Szkoła Bardzo Wieczorowa Radia Katowice

Rozbiory Polski to okres w historii Polski, który miał miejsce w latach 1772–1795, kiedy to Rzeczpospolita Obojga Narodów została podzielona przez sąsiednie mocarstwa: Rosję, Prusy i Austrię.  Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata, aż do odzyskania niepodległości w 1918 roku. Rozbiory były wynikiem porozumienia zaborców oraz niestabilnej sytuacji politycznej w kraju,. Sytuacja tak zewnętrzna jak i wewnętrzna spowodowały to, że oddaliśmy Polskę zaborcom bez jednego wystrzału.O tym trudnym i haniebnym czasie wykładać będzie dr Jacek Kurek - historyk, nawiązując do współczesności - jak łatwo można stracić to co najcenniejsze - wolność.Audycje przygotował Marek Mierzwiak.

Tamara Łempicka. Jej owiana legendą postać nieustannie intryguje, a sztuka wzbudza szczery zachwyt.Warto nieco bliżej poznać historie tej wyjątkowe kobiety... zwłaszcza, że na ekranach kin pojawił się nowy film odkrywający nieznane dotąd fakty z jej życia.

Ostatnimi czasy ludzie na całym świecie odkryli, że istnieje taki naród jak Sammowie. Przez wiele lat było na ten temat cicho i nagle pojawiają się książki, audycje, reportaże przypominające historie Sammów i ich walkę o tożsamość narodową nie przez lata, ale przez wieki. Ukazała się wspaniała książka Tiny Harnesek "Ludzie, którzy sieją w śniegu". Opowiada o Sammach więc i my w radiu Katowice przypomnimy te wszystkie nieszczęścia jakie na Sammów spadały i od państw i od Kościoła. W Szkole Bardzo wieczorowej mówić o tym będzie Urszula Pawlik, a audycje przygotował Marek Mierzwiak.

Czy tytuł filmu ma znaczenie dla widza? Co powinien nam mówić o filmie? A może tytułów filmowych nie powinniśmy w ogóle tłumaczyć na język polski? Na te i inne pytania poszukamy dziś odpowiedzi w Szkole Bardzo Wieczorowej. Opowiemy też o najlepiej i najgorzej przetłumaczonych tytułach filmowych. Iwona Kwaśny zaprosiła do tej rozmowy dr Agnieszkę Tambor z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego i autorkę Polskiej Półki Filmowej w social mediach.

Bohaterem wykładu Krzysztofa Lewandowskiego będzie hrabia Friedrich Wilhelm von Reden, ojciec górnośląskiego przemysłu. Właśnie na półkach księgarskich jest książka autorstwa Krzysztofa Lewandowskiego "Reden - zdrajca z pomnika" i w dzisiejszym wykładzie autor przedstawi sylwetkę tegoż "zdrajcy", "szpiega" i opowie o jego działalności, która ze zdrada i szpiegowaniem niewiele miała wspólnego. Opowie też jak toczyło się jego życie osobiste, oraz jak potoczyły się historie trzech pomników Redena. Dziś możemy jego pomnik oglądać w centrum Chorzowa.Audycje przygotował Marek Mierzwiak

Erna Rosenstein jest bohaterką wykładu profesorki Anny Adamus - Matuszyńskiej. To malarka surrealistyczna i poetka. Pochodziła z rodziny żydowskiej, ale przez całe życie mówił, że jest Polką.Wydała 7 tomików wierszy, która zaczęła głownie pisać po śmierci swojego męża, Artura Sandauera, ale najlepiej znane są jej surrealistyczne obrazy, które dziś znajdują się w wielu polskich muzeach. O życiu i twórczości tej artystki wykłada w Szkole Bardzo Wieczorowej profesorka Anna Adamus Matuszyńska. Rozmowę przeprowadził Marek Mierzwiak.

