Podcasts about daghan

Daghan kaayo realizations in life nga karon pa nako nasabtan. As a person, as a dad and as a politician. --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/bitokbitokpodcast/support

Daghan daghan pud na happen sa amoa bya hehe

A big Happy 21st Anniversary to our dear MSU YFC-Mananagga Community! In this special episode, we lovingly recall the people, events and lessons we've collected and kept dearly in our hearts. Youth for Christ - Mananagga has been a big part of our growth and personal development. Daghan mi nakaila nga amazing na mga tao, experienced genuine happiness, and deepened our Christian faith ❤️ Makamingaw ang MSU, ang YFC, ug ang mga tao. The community will always hold a special place in our hearts! Sa amo mga ates, kuyas ug manghuds, we missed you all! Kita rata ninyo puhon

When Daghan Cam founded AI Build, the firm's technology was a made up of a single 3D printer attached to a robotic arm for large scale polymer parts. The team did an about face and now focuses on developing the software that controls robotic arm 3D printers, including polymer, composites, concrete and metal. Makers of wire arc additive manufacturing, extrusion, and construction systems are all talking to AI Build now to create their software. With a recent injection of $3.2 million in funding, AI Build is a very exciting company and Daghan tells us its story so far.

Every episode, there will be a theme that will navigate within the poem of the day. For this episode, we have Delora Sales-Simbajon's "Mga Balod & "Ang Dalan sa Pagkalimot nimo Sayon ug Daghan." Delora Sales-Simbajon' s English and Cebuano poems have been published in anthologies and international online/electronic magazines and journals. Her two poems featured here first appeared in KABISDAK. She is a Home Life Magazine poetry awardee (1998) for one of her English poems. Although a Boholana by birth and based in Cebu and Bangkok for years, Delora currently resides in Mindanao, Philippines with husband Daryl. I hope you will like these poems. Amping kanunay ug padayon ta mga Bisaya! COPYRIGHT DISCLAIMER: All the poems, music, and graphics used in the podcast belong to their respective owners. This channel does not claim any right over them. --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/basabalakkanunay/message

Daghan ang anihonon apan diyutay ra ang mangangani.

Daghan ang anihonon apan diyutay ra ang mangangani.

https://podcast.evangelicalendtimemachine.com/wp-content/uploads/2021/01/Filipino-message-Sa-wala-pa-motuktugaok-ang-manok-daghan-ang-molimud-sa-ilang-pagtuo-kang-Jesus-Christ.mp3

Sulod kamo, ug atong pangitaon ang 'Mga Murag Korek' nga tubag sa kining 'Mga Murag Korek' nga pangutana:

Kumusta mga higala, lain na pud nga episode sa atong programa nga Bag-ong Dan-ag.Kini nga programa dedicated para sa pag-usbaw sa atong critical thinking (pagkamatukion nga pangisip) ug ang skepticism (pagkamadudahon) sa atong katilingbang Pilipinhon ilabi na gyud kitang mga Bisaya ug labaw pa gyud para sa atong mga kabatan-unan karon.Para ni ilabi na gyud sa kadtung mga batan-un nga gipangpugos ug pasimba sa ilang mga ginikanan. Gipangpugos ug pasilbi sa mga simbahan. Para inyo ni. Ayaw mo kahadlok, ayaw mo ka-ulaw ug tawag sa atong programa. Safe space ni para ninyo. Pangutana mo. Ipadayag ang inyong mga hunahuna, mga kabalaka ug uban pa kabahin sa mga pagtuotuo sa inyong mga pamilya. Anonymous man ta dinhi. Ayaw itug-an ang tinuod ninyo nga pangalan. Ayaw i-butyag ang inyong identity. Wala koy paki kung kinsa man galing mo. Ani-a ta dinhi aron pagtuki, paglantugi niining mga pagtuotuo sa atong katilingban.Ang Bag-ong Dan-ag kay Internet live show ni siya sa YouTube. Kung diin pwede maka-participate ang mga naminaw pina-agi sa pagtawag gamit sa computer o cellphone apan walay bayad. Libre kini. Kung kinsa tong ganahan motawag, mao ni ang link: http://bit.ly/danagtvcall. Ang atong live show kada semana ni siya matag adlaw nga Huwebes, sa alas 7am hangtud sa 8am.Karong adlawa, atong hisgutan ang medyo masubo ug makatugaw kaayo nga sugilanon nga mabasa nato sa Bibliya. Ang sugilanon mahitungod kang Abraham ug ang iyang anak nga si Isaac. Apan sa dili pa nato na sugdan, ato usang tuki-on ang mga milabay nga nahisulat dinhi sa Genesis kabahin ni Abraham ug sa iyang asawa nga si Sarai.Nahitabo man gud nga naabot na sa taas na nga panuigon sila si Abraham ug si Sarah sa dihang mingsaad ang Ginoo kanila nga kuno makabaton sila ug usa ka anak. Si Abraham nagpanuigon na ug 100 ug si Sarah naa sa 90 o 91 ba, dili kaayo klaro.Ato usab nga hinumdoman nga duna nay nag-una nga anak si Abraham pina-agi sa ilahang ulipon nga si Hagar. Naka-anak si Abraham ni Hagar nga gihinganlan ug Ishmael. Siya ang kinamaguwangan nga anak ni Abraham. Gani, sa pag-ingon sa Ginoo ngadto kang Abraham nga maka-anak kuno si Sarah, si Abraham nangutana, ngano man diay kuno kung si Ishmael nalang ang iyahang mamahimong manununod. Apan ming-ingon gayud ang Ginoo nga dili, maka-anak lagi gyud kuno si Sarah.Si Sarah mingkatawa pa gani, kay lagi tigulang na kaayo siya, maka-anak pa ba daw siya. Ming-ingon kuno ang Ginoo nga duna ba diay kunoy imposible sa Ginoo? Ug mao nahitabo gyud daw, naka-anak kuno si Sarah ug usa ka batang lalaki. Labihan ang kalipay ni Sarah sa iyahang anak. Ang bata gihinganlan nila ug Isaac.Kini nga parte sa sugilanon mabasa nato kini sa Genesis kapitolo 16-18 ug 20. Unya atong gihisgutan sa milabay nga episode, ang sugilanon sa Sodoma ug Gomora nga mabasa nato sa Genesis kapitolo 19.Human karon, atong padayunon pagbasa sa Genesis 22.Genesis 22Gisugo si Abraham sa Paghalad kang Isaac1Unya- wala madugay gisulayan sa Dios si Abraham ug gitawag siya, “Abraham!” Ug si Abraham mitubag, “Ania ako.”2Miingon- ang Dios, “Dad-a si Isaac, ang bugtong mong anak nga imong gihigugma ug lakaw ngadto sa yuta sa Moria. Ihalad siya pinaagi sa pagsunog kaniya didto sa bukid nga itudlo ko kanimo.”3Busa sayo sa pagkabuntag nangahoy si Abraham alang sa halad. Gisangonan niya ang iyang asno ug gipakuyog niya si Isaac ug ang duha niya ka ulipon. Mipadulong sila sa dapit nga gisulti kaniya sa Dios. Gisulayan sa Diyos si Abraham. Iyang gi-testingan. Apan sa King James Version mabasa nato:1And it came to pass after these things, that God did tempt Abraham, and said unto him, Abraham: and he said, Behold, here I am. "Tempt" man ang nakasulat dinhi. Di ba tintal man na? Lahi pud nang testing di ba? Hmm... Pero sagdi nalang, tunlon nalang nato ni, kabalo naman ta unsa ka bati, unsa ka amateur ang tagsulat niining Genesis, dili nalang ta mahibulong nga pwerte kalibog sa nakasulat dinhi.“Dad-a si Isaac, ang bugtong mong anak nga imong gihigugma ug lakaw ngadto sa yuta sa Moria. Ihalad siya pinaagi sa pagsunog kaniya didto sa bukid nga itudlo ko kanimo.”Uy, bugtong anak ba diay si Isaac? Nga duna namay anak si Abraham nga maguwang ni Isaac! Dili lang parehas ang ilahang inahan kay si Hagar man ang inahan ni Ishmael. Apan nasipyat ba ang Ginoo dinhing dapita nga ming-ingon si Isaac ang bugtong anak ni Abraham?!Gi-sugo sa Ginoo si Abraham sa paghalad sa iyahang anak pinaagi sa pagsunog! Unsang klase sa Ginoo ang makamando ug ingon ani ka makalilisang ug imoral nga sugo?! Walay lain kung di ang Ginoo sa Bibliya ra gyud!Unsa may gitubag ni Abraham? Ni-unsa man pag-react si Abraham?3Busa sayo sa pagkabuntag nangahoy si Abraham alang sa halad. Gisangonan niya ang iyang asno ug gipakuyog niya si Isaac ug ang duha niya ka ulipon. Mipadulong sila sa dapit nga gisulti kaniya sa Dios. Walay kurat! Sayo sa pagkabuntag nangahoy si Abraham. Wala siya nangutana sa Ginoo, wala siya nasubo, wala siya makurat man lang, wala! Nangahoy sa sayong kabuntagon. Nangahoy!Kung ang Ginoo mosangpit kanimo, higala, atong suking tigpaminaw, kung mo-ingon kanimo ang Ginoo, "ugma, ihalad ang imong bugtong anak pinaagi sa pagsunog." Dili kaha ka molukso sa tumang kahi-ubos ug kalagot ug kahadlok pud kana tanan nagkasagol! Dili kaha ka mangutana man lang ug "ngano man intawn Ginoo?!" Uyon ka ba diay sa "child sacrifice?" Kung ang balaud sa tawo nakapangahas ug himo nga illegal ang "murder," ang "child sacrifice." Ngano man nga ang Ginoo, nga tuburan sa gugma ug katarong, makamando man ug "child sacrifice?"Tingali, sa kadtung usa pa ako ka Katoliko nga magtutuo, kung ang Ginoo mosangpit kanako, ug mo-ingon, "ihalad ang imong bugtong anak pina-agi sa pagsunog." Ang ako tingaling tubag kay mao ni: "Pahawa kanako Satanas, ayaw ko ug ilara. Dili ka ang tinuod nga Ginoo kanako. Kay ang akong Ginoo, tuburan sa gugma ug katarong, kaning imong mando, dili gayud kini mahimo niya." -- Mao tingali ni ang akong tubag. Kay biya kuno si Satanas labihang limbungan. Gani, gitintal pa niya si Kristo mismo. Kahinumdom mo sa sugilanon ni Jesukristo nga gi-tintal sa yawa?Ngano man nga si Abraham, wala gani imik! Mao ba kini ang "role model" nga dapat natong sundon? Nga kuno si Abraham, dunay hugot nga pagtuo sa Ginoo nga kung unsay isulti sa Ginoo, walay question, walay kontra, motuman lang gyud dayun?!Nakahinumdom ba kamo sa sugilanon sa Sodoma? Ang Ginoo mingpadayag ngadto kang Abraham sa iyahang plano nga laglagon niya ang tanang tawo sa Sodoma tungod kay silang tanan pulos kuno mangil-ad. Unsay sulti ni Abraham?Genesis 1823Giduol ni Abraham ang Ginoo ug gipangutana, “Laglagon mo ba gayod ang mga matarong uban sa mga makasasala? 24Pananglit adunay 50 ka tawo nga walay sala didto, laglagon mo ba ang tibuok siyudad? Dili mo ba kini pasayloon aron lamang pagluwas sa 50 ka tawo? Nakahinumdom ba kamo niini? Unya dili lamang kana ray pangutana ni Abraham. Nanguta pa gyud siya nga pananglit duna lamay 45 ka-tawo nga matarong, laglagon pa ba kuno gihapon sa Ginoo? Mingpadayun pa gayud siya ug pangutana, pananglit dunay 40, 30, 20 ug 10?Makita nato dinhi nga nabalaka si Abraham sa mga tawo sa Sodoma. Apan sa dihang gipahalad sa Ginoo ang iyahang anak nga si Isaac pina-agi sa pagsunog, walay imik si Abraham! Maayo ni sila pakungon si Abraham ug ang Ginoo. Mga imoral, mga sadista, mga hudlom nga dako!Atong padayunon...Genesis 224Sa ikatulong adlaw sa layo pa si Abraham nakita niya ang dapit. 5Unya giingnan niya ang iyang mga ulipon, “Pabilin kamo dinhi uban sa asno. Kami si Isaac moadto didto aron pagsimba ug mobalik ra unya kami nganhi.”Daghan ang mo-ingon nga kuno, sumala sa nakasulat dinhi, si Abraham kuno nasayod na nga mobalik ra silang duha ni Isaac. Nga dili madayon ug kamatay si Isaac. Kay ming-saad na biya kuno ang Ginoo kang Abraham nga pasanayon niya ang kalitaw ni Abraham sama sa kadaghan sa bitoon sa kalangitan. So kabalo na kuno nga si Isaac dili gyud ipapatay sa Ginoo. Kung mao man galing, unsa pa may gi-testingan sa Ginoo?! Dili na ni test kay kabalo naman ang Ginoo sa resulta?!Padayun ta...Genesis 226Si Isaac maoy gipadala ni Abraham sa sugnod alang sa halad ug siya maoy nagdala sa kutsilyo ug sa kalayo. Unya mipadayon silang duha. 7Wala madugay miingon si Isaac, “Tay!”Si Abraham mitubag, “Unsa man, anak?”Nangutana si Isaac, “Ania ang kalayo ug sugnod, apan hain man ang ihalad nga nating karnero?”8Si Abraham mitubag, “Anak, ang Dios maoy mohatag kanato ug halad.” Ug mipadayon sila sa paglakaw.9Sa- pag-abot nila sa dapit nga gitudlo kaniya sa Dios, gipatindog ni Abraham ang usa ka halaran ug ibabaw niini gibutang niya ang sugnod. Gigapos niya ang iyang anak ug gipahiluna sa halaran ibabaw sa sugnod. 10Unya gikuha niya ang kutsilyo aron patyon na unta niya si Isaac. 11Apan mitawag kaniya gikan sa langit ang anghel sa Ginoo, “Abraham, Abraham!”Mitubag siya, “Ania ako.”12“Ayaw unsaa ang bata,” miingon ang anghel. “Nasayod na ako nga andam ka gayod pagsugot sa Dios, kay wala mo man ihikaw kanako ang imong bugtong anak.”Hmm... Katingalahan! Pagsugod sa Genesis 22, ang Ginoo mismo ang nakig-estorya kang Abraham. Apan dinhi, sa dihang laglagon na unta ni Abraham ang kinabuhi sa iyahang anak nga si Isaac, usa ka anghel sa Ginoo ang mingpakgang kaniya. Ming-ingon ang anghel, "nasayod na ako nga andam ka gayud pagsugot sa Dios." Unsa man kaha diay ni? Dunay anghel nga walay salig ni Abraham. Anghel nga nagduda sa "loyalty" o ba kaha sa pagkamatinumanon ni Abraham? Unya mao nga gipakita sa Ginoo ngadto sa anghel nga matinumanon gyud lagi ni si Abraham?!Propareha man nis sugilanon ni Job uy. Ato unya ning hisgutan si Job pero propareha man gud ni kay kuno si Satanas ug ang Ginoo nagpusta-anay kung tawo ba gyud sa Ginoo si Job. Wala ba kaha nagpusta-anay kining anghel ug ang Ginoo kung motuman ba si Abraham o dili?!Maayo pud ni sila uy, duwa-duwaan lang tawn ang mga tawo. Kung tinuod ba pud lagi ning estoryaha. Dili man gyud tingali ni nato mahisayran kung tinuod ba gayud kini nga nahitabo o ba kaha, kathang isip lamang sa tagsulat.Atong tapuson ang sugilanon...Genesis 2213Mitan-aw si Abraham ug nakita niya ang usa ka laking karnero kansang sungay nasangit didto sa usa ka sampinit. Gikuha niya kini ug gihalad pinaagi sa pagsunog ilis sa iyang anak. 14Ginganlan ni Abraham kadtong dapita ug “Ang Ginoo maoy naghatag.”+ Hangtod karong mga adlawa+ nag-ingon ang mga tawo, “Didto sa bukid sa Ginoo, ang Ginoonaghatag.”+15Gikan sa langit ang anghel sa Ginoo mitawag pag-usab kang Abraham. 16Miingon- siya, “Ang Ginoo nag-ingon, ‘Ipanumpa ko kanimo sa akong ngalan nga panalanginan ko ikaw pag-ayo kay gihimo mo man kini ug wala mo ihikaw kanako ang imong bugtong anak. 17Isaad- ko usab kanimo nga hatagan ko ikawg mga kaliwat nga sama kadaghan sa bituon sa langit ug sa balas sa baybayon. Buntogon sa imong kaliwat ang ilang mga kaaway. 18Ug- mohangyo kanako ang tanang mga nasod nga panalanginan sila ingon nga akong gipanalanginan ang imong mga kaliwat—kay imo mang gituman ang gisugo ko kanimo.’” 19Si Abraham mibalik sa iyang mga sulugoon ug nagkuyog sila pagpauli sa Berseba ug didto sila mopuyo.Sa tuig 2001, dunay dako kaayo nga kaso didto sa Texas, sa Estados Unidos. Usa ka inahan, nga nahibilin sa ilahang panimalay kay ang bana ming-adto nas iyahang trabaho-an. Nahibilin ang maong inahan sa balay kuyog ang lima niya ka mga anak. Ang panu-igon naggikan sa 6 months ngadto sa 7-years old. Makita nato ang dako kaayo nga impluwensya sa Bibliya/Relihiyon sa maong banay, nga ang mga anak gihinganlan nila ug Luke, Paul, John, Noah ug ang bugtong babaye, si Mary, ang 6-months old nga masuso ("baby").Gipakaon sa inahan ug pamahaw ang mga bata ug tagsa-tagsa niya nga gilumsan ang mga bata sa ilahang bath-tub. Tagsa-tagsa, samtang nagkaon pa ang uban sa ilahang pamahaw. Hapit maka-ikyaw si Noah, ang 7-year old apan nadakpan gayud sa inahan, nga si Andrea Yates.Gi-angkon ni Andrea nga kuno dugay na niyang giplano ang paglaglag sa iyang mga anak; duha na ka tuig. Kay kuno wala siya nahimong maayo nga inahan kanila. Ug mao nga wala magtubo ang mga bata sa matarong."It was the seventh deadly sin. My children weren't righteous. They stumbled because I was evil. The way I was raising them, they could never be saved. They were doomed to perish in the fires of hell." Unsa may sulti sa bana?“The Bible says the devil prowls around looking for someone to devour. I look at Andrea, and I think that Andrea was weak,”Makapangagot ta sa atong mga ngipon kung makadungog ta niining estoryaha. Wala koy igo nga pulong aron paghulagway kung unsa ka ngil-ad kining maong hitabo. Kung unsa ka ngil-ad ang nabuhat sa inahan. Ug unsa pud ka delusional ang bana; nga ming-basol sa yawa.Kung kining mga tawhana, nagtamod sa Bibliya nga maoy ilahang giya sa pagpuyo. Unya makabasa sila sa sugilanon ni Abraham ug ni Isaac. Si Abraham walay imik, walay pangutana, minggapos sa iyang anak ug mingti-on sa kutsilyo aron laglagon ang kinabuhi ni Isaac. Kay ngano gani? Sugo sa Ginoo!Si Andrea Yates minglaglag sa iyang mga anak -- kini matud pa sa bana tungod sa yawa!Unsaon man kuno nato paghukom kung ang tingog sa sulod sa atong mga ulo gikan ba sa Ginoo o gikan ba sa Yawa? Nga ang Ginoo capable man, hanas man, nga makamando ug mangil-ad kaayo nga mando?!Unya mao ni, ang sugilanon ni Abraham ug Isaac naa sa mga children's books? Naa sa mga colorful kaayo nga mga Bible Stories books para sa mga bata?! Mao ni ang morality nga gi-promote sa Bibliya?!May, 2003, sa Texas gihapon. Deanna Laney, gipatay niya ang iyang 8-year old nga anak nga si Joshua kay kuno gipili siya sa Ginoo nga saksi alang kaniya. Gipatay pud niya ang 6-year old niya nga anak nga si Luke. Ang 14-month old nga baby nga si Aaron, mingsurvive, apan duna nay brain damage karon.Unsay klase sa Ginoo ang makamando ug sama niini?! Ug kung duna man gyuy Ginoo nga nagtan-aw kanato, nganong mingtugot man lang siya nga mahitabo kini? Unsang klase sa Ginoo ang makapanghas ug apong sa mga tawo nga makabuhat ug ingon ani ka ngil-ad? Ginoo nga tuburan sa gugma ug sa katarong?! Unsa ning Ginooha, wala ni makakaon sa bunga sa kahoy nga naghatag sa kahibalo sa unsay maayo ug unsay dautan?! Kining Ginooha, mao ni dapat nga silutan nato! Tungod kay wala siya mingkaon sa bunga sa maong kahoy! Mao nga wala na hinuon siya kahibalo kung unsay maayo ug unsay dautan!Si Andrea Yates ug Deanna Laney pulos nangapriso pinasubay sa balaud. Apan pulos pud gi-labelan ug "mentally ill." Duna kunoy deperensya sa utok. Apan si Abraham, matarong nga tawo. Si Abraham matinumanon sa Ginoo. Si Abraham amahan sa mga sumusunod, amahan sa mga magtutuo.Kinahanglan nato hukman si Abraham, "life imprisonment" ang sakto nga hukom. Sige, pwede nato siya i-pardon, kung i-diagnose nato siya dapat nga dunay "mental illness." Dili siya angayan nga sundon. Dili intawn siya mamahimong "role model." Usa ka tawo nga mingsunod lang sa walay pag-pangutana ug pagduda sa mga tingog nga nadungog niya sulod sa iyang ulo.Palihug mga higala, gihangyo ko kamo, palihug lang, nanawagan ko: ayaw intawn mo pagpadala sa mga linlang sa ubang tawo. Mga estorya nga botbot. Pagkat-on kamo ug pagkamatuki-on nga pangisip ug ang pagkamadudahon. Ayaw itugot nga inyong igahin ang bililhon kaayo ninyo nga panahon, kadasig ug inyong salapi sa mga negosyo sa mga simbahan. Duna moy tagsa-tagsa ka mga utok, tagsa-tagsa ka pangisip, palihug, gamita intawn ninyo.Kini ug uban pa, ang atong hisgutan sa sunod nga mga episodes dinhi sa atong programa.Kung intersado mo sa pag explore niini, ayaw kalimot ug Subscribe ug share niini. Para ato ning tanan.Dinhi lang usa, hangtud sa sunod higayon. Daghang salamat.Question everything. 

