Szkoła Bardzo Wieczorowa Radia Katowice

Genius Loci czyli duch miejsca, niepowtarzalny, jedyny taki, pozostający w pamięci na zawsze. Każdy ulega jego czarowi. Każdy pragnie go poczuć. Zwłaszcza teraz, w czasie wakacji, kiedy zwiedzamy świat mamy okazję go poznać. Jednak na czym polega jego czar i czy duszę mogą mieć obiekty takie jak zabytki czy mury, ulice i skwery? – O tym w wykładzie Szkoły Bardzo Wieczorowej opowiadają Beata Tomanek i jej gość - prof. Irma Kozina, historyk sztuki.

Od chwili napaści Rosji na Ukrainę, czyli rozpoczęcia pełnoskalowej wojny, Polska jako państwo oraz Polacy jako społeczeństwo pomagają ukraińskim uchodźcom — przyjmując ich pod swój dach i zapewniając im wsparcie. Jednak nad tymi działaniami coraz wyraźniej ciąży historia sprzed lat. Coraz częściej pojawiają się głosy, że pomoc dla Ukraińców powinna zostać wstrzymana, dopóki nie nastąpi rozliczenie zbrodni dokonanej na Wołyniu w 1943 roku. W związku z tym zarówno państwo polskie, jak i ukraińskie w ostatnim czasie zintensyfikowały działania zmierzające do ekshumacji ofiar zbrodni wołyńskiej — tysięcy zamordowanych Polaków — oraz ich godnego pochówku. Tło tamtych wydarzeń było jednak równie tragiczne, co skomplikowane. Przypomni je w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem historyk dr Jacek Kurek.

Dlaczego w jednym krajach tabliczki zachęcają nas do chodzenia po trawie a w Polsce kosimy trawniki do gołej ziemi? Czy pięknie wyglądające orzechy są … chwastem? Jak rozpoznać działania, które szkodzą przyrodzie a jakie jej pomagają? Zapraszamy na bardzo edukacyjne spotkanie z przyrodnikiem. Wykładowcą SzBW jest dziś Maciej Siemaszko.

Lusitania była brytyjskim parowcem transatlantyckim. Szybkim, nowoczesnym, a według niektórych – niezatapialnym.Podobno! Bo jednak została zatopiona 7 maja 1915 roku, po storpedowaniu przez niemiecki okręt podwodny. Wokół tej tragedii zaczęły narastać pytania: dlaczego Lusitania w ogóle wypłynęła w swój ostatni rejs, mimo że nawet ambasada niemiecka ostrzegała o pływających u wybrzeży Anglii niemieckich U-Bootach? Co spowodowało drugi wybuch na pokładzie? Co naprawdę przewoziła Lusitania? Dlaczego zatonęła w zaledwie 18 minut od trafienia torpedą? I wreszcie – dlaczego, mimo że minęło już ponad 100 lat od katastrofy, wciąż nie można dokładnie zbadać wraku ani odtajnić wszystkich dokumentów związanych z tą tragedią? O tym wszystkim w Szkole Bardzo Wieczorowej Marek Mierzwiak rozmawiać będzie z Urszulą Pawlik.

Pod tym określeniem kryje się zarówno "Zagłada Żydów", "ofiara całopalna", jak i zniszczenie Europy – ludobójstwo i zmordowanie około 6 milionów europejskich Żydów, dokonane w czasie II wojny światowej przez niemiecką III Rzeszę. O tym wie cały świat a jednak są ludzie i to w Polsce, którzy podważają to co stało się w Oświęcimiu, czyli w Auschwitz, gdzie zginęło milion trzysta tysięcy ludzi. Że podobno tam nie było komór gazowych a to wszystko co się na ten temat mówi, to fejk, czyli kłamstwo. Kto kłamie? O tym w wykładzie w Szkole Bardzo Wieczorowej mówi historyk dr Jacek Kurek. Rozmawia z nim Marek Mierzwiak.