Neuroprogramowanie lingwistyczne to interdyscyplinarna technika psycholingwistyczna, która powstała w latach 70. XX wieku. Zakłada ona, że nasze myśli, zachowania i emocje są ze sobą powiązane i mogą być zrozumiane oraz zmieniane poprzez świadome korzystanie z języka. Techniki NLP są stosowane w terapii, coachingu, zarządzaniu, szkoleniach i wielu innych dziedzinach- coraz częściej w edukacji. Wykładowcą i gościem Katarzyny Głuch-Juszkiewicz jest dziś trener NLP, coach, psycholog i dziennikarz Paweł Ładniak - Mediteusz.

W 2025 r. przypada 160. rocznica urodzin oraz 85. rocznica śmierci wybitnej malarki Olgi Boznańskiej, która wybrana została przez polski sejm na jedną z patronek tego roku. O tej wybitnej i nietuzinkowej kobiecie opowie dziś profesor Irma Kozina... zaprasza Anetta Chlebica

"Zażyć z mańki". Czy ten frazeologizm jest dla Państwa zrozumiały? Oznacza - zaskoczyć kogoś, podstępnie pokonać. O etymologii tego wyrażenia opowiemy za moment, ale będzie to tylko pretekst do rozmowy o słowach i powiedzeniach, które pomału wychodzą z użycia i przez młodsze pokolenie nie są już rozumiane. Z drugiej jednak strony, nowe pokolenie tworzy nowy język, wiec wszystko toczy się dalej. W Szkole Bardzo Wieczorowej dziś o powiedzeniach archaicznych i tych zupełnie nowych. 

Maria Callas - bohaterka dzisiejszej opowieści pani Urszuli Pawlik w Szkole Bardzo Wieczorowej  była fenomenalną  śpiewaczką operową. Co prawda jej kariera była krótka, ale przez te kilkanaście lat miała u stóp cały świat. Co prawda jej dzieciństwo i początki występów na scenie do łatwych nie należały, ale kiedy wyszła za mąż to już kariera nabrała tempa, a ona sama  zaczęła wyglądać znakomicie. Schudła 40 kilo i stała się pięknym kwiatem, jak ją określano, z cudownym głosem. Później pojawił się Arystoteles Onasis, który co prawda odkrył w niej kobiecość i miłość erotyczną, ale doprowadził też do tego, że Maria odsunęła się od ludzi i żyła w samotności, często zachowując się niewłaściwie. Dziś byśmy ją określili tak - pod koniec życia niedobra to kobieta była.

Kolejny wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej dotyczy zagadnienia, które nie jest nam obce, gdyż często używamy sformułowania, że np.temat oscyluje, czyli waha się pomiędzy dwiema możliwościami. Kiedy jednak powiemy, że każdy z nas jest zbiorem oscylacji, to sprawa bardzo się komplikuje i przekracza wyobraźnię. Beata Tomanek i jej goście podczas dzisiejszego wykładu powiedzą, że każdy ma w sobie niejedno wahadło Foucaulta i spróbują oswoić  oscylacje, które dokonują się w naszym organizmie w każdej sekundzie naszego życia.

Tematem wykładu dr Jacka Kurka - historyka - jest miłość. Ta staropolska, z dawnych czasów, ale i ta współczesna. To najważniejsze uczucie jakie towarzyszy człowiekowi od wieków i właśnie w dzisiejszym wykładzie będzie też, mowa jak to uczucie przez wieki i lata się zmieniało. Jak ono wyglądało w średniowieczu, jak w baroku, a jak wygląda dziś. I co dla ludzi zakochanych było zawsze najważniejsze. Z dr Jackiem Kurkiem rozmawia Marek Mierzwiak

Bohaterem wykładu Eweliny Sobczyk Podleszańskiej w Szkole Bardzo Wieczorowej jest Oskar Kokoschka - austriacki malarz, poeta i grafik, działający w okresie ekspresjonizmu. Nie bez wpływu na twórczość Oskara Kokoschki pozostała jego miłość do Almy Mahler (wdowy po kompozytorze Gustawie Mahlerze), a zwłaszcza fakt zerwania przez nią związku. Znany jest również fakt zamówienia przez malarza manekina utraconej ukochanej, którego używał później jako pomocy warsztatowej przy pracy malarskiej. Malował wspaniale przez wiele lat, ale zawsze gdzieś w jego obrazach pojawiała się ukochana Alma. O życiu i twórczości Oscara Kokoschki opowiada w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem Ewelina Sobczyk Podleszańska.

