Podcast appearances and mentions of coen brummer

(01:00) In Spanje is een stukje van het gezicht gevonden van de oudste mens die ooit in Europa heeft rondgelopen. Die vondst geeft nieuwe inzichten in de diversiteit en de evolutie van de menselijke soort in dit deel van de wereld. Gerrit Dusseldorp is expert op het gebied van het gedrag van jager-verzamelaars uit het Pleistoceen en vertelt meer.  (07:21) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken:  In alles tot het uiterste - Frits de Lange  Machtswoorden - Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte    Oekraïne onder vuur - Eugene Finkel (vert. Koen Boelens)     (20:52) In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven.  Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus' producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html)

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan Wim Berkelaar. Hij bespreekt drie historische boeken In alles tot het uiterste - Frits de Lange Machtswoorden - Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte Oekraïne onder vuur - Eugene Finkel (vert. Koen Boelens)

Jelle van Baardewijk in gesprek met emeritus hoogleraar geschiedenis Remieg Aerts, over het boek 'Machtswoorden. Over schrijverschap en politiek in Nederland'.--Steun DNW en word patroon op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld. -- Bronnen en links bij deze uitzending: - 'Machtswoorden', Remieg Aerts, Coen Brummer, Gertjan Schutte: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/machtswoorden-paperback/- 'Aan het Volk van Nederland', Joan Derk van der Capellen tot den Pol: https://www.dbnl.org/tekst/cape004aanv01_01/- 'De smalle marge van democratische politiek', Joop den Uyl: https://www.dbnl.org/tekst/uyl_004inzi01_01/uyl_004inzi01_01_0015.php- 'Twee pijlers. Het wankele evenwicht in de democratische rechtsstaat', Ruud Koole: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/twee-pijlers-e-boek/- 'Een Eereschuld', Conrad van Deventer: https://www.dbnl.org/tekst/_gid001189901_01/_gid001189901_01_0073.php- Een gesprek met Remieg Aerts over Thorbecke: https://www.youtube.com/watch?v=EGxz_dKMS3A- Een gesprek met Remieg Aerts over de 19e eeuw: https://www.youtube.com/watch?v=uym__1-JY3o

De winterboekeneditie van Betrouwbare Bronnen weerspiegelt de turbulentie rond het leiderschap van deze tijd. Mark Rutte fietste weg van het Torentje, Dries van Agt stierf hoogbejaard na een rijk leven, van Ruud Lubbers kwam een monumentale biografie uit en Ruttes favoriete collega Angela Merkel schreef haar autobiografie. Olaf Scholz viel, net als Rishi Sunak en Michel Barnier. En met Dick Schoof kwam een premier aan het roer die lijkt op een romanfiguur van Robert Musil, Der Mann ohne Eigenschaften.Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken boeken die allerlei dimensies en verhalen bevatten over premiers, politieke leiders en hun leven en werk. En wat wij daarvan kunnen leren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van De Schrijverscentrale. Boek ook een schrijversbezoek!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] Jaap de Haan - De eerste minister van de Republiek (Amsterdam University Press)Wie waren de Ruud en Mark van de Gouden Eeuw? Jaap de Haan promoveerde op het functioneren en regeren door de burgerlijke leider van die heel aparte staat, de Republiek, dus van de raadspensionaris. Hij laat zien, dat zij veel weg hadden van machtige mannen elders in Europa die onder een absolute monarch de touwtjes in handen hielden. Een Richelieu, een Cromwell of een Metternich.Johan van Oldebarnevelt maakte deze functie als geen ander en die machtspositie kostte hem letterlijk de kop. Johan de Witt kon regeren zonder een Oranjeprins en domineerde, hoewel hij Ruttiaans bescheiden deed. Toen ook hij ten onder ging in 1672 kwam de minder bekende Gaspar Fagel aan het bewind. En juist die blijkt in dit boek een erg leerzame en handige leider te zijn geweest. Met prins Willem III speelde hij good cop, bad cop. Zo pakten ze samen de stad Amsterdam aan!2] Robert Harris – Afgrond (Cargo)Een roman over een premier? Jazeker, en wat voor een. Robert Harris komt met een huzarenstukje, een spannende detective over waargebeurde verwikkelingen tussen de man in Downing Street 10 en een societygirl van adel.Herbert Asquith was obsessioneel verliefd en schreef Venetia Stanley honderden brieven terwijl de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Staatsgeheimen, verslagen van de ministerraad, telegrammen van de tsaar, het rolde allemaal in haar brievenbus. Het is alsof Evelyn Waugh een Downton Abbey tv-serie schrijft vermengd met geopolitieke explosies en een gisse jongen van de Secret Service, die op het spoor komt van Venetia. Hoe loopt dit af?3] Remieg Arts, Coen Brummer, Gertjan Schutte (red.) – Machtswoorden (Prometheus)Premiers zijn vaak schrijvers. Hun woorden hebben impact. Als ideoloog, als strateeg, als memoiresauteur en soms zelfs als romancier. Denk maar aan Benjamin Disraeli! Machtswoorden is een rijk en origineel boek met een reeks essays over politici als auteurs en hoe schrijven en ook op die wijze boodschappen verspreiden door en door politiek kan zijn.De kinderboeken van Jan Terlouw, de duizenden krantenstukken van Abraham Kuyper, de sociale essays van Sam van Houten, politieke brochures tegen het koloniaal bewind in Indië en de persoonlijke worstelingen en belevenissen van de eerste generatie allochtone politici, het zijn allemaal bijzondere genres die soms van grote betekenis blijken voor politiek denken en handelen.Een verrassende ontdekking in de bundel is de radicale democraat en pro-Franse patriot Pieter Vreede. Hij was als politiek auteur buitengewoon actief en controversieel. Pleegde een staatsgreep, maar moest uiteindelijk na Napoleons val zoete broodjes bakken met het Oranjehuis. Een leven waarin vele regimes elkaar opvolgden en Vreede steeds weer zijn nek uitstak.4] Auke van der Woud - De steden, de Mensen 1850-1900 (Prometheus)Auke van der Woud is de Jürgen Osterhammel van ons land. Hij beschrijft de transformatie van Nederland in de 19e eeuw. Zijn boek analyseert hoe na 1850 het verpauperde land in een ongekende 'Tweede Gouden Eeuw' ontpopte tot een wereldwijd actieve, expansionistische economische macht.Hij maakt ook korte metten met legendes als die van de 'kanalenkoning' Willem I die zo'n vooruitziende blik zou hebben gehad. En analyseert waarom premier Thorbecke zo cruciaal was. Hij gaf bestuurlijk, economisch en logistiek het land een redesign en ontketende nieuwe economische en financiële krachten.Voor premier Schoof en minister Sophie Hermans is het deel van dit boek over de energietransitie van die decennia toen verplicht leesvoer. Wat Kees Vendrik in Betrouwbare Bronnen 471 'de grootste verbouwing van Nederland ooit' noemde, heeft een voorloper gehad, waarbij alle uitdagingen van nu zich evenzeer aandienden.5] Robert Caro - The Power Broker (Alfred A. Knopf) Als het gaat om boeken over mensen met macht en wat macht met mensen doet, kun je niet heen om Robert Caro. Zijn (tot nu toe) vier delen over LBJ zijn de legendarische gouden standaard van boeken over presidenten. Zijn boek The Power Broker is dat over bijna onzichtbare machtsdieren in het openbaar bestuur, zoals Robert Moses, de baas van openbare werken van New York City (1888-1981).Dat boek verscheen in 1974 en is nooit weggeweest uit de boekhandel. De vijftigste verjaardag is reden tot een expositie in het stadsmuseum van NYC, zo beroemd is Caro hiermee geworden. Voor Barack Obama heeft dit boek als student zijn visie op de politiek bepaald.Caro kreeg het bij verschijnen van het magnum opus aan de stok met de hoogbejaarde potentaat. Maar het boek is toch vooral ook een uiting van respect voor diens visionaire blik, zijn daadkracht, lef en finesse van manipulatie en politieke kracht. Moses was 'larger than life'. Net als LBJ en even energiek en meedogenloos. Wellicht dat ook daarom Mark Rutte zo'n fan is?6] Nancy Pelosi - The Art of Power (Simon & Schuster)Is zij de Robert Moses van DC? Een machtsdier, onstuitbaar energiek, gedreven, een 'living legend' ook? Nancy Pelosi was alleen allesbehalve onzichtbaar en ze ontleende haar macht wel aan verkiezingen.Haar boek over de kunst van de macht is zeer persoonlijk en vol lessen uit de meest kritische momenten in de vele decennia van haar leven als parlementariër en de eerste vrouw als voorzitter van het Huis. Ze komen allemaal langs, de Bushes, de Clintons, Trump, Xi, Poetin en de Obamas. Ze krijgen er soms ook stevig van langs, zeker als je goed tussen de regels doorleest!Uit dit boek leer je waarom de Republikeinen uiteraard de politieke tegenstander zijn, maar de Senaat de politieke vijand. Duidelijk schetst Pelosi waarom the Speaker zo'n beetje de raadspensionaris van Amerika is en dus een beetje de premier. Die bepaalt met het Huis de begroting en de wetten. Niet de president en zeker niet de Senaat.Een sterke Speaker kan een president maken of breken als deze 'de kunst van het mogelijke' bij machtsuitoefening beheerst. The Art of Power, zoals Otto von Bismarck het al noemde.Het boek begint en eindigt met grof geweld. Eerst de gijzeling en bijna moord van haar man Paul Pelosi in hun eigen huis in San Francisco en tot slot de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Zij ziet die als een poging tot staatsgreep zoals in Latijns-Amerika en is ervan overtuigd dat zij dit alleen door een wonder heeft overleefd.7] Mathieu Segers - Europa en het idee uit de toekomst (Prometheus)Precies een jaar geleden brachten wij postuum een saluut aan professor Mathieu Segers die zo jong stierf, maar zelf nog zijn magnifieke boek over Europa aan ons had toegestuurd. Dat is nu vertaald: Europa en het idee uit de toekomst.Elke pagina van het boek schittert met verrassende inzichten en onbekende feiten en mensen uit de voorgeschiedenis van de Europese unie. Maar juist nu valt het begin zo op. Segers zag het moment gekomen dat Europa zich opnieuw moest uitvinden. Precies wat de ook in december 2023 overleden Jacques Delors zei en wat in het jaar na hun beider dood de kern werd van Mario Draghi's uitdagende rapport. Mathieu Segers was ook hier weer zijn tijd vooruit.***Verder kijkenTurn Every Page - The Adventures of Robert Caro and Robert Gottlieb***Verder luisteren441 - Extra zomeraflevering: boekenspecial!395 - Vijf boeken en een afscheidsbrief363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken!317 - Extra winteraflevering: PG tipt boeken!286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken!269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG!207 - Zomer 2021: Boekentips van PG!133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!99 - Tips voor thuis: de omgevallen boekenkast van PG!403 - Sam van Houten, een eeuw lang verrassend dwars274 - Thorbecke, denker en doener221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman40 - De geniale broers Von Humboldt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:52 – Advertentie De Schrijverscentrale01:03:28 – Deel 201:17:25 – Deel 301:35:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jelle van Baardewijk in gesprek met Johan Snel over Abraham Kuyper. Bronnen en links bij deze uitzending: - Bestel hier het boek 'Abraham Kuyper, een leven in de journalistiek. Een alternatieve biografie' van Johan Snel: https://www.boom.nl/product/100-14595_Abraham-Kuyper-een-leven-in-de-journalistiek - Bestel hier het boek 'De zeven levens van Abraham Kuyper. Portret van een ongrijpbaar staatsman' van Johan Snel: https://www.bol.com/nl/nl/p/de-zeven-levens-van-abraham-kuyper/9200000132783003/ - Bestel hier het boek 'Sam van Houten tegen de rest' van Coen Brummer: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/sam-van-houten-tegen-de-rest-gebonden/ - Bekijk hier het eerdere gesprek van Jelle van Baardewijk met Johan Snel: https://youtu.be/JkbQhWeSpBE?si=ym8oI0OjoAt_NZ9N

