Podcasts about genellikle

  • 49PODCASTS
  • 139EPISODES
  • 10mAVG DURATION
  • 1MONTHLY NEW EPISODE
  • May 13, 2025LATEST

POPULARITY

20172018201920202021202220232024


Best podcasts about genellikle

Latest podcast episodes about genellikle

Türkiye'de Dijital Pazarlama
QR Kodlarıyla Etkileşimli Pazarlama Kampanyaları Oluşturmak

Türkiye'de Dijital Pazarlama

Play Episode Listen Later May 13, 2025 12:02


QR Kodlarıyla Etkileşimli Pazarlama Kampanyaları Nasıl Oluşturulur?QR kodlar, günümüzde yalnızca restoran menülerinde değil; reklam panolarından ürün ambalajlarına, mağaza vitrinlerinden YouTube videolarına kadar pek çok alanda karşımıza çıkıyor. Ancak artık sadece bir bağlantıya yönlendiren araç olmaktan çıktılar. Stratejik olarak kullanıldıklarında markalar için güçlü bir etkileşimli pazarlama aracı haline geliyorlar.QR Kod Nedir ve Nasıl Çalışır?QR kod (Quick Response), bilgiyi iki boyutlu kare kodlar aracılığıyla hızlıca aktarabilen bir teknolojidir. Genellikle bir web sitesi bağlantısı, sosyal medya profili, PDF dosyası ya da iletişim formuna yönlendirme yapmak için kullanılır. Ancak burada kritik olan nokta, QR kodun yönlendirdiği içeriği stratejik ve dönüşüm odaklı tasarlamaktır.Türkiye'de QR Kodun Gelişimiİlk Yıllar: Deneysellik DönemiTürkiye'de QR kodlar 2010'lu yılların başında kullanılmaya başladı. Ancak o dönemde akıllı telefonlar yeterince yaygın değildi ve internet erişimi sınırlıydı. Bu yüzden QR kodlar daha çok kataloglarda, kartvizitlerde ve afişlerde “yenilikçi ama pasif” bir araç olarak kullanıldı.Kırılma Noktası: PandemiGerçek anlamda kitlesel kullanıma geçiş 2020'deki pandemi süreciyle oldu. Restoran menülerinin kaldırılması, AVM giriş sistemleri ve kamu uygulamalarında QR kodlar yoğun şekilde kullanılmaya başlandı. Bu süreç kullanıcıyı eğitirken, markaları da daha yaratıcı çözümler üretmeye teşvik etti.Günümüzde QR Kodların Kullanım AlanlarıFiziksel ve Dijital Dünyalar Arasında KöprüQR kodlar artık hem fiziksel hem dijital mecralarda bir bağlantı köprüsü görevi görüyor. Bankacılık uygulamalarında ödeme yaparken, Trendyol ve Getir gibi platformlarda kampanya entegrasyonlarında, mağaza içi ürün bilgilerinde aktif olarak kullanılıyor.Etkileşimli Kampanya FikirleriQR kodla indirim çarkı döndürme ve anlık kupon kazanımıÜrün ambalajından tarif videosuna ulaşmaAçık hava reklamından WhatsApp botuna geçişTV reklamı üzerinden mobil uygulama indirmeEtkinliklerde check-in ve çekiliş katılımıRestoranlarda QR ile yorum ve anket yönlendirmesiTürkiye'den Başarılı QR Kod KampanyalarıBurger KingDans eden karakterin üstüne yerleştirilen QR kod, kullanıcıyı uygulama indirmeye yönlendirdi ve bedava burger kazandırdı. Kullanıcı tek adımda kampanyaya katılabildi.Coca-ColaEtkinliklerde dağıtılan kutuların üzerinde bulunan QR kodlarla kişisel mesaj gönderme deneyimi sunuldu. Hem duygusal bir bağ oluşturuldu hem de veri toplama sağlandı.Teknik Olarak Nelere Dikkat Etmeliyiz?Dinamik QR Kodu KullanınStatik bağlantılar yerine, URL'si sonradan değiştirilebilen dinamik QR kodlar tercih edilmelidir. Bu sayede kampanyalar güncellenebilir, A/B testleri yapılabilir ve detaylı analizler alınabilir.Mobil Uyumluluk ve HızQR kodla erişilen sayfa mutlaka mobil uyumlu olmalı ve 3 saniyeden kısa sürede yüklenmelidir. Formlar sade, anlaşılır ve kullanıcı dostu tasarlanmalıdır.Marka Tasarımıyla Uyumlu QR KodlarSiyah-beyaz standart görseller yerine, markanın renklerine ve logosuna uygun şekilde özelleştirilmiş QR kodlar daha fazla dikkat çeker ve tarama oranını artırır.Analiz İçin UTM Parametreleri EkleyinHer QR bağlantısının sonunda UTM etiketleri kullanarak, Google Analytics üzerinden trafik kaynağını, etkileşim oranını ve dönüşüm verilerini izleyebilirsiniz.QR Kodlar Artık Sadece Kod Değil, DeneyimdirBugünün pazarlama dünyasında QR kodlar yalnızca bilgi paylaşım aracı değil; dönüşüm sağlayan, kullanıcı verisi toplayan ve markaya değer katan birer deneyim platformuna dönüştü. Kampanyalarında QR kodları kullanırken mutlaka stratejik bir yaklaşım belirlemeni öneriyorum.Doğru tasarlanmış bir QR kod, kullanıcıyı yalnızca bir bağlantıya değil, markanın hikâyesine ve deneyimine götürür.Beni @frktprk Instagram'dan takip etmeyi untumayın.

Besin Piramidi
Bölüm 885: Antihistaminik ilaçların yan etkileri

Besin Piramidi

Play Episode Listen Later May 3, 2025 11:12


Genellikle alerji tedavisinde kullanılan bu ilaçların hafif ve ciddi yan etkileri nelerdir?

NTVRadyo
Doktor Bana Doğruyu Söyle - Artan zatürre vakalarına dikkat - Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu

NTVRadyo

Play Episode Listen Later Mar 27, 2025 12:28


Zatürre ölümcül olabiliyor! Genellikle üst solunum yolu hastalıklarıyla karıştırılıyor. Peki zatürre vakaları neden bu kadar artışta? Neden öldürücü boyutta? Aşı ne kadar etkili? Korunmak için ne yapmak gerek? Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu'na sorduk.

NTVRadyo
Neden - Neden bayılırız?

NTVRadyo

Play Episode Listen Later Oct 10, 2024 3:39


Aniden gelen bir hafiflik hissi, bulanık görme ve baş dönmesiyle birlikte kısa süreli bilinç kaybı yaşanmasına bayılma yani senkop deniliyor. Genellikle sıcakta, çok heyecanlıyken görülen bu durum bazen de ciddi hastalıkların sebebi olabiliyor. Peki insanlar neden bayılır? Beraberinde hangi hastalıklardan şüphelenmek gerekir? Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Necioğlu Örken anlatıyor.