Przed nami kolejny majowy weekend, za nami święta - to dobry moment, by zaprosić Państwa na chwilę z opowieściami o drzewach w kulturze ludowej. Tym razem wykładowcą będzie profesor Grzegorz Odoj, etnolog z UŚ, który przybliży Państwu tradycje związane z drzewami nie tylko w naszym regionie. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz rozmawia o symbolice a nawet... duchowości.

Alan Alexander Milne  to brytyjski pisarz , który urodził się 18 stycznia 1882 roku, a zmarł 31 stycznia 1956 roku.I między tymi datami kryje się i niebanalne życie pisarza, i jego twórczość,. Pisał dużo, ale dopiero kiedy napisał "Kubusia Puchatka" i " Chatkę Puchatka" jego popularność na dwóch kontynentach osiągnęła apogeum. Stał się bardzo popularny i zamożny, i później na próżno próbował się od  twórczości dla dzieci odciać. Został na zawsze - autorem "Kubusia Puchatka". O jergo niebanalnym życiu i ciekawej, mimo wszystko, twórczości opowiada Maria Trzeciak. Audycje przygotował Marek Mierzwiak."Są tacy, co mają rozum, a są tacy, co go nie mają, i już" - czy to było jego motto? Nie wiemy, ale zdanie nadzwyczaj trafne i nigdy nie tracące aktualności.

Dzisiejszy wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej wprowadzi Państwa w wielkanocny nastrój. Właśnie rozpoczęliśmy Triduum Paschalne, czyli przypomnienie wydarzeń związanych z męką pańską. W kościołach trwają nabożeństwa pasyjne, a my proponujemy wykład z historii sztuki o artystach, którzy również opowiadają historię sprzed 2000 lat w swoich dziełach.Wiele z nich znamy i podziwiamy, a Beata Tomanek i jej gość zapewne poszerzą dzisiaj Państwa wiedzę na ten temat.

Są w języku polskim zdania, które trudno zrozumieć obcokrajowcom, bo znaczą coś więcej niż tylko słowa. To kod kulturowy. Czasami brzmią błaho ale kryje się za nimi wspólna historia i doświadczenie polskości. Takim zdaniem jest np. "Ojciec z roboty wyniósł"...Zapowiedź brzmi poważnie, ale raczej poważnie nie będzie. W Szkole Bardzo Wieczorowej zapraszamy na rozmowę z Adamem Miklaszem, autorem książki "Jakby spał, w labiryncie polskich fraz". 

Nie ma ostrej definicji pornografii, więc wiemy, że tych definicji jest sporo. Ale jak odróżnić pornografię od sztuki erotycznej? Jak to wyglądało na przestrzeni wieków i czym sztuka, no i pornografia, charakteryzowały się? Czego nie wolno było robić artystom, bo wówczas ich sztukę odsadzano od czci i wiary i nazywano pornografią. W wykładzie dr Jacek Kurek, historyk, będzie starał się w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem to wszystko wyjaśnić i zakreślić, może, ostre granice.

Dymitriady, to nazwa serii interwencji zbrojnych części polskiej i litewskiej magnaterii w wewnętrzne sprawy Rosji w czasie wielkiej smuty w latach 1604-1610, w celu osadzenia na tronie pretendentów podających się za synów Iwana Groźnego. Dymitriady były jedną z przyczyn wybuchu wojny polsko-rosyjskiej 1609-1618. Aż trzech Dymitrów podawało sie za synów Cara Iwana Groźnego, a w tej maskaradzie, która wstrząsała ówczesną Europą, uczestniczyła Maryna Mniszchówna. Jak to wówczas wyglądało i kim była ta polska szlachcianka, która rozpoznała swojego męża, widząc jego śmierć. Nie przeszkodziło jej to w dążeniu do tronu carskiego za wszelka cenę. O tym w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem opowiada Urszula Pawlik.