Nu 150 jaar geleden nam het parlement een wet aan die in de Canon van de Geschiedenis kwam. Het Kinderwetje van Van Houten. De linksliberaal Sam van Houten was een begaafd en doeltreffend politicus. En hij maakte veel ruzie, polariseerde, agendeerde en schuurde. Coen Brummer schreef de eerste volwaardige biografie van deze dwarsdenker die met 85 nog een keer een Kamerzetel won. Jaap en PG duiken met hem in dat lange leven tussen 1837 en 1930.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De jonge Sam liet al direct een brandende ambitie zien. Als wetenschapper, publicist en als politicus. Zijn doelwitten waren geen kleintjes: Adam Smith en Johan Rudolph Thorbecke. Hij vond hun liberalisme belegen en een rem op verdere maatschappelijke vernieuwing. De oude ‘Thor' liet dat niet op zich zitten en poogde vergeefs de eigenwijze jonge geestverwant af te remmen.Van Houten zou in onze tijd een zeer actieve sociale media en podcast politicus zijn geweest. Net als tijdgenoot Abraham Kuyper was hij onstuitbaar als publicist in alle media van die tijd, inclusief nieuwe, door hem zelf in leven geroepen tijdschriften en reeksen essays. En daarin pookte hij vele controverses op. Zowel binnen de eigen liberale kring als bij de bestrijding van socialisten en confessionelen. Van vrouwenemancipatie, geboortebeperking tot 'lijkverbranding' - op alle hypergevoelige onderwerpen van die tijd was hij een radicale secularist.Desondanks wist hij op cruciale momenten verrassend pragmatisch te werk te gaan. Hoe hij zijn 'Kinderwetje' en de belangrijke doorbraak in het kiesrecht voor elkaar kreeg doet denken aan zowel Jan de Koning als aan de latere geestverwant Hans van Mierlo: “De revolutie maken voordat die uitbreekt.” Van Houtens lange politieke leven is vol verrassingen en leert ons hoe het Binnenhof destijds functioneerde. Het districtenstelsel speelde daarbij een essentiële rol. En wie wil snappen hoe 'extraparlementaire' kabinetten in de praktijk echt werken, kan hier fraaie verhalen en voorbeelden vinden.Veel latere politici hadden wel iets van Van Houten. Frits Bolkestein bijvoorbeeld. Of Ronald Plasterk. Omdat hij als liberaal de massademocratie verwierp schoof hij op zijn oude dag steeds verder naar rechts. Hij zag zelfs heel even wel wat in de reactionaire gedachten van Mussolini. Een polariserend individualist bleef hij zijn hele leven.***Verder lezenCoen Brummer - Sam van Houten tegen de restTip van PG aan het einde van de aflevering: Sybrand Buma - Wiardus Willem Buma en het geheugen van Friesland***Verder luisteren60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme07 - Coen Brummer over de koers van Rob Jetten 48 - Adam Smith en de welvaart van landen274 - Thorbecke, denker en doener50 - De politieke strijd om de vrijheid van onderwijs339 - De negentiende eeuw van Bismarck303 - Bijzondere Britse premiers (oa Disraeli)161 - Hans van Mierlo, een politieke popster32 - Gesprek met Frits Bolkestein***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:31:35 – Deel 201:01:42 – Deel 301:38:11 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 2024 is het 150 jaar geleden dat de Tweede Kamer het ‘kinderwetje' aannam, de eerste sociale wet van Nederland. Het bezorgde indiener Samuel van Houten (1837-1930) een plek in de geschiedenisboeken. Maar Van Houten, grote vernieuwer van het liberalisme en ‘politiek moordenaar' van staatsman Thorbecke, was meer dan zijn kinderwet. Twintig jaar lang was hij de belangrijkste voorvechter van kiesrechtuitbreiding en rechtvaardiger belastingen. Katholieken verafschuwden hem, feministen droegen hem op handen. Historicus Coen Brummer brengt hem, 150 jaar na zijn kinderwet, weer tot leven in zijn eerste volwaardige biografie. Hij spreekt erover in Wat blijft met Floortje Smit. Verder in Wat blijft: Chinese premier Li Keqiang, zanger O.V. Wright en presentator Karel van de Graaf. In het tweede uur en de podcastserie van Wat blijft: Toen begin jaren ‘90 de oorlog in Joegoslavië uitbrak, ontvluchtte schrijver en literatuurwetenschapper Dubravka Ugrešić haar land. Ze streek neer in Nederland maar heeft hier nooit echt kunnen wortelen. Ze bleef zich een vluchteling voelen. Ugrešić vermengde het persoonlijke met het politieke en schreef over nationalisme, ontheemding en ze maakte zich hard voor het recht van schrijvers om zich niets van etnische of nationale grenzen aan te trekken. Haar boeken werden over de hele wereld gelezen en ze won verschillende internationale prijzen.    Inge ter Schure volgt het spoor terug met goede vriendin en biograaf Angela Dekker, schrijver en oud-uitgever Reinjan Mulder en documentairemaker en goede vriendin Lidija Zelovic.  --- Redactie: Laura Iwuchukwu, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Maartje Willems Eindredactie: Bram Vollaers

