Podcasts about europese zaken

Terwijl Europa nog bijkomt van de Europese parlementsverkiezingen, zijn ze op Cyprus met hun hoofd al bij 2026. Dan is de EU-lidstaat die het verst van Nederland en Brussel vandaan ligt de voorzitter van de Europese Unie. Verantwoordelijk voor dat voorzitterschap is Marilena Raouna, onderminister van Europese Zaken.  Vlak voor de Europese verkiezingen reisde ik af naar Cyprus. Daar toont mevrouw Raouna mij, Geert Jan Hahn - Europaverslaggever bij het BNR - het nieuwe hoofdkantoor voor dat voorzitterschap, een opgeknapt gebouw in Brits koloniale stijl, gelegen tegenover het al bestaande Cypriotische EU House in de hoofdstad Nicosia. Daarmee schijn ik zelfs de allereerste gast te zijn in dit toekomstige EU-hoofdkwartier. Je kunt er maar beter op tijd bij zijn.  Toen Cyprus voor de eerste keer voorzitter van de EU werd, in 2012, was Marilena Raouna de permanente vertegenwoordiger van Cyprus in Brussel. Ze heeft daar jaren gewoond en gewerkt. Nu is ze dé Europese topdiplomaat van president Nikos Christodoulides. Ze is onderminister van europese zaken, staatssecretaris in het Nederlands, maar volgt de president ook buiten Europa. Ze is net terug van een reis naar de Poolse premier Donald Tusk, maar is ook nauw betrokken bij de situaties in het Midden-Oosten. Zo zit ze ook aan tafel bij de Israëlische premier Netanyahu, en is ze betrokken bij de humanitaire corridor die van Cyprus naar Gaza loopt.  Mevrouw Raouna praat mij drie kwartier bij over de uitdagingen waar Cyprus voor staat. En ze beantwoordt vragen. Hoe kijken ze op Cyprus tegen de EU aan? En waarom heeft Cyprus zoveel last van alle oorlogen die momenteel aan de randen van de EU plaatsvinden, van Oekraïne tot Gaza? En zou Cyprus eigenlijk Nederland steunen als dit kabinet daadwerkelijk voor een opt-out op migratie zou willen gaan? Je gaat luisteren naar het volledige interview. Fragmenten van dit interview ga je de komende tijd ook beluisteren als onderdeel van grotere publicaties op radio en als podcast. Denk aan onze succesvolle podcastseries BNR De Oostflank en Dossier Europa. In deze podcastfeed vind je overigens ook al gesprekken met twee jonge Cyprioten, die allebei op de kandidatenlijst voor Volt staan. Hun indrukwekkende verhaal over een verdeeld Cyprus vind je hier (Lysia) en hier (Hulusi). En wil je een beeld hebben bij het gesprek met onderminister Raouna: check dan het YouTube-kanaal van BNR.   Muziek: The RidleysSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In de tweede aflevering van 'Achter de Frontlinie' heeft Bram Vermeulen een stekelig gesprek met voormalig politicus René van der Linden. De uitgesproken Limburger én Europeaan onderhoudt nauwe banden met Azerbeidzjan maar werd ook geschaduwd door de AIVD wegens zijn contacten met Rusland. Ze praten over het onderbelichte maar voor Europa o zo cruciale Azerbeidjzan. Sinds de Russische invasie in Oekraïne lopen de Europese leiders er de deur plat op zoek naar olie en gas.  René van der Linden was namens het CDA van 1977 tot 2015 een vertrouwd gezicht in Den Haag, in zowel de Eerste als de Tweede Kamer. Ook was hij staatssecretaris voor Europese Zaken (1986-1988) en voorzitter van het parlement van de Raad van Europa (2005-2008).  Als 'Onze man in Azerbeidzjan' vertelt hij over het land, dat al dertig jaar onder de leiding staat van de familie Aliyev, en dat vorig jaar wereldnieuws werd, toen het de enclave Nagorna-Kabarach definitief innam. Abonneer je op Achter de Frontlinie en mis geen nieuwe aflevering. Wil je meer weten? Schrijf je dan ook vooral in op de nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of kijk Frontlinie op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/frontlinie). Alles van Frontlinie vind je op vpro.nl/frontlinie (https://www.vpro.nl/programmas/frontlinie.html)