Acilci.Net Podcast
Dörtler Skalası: one two three FOUR

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Sep 27, 2024 8:56


Yıllardır "Glasgow Koma Ölçeği (GKS)" ile hasta bilincini değerlendirdik. 1970'lerde geliştirilen GKS, farkındalığı değerlendirmek için göz açıcı, sözel tepki ve motor tepkiyi kullanır. Genellikle uygulamada klinik durum değerlendirmek ve hasta sonuçlarını tahmin etmek için kullanılır. GKS'nin basitliği, kullanılabilirliği ve geçerliliği onu nörolojik muayenenin temel unsuru haline getirmiştir. Glasgow Koma Ölçeği (GKS), nörolojik değerlendirme için yaygın olarak kullanılsa da, bilinçteki değişikliklerin tüm spektrumunu kapsayacak kadar hassas değildir. Sözlü bileşen değerlendirilemediği için entübe ve afazili hastalarda uygulanamaz. Ağrıdan çekilme, ağrıya fleksiyon tepkisiyle kolayca karıştırılır. Göz açma uyanıklığı gösterir, ancak bilinç içeriğinin bozulmadığı anlamına gelmez. GKS ayrıca beyin sapı refleksleri ve değişen solunum kalıpları veya mekanik ventilasyon ihtiyacı gibi parametreleri de içermez.(1) GKS'nin sınırlamalarını göz önünde bulundurarak, Wijdicks ve arkadaşları, Full Outline of Unresponsiveness (FOUR) puanı adı verilen yeni bir koma ölçeği önerdiler.(2) Ölçek, GKS'nin yukarıda belirtilen sınırlamalarının üstesinden gelmek için tasarlanmıştır. FOUR skoru daha fazla nörolojik ayrıntıya sahip olduğundan bu boşluğu doldurur. FOUR skoru dört bileşenden oluşur: göz tepkisi, motor tepkisi, beyin sapı refleksleri ve solunum. GKS ile karakterize edilemeyen vejetatif durum ve kilitli kalma sendromu gibi bilinç durumlarını tespit edebilir. Solunum kontrolü hakkında bilgi sağlar ve bu nedenle komadaki hastalarda mekanik ventilasyon ihtiyacını gösterebilir. Beyin sapı reflekslerini ve solunum bileşenlerini dahil ederek daha fazla nörolojik ayrıntı sunar. Üç olan en düşük GKS skorunun şiddetini daha da karakterize edebilir. Bu nedenle, erken karar vermeyi ve triyajı daha etkili bir şekilde etkileme potansiyeline sahip daha kapsamlı bir nörolojik değerlendirmedir. Bu skalada en düşük sıfır puan, en yüksek on altı puan verilebilmektedir (3). Dört kategorinin her birinin puan aralığı 0-4'tür. Bu yeni ölçek; göz cevabı, motor cevap, beyin sapı refleksleri ve solunum olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Her bölümden en fazla dört puan alınabilir. Toplamda en fazla 16 puan alınabilir. Bu da tam uyanıklık ve farkındalığın olduğunu göstermektedir. 0 puan ise en düşük puandır ve hastanın derin komada olduğunu gösterir. Tablo 1. FOUR Skor ölçeği ve görsel olarak uygulanması Göz yanıtı • 4 Puan: Hastanın gözleri en az üç tur farkında olarak uyaranı takip etmelidir. Eğer gözler kapalıysa değerlendirmeyi yapan kişi hastanın gözlerini açmalı ve parmağını veya bir nesneyi takip etmesini istemelidir. Göz kapağı ödemi veya yüz travması durumlarında iki göz kapağının da açılarak eğer sinir hasarı varsa bir göz kapağının açılıp muayene edilmesi yeterli kabul edilmektedir. Alternatif olarak emre uygun şekilde iki kez göz kırpma da kabul edilmektedir. • 3 Puan: Muayene aynı şekilde yapılmaktadır ancak göz açıklığı vardır takip yoktur. • 2 Puan: Yüksek sesli uyarana hasta göz açtmaktadır. • 1 Puan: Sesli uyarana yanıt yoktur ağrılı uyaranla göz açımı vardır. • 0 Puan: Hiçbir uyaranla göz açımı olmaz. Motor yanıt Özellikle üst ekstremitelerin en iyi yanıtı değerlendirilir. • 4 Puan: hastanın yapması istenen aşağıdaki üç hareketten (iki elin yumruk yapılması, tamam işareti veya barış işareti) en az birini yapabildiği puandır. • 3 Puan: Hastaya ağrılı uyaran verilir ve ağrılı uyarandan sonra hasta, değerlendirme yapan kişinin eline dokunur veya ağrılı bölgeye yönelim vardır. • 2 Puan: Ağrılı uyaran sonrasında özellikle üst ekstremitelerin fleksiyon yanıtı verdiği puandır. • 1 Puan: Ağrılı uyaran sonrasında herhangi bir ekstremitenin ekstansiyon yanıtı verdiği puandır. • 0 Puan: Hiçbir uyarana yanıt yoktur.  Beyin sapı refleksleri Pupil, kornea ve öksürme refleksleri kontrol edilmektedir. Muayene öncesinde göz içerisine iki üç damla steril salin damlatılarak tekrarl...

Acilci.Net Podcast
Medial Tibial Stres Sendromu

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Sep 2, 2024 9:38


Herkese merhabalar. Yeni bi spor travmasına yaklaşım yazısıyla yeniden karşınızdayım. Alt ekstremite travmaları ve ağrısı sporcularda sık görülen yaralanmaların başında gelmektedir. Bu yaralanmaların erken tanı ve tedavisi sporcuların iyileşme ve sahalara geri dönüş aşamasından oldukça önemlidir. Bugünkü yazımızda alt ekstremitede görülen ağrının ayırıcı tanılarında yer alması gereken ve gözden kaçabilecek bir tanı olan medial tibial stres sendromu hakkında bilgilendirme yapacağız. Keyifli ve bilgilendirici bir yazı olacağını düşündüğüm için sizlerle paylaştığım bu konuyu gelin hep birlikte irdeleyelim. Giriş Medial tibial stres sendromu sporcularda sık görülebilen ve tibianın medial kenarı boyunca yaygın ağrıyla kendisini gösteren  bir patolojidir​1​. Genellikle tibianın alt üçte biri ile üst üçte ikisi birleşiminde görülen bu ağrı sendromu sporcularda ısınma hareketleri sonrası semptomlarını azaltmakta olup bu durum diğer bacak ağrısı nedenlerinden ayrışmasına neden olmaktadır. Görülme sıklığı sporcularda %4-35 arasında bildirilmiş olup sporculardan sonra en sık görülen popülasyon askeri personeller olarak öne çıkmaktadır. Medial tibial stres sendromu olan sporcular genellikle antrenman ve müsabakayı tamamlayabilir ancak egzersiz sonrası ağrı yavaş yavaş yeniden semptomatik olabilmekte ve ağrı şiddetlenebilmektedir​2​.  Medial Tibial Stres Sendromunda ağrı bölgesi anatomik görüntü Patofizyoloji Genellikle tibialis posterior, soleus ve fleksör digitorum longus kaslarındaki patolojilere bağlı ağrı görülen medial tibial stres sendromu biyomekaniği sporcuların koşma ve yürümesi ile ortaya çıkan olaylar dizisiyle ilgilidir. Medial soleus kası ayağın en kuvvetli plantar fleksörü ve inventörüdür. Soleus kası pronasyona direnmek üzere eksantrik olarak kasılmaktadır. Pes planusa bağlı aşırı pronasyon veya tekrarlayan darbeler ile aşırı kullanım kombinasyonu bu kasın yapışma yeri olan tibia posteromedial kenarındaki periostta kronik traksiyona neden olmakta ve bu da doğrudan medial tibial stres sendromuna yol açmaktadır​3​. Medikal Tibial Stres Sendromu ağrı lokasyonu etrafındaki kas anatomisi Medial Tibial Stres Sendromu Risk Faktörleri Medial tibial stres sendromu görülen sporcularda başlıca risk faktörleri  tibia posteromedialinde artmış stres ve traksiyon olarak kabul edilmektedir. Bunlara neden olan başlıca sebepler ise aşırı pronasyon, antrenman hataları, ayakkabı tasarımı, zemin, kas fonksiyon bozukluğu, yorgunluk ve azalmış esneklik olarak öne çıkmaktadır.  Bildirilen diğer risk faktörleri ise kadın cinsiyet, yüksek VKİ, artmış kalça iç-dış rotasyonu, baldır genişliğinde büyüme, geçirilmiş stres kırığı ve ortez kullanım öyküsü olarak sıralanabilmektedir​4​. Kemik sağlığı ve mineral yoğunluğu da medial tibial stres sendromu gelişimine neden olabilmektedir. Magnusson ve ark. medial tibial stres sendromlu sporcuları normal kontrol ve sporcu kontrol grupları ile karşılaştırdıklarında etkilenen bölgedeki kemik mineral yoğunluğunun daha düşük olduğunu saptamışlardır. Tek taraflı semptomları olan kişilerde kemik mineral yoğunluğu etkilenmeyen tarafta da azalmıştır. Bu sporcuların medial tibial stres sendromuna bağlı semptomlarında iyileşme görüldüğünde ise normal kemik mineral yoğunluğuna ulaştıkları gözlemlenmiştir​5​. Anamnez Medial tibial stres sendromuna bağlı alt ekstremitede görülen  ağrı durumunda hastaların tanısında öykü ve fizik muayene oldukça önemlidir. Hastadan alınan anamnezde aşağıda yer alan bilgiler bizi tanıya yaklaştırmaktadır​6​. Medial tibial sınırın distal üçte ikisinde egzersiz kaynaklı ağrının varlığı Fiziksel aktivite sırasında veya sonrasında ortaya çıkan ve göreceli dinlenmeyle azalan ağrının varlığı Arka bölmede kramp, yanma ağrısı ve/veya ayakta uyuşma/karıncalanmanın olmaması. Fizik Muayene Fizik muayenede alt ekstremitenin palpasyonunu ve inspeksiyonu dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Medial tibial stres sendromu tanısını destekleyen fizik...

Yeni Şafak Podcast
FATMA BARBAROSOĞLU - Cenaze Selfisi Ve Yeni Insan Phono Sapiens

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later Aug 30, 2024 5:37


Yirmi yıl önce distopik bir hikâye yazılsaydı ve hikâyede kahramanlarının hiç tanımadıkları kişilerin cenazesine belki ünlü birini görürüm, görür de onunla resim çekilirim arzusuyla gittiği tasvir edilseydi, metin zihnimizde metalik bir tat bırakırdı.   Oysa hayatımıza akıllı telefonlar ve sosyal medyanın girmesi ile birlikte distopik hikâyenin çok ötesine geçtik. Cenaze selfisi ile ilgili ilk şoku, rahmetli Necmettin Erbakan kabrine yerleştirilirken çekilen selfi dolayısıyla yaşadım.   Şehit askerin cenazesinin götürüldüğü aracın içinde selfi çeken imam görüntüsü, aklımı başımdan alan ikinci görüntü oldu. Sonra arkası geldi. Cenaze töreninde, kabristanda selfi çeken insanlar haberleştirildikçe “Kötüyü ortaya getirmeyin, muhakkak bir alıcısı çıkar” sözü yerini muhkemleştirdi.   Ünlü cenazelerinde selfi çeken kişilere bakıyorum. Genellikle orta yaşlarında kişiler. Yani hayatında ölümü görmüş, acıyı bir yakınında tatmış insanlar. Ateşin düştüğü yerde bulunmuş, o ateşin sıçradığı koru tatmış kişiler olmaları muhtemel. Peki nasıl oluyor da o gün o acılı insanı eline cep telefonu alarak “Hadi gülümse, buraya bak!” diye komut vererek, bazen çok yakınıymış gibi elini omzuna atarak selfisini çekiyor.   Kayıtlara geçsin diye birkaç örnek vereyim:   Oyuncu Açelya Akkoyun eski eşi Civan Canova'nın tabutunun başında iken orta yaşlı bir kadın yanına gelip “Gülümse!” diyerek Açelya Akkoyun ile selfi çekti.   Birkaç gün önce Cihat Tamer oğlunu defnetti. Ünlülerin cenazesine ünlü kişiler gelir diye cenazeye hücum edenler, cenaze adabını hiçe sayarak selfi çektiler yine.   Tabut başında yapılan selfi çekimlerine sıradan insanın arsız isteği, görgüsüzlüğü deyip geçmeli miyiz?

Acilci.Net Podcast
Renal Kolik Hastasında Görüntüleme Tercihleri

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Jul 29, 2024 10:43


Renal kolik acillerimizde sıklıkla karşılaştığımız gürültülü tablolardan biri. Çoğu zaman basit bir analjezijik sonrası rahatladıktan sonra taburcu edilen hastalardan bahsediyoruz. Ancak ağrısı rahatlamayan, idrar çıkışında ciddi azalma, gross hematüri, ateş vs gibi ek şikayetleri olan hastalarda durum komplike olmaya başlayabiliyor. Nöbetlerimde bana da sıkça sorulan bir soru olduğu için; bu hastalarda ne zaman görüntüleme yapmamız gerekir, hangi görüntüleme yöntemini tercih edelim ve ne zaman kontrast madde verilmesi gerekir gibi sorulara bu yazıda cevap vermeye çalışacağım. Renal Kolik Nedir? Akut renal kolik veya böbrek ağrısı, tipik olarak  böbrek bölgesinde ortaya çıkan, karın ön duvarı ve kasık ve testise doğru yayılan ani başlayan şiddetli ağrıyı ifade eder. Genellikle idrar akımının engellenmesi sonucu ortaya çıkar ve sıklıkla bulantı kusma ile birliktedir. Böbrek ağrıları çoğunlukla üreter tıkanıklığı sonucu ortaya çıkan ciddi ağrılardır. Kolik tarzı ağrı, künt ağrılardan farklı olarak periyodik şekilde gelir, genellikle bulantı kusma eşlik eder. 15-45dk kadar sürebilen bu ağrı dinlenme ile hafiflemez. Renal taşlara bağlı ağrı böbrek bölgesinde ağrıya neden olurken üreterdeki taşlara bağlı oluşan ağrılar testislere kadar yayılım gösterebilir. Renal kolik ayırıcı tanılar? Flank bölgesinde ağrı ile başvuran hastalarda çok sayıda potansiyel olarak hayatı tehdit edici ayırıcı tanıları düşünmemiz gerekiyor. Abdominal aort anevrizması ve aort diseksiyonu en ölümcül tanılar iken kadınlarda over erkeklerde testis torsiyonu, ektopik gebelik, renal ven trombozları, retroperitoneal kanamalar, iliopsoas apseleri gibi bir çok ciddi tanı da ön tanılar arasında unutmamamız gereken durumlardır. Hayatı Tehdit Edici Hayatı Tehdit Edici OlmayanAbdominal aort anevrizmasıBasit renal kistlerAort DiseksiyonuKas-iskelet sistemi ağrılarıRenal ven trombozlarıAkut pyelonefritRenal enfarktlarHepatitisRenal malignitelerZona zosterPulmoner embolizmPeptik ülserAkut apandisitDivertikülit / KolitFlank bölgesi ağrısı ayırıcı tanıları Görüntüleme yapalım mı? Flank bölgesinde ağrı ile başvuran ve nefrolitiazis düşündüğümüz her hastada görüntüleme yapmamız gerekmiyor. Peki hangi durumlarda görüntüleme yapmalıyız? Eşlik eden bir idrar yolu enfeksiyonu varlığı, 50 yaşından büyük ve nefrolitiazis öyküsü olmayan hastalar, tekrarlayan veya dirençli ağrısı olan hastalar, klinik olarak nefrolitiazise tam uymayan hastalar, renal transplant öyküsü olan, tek böbreği olan, renal yetmezlik öyküsü olan hastalarda görüntüleme yapmayı düşünmeliyiz. Hangi görüntüleme yöntemi? Flank bölgede ağrı şikayeti ile acil servise başvuran hastalarımızda öncelikle bahsettiğimiz hayatı tehdit edici ön tanılarımızı ekarte etmemiz gerekiyor. Anamnez, fizik muayene ve risk değerlendirme araçlarımız ile bu tanıları değerlendirdikten sonra eğer ön tanımız nefrolitiazis ise görüntüleme yöntemimiz büyük olasılıkla tomografi veya usg'den biri olacaktır. Hangisini ne zaman tercih edeceğimiz, avantajları-dezavantajlarını konuşacağız. Ancak öncelikle nefrolitiazis şüphesi olan hastalarımızda kullanabileceğimiz basit bir skorlama sisteminden bahsetmek istiyorum. Stone skoru Renal fonksiyonları normal olan ve böbrek taşı şüphesi olan hastalarda kullanılabilecek bir skorlama sistemidir. Enfeksiyon bulguları olan, renal malignite, ürolojik cerrahi ve travma öyküsü olan hastalarda kullanılmaz. Stone skoru validasyon çalışmalarında hekim gestaltine üstün sonuçlar vermiştir.Yüksek stone skoru, alternatif tanı olasılığını %2'nin altına düşürür ve bu nedenle yüksek stone skoru olanlar, doğru klinik bağlamda, acil BT gerekmeden tedavi edilebilir.​1​ Stone skoru ; cinsiyet, ağrının süresi, bulantı-kusma varlığı ve hematüri varlığı değişkenleri ile hesaplanır. 0-13 arası puan toplanır; 0-5 arası düşük risk, 6-9 orta risk ve 10-13 puan yüksek risk olarak değerlendirilir. İleri yaşlı hastalarda,