De nieuwe premier Rishi Sunak is een bijzonder mens. Niet alleen is hij de jongste prime minister in ruim 200 jaar, hij is ook een van de meest vermogende bewoners ooit van Downing Street 10 en de eerste gelovige hindoe uit de Brits-Indiase minderheid als leider van de Tories. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in de historie en vertellen over een reeks Britse premiers die net als Sunak een culturele, religieuze en sociale doorbraak vormden. En zij ontmythologiseren daarbij meteen een paar van de beweringen over Sunak!De jongste ooit is een van de meest iconische premiers. Zonder twijfel zal William Pitt de jongere nog vele eeuwen gelden als een van de belangrijkste, meest succesvolle Britse leiders. Met 24 werd hij premier na een koloniale oorlog die uitliep op het verlies van Amerika. Een ramp, ook voor de staatskas. Pitt saneerde niet alleen de begroting, maar herstelde de Britse macht zozeer dat dankzij hem uiteindelijk ook Napoleon verslagen werd. De kiezers noemden hem 'Honest Billy'. Hij regeerde tussen 1783 tot 1801 en van 1804 tot zijn vroege dood in 1806.De eerste premier uit een religieuze en etnische minderheid werd minstens zo'n icoon in de Britse historie. Benjamin Disraeli was van joodse komaf in Marokko. 'Dizzy' was een zeer kleurrijk man, literair begaafd, politiek van vele markten thuis. Zijn bijzondere vriendschappen met de twee machtigste mensen van zijn tijd maakten hem nog meer een legende. Dat waren Queen Victoria en de Reichskanzler Otto von Bismarck.De eerste premier uit de meest eenvoudige milieus was David Lloyd George. Hij was ook de eerste Welshman in Downing Street 10, bekend als 'the Welsh Wizard'. Hij legde als groot sociaal vernieuwer de grondslag voor de 'welfare state' en leidde de regering in en na de Eerste Wereldoorlog. In zijn latere jaren vielen ook zijn politieke en financiële gewetenloosheid en zijn bewondering voor Adolf Hitler nogal op. Zelfs zijn protégé Winston Churchill moest hem toen laten vallen.We kunnen in deze aflevering natuurlijk niet om Margaret Thatcher heen. Eerste vrouw, eerste bèta-alumnus, eerste kruideniersdochter als premier. Maar vooral ook was zij de grote promotor van de Indiase hindoeminderheid. In hen zag zij familiezin, ijver en ondernemendheid zoals ze die ook herkende in de grote joodse minderheid in haar eigen kiesdistrict bij wie zij zeer geliefd was. Zonder Maggie geen Rishi!Maar… is Sunak wel de rijkste premier ooit? PG vertelt over die slagerszoon die in de vroege 16e eeuw de premier en de rijkste Britse machthebber ooit werd. Thomas Wolsey werd 'Alter Rex'- de andere koning – genoemd. Hij was als kardinaal ook bijna paus geworden en onmetelijk rijk. Koning Henry VIII werd daarom jaloers en liet zijn lord chancellor zelfs diens allermooiste paleis aan hem cadeau doen.Nu Rishi Sunak premier is geworden moeten we natuurlijk ook nog even aandacht schenken aan de kortst zittende premier ooit, Liz Truss. PG heeft ontdekt dat dé Britse componist, Georg Friedrich Händel, al in de 18e eeuw van Pitt over haar een opera schreef! We horen die lyrische Liz van toen zingen: 'Myself I Shall Adore!' vlak voordat zij roemloos ten onder gaat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!En met Bamigo werken we ook fijn samen. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25Wilt u sponsoren of adverteren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenAndrew Roberts - George IIIWilliam Hague - William Pitt the Younger***Verder luisteren283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa103 - Geheim geld in de politiek81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde40 – De geniale broers Von Humboldt32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:06:43 – Volkskrant advertentie00:44:48 – Deel 201:03:20 – Bamigo advertentie01:38:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 4 juni 1872, overleed Johan Rudolf Thorbecke. 150 jaar geleden, maar zijn naam klinkt nog dagelijks in bestuurlijk Nederland in discussies over grondrechten, vrijheden en liberale ideeën. Thorbecke was "ontegenzeggelijk een niet gewone man, de leegte zal zeer groot zijn”, schreef een van zijn opvolgers als minister-president in zijn dagboek. Maar wat weten we eigenlijk van hem?Jaap Jansen en PG Kroeger gaan daarom op zoek naar de minder bekende feiten en karakteristieken van deze staatsman die leefde van 1798 tot 1872. Dus van de tijd van Napoleon tot die van Bismarck, van Goethe tot Wagner.Het eerste dat Thorbecke sterk onderscheidt van zijn tijdgenoten, collega's en eigenlijk al zijn opvolgers is dat hij een allochtoon was uit een in die tijd marginale 'culturele minderheid'. Zijn Duitse afkomst en Lutherse opvoeding maakten hem iemand met een veel bredere bagage en blik, zowel als wetenschapper als in zijn politieke en bestuurlijke rollen. Zijn herkomst bleek een krachtig pluspunt.En die achtergrond maakte Thorbecke onmiskenbaar een Europeaan, zowel in culturele en geestelijke zin als in zijn politieke en wetenschappelijke werk. De contacten met zijn familie en met die van zijn Duitse echtgenote zorgden ervoor dat hij eigenlijk permanent over de grenzen heen keek en ook veel bezoeken bracht aan Dresden. Heel bijzonder was daarbij zijn sterke band met de nummer één van de vorsten van zijn tijd, de ruimdenkende koning Leopold van het nieuwe land België.De historische betekenis van Thorbeckes werk aan de Grondwet van 1848 staat buiten kijf, maar de echte gebeurtenissen van die fase laten zien dat hij veel minder 'de maker' ervan was dan vaak gedacht. Niettemin was het meer dan wie ook Thorbecke die de nieuwe constitutie overeind hield en zo grondvestte dat felle tegenstanders als koning Willem III het onderspit moesten delven. Hun strijd was ongekend scherp en zelfs de paus werd in dat conflict partij!Met de nieuwe Grondwet en de energieke uitwerking van de nieuwe bestuurlijke en politieke principes werd Thorbecke een van de grootste emancipatoren in onze geschiedenis. Het maakte hem geliefd en bewonderd, niet alleen bij 'partijgenoten', maar bijvoorbeeld ook bij de katholieken die dankzij hem gelijkberechtigde burgers werden. Hij schafte de slavernij af en op zijn sterfbed tekende hij nog het besluit dat voor het eerst een jonge vrouw toeliet aan de universiteit: Aletta Jacobs.Hij was een echte doener, een man van concrete daden. Hij maakte het Torentje heel bewust de cockpit van macht. Zo werd hij 'de Humboldt der Nederlanden', een groot innovator van de modernste infrastructuur en mobiliteit. Het is dan ook geen wonder dat iemand met zoveel daadkracht en vernuft niet alleen maar vrienden maakte. Daarbij kwam dat Thorbecke een zeer fel en emotioneel mens was.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenRemieg Aerts - Thorbecke wil het (Uitgeverij Bert Bakker)Matthijs van de Waardt - De man van 1848, Dirk Donker Curtius (Uitgeverij Vantilt)***Verder luisteren249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:16 – Deel 201:26:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Trouw-journalist Wilma Kieskamp schreef een boek over Sigrid Kaag, minister van Financiën en politiek leider van D66. In Betrouwbare Bronnen vertelt zij over een vrouw van wie iedereen van alles vindt, maar die zich eigenlijk maar moeilijk laat kennen. Jaap Jansen en PG Kroeger gaan in deze eerste van twee afleveringen met Kieskamp naar de wereld waarin Kaag uiteindelijk de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties.Het lijdt geen twijfel dat de loopbaan van Sigrid Kaag in vele opzichten ongebruikelijk is. Zo was het binnen de organisaties van de Verenigde Naties allerminst vanzelfsprekend dat vrouwen topfuncties kregen terwijl zij deze combineerden met het moederschap. Je kon maar beter de handen vrij hebben 'thuis' om de wereld rond te kunnen reizen en op allerlei plaatsen enige tijd werk te verrichten in projecten, onderhandelingen en bij het dempen van conflicten. Kaag haalde daarover haar schouders op en trok haar eigen plan.Zo kreeg ze opmerkelijke rollen in enkele van de meest gruwelijke regio's op het wereldtoneel. Bij de vredesregeling tussen Soedan en het afgesplitste Zuid-Soedan bijvoorbeeld. En vooral bij het weghalen van de chemische wapens bij het dictatoriale regime van Assad in Syrië.Jaap en PG bespreken met Wilma Kieskamp hoe het in zulke omstandigheden overleven en doen slagen van je opdracht zowel de stijl als de aanpak van Kaag hebben gevormd.De volgende aflevering: Hoe Kaag besluit politicus en partijleider te worden***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Onder vrienden van de show worden een aantal exemplaren van het boek verloot. Vrienden krijgen daarover dit weekend een bericht. Ook meedingen? Word snel vriend van de show!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenWilma Kieskamp – Sigrid Kaag. De schaduwpremier (Prometheus, 2022)***Verder kijkenBuitenhof, 1996: Sigrid Kaag en Wiesje de Lange in gesprek olv Paul Witteman Anis Al-Qaq about the Middle East peace processSigrid Kaag (Joint OPCW-UN Mission) on Syria - Security Council Media Stakeout (6 February 2014)***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeBB 27 - Rob Jetten wil muren slopenBB 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66BB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:36 – Deel 201:09:34 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mede mogelijk gemaakt door: Droomparken, TUI Televisiemaker Han Peekel is momenteel bezig aan een bijzondere docuserie: 70 jaar TV:Je beste vriend. Hij spreekt veertig televisiemakers over de geschiedenis van het medium. Ernst-Jan Pfauth neemt na negen jaar afscheid van het journalistieke platform De Correspondent. We spreken hem over die beslissing. De Heideroosjes komen met een nieuw album; Infocalyps en ze kondigen nieuwe shows aan. Zanger Marco Roelofs komt langs. Vera Mann is vanaf oktober weer te zien te zien in de Nederlandse theaters met haar muzikale voorstelling Goesting. De Vlaamse actrice het publiek mee op een ontroerende en muzikale reis vol met verhalen over een vrouwenleven en het leven voor het theater. Een doorbraak in de formatie met de bestaande coalitie. We praten erover met .Coen Brummer, directeur van de Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66. En Nadia Rashid, moeder van Insaya, komt langs. Het is deze week vijf jaar geleden dat haar dochter werd ontvoerd. Ze heeft nog altijd geen contact met haar.... See omnystudio.com/listener for privacy information.

Informateur Mariëtte Hamer en de polder willen met spoed een crisis- en herstelplan in gang zetten. Maar de vorming van een stabiele coalitie is niet eenvoudig. Niet in het minst omdat twee partijen met zichzelf overhoop liggen. Twee partijen die als vanouds een natuurlijke regeringspartner waren en zichzelf zagen als volkspartijen. PvdA en CDA. Ooit hadden ze meer dan 50 Tweede-Kamerzetels, nu telt de PvdA er nog maar negen en het CDA vijftien. Moeten ze gaan regeren of de oppositie in? Ze worstelen met de nieuwe realiteit.Jaap Jansen praat erover met politicoloog Menno Hurenkamp, lid van het curatorium van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA, en historicus PG Kroeger, die recent het boek ‘Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw' publiceerde.Wat moeten die twee partijen met een politieke situatie waarop zij niet langer hun stempel kunnen drukken? Wat zijn de harde feiten en cijfers over hun electorale neergang en waar zijn hun aanhangers van voorheen eigenlijk gebleven? Wat denken ze daar zelf over en kloppen die analyses en verklaringen eigenlijk wel? Hurenkamp en Kroeger komen met af en toe onthutsende voorbeelden van legendevorming en misverstanden. De oorzaken voor de neergang van de grote, klassieke machtspartijen hangen samen met tal van veranderingen in maatschappij en cultuur. Hurenkamp wijst op het succes van de verzorgingsstaat dat in de sociaaldemocratie werd vertaald in het aanbevelen van meer individualisering. Maar waar mensen meer voor zichzelf moesten opkomen werd de aantrekkingskracht van oudere vormen van georganiseerde solidariteit bewust ingeperkt. De liberale denker Ralf Dahrendorf concludeerde begin jaren '80 al dat de sociaaldemocratie haar taak volbracht had en er net zo goed mee op kon houden.De lange termijn trends die in de loop der jaren alleen nog maar sterker werden, maken het niet eenvoudig voor om voor PvdA en CDA een nieuwe rol en bestemming te vinden. Ze worstelen met hun profiel, program en bestaansrecht. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op! *** Verder lezenMenno Hurenkamp - Nog niet is alles verloren (S&D, april 2021)Matthijs Rooduijn - Laten we het toch nog even over de sociaaldemocraten hebben (Stuk Rood Vlees, mei 2021)Pieter Gerrit Kroeger - Tand des tijds (Prometheus, 2020)Marnix van Rij gaat de rust in het CDA terugbrengen (Trouw, 29 mei 2021)Coen Brummer & Afke Groen (red.) - Naar een nieuw kabinet van sociale rechtvaardigheid (Boom, 2021)*** Verder kijken Online-bijeenkomst: de weg vooruit voor de PvdA (31 mei 2021)***Verder luisteren175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt153 - Het CDA en de tand des tijds123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA09 - Special: leven en werk van Wim Kok (over de koers: Joop van den Berg)*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:27 – Deel 100:58:08 – Deel 201:25:24 – Uitro01:26:11 – Einde Privacy Policy and California Privacy Notice.