Kumusta mga higala, lain na pud nga episode sa atong programa nga Bag-ong Dan-ag.Kini nga programa dedicated para sa pag-usbaw sa atong critical thinking (pagkamatukion nga pangisip) ug ang skepticism (pagkamadudahon) sa atong katilingbang Pilipinhon ilabi na gyud kitang mga Bisaya ug labaw pa gyud para sa atong mga kabatan-unan karon.Para ni ilabi na gyud sa kadtung mga batan-un nga gipangpugos ug pasimba sa ilang mga ginikanan. Gipangpugos ug pasilbi sa mga simbahan. Para inyo ni. Ayaw mo kahadlok, ayaw mo ka-ulaw ug tawag sa atong programa. Safe space ni para ninyo. Pangutana mo. Ipadayag ang inyong mga hunahuna, mga kabalaka ug uban pa kabahin sa mga pagtuotuo sa inyong mga pamilya. Anonymous man ta dinhi. Ayaw itug-an ang tinuod ninyo nga pangalan. Ayaw i-butyag ang inyong identity. Wala koy paki kung kinsa man galing mo. Ani-a ta dinhi aron pagtuki, paglantugi niining mga pagtuotuo sa atong katilingban.Ang Bag-ong Dan-ag kay Internet live show ni siya sa YouTube. Kung diin pwede maka-participate ang mga naminaw pina-agi sa pagtawag gamit sa computer o cellphone apan walay bayad. Libre kini. Kung kinsa tong ganahan motawag, mao ni ang link: http://bit.ly/danagtvcall. Ang atong live show kada semana ni siya matag adlaw nga Huwebes, sa alas 7am hangtud sa 8am.Padayun ta karon sa lain na pud nga sugilanon nga mabasa nato sa libro sa Genesis. Karong adlawa atong basahon ang sugilanon mahitungod sa karaang siyudad sa Sodoma ug Gomora (Sodom and Gomora). Kini atong mabasa sa Genesis 19. Apan sa dili pa na, ato usang basahon ang nahiunang kapitolo, kini apas sumpay sa estorya nga naglambigit kang Abraham ug kang Sarai.Genesis 18Usa ka Anak nga Lalaki ang Gisaad ngadto kang Abraham1Ang Ginoo mipakita kang Abraham didto sa sagradong mga kahoy ni Mamre. Naglingkod si Abraham sa pultahan sa iyang tolda sa udtong tutok. 2Sa- paglantaw niya sa unahan, nakita niya ang tulo ka tawo nga nagbarog. Busa midagan siya aron pagtagbo sa mga tawo ug mihapa siya sa yuta ug 3miingon, “Sir, andam ako sa pag-alagad kaninyo busa hapit intawon kamo sa akong balay. 4Tugoti nga magpakuha akog tubig aron makahimasa kamo ug makapahulay kamo dinhi ubos niining kahoy. 5Magkuha akog pagkaon aron mabaskog kamo ug makapadayon sa inyong panaw. Andam ako pag-alagad kaninyo kay mianhi man kamo sa akong balay.”Sila mitubag, “Kon mao kana, buhata ang imong giingon.”Ang ginoo mipakita kuno kang Abraham. Si Abraham kuno nakakita ug tulo ka tawo nga nagbarog. Mihapa kuno siya sa yuta og mihangyo kanila nga mohapit sa iyahang balay. So simple nga pagsabot, pasabot ba kini nga ang Ginoo kay usa sa tulo ka tawo nga nahimamat ni Abraham? Mingpakita man kuno ang ginoo kang Abraham, unya ang sumpay sa maong pagsaysay kay mao dayun kini, nga nakakita si Abraham ug tulo ka tawo. Medyo libog man ni ug pwede nga ma-interpret nato nga usa sa mga tawo ang ginoo, apan pwede ra pud nga dili. Kay basin humana ug pakita ang ginoo kang Abraham. Unya basin nga gipahimangnuan siya kabahin niining tulo ka tawo. Nga basin ming-ingon ang ginoo kaniya nga duna koy tulo ka tawo nga ipahimamat nako kanimo. Kay ngano man nga minghapa man dayun sa yuta si Abraham. Dili man tingali na mao ang customs sa kaniadto nga panahon, nga kung duna kay masugatan nga tulo ka tawo, nga mohapa ka dayun sa yuta! Medyo libog.6Midali si Abraham pagsulod sa tolda ug giingnan niya si Sara, “Pagkuhag usa ka sako sa imong labing maayong harina ug paglutog pan. Dalia kini paghimo.” 7Unya midagan si Abraham ngadto sa kahayopan ug nagpili siyag nating baka nga tambok ug humok pa ug gihatag niya kini sa iyang ulipon; gidali usab kini paghikay sa ulipon. 8Unya nagkuha si Abraham ug keso, lab-as nga gatas ug karne ug gidulot niya kini sa mga tawo. Samtang nagkaon sila, nagbarog siya duol kanila ubos sa kahoy.9Unya nangutana sila kaniya, “Hain man ang imong asawa nga si Sara?”“Anaa sa sulod sa tolda,” mitubag siya.10Ang- usa kanila miingon, “Isaad ko kanimo nga mobalik ako sa sunod tuig. Nianang panahona, ang imong asawa si Sara manganak ug batang lalaki.”Ma-abi-abihon kaayo si Abraham da! Unya ang usa sa mga tawo, mingsaad nga mobalik sunod tuig. Ug nga kuno, manganak anang panahona si Sara. Daghan ang mo-ingon nga mao ni ang ginoo. Ang ginoo gyud ang nagsakuban nga kuno tawo ang usa sa tulo ka mga tawo nga nahimamat ni Abraham. O ba kaha, manghuhula kining usa nila. Makakita tingali siya sa future. No? Manghuhula. Ug basin pa gani, mananabang pa gayud. Kay nganong mobalik man siya inig manganak na si Sara? Manghuhula ug mananabang pa gayud. Gamit ning tawhana.Si Sara diay namati didto sa pultahan sa tolda luyo kang Abraham. 11Si Abraham ug si Sara tigulang na kaayo ug si Sara wala na abti sa iyang binulan. 12Busa- mikatawa si Sara sa iyang kaugalingon ug miingon, “Karon nga tigulang na ako ug tigulang na usab ang akong bana, unsaon man namo pagpanganak?”13Unya nangutana ang Ginoo kang Abraham, “Nganong mikatawa man si Sara ug miingon, ‘Makabaton pa ba gud kog anak nga tigulang na man ako kaayo?’ 14Aduna- ba goy dili mahimo sa Ginoo? Sa sunod tuig mobalik ako kaninyo ug si Sara manganak ug batang lalaki.”15Gilimod kini ni Sara kay nahadlok man siya. Miingon siya, “Wala ako mokatawa, uy.”Apan ang Ginoo mitubag, “Mikatawa ka.”O, unsa man ning nakasulat dinhi? Ang ginoo nangutana kang Abraham! Apil gyud diay sa estorya ang ginoo?! Usa gyud tingali siya sa tulo? Lain na pud nga pagkadanghag sa author o sa editor niining libroha no. Nagdanghag lang gyud.Minglimud kuno si Sara. Ngano kaha nga nahadlok man siya? Kung wala sila nakabantay nga ginoo diay ning nangutana, nganong nahadlok man siya? Natural, kung ingon ana na ka katigulang, unya dunay mo-ingon nimo nga manganak ka, mokatawa ka gayud! Unya karon, minglimud siya kay kuno nahadlok siya.Laing problema: gi-unsa man paghibalo sa tagsulat niining maong libro nga ang ginoo diay to ang usa sa tulo ka mga tawo? Unya nakabalo pa gyud siya nga naminaw diay si Sara sa may pultahan.Nag-ampo si Abraham alang sa Sodoma16Unya mibiya ang mga tawo ug miadto sa usa ka dapit diin makita nila sa ubos ang Sodoma. Mikuyog si Abraham aron pagpagikan kanila. 17Ang Ginoo miingon, “Dili ko ikatago gikan kang Abraham ang akong buhaton. 18Ang iyang mga kaliwat mahimong dako ug gamhanang nasod ug pinaagi kaniya panalanginan ko ang tanan nga nasod sa kalibotan.+ 19Gipili ko siya aron sugoon niya ang iyang mga anak ug ang iyang umaabot nga panimalay sa pagtuman sa akong mga sugo pinaagi sa pagbuhat sa husto ug matarong. Kon buhaton nila kini, buhaton ko kaniya ang tanan nga akong gisaad.”20Unya miingon kang Abraham ang Ginoo, “Hilabihan na ang mga mulo batok sa Sodoma ug sa Gomora ug ang ilang sala dako kaayo. 21Busa moadto ako aron susihon kon tinuod ba ang mga mulo nga akong nadungog.”Ani-a na usab! Gi-unsa kaha paghibalo sa tagsulat niining maong sugilanon unsay gihunahuna sa ginoo? Gidiktar ni tanan sa ginoo ngadto sa tagsulat? Kung gidiktar man lang gani, nganong libog man kaayo ni pagkasulat? Ug nganong daghan man ug sayop ug mga nagkasumpaki nga mga bersikolo? O dili ba kaha, kathang-isip lamang kini. Mga estorya-estorya lang gud sa karaan. Mga legends, mga myths? Asa kaha niini ang mas duol sa tinuod? Isip isip mga kahigalaan.Ang ginoo kinahanglang nga magpakatawo ug mo-adto sa Sodoma ug Gomora aron pagsusi kung unsay kahimtang didto? Wala ba ang Bibliya mismo mag-ingon nga kuno ang ginoo anaa sa tanang dapit? Omnipresent? Present everywhere? Apan dinhi, pagkatawhanon gud ani? Mo-adto kuno siya ug susihon niya kung tinuod ba ang iyang mga nadunggan nga mga mulo?Tawhanon gyud kaayo ning ginooha. Matunglohon, propareha ug dagway nato, makalakaw, maka-estorya, makadungog ug makakita ug masayop pud. Tungod ba kaha kini kay mugnamugna lamang kini sa tawo? Kathang-isip lamang?22Unya mibiya ang duha ka tawo ug mipadayon paingon sa Sodoma apan nagpabilin ang Ginoo uban kang Abraham. 23Giduol ni Abraham ang Ginoo ug gipangutana, “Laglagon mo ba gayod ang mga matarong uban sa mga makasasala? 24Pananglit adunay 50 ka tawo nga walay sala didto, laglagon mo ba ang tibuok siyudad? Dili mo ba kini pasayloon aron lamang pagluwas sa 50 ka tawo? 25Sa walay duhaduha dili mo gayod patyon ang mga walay sala uban sa mga makasasala. Dili mo kana mabuhat! Kay kon buhaton mo kini, ang mga walay sala mahiagom sa silot uban sa mga makasasala. Dili kana mahitabo! Ang Maghuhukom sa tibuok kalibotan kinahanglang magbuhat sa angay gayod.”26Ang Ginoo miingon, “Kon makakaplag akog 50 ka tawo nga matarong didto sa Sodoma, dili ko silotan ang tibuok siyudad tungod lamang kanila.”27Unya miingon na usab si Abraham, “Ginoo, pasayloa nga mangahas ako pagpadayon sa pagpakigsulti kanimo. Tawo lamang ako ug walay katungod pagsulti bisan unsa. 28Apan tingalig aduna lamay 45 ka tawo nga matarong didto inay 50. Laglagon mo ba ang tibuok siyudad tungod lang kay kulang ug lima?”Ang Ginoo mitubag, “Dili ko laglagon ang siyudad kon makakaplag akog 45 ka tawo nga matarong.” 29Unya miingon na usab si Abraham, “Tingalig 40 ra ka tawo ang matarong.”Ang Ginoo mitubag, “Dili ko laglagon kini kon adunay 40 ka tawo nga matarong.”30Si Abraham miingon, “Ayaw intawon kasuko, Ginoo, nga mopadayon ako sa pagsulti. Pananglit 30 lamang ka tawo sila?”Ang Ginoo mitubag, “Dili ko laglagon kini kon makakaplag akog 30 ka tawo.”31Miingon si Abraham, “Pasayloa intawon ako, Ginoo, nga mangahas ako pagpadayon sa pagpakigsulti kanimo. Pananglit makakaplag ka lamag 20 ka tawo?”Ang Ginoo mitubag, “Dili ko laglagon ang siyudad kon makakaplag akog 20 ka tawo.”32Si Abraham miingon, “Ayaw intawon kasuko, Ginoo, niining kataposan kong pagsulti. Pananglit aduna lamay napulo nga imong makaplagan, unsa may mahitabo?”Ang Ginoo mitubag, “Dili ko kini laglagon kon adunay napulo.” 33Human siya makigsulti kang Abraham, mibiya ang Ginoo ug mipauli si Abraham.Kaning dapita kay ang pagka-drama lang gyud! Kung nakig-estorya ka sa ginoo, ingon ani kaha ang imong pagpakig-estorya? Murag unrealistic man kaayo ni uy! Gikan sa 50 hangtud naabot sa 10, parehas ra nga pangutana.Dili kuno laglagon sa ginoo kon dunay napulo ka matarong nga makaplagan sa ginoo. Pila man kaha diay ang limit? Unya ngano man pud nga dunay limit? Kung dunay limit sa maong siyudad, nganong sa kadto ra man pud nga siyudad? Nganong localized man kaayo ang panan-aw sa ginoo? Narrow ra kaayo? Nganong siyudad man? Dili barangay? Dili baryo? Dili nasud? Dili ang kalibutan? Nangita lang gyud siya ug bikil!? Nangita lang gyud siya ug excuse aron nga makapasakit ug tawo?Unya, sa unahan niining maong sugilanon, naa diay si Lot didto! Ang paryente ni Abraham! Kahinumdom mo ni Lot!? Naa diay siya didto. Unya atong mabasa unya nga matarong si Lot. Ug si Lot ug ang iyang asawa ug ubang paryente, gipa-eskapo sa ginoo. Ngano man?! Kay tungod matarong kuno sila! Uy duna pa diay matarong didto?! Ngano man nga gipadayon niya ang iyahang tantrums?! Nganong gilaglag man lagi niya ang mga tawo didto maskin tuod nga duna pay pipila ka matarong nga nahibilin?!Genesis 19Ang Pagkamakasasala sa mga Tawo sa Sodoma1Sa pag-abot sa duha ka anghel didto sa Sodoma nianang pagkagabii, naglingkod si Lot didto sa ganghaan sa siyudad. Sa pagkakita gayod niya sa duha ka tawo, mitindog siya ug misugat kanila. Mihapa siya sa ilang atubangan 2ug miingon, “Ania ako aron pag-alagad kaninyo. Kon mahimo hapit kamo sa akong balay. Makapanghimasa kamo didto ug adto matulog. Ugma sa buntag makapadayon ra kamo sa inyong panaw.” Apan mitubag sila, “Daghang salamat na lang. Anhi ra kami matulog dinhi.”3Apan mipadayon gayod si Lot sa pagdapit kanila ug sa kataposan miuban sila kaniya ngadto sa iyang balay. Nagpaluto si Lot ug pan nga walay patubo ug naghikayg maayong pagkaon alang kanila ug nangaon sila.Bisaya kaayo nga estorya no! Gi-agda sila ni Lot unya ming-ingon sila nga "thanks, but no thanks." Gipugos ni Lot hangtud nga mingsugot sila. Pagaka-bisaya gyud! Kung mo-ingon mo nga gi-dikta pa ni sa ginoo ambot nalang ninyo! Pagkamabaw gyud intawn sa inyong "bar" sa inyong "minimum limit" kung unsay tinuod ug unsay estorya-estorya lamang.4Sa wala pa manghigda ang mga bisita ni Lot, ang iyang balay gilibotan sa tanang mga lalaki sa Sodoma, batan-on ug tigulang. 5Gitawag- nila si Lot ug gipangutana, “Hain ba ang mga lalaki nga anaa matulog sa imong balay? Dad-a sila sa gawas aron makighilawas kami kanila.”6Si Lot migula ug gisirhan niya ang pultahan. 7Miingon siya kanila, “Mga higala, ayaw intawon ninyo himoa ang maong mangil-ad nga buhat! 8Kon gusto kamo aduna akoy duha ka anak nga dalaga. Dad-on ko sila nganha kaninyo ug kamo nay mahibalo kanila. Apan ayaw intawon ninyo hilabti kining mga tawhana kay mga bisita ko sila ug kinahanglan nga panalipdan ko sila.”Ani-a na mga higala, ang dako nga punto sa maong estorya! Gidiga ni Lot ang iyahang duha ka mga anak nga dalaga ngadto sa mga tawo. Iyang gipanalipdan ang mga bisita niya, mga tawo nga wala niya hi-ilhi. Ug iyang gilawg ngadto sa mga tawo ang iyang kaugalingong mga anak!Kung matarong, kung moral nga pagkatawo ang inyong tan-aw ni Lot?! Ambot ninyo! Maayo pag na-apil mo sa mga gipanglaglag didto sa Sodoma ug Gomora kung mao man galing! Kay pagka-imoral gyud sa gibuhat ni Lot! Unsa man kuno ang atong makutlo nga pagtulon-an niini?! Mao ni ang example sa morality sa Bibliya?! Basa mog Shakespeare uy! Mao ni ang giya sa pagpuyo sa kalibutan?! Ang Bibliya?! Purbida!9Apan miingon sila, “Ayaw pagpanghilabot sa among pagabuhaton. Dili ka baya taga dinhi. Kinsa ka ba nga magbuot kon unsay among himoon? Ayaw kamig babagi aron dili ka mahiagom sa labi pang mangil-ad nga kadaot.” Unya gitulod nila si Lot ug misaka sila aron gub-on ang pultahan. 10Apan gibira si Lot sa duha ka tawo nga didto sa sulod ug gisirhan nila ang pultahan. 11Unya- gibutaan nila ang tanang tawo didto sa gawas aron dili na sila makatultol sa pultahan.Ambot lang ninyo ha pero kung naa ko didto, kung usa ko sa mga nabutaan. Manuktok gihapon tingali ko sa pultahan. Gani, mahikapan ug makaplagan ra gihapon nako ang pultahan. Manghasi na hinuon ko gani ug samot kay ngano man kuno nga nabuta lang ko ug kalit. Mosamot na hinuon ko ug kalagot! Pero mao ni ang nahimong solution sa ginoo niining taknaa? Ginoo man kaha ka? Dili pwede maskig gibutangan ba ron niya ug babag nga dili makita aron dili makasulod kining mga tawhana?! O dili ba gipa-ulan ug kusog o bagyo ba kaha?! Gibutaan gyud?! Makasulbad kaha ni sa problema?! Hmm, mura mag tawhanon kaayo ni nga sulbad. O ba kaha, naive ra kaayo ang nagsulat niini nga nangutana siya hmm, unsaon kaha ni pagsulbad, ah butaan na sila human!Gibiyaan Nila ni Lot ang Sodoma12Si Lot gipangutana sa duha ka tawo, “Aduna ka bay kauban dinhi? Dad-a ang imong mga anak ug ang tanan mong mga sakop niining siyudad ug pamiya kamo dinhi 13kay laglagon namo kining dapita. Gidungog sa Ginoo ang makalilisang mga mulo batok sa katawhan niining siyudara ug gipadala kami niya aron paglaglag sa Sodoma.”14Unya giadto ni Lot ang mga pamanhonon sa iyang mga anak ug giingnan sila, “Biya kamo dayon niining dapita kay laglagon kini sa Ginoo.” Apan nagtuo sila nga nagtiaw lamang siya.15Sa pagkakaadlawon, giapura si Lot sa mga anghel pagbiya sa siyudad. Miingon sila, “Pagdali! Dad-a ang imong asawa ug ang duha mo ka anak nga dalaga ug biya kamo dinhi aron dili kamo maangin sa pagkalaglag sa siyudad.” 16Apan- naglanganlangan gihapon si Lot. Busa siya ug ang iyang asawa ug duha ka anak nga dalaga gipugos pagdala sa duha ka tawo ngadto sa gawas sa siyudad. Gibuhat nila kini kay ang Ginoo naluoy man kang Lot. 17Sa pagbiya na sa mga anghel kanila didto sa gawas sa siyudad, miingon ang usa ka anghel, “Dagan kamo aron kamo maluwas! Ayaw kamo paglingi ug ayaw paghunong sa walog. Dagan ngadto sa kabungtoran aron dili kamo mangamatay.”18Apan si Lot mitubag, “Kon mahimo dili kami moadto didto. 19Giila ko nga dako kag gikatabang kanako. Salamat kaayo sa pagluwas mo kanako. Apan layo kaayo ang kabungtoran ug hiapsan ako sa kadaot ug mamatay ako sa dili pa makaabot didto. 20Busa paadtoa ako nianang gamayng lungsod sa unahan aron maluwas ako.”21Ang anghel mitubag, “Uyon ako sa imong hangyo. Dili ko iapil paglaglag kanang lungsora. 22Hala, dagan na! Wala akoy mahimo sa dili ka pa moabot didto.”Kadtong lungsora gitawag ug Zoar kay giingon man ni Lot nga gamay ra kini.Nahadlok si Lot nga mahi-apsan kuno sa kadaot?! Kabalo diay siya kung unsay pagabuhaton sa ginoo sa maong siyudad? O laglagon kuno niya ang tanang molupyo didto, apan wala man tingali kalibutan si Lot kung sa unsa nga paagi? Matumba lang ba ug kalit? Mawad-an lang ug ginhawa? Kan-on ba ron sa yuta? Lunopan ba? Wala man tingali siya masayod?Unya kining kabahin sa Zoar, nga maoy gidaganan ni Lot. Gitawag ni ug Zoar kay kuno gitawag man ni Lot nga gamay ra kini. Kay sa Hebrew diay kuno, ang pulong nga "Tso'ar" nagpasabot man ug "gamay"; "insignificant." So mao kuno nga ang lugar gitawag ug Zoar. Sa ato pa, mao kintahay ni ang legend sa lungsod nga ginganlan ug Zoar. Alegre ani, kakataw-anan pud ani uy!Ang Pagkalaglag sa Sodoma ug sa Gomora23Sa pagsubang na sa adlaw ug nakaabot na si Lot sa Zoar, 24gipaulanan- sa Ginoo ug nagsigang asupre ang Sodoma ug ang Gomora. 25Gilaglag sa Ginoo kining mga siyudara ug ang tibuok walog lakip ang tanang mga tawo sa mga siyudad ug ang mga tanom niadtong dapita. 26Apan- ang asawa ni Lot nga nagsunod kaniya milingi ug nahimo siyang haligi nga asin.Mao ni mga kahigalaan, ang popular kaayo nga estorya no, nga minglingi ang asawa ni Lot, aron tingali nga makakita ug naunsa ang Sodoma ug Gomora, ug siya nahimo hinuon nga haligi nga asin.Ang mga magtutuo niining Bibliya mingdepensa, nga kuno nagmasupakon ang asawa ni Lot, wala siya mingtuman sa hingpit sa sugo sa ginoo, nga ikyas kamo ug ayaw ug lingi balik. Mao nga gisilutan siya. Ang silot, nahimo siyang haligi nga asin.Ang uban pud mingdepensa, nga kuno ang pulong sa Hebrew nga na-translate ug "look back" o lingi, kay kuno dili lamang nagahulogan ug "tan-aw balik" apan nagahulogan pud nga ang pag-igsapayan, pag-hunahuna; "to regard or to consider." Mura ba kuno ba ug nga gisayangan ang asawa ni Lot sa iyahang kinabuhi sa mang siyudad. O ba kaha wala pa siya naka-let-go. Mura bag konectado pa siya sa maong siyudad. Mao nga gisilotan siya sa ginoo. Ang silot, nahimo siyang haligi nga asin.Niining puntoha, dili na ko mahibulong, nga kining matunglohon ug putong nga ginoo, mingsilot sa asawa ni Lot tungod lamang sa paglingi. Kaning mga nagpatugatuga pa gyud ug esplikar kung unsay gipasabot niining maong sugilanon, kung unsay hunahuna sa ginoo nganong gibuhat kini niya, ayaw nalang mo uy. Undanga na ninyo. Dili na kinahanglan ug esplinasyon kay klaro na kaayo unsa ka hudlom kining maong ginooha! Genocidal maniac! Ganahan gyud ni siya nga duna siyay masilotan, duna siyay matunglo ug sa kani nga higayon, duna siyay mapatay!27Sayo sa pagkabuntag, midali pag-adto si Abraham sa dapit diin nagbarog siya uban sa Ginoo. 28Milantaw siya sa Sodoma ug sa Gomora ug sa tibuok walog ug nakita niya ang aso nga nag-utbo, sama sa aso nga gikan sa usa ka dako kaayong hudno. 29Apan sa paglaglag sa Dios sa mga siyudad sa walog wala niya hikalimti si Abraham ug gipaikyas niya si Lot sa kadaot.Kaluoy pud intawn ni Lot. Kung tinuod man galing nga nahitabo kining maong sugilanon, kaluoy pud intawn. Apan laing pangutana, nganong wala man minghisgut si Lot sa ginoo kabahin sa nahitabo sa iyahang asawa? Wala man lang gani siya nangutana? Mura man lang ug nakalimot siya unsay nahitabo? Wala ko matagbaw sa ending. Unsatisfactory para kanako ang ending dinhi. Walay explinasyon, wala tanan.Atong mahinumdoman nga gilunopan sa ginoo ang tibuok kalibutan aron pagpapas sa mga mangil-ad nga mga tawo sa panahon ni Noah. Gi-apil pa gani niya ang tanang mga mananap. Apan nawala ba ang kangil-ad sa tawo? Wala gayud. Dinhi sa sugilanon sa Sodoma ug Gomora, ani-a na pud. Ang ginoo naglagot na pud ug gipang-laglag niya ang mga tawo sa duha ka siyudad.Ngano kaha gyud, ngano kaha ug wagtangon lang diay sa ginoo ang kadautan dinhi sa kalibutan? Ang kangil-ad sa panghunahuna ug binuhatan sa tawo? Ngano man kaha diay ug pulos lang unta ta buutan?Mabasa nato sa Revelation 21:Ang Bag-ong Langit ug ang Bag-ong Yuta3Ug- nadungog ko ang usa ka kusog nga tingog nga nagsulti gikan sa trono, “Karon ang puloy-anan sa Dios ania na sa katawhan.+ Magpuyo na siya tipon kanila ug sila mahimong iyang katawhan. Ang Dios makig-uban kanila ug siya mahimo nga ilang Dios.+ 4Pahiran- niya ang ilang luha ug wala nay kamatayon o kasubo, paghilak o kasakit kay nahanaw na man ang daang mga butang.”Unsa may gihuwat niining ginooha? Makamugna man diay siya ug lugar o puluy-anan nga wala nay kamatayon o kasubo, wala nay paghilak o kasakit, unsa pa man iyang gipaabot? Nganong nagpuyo pa man gyud ang tawo niining kalibutana? Nganong duna may dautan o ngil-ad? Nganong gitugot man niya nga ang tawo magsakit ug magsubo ug maghilak ug mamatay? Nga pwede ra man diay unta nga wala lang kini? Aron lang gyud sa iyahang kalingawan? Malipay siya nga mag-apong sa mga tawo nga magsakit ug mag-agulo? Sadistaha pud ani gud niya?!Pagka-daghang pangutana!!Apan duna pay laing posibilidad mga higala. Dunay pa intawn lain nga posibilidad. Nga kining mga sugilanon sa Bibliya, pulos lamang kini kathang-isip sa mga tawo kani-adto nga mga mas ignorante pa kaysa kanato karon nga nangita lang intawn ug eksplinasyon sa kalibutan; sa pagpuyo nga kalibutanon. Nangita ug giya sa pagpuyo sa kinabuhi. Nangita ug giya ug unsaon nga makontrol ang katawhan ug nga magkahi-usa ang mga tawo. Para nako, mao kini ang mas lig-on nga posibilidad, mas logical, mas reasonable tungod kay dili lamang ang Bibliya ang mingtungha niining kalibutana apan duna pay daghang libro nga proparehas sa Bibliya. Dunay mga libro sa Vedas, sa ancient India. Dunay mga karaang mga panulat sa ancient China. Dunay mga karaang mga panulat sa ancient Egypt, sa Aztec, sa Nordic, ug uban pa.Lapas nas duha ka libo ka tuig, wala pa gihapon kitay lig-on nga proweba, o ebidensya man lang gani, nga napakita nga ang Bibliya mao basi sa nakasulat niini. Wala gyud. Kay kung naa pa, hagbay ra unta ni napahimutang nga isyu. Wala na untay isyu. Dili na unta ko kinahanglan pa mag-live-show dinhi. Sulbad na unta ang pangutana kung duna bay ginoo, asa aning mga ginooha ang tinuod, asa aning mga tuotuo o relihiyon ang sakto? Sulbad na unta.Mga higala, ayaw intawn mo pagpadala sa mga linlang sa ubang tawo. Mga estorya nga botbot. Pagkat-on kamo ug pagkamatuki-on nga pangisip ug ang pagkamadudahon. Ayaw itugot nga inyong igahin ang bililhon kaayo ninyo nga panahon, kadasig ug inyong salapi sa mga negosyo sa mga simbahan. Duna moy tagsa-tagsa ka mga utok, tagsa-tagsa ka pangisip, palihug, gamita intawn ninyo.Kini ug uban pa, ang atong hisgutan sa sunod nga mga episodes dinhi sa atong programa.Kung intersado mo sa pag explore niini, ayaw kalimot ug Subscribe ug share niini. Para ato ning tanan.Dinhi lang usa, hangtud sa sunod higayon. Daghang salamat.Question everything. 