De verbeelding kwam aan de macht. Zo beschouwden velen in mei 1973 het aantreden van het kabinet-Den Uyl. PvdA-leider Joop den Uyl werd minister-president en de vijf deelnemende partijen zetten een nieuwe generatie in de ministerraad. Van Ruud Lubbers tot Wim Duisenberg, van Dries van Agt tot Jos van Kemenade. In deze aflevering ontmoeten Jaap Jansen en PG Kroeger drie van deze ‘jonge wilden'. En nog altijd spetteren de vonken eraf.Oudste van hen was Laurens Jan Brinkhorst (D66) die op zijn 36ste staatssecretaris voor Europese Zaken werd. Ontwikkelingssamenwerking deed de 33-jarige minister Jan Pronk (PvdA). De ‘benjamin' - in zijn eigen woorden - was de 31-jarige staatssecretaris voor fiscale zaken, Martin van Rooijen (KVP en daarna CDA). Elk van hen had een bijzondere en intensieve relatie met Den Uyl en zat ook bijna altijd in de ministerraad. Elk van hen vertelt dan ook opmerkelijke persoonlijke herinneringen en belevenissen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Zo was de premier bepaald geen vurig Europeaan, hij liet aan Brinkhorst alle ruimte om zelf in Brussel de zaken te doen. Het contrast met deze tijd en haar indringende EU-overleggen, agendering en geopolitieke uitdagingen kan bijna niet groter. Pronk ontdekte pas gaandeweg het kabinet zijn eigen 'Europees vuur' toen hij merkte dat hij zo op wereldschaal méér kon betekenen. Van Rooijen werkte intussen aan een bijna revolutionaire financiële hervorming, die de grondslag legde voor een 'herlancering' van de Europese samenwerking na jaren van stagnatie.Het gesprek met deze drie levert een reeks van zulke verrassende observaties en inzichten. Heel veel jolijt en plagerijen tussen de drie over de jaren. En gegroeid zelfinzicht. Pronk: “Ik was een broekie, iedereen was ouder en wijzer. Ik was vooral eigenwijs.”Heel wat legendes worden doorgeprikt. Zo staat het kabinet-Den Uyl te boek als ‘het meest progressieve kabinet uit de Nederlandse geschiedenis'. Maar veel van wat het kabinet juist zeer daadkrachtig deed, was allesbehalve 'links' te noemen. Het zorgde wel dat de ploeg van Den Uyl onverwacht veel respect wist te oogsten. Zeker bij de ongekende crises waarmee het voortdurend geconfronteerd werd: oorlog in het Midden-Oosten, olieboycot, terrorisme, de Lockheed-affaire en crisis in het Oranjehuis. Het eerst labiel geachte 'gedoogkabinet' werd daardoor hecht aaneengesmeed. Veel kabinetten bestonden uit managers, zegt Pronk. “Maar wij waren politici." Dat veel van de progressieve hervormingsplannen niet of pas later en afgezwakt gerealiseerd werden, blijft de jonge drie van toen ook nu nog verdelen.Nuanceringen horen we ook als de stijl en aanpak van Den Uyl uitgediept wordt. Hij had de gave zeer scherp te kunnen luisteren en dan knappe compromissen te smeden. Maar dat luisteren kon ook oneindige discussies opleveren, kreunt Brinkhorst. Cruciaal was niettemin dat iedereen besefte dat zijn inbreng en visie er serieus toe deed en lanterfanten dus niet aan de orde was. En opvallend is hoezeer destijds sprake was van sterk dualisme tussen kabinet en parlement. Dichtgetimmerde afspraken bestonden niet. Elke strijd moest eerst in het kabinet en daarna nog eens opnieuw helemaal in en met de Kamer gevoerd worden. Alle drie benadrukken daarvan te hebben genoten.In de kern was de periode-Den Uyl een fase waarin de nieuwe maatschappelijke bewegingen die in de jaren '60 waren ontstaan vertaald werden in concreet politiek beleid. Brinkhorst wijst erop dat die bewegingen allesbehalve puur nationaal waren. Ook werd toen al duidelijk dat grote economische en geopolitieke spanningen niet langer strikt nationaal konden worden aangepakt. Een nieuwe tijd was aangebroken en deze drie beleefden die - en gaven die ook vorm - met elan en hartstocht.Opmerkelijk is hoe eensgezind ze zijn over de nasleep. Van Rooijen benadrukt dat 'dat Tweede Kabinet-Den Uyl' in feite in kannen en kruiken was. Pronk bevestigt dit voluit en vertelt verbluffende ontwikkelingen en details uit het interne PvdA-beraad. Hij vindt nu dat zijn partij zich overgaf aan arrogantie. En hij worstelt hoorbaar met de vraag of Den Uyl toch niet had moeten doorzetten, tegen fractie en partijcongres in. Geëmotioneerd zegt Pronk: "Joop was daarna nooit meer de oude."De politiek van 2023 roept bij de drie jonge bewindslieden van vijftig jaar geleden minstens zo veel vurigheid op. Van Rooijens filippica tegen premier Mark Rutte en het monisme van nu loeit als een orkaan. Pronk komt zelfs met een concreet voorstel om in tijden van electorale versplintering 'progressieve macht' te bundelen om de kiezers optimale duidelijkheid te bieden. Alle drie laten ze merken hoe actueel, hoe radicaal soms nog en hoe enthousiast zij het politieke vak ook vijf decennia later nog bedrijven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenJan Pronk - De verbeelding aan de macht (essay)PvdA; D66; PPR - Keerpunt 1972: Regeerakkoord van de progressieve drie. [Verkiezingsprogramma]ARP, CHU en KVP: Schets van beleid voor 1973 en volgende jarenPeter Bootsma, Willem Breedveld - De verbeelding aan de macht, geschiedenis van het kabinet-Den UylDik Verkuil - De gedrevene - Joop den Uyl 1919-1987Anet Bleich - Joop den Uyl 1919-1987. Dromer en doordouwer***Verder kijkenTerugblik 50 jaar Kabinet Den Uyl in de Pletterij in HaarlemJoop den Uyl van de Partij van de Arbeid wordt