Acilci.Net Podcast
Sinoviyal Plika Sendromu ve Sporcularda Tedavi Yöntemleri

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Jul 22, 2024 17:51


Giriş Herkese merhabalar. Bugünkü yazımızda sporcularda tanı koyma aşamasının oldukça dikkat gerektiren ancak tanı koyulduğunda etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir tanı olan sinoviyal plika sendromundan bahsedeceğiz. Biz acilciler tarafından sık bilinmeyen ancak ilgi çekici bir konu olduğunu düşünmem nedeniyle bu yazıyı kaleme aldım. Hepinize keyifli okumalar dilerim. Sinoviyal Plika Sendromu Sinoviyal plika, patellanın sinoviyumu ile tibiofemoral eklem arasında yer alan bir membrandır. Plikalar esas olarak gelişimin embriyolojik aşamasında dizde oluşan mezenkimal dokudan gelişmektedir. Bu doku, medial ve lateral tibiofemoral kompartmanlar ve suprapatellar bursa olmak üzere 3 bölüme ayrılmaktadır. Genellikle fetal büyümenin 8-12. haftasında sinoviyal plikalar içe doğru kıvrılmaya başlar ve sonunda emilerek distal femoral ve proksimal tibial epifiz arasında tek bir boş alan bırakmaktadır. Ancak birçok kişide mezenkimal doku tamamen emilmez ve sonuç olarak diz eklemindeki kavitasyon eksik kalır. Sonuç olarak bu bireylerde diz eklemindeki sinoviyal membranın içe doğru kıvrımlarını temsil eden plikalar gözlemlenebilmektedir​1​. Sinoviyal plikaların elastik doğası tibiofemoral eklem kemiklerinin kısıtlama olmaksızın normal hareketine izin vermektedir. Ancak dizi bükmek ve düzeltmek gibi aynı diz hareketi çok sık tekrarlandığında ya da dizde bir travma olması durumunda bu plikalarda inflamasyon gelişebilmektedir. Bu da  dizin normal hareketlerini sınırlayan sinoviyal plika sendromu adı verilen bir patolojiye  neden olabilmektedir. Özellikle çocuklarda ve ergenlerde görülen bir sorun olan sinovyal plika sendromu   dizdeki normal bir yapının yaralanma veya aşırı kullanım nedeniyle diz ağrısı kaynağı haline gelmesiyle ortaya çıkmaktadır​2​. Spesifik olmayan ön veya ön medial diz ağrısı çeşitli diz patolojilerine işaret edebilmesi nedeniyle tanı koyma aşaması bazen zor olabilmektedir. Ancak diz ağrısının nedeninin  sinoviyal plika sendromu olduğu teşhis edildiğinde ise  doğru ve etkili bir  şekilde tedavi edilebilmektedir.  Diz eklemi içindeki plikaların anatomik yerleşimi Etyoloji ve Epidemiyoloji Sinoviyal plikaların diz eklemindeki varlığı çoğunlukla asemptomatiktir. Ancak yaralanma ve inflamasyon  sebebiyle semptomatik hale gelebilmektedirler. Sinoviyal plika sendromu doğrudan travma veya darbe, künt travma, burkulma yaralanmaları, dizin tekrarlayan fleksiyon ve ekstansiyonu, artan aktivite seviyeleri, vastus medialis kasının zayıflığı, eklem içi kanama, osteokondrit gibi çeşitli durumların sonucu olarak gelişebilmektedir. Başlangıçtaki yaralanma iyileştiğinde hastalar bir süre semptomsuz kalabilir, ancak haftalar veya aylar sonra aniden diz önü ağrısı gelişebilmektedir​3​. Sinoviyal plika sendromu  terimi, suprapatellar, medial patellar, infrapateller veya lateral plikadaki bir inflasmayon veya yaralanmanın veya bunların bir kısmının kombinasyonunun neden olduğu ve diz ekleminin normal çalışmasını engelleyen bir diz patolojisini ifade etmek için kullanılmaktadır. Genellikle dizin aşırı kullanımının bir sonucudur ve bu nedenle bisiklete binme, koşma, takım sporları, jimnastik, yüzme ve kürek sporlarında görülenler gibi tekrarlanan fleksiyon-ekstansiyon hareketlerini içeren egzersizlerle uğraşan kişilerde sıklıkla görülebilmektedir. Sinoviyal plika sendromu genellikle her iki cinsiyetten insanları 10-30 yaş aralığında etkileyen bir dizi semptomu kapsamaktadır. Hastalar sıklıkla çömelme gibi patellofemoral yükleme aktivitesinde diz önü ağrısı,dizde tıkırtı sesi ve dizde patlama hissinden bahsetmektedirler​4​. Avrupa popülasyon çalışmalarında diz ağrısıyla başvuran hastalarda görülen sinoviyal plika sendromunun  prevalansında %3 ile %30 arasında değişen geniş bir değişkenlik görülmektedir ancak  çoğu çalışma yaklaşık %10'luk bir orandan bahsetmektedir​1,3​. Sinoviyal Plika Anatomisi Konumlarına göre sinoviyal plikalar suprapatellar, mediopatellar, infrapatellar veya lateral olarak sınıflandırılmakt...

Yeni Şafak Podcast
ALİ SAYDAM - NATO kafalar…

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later Jul 11, 2024 6:25


Çocukluğumdan beri duyarım; argoda ‘taş kafa' ya da ‘beyinsiz' yerine kullanılır: “NATO kafa, NATO mermer!” Uzun yıllar, bu deyişin NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı) ile ne ilgisi olabilir diye düşünüp durmuştum. Yine de NATO sözcüğünün pejoratif anlamda kullanılması hiç rahatsız etmiyordu… Öyle ya, NATO'ya, CENTO'ya ve ABD dümen suyunda hareket eden bilumum uluslararası kuruluşa karşıydık!.. Hele de NATO'ya! Tabii şimdi ‘arama motorları' imdada yetişiveriyor… Efendim, Yunanca'dan geliyormuş. Orijinali; “Na to kefali, na to mermari” (İşte kafa, işte mermer) imiş… Bu sözü ilk defa bir Yunanlı milletvekilinin Parlamento'da kullandığı iddia ediliyor. Trakya üzerinden de bize, NATO diye intikal etmiş… Bu gerçeği bilmeme rağmen, ne zaman “Nato kafa, nato mermer!” sözünü duysam, olayı NATO'ya bağlamak gelir içimden… NATO'ya hâlâ inanan bir beyin, ancak mermer gibi taşlaşmış, kıvrımsız ve lobsuz olabilirdi çünkü… Geçmişe oranla sanki bu sefer durum farklı… Türkiye, “NATO Liderler Zirvesi”ne çok daha farklı bir algıyla katılıyor. Genellikle ülkemiz aleyhine yanlı analizlerine rastladığım Alman vakfı SWP'de (Stiftung Wissenschaft und Politik - Bilim ve Siyaset Vakfı) yayınlanan bir makaleye göz atalım isterseniz… 4 Temmuz'da Yaşar Aydın imzasıyla yayınlanan yazıda; NATO meselesine ‘Türkiye'nin Avrupa için önemi' açısından yaklaşılıyor. Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan'ın Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, İran, Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri'nin ortak olduğu BRICS'e bizim de her an üye olabileceğimiz açıklamasına dikkat çekilmiş. Gelin buna bir de Astana'daki “24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi” vesilesiyle Türkiye'nin “Şanghay İşbirliği Örgütü”ne katılabileceğinin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ima edilmesini, Türk Devletleri Teşkilatı'nın hızla gelişmesini, ülkemizin “İslam İşbirliği Teşkilatı”nı sürekli motive ederek harekete geçirmeye çalışmasını ekleyin…