Dzisiejszy wykład w szkole wieczorowej będzie dotyczył historii naszej lokalnej społeczności. Jego bohaterką stanie się jedna z dzielnic Katowic, a opowie o niej jej mieszkaniec – pasjonat badań nad przeszłością swojego rodzinnego miejsca. Wykład udowodni, że bliskie nam historie mogą być równie fascynujące jak te, które znamy z książek.

Wyprawy krzyżowe lub krucjaty to  średniowieczne  wyprawy zbrojne inicjowane na wezwanie papieża . Formalnie podejmowane jako przedsięwzięcia całego zachodniego chrześcijaństwa przeciwko innowiercom. Do wypraw krzyżowych przeciw muzułmanom historycy zaliczają siedem dużych krucjat i wiele pomniejszych, które były organizowane w latach 1095–1291. Głównym celem pierwszych wypraw było odzyskanie Ziemi Świętej, a zwłaszcza Jerozolimy. Była też tragiczna wyprawa dzieci, które ginęły albo też były sprzedawane na targach niewolników.Dr Jacek Kurek - historyk- przybliży ten tragiczny czas, za który Kościół ustami Jana Pawła II przepraszał, mówiąc, że zło - czyli śmierć i cierpienie - nigdy nie przyniosą dobra. Z dr Jackiem Kurkiem rozmawia Marek Mierzwiak

Śląszczyzna staje modna, z powodzeniem powstają przekłady popularnych książek, tłumaczenia filmowych hitów, nie wspominając o emitowanym w telewizji ogólnopolskiej, monodramacie "Mianujom mnie Hanka". W Szkole Bardzo Wieczorowej zajmiemy się dzisiaj śląską wymową i ortografią.

Znane w naszym kraju słowo reklama” pochodzi od łacińskiego określenia reclamatio”, którego znaczenie to: wołać lub krzyczeć. Znamy współczesne brzmienie tego słowa jako reklamacja, którą składamy na przykład zgłaszając wadliwy towar. Dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej przybliżymy  historię reklamy w starożytnym świecie, która  opierała się na przekazach słownych. Ale sprawdzimy również jakie znaczenie  w dzisiejszej reklamie odgrywają przekaz podprogowy, psychologia tłumu i manipulacja na przykład wobec seniorów i dzieci. Wykładowcą jest dziś Łukasz Dawidowicz- ekspert od kampanii reklamowych i marketingu w prasie, radiu i i internecie. Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Będziemy mówić o roślinach, ziołach oraz ich znaczeniu w dawnych wierzeniach i magii ludowej. Gościem Katarzyny Herbuś jest Karolina Lisek, autorka książki "Słowiańska Magia Ziół", redaktorka naczelna iSAP Słowiańskiej Agencji Prasowej i prezeska Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Słowiańskiej Jawia.

Zofia Rydert, wspaniała artystka fotografka jest bohaterką wykładu profesorki Anny Adamus-Matuszyńskiej. Dowiedzą się Państwo skąd pochodzi artystka, kiedy zaczynała nieśmiałe próby fotografowania i jak, oraz kiedy znalazła się na Śląsku. Najpierw w Bytomiu, a później w Gliwicach. Wykładowczyni omówi też najważniejsze cykle fotograficzne Zofii Rydet, które znajdowały się i znajdują w najważniejszych muzeach świata: w Nowym Jorku, Paryżu czy Tokio. Twórczość Zofii Rydet można oglądać nie tylko w internecie. Nie ma roku, żeby gdzieś nie odbywała się wystawa jej fotografii. O twórczości Zofii Rydet rozmawiają Anna Adamus-Matuszyńska i Marek Mierzwiak.

Czy wiedzą państwo skąd wzieły się dzisiejsze modne galerie handlowe, ich kształt, konstrukcja i idea? od kiedy żywa jest ich historia? Pierwowzorem dla nich być może były pawilony stawiane na czas Wystaw Światowych. Tych pierwszych, z połowy XIX wieku. To te elektryzujące wydarzenia komercyjne, a jednak związane ze sztuką będą tym razem przedmiotem zainteresowania Beaty Tomanek i jej gościa podczas kolejnego wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej.

W dzisiejszej Szkole Bardzo Wieczorowej pani Ewelina Sobczyk Podleszańska przypomni życie i twórczość wspaniałej francuskiej malarki i rysowniczki Suzanne Valadon. Imię Suzanne wymyślił dla niej Toulouse-Lautrec, bo od urodzenia nosiła ona imię Maria. Był przekonany, że takie bardziej pasuje do jej szalonej natury. Pracowała już od dziewiątego roku życia. Początkowo w cyrku, ale po wypadku została modelką. Była ulubienicą Renoira i główną modelką do scen kąpiących się na jego obrazach. Pozowała do słynnych "Parasolek". Była także związana z Erikiem Satie, francuskim kompozytorem. Podobno była mężatką dwukrotnie, ale to nie jest do końca potwierdzone. Z Eweliną Sobczyk - Podleszańską rozmawia Marek Mierzwiak.

Kiedy i gdzie oraz dlaczego narodziła się inkwizycja? Na te pytania w dzisiejszym wykładzie odpowie historyk dr Jacek Kurek. Często używamy tego słowa, ale za bardzo nie wiemy co się pod nim kryje.  Dlaczego inkwizycja została powołana przez  Kościół katolicki? Czyżby tylko dlatego, że szerzyły się  w wielu regionach Europy ruchy heretyckie. A gdzie ta forma znęcania się nad ludźmi osiągnęła swoje apogeum? I dlaczego władze kościelne widząc wypaczenia i ewidentne morderstwa nie reagowały. Wreszcie czy Kościół rozliczył się z tych okropnych czasów i przeprosił za takie traktowanie ludzi? To wszystko w wykładzie dr Jacka Kurka z którym rozmawia Marek Mierzwiak.

Czytelnictwo w naszym kraju nie cieszy się powszechnym zainteresowaniem. Statystycznie tylko co czwarty Polak przeczytał w ciągu roku choć jedną książkę – i zapewne nie była to pozycja z dawnych epok literackich, takich jak barok. Przeszłość literacka często kojarzy się wyłącznie z nudnymi lekturami szkolnymi. Dlatego tym bardziej warto wysłuchać dzisiejszego wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej, w którym Beata Tomanek opowie o prawdziwych perłach literatury.

Bohaterem dzisiejszego wykładu Eweliny Sobczyk Podleszańskiej w Szkole Bardzo Wieczorowej będzie Giorgone - wspaniały włoski malarz żyjący i tworzący w dobie Renesansu.O życiu i twórczości Giorgionego wiemy bardzo mało. Jest jednym z najbardziej zagadkowych malarzy czasów nowożytnych. Do czasów nam współczesnych nie zachowały się żadne podpisane i datowane prace Giorgionego. Duże rozbieżności wzbudza już liczba przypisywanych mu prac - od 5 do 40. W obrazie "Śpiąca Wenus" naga kobieta, po raz pierwszy w nowoczesnym malarstwie, stała się głównym i jedynym tematem dzieła malarskiego. A jakie jeszcze obrazy możemy przypisać temu malarzowi - pytał Marek Mierzwiak

Ile to razy w życiu słyszymy - powiedz coś o sobie. Albo chcemy dobrze wypaść w nowej pracy lub na obiedzie u przyszłych teściów. Wszystkie te sytuacje dotyczą autoprezentacji. Dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej zapraszamy na rozmowę o autoprezentacji właśnie, o kreacji i o pierwszym wrażeniu.... 

Donald Trump został niedawno 49-tym prezydentem USA i od razu powziął kilka dośc kontrowersyjnych decyzji. Czy państwa UE mogą czuć się bezpiecznie? Co dalej z Danią i Grenlandią? Jaki wpływ na gospodarkę mają podniesione cła na różne towary? Jest sporo niepewności, które chcemy dziś omówić z dzisiejszym wykładowcą Szkoły Bardzo Wieczorowej.  Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

W kolejnym odcinku Szkoły Bardzo Wieczorowej mówić będziemy o psychosomatyce, o wpływie stresu oraz czynników psychicznych i emocjonalnych na powstawanie różnych dolegliwości.Gościem Katarzyny Herbuś jest prof. Monika Bąk-Sosnowska, psycholog, Dyrektor Centrum Psychosomatyki i Profilaktyki Zdrowotnej Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej, właścicielka Gabinetu Terapeutyczno-Szkoleniowego PRIMODIUM w Katowicach.

Polacy, stańcie się znowu mężami, jak byliście nimi za czasów świetności waszej, ale nie jedynie na polu bitwy!”. Marszałek Józef Piłsudski? Inżynier Karwowski? Lech Wałęsa? A może Adaś Miauczyński? Jaki był wzorcowy polski mężczyzna ubiegłego wieku? I czy w ogóle istniał?O tym w swojej książce "Po męstwie" pisze profesor Wojciech Śmieja poruszając tematy do tej pory nietknięte przez żadnego z pisarzy i naukowców.O tym wydawniczym hicie z profesorem Wojciechem Śmieją rozmawia Marek Mierzwiak.

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego uzyskali formę jęczmienia cechującą się interesującymi mechanizmami obronnymi przed stresem suszy. Nasz gość, dr Agata Daszkowska-Golec opowie dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej o tym, czym różni się nowa forma jęczmienia od wyjściowej, jakie mechanizmy wykorzystuje przy niedoborach wody oraz jaki wpływ na naszą bioróżnorodność mają rośliny inwazyjne. Na spotkanie z naukowczynią, która niedawno wróciła ze stypendium Fullbrighta w USA i o genomie wie wszystko- zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Tak zatytułowany jest wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej doktora Jacka Kurka. Będzie on mówić jak doniosłą rolę odgrywają w naszym życiu dźwięki i szumy,  których nie da się pominąć i nie da się zagłuszyć. Bedzie on też mówić o tym, że są dźwięki dobre i złe, że my wszyscy żyjemy w świecie dzięków od urodzenia i potrafimy doskonale funkcjonować, chociaż niektóre dźwięki są dla innych nie do wyobrażenia.. Ale nie tylko będzie to wykład o dźwiękach industrii czyli przemysłowych, będzie te prelegent mówić o muzyce, o rozmowach, o tym wszystkim co w kontaktach międzyludzkich jest bardzo ważne.

Ten wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej z pewnością zainteresuje wszystkich melomanów, ale także miłośników nowoczesnych technologii. Wykładowcą jest profesor Adrian Robak, artysta, kompozytor utworów orkiestrowych, kameralnych i chóralnych. Tworzy także muzykę do filmów ("Dni mojego życia", "Klisze pamięci Mariana Kołodzieja", "Misja Wolnego"), a jego utwory były wykonywane na festiwalach tak w kraju, jak i za granicą. O technikaliach, sztuce i odbiorcach usłyszą Państwo w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz.

Czy sztuczna inteligencja przejmie kontrolę nad światem? Brzmi niepokojąco, może nawet katastroficznie. Ale czy to nierealne? Czym jest sztuczna inteligencja i jaki jest jej humanistyczny aspekt? O tym w Szkole Bardzo Wieczorowej z wybitnym humanistą prof. Tadeuszem Sławkiem rozmawia Łukasz Szwej.

Rok 2025 to 200 rocznica urodzin Karola Miarki, polskiego działacza społecznego na Górnym Śląsku. Z kolei w ubiegłym roku, obchodziliśmy dwusetną rocznicę urodzin Pawła Stalmacha,  również polskiego działacza społecznego i narodowego, dziennikarza i wydawcy gazet. Obaj pochodzili ze Śląska Cieszyńskiego. Sprzeciwiali się germanizacji, dbali o rozwój języka polskiego. O Karolu Miarce i Pawle Stalmachu opowie literaturoznawca i medioznawca dr Krzysztof Gajdka,  prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i Uniwersytetu Paneuropejskiego w Pradze. Na Szkołę Bardzo Wieczorową zaprasza Iwona Kwaśny.