premier (1973)Verkiezingen 1977 - Den Uyl (PvdA)De PvdA van Den Uyl in de oppositie (VPRO, 1978)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 1 (1998)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 2 (1998)***Verder luisteren naar eerdere afleveringen326 - Willem Aantjes, een politiek leven in de 20ste eeuw325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburgerBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsmanBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade87 - Het tragische laatste jaar van kabinetten64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire PartijBB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger06 - Piet de Jong***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:54 - Deel 201:55:16 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Sorbonne en het Palais Bourbon huldigden op 22 januari 2023 de Franse en Duitse regering met een plechtige verklaring het vriendschapsverdrag dat hun staatslieden Charles de Gaulle en Konrad Adenauer precies zestig jaar eerder sloten. Alles was geprobeerd om een narrige sfeer, botsingen en wederzijds onbegrip te voorkomen. Maar de scherpe tegenstellingen en verzuurde verhoudingen tussen president Emmanuel Macron en bondskanselier Olaf Scholz konden maar moeizaam toegedekt worden. Waarom dit zo is en wat dit betekent voor Nederland, Europa en de oorlog op ons continent verdient dan ook een diepgaande analyse.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Er is openlijk sprake van vervreemding tussen de leidende figuren van beide landen. Jaap Jansen en PG Kroeger noteren welke reeks misverstanden en storingen daartoe hebben geleid. In Betrouwbare Bronnen aflevering 302 (oktober 2022) gaf Bondsdaglid Otto Fricke (FDP) al onomwonden toe dat er ernstige fricties waren. Dat is sindsdien niet veel beter geworden. De Duitse regeringspartners Groenen en FDP vragen zich af wat er in de bondskanselier en zijn SPD is gevaren. Bij pogingen de sfeer op te klaren en tot positieve initiatieven te komen speelt een hier weinig bekende Franse bewindspersoon een cruciale rol. Laurence Boone, de onderminister van Europese Zaken in Parijs, ging direct na de eerste openlijke ruzie op pad en wist de Duitse Groenen-toppers Robert Habeck en Annalena Baerbock voor haar inzet te winnen. Deze lieten allebei ook blijken weinig waardering te hebben voor de aanpak van Olaf Scholz. Ze konden de 'vervreemding' bij Macron wel begrijpen. Ook minister van Economie en Financiën Bruno Le Maire probeert de vriendschap te redden.Terwijl langs deze weg toch nog beweging in de verstoorde verhoudingen kwam, doemden nieuwe conflicten op. Zowel rond het Europese gasprijsplafond als rond de bewapening van Oekraïne botsten Scholz en Macron en stond de bondskanselier uiteindelijk weer alleen. De ondergang van zijn Defensieminister Christine Lambrecht verergerde de toestand extra. Pogingen van de Amerikaanse president Joe Biden om de Duitsers te helpen en nog wat tijd te gunnen leidden tot nog meer gedoe. In Parijs werd tijdens de festiviteiten rond het Élysée Verdrag duidelijk dat Scholz zelfs in zijn eigen coalitie bijna alleen staat.Historisch gezien is deze situatie buitengewoon, onderstreept PG. De traditionele Franse en Duitse rollen lijken ineens omgedraaid nu de oorlog in Oekraïne de landen dwingt positie te kiezen, zowel binnen de Europese Unie als op het wereldtoneel. Scholz lijkt nu warempel meer op De Gaulle en Macron is de Atlanticus. Was tijdens het bewind van Angela Merkel nog duidelijk dat zij in de EU de nummer 1 was -- ook voor Poetin, Xi en Obama - nu is 'het telefoonnummer van Europa' dat van een andere Duitse vrouw: Ursula von der Leyen. Juist zij stemt het beleid zeer nauw af met zowel Macron als Biden. Ook hier lijkt Scholz geïsoleerd.Het bezoek, eerder deze maand, van premier Mark Rutte aan Washington werd door deze ongekende ontwikkelingen medebepaald. Impliciet liet de premier blijken dat hij en zijn minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra op één lijn zitten met Macron. In het Witte Huis werd dit met concrete steunacties aan Kyiv extra onderstreept. Van de hechte band tussen Den Haag en Berlijn uit de jaren van 'Mark und Mutti' is geen sprake meer.De situatie is dan ook een echt Nietzscheaanse 'Umwertung aller Werte' in de Europese politieke verhoudingen. Alles is in beweging. Het ontbreekt er nog aan dat Rutte en Macron de Britten weer teruglokken naar de EU, maar zelfs dat is denkbaar!Worden de Europese verkiezingen in 2024 zo de eerste echt geopolitieke, strategische verkiezingsstrijd op ons continent? Parijs benadrukt ondertussen dat Macron als het om Duitsland gaat - anders dan bijvoorbeeld Helmut Kohl en Francois Mitterrand - niet spreekt ‘in categorieën van trouw en liefde enzo, het is geen romantische kwestie'. L'Amour is passé.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Vrienden konden in aflevering 320 meedingen naar het boek De Democratie Crasht van Kees Verhoeven. De vijf prijswinnaars worden in aflevering 321 bekendgemaakt.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann124 - 95 jaar Jacques Delors109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk107 - Jean Monnet, de vader van Europa45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:13 – Deel 201:23:19 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