Acilci.Net Podcast
Süperior Mezenter Arter Sendromu

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Jul 4, 2024 8:30


Herkese güzel günler dinlerim. Bugün Süperior Mezenter Arter (SMA) Sendromu ile karşınızdayım. Peki nereden çıktı bu SMA sendromu? Bir önceki nöbetimde Acil Servisimize 22 yaşında erkek bir hasta bulantı-kusma şikayeti ile geldi. Hasta, son 1 haftadır ne yese bulantısının olduğunu ve bu yüzden oral alımının azaldığını ifade etti. Hastanın vital bulguları stabildi ve fizik muayenesinde başka bir ek bulgusu yoktu. Uygun kan tetkiklerini istedim. Hasta sonuç göstermeye geldiğinde, 2 gün önce de aynı şikayetlerle geldiğini kan tetkiklerinde bir şey çıkmadığından bahsetti. Güncel kan tetkiklerinde de yine bir patoloji olmayınca görüntüleme planladık. Hastanın biligasayarlı tomografisinde (BT); mide ve duodenum ilk parçası dilate görünümdeydi. "Ama ne ola ki" diye bir koşu kıdemlime gittim. Kıdemlimden aldığım cevap ile SMA sendromu da böylelikle hem hastanın tanısı hem de yazımızın konusu oldu. Tanım Öncelikle SMA Sendromu'nu açıklayacak olursak, SMA ve aortanın arasındaki mesafenin daralarak/kısalarak, duodenumun özellikle üçüncü parçasının kompresyonu sonucu oluşur. SMA sendromunu literatüre kazandıran kişinin ismini alarak Wilkie Sendromu, skolyoz ya da kalça cerrahilerinden sonra görüldüğü için Cast (Alçı) Sendromu ya da Aortomezenterik Duodenal Kompresyon Sendromu olarak da bilinir.  Anatomi Duodenumun üçüncü kısmı, aort ile SMA arasından geçer. Duodenum tipik olarak Treitz ligamanına tutunarak asılı kalan üçüncü lomber vertebra seviyesinde aortanın önünden geçer. Süperior mezenterik arter, aortun anterior kısmından L1 seviyesinde çıkar. Yağ ve lenfatik dokuyla sarılıdır ve dar bir açıyla mezenterin içine doğru uzanır. SMA ile aort arasındaki normal açı kısmen mezenterik yağ yastığına bağlı olarak 28 ila 65° arasındadır. ​1​ Aortomezenterik mesafe normalde 10 ila 28 mm'dir. ​2​ Aortomezenterik açının ölçümü (Kaynak: Radiopaedia) Patofizyoloji ve Etiyoloji Aortomezenterik mesafe ve açı belirli sebeplerden azalırsa duodenal kompresyona sebep olur. Ciddi kilo kaybında aortomezenterik alandaki yağ dokunun kaybıyla mesafe ve açı daralır. Bu yüzden özellikle anoreksiya nevroza gibi yeme bozuklukluğuna sahip kişilerde, hipermetabolizma durumlarında (yanık, madde kullanımı), malignite gibi kilo kaybıyla giden durumlarda görülme sıklığı artar. Bariatrik cerrahi, intestinal cerrahi, kalça operasyonu ve  özellikle skolyoz cerrahisinde omurganın düzeltilmesine bağlı açının daralmasıyla da görülmektedir. Ciddi travmalara bağlı da görülmektedir. Konjenital olarak da Treitz ligamanının kısa olması ya da anatomik olarak farklı lokalizasyonda olmasıyla da SMA sendromu görülebilir.  Bu sendrom her yaşta (ortalama yaş 23) görülebilirken sıklıkla gençlerde ortaya çıkar.​3​ Genellikle kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. ​3​ SMA Sendromu ve ilgili anatomik yapılar Semptomlar & Klinik Değerlendirme Bulantı, kusma, epigastrik ağrı, erken doyma ve yemek sonrası rahatsızlık, şişkinlik (karın şişkinliği) ve kilo kaybı gibi belirsiz ve spesifik olmayan semptomlar görülür. Semptomlar akut olarak gelişebileceği gibi daha yavaş veya kronik fazda da oluşabilir. Epigastrik ağrı, sırtüstü pozisyonda daha şiddetliyken pron pozisyonunda, sol lateral dekübit pozisyonda ya da diz-göğüs pozisyonunda azalır. Özellikle akut durumlarda ciddi duodenal obstrüksiyon, ciddi semptomlara ve mide dilatasyonlarına neden olur. Bunun aksine, kronik fazda tekrarlayan bulantı ve kusmalar yetersiz besin alımına yol açarak ciddi kilo kaybına ve dolayısıyla sendromun ağırlaşmasına neden olur. Laboratuvar tetkikleri genelikle normaldir. İnatçı bulantı kusmalarda elektrolit bozuklukları görülebilir. Laboratuvar tetkikleri genelde ayırıcı tanıda diğer tanıları ekarte etmek için gereklidir. Komplikasyonlar Teşhis koymak genellikle gecikir. Bu yüzden bazı komplikasyonlar görülebilir. En sık görülen komplikasyon, peptik asidin ve safra asidinin reflüsü ve yüksek intralüminal basıncın neden olduğu gastrointestinal hasardır.

Yeni Şafak Podcast
YUSUF DİNÇ - Vergi cennette olmaz

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later Jun 22, 2024 3:49


Vergi avantajlarının cazibe oluşturduğu ekonomilere vergi cenneti denir. Genellikle adalar zihinlerdeki cennet tasavvurunu temsil eder. Vergi avantajları sunulan ekonomiler de genellikle ada ülkeleridir. Çokları zanneder ki vergi cennetleri, cennetten bir köşe gibi yerler oldukları için vergi cennetleridir. Yok, öyle değil. Buralara vergi cenneti denir, çünkü verginin olmadığı yer cennettir. Yani vergi, ancak cennette olmaz. Burada bir parantez açmak istiyorum; İslam kaynaklarından çıkan cennet teorisi üzerine titiz bir düşünün, boşluk bulamazsınız. Parantezi kapatıyorum. Evet, vergi cennette olmaz, olmaz da böyle vergi paketi de olmaz. Ya da böyle vergi iletişimi olmaz. Astronomik yurtdışı çıkış harcı, ikinci eve ilave vergi, gübre, yem, kitap, bir kamyon dolaylı vergi. Engellilere altı üstü bir ÖTV muafiyeti sağlandı diye 10 yıl bir araçla Katolik nikahı… Hem de otomotiv teknolojileri değişirken. Elektrikli otomobiller şimdilik engelli ÖTV muafiyeti limitleri dışındayken… İkamet edilen konuttan vergi alınmayıp ikinci, üçüncü konuta vergi yüklense ayrı mesele… Doğrudan vergilerle dolaylı vergilerin payının doğrudan vergiler lehine düzeltilmesi gerekiyor, kabul. Ama bu, amacı dışına çıkmış dolaylı vergilerin kaldırılmasıyla da yapılabilir. ÖTV mesela, gümrük vergisi yerine kullanılmaya başlandı. Ve engelli muafiyetine dair haberler 10 yıl daha ÖTV'nin hayatımızda olacağını düşündürmekten başka işe yaramaz. Türkiye'de ÖTV 10 yıl daha hayatımızda olmayacak. Olursa Türkiye'nin ilerlemesinden feragat edildiği mutlaka anlaşılacaktır. Verim sorunumuzun bir parçası da ÖTV. Dünyada işletmeler %15-20 kârla çalışıp vergisini de ödeyebiliyorken neden Türkiye'de %100 hatta %200 kârlarla çalışıp bir de vergiden kaçınıp hâlâ işletmeler sürdürülebilirlik sorunu yaşıyor? Bu soruna yol açan nedenlerden birisi ve en önemlisi finansman problemleri, diğeri de ÖTV.

NTVRadyo
Neden - Çiğ süt ve çiğ süt ürünleri neden tavsiye edilmez?

NTVRadyo

Play Episode Listen Later Jun 12, 2024 3:30


Genellikle ev yoğurdu yapmak isteyenler öncelikle kendilerine bir çiğ süt satıcısı bulur. Mahalleye gelen ya da marketlerde satılan çiğ sütler için yüksek ısıda kaynatmayla mikroplardan arındırıldığı algısı yerleşmiştir. Ancak uzmanlar bu durumun tam aksi olduğunu söylüyor ve çiğ sütü tavsiye etmiyor. Peki neden? Gıda Mühendisi Ebru Akdağ anlatıyor.

Merak Listesi
Pers Elçisi Sendromu

Merak Listesi

Play Episode Listen Later May 30, 2024 9:20


Kötü haber duymayı kim sever ki? Genellikle filmlerin klişeleri haline dönüşen "Sana iki haberim var; önce kötü olanı mı söyleyeyim, yoksa iyi olanı mı?" sözünde ilk tercihimiz iyi olanı duyup kötüyü sona bırakmak oluyor, değil mi? Belki de bir süre sonra kötüyü duymaktan da kaçıyoruz, sadece iyiyi söyleyin diyoruz... Bu durum bizi Pers Elçisi Sendromu'na yakalanmamıza neden oluyor. Peki bu sendrom nedir derseniz bölümü hemen dinleyebilirsiniz. Bölüm Akışı: (1:35) Önce iyi haber mi, kötü haber mi? (3:50) Pers Elçisi Sendromu nedir? (6:40) Güç hiyerarşisinde yükselmek bu sendroma sebep olabiliyor (7:50) merak. bültenine göz atın --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/meraklistesi/message

Yeni Şafak Podcast
GÖKHAN ÖZCAN - İnsanî Küreselleşme

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later May 23, 2024 4:20


Küreselleşme ile başlayan ifadelere ilk telaffuz edildiği günlerden bu yana daima mesafeli durdum. Aslında olması gereken bir şey bu. Bu yüzyılda olagelen hemen her şeyi Müslümanların ve aslında insanlığın da aleyhine kurgulayan güç odaklarının değişim motivasyonu adına ürettiği her türden isimlendirmeye, her çeşit kavramsallaştırma çabasına şüpheyle bakmak icap ediyor. Genellikle bu türden çabaların neticesinde insanlarda birtakım algılar oluştuğunda ve yerleşik hale gelen bu algılardan geri dönemez bir duruma düştüğümüzde, çoktan iş işten geçmiş bulunuyor ve kalemizi savunmasız bıraktığımız ya da bakmamız gereken yerlerin dışında bir yerlere baktığımız için gafilce avlanıp goller yediğimiz gerçeği ortaya çıkıyor. 'Bilgi çağı' falan gibi çok daha iyi huylu, daha masum görünen birtakım kavramsallaştırmalar için bile bu ön muhakeme sürecinin işletilmesi gerekiyor. Çünkü bugünlerde bir çok kötülük, özellikle masum görünümlü kelime ve kavramların ambalajına sarılarak yediriliyor bize. Üşenmemek, Pollyannacılık oynamamak, kaleyi boş bırakmamak, sadece gösterilen yerlere bakmamak gerek, bu bizim için değerli olan her şeyi savunmanın önde gelen stratejisi olmalı. Lafı uzattım, sadede geleyim... Küreselleşme laflarının çıktığı ilk zamanlardan beri başımıza gelenler zaten herkesin malumu... Böyle laflardan işkillenenlerin haklı çıkmadığını da herhalde hiç kimse söyleyemez. Ancak yine de hayata girdi bu laflar... Domates satan da, proje satan da, akıl veren de satışa bu kelimeyle başlıyor. Önce değişim lafları vardı, şimdi küreselleşme alegorileri var. Sosyal meselelere ilişkin afili kelam etmek isteyen hemen herkes, açtığı her paragrafa bu 'küreselleşme' tekerlemesiyle başlıyor neredeyse. Daha ciddi ve etkili görünüyor sanıyorum bu şekilde, arkasından gelen bütün o havalı ama boş laflar silsilesi... Önünü almak da pek mümkün görünmüyor maalesef, işin aslını gözlerden uzak tutan bu nevi laf kalabalığının. Dursun o zaman, dursun ve biz kendi kulpumuzu takalım bu kavrama... Onlar dünyayı kocaman bir köy haline getirip kendi tezgahlarından yiyip içmeye mahkum ettiler ya herkesi, gelin biz de kendi operasyonumuzu çekelim. Bunun tam sırası, çünkü karşı dalga nihayet ortaya çıkıyor. Gazze bu fitili ateşledi. Ben bu yazıyı yazarken İspanya, İrlanda ve Norveç'in Filistin'i bir devlet olarak tanıdığına dair haberler geçiyordu ajanslar. Beklenen bir şeydi, devamı da gelecektir.

Besin Piramidi
Bölüm 686: Winstrol (Stanozolol)

Besin Piramidi

Play Episode Listen Later May 15, 2024 20:40


Genellikle keskin bir görüntü elde etmek için kullanılan ve özellikle sporcular/aktörler arasında çok popüler olan bu steroidle ilgili her şey.

NTVRadyo
Neden - Bazı ilaçlar neden dil altı alınır?

NTVRadyo

Play Episode Listen Later May 1, 2024 3:29


Uzmanlar bazı durumlarda ilacın çiğnenmesini, bazı durumlarda direkt yutulmasını, bazı durumlarda da dil altına alınmasını önerir. Genellikle kalp ve yüksek tansiyon rahatsızlıkalrında kulanıldığını bildiğimiz bu ilaçlar neden dil altından alınır? Kardiyolog Prof.Dr. Fatih Mehmet Uçar anlatıyor.

Yeni Şafak Podcast
Gökhan Özcan - Yakının uzak tarihi

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later Feb 29, 2024 5:14


Dün 28 Şubat'ı gösteriyordu takvimler... Bizim için unutulması mümkün olmayan bir tarih bu... Tıpkı 12 Eylül gibi... 27 Mayıs gibi... Ve evet, 15 Temmuz gibi... Sonuncusu hariç, yeni nesle çok fazla şey ifade etmiyor artık bu tarihler... Yakın tarih içinde alelade birer başlık gibi görünüyor. Otuz yaşın altındaki gençler için, öyle ya da böyle işitilmiş ama ne olduğuna dair çok da fikir sahibi olmadıkları meseleler bunlar... Pek fikir sahibi değiller; çünkü onlara böyle meseleleri doğru dürüst anlatmadık, anlatmıyoruz. Okullarımız bugün hala kurgusal, hamasi, işine gelmeyen detaylara hiç girmeyen tarih söylenceleriyle idare ediyor öğrencilerini. Yakın tarih hak ettiği ağırlıkla yer almıyor müfredatta. Genellikle şöyle bir değinilip geçiliyor. Aslı astarı hiç anlatılmıyor, derinliğine inilmiyor, Türkiye nereden nereye gelmiş, neler yaşanmış, devletle millet arasında, milletle vesayet odakları arasında, yine milletle milli iradeye ipotek koyma heveslileri arasında neler olmuş bilmiyor gençlerimiz. Bu ülkede vesayet altındaki uyduruk darbe mahkemelerinin verdiği kararla bir başbakan, bakanlarıyla birlikte idam sehpasına gönderildi, infaz edildi. Bu ülkenin yüzlerce genci, farklı fikirlerle aynı akıbete mahkum edildi, karanlık gözaltılarda işkence gördü, kimileri idam edildi, kimileri ömür boyu kendileriyle yaşayan yaralar, travmalar aldı. Sayısız derin ve karanlık dosyanın üstü kapatıldı, suçlar suçluların yanına kâr kaldı. Sayısız genç kız, başlarını örttükleri için eğitim imkanından, iş imkanından mahrum edildi, aşağılandı, hor görüldü. Şehirlerin sokaklarından tanklar yürütüldü, milletin seçtiği iktidarlara muhtıralarla, andıçlarla posta kondu, omuz vuruldu, aba altından sopa gösterildi. Siyasiler siyasetten uzaklaştırıldı, hapse atıldı, partileri kapatıldı. Toplumun bir kesimine dili, etnik kökeni, inancı ve kültürü sebebiyle ayrımcılık uygulandı. Bütün bunlar bu ülkenin yakın ve kahırlı tarihinde oldu.

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!
Adem Elması Nedir, Neden Vardır?

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!

Play Episode Listen Later Feb 7, 2024 5:15


Halk arasında yaygın olarak "Adem elması" ismiyle bilinen yapının bilimsel adı "larinks tümseği"dir (prominentia laryngea). Bu tümsek, insan boynu içerisinde yer alan larinksi ("ses kutusu") saran tiroit kıkırdağının vücut dışına doğru yaptığı çıkıntıdan ötürü oluşur. Genellikle erkeklerde daha iri… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!
Ekmeğin, Peynirin veya Meyvelerin Küflü Kısmını Kesip, Gerisini Yemek Sağlıklı Mıdır?

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!

Play Episode Listen Later Jan 29, 2024 5:20


Ekmeğinizin yüzeyindeki, meyvelerinizin içerisindeki noktacıklı veya gruplar halindeki küfün arkasında çok daha fazlası var. Genellikle yiyeceklerinizin üzerinde gördüğünüz ve "küf" dediğiniz renkli kısımlar, buna neden olan mantarların üreme hücreleridir (sporlarıdır). Küfe neden olan mantarların geri… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Acilci.Net Podcast
Lokal Anestezik Sistemik Toksisitesi (LAST)

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Nov 20, 2023 9:53


Acillerin olmazsa olmazı travma yani kesi yani primer sütur... “Hocam bizim yaramıza plastik cerrah dikiş atacakmış o yüzden sevk ettiler” diye başlayan serüven genellikle acil servislerde primer sütur ile sonlanır. Sütur atarken sıkça bol uyguladığımız lokal anestezikler hakkında fikrimiz var mı yoksa intravenöz olmadığı için zararsız olduklarını mı düşünüyoruz?​1​ Bu yazımda lokal anestezikler ve LAST diye bilinen lokal anestezik sistemik toksisitesi hakkında bilgi vermek istedim. Keyifli günler dilerim. Lokal Anestezikler LAST'ı anlatmadan önce başrolümüzü oynayan lokal anestezikleri hızlıca gözden geçirelim. Lokal anestezikler (LA); voltaj kapılı sodyum kanalına bağlanarak sodyumun hücre içine geçişini engeller ve ardından gelen depolarizasyonu ve aksiyon potansiyeli oluşumunu önler.​2​ Lokal anestezikler uyarıcı kinazların metabolik süreçlerini etkileyerek hücre içi ve transmembran hücre sinyallemesine müdahale eder.​3​ Bu iletim bloğu, ağrının nöronal hücrelerden serebral kortekse geçişini engeller ve böylece anestezi sağlanır. Lokal anesteziklerin; potasyum ve kalsiyum kanallarının blokajı, kolinerjik veya NMDA reseptörleri ile etkileşim ve hücresel metabolik süreçlere müdahale (oksidatif fosforilasyon, serbest yağ asidi kullanımı, siklik adenozin monofosfat üretimi) olmak üzere geniş kapsamlı başka etkileri vardır. Lokal anestezikler pratikte biz acilcilerin sıklıkla uyguladığı gibi anestezistler, cerrahlar, diş hekimleri dahil olmak üzere birçok klinisyen tarafından uygulanmaktadır. Topikal anestezi, santral blok (spinal, epidural, kaudal anestezi), intravenöz rejyonal anestezi (İVRA), periferik sinir blokları, sempatik blok ve trakeobronşial sempatoadrenal yanıtın baskılanmasında lokal anestezikler kullanılmaktadır. Lokal anestezikler yapılarına göre amid ve ester olmak üzere iki gruba ve etki sürelerine göre kısa (kokain, prokain ve klorprokain), orta (artikain, lidokain, mepivakain ve prilokain) ve uzun (tetrakain, bupivakain, ropivakain ve levobupivakain) olarak üç gruba ayrılırlar. Lokal anesteziklerin etki süreleri artıkça toksisiteleri de artar. Temelde lokal ve sistemik toksisite olmak üzere iki grup yan etkileri vardır: Sinir hasarı, geçici nörolojik sendrom, miyotoksisite ve kondrotoksisite lokal etkilerindenken; LAST, methemoglobinemi, alerjik ve anafilaktik reaksiyonlar sistemik yan etkilerinden sayılır. LAST Lokal anestezik sistemik toksisitesi (LAST), lokal anestezik uygulamasını takiben şiddetli merkezi sinir sistemi (MSS) depresyonunun, nöbetlerin ve kardiyak aritmilerin hızla başlamasıdır. 2018 yılında yapılan bir çalışmada, 47 LAST vakasının %67'si ameliyathanede, %14'ü ise anestezi sonrası derlenme ünitesinde meydana gelmiş. Geriye kalan ortamlar arasında ofis (%11), ev (%9),  servis(%8) ve acil servis (%8) yer almış.​4​ LAST insidansı periferik sinir bloğunda epidural bloklara göre daha yüksek görülmüştür.​5​ Risk faktörleri Risk faktörlerine gelecek olursak serbest plazma ilaç konsantrasyonunu artıran veya ilaca duyarlılığı artıran faktörleri içerir. 60 yaş, düşük kas kütlesi (özellikle infant ve yenidoğanlara dikkat), hamilelik ve eşlik eden komorbiditeler (kalp hastalığı, karaciğer hastalığı ve böbrek yetmezliği), üremi, hipoproteinemi, metabolik asidozu olan hastalarda daha sık görülür. Uygulanan dokunun vaskülaritesi arttıkça sistemik absorbsiyon arttığından riski de artmaktadır. Bupivakain, düşük güvenlik marjı ve resüstasyon zorluğu göz önüne alındığında en yüksek riskli lokal anesteziktir ancak ropivakain ve lidokain bildirilen vakaların büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Genellikle lokal anestezik enjeksiyonundan hemen sonra ortaya çıkar ve MSS uyarımı, MSS inhibisyonu, kardiyovasküler (KVS) uyarım ve aşırı durumlarda KVS inhibisyonu ve arrest şeklinde ilerler.​6​ Çalışmalarda LAST %50'ye varan oranlarda ilk 10 dakika içinde gözlenirken, ilk bir saatte görülebildiği gibi ilk bir saatten sonra da ortaya çıktığı görülmüştür.​7​

Yeni Şafak Podcast
Nedret Ersanel - Superpoze...

Yeni Şafak Podcast

Play Episode Listen Later Oct 14, 2023 5:45


Gazze krizini ele alan üç yöntem izliyorsunuz basın-yayın organlarında... Birincisi, olayın teknik/askeri/istihbarî boyutudur. Taze olaylarda, “ne olduğunu ve akla yatmayan” merakları gidermek için ağırlıklı olarak bu eksende durur medya... Örnek verelim; ‘MOSSAD bu istihbarat zaafını nasıl gösterdi, bilerek mi', gibi... ‘Gel-geli' yüksektir, en çok neyin izleneceği üzerinden yapılır tartışmalar. Bu da birbirini besleyen fasit bir dairenin içinde koşmaya benzer zamanla... İkinci bölüm/yöntem, olayın ilişik ülkeler üzerinden tartışılmaya başlanmasıdır. Sıkça ilk başlıkla iç-içe geçer. Kimi zaman teknik, kimi zaman politik boyutu vardır. Bu yüzden üçüncü maddeyle de sıkça karıştırılır. Gazze olayında bu ülkelerin sayısı çok olduğu için, tekrara düşmek umursanmadan günlerce sürdürülebilir... Örnek verelim; ‘Mısır'ın Filistin'den kaçan insanları kabul edip etmeyeceği; iç sorunları olduğu, bir yandan da bölgenin boşaltılmasının İsrail'e hizmet edeceğini düşüneceği' gibi... Doğru bilgilerdir, nisbi açı sunar, sınırlı da olsa sebep-sonuç ilgisi kurar. Yanlış bilgi kullanılmadığı sürece-ki o da çok olur-kullanışlı ama dardır. Üçüncü başlık; stratejik/jeopolitik yaklaşımdır. Yerel/bölgesel/küresel haritayı açıp birleştirmeye, vakayı doğru yere oturtmaya çalışır. Net cevap arayışında herkesin kendi bilgisine göre düşüncesi olduğundan bol tartışmalı, neredeyse sınırsız bir alan/imkân sunar... Bu sabitlerden başka, tüm aktörlerin aklı/planı, yürütme şekilleri, aktüel gelişmelerle birleştirilerek bir tür karine/delile dönüştürülebilirse, o zaman elinizde bir fotoğraf olur. Genellikle anlıktır, üst üste çekilen diğer karelerle birleştirdiğinizde izah verir. En az ve/veya yanlış/eksik kullanılan ama en güçlü metoddur. Kitaplarda yazmaz; ismi SuperPoze'dir! DİĞER HER ŞEYİN ÜZERİNDE... İlk iki yöntem, üçüncüye kördür! Üçüncü ise onlardan da beslenir ama özgündür. Bu yüzden ilk iki sık çuvallar. “Son dakika”lar öyledir. Haber önemlidir ama tek karedir. Bu da sıklıkla ilk maddede, bilemediniz ikincide takılıp kalınmasına yol açar... Bu üçlü küme oluşturur. Ancak aralarında hiyerarşi vardır. Jeopolitik ve strateji hepsinin üzerindedir, gerektiğinde hepsini ezer. Bunu da örnekleyelim... ABD'nin bölgeye önce bir uçak gemisi-diğer savaş gemileri setiyle birlikte-göndermesi, sonra ikinci uçak gemisi setini göndermesi, nihayet İngiltere'nin üçüncü setini bölgeye sevk etmesi, sıra-dışılık gösterir. Birinci ve ikinci yönteme mahkûm ederseniz, kavramak ve başa gelecekleri kestirmekte tökezlersiniz. Çünkü jeopolitik/stratejik bakış sadece üstte değil-başta garip gelebilir ama-hepsinin dışındadır! Aynı zamanda-ilk iki maddenin ilgi alanına giren olayları-kurgulama/yaratma-gücü vardır. Yani sebebin kendisidir. Doğru tespit edildiğinde ‘olacağı' söyler. Buna “kıymetlendirme” denir. Diğerleri önemsiz anlamına gelmez. ‘Açı değiştirme' klişesi ilk iki maddenin işidir, konvansiyoneldir, ekranlarda izliyorsunuz zaten. Göz değiştirmek bambaşkadır... ORTADOĞU'NUN BİLE HİÇ GÖRMEDİĞİ KADAR...

Acilci.Net Podcast
Spor Yaralanmalarına Yaklaşım – Renal Yaralanmalar

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Oct 5, 2023 17:44


Herkese merhabalar. Sporla yatıp sporla kalkan bir millet olma yolunda son hızla ilerlemeye devam ediyoruz. Özellikle spor ve sporcuya verilen değerin gün geçtikçe artmasında en büyük katkıyı kuşkusuz A milli kadın voleybol takımımız veriyor. Bu yazı vesilesiyle onlara da tekrardan büyük teşekkürü bir borç biliyor ve yazıma kaldığım yerden devam ediyorum. Giriş Voleybol takımımız başarıdan başarıya koşarken hemen hemen benzer tarihlerde Filipinler, Japonya ve Endonezya'nın ev sahipliğinde 2023 FIBA Dünya Kupası maçları oynandı. Milli takımımızın yer alamadığı turnuvada oldukça çekişmeli maçlar gerçekleştirildi. Şimdi sizleri yine bu turnuvada yer alan bir müsabakaya, Sırbistan ile Güney Sudan arasındaki maça götürmek istiyorum. Maçta Sırp basketbolcu Borisa Simanic rakip oyuncu ile ikili mücadele sırasında flank bölgesine dirsek darbesi aldı. Bir süre acı içinde yerde kalan Simanic oyuna devam edemedi. Hızlı bir şekilde hastaneye götürülen sporcunun durumunun ciddiyeti uzun uğraşlar ve takım doktorunun ısrarları doğrultusunda yapılan ileri tetkikler sonucunda daha da netlemişti. Simanic'in grade 5 renal travması vardı. Nefrektomi geçirdiği, operasyon sırasında 2 litreye yakın kan kaybının olduğu ve ciddi bir kan replasman sorunu da yaşadığı öğrenildi. Simanic korkunç bir spor travması yaşamıştı. Spor müsabakalarında çok da sık görmediğimiz,  en azından bu evrede karşılaşmadığımız renal travmayı gelin hep birlikte inceleyelim.  Sporcularda Renal Yaralanmalar Sporcularda görülen renal yaralanmalar hem travmatik hem de atravmatik mekanizmalarla meydana gelmektedir. Atravmatik mekanizma  genellikle yoğun egzersiz nedeniyle görülmektedir. Bu mekanizma sonrası sporcularda en sık gördüğümüz bulgular hematüri ve proteinüridir. Proteinüri genellikle renal hasar gelişmeden spontan düzelmektedir. Genellikle egzersize bağlı gelişmektedir​1​. Egzersize bağlı görülebilen bir diğer bulgu ise hematüridir. Altta yatan renal patoloji olmadığı sürece Hematuria tipik olarak 24-48 saat içinde düzelmektedir​2​. Travmatik böbrek yaralanmaları ise künt karın travması veya delici yaralanma sonucu ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlarda en sık görülen bulgu mikroskobik hematüridir. İlişkili hipotansiyonun veya makroskopik hematürinin bulunmadığı durumlarda daha ileri görüntülemeye nadiren ihtiyaç duyulmaktadır​3​. Spor İlişkili Hematüri Bilinen bir travma olmadan egzersiz sırasında görülen hematüriye egzersize bağlı hematüri denilmektedir. Literatürde bu patoloji için kullanılan diğer isimler ise spor hematürisi, atletik psödonefrit ve stres hematürisi şeklindedir​4​. Egzersiz sonrasında sporcularda  ortaya çıkabilen hematüri sıklıkla futbol, boks gibi temaslı sporlarda görülmektedir. Ancak koşma, kürek çekme, yüzme gibi temassız sporlarda da ortaya çıkabilir. Hematüri şiddeti, egzersiz süresi ve  egzersiz yoğunluğuna göre değişebilmektedir. Egzersize bağlı hematürinin fiziksel aktivite sonrasında genellikle spontan düzelmesi beklenmektedir. Mikroskobik hematüri ise hem sporcularda hem de sporcu olmayan popülasyonda görülebilmektedir. Genel olarak asemptomatik mikroskobik hematüri prevalansı, popülasyonun yaş ve cinsiyetine bağlı olarak %0,19'dan %21'e kadar değişebilmektedir​5​.   Sporcularda bildirilen prevelans genellikle daha yüksektir. Özellikle yüzücüler ve atletizm sporcularında ortalama %80 oranında hematürinin görülebildiği yapılan birçok çalışmayla gösterilmiştir​4​. Sporla ilişkili olduğu belirlenen asemptomatik mikroskobik hematüride, egzersiz veya spor katılımının kısıtlanmasına gerek yoktur.  Ancak altta yatan böbrek hastalığı ve böbrek fonksiyon bozukluğu saptanan  sporcuların ise tedavi süresince spor müsabakalarına katılmaması sağlanmalı ve böbrek fonksiyonları yakından takip edilmelidir​6​. Spor İlişkili Proteinüri Egzersiz sırasında böbrek fonksiyonunda meydana gelen fizyolojik değişiklikler proteinüri, hematüri, böbrek kan akışında azalma ve glomerüler filtrasyon hızında azalmaya neden...

Acilci.Net Podcast
Acil Serviste Batın Grafilerinin Değerlendirilmesi

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Sep 15, 2023 7:08


Acil servis başvurularının %4 ila 10'unu akut karın ağrısı oluşturmaktadır. Karın ağrısının tanısal sürecinde kullanılan batın grafilerinin doğru endikasyonla planlanması ve uygun değerlendirilmesi adına bu yazıyı kaleme almak istedim.​1​ ​2​ ​3​ ​4​ İyi okumalar dilerim. Sık Kullandığımız Batın Grafileri Batın grafileri, karın anatomisinin değerlendirmesi ve potansiyel patolojilerin belirlemesi için farklı pozisyon ve tekniklerle elde edilir. Optimal bir grafide diyafram seviyesinden pelvise kadar tüm karnın görülmesi gerekir. Genellikle anteroposterior (AP) teknik tercih edilir. Yatarak ve ayakta çekilen batın grafileri, sol ya da sağ lateral dekübit grafileri ve oblik grafilerin yanında baryum gibi kontrast maddelerin içirilmesi ile elde edilen grafi türleri vardır. Acil serviste kullandığımız batın grafileri ise şunlardır: Yatarak Direkt Batın Grafisi Hasta sırtüstü uzanırken çekilir. Direkt üriner sistem grafisi olarak da adlandırılır. Böbrekler, üreterler ve mesanenin değerlendirilmesi için kullanılır ancak acil tıp pratiğinde kullanımı nadirdir. Ayakta Direkt Batın Grafisi Hasta ayakta veya dik otururken çekilir. Bu görüntü mide veya bağırsak gibi içi boş organların perforasyonlarını gösteren batın içi serbest havayı tespit etmek için yararlıdır. Hasta dik pozisyondayken karın boşluğunda serbest hava yükselir ve diyaframın altında birikir. Diyafram altındaki serbest hava ayakta çekilen akciğer grafisinde de görselleştirilebilir. Sol Lateral Dekübit Grafi Bu görüntüde hasta sol tarafına yatar ve X-ışınları hastanın sağından sol tarafına yatay olarak yönlendirilir. Karaciğer kenarı boyunca biriken serbest havanın tespit edilmesi için kullanılır. Daha çok ayakta/oturarak grafi çekilemeyen hastalarda tercih edilir. Batın Grafilerinde Normal Anatomik Yapılar Normal anatomik yapılara ait gölgeler aşağıdaki gibidir: Case courtesy of Sachi Hapugoda, Radiopaedia.org, rID: 56646 Batın grafisinde ince ve kalın bağırsağı ayırt etmek için kullanabileceğiniz ipuçları şunlardır: İnce bağırsak genellikle daha merkezi bir konumda bulunur ve kalın bağırsak onu çevreler. Loop sayısı ince bağırsaklarda daha fazladır. İnce bağırsak mukozal kıvrımları valvula conniventes olarak bilinir ve bağırsağın tüm çapı boyunca görülebilir. Kalın bağırsak duvarındaysa haustra olarak bilinen lümene doğru çıkıntı şeklinde uzanan yapılar bulunur ve kolonun tüm çapını kaplamaz. Haustralar valvula conniventes'ten daha kalındır. Dışkı, içinde sıkışan gaz nedeniyle benekli bir görünüme sahiptir çoğunlukla kolonda görülür. İnce bağırsak maksimum çapı 3 cm civarında iken kolonda bu sınır 6 cmdir. Çekum maksimum sınırı da 9 cm olduğu için ölçüm sınırları 3-6-9 kuralı ile akılda daha kolay tutulabilir. Ne Zaman Direkt Grafi? Diğer görüntüleme yöntemlerine kıyasla pratik ve erişilebilir olduğu için sık tercih edilmesine rağmen batın grafisinin terapötik karar vermeye katkıda bulunup bulunmadığı tartışmalıdır. Çeşitli çalışmalarda tanıya yardımcı patolojik bulgu oranı %10 civarında belirtilmiş, duyarlılığının ve negatif prediktif değerinin düşük olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle birçok çalışma, gereksiz istemlerin sayısını azaltmayı ve karın grafilerinin yalnızca belirli endikasyonlar için istenmesini önermektedir. Bunlar; bağırsak obstrüksiyonları, ileus, gastrointestinal perforasyon, yabancı cisim yutulması gibi klinik endikasyonlardır. Gastrointestinal Perforasyon Genel olarak grafilerin gastrointestinal perforasyonlardaki duyarlılığı %50-90 oranında değişmektedir. Doğru radyografik teknik kullanarak ve klinisyenin deneyimiyle ayakta veya sol yan dekübit batın grafisinde 1 mL kadar az miktarda serbest gazın saptanması mümkün olabilse de son yıllarda BT'nin perforasyonun değerlendirilmesinde önemi artmıştır. Perforasyon şüphesinde ayakta akciğer/batın veya sol lateral dekübit grafileri ilk basamak tetkik olarak kullanılabilir. Perforasyonlar iskemik (obstrüksiyon, nekroz),

Acilci.Net Podcast
Tetik Parmak

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Aug 2, 2023 9:58


Tetik parmak veya literatürde geçen bir diğer isim olan tenosinovit stenosing  parmakların (özellikle de başparmağın) herhangi bir hareket esnasında kasılması veya kilitlenmesi olarak tanımlanmaktadır. Tetik parmak hastalığında kilitlenen parmağın eski haline dönmesi oldukça zordur. Kimi zaman acil servislerimize gelen vakalarda bizleri de içinden çıkılmaz bir duruma sokabilmektedir. Parmağın eski haline dönme süreci oldukça ağrılı geