat ook meer verwacht. Maar in de mainstream media is het allemaal, lijkt iedereen het erover eens te zijn. Dit was een smet op de klimaatmars. Ik vind dat heel, heel treurig en daarbij zie je dus ook heel duidelijk weer, wie hebben het recht van spreken. One'sy: Ja, nou ja, ik ben het met je eens en we hebben het net al gezegd, maar Sahar nogmaals heel veel sterkte. Volgend jaar dan verwelkomen we je graag in Bonte Was.Zoë: Wat is jou verder nog opgevallen One'sy?One'sy: We gaan even naar iets leuks, want daar is het tijd voor iets moois, vooral gemaakt door Nicole Terborg, een zesdelige podcast Kweekje, mi kwekipikin. Dit is een fragment van de trailer. [TRAILER START] Nicole: Kinderen die door familieleden of pleegouders worden opgevoed, we hebben daar een woord voor: kweekjes.Man: Voor de Zwarte Afrikaanse nazaten is het heel normaal dat ik voor een deel door mijn grootmoeder ben grootgebracht.Nicole: Als het zo normaal is, waarom wordt er niet over gesproken in mijn familie?Jetty: Ja ja, ik weet…Nicole: Je nek wordt dik.Jetty: Mijn nek wordt dik ja.Nicole: Je nek wordt… Waarom wordt je nek dik?One'sy: Ja ja, een kweekje dus, een bekend fenomeen in de Surinaamse gemeenschap.Zoë: Ja, want als ik aan een kweekje denk…One'sy: Ja, dan denk je aan een stukje plantZoë: Oh nee, ik zie mezelf bij huisartsenbank.One'sy: Oh, natuurlijk, ja of iets op kweek ja in een laboratorium. Een kweekje dat is in de Surinaamse gemeenschap dat je een pleegkind hebt eigenlijk. Maar het is informele pleegzorg, dus dat wordt niet via organisaties of instanties geregeld. Elke familie heeft dat. Ik heb twee nichtjes die zijn opgevoed door mijn opa's zusje en dat was wel familie. Ik weet van mijn aangetrouwde oom. Die had ook een een kweekbroertje, dat is heel normaal eigenlijk en die noem je dan ook kweekje. Maar meteen ook context erbij die mijn moeder gaf, die zei een kweekje is eigenlijk wel altijd een soort van sloofje. Tenminste, zo werden die, die bij ons wel een beetje behandeld. Dat geldt niet voor Nicole. Nicole Terborg was zelf ook een kweekje, zij is op een gegeven moment toen haar moeder ging scheiden van haar vader en weg is gegaan uit Brabant, naar Amsterdam is verhuisd.Nou ja heeft ze… wat mensen… Dit is ook een soort ding hè, een soort frame: die moeder heeft de kinderen 'achtergelaten'. Maar goed, die moeder is dus naar Amsterdam gegaan. Haar tweelingbroer en zus zijn bij hun vader gebleven en zij is op twaalfjarige leeftijd naar een tante gestuurd in Amsterdam, bij wie zij woonde. En zij gaat dus in Kweekje niet alleen in op het fenomeen kweekje, waar komt dat vandaan en waarom doen we dat als Surinaamse gemeente? En duikt daarbij ook echt in het verleden. Hoe is dat ontstaan? Nou ja, je raadt het al: de slavernij! Maar ze heeft het dus ook echt over hoe het komt of waarom haar moeder haar heeft, ja, weggestuurd, want zo ervaart ze dat natuurlijk. En wat je heel erg hoort, vind ik dan in de podcast los van dat het een prachtig verhaal is, is dat Surinamers een beetje vinden dat ja, dat ze misschien wel een beetje zeurt of zo. Van hè, dit is gewoon hoe wij het doen, het is iets heel moois en ik vind dat het tijd wordt dat wij, dat zeg ik ook als persoon met Surinaamse met een Surinaamse achtergrond, dat wij het daar gewoon over hebben en dat er ook ruimte is voor dat gevoel van Nicole, of in dit geval van Nicole. Maar eigenlijk voor mensen die dus inderdaad niet bij hun ouders opgroeien die daar geen zegje in hebben gehad. En dat we niet moeten zeggen van ah, ja, dat moet je maar slikken, zo is het nou eenmaal. Het is heel mooi dat dat dat je opgevangen kan worden door familie. Kijk eens wat wat waardevol. Allemaal waar. Tegelijkertijd moet er ook ruimte zijn voor dat gevoel en daarom vind ik het heel mooi dat zij deze podcast heeft gemaakt, omdat ik hoop dat dit handvatten biedt om het daar een keertje over te hebben. Want het grotere plaatje is dat Surinamers het soms wel moeilijk vinden om het te hebben over emoties. Überhaupt. Tegelijkertijd weet ik dat er mensen zijn die zeggen: ‘Waarom hangt ze de vuile was buiten?'  Zoë: Ja, want dat is meteen ook waar ik wel wat ik wat ik me ook wel kan voorstellen en dat is heel jammerlijk, maar je ziet natuurlijk toch als je… De media en de manier wat er naar buiten komt, het is allemaal zo homogeen dat het soms heel moeilijk is om binnen communities die niet tot de norm behoren, bepaalde gesprekken te voeren, want dan wordt het meteen weer geframed. Zie je wel bij die Surinamers of hè, of zie je wel die moslims? Dat is een frame wat heel snel ontstaat. Heeft het daar ook mee te maken dat mensen dat spannend vinden?One'sy: Nou, in de Surinaamse gemeenschap is het gewoon zo dat je eigenlijk niet over dingen praat die… dat dat wordt ook benoemd, hè in de podcast dat je gewoon je je je ja alles wat je meemaakt, dat hou je binnenshuis. Niemand hoeft te weten wat er bij jou thuis gebeurt en die, zelfs die wrijving zit zelfs in haar binnen haar gezin hè? Haar zus vindt het ook heel moeilijk om erover te praten omdat ze dan zegt: ‘Ja, want dan weet iedereen ons verhaal.' En ik vind het dus heel knap en dapper van Nicole dat ze dat ze die confrontaties toch aangaat.Zoë: Nee, maar ja, dat, ik vind dat ook echt echt, echt heel, heel mooi. Maar het is wel, ik snap die die spanning snap ik ook, want met dat ook een reden om voor mij ook een reden om als het over migratie gaat… omdat er ook zo snel een ander frame overheen komt. Maar ik ik. Hoe is het, is het. Hoe vind jij dat er… Want ik zag dat, de podcast is veel op veel plekken opgepikt. Hoe vind jij dat de media daarover hebben bericht? Heb je het gevoel dat het wel ook oprecht en….One'sy: Ja er wordt, veel ook door volgens mij, mensen van kleur over bericht. De Volkskrant die dame, Ianthe Sahadat, is zelf ook half Surinaams, dus volgens mij proberen ze daar wel een beetje op te letten. Ik weet dat ze bij Natasja Gibbs is geweest. Nou, volgens mij is het fenomeen, of het zou me niks verbazen als het fenomeen ook op de eilanden voorkomt, dus ik denk dat dat wel uitmaakt. Zoë: Dat is mooi. One'sy: Ja, en en ja, Ik heb eigenlijk niet hele rare dingen gelezen. Ik… kijk, mensen vinden er toch wel van wat ze vinden, dus dus het gewone publiek, ja, daar moet je geen rekening mee houden en ik zou het ook jammer vinden als omdat witte mensen in dit geval er wat van kunnen vinden, je het niet zou doen. Zoë: Dat is ook zo, nee, maar daar heb je helemaal gelijk in.One'sy: Anders komen we er nooit.Zoë: Nee, dat dit nu ook op een op een oprechte en mooie manier wordt opgepikt, is dan ook hoopgevend. Maar ik snap wel soms de ingewikkeldheid die daar omheen hangt en dat daarin soms dus ook de keuze wordt gemaakt om het niet te doen. Maar het is heel mooi dat dat dat Nicole dat doet.One'sy: Nou ja, er zijn natuurlijk ook wel plekken waar we dit soort gesprekken onderling hebben, dus die ruimtes en plekken zijn er ook. Dus ik vind dat het naast elkaar moet bestaan. En dan ja, dan neem je maar het risico dat er mensen zijn die er wat van vinden.Jij bent normaal altijd zo enthousiast over het Jeugdjournaal. Zoë: Ja ja, maar nu, maar nu nou laat ik eerst zeggen, liever luistervrienden, vriendinnen. M/V/X. Ik ga nu twee dingen zeggen die iets met de heer Wilders te maken hebben. Dat probeer ik altijd, met vrouw en macht, met mens en macht te voorkomen. Ik ik, af en toe maak ik ook wel eens maak ik grappige fotootjes over lijsttrekkers en dan knip ik hem er ook altijd vanaf, want op mijn tijdlijn is daar geen plaats voor, maar omdat natuurlijk helaas de institutionele media het wel nodig vinden om continu aandacht aan deze man te schenken, vind ik dat toch belangrijk om er nu iets over te zeggen. Allereerst, inderdaad, het Jeugdjournaal ja, dat breekt, brak ook even mijn hartje. Ik had het zelf overigens niet gezien, maar een kennis van mij, ook hele goede docent Halil Karaaslan, die maakte een hele goede reel op insta over wat hij zag in het Jeugdjournaal, waar ze video's maken over alle lijsttrekkers. Laten we daar even naar gaan luisteren.[FRAGMENT]Halil: Waar ik niet op zit te wachten, is dat mijn kinderen door jullie programma, mede mogelijk gemaakt door jullie, door jullie gefaciliteerd, geconfronteerd wordt met islamofobie. Mijn kinderen hebben gisteren, zoals waarschijnlijk duizenden andere kinderen in Nederland, moslimkinderen vooral, gekeken naar het Jeugdjournaal. Tijdens het kijken naar Jeugdjournaal kwam deze clip voorbij.Presentator Jeugdjournaal: Tweede Kamerverkiezingen en dan wil je natuurlijk weten: wie zijn die lijsttrekkers nou echt? Vandaag staat er weer een achter het glittergordijn. Spannend hè, Malou van de redactie? Malou: Nou, het is heel spannend, maar ik zie hem al staan. Goed, deze lijsttrekker gaat het liefst 3 keer achter elkaar in Droomvlucht en is gek op katten. Hier is van de PVV: Geert Wilders!Voiceover: Geert Wilders is 60 jaar en groot fan van de Efteling. Zijn partij, de Partij voor de Vrijheid, heeft een sterke mening over de islam. De PVV wil dat islamitische scholen, moskeeën en de Koran verboden worden. Geert Wilders krijgt veel te maken met haat en bedreigingen. Daarom wordt hij altijd en overal beveiligd.Presentator: Daar zijn we.Halil: Ik weet niet wie bij de redactie of wat de gedachte was bij de redactie om op deze manier een gezellig momentje met een van de lijsttrekkers in beeld te brengen. Maar wat mij betreft is die volledig misplaatst.Zoë: Nou, wat mij betreft ook. One'sy: Ja, wat mij betreft ook.Zoë: Weet je waar het me ook aan doet denken? Volgens mij hebben we daar ook, kijk zo lang lopen we al mee met Bonte Was Podcast, ook over gehad toen Eva Jinek dacht: Ik ga leuke kattenitems of zo maken. Nou ja, het is om je kapot te schamen natuurlijk en dit… Ik vind, hier vind ik ook echt dat je je verantwoordelijkheid niet neemt als redactie. Ik weet hoe dit gaat, dat weet jij ook. Oh, we moeten even een leuk vormpje bedenken, hoe maken we politiek begrijpelijk voor kinderen? Dat je dit zonder enige context je journaal, Jeugdjournaal inslingert. Daar heb ik ook echt… Dat vind ik ook echt heel problematisch. Ik zou vooral mensen ook oproepen om even op het insta-profiel van Halil te kijken om om het gehele filmpje te luisteren, want hij legt dat gewoon echt heel goed uit. Maar het heeft, één: laat ik daar zelf mee beginnen, moet je überhaupt Wilders vragen? Meen ik serieus. Ik denk, het is iemand die consequent al, hoe lang loopt die kerel al mee? Nou weet ik niet, consequent artikel 1 van de Grondwet negeert en actief, zeg maar aan het negeren is en en en haat aan het uiten is richting moslims en racistische haat aan het uiten is. Dus dat gebeurt al heel erg lang, dus dat vind ik een oprechte vraag voor een kinderprogramma. Daarbij denk ik: op welke manier? Als je wel zegt, nee, maar we willen toch alle lijsttrekkers willen laten zien, dan moet je echt nadenken over de manier waarop, want in het wat wat… De clip van Halil ook zo raakt is omdat hij beschrijft dat hij zit met zijn kinderen te kijken, zij zijn moslim en dan wordt het blurp, wordt het er zo uitgegooid.One'sy: Alsof het heel normaal is, ja.Zoë: [jolig] Tututuh, De Efteling! Achter het gordijn! Droomvlucht! Dat ik echt denk nou in die sfeer zit je te praten en ik krijg ook kippenvel en dan denk ik echt, het kan gewoon niet en je moet hier vind ik een andere lijn in kiezen. Maar goed. Hij heeft ook vrij snel daarna nog een tweede filmpje opgenomen. Vond ik ook heel mooi gedaan, want Jeugdjournaal heeft contact met opgenomen, heeft met hem gebeld. Hij vertelde dat het een goed gesprek was. Hij heeft ook een statement uitgegeven, maar daarvan zei Halil ook terecht dat is een statement wat ze altijd geven. Dat is een beetje in de trant van ‘We vinden het heel vervelend als mensen gekwetst zijn.' Ja, ik denk dan ook altijd een beetje dikke vinger, maar hij zei ook, ja, maar oké, maar dat ga je dan ergens onder zetten, maar mensen gaan toch dat filmpje kijken? Het blijft beschikbaar en ik mis gewoon in de gehele media, mis ik moed om dingen te benoemen, vooral discriminatie te benoemen, racisme te benoemen, seksisme te benoemen. Had ik racisme gezegd? [lacht]  Islamhaat, dat wordt steeds zo spannend gevonden om om daar een lijn in te trekken en dat… One'sy: Ja, omdat ze bang zijn het verwijt te krijgen de mainstream media te zijn die mensen uitsluit of mensen geen platform of podium geeft. Terwijl ik denk, ja, je hoeft toch niet iedereen een podium te geven, wat is dit nou voor onzin? Zoë: Je wil je toch aan de grondwet houden?One'sy: Bijvoorbeeld. Zoë: Ik heb vind dat ook heel erg lastig en dus het is wel ja, als ze mensen luisteren die die bij Jeugdjournaal werkzaam zijn, alsjeblieft., One'sy: Nou, misschien hebben ze die discussie gehad, maar is daar niet naar geluisterd, hè? Dat zou ook nog kunnen? Zoë: Dat zou ook nog kunnen, dat weet je natuurlijk niet.One'sy: Ik heb namelijk ook een filmpje gezien van FunX en daar zat Thierry Baudet in de, ik zei Thierry ezel trouwens naar degene die ik daarover appte, want dat dat is het woord. Die zat daar ook en toen dacht ik: Waarom de f zit hij daar? Ja, Ik zei, was daar een discussie over, waarom hij of wie daar uitgenodigd werd? Nee, alle lijsttrekkers zijn uitgenodigd. Wie wilde mocht komen? Nou, dat dat, daar vind ik wat van. Zoë: Nou, daar vind ik zeker wat van. FunX is natuurlijk een jongerenzender, daar ook vind ik heb je extra verantwoordelijkheid, maar ik vind zeker voor, want dat dat legt Halil ook goed uit, weet je.. Nou Jamie, mijn oudste kijkt natuurlijk altijd altijd naar het Journaal. Zijn kinderen zijn rondom die leeftijd ook. Je begrijpt heel veel dingen nog niet, dus als je daar - bam - hoort Koran verbieden, van islamitische scholen verbieden,ja, dan denk je als kind ook… Kijk als volwassene kan je daar nog misschien wat mee, is het ook vreselijk, maar heb je nog context. Als kind denk je echt wat hoor ik nu? En dat weet ik ook van heel veel mensen, hè? De befaamde, minder minder uitspraak, dat is…One'sy: Ja, precies, dat kinderen toen allemaal aan hun ouders vroegen, moeten wij dan weg?Zoë: Ja, daar moet je gewoon als Jeugdjournaal niet aan meewerken. Het is inderdaad helemaal waar wat je zegt. Ik bedoel, ik heb het Jeugdjournaal verder natuurlijk hoog zitten, dus ik ga er vast vanuit dat er een discussie is geweest. Maar ik, ik zou zo graag willen en en juist het Jeugdjournaal zou daar wat mij betreft een voortrekker in moeten zijn. Toon nou moed, toon moed. En dat artikel 1 geschonden wordt door een politicus mag echt een reden zijn om iemand niet uit te nodigen. Daarvoor hebben we de Grondwet. Goed. Nog een klein beetje meer van meneer… One'sy: Helaas niet minder minder Wilders.Zoë: lacht. Maar ik hou het kort. Bij 'Dit was het nieuws' noemden ze hem Milders, want dat is nu ineens het nieuwe frame wat wordt opgetuigd, dat hij milder zou zijn geworden. En dan denk ik echt, lieve media vrienden. Nou niet lief, hé stoute mediavrienden, nee, foute mediavrienden: neen! De heer Wilders is niet milder. Hij zegt soms andere dingen, maar hij heeft nog steeds een een enorme racistische, islamhatende agenda.Ik noem even een kop van de NOS nota bene, maar dan van het volwassen NOS. Die kop is ‘Wilders over islam standpunten: prioriteiten liggen bij andere zaken.' Nou ja, we hebben, we doen wel eens correcties op koppen. Ik heb daarvan gemaakt: ‘Wilders over islamhatende standpunten: prioriteiten liggen bij terugdringen immigratie en asiel'. Want dat is een van zijn belangrijkste prioriteiten nog steeds. Waarom? Tadaaa: islamhaat en racisme! Dus ik bedoel, het is ook, is niet waar. Daarnaast denk ik islamstandpunt? Ja, wat wat… Misschien heeft hij wel een heel gezellig idee. Ik bedoel, dat zegt niks.En, het is ook niet, daar word ik ook zo moe van, want ik krijg natuurlijk dan vaak altijd mensen die komen reageren. Dat gebeurt, negatief reageren, gebeurt vaker op LinkedIn dan op Insta overigens. En die kwamen weer met een heel verhaal. Ja, maar de rechter moet bepalen of iets discriminatie is, dan denk ik echt, nee, sorry maar het is echt heel vaak heel duidelijk en zeker. En de rechter heeft het overigens gedaan. En, het is in ieder geval vaak genoeg bij Wilders aangetoond dat het, nou, maar moeilijk door de beugel kan. Dus, dit moest ik toch eventjes delen. Ik rond bij dezen dit blok af, maar ik doe het vooral, want ik geloof ook vaak dat negeren ook kan helpen, maar in dit geval doe ik het wel omdat ik echt collega mediamakers wil aanspreken op de enorme, het is zogenaamd ook in het frame van Milders, dat het ineens weer kan om deze man heel veel platform te geven. Terwijl, het is een, het is een artikel 1 schender en daar moet je je van afvragen of je dat wil.One'sy: Tijd voor een DIENSTMEDEDELING!Zoë: Hoi! We waarderen het enorm dat je naar onze podcast luistert. Deze maken we zonder er iets aan te verdienen, omdat we het belangrijk vinden dat dit geluid er is. One'sy: Vandaar dat we ook altijd aan het eind vragen of je vriend van de show wil worden. Dat betekent concreet dat dat we je vragen of je financieel iets kan missen zodat wij anderen wel kunnen betalen om bijvoorbeeld de social mediaposts te maken of de podcasts te transcriberen - moeilijk woord - zodat ze voor iedereen toegankelijk zijn. Zoë: En bijvoorbeeld om onze gasten een kleinigheidje te sturen als bedankje. Vind jij het dus waardevol wat we doen, overweeg dan om ons eenmalig, maandelijks of jaarlijks te ondersteunen via www.vriendvandeshow.nlOne'sy: Einde dienstmededeling!Zoë: Goed, en we blijven even bij de witte mannen, One'sy: Want het zijn er zoveel! Niet jij hoor, leuke witte man. Ja, die andere.Zoë: Die andere, ja. Zoals Marc Overmars. LACHT Daar hebben we het ook vaak over in de app, want zoals het denk ik wel eens vaker heb genoemd, ik heb een gedeelde seiZoënskaart voor Ajax en wij zijn allemaal vrouwen en vinden het kapot ergerlijk dat er ook medesupporters van Ajax zijn die het maar helemaal… die vinden dat we al lang de heer Marc Overmars hadden moeten vergeven en dat hij terug kan komen. NEEN.Neen, praat niet namens ons, dat vinden wij niet, maar goed en steun ons in plaats van hè. Nee, maar dat vind ik trouwens wel echt. Maar goed, wat was het? Dus er is nu eindelijk uitspraak gekomen van het Instituut Sportrechtspraak, waarin ook is gezegd dat hij twee ja twee jaar niet in Nederland mag werken, waarvan een jaar voorwaardelijk, want dat betekent in dit verband denk ik ook oké, maar als motivatie omdat hij al genoeg beschadigd zou zijn door de publiciteit. Dan denk ik: genoeg beschadigd?One'sy: De dader is weer eens beschadigd. Zoë: Hij was, na 6 weken had hij al een nieuwe topfunctie, hè als technisch directeur in Antwerpen. Nou ja, echt mijn mijn broek valt af of hoe zeg je dat? Dat is trouwens niet een hele goede in dit verband.[LACHEN]Zoë: Die laten we er wel in ja!One'sy: Nee maar even serieus, dat slaat natuurlijk nergens op.Zoë: Nee, ik vind het heel pijnlijk, maar dit is dus ook een tendens nee, wat ook vaak over gehad in Nederlandse berichtgeving is dat we altijd heel veel aandacht hebben voor de dader, zeker als het een beroemde dader is, hè? Nou, de heer van Nieuwkerk is ook al die, dat heeft op andere manieren dan weer heel erg overschrijdend gedrag veroorzaakt. Maar ja, ik vind het heel erg problematisch dat…. Ik vind het een veel te lage straf. En ook hoe daar weer over wordt bericht.Want dat valt me overigens in algemene zin ook vaak op. Ook hier wordt het weer de hele tijd niet echt benoemd wat het nou precies was. Terwijl, het was seksuele intimidatie, dat mogen we zeggen, hè.  We hadden het net ook al bij de heer Wilders over dat we… We hebben echt ontzettend veel moeite met het benoemen van racisme, seksisme, verschillende vormen van discriminatie. Dat laten we het liefst allemaal heel vaag. Verder benoemen we altijd alles als mediamakers, maar nee, dit niet. Nee, dan moet er ineens een rechter bijkomen. Hou op met van die vage containerbegrippen. Dat vind ik echt misstanden, overschrijdend gedrag zei, ik geloof ik net zelf ook. [LACHT]Schandaal, maar benoem het, wat is het: machtsmisbruik, discriminatie, is het seksueel intimidatie of echt seksueel misbruik? Ze is echt aangeraakt, dat is heel belangrijk, want anders blijf je meewerken aan het aan het vaag houden ervan. One'sy: Nee ja, dan hebben we nog iets wat heel grappig begon, maar toch een beetje een vervelend staartje kreeg. Heb jij al eens een Crompouce® gegeten?Zoë: Nee, maar ja, ook bij tot voorheen mijn favoriete programma, het Jeugdjournaal, heb ik er wel veel over… Heb ik wel een paar keer iets over voorbij zien komen. One'sy: Ja, nou ja, het lijkt me echt heel smerig, maar dat komt omdat ik niet van room hou.Ik heb ook nog nooit een tompouce gegeten, want dat lijkt me helemaal niks. Maar voor iedereen die, ik zou niet weten hoe het kan als je niet weet wat dit is, maar een Crompouce® is een opengesneden croissant met een roomvulling en aan de bovenkant dan glazuur, meestal roze.Zoë: Lijkt me heftig wel.One'sy: Precies [MAAKT BRAAKGELUID]. Sorry, maar goed, ineens doken die overal op. Bakkers maakten ze, zelfs supermarkten. Het ging helemaal viraal en nu blijkt dus dat er een dame is die in 2020 tijdens de corona lockdown in haar vegan bakery in Utrecht die eerste Crompouce® heeft ontwikkeld, de merknaam heeft vastgelegd. En daar heeft ze dus over gezegd op haar Instagram. Ze is heel lang eventjes niet actief geweest. Maar ze zei, ik kreeg zoveel positieve reacties dat ik dacht, hé, Ik heb iets ontwikkeld dat een blijvertje is. En dat is exact de reden waarom Crompouce® sinds 2020 al een door ons geregistreerde merknaam én productmodel is. Een zeer belangrijk detail dat in de recente nieuwe opleving van mijn product verloren is gegaan. Tot nu. Het product en de merknaam Crompouce® mogen niet zonder toestemming van de officiële ontwikkelaar, mijzelf, gebruikt worden. En er wordt zeer zeker opgetreden tegen inbreuk van dit recht. Want enige credit voor mijn harde werk van toen is denk is best op z'n plaats.Nou, ik dacht meteen go girl helemaal Omdat het dit is een black owned bakkerij. Het is een zwarte dame, Surinaamse dame, dus dat dat vind ik helemaal tof. En nou ja, goed, wat verschijnt er dan in de media voor koppen?‘Bedenker van populaire Crompouce® sleept na-apers voor de rechter.' ‘Deze bakkers zijn niet bang voor een Crompouce® rechtszaak.'‘Bedenker Crompouce® stuurt na-apers brief van advocaat.'En toen dacht ik, nou, you go girl, hè, zeg ze of laat ze zien! Maar wat gebeurt er? Zij heeft dus weer een post op Instagram moeten posten waarin ze allereerst aangaf dat ze met die bakker die zelfs een pop up van Crompouce® die… die zelfs een pop up Crompouce® tent heeft geopend, een licentie is aangegaan, dus dat ze het niet helemaal fair vindt dat mensen die bakker zo aanvallen. En dan moet ik heel eerlijk zeggen, ik was daar één van. Hè, maar ik ben dan ook weer zo netjes dat ik dat weer deel. Zoë: Is dit het grote One'sy mea culpa…?One'sy: Ja, dit is, hoe heb ik dit ooit kunnen doen?Zoë: Maar gelukkig, door jou is nu alles veranderd. One'sy: ik zorg ervoor dat dat iedereen nu weet hoe het zit! [LACHT]Nee, en zij heeft dus gezegd op op Instagram in een nieuwe post: hoe sensationeler de kop van het artikel, hoe beter, dacht men gisteren waarschijnlijk. Ik zou Crompouce® na-apers direct voor de rechter slepen. Echt ongenuanceerde berichtgeving.Ik was me er juist van bewust dat veel bakkerijen er zich wellicht niet van bewust waren dat het gaat om een geregistreerd merknaam en product dat niet zomaar verkocht mag worden. We hebben bakkerijen op verschillende manieren deze informatie willen geven, zo ook met mijn post van gisteren. Bakkerijen hebben uiteraard zelf de keuze om een licentie af te nemen en de verkoop van het product voort te zetten.Dus wat is er gebeurd? Die media die zijn daar opgesprongen alsof zij één of andere gehaaide truttebol is die denkt aan dan ik heb mijn money, wat ze natuurlijk wel mag doen. En wat ik heel vervelend vind hieraan is, het is een vrouw, dus dan weet je alweer dat mensen daarop gaan reageren. En het is een zwarte vrouw, dus dat dat speelt gewoon mee en ik bedoel, dat valt media verder niet te verwijten dat dat het een zwarte vrouw is maar wel in de manier waarop je hierover bericht, krijgt zij denk ik nog wat extra stront over zich heen, waardoor zij zich weer genoodzaakt voelde om om hier weer op terug te komen. Zoë: Bent ook onzorgvuldig weer hoor. One'sy: Ja. De vraag is, hebben ze haar…Zoë: Gebeld, hè? Ik denk dan je belt dat toch na? Dat is toch even, Dat is toch het meest? We hebben de minimale journalistieke handwerk wat je kan verrichten, Maar dat is One'y: Nee, de Instagram post is genoeg. Zoë: Goed voorbeeld dit zeg.Ja, ja, ik wilde er nog een klein dingetje of misschien eigenlijk best wel wat groter dingetje ingooien. Dat was een kop in Trouw. Ik zag hem voorbij komen. Ook op de tijdlijn Van Sarita Bajnath.Iemand die ik volg heel interessant iemand trouwens ook om te volgen op insta en LinkedIn. Die ook die kop kritisch aanpakte of het stuk. Dat was een artikel van Trouw, gebaseerd op een onderZoëk van Lianne Mulder, ea. Heel interessant onderZoëk over nou ja, hoe verschillende studies selecteren, studenten selecteren, waar selectieprocedures voor zijn. Denk aan geneeskunde bijvoorbeeld. En nou, ik zal de kop van Trouw noemen, dus het is niet de kop van het onderZoëk, hè? Maar van Trouw. ‘Migratieachtergrond verkleint, kans op gewilde studieplek bij studies als geneeskunde en psychologie.'One'sy: Het is JOUW schuld want JIJ hebt een migratieachtergrond.Zoë: Precies. En dan, denk ik, ja dat je dit dus dan niet meteen voelt, dus ik. Ik had die weer even gecorrigeerd in ‘Studies als geneeskunde en psychologie discrimineren studenten met een migratieachtergrond.' Ik heb het… en hier gaat het ook weer over dat benoemen, want kijk in alle eerlijkheid, dat zijn, dus ik ga daar niet heel diep op in, maar mensen die daar geïnteresseerd in zijn, ga vooral naar deze post op mijn tijdlijn op LinkedIn en dan gaan allemaal boze mensen mij dat uitleggen en ik weet het gerust, Maar dat gaat het niet… Ja, maar er is verschil tussen correlatie en oorzakelijk en correlatie tussen migratieachtergrond en die selectieprocedure toont niet per definitie aan dat het discriminatie is, want dat dat hebben we hè? En dat is ook niet onderzocht, maar dan denk ik, maar dat weten we eigenlijk al lang. We weten al lang dat er discriminatie is op de arbeidsmarkt. Trouw had daar een paar deskundigen bij kunnen vragen, dan had je dit gerust zo kunnen zeggen. Maar ook los daarvan stel je had hè, je wil als Trouw omdat je bagger schijt, wil je het niet discriminatie noemen, dan had je het alsnog moeten omdraaien.En daarom vind ik het wel belangrijk om deze kop te noemen, want nu lijkt het hè, ‘Migratieachtergrond kans verkleint' alsof het inderdaad dus die migratieachtergrond is, maar dat is het dus niet. Het is de selectieprocedure van die studies en dat is echt in beeldvorming zo essentieel om dat zuiver op te schrijven. Dus, die moest toch nog even van mijn hartje.One'sy: Dat snap ik.Zoë: Oh en ik had, natuurlijk, want dat doen wij… Naar goed gebruik van alle andere media rectificeren wij altijd pas op het eind.[LACHEN BEIDEN]Zoë: Waar kranten dat op pagina 728 doen. Nee hoor, het is een heel klein rectificatietje, want ik had volgens mij in de vorige aflevering Airco Caravan bedankt voor de tip over die vreselijke kop van Dafne Schippers, hè? De witte vrouw die de zwarte sporters… Nou zoiets vreselijks was het. Maar dat was niet Airco Caravan die mij tipte, maar Siham Raijoul dus bij deze heb ik het even recht gezet. Daarbij gezegd hebbende dat Airco ons over heel veel dingen tipt dus nog steeds dank Airco. We weten dat je luistert topper! Blijf alles inderdaad doorsturen, geldt voor iedereen trouwens. Zie je nou iets waarvan je denkt, hé die dat kan wel wat eindredactie gebruiken of ik ben heel benieuwd wat One'sy en Zoë daarvan vinden, of ik denk, hebben wij nu iets gezegd vandaag waar je gewoon waarvan je denkt: nee, nee, niet waar!One'sy: Ik ben wel een leuke witte man![LACHEN BEIDEN]One'sy: Dan horen we graag van je. Nou ja, we kennen ze ook toch? Leuke witte mannen?Zoë: Ja, heel veel! Ik ben er toch met een geregistreerd partner.[LACHEN BEIDEN]One'sy: Hé dit was bonte was podcast! Volgende keer dan sluiten we het jaar af. Ja, zo doen we een mooi eindejaarsoverzicht van alles wat er wel en niet goed ging in de media in 2023, misschien met gast, misschien met zijn tweeën. Er is altijd genoeg te bespreken, dus dat wordt helemaal leuk. Zoë: Beluister ook onze vorige aflevering, die zeer helaas nog steeds heel actueel is. Namelijk daar is Mounir Samuel te gast, expert op Zuidwest Azië, onder andere onderZoëksjournalist die op heel terechte kritische manier duiding geeft bij de matige verslaglegging van de oorlog in Palestina, Israël en de genocide die daar aan de gang is.Mounir: Die Arabische diplomaten van alle Arabische landen hebben voor het eerst ooit een gezamenlijk statement op deze manier afgegeven. Een ongelooflijk diplomatiek en intelligent statement. Ik heb het nergens in de Nederlandse media gezien. Hoe het in de VN Veiligheidsraad gaat, welke discussie er worden gevoerd, hoe de VS iedere keer elke veto blokkeert. Ik hoor en zie het niet terug.One'sy: Nou, dit was hem dan echt, want er was podcast voor deze keer. Zoë: Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan, ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.One'sy: Heb je voorbeelden van missers of opstekers in de media, volg ons dan effe op Instagram of Twitter via @bontewaspodcast want daar kan je ze aan ons doorgeven. Zoë: en we zeiden het al in onze allereerste dienstmededeling: word vooral ook vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriend van de show.nl/ bontewaspodcast.One'sy: Een nasale groet. Doeeeei.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Of het nou gaat om je Netflix- en  Spotify-afschrijvingen of je nieuwste aankoop bij Rituals: waarschijnlijk denk je niet na over hoe je geld precies bij die bedrijven terechtkomt. Dat is namelijk een zorg voor 'iemand' anders: Adyen, één van de grootste payment service providers van Nederland! In deze aflevering van Doorgelicht richten journalist Nina van den Dungen en analist Jim Tehupuring de schijnwerper op het betaalbedrijf zodat jij als belegger kan bepalen wat een Adyen-aandeel nou écht waard is. Nina neemt je mee naar de Amsterdamse grachten van 2006 en Jim doet een fundamentele analyse.      Het bedrijf  Met een alles-in-één-betaaloplossingspakket verwerkt Adyen jaarlijks honderden miljarden euro's aan betaalvolume, goed voor zeker honderden miljoenen winst. Wereldwijd vertrouwen bijvoorbeeld Google, Netflix en Facebook dagelijks op de betaaldiensten van het bedrijf.   Adyen werd op 1 oktober 2006 opgericht in Amsterdam door zakenpartners Arnout Schuijff en Pieter van der Does. De keuze voor de naam ‘Adyen' - wat Surinaams is voor ‘opnieuw beginnen' - was niet willekeurig. Twee jaar eerder hadden Schuijff en Van der Does namelijk de verkoop van hun betaalplatform BiBit afgerond aan de Royal Bank of Scotland voor zo'n 100 miljoen euro.   Dankzij de verkoop van BiBit begon Adyen met flink wat startkapitaal, maar al gauw bleek dat het niet genoeg was om de aanloopkosten volledig te dekken. Dankzij connecties die de oprichters via BiBit hadden gemaakt werden er al snel investeerders geworven die miljoenen in Adyen durfden te pompen.   In 2011, vijf jaar na de oprichting van Adyen, werd de eerste winst geboekt van 1,2 miljoen euro. En toen begon Adyen op de radar van andere investeerders te verschijnen én op die van grote bedrijven zoals Groupon, Netflix, Facebook en LinkedIn. De waardering van Adyen kwam daardoor uit op 1,5 miljard dollar in 2014. In 2015 werd dat zelfs 2,3 miljard.   In 2018 ging Adyen de beurs op met een introductieprijs van 240 euro per aandeel. Tegen het einde van de ochtend stond de prijs al op meer dan 450 euro. De beursgang van Adyen was de grootste sinds die van ABN AMRO en de grootste van het jaar in Amsterdam.   Hoewel Adyen in de jaren na de beursgang honderden miljoenen euro's winst draaide en wereldwijd uitbreidde, stortte de koers in augustus 2023 in na tegenvallende resultaten van de eerste helft van dat jaar. In één dag kelderde de koers met 39 procent waardoor het bedrijf 18 miljard euro minder waard werd. Desondanks de tegenvaller blijft Adyen voor veel bedrijven en consumenten onmisbaar om hun dagelijkse betalingen succesvol af te handelen. En bovendien begint het aandeel weer voorzichtig terug te klimmen naar het oude niveau.   De fundamentele analyse  Bij Adyen kijken we vooral naar de omzetgroei, de winstmarge en de oplopende bedrijfskosten. Ook kijken we verder dan de cijfers, we bespreken onder andere de flexibiliteit van het product van Adyen, de klantenloyaliteit en het bestuur. De presentatoren  Nina van den Dungen is journalist en presentatrice bij BNR Nieuwsradio. Als echte verhalenverteller vertelt ze je alles over ontstaansgeschiedenis van bedrijven.   Jim Tehupuring is analist en vermogensbeheerder bij 1Vermogensbeheer. Met een flink dossier aan kennis en jarenlange ervaring in de financiële wereld, analyseert hij bedrijven in begrijpelijke taal.   Over Doorgelicht  In Doorgelicht richten Nina van den Dungen en Jim Tehupuring de schijnwerper op de bedrijven achter je favoriete aandelen zodat jij als belegger kan bepalen wat ze nou écht waard zijn.   Disclaimer  De inhoud van Doorgelicht is geen financieel advies. Beleg altijd op basis van je eigen overwegingen en onderzoek.  Redactie Niels Kooloos See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om meer te weten te komen over de oorsprong van kweekjes duikt Nicole in de migratiegeschiedenis van Afro-Surinamers in Nederland. Hoe hielden families, gescheiden door een oceaan, contact met elkaar? Nicole gaat op zoek naar de cassettebandjes die haar familieleden aan weerszijden van de oceaan voor elkaar inspraken. Ondertussen groeit bij Nicole een onbestemd gevoel. Het is een stille regel: In bere tories, verhalen die in je buik moeten blijven, zaken die binnen de familie opgelost moeten worden, daar praat je niet over. En dat is nou precies wat Nicole wel wil doen: het gesprek openen. Haar zoektocht zorgt voor weerstand. “Een Bounty,” wordt ze zelfs genoemd. Is ze Surinaams of Nederlands? Bij haar moeder, die in het theater ook persoonlijke verhalen deelt, vindt ze steun. Tegelijkertijd staat hun eigen geschiedenis tussen hen in. Want waarom liet haar moeder haar achter? Moest Jetty weg om zichzelf te ontwikkelen?

Om meer te weten te komen over de oorsprong van kweekjes duikt Nicole in de migratiegeschiedenis van Afro-Surinamers in Nederland. Hoe hielden families, gescheiden door een oceaan, contact met elkaar? Nicole gaat op zoek naar de cassettebandjes die haar familieleden aan weerszijden van de oceaan voor elkaar inspraken. Ondertussen groeit bij Nicole een onbestemd gevoel. Het is een stille regel: In bere tories, verhalen die in je buik moeten blijven, zaken die binnen de familie opgelost moeten worden, daar praat je niet over. En dat is nou precies wat Nicole wel wil doen: het gesprek openen. Haar zoektocht zorgt voor weerstand. “Een Bounty,” wordt ze zelfs genoemd. Is ze Surinaams of Nederlands? Bij haar moeder, die in het theater ook persoonlijke verhalen deelt, vindt ze steun. Tegelijkertijd staat hun eigen geschiedenis tussen hen in. Want waarom liet haar moeder haar achter? Moest Jetty weg om zichzelf te ontwikkelen?

Afl 2. Om meer te weten te komen over de oorsprong van kweekjes duikt Nicole in de migratiegeschiedenis van Afro-Surinamers in Nederland. Hoe hielden families, gescheiden door een oceaan, contact met elkaar? Nicole gaat op zoek naar de cassettebandjes die haar familieleden aan weerszijden van de oceaan voor elkaar inspraken. Ondertussen groeit bij Nicole een onbestemd gevoel. Het is een stille regel: In bere tories, verhalen die in je buik moeten blijven, zaken die binnen de familie opgelost moeten worden, daar praat je niet over. En dat is nou precies wat Nicole wel wil doen: het gesprek openen. Haar zoektocht zorgt voor weerstand. “Een Bounty,” wordt ze zelfs genoemd. Is ze Surinaams of Nederlands? Bij haar moeder, die in het theater ook persoonlijke verhalen deelt, vindt ze steun. Tegelijkertijd staat hun eigen geschiedenis tussen hen in. Want waarom liet haar moeder haar achter? Moest Jetty weg om zichzelf te ontwikkelen? 

Op 1 juli is het Keti Koti. Dat is de dag waarop ieder jaar de afschaffing van de slavernij wordt gevierd. Er wordt stilgestaan bij de gruwelijke dingen die zijn gebeurd tijdens de slavernij. Keti Koti is Surinaams en betekent ‘Verbroken Keten”, dus dat tot slaaf gemaakte mensen niet langer vastzitten met kettingen. Vanaf de 17e eeuw voeren er schepen vanuit Europa naar Afrika. Van daaruit werden tot slaaf gemaakte mensen in het schip vervoerd naar Nederlandse koloniën, bijvoorbeeld Suriname ...Welkom  bij de podcast 5-minuten Nederlands, aflevering 148. Als je de tekst van de podcast wilt lezen, kijk dan op de website https://petjeaf.com/5-minutennederlands. Als je de teksten van eerdere podcasts wilt ontvangen of vragen hebt, stuur dan een email naar 5minutennl@gmail.com.Mijn naam is Caroline, ik ben taaldocent op de universiteit en woon in Leiden. In deze podcasts vertel ik iets over mijn leven, over wat ik de afgelopen dagen heb beleefd of iets over de Nederlandse taal en cultuur. Support the show

Vandaag belanden we tijdens onze muzikale tour in Suriname. Een land waar alles uit Nederland lang de boventoon voerde, maar niet in de muziek. Dat laat onze gids van vandaag, Xillan Macrooy, die in Suriname opgroeide, ons horen. Presentatie: Chris Kijne Muziek in deze aflevering:  Ewald Krolis - Mi kanto (https://www.youtube.com/watch?v=QayaOAZ7srs) Dresi Mi (live) - Xillan Macrooy en Mats Deckers Mother (live) - Xillan Macrooy en Mats Deckers Klik hier (https://www.nporadio1.nl/nieuws/buitenland/a65f3225-9ce2-4df9-bf4e-38e95e139c65/xillan-macrooy)om de live optredens van Xilan terug te kijken, of kijk in onze Spotify-playlist (https://open.spotify.com/playlist/0sVW7GMJjZFgFarnvX6aBo?si=02e15f4bf4da4827) voor alle muziek uit Verre Geluiden 2!

Door de benaming ‘Keti Koti', van oorsprong Surinaams, voelen mensen uit het Caribisch deel van Nederland zich niet aangesproken. Is het tijd om te zoeken naar een nieuwe naam? Presentator Joram Kaat gaat daarover in gesprek met: * Violet Roosberg, werkgroep Caraïbische gemeenschap Zwolle * Linda Nooitmeer van Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis

Nederlandse jongeren klinken meertalig. Ze lenen woorden uit Surinaams en Marokkaans, leggen speciale accenten en maken ogenschijnlijke taalfouten. Straattaal is een manier om te laten zien wie ze zijn. Dat blijkt geen twintigste eeuwse uitvinding. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over 'foute' taal. Dat doen we met Jacomine Nortier, Universitair Hoofddocent bij de afdeling Taalkunde van de opleiding Nederlands aan de Universiteit Utrecht.  Taal is een kwestie van afspraken en in die zin is er geen foute taal. Jongeren kiezen bewust voor straattaal op bepaalde momenten, terwijl ze goed weten dat je die taal niet bij een sollicitatiegesprek hanteert. De meertaligheid van hedendaagse jongeren zit ook in laatmiddeleeuwse liederen. We bespreken de functies van zulke foute taal.  Verwante afleveringen uit het archief:  Afl 46: Internettaal; Afl 135: Het vak Nederlands; Afl 150: Marokkanen in de media.  Links bij deze aflevering:  Profielpagina Jacomine Nortier; Blogpost kaolo; Studie gender en Moroccan Flavored Dutch; Studie lidwoordomissie in Moroccan Flavored Dutch.

John & Paul praten over Huub Oosterhuis, over Daniel Arends, Thierry Baudet, een stier en een lapje. Scheldwoorden of Surinaams? Dat is de vraag. Maar ook daar weten ze wel raad mee. --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/john--paul-hebben-woorden/message

(00:45) Surinaams voetbal in Nederland, dat begon toch met de omhaal van Humphrey Mijnals in 1960? Niet dus, al in de jaren dertig voetbalden er Surinamers in ons land. Gasten: sporthistoricus Jurryt van de Vooren en historicus en Stadsarchief-curator Mark Ponte. (16:15) Het Spoor Terug: de Boerenpartij #2. Wat hadden gevestigde partijen kunnen leren van de vorige Boerenpartij? De Boerenpartij die in de jaren '60 populair was? Makers: journalist Gerard Leenders en journalist Katinka Baehr.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/16-04-2023.html#

Surinaams voetbal in Nederland, dat begon toch met de legendarische omhaal van Humphrey Mijnals in 1960? Niet dus, al veel eerder voetbalden er Surinamers in ons land. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren vond in 1886 de eerste notering van een in Suriname geboren voetballer in een Nederlandse wedstrijd. En samen met historicus en Stadsarchief-curator Mark Ponte vertelt hij meer over Surinaamse voetbalteams in het Amsterdam van de jaren dertig.

Francesca van Berk schrijft al 10 jaar eenvoudige maar heel lekkere recepten. En dat doet ze goed, getuige de honderdduizenden mensen die maandelijks haar recepten opzoeken. Ook voor ons heeft ze een slim menu met een paar echte Francesca klassiekers gemaakt. Het menu van deze weekMac and Cheese met courgette en citroenSurinaams gehakt met broccoli en witte rijstPaprikasoep met venkelzaad, basilicum en orzoZoete aardappelsalade met broccoli, bulgur en granaatappelLoaded fries met kip ketjap en gebakken uitjesAlle recepten kan je vinden op www.francescakookt.nl of volg haar op www.instagram.com/francescakookt/ Bestellen Kan Altijd Nog is een productie van Wat Schaft de Podcast. Muziek van Mell & Vintage Future. Adverteren? adverteren@watschaftdepodcast.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je favoriete vlekverwijderaars bespreken in deze derde Bonte Was Podcast van het jaar onder andere berichtgeving over Internationale Vrouwendag. Wordt in de media weer vooral aandacht gegeven aan witte vrouwen op zo'n dag? Ook hebben we het over de ongepaste reactie van de NOS Sport hoofdredactie op het jarenlange grensoverschrijdende gedrag. Ze zijn ‘geschokt', maar waar hebben we dat al eens eerder gehoord?  Verder delen we een incident uit de foodjournalistiek. Jurino Ignacio, oprichter van foodblog  www.antilliaans-eten.nl en kookboekenschrijver over de Caribische keuken, gaat zijn eigen serie uitbrengen nadat 24Kitchen zijn boek als decoratie wilde gebruiken in een ander nog te maken kookprogramma.  Maar niet getreurd, er is genoeg moois gebeurd in medialand! Dit zijn onze lees- en kijktips:  De Volkskrant-journalist Hassan Bahara schreef een krachtige brief aan voormalige achterstandskinderen: www.volkskrant.nl/columns-opinie/welkom-in-vinkjesland-lieve-achterstandskinderen-het-is-hier-teringsaai~be40bcd2/  De docuserie Nieuwe blik terug van NTR waarin artiest Orville Breeveld in zes afleveringen onbekende muzikanten, beeldhouwers en filosofen van kleur uit de Europese geschiedenis belicht: www.npostart.nl/nieuwe-blik-terug/VPWON_1349035   Een sterk stuk van Lilith Magazine over PMDD, een ergere vorm van PMS, premenstrueel syndroom: https://www.lilithmag.nl/blog/pmdd    Opiniestuk van journalist Manja Ressler op Villamedia.nl over hoe algemeen secretaris van Nederlandse Vereniging van Journalisten in Ongehoord Nederland aan tafel schuift met extreemrechtse stemmen: www.villamedia.nl/artikel/opinie-wat-bezielde-de-algemeen-secretaris-van-de-nvj-om-bij-on-met-antidemocraten-in-gesprek-te-gaan  Katwalk, een nieuwe serie van AVROTROS over de bi-culturele, Kat, die drempels ervaart wanneer ze zich opgeeft voor een modellenwedstrijd: www.npo3.nl/vanaf-13-maart-katwalk  The Inclusion Marathon, de Engelse versie van De inclusiemarathon van Kauthar Bouchallikt en Zoë Papaikonomou, is nu beschikbaar: www.aup.nl/nl/book/9789048558391/the-inclusion-marathon   In de eerste aflevering van nieuwe Villamedia podcast Wederhoor gaan een voorlichter en een journalist met elkaar in gesprek over de gespannen relatie tussen journalisten en persvoorlichters: www.villamedia.nl/artikel/wederhoor-een-nieuwe-villamedia-podcast  Journalist en filmmaker Soulaima El Khaldi blikt na 25 jaar met bi-culturele vrouwen terug op hun leven in Nederland in de serie Girls Girls Girls: www.npostart.nl/girls-girls-girls/VPWON_1335092   Hassnae Bouazza heeft nogmaals haar scherpe pen bovengehaald. In een column voor NRC heeft ze het over polarisatie en wanneer we iets wel of niet polariserend vinden: www.nrc.nl/nieuws/2023/03/03/wie-polarisatie-roept-moet-een-rode-kaart-krijgen-a4158626 In een andere column bespreekt ze hoe gewoon extreemrechts is geworden: www.nrc.nl/nieuws/2023/02/25/de-regels-gelden-niet-voor-hen-a4158087     Lees hier de transcriptie van deze aflevering: One'sy  Dit is Bonte Was Podcast.    Zoë  Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.    One'sy  Ik ben One'sy Muller.    Zoë  En ik ben Zoë Papaikonomou. En in deze aflevering van Bonte Was Podcast zijn we weer lekker met z'n tweetjes en nemen we het nieuws weer met je door.    One'sy  Yes! Ik heb vooral heel veel kijktips, maar eerst gaan we even bespreken wat er niet zo lekker ging.    Zoë  Ja! Is toch lekker. (lachen beiden)    Zoë  We nemen op op 10 maart, dus het is net Internationale Vrouwendag geweest. Ik moet zeggen, ik krijg er een beetje een baard van. Ja, dat is misschien niet de juiste uitdrukking. (lacht) Of wel. Maar het gekke vind ik dat ik het idee had dat er heel lang wat meer aandacht was voor intersectionaliteit, dus ook de aandacht voor de diversiteit aan vrouwen en eventueel non-binaire personen. Daar zijn de meningen namelijk over verdeeld; daarom zeg ik 'eventueel'. Of je dat nou wel of niet moet betrekken bij een dag als deze, laat ik even aan de luisteraar. Maar ik mis dat een beetje. Ik vind dat het toch weer wat meer gericht raakt op de witte vrouw. Of is dat alleen mijn indruk?    One'sy  Nou ja, ik zag het - ik weet even niet meer bij wie - in de stories voorbijkomen van, is überhaupt die hele dag niet performatief?    Zoë  Sowieso, maar dat geldt natuurlijk voor al die dagen. Dat vind ik er ook ingewikkeld aan. Kijk, er zijn natuurlijk organisaties die echt goed bezig zijn.    One'sy  Zoals WOMEN Inc. natuurlijk.    Zoë  Ja, maar ik bedoel ook gewoon in algemene zin, in het bedrijfsleven en organisaties die proberen rechtvaardiger te zijn voor vrouwen binnen hun organisatie. Dat vind ik het allerbelangrijkste. Maar er zijn natuurlijk ook heel veel plekken die als het vrouwendag is of dag tegen racisme, dan ineens tuigen ze een hele toestand op.    One'sy  De Gay Pride.    Zoë  Vreselijk. Dus die washing daar heb ik ook echt geen boodschap aan. Ik merkte dat ik er zelf een beetje moe van werd. En als we het daar toch over hebben, wat ik echt even aan collega's wil meegeven: collega's in de journalistiek, hou op met woorden als kloof. Er is geen loonkloof; er is een loonschandaal. Net als dat er geen toeslagenaffaire is, maar een toeslagenschandaal. Met schandaal druk je namelijk uit dat het niet iets per ongeluk is wat zo is afgesleten zoals een kloof ontstaat. Nee, het is gewoon moedwillig opgelegd. Dus stop daarmee en noem het ook zo, want taal maakt uit hierin. Nou, die moest ik toch even uit mijn systeempje.    One'sy  Ja. (lacht) Iets anders wat even uit ons systeem moet, is dat de NOS ernstig geschrokken is van alle aantijgingen over grensoverschrijdend gedrag van de afgelopen twintig jaar. Twintig jaar!    Zoë  We moeten een soort bel introduceren, One'sy. Eén van er is weer een casus grensoverschrijdend gedrag in de media. Tingelingeling.     One'sy  We zijn zo geschrokken. (sarcastisch)    Zoë  En dan zijn we toch geschrokken met z'n allen. (sarcastisch) Nee, ik vind dat een ongepaste reactie, als hoofdredactie, want dit gaat om de hoofdredactie van de NOS Sport. Maar het was toen bij Matthijs van Nieuwkerk bij DWDD. Je hoort het steeds. Nou, wat zijn we geschrokken. Ik vind het een ongepaste reactie. Wat jij inderdaad zegt, als er twintig jaar lang, en ongetwijfeld langer, signalen zijn van grensoverschrijdend gedrag waar je dan nu pas achterkomt. Maar laten we het maar even iets duidelijker benoemen: intimidatie, discriminatie, machtsmisbruik. En daar ben je dan nu van geschrokken. Dan heb je gewoon zwaar gefaald. Hou dan liever je smoel of liever nog, zorg voor goed voorbeeldgedrag, zorg voor een veilige werkvloer. Ik kan dat 'geschrokken' niet meer aanhoren. Moeten we het nog over de reactie van Jack van Gelder hebben?    One'sy  Eigenlijk moeten we hem misschien geen aandacht geven.    Zoë  Nee, laat maar even zitten.    One'sy  Next!    Zoë  Het valt allemaal wel mee. Daag! (sarcastisch)    One'sy  Ja, ik bedoelde het toch niet zo. Gewoon een grapje. (sarcastisch) Nou ja, wat geen grapje is een Instagram story die ik doorgestuurd kreeg van een vriendin. Jurino Ignacio, dat is de man achter het succesvolle foodblog www.antilliaans-eten.nl en schrijver van vier kookboeken over die keuken. Hij was benaderd door een productiemaatschappij, die gaat een twintigdelige serie maken over de Caribische keuken voor 24Kitchen. Dus hij denkt: nou, wat tof! Ze besteden aandacht aan Caribisch eten. Maar.. en nu komt het. Degene die vroeg hem of hij één van zijn kookboeken wilde opsturen om als decoratie te gebruiken in hun leuk gestylede keuken.     Zoë  (lacht) Nee, het is niet grappig, maar dit meen je niet.    One'sy   Ja.    Zoë  O, wat gênant.     One'sy  En toen heeft hij dus dat in zijn stories gedeeld. Ik heb zijn stories even gescreenshot en ik wil toch even een deel van zijn frustratie voorlezen: "nee, zonder dollen, dit doet gewoon pijn man. Twaalf jaar ben ik op eigen kracht bezig om de Caribische keuken in de spotlight te zetten. Twaalf jaar zonder vriendjes, zonder shout-outs, no media, niks. En al jaren vraag ik media om een beetje aandacht voor onze cultuur en keuken. Maar niks, want de Antillen waren nooit interessant genoeg. En nu -ik hoop stiekem toch ook een beetje door mijn werk er eindelijk belangstelling bij het publiek is - gaan ze rustig met iemand anders zo'n programma maken met mijn boek als decoratie op de achtergrond.    Zoë  Weet je, soms zeggen mensen wel eens: zo erg is het toch niet of het is toch verbeterd. Maar als je dit dan hoort; het is schaamteloos.     One'sy  In het Surinaams zeg je dikati, lef. Je hebt echt lef dat je dit durft. Het wordt nog leuker, want als klap op de vuurpijl - hij had dit dus gedeeld in zijn stories - kreeg hij de legal department van dat bedrijf op z'n dak omdat hij namen had genoemd. Dus toen heeft hij alles gewoon nog een keer gedeeld, maar dan zonder namen. En ook heel tof, hij heeft besloten om zelf een serie te maken over Caribische keukens en daarvoor was hij op zoek naar allemaal mensen die... dus niet alleen de Antilliaanse keuken, maar ook Surinaams en ga zo maar door en daar gaat hij zelf een serie over maken.    Zoë  Heel goed.    One'sy  Ja, maar ook weer jammer dat hij dat dan moet doen. Dat is dan toch een soort van, als je geen plek aan de tafel krijgt, dan maak je maar je eigen tafel. Maar dan komen die tafels nooit bij elkaar. Ik vind het jammer dat hij dit moet doen.    Zoë  Nee, dat is het ook. Ik word schijtziek van al die tafels.    One'sy  Ja, toch? Op een gegeven moment is die ruimte wel vol.    Zoë  Het is vermoeiend. Ongelofelijk. Ik had er ook nog een. Een vriendin van mij stuurde dat op, Fatoş Ipek-Demir. Zij stuurde een berichtje op, omdat zij hier zelf ook mee te maken heeft. Dat gaat over ouderen met een migratieachtergrond. Zij is heel lang mantelzorger geweest. Haar ouders zijn inmiddels allebei overleden en zij maakt zich daar heel erg hard voor. En daar was, op zich goed, aandacht voor in de Gelderlander, de Gelderlander. Ik herhaal het: de Gelderlander. (lachen beiden)    One'sy  Waar?    Zoë  De Gelderlander. Het is op zich mooi dat ze daar aandacht voor hebben. Dat bijvoorbeeld dementie nog een beetje soms in de taboesfeer zit en dat dat eruit gehaald moet worden. En dan is de kop: Dementie in Tiel. Dat vind ik sowieso al... oké, het zal wel. Niet-westerling is weinig in beeld door taboes. Ja, ik weet het niet. Ga jij vaak naar niet-westerië?    One'sy  Nee, ik weet niet waar dat ligt, Zoë. Maar bij de Gelderlander weten ze dat dus wel.    Zoë  Ja, blijkbaar.    Zoë  En dan staat er een onderschrift onder een foto die erbij staat. "Een groot aantal van de sleutelpersonen"; dit staat dan tussen haakjes. Dat vind ik altijd zo interessant. Waarom staat het tussen haakjes? Maar het zal wel. Een groot aantal van de sleutelpersonen uit Molukse, Marokkaanse en Turkse kringen die dementie bespreekbaar en hulp toegankelijker gaan maken; die staan dan afgebeeld op de foto. Dus qua inhoud, mooi dat ze er aandacht aan besteden, maar lieve mensen van de Gelderlander, dit zijn Nederlanders. Ik verklap een geheimpje. Die hebben misschien wel een migratieachtergrond, maar verwoordt dat even net wat anders. Vriendelijk bedankt, uw landgenoten.    One'sy  Ja, dan hebben verder nog een heleboel leestips. Ik heb nog twee kijktips en een programma waar ik heel erg benieuwd naar ben. We gaan er even in sneltreinvaart door. Een stuk dat jij volgens mij ook heb gelezen in de Volkskrant. Volkskrant-journalist Hassan Bahara schreef een brief aan alle zogenaamde dubbeltjes die zich proberen op te werken tot kwartjes, over wat er over hen geschreven wordt en wat ze kunnen verwachten aan de andere kant van de kloof. Hij beschrijft dan wat je wint als je eenmaal aan de gunstige kant van de maatschappelijke kloof staat en wat je kwijtraakt. En ik vond dit wel een mooi stukje om eventjes te delen: "Je mist een nabij zicht op de mensen die het niet lukt om op te klimmen. Je hebt ze niet meer als buren, klasgenoten, familieleden. Als je ze een spaarzame keer tegenkomt, dan ontbreekt de spontane en wederzijdse identificatie. Je bent, in taal en voorkomen, iemand uit een ander milieu geworden." En ik vroeg me af: herken jij dat een beetje wat hij beschrijft?    Zoë  Nou, deels. Ik vond het ook een heel mooi stuk. Wat bij mij natuurlijk ook een verschil is, ik ben opgegroeid in een bijstandsgezin en wij zijn op gegeven moment verhuisd en toen ben ik naar een hele chique middelbare school gegaan. Daar heb ik wel eens eerder wat over verteld. Dus dan kom je ineens in een heel andere wereld. Daar kan ik nu bewuster over praten dan toen, want op dat moment doe je dat en ben je wel bewust van het feit dat je taalgebruik soms anders is; dat bepaalde dingen anders zijn. Aan de andere kant, en dat is natuurlijk wel een verschil met mij, mijn moeder is Nederlands en die heeft mij ook weer bepaalde dingen meegegeven waar ik in die omgeving wel veel aan had. Dus ik ben van plek ook verhuisd. Ik weet niet precies hoe dat bij Hassan zit, maar dat is denk ik wel een verschil. Wat ik wel merk, is dat je op afstand raakt. Sinds een jaar of twee denk ik: ik heb geen geldzorgen. Dat is voor mij iets heel actiefs wat aanwezig is en daar ga ik soms even letterlijk actief van zitten genieten en denken: ik heb geen geldzorgen; ik heb geen geldzorgen. Er zijn wel veel dingen die ik er ook in herkende, ook hoe je daarop reageert en hoe je daar mee omgaat. Of dat je je heel erg gaat conformeren of juist niet. Ik zit meer aan de juist niet-kant, conformeren aan de vinkjes of hoe je het ook wil noemen. Ik ben niet zo van de term imposter syndrome, maar je houdt dat wel lang vast. En ik zit hardop te denken dat dat ook wel een rol speelt in waarom ik ondernemer ben. Ik werk met heel veel mensen samen. Ik werk voor mezelf, omdat ik dat gevoel wat hij beschrijft over het imposter syndrome wel meer had als ik op redacties werkte bijvoorbeeld, of in vaste omgevingen.    One'sy  En imposter syndrome is dat je het idee hebt dat elk moment iemand je kan betrappen op dat je eigenlijk helemaal niet kan wat je zegt dat je kan, toch?    Zoë  Ja, precies. Ik heb ook soms wel het gevoel dat ik van de dingen moet genieten, want het kan ook anders zijn. Maar mijn punt hiermee is natuurlijk wel, ik heb ook een partner, dat is ook iemand die geld verdient, dus wij zijn tweeverdieners. Je leeft echt een ander leven. Het volgende citaat heb ik vast ook wel ergens in Bonte Was er een keer ingegooid, maar dat is van een van onze geïnterviewden uit De inclusiemarathon, Esther Mollema, die zegt: "Macht maakt je optimistischer en minder empathisch." Dat gaat ook wel over functionele macht, dus als je manager bent ergens. Maar het gaat ook voor mij over dit type macht. Geld is ook macht. Een goed leven leiden is ook macht. Je raakt daarvan op afstand. Halleh Ghorashi beschrijft dat in ons boek ook heel mooi. Zij is hoogleraar aan de VU op diversiteit en integratie. Ze is ooit gevlucht uit Iran, maar dat is voor haar al decennia geleden.    Zoë  Zij zegt ook: "Toen was ik echt - dat is nog weer van een heel andere orde - ik was substantieel onzeker, zeg maar. Ik had geen bestaanszekerheid. Hoe dat voelde, daar sta ik nu echt ver van af." Dat gebruikte zij ook in hoe belangrijk het is om die verhalen te blijven vertellen. Dus steeds ook voor jezelf, ook als je het zelf uit het verleden herkent, omdat je het zelf hebt meegemaakt. Je moet ook niet denken dat je nu ineens maar weet hoe het is allemaal, want je toch heb je afstand genomen van dat gevoel. Wat ik gewoon mooi vond, is dat het een eerlijk stuk was. Hij kaartte wel een aantal van dit soort dingen aan waar wat minder over gesproken wordt. En kijk dat zeg ik er even bij; ik weet niet wat Hassan Bahara daarvan vindt dat ik dat erbij zeg, maar dat vind ik prettig. Wat ik namelijk meestal zie, is dat als er over armoede wordt gesproken of uit een niet-middenklasse omgeving komen, hoe je het wil beschrijven, dan zijn het toch vaak witte mannen met die ervaring die daarover schrijven.    One'sy  Oh ja?    Zoë  Vaak wel, ja. Wat je vaak nog krijgt als het over iemand gaat die ook maar riekt naar allochtoon, dan wordt het of in een racisme frame gezet of dan komt het vanwege je migratieachtergrond dat je arm was. Ik zeg het even heel scherp. Ik vind het heel belangrijk dat als je het over intersectionaliteit hebt dat ook mensen die niet-witte Nederlanders zijn hierover schrijven en dat het dan ook over armoede gaat en dus niet over die migratieachtergrond. Terwijl dat ook natuurlijk weer in hoe er naar je gekeken wordt rollen kan spelen en ook hoe je eruit kan komen. Ja, ik loop even helemaal leeg.    One'sy  Helemaal prima. Daarom stelde ik die vraag natuurlijk.    Zoë  Het is een mooi stuk en ik ben blij dat dit soort eerlijke stukken er zijn en dat we het daarover hebben. En het was voor een deel echt herkenbaar.    One'sy  Ik zat een beetje bij mezelf na te denken of ik dat herkende, maar volgens mij heb ik in mijn buurt genoeg binding met allerlei soorten mensen. Maar ik denk wel dat ik inderdaad minder geldzorgen heb dan mijn ouders. Al hebben ze dat nooit zo aan ons gecommuniceerd, hoor. Wij waren meer arbeidersklasse denk ik dan de middenklasse. Alhoewel, volgens mij verdiende mijn vader net honderd gulden te veel om in het ziekenfonds te zitten.    Zoë  O ja, daar heb je weinig aan dan.    One'sy  Ja, precies. Het was niet zo dat ik letterlijk me kon herkennen in wat hij zei, maar ik vond het zo'n mooi stuk dat ik dacht: ik weet zeker dat er meer mensen zijn die zich hier wel in herkennen, dus we gaan het delen in de shownotes. Iets waar ik me wel een beetje in kon herkennen, of tenminste waarin ik me hoop te herkennen, is de serie Nieuwe blik terug van de NTR waarin artiest Orville Breeveld in zes afleveringen onbekende muzikanten, beeldhouwers en filosofen van kleur uit de Europese geschiedenis belicht. De eerste aflevering gaat, bijvoorbeeld over de Zwarte Joseph Bologne. Dat is een man van wie volgens mij de vader van adel en een plantage-eigenaar  was. Zijn moeder kwam van Guadeloupe. Die vader heeft hem toen vanuit Guadeloupe naar Parijs gestuurd als tiener. Daar is hij gaan schermen en schermkampioen geworden op zijn zeventiende. Hij was de beste van heel Parijs en is dus ook componist geweest, één van de helden van Mozart en hij was aanvoerder van een compleet zwart leger ten tijde van de Franse Revolutie. Heb jij ooit van Joseph Bologne gehoord?    Zoë  Ik heb er wel eens van gehoord.    One'sy   Nee, Zoë. Hoe dan? Hoe kan dat?    Zoë  (lacht) Ik had ook hierover gelezen. Wat er gewoon nog heel erg mist in onze historie is aandacht voor mensen, voor belangrijke historische figuren die niet tot de norm behoren. En ik vind het heel erg mooi, want het is namelijk ook een hele krachtige en positieve manier van belichten. Ik kijk er ook ontzettend naar uit.    One'sy  Ik had Orville er dus over gesproken in mijn radioprogramma op Sublime en hij vertelde best wel veel interessante dingen. En een ding wat me echt is bijgebleven, is dat hij zei dat het maken van Nieuwe blik terug voor hem echt een eyeopener was. Hij zei: ‘Wij zijn heel Amerikaans georiënteerd, maar Europa heeft een eigen verhaal wat ontdekt moet worden. We moeten dus niet alleen maar kijken naar Amerikaanse voorbeelden.' En toen dacht ik: ja, natuurlijk, want als je denkt aan zwarte helden, dan kom je misschien uit bij Martin Luther King, Rosa Parks, weet ik veel, maar die hebben we dus gewoon in Europa. Dat vond ik wel echt een mooi gegeven.    Zoë  O, wat goed zeg. Excuses, even een klein beetje reclame voor De inclusiemarathon, maar ik moet hier aan denken omdat The Inclusion Marathon is uitgekomen. Elodie Kona, onze research-assistent van Kauthar Bouchallikht en mij van De inclusiemarathon, is ook vertaalster. Fantastisch. Zij heeft het boek ook samengevat en vertaald, dus het is nu ook in het Engels uitgekomen.    One'sy  Congratulations!    Zoë  Thank you very much. Wij hadden het ook daarover en hoe belangrijk het ook is. Als het gaat over theoriegesprekken en ideeën rond diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid, dan is het heel erg Angelsaksisch-gericht en dan voornamelijk Amerika. Als het over kolonialisme of imperialisme gaat, zijn er echt vergelijkingen ook met bijvoorbeeld het Britse rijk van vroeger, maar er zijn ook veel verschillen. Het is dus erg belangrijk om onze eigen taal en onze eigen onderzoeken en ideeën hierover te ontwikkelen, want anders plakken we toch de hele tijd dingen vanuit Amerika - de Verenigde Staten moet ik zeggen - plakken we dan op dingen die hier gaande zijn en dan past het net niet.    One'sy  Ja, en dan kunnen mensen dat ook weer als verwijt gebruiken om het te diskwalificeren.    Zoë  Ja, vreselijk.    One'sy  Er staan al drie afleveringen online en de laatste wordt uitgezonden op zondag 26 maart om vijf voor half acht op NPO 2. Ik word hier niet voor betaald, maar die krijg je gewoon gratis mee als kijktip. En dan een serie die jij ook voorbij had zien komen, hè? Ik kan het niet zeggen.    Zoë  Girls girls girls.    One'sy  Ik heb een te platte L (letter). Ja, sorry. Ik had op Internationale Vrouwendag gebeld met journalist en filmmaker Soulaima El Khaldi. Zij heeft dus een nieuwe reeks gemaakt van dat programma dat 25 jaar geleden op tv was. Heb jij het destijds gezien?    Zoë  Nee. Even kijken. Hoe oud ben ik nu? Ik was toen zestien. Dat kan ik me echt niet meer heugen.    One'sy  Ik dus nog echt wel.    Zoë  O, wat goed!    One'sy  Ja, ik weet het nog, want daar zat Ebru Umar ook in… LAAT STILTE VALLEN… En Marjorie Boston, Amma Asante. Dat was dus een serie waarin vrouwen van verschillende afkomsten open vertelden over hun leven, waar ze tegenaan liepen, wat hun dromen waren, noem het maar op. Soulaima heeft vier van die vrouwen na al die jaren weer opgezocht, heeft met ze teruggeblikt op toen en liet ze vertellen hoe ze nu in het leven staan. Ik vind het altijd interessant om een 'hoe gaat het nu met je' of zo te zien. En ik vond het ook wel mooi om te zien welke nieuwe of veranderde inzichten die dames hebben, maar het is ook een beetje verdrietig.    Zoë  Hoe dat?    One'sy  Nou ja, er is eigenlijk niet zo veel ten goede veranderd. Ze zijn, als je het kan samenvatten, cynischer geworden over waar we staan. Amma heeft gezegd dat ze gesprekken met haar dochters voert. Eerst dacht ze van, ik ga het gewoon niet met ze hebben over racisme. Je ziet ook in die aflevering dat ze in Badhoevedorp wonen, die dochters zitten op hockey en ze wil die meiden meegeven dat ze alles kunnen wat andere kinderen ook kunnen. Maar ze dacht: ik moet het toch met ze hebben over dat zij zich misschien wel als Nederlander zien, maar dat andere kinderen of andere mensen dat niet zo ervaren. Ze vond het heel pijnlijk om te moeten beseffen dat dat een gesprek is dat ze met haar kinderen moet hebben.    Zoë  Ik kan niet zeggen dat het me heel erg verbaast. Het is natuurlijk wel triest. Voor een deel denk ik ook wel dat er misschien toen, maar dan doe ik misschien een te grote uitspraak, meer naïviteit was. Als je hebt al 25 jaar geleden, dan heb je het dus over 1998. We hadden nog niet superveel social media. Ik denk dat er toen nog wel wat meer een idee was van, als je maar hard genoeg werkt, zoiets.    One'sy  Amma zegt dat ook in die aflevering: "Vroeger werd ik binnengehaald als 'o, leuk die enige vrouw van kleur die willen we er graag bij hebben' en nu wordt zijn gezien als bedreiging van, "o, jee die komt vast hier de boel veranderen." Er wordt dus een beetje anders gekeken naar haar als zwarte vrouw. Ik vond haar wel een beetje gedesillusioneerd. Er zit trouwens ook een heel mooi gesprek met Sylvana in, over wat Sylvana durft, wat zij ook wilde, maar niet heeft gedurfd.    Zoë  Wat ik een beetje hoop, want ik ben toch altijd dan van het optimisme, is dat we in een overgangsfase zitten voor de generaties die nu opgroeien voor een deel of voor ons natuurlijk. Want het heeft ook te maken met dat de wereld veel bewuster is geworden, dus ook mensen die hier nog veel minder bewust over waren. Een deel daarvan voelt zich erdoor bedreigd; wat jij net beschrijft. Die bewustwording heb je wel nodig om weer verder te komen, maar dat maakt het niet makkelijker voor de mensen die er nu inzitten.    One'sy   25 jaar wachten. Wie heeft tijd?    Zoë  Ja, vreselijk. Wat ik er trouwens nog bij wil zeggen, ik heb het nog niet gekeken, maar ik las er ook weer een mooi stuk over op Lilith Magazine. Dat hebben we al vaker genoemd, maar als je het nog niet kent, lees het. Zij hadden laatst ook een heel goed stuk over PMDD. Nou ben ik even precies vergeten waar de afkorting voor staat, maar dat is een ergere vorm van PMS, premenstrueel syndroom, en over dat daar toch veel vrouwen mee kampen en dat hebben ze ook weer op een heel mooi manier beschreven. Dus als je Lilith Magazine nog niet volgt, doe dat dan want die hebben mooie stukken.    One'sy  Ja, nog één kijktip dan over een serie waar ik benieuwd naar ben die nog niet uit is. Het is een serie van AVROTROS en die heet Katwalk. Ik weet niet of je daar van gehoord hebt?    Zoë  Nee!    One'sy  Die wordt vanaf 13 maart uitgezonden op het YouTube-kanaal van NPO 3. Het is volgens mij dus voor jongeren, dus wij zijn niet helemaal de doelgroep.    Zoë  Oudere jongeren. Wat was dat ook weer van Van Kooten en De Bie? Nee, dat waren de senioren. (lacht)    One'sy  Dat zijn wij. De serie gaat over Khadija (Kat) die mee wil doen aan een modellenwedstrijd, maar ze wordt afgewezen omdat ze niet past in het gezochte profiel, tussen haakjes. Daarna meldt ze zich opnieuw aan met een Nederlandse nepnaam en een gefotoshopte foto waarin ze een volle bos haar heeft in plaats van een hijab. En natuurlijk wordt ze dan wel geselecteerd en dan besluit ze dat avontuur aan te gaan met hoofddoek. Ik heb die trailer gezien en dat zag er wel veelbelovend uit, dus ik ben heel erg benieuwd.    Zoë  Leuk! Ik ook. Even kijken. We hebben het vaker natuurlijk dat we een column van Hassnae Bouazza tippen. Ze had laatst ook weer een sterke column in NRC over polarisatie en ook wanneer we iets polariserend vinden, wie we polariserend noemen. En daarbij valt het natuurlijk op dat we sommige mensen veel eerder polariserend vinden dan andere mensen. Voor mij is het echt een verademing om die columns van Hassnae steeds in NRC te lezen. Alleen, ze vervangt nu iemand en als er iemand luistert die bij NRC aan de touwtjes trekt, ik weet niet of ze het wil, maar please, ik zou zo graag willen dat Hassnae Bouazza een vaste column zou hebben, want we hebben het gewoon heel hard nodig. Ze kan het zo goed opschrijven altijd en er zijn veel mensen die daar denk ik heel erg blij mee zijn. Dat wou ik gewoon tussendoor nog even vermelden.    One'sy  Ja, we hebben ook een andere column van Hassnae op onze Twitter gedeeld @bontewaspodcast waarin ze het ook heeft over hoe gewoon extreemrechts is geworden. En daarover gesproken, ik las nog een opiniestuk van journalist Manja Ressler op Villamedia.nl. De algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, Thomas Bruning, zat in februari van dit jaar bij een uitzending van Ongehoord Nederland samen met Thierry Baudet en, zoals deze dame zelf zegt, de ongekroonde koning van de wappies, Max von Kreyfelt. Ik heb geen idee wie die beste man is, want blijkbaar verkeren we in andere bubbels. Maar zij vroeg zich af: wat bezielt hem om met deze anti-democraat in gesprek te gaan? Dat moeten we niet willen als journalisten of als media zijnde. Zij beschrijft ook heel mooi hoe er dan na Fortuyn een soort van angst was om voor linkse wokies uitgemaakt te worden en iedereen maar een stem gegeven moest worden. Daarmee is eigenlijk dat hele extreemrechtse gewoon de media ingeslopen en doen we nu alsof het normaal is dat we dit soort lieden een platform moeten geven.    Zoë  Ik vind dit heel erg hoor. Ik ben lid van de NVJ en als ik dit lees denk ik: ik ga het opzeggen. Ik begrijp wat jij nu beschrijft, zeg maar wat Manja beschrijft. Ik heb daar ook middenin gezeten toen ik bij AT5 bijvoorbeeld werkte. Ik zat daar van 2005-2006 tot 2010 en dat was de tijd dat Geert Wilders ook opkwam. Op gegeven moment is er wel een corrigerend mechanisme op gang gekomen, maar alles wat die man deed was nieuws. Hij kreeg enorm veel aandacht en had echt een fantastische mediamachine; hoe die dat voor elkaar kreeg. Daar hebben we in de samenleving, als journalisten mogen we onszelf dat aanrekenen, enorme schade mee aangericht. En dat komt ook weer uit het van ons journalisten stupide idee voort dat iedereen die niet tot een bepaalde klasse behoort rechts is en dan meteen ook extreem rechts. Waarom denken wij dat? Omdat de journalistieke groep vooral bestaat uit mensen die uit middenklasse en hoger komen. Ik loop weer even leeg. Dit weten we. Gelukkig zijn er op een gegeven moment wel wat corrigerende mechanismen opgetreden. Dat er iets minder angst was om de zogenaamde rechtse stemmer niet te bedienen, want die wordt al jaren echt reusachtig bediend en dit zijn extreemrechtse ondemocratische mensen. Dat is echt wat anders.    One'sy  Nou ja, zijn verweer was: zolang Ongehoord Nederland deel uitmaakt van het omroepbestel moeten we deze omroep beschouwen als een omroep die ondanks onze contraire visie op hun denkbeelden en aanpak een weerwoord verdient. Het feit dat we daarbij live konden deelnemen aan het gesprek was voor ons ook van belang, zodat we zeker wisten dat we kritiek op hun werkwijze en informatie ook zouden kunnen benoemen. Maar dan betoogt Manja dat daar in de uitzending weinig van terechtkwam, want hij werd heel snel onderbroken. Alles wat hij zei over de functie van journalistiek in een democratie viel op stokdove oren.    Zoë  Hij had nul functie.    One'sy  Je bevestigt alleen maar wat zij denken of tenminste wat hun achterban ook denkt van: nou ja, er zit inderdaad hier weer iemand van de mainstream media en die verkondigt alleen maar wat wij al weten, dus het heeft echt nul zin.    Zoë  Nee, je wordt ingezet als een soort poppetje waar ze leuk op kunnen hakken.    One'sy  Ja, dat is heel gevaarlijk en jammer.     Zoë  Dat is niet helemaal een gezellige afsluiter.    One'sy  Nee, eigenlijk niet. O, Ik heb een andere Villamedia tip. Ze hebben een podcast die heet Wederhoor. In de eerste aflevering gaan een voorlichter en een journalist met elkaar in gesprek over die gespannen relatie. Dat is dan een journalist die ooit volgens mij voor de rechter heeft gestaan, omdat hij werkte voor Zembla en hij wilde bij een ziekenhuis misstanden aan de kaak stellen of iets. Dat werd heel erg tegengewerkt door de voorlichtingsafdeling. Hij ging dus nu in gesprek met iemand die zelf journalist is geweest en nu voorlichter is.    Zoë  Dat gebeurt vaak, hè. Een aantal oud collega's van mij zijn nu voorlichter. Ik weet het niet.    One'sy  Maar ik vond dat een heel interessante aflevering.    Zoë  Super interessant.    One'sy  Dat is nog een luistertipje.    Zoë  Dat is een goeie tip. Er gaat van alles door me heen, maar we laten het even lekker zitten. Het is weer mooi geweest.    One'sy  Ja, volgende keer in Bonte Was Podcast praten we met Chee-Han (spreek uit Tiehan) Kartosen-Wong over missers en opstekers in de reclame. Heel veel zin, want daar gaat behoorlijk wat mis.    Zoë  Ladiedie.    Zoë en One'sy  Ladieda. (lachen)    One'sy  Beluister ook onze vorige aflevering waarin we het met Lisa Jansen hebben over validistisch taalgebruik en hoe media berichten over dikke mensen en personen met een handicap. Dit was 'em weer, Bonte Was Podcast!    Zoë  Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.    One'sy  Heb jij ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @bontewaspodcast en geef ze daar aan ons door.    Zoë  En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.    One'sy  Dag dag.    Zoë  Doei. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ballie is de Nederlandse urban voetbal podcast. Wekelijks bespreken wij de actualiteiten en nodigen wij regelmatig gasten uit! Ballie is voor iedereen!

Het Sranantongo is een creoolse taal die nog altijd in Suriname wordt gesproken. In deze aflevering van de UBLpodcast ontleden we de taal, en dat brengt ons ook dichterbij de roerige geschiedenis van Suriname. Britse kolonisten, Hollandse slavenhouders en Afrikaanse tot slaaf gemaakten: je hoort ze allemaal terug in het Sranantongo, oftewel het Surinaams. Aan de hand van authentieke documenten vertelt Fresco Sam-Sin, directeur van het Taalmuseum in Leiden, hoe deze creoolse taal is opgebouwd en wat we daarvan kunnen leren. Caribische collecties In het nieuwe themaprogramma van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) staan de Caribische collecties centraal. De UBL hebben veel oude kaarten en boeken uit de voormalige koloniën van Nederland, die in dit themaprogramma worden ontsloten. Dat gebeurt onder meer via tentoonstellingen, video's en deze podcast.

Hoe is het om op te groeien als queer persoon in een Hindoestaans-Surinaams gezin? Sunny heeft er ervaring mee. In deze video vertelt ze over hoe het de relatie met haar vader beïnvloedde, over de zoektocht naar haar identiteit en over de transitie zelf.

Vele wegen leiden naar Rome, of Milaan in dit geval. We hebben er vier seizoenen op moeten wachten. We hebben er vier seizoenen naar gehoopt. En uiteindelijk, na vier seizoenen, is het dan zover. Denzel Dumfries is te gast in de Cor Potcast.Een van de zekerheidjes van Oranje belde vanaf trainingskamp in Italië in om ons te verblijden met zijn glimlach, zijn mooie woorden, zijn karakter en zijn heerlijke humor.Nadat we Denzel de oren van het hoofd vroegen over alle sterren in de kleedkamer van Inter, ging het vooral over het pad naar de top. Want, Denzel is boos. Een terugkerend thema in deze podcast, maar dat hij niet direct van Sparta een stap maakte naar een topclub zit hem nog steeds dwars. Met een norse blik speelt hij zijn wedstrijden, maar daar was in ons gesprek weinig van te werken. Of we het nu hadden over de haters op Sparta-fansites, over Surinaams goud of over bijbaantjes en school, altijd is Denzel aan het lachen.Een fijn gesprek, over groeien, over zelfkennis en over een lange, maar mooie reis om de wereldtop te halen. Leerzaam, inspirerend en bovendien heel erg grappig. Wij hebben genoten, hopelijk jullie ook! Vergeet niet onze prachtige betaalde samenwerking met Young Capital. Onze boodschap: Doe het werk dat werkt voor jou, dat past in jouw leven en bij jou als persoon. Alle vormen van werk zijn oké. Zolang je maar werkt. Whatever Works. Een baantje vinden wat uitgezocht is door ons? Check www.youngcapital.nl/corpotcast!Neem bovendien een AA'tje als je daar zin in hebt, wij raden de Iso-Lemon aan!Het afsluitende nummer is deze week Mi Tori van SabakoeAanradersDumphy: De serie This is UsVerhaar: De film Vicky Cristina BarcelonaFock: De podcast Eerste de Beste met Pierre van HooijdonkVriends: DNA-test om je roots te achterhalenKleedkamer 1 De eerste digitale kleedkamer ter wereld. Simpel gezegd: een plek waar we samenkomen om de afleveringen voor te bespreken, te analyseren en om extra stukken van de opnames te delen. Verschillende chats, kans op shirts van vrienden van de show en, echt waar, Bartje Vriends op speeddial. Kost wat wisselgeld, maar dan heb je ook wat.Social MediaVolg ons ook op Twitter en InstagramVolg ook onze afspeellijst op SpotifyZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op vrijdag 1 juli is het Keti Koti. De dag waarop de afschaffing van slavernij wordt gevierd in Suriname en het Caribisch gebied. Om meer aandacht te vragen voor deze dag begonnen de zussen Ayra en Ira Kip een initiatief om mensen te verbinden door middel van eten.

In de laatste aflevering van Life Dreamers is niemand minder dan Roué Verveer te gast! Roué speelt sinds 2002 avondvullende theatervoorstellingen en wordt geprezen om zijn enthousiaste speelstijl, scherpe grappen en slimme improvisaties. Naast zijn Nederlandstalige soloprogramma's maakt hij ook Surinaams gesproken comedyshows en treedt hij regelmatig op als vast lid van Comedytrain in het Amsterdamse Toomler. Hij vertelt hoe hij van zijn dromen werkelijkheid heeft gemaakt én waar hij nog van droomt. Nog meer BIG NEWS 14 juli geven wij onze eerste fissa in ADAM & CO genaamd "Celebrate your dreams" Houd onze instagram in de gaten voor alle info hiervan! Podcast geproduceerd door podcast agency: The Next DNA Grote dank aan Locatie: A'DAM & CO Gast: Roue Verveer Harpist: Thessa Carina Sponsoring en/of adverteren? Contact: Info@lifedreamers.nl —————— Volg @LIFEDREAMERS_NL voor meer updates Instagram: https://www.instagram.com/lifedreamers_nl/ TikTok: https://vm.tiktok.com/ZMLtg7j7Q/ —————— Bekijk Life Dreamers de Podcast ook op Youtube: https://youtu.be/H9np2pyYz1A Copyright: 2022, LIFE DREAMERS

#14 In aflevering 14 van koffiemams praat ik over de nazorg en rituelen van de Afro-Surinaamse vrouw na de bevalling. Tante Euge en tante Carla vertellen mij over eeuwenoude tradities en gewoontes die zij van moeder op dochter geleerd hebben. De nazorg van een bevallen vrouw, is ontzettend belangrijk in Suriname. De bigisma's (Surinaams voor volwassen, ouder en wijzer persoon) leren je hoe jij je pasgeboren baby moet verzorgen en beschermen. Daarnaast geven ze jou de ruimte om uit te rusten en te herstellen van de bevalling.

Wat kun jij leren uit de multiculturele communicatie? Wij Nederlanders zijn vrij direct in onze communicatie. In deze aflevering is Daan in gesprek met Shahied Badoella en Angela van der Kooye over de rijkdom en verbinding in relaties in Suriname. Shahied Badoella  is als persoon innovator en verbinder. Betekenisgeven aan mens en organisatie is zijn diepste drijfveer, maar wel met de bril op van diversiteit en inclusiviteit. Als iedereen doet waar hij of zij goed in is, is diversiteit kracht. Want uiteindelijk maken mensen het verschil.Zijn professionele missie is altijd geweest strategische communicatie in een versterkte positie brengen in een tijd als deze, in een tijdperk van disruptie. Deze missie voert hij samen met Angela van der Kooye, voorzitter van het Nationaal Platform Centrum voor Communicatie en Public Relations in Suriname.  Veelgevraagd spreker in de media en auteur van verschillende boeken. Angela en Shahied hebben de Communicatiebrug tussen Suriname en Nederland dit jaar geïntroduceerd en is hun missie vanuit verbinding en gelijkwaardigheid Suriname en Nederland te professionaliseren op het gebied van communicatie.Luister mee en leer wat wij kunnen leren van Suriname als het gaat om communicatie, verbinding en relaties. Zelfs Angela die vanuit Nederland weer terugkeerde naar Suriname moest ook weer de tijd nemen om mensen te leren kennen als het gaat om actualiteiten, tradities etc.Krijg o.a. antwoord op de vragen:Welke twee vragen zijn leidend voor een dialoog met Surinamers?Waarom zijn die zo belangrijk?Suriname is het land van de relaties. Je moet door iemand geïntroduceerd worden om geaccepteerd te worden, een band op te bouwen en de interpretaties van de taal goed kunnen begrijpen. Neem de tijd om mensen te leren kennen, waar komen deze mensen vandaan, dan kun je ook aan resultaten werken in de bedrijfscultuur.En wil je uitgebreid weten wat je wel en niet kunt doen als je zaken met Suriname wil doen, beluister dan de toelichting op de volgende do's en don'ts voor je communicatie in Suriname.Bereid een gesprek zorgvuldig voorTutoyeren is geen vanzelfsprekendheidStel niet onnodig allerlei persoonlijke vragenWees altijd duidelijkProbeer niet Surinaams te pratenWat moet je doen tijdens een formeel gesprek op kantoorWat doe je bij een afspraak thuis bij een kennis of zakenpartnerSurinamers zijn erg enthousiast en communiceren ook zoInterrumperen is geen daad van onbeleefdheid of onvriendelijkheidWil je meer informatie over Angela en Shahiedwww.angelavanderkooye.comwww.badoella.comBeiden hebben de missie om de communicatie in Suriname naar een hoger plan te tillen, neem contact met hen om als je daar meer over wilt weten via:https://www.ccprsuriname.com/www.badoella.comBoek Angela van der Kooye: Wie is je vader, wie is je moeder Tip om te lezen:De weg van de boog - Paulo CoelhoHoman, A. C. (2018). Vier verschillen! De vele gezichten van diversiteit. Gedrag en Organisatie.Wil jij werken aan het fundament van je marketing. Je boodschap helder en duidelijk krijgen ga dan naar www.storybrand.nl en check het speciale aanbod voor de 2-daagse Marketing Workshop.

Kok en kookboekenschrijver Judith Cyrus werd voor de onafhankelijkheid van Suriname geboren in Paramaribo. Haar navelstreng ligt er - volgens Surinaams gebruik - nog altijd begraven en de band met het land is daarom altijd blijven bestaan. De geschiedenis van het land is onlosmakelijk verweven met de Nederlandse en dat komt onder andere tot uiting in de keuken, iets waar Judith als kok alles over weet en in deze aflevering met jou en Raounak deelt. 

Mede mogelijk gemaakt door: Droomparken, TUI Vanaf maandag 30 augustus kan er weer gestemd worden voor de De Dutch Podcast Awards. Vincent Bijlo is jurylid en schuift aan. Wie is eigenlijk Michiel Romeyn? Boven alles een kunstenaar die wil maken. In het boek; Michiel Romeyn. Bepaal jij dat? lees je het intrigerende levensverhaal van de man die met Jiskefet grote bekendheid verwierf. Met Giedo van der Garde, voormalig Formule-1 coureur, blikken we vooruit op de Grand Prix in Zandvoort. Cabaretier Roué Verveer staat voor het eerst volgende week zaterdag met een soloprogramma in de Ziggo Dome met een Surinaams gesproken comedyshow genaamd Covid A Tori. EU-parlementariër Paul Tang en de Bossche PvdAer Pieter Paul Slikker hebben een brief aan de leden gestuurd waarin ze hen oproepen de deelname aan de formatie met de VVD niet te blokkeren. En David Endt schuift aan over spelersshirts en voetballiefde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Route naar locatie 34 Je loopt verder door de Gaaspstraat langs de speeltuin. Je kruist de Trompenburgstraat en vervolgt je weg door de Gaaspstraat. Bij de volgende dwarsstraat, de Uiterwaardenstraat, ga je rechtsaf. Deze straathoek kun je herkennen op de foto van de volgende aflevering, een amateurfoto gemaakt tijdens de razzia van 20 juni 1943. --- Stem: Job Cohen Productie: Freek Schröder Afbeelding: Zuidelijke Wandelweg (still uit Youtube-filmpje) --- Transcript 'Markt voor Joden' Dit monument herinnert eraan dat de scheiding die de bezetter aanbracht tussen Joden en niet-Joden ook de kinderen trof. Joodse kinderen kwamen apart te staan. Het herinnert in het bijzonder aan een op 3 november 1941 uitgevoerde maatregel. Op die dag werd op het speeltuinterrein een markt geopend, alleen toegankelijk voor Joden. In totaal kwamen er vier van dergelijke markten in de stad. Andere markten waren voor Joden verboden. Na de vestiging van de markt aan de Gaaspstraat vernielden niet-Joodse buurtgenoten het hek en hingen een spandoek op: ‘We willen met de Joden naar de markt gaan'. Op het monument staat dat van de 17.000 joodse buurtbewoners er 13.000 in de vernietigingskampen zijn omgebracht. Het monument is vervaardigd door beeldhouwster Truus Menger- Oversteegen, een vrouw uit het verzet. Samen met Hannie Schaft, het op 17 april 1945 door de nazi's in de Kennemerduinen doodgeschoten ‘meisje met het rode haar', maakte zij deel uit van een Haarlemse groep die gewapende acties uitvoerde. Ieder jaar op 3 november vindt bij het kindermonument een herdenking plaats. Basisschool Het Kindcentrum Catharina aan de Vechtstraat tegenover de speeltuin, heeft het monument ‘geadopteerd'. Tegenwoordig wonen er in de buurt kinderen van allerlei afkomst: Marokkaans, Turks, Surinaams, Nederlands. Het ideaal van de speeltuin is dat deze kinderen samen spelen, zodat ze leren met elkaar te leven. Tot elke prijs moet worden voorkomen dat zich opnieuw gebeurtenissen als in 1940-1945 voltrekken. De aan de speeltuinvereniging gelieerde stichting Kindermonument houdt zich bezig met jeugdvoorlichting over de bezettingstijd en verzamelt verhalen op zijn website.

Route naar locatie 17 Je blijft op het middenplantsoen de Churchilllaan volgen. Je kruist de Maasstraat. Je loopt door tot het kruispunt Churchilllaan/Waalstraat. Bij dit kruispunt staat een beeld dat een Vrije Vrouw symboliseert, gewijd aan Wilhelmina Drucker. --- Stem: Job Cohen Productie: Freek Schröder Afbeelding: Stadsarchief Amsterdam (Inwijding van de grond van het toekomstige monument voor Mahatma Gandhi, 11-07-1990) --- Transcript 'Mahatma Gandhi' De Indiër Gandhi (1869-1948), symbool van geweldloos verzet, organiseerde massale acties van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen de Engelse koloniale overheid van India. Gandhi propageerde de inheemse huisindustrie en riep op tot een boycot van Engelse goederen. Om zijn eisen kracht bij te zetten ging hij een aantal malen in hongerstaking. India werd in 1947 onafhankelijk. Het monument, op 2 oktober 1990 door premier Lubbers onthuld, werd gemaakt door de beeldhouwer Karel Gomes. Het kwam tot stand door een gezamenlijk initiatief uit de Indiase en Surinaams-hindoestaanse gemeenschappen in Amsterdam.

Als kind in een Surinaams gezin in Houten weet de gitarist en zanger hoe het is om op te vallen. Hij kent de voordelen die daarbij horen en omarmt het liever dan te gaan zitten kniezen. Als dat überhaupt al ooit een keuze was. Hij neemt muziek mee die zijn ouders samen maakte, de muziek die hij zelf maakt, en vertelt hoe de saus van liefde alles doordrenkt. Plus: over het belang van goed vaderschap in een steeds materialistischer maatschappij en een wit concertgebouw in Amsterdam.

In 1995 bracht Arnhemsgewijs ons R&B zoals wij dat nog niet kende. Nederlandstalige R&B met hier en daar Surinaams erin verwerkt met beatproducties op Amerikaans niveau. Nummers als Ik Mis Jou en Je Hebt Mij Gebruikt werden instant classics. Daarna scoorde Lloyd de Meza als solo artiest nog grote hits. In Gillie's Loveline krijgt hij van Gillie Rutu de probs die hij en Arnhemgewijs verdienen. Zonder hun bijdrage zou de urban muziekscene niet zijn wat het vandaag de dag is. In deze aflevering hebben we het over de muziekindustrie, groupies, wat echte liefde eigenlijk is en komen we erachter wie Lloyd eigenlijk heeft gebruikt. Check ook de video

Zodra iemand bij mij aankomt met kant-en-klare Surinaamse producten en gerechten begin ik vrijwel direct te fronsen. Tot op heden is er weinig van succesvol bij ons thuis door de smaaktest gekomen. Tot ik de specerijenpasta's van Sorgh & Hoop ontdekte, wat een succes waren die! De drijvende kracht achter Sorgh & Hoop is Sandra. Vroeger had ze een bruisend restaurant in de Witte de With (Rotterdam) met dezelfde naam. Gevolgd door diverse omzwervingen waarna ze besloot een boek te schrijven over haar leven, restaurants en de Surinaamse keuken. In het boek, Huiskip en ons belang, beschrijft ze de drie sterke Surinaamse tantes die van Creoolse, Hindoestaanse en Javaanse afkomst zijn. Deze drie tantes stonden vervolgens symbool voor de ontwikkeling van haar eigen specerijenpasta's. Die ze in eerste instantie maakte voor familie en bekenden die haar eten weer wilden proeven, maar nu thuis. Haar missie werd om Nederland te leren hoe je snel en smakelijk Surinaams kunt koken. En ze wil verbinden door het vertellen van de echte verhalen. Ik wilde weten of het echt mogelijk is om SNEL Surinaams te koken en reed naar Sandra voor een interview. Het werd een geweldige aflevering van de podcast waar jullie vanaf nu lekker naar kunnen luisteren. We hebben natuurlijk ook gekookt! Het recept voor de supersnelle kerrie met linzen en spinazie vinden jullie nu ook online. Kijk hier voor de shownotes, recept en behind-the-scenes foto's: https://www.francescakookt.nl/samen-eten-5-snel-surinaams-koken-met-sandra/ --- In iedere aflevering van Samen Eten kook ik een bijzonder gerecht bij mensen thuis. Gerechten met een verhaal of herinnering, die te mooi zijn om niet te delen. Ik ben Francesca, van de foodblog Francesca Kookt. Samen Eten is een rode draad door mijn leven. Normaal nemen mensen een kijkje in mijn keuken, maar ik vond het zo leuk om een keer bij andere mensen in de keuken te kijken. Om hun gerechten te proeven en hun verhalen te horen. Samen Eten is te beluisteren via Spotify, Apple Podcasts en alle andere podcast-apps. Abonneer je nu en de volgende aflevering verschijnt vanzelf in je stream. Trek gekregen? Kijk dan voor al mijn recepten op mijn blog: www.francescakookt.nl

In de 65e aflevering van de ADO podcast is Valentijn Driessen, chef voetbal van de Telegraaf, te gast. Met hem bespreken de heren de pijnlijke nederlaag tegen Heracles en de mogelijke overname door investeringsmaatschappij Cosinus. Ook de oproep van Shaquille Pinas voor het Surinaams elftal en de mogelijke contractverlenging van Michiel Kramer komen ter sprake. En hoeveel verdienen Janmaat en El Khayati nou eigenlijk?

Yra van Dijk is hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Leiden. Astrid Roemer (1947) is een Surinaams schrijfster, en winnaar van de P.C. Hooftprijs 2016. Het Verblijf is een initiatief van Marc van Oostendorp. Redactie: Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong, Lot Broos. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. https://hetverblijf.online

Vandaag is een hele speciale aflevering, want we hebben een Business Mastermind ondernemer te gast: Nancy Tjon-En-Fa.   Nancy organiseert retreats en geeft yoga en meditatie lessen. Met haar bedrijf Krakti, wat kracht betekent in het Surinaams, helpt ze vrouwen om dichter bij zichzelf te komen.    In deze hotseat bespreken we: • Welke oude overtuigingen Nancy heeft losgelaten over geld verdienen met spiritueel werk • Hoe Nancy de krachtige keuze maakte om haar baan in loondienst op te zeggen en naar Portugal te verhuizen • Hoe je meer kunt leven en ondernemen vanuit vertrouwen • Waarom Nancy is gestopt met het platform dat zij had opgezet • Dat je jezelf op nummer 1 mag zetten in je bedrijf   Sta open voor nieuwe inzichten terwijl je luistert en je het vuurtje in jouw business feller laat branden!   Meer informatie over Nancy Tjon-En-Fa:  https://www.krakti.eu   -----------------------------------------   Hoi! Welkom bij de Hotseat Coaching Podcast. Wij zijn Anne Neijnens (Hypnose Coach) en Stéphanie Smolders (Marketing & Business Coach).   In deze podcast coachen we ondernemers naar meer helderheid en focus in hun bedrijf.   Elke week neemt een ondernemer plaats bij ons op de hotseat en hoor je een open en eerlijk verhaal over de uitdagingen in het ondernemerschap.   Wil je ook kans maken op een plek in de hotseat en door ons gecoacht worden?   ☞ AANMELDEN HOTSEAT: calendarstephaniesmolders.as.me/hotseatcoaching   Super leuk om je binnenkort te zien en spreken!   Liefs,   Anne Neijnens www.anneneijnens.nl www.instagram.com/anneneijnens   Stéphanie Smolders www.stephaniesmolders.com www.instagram.com/stephanie.smolders   P.S. Heel erg tof als je deze aflevering deelt en ons tagt op Instagram :-)   ★ BUSINESS MASTERMIND ★ Business Mastermind is speciaal voor ondernemers die zichzelf nu onbewust klein houden en die er klaar voor zijn om de leider rol te nemen in hun bedrijf. In 3 maanden gaan we blokkades op het gebied van money mindset en zichtbaarheid shiften en creëer je een authentieke strategie vanuit je eigen flow waardoor je meer klanten aantrekt en geld verdient met dat waar je écht blij van wordt. Bekijk hier het volledige programma en alle bonussen: www.anneneijnens.nl/mastermind

Regelmatig rijdt Train To Nowhere via Nickerie en Paramaribo naar Station Bijlmer, onder begeleiding van vrolijke Surinaamse klanken! Vandaag met o.a. Max Woiski Senior & Junior, Johnny de Miranda, The Surinam Golden Gate Boys, Damaru en Kid Dynamite.

Regelmatig rijdt Train To Nowhere via Nickerie en Paramaribo naar Station Bijlmer, onder begeleiding van vrolijke Surinaamse klanken! In het tweede uur van dit weekend met o.a. Lieve Hugo, Papa Touwtjie, Aptijt, The Twinkle Stars, Johnny Camaro en Trafassi.

Roué Verveer is cabaretier. Hij werd geboren in Suriname en woont sinds 1999 in Nederland. Datzelfde jaar werd hij lid van het comedygezelschap Comedytrain. Vanaf 2002 gaat hij de theaters langs met avondvullende voorstellingen. Ook maakt hij Surinaams gesproken comedyshows en treedt hij tussendoor op met de comedycollectieven Caribbean Combo en Gabbers. Van zijn hand verschijnt deze maand Gelukkig zijn is geen kwestie van geluk hebben, een boek over het nastreven van geluk. Ook speelt hij dit najaar de voorstelling Omdat het niet anders kan. Pieter van der Wielen spreekt met Roué Verveer

Niels en Badr back in the studio om hun gedachten te delen over de aankomende verkiezingen in de You Ess of Aiy, Corona, gekke mensen en Surinaams eten...

Bam! Dit is de allereerste aflevering van de tweede reeks van De Waanzinnige Podcast. Met groep 7! Aimée (9) vertelt over Trobi, deel twee in een reeks magische boeken. Trobi is Surinaams voor trouble, problemen dus… In dit boek nemen drie mensenkinderen je mee naar een eiland vol pratende dieren. Hun machtigste wapen ‘de tijgerklauw' wordt gestolen en ze worden achtervolgd door maffiabendes met dwaze namen. Ben je er klaar voor? Boek: Trobi Makers: Brian Elstak en Esther Duysker Uitgeverij: Das Mag Wil je dit boek lezen? Meer weten? www.dewaanzinnigepodcast.nl De Waanzinnige Podcast is een productie van Studio Popcorn: www.studiopopcorn.nl

Chantal Inen is theatermaker en oprichter van het bedrijf de Punchy Pack, waarbij haar roots, waaronder Surinaams, Duits en Portugees, een rol spelen en een drijfveer zijn. ---- Leer meer over racisme en hoe je een gesprek opent op www.withuiswerk.nl

Een persoonlijk Surinaams familieverhaalUitgeven door Lebowski 2020Spreker(s): Bodil de la Parra

In de negende aflevering van de smaakvolste podcast van Utrecht bespreken Ger en Jelle welke restaurants de crisis niet hebben overleefd, wat ze van het Utrechtse horecalied vinden en welke nieuwkomers je vanaf 1 juni zeker moet gaan bezoeken. Niet te missen voor liefhebbers van hip Surinaams en simpel Italiaans eten.

GERDA HAVERTONG: Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen. In ‘Onderweg' is Gerda Havertong te gast. Ze wordt bekend als inwoner van de leukste straat van Nederland; ‘Sesamstraat'. Als klein Surinaams meisje vraagt zij zich af wat er achter de horizon is. Toen had ze nooit durven dromen dat ze bekend zou worden als actrice en zangeres. Gerda's ouders kunnen maar moeilijk uit de voeten met zo'n creatieve dochter, het zou beter zijn als ze ‘een vak' zou leren. Gerda groeit op in de ‘Evangelische Broedergemeente van Suriname', daar heeft ze warme herinneringen aan. Ze geeft later les aan kinderen op de zondagsschool. Gerda gelooft nog steeds in God maar is blij dat zij zich tegenwoordig niet meer verplicht voelt elke zondag in een kerk te zitten. Ze vertelt dat ze in het dagelijkse leven onafgebroken in gesprek is met God. In de jaren zestig komt Gerda wonen in Nederland om haar opleiding tot kleuterleidster af te ronden. Ze komt terecht in een totaal nieuwe omgeving maar wil zichzelf niet verloochenen. Ze zegt: ‘Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen.' Gerda debuteert halverwege de jaren tachtig met haar rol in 'Sesamstraat', daarnaast is ze te zien in ‘Het Klokhuis'. Ook is haar stem te horen in Disneyklassieker ‘De Leeuwenkoning'. Ze speelt in talloze films, series en toneelstukken en doet nog veel meer. Gerda is een uur lang in gesprek met Elsbeth Gruteke over haar werk, haar geloof en haar leven.

GERDA HAVERTONG: Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen. In ‘Onderweg’ is Gerda Havertong te gast. Ze wordt bekend als inwoner van de leukste straat van Nederland; ‘Sesamstraat’. Als klein Surinaams meisje vraagt zij zich af wat er achter de horizon is. Toen had ze nooit durven dromen dat ze bekend zou worden als actrice en zangeres. Gerda’s ouders kunnen maar moeilijk uit de voeten met zo’n creatieve dochter, het zou beter zijn als ze ‘een vak’ zou leren. Gerda groeit op in de ‘Evangelische Broedergemeente van Suriname’, daar heeft ze warme herinneringen aan. Ze geeft later les aan kinderen op de zondagsschool. Gerda gelooft nog steeds in God maar is blij dat zij zich tegenwoordig niet meer verplicht voelt elke zondag in een kerk te zitten. Ze vertelt dat ze in het dagelijkse leven onafgebroken in gesprek is met God. In de jaren zestig komt Gerda wonen in Nederland om haar opleiding tot kleuterleidster af te ronden. Ze komt terecht in een totaal nieuwe omgeving maar wil zichzelf niet verloochenen. Ze zegt: ‘Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen.’ Gerda debuteert halverwege de jaren tachtig met haar rol in 'Sesamstraat', daarnaast is ze te zien in ‘Het Klokhuis’. Ook is haar stem te horen in Disneyklassieker ‘De Leeuwenkoning’. Ze speelt in talloze films, series en toneelstukken en doet nog veel meer. Gerda is een uur lang in gesprek met Elsbeth Gruteke over haar werk, haar geloof en haar leven.

Sommige dingen lijken onbereikbaar, totdat je het doet. En dan vraag je je af waarom je dat nou zo moeilijk vond al die tijd. Ik heb dat met grote dingen in het leven meegemaakt maar deze week weer even in het klein tijdens het maken van pom (Surinaams gerecht). Recept vega pom: https://www.thisgirlcancook.nl/recept-vegetarische-pom/Meer horen? Klik op abonneer! Ik vind het ook super leuk als je een reactie achterlaat als je via Apple Podcast luistert. Wil je dat ik dieper inga op een onderwerp of zit je zelf ergens mee en wil je weten hoe ik ermee omga? Mail mij (mag ook anoniem) via info@thisisangelique.com of DM op instagram: @thisisangelique

In deze derde en laatste podcast uit de Free to be-reeks van Zalando en VICE spreken we met fotograaf en creative director Wayta Patmo. De 33-jarige Wayta is half Indonesisch en half Surinaams, waardoor culturele diversiteit voor haar altijd heel normaal was. Pas toen ze zelf in de mode-industrie begon te werken, merkte ze wat een enorme monocultuur hier nog heerste. En dus besloot ze eigenhandig te strijden voor een meer diverse industrie. Dat doet ze in haar uiteenlopende creatieve werk voor haar eigen merk Team Wayta. In deze podcast hebben onze host Bo Hanna en Wayta Patmo het over inclusiviteit in de mode-industrie, het samenbrengen van culturen en uitgaan van je eigen kracht. See acast.com/privacy for privacy and opt-out information.

In deze aflevering maak je kennis met Petra Nelstein. Als psychosociaal therapeut ontdekte zij gelijkenissen tussen de antroposofie en haar eigen Surinaams-indiaanse achtergrond. Daarnaast maakt ze in de palliatieve verpleging gebruik van wat ze heeft geleerd door met dieren te werken. Tenslotte vertelt Wouter Welling over Joseph Beuys, ‘de grote sjamaan in de West-Europese kunst’.

Saturday night sit down met Jonathan Waterberg. Jonathan was het afgelopen seizoen 2e keeper bij TOP Oss. Helaas hebben zij de finale van de play-offs promotie/degradatie net niet behaald. Wij hebben het vandaag gehad over de druk die op de schouders van keepers liggen, bijgeloof, keepers met een kleurtje, het Surinaams elftal, een horror verhaal over een voetbal avontuur in Marokko en nog veel meer! Thanks for the support!

Cabaretier, acteur en presentator Jörgen Raymann gaat in gesprek met schrijfsters Cynthia McLeod en Tessa Leuwsha over de geschiedschrijving van Suriname die lange tijd een Nederlandse aangelegenheid was. Cynthia McLeod bracht daar als een van de eersten via haar romans verandering in. In onder meer Hoe duur was de Suiker en De Vrije Negerin Elisabeth beschreef ze de geschiedenis van haar land vanuit een Surinaams perspectief. Ook schrijfster Tessa Leuwsha draagt bij aan het opnieuw beschrijven van de geschiedenis, aan de hand van het levensverhaal van haar grootmoeder Fansi.

‘Ik weet eigenlijk nog steeds niet wat ik wil worden' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke deze week met Roué Verveer, deze cabaretier en stand up comedian heeft het laten lachen van mensen tot missie verheven. Dit is waarom hij op aarde is. Zijn standaard hashtag bij berichten is dan ook #leefenlach. Naast zijn vele shows, schreef hij ook de bestseller Waarom? Daarom! Een boek over opvoeden op z'n Surinaams. Maar hoe zag zijn eigen opvoeding eruit, hoe houdt hij het altijd lachen vol, welke rol speelt God in zijn leven en wat zijn plannen voor 2019?

‘Ik weet eigenlijk nog steeds niet wat ik wil worden’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke deze week met Roué Verveer, deze cabaretier en stand up comedian heeft het laten lachen van mensen tot missie verheven. Dit is waarom hij op aarde is. Zijn standaard hashtag bij berichten is dan ook #leefenlach. Naast zijn vele shows, schreef hij ook de bestseller Waarom? Daarom! Een boek over opvoeden op z'n Surinaams. Maar hoe zag zijn eigen opvoeding eruit, hoe houdt hij het altijd lachen vol, welke rol speelt God in zijn leven en wat zijn plannen voor 2019?

Bizzey kennen we als die hype guy die de ene na de andere clubtrack releast. In een nieuwe Real Talk met Fernando laat hij een andere kant van zichzelf zien. Daarin praat de mc openhartig over onder andere de liefde voor zijn vrouw, de samenwerking met Famke Louise en opgroeien als biraciale jongen in Nederland. “Ik leende 20 euro bij de eerste date met mijn vrouw” HOUDEN VAN Volgens Leo, zoals Bizzey echt heet, veranderde hij toen hij eenmaal getrouwd was. “Ik vind dat je als man verantwoordelijk bent voor je vrouw als je haar je achternaam geeft.” De relatie tussen hen bloeide langzaam op, maar op een gegeven moment liet Bizzey ongemerkt andere meisjes links liggen. De liefde voor haar besloop hem eerder dan hij had gedacht. “Ik had met haar afgesproken in Eindhoven, waar ze vandaan komt. Ook brachten mijn vrienden twee danseressen mee die ik kende van uitgaan. Zij voelde die vibe niet en was al heel gauw weg. Toen bleek dat ze ergens was waar dan weer haar ex hing. Ik werd toen boos op haar. Ik wist niet waar ze was en ik werd een beetje emotioneel. Toen ik haar eenmaal had gevonden, zei ik: ‘wat denk je nou? Ik houd van jou!’ En ik dacht zelf ‘wat?!’, maar ik had het wel gezegd, ik meende het wel. Dus ik floepte dat eruit en heb haar toen old fashion verkering gevraagd. […] Ik wilde gewoon dat zij mijn vriendin zou zijn.” VADER Het leven van Bizzey en zijn vrouw Renee werd nogmaals op z’n kop gezet toen bleek dat ze in verwachting waren van een kindje. “Toen ze mij het nieuws vertelde was ik nog een week op tour in Australië. […] Normaal was ik altijd die guy die blind van een waterval afrent, een back flip doet en een bommetje erachteraan. En ik stond boven op die motherfucker, de camera’s staan klaar en ik durf gewoon niet. Dat was gewoon de eerste keer dat ik dacht van er kan nu niets met mij gebeuren, ik moet er zijn, ik word vader.” YELLOW CLAW Bizzey stond voor zijn solocarrière bekend als de frontman van dj-crew Yellow Claw. Toen zijn gezin uitbreidde had hij genoeg redenen om solo te gaan, maar anderen verklaarden hem voor gek. “Ik hoefde nog maar twee jaar door te gaan met waar ik mee bezig was en ik zou nooit meer hoeven te werken. […] We kregen toen gewoon het bedrag van een kleine flat voor één show. […] Dus ik heb ‘nee’ gezegd tegen sowieso miljonair te worden, om te kiezen voor wat mijn hart mij vertelde.” FAMKE LOUISE Een verrassende samenwerking van Bizzey was met Famke Louise. “Zij wilde een tune maken waarmee ze iedereen een beetje kon shoqueren. Toen heeft ze contact met mij opgenomen om mee te schrijven. De eerste keer zei ik wel nee, en ik dacht dat het misschien voor iemand anders was. Maar ze wilde echt mij erbij betrekken en dat vond ik wel sick.” BIRACIAAL Toen Leo in de puberteit terechtkwam, werd hij zich bewust van zijn zowel Nederlandse als Surinaamse afkomst. “Toen ik kind was stond ik er niet bij stil, maar op het moment dat je op je twaalfde van een vriendje naar huis fietst, en je wordt uitgescholden voor Zwarte Piet en van die guys gaan achter je aan fietsen ofzo, dan denk je ineens van ‘oh wacht’. Bizzey heeft toen ook getwijfeld over zijn identiteit. “Op een bepaald punt in je leven ga je denken, ben ik dan wel een real n*gger? Eigenlijk niet, want ik ben niet zo donker als hij en bij mij thuis praten we Nederlands. Maar ik vind Surinaams eten lekker, ik vind Suriname master, voel me heel erg verbonden met de cultuur en eigenlijk ben ik ook gewoon zo. Maar ja, ik vind André Hazes ook master en op de camping in Putten chill ik ‘m ook dood.

Eten en koken spelen een belangrijke rol in het leven van comedian Howard Komproe. Van toen hij als kleine jongen genoot van de kookkunsten van zijn moeder, tot vandaag waarin hij de liefde voor eten wil overbrengen op zijn twee pubers. Hij deelt daarom graag zijn recept voor okersoep. Als kind vond hij de slijmerige soep vreselijk. Maar door de jaren heen én door zijn eigen aanpassingen op het recept, is het nu een van zijn lievelingsgerechten geworden. Benieuwd naar het recept? Check www.ah.nl/podcast

“…. zoals wij ook anderen vergeven. Daar wil ik naar leven” Hennah Draaibaar werd geboren in Suriname, groeide op in Rotterdam, en woont inmiddels al weer zo’n 20 jaar in haar geboorteland. Ze was correspondent voor de NOS, is hoofdredacteur van het Surinaamse jeugdjournaal, en zet zich in voor de sociaal-culturele ontwikkeling daar. Hennah groeide op in een gezin met vier kinderen en haar alleenstaande moeder, die zich staande hield mede dankzij haar geloof en de gemeenschap van de kerk. Datzelfde geloof heeft Hennah vastgehouden tot vandaag de dag. En ze wil léven naar dat geloof. Maar soms is dat moeilijk. Want hoe vergeef je iemand die verantwoordelijk is voor de dood van je zwager? Elsbeth Gruteke in gesprek met Hennah Draaibaar over recht, gerechtigheid, geloof en vergeving.

“…. zoals wij ook anderen vergeven. Daar wil ik naar leven” Hennah Draaibaar werd geboren in Suriname, groeide op in Rotterdam, en woont inmiddels al weer zo'n 20 jaar in haar geboorteland. Ze was correspondent voor de NOS, is hoofdredacteur van het Surinaamse jeugdjournaal, en zet zich in voor de sociaal-culturele ontwikkeling daar. Hennah groeide op in een gezin met vier kinderen en haar alleenstaande moeder, die zich staande hield mede dankzij haar geloof en de gemeenschap van de kerk. Datzelfde geloof heeft Hennah vastgehouden tot vandaag de dag. En ze wil léven naar dat geloof. Maar soms is dat moeilijk. Want hoe vergeef je iemand die verantwoordelijk is voor de dood van je zwager? Elsbeth Gruteke in gesprek met Hennah Draaibaar over recht, gerechtigheid, geloof en vergeving.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? In gesprek met Tijs van den Brink vertelt Typhoon waar het mis ging in zijn relatie met de kerk en over het geloof in de liefde dat hem nu drijft. Rapper Typhoon wilde als kind dominee worden. Hij was al een buitenbeentje als deel van het enige Surinaamse gezin in het Veluwse dorp 't Harde, maar zijn ambitie om dominee te worden en zijn neiging door te willen vragen maakten hem helemaal anders dan de meeste leeftijdsgenoten. Ook als rapper is hij een buitenbeentje met zijn kwetsbare en diepgravende teksten. Inmiddels is hij een van de succesvolste live-artiesten van Nederland. De kerk en het dogmatische christendom heeft hij achter zich gelaten in zijn zoektocht naar wat wezenlijk voor hem is, maar hij blijft als een dominee doorgeven wat hij ontdekt. Lobi da basi, Surinaams voor liefde is de baas, heet zijn laatste album en een uitdrukking die zijn godsbeeld beschrijft. Zelfs het koninklijk huis is fan van hem, ondanks zijn kritische houding tegenover de Nederlandse omgang met ras en slavernijverleden.

Dromen over Suriname John Jansen van Galen interviewde op 21 juli 1989 zijn vriend de schrijver/journalist/scenarioschrijver/vakbondsleider Rudi Frank Kross. Rudi Kross werd in Paramaribo, Suriname, geboren. Hij zou in de rest van zijn leven heen en weer worden getrokken tussen Nederland en zijn droom en liefde, Suriname. Aan het eind van de jaren vijftig regelde de journalist W.L. Brugsma ervoor dat hij bij het ANP terecht kon. "Ik heb de kansen die voorbij kwamen, met beide handen aangegrepen", zei in betrekking daarop later over de overtocht naar Nederland. In 1970 keerde hij terug; hij stichtte een persbureau en werd vakbondsleider. Om na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 weer te vertrekken. Hij karakteriseerde de nieuwe staatsvorm van Suriname als een fragmentatiebom, het land blijft bestaan, maar de mensen gaan kapot. Na de coup van Desi Bouterse ging hij weer terug om de legerleider van economisch advies te voorzien. Na de Decembermoorden van 1982 verliet hij zijn geboorteland gedesillusioneerd en voorgoed. Hij was bitter teleurgesteld. Het commentaar op Kross' dood - hij stierf op 28 oktober 2002 - van de Surinaamse diplomaat en dichter John Leefmans was kenmerkend: "Hij is aan Suriname gestorven." -------------------------------------- Biografie Rudi Kross Een leven in het teken van een land dat werd 'kapotgemaakt' Duizendpoot Rudi Frank Kross werd op 21 oktober 1938 in een katholiek gezin in Paramaribo, Suriname, geboren. Volgens zijn moeder Vera Zaandam was Rudi een pienter ventje: “Als kind zat hij al altijd te lezen”. Na de m.u.l.o. begon hij op zijn 17e als leerling-journalist bij het dagblad De Surinamer. Daar volgde hij als een bezetene de statenvergaderingen en schreef er scherpzinnige artikelen en analyses over. Die maakten een grote indruk op de Nederlandse journalist W.L. Brugsma. Hij zorgde dat de jonge journalist bij het ANP terecht kon. Kross vertrok naar Nederland en ging in 1961 bij de redactie van het Zaterdags Bijvoegsel van het Algemeen Handelsblad werken. Daarnaast was hij, samen met Ronald Venetiaan – de huidige president van Suriname – en de Surinaams/Nederlandse filmmaker Pim de la Parra redacteur van het Surinaamse tijdschrift Mamjo. Volgens velen schreef Kross prachtige essays, zeer scherpzinnig en in een bloemrijke taal. Maar vaak waren ze te intellectualistisch, te hoog gegrepen, zo zegt althans Michiel van Kempen, die promoveerde op de geschiedenis van de Surinaamse literatuur. “Het grote werk is er nooit gekomen. Hij was het slachtoffer van de versnippering van zijn talent.” Want dat zijn talenten op vele gebieden lagen, bleek toen hij in 1970 weer naar Suriname vertrok. Hij begon het persbureau Informa en werd vakbondsleider. In die laatste functie was hij mede-verantwoordelijk voor de val van het kabinet van Jules Sedney in 1973. Hij kreeg herhaaldelijk een spreekverbod vanwege zijn kritische uitspraken over de ‘oude politiek’. Toen Suriname in 1975 haar onafhankelijkheid verkreeg, zag Kross dat als de werking van een fragmentatiebom: “Het land blijft bestaan, de mensen worden kapotgemaakt”. In hetzelfde jaar kwam de enige film uit die ooit van Surinaamse bodem is verschenen. Kross had het scenario voor Wan Pipel geschreven en Pim de la Parra had het geregisseerd. De film over de liefde tussen een creoolse man en een hindoestaanse vrouw, beiden Surinaams, maar niet in de ogen van hun familie, deed veel stof opwaaien. Kross zei er zelf het volgende over: “De film kwam voort uit een heel oud idee van Pim de la Parra. We hadden het er al in de jaren zestig over en de onafhankelijkheid was een prachtig moment om de film eindelijk te maken. Het paste in de sfeer van toen. De tijd van Wan Pipel was een tijd van nationalisme, van de linkse beweging en anti-imperialisme. Pim wilde eigenlijk het Wilhelmus van Suriname schrijven, ik wilde een film waarin Surinamers zich konden uiten.” Kross verliet Suriname na de onafhankelijkheid, maar kwam – zonder vrouw en kinderen – weer terug nadat legerleider Desi Delano Bouterse in 1980 een militaire coup had gepleegd. Kross werd zijn persoonlijk economisch adviseur en bracht Bouterse de beginselen van het marxisme bij. Dat ging allemaal goed, tot de Decembermoorden van 1982, waarbij enkele goede vrienden van Kross, zoals de vakbondsleider Cyrill Daal en journalist Jozef Slagveer om het leven kwamen. In 1987 schreef hij het boek ‘Anders Maakt het Leven je Dood. De Dreigende Verdwijning van de Staat Suriname’ en droeg het aan Daal en Slagveer op. Kross zelf besloot tot het najaar van 1983 te blijven: “Een onmiddellijk vertrek [na de Decembermoorden] zou – als het mislukt was – zeker gezien zijn als een schuldbekentenis uit het ongerijmde. En er moest toch iemand achterblijven die niet met de wolven meehuilde. In het jaar na de moorden kregen de jonge linkse revolutionairen steeds meer invloed. Van die kant kwamen de anonieme bedreigingen. Werk kreeg ik niet meer. De linksen oefenden sterke druk uit op het leger om, na december 1982, en nu citeer ik, “nog een schok door de samenleving te laten gaan” – vanaf dat moment leek het mij volstrekt zinloos om daar nog te blijven hangen en eventueel op een nogal vroeg moment uit dit leven te verdwijnen.” Kross vertrok naar Rome, waar hij voor de VN-landbouworganisatie Food and Agriculture Organization (FAO) ging werken. Daarna kwam hij terug naar Nederland en werd leraar aan de Hogeschool van Utrecht en de School voor de Journalistiek aldaar. Rudi Kross stierf op 28 oktober 2002 op 64-jarige leeftijd aan kanker. ------------------------------------------ Hoogtepunten uit het interview "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt hier geen bal" De buitengewoon erudiete Rudi Kross was vast en zeker een droomgast voor John Jansen van Galen, die tijdens een reis die hij voor de VPRO maakte - zo meldt spreekstalmeester Cor Galis aan het begin van het marathoninterview - verliefd werd op Kross' herkomstland: Suriname. Maar is of beschouwt Kross, die overal en nergens heeft gewoond, zich wel als Surinamer? "Op het ogenblik wel, het zal altijd formeel zo zijn. En dan bedoel ik met formeel niet alleen maar dat kleine gebied wat staatsrechtelijk omtrent iemand vaststaat. Laat me eerlijk zijn, er zijn van die ochtenden dat ik opsta en dat ik als eerste gedachte het loop te vervloeken dat ik op die vuilnisbelt ben geboren, waarmee ik niet het land waar ik vandaan kom een sneer verkoop. Met vuilnisbelt bedoel ik inderdaad dat residu dat is overgebleven nadat mensen uit Europa ermee zijn gaan handelen. Suriname is uiteindelijk een toevalligheid en dat is een rotgevoel. Maar aan de andere kant, dat is wat ik ben en ik ontleen er op de momenten waarop ik het esprit, wat er onder Surinamers is, mede ervaar, dan vind ik het fantastisch dat ik daar toe behoor." Het land waar Kross zich na Suriname - tegen wil en dank - het meest verbonden mee voelt, is Nederland. Dat neemt niet weg, dat er heel wat op dat land en haar inwoners valt aan te merken: "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt geen bal. Nee, het is nog veel erger, en daarmee daag ik je een beetje uit. Jullie vergewonen alles, en dat is het ergste wat er in het leven kan gebeuren. Het is toch heel vaak zo, dat zo dra iets allure, dimensie, wildheid, kortom geur en onkruid begint te vertonen, dat het teruggetrokken wordt met een rotruk naar het herkenbare. Jullie zeggen bijvoorbeeld heel vaak in conversaties: ”dus wat je eigenlijk bedoelt te zeggen, is dit”. Nou, afgezien van de verwatenheid die daaruit spreekt. Ik bedoel te zeggen wat ik bedoel te zeggen en niet wat dan wacht op de vertaling aan de andere kant. Het sluit aan op een heel begrijpelijke, voortdurende poging van Nederlanders om de dingen terug te benoemen naar een kleine kern van bekende zaken." Jansen van Galen: "Wat jou het meest ergert is dus 'Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'.?" "Voila, dat is inderdaad een van de ellendigste uitvindingen die ooit gedaan zijn. Die ook onrecht aan Nederlanders doet, want tuurlijk, wat dat betreft zijn mensen uit de hele wereld hetzelfde. Waarom hou je weg uit het maatschappelijke verkeer dat je emoties hebt?" Rudi Kross, die uitlegt dat hij popmuziek verfoeit, wil iets van de Zweedse band ABBA laten horen. "Het is een stom toeval, want ik haat alles wat met popmuziek te maken heeft, ik kan het verschijnsel niet uitstaan. Maar dat neemt niet weg dat je soms uit de Geräuschkoulisse om je heen iets hoort, waarvan je denkt: hee wat is dat? Ik hoorde dit dagenlang als een gevangene die zijn eigen gedachten alleen maar hoort, in de kazerne in Suriname na de staatsgreep in 1981, toen ik bij Bouterse zat als een van zijn naaste medewerkers, ik moet het eerlijkheidshalve zo zeggen. Op dat moment werd het me al duidelijk in wat voor een rare, verwarrende en onheilspellende situatie die coup beland was. En ik merkte op een gegeven moment dat, door inblazingen van mensen om hem heen, hij mij wantrouwde, niet wetende dat dat wantrouwen bovendien gekoppeld was aan een samenzwering binnen het leger. Ondertussen speelde dit liedje almaar door, de hele dag door. En een paar dagen later liet Bouterse mij roepen en in het gesprek bleek mij dat hij woordelijk dingen kon herhalen die ik gezegd had, anderen gezegd hadden in gesprekken met andere officieren daar. En toen bleek mij dat twee van de mensen die vaker waren gekomen, op zijn bevel naar mij toegestuurd waren om mij uitspraken te ontlokken. Toen heb ik tegen hem gezegd: ”als je mij wantrouwt, zeg het mij dan ronduit, dan kan ik je ook exact zeggen wat ik vind van sommige dingen." Afijn, dat kwam dus allemaal wel weer goed, zo was ie ook wel. Maar plotseling had Eagle van ABBA een compleet andere betekenis. Ik had de hele tijd iets gehoord wat mijn doodslied had kunnen zijn. Ik begon dat ding mooi te vinden. Wie had ooit gedacht dat ik een flard popmuziek tot iets van Rudi Kross zou verklaren? Bovendien, die twee meiden van ABBA, die spraken mij toch wel in mijn chromosomen aan."

Dromen over Suriname John Jansen van Galen interviewde op 21 juli 1989 zijn vriend de schrijver/journalist/scenarioschrijver/vakbondsleider Rudi Frank Kross. Rudi Kross werd in Paramaribo, Suriname, geboren. Hij zou in de rest van zijn leven heen en weer worden getrokken tussen Nederland en zijn droom en liefde, Suriname. Aan het eind van de jaren vijftig regelde de journalist W.L. Brugsma ervoor dat hij bij het ANP terecht kon. "Ik heb de kansen die voorbij kwamen, met beide handen aangegrepen", zei in betrekking daarop later over de overtocht naar Nederland. In 1970 keerde hij terug; hij stichtte een persbureau en werd vakbondsleider. Om na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 weer te vertrekken. Hij karakteriseerde de nieuwe staatsvorm van Suriname als een fragmentatiebom, het land blijft bestaan, maar de mensen gaan kapot. Na de coup van Desi Bouterse ging hij weer terug om de legerleider van economisch advies te voorzien. Na de Decembermoorden van 1982 verliet hij zijn geboorteland gedesillusioneerd en voorgoed. Hij was bitter teleurgesteld. Het commentaar op Kross' dood - hij stierf op 28 oktober 2002 - van de Surinaamse diplomaat en dichter John Leefmans was kenmerkend: "Hij is aan Suriname gestorven." -------------------------------------- Biografie Rudi Kross Een leven in het teken van een land dat werd 'kapotgemaakt' Duizendpoot Rudi Frank Kross werd op 21 oktober 1938 in een katholiek gezin in Paramaribo, Suriname, geboren. Volgens zijn moeder Vera Zaandam was Rudi een pienter ventje: “Als kind zat hij al altijd te lezen”. Na de m.u.l.o. begon hij op zijn 17e als leerling-journalist bij het dagblad De Surinamer. Daar volgde hij als een bezetene de statenvergaderingen en schreef er scherpzinnige artikelen en analyses over. Die maakten een grote indruk op de Nederlandse journalist W.L. Brugsma. Hij zorgde dat de jonge journalist bij het ANP terecht kon. Kross vertrok naar Nederland en ging in 1961 bij de redactie van het Zaterdags Bijvoegsel van het Algemeen Handelsblad werken. Daarnaast was hij, samen met Ronald Venetiaan – de huidige president van Suriname – en de Surinaams/Nederlandse filmmaker Pim de la Parra redacteur van het Surinaamse tijdschrift Mamjo. Volgens velen schreef Kross prachtige essays, zeer scherpzinnig en in een bloemrijke taal. Maar vaak waren ze te intellectualistisch, te hoog gegrepen, zo zegt althans Michiel van Kempen, die promoveerde op de geschiedenis van de Surinaamse literatuur. “Het grote werk is er nooit gekomen. Hij was het slachtoffer van de versnippering van zijn talent.” Want dat zijn talenten op vele gebieden lagen, bleek toen hij in 1970 weer naar Suriname vertrok. Hij begon het persbureau Informa en werd vakbondsleider. In die laatste functie was hij mede-verantwoordelijk voor de val van het kabinet van Jules Sedney in 1973. Hij kreeg herhaaldelijk een spreekverbod vanwege zijn kritische uitspraken over de ‘oude politiek’. Toen Suriname in 1975 haar onafhankelijkheid verkreeg, zag Kross dat als de werking van een fragmentatiebom: “Het land blijft bestaan, de mensen worden kapotgemaakt”. In hetzelfde jaar kwam de enige film uit die ooit van Surinaamse bodem is verschenen. Kross had het scenario voor Wan Pipel geschreven en Pim de la Parra had het geregisseerd. De film over de liefde tussen een creoolse man en een hindoestaanse vrouw, beiden Surinaams, maar niet in de ogen van hun familie, deed veel stof opwaaien. Kross zei er zelf het volgende over: “De film kwam voort uit een heel oud idee van Pim de la Parra. We hadden het er al in de jaren zestig over en de onafhankelijkheid was een prachtig moment om de film eindelijk te maken. Het paste in de sfeer van toen. De tijd van Wan Pipel was een tijd van nationalisme, van de linkse beweging en anti-imperialisme. Pim wilde eigenlijk het Wilhelmus van Suriname schrijven, ik wilde een film waarin Surinamers zich konden uiten.” Kross verliet Suriname na de onafhankelijkheid, maar kwam – zonder vrouw en kinderen – weer terug nadat legerleider Desi Delano Bouterse in 1980 een militaire coup had gepleegd. Kross werd zijn persoonlijk economisch adviseur en bracht Bouterse de beginselen van het marxisme bij. Dat ging allemaal goed, tot de Decembermoorden van 1982, waarbij enkele goede vrienden van Kross, zoals de vakbondsleider Cyrill Daal en journalist Jozef Slagveer om het leven kwamen. In 1987 schreef hij het boek ‘Anders Maakt het Leven je Dood. De Dreigende Verdwijning van de Staat Suriname’ en droeg het aan Daal en Slagveer op. Kross zelf besloot tot het najaar van 1983 te blijven: “Een onmiddellijk vertrek [na de Decembermoorden] zou – als het mislukt was – zeker gezien zijn als een schuldbekentenis uit het ongerijmde. En er moest toch iemand achterblijven die niet met de wolven meehuilde. In het jaar na de moorden kregen de jonge linkse revolutionairen steeds meer invloed. Van die kant kwamen de anonieme bedreigingen. Werk kreeg ik niet meer. De linksen oefenden sterke druk uit op het leger om, na december 1982, en nu citeer ik, “nog een schok door de samenleving te laten gaan” – vanaf dat moment leek het mij volstrekt zinloos om daar nog te blijven hangen en eventueel op een nogal vroeg moment uit dit leven te verdwijnen.” Kross vertrok naar Rome, waar hij voor de VN-landbouworganisatie Food and Agriculture Organization (FAO) ging werken. Daarna kwam hij terug naar Nederland en werd leraar aan de Hogeschool van Utrecht en de School voor de Journalistiek aldaar. Rudi Kross stierf op 28 oktober 2002 op 64-jarige leeftijd aan kanker. ------------------------------------------ Hoogtepunten uit het interview "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt hier geen bal" De buitengewoon erudiete Rudi Kross was vast en zeker een droomgast voor John Jansen van Galen, die tijdens een reis die hij voor de VPRO maakte - zo meldt spreekstalmeester Cor Galis aan het begin van het marathoninterview - verliefd werd op Kross' herkomstland: Suriname. Maar is of beschouwt Kross, die overal en nergens heeft gewoond, zich wel als Surinamer? "Op het ogenblik wel, het zal altijd formeel zo zijn. En dan bedoel ik met formeel niet alleen maar dat kleine gebied wat staatsrechtelijk omtrent iemand vaststaat. Laat me eerlijk zijn, er zijn van die ochtenden dat ik opsta en dat ik als eerste gedachte het loop te vervloeken dat ik op die vuilnisbelt ben geboren, waarmee ik niet het land waar ik vandaan kom een sneer verkoop. Met vuilnisbelt bedoel ik inderdaad dat residu dat is overgebleven nadat mensen uit Europa ermee zijn gaan handelen. Suriname is uiteindelijk een toevalligheid en dat is een rotgevoel. Maar aan de andere kant, dat is wat ik ben en ik ontleen er op de momenten waarop ik het esprit, wat er onder Surinamers is, mede ervaar, dan vind ik het fantastisch dat ik daar toe behoor." Het land waar Kross zich na Suriname - tegen wil en dank - het meest verbonden mee voelt, is Nederland. Dat neemt niet weg, dat er heel wat op dat land en haar inwoners valt aan te merken: "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt geen bal. Nee, het is nog veel erger, en daarmee daag ik je een beetje uit. Jullie vergewonen alles, en dat is het ergste wat er in het leven kan gebeuren. Het is toch heel vaak zo, dat zo dra iets allure, dimensie, wildheid, kortom geur en onkruid begint te vertonen, dat het teruggetrokken wordt met een rotruk naar het herkenbare. Jullie zeggen bijvoorbeeld heel vaak in conversaties: ”dus wat je eigenlijk bedoelt te zeggen, is dit”. Nou, afgezien van de verwatenheid die daaruit spreekt. Ik bedoel te zeggen wat ik bedoel te zeggen en niet wat dan wacht op de vertaling aan de andere kant. Het sluit aan op een heel begrijpelijke, voortdurende poging van Nederlanders om de dingen terug te benoemen naar een kleine kern van bekende zaken." Jansen van Galen: "Wat jou het meest ergert is dus 'Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'.?" "Voila, dat is inderdaad een van de ellendigste uitvindingen die ooit gedaan zijn. Die ook onrecht aan Nederlanders doet, want tuurlijk, wat dat betreft zijn mensen uit de hele wereld hetzelfde. Waarom hou je weg uit het maatschappelijke verkeer dat je emoties hebt?" Rudi Kross, die uitlegt dat hij popmuziek verfoeit, wil iets van de Zweedse band ABBA laten horen. "Het is een stom toeval, want ik haat alles wat met popmuziek te maken heeft, ik kan het verschijnsel niet uitstaan. Maar dat neemt niet weg dat je soms uit de Geräuschkoulisse om je heen iets hoort, waarvan je denkt: hee wat is dat? Ik hoorde dit dagenlang als een gevangene die zijn eigen gedachten alleen maar hoort, in de kazerne in Suriname na de staatsgreep in 1981, toen ik bij Bouterse zat als een van zijn naaste medewerkers, ik moet het eerlijkheidshalve zo zeggen. Op dat moment werd het me al duidelijk in wat voor een rare, verwarrende en onheilspellende situatie die coup beland was. En ik merkte op een gegeven moment dat, door inblazingen van mensen om hem heen, hij mij wantrouwde, niet wetende dat dat wantrouwen bovendien gekoppeld was aan een samenzwering binnen het leger. Ondertussen speelde dit liedje almaar door, de hele dag door. En een paar dagen later liet Bouterse mij roepen en in het gesprek bleek mij dat hij woordelijk dingen kon herhalen die ik gezegd had, anderen gezegd hadden in gesprekken met andere officieren daar. En toen bleek mij dat twee van de mensen die vaker waren gekomen, op zijn bevel naar mij toegestuurd waren om mij uitspraken te ontlokken. Toen heb ik tegen hem gezegd: ”als je mij wantrouwt, zeg het mij dan ronduit, dan kan ik je ook exact zeggen wat ik vind van sommige dingen." Afijn, dat kwam dus allemaal wel weer goed, zo was ie ook wel. Maar plotseling had Eagle van ABBA een compleet andere betekenis. Ik had de hele tijd iets gehoord wat mijn doodslied had kunnen zijn. Ik begon dat ding mooi te vinden. Wie had ooit gedacht dat ik een flard popmuziek tot iets van Rudi Kross zou verklaren? Bovendien, die twee meiden van ABBA, die spraken mij toch wel in mijn chromosomen aan."

Dromen over Suriname John Jansen van Galen interviewde op 21 juli 1989 zijn vriend de schrijver/journalist/scenarioschrijver/vakbondsleider Rudi Frank Kross. Rudi Kross werd in Paramaribo, Suriname, geboren. Hij zou in de rest van zijn leven heen en weer worden getrokken tussen Nederland en zijn droom en liefde, Suriname. Aan het eind van de jaren vijftig regelde de journalist W.L. Brugsma ervoor dat hij bij het ANP terecht kon. "Ik heb de kansen die voorbij kwamen, met beide handen aangegrepen", zei in betrekking daarop later over de overtocht naar Nederland. In 1970 keerde hij terug; hij stichtte een persbureau en werd vakbondsleider. Om na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 weer te vertrekken. Hij karakteriseerde de nieuwe staatsvorm van Suriname als een fragmentatiebom, het land blijft bestaan, maar de mensen gaan kapot. Na de coup van Desi Bouterse ging hij weer terug om de legerleider van economisch advies te voorzien. Na de Decembermoorden van 1982 verliet hij zijn geboorteland gedesillusioneerd en voorgoed. Hij was bitter teleurgesteld. Het commentaar op Kross' dood - hij stierf op 28 oktober 2002 - van de Surinaamse diplomaat en dichter John Leefmans was kenmerkend: "Hij is aan Suriname gestorven." -------------------------------------- Biografie Rudi Kross Een leven in het teken van een land dat werd 'kapotgemaakt' Duizendpoot Rudi Frank Kross werd op 21 oktober 1938 in een katholiek gezin in Paramaribo, Suriname, geboren. Volgens zijn moeder Vera Zaandam was Rudi een pienter ventje: “Als kind zat hij al altijd te lezen”. Na de m.u.l.o. begon hij op zijn 17e als leerling-journalist bij het dagblad De Surinamer. Daar volgde hij als een bezetene de statenvergaderingen en schreef er scherpzinnige artikelen en analyses over. Die maakten een grote indruk op de Nederlandse journalist W.L. Brugsma. Hij zorgde dat de jonge journalist bij het ANP terecht kon. Kross vertrok naar Nederland en ging in 1961 bij de redactie van het Zaterdags Bijvoegsel van het Algemeen Handelsblad werken. Daarnaast was hij, samen met Ronald Venetiaan – de huidige president van Suriname – en de Surinaams/Nederlandse filmmaker Pim de la Parra redacteur van het Surinaamse tijdschrift Mamjo. Volgens velen schreef Kross prachtige essays, zeer scherpzinnig en in een bloemrijke taal. Maar vaak waren ze te intellectualistisch, te hoog gegrepen, zo zegt althans Michiel van Kempen, die promoveerde op de geschiedenis van de Surinaamse literatuur. “Het grote werk is er nooit gekomen. Hij was het slachtoffer van de versnippering van zijn talent.” Want dat zijn talenten op vele gebieden lagen, bleek toen hij in 1970 weer naar Suriname vertrok. Hij begon het persbureau Informa en werd vakbondsleider. In die laatste functie was hij mede-verantwoordelijk voor de val van het kabinet van Jules Sedney in 1973. Hij kreeg herhaaldelijk een spreekverbod vanwege zijn kritische uitspraken over de ‘oude politiek’. Toen Suriname in 1975 haar onafhankelijkheid verkreeg, zag Kross dat als de werking van een fragmentatiebom: “Het land blijft bestaan, de mensen worden kapotgemaakt”. In hetzelfde jaar kwam de enige film uit die ooit van Surinaamse bodem is verschenen. Kross had het scenario voor Wan Pipel geschreven en Pim de la Parra had het geregisseerd. De film over de liefde tussen een creoolse man en een hindoestaanse vrouw, beiden Surinaams, maar niet in de ogen van hun familie, deed veel stof opwaaien. Kross zei er zelf het volgende over: “De film kwam voort uit een heel oud idee van Pim de la Parra. We hadden het er al in de jaren zestig over en de onafhankelijkheid was een prachtig moment om de film eindelijk te maken. Het paste in de sfeer van toen. De tijd van Wan Pipel was een tijd van nationalisme, van de linkse beweging en anti-imperialisme. Pim wilde eigenlijk het Wilhelmus van Suriname schrijven, ik wilde een film waarin Surinamers zich konden uiten.” Kross verliet Suriname na de onafhankelijkheid, maar kwam – zonder vrouw en kinderen – weer terug nadat legerleider Desi Delano Bouterse in 1980 een militaire coup had gepleegd. Kross werd zijn persoonlijk economisch adviseur en bracht Bouterse de beginselen van het marxisme bij. Dat ging allemaal goed, tot de Decembermoorden van 1982, waarbij enkele goede vrienden van Kross, zoals de vakbondsleider Cyrill Daal en journalist Jozef Slagveer om het leven kwamen. In 1987 schreef hij het boek ‘Anders Maakt het Leven je Dood. De Dreigende Verdwijning van de Staat Suriname’ en droeg het aan Daal en Slagveer op. Kross zelf besloot tot het najaar van 1983 te blijven: “Een onmiddellijk vertrek [na de Decembermoorden] zou – als het mislukt was – zeker gezien zijn als een schuldbekentenis uit het ongerijmde. En er moest toch iemand achterblijven die niet met de wolven meehuilde. In het jaar na de moorden kregen de jonge linkse revolutionairen steeds meer invloed. Van die kant kwamen de anonieme bedreigingen. Werk kreeg ik niet meer. De linksen oefenden sterke druk uit op het leger om, na december 1982, en nu citeer ik, “nog een schok door de samenleving te laten gaan” – vanaf dat moment leek het mij volstrekt zinloos om daar nog te blijven hangen en eventueel op een nogal vroeg moment uit dit leven te verdwijnen.” Kross vertrok naar Rome, waar hij voor de VN-landbouworganisatie Food and Agriculture Organization (FAO) ging werken. Daarna kwam hij terug naar Nederland en werd leraar aan de Hogeschool van Utrecht en de School voor de Journalistiek aldaar. Rudi Kross stierf op 28 oktober 2002 op 64-jarige leeftijd aan kanker. ------------------------------------------ Hoogtepunten uit het interview "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt hier geen bal" De buitengewoon erudiete Rudi Kross was vast en zeker een droomgast voor John Jansen van Galen, die tijdens een reis die hij voor de VPRO maakte - zo meldt spreekstalmeester Cor Galis aan het begin van het marathoninterview - verliefd werd op Kross' herkomstland: Suriname. Maar is of beschouwt Kross, die overal en nergens heeft gewoond, zich wel als Surinamer? "Op het ogenblik wel, het zal altijd formeel zo zijn. En dan bedoel ik met formeel niet alleen maar dat kleine gebied wat staatsrechtelijk omtrent iemand vaststaat. Laat me eerlijk zijn, er zijn van die ochtenden dat ik opsta en dat ik als eerste gedachte het loop te vervloeken dat ik op die vuilnisbelt ben geboren, waarmee ik niet het land waar ik vandaan kom een sneer verkoop. Met vuilnisbelt bedoel ik inderdaad dat residu dat is overgebleven nadat mensen uit Europa ermee zijn gaan handelen. Suriname is uiteindelijk een toevalligheid en dat is een rotgevoel. Maar aan de andere kant, dat is wat ik ben en ik ontleen er op de momenten waarop ik het esprit, wat er onder Surinamers is, mede ervaar, dan vind ik het fantastisch dat ik daar toe behoor." Het land waar Kross zich na Suriname - tegen wil en dank - het meest verbonden mee voelt, is Nederland. Dat neemt niet weg, dat er heel wat op dat land en haar inwoners valt aan te merken: "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt geen bal. Nee, het is nog veel erger, en daarmee daag ik je een beetje uit. Jullie vergewonen alles, en dat is het ergste wat er in het leven kan gebeuren. Het is toch heel vaak zo, dat zo dra iets allure, dimensie, wildheid, kortom geur en onkruid begint te vertonen, dat het teruggetrokken wordt met een rotruk naar het herkenbare. Jullie zeggen bijvoorbeeld heel vaak in conversaties: ”dus wat je eigenlijk bedoelt te zeggen, is dit”. Nou, afgezien van de verwatenheid die daaruit spreekt. Ik bedoel te zeggen wat ik bedoel te zeggen en niet wat dan wacht op de vertaling aan de andere kant. Het sluit aan op een heel begrijpelijke, voortdurende poging van Nederlanders om de dingen terug te benoemen naar een kleine kern van bekende zaken." Jansen van Galen: "Wat jou het meest ergert is dus 'Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'.?" "Voila, dat is inderdaad een van de ellendigste uitvindingen die ooit gedaan zijn. Die ook onrecht aan Nederlanders doet, want tuurlijk, wat dat betreft zijn mensen uit de hele wereld hetzelfde. Waarom hou je weg uit het maatschappelijke verkeer dat je emoties hebt?" Rudi Kross, die uitlegt dat hij popmuziek verfoeit, wil iets van de Zweedse band ABBA laten horen. "Het is een stom toeval, want ik haat alles wat met popmuziek te maken heeft, ik kan het verschijnsel niet uitstaan. Maar dat neemt niet weg dat je soms uit de Geräuschkoulisse om je heen iets hoort, waarvan je denkt: hee wat is dat? Ik hoorde dit dagenlang als een gevangene die zijn eigen gedachten alleen maar hoort, in de kazerne in Suriname na de staatsgreep in 1981, toen ik bij Bouterse zat als een van zijn naaste medewerkers, ik moet het eerlijkheidshalve zo zeggen. Op dat moment werd het me al duidelijk in wat voor een rare, verwarrende en onheilspellende situatie die coup beland was. En ik merkte op een gegeven moment dat, door inblazingen van mensen om hem heen, hij mij wantrouwde, niet wetende dat dat wantrouwen bovendien gekoppeld was aan een samenzwering binnen het leger. Ondertussen speelde dit liedje almaar door, de hele dag door. En een paar dagen later liet Bouterse mij roepen en in het gesprek bleek mij dat hij woordelijk dingen kon herhalen die ik gezegd had, anderen gezegd hadden in gesprekken met andere officieren daar. En toen bleek mij dat twee van de mensen die vaker waren gekomen, op zijn bevel naar mij toegestuurd waren om mij uitspraken te ontlokken. Toen heb ik tegen hem gezegd: ”als je mij wantrouwt, zeg het mij dan ronduit, dan kan ik je ook exact zeggen wat ik vind van sommige dingen." Afijn, dat kwam dus allemaal wel weer goed, zo was ie ook wel. Maar plotseling had Eagle van ABBA een compleet andere betekenis. Ik had de hele tijd iets gehoord wat mijn doodslied had kunnen zijn. Ik begon dat ding mooi te vinden. Wie had ooit gedacht dat ik een flard popmuziek tot iets van Rudi Kross zou verklaren? Bovendien, die twee meiden van ABBA, die spraken mij toch wel in mijn chromosomen aan."

Dromen over Suriname John Jansen van Galen interviewde op 21 juli 1989 zijn vriend de schrijver/journalist/scenarioschrijver/vakbondsleider Rudi Frank Kross. Rudi Kross werd in Paramaribo, Suriname, geboren. Hij zou in de rest van zijn leven heen en weer worden getrokken tussen Nederland en zijn droom en liefde, Suriname. Aan het eind van de jaren vijftig regelde de journalist W.L. Brugsma ervoor dat hij bij het ANP terecht kon. "Ik heb de kansen die voorbij kwamen, met beide handen aangegrepen", zei in betrekking daarop later over de overtocht naar Nederland. In 1970 keerde hij terug; hij stichtte een persbureau en werd vakbondsleider. Om na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 weer te vertrekken. Hij karakteriseerde de nieuwe staatsvorm van Suriname als een fragmentatiebom, het land blijft bestaan, maar de mensen gaan kapot. Na de coup van Desi Bouterse ging hij weer terug om de legerleider van economisch advies te voorzien. Na de Decembermoorden van 1982 verliet hij zijn geboorteland gedesillusioneerd en voorgoed. Hij was bitter teleurgesteld. Het commentaar op Kross' dood - hij stierf op 28 oktober 2002 - van de Surinaamse diplomaat en dichter John Leefmans was kenmerkend: "Hij is aan Suriname gestorven." -------------------------------------- Biografie Rudi Kross Een leven in het teken van een land dat werd 'kapotgemaakt' Duizendpoot Rudi Frank Kross werd op 21 oktober 1938 in een katholiek gezin in Paramaribo, Suriname, geboren. Volgens zijn moeder Vera Zaandam was Rudi een pienter ventje: “Als kind zat hij al altijd te lezen”. Na de m.u.l.o. begon hij op zijn 17e als leerling-journalist bij het dagblad De Surinamer. Daar volgde hij als een bezetene de statenvergaderingen en schreef er scherpzinnige artikelen en analyses over. Die maakten een grote indruk op de Nederlandse journalist W.L. Brugsma. Hij zorgde dat de jonge journalist bij het ANP terecht kon. Kross vertrok naar Nederland en ging in 1961 bij de redactie van het Zaterdags Bijvoegsel van het Algemeen Handelsblad werken. Daarnaast was hij, samen met Ronald Venetiaan – de huidige president van Suriname – en de Surinaams/Nederlandse filmmaker Pim de la Parra redacteur van het Surinaamse tijdschrift Mamjo. Volgens velen schreef Kross prachtige essays, zeer scherpzinnig en in een bloemrijke taal. Maar vaak waren ze te intellectualistisch, te hoog gegrepen, zo zegt althans Michiel van Kempen, die promoveerde op de geschiedenis van de Surinaamse literatuur. “Het grote werk is er nooit gekomen. Hij was het slachtoffer van de versnippering van zijn talent.” Want dat zijn talenten op vele gebieden lagen, bleek toen hij in 1970 weer naar Suriname vertrok. Hij begon het persbureau Informa en werd vakbondsleider. In die laatste functie was hij mede-verantwoordelijk voor de val van het kabinet van Jules Sedney in 1973. Hij kreeg herhaaldelijk een spreekverbod vanwege zijn kritische uitspraken over de ‘oude politiek’. Toen Suriname in 1975 haar onafhankelijkheid verkreeg, zag Kross dat als de werking van een fragmentatiebom: “Het land blijft bestaan, de mensen worden kapotgemaakt”. In hetzelfde jaar kwam de enige film uit die ooit van Surinaamse bodem is verschenen. Kross had het scenario voor Wan Pipel geschreven en Pim de la Parra had het geregisseerd. De film over de liefde tussen een creoolse man en een hindoestaanse vrouw, beiden Surinaams, maar niet in de ogen van hun familie, deed veel stof opwaaien. Kross zei er zelf het volgende over: “De film kwam voort uit een heel oud idee van Pim de la Parra. We hadden het er al in de jaren zestig over en de onafhankelijkheid was een prachtig moment om de film eindelijk te maken. Het paste in de sfeer van toen. De tijd van Wan Pipel was een tijd van nationalisme, van de linkse beweging en anti-imperialisme. Pim wilde eigenlijk het Wilhelmus van Suriname schrijven, ik wilde een film waarin Surinamers zich konden uiten.” Kross verliet Suriname na de onafhankelijkheid, maar kwam – zonder vrouw en kinderen – weer terug nadat legerleider Desi Delano Bouterse in 1980 een militaire coup had gepleegd. Kross werd zijn persoonlijk economisch adviseur en bracht Bouterse de beginselen van het marxisme bij. Dat ging allemaal goed, tot de Decembermoorden van 1982, waarbij enkele goede vrienden van Kross, zoals de vakbondsleider Cyrill Daal en journalist Jozef Slagveer om het leven kwamen. In 1987 schreef hij het boek ‘Anders Maakt het Leven je Dood. De Dreigende Verdwijning van de Staat Suriname’ en droeg het aan Daal en Slagveer op. Kross zelf besloot tot het najaar van 1983 te blijven: “Een onmiddellijk vertrek [na de Decembermoorden] zou – als het mislukt was – zeker gezien zijn als een schuldbekentenis uit het ongerijmde. En er moest toch iemand achterblijven die niet met de wolven meehuilde. In het jaar na de moorden kregen de jonge linkse revolutionairen steeds meer invloed. Van die kant kwamen de anonieme bedreigingen. Werk kreeg ik niet meer. De linksen oefenden sterke druk uit op het leger om, na december 1982, en nu citeer ik, “nog een schok door de samenleving te laten gaan” – vanaf dat moment leek het mij volstrekt zinloos om daar nog te blijven hangen en eventueel op een nogal vroeg moment uit dit leven te verdwijnen.” Kross vertrok naar Rome, waar hij voor de VN-landbouworganisatie Food and Agriculture Organization (FAO) ging werken. Daarna kwam hij terug naar Nederland en werd leraar aan de Hogeschool van Utrecht en de School voor de Journalistiek aldaar. Rudi Kross stierf op 28 oktober 2002 op 64-jarige leeftijd aan kanker. ------------------------------------------ Hoogtepunten uit het interview "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt hier geen bal" De buitengewoon erudiete Rudi Kross was vast en zeker een droomgast voor John Jansen van Galen, die tijdens een reis die hij voor de VPRO maakte - zo meldt spreekstalmeester Cor Galis aan het begin van het marathoninterview - verliefd werd op Kross' herkomstland: Suriname. Maar is of beschouwt Kross, die overal en nergens heeft gewoond, zich wel als Surinamer? "Op het ogenblik wel, het zal altijd formeel zo zijn. En dan bedoel ik met formeel niet alleen maar dat kleine gebied wat staatsrechtelijk omtrent iemand vaststaat. Laat me eerlijk zijn, er zijn van die ochtenden dat ik opsta en dat ik als eerste gedachte het loop te vervloeken dat ik op die vuilnisbelt ben geboren, waarmee ik niet het land waar ik vandaan kom een sneer verkoop. Met vuilnisbelt bedoel ik inderdaad dat residu dat is overgebleven nadat mensen uit Europa ermee zijn gaan handelen. Suriname is uiteindelijk een toevalligheid en dat is een rotgevoel. Maar aan de andere kant, dat is wat ik ben en ik ontleen er op de momenten waarop ik het esprit, wat er onder Surinamers is, mede ervaar, dan vind ik het fantastisch dat ik daar toe behoor." Het land waar Kross zich na Suriname - tegen wil en dank - het meest verbonden mee voelt, is Nederland. Dat neemt niet weg, dat er heel wat op dat land en haar inwoners valt aan te merken: "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt geen bal. Nee, het is nog veel erger, en daarmee daag ik je een beetje uit. Jullie vergewonen alles, en dat is het ergste wat er in het leven kan gebeuren. Het is toch heel vaak zo, dat zo dra iets allure, dimensie, wildheid, kortom geur en onkruid begint te vertonen, dat het teruggetrokken wordt met een rotruk naar het herkenbare. Jullie zeggen bijvoorbeeld heel vaak in conversaties: ”dus wat je eigenlijk bedoelt te zeggen, is dit”. Nou, afgezien van de verwatenheid die daaruit spreekt. Ik bedoel te zeggen wat ik bedoel te zeggen en niet wat dan wacht op de vertaling aan de andere kant. Het sluit aan op een heel begrijpelijke, voortdurende poging van Nederlanders om de dingen terug te benoemen naar een kleine kern van bekende zaken." Jansen van Galen: "Wat jou het meest ergert is dus 'Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'.?" "Voila, dat is inderdaad een van de ellendigste uitvindingen die ooit gedaan zijn. Die ook onrecht aan Nederlanders doet, want tuurlijk, wat dat betreft zijn mensen uit de hele wereld hetzelfde. Waarom hou je weg uit het maatschappelijke verkeer dat je emoties hebt?" Rudi Kross, die uitlegt dat hij popmuziek verfoeit, wil iets van de Zweedse band ABBA laten horen. "Het is een stom toeval, want ik haat alles wat met popmuziek te maken heeft, ik kan het verschijnsel niet uitstaan. Maar dat neemt niet weg dat je soms uit de Geräuschkoulisse om je heen iets hoort, waarvan je denkt: hee wat is dat? Ik hoorde dit dagenlang als een gevangene die zijn eigen gedachten alleen maar hoort, in de kazerne in Suriname na de staatsgreep in 1981, toen ik bij Bouterse zat als een van zijn naaste medewerkers, ik moet het eerlijkheidshalve zo zeggen. Op dat moment werd het me al duidelijk in wat voor een rare, verwarrende en onheilspellende situatie die coup beland was. En ik merkte op een gegeven moment dat, door inblazingen van mensen om hem heen, hij mij wantrouwde, niet wetende dat dat wantrouwen bovendien gekoppeld was aan een samenzwering binnen het leger. Ondertussen speelde dit liedje almaar door, de hele dag door. En een paar dagen later liet Bouterse mij roepen en in het gesprek bleek mij dat hij woordelijk dingen kon herhalen die ik gezegd had, anderen gezegd hadden in gesprekken met andere officieren daar. En toen bleek mij dat twee van de mensen die vaker waren gekomen, op zijn bevel naar mij toegestuurd waren om mij uitspraken te ontlokken. Toen heb ik tegen hem gezegd: ”als je mij wantrouwt, zeg het mij dan ronduit, dan kan ik je ook exact zeggen wat ik vind van sommige dingen." Afijn, dat kwam dus allemaal wel weer goed, zo was ie ook wel. Maar plotseling had Eagle van ABBA een compleet andere betekenis. Ik had de hele tijd iets gehoord wat mijn doodslied had kunnen zijn. Ik begon dat ding mooi te vinden. Wie had ooit gedacht dat ik een flard popmuziek tot iets van Rudi Kross zou verklaren? Bovendien, die twee meiden van ABBA, die spraken mij toch wel in mijn chromosomen aan."

Dromen over Suriname John Jansen van Galen interviewde op 21 juli 1989 zijn vriend de schrijver/journalist/scenarioschrijver/vakbondsleider Rudi Frank Kross. Rudi Kross werd in Paramaribo, Suriname, geboren. Hij zou in de rest van zijn leven heen en weer worden getrokken tussen Nederland en zijn droom en liefde, Suriname. Aan het eind van de jaren vijftig regelde de journalist W.L. Brugsma ervoor dat hij bij het ANP terecht kon. "Ik heb de kansen die voorbij kwamen, met beide handen aangegrepen", zei in betrekking daarop later over de overtocht naar Nederland. In 1970 keerde hij terug; hij stichtte een persbureau en werd vakbondsleider. Om na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 weer te vertrekken. Hij karakteriseerde de nieuwe staatsvorm van Suriname als een fragmentatiebom, het land blijft bestaan, maar de mensen gaan kapot. Na de coup van Desi Bouterse ging hij weer terug om de legerleider van economisch advies te voorzien. Na de Decembermoorden van 1982 verliet hij zijn geboorteland gedesillusioneerd en voorgoed. Hij was bitter teleurgesteld. Het commentaar op Kross' dood - hij stierf op 28 oktober 2002 - van de Surinaamse diplomaat en dichter John Leefmans was kenmerkend: "Hij is aan Suriname gestorven." -------------------------------------- Biografie Rudi Kross Een leven in het teken van een land dat werd 'kapotgemaakt' Duizendpoot Rudi Frank Kross werd op 21 oktober 1938 in een katholiek gezin in Paramaribo, Suriname, geboren. Volgens zijn moeder Vera Zaandam was Rudi een pienter ventje: “Als kind zat hij al altijd te lezen”. Na de m.u.l.o. begon hij op zijn 17e als leerling-journalist bij het dagblad De Surinamer. Daar volgde hij als een bezetene de statenvergaderingen en schreef er scherpzinnige artikelen en analyses over. Die maakten een grote indruk op de Nederlandse journalist W.L. Brugsma. Hij zorgde dat de jonge journalist bij het ANP terecht kon. Kross vertrok naar Nederland en ging in 1961 bij de redactie van het Zaterdags Bijvoegsel van het Algemeen Handelsblad werken. Daarnaast was hij, samen met Ronald Venetiaan – de huidige president van Suriname – en de Surinaams/Nederlandse filmmaker Pim de la Parra redacteur van het Surinaamse tijdschrift Mamjo. Volgens velen schreef Kross prachtige essays, zeer scherpzinnig en in een bloemrijke taal. Maar vaak waren ze te intellectualistisch, te hoog gegrepen, zo zegt althans Michiel van Kempen, die promoveerde op de geschiedenis van de Surinaamse literatuur. “Het grote werk is er nooit gekomen. Hij was het slachtoffer van de versnippering van zijn talent.” Want dat zijn talenten op vele gebieden lagen, bleek toen hij in 1970 weer naar Suriname vertrok. Hij begon het persbureau Informa en werd vakbondsleider. In die laatste functie was hij mede-verantwoordelijk voor de val van het kabinet van Jules Sedney in 1973. Hij kreeg herhaaldelijk een spreekverbod vanwege zijn kritische uitspraken over de ‘oude politiek’. Toen Suriname in 1975 haar onafhankelijkheid verkreeg, zag Kross dat als de werking van een fragmentatiebom: “Het land blijft bestaan, de mensen worden kapotgemaakt”. In hetzelfde jaar kwam de enige film uit die ooit van Surinaamse bodem is verschenen. Kross had het scenario voor Wan Pipel geschreven en Pim de la Parra had het geregisseerd. De film over de liefde tussen een creoolse man en een hindoestaanse vrouw, beiden Surinaams, maar niet in de ogen van hun familie, deed veel stof opwaaien. Kross zei er zelf het volgende over: “De film kwam voort uit een heel oud idee van Pim de la Parra. We hadden het er al in de jaren zestig over en de onafhankelijkheid was een prachtig moment om de film eindelijk te maken. Het paste in de sfeer van toen. De tijd van Wan Pipel was een tijd van nationalisme, van de linkse beweging en anti-imperialisme. Pim wilde eigenlijk het Wilhelmus van Suriname schrijven, ik wilde een film waarin Surinamers zich konden uiten.” Kross verliet Suriname na de onafhankelijkheid, maar kwam – zonder vrouw en kinderen – weer terug nadat legerleider Desi Delano Bouterse in 1980 een militaire coup had gepleegd. Kross werd zijn persoonlijk economisch adviseur en bracht Bouterse de beginselen van het marxisme bij. Dat ging allemaal goed, tot de Decembermoorden van 1982, waarbij enkele goede vrienden van Kross, zoals de vakbondsleider Cyrill Daal en journalist Jozef Slagveer om het leven kwamen. In 1987 schreef hij het boek ‘Anders Maakt het Leven je Dood. De Dreigende Verdwijning van de Staat Suriname’ en droeg het aan Daal en Slagveer op. Kross zelf besloot tot het najaar van 1983 te blijven: “Een onmiddellijk vertrek [na de Decembermoorden] zou – als het mislukt was – zeker gezien zijn als een schuldbekentenis uit het ongerijmde. En er moest toch iemand achterblijven die niet met de wolven meehuilde. In het jaar na de moorden kregen de jonge linkse revolutionairen steeds meer invloed. Van die kant kwamen de anonieme bedreigingen. Werk kreeg ik niet meer. De linksen oefenden sterke druk uit op het leger om, na december 1982, en nu citeer ik, “nog een schok door de samenleving te laten gaan” – vanaf dat moment leek het mij volstrekt zinloos om daar nog te blijven hangen en eventueel op een nogal vroeg moment uit dit leven te verdwijnen.” Kross vertrok naar Rome, waar hij voor de VN-landbouworganisatie Food and Agriculture Organization (FAO) ging werken. Daarna kwam hij terug naar Nederland en werd leraar aan de Hogeschool van Utrecht en de School voor de Journalistiek aldaar. Rudi Kross stierf op 28 oktober 2002 op 64-jarige leeftijd aan kanker. ------------------------------------------ Hoogtepunten uit het interview "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt hier geen bal" De buitengewoon erudiete Rudi Kross was vast en zeker een droomgast voor John Jansen van Galen, die tijdens een reis die hij voor de VPRO maakte - zo meldt spreekstalmeester Cor Galis aan het begin van het marathoninterview - verliefd werd op Kross' herkomstland: Suriname. Maar is of beschouwt Kross, die overal en nergens heeft gewoond, zich wel als Surinamer? "Op het ogenblik wel, het zal altijd formeel zo zijn. En dan bedoel ik met formeel niet alleen maar dat kleine gebied wat staatsrechtelijk omtrent iemand vaststaat. Laat me eerlijk zijn, er zijn van die ochtenden dat ik opsta en dat ik als eerste gedachte het loop te vervloeken dat ik op die vuilnisbelt ben geboren, waarmee ik niet het land waar ik vandaan kom een sneer verkoop. Met vuilnisbelt bedoel ik inderdaad dat residu dat is overgebleven nadat mensen uit Europa ermee zijn gaan handelen. Suriname is uiteindelijk een toevalligheid en dat is een rotgevoel. Maar aan de andere kant, dat is wat ik ben en ik ontleen er op de momenten waarop ik het esprit, wat er onder Surinamers is, mede ervaar, dan vind ik het fantastisch dat ik daar toe behoor." Het land waar Kross zich na Suriname - tegen wil en dank - het meest verbonden mee voelt, is Nederland. Dat neemt niet weg, dat er heel wat op dat land en haar inwoners valt aan te merken: "Jullie zijn een suf volk geworden, er gebeurt geen bal. Nee, het is nog veel erger, en daarmee daag ik je een beetje uit. Jullie vergewonen alles, en dat is het ergste wat er in het leven kan gebeuren. Het is toch heel vaak zo, dat zo dra iets allure, dimensie, wildheid, kortom geur en onkruid begint te vertonen, dat het teruggetrokken wordt met een rotruk naar het herkenbare. Jullie zeggen bijvoorbeeld heel vaak in conversaties: ”dus wat je eigenlijk bedoelt te zeggen, is dit”. Nou, afgezien van de verwatenheid die daaruit spreekt. Ik bedoel te zeggen wat ik bedoel te zeggen en niet wat dan wacht op de vertaling aan de andere kant. Het sluit aan op een heel begrijpelijke, voortdurende poging van Nederlanders om de dingen terug te benoemen naar een kleine kern van bekende zaken." Jansen van Galen: "Wat jou het meest ergert is dus 'Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg'.?" "Voila, dat is inderdaad een van de ellendigste uitvindingen die ooit gedaan zijn. Die ook onrecht aan Nederlanders doet, want tuurlijk, wat dat betreft zijn mensen uit de hele wereld hetzelfde. Waarom hou je weg uit het maatschappelijke verkeer dat je emoties hebt?" Rudi Kross, die uitlegt dat hij popmuziek verfoeit, wil iets van de Zweedse band ABBA laten horen. "Het is een stom toeval, want ik haat alles wat met popmuziek te maken heeft, ik kan het verschijnsel niet uitstaan. Maar dat neemt niet weg dat je soms uit de Geräuschkoulisse om je heen iets hoort, waarvan je denkt: hee wat is dat? Ik hoorde dit dagenlang als een gevangene die zijn eigen gedachten alleen maar hoort, in de kazerne in Suriname na de staatsgreep in 1981, toen ik bij Bouterse zat als een van zijn naaste medewerkers, ik moet het eerlijkheidshalve zo zeggen. Op dat moment werd het me al duidelijk in wat voor een rare, verwarrende en onheilspellende situatie die coup beland was. En ik merkte op een gegeven moment dat, door inblazingen van mensen om hem heen, hij mij wantrouwde, niet wetende dat dat wantrouwen bovendien gekoppeld was aan een samenzwering binnen het leger. Ondertussen speelde dit liedje almaar door, de hele dag door. En een paar dagen later liet Bouterse mij roepen en in het gesprek bleek mij dat hij woordelijk dingen kon herhalen die ik gezegd had, anderen gezegd hadden in gesprekken met andere officieren daar. En toen bleek mij dat twee van de mensen die vaker waren gekomen, op zijn bevel naar mij toegestuurd waren om mij uitspraken te ontlokken. Toen heb ik tegen hem gezegd: ”als je mij wantrouwt, zeg het mij dan ronduit, dan kan ik je ook exact zeggen wat ik vind van sommige dingen." Afijn, dat kwam dus allemaal wel weer goed, zo was ie ook wel. Maar plotseling had Eagle van ABBA een compleet andere betekenis. Ik had de hele tijd iets gehoord wat mijn doodslied had kunnen zijn. Ik begon dat ding mooi te vinden. Wie had ooit gedacht dat ik een flard popmuziek tot iets van Rudi Kross zou verklaren? Bovendien, die twee meiden van ABBA, die spraken mij toch wel in mijn chromosomen aan."