Het is een zeldzaam genoegen de notulen van vergaderingen van de Ministerraad te mogen lezen. En minstens zo boeiend om te zien hoe anderen in de politiek daar mee omgaan. In deze editie van Betrouwbare Bronnen kammen Jaap Jansen en PG Kroeger die verslagen over de sessies van de bewindslieden over de perikelen rond de toeslagen en de Belastingdienst daarom nog eens heel precies door. Zeker nu ook de Tweede Kamer hierover met de meest betrokken ministers uitvoerig in debat ging. Een debat in het teken van de worsteling van de Haagse politiek met haar eigen cultuur, haar manier van denken en doen.De notulen laten een kabinet zien dat toch wel wat anders opereert dan velen vaak denken. Van een scherp afgesteld ‘kartel’ of een directief, monistisch geheel blijkt geen sprake. Ministers zijn net mensen, af en toe. De premier noemt een van zijn geboekstaafde oprispingen achteraf zelfs ‘ongepast’. De bewindslieden werken in het besef dat zij onvoldoende greep op de materie hebben. En ze kunnen niet altijd van de informatie uit hun eigen apparaten op aan.Met de tegenmacht van het parlement tegenover de macht van de ministeries lijkt daarbij opvallend genoeg weinig mis. Integendeel: hardnekkig vasthoudende Kamerleden van zowel coalitie- als oppositiefracties bepalen vaak de agenda en drijven bewindslieden meer voor zich uit dan dat ze hen gedwee volgen.Verzuchtingen en gemopper over die eigenwijze parlementariërs zijn dan vaker uitingen van onmacht dan van onwil. En ze zijn van alle eeuwen. PG vertelt over een serie klaagzangen uit de parlementaire geschiedenis die minstens zo bokkig waren als die van Wouter Koolmees of zo vruchteloos als de sensibiliseringspogingen van Wopke Hoekstra.Het politiek funeste monisme van Koning Willem I en het gemopper van minister-president Johan Rudolph Thorbecke over al te activistische geestverwanten in de Kamer klinken nu verrassend modern. En de veel beschimpte ‘Nacht van Schmelzer’ is met de blik van nu een parel van dualisme en tegenmacht.Gaat het om premiers en bewindslieden die jeremieerden over Kamerleden, dan hoef je alleen maar even terug te denken aan Dries van Agt en ‘die verrekte loyalisten’, aan Ruud Lubbers en de ‘steeds stijvere’ CDA-fractieleider Bert de Vries of zijn voortdurende ergernis over de CDA-fractievoorzitter in de Senaat. De ingehouden, maar onmiskenbare tirades van Piet Hein Donner over Mariëtte Hamer schreven tijdens de Balkenende-jaren geschiedenis.In de zoektocht naar een ‘nieuwe bestuurscultuur’ noteren Jaap en PG een paar opvallende misverstanden. Over wat dat veel bezongen dualisme eigenlijk is en vooral wat het niét is. En over de verwarring van wie ministers nu eigenlijk zijn. Ooit waren zij de tassendragers van de koning, maar wiens dienaar zijn zij vandaag nog?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenColumn @BNR: Meer dualisme? Dat is makkelijker gezegd dan gedaanEindverslag informateur Tjeenk Willink***Verder kijkenAndere Tijden: Partij of Principes, de dissidenten tijdens het kabinet Van Agt/Wiegel***Verder luisteren186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:55 – Deel 100:46:48 – Deel 201:35:42 – Uitro01:36:17 – Einde

Hans van Mierlo, oprichter en oerleider van D66, was een twijfelaar die dacht in dilemma’s en sprak in paradoxen. Twee keer in zijn politieke leven liet hij zien dat hij wel degelijk ook een machtspoliticus was. Zonder hem geen kabinet-Den Uyl (1973) en geen Paars (1994).Jaap Jansen praat ruim twee uur met Hubert Smeets, auteur van de biografie Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010. Een gesprek over wat hij bereikt heeft, zijn fouten, wat er uitkwam van zijn vermoedens en wat misschien juist heel anders liep. Van Mierlo bepleitte een Progressieve Volkspartij, maar juist de christendemocraten die hij wilde bestrijden kwamen sterk terug. Van Mierlo forceerde de komst van Paars, maar daarna volgde onverwacht het nationaalpopulisme en nog later werd de VVD de dominante partij.Een gesprek ook over ‘de Mensch’ Van Mierlo, de romanticus, die altijd in was voor een goed gesprek, zoals Jaap als jong journalist zelf heeft ervaren - al schrok Van Mierlo toen hij kort na de start van Paars in een artikel in Elsevier teruglas wat hij in een interview met Jaap en Willem Wansink had gezegd: dat het niet waarschijnlijk was dat hij na Paars I nog een keer lijsttrekker zou zijn.In dat kabinet koos Van Mierlo voor een ministerschap op Buitenlandse Zaken. Voor Smeets – die honderd bronnen sprak en 20 meter privé-archief doorspitte – bleef het een raadsel waarom hij niet voor Binnenlandse Zaken koos, Want dáár had hij de typische D66-agenda van staatsrechtelijke en bestuurlijke hervormingen kunnen waarmaken.En waarom verzette Van Mierlo zich zijn hele politieke leven tegen het etiket 'sociaal-liberaal'?Hans van Mierlo was 'een politieke popster', zegt Smeets, een zeldzaam charismatische politicus. En veel van de analyses waarmee Van Mierlo in 1966 en later indruk maakte, blijkt nog verrassend actueel. Hij zag als een van de eersten dat de politieke en maatschappelijke verzuiling erodeerde en dat er iets voor in de plaats moest komen. Toen dat niet - of te weinig - gebeurde raakte het politieke landschap pas helemaal op drift. Een situatie waar we in 2021 nog middenin zitten.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenHet boek: Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010Recensie: Daniël Boomsma - De ontheemde erfenis van een burgerlijk revolutionairRecensie: Thijs Kleinpaste - Hamlet in de politiek: authenticiteit en twijfel als strategieHubert Smeets op Twitter***Verder kijkenIscha Meijer - Interview Hans van Mierlo (RTL, 1994)Hans van Mierlo – Wat ik nog steeds te schrijven droom (Hans Fels en Edmond Hofland, VPRO 2006)***Verder luisterenBB 157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel (oa over de verkiezingen van 1946 en het schaduwkabinet-Den Uyl)BB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeBB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:18:17 – Deel 201:09:02 – Deel 302:20:52 – Uitro02:21:50 – Einde

De grondwet is bepalend voor de inrichting van de Nederlandse rechtstaat en het politiek bestel. Hierdoor is de grondwet door de jaren heen ook vaak het onderwerp van debat geweest. Maar welke rol speelt de grondwet nou echt in de Nederlandse samenleving? Op welke manieren bepaalt de grondwet onze politieke cultuur? En hoe is het debat omtrent de grondwet door de decennia heen geëvolueerd? Hierover gaan wij vandaag in gesprek met Karin van Leeuwen, universitair docent Europese politieke geschiedenis en coauteur van het in 2020 verschenen boek 'Over de grondwet gesproken'. Naast Karin van Leeuwen schuift ook Coen Brummer, directeur van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, aan bij deze aflevering.

Dit is geen nieuwe aflevering van Appèl, maar de gesproken column die Coen Brummer, directeur van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, voordroeg op 28 november tijdens het plenair programma van het D66 Congres. Luister de aflevering hier terug. Ook is de gehele video te bekijken op: https://www.youtube.com/watch?v=_FILl77RgPg.

Na de Tweede-Kamer verkiezingen van 2017 dachten velen dat Mark Rutte met zijn klinkende overwinning op de PVV van Geert Wilders het populisme in Nederland definitief verslagen had. Drie jaar later blijkt niks minder waar, en zijn populistische partijen in heel Europa nog steeds even populair als toen. Wat ging er mis en wat kunnen gevestigde (liberale) partijen nu doen om een weer een goed alternatief te bieden tegen populisten? In deze aflevering van Appèl gaat Daniël Schut met Coen Brummer en Afke Groen hierover in gesprek.

Jaap Jansen en PG Kroeger praten met historicus Johan Snel, auteur van het boek De zeven levens van Abraham Kuyper, portret van een ongrijpbaar staatsman.Hij was de eerste moderne premier van ons land, het soort ‘alleskunner’ dat in de politiek maar af en toe voorkomt. Toen Johan Snel een proefschrift begon over ‘Kuyper als journalist’ ontdekte hij vele eigenschappen en rollen van de staatsman die niemand eerder had uitgeplozen. In Betrouwbare Bronnen vertelt hij het verhaal van de schrijver, sportman, theoloog, volksmenner, universiteitsoprichter, partijleider, kerkscheurder en radicaal democraat.Lang niet iedereen was gesteld op Abraham Kuyper. Zowel de socialisten van Troelstra als het Oranjehuis bestreden hem met vuur. De liberale heren van de elite van zijn tijd werden door hem dan weer ‘liberalisten’ genoemd en ‘de coterie’. Onder het volk bleek hij de populairste man van het land.Johan Snel komt met nieuwe inzichten en analyses op basis van archiefstukken en Kuypers enorme oeuvre als schrijver en journalist.Kuyper vond ‘de sociale kwestie’ het centrale vraagstuk van zijn tijd. Niet de bij anderen veel besproken staatkundige vernieuwingen of het koloniaal imperialisme. Hij kwam op voor ‘de kleine luyden’: arbeiders en hun gezinnen. Dit maakte Kuyper tot een verrassend politicus die juist in onze tijd als modern en innovatief zou moeten worden herontdekt.Men vond hem een ‘democraat naar Amerikaanse snit’ en dat was allerminst als compliment bedoeld. Dat hij – in de woorden van PG Kroeger – de eerste ‘twitterpoliticus’ was, droeg daar aan bij. Ruim 17.000 korte, puntige en uitdagende stukjes zijn van hem bewaard uit de 50 jaar waarin hij zijn eigen krant en weekblad volschreef.Kuyper was niet alleen ongekend energiek en productief – hij schreef boeken en 15 à 20.000 artikelen en essays – maar ook onverzadigbaar in zijn interesse voor de vragen, zorgen en kansen van zijn tijd.Hij was ook de eerste Nederlandse politicus die wereldwijd een begrip werd en zelf ook publiceerde en interviews gaf in gezaghebbende internationale media.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenHet boek van Johan Snel*** Verder kijken De ijzeren eeuw: Abraham KuyperTv-serie Om de oude wereldzee (via NLZiet)Tv-serie Varia Americana, in de voetsporen van Abraham Kuyper (via NLZiet)Richard Strauss: Also Sprach Zarathustra - einleitung (Herbert von Karajan) ***Verder luisteren103 - Geheim geld in de politiek (de lintjesaffaire)75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:05 – Deel 100:28:12 – Deel 201:07:15 – Deel 301:18:59 – Uitro01:19:50 – Einde

Coen Brummer is directeur van de Van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66. In deze podcast vertelt hij over de ideologie van D66: het Sociaal-liberalisme. Hij vertelt gepassioneerd over de manier waarop sociaal-liberalen naar thema’s als vrijheid, rechtvaardigheid en (kansen)gelijkheid kijken. In het laatste stuk van het interview gaan we in op duurzame aspecten als het beprijzen van externaliteiten en de tragedy of dthe commons. Deze aflevering is de eerste in een serie podcasts over de ideologie achter de Nederlandse politieke partijen. Daarvoor ga ik in gesprek met mensen van het wetenschappelijk bureau van verschillende partijen.

We gaan in gesprek met Coen Brummer. Als directeur van de Van Mierlo-stichting is hij de partij-ideoloog van D66 en denkt hij net als wij na over de 21e-eeuwse uitdagingen voor het liberalisme. We verkennen waar de verschillen liggen tussen liberalen, tussen VVD en D66, en we gaan op zoek naar waar we elkaar vinden. We bespreken waar het liberalisme staat in 2020 en hoe we ervoor kunnen zorgen dat onze liberale ideologie van waarde blijft in de 21e eeuw.

Coen Brummer, Mark Thiessen en Tim Versnel van de Nieuwe Vrije Eeuw spreken over de staat van het liberalisme anno 2020.

VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff hoest en kucht. Hij blijft voor alle zekerheid maar even in Noord-Brabant, zoals geadviseerd. Premier Rutte kondigt stap-voor-stap nieuwe maatregelen aan, zoals ‘niet meer handen schudden’. Het coronavirus beheerst het nieuws van China tot Iran, van Italië tot Amerika. Ook in ons land zijn burgers, medici en bestuurders er druk mee. Evenals de fakenews en samenzweringstheoretici, die weer een nieuw object gevonden hebben.PG Kroeger analyseert deze ontwikkelingen vanuit het historisch perspectief. Kunnen we leren van pandemieën in vroeger eeuwen? Reageerden mensen toen zoals nu of zijn wij tegenwoordig minder paniekerig en weloverwogen in onze houding en aanpak?In deze Betrouwbare Bronnen kijken we naar vier grote ziektegolven in de geschiedenis. Elk van hen had ingrijpende gevolgen voor de samenleving, het bestuur, de geopolitiek en ook voor het culturele en geestelijke klimaat.Allereerst de wereldwijde pestepidemie tussen 1347 en 1353, beter bekend als 'de Zwarte Dood'. Ook die begon in China. Dankzij de toenmalige globalisering teisterde ze ook de Nederlanden. PG Kroeger vertelt over de opvallende gevolgen daarvan die in enkele opzichten door werken tot in onze tijd, zowel bestuurlijk als cultureel.Een tweede pandemie met enorme effecten vond plaats begin 16e eeuw op het Amerikaanse continent. Ook die raakte de Nederlanden, indirect. Het waren immers de Habsburgse heersers van onze gewesten die als veroveraars van de Nieuwe Wereld geconfronteerd werden met de gevolgen. Er is zelfs een verrassende analogie met wat er in hun Nederlandse domeinen gebeurde aan onrust en rebellie.Dichter bij onze tijd zijn de cholera-epidemie van 1866 die in ons land vreselijke gevolgen had en de 'Spaansche Griep' van 1918-1920 die wereldwijd tientallen miljoenen slachtoffers maakte. Beide hadden grote gevolgen, juist ook politiek en bestuurlijk. Zo is het politieke einde van de liberale leider Thorbecke er nauw mee verbonden, net als de instorting van grote keizerrijken in Midden- en Oost-Europa.PG Kroeger wijst op opmerkelijke analogieën met onze tijd, die leerzaam kunnen zijn en wellicht ook een waarschuwing. De pestuitbarsting in de 14e eeuw was bijvoorbeeld aanleiding tot paniek en pogroms tegen 'buitenstaanders' die men verdacht van besmettingsgevaren, zoals Joden. En dat epidemische ziekten ook in kunst en cultuur doorwerkten kan niet verbazen. Enkele van de meest geliefde, aangrijpende opera's uit de 19e eeuw gaan niet toevallig over verlies en verdriet door epidemische ziektes als tbc…***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Wee Nederland***Verder luisterenAfl. 82 - Edward Glaeser: Why we should love citiesAfl. 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeAfl. 27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen ***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:02:16 - Deel 101:01:56 - Deel 201:40:49 - Uitro01:41:37 - Einde

Betrouwbare Bronnen aflevering 60D66 regeert in het kabinet Rutte III, maar D66-denkers Coen Brummer en Daniël Boomsma kijken alvast vooruit naar een volgende periode. Er moet dan 'een kabinet van sociale rechtvaardigheid' komen, net als in 1897, toen het liberale kabinet-Pierson aantrad.De maatschappelijke problemen anno 2019 zijn vergelijkbaar met die van toen, zeggen ze in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen. Er is een nieuwe tweedeling tussen een kapitaalarm 'precariaat' en onzekere werkenden aan de ene kant, en een kapitaalkrachtige, gevestigde bovenlaag aan de andere kant. Ook moet opnieuw worden bedacht 'wat publiek en wat privaat is en vervolgens wie de zeggenschap heeft over dat publieke deel'.Volgens Brummer, directeur van de mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66, heeft de hervormingsagenda van D66 in de paarse periode en later door de financiële crisis 'neoliberale trekjes' gekregen. De negatieve gevolgen daarvan moet de partij in de komende periode corrigeren.Brummer & Boomsma publiceerden afgelopen week 'De canon van het sociaal-liberalisme', 41 vensters op de ruim anderhalve eeuw lange geschiedenis van D66 en haar voorgangers. In Betrouwbare Bronnen praten ze erover met Jaap Jansen en historicus Pieter Gerrit Kroeger.Het is een interessant gesprek over de voortdurende spanning tussen VVD-liberalen en D66-liberalen. Van Thorbecke via Cort van der Linden, Aletta Jacobs, Gerrit Bolkestein, Hans van Mierlo, Jan Terlouw en Alexander Pechtold naar Rob Jetten. Ook komt de vaak wat naïeve omgang van D66 met de macht aan de orde. En wat is er gebeurd met de 'kroonjuwelen'?***LeesvoerCoen Brummer & Daniël Boomsma (red.) - De canon van het sociaal-liberalisme (Uitgeverij Boom, 2019)***Tijdlijn BB 6000:00:00 - Intro00:01:06 - De canon van het sociaal-liberalisme (deel 1)00:36:44 - De canon van het sociaal-liberalisme (deel 2)01:10:19 - Uitro01:11:19 - Einde***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over het sociaal-liberalismeAfl. 27 - Rob Jetten wil muren slopen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/65595e06-8398-41d3-ba4a-38318beca665Afl. 13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/42619ca0-539e-4162-857f-7fed9cda71d2Afl. 7 - Coen Brummer over de nieuwe koers van D66 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7dc34389-74f8-4ffa-827e-23ae2ca9c7a4Afl. 5 - PG over D66 als 'onderwijspartij' https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/77c8d0d8-7877-4b25-81f1-ef9873eb80f5Afl. 1 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/bfacf582-e085-4b46-975b-bb2cbcf839b4

Vandaag de dag is het sociaal-liberalisme een brede politieke stroming met veel maatschappelijke invloed. Niet alleen D66 noemt zich sociaal-liberaal, maar ook Femke Halsema en Mark Rutte hebben opzichtig geflirt met het etiket. De Van Mierlo Stichting publiceert vandaag een nieuw boek: ‘De canon va het sociaal-liberalisme’. Hierin wordt voor het eerst de rijke geschiedenis van deze stroming beschreven. Vandaag zitten wij aan tafel met een aantal auteurs die een bijdrage hebben geleverd aan De canon van het sociaal-liberalisme. Met Joost Sneller, Tonko van Leeuwen, Marthe van Hesselmans, Susanne Dallinga, Vincent Hoffmans en Coen Brummer.

Deze podcast is opgenomen op de dag dat de naamgever van ons wetenschappelijk bureau jarig zou zijn geweest, namelijk: Hans van Mierlo, ofwel H.A.F.M.O. In politieke kringen behoeft hij nauwelijks introductie. Hij was de belangrijkste oprichter en lange tijd hét gezicht van D66, onder meer in het iconische reclamespotje van die partij uit 1967. Wat is zijn erfenis geweest voor de Nederlandse politiek en D66 in het bijzonder? Gasten: Hubert Smeets en Daniël Boomsma. Coen Brummer leidt het gesprek.

Vandaag is de verjaardag van de grote Britse filosoof John Stuart Mill. Had de oude denker nog geleefd, dan zou hij vandaag 213 jaar zijn geworden. Welke momenten waren bepalend voor Mill's leven en denken? Wat maakte hem één van de grote liberalen van de negentiende eeuw? En kunnen we nog inspiratie uit zijn werk putten? Aan tafel: Coen Brummer, directeur Van Mierlo Stichting Daniël Boomsma, wetenschappelijk medewerker Van Mierlo Stichting Redactie: Teun van den Maagdenberg

Wie de afgelopen tijd de kranten en opiniebladen opensloeg, kon niet om het woord 'burgerschap' heen. Maar wat is burgerschap precies? Wat is voor sociaal-liberalen burgerschap? En is die sociaal-liberale visie op burgerschap terug te zien in het regeerakkoord? Aan tafel: Willemijn Rinnooy Kan, promovenda aan de Universiteit van Amsterdam (niet aan een partij verbonden), waar ze onderzoekt doet naar de implicaties en grenzen van scholen als oefenterrein voor burgerschap. En wetenschappelijk medewerker bij de Van Mierlo Stichting Daniël Boomsma, die onderzoek doet naar burgerschap waarvan het resultaat binnenkort in essayvorm wordt gepubliceerd. Gesprek onder leiding van Coen Brummer, directeur Van Mierlo Stichting.

In aflevering 27 van Betrouwbare Bronnen is te gast D66-fractieleider Rob Jetten.En natuurlijk PG Kroeger: over rekenen en tellen in de politiek.***Waarom lijkt het of politici niet met cijfers kunnen omgaan? PG onthult hoe dat zit bij de energierekening van Wiebes en de klimaatverhalen van Baudet.Correct tellen en rekenen is geen traditie in ons land. Willem I begon in 1815 al met knoeiboel bij een plebisciet. Geen Belg die ons en Oranje daarna nog geloofde.Onbegrip over data bleef. Minister Jo Ritzen (Onderwijs) rommelde met getallen over studiebeurzen. Premier Mark Rutte verrekende zich episch over Hellas. Thierry Baudet van FvD gooit honderden miljarden rond. En minister Eric Wiebes (Energie en Klimaat) zit er met getallen steeds naast. PG analyseert hoe dat komt en laat zien hoe politici dat veel beter kunnen doen: ‘Koester de lastpakken!’***Jaap Jansen praat met Rob Jetten over de nieuwe koers van D66, met socialere accenten. Hij volgt hiermee de wenken van oud D66-leider Jan Terlouw, die in Betrouwbare Bronnen afl. 1 zijn partij opriep, ‘linkser en radicaler’ te worden. In Betrouwbare Bronnen afl. 7 pleitte directeur Coen Brummer van de Hans van Mierlo Stichting voor ‘radicale kansengelijkheid’ als belangrijk doel voor D66.Jetten wil ‘muren slopen’ die nu staan tussen mensen met zekerheid en zonder zekerheid; tussen mensen met wortels in Nederland en wortels elders; en tussen mensen met macht en zonder macht. Hij plet voor een ‘miljonairstaks’. Kleine spaarders moeten juist minder betalen en de inkomstenbelasting kan lager.Het sociaal leenstelsel voor studenten moet 'waar nodig worden aangepast'. In het regeerakkoord van Rutte-III is afgesproken dat het leenstelsel blijft bestaan. CDA en ChristenUnie willen een ander stelsel, maar verwachten daarover pas in de volgende kabinetsformatie zaken te kunnen doen. Jetten zegt in Betrouwbare Bronnen: 'We moeten ons niet blind staren op dichtgetimmerde regeerakkoorden, maar blijven nadenken over wat er gebeurt in de samenleving. We moeten kijken hoe we het stelsel nog socialer kunnen maken en voorkomen dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs er slechter van wordt.'Hij zegt de zorgen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te begrijpen. ‘Dat gaat niet alleen over de studielening, maar ook over de extra criteria die worden gesteld bij toelating tot masters en dat studenten belachelijke eisen krijgen in het eerste jaar van hun studie. Studenten ervaren denk ik terecht dat er meer drempels zijn gekomen. Terwijl wij juist een heel erg toegankelijk hoger onderwijs willen. Onderzoeken laten inderdaad zien dat het nog onvoldoende is. Dat in bepaalde groepen mensen minder snel gaan studeren of zich zorgen maken: kan ik mij dat wel veroorloven? Dus ik doe een beroep op minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs om dat heel goed in de gaten te houden en waar nodig het leenstelsel aan te passen.'De Jonge Democraten, waarvan Jetten tien jaar geleden voorzitter was, willen dat de Eerste Kamer verhoging van de rente van het leenstelsel voorkomt. D66 heeft in de tweede Kamer voor die verhoging gestemd, maar Jetten zegt dat de Eerste-Kamerleden van D66 hun eigen verantwoordelijkheid hebben. 'Dit was een afspraak uit het regeerakkoord, overigens bedacht door het CDA en de ChristenUnie. Wij vinden dit niet de mooiste afspraak uit het regeerakkoord. Die afweging ligt nu in de Eerste Kamer. Ik heb gezien dat senatoren van D66 heel kritische vragen hebben gesteld.'Met andere uitgaven wil Rob Jetten het juist kalmer aan. Zo vindt hij dat minister Ank Bijleveld (Defensie) te snel en te gemakkelijk geld wil steken in nieuwe jachtvliegtuigen. D66 is niet bereid Bijleveld nu al geld te geven voor de aanschaf van vijftien extra F-35's.'Dan zeg ik tegen de minister en de staatssecretaris: u heeft nog steeds geen nieuwe CAO afgesproken over salarisstijging en modernisering van de arbeidsvoorwaarden, waar heel veel militairen om vragen. Die arbeidsvoorwaarden zijn volgens mij al meer dan honderd jaar niet opgeschoten. Achterstallig onderhoud is heel belangrijk. Daarnaast moeten we kijken welke rol Nederland kan spelen om ons continent goed te verdedigen tegen de agressie van Poetin en bij een terugtrekkende Trump in de NAVO. Als er een beroep op ons wordt gedaan om meer in de Luchtmacht of meer in de Marine te investeren, dan moeten we daartoe bereid zijn, maar dit is te gemakkelijk.'Jetten sluit niet uit, dat Nederland op den duur een krijgsmacht-taak afstoot. ‘Ik kan me heel goed voorstellen, dat Nederland zich gaat specialiseren en andere lidstaten doen waar zij goed in zijn. Dat doen we nu ook al: we werken heel goed samen met de Duitsers. Er is ook nog heel veel laaghangend fruit te halen. Er zijn ik weet niet hoeveel typen munitie die landen inkopen. Als we daar één lijn in trekken, kunnen we voor minder geld meer een betere defensie kopen.' Hij vindt overigens wel, net als het kabinet, dat Nederland uiteindelijk twee procent van het bruto nationaal product aan Defensie moet gaan besteden. Dat is in de NAVO afgesproken.Wat zijn eigen partij betreft, hoopt Jetten dat minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) opgaat voor het lijsttrekkerschap van D66. Hij nodigt ‘goede bewindspersonen, ambitieuze Kamerleden, misschien ook mensen van daarbuiten’ uit om mee te doen aan de strijd om het lijsttrekkerschap.Zelf is hij er nog niet uit of hij zich kandidaat stelt, zegt hij in Betrouwbare Bronnen. ‘Ik moet voor mezelf nog beslissen of ik beschikbaar ben voor het lijsttrekkerschap. Ik ben nu volop bezig met de Provinciale-Statencampagne en de Europese campagne. Ik zal daarna voor mezelf de balans opmaken of ik ook voor dat lijsttrekkerschap wil gaan. Ik ben nu vijf maanden fractievoorzitter, ik begin er hartstikke veel plezier in te krijgen, maar ik ga nu wel voor het eerst een periode in met al die tv-debatten, een heel heftige campagne. Ik zal ook voor mezelf moeten ontdekken: pas dit echt bij mij en wil de partij mij ook in die rol.'Sigrid Kaag wil een strijd om het lijsttrekkerschap en overweegt zelf ook daaraan mee te doen, zei ze eerder in Betrouwbare Bronnen. Jetten juicht het toe als zij dat daadwerkelijk doet. 'Dat zou ik heel mooi vinden. In ieder geval als er een lijsttrekkersstrijd komt, zodat de leden van D66 wat te kiezen hebben en we met elkaar het debat kunnen voeren: waar willen we naartoe. En als we dan de luxe hebben dat we kunnen kiezen uit heel goede bewindspersonen, ambitieuze Kamerleden, misschien ook mensen van daarbuiten, dan is dat alleen maar goed.’Rob Jetten vindt het nog te vroeg om nu al een kandidaat-premier voor zijn partij aan te wijzen. ‘We zullen straks kijken: is de lijsttrekker de gedroomde premier of wijzen we naast de lijsttrekker iemand aan.’ CDA-leider Sybrand Buma schoof deze week minister Wopke Hoekstra (Financiën) naar voren als kandidaat-premier.Jetten zegt in Betrouwbare Bronnen dat hij de verkiezingsuitslag van 20 maart niet vreest: ‘Ik ben helemaal niet bang voor de periode na de Statenverkiezingen waarin wellicht in de Eerste Kamer geen meerderheid meer is voor de coalitie. Als dat zo is, dwingt het andere partijen die eerder geen verantwoordelijkheid hebben genomen, dat nu wel te gaan doen.’***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 27:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Rob Jetten00:04:31 – PG (deel 1)00:33:11 – PG (deel 2)01:06:25 – Rob Jetten (deel 1)01:40:11 – Rob Jetten (deel 2)01:57:46 – Uitro01:59:16 – Einde

In deze aflevering twee slimme dertigers en PG.Nu D66 met Rob Jetten een nieuwe leider heeft, moet de partij een nieuw speerpunt aanscherpen: ‘radicale kansengelijkheid’ om de tweedeling in de samenleving te bestrijden. Coen Brummer, directeur van de mr. Hans van Mierlo Stichting, sluit hiermee aan bij Jan Terlouw, die in Betrouwbare Bronnen afl. 1 ervoor pleitte dat D66 zich ‘radicaler, linkser’ gaat profileren.Brummer bespreekt de inhoudelijke verdiensten van de grote D66-leiders Van Mierlo, Terlouw en Pechtold en maakt alvast de agenda op voor zijn goede vriend Jetten: ‘Het regeerakkoord wordt elke dag een beetje minder actueel.’Pieter Gerrit Kroeger bespreekt twee opmerkelijke manieren om afscheid te nemen uit de politiek: ministe-president jonkheer Dirk Jan de Geer (CHU) die bij koningin Wilhelmina met zelfmoord dreigde en premier Dries van Agt (CDA), die tegen het einde van de kabinetsformatie plots vertrok om plaats te maken voor ‘premier Jan de Koning’ – maar die wilde niet.Econoom, bestuurskundige en sociaal-psycholoog Wimar Bolhuis promoveerde deze week op de opmerkelijke verschillen tussen beloften in verkiezingsprogramma’s en het uiteindelijke regeerakkoord. Die kosten de belastingbetaler per kabinet een slordige drie miljard euro en zijn vooral in het voordeel van bedrijven, zonder dat het vestigingsklimaat er bewijsbaar op vooruit gaat.-----Afl. 7 van Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt door Atlas Contact, uitgever van De Rechtvaardigen, geschreven door Jan Brokken. Het boek gaat over Jan Zwartendijk, een Nederlandse consul die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog duizenden Joden wist te redden door hen aan een visum voor Curacao te helpen. Bij dit boek is een vierdelige podcast gemaakt. In aflevering 1 vertelt Jan Brokken hoe hij het verhaal van Zwartendijk op het spoor kwam.-> Luister hier de podcast: http://bit.ly/2IO9EBP-> bestel hier het boek: http://bit.ly/2CFg0Dp