Kumusta mga higala, lain na pud nga episode sa atong programa nga Bag-ong Dan-ag. Kini nga programa dedicated para sa pag-usbaw sa atong critical thinking (pagkamatukion nga pangisip) ug ang skepticism (pagkamadudahon) sa atong katilingbang Pilipinhon ilabi na gyud kitang mga Bisaya ug labaw pa gyud para sa atong mga kabatan-unan karon.Para ni ilabi na gyud sa kadtung mga batan-un nga gipangpugos ug pasimba sa ilang mga ginikanan. Gipangpugos ug pasilbi sa mga simbahan. Para inyo ni. Ayaw mo kahadlok, ayaw mo ka-ulaw ug tawag sa atong programa. Safe space ni para ninyo. Pangutana mo. Ipadayag ang inyong mga hunahuna, mga kabalaka ug uban pa kabahin sa mga pagtuotuo sa inyong mga pamilya. Anonymous man ta dinhi. Ayaw itug-an ang tinuod ninyo nga pangalan. Ayaw i-butyag ang inyong identity. Wala koy paki kung kinsa man galing mo. Ani-a ta dinhi aron pagtuki, paglantugi niining mga pagtuotuo sa atong katilingban.Ang Bag-ong Dan-ag kay Internet live show ni siya sa YouTube. Kung diin pwede maka-participate ang mga naminaw pina-agi sa pagtawag gamit sa computer o cellphone apan walay bayad. Libre kini. Kung kinsa tong ganahan motawag, mao ni ang link: http://bit.ly/danagtvcall. Ang atong live show kada semana ni siya matag adlaw nga Huwebes, sa alas 7am hangtud sa 8am.Announcements: Duna na tay twitter account: https://twitter.com/BagongDanag. So palihug ug follow nato sa twitter kay mao ni ang atong primary nga pama-agi aron maka pahibalo ko ninyo ug mga impormasyon kabahin sa atong programa.Duna sab tay Quora nga account: https://www.quora.com/profile/Juan-De-La-Cruz-62. Atong gigamit ang Quora aron sa pagsangyaw ug pag-abot sa uban natong mga higala nga dunay mga specific nga mga pangutana kabahin sa relihiyon ug uban pa. Duna na tay pipila ka mga tubag didto sa Quora nga pwede ninyo mabasa. Ug kung duna tay makit-an didto nga nindot nga topic, aw basin mamahimo kini nga topic para sa atong live show dinhi sa YouTube.So padayun ta karon mga higala sa mga estorya dinhi sa libro sa Genesis. Sa milabay nga episode, atong gihisgutan ang sugilanon ni Noah no ug ang lunop sa tibuok kalibutan.Sa kini nga episode ang atong hisgutan kay kaning estorya sa Tore sa Babel (Tower of Babel). Atong kining mabasa sa Genesis 11.Genesis 11Ang Tore sa Babel1Sa sinugdan may usa lamang ka pinulongan sa tibuok kalibotan. 2Sa pagpamalhin sa mga tawo gikan sa sidlakan, nahiabot sila sa usa ka patag sa Shinar ug mipuyo sila didto. 3Ug nag-ingnanay sila, “Dali! Maghimo kitag tisa ug ipaagi nato kinig kalayo aron mogahi.” Busa nakabaton silag tisa ug aspalto aron ipatapot niini. 4Unya miingon sila, “Karon magbuhat kitag siyudad nga may tore nga sangko sa langit. Himoon tang bantogan ang atong ngalan aron dili kita magkatibulaag sa tibuok kalibotan.”Usa ra kuno ang pinulongan sa tibuok kalibutan. Apan sa milabay nga kapitolo, sa kapitolo 10 sa Genesis, duna may nakasulat nga:Genesis 105Sila maoy mga ginikanan sa mga tawo nga nagpuyo sa kabaybayonan ug sa mga pulo sa dagat. Mao kini ang mga kaliwat ni Japet nga nagpuyo sa ilang nagkalainlaing kabanayan ug kanasoran. Ang matag usa nila ka pundok may kaugalingong pinulongan.Duna man lagi kaugalingong pinulongan ni ang mga kaliwat ni Japet. Atong hinumdoman si Japet ang usa sa mga anak ni Noah, kadtung ming-survive sa lunop bitaw.Genesis 1019hangtod nga ang ilang mga utlanan nagsukad sa Sidon padulong sa Gerar hangtod sa Gaza ug paingon sa Sodoma, Gomora, Adma ug Zeboim, hangtod sa Lasa. 20Mao kini ang mga kaliwat ni Ham nga nagpuyo sa nagkalainlaing mga kabanayan ug kanasoran. Ang matag usa ka pundok may kaugalingong pinulongan....31Mao kini sila ang mga kaliwat ni Sem nga nagpuyo sa ilang nagkalainlaing mga kabanayan ug kanasoran. Ang matag usa ka pundok may kaugalingong pinulongan.Uy, duna say kaugalingong mga pinulongan ang matag usa ka pundok sa mga kaliwat ni Ham. Mao usab sa mga kaliwat ni Sem. Ang mga anak ni Noah.Sa ato pa, kaning sa Genesis 11, nga kuno, usa ra ka pinulongan ang tibuok kalibutan, sayop diay ni?Karon, magbuhat kuno sila ug siyudad nga dunay tore nga sangko sa langit. Atong balikan nga kini nahasubay sa mga tuotuo niadtong panahona. Nga kuno, dunay firmament, gahi nga structure ang nagatakob sa kalibutan, daw sama sa usa ka kisame. Sa maong firmament, gipatapot ang mga bituon ug ang adlaw ug ang bulan. Mao nga kung maghisgut diri ug sangko sa langit, tungod lang ni kay duna silay pagtuo nga dunay masangku-an sa ibabaw sa mga panganod nga mao ang langit.5Unya nanaog ang Ginoo aron pagtan-aw sa siyudad ug sa tore nga gitukod sa mga tawo 6ug miingon ang Ginoo, “Karon usa na sila ka katawhan ug usa ra ang ilang pinulongan ug sinugdanan lamang kini sa ilang pagabuhaton. Dili madugay makahimo na sila sa tanan nga gusto nilang buhaton. 7Busa manganaog kita ug libogon ta ang ilang pinulongan aron dili sila magkasinabtanay.” 8Busa gipatibulaag sila sa Ginoo sa tibuok kalibotan ug mihunong sila pagtukod sa siyudad. 9Babel+ ang ngalan sa siyudad kay didto gilibog man sa Ginoo ang pinulongan sa tanang tawo ug gikan didto gipatibulaag niya sila sa tibuok kalibotan.Nanaog ang Ginoo. So kani, presumably, nanaog gikan sa langit. Ngano man diay, dili siya makakita sa ubos nga kinahanglan pa siya monaog? Kani sukwahi pud kaayo ni sa ideya nga kuno ang ginoo omnipresent -- present everywhere. Apan sa maong sugilanon, gikan sa langit ang ginoo, nga mingnaog aron sa pagsusi ug unsay nahitabo sa kalibutan.Unya karon, ming-ingon daw ang ginoo nga sa dili madugay, makahimo na ang mga tawo sa bisan unsay gusto nilang buhaton. Dili ba nga ang ginoo man ang naghatag ug mga limitasyon sa mga tawo? Dili ba siya ang nagmugna sa mga tawo? Duna siyay mga limitasyon sa mga tawo, sama sa dili ta makalupad; nga mangamatay ta, dili ta immortal; nga kutob lang tas 120 ang edad; ug uban pa. Apan sa sugilanon nato dinhi, nabalaka ang ginoo nga basin makabuhat na ang mga tawo sa bisan unsay gusto nilang pagabuhaton?Human ming-ingon ang ginoo nga manganaog kita! Daghan gyud lagi ni sila. O di ba kaha, basin mga ulipon sa ginoo ang iyang gi-ingnan. Unya gi-libog kuno nila ang pinulongan sa mga tawo ug mao nga wala na sila nagkasinabot ug na-undang ang ilang construction sa tore. Ug mao nagkatibulaag sila sa tibuok kalibutan.Kani nga sugilanon mao ni attempt no sa tagsulat sa bibliya aron pag-explain kung ngano dunay lain-lain nga mga pinulongan ang mga tawo. Apan baga man kaayo ang ebidensya no nga ang pinulongan sa tawo naga-evolve. Naga-usab-usab uyon sa panahon. Makita nato ang pag-evolve sa pinulongan ug apil na ang pagbuak o pag-separate sa usa ka pinulongan ug mahimong duha o tulo o sobra pa. Dugang pa, ang pinakakaraan nga ebidensya sa written language nakaykayan, dili sa Babylonia, kun dili didto sa Egypt, napetsahan ug around 2600 BCE. Dili man gyud tingali nato matugkad kung gi-unsa pagmugna sa tawo ug pinulongan. Apan instead nga maghimohimo lang ta ug bakak nga mga estorya as explanation, ayaw intawn, undanga na ninyo uy! Ang sakto nga tubag dinhi kay "ambot!" Ambot sa langaw kung diin gikan ang lain-laing pinulongan sa tawo. Atong tugkaron, atong estudyohan, pero dili ta maghimohimo ug mga botbot uy!Ang paggubot sa ginoo o mga ginoo ba kaha sa pinulongan sa tawo nagpakita lamang nga ang ginoo pwede nga maka-interfere sa kalibutan. Ug sa kani nga example, nagpakita nga ang ginoo nagmugna ug kalibug - confusion. Apan kung mo-ambak ta sa New Testament -- mao ni hilig sa mga nagtuo niini no, cgeg ambak ambak sa lain-laing parte sa Bibliya.1 Corinthian 1433Kay ang Dios dili Dios sa kaguliyang kondili sa kalinaw.Ug sama sa tanang mga simbahan sa katawhan sa Dios, ---33For God is not the author of confusion, but of peace, as in all churches of the saints.Klaro kaayo no nga dili ni pwede tinuod ning duha. Usa ra gayud ang sakto niini kay sukwahi man. Unsa man gayud, ang ginoo sa Bibliya dios ba sa kaguliyang o dili? Sa atong kalibutan karon, klaro kaayo nga ang nahi-una ang sakto. Nga ang ginoo sa Bibliya kay dios sa kaguliyang. Tungod kay nagkaguliyang man ang mga tawo sa kalibutan, kadtung mga nagtamod sa Bibliya. Pulos nagbasa sa maong libro apan lain-lain ang interpretasyon. Kada usa ming-angkon nga sila ang sakto. Klaro kaayo nga dili panaghi-usa ang gidala sa Bibliya kun dili ang kaguliyang; kalibugan -- confusion.Sa pipila ka higayon ang ginoo mingkanaog sa kalibutan; ming-interfere sa mga tawo. Mao ni ang nakasulat sa Bibliya; wala gayud ta masayod kung tinuod ba kini. Apan klaro kaayo nga ming-undang na ug interfere ang ginoo sa kalibutan. Wala na gayud siya nagpakita sa katawhan. Oo dunay mga tawo nga mo-angkon nga kuno nagpakita nila ang ginoo. Ngano man kuno nga mo-tuo ta ani nila? Ngano man gyud kuno nga mag-sekreto-sekreto ug hung-hung2x ang ginoo aning mga tawhana. Unya lain-lain pa gyud silag mga ibutyag nato. Murag obvious kaayo nga himo-himo ra ni nila.Ang mga Kaliwat ni Sem(1 Cron. 1:24-27)10Mao kini ang mga kaliwat ni Sem. Duha ka tuig human sa lunop, sa dihang 100 na ka tuig si Sem, nakaliwat siyag lalaki nga si Arfacsad. 11Unya nakaabot pa siya ug laing 500 ka tuig ug nakaliwat pa siyag ubang mga anak.Unya ani-a na usab, ang pagka-banga! Pagka-incompetent sa editor o sa author niining maong libro. Gibalik na pud ug saysay ang mga kaliwat ni Sem. Humana nig kutlo sa milabay nga kapitolo, sa kapitolo 10. Unya karon, gibalik na pud. Kung dili ni obvious no nga daghang authors ang ming-ambit ug sulat o ba kaha edit niining maong libro, ambot nalang unsa?!Si Sem naka-abot pa ug 500 ka tuig ang edad. Di ba gilimitan naman to sa ginoo sa nahi-una nga kutob nalang 120 ang edad sa mga tawo? Hmm. Hmm. Hmm.12Sa 35 na ang panuigon ni Arfacsad, nakaliwat siyag lalaki nga si Shela. 13Unya nakaabot pa siya ug laing 403 ka tuig ug may lain pa siyang mga anak.14Sa 30 na ang panuigon ni Shela, natawo ang iyang anak nga lalaki nga si Eber. 15Human matawo si Eber, nakaabot pa si Shela ug laing 403 ka tuig ug may lain pa siyang mga anak.16Sa 34 na ang panuigon ni Eber, may anak siyang lalaki nga si Peleg. 17Human matawo si Peleg, nakaabot si Eber ug laing 430 ka tuig ug nakaliwat pag ubang mga anak.18Sa 30 na ang panuigon ni Peleg, nakaliwat siyag lalaki nga si Reu. 19Human matawo si Reu, nakaabot pa si Peleg ug laing 209 ka tuig ug nakaliwat pag ubang mga anak.20Sa 32 na ang panuigon ni Reu, nakaliwat siyag lalaki nga si Serug. 21Human niini, nakaabot pa si Reu ug laing 207 ka tuig ug nakaliwat pag ubang mga anak.22Sa 30 na ang panuigon ni Serug, nakaliwat siyag lalaki nga si Nahor. 23Human matawo si Nahor, nakaabot pa si Serug ug laing 200 ka tuig ug nakaliwat pag ubang mga anak.24Sa 29 na ang panuigon ni Nahor, nakaliwat siyag lalaki nga si Tera. 25Human niini, nakaabot pa si Nahor ug laing 119 ka tuig ug nakaliwat pag ubang mga anak. 26Sa lapas na sa 70 ang panuigon ni Tera, nakaliwat siyag mga lalaki nga si Abram, si Nahor ug si Haran.Ang mga Kaliwat ni Tera27Mao kini ang mga kaliwat ni Tera: si Abram, si Nahor ug si Haran. Si Haran maoy amahan ni Lot 28ug si Haran namatay didto sa iyang lungsod nga natawhan nga mao ang Ur sa Caldea samtang buhi pa ang iyang amahan. 29Nangasawa si Abram kang Sarai ug si Nahor nangasawa usab kang Milca, ang anak ni Haran nga amahan usab ni Isca. 30Walay anak si Sarai kay dili man siya makapanganak.31Gidala ni Tera ang iyang anak nga si Abram, ang iyang apo nga si Lot nga anak ni Haran ug ang iyang umagad nga si Sarai, ang asawa ni Abram ug mibiya sila sa siyudad sa Ur sa Caldea ug mipadulong sa yuta sa Canaan. Nahiabot sila kutob sa Haran ug mipuyo sila didto 32ug namatay si Tera sa panuigong 205.So gipakita dinhi ang mga kalitaw kuno gikan ni Sem hangtud naabot sa Abram. Nga gi-usab ang pangalan ug Abraham sa unahan.Dunay mga tawo nga wala ming-tuo nga literal nga nahitabo ang sugilanon ni Noah. Nga kuno figurative lang ang maong sugilanon aron lang nga makapopo kita ug mga pagtulon-an. Gani ang simbahang katoliko romano mismo nagtudlo nga:Catholic Cathechism 1094: Thus the flood and Noah's ark prefigured salvation by Baptism,...Kaso, kung figurative lang ang maong sugilanon, nganong duna may tinamban nga pagsubay sa mga kaliwat ni Sem hangtud na nga naabot ni Abraham? Figurative pud diay ni si Abraham? Human gikan ni Abraham maabot ta ni David? Figurative pud diay si David? Unya gikan ni David, maabot ta ug subay ngadto kang Jesus. Figurative ra pud diay to si Jesus?Bisan unsaon nato ug baliko ang mga sugilanon dinhi no, si adan ug eva, ang lunop ug si noah, ang tore sa babel, kung honest lang gyud ta ba, kung matinud-anon lang gyud ta no, dili man gyud mamahimo nga dawaton nato ning mga sugilanona nga tinuod. Unya na kung i-suspend, kung i-pause nato ang atong logic ug reason, anha pa ta pwede nga makadawat niining mga estoryaha nga tinuod. O di ba kaha, nga gi-indoctrinate kita, sukad pas bata pa ta, niining mao nga mga tuo-tuo. Sulayi gani, basaha ang mga sugilanon sa Vedas, mga Hindu nga mga panulat nga kuno "inspired" sa ginoo. Ngano man, kung Christianos ka, ngano man nga dili ka motuo sa mga sugilanon sa Vedas? Kung mobasa ka sa kung diin gikan si Bramah ug gi-unsa pagmugna ang uniberso, ug gi-unsa pagmaintain ni Vishnu, nganong dili man ka motuo niini? Unya sa Bibliya mo-tuo ka?Kini ug uban pa, ang atong hisgutan sa sunod nga mga episodes dinhi sa atong programa.Kung intersado mo sa pag explore niini, ayaw kalimot ug Subscribe ug share niini. Para ato ning tanan.Dinhi lang usa, hangtud sa sunod higayon. Daghang salamat.Question everything. 

Kumusta mga higala, lain na pud nga episode sa atong programa nga Bag-ong Dan-ag. Kini nga programa dedicated para sa pag-usbaw sa atong critical thinking (pagkamatukion nga pangisip) ug ang skepticism (pagkamadudahon) sa atong katilingbang Pilipinhon ilabi na gyud kitang mga Bisaya ug labaw pa gyud para sa atong mga kabatan-unan karon.Para ni ilabi na gyud sa kadtung mga batan-un nga gipangpugos ug pasimba sa ilang mga ginikanan. Gipangpugos ug pasilbi sa mga simbahan. Para inyo ni. Ayaw mo kahadlok, ayaw mo ka-ulaw ug tawag sa atong programa. Safe space ni para ninyo. Pangutana mo. Ipadayag ang inyong mga hunahuna, mga kabalaka ug uban pa kabahin sa mga pagtuotuo sa inyong mga pamilya. Anonymous man ta dinhi. Ayaw itug-an ang tinuod ninyo nga pangalan. Ayaw i-butyag ang inyong identity. Wala koy paki kung kinsa man galing mo. Ani-a ta dinhi aron pagtuki, paglantugi niining mga pagtuotuo sa atong katilingban.Padayun ta karon sa estorya nga mabasa nato dinhi sa libro sa Genesis. Karon ang atong tukion kay ang estorya kabahin sa usa ka tawo nga gihinganlan ug Noah.Genesis 6Ang Pagkadaotan sa Katawhan1-2Niadtong- panahona daghan na ang mga tawo sa kalibotan ug maanyag ang ilang mga anak nga babaye. Nakita kini sa pipila ka langitnong mga binuhat ug gipangasawa nila ang ilang nagustohan. 3Unya ang Ginoo miingon, “Dili ko tugotan ang tawo nga mabuhi hangtod sa kahangtoran kay tawo lamang siya. Sukad karon kutob ra gayod sa 120 ka tuig ang ilang kinabuhi.” 4Niadtong- mga adlawa ug bisan pa gani sa misunod nga panahon, dihay mga higante sa kalibotan. Sila mga anak sa mga babaye nga sama nato ug sa mga langitnong binuhat. Sila mao ang mga bayani ug mga bantogang tawo sa karaang panahon.Ang mga babaye nakit-an sa pipila ka mga langitnong mga binuhat. Ang mga lalaki diay? O ba kaha, pulos lalaki ang mga langitnon nga mga binuhat? Walay babaye nga langitnon nga binuhat? Propareha man gyud ni no sa mga estorya sa karaang panahon sa Greece. Nga kuno ang mga ginoo, nakighi-usa sa mga makalibutanon nga mga binuhat ug mao naka-anak ug mga "demi-gods." Katunga tawo, katunga ginoo. Kanumdom mo nila ni Achilles, Heracles ug Perseus? Kung mao to sila ang mga bayani ug mga bantugang mga tawo sa karaang panahon, kinsa man ni sila? Nganong wala man ta nakadungug ani nila? Wala man gali pangalan man lang nga nakalista dinhi.Then ani-a pa gyud ning mga higante. Higante daw. Unsay may pasabot sa higante? Giants di ba? Ang pulong nga "giant" gikuha nato sa pulong nga Gigantes sa Greek. Gikan ni sa Greek Mythology. Usa ka kaliwat nga mga aggresive ug mga kusgan nga mga binuhat. Mga anak ni Gaia (Mother Earth) ug sa mga tulo sa dugo ni Uranus (Sky). Sama sa tawo ang ilang mga dagway ug gani, sama ra pud sa tawo ang ilang gidak-on. Dili na mao nga higante ang imong gi-imagine karon, nga dako kaayo o ba kaha taas kaayo nga tawo. Susama ra nato ang kadak-on.Sa mas karaan pang mga panahon, pila ka gatus ka tuig nga nag-una, sa wala pa mahasulat ang libro sa Genesis, duna nay mga estorya kabahin niining gitawag ug Gigantes. Apan ang mga detalye kay nagsagolsagol nalang no. Duna pa gani mga higante daw nga bitin ang mga tiil. Unya usahay pa gyud, masipyatan pa ang mga higante sa mga Titans -- ang mga ancestor sa mga ginoo sa Olympia. Sa ato pa, kung ang nagsulat niining maong libro, na-inpluwensya sa mga estorya sa karaan, dili ta mahibulong nga dunay gamay dinhi nga kasayuran kabahin niining gitawag ug higante.Unya human, mipahamtang ug limit "tagal" ang ginoo sa kinabuhi sa tawo nga kutob nalang 120 ang edad. Unsa man ni? Mao ni silot sa tungod sa mga gibuhat sa mga langitnong mga nilalang nga nakighi-usa sa mga tawo? Mura mag nabu-ak ni diri nga estorya no. Lain na pud nga tampalos sa mga kamot sa editor niining maong libro.5Unya- nakita sa Ginoo nga hilabihan kadaotan sa mga tawo sa kalibotan ug kanunay lamang ngil-ad ang ilang gihunahuna. 6Nagbasol siya nga gibuhat niya ang tawo diha sa kalibotan ug nakapasubo kini kaniya. 7Busa miingon siya, “Laglagon ko ang tanang tawo nga akong gibuhat. Laglagon ko usab ang tanang mananap ug mga langgam kay nagbasol ako nga gibuhat ko sila.” 8Apan gikahimut-an sa Ginoo si Noe.Nagbasol ang ginoo nga gibuhat niya ang tawo sa kalibotan. Kay kuno, hilabihan kadautan ug kanunay lamang ngil-ad ang ilang gihunahuna. Duna bay option ang ginoo nga magmugna ug tawo nga pulos buutan? Pwede ba siya makabuhat ug mga tawo nga sama niini? Mga buutan. Mga matinahuron ug dili makahunahuna ug ngil-ad. Pwede ba? Kang kinsa man nang sala nga ang mga tawo dautan? Gani, mahinumdoman nato sa milabay nga estorya sa Genesis, nga ang tawo wala gani nakahibalo ug unsay maayo ug unsay dautan. Hangtud nga gitug-anan sila sa serepente, mao nga nakakaon sa kahoy sa kahibalo sa unsay maayo ug unsay dautan, mao nga duna na silay kahibalo human adtong hitabo-a.So kung dunay option ang ginoo sa kung unsa nga matang sa mga tawo ang iyang i-mugna, iyaha ra ning sala nga nagmugna ug tawo nga dautan ug ngil-ad ang panghunahuna.Unya karon, daw sama sa usa ka gamay nga bata, nga wala nakuha ang iyang gusto, ming-ingon ang ginoo nga laglagon niya ang tanang tawo. Apil pa gani pud ang mga mananap, laglagon pud niyag apil. Ingon ani ka putong ang maong ginoo. Ingon ani ka childish. Nag-tantrum!Sa iyang kagamhanan, kay gamhanan man kuno ni siya; ug sa iyang kamaalamon, kay maalamon man daw ni siya, ug sa iyang pagkamahigugmaon, kay mahigugmaon man daw ni siya -- mao ni iyang solution, laglagon nalang ang tanang tawo nga binuhat niya. Unya sa kaputong sa iyang utok, apilon pa gyud niya ug laglag ang mga mananap.Pagka-irresponsable! Unya mao ni nga ginoo ang magpadayeg? Ang magpasimba?! Ang magpa-ampo?! Uy, pastilan! Kinsa mang tawo, nga sakto sa pangisip, ang dunay amor nga makadayeg ug makasimba niining maong ginoo?!Naghimo si Noe ug Arka9Mao- kini ang sugilanon mahitungod ni Noe nga usa ka matarong nga tawo. Siya lamang ang gikahimut-an sa Dios niadtong panahona kay nagmatinumanon man siya sa Dios. 10Aduna siyay tulo ka anak: Si Sem, si Ham ug si Japet. 11Apan ang katawhan daotan atubangan sa Dios ug ang kalibotan napuno sa ilang pagkadaotan. 12Gitan-aw sa Dios ang kalibotan ug nakita niya nga ngil-ad kini kay daotan man kaayo ang binuhatan sa mga tawo.13Unya ang Dios miingon kang Noe, “Nakahukom ako sa paglaglag sa tanang tawo. Puohon ko sila sa hingpit kay ila mang gipadagsang sa kalibotan ang ilang daotang mga buhat. 14Busa paghimog arka gikan sa kahoy nga goper. Buhati kinig mga lawak ug buliti ug aspalto ang sulod ug ang gawas niini. 15Ang gitas-on niini 133 ka metros,+ 22 ka metros ang gilapdon ug 13 ka metros ang kahabugon. 16Buhatig atop+ ang arka ug palabwa kini ug 44 ka sentimetros ibabaw sa mga bungbong niini. Himoa ang arka nga tulo ka andana ug buhatig pultahan sa kilid niini. 17Palunopan ko ang kalibotan aron pagpuo sa tanang binuhat. Ang tanan nga anaa ibabaw sa yuta mangamatay 18apan magbuhat akog kasabotan tali kanimo ug kanako. Sakay sa arka uban sa imong asawa ug mga anak ug sa ilang mga asawa. 19-20Pagdalag laki ug baye sa tanang matang sa mga mananap ug sa matag matang sa mga langgam aron dili sila mapuo. 21Pagdala usab sa tanang matang sa pagkaon ug tipigi kini aron inyong makaon ug makaon usab sa mga mananap.” 22Gituman- ni Noe kining tanan sumala sa gisugo sa Dios kaniya.Ani-a na, ang bantugan nga estorya kabahin ni Noah ug ang lunop sa tibuok kalibutan. Gihatagan ug mga detalye kabahin sa arka nga gipabuhat sa ginoo ni Noah. Akong balikon. Sa kaalam, sa kagamhanan ug sa kamahigugmaon niining ginoo-ha, ang paglaglag sa tanang binuhat niya, except lang ni Noah ug sa iyang pamilya, mao ang solution nga iyang nakab-ut!Ang Lunop1Ang Ginoo miingon kang Noe, “Sakay sa arka uban sa tibuok mong panimalay kay sa tanang mga tawo ikaw lamang ang nagbuhat ug matarong. 2Pagdala ug pito ka parisan nga laki ug baye sa tanang mananap nga giisip nga hinlo apan tagsa ka paris lamang ang dad-a sa mga mananap nga giisip nga hugaw. 3Pagdala usab ug pito ka parisan nga laki ug baye sa mga langgam aron dili sila mapuo. 4Kay human sa pito ka adlaw gikan karon, paulanon ko ug 40 ka adlaw ug 40 ka gabii aron pagpuo sa tanan kong binuhat nga may kinabuhi ibabaw sa yuta.” 5Ug gituman ni Noe ang tanan nga gisugo sa Ginoo kaniya.Unya ang mga bata nga naa sa sabakan sa ilang mga inahan, apil pud to sila ug kamatay? Unya karon, gipahipos sa ginoo si Noah ug mga paris sa mananap aron kuno dili sila mapuo. Unya buhaton kini ni Noah sulod lamang sa pito ka adlaw. Unya ang mga tanom diay? Gi-unsa man pagkabuhi sa mga tanom? Mga mananap ra man ning gipahipos sa ginoo?Ngano kaha gyud no, kung wagtangon lang diay sa ginoo ang dautan? Wagtangon lang diay ang mga ngil-ad nga panghunahuna? Dili makabuhat ang ginoo ana? Unya mao ni, magpadayeg, magpa-ampo, magpa-simba?!6Si Noe nagpanuigon ug 600 sa dihang gilunopan ang kalibotan. 7Siya- ug ang iyang asawa ingon man ang ilang mga anak uban sa ilang mga asawa nanakay sa arka aron dili sila mangamatay sa lunop. 8Ang tanang matang sa mananap nga hinlo ug dili hinlo ingon man sa mga langgam 9nanakay sa arka nga nagtinagurha, laki ug baye, kuyog kang Noe sumala sa gisugo sa Dios kaniya. 10Ug pagkatapos sa pito ka adlaw gilunopan ang yuta.Si Noah 600 na ang edad. Ayaw mo kalimot nga si Noah, ug iyang asawa, ug ilang tulo ka anak ug ilang mga asawa, mo ra ni sila ang nagpanday sa maong arka. Walo ka mga tawo, nga naghimo ug arka nga hilabihan kadako nga kuno gisak-an sa tanang matang sa mananap. Walo ka tawo.Ang pinakadako nga "wooden ship" ever built, kay ang gitawag ug Wyoming. Gilunsad niadtong 1909. Nagamit kini sulod sa 15 ka tuig ug milubog niadtong 11 Marso 1924. Gikataho nga ang maong barko, pirming masudlan ug tubig. Pirmi flooded. Ug mag-sige ug ka-inat ug lubag samtang maglawig kay tungod ang kahoy, dili man maka-maintain sa iyang porma. Mag-inat-inat, mag-lubag-lubag ug pirming masudlan ug tubig. Hangtud nga minglubog gyud pag 1924.The Wyoming was so equipped that it could be operated by a minimal crew of thirteen. The Wyoming represented the highest development in the construction of wooden sailing vessels. --From Wyoming Tales and Trails11Si- Noe nagpanuigon nag 600 ug sa ika-17 nga adlaw sa ikaduhang bulan, mibuhagay ang tanang mga tubod sa tubig gikan sa kahiladman sa yuta ug nangaabli ang mga bintana sa langit 12ug nag-ulan sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii.13Niadto gayong adlawa, nanakay sa arka si Noe ug ang iyang asawa uban sa ilang tulo ka anak nga si Sem, si Ham ug si Japet ug ang ilang mga asawa. 14Nanakay usab uban kanila ang tanang matang sa mga mananap, mga ihalas ug binuhi, mga dagko ug gagmay ug ang tanang matang sa mga langgam. 15Laki ug baye sa matag matang sa tanang binuhat nanakay sa arka uban kang Noe 16sumala sa gisugo sa Dios. Unya gisirhan sa Ginoo ang pultahan sa arka.17Mipadayon paglunop sulod sa 40 ka adlaw ug milalom pag-ayo ang tubig ug milutaw ang arka. 18Milalom pa gayod ug dugang ang tubig ug ang arka naglutawlutaw niini. 19Hilabihan gayod ang pagsaka sa tubig nga gilapawan niini ang tanang habog nga bukid sa kalibotan. 20Ang tubig milapaw ug mga pito ka metros sa tumoy sa kabukiran. 21Busa nangamatay ang tanang may kinabuhi: ang mga langgam, mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug ang tanang tawo. 22Ang tanang binuhat nga may gininhawa nga nagpuyo sa yuta nangamatay. 23Gipuo sa Ginoo ang tanang may kinabuhi sa ibabaw sa kalibotan: ang mga tawo, ang mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug mga langgam. Si Noe lamang ug ang iyang mga kauban didto sa arka ang wala mamatay. 24Ang lunop misugod paghubas human sa 150 ka adlaw.Nanga-abli ang mga bintana sa langit?! Atong balikon nga kini nga detalye, pinasubay ni sa karaan nga panghunahuna nga ang langit kuno, daw kisami sa balay, murag takob sa kalibutan. Kung diin gipatapot ang mga bituun ug ang adlaw ug ang bulan. Apan, karon, nasayud naman kita, pina-agi sa atong pagtuki gamit sa science, nga walay "firmament" o gahi nga structure sa ibabaw sa atong panganud. Walay hibanggaan nga kisami ang mga "rockets" kung mogawas sa kalibutan padulong sa space. Ignorante pa intawn ang nagsulat niining maong estorya. Mas magpabug-at pa gayud nga "fiction" lang ning estoryaha. Ug nganong dunay motuo niini nga literally nahitabo gyud, ambot lamang gayud. Mga tapolan mohunahuna O ba kaha, bunga lang gyud sa ilahang naagi-an nga indoctrination no. Pero ok lang ni, education fixes ignorance. Pasensyahan lang nato ni sila no, ug tabangan nato nga makakita sa kamatuoran.Dili nalang nako lahuson ug basa no sa Genesis kapitolo 8 hangtud sa 10. Nalipong na ko ug hunahuna nga dunay mga tawo, nga mga edukado ug maalamon, apan motuo nga literally nahitabo ning estorya ni Noah.Nalukop nalang ug tuyoktuyok ang pipila ka mga believers niining estoryaha aron sa pagpangita ug ebidensya. Apan hangtud karon, pakyas lang gihapon. Walay ebidensya arka, walay ebidensya sa usa ka lunop sa tibuok kalibutan (worldwide flood). Maghunahuna gani ta, ang usa ka lunop, lunop sa tibuok kalibutan, nga kuno minglanat ug usa ka tuig, dili kaha magbilin ug ebidensya? Geological evidence niini, magsyagit unta sa ka-obvious! Apan wala gyud. Pila na ka expedition ngadto sa Ararat mountain ranges dinha sa Eastern Turkey, wala gyud. Pila na ka pagpanlungag, pagpangkalut sa yuta sa lainlaing lugar sa kalibutan, wala gyuy ebidensya sa worldwide flood. Zero.Daghan pa gyud ug issue ang maong estorya:Diin man gikan ang tubig? Unya diin man padulong?Ang mga mananap, gi-unsa nila pag sanay ug balik? Ug gi-unsa man pud nila pagbalik sa ilahang natural habitat? Kangaroos sa Australia? Kung gikan silag Turkey, gi-unsa man nila pagbalik sa Australia? Unya kung hinayhinay sila mingsanay ug mingbiyahe padulong sa Australia, nganong wala man gyud tay makit-an nga mga bukog sa kangaroo between Turkey ug Australia?Gi-unsa pagsurvive sa mga hulmigas? Lalaki ug babaye nga hulmigas, igo na na? Usa ka community ang survival sa hulmigas, tungod kay duna silay tagsa-tagsa ka mga bahin. Dunay queen ug dunay workers.Ang nagkalain-laing kaliwat sa tawo. Realistic ba nga gikan lang ta sa walo ka mga tawo? Ang pamilya ni Noah?Kung nalukop ug tubig ang kalibutan, mausab ang atmosphere. Mamahimong matubigon ang hangin nga malumos ka gani sa pagginhawa lamang.Duna toy tawo nga ginganlan ug Utnapishtim, nga usa ka survivor. Nakasurvive siya, uban sa iyang pamilya ug kuyog sa pipila ka mga mananap ug mga artesano (craftsmen). Ming survive sila tungod sa pahimangnu sa ginoo nga si Ea. Gitug-anan siya ni Ea nga pagagub-on sa mga ginoo ang tanang buhi sa kalibutan pinaagi sa usa ka lunop. Mao nga gipahimo niya si Utnapishtim ug dako nga barko aron nga maluwas sila sa lunop. Tuod man, gilunopan ang tibuok kalibutan ug naluwas gyud si Utnapishtim ug ang iyang mga kuyog sa barko. Human gihimong immortal si Utnapishtim sa mga ginoo.Kaning maong estorya naka-ukit sa kapin sa napulo ka mga clay tablets sa ancient Sumeria. Ang maong clay napetsahan nga gisulat niadtong mga 2000 BCE. Atong hinumdoman nga ang Genesis napetsahan nga gisulat between 1000 BCE to 500 BCE. Sa simpleng pagkabutang, ang estorya ni Noah ang usa sa pinakakaraan nga example sa plagiarism -- ang pagpangopya sa ginama sa laing tawo.Dugang pa, duna sad toy tawo nga ginganlan ug Atrahasis, usa pud ka survivor. Nakasurvive siya, uban sa iyang pamilya. Ming survive sila tungod sa pahimangnu sa ginoo nga si Enki. Gitug-anan siya ni Enki nga pagagub-on sa mga ginoo ang tanang buhi sa kalibutan pinaagi sa usa ka lunop. Oops! Taympa ra gud! Nakabasa naman ta ani?! Kaning maong sugilanon ni Atrahasis, nagagikan ni sa ancient tablet sa Akkadia. Napetsahan nga gisulat around 1600 BCE. Mas nauna ang sugilanon sa Gilgamesh apan mas nauna pa ni sa sugilanon ni Noah.Uy pastilan daghan diay ni sila? Dili diay original ang sugilanon ni Noah? Duna pa gyud ang Eridu Genesis (Sumerian gihapon). Ang sugilanon ni King Manu sa India. Ang sugilanon ni Tata ug Nena sa Aztec. -- pulos sugilanon sa ginoo nga mingpapas sa iyang binuhat pina-agi sa lunop. Pulos naglambagit ug barko o arka.Kini ug uban pa, ang atong hisgutan sa sunod nga mga episodes dinhi sa atong programa.Kung intersado mo sa pag explore niini, ayaw kalimot ug Subscribe ug share niini. Para ato ning tanan.Dinhi lang usa, hangtud sa sunod higayon. Daghang salamat.Question everything. 