ADHD jest zaburzeniem, które najczęściej utożsamia się z dziećmi. Okazuje się jednak, że dotyczy także dorosłych i potrafi mocno utrudniać życie. Wpływa negatywnie na wypełnianie obowiązków zawodowych, ale też na nawiązywanie trwałych relacji z innymi ludźmi. A to jedynie część problemów..Co mówią najnowsze badania na ten temat? Jak wygląda diagnostyka i terapia oraz dlaczego szczególnie wśród kobiet skala problemu jest niedoszacowana? O tym będzie można posłuchać w najnowszym wykładzie w Szkole Bardzo Wieczorowej, na który zapraszają Katarzyna Herbuś i  jej gość.

W wykładzie profesor Anna Adamus Matuszyńska przypomina życie i dokonania twórcze malarki związanej z Katowicami - Urszuli Broll. Była malarką, ale też animatorką kultury niezależnej, wreszcie była buddystką. Współzałożycielka Grupy ST-53 , członkini ezoterycznego kręgu Oneiron, współinicjatorka i uczestniczka pierwszej w Polsce grupy buddyjskiej. Miała kilkadziesiąt wystaw indywidualnych i też w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych uczestniczyła. O jej fascynacjach malarskich i innych, związanych ze sztuką badzie ten wykład, który przygotował Marek Mierzwiak.

Wydaje nam się, że żyjemy z dnia na dzień. Niewiele osób ma świadomość, że wszyscy jesteśmy uwikłani w historię. Tworzymy ją żyjąc właśnie z dnia na dzień. Ci spośród nas, którzy chcą w tym procesie uczestniczyć aktywnie,  świadomie zapisują swoje przeżycia, opisują rzeczywistość, archiwizują dokumenty, żeby zatrzymać ją w pamięci . W ten sposób tworzy się mikro historia. Czy ona jest ważna i czy jest drogą do tej Wielkiej Historii – o tym będzie można posłuchać w najbliższym wykładzie w Szkole Bardzo Wieczorowej. Beata Tomanek i jej gość spróbują przez  lupę” spojrzeć w przeszłość naszego regionu. Co zobaczą? Proszę posłuchać.

Titanic był brytyjskim transatlantykiem, który zatonął w 1912 roku. A miał być statkiem nie dość, że najszybszym wówczas to jeszcze nie zatapialnym,. Niestety - uderzając burtą o górę lodową, po kilku godzinach poszedł na dno. Zginęło wielu pasażerów i członków załogi. Ale dlaczego tak się stało? Przyczyn jest sporo i właśnie o nich jak również o zaniedbaniach, które powitały zanim Titanic wypłynął z portu opowie w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem Urszula Pawlik. Zginęło wówczas prawie 1500 osób - i do tej pory tragedia Titanica inspiruje pisarzy i twórców filmowych. Ale nie jest to tragedia romantyczna...

Ten wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej nawiązywać będzie do przeżyć większości z nas. Czas przygotowań do Świąt Bożego Narodzenia pochłania wszystkich bez reszty. Zakupy, prezenty, sprzątanie, wybór choinki, dekorowanie, gotowanie… ile radości i zajęć? Co roku wiele gospodyń domowych ogarnia strach, czy ze wszystkim zdążą na czas? Pędzimy całymi rodzinami. Beata Tomanek i jej gość przypomną, że trzeba zwolnić. To oczekiwanie jest ważne, bo jesteśmy w adwencie i czas na roraty. 

Bohaterką wykładu Eweliny Sobczyk-Podleszańskiej w Szkole Bardzo Wieczorowej jest Meret Oppenheim – artystka i poetka pochodząca ze Szwajcarii. Poza malarstwem zajmowała się produkcją biżuterii, mebli, figurek i rzeźb. Pisała także surrealistyczne wiersze i właśnie najczęściej łączona jest z surrealistami. Meret Oppenheim zastanawiała się także nad rolą kobiet w sztuce i w jaki sposób artyści-mężczyźni postrzegają kobiety. Czy tylko jako muzy? Poznamy jej twórczość, ale także życiorys... Zaprasza Marek Mierzwiak.

Za nami Śląski Festiwal Nauki, podczas którego nasi dziennikarze rozmawiali z wybitnymi ekspertami, naukowcami, którzy badają świat. Świat cząstek elementarnych to niezwykle interesująca sprawa, bo choć pojedynczych cząstek gołym okiem nie widzimy, to jednak właśnie one składają się na wszystko, co wokół nas. Dlatego w Szkole Bardzo Wieczorowej zapraszamy na lekcję fizyki. Zaprasza Łukasz Szwej.

Bohaterką opowieści w Szkole Bardzo Wieczorowej jest szabla. Tak mówił o swojej szabli Roch Kowalski w "Potopie" Henryka Sienkiewicza: "Ja jestem pan Kowalski, a to jest pani Kowalska, innej nie chcę". Kuba Pokojski, autor kilku książek historycznych, przypomnina historię szabli, jej pochodzenie, wykorzystanie, opisuje najsławniejsze bitwy, w których żołnierze polscy, a także szlachta, walczyli i zwyciężali bijąc się szablami właśnie. Opowiada również, co to takiego jest szermierka i co znaczyła przed laty. Zaprasza Marek Mierzwiak.

O bohaterze dzisiejszego wykładu Urszuli Pawlik w Szkole Bardzo Wieczorowej, czyli o Mieszku I, wiemy stosunkowo niewiele. Bardzo mało tekstów z tamtego okresu zachowało się, więc na dobrą sprawę nie wiemy dokładnie kiedy się urodził, jak tworzył początki państwa polskiego i jak wyglądała jego rodzina przed przyjęciem chrztu i po jego przyjęciu. Kronikarze z tamtego okresu wypisywali rozmaite rzeczy, które dziś historycy próbują weryfikować. Jedno jest pewne, jak mówi wykładowczyni, był władcą znakomitym i chciał, aby zjednoczone przez niego plemiona znaczyły w Europie wiele, jako Państwo. Życie Mieszka I i jego rodziny, a także to wszystko co działo się pod jego panowaniem, to podstawowe tezy dzisiejszego wykładu.

Historia zwykle uchodzi za naukę dosyć nudną. To zapewne wina wielości dat i suchych faktów. Za to lokalne dzieje miejsc bliskich naszemu sercu są dla nas ciekawe i chętnie słuchamy opowieści o nich. Zapominamy że nasza lokalność też wpisana jest w historię powszechną. W dzisiejszej Szkole Bardzo Wieczorowej Beata Tomanek i jej gość rozmawiając o Katowicach zaprezentują jak zgrabnie przewijają się w historii oba wątki; ten swojski i oficjalny.

Bohaterką wykładu profesor Anny Adamus Matuszyńskiej będzie Susan Sontag - amerykańska pisarka i eseistka, krytyczka społeczna i aktywistka walcząca o prawa człowieka. Jej książki przetłumaczono na ponad 30 języków. Zajmowała się też fotografia twierdząc, że jesteśmy bardzo wrażliwi na okropności podawane w formie obrazów fotograficznych, wrażliwsi niż w realnym życiu.  Susan Sontag była osobą biseksualną. W wieku 17 lat poślubiła Philippa Rieffa. Owocem związku był syn David. Po 8 latach ich związek zakończył się rozwodem. Później była związana z wieloma mężczyznami i kobietami. Z Annie Leibovitz była aż do śmierci. Zmarła na białaczkę. Pochowana została na paryskim cmentarzu Montparnasse.Z profesor Anną Adamus Matuszyńską rozmawia Marek Mierzwiak.

Od lat 70. XX wieku nauki medyczne mówią nam, że organizm człowieka zamieszkuje 10 razy więcej komórek mikroorganizmów niż mamy własnych. Skąd takie dane? Czy są prawdziwe? Gdyby to była prawda, jak i gdzie te mikroby się mieszczą? Czy są dla nas, jak Obcy, czy wręcz przeciwnie, potrafią nas przed faktycznym wrogiem ochronić? Okazuje się, że człowiek, jako organizm, jest gospodarzem dla tych bilionów mikroskopijnych gości. Dajemy im miejsce do życia i pożywienie. Niektóre odwdzięczają się nam, inne nie, a jeszcze inne powodują u nas szkody. O tym wszystkim w bardzo ciekawym wykładzie opowiada dr Katarzyna Kasperkiewicz mikrobiolożka z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Ślaskiego w Katowicach. Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.