Podcast Muzeum Historii Polski

Wybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Bolesław Szczodry stał się bohaterem wielu dzieł literackich. Pisali o nim Wyspiański, Kraszewski i Słowacki. Czym zasłużył sobie na zainteresowanie twórców ten kontrowersyjny władca? Kojarzymy go przede wszystkim z wielką zbrodnią dokonaną na biskupie Stanisławie, późniejszym świętym. Dlaczego zdecydował się na zamordowanie duchownego, którego sam osadził na krakowskim biskupstwie? Jednak jego panowanie, choć zakończone klęską, było bogate w różne wydarzenia. Jego przydomek, przypomnijmy - Szczodry, a nie Śmiały - brał się z hojności, dzięki której ufundowano w Polsce wiele klasztorów, z tym zlokalizowanym w Tyńcu na czele. Także Płock wiele zawdzięcza temu władcy. Bolesław II był jednak władcą porywczym, którego panowanie zdaniem naszego gościa prędzej czy później doprowadziłyby do katastrofy. Upokarzał swoich poddanych, dawał się oszukiwać swoim wrogom. Został ostatecznie wygnany na Węgry, gdzie go ostatecznie otruto. Jak podsumować bilans panowania tego króla? Czy stał się ofiarą czarnej legendy stworzonej przez obrońców św. Stanisława? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Krzysztof Skwierczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

II wojna światowa zakończyła się w Europie 8 maja 1945 roku, jednak zmagania o jej pamięć trwają do dziś. Dominujące interpretacje dotyczące tego konfliktu zmieniają się wraz z upływem czasu. Przez blisko pół wieku istnienia PRL II wojna światowa była traktowana jako fundament państwa. Wielkie zwycięstwo miało dawać komunistom legitymację do sprawowania władzy. Rok 1945 był wprost synonimem zwycięstwa, choć w rzeczywistość nasz kraj wyszedł z niej zrujnowany i niesuwerenny. Dlaczego w III Rzeczpospolitej nie prowadzimy badań historycznych poświęconych II wojnie światowej? Jak to się stało, że państwa-ofiary muszą się dzisiaj tłumaczyć ze współsprawstwa z nazistowskich zbrodni? Czy receptą na te problemy jest skuteczna polityka historyczna prowadzona przez nasz kraj? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i dr Krzysztof Rak z Instytutu Zachodniego, autor książek "Polska – niespełniony sojusznik Hitlera" i "Piekielni sąsiedzi. Jak Rosja i Niemcy dogadywały się kosztem Polski" (wraz z Grzegorzem Kucharczykiem).Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Weź udział w Rankingu Królów Polski i wybierz swojego ulubionego władzę na stronie https://ranking.muzhp.pl/Bohater tego podcastu odgrywał istotną rolę w imperialnych planach Bolesława Chrobrego. Jego małżeństwo z siostrzenicą cesarza Ottona III podniosło nie tylko jego osobistą pozycję, ale rangę całej dynastii Piastów. Był wykształcony i obyty. Mimo tego, pozostał władcą zapomnianym. Czym drugi korowany władca Polski, Mieszko II, sobie na to zasłużył?Otrzymał w spadku wielkie piastowskie dominium, które stało się przekleństwem dla jego rządów. Skąd wziął się polityczny kryzys za jego panowania? Dlaczego musiał uciekać do Czech? Czy rzeczywiście był tam torturowany? Jak udało mu się po tym podnieść?Jego żona Rycheza wywiozła z państwa Piastów insygnia koronacyjne. Czy rzeczywiście przekazała je cesarzowi Konradowi II? Przyjrzyjmy się panowaniu króla Mieszka II.O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, profesor Paweł Żmudzki z Uniwersytetu Warszawskiego.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Weź udział w Rankingu Królów Polski i wybierz swojego ulubionego władzę: https://ranking.muzhp.plWładca, który nikomu w Europie się nie kłaniał i nikogo o zdanie nie pytał. Konsekwentnie rozszerzał granice swojego imperium, które w szczytowym momencie sięgało od Grodów Czerwieńskich przez Pragę aż do Magdeburga. Zwieńczeniem jego skutecznej i bezkompromisowej polityki była koronacja - wydarzenie dla naszej historii kluczowe. Droga do korony nie była jednak dla Bolesława Chrobrego ani krótka, ani prosta. Musiał zwyciężyć w walce o sukcesję po Mieszku I. Był zakładnikiem przetrzymywanym przez naszego zachodniego sąsiada – niemieckie Cesarstwo. Jego państwo było otoczone przez nieprzyjaciół. Chrobry brutalnie krzewił wiarę chrześcijańską wśród poddanych. Czy to prawda, że za nieprzestrzeganie postu wybijał zęby? Co wiemy o pochówkach z jego czasów? Czy sprowadzał do Polski duchownych? Kiedy jego państwo było u szczytu potęgi? Jak układały się jego relacje z Ottonem III? Kiedy zdobył Kijów? Czy Bolesław Chrobry był władcą wybitnym?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Przemysław Urbańczyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Polskiej Akademii Nauk.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Swoich współczesnych zszokował krzywoprzysięstwem. Wywołało ono niepokój nawet u Galla Anonima, jego nadwornego kronikarza, który przyczynił się do rozpowszechnienia pozytywnego wizerunku swojego patrona. Jak dzisiaj możemy oceniać panowanie Bolesława Krzywoustego?Czy był politycznym awanturnikiem? Skąd się wziął jego przydomek? Dlaczego zabił swojego brata Zbigniewa i jakie skutki miała ta zbrodnia? Jak oceniać brzemienny w skutki dla naszej historii testament Krzywoustego?Bolesław nigdy nie sięgnął po koronę. Dlaczego nie zdecydował się na to? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rodzimi kronikarze pisali o nim bez entuzjazmu. Dzisiaj, po wielu wiekach pozostaje w cieniu swojego kontrowersyjnego brata Bolesława Szczodrego i syna Bolesława Krzywoustego. Co możemy powiedzieć o rządach Władysława Hermana?Władzę przejmuje nieoczekiwanie w 1079 roku. Stabilizuje relacje z sąsiadami i mimo niesprzyjających warunków, rządzi spokojnie. Po pewnym czasie pod bokiem wyrasta mu prawdziwa szara eminencja dworu, obdarzony wielkimi talentami i wpływami Sieciech. Dochodzi do konfliktu o poważnych dla naszej historii konsekwencjach. Dlaczego Władysław Herman nie zachował się w pamięci potomnych? Czy to prawda, że był niepełnosprawny? Odmówił założenia na swoją głowę korony? Z jakiego powodu dokonał podziału dzielnic między swoich synów?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Krzysztof Skwierczyński z Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Wojna trzynastoletnia to było starcie, o którego losach bardziej niż bitewne zwycięstwa zdecydowały pieniądze. Za nie kupowało się wierność najemników, przychylność postronnych i społeczny spokój. To one pozwoliły bez walki zająć jedną z najpotężniejszych twierdz ówczesnej Europy ‒ Malbork! Jak wyglądała ta wojna i dlaczego do niej doszło? Czym był Związek Pruski i jak wpłynął na losy tego konfliktu? Dlaczego Kazimierz Jagiellończyk, mając niemal wszystkie asy w rękawie, nie skończył konfliktu w kilka miesięcy? Czy dzięki tej wojnie Królestwo Polskie stało się europejską potęgą?Wspomnimy o wielkiej bitwie morskiej, pospolitym ruszeniu i najemnikach. Będzie też o o królu na krawędzi finansowej zapaści i wielkim mistrzu bankrucie. O wojnie na wyczerpanie z zakonem krzyżackim w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest Michał Bąk z Muzeum Historii Polski. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Czy Kazimierz Odnowiciel jest władcą zapomnianym i niedocenionym? A może nadany mu przez Galla Anonima przydomek źle określa jego panowanie? Kim był ten piastowski książę i jak wiele zawdzięcza mu nasza historia?Moment, w którym przejmuje władzę jest dla państwa Piastów szczególnie trudny. Dochodzi do reakcji pogańskiej, na polskie ziemie napada Brzetysław, a lokalni władcy buntują się. Odzyskanie kontroli nad Mazowsze i Śląskiem staje się koniecznością. Czy udało się tego dokonać?Czy bohater naszego podcastu był pierwszym władcą, który przyczynił się do stworzenia rycerstwa? Skąd wiemy, że obdarowywał swoich wojów własnością ziemską?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Grzegorz Pac z Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Niemka, która wywiozła z Polski insygnia królewskie, ale też królowa, która pomogła odbudować piastowską monarchię? Czy jej ślub z Mieszkiem II był wielką nobilitacją dla Piastów? Kim była Rycheza Lotaryńska?Pochodziła z cesarskiego rodu. W jej żyłach płynęła krew Karola Wielkiego. Najpewniej w 1013 roku została żoną Mieszka II, przez wielu uważanego za władcę słabego. Czy rzeczywiście jego panowanie należy oceniać negatywnie? Zwrócimy też uwagę na naszyjnik Rychezy, której wizerunek namalował Jan Matejko. Na czym polega jego niezwykłość? Skąd wziął się kult Rychezy w Niemczech? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Grzegorz Pac z Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Mieszko I jest pierwszym polskim władcą, którego panowanie odnotowały średniowieczne kroniki. Kronikarze nadali mu nawet tytuł króla. Czy był nim rzeczywiście? Czy w ogóle był pierwszym władcą? Co można powiedzieć o jego rządach?Jak wyglądało to wczesne, piastowskie państwo? Czym charakteryzowała się jego gospodarka? Skąd na ziemiach polskich tak wiele arabskiego srebra? Co można powiedzieć o ówczesnym procederze handlowania niewolnikami?Nasz gość nie przychyla się do teorii o skandynawskim pochodzeniu Piastów. Poszukiwać go należy w innym miejscu. Czy upadek państwa Wielkomorawskiego może dać odpowiedź na pytanie o rodowód Piastów?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Przemysław Urbańczyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rewolucja bolszewicka zapoczątkowała istnienie państwa, które trudno było pojąć. Państwo komunistyczne? To brzmiało jako wewnętrzna sprzeczność. Co więcej, bolszewicy bardzo strzegli swoich tajemnic. Tymczasem polscy sowietolodzy z okresu II Rzeczpospolitej, z Wiktorem Sukiennickim i Stanisławem Swianiewiczem na czele, jak nikt potrafili zrozumieć na czym polega specyfika Związku Sowieckiego. Swoje badania, często z narażeniem życia, kontynuowali w czasie II wojny światowej i później.Zapotrzebowanie na ekspertów od Związku Sowieckiego rośnie po 1945 roku, wraz z narastaniem konfliktu między Waszyngtonem a Moskwą. Przełomowe znaczenie miał tzw. telegram Kennana, dający początek "polityce powstrzymywania". Amerykanie zaczęli pilnie poszukiwać badaczy, którzy pomogą w zrozumieniu politycznego rywala. Czołowi badacze wolnego świata byli Polakami lub mieli polskie pochodzenie, by wspomnieć Zbigniewa Brzezińskiego, Richarda Pipesa czy Adama Ulama.Dlaczego badania nad Związkiem Sowieckim były tak istotne? Jaką rolę odegrała w nich polska nauka? Do jakiego stopnia sowietolodzy wpływali na politykę Stanów Zjednoczonych w okresie zimnej wojny? I czy historia sowietologii to opowieść o sukcesie, czy mimo wszystko o porażce?O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Sławomir Łukasiewicz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Pomimo zobowiązań sojuszniczych, Wielka Brytania i Francja nie przyszły na odsiecz Polsce walczącej z Niemcami we wrześniu 1939 roku. W naszym kraju od lat spieramy się o to, czy zostaliśmy wówczas zdradzeni przez aliantów zachodnich. Rzecz nie jest oczywista, bo przecież Londyn i Paryż wypowiedziały wojnę Berlinowi już 3 września 1939 roku. Lokalna wojna obronna Polski stała się w ten sposób konfliktem światowym. Dlaczego tak się stało i co do tego doprowadziło? I jak w tym kontekście oceniać politykę zagraniczną II Rzeczpospolitej? Czy decyzje szefa MSZ Józefa Becka utorowały drogę do ostatecznego upadku niemieckiego totalitaryzmu? A może raczej sprowadziły na Polskę wojenne nieszczęście?O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Jacek Tebinka z Uniwersytetu Gdańskiego.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

4 lipca 1943 roku o godzinie 23.06 na półwyspie Gibraltar doszło do brzemiennej w skutki katastrofy lotniczej. W jej konsekwencji śmierć poniósł gen. Władysław Sikorski – premier Rzeczpospolitej, Wódz Naczelny, architekt polityki polskiej w pierwszych latach II wojny światowej.Niejasności wokół tego wydarzenia było wiele. Jedyną osobą, która przeżyła katastrofę był pilot - Eduard Prchal. W tym samym czasie na Gibraltarze pozostawał ambasador ZSRR w Wielkiej Brytanii - Iwan Majski. To te fakty sprawiały, że nie wszyscy uwierzyli w ustalenia brytyjskiej komisji mającej wyjaśnić okoliczności tragicznej śmierci polskiego premiera. Komu zależało na tworzeniu mitów wokół śmierci Sikorskiego? Jaki ma z tym związek odkrycie zbrodni katyńskiej? Wreszcie, jak na śmierć gen. Władysława Sikorskiego zareagowały władze polskie w Londynie? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Jacek Tebinka z Uniwersytetu Gdańskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Maria Skłodowska-Curie wkroczyła do świata zarezerwowanego niemal wyłącznie dla mężczyzn. Łamała stereotypy, budząc przy tym to podziw, to wściekłość. Ale nawet osoby najbardziej wobec niej krytyczne wcześniej czy później musiały uznać wielkość i osiągnięcia tej drobnej kobiety, która przeszła drogę od guwernantki do jednej z najważniejszych postaci nauki XX wieku. Jej droga do wybitnych osiągnięć naukowych nie była ani prosta, ani krótka. Skłodowska pochodziła z niezamożnego domu nauczycielskiego. Jak udało się jej dostać na Sorbonę? Jak zaczęła się jej kariera naukowa? Czy będąc w Paryżu angażowała się w polskie sprawy?Kiedy zaczęła pracować nad promieniowaniem? Dlaczego komitet noblowski początkowo nie chciał uznać osiągnięć Polki? Z jakiego powodu w pewnym momencie nazywano ją "złodziejką mężów" i jak doszło do tego, że stała się we Francji wrogiem publicznym? Czy można powiedzieć, że Skłodowska była feministką? Na czym polegało jej zaangażowanie w I wojnę światową?O wybitnej Polce, Marii Skłodowskiej-Curie w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościnią jest Maria Więckowska-Sztark z Muzeum Historii Polski. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Choć zakon krzyżacki kojarzy nam się głównie z jedną z największych bitew średniowiecznej Europy, to nie możemy zapomnieć, że był to przede wszystkim jednym z największych politycznych, gospodarczych i organizacyjnych fenomenów swoich czasów. Niewielka grupa rycerzy-zakonników zabudowała państwo rozciągające się od terenów dzisiejszej północno-wschodniej Polski aż do granic współczesnej Estonii. W jaki sposób zakon był zorganizowany od strony wewnętrznej hierarchii? Jak jego członkowie podchodzili do spraw religijnych? Dlaczego walcząc przez wieki z niewiernymi, nie doczekali się w swoich szeregach ani jednego uznanego za świętego? Kto brał udział w organizowanych przez zakon krzyżacki wyprawach? Czy mieszkańców Prus nawracano tylko mieczem? Jakie jest dziedzictwo rycerzy zakonu krzyżackiego? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Waldemarem Rozynkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Można powiedzieć, że początki polskiego państwa są pogrążone w mroku i zmuszają nas do snucia różnych teorii. Nie mamy pewności skąd pochodzą Piastowie. Nie wiemy dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku, aż 25 lat po zjeździe gnieźnieńskim. Czy Gniezno na pewno było pierwszą stolicą państwa Piastów? Zapewne można tak powiedzieć, ale należy pamiętać, że we wczesnym średniowieczu władca był tzw. rex ambulans - władcą podróżującym. By sprawować funkcję wodza naczelnego i najwyższego sędziego, musiał stale przemieszczać się. Jednak Gniezno było wówczas istotnym ośrodkiem. Jako centrum kultu pogańskiego, a potem chrześcijańskiego odgrywało ważną rolę. Zastanowimy się nad różnymi teoriami na temat początków państwa polskiego. Dlaczego w niektórych kronikach naszych przodków nazywa się Wandalami? Czym była Wielka Lechia i skąd tak duże zainteresowanie tym tematem? Czy Wikingowie penetrowali ziemie pierwszych Piastów? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Michał Bogacki, dyrektor Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej. W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej. W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruskiego odnalezioną w Tajnym Archiwum w Królewcu. Zastanowimy się też nad losami Mazurów. Dlaczego ten lud, nie będący w istocie nigdy pod panowaniem polskich królów, aż do czasów XX wieku nie zapomniał o swoim języku i przywiązaniu do Polski? XVI wiek wyznacza koniec wielkiego fenomenu średniowiecznej Europy, bo tak chyba można nazwać ten zakon rycerski, czyli niesamowitą korporację, która zabudowała swoimi zamkami ziemię od Wisły aż po Dźwinę. Co sprawiło, że formuła zakonu zaczęła się wyczerpywać? W czasach świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów mamy sześć hołdów pruskich. Ostatni w roku 1641. Jakie przyczyny sprawiły, że Prusy polskim królom stopniowo wymykają się z rąk? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Janusz Małłek, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 1975-1978, dziekan Wydziału Nauk Historycznych w latach 1993-1999 i prorektor ds. organizacji i rozwoju UMK w latach 1999-2002. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Okupacja niemiecka miała różny przebieg w poszczególnych regionach Polski. W jej początkowej fazie szczególnie dotknięte bezwzględnością okupanta było Pomorze. Gość naszego podcastu proponuje nazwanie systematycznie przeprowadzonej operacji mordowania Polaków zbrodnią pomorską. Do 1941 roku była to największe zbrodnia cywilna II wojny światowej. Dlaczego nazistowskie Niemcy zdecydowały się traktować mieszkańców tego regionu tak okrutnie? Czy brało się to z niezgody na ustalania traktatu wersalskiego? A może przyczyna tkwi głębiej i wiąże się z okresem formowania się antypolskiej polityki naszego zachodniego sąsiada już w XVIII wieku? Zbrodnia pomorska była przeprowadzana przez Selbstschutz, do którego zapisywali się niemieccy cywile, sąsiedzi Polaków. Na czym polegała specyfika tej zbrodni? Kto padł jej ofiarą? Jak na powyższym przykładzie można scharakteryzować politykę III Rzeszy? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i dr Tomasz Ceran z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Szkolny program nauczania historii XIX wieku poświęcony jest wydarzeniom, które zmierzały do odzyskania przez Polskę niepodległości - od powstań narodowych, przez masowe ruchy polityczne, po I wojnę światową. Nie wspomina się o czymś, co nasz gość uznaje za największą rewolucję w naszych dziejach - rewolucję przemysłową. Spójrzmy na ostatnie dziesięciolecia XIX wieku z tej perspektywy. Kto uchodzi za ikonę tej rewolucji? Czy jest nią Thomas Edison, którego niesłusznie kojarzymy przede wszystkim z żarówką? A może promowany współcześnie przez Elona Muska Nikola Tesla? Jak w tej stawce odnajduje się zapomniany także w Polsce Michał Doliwo-Dobrowolski? Jaki przełomowy wynalazek zawdzięczamy temu wybitnemu elektrykowi? Czy Europa odstawała od Stanów Zjednoczonych na polu wynalazczości? Kiedy zaczęto wprowadzać elektryczność na ziemiach polskich? Czy Chorzów był pierwszym miejscem, w którym zaświeciło światło? Dlaczego koncentrowano się na wprowadzeniu nowych wynalazków w polskich kopalniach? O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W XIX wieku doszło do, zdaniem gościa naszego podcastu, największej rewolucji w dziejach naszej cywilizacji. Rewolucja przemysłowa zmieniła oblicze nie tylko Europy Zachodniej. Jak wyglądała na ziemiach polskich, które podzielone pomiędzy trzech zaborców często były traktowane jako prowincja imperiów? Czy słusznie uznajemy kolej za symbol przemian cywilizacyjnych XIX wieku? W którym zaborze powstała najgęstsza sieć kolejowa? Dlaczego tory w Imperium Rosyjskie były nieco szersze? Czym charakteryzował się przemysłowy rozwój w poszczególnych "dzielnicach"? Dlaczego istotna w tym kontekście jest historia Łodzi i Żyrardowa? Czy rewolucja przemysłowa była hamowana w Galicji? Kim był Stanisław Szczepanowski i dlaczego jego książka "Nędza Galicji w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego" wstrząsnęła współczesnymi? Wspomnimy też o Ignacym Łukasiewiczu i jego wielkich osiągnięciach. O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Jedni mówią, że mógł zostać cesarzem. Inni twierdzą, że jego awanturnicza polityka o mały włos nie doprowadziła do upadku państwa. Potomni nadali mu przydomek „wielki”, ostatecznie został „chrobrym”, czyli dzielnym! Jego 33-letnie panowanie potomni nazwali złotą epoką. Za jego czasów Polska stała się potężnym państwem. To właśnie on jako pierwszy władca w naszej historii założył na głowę królewską koronę. Dlaczego nie mamy pewności kiedy to nastąpiło? Jak doszło do tego, że rządził nie tylko w Gnieźnie, czy Krakowie, ale też przez pewien czas władał Pragą i Kijowem? Jak to się stało, że stał się częścią niezwykłego planu odnowienia Imperium Romanum? Jaka była Polska początku XI wieku? Czy chrześcijaństwo zakorzeniło się w kraju Piastów? Dlaczego Święty Wojciech był tak istotny dla Chrobrego? O wybitnym polskim królu w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Jest czwarta dekada XI wieku. Nie wiele lat minęło od śmierci pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. To czas poważnego kryzysu dynastycznego. Na arenę dziejów wchodzą synowie niedawno zmarłego monarchy - Mieszko II, Bezprym i Otto. Piastowskim ziemiom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Dochodzi do czegoś, co historycy nazywają reakcją pogańską. Na czym polegała? Dlaczego wybuchła? Czy rzeczywiście powrócono do wierzeń i praktyk pogańskich? A może pogański bunt był odpowiedzią na twardą polityką Bolesława Chrobrego? Czy doszło wtedy do upadku młodego królestwa, które na nogi postawił dopiero Kazimierz Odnowiciel? Przenosimy się tysiąc lat wstecz, aby przyjrzeć się być może najbardziej tajemniczemu rozdziałowi Polski Piastów. O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Jak gospodarczo rozwijała się Polska w okresie II Rzeczpospolitej, a jak w PRL? Czym różniły się od siebie modele rozwoju, które były wówczas realizowane? Czy rzeczywiście wieloletnie plany kojarzone z okresem powojennym są specyfiką PRL? W II Rzeczpospolitej podstawowym problemem było przeludnienie wsi. Jak próbowano temu zaradzić i czy to się udało? Kiedy Polska odzyskała poziom gospodarczy sprzed wybuchu I wojny światowej? Co zawdzięczamy Władysławowi Grabskiemu? Kim był Czesław Bobrowski? Dlaczego elektryfikacja wsi była tak istotna? Kiedy Zachodnia Europa gospodarczo uciekła Polsce? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. dr. hab. Andrzejem Zawistowskim, historykiem z Szkoły Głównej Handlowej oraz Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

"To jest diabeł, który się nie da wypędzić postem i modlitwą" - mawiano o niej. I nawet trudno się dziwić takim słowom, bo taka kobieta wcześniej się w Polsce się nie pojawiła. Bona Sforza, królowa Polski do dziś wywołuje gorące spory. Czy była to jedna z najwybitniejszych władczyń w historii Polski? Czy rzeczywiście była trucicielką? Czy zasłużyła na czarną legendę, która towarzyszyła jej przez wieki? Jak zdołała zrazić do siebie niemal wszystkich w Polsce łącznie z jedynym, ukochanym synem - Zygmuntem Augustem? Będzie o kobiecych rządach, mistrzowskim zarządzaniu majątkiem i charakterze nie do wytrzymania. Powiemy też, czy Bona Sforza rzeczywiście przywiozła do Polski włoszczyznę. O być może najbardziej kontrowersyjnej władczyni w historii Polski w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr hab. Aleksandra Jakóbczyk-Gola z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Przypadające w 2025 roku tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego to doskonała okazja do tego, żeby przyjrzeć się tajemniczym początkom naszego państwa. Spójrzmy w stronę Lednicy, czyli kolebki państwa pierwszych Piastów. Czy można powiedzieć, że nasi dalecy przodkowie mieli swoją stolicę? Jeśli tak, to gdzie się mieściła? Jak wyglądało codzienne życie na tych ziemiach w drugiej połowie X wieku? Co jedli i jak długo żyli mieszkańcy tych ziem? Jaki jest rodowód Piastów? Czy Mieszko I mógł być wikingiem? Czy miał swoich niewolników? Z rozmowy dowiemy się o fizyko-chemicznych badaniach dających coraz więcej odpowiedzi na pytania o początki naszego państwa. Jezioro Lednica jest z tego względu bardzo istotnym źródłem informacji. Dlaczego? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i dr Andrzej Kowalczyk z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, współtwórca zorganizowanej w Muzeum Historii Polski wystawy pt. "1025. Narodziny Królestwa". Daje ona niepowtarzalną okazję do zobaczenia z bliska życia ludzi, którzy zamieszkiwali Polskę przed tysiącem lat. Zapraszamy na Warszawską Cytadelę! Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Tragedia Polaków przymusowo wcielonych do armii zaborczych i biorących udział w I wojnie światowej przez lata znajdowała się w cieniu odzyskanej przez nasz kraj niepodległości. I to pomimo faktu, że na frontach tego konfliktu zginęło więcej Polaków niż na frontach II wojny światowej. Ilu Polaków zaciągnięto do armii zaborczych i jaką zajmowali w nich pozycję? Ilu było generałów polskiego pochodzenia w rosyjskiej armii? Kim byli Bajończycy? Czy Polacy walczyli na froncie ze swoimi rodakami? Wreszcie, które istotne wydarzenia I wojny światowej miały miejsce na polskich ziemiach i dlaczego warto w tym kontekście przywołać historię Kalisza? Czy można przyjąć, że I wojna światowa była wydarzeniem, bez którego w listopadzie 1918 roku nie odrodziłaby się Niepodległa? Dlaczego I wojna światowa uchodzi za “nie naszą” wojnę? O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej! Zdjęcie na grafice: John Warwick Brooke / National Library of Scotland Zapraszamy do subskrypcji naszych profili. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Okres stalinowski PRL to czas terroru i bezprawia. Władze komunistyczne, nie patrząc na przepisy, brutalnie łamały tych, którzy im się sprzeciwiali lub tych, których w ogóle uznała za zdolnych do sprzeciwu. W drugiej połowie lat 40. powstały owiane złą sławą areszty śledcze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Jeden z nich zlokalizowany był w gmachu ministerstwa, na ulicy Koszykowej w Warszawie. Przez pokoje przesłuchań, korytarze i cele aresztu na Koszykowej przewinęło się od 5000 do 6000 osób. Znaleźli się wśród nich działacze polityczni, przypadkowi, nie wiadomo o co podejrzani ludzie, przestępcy i ci, którzy dokonali drobnych wykroczeń. Niektórzy trafiali tam na kilka godzin, innych więziono latami. Trafił tam Jan Rodowicz "Anoda", Władysław Bartoszewski, Wiesław Chrzanowski i wielu, wielu innych. Czym były areszty śledcze w najczarniejszym okresie PRL? Jaką pełniły funkcję? Czego doświadczali tam więzieni? Kim byli funkcjonariusze i na czym polegały ich obowiązki? Wreszcie, kto poniósł odpowiedzialność za bestialstwo i bezprawie stalinizmu? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. dr. hab. Andrzejem Zawistowskim, historykiem z Szkoły Głównej Handlowej oraz Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Dlaczego musiało minąć mniej więcej 150 lat od założenia państwa polskiego do powstania pierwszej kroniki opisującej historię naszych ziem? Kim był jej autor - Gall Anonim? Chorwatem, a może Wenecjaninem? Czy rzeczywiście okazał się jednym z najwybitniejszych literackich reprezentantów ówczesnego chrześcijańskiego świata? Kroniki zaczynają pojawiać się w podobnym czasie na polskich, czeskich i ruskich ziemiach. Co wiemy o wcześniejszych opisach minionych wydarzeń? Co możemy powiedzieć o Widukindzie, Thietmarze, Brunie z Kwerfurtu? Czy jednego z nich moglibyśmy nazwać polakożercą? Wincenty Kadłubek, autor Kroniki Polski, reprezentuje już inną epokę. Czym różni się jego kronika od tej, którą napisał tajemniczy Anonim? Czy nasze wyobrażenie o kronikarzach jako zgarbionych, kostycznych mnichach pochylonych nad pulpitami ma jakikolwiek związek z tym, kim oni rzeczywiście byli? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

„Rodem warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel” – pisał o nim poeta Cyprian Kamil Norwid. W jednej z warszawskich kawiarni poznał Juliusza Słowackiego. W dniu jego pierwszego publicznego koncertu swój literacki debiut zaliczył Zygmunt Krasiński. Stał się bohaterem jednego z opowiadań Honoriusza Balzaca, a jego kochanką była znana pisarka - George Sand. Przyjrzyjmy się niezwykłemu życiu Fryderyka Chopina i jego burzliwej epoce. Był nie tylko genialnym kompozytorem i fenomenalnym pianistą, ale też fascynującą osobowością. Komponował od szóstego, a koncertował od ósmego roku życia. Ponoć siadał na kolanach Wielkiego Księcia Konstantego i grał na pianinie przed carem. Zachwycił Wiedeń i Paryż. Z jakiego domu pochodził? Czy słusznie kojarzymy Żelazową Wolę z Chopinem? Dlaczego rzadko dawał publiczne koncerty? Czym wyróżniała się jego muzyka? Kiedy wyjechał z Polski i czy rzeczywiście chciał wrócić, żeby wziąć udział w powstaniu listopadowym? O muzycznym geniuszu i wyjątkowej osobowości Fryderyka Chopina w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Marta Tabakiernik z Muzeum Historii Polski. Zapraszamy do subskrypcji naszych profili. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kawały opowiadane w PRL to prawdziwe złoto. To unikalne źródło wiedzy o tej epoce. Niektóre poglądy, jak choćby krytyka władz i otaczającej rzeczywistości mogły być wyrażana jedynie poprzez humor. Komunistyczne władze dobrze o tym wiedziały. Dlatego tak bardzo bały się kolejek, w których Polacy - stojąc po podstawowe produkty spożywcze - bez umiaru opowiadali kawały. A przecież nie tak miało być! Żartowano z różnych elementów rzeczywistości: najczęściej złośliwie, ale niekiedy również aprobująco. Dlaczego tak wdzięczny bohaterem żartów był betoniarz Albin Siwak, członek Komitetu Centralnego PZPR? Którzy politycy zbierali żarty na swój temat? Czy Urząd Bezpieczeństwa puszczał w obieg żarty, które miały zdyskredytować politycznych przeciwników? Czy wiecie czym była szeptanka? W okresie stalinizmu opowiadanie żartów wiązało się z dużym ryzykiem. Przywołamy kawał, za który 70 la temu groziło wysłanie na trzy lata przymusowych robót w kopalni. O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. dr. hab. Andrzejem Zawistowskim, historykiem z Szkoły Głównej Handlowej oraz Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

O początkach Warszawy wiemy niewiele. Kim byli jej mityczni założyciele i jaką rolę w powstaniu późniejszej stolicy polski odegrali niemieccy osadnicy, którzy przemieścili się w górę Wisły z Torunia? Kiedy w ogóle powstała Warszawa? Nie zapominajmy, że tuż obok znanego powszechnie Starego Miasta znajduje się Nowe Miasto. Co je wyróżniało? Kim byli rybitwowie? Dlaczego warto je odwiedzić także dzisiaj? W oczach zagranicznych podróżnych Warszawa w pewnym okresie uchodziła za miasto arystokratyczne. Nie była to jednak pozytywna charakterystyka. Warszawa w XIX wieku staje się miastem silnego rozwoju gospodarczego. Jak do tego doszło? Od kiedy zaczął krążyć mit o Warszawie jako „Paryża Wschodu" i dlaczego wiele o nas mówi? Wreszcie, co było największym błędem w historii Warszawy? O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Błażej Brzostek z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

28 czerwca 1956 roku o godzinie 6.00 rano w Poznaniu zawyły syreny. Był to sygnał do rozpoczęcia strajku. Na ulice miasta wyszli robotnicy licznych zakładów pracy. Szybko dołączyli do nich mieszkańcy Poznania. O godzinie 9.00 protestuje już od 100 000 do 150 000 osób. Wydarzenia, które rozegrają się tego dnia przejdą do historii. Poznań w latach 50. XX wieku uchodził za miasto zasobne i dobrze zorganizowane, a jednak bunt stał się sprawą powszechną. Brak wsparcia przez władzę, rozczarowanie niskim standardem pracy oraz stanem gospodarki - to wszystko przyczyniło się do rosnącej frustracji poznaniaków. Jednak protestujący wznosili także hasła polityczne. Dlaczego? Jak wyglądała poznańska rewolta z 1956 roku? Dlaczego rozbito więzienie? Czy protestującym udało się zdobyć budynek Urzędu Bezpieczeństwa? Kiedy do miasta wkroczyło wojsko? Wreszcie, ile osób zostało zabitych? Czy odpowiedzialni za krwawą pacyfikację rewolty zostali pociągnięci do odpowiedzialności? Dlaczego powinniśmy pamiętać o słowach ówczesnego premiera Cyrankiewicza? Jakie znaczenie w historii PRL odegrały opisywane wydarzenia? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i dr Piotr Grzelczak z Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rzeczpospolita Obojga Narodów w czasach największej świetności obejmowała tereny nie tylko Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy, ale także część Łotwy i Estonii. Słynne Inflanty to nasze dawne północne rubieże i teren konfliktów trzech mocarstw Rzeczypospolitej, Szwecji i Moskwy. Jednak ich historia sięga znacznie dalej... W XII i XIII wieku na tych ziemiach ma miejsce ekspansja krzyżowców. Początkowo nie byli to jednak Krzyżacy, lecz Kawalerowie Mieczowi. Z kim rywalizowali i dlaczego ponieśli sromotną porażkę w bitwie pod Szawłami? Czy Krzyżacy to wykorzystali? Kim był Wolter von Plettenberg? W Inflantach rozgrywały się wydarzenia, które na trwale wpisały się do naszej historii. I nie chodzi tylko o słynną bitwę pod Kircholmem, czy fakt, że to dzięki kurlandzkiemu lennikowi Rzeczpospolita stała się posiadaczem zamorskich kolonii. Inflanty polskie to ważna część naszej historii. Pochodzące stamtąd znamienite rody, rodziny i patrioci wpływały na losy Rzeczpospolitej. Co powinniśmy o nich wiedzieć? O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski i Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Warszawa, zabór rosyjski, początek dwudziestego wieku. Na arenie dziejów pojawia się Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej. To jej członkowie jesienią 1904 roku użyli na warszawskich ulicach broni przeciwko carskiej policji. Czy bojowcy PPS w swojej działalności uciekali się do terrorystycznych metod? Początek XX wieku to także okres rywalizacji między dwiema wizjami Polski. Ich symbolami były dwa nurty ideowe: PPS oraz Narodowa Demokracja. O co walczyli socjaliści, a o co endecy? Jaka była postawa liderów tych ugrupowań i które z nich okazało się silniejsze w okresie niepodległej II Rzeczpospolitej? Dlaczego Piłsudski z czasem dążył do odklejenia od siebie łatki socjalisty? Jak wyglądała droga, którą przebył? Co możemy powiedzieć o jego polityce po zamachu majowym z 1926 roku? Wreszcie, czy Piłsudski był mistrzem autokreacji? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, prof. Tomasz Nałęcz, znawca najnowszej historii Polski. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Malarstwo historyczne kojarzymy najczęściej z jednym twórcą - Janem Matejką. Jednak opowieść o tych, którzy tworzyli dzieła przedstawiające wydarzenia z przeszłości jest bardziej skomplikowana. Czy historyczne obrazy malowano ku chwale i ku przestrodze? XIX wiek przyniósł Europie eksplozję historyzmu. W polskich warunkach malarstwo historyczne nabrało, w obliczu utraty suwerenności, szczególnego wyrazu. Na czym polegała nasza specyfika? Czy nie zrozumienie jej przez Francuzów spowodowało, że słynny obraz Matejki pt. "Rejtan - upadek Polski" uznali za przestrogę przed pijaństwem? I co z tą historią ma wspólnego Napoleon? Kim byli czołowi reprezentacji malarstwa historycznego? Za co krytykował ich Witkacy? Przypomnimy XIX-wieczny fenomen wystaw światowych, ze szczególnym uwzględnieniem tej zorganizowanej w 1939 roku w Nowym Jorku. Wreszcie, kto wpadł na pomysł malowania obrazów o powierzchni kilkudziesięciu mieszkań? Czy "Panorama Racławicka" jest jedynym tego typu obrazem? O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński, współtwórca i jeden z kuratorów zorganizowanej w Muzeum Historii Polski wystawy czasowej pt. "Potęga opowieści. Od dawnej kroniki do nowoczesnego muzeum". Wystawę można zwiedzić do 15 września 2024 roku. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Bitwa pod Cedynią - pierwsza batalii w historii polskiej wojskowości, symbol walki z niemieckim najeźdźcą i wreszcie choćby i dziś najdalej na zachód wysuniętego przyczółku naszej ojczyzny. Tylko czy słynna Cedynia to na pewno Cedynia, a sama bitwa bardziej niż zderzeniem dwóch armii była starciem lokalnych watażków, czyli Mieszka I i margrabiego Hodona? Jak wyglądała pierwsza drużyna wojów Mieszka i czym różniła się od zachodniego rycerstwa? Czy najlepsi z zastępów księcia tworzyli późniejsze elity państwa Piastów czy byli raczej tylko najemnikami? Jak byli uzbrojeni? Czy prawdą jest że w zastępach piastowskich wojów walczyły kobiety, wręcz słowiańskie amazonki? Kim był Thietmar i Ibrahim ibn Jakub? Czy możemy wierzyć ich kronikom? Dlaczego próba rekonstrukcji zdarzeń z X wieku jest w ogóle możliwa? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Przyjrzymy się postaci jednego z najwybitniejszych dowódców wojskowych w historii Polski. Skoczymy z nim w wir działań wojennych i wielkiej polityki w bardzo ważnym dla Rzeczpospolitej okresie. Czy Stanisław Żółkiewski zasłużył na tak wysokie miejsce w panteonie polskich bohaterów narodowych? Jak to możliwe, że zamożny szlachcic stał się drugą, po królu, osobą w państwie? Czy sprzyjały temu czasy politycznego przełomu? Dlaczego w naszej opowieści tak istotne miejsce zajmuje "magnat wszechczasów", czyli Jan Zamoyski? Czy największym sukcesem Żółkiewskiego było zajęcie Moskwy? Jak doprowadził do tego, że bojarzy wybrali królewicza Władysława Wazę na cara? I dlaczego nie udało się to w przypadku syna polskiego władcy? O niezwykłym hetmanie, Stanisławie Żółkiewskim w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Przemysław Gawron z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Zapraszamy do subskrypcji naszych profili. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Wojna, w której rodakom po raz pierwszy objawiły się militarne talenty Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Wojna, po której ustanowiono order Virtuti Militari i zarazem ostatnia wojna w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Co wydarzyło się w 1792 roku? Przypomnimy o konfederacji targowickiej i jej głównych przedstawicielach. Kim był Stanisław Szczęsny Potocki, a co wyróżniało Seweryna Rzewuskiego? Czy rzeczywiście byli bezwolnymi marionetkami w rękach Katarzyny Wielkiej? Dlaczego uchwalenie Konstytucji 3 maja było tak istotne? Czy interwencja wojsk rosyjskich z 1792 roku była nieuchronna? Jak przebiegła bitwa pod Zieleńcami, a jak bitwa pod Dubienką? Czy mogliśmy tę wojnę wygrać? Dlaczego Stanisław August Poniatowski dołączył do Targowicy? Jaką rolę w II rozbiorze Polski odegrały Prusy? Jak oceniać Stanisława Poniatowskiego? Czy historycy rzeczywiście są dla niego bardziej łaskawi niż opinia publiczna? Czy jest prawda w sugestii, że postawa Poniatowskiego wynikała z jego rzekomych długów wobec Katarzyny Wielkiej? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, profesor Zofia Zielińska z Uniwersytetu Warszawskiego. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Zgodnie z planami dowództwa Armii Krajowej Powstanie Warszawskie miało zakończyć się błyskawicznie. Walki miały trwać 48, najwyżej 72 godziny. Stało się inaczej. Warszawa krwawiła aż 63 dni. Jak do tego doszło? Czy warszawiacy byli gotowi bić się z wycofującymi Niemcami nawet bez rozkazu dowództwa Armii Krajowej? Czy dni Powstania Warszawskiego przyniosły entuzjazm czy raczej skrajne przygnębienie? W czym walki w stolicy przypominały powstanie narodowe, a w czym rewolucją społeczną? Powstańcza Warszawa była ostatnim wolnym skrawkiem II Rzeczpospolitej. Na czym polegała jej niezwykłość? W czym przypominała państwo podziemne, w którym działali reprezentanci wszystkich grup społecznych, od robotników po arystokratów? Władze cywilne snuły wizję wolnego państwa polskiego po zakończeniu okupacji. Jak miało ono wyglądać? Czy symbolem Powstania może być barykada? Przy ich wznoszeniu jednoczyli się przecież wszyscy, którym zależało by wygnać Niemców ze stolicy i odzyskać odebraną przez okupanta godność. A może jednak, niczym w słynnym filmie Andrzeja Wajdy, tym symbolem powinien być kanał, którym przedzierano się z dzielnicy do dzielnicy? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, Sebastian Pawlina z Muzeum Historii Polski, autor książki pt. "Barykady '44. Nadzieja i wspólnota". Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Polska, która odrodziła się jesienią 1918 r. stała się państwem demokratycznym. Nie trwało to długo, bo w maju 1926 roku marszałek Józef Piłsudski dokonał zamachu stanu, który nazywamy przewrotem majowym. Jak do tego doszło? Czy musiało tak się stać? Druga Rzeczpospolita była politycznie bardzo podzielona. Symbolizował to konflikt pomiędzy Narodową Demokracją a Polską Partią Socjalistyczną oraz wyraziste osobowości Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego. Ogromne znaczenie miał także fakt, że 1/3 populacji stanowiły mniejszości narodowe. Wszystko to powodowało, że trudno było wyłonić stabilny rząd. Dlaczego politycy nie potrafili osiągnąć porozumienia? Wielkim wstrząsem dla Polski stał się polityczny mord dokonany na prezydencie Gabrielu Narutowiczu. Pierwsze lata niepodległości przyniosły także poważne problemy gospodarcze: ogromne zniszczenia wojenne, rosnącą inflację. Kolejne rządy starały się poprawić dramatyczną sytuację. Kto podołał temu zadaniu? Kto się nie sprawdził? Jak funkcjonowały mniejszości narodowe w tym okresie? Ukraińcy, Białorusini, Żydzi, Niemcy - wszystkie te mniejszości miały swoją specyfikę. Każda z nich oczekiwała czego innego. Czy II RP była w stanie odpowiedzieć na ich potrzeby? I jak na tym tle wyglądała działalność komunistów? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, profesor Andrzej Friszke z Instytutu Studiów Politycznych PAN. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Władczyni, której rządy umocniły Rosję w roli europejskiego imperium i ta sama, której długie panowanie oznaczało koniec dla I Rzeczypospolitej. Katarzyna Wielka, urodzona w Szczecinie Niemka, na którą dziś musimy spojrzeć bez uprzedzeń, jako fenomen polityczny drugiej połowy XVIII wieku. Jej małżeństwo z Piotrem III Romanowem nie było szczęśliwe. Następca tronu najprawdopodobniej był niepełnosprawny umysłowo, co zostało wykorzystane przez jego małżonkę. W jaki sposób Katarzyna zdobyła władzę w Rosji? Znaną historią jest romans Katarzyny Wielkiej i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Czy ich prywatna relacja wpłynęła na obsadzenie Poniatowskiego na polski tron? A może zadecydowały inne względy? Kiedy Katarzyna odwróciła się od polskiego władcy? Zastanowimy się nad tym, czym był system północny. Dlaczego Katarzyna pozwoliła Szwecji na niezależność, a Polsce nie? Co oznaczał faworytyzm w Rosji? Kim był Grigorij Potiomkin? Czy Katarzyna została zapamiętana jako władca wprowadzający nowe prawa? Jak żyło się jej poddanym? Dlaczego Rosjanie masowo "porywali" polskie chłopstwo? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, profesor Zofia Zielińska z Uniwersytetu Warszawskiego. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Choć może to brzmieć zaskakująco, to geneza powstania senatu nie wiąże się z parlamentem. Pełnił on początkowo inną funkcję. Jaki związek z tym ma Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki i rozbicie dzielnicowe? Czy senat zawdzięcza swoje istnienie kłótniom o podział podatków? W okresie II Rzeczpospolitej ścierały się różne wizje funkcjonowania senatu. Od lewicowej, przez federacyjną, aż po konserwatywną. Która zwyciężyła? Każda z nich inaczej widziała rolę parlamentu i jego znaczenia dla ustroju państwa. Czy przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego zamach majowy z 1926 roku pogrzebał te pomysły? W pierwszym pytaniu sfałszowanego przez komunistów referendum z 1946 roku pytano Polaków o to, czy chcą zniesienia senatu. Skąd takie pytanie? Czy wyższa izba parlamentu ostatecznie powstała w okresie PRL? Przypomnimy też olbrzymią rolę, jaką odegrały wybory do senatu z czerwca 1989 roku dla ustrojowych przemian. Miażdżące zwycięstwo opozycji i klęska komunistów okazała się mięć duże znaczenie dla tempa przekształceń demokratycznych z przełomu lat 80. i 90. Czy można powiedzieć, że senat zawsze wyrażał demokratyczne aspiracje Polaków? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, dr Tomasz Kucharski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Książki poświęcone historii ludowej biją rekordy popularności, a wywołane nimi debaty angażują szerokie kręgi czytelników. Skąd bierze się ten fenomen? Czy w ten sposób odkrywamy nowe sposoby opowiadania o naszych dziejach? A może jej autorzy opisują dziś to, co już dawno zostało odkryte przez badaczy historii wsi? Historia wsi, na przykład czasów II RP, nie może zostać sprowadzona tylko do przemocy. Ludność wiejska funkcjonowała w czymś, co możemy nazwać kulturą wspólnoty i kulturą przetrwania. Solidarność społeczności wiejskiej to jej zasadniczy rys. Czym różni się wieś okresu dwudziestolecia międzywojennego i wieś PRL? Czy można je w ogóle porównywać? Wreszcie, czy historia wsi może być uznana za ważniejszą od historii miasta? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, prof. IH PAN Ewelina Szpak z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem pod wieloma względami wyjątkowym. Szczególnie wyróżniało je prawo, które dawało szlachcie możliwość wyboru władcy. Działo się to podczas zwoływanych z wielkim rozmachem wolnych elekcji. Warszawskie elekcje bez wątpienia były wydarzeniami bez precedensu w skali kontynentu, zarówno jeśli chodzi o skalę wydarzenia, jaki i okoliczności towarzyszące spotkaniu kilkudziesięciu tysięcy potomków Sarmatów w jednym czasie i w jednym miejscu. Jak to wyglądało? Czy wyprzedziliśmy epokę wdrażając mechanizmy demokracji bezpośredniej? A może elekcja była schedą po starosłowiańskim wiecu? Jak ocenić to unikalne rozwiązanie ustrojowe i do czego ono doprowadziło? Dlaczego ostatecznie zostało zniesione przez Konstytucję 3 Maja? Wreszcie, które elekcje były udane, a które okazały się porażkami? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, profesor Wojciech Tygielski z Uniwersytetu Warszawskiego. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Gdyby tworzył dziś, jego opowieści zapewne stałyby się kasowymi hitami niczym najpopularniejsze współczesne seriale. Wizja historii Sienkiewicza służyła nie tylko pokrzepieniu serc rodaków pod zaborami, ale stała się kuźnią pokoleń patriotów zaczytanych w jego dzieła. Jak wielki wpływ na twórczość pisarza miała rewolucja techniczna, czego szukał na Dzikim Zachodzie i dlaczego stał się obiektem ataku innych polskich pisarzy? Dziś przybliżamy postać mistrza powieści historycznej - Henryka Sienkiewicza. Polacy kojarzą wiek XIX przede wszystkim z zaborami, ale warto pamiętać, że był to okres wielkich przemian społecznych. Dynamiczny rozwój technologiczny przyniósł m.in. maszynę drukarską, prąd elektryczny, a także stworzył nowe miejsca, w których wypadało czytać. To wszystko stanowiło doskonałe warunki do rozwoju czytelnictwa. Jak te zmiany wpłynęły na popularność dzieł Henryka Sienkiewicza? Czy rzeczywiście był pierwszorzędnym pisarzem drugorzędnym, jak go nazwał Gombrowicz? Dlaczego inni pisarze bywali wobec niego tak krytyczni? Jego powieściami żyły pokolenia Polaków, także tych, którzy walczyli o niepodległość naszego kraju. Jak ocenić dorobek autora "Potopu"? O tym wszystkim w podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski, współtwórca i jeden z kuratorów zorganizowanej w Muzeum Historii Polski wystawy czasowej pt. "Potęga opowieści". Wystawę można zwiedzać od 15 czerwca 2024 roku. Wystawę czasową pt. "Potęga opowieści. Od kroniki do nowoczesnego muzeum" będzie można zwiedzać od 15 czerwca w Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej. Więcej informacji tutaj: https://muzhp.pl/wystawy/potega-opowiesci-od-dawnej-kroniki-do-nowoczesnego-muzeum Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Upadek muru berlińskiego uchodzi za symbol upadku komunizmu w Europie. Ale nie byłoby tego gdyby nie wydarzenia, które rozgrywały się w Polsce pod koniec lat 80. Powstanie ogromnego ruchu społecznego, jakim była "Solidarność" i trwanie jej mitu wyróżniało Polskę wśród tzw. demokracji ludowych. Co było tak niezwykłego w tej historii? Jak to możliwe, że w komunistycznej Polsce doszło do wyborów 4 czerwca 1989 roku? Dlaczego komuniści zdecydowali się na ich organizację? Jaki był międzynarodowy kontekst tych wydarzeń? Parę lat wcześniej generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny. Czy nie mógł ponownie użyć siły wobec opozycji pod koniec lat 80.? Jak przebiegły wybory z czerwca 1989 roku? Dlaczego komuniści tak sromotnie je przegrali? Przypomnimy przebieg obrad Okrągłego Stołu, a także rolę spotkań opozycji i komunistów w Magdalence. O tym wszystkim w podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Michał Przeperski z Muzeum Historii Polski, autor książki pt. „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986 – 1993”.

Choć puścili na ziemie polskie tylko drobne zagony, dwa razy splądrowali kraj. Spalili Kraków i Sandomierz, wybili kwiat rycerstwa z Małopolski i Śląska. W bitwie pod Legnicą zgładzili najpotężniejszego wówczas piastowskiego księcia − Henryka Pobożnego. Mongołowie stworzyli imperium 4 razy większe od Cesarstwa Rzymskiego! Podbili ziemie od Chin i Korei przez Iran, Ziemię Świętą po Ruś oraz Węgry. Czy była to najbardziej przerażająca i jednocześnie skuteczna armia w historii świata? Henryk Pobożny był ledwie jednym z długiego korowodu władców, którzy starcie z Mongołami przypłacili życiem. Tartarii – jak nazywali najeźdźców współcześni − miażdżyli kolejne kraje już od kilkudziesięciu lat i stworzyli drugie co do wielkości imperium w dziejach! Jak doszło do tego, że stepowa armia stała się niezwyciężona? Czy rzeczywiście Mongołowie byli tak krwawymi potworami, jak pisano o nich w Europie? Czy los Henryka Pobożnego był przesądzony i książę musiał zginąć z ich ręki? I dlaczego wreszcie, mając rozbitą Polskę u stóp, nie włączyli jej – tak jak Rusi − do swojego imperium? O budzącym śmiertelny strach imperium mongolskim w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski.

Warszawa uchodzi obecnie za bezpieczne miasto. A jak to wyglądało w II RP? Czy można było spokojnie wyjść na spacer wieczorem? Która dzielnica była bezpieczna, a w której łatwo można było spotkać doliniarza? Kim byli kasiarze i dlaczego przestali być potrzebni w latach 30? Przestępczość kwitła w stolicy II Rzeczypospolitej. Była to przestępczość z biedy. Dotyczyła zarówno prostytucji, jak i kradzieży, rozboju czy działalności gangów. Warszawski półswiatek dorobił się swoich bohaterów - Krwawego Wiktora, Tatę Tasiemkę czy Doktora Łokietka. Co o nich wiemy i dlaczego pogrzeb Krwawego Wiktora był jednym z największych, jakie widziała Warszawa tamtych lat? Co świat przestępczy mówi nam o Polsce dwudziestolecia międzywojennego? Jak rozumieć fakt, że przestępczość wyrastała przede wszystkim z biedy? Co stało się z bohaterami naszej opowieści po II wojnie światowej? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, dr Paweł Rzewuski, pisarz i historyk. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Świadectwo potęgi I Rzeczpospolitej - królewski pałac Villa Regia, perła architektury XVII-wiecznej Warszawy, przez stulecia spoczywał na dnie Wisły. Zniszczony przez Szwedów w okresie Potopu, przez lata uważany był za bezpowrotnie utracony. 350 lat po tych wydarzeniach grupa śmiałków postanowiła odnaleźć zaginiony skarb. Porwali się na przedsięwzięcie bez precedensu w polskiej i europejskiej archeologii - postanowili wydobyć z dna Wisły okazały pałac. Skąd było wiadomo, że Villa Regia utknęła na dnie Wisły? Na czym polega praca archeologa i czy może kojarzyć się z Indiana Jonesem? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość, dr hab. Hubert Kowalski, archeolog z Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl