Follow the Money

Een week geleden kleurde Den Haag rood: meer dan 100.000 demonstranten eisten dat Nederland stopt met steun aan Israël zolang het land doorgaat met het plegen van oorlogsmisdaden in Gaza. Follow the Money spreekt met Berber van der Woude, voorzitter van The Rights Forum en medeorganisator van de demonstratie. Berber is blij met de massale opkomst, maar vindt dat het kabinet-Schoof ‘schandalig weinig' heeft laten zien als het gaat om het aanspreken van Israël.

Landbouwminister Femke Wiersma heeft een plan: in een zone van 250 meter rondom de Veluwe moet de uitstoot van stikstof drastisch omlaag. Dat heeft gevolgen voor 219 boerenbedrijven, maar dat gaat bij lange na niet genoeg zijn. Om de stikstofdoelen voor het natuurgebied te behalen, moeten minstens 2600 bedrijven hun uitstoot met liefst 85 procent terugbrengen. Hoe liep het stikstofprobleem op de Veluwe zo uit de hand? Dit is een speciale audioproductie van Follow the Money. We zijn benieuwd wat je hiervan vond. Laat het ons weten via info@ftm.nl.

Lise Witteman van Follow the Money's Bureau Brussel deed eigenlijk onderzoek naar allerlei andere zaken, toen ze wel erg vaak de naam David Sainsbury tegenkwam. Ze ontdekte dat deze Britse baron, erfgenaam van de supermarktketen Sainsbury's, jarenlang genetisch gemanipuleerde voeding promootte. Wat was precies de agenda van deze geheimzinnige miljardair?

De overheid verzamelt, analyseert en deelt meer data van haar burgers dan ooit. In deze aflevering van FTM interviewt spreekt Annette van Soest met Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens. De voorzitter van de privacywaakhond vertelt over de datahonger van de overheid en de risico's die daaraan kleven.

Wanneer er in de Europese Unie grote bouwprojecten van de grond moeten komen, vinden commerciële banken die vaak te riskant. Daarom is de Europese Investeringsbank opgezet, die miljarden aan ziekenhuizen, waterleidingbedrijven en andere essentiële instanties leent. De man die er twaalf jaar lang de leiding had, staat nu onder verdenking van corruptie. Medewerkers deden bij Simon Van Dorpe een boekje open over de man en zijn bank.

In 'Follow the Money interviewt' spreken journalisten Annette van Soest en Harm Ede Botje met sleutelfiguren uit verschillende FTM-dossiers. Van toezichthouders en wetenschappers tot politici en juristen. Of het nu gaat om fraude en witwassen, de toekomst van ons landbouwbeleid of onze rechtsstaat: Follow the Money interviewt.

Misinformatie verspreidt zich als een virus in ons brein, zegt Sander van der Linden, auteur van ‘Foolproof: Why Misinformation Infects Our Minds and How to Build Immunity'. Maar waarom geloven we onwaarheden zo makkelijk, en wat maakt ons vatbaar voor complottheorieën? Volgens Van der Linden is voorkomen beter dan genezen. In gesprek met Annette van Soest deelt hij welke tactieken we kunnen inzetten om onszelf te beschermen tegen desinformatie.

In 'Follow the Money interviewt' spreken journalisten Annette van Soest en Harm Ede Botje met sleutelfiguren uit verschillende FTM-dossiers. Van toezichthouders en wetenschappers tot politici en juristen. Of het nu gaat om fraude en witwassen, de toekomst van ons landbouwbeleid of onze rechtsstaat: Follow the Money interviewt.

Voedingsbedrijven als Nestlé en Unilever spelen handig in op de hype rond het afslankmiddel Ozempic. Deze bedrijven bieden ‘speciale', bewerkte producten die goed zouden passen in een dieet. Mathilde de Jeu en Irene van den Berg van The Investigative Desk wilden hier meer over weten. Ze lazen verslagen van aandeelhoudersvergaderingen en hoorden jubelende topmensen.

Steeds vaker stappen omwonenden van leliebollenvelden naar de rechter om ‘spuitvrije zones' rond hun huizen af te dwingen. Er zijn aanwijzingen voor een verband tussen pesticidengebruik en ziektes zoals Parkinson en Alzheimer. Annette van Soest interviewt advocaten Stef Nuijen en Marijn Kingma die deze omwonenden bijstaan.

Voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves wil een einde aan de invloed van de minister van Justitie op rechterlijke benoemingen. Op die manier moet de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht worden verstevigd. ‘Door de onrust in Polen hebben we onszelf de vraag gesteld: hoe is het eigenlijk in Nederland georganiseerd?'

In uniform en met een wapen op de foto op Tinder. Enigszins begrijpelijk als trotse militair, maar niet handig als je bedenkt dat via die app gemakkelijk je identiteit, functie en reisbewegingen te volgen zijn. Datajournalist Martijn Reuvers onderzocht Tinder en kwam erachter dat een slimme programmeur militairen makkelijk kan volgen. Samen met chef datateam Dimitri Tokmetzis en cyberredacteur Sebastiaan Brommersma volgde hij militairen van alle afdelingen van het leger in binnen en buitenland. Hoe ze dat deden vertellen ze in deze aflevering.

Rusland heeft het aantal geheime sabotage- en ondermijningsoperaties in Europa stevig opgevoerd het afgelopen jaar. Het zwaartepunt verschuift naar het westen en acties worden steeds agressiever van aard. In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Terrorisme en Politiek Geweld Bart Schuurman. Hij bracht de aard en de omvang van deze acties in kaart.

‘Nederland heeft een ereschuld aan Afghanen die hun leven in de waagschaal stelden voor onze diplomaten en militairen. Los van de politieke kleur van een kabinet: die schuld moet worden ingelost.' Anne-Marie Snels en Sara de Jong – twee prominente leden van een netwerk van vrijwilligers dat zich inzet voor in Afghanistan achtergebleven bondgenoten – vinden het ‘ongehoord' dat het kabinet-Schoof eerdere toezeggingen niet nakomt.

Hoenderloo was decennialang een bekende opvangplek voor jongeren die niet meer thuis konden wonen. Nu staat er een projectontwikkelaar aan het roer die de panden verhuurt aan een samenraapsel van zorgbedrijven. Jongeren wonen samen op het terrein met ex-criminelen, ex-verslaafden, minderjarige vluchtelingen en arbeidsmigranten. Judith Spanjers en Klaas den Tek brachten alle bedrijven in kaart en zien dat er sprake is van een giftige mix.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest Europees aanklager Miranda de Meijer van het Europees Openbaar Ministerie. Criminele netwerken verleggen hun verdienmodel van drugs- en wapenhandel naar complexe financiële fraudeconstructies zoals btw-carrouselfraude, ziet zij.

Jan Daalder en Daniël van Kessel werden benaderd door een paardenfokker die vijf jaar na dato een deel van zijn landbouwsubsidie moest terugbetalen. De reden is hem nog steeds niet duidelijk. De overheid stuurt namelijk alleen brieven met een standaard tekst. Boer Frank is niet de enige die hier last van heeft: het gaat om bijna duizend boeren. Het lijkt erop dat in de zoektocht naar fraudeurs vooral kleine boeren worden getroffen.

Burgers zijn nauwelijks beschermd als de politie en marechaussee met het oog op terrorismebestrijding gegevens verzamelen en delen, vindt de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Hij pleit in een deze week gepubliceerd rapport voor een nieuwe onafhankelijke toezichthouder.

Zorgcowboys kenden we al: gehaaide ondernemers die geld verdienen over de rug van kwetsbare mensen. Nu zijn vastgoedhandelaren in dit dossier aan de beurt. In het openingsartikel van Jolien de Vries laat zij zien wat de rol is van vastgoedbedrijven bij het faillissement van ouderenzorgbedrijf De Zorg van Toen.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Noord-Korea zal nog veel meer troepen naar Rusland sturen om tegen Oekraïne te vechten, verwacht hij. Die oorlog is een verdienmodel voor het regime in Pyongyang, dat vanwege de zwakke economie politieke instabiliteit in eigen land vreest. ‘Kim Jong-un wil de Noord-Koreaanse economie nieuw leven inblazen. Dat is het onderliggende strategische plan.'

Wat moet een Indiase oliehandelaar met een oude Nederlandse gevangenis? Lukas Kotkamp dook in de handel en wandel van de nieuwe eigenaar van de Amsterdamse Bijlmerbajes. Deze Arvind Tiku vergaarde zijn vermogen in Kazachstan, waar hij zaken deed met het grootste bedrijf van Nederland: de Rotterdamse energiehandelaar Vitol. Kotkamp vertelt over de opmerkelijke geldsporen die hij tijdens zijn onderzoek aantrof.

Johan Vollenbroek, oprichter van milieuadviesbureau Mobilisation for the Environment, won de afgelopen jaren honderden rechtszaken om natuurgebieden te beschermen tegen stikstofschade. In het nu aangetreden ‘boerenkabinet' heeft hij geen enkel vertrouwen. ‘Ik heb niet de indruk dat deze regering van plan is de problemen die Nederland heeft op te lossen.'

Wat komt er in de praktijk van de CO2-compensatie voor je vliegticket terecht? Dit jaar stond FTM op de ‘Impact beurs' en kreeg daar een certificaat met de hoeveelheid CO2 die zou zijn uitgestoten én gecompenseerd – met een boom in de Amazone. FTM-journalisten Ties Gijzel en Mira Sys wilden daar meer van weten. Ze stuitten op een jong bedrijfje dat zich probeert te onderscheiden van de rest, in een branche waar nog geen regels gelden.

Europa wordt links en rechts ingehaald door China en de Verenigde Staten. Hun economische concurrentie vormt een existentiële dreiging voor de EU, constateertde oud-ECB-president Mario Draghi. Hij deed onlangs een aantal voorstellen om het tij te keren. In de podcast ‘FTM interviewt' spreken we econoom Sander Tordoir over het gevaar van de-industrialisatie, de ‘ramkoers' van China en wat Europa daartegenover kan stellen.

Als Google of Instagram een advertentie van een illegaal casino doorlaten, moet de Kansspelautoriteit zo'n pagina onmiddellijk op zwart kunnen zetten, vindt de nieuwe voorzitter van de toezichthouder op loterijen en casino's Michel Groothuizen. Hij roept op tot meer Europese samenwerking om een vuist te kunnen maken tegen bedrijven als Google en Instagram-moeder Meta.

Hoe pakken andere landen problemen in het onderwijs aan? Journalisten Nikki Brands en Veerle Schyns bezochten scholen in drie verschillende landen die net als Nederland worstelden met lerarentekorten, dalende leesvaardigheid en problemen in het speciaal onderwijs. Wat kunnen wij in Nederland leren van de oplossingen uit Ierland, Estland en Portugal? Een tipje van de sluier: beter onderwijs kost niet per se meer geld.

Overheden zouden zich veel drukker moeten maken over wat er onder de motorkap van technologiebedrijven gebeurt, zegt internetexpert en voormalig politica Marietje Schaake. ‘Techbedrijven vormen samen een soort ecosysteem dat allerlei cruciale beslissingen neemt. Als het misgaat, worden ze daar vaak niet op afgerekend. Hoe houden we de rechtsstaat leidend in het besturen van al die digitale aspecten van ons leven?'

Klimaatwetenschapper en jurist Joyeeta Gupta denkt dat alleen het recht kan afdwingen dat landen en bedrijven geen schade toebrengen aan natuur en milieu. In 2007 kreeg het IPCC, waar ze hoofdauteur was, de Nobelprijs voor de Vrede, en vorig jaar won ze de Spinozapremie, de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap. Met het geld dat daaraan verbonden is, anderhalf miljoen euro, doet ze onderzoek naar een mondiale grondwet.

Kasteel Bran in Roemenië, beter bekend als Dracula's kasteel, staat al jaren te koop. Een Nederlandse en Belgische investeerder hebben hun oog erop laten vallen. Ze proberen beleggers te interesseren met een glanzende brochure. Wat vinden de inwoners van Bran? Rosanne Kropman bezocht de mythische plek en vertelt over haar onderzoek. Karin Spaink is in deze aflevering te gast als vampierkenner.

Jim Reekers, voormalig arts en emeritus hoogleraar interventieradiologie in het Amsterdam UMC, schreef een boek over de zwijgcultuur in ziekenhuizen. Hij hoopte de discussie over structurele problemen in de zorg aan te zwengelen. Dat is maar ten dele gelukt. ‘Veel van mijn collega's weten het allemaal wel, maar niemand zegt: dit deugt niet. Iedereen loopt gewoon in de pas.'

De veiligheidsdiensten zijn tevreden met de Tijdelijke wet cyberoperaties. Die is sinds 1 juli van kracht en ze kunnen daardoor, zeggen ze, sneller optreden tegen dreigingen uit Rusland of China. Bert Hubert – voormalig toezichthouder op de veiligheidsdiensten – vindt juist dat die wet de diensten te veel macht geeft: ‘Dit gaat binnen een paar jaar helemaal mis.'

Terwijl sommige mensen zich ergeren aan ngo's die klimaatzaken aanspannen, begrijpen anderen zo'n stap wel. Niels Koeman – jarenlang lid van de Raad van State en nu werkzaam voor Raad voor de Leefomgeving – valt in de tweede categorie. Naar zijn idee hebben overheden zulke rechtszaken vaak aan zichzelf te danken. ‘Je moet niet schrikken als Urgenda en Milieudefensie naar de rechter stappen.'

Om de uitbuiting van arbeidsmigranten in de vleesverwerkende industrie te beëindigen, moet de sector niet langer met uitzendkrachten werken. Dat vindt programmacoördinator Eline Willemsen van Fairwork, een organisatie die tegen uitbuiting en moderne slavernij in Nederland strijdt. De uitzendbranche verzet zich tegen zo'n maatregel. Willemsen: ‘We hebben radeloze arbeidsmigranten aan de lijn die op straat staan en nergens heen kunnen.'

Olivier van Beemen deed onderzoek naar African Parks, een organisatie die wilde dieren in Afrika beschermt. In drie jaar tijd reisde hij naar zes Afrikaanse landen en voerde meer dan 300 gesprekken met mensen binnen en buiten de organisatie. Zijn boek beschrijft hoe het er achter de schermen van de wildparken aan toe gaat.

Op 24 februari 2022 keerde oorlog terug op het Europese continent. Met de grootschalige Russische invasie van Oekraïne kwam er een einde aan de naïviteit binnen de Europese Unie. De belofte die ten grondslag ligt aan de EU – nooit meer oorlog – is opeens weer een uitdaging geworden die keuzes, wapens en geld vereist. Deze week spreken we met Bart Groothuis, Europarlementariër voor de VVD en lid van de defensiecommissie van het Europees Parlement, over de belofte van nooit meer oorlog. Waar staat de EU nu, terwijl de militaire vraagstukken prangender zijn dan ooit? Lange tijd waren defensiezaken geen topprioriteit binnen de Europese Unie. FTM-onderzoeksjournalist Krijn Schramade zag hoe Nederland en andere Europese landen zo veel bezuinigden op hun krijgsmacht dat die inmiddels amper inzetbaar is. ‘Die pijn voelen we nu,' zegt Schramade. Over deze podcast: Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog niet ingelost zijn, alsnog waar te maken? Over deze podcast: Annette van Soest gaat in gesprek met Brusselse insiders, van Europarlementariërs tot lobbyisten, en met collega's van Bureau Brussel, de achtkoppige FTM-redactie die vanuit het hart van Europa de macht controleert.

Complotdenkers ondermijnen het vertrouwen in de democratie en de rechtsstaat. Al zeker honderdduizend mensen geloven inmiddels dat er een kwaadaardige elite aan de macht is. Zelfs politici verspreiden complottheorieën. Onderzoeker Jelle van Buuren waarschuwt in dit interview met Harm Ede Botje dat de democratische rechtsorde fundamenteel moet worden versterkt.

De coronapandemie en de Russische inval in Oekraïne drukten de Europese Unie met de neus op de feiten: voor cruciale grondstoffen en producten is Europa extreem afhankelijk van andere landen. De tekorten aan mondkapjes en microchips, de afhankelijkheid van Russisch gas of van materialen voor de energietransitie uit China brachten kwetsbaarheden aan de oppervlakte. Strategische autonomie werd zo het nieuwe buzzword in Brussel. Samen met Harriët Slager, lobbyist in Brussel voor scheepsbouwer Damen Shipyards, en Simon Van Dorpe, onderzoeksjournalist bij FTM's Bureau Brussel, kijken we naar de ontwikkelingen op het gebied van de Europe First-strategie. In welke gevallen is een meer protectionistische koers slim? En wanneer doen beschermende regels en subsidies voor Europese bedrijven meer kwaad dan goed?

‘Wij laten zien wat de onderliggende agenda's zijn bij het nieuws uit Brussel,' stelt Lise Witteman, chef van Bureau Brussel, de EU-redactie van Follow the Money. Die redactie telt inmiddels acht mensen. Frederique ging naar Brussel voor een kennismaking met de redacteuren en hun dossiers. En dat kwam mooi uit, met het oog op de aanstaande Europese verkiezingen.

Duurzaamheid en vergroening van de economie zullen de komende tijd minder prioriteit krijgen, lijkt het. De vier politieke partijen die nu een rechts kabinet willen vormen, stellen in hun hoofdlijnenakkoord de doelstellingen voor vergroening naar beneden bij, net als andere partijen in Europa doen. De oplossing ligt bij de markt, stelt econoom Barbara Baarsma in dit interview met Harm Ede Botje.

Een derde van de Europese begroting bestaat uit landbouwsubsidies. Dat maakt landbouwbeleid een van de belangrijkste pijlers van Europa. Dat beleid werd kort na de Tweede Wereldoorlog ingezet, met de hongerwinter nog vers in het geheugen. Boeren moesten financieel worden ondersteund en de landbouw geïntensiveerd. Nu, zeventig jaar later, wil Brussel iets heel anders van de boeren. Met de 'Van boer tot bord'-strategie van voormalig klimaatcommissaris Frans Timmermans ligt er een plan om de landbouw te verduurzamen.En dat is hard nodig, vertelt onze gast Jeroen Candel, universitair hoofddocent landbouw- en voedselbeleid aan de Wageningen Universiteit.  ‘Een derde van alle Europese broeikasgasemissies komt uit het voedselsysteem,' zegt Candel. Samen met onderzoeksjournalist Hans Wetzels van FTM's Bureau Brussel analyseren we in deze aflevering van De beloftes van Europa de spagaat waarin boeren zich bevinden en ontrafelen we het netwerk van krachten dat het Europese landbouwbeleid bepaalt. Van de invloedrijke landbouwkoepel Copa Cogeca en pesticidenfabrikant CropLife, tot Europarlementariërs die zelf landbouwsubsidies ontvangen. ‘In elke andere sector zou dat als belangenverstrengeling worden gezien,' zegt Candel, ‘maar hier is het: het zijn boeren, die weten waar ze het over hebben.' 

‘Democratie gaat niet over verkiezingen, democratie gaat over macht en tegenmacht,' zegt Europarlementariër Sophie in 't Veld, deze keer te gast in De Beloftes van Europa. In verschillende Europese lidstaten staat dat evenwicht in toenemende mate onder druk. Het gaat vaak over Polen en Hongarije, maar de autoritaire golf verspreidt zich inmiddels over heel Europa.De democratische rechtsstaat is een van de basisvoorwaarden van de Europese Unie, al is deze belofte pas vrij laat officieel vastgelegd. In het Verdrag van Amsterdam uit 1997 stond voor het eerst dat de EU gebaseerd is op de beginselen van vrijheid, democratie en de rechtsstaat. Hoe kan het dan dat het de EU maar niet lukt om grip te krijgen op de aantasting van die basisvoorwaarde? Over deze podcast:Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog niet ingelost zijn, alsnog waar te maken?Annette van Soest gaat in gesprek met Brusselse insiders, van Europarlementariërs tot lobbyisten, en met collega's van Bureau Brussel, de achtkoppige FTM-redactie die vanuit het hart van Europa de macht controleert.

De centrale belofte van de Green Deal: in 2050 is Europa klimaatneutraal. Daarvoor zijn gigantische hoeveelheden zonnepanelen en windmolens nodig, moet de zware industrie overschakelen op waterstof en dient de CO2-uitstoot van schepen, vliegtuigen, vrachtwagens en auto's drastisch te dalen. Te gast is William Todts, directeur van Transport & Environment, een ngo die zich inzet om Europese beleidsmakers, politici en wetgevers ervan te overtuigen wetten aan te nemen die de transportindustrie verplichten te vergroenen. Daarvoor sluit hij coalities met andere partijen, ook met bedrijven als Tesla, Ikea en Coca-Cola. Dat is nodig, stelt Todts, om voldoende steun voor de voorstellen te krijgen. Hoe goed dat lukt, hangt grotendeels af van de samenstelling van de Europese Commissie – en die wisselt elke vijf jaar. Want, zo stelt onderzoeksjournalist Jesse Pinster van Bureau Brussel, klimaat is ook een politieke speelbal. Politici als Frans Timmermans en Ursula von der Leyen, op zoek naar stemmen en naar steun binnen het Europees Parlement, maakten in 2019 van klimaat een speerpunt in hun respectievelijke campagnes. Over deze podcast:Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog niet ingelost zijn, alsnog waar te maken?Annette van Soest gaat in gesprek met Brusselse insiders, van Europarlementariërs tot lobbyisten, en met collega's van Bureau Brussel, de achtkoppige FTM-redactie die vanuit het hart van Europa de macht controleert.

Thomas Bollen werkt aan een boek over ons geldstelsel. Hoe is de inrichting daarvan tot stand gekomen, en zijn er alternatieven? In dit gesprek licht hij een tipje van de sluier op. Hij vertelt daarnaast over De Nederlandsche Bank, die voor het eerst sinds de instorting van de beurskoers in 1929 verlies maakt. Daar is weinig ophef over, maar het kost de overheid en dus de burger miljarden.

In deze eerste aflevering van De Beloftes van Europa staat de belofte van een sociaal Europa centraal. Dat is misschien niet het eerste onderwerp dat we met de Europese Unie associëren. Rechten van werknemers, minimumloon en ouderschapsverlof zijn van oudsher altijd nationale aangelegenheden geweest. Toch komt er de laatste jaren steeds meer sociale wetgeving uit Brussel. Annette van Soest gaat hierover in gesprek met vertrekkend PvdA-Europarlementariër Agnes Jongerius en Bureau Brussel-chef Lise Witteman. Over deze podcast: Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog niet ingelost zijn, alsnog waar te maken?Annette van Soest gaat in gesprek met Brusselse insiders, van Europarlementariërs tot lobbyisten, en met collega's van Bureau Brussel, de achtkoppige FTM-redactie die vanuit het hart van Europa de macht controleert.

Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog niet ingelost zijn, alsnog waar te maken? Annette van Soest gaat in gesprek met Brusselse insiders, van Europarlementariërs tot lobbyisten, en met collega's van Bureau Brussel, de achtkoppige FTM-redactie die vanuit het hart van Europa de macht controleert. Luister vanaf 1 mei wekelijks naar De Beloftes van Europa, op ftm.nl of via je favoriete podcastapp.

Harm Ede Botje interviewt de Amsterdamse politicoloog Tom van der Meer. In zijn nieuwe boek Waardenloze politiek beschrijft Van der Meer hoe de democratie klem zit tussen technocratie en populisme. Middenpartijen zijn te veel op elkaar gaan lijken, waardoor burgers niets meer te kiezen hebben. Ook de media moeten bij zichzelf te rade gaan. ‘Het gaat om het smaakje van de dag, om het soapverhaal. Over vorm, niet over inhoud.'

Halverwege zijn maandenlange onderzoek dacht Lucien Hordijk even dat het hem niet zou lukken zijn verhaal over het Amsterdams UMC rond te krijgen. Zijn bronnen leken te huiverig om te spreken. Samen met Margot Smolenaars zette hij door. Het resultaat is een ontluisterend beeld van de afdeling anesthesiologie, waar het voor patiënten en medewerkers niet altijd veilig is.

Annette van Soest interviewt Bas Welling. Reclames voor fossiele bedrijven verleiden ons om meer vervuilende producten of diensten te kopen. En met succes. Welling, directeur van creatief bureau Wefilm, weet er alles van: hij deed er jaren aan mee. Totdat het begon te knagen.

Hoe kan het dat je overal een broodje paling kunt kopen terwijl die vis op de lijst van bedreigde diersoorten staat? Max Wastiaux en Remy Käller deden onderzoek naar de palinghandel en brachten een Nederlands bedrijf in kaart dat 60% van de Europese palingmarkt in handen heeft.

Wethouder Martijn Balster van Den Haag staat het water aan de lippen. Zijn stad kan de problematiek rond arbeidsmigranten niet meer aan. Ze zitten noodgedwongen in overvolle en verwaarloosde woningen, worden uitgebuit door werkgevers en verblijven niet zelden op straat in wijken waar de leefbaarheid toch al te wensen overlaat. Balster vindt dat werkgevers wel de lusten maar niet de lasten van de arbeidsmigratie hebben. Hij roept op tot onconventionele maatregelen. De glastuinbouw in het Westland, waar veel arbeidsmigranten werken, is volgens hem ‘op deze manier niet houdbaar'.

Jan Daalder zag een foto van een aangespoelde koe in de branding van een Frans strand. Die foto werd het begin van een onderzoek naar de vele aspecten van veetransport over zee. Dataspecialist Dimitri Tokmetzis dook samen met Jan in klimatologische cijfers, zeestromingen en de industrie die koeien verscheept. Nederland speelt daar ook een rol in.