Ogień to jeden z fascynujących żywiołów. Wiemy też, że jest groźny, bywa nieujarzmiony i niszczycielski. Kiedy chcemy zaznaczyć, że coś bezpowrotnie straciliśmy – mówimy ogień to strawił i poszło wszystko z dymem. Nikomu nie przyjdzie do głowy, że ogień może być skarbcem dla przeszłości, o której opowiada dymem.  Toteż w kolejnym wykładzie w Szkole Bardzo Wieczorowej Beata Tomanek i dr Andrzej Boczarowski, będą mówić o prehistorii utrwalonej w ogniu. 

W Szkole Bardzo Wieczorowej historyk dr Jacek Kurek przypomni wszystko, co działo się przed sławetnym Marcem 68 roku, jak również i to, co zostało zgotowane obywatelom polskim żydowskiego pochodzenia, właśnie w Marcu 68 roku. Ta data kładzie się od lat cieniem na polskiej historii, gdyż skrupulatnie reżim komunistyczny doprowadził do zamieszek w marcu, a później, bez wahania zwalniano ludzi z pracy sugerując, że Polacy z takim rodowodem powinni z Polski wyjechać. Według różnych źródeł, w 1968 roku z Polski wyjechało od 13 do 20 tys. osób. Przez wiele lat nie można było ani o tym mówić, ani pisać. Szczęśliwie, lata cenzury już za nami.

W Szkole Bardzo Wieczorowej wykład Sabiny Waszut, która jest pisarką i po której książki warto sięgnąć, ale była też przez wiele lat przewodnikiem po chorzowskim skansenie. Opowie kiedy skansen powstał, z czyjej inicjatywy, jakie obiekty znajdują się na tych przeszło 22 hektarach, co można oglądać tam na co dzień, ale też w jakich imprezach, a jest ich mnóstwo, można uczestniczyć? To najdłużej powstający obiekt na terenie Parku Śląskiego. Obiekty, które są w skansenie ciągle są uzupełniane, czyli przy następnych odwiedzinach możemy zobaczyć tam rzeczy, których całkiem niedawno jeszcze nie było. Jest tam historia Śląska zaklęta w chałupy, kościółki, młyny i wiatraki, a także piękne ogródki i zwierzęta hodowlane.

Masz to w genach. Często używamy tego zdania, kiedy chcemy nawiązać do podobieństwa, upodobań czy też uzdolnień obecnych w naszej rodzinie. Mamy na myśli zazwyczaj rodziców, dziadków, czy pradziadków, po których dziedziczymy. Rzadko, a właściwie w ogóle nie sięgamy do głębszej przeszłości genowej. Tymczasem ciekawe jest to, co dziedziczymy po neandertalczyku, który żył ponad 40 tysięcy lat temu? Na to pytanie odpowie wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej zatytułowany „Prehistoria w genach człowieka”. Z dr. Andrzejem Boczarowskim, naukowcem interdyscyplinarnym, grafikiem i popularyzatorem nauki, pracownikiem Uniwersytetu Śląskiego rozmawia Beata Tomanek.

Wykład tak właśnie zatytułowany wygłosi historyk dr Jacek Kurek. Bardzo często mamy swoje spojrzenie na wiele zjawisk: a to, że ludzie określonych nacji są źli w zasadzie od urodzenia, ich postepowanie determinuje właśnie kraj z którego pochodzą, a to, że my, Polacy, z dziada pradziada potrafimy zawsze zachować się szlachetnie i honorowo, a i to wreszcie, że opisywane zdarzenia w literaturze pięknej bierzemy jako fakty historyczne. Czyli wyobrażamy sobie, że nasz kraj i nasza historia są zupełnie inne, w konsekwencji z rzeczywistością nie mają nic wspólnego. I właśnie o takich jest ten wykład dr Jacka Kurka z którym rozmawia Marek Mierzwiak.

Zapraszamy do wysłuchania kolejnego wykładu w naszej radiowej Szkole Bardzo Wieczorowej. Beata Tomanek i jej gość przypomną o tym, że jest wielu znakomitych i cieszącym się międzynarodowym uznaniem polskich artystów. Niestety podobnie jak z innymi wybitnymi osobowościami naszej historii i dla nich czas jest wielkim wrogiem. Toteż warto przypominać znane nazwiska. Tak będzie również dzisiejszego wieczoru.

Bohaterem wykładu Eweliny Sobczyk Podleszańskiej jest Francesco Borromini, włoski architekt doby baroku, tworzący przede wszystkim w Rzymie.To czołowy architekt baroku dojrzałego we Włoszech, autor rzymskich kościołów i pałaców (m.in. kościoła San Carlo alle Quattro Fontane, kościoła Sant'Agnese in Agone, kościoła Sant'Ivo alla Sapienza, oratorium filipinów). Jako pierwszy na tak dużą skalę stosował w architekturze linie faliste, wklęsłe i wypukłe, odrzucając klasycyzm i masywność wczesnego baroku. Był też niezwykle ciekawym człowiekiem, a jego konkurowanie z innym architektem Giovanni Lorenzo Bernini przeszło do historii. Bohater wykładu stworzył dzieła, które zostaną w pamięci potomnych mimo, że sam miał może niezbyt ciekawe życie osobiste.Audycje przygotował Marek Mierzwiak.

Rozbiory Polski to okres w historii Polski, który miał miejsce w latach 1772–1795, kiedy to Rzeczpospolita Obojga Narodów została podzielona przez sąsiednie mocarstwa: Rosję, Prusy i Austrię.  Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata, aż do odzyskania niepodległości w 1918 roku. Rozbiory były wynikiem porozumienia zaborców oraz niestabilnej sytuacji politycznej w kraju,. Sytuacja tak zewnętrzna jak i wewnętrzna spowodowały to, że oddaliśmy Polskę zaborcom bez jednego wystrzału.O tym trudnym i haniebnym czasie wykładać będzie dr Jacek Kurek - historyk, nawiązując do współczesności - jak łatwo można stracić to co najcenniejsze - wolność.Audycje przygotował Marek Mierzwiak.

Tamara Łempicka. Jej owiana legendą postać nieustannie intryguje, a sztuka wzbudza szczery zachwyt.Warto nieco bliżej poznać historie tej wyjątkowe kobiety... zwłaszcza, że na ekranach kin pojawił się nowy film odkrywający nieznane dotąd fakty z jej życia.

Ostatnimi czasy ludzie na całym świecie odkryli, że istnieje taki naród jak Sammowie. Przez wiele lat było na ten temat cicho i nagle pojawiają się książki, audycje, reportaże przypominające historie Sammów i ich walkę o tożsamość narodową nie przez lata, ale przez wieki. Ukazała się wspaniała książka Tiny Harnesek "Ludzie, którzy sieją w śniegu". Opowiada o Sammach więc i my w radiu Katowice przypomnimy te wszystkie nieszczęścia jakie na Sammów spadały i od państw i od Kościoła. W Szkole Bardzo wieczorowej mówić o tym będzie Urszula Pawlik, a audycje przygotował Marek Mierzwiak.

Czy tytuł filmu ma znaczenie dla widza? Co powinien nam mówić o filmie? A może tytułów filmowych nie powinniśmy w ogóle tłumaczyć na język polski? Na te i inne pytania poszukamy dziś odpowiedzi w Szkole Bardzo Wieczorowej. Opowiemy też o najlepiej i najgorzej przetłumaczonych tytułach filmowych. Iwona Kwaśny zaprosiła do tej rozmowy dr Agnieszkę Tambor z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego i autorkę Polskiej Półki Filmowej w social mediach.

Bohaterem wykładu Krzysztofa Lewandowskiego będzie hrabia Friedrich Wilhelm von Reden, ojciec górnośląskiego przemysłu. Właśnie na półkach księgarskich jest książka autorstwa Krzysztofa Lewandowskiego "Reden - zdrajca z pomnika" i w dzisiejszym wykładzie autor przedstawi sylwetkę tegoż "zdrajcy", "szpiega" i opowie o jego działalności, która ze zdrada i szpiegowaniem niewiele miała wspólnego. Opowie też jak toczyło się jego życie osobiste, oraz jak potoczyły się historie trzech pomników Redena. Dziś możemy jego pomnik oglądać w centrum Chorzowa.Audycje przygotował Marek Mierzwiak

Erna Rosenstein jest bohaterką wykładu profesorki Anny Adamus - Matuszyńskiej. To malarka surrealistyczna i poetka. Pochodziła z rodziny żydowskiej, ale przez całe życie mówił, że jest Polką.Wydała 7 tomików wierszy, która zaczęła głownie pisać po śmierci swojego męża, Artura Sandauera, ale najlepiej znane są jej surrealistyczne obrazy, które dziś znajdują się w wielu polskich muzeach. O życiu i twórczości tej artystki wykłada w Szkole Bardzo Wieczorowej profesorka Anna Adamus Matuszyńska. Rozmowę przeprowadził Marek Mierzwiak.

Neuroprogramowanie lingwistyczne to interdyscyplinarna technika psycholingwistyczna, która powstała w latach 70. XX wieku. Zakłada ona, że nasze myśli, zachowania i emocje są ze sobą powiązane i mogą być zrozumiane oraz zmieniane poprzez świadome korzystanie z języka. Techniki NLP są stosowane w terapii, coachingu, zarządzaniu, szkoleniach i wielu innych dziedzinach- coraz częściej w edukacji. Wykładowcą i gościem Katarzyny Głuch-Juszkiewicz jest dziś trener NLP, coach, psycholog i dziennikarz Paweł Ładniak - Mediteusz.

W 2025 r. przypada 160. rocznica urodzin oraz 85. rocznica śmierci wybitnej malarki Olgi Boznańskiej, która wybrana została przez polski sejm na jedną z patronek tego roku. O tej wybitnej i nietuzinkowej kobiecie opowie dziś profesor Irma Kozina... zaprasza Anetta Chlebica

"Zażyć z mańki". Czy ten frazeologizm jest dla Państwa zrozumiały? Oznacza - zaskoczyć kogoś, podstępnie pokonać. O etymologii tego wyrażenia opowiemy za moment, ale będzie to tylko pretekst do rozmowy o słowach i powiedzeniach, które pomału wychodzą z użycia i przez młodsze pokolenie nie są już rozumiane. Z drugiej jednak strony, nowe pokolenie tworzy nowy język, wiec wszystko toczy się dalej. W Szkole Bardzo Wieczorowej dziś o powiedzeniach archaicznych i tych zupełnie nowych. 

Maria Callas - bohaterka dzisiejszej opowieści pani Urszuli Pawlik w Szkole Bardzo Wieczorowej  była fenomenalną  śpiewaczką operową. Co prawda jej kariera była krótka, ale przez te kilkanaście lat miała u stóp cały świat. Co prawda jej dzieciństwo i początki występów na scenie do łatwych nie należały, ale kiedy wyszła za mąż to już kariera nabrała tempa, a ona sama  zaczęła wyglądać znakomicie. Schudła 40 kilo i stała się pięknym kwiatem, jak ją określano, z cudownym głosem. Później pojawił się Arystoteles Onasis, który co prawda odkrył w niej kobiecość i miłość erotyczną, ale doprowadził też do tego, że Maria odsunęła się od ludzi i żyła w samotności, często zachowując się niewłaściwie. Dziś byśmy ją określili tak - pod koniec życia niedobra to kobieta była.

Kolejny wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej dotyczy zagadnienia, które nie jest nam obce, gdyż często używamy sformułowania, że np.temat oscyluje, czyli waha się pomiędzy dwiema możliwościami. Kiedy jednak powiemy, że każdy z nas jest zbiorem oscylacji, to sprawa bardzo się komplikuje i przekracza wyobraźnię. Beata Tomanek i jej goście podczas dzisiejszego wykładu powiedzą, że każdy ma w sobie niejedno wahadło Foucaulta i spróbują oswoić  oscylacje, które dokonują się w naszym organizmie w każdej sekundzie naszego życia.

Tematem wykładu dr Jacka Kurka - historyka - jest miłość. Ta staropolska, z dawnych czasów, ale i ta współczesna. To najważniejsze uczucie jakie towarzyszy człowiekowi od wieków i właśnie w dzisiejszym wykładzie będzie też, mowa jak to uczucie przez wieki i lata się zmieniało. Jak ono wyglądało w średniowieczu, jak w baroku, a jak wygląda dziś. I co dla ludzi zakochanych było zawsze najważniejsze. Z dr Jackiem Kurkiem rozmawia Marek Mierzwiak

Bohaterem wykładu Eweliny Sobczyk Podleszańskiej w Szkole Bardzo Wieczorowej jest Oskar Kokoschka - austriacki malarz, poeta i grafik, działający w okresie ekspresjonizmu. Nie bez wpływu na twórczość Oskara Kokoschki pozostała jego miłość do Almy Mahler (wdowy po kompozytorze Gustawie Mahlerze), a zwłaszcza fakt zerwania przez nią związku. Znany jest również fakt zamówienia przez malarza manekina utraconej ukochanej, którego używał później jako pomocy warsztatowej przy pracy malarskiej. Malował wspaniale przez wiele lat, ale zawsze gdzieś w jego obrazach pojawiała się ukochana Alma. O życiu i twórczości Oscara Kokoschki opowiada w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem Ewelina Sobczyk Podleszańska.

Przed nami kolejny majowy weekend, za nami święta - to dobry moment, by zaprosić Państwa na chwilę z opowieściami o drzewach w kulturze ludowej. Tym razem wykładowcą będzie profesor Grzegorz Odoj, etnolog z UŚ, który przybliży Państwu tradycje związane z drzewami nie tylko w naszym regionie. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz rozmawia o symbolice a nawet... duchowości.

Alan Alexander Milne  to brytyjski pisarz , który urodził się 18 stycznia 1882 roku, a zmarł 31 stycznia 1956 roku.I między tymi datami kryje się i niebanalne życie pisarza, i jego twórczość,. Pisał dużo, ale dopiero kiedy napisał "Kubusia Puchatka" i " Chatkę Puchatka" jego popularność na dwóch kontynentach osiągnęła apogeum. Stał się bardzo popularny i zamożny, i później na próżno próbował się od  twórczości dla dzieci odciać. Został na zawsze - autorem "Kubusia Puchatka". O jergo niebanalnym życiu i ciekawej, mimo wszystko, twórczości opowiada Maria Trzeciak. Audycje przygotował Marek Mierzwiak."Są tacy, co mają rozum, a są tacy, co go nie mają, i już" - czy to było jego motto? Nie wiemy, ale zdanie nadzwyczaj trafne i nigdy nie tracące aktualności.

Dzisiejszy wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej wprowadzi Państwa w wielkanocny nastrój. Właśnie rozpoczęliśmy Triduum Paschalne, czyli przypomnienie wydarzeń związanych z męką pańską. W kościołach trwają nabożeństwa pasyjne, a my proponujemy wykład z historii sztuki o artystach, którzy również opowiadają historię sprzed 2000 lat w swoich dziełach.Wiele z nich znamy i podziwiamy, a Beata Tomanek i jej gość zapewne poszerzą dzisiaj Państwa wiedzę na ten temat.

Są w języku polskim zdania, które trudno zrozumieć obcokrajowcom, bo znaczą coś więcej niż tylko słowa. To kod kulturowy. Czasami brzmią błaho ale kryje się za nimi wspólna historia i doświadczenie polskości. Takim zdaniem jest np. "Ojciec z roboty wyniósł"...Zapowiedź brzmi poważnie, ale raczej poważnie nie będzie. W Szkole Bardzo Wieczorowej zapraszamy na rozmowę z Adamem Miklaszem, autorem książki "Jakby spał, w labiryncie polskich fraz". 

Nie ma ostrej definicji pornografii, więc wiemy, że tych definicji jest sporo. Ale jak odróżnić pornografię od sztuki erotycznej? Jak to wyglądało na przestrzeni wieków i czym sztuka, no i pornografia, charakteryzowały się? Czego nie wolno było robić artystom, bo wówczas ich sztukę odsadzano od czci i wiary i nazywano pornografią. W wykładzie dr Jacek Kurek, historyk, będzie starał się w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem to wszystko wyjaśnić i zakreślić, może, ostre granice.

Dymitriady, to nazwa serii interwencji zbrojnych części polskiej i litewskiej magnaterii w wewnętrzne sprawy Rosji w czasie wielkiej smuty w latach 1604-1610, w celu osadzenia na tronie pretendentów podających się za synów Iwana Groźnego. Dymitriady były jedną z przyczyn wybuchu wojny polsko-rosyjskiej 1609-1618. Aż trzech Dymitrów podawało sie za synów Cara Iwana Groźnego, a w tej maskaradzie, która wstrząsała ówczesną Europą, uczestniczyła Maryna Mniszchówna. Jak to wówczas wyglądało i kim była ta polska szlachcianka, która rozpoznała swojego męża, widząc jego śmierć. Nie przeszkodziło jej to w dążeniu do tronu carskiego za wszelka cenę. O tym w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem opowiada Urszula Pawlik.

Dzisiejszy wykład w szkole wieczorowej będzie dotyczył historii naszej lokalnej społeczności. Jego bohaterką stanie się jedna z dzielnic Katowic, a opowie o niej jej mieszkaniec – pasjonat badań nad przeszłością swojego rodzinnego miejsca. Wykład udowodni, że bliskie nam historie mogą być równie fascynujące jak te, które znamy z książek.

Wyprawy krzyżowe lub krucjaty to  średniowieczne  wyprawy zbrojne inicjowane na wezwanie papieża . Formalnie podejmowane jako przedsięwzięcia całego zachodniego chrześcijaństwa przeciwko innowiercom. Do wypraw krzyżowych przeciw muzułmanom historycy zaliczają siedem dużych krucjat i wiele pomniejszych, które były organizowane w latach 1095–1291. Głównym celem pierwszych wypraw było odzyskanie Ziemi Świętej, a zwłaszcza Jerozolimy. Była też tragiczna wyprawa dzieci, które ginęły albo też były sprzedawane na targach niewolników.Dr Jacek Kurek - historyk- przybliży ten tragiczny czas, za który Kościół ustami Jana Pawła II przepraszał, mówiąc, że zło - czyli śmierć i cierpienie - nigdy nie przyniosą dobra. Z dr Jackiem Kurkiem rozmawia Marek Mierzwiak

Śląszczyzna staje modna, z powodzeniem powstają przekłady popularnych książek, tłumaczenia filmowych hitów, nie wspominając o emitowanym w telewizji ogólnopolskiej, monodramacie "Mianujom mnie Hanka". W Szkole Bardzo Wieczorowej zajmiemy się dzisiaj śląską wymową i ortografią.

Znane w naszym kraju słowo reklama” pochodzi od łacińskiego określenia reclamatio”, którego znaczenie to: wołać lub krzyczeć. Znamy współczesne brzmienie tego słowa jako reklamacja, którą składamy na przykład zgłaszając wadliwy towar. Dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej przybliżymy  historię reklamy w starożytnym świecie, która  opierała się na przekazach słownych. Ale sprawdzimy również jakie znaczenie  w dzisiejszej reklamie odgrywają przekaz podprogowy, psychologia tłumu i manipulacja na przykład wobec seniorów i dzieci. Wykładowcą jest dziś Łukasz Dawidowicz- ekspert od kampanii reklamowych i marketingu w prasie, radiu i i internecie. Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Będziemy mówić o roślinach, ziołach oraz ich znaczeniu w dawnych wierzeniach i magii ludowej. Gościem Katarzyny Herbuś jest Karolina Lisek, autorka książki "Słowiańska Magia Ziół", redaktorka naczelna iSAP Słowiańskiej Agencji Prasowej i prezeska Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Słowiańskiej Jawia.

Zofia Rydert, wspaniała artystka fotografka jest bohaterką wykładu profesorki Anny Adamus-Matuszyńskiej. Dowiedzą się Państwo skąd pochodzi artystka, kiedy zaczynała nieśmiałe próby fotografowania i jak, oraz kiedy znalazła się na Śląsku. Najpierw w Bytomiu, a później w Gliwicach. Wykładowczyni omówi też najważniejsze cykle fotograficzne Zofii Rydet, które znajdowały się i znajdują w najważniejszych muzeach świata: w Nowym Jorku, Paryżu czy Tokio. Twórczość Zofii Rydet można oglądać nie tylko w internecie. Nie ma roku, żeby gdzieś nie odbywała się wystawa jej fotografii. O twórczości Zofii Rydet rozmawiają Anna Adamus-Matuszyńska i Marek Mierzwiak.

Czy wiedzą państwo skąd wzieły się dzisiejsze modne galerie handlowe, ich kształt, konstrukcja i idea? od kiedy żywa jest ich historia? Pierwowzorem dla nich być może były pawilony stawiane na czas Wystaw Światowych. Tych pierwszych, z połowy XIX wieku. To te elektryzujące wydarzenia komercyjne, a jednak związane ze sztuką będą tym razem przedmiotem zainteresowania Beaty Tomanek i jej gościa podczas kolejnego wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej.

W dzisiejszej Szkole Bardzo Wieczorowej pani Ewelina Sobczyk Podleszańska przypomni życie i twórczość wspaniałej francuskiej malarki i rysowniczki Suzanne Valadon. Imię Suzanne wymyślił dla niej Toulouse-Lautrec, bo od urodzenia nosiła ona imię Maria. Był przekonany, że takie bardziej pasuje do jej szalonej natury. Pracowała już od dziewiątego roku życia. Początkowo w cyrku, ale po wypadku została modelką. Była ulubienicą Renoira i główną modelką do scen kąpiących się na jego obrazach. Pozowała do słynnych "Parasolek". Była także związana z Erikiem Satie, francuskim kompozytorem. Podobno była mężatką dwukrotnie, ale to nie jest do końca potwierdzone. Z Eweliną Sobczyk - Podleszańską rozmawia Marek Mierzwiak.

Kiedy i gdzie oraz dlaczego narodziła się inkwizycja? Na te pytania w dzisiejszym wykładzie odpowie historyk dr Jacek Kurek. Często używamy tego słowa, ale za bardzo nie wiemy co się pod nim kryje.  Dlaczego inkwizycja została powołana przez  Kościół katolicki? Czyżby tylko dlatego, że szerzyły się  w wielu regionach Europy ruchy heretyckie. A gdzie ta forma znęcania się nad ludźmi osiągnęła swoje apogeum? I dlaczego władze kościelne widząc wypaczenia i ewidentne morderstwa nie reagowały. Wreszcie czy Kościół rozliczył się z tych okropnych czasów i przeprosił za takie traktowanie ludzi? To wszystko w wykładzie dr Jacka Kurka z którym rozmawia Marek Mierzwiak.

Czytelnictwo w naszym kraju nie cieszy się powszechnym zainteresowaniem. Statystycznie tylko co czwarty Polak przeczytał w ciągu roku choć jedną książkę – i zapewne nie była to pozycja z dawnych epok literackich, takich jak barok. Przeszłość literacka często kojarzy się wyłącznie z nudnymi lekturami szkolnymi. Dlatego tym bardziej warto wysłuchać dzisiejszego wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej, w którym Beata Tomanek opowie o prawdziwych perłach literatury.

Bohaterem dzisiejszego wykładu Eweliny Sobczyk Podleszańskiej w Szkole Bardzo Wieczorowej będzie Giorgone - wspaniały włoski malarz żyjący i tworzący w dobie Renesansu.O życiu i twórczości Giorgionego wiemy bardzo mało. Jest jednym z najbardziej zagadkowych malarzy czasów nowożytnych. Do czasów nam współczesnych nie zachowały się żadne podpisane i datowane prace Giorgionego. Duże rozbieżności wzbudza już liczba przypisywanych mu prac - od 5 do 40. W obrazie "Śpiąca Wenus" naga kobieta, po raz pierwszy w nowoczesnym malarstwie, stała się głównym i jedynym tematem dzieła malarskiego. A jakie jeszcze obrazy możemy przypisać temu malarzowi - pytał Marek Mierzwiak

Ile to razy w życiu słyszymy - powiedz coś o sobie. Albo chcemy dobrze wypaść w nowej pracy lub na obiedzie u przyszłych teściów. Wszystkie te sytuacje dotyczą autoprezentacji. Dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej zapraszamy na rozmowę o autoprezentacji właśnie, o kreacji i o pierwszym wrażeniu.... 

Donald Trump został niedawno 49-tym prezydentem USA i od razu powziął kilka dośc kontrowersyjnych decyzji. Czy państwa UE mogą czuć się bezpiecznie? Co dalej z Danią i Grenlandią? Jaki wpływ na gospodarkę mają podniesione cła na różne towary? Jest sporo niepewności, które chcemy dziś omówić z dzisiejszym wykładowcą Szkoły Bardzo Wieczorowej.  Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

W kolejnym odcinku Szkoły Bardzo Wieczorowej mówić będziemy o psychosomatyce, o wpływie stresu oraz czynników psychicznych i emocjonalnych na powstawanie różnych dolegliwości.Gościem Katarzyny Herbuś jest prof. Monika Bąk-Sosnowska, psycholog, Dyrektor Centrum Psychosomatyki i Profilaktyki Zdrowotnej Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej, właścicielka Gabinetu Terapeutyczno-Szkoleniowego PRIMODIUM w Katowicach.

Polacy, stańcie się znowu mężami, jak byliście nimi za czasów świetności waszej, ale nie jedynie na polu bitwy!”. Marszałek Józef Piłsudski? Inżynier Karwowski? Lech Wałęsa? A może Adaś Miauczyński? Jaki był wzorcowy polski mężczyzna ubiegłego wieku? I czy w ogóle istniał?O tym w swojej książce "Po męstwie" pisze profesor Wojciech Śmieja poruszając tematy do tej pory nietknięte przez żadnego z pisarzy i naukowców.O tym wydawniczym hicie z profesorem Wojciechem Śmieją rozmawia Marek Mierzwiak.

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego uzyskali formę jęczmienia cechującą się interesującymi mechanizmami obronnymi przed stresem suszy. Nasz gość, dr Agata Daszkowska-Golec opowie dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej o tym, czym różni się nowa forma jęczmienia od wyjściowej, jakie mechanizmy wykorzystuje przy niedoborach wody oraz jaki wpływ na naszą bioróżnorodność mają rośliny inwazyjne. Na spotkanie z naukowczynią, która niedawno wróciła ze stypendium Fullbrighta w USA i o genomie wie wszystko- zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Tak zatytułowany jest wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej doktora Jacka Kurka. Będzie on mówić jak doniosłą rolę odgrywają w naszym życiu dźwięki i szumy,  których nie da się pominąć i nie da się zagłuszyć. Bedzie on też mówić o tym, że są dźwięki dobre i złe, że my wszyscy żyjemy w świecie dzięków od urodzenia i potrafimy doskonale funkcjonować, chociaż niektóre dźwięki są dla innych nie do wyobrażenia.. Ale nie tylko będzie to wykład o dźwiękach industrii czyli przemysłowych, będzie te prelegent mówić o muzyce, o rozmowach, o tym wszystkim co w kontaktach międzyludzkich jest bardzo ważne.

Ten wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej z pewnością zainteresuje wszystkich melomanów, ale także miłośników nowoczesnych technologii. Wykładowcą jest profesor Adrian Robak, artysta, kompozytor utworów orkiestrowych, kameralnych i chóralnych. Tworzy także muzykę do filmów ("Dni mojego życia", "Klisze pamięci Mariana Kołodzieja", "Misja Wolnego"), a jego utwory były wykonywane na festiwalach tak w kraju, jak i za granicą. O technikaliach, sztuce i odbiorcach usłyszą Państwo w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz.

Czy sztuczna inteligencja przejmie kontrolę nad światem? Brzmi niepokojąco, może nawet katastroficznie. Ale czy to nierealne? Czym jest sztuczna inteligencja i jaki jest jej humanistyczny aspekt? O tym w Szkole Bardzo Wieczorowej z wybitnym humanistą prof. Tadeuszem Sławkiem rozmawia Łukasz Szwej.

Rok 2025 to 200 rocznica urodzin Karola Miarki, polskiego działacza społecznego na Górnym Śląsku. Z kolei w ubiegłym roku, obchodziliśmy dwusetną rocznicę urodzin Pawła Stalmacha,  również polskiego działacza społecznego i narodowego, dziennikarza i wydawcy gazet. Obaj pochodzili ze Śląska Cieszyńskiego. Sprzeciwiali się germanizacji, dbali o rozwój języka polskiego. O Karolu Miarce i Pawle Stalmachu opowie literaturoznawca i medioznawca dr Krzysztof Gajdka,  prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i Uniwersytetu Paneuropejskiego w Pradze. Na Szkołę Bardzo Wieczorową zaprasza Iwona Kwaśny.