D66’s buitenlandman Sjoerd Sjoerdsma twitterde vol bravoure een ‘Europese’ pagina uit het kersverse regeerakkoord. Maar een minister of staatssecretaris van Europese Zaken staat daar niet bij. Is ook niet nodig, stelt oud-buitenlandwoordvoerder in de Tweede Kamer Han ten Broeke. Maar: ‘Ik hoor in de wandelgangen dat die positie dit keer toch wel eens vergeven kan worden.’ Met Ten Broeke, tegenwoordig Directeur Politieke Zaken bij The Hague Centre for Strategic Studies, europarlementariër Peter van Dalen (EVP-fractie namens de ChristenUnie, en Uniebreed beroemd door zijn podcast) en concullega Kysia Hekster (EU-correspondent voor de NOS) werpen we een eerste Europese blik op het regeerakkoord. Europese Oostpolitiek Met datzelfde panel hebben we aandacht voor de Europese Oostpolitiek. Want terwijl Rutte en Kaag hun regeerakkoord uit de doeken deden, had iemand als Charles Michel een hele andere taak. De president van de Europese taak zat namelijk de Eastern Partnership Summit voor, een samenwerkingsverband van vijf voormalige sovjet-staten (de door de EU niet-erkende Wit-Russische president Loekasjenko besloot zijn land deze zomer uit het overlegorgaan terug te trekken) met de EU dat sinds 2009 bestaat. Wat kan de EU deze landen bieden, met het Kremlin constant in de nek hijgend? Sacharovprijs Peter van Dalen was deze week ook druk met datzelfde Rusland, maar dan op een andere manier. Oppositievoerder en corruptiebestrijder Aleksej Navalny ‘ontving’ vandaag, woensdag 15 december, in het Europees Parlement in Straatsburg namelijk de Sacharovprijs. Omdat Navalny is veroordeeld tot een vrij onaangenaam verblijf in Russisch strafkamp, nam zijn dochter en een politieke vriend die prijs in ontvangst. Met dank aan Van Dalen, die zich hard maakte voor deze prijs voor Navalny. In BNR Europa vertelt hij hoe en waarom. De eenenveertigste aflevering van BNR Europa (voorheen Europa Podcast) Hahn en De Vries houden Brussel, de Europese Unie, Schengen, de eurozone en de rafelranden van ons continent in de smiezen. Naast dé onderwerpen van gesprek, zoals dit keer een nieuwe Eurotop, een belangrijke en interessante wet inzake Digitale Markten en Maltees grass, ook wekelijks aandacht voor 'muziek' van ons continent. En deze aflevering gaan we naar Bulgarije. De hele playlist van deze afgrijselijke eurotrash kun je trouwens hier in onze Spotify-lijst beluisteren. Abonneren In de Europa Podcast schotelen we jou een wekelijkse portie Europese zaken voor. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/europapodcast, Apple en Spotify. Shownotes Regeerakkoord hier (PDF)! Zoek op 'Europ' - dus niet enkel 'Europa' - en als je vakantie hebt, kun je ook op 'EU' zoeken. De podcast van Peter Van Dalen. De Sacharovprijsuitreiking in Straatsburg. Meer over Eastern Partnership See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kijken jongeren naar de toekomst? En daarbij de mondiale problemen op het gebied van klimaat, vluchtelingen en pandemieën en sociale ongelijkheid? We praten over de toekomst met Eveline Crone, hoogleraar neuro-cognitieve ontwikkelingspsychologie aan de  Erasmus Universiteit in Rotterdam en Leverne Nijman, sinds juli 2020 verkozen tot jongerenvertegenwoordiger Europese Zaken, naast haar studie Rechtsgeleerdheid in Utrecht. 

In deze aflevering kijken Annette en Mathieu met een Europese blik naar onze Nederlandse verkiezingsuitslag. Samen met Catherine de Vries, hoogleraar politicologie aan de Bocconi Universiteit in Milaan zetten ze de uitslag in Europees perspectief door naar het politieke speelveld te kijken. Past de uitslag in een Europese trend? Ook proberen ze alvast te verkennen wat we kunnen verwachten van een nieuw kabinet als het gaat om Europa. Komt er een staatssecretaris Europese Zaken? En zoals elke aflevering wordt er met Berlijn gebeld. Want het gaat niet goed met het CDU in dit Duitse verkiezingsjaar. Lees- en kijktips in deze aflevering: - Catherine geeft als tip Is dit een mens van Primo Levi >> https://www.devriesvanstockum.nl/9789029086110-is-dit-een-mens.html - Mathieu raadt De toverberg van Thomas Mann aan >> https://www.devriesvanstockum.nl/9789029514484-de-toverberg.html - En Badal van Anil Ramdas >> https://www.devriesvanstockum.nl/9789023459040-badal.html - Annette tipt The European ripples on Dutch election uit NewStatesman >> https://www.newstatesman.com/world/europe/2021/03/european-ripples-dutch-election Mathieu Segers en Annette van Soest bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws. En bellen met Derk Marseille in Berlijn.Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Annette van Soest is presentator en journalist oa voor Haagsch College en RTL ZDerk Marseille is correspondent in Duitsland voor Nederlandse media waaronder BNR Nieuwsradio en Café Europa Café Europa is een initiatief van Haagsch College en Studio Europa Maastricht

Bepalen de Duitsers en Fransen nog steeds de koers in Brussel of zien we meer en meer de invloed van Polen en Hongarije? Hoe zijn de machtsverhoudingen binnen de EU veranderd in dit verkiezings- en Brexit-jaar? En wat betekent dit allemaal voor de belangrijkste uitdagingen van Europa in 2020? Anke Truijen en Mathieu Segers maken de balans op en maken een rondje langs de Europese velden tijdens deze speciale live EindejaarsShow vanuit Nieuwspoort. Zo schakelen Anke en Mathieu met Stefan de Vries in Parijs over het jaar van president Macron. Is hij voor Europa de nieuwe Zonnekoning of wordt zijn rol overschat? Ook is er deze avond extra aandacht voor Duitsland. Margriet Brandsma komt langs en met haar hebben Anke en Mathieu het onder andere over de vraag wie Merkel zal opvolgen en hoe een Europa zonder Mutti Merkel eruit zal zien. Jenne Jan Holtland schuift aan over de ontwikkeling van de Oost-Europese landen. Drijven ze af van de rest van Europa of vertegenwoordigen ze de nieuwe EU? Tot slot praten we met Eveline Rethmeier over de opkomst van de Italiaanse Lega Nord-leider Matteo Salvini en de populistische ontwikkelingen in Italië.- Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur en maakt de podcast Café Europa van het Haagsch College- Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University en is elke maand te horen in de podcast Café Europa- Stefan de Vries is Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws, correspondent Europese Zaken voor Euronews en heeft een rubriek in de podcast Café  Europa- Margriet Brandsma is Duitsland-kenner en oud-correspondent in Berlijn- Jenne Jan Holtland is Volkskrant-correspondent voor Centraal- en Oost-Europa- Eveline Rethmeier is Zuid-Europa correspondent en auteur van De Markies​​​​​​​Café Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

Betrouwbare Bronnen aflevering 63Binnen de EU is geen lidstaat zo omstreden. De regering is intern oppermachtig, autoritair van toon en aanpak, Europees vaak onmogelijk maar tegelijk behendig brutaal. Rechtstaat en buitenlands beleid leiden tot grote zorgen en irritatie. Tegelijk was dit land, Hongarije, de dapperste pionier bij de ontmanteling van het Sovjet imperium en snakte het naar een eigen rol in Europa.In deze editie van Betrouwbare Bronnen spreken Jaap Jansen en PG Kroeger met het geheime wapen van premier Viktor Orbán, minister Judit Varga. Zij was adviseur in het Europees Parlement, werd als jonge dertiger zijn rechterhand als staatssecretaris Europese Zaken en in juli 2019 minister van Justitie en Europese Zaken. Varga staat dus in het oog van de orkaan.Zij bezocht ons land voor gesprekken met haar collega's Grapperhaus en Blok en een aantal internationale instituten in Den Haag. In Betrouwbare Bronnen laat zij zich kennen als een vrouw met een brede visie, die met vuur en humor opkomt voor de politiek van haar land en premier. Maar minstens zo opvallend is hoe behendig zij er steeds alert op is nooit door te draven en steeds de scherpe kantjes bij te vijlen.Dan blijkt dat zij als jurist de discussies over haar land en zijn ontwikkeling sterk vanuit de historische rol en kenmerken wil bezien. Hongarije is door geopolitieke ligging en eigen cultuur bepaald en kijkt hierbij eerder naar vroeger dan vooruit. Ze wil 'moderniseren vanuit een blik op het verleden'.Judit Varga windt er geen doekjes om, dat de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, moet oppassen. Haar voornemen tot een permanent proces van monitoring van de nationale rechtstaten vanuit Brussel is wat haar betreft vragen om groot gedoe. Het begrotingssemester (centrale controle op begrotingen van de lidstaten) mag niet worden opgevolgd door een juridisch semester.Ook de Europese partij van christendemocraten waarin haar Fidesz partij meedoet, moeten op hun tellen passen. Varga wijst erop dat hun interne kritiek op de Hongaarse broeders niet al te nederig zal worden geslikt. Integendeel. Maar ook dan legt zij weer uit dat beleidsplannen en politieke aanvallen van Orbán vaak verkeerd begrepen worden. Wordt de paprikasoep niet zo heet gegeten als ze is opgediend?Alle reden dus om voor en na dit gesprek die historische en politieke finesses uit te pluizen. Zo wordt deze editie van de podcast zowel een uitermate actueel politiek gesprek als speciale editie van de historische verhalen van PG: een Europees verhaal over hoe de 'Mauerfall' tot vandaag diep doorwerkt. En een signaal hoeveel wij Europeanen nog van elkaar kunnen en moeten leren.***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die hierop aansluitenAfl. 46: - PG en de zomer van 1989 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/103c5869-813f-461b-8da3-0e298fd87493Afl. 38 - PG: Oostenrijk als brug naar Rusland https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/29723a6e-6ec4-49ce-9354-07fdc118b9cbAfl. 24: Spitzenkandidat Manfred Weber https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/796c8734-7866-4295-b672-335e345da39eAfl. 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/857f1bf5-899c-430b-aef1-e4bdb01e6e01***Tijdlijn BB afl. 6300:00:00 - Inleiding: Jaap en PG over Hongarije en de EU00:25:09 - Judit Varga00:43:45 - Jaap en PG duiden het gesprek01:04:23 - Uitro01:05:28 - Einde

Team Ursula is nog niet eens officieel geinstalleerd of er is al gedoe over kandidaten en dossiers. Daarom nemen Anke en Mathieu in aflevering 7 de nieuwe club van EU-commissarissen onder de loep: Waarom is er geen EU-commissaris migratie? Kan Frans Timmermans de ambities als  'Mister Green Deal' waarmaken? En, zit er een masterplan achter de Hongaarse topkandidaat van Orban? Uiteraard bellen we ook met Stefan in Parijs over de Franse kandidaat.    - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws.Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor EuronewsCafé Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

Anke en Mathieu duiden de verkiezingsuitslag. Ze gaan dieper in op de Europese rechts-nationalistische partijen, de positie van de middenpartijen en kijken naar het spel om de topposities in de EU. Stefan werpt zijn blik op de Franse uitslag en heeft het over de gele flop in het land. - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws en bellen met Stefan de Vries.Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor EuronewsCafé Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

In dit tweede deel van de Grote Vooruitblik op de Europese Verkiezingen worden de Spitzenkandidaten besproken en legt Mathieu uit waarom hij geen fan van is van dat systeem. Verder kijken Anke en Mathieu aan de hand van de stemwijzer waar het Europees Parlement nou wel en niet over gaat. Stefan heeft het onder andere over de relatie tussen Macron en Rutte. Is er sprake van een politieke bromance? - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws en bellen met Stefan de Vries. Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor EuronewsCafé Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

Het beloven spannende Europese verkiezingen te worden die de huidige machtsverhoudingen binnen de EU aan het wankelen kunnen brengen. Daarom bespreken Anke en Mathieu alle Europese families: hoe groot wordt hun macht in het Europees Parlement? Welke families vallen uit elkaar en welke breiden zich uit? Stefan legt uit wat de inzet is van de Franse president Macron. En wat betekent dit alles voor de koers van de EU de komende jaren? - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws en bellen met Stefan de Vries. Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor EuronewsCafé Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

Hoe moet het verder met de eurozone? Daarover blijven de 19 eurolanden sterk verdeeld. Met name over de vraag of er een eigen eurozonebegroting moet komen. Nederland voert de oppositie aan en wil er niets van weten. Frankrijk en Duitsland juist wel. In deze podcast ontleden we het onderhandelingsspel en kijken we wat er uiteindelijk overblijft van dit plan. - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws en bellen met Stefan de Vries. Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor EuronewsCafé Europa wordt mede mogelijk gemaakt door Studio Europa Maastricht

In de eerste aflevering bespreken Mathieu en Anke de brexit. Wat zijn de positieve kanten van brexit en hoe bepalend is brexit voor de toekomst van de EU? En we bellen met Parijs om te horen hoe het met de Zonnekoning gaat. - Mathieu Segers en Anke Truijen bespreken in elke aflevering de achtergronden bij het Europese nieuws en bellen met Stefan de Vries. Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University Anke Truijen is Europa-redacteur bij Nieuwsuur, en voormalig Europa-verslaggever en Balkan-correspondentStefan de Vries, Frankrijk-correspondent voor RTL Nieuws en correspondent Europese Zaken voor Euronews

Met nog tien dagen op de teller blijft Brexit een inspiratiebron voor onze taal. De Franse minister van Europese Zaken besloot haar kat Brexit te noemen: hij miauwt hinderlijk bij de deur, maar als het erop aankomt, wil hij niet naar buiten. BNRs taalwatcher neemt in de rubriek Alles is Taal enkele Brexit-metaforen onder de loep: de scheiding, het kopje thee en de blinddoek.