Click Here to Watch on YouTube Genesis 1 - Story of creation      1 Sa sinugdan gibuhat sa Dios ang mga langit ug ang yuta.   2 Ug ang yuta awa-aw ug walay sulod; ug ang kangitngit diha sa ibabaw sa nawong sa kahiladman;ug ang Espiritu sa Dios naglihok sa ibabaw sa nawong sa mga tubig.1:2 - (the earth was without form and void) "Ug ang yuta awa-aw ug walay sulod" - formless? walay porma? unsaon man ni nato pag-imagine? Unya sa verse 2, "ug ang kangitngit diha sa ibabaw sa nawong sa kahiladman; ug ang Espiritu sa Dios naglihok sa ibabaw sa nawong sa mga tubig." Kung walay porma ang yuta, basin na mix sa tubig? Unsa lapok? Unya ang Espiritu sa Diyos naglihok sa ibabaw sa nawong sa mga tubig. So pag-mugna sa ginoo sa langit ug yuta, ang tubig bale ang iyang gibuhat ug una?      3 Ug miingon ang Dios: Mahimo ang kahayag: ug dina ang kahayag.   4 Ug nakita sa Dios ang kahayag nga kini maayo; ug gilain sa Dios ang kahayag gikan sa kangitngit.      5 Ug gihinganlan sa Dios ang kahayag nga Adlaw, ug ang kangitngit gihinganlan niya nga Gabii: ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, usa ka adlaw.So mao ni nahitabu sa unang adlaw sa creation. Gimugna sa ginoo ang kahayag. Kahayag? Unsa may pasabot ani? Sa atong makita karon, ang kahayag (light), gikan man ug butang nga nag-buga ug "photons" no ang element of light. Diin ang adlaw, ang Sun, ang pinakahayag nato nga makita. Pwede pud ang bombilya nato, makabuga pud ni ug kahayag. Ang mga bitoon, duna puy kahayag maskin man lang gamay.Gimugna sa ginoo ang kahayag, pero dili ni ang adlaw, o Sun, tungod kay mabasa nato sa unahan niining unang capitolo sa Genesis, nga naghimo siya ug adlaw o Sun sa ika-upat nga adlaw sa creation. So kung dili ni ang Sun, unsa may pasabot sa verse 4, "gilain sa Dios ang kahayag gikan sa kangitngit?" Unya verse 5: "Ug gihinganlan sa Dios ang kahayag nga Adlaw, ug ang kangitngit gihinganlan niya nga Gabii" Unya human ang sumpay ani kay "ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, usa ka adlaw."Usa ka adlaw? Kabalo man ta nga ang usa ka adlaw kay ang usa ka tuyok sa kalibutan sa iyahang axis. So ang usa ka parte sa kalibutan makatagamtam ug kahayag tungod kay ang maong parte mag-atubang man sa adlaw. Ug ang pikas side, ngitngit. Sa ngitngit nga side, mao na atong gitawag ug gabii.      6 Ug miingon ang Dios: Mahimo ang usa ka hawan sa taliwala sa mga tubig, ug pagabahinon niini ang mga tubig gikan sa mga tubig.      7 Ug gibuhat sa Dios ang hawan ug gilain ang mga tubig nga diha sa ilalum sa hawan gikan sa mga tubig nga diha sa ibabaw sa hawan; ug nahimo kini.      8 Ug gihinganlan sa Dios ang hawan nga Langit. Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaduha.Kung basahon nato sa KJV, "And God said, Let there be a firmament in the midst of the waters, and let it divide the waters from the waters." Ang pulong nga firmament, gikan sa Latin firmamentum, nga sa mas karaan pa nga panulat, sa Hebrew nga word nga Rakhiya. Tungod sa karaang panahon, bale sa panahon kung kanus-a most likely gisulat ning libro sa Genesis, mingtuo ang mga tawo nga ang kalangitan, gahi ni siya nga structure. Diin gi-patapot ang mga bituon. Gani dunay karaan nga mga larawan nga atong makita nga kani-adto, nagtuo sila nga ang kalibutan murag rectangular ug flat nga lugar, gipalibutan ug mga dagat sa upat ka sides, ug dunay mga bung-bung sa palibut kung diin nag-support o gipatungan sa Rakhiya o firmament.Karon pina-agi sa Science, nakabalo na ta nga dili ni mao. Ang kalibutan spherical, dili perfectly round pero dili gyud flat. Ug walay gahi nga structure sa ibabaw kung diin gipatapot ang mga bituon. Kung naa man galing, wala pa ta naka abot niining maong firmament.So ang translation sa binisaya nga "hawan" murag dili mo-sakar sa karaan nga translation sa bibliya.Unya gilain kuno sa ginoo ang mga tubig nga diha sa ilalum sa hawan gikan sa mga tubig nga diha sa ibabaw sa hawan. Sa akong sabot, ang nagsulat ani, iya ning gisulat aron tingali pag-explain kung nganong dunay tubig sa yuta, ang mga dagat ug suba, unya dunay tubig nga gikan sa kalangitan - ang ulan. I think aron ni pag-explain kung nganong mag-ulan. Tungod siguro sa panahon nga gisulat ni, wala pa man tingali sila nakasabot kung nganong dunay ulan, unsay mechanism aron mahitabo ang ulan.Unya human, "dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaduha." Remember, wala pay Sun nga gimugna ang ginoo. So kaning dapita, ambot sa langaw unsay gipasabot niini nga dunay kahaponon ug dihay kabuntagon??? Mao daw to ang ika-duha nga adlaw.      9 Ug miingon ang Dios: Matingub ang mga tubig nga anaa sa ilalum sa mga langit ngadto sa usa ka dapit ug tumungha ang yuta nga mamala: ug nahimo kini.      10 Ug ang mamala nga dapit gihinganlan sa Dios nga Yuta; ug ang katilingban sa mga tubig iyang gihinganlan nga mga Dagat: ug nakita sa Dios nga kini maayo.Sa ato pa ang mga tubig, nagtigum sa usa lang ka dapit. Mao kuno ni ang mga Dagat. Apan ang mga lakes (danaw, linaw) diay? Ang mga suba? Natingub ang mga tubig sa usa ka dapit. Imagina daw na.          11 Ug miingon ang Dios: Magpaturok ang yuta ug balili, talamnon nga magahatag ug binhi;ug himunga nga mga kahoy nga magahatag ug bunga ingon sa ilang matang diin anaa kaniyaang iyang binhi sa ibabaw sa yuta: ug nahimo kini.      12 Ug ang yuta nagpaturok ug balili, talamnon nga nagahatag ug binhi, ingon sa ilang matang;ug mga kahoy nga nagahatag ug bunga, nga maoy binhi niini, ingon sa ilang matang, ugnakita sa Dios nga kini maayo.      13 Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikatolo.So sa ika-tulo nga adlaw, gimugna sa ginoo ang mga talamnon, mga kahoy, mga sagbot. Importante ni kay ato man ning i-sangga sa ubang mga berso sa creation story dinhi sa Genesis. So timan-i, sa ika-tulo nga adlaw, gipaturok sa yuta ang mga tanom, sagbot ug mga kahoy. Unya "dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikatolo" -- kangilo gyud ani, kay dili gyud mo-make-sense ni -- unsa may gipasabot kaha ani?      14 Ug miingon ang Dios: Mahimo ang mga kahayag (???) sa hawan sa langit aron sa pagbulag sa adlaw gikan sa gabii; ug himoa sila nga alang sa mga ilhanan, ug alang sa mga panahon, ug alang sa mga adlaw ug sa mga katuigan;      15 Ug himoa sila nga mga kahayag sa hawan sa langit aron sa paghatag ug kahayag sa ibabaw sa yuta: ug nahimo kini.      16 Ug gibuhat sa Dios ang duruha ka dagkung mga kahayag: ang labing dakung kahayag sa paghari sa adlaw ug ang labing diyutay nga kahayag sa paghari sa gabii; gibuhat usab niya ang mga bitoon.      17 Ug gibutang sila sa Dios sa hawan sa langit, aron magaiwag sa ibabaw sa yuta,      18 Ug aron sa paghari sa adlaw ug sa gabii, ug aron sa pagbulag sa kahayag gikan sa kangitngit: ug nakita sa Dios nga kini maayo.      19 Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaupat. Kahayag??? Sa bersikolo 3 sa milabay: (unsa gani toy naa didto?)      3 Ug miingon ang Dios: Mahimo ang kahayag: ug dina ang kahayag.      4 Ug nakita sa Dios ang kahayag nga kini maayo; ug gilain sa Dios ang kahayag gikan sa kangitngit.      5 Ug gihinganlan sa Dios ang kahayag nga Adlaw, ug ang kangitngit gihinganlan niya nga Gabii      Bersikolo 4 versus 14, 18 - pagbulag sa kahayag ug kangitngit.      So duruha ka dagkong mga kahayag ang gimugna sa ginoo. Sa akong sabot, mao ni ang Sun ug ang Moon. "ang labing dakung kahayag sa paghari sa adlaw ug ang labing diyutay nga kahayag sa paghari sa gabii; gibuhat usab niya ang mga bitoon."      Hmm... Hmm... Isip-isip! Di ba?!      Unya pa gyud, sa bersikolo 14 - "ug himoa sila nga alang sa mga ilhanan, ug alang sa mga panahon, ug alang sa mga adlaw ug sa mga katuigan;" (let them be for signs, and for seasons, and for days, and years:) Now, hinumdomi, nga sa kani nga mga panahon, sikat kaayo ang unsa man? Ang Astrology!! Di ba? Pagbansay-bansay nga mga bituon sa kalangitan (ug mga planeta) nga kuno maka-apektar sa pagpuyo sa mga tawo dinhi sa yuta.      Unsa man ning Astrology? Mga Zodiac signs! Horoscopes! Tarot reading ug mga psychic readings! Di ba? So sa bibliya mismo, gisulat dinhi "let them be for signs, and for seasons, and for days, and years".      Hmm... Hmm... Isip-isip!      19 Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaupat.       Aahhh, now karon, tungod duna nay adlaw, kani mo-make-sense na ni. dunay kahaponon, ug dunay kabuntagon. Apan, take note, walay hisgut dinhi nga gipatuyok ang kalibutan. Karon kabalo man ta nga ang earth, nag-rotate sa iyahang axis. Mao ni nag-hatag sa epekto nga dunay buntag ug dunay gabii. Apan dinhi sa Genesis, walay hisgut sa tuyok sa kalibutan. Dili ba kaha ni tungod kay walay alamag ang nagsulat niing maong texto sa rotation sa earth?? Hmm... Hmm... Hmm... Isip-isip!?      So mao tong mga namugna sa ika-upat nga adlaw. Ang Adlaw (Sun), ang Moon ug ang mga bituon (stars). So kung unsa man galing tong kahayag nga gihisgutan sa bersikolo 3, ambot sa langaw unsa to?!      20 Ug miingon ang Dios: Dumagsang sa mga tubig ang duot sa mga binuhat nga buhi,ug manglupad ang mga langgam sa ibabaw sa yuta diha sa hawan sa langit.      21 Ug gibuhat sa Dios ang dagkung mga mananap, ug ang tanang mga binuhat nga buhi nganagalihok nga mitungha sa mga tubig, ingon sa ilang matang ug ang tagsatagsa ka langgam nga pak-an, ingon sa iyang matang: ug nakita sa Dios nga kini maayo.      22 Ug gipanalanginan sila sa Dios, nga nagaingon: Sumanay ug dumaghan kamo, ug punon ninyo ang mga tubig sa mga dagat, ug padaghanon ang mga langgam sa yuta.      23 Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikalima.      Sa ikalima nga adlaw, mga living things nga nagpuyo sa kadagatan, mga isda gagmay ug dagko. Ug mga langgam nga pak-an. Mga birds. Iya silang gi-bendisyonan -- whatever that means -- "Sumanay ug dumaghan kamo" -- mao ni ang popular kaayo nga "Be fruitful, and multiply, and fill the waters in the seas, and let fowl multiply in the earth." Pero sa kani nga parte, ang mga isda ug mga langgam ang gi-sultihan sa ginoo.      Mao to ang ikalima nga adlaw.      Karon ang musunod, ang kulbahinam nga parte.      24 Ug miingon ang Dios: Magpatubo ang yuta ug mga binuhat nga buhi ingon sa ilang matang, mga kahayopan, ug mga butang nga nakagamang sa yuta , ug mga mananap sayuta ingon sa ilang matang: ug nahimo kini. (Let the earth bring forth the living creature after his kind, cattle, and creeping thing, and beast of the earth after his kind: and it was so.)      25 Ug gibuhat sa Dios ang mga mananap sa yuta ingon sa ilang matang, ug ang kahayopaningon sa ilang matang, ug ngatanan nga mananap nga nagakamang sa ibabaw sa yuta ingonsa ilang matang: ug nakita sa Dios nga kini maayo.      26 Ug miingon ang Dios: Buhaton nato ang tawo sumala sa atong dagway, ingon sa kasama nato; ug magabuot sila sa mga isda sa dagat, ug sa mga langgam sa kalangitan, ugsa mga kahayopan, ug sa tibook nga yuta, ug sa tanan nga nagakamang sa ibabaw sa yuta.      27 Ug gibuhat sa Dios ang tawo sa iyang kaugalingong dagway, sa dagway sa Dios gibuhatniya sila, lalake ug babaye iyang gibuhat sila.      28 Ug gipanalanginan sila sa Dios, ug miingon ang Dios kanila: Sumanay ug dumaghan kamo, ug pun-on ninyo ang yuta, ug magagahum kamo niini, ug magbaton kamo sa pagbulotan sa ibabaw sa mga isda sa dagat, ug sa mga langgam sa kalangitan, ug ibabaw sa tanan nga binuhat nga buhi nga nagalihok sa ibabaw sa yuta. (Be fruitful, and multiply, and replenish the earth, and subdue it: and have dominion over the fish of the sea, and over the fowl of the air, and over every living thing that moveth upon the earth.)      29 Ug miingon ang Dios: Tan-awa, gihatagan ko kamo sa tanan nga balili nga nagahatag ug binhi, nga anaa sa ibabaw sa nawong sa tibook nga yuta, ug sa tanan nga kahoy nga may bunga sa kahoy nga nagahatag ug binhi, aron alang kaninyo kini mahimong kalan-on;      30 Ug sa tanan nga mananap sa yuta, ug sa tanang langgam sa kalangitan, ug sa tanang butangnga nagakamang sa ibabaw sa yuta, nga adunay kinabuhi, gihatag ko ang tanan nga balilinga lunhaw, aron ilang kan-on: ug nahimo kini.      31 Ug nakita sa Dios ang tanang butang nga iyang gibuhat, ug tan-awa, kini maayo kaayo. Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaunom.      So sa ika-unom nga adlaw... daghang nahitabo dinhi. Gimugna sa ginoo ang mga kahayopan sa yuta. Nakita sa ginoo nga kini maayo. Every creeping thing, apil ang mga spiders, ulhipan, bitin -- kabalo ba mo nga dunay daghang mga poisonous ani nila? Yes, makapatay ug tawo! Matud sa ginoo, kini maayo.      "Buhaton nato ang tawo sumala sa atong dagway, ingon sa kasama nato" -- (Let us make man in our image, after our likeness) -- Us? Nato? Daghan diay sila? Sa milabay nga mga berso, "ang ginoo" ra man ang nakasulat. Daghan diay ni sila?      Unya gimugna ang tawo sumala sa ilang dagway ug kasama (in our image and likeness). So humanoid ang ginoo? Anthromorphic? Meaning human like ang nawng? Ang kamay-on?      "ug magabuot sila sa mga isda sa dagat, ug sa mga langgam sa kalangitan, ugsa mga kahayopan, ug sa tibook nga yuta, ug sa tanan nga nagakamang sa ibabaw sa yuta." -- kita ang pinaka-top sa food chain! But wait, there's more! Before ta mag-celebrate nga top ta sa food-chain.      "Tan-awa, gihatagan ko kamo sa tanan nga balili nga nagahatag ug binhi, nga anaa sa ibabaw sa nawong sa tibook nga yuta, ug sa tanan nga kahoy nga may bunga sa kahoy nga nagahatag ug binhi, aron alang kaninyo kini mahimong kalan-on" -- sa ato pa, walay labot ang mga kahayopan! Vegetarian dapat ang mga tawo. Matud pa diri, ang mga balili ug mga kahoy ra man. "aron alang kaninyo kini mahimong kalan-on" Uy hala, tigkaon biya kog isda. Labi nang buwad, hmmm, kalami biya ana. Tigkaon ko ug baka, kanding (hmmm kalderetas!), baboy (hmmm lechon!)... Sos dili diay ni pwede!? Mga tanom ra diay, mga balili ug mga kahoy o prutas tingali. Lisura pud kan-on ang kahoy.      Hmm... Hmm... Hmm... Isip-isip!?      "30 Ug sa tanan nga mananap sa yuta, ug sa tanang langgam sa kalangitan, ug sa tanang butangnga nagakamang sa ibabaw sa yuta, nga adunay kinabuhi, gihatag ko ang tanan nga balili nga lunhaw, aron ilang kan-on: ug nahimo kini." -- Haha, hasta pud diay ang mga mananap, "balili nga lunhaw" -- green herb -- ang ilang kalan-on. Butangi, sorry sa mga liyon, tigre, maskin iro ug iring, maskin mga langgam nga kinaon kay mga ulod, sorry, vegetarian pud diay sila dapat!            "31 Ug nakita sa Dios ang tanang butang nga iyang gibuhat, ug tan-awa, kini maayo kaayo. Ug dihay kahaponon ug dihay kabuntagon, adlaw nga ikaunom."      Unya molabang ta sa Genesis kapitolo dos.Genesis 2      1 Ug nahuman ang mga langit ug ang yuta ug ang tibook nga panon kanila.      2 Ug sa adlaw nga ikapito natapus sa Dios ang buhat nga iyang gihimo; ug mipahulay siya sa adlaw nga ikapito gikan sa tanan niyang mga buhat nga iyang nahimo.      3 Ug gipanalanginan sa Dios ang adlaw nga ikapito, ug nagbalaan niini; tungod kay niininagpahulay siya gikan sa tanan niyang buhat nga gibuhat ug nahimo sa Dios.      So gibalik-balik gyud dinhi no nga "diyos ang nagbuhat sa mga nahimo so far."      "2 Ug sa adlaw nga ikapito natapus sa Dios ang buhat nga iyang gihimo; ug mipahulay siya sa adlaw nga ikapito gikan sa tanan niyang mga buhat nga iyang nahimo."      3 Ug gipanalanginan sa Dios ang adlaw nga ikapito, ug nagbalaan niini; tungod kay niini nagpahulay siya gikan sa tanan niyang buhat nga gibuhat ug nahimo sa Dios."      Okay klaro, diyos ang nagbuhat, tanan nahimo sa diyos. Cge, walay contest.      Ang akong i-contest kay "ming pahulay????" Ang ginoo??? Ang ginoo, mingpahulay? Ang gamhanan sa tanan, nagmugna sa kalangitan, sa yuta, sa mga buhi sa tubig ug yuta, mingpahulay.      Dili ni gamay nga butang ha, tungod kay gibalaan niya ang ika-pitu nga adlaw tungod lagi kay mingpahuway siya.      Hmm... Hmm... Hmm...GENESIS 24 Kini mao ang mga sinugdan sa mga langit ug sa yuta, sa pagbuhat kanila, sa adlaw nga si Jehova nga Dios naghimo sa yuta ug sa langit. 5 Ug wala pay tanum sa kapatagan nga diha sa ibabaw sa yuta, ug wala pay tanum sa kapatagan nga misugod sa pagturok, kay si Jehova nga Dios wala pa magpaulan sa ibabaw sa yuta, ug wala pay tawo nga makauma sa yuta. 6 Apan dihay misaka nga gabon gikan sa yuta nga nagbubo sa tibook nga nawong sa yuta. 7 Ug giumol ni Jehova nga Dios ang tawo gikan sa abog sa yuta, ug gihuypan niya sa mga buho sa iyang ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong kalag nga may kinabuhi. 8 Ug si Jehova nga Dios nagbuhat ng usa ka tanaman sa silangan sa Eden ug gibutang niya didto ang tawo nga iyang giumol.Now, sa sayon nga pagsabot niini, pasabot ba nga sa wala pay mga tanum ug mga kahoy, gibuhat na ginoo ang tawo? Pero ang explanation ani sa mga maayong laki sa mga simbahan, nga ang gi-focus dinhi kay ang garden of Eden man. Dili ang tibuok yuta.4 ¶ These are the generations of the heavens and of the earth when they were created, in the day that the LORD God made the earth and the heavens, 5 And every plant of the field before it was in the earth, and every herb of the field before it grew: for the LORD God had not caused it to rain upon the earth, and there was not a man to till the ground. 6 But there went up a mist from the earth, and watered the whole face of the ground. 7 And the LORD God formed man of the dust of the ground, and breathed into his nostrils the breath of life; and man became a living soul. 8 ¶ And the LORD God planted a garden eastward in Eden; and there he put the man whom he had formed.Klaro man tingali sa bersikolo 4 ug 5 nga ang “earth” ang tibuok yuta ang gihisgutan dinhi. Unya kay dili man mo make-sense, mao nga ang lusot dinhi, kay ang garden ra daw ang gi-focus.So walay higut nga formless ug void ang kalibutan.Sa GENESIS kapitulo uno, naa didto nga gibuhat sa ginoo ang lalake ug babaye ug dungan. Sila ang dunay gahum sa tanang mga mananap sa yuta, tubig ug sa mga langgam -- in fact, sa tanang binuhat nga dunay kinabuhi.Pero dinhi sa ika duha nga estorya sa creation, gibuhat ang tawo una. Wala pay mga tanom ug mga mananap. Unya dunay gimugna ang ginoo nga garden, ang Eden o eastward sa Eden. Medyo libog ko ani. Ug didto gibutang ang tawo. “Planted a garden” -- so nagtanom ang ginoo ug mga tanom?9 Ug nagpaturok si Jehova nga Dios gikan sa yuta sa tanan nga kahoy nga makapahimuot sa igtatan-aw, ug maayo nga kalan-on: ug ang kahoy usab nga sa kinabuhi diha sa taliwala sa tanaman, ug ang kahoy sa pag-ila sa maayo ug sa dautan. 10 Ug migula gikan sa Eden ang usa ka suba sa pagtubig sa tanaman ug gikan didto nabahin kini ug nahimong upat ka mga sanga. 11 Ang ngalan sa usa Pison: Kini mao ang nagalikos sa tibook nga yuta sa Habila nga didto adunay bulawan. 12 Ug ang bulawan niadtong yutaa maayo: didto usab may bdelio ug onyx nga bato. 13 Ug ang ngalan sa ikaduha ka suba Gihon: kini mao ang nagalikos sa tibook nga yuta sa Etiopia. 14 Ug ang ngalan sa ikatolo ka suba Hidekel: kini mao ang nagapadulong ngadto sa atbang sa Asiria. Ug ang ikaupat ka suba mao ang Eufrates. 15 Ug gikuha ni jehova nga Dios ang tawo ug gibutang siya tanaman sa Eden, aron kini iyang atimanon ug bantayan.Ang gihisgutan dinhi kay nagpaturok ang ginoo ug mga kahoy ug maayo nga kalan-on. Kalan-on para kang kinsa? Sa ginoo? Sa tawo most likely dili ba? Human sa taliwala sa tanaman, dunay kahoy sa kinabuhi ug kahoy sa pag-ila sa maayo ug sa dautan. (the tree of life also in the midst of the garden, and the tree of knowledge of good and evil.)Unya human naghisgut ug mga suba, aron tingali mapakita kung asa ni dapit ang Eden. Dili lang tani hisgutan sa pagkakaron. Pero sa bersikulo 15, kihuha sa diyos ang tawo ug gibutang sa tanaman. Abi ba nako sa bersikulo 8, gibutang na niya ang tawo sa tanaman. Murag wala man ni na-edit ug tarong uy. Kung ang ginoo ang nagdiktar ani sa tagsulat, balaa pud pagkadiktar. O nagtinanga lang ang tagsulat. Whichever noh, eitherway, murag wala nahapnig ug tarong, makakutaw sa atong libog.16 Ug si Jehova nga Dios nagsugo sa tawo nga nagaingon: Makakaon ka sa tanan nga kahoy sa tanaman: 17 Apan sa kahoy nga sa pag-ila sa maayo ug sa dautan, dili ka magkaon niini; kay sa adlaw nga mokaon ka niini, mamatay ka gayud.Ayaw, ani-a na, ang bantugan nga estorya sa unang tawo ug sa “tree of knowledge of good and evil.” Pero ang tree of life, pwede ra diay makakaon ang tawo adto, kay ang kahoy ra man sa pag-ila sa maayo ug sa dautan ang dili. Unya timan-i, niingon ang ginoo, sa adlaw nga mokaon ka niini, mamatay gyud ka.18 Ug miingon si Jehova nga Dios: Dili maayo nga ang tawo mag-inusara; pagabuhatan ko siya ug katabang nga angay kaniya. 19 Ug giumol ni Jehova nga Dios gikan sa yuta ang tanang mga mananap sa kapatagan, ug ang tanan nga langgam sa kalangitan, ug sila gidala niya kang Adam aron makita niya kong unsaon niya paghingalan kanila: ug ang tanan nga gihinganlan ni Adam sa mga mananap nga buhi, kana mao ang ngalan niini. 20 Ug gihatagan ni Adam ug mga ngalan ang tanan nga kahayopan ug ang mga langgam sa kalangitan ug ang tanan nga mga mananap sa kapatagan; apan alang kang Adam walay hingkaplagan nga katabang nga angay kaniya.So di-a, gimugna sa ginoo ang tanang mga mananap sa kapatagan ug mga langgam sa kalangitan ug gidala niya kang Adam. “Adam?” Diin man ni gikan? Gi-hapak ra dayun nato nga Adam ang ngalan sa tawo nga naa sa tanaman!? Pagka-bati gyud pagkasuwat niining estoryaha.Gidala ngadto kang Adam ang tanang mga hayop kay para unta makapangita ug katabang. Katabang? Sa pinas pa ni kay “helper!?” Daghan sa atong mga kababayan ninglangyaw sa laing nasud, nanilbihan isip domestic helper. Mao ni ang gipangita sa ginoo?Nakabuhat ang ginoo aning tanan, langit, yuta, adlaw, tawo -- pero wala siya kabalo unsay angay nga katabang sa tawo? Unsa man kaha kadugay ni nahuman? Tanang mga kahayopan gidala ngadto kang Adam human iyang gihinganlan. Unya unsay iyang gibunyag nga ngalan, mao na kuno to ang nahimong ngalan sa mananap. Pananglit, ikaw orange nga poisonous nga baki, dili ka angayan nga mahimong katabang nako, ug ang imong ngalan kay “baki.” Unya ang green nga baki, baki gyapon, ayayay.21 Ug gipahinanok ni Jehova nga Dios si Adam ug nahakatulog siya; unya mikuha siya ug usa sa iyang mga gusok ug gitakpan niya ang unod sa dapit niini. 22 Ug ang gusok nga gikuha ni Jehova nga Dios gikan sa tawo gibuhat niya nga usa ka babaye, ug iyang gidala siya ngadto sa lalake.Sa ato pa kulangan na ug gusok ang lalake. Sa pila nako na tuig sa Cathechism sauna, mao gyud ni ang gitudlo, nga kuno, kulangan ug gusok ang lalake. Dunay “floating rib” or “empty rib” ba to ang tawag nila, kalimot na ko. Pero mao ni ang gitudlo gyud, nga ang lalake, kulangan ug gusok. Apan kabalo naman ta karon, pina-agi sa science, nga ang lalake ug babaye, parehas ra kadaghan ug gusok. Hmm… hmm…Ka-brutal ba sad ani uy, gusok gikan sa lalake, gi-remold aron mahimong babaye. Kanumdom lang kos estorya sa Goddess Athena sa mga Greeks. Gi-ablihan ni Hephaistos ang ulo ni Zeus, gamit ang atsa, ug migula si Athena nga duna nay taming.Anyway, mao ni ang duha ka estorya sa creation sa Genesis.Kinsa mag ga-una? Mga tanom, kahoy ug kahayopan? O ang tawo?Sa unang estorya, gi-ingnan ang mga tawo, “be fruitful and multiply”. Pero dinhi sa ika-duha, ang lalake una. Human nangita ug katabang ang ginoo para niya, hangtud naabot siya ug mugna ug babaye. Duh! Unya walay be fruitful and multiply. Kung padayunon nato nig basa, gikasab-an pa gani sila sa ginoo.Human naa ning kahoy sa kinabuhi ug kahoy sa pag-ila sa maayo ug dautan. Wala man ni sa una nga estorya. Human namugna sa ginoo ang tanan nga gi-saysay sa Genesis kapitulo una, mingpahulay ang ginoo sa ika-pito nga adlaw. Done.Pero sa ika-duha nga estorya, Genesis kapitulo 2 sugod bersikulo 4, duna pay mga detalye nga nadugang ug daghang detalye nga wala, ug ang detalye nga common, nagkasumpaki man.Sa kanunay ang akong panguta mao ni: Unsaon man nato pagsuta kung ang mga nakasulat dinhi, tinuod ba? Sa pila na ka libo ka mga tuig nga milabay, wala gyuy lig-on ug igo nga ebidensya o rason nga makapamatuod sa mga nakasulat dinhi. Mao hangtud karon, naglalis lang gihapon ta bahin ani. Ang problema lang, maskin tuod walay lig-on ug igo nga rason nga motuo ta aning mga estoryaha, duna gyuy daghang mga tawo nga hugot ug dili matandog nga pagtuo niining mga estoryaha. Mga tawo nga by definition, unreasonable. O kung duna may rason, mga bad reasons sa pagtuo, in that case, mga gullible.Hmm… Hmm… Hmm… Isip-isip!

For a long time, when it came to IT, sleek design and user-friendly interfaces were secondary to functionality. However, that mentality has shifted to the point where now, design and user experience are just as important as ground level functionality. Today we discuss this shift with Daghan Altas, Director of Product and SD-WAN Strategy Lead at Meraki. With in depth experience and plenty of examples, the conversation sheds some light on the world of cloud-managed IT that simply works. Back in 1984, a technology company popped up that used a shortened version of San Francisco as their name and an abstract take on the Golden Gate Bridge for their logo. That company, Cisco Systems, went on to become the largest networking company in the world. In 2012, Cisco acquired  Meraki, a cloud managed IT company that serves as the perfect example of an organization prioritizing design and UX. In Daghan’s words, “the world yearns for simplicity.” With their SD-WAN technology, they’ve been able to enrich network functions, disrupting the IT game as we know it, and helping customers cut costs while enhancing quality of service.    References and Resources Cisco Meraki Solutions from Frontier Business Frontier Business Meraki SD-WAN   Contact Our Guest Expert Connect with Daghan on LinkedIn   More Host Skip Lineberg Subscribe via iTunes Send your feedback, comments and questions to BusinessEdge@Frontier.com

Click here to Watch on YouTubeWelcome sa lain na pud nato nga episode sa atong podcast nga gitawag ug Bag-ong Dan-ag. Kini nga podcast gi-dedicate ni nato para sa pag-promote ug critical thinking ug skepticism, especially na gyud sa atong mga kabatan-unan karon. Tungod kay nag dako ko sa Cebu as a Catholic, usa sa atong pinaka major nga topic kay ang religion, particularly ang Christian nga religion. So mag hisgut-hisgut kita bahin sa mga simbahan parehas sa Katoliko Romano, Saksi ni Jehovah, Sabadista ug uban pa.  Ang critical thinking ug skepticism dili lang para sa religion. Ma-apply ni nato sa lain-laing area sa atong kinabuhi. So mag hisgut pud ta pananglit sa financial, political, economics, health or medicine ug uban pa.So kung kinsa tong interesado nga mo explore niining mga butanga uban nako, palihug ug subscribe sa atong podcast, add mo sa inyong mga comments, questions, suggestions or mga reactions. Akong paninguhaon nga maka post ko dinhi regularly, at the moment kay weekly, matag adlaw nga Byernes o Sabado.Karon maghisgut kita ug kaning gitawag nato ug kamatuoran, sa English pa, "truth."Unfortunately, medyo dili sayon ang pag define kung unsa may buot gipasabot nato kung mo-ingon ta ug kamatuoran. Maskin tuod nga murag normal ra man kaayo ni nato nga kasinati-an, ato ning gi-sinati o gi-gamit sa atong kanibuhi matag adlaw. Well, atong tan-awn kung dili ba ta mag-lisud ug hisgut ug unsay kamatuoran pina-agi ug example.Kung naa kay mansanas pananglit. Imong nakita nga pula ang color niini unya sinaw ang panit niya. So ma-ingon nato nga ning "claim" ka nga natino nimo nga pula ang color sa mansanas. Ning "claim" pag gyud ka nga sinaw ang panit niini.Kung naay laing tawo mo-tanaw ug mo-susi sa maong mansanas, unya mo-ingon siya nga berde ang color sa mansanas.Now, sigun sa atong kasinati-an, ang pula ug berde kay dili parehas nga color, lahi ni sila. Unya karon nga duha ka-tawo ang ning "claim" nga natino nila ang color sa mansanas, kaso lang, lain-lain sila ug color nga nakita. Ang usa pula, ang usa berde. Unsa may tinuod? Unsaon man nato pag-susi kung kinsay sakto?Pwede ta mo-ingon nga dili man ni pangutana kung unsay tinuod, ang pangutana diri kay unsaon nato pag-susi kung unsay tinuod. Sa ato pa, nagpabilin ang pangutana kung unsaon man nato pag define ang "truth." Gani, makapangutana usab kita nga naa ba tay abilidad sa pag-define sa "truth?" Basin diay wala, sa ato pa, kung naa man galing tay mamahimong definition sa "truth," basin wala ra puy gamit.Sa atong example, atong gi-imply nga ang mansanas dunay color. Kung unsa ang color, mahibaw-an lang ta ni basi sa atong kasinati-an sa maong mansanas. Sa ato pa, depende sa atong mga "senses" kung unsay na-"detect," sa kani nga example, kung unsay na-detect sa atong mata. Ikaw, nakakita ug pula, ang usa berde. Now pwede ta mopa-apil ug pipila pa ka tawo para mo-hatag pud sa ilahang pag-susi. Unya ibutang nato nga naay upat pa ka-tawo nga ning apil ug susi sa maong mansanas, unya silang upat, pulos ning-ingon nga berde ang color sa mansanas.Sa ato pa, lima ka tawo ang ning-"claim" nga berde ang color sa mansanas, unya ikaw ra ang ning-ingon nga pula ang color niini. Nagpasabot ba ni nga berde ang "tinuod" nga color sa mansanas? Ug ikaw, nasayop lang ka tungod kay color-blind ka? Tungod kay naay depekto ang imong mata nga wala ka nakakita nga berde diay ang color sa mansanas. Pero ang problema kay, basin ang silang lima ang color-blind. Basin pula gyud ang tinuod nga color, pero tungod color-blind ang lima, pulos berde ilang nakita.Atong tan-awn kaning idea nga ang kamatuoran kay ang unsa nga mao sa kanunay, bale kung unsay "consistent" sa atong kasinati-an. Pananglit kung ang color nga pula nga imong makita, sa imong mga milabay nga mga kasina-tian, kung diin naklaro nimo kung unsay color nga pula. Mao kini ang mamahimo nga kamatuoran para nimo. Medyo depende ni sa tawo kung unsa ang iyang kasinati-an pero murag wala man tay laing paagi aron ma-suta nato kung unsay kamatuoran. Kung dili pina-agi ra man gyud sa atong kasinati-an.Mao nga akong i-suggest nga wala tay paagi aron makab-ut ang "absolute" gyud nga kamatuoran. Pananglit karon nga naminaw ka niining akong podcast, unsaon man nimo pag-determine nga wala lang ka nag-damgo? O ba kaha, basin naa ka karon sa usa ka laboratory ug unya gi-kabitan ug mga wires ang imong ulo aron ma-kuting-kuting sa mga doctor o scientist ang imong utok. Unya kaning imong experience karon nga naminaw kuno ug podcast, resulta lang ni sa ilahang pag-kuting-kuting sa imong utok. Unsaon man nimo na pag-determine?Wala koy paagi unsaon aron makab-ut ang"absolute" nga kamatuoran. Para nako, ang ato rang makaya kay kung unsa lang ang "consistent" sa atong kasinati-an. Kung unsay mao sa kanunay. Mao nga kita, isip katilingban, magkinahanglan kita sa usag-usa kanato aron makapaminsar kita ug unsay "consistent" nato sa atong mga kasinati-an. Now, naay usahay nga dili gyud magkatagkdo ang atong mga kasinati-an, mao nga duna tay mga bingkil ug mga panaglalis. Pwede tani tawgon nga "natural" ra ni sa atong kinabuhi dinhi sa kalibutan.So, human aning tanan nakong gi-saysay dinhi, ang definition ra nako sa "truth" o kamatuoran kay kung unsay mo-takdo sa kung unsay mao o "reality." Again, pwede ni nga ang "reality" nako kay lahi sa imohang "reality." Mao nga usahay, magkinahanglan kita nga mag-estorya o mag-debati sa atong mga kasinati-an ug mga ideas o opinion. Mao ni ang usa sa pinakadako nako nga rason nganong nag-podcast ko bahin ani.Daghan man gud nga mga tawo nga mo-claim nga naa nila ang kamatuoran. Pananglitan daghang mga tawo nga nagwali nga ang bibliya, ang "christian ug jewish bible," kay tinuod, ug ang tanang nakasuwat niini kay ang kamatuoran.Duna say daghang mga tawo nga nagwali nga ang koran, ang santos nga libro sa mga muslim, mao sad kuno ang tinuod, ug ang mga nakasulat niini kay ang kamatuoran.Si Joseph Smith, ang nagmugna sa relihiyon nga Church of the Latter Day Saints, ning-claim nga duna daw siyay nakaplagan nga mga sinulat sa bulawan, "golden plates" o ang "golden bible" nga mauy iyang gitamdan aron pagmugna sa iyahang "book of mormon." Ning-claim pa gani ang maung simbahan nga mas sakto pa daw ni kaysa sa "bible."So sa kani nga podcast, atong lungkaton kung unsa man ang mga lain-laing rason nga naka-ingon man sila niini. Unya tan-awn nato kung ang mga rason, "consistent" ba sa atong "reality." Tan-awn nato kung sensible ba ug lig-un ba ang ilahang pangatarungan. Madiskobrehan nato dinhi sa atong podcast nga ang kadaghanan, walay igo nga rason para pag-justify sa ilahang mga "beliefs." In fact, kasagaran, based sa akong experience, ning-tuo sila pero wala gani sila kabalo kung ngano. Unya aron dili mulutaw nga wala silay igo nga rason, magbulul-bulul intawn ug mugna ug rason.Kini ug uban pa, ang atong hisgutan sa sunod nga mga episodes dinhi sa atong podcast.Kung intersado mo sa pag explore niini, ayaw kalimot ug Subscribe ug share sa atong podcast. Para ato ning tanan.Dinhi lang usa, hangtud sa sunod higayon. Daghang salamat.Question everything.

Ang Pag-agos: Ang katibuk-an panan-awon basihan sa bibliyanhon pagpadayag sa 1 Juan 2:12-14 pagtabang sa mga magtotoo dili lang kung unsa-on sa pagsabot sa iyang kaugalingon spirituhanon kinabuhi kon dili usab unsa-on pagtabang sa uban nga magtotoo. Daghan mga pangutana nga wala matubag nga gikauyunan gikan niiniing usa ka pamansay sesyon. Translated from English into Visaya.