Het is bonje tussen Brussel en Italië en een no-deal scenario in de Brexit lijkt steeds dichterbij te komen, hoe moet Europa hiermee omgaan? Een gesprek met Ben Knapen, oud-staatssecretaris van Europese Zaken en Eerste Kamerlid voor het CDA. Donald Trump boekt een belangrijke overwinning door met Mexico een nieuw NAFTA af te sluiten. Amerikanist Koen Petersen over de symboliek van dit nieuwe akkoord. En wat heeft de Duitse hereniging tussen oost en west te maken met de extreem-rechtse protesten in de stad Chemnitz? Daarover oud-Duitsland correspondent Margriet Brandsma.

Italië heeft sinds een paar weken een nieuwe regering. En dat zal Europa weten. Vooral het optreden van Matteo Salvini (Lega) als minister van Binnenlandse Zaken trekt de aandacht, zoals bijvoorbeeld het weigeren van deboten vol met migranten. Inmiddels lijkt het erop dat hij behalve Binnenlandse ook Buitenlandse Zaken, Volksgezondheid, Transport, Defensie en Europese Zaken voor zijn rekening neemt. Een portret van Salvini door Lega-kenner Sarah de Lange. (foto: AFP PHOTO / MIGUEL MEDINA)

Frans Timmermans werd begin november 2012 minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet Rutte. Eerder was hij staatssecretaris van Europese Zaken onder Balkenende. Daarvoor was hij namens de PvdA lid van de Tweede Kamer. Ellen van Dalen bespreekt met de bewindsman de toestand in de wereld.

Frans Timmermans werd begin november 2012 minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet Rutte. Eerder was hij staatssecretaris van Europese Zaken onder Balkenende. Daarvoor was hij namens de PvdA lid van de Tweede Kamer. Ellen bespreekt met de bewindsman de toestand in de wereld. Wat drijft Ellen van Dalen om de Man van Buitenlandse Zaken uit te nodigen? Frans Timmermans is sinds twee maanden minister van Buitenlandse Zaken. Ik heb hem vooral leren kennen via facebook. Geen enkele politicus gaf ons zo nauwkeurig een inkijkje in de politieke arena als hij. Totdat hij enkele weken geleden zoveel boze berichten kreeg naar aanleiding van zijn uitingen over Gaza en Israel, dat ie zich gedwongen zag te stoppen. De week voor de kerst begon hij weer: Ik kan geen vriend meer worden, wel fan. De berichten zijn wel weer vertrouwd open en roepen ook vragen op. Timmermans is door zijn open houding naar de burger een heel andere minister van Buitenlandse Zaken dan zijn voorganger. Als eindredacteur van Bureau Buitenland heb ik bijvoorbeeld vele malen geprobeerd zijn voorganger Uri Rosenthal achter de microfoon te krijgen voor ons programma. Tevergeefs. Durfde hij niet? Was hij te onzeker over zijn dossierkennis? Timmermans vaart dus een open koers, wordt nu al door zijn ambtenaren geroemd om zijn kundigheid. Op zich ook niet vreemd, hij is al jaren actief in de politiek, als Kamerlid en diplomaat. En dat maakt nieuwsgierig, ook naar de mens achter deze minister. Drie uur lang krijg ik de kans meer te weten te komen van deze man die nog de gelofte deed bij zijn aantreden. Waarom blijft hij een belijdend rooms-katholiek, terwijl hij zelf ook weinig positieve ervaringen heeft met deze kerkelijke stroming? Waarom gelooft hij ondanks de crisis nog steeds zo heilig in Europa? Op wat voor manier inspireerden zijn voorganger Max van der Stoel en zijn grootvader, een mijnwerker, hem? Ik beloof u: u gaat het allemaal horen. Timmermans: de samenvattingen uur 1 en 2 Grote beslissingen in de politiek zijn emotioneel – niet rationeel; neem die gedachte mee van Frans Timmermans. Samenvatting eerste uur Het begon met het pessimisme van internationaal gezant Brahimi over het conflict in Syrie. Hij begrijpt het pessimisme, en toch zit er niks anders op dan te wachten op de oplossing die de coalitie zelf zal opbrengen. Assad verliest steeds meer terrein, al gaat dat langzaam, en al blokkeert Moskou de overgang naar ander regime nog. Maar van die langzame oplossing moet het komen, want militaire interventie zal alleen meer kwaad brengen. Wat we wel doen: patriots sturen, maar dat is solidariteit om de Turken in Adana te beschermen. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is sinds lang weer een sociaaldemocraat – en deze is dan ook gericht op Europa in plaats van vooral te kijken naar de band met Amerika zoals zijn voorgangers. Nou, zegt hij, vooral is het zo dat Amerika helemaal geen aandacht meer voor Europa heeft. Dat is een logisch gevolg van de ontwikkelingen in de wereld. Tot aan val muur en jaren daarna moesten ze wel naar Europa kijken. Nu moet de aandacht naar het verre oosten. En is Europa op zichzelf aangewezen – een goede reden om serieus zelfstandig en sterk te worden. Een sterk Europa en een sterk Noord Afrika – dat zijn de ambities voor Timmermans. Een sterk Noord Afrika waar de mensen kunnen blijven – in plaats van hier te komen. Maar u ging zelf toch ook op pad, weg uit Limburg na de mijnensluiting – jaja, dat was wel zo, maar het echte thuis, dat is het Limburg van zijn jeugd, van zijn opa, de mijnwerker, socialist die katholiek was geworden, nodig voor zijn huwelijk. Die jeugd bij de trotse arbeiders die het relatief goed hadden – dat is bepalend. Trots op zichzelf, angst voor de mijnen, levensgenieters van het mooie roomse leven, arbeiders die wilden dat de kinderen het beter zouden krijgen, studeren, boeken lezen. De vader van Frans is het voorbeeld van de sociale stijger; opgeleid bij de marechaussee, en toen als beveiliger bij het ministerie van Buitenlandse Zaken terecht gekomen, waar hij later boekhouder werd. Eerst werd hij een soort nachtwaker bij de ambassade in Parijs, waar er een keiharde scheiding was tussen osm, de diplomaten en hun kinderen en de rest dsm. Ons soort mensen en dat soort mensen – opa kon trots zijn, want voor Frans was dat een reden er extra hard tegen aan te gaan. Dus nu staat hij aan het hoofd van dat apparaat waar dat standenverschil echt niet meer bestaat! Dan gaat het over Frans de boekenliefhebber. Drie boeken per week leest hij als hij tijd heeft. Een van zijn grote literaire helden is Albert Camus – die eigenlijk zegt: Wees gewoon mens. Zoek de zin in jezelf en maak er het beste van. De derde weg - tussen de twee uitersten om danwel te vluchten in het geloof of in zelfmoord. Een mooie vorm van humanisme. En dat zegt de man die nog steeds katholiek is en die als een van de twee nieuwe bewindslieden de gelofte deed – zo waarlijk helpe mij god almachtig! Strijdbaar zegt hij, maar het is mijn gemeenschap, en ik geef die kerk niet over aan die aartsconservatieven zoals de huidige paus. En dan, er is ook echt meer. Met schroom vertelt hij hoe zijn vrouw bij de geboorte van hun jongste kind zeseneenhalf jaar geleden een hersenbloeding kreeg, het zag er heel slecht uit, en toen heeft hij gevraagd om genade en steun en toen heeft hij een wonderlijke warmte gevoeld, een hand in zijn rug. En zijn vrouw herstelde wonderbaarlijk. Ook het feit dat Timmerman op zijn 13-de eenmalig misbruikt is in Rome door een Amerikaanse priester. Het is een pijn die je leven lang mee draagt, maar die hij pas besefte toen Joep Dohmen met het grote misbruikverhaal in de katholieke kerk naar buiten kwam. Het verhaal in de openbaarheid te vertellen heeft hem ontlast. Hij heeft vergeven! Samenvatting tweede uur. Het begon over zijn keuze voor de sociaaldemocratie – wat zocht de katholiek in de PvdA? Hij zocht en vond de emancipatiegedachte. De sociaaldemocratische volkspartij dat is zijn gemeenschap – hij heeft er een paar, zo hoorde we het uur hiervoor ook al over zijn Limburgse thuis dat er ook nog een is - maar goed, dit ook, en dat komt omdat hij overtuigd is van de noodzaak van zelfverheffing. Mensen in een positie brengen dat ze meer van hun eigen leven kunnen maken, het beste uit zichzelf halen. Daarbij voelt hij zich thuis. En dat is iets wat hij nergens anders vindt – niet bij de SP, zoals we van hem weten. En zo kwamen we op 16 februari – het scheidingsmoment. Toen Timmermans een mail stuurde waarin hij zijn zorg uitte dat de PvdA zijn koers kwijtwas en teveel naar de SP opschoof. Een reactie op een interview met Spekman en Cohen. De mail lekte uit, Cohen stapte 4 dagen later op. Vroeg of laat zal uitkomen wie de mail lekte, zegt hij er nu over, en bovendien: het Mailtje heeft Cohen niet beschadigt, het was het laatste zetje. Het pakte goed uit, suggereert de interviewer, Timmermans en Ploumen die de twijfel over Cohen aan zwengelden en nu allebei een goede positie hebben? Nee, nee, hij heeft niks aangezwengeld – en dat is het laatste dat we er over horen. Dan ging het over zijn grote leermeesters en vrienden in de Partij, allebei overleden – Max vd Stoel en Maarten van Traa – de man die zowel woede als ironie binnen de politiek bracht. Allebei autonome krachten in de partij, met gedrevenheid voor de internationale zaak, die kunnen zelfrelativeren, en die allebei, en nu hoorden we voor het eerst een lachje, een afkeer van gezag hadden. Allemaal zaken waar hij zichzelf ook in vinden kan. Waar hij zich helemaal niet in kan vinden is de opmerking die partijgenoten en parlementaire journalisten over hem wel maken, dat Timmermans over lijken kan gaan om te bereiken wat hij wil. Ik ben direct, on-Limburgs, zegt hij, en er zit wel de plicht tot zelfverheffing in – woekeren met je talenten. Dat wordt als grenzeloos ambitieus gezien – soit! En die onwerkbare relatie met Bert Koenders in een ver verleden, dat was gewoon een totale clash van karakters en ze waren zo stom om anderen daarvan te laten genieten voordat ze dat inzagen en het oplosten. Dan heeft hij nog een advies aan Nederland als het gaat om ons en Europa: die houding van Nederland, met de vuist op tafel slaan, en dat we pikken het niet meer! Die houding moeten we weer afleren – je moet weten wanneer wel en niet die vuist te gebruiken en die rol speelt hij wel in gesprekken met emotie. Uiteindelijk kwamen we nog op de hoeveelheid en de rol van de ambassades. Waarom maken we er niet allemaal Europese vertegenwoordigers van? Dat zou niet goed zijn voor de Handelsbevordering – dat gaan Duitsers of Europeanen echt niet voor ons doen. Een interessante gedachte voor de grote Europeaan.

Frans Timmermans werd begin november 2012 minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet Rutte. Eerder was hij staatssecretaris van Europese Zaken onder Balkenende. Daarvoor was hij namens de PvdA lid van de Tweede Kamer. Ellen bespreekt met de bewindsman de toestand in de wereld. Wat drijft Ellen om de Man van Buitenlandse Zaken uit te nodigen? Frans Timmermans is sinds twee maanden minister van Buitenlandse Zaken. Ik heb hem vooral leren kennen via facebook. Geen enkele politicus gaf ons zo nauwkeurig een inkijkje in de politieke arena als hij. Totdat hij enkele weken geleden zoveel boze berichten kreeg naar aanleiding van zijn uitingen over Gaza en Israel, dat ie zich gedwongen zag te stoppen. De week voor de kerst begon hij weer: Ik kan geen vriend meer worden, wel fan. De berichten zijn wel weer vertrouwd open en roepen ook vragen op. Timmermans is door zijn open houding naar de burger een heel andere minister van Buitenlandse Zaken dan zijn voorganger. Als eindredacteur van Bureau Buitenland heb ik bijvoorbeeld vele malen geprobeerd zijn voorganger Uri Rosenthal achter de microfoon te krijgen voor ons programma. Tevergeefs. Durfde hij niet? Was hij te onzeker over zijn dossierkennis? Timmermans vaart dus een open koers, wordt nu al door zijn ambtenaren geroemd om zijn kundigheid. Op zich ook niet vreemd, hij is al jaren actief in de politiek, als Kamerlid en diplomaat. En dat maakt nieuwsgierig, ook naar de mens achter deze minister. Drie uur lang krijg ik de kans meer te weten te komen van deze man die nog de gelofte deed bij zijn aantreden. Waarom blijft hij een belijdend rooms-katholiek, terwijl hij zelf ook weinig positieve ervaringen heeft met deze kerkelijke stroming? Waarom gelooft hij ondanks de crisis nog steeds zo heilig in Europa? Op wat voor manier inspireerden zijn voorganger Max van der Stoel en zijn grootvader, een mijnwerker, hem? Ik beloof u: u gaat het allemaal horen. Timmermans: de samenvattingen uur 1 en 2 Grote beslissingen in de politiek zijn emotioneel – niet rationeel; neem die gedachte mee van Frans Timmermans. Samenvatting eerste uur Het begon met het pessimisme van internationaal gezant Brahimi over het conflict in Syrie. Hij begrijpt het pessimisme, en toch zit er niks anders op dan te wachten op de oplossing die de coalitie zelf zal opbrengen. Assad verliest steeds meer terrein, al gaat dat langzaam, en al blokkeert Moskou de overgang naar ander regime nog. Maar van die langzame oplossing moet het komen, want militaire interventie zal alleen meer kwaad brengen. Wat we wel doen: patriots sturen, maar dat is solidariteit om de Turken in Adana te beschermen. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is sinds lang weer een sociaaldemocraat – en deze is dan ook gericht op Europa in plaats van vooral te kijken naar de band met Amerika zoals zijn voorgangers. Nou, zegt hij, vooral is het zo dat Amerika helemaal geen aandacht meer voor Europa heeft. Dat is een logisch gevolg van de ontwikkelingen in de wereld. Tot aan val muur en jaren daarna moesten ze wel naar Europa kijken. Nu moet de aandacht naar het verre oosten. En is Europa op zichzelf aangewezen – een goede reden om serieus zelfstandig en sterk te worden. Een sterk Europa en een sterk Noord Afrika – dat zijn de ambities voor Timmermans. Een sterk Noord Afrika waar de mensen kunnen blijven – in plaats van hier te komen. Maar u ging zelf toch ook op pad, weg uit Limburg na de mijnensluiting – jaja, dat was wel zo, maar het echte thuis, dat is het Limburg van zijn jeugd, van zijn opa, de mijnwerker, socialist die katholiek was geworden, nodig voor zijn huwelijk. Die jeugd bij de trotse arbeiders die het relatief goed hadden – dat is bepalend. Trots op zichzelf, angst voor de mijnen, levensgenieters van het mooie roomse leven, arbeiders die wilden dat de kinderen het beter zouden krijgen, studeren, boeken lezen. De vader van Frans is h’et voorbeeld van de sociale stijger; opgeleid bij de marechaussee, en toen als beveiliger bij het ministerie van Buitenlandse Zaken terecht gekomen, waar hij later boekhouder werd. Eerst werd hij een soort nachtwaker bij de ambassade in Parijs, waar er een keiharde scheiding was tussen osm, de diplomaten en hun kinderen en de rest dsm. Ons soort mensen en dat soort mensen – opa kon trots zijn, want voor Frans was dat een reden er extra hard tegen aan te gaan. Dus nu staat hij aan het hoofd van dat apparaat waar dat standenverschil echt niet meer bestaat! Dan gaat het over Frans de boekenliefhebber. Drie boeken per week leest hij als hij tijd heeft. Een van zijn grote literaire helden is Albert Camus – die eigenlijk zegt: Wees gewoon mens. Zoek de zin in jezelf en maak er het beste van. De derde weg - tussen de twee uitersten om danwel te vluchten in het geloof of in zelfmoord. Een mooie vorm van humanisme. En dat zegt de man die nog steeds katholiek is en die als een van de twee nieuwe bewindslieden de gelofte deed – zo waarlijk helpe mij god almachtig! Strijdbaar zegt hij, maar het is mijn gemeenschap, en ik geef die kerk niet over aan die aartsconservatieven zoals de huidige paus. En dan, er is ook echt meer. Met schroom vertelt hij hoe zijn vrouw bij de geboorte van hun jongste kind zeseneenhalf jaar geleden een hersenbloeding kreeg, het zag er heel slecht uit, en toen heeft hij gevraagd om genade en steun en toen heeft hij een wonderlijke warmte gevoeld, een hand in zijn rug. En zijn vrouw herstelde wonderbaarlijk. Ook het feit dat Timmerman op zijn 13-de eenmalig misbruikt is in Rome door een Amerikaanse priester. Het is een pijn die je leven lang mee draagt, maar die hij pas besefte toen Joep Dohmen met het grote misbruikverhaal in de katholieke kerk naar buiten kwam. Het verhaal in de openbaarheid te vertellen heeft hem ontlast. Hij heeft vergeven! Samenvatting tweede uur. Het begon over zijn keuze voor de sociaaldemocratie – wat zocht de katholiek in de PvdA? Hij zocht en vond de emancipatiegedachte. De sociaaldemocratische volkspartij dat is zijn gemeenschap – hij heeft er een paar, zo hoorde we het uur hiervoor ook al over zijn Limburgse thuis dat er ook nog een is - maar goed, dit ook, en dat komt omdat hij overtuigd is van de noodzaak van zelfverheffing. Mensen in een positie brengen dat ze meer van hun eigen leven kunnen maken, het beste uit zichzelf halen. Daarbij voelt hij zich thuis. En dat is iets wat hij nergens anders vindt – niet bij de SP, zoals we van hem weten. En zo kwamen we op 16 februari – het scheidingsmoment. Toen Timmermans een mail stuurde waarin hij zijn zorg uitte dat de PvdA zijn koers kwijtwas en teveel naar de SP opschoof. Een reactie op een interview met Spekman en Cohen. De mail lekte uit, Cohen stapte 4 dagen later op. Vroeg of laat zal uitkomen wie de mail lekte, zegt hij er nu over, en bovendien: het Mailtje heeft Cohen niet beschadigt, het was het laatste zetje. Het pakte goed uit, suggereert de interviewer, Timmermans en Ploumen die de twijfel over Cohen aan zwengelden en nu allebei een goede positie hebben? Nee, nee, hij heeft niks aangezwengeld – en dat is het laatste dat we er over horen. Dan ging het over zijn grote leermeesters en vrienden in de Partij, allebei overleden – Max vd Stoel en Maarten van Traa – de man die zowel woede als ironie binnen de politiek bracht. Allebei autonome krachten in de partij, met gedrevenheid voor de internationale zaak, die kunnen zelfrelativeren, en die allebei, en nu hoorden we voor het eerst een lachje, een afkeer van gezag hadden. Allemaal zaken waar hij zichzelf ook in vinden kan. Waar hij zich helemaal niet in kan vinden is de opmerking die partijgenoten en parlementaire journalisten over hem wel maken, dat Timmermans over lijken kan gaan om te bereiken wat hij wil. Ik ben direct, on-Limburgs, zegt hij, en er zit wel de plicht tot zelfverheffing in – woekeren met je talenten. Dat wordt als grenzeloos ambitieus gezien – soit! En die onwerkbare relatie met Bert Koenders in een ver verleden, dat was gewoon een totale clash van karakters en ze waren zo stom om anderen daarvan te laten genieten voordat ze dat inzagen en het oplosten. Dan heeft hij nog een advies aan Nederland als het gaat om ons en Europa: die houding van Nederland, met de vuist op tafel slaan, en dat we pikken het niet meer! Die houding moeten we weer afleren – je moet weten wanneer wel en niet die vuist te gebruiken en die rol speelt hij wel in gesprekken met emotio. Uiteindelijk kwamen we nog op de hoeveelheid en de rol van de ambassades. Waarom maken we er niet allemaal Europese vertegenwoordigers van? Dat zou niet goed zijn voor de Handelsbevordering – dat gaan Duitsers of Europeanen echt niet voor ons doen. Een interessante gedachte voor de grote Europeaan.

Frans Timmermans werd begin november 2012 minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet Rutte. Eerder was hij staatssecretaris van Europese Zaken onder Balkenende. Daarvoor was hij namens de PvdA lid van de Tweede Kamer. Ellen bespreekt met de bewindsman de toestand in de wereld. Wat drijft Ellen om de Man van Buitenlandse Zaken uit te nodigen? Frans Timmermans is sinds twee maanden minister van Buitenlandse Zaken. Ik heb hem vooral leren kennen via facebook. Geen enkele politicus gaf ons zo nauwkeurig een inkijkje in de politieke arena als hij. Totdat hij enkele weken geleden zoveel boze berichten kreeg naar aanleiding van zijn uitingen over Gaza en Israel, dat ie zich gedwongen zag te stoppen. De week voor de kerst begon hij weer: Ik kan geen vriend meer worden, wel fan. De berichten zijn wel weer vertrouwd open en roepen ook vragen op. Timmermans is door zijn open houding naar de burger een heel andere minister van Buitenlandse Zaken dan zijn voorganger. Als eindredacteur van Bureau Buitenland heb ik bijvoorbeeld vele malen geprobeerd zijn voorganger Uri Rosenthal achter de microfoon te krijgen voor ons programma. Tevergeefs. Durfde hij niet? Was hij te onzeker over zijn dossierkennis? Timmermans vaart dus een open koers, wordt nu al door zijn ambtenaren geroemd om zijn kundigheid. Op zich ook niet vreemd, hij is al jaren actief in de politiek, als Kamerlid en diplomaat. En dat maakt nieuwsgierig, ook naar de mens achter deze minister. Drie uur lang krijg ik de kans meer te weten te komen van deze man die nog de gelofte deed bij zijn aantreden. Waarom blijft hij een belijdend rooms-katholiek, terwijl hij zelf ook weinig positieve ervaringen heeft met deze kerkelijke stroming? Waarom gelooft hij ondanks de crisis nog steeds zo heilig in Europa? Op wat voor manier inspireerden zijn voorganger Max van der Stoel en zijn grootvader, een mijnwerker, hem? Ik beloof u: u gaat het allemaal horen. Timmermans: de samenvattingen uur 1 en 2 Grote beslissingen in de politiek zijn emotioneel – niet rationeel; neem die gedachte mee van Frans Timmermans. Samenvatting eerste uur Het begon met het pessimisme van internationaal gezant Brahimi over het conflict in Syrie. Hij begrijpt het pessimisme, en toch zit er niks anders op dan te wachten op de oplossing die de coalitie zelf zal opbrengen. Assad verliest steeds meer terrein, al gaat dat langzaam, en al blokkeert Moskou de overgang naar ander regime nog. Maar van die langzame oplossing moet het komen, want militaire interventie zal alleen meer kwaad brengen. Wat we wel doen: patriots sturen, maar dat is solidariteit om de Turken in Adana te beschermen. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is sinds lang weer een sociaaldemocraat – en deze is dan ook gericht op Europa in plaats van vooral te kijken naar de band met Amerika zoals zijn voorgangers. Nou, zegt hij, vooral is het zo dat Amerika helemaal geen aandacht meer voor Europa heeft. Dat is een logisch gevolg van de ontwikkelingen in de wereld. Tot aan val muur en jaren daarna moesten ze wel naar Europa kijken. Nu moet de aandacht naar het verre oosten. En is Europa op zichzelf aangewezen – een goede reden om serieus zelfstandig en sterk te worden. Een sterk Europa en een sterk Noord Afrika – dat zijn de ambities voor Timmermans. Een sterk Noord Afrika waar de mensen kunnen blijven – in plaats van hier te komen. Maar u ging zelf toch ook op pad, weg uit Limburg na de mijnensluiting – jaja, dat was wel zo, maar het echte thuis, dat is het Limburg van zijn jeugd, van zijn opa, de mijnwerker, socialist die katholiek was geworden, nodig voor zijn huwelijk. Die jeugd bij de trotse arbeiders die het relatief goed hadden – dat is bepalend. Trots op zichzelf, angst voor de mijnen, levensgenieters van het mooie roomse leven, arbeiders die wilden dat de kinderen het beter zouden krijgen, studeren, boeken lezen. De vader van Frans is h’et voorbeeld van de sociale stijger; opgeleid bij de marechaussee, en toen als beveiliger bij het ministerie van Buitenlandse Zaken terecht gekomen, waar hij later boekhouder werd. Eerst werd hij een soort nachtwaker bij de ambassade in Parijs, waar er een keiharde scheiding was tussen osm, de diplomaten en hun kinderen en de rest dsm. Ons soort mensen en dat soort mensen – opa kon trots zijn, want voor Frans was dat een reden er extra hard tegen aan te gaan. Dus nu staat hij aan het hoofd van dat apparaat waar dat standenverschil echt niet meer bestaat! Dan gaat het over Frans de boekenliefhebber. Drie boeken per week leest hij als hij tijd heeft. Een van zijn grote literaire helden is Albert Camus – die eigenlijk zegt: Wees gewoon mens. Zoek de zin in jezelf en maak er het beste van. De derde weg - tussen de twee uitersten om danwel te vluchten in het geloof of in zelfmoord. Een mooie vorm van humanisme. En dat zegt de man die nog steeds katholiek is en die als een van de twee nieuwe bewindslieden de gelofte deed – zo waarlijk helpe mij god almachtig! Strijdbaar zegt hij, maar het is mijn gemeenschap, en ik geef die kerk niet over aan die aartsconservatieven zoals de huidige paus. En dan, er is ook echt meer. Met schroom vertelt hij hoe zijn vrouw bij de geboorte van hun jongste kind zeseneenhalf jaar geleden een hersenbloeding kreeg, het zag er heel slecht uit, en toen heeft hij gevraagd om genade en steun en toen heeft hij een wonderlijke warmte gevoeld, een hand in zijn rug. En zijn vrouw herstelde wonderbaarlijk. Ook het feit dat Timmerman op zijn 13-de eenmalig misbruikt is in Rome door een Amerikaanse priester. Het is een pijn die je leven lang mee draagt, maar die hij pas besefte toen Joep Dohmen met het grote misbruikverhaal in de katholieke kerk naar buiten kwam. Het verhaal in de openbaarheid te vertellen heeft hem ontlast. Hij heeft vergeven! Samenvatting tweede uur. Het begon over zijn keuze voor de sociaaldemocratie – wat zocht de katholiek in de PvdA? Hij zocht en vond de emancipatiegedachte. De sociaaldemocratische volkspartij dat is zijn gemeenschap – hij heeft er een paar, zo hoorde we het uur hiervoor ook al over zijn Limburgse thuis dat er ook nog een is - maar goed, dit ook, en dat komt omdat hij overtuigd is van de noodzaak van zelfverheffing. Mensen in een positie brengen dat ze meer van hun eigen leven kunnen maken, het beste uit zichzelf halen. Daarbij voelt hij zich thuis. En dat is iets wat hij nergens anders vindt – niet bij de SP, zoals we van hem weten. En zo kwamen we op 16 februari – het scheidingsmoment. Toen Timmermans een mail stuurde waarin hij zijn zorg uitte dat de PvdA zijn koers kwijtwas en teveel naar de SP opschoof. Een reactie op een interview met Spekman en Cohen. De mail lekte uit, Cohen stapte 4 dagen later op. Vroeg of laat zal uitkomen wie de mail lekte, zegt hij er nu over, en bovendien: het Mailtje heeft Cohen niet beschadigt, het was het laatste zetje. Het pakte goed uit, suggereert de interviewer, Timmermans en Ploumen die de twijfel over Cohen aan zwengelden en nu allebei een goede positie hebben? Nee, nee, hij heeft niks aangezwengeld – en dat is het laatste dat we er over horen. Dan ging het over zijn grote leermeesters en vrienden in de Partij, allebei overleden – Max vd Stoel en Maarten van Traa – de man die zowel woede als ironie binnen de politiek bracht. Allebei autonome krachten in de partij, met gedrevenheid voor de internationale zaak, die kunnen zelfrelativeren, en die allebei, en nu hoorden we voor het eerst een lachje, een afkeer van gezag hadden. Allemaal zaken waar hij zichzelf ook in vinden kan. Waar hij zich helemaal niet in kan vinden is de opmerking die partijgenoten en parlementaire journalisten over hem wel maken, dat Timmermans over lijken kan gaan om te bereiken wat hij wil. Ik ben direct, on-Limburgs, zegt hij, en er zit wel de plicht tot zelfverheffing in – woekeren met je talenten. Dat wordt als grenzeloos ambitieus gezien – soit! En die onwerkbare relatie met Bert Koenders in een ver verleden, dat was gewoon een totale clash van karakters en ze waren zo stom om anderen daarvan te laten genieten voordat ze dat inzagen en het oplosten. Dan heeft hij nog een advies aan Nederland als het gaat om ons en Europa: die houding van Nederland, met de vuist op tafel slaan, en dat we pikken het niet meer! Die houding moeten we weer afleren – je moet weten wanneer wel en niet die vuist te gebruiken en die rol speelt hij wel in gesprekken met emotio. Uiteindelijk kwamen we nog op de hoeveelheid en de rol van de ambassades. Waarom maken we er niet allemaal Europese vertegenwoordigers van? Dat zou niet goed zijn voor de Handelsbevordering – dat gaan Duitsers of Europeanen echt niet voor ons doen. Een interessante gedachte voor de grote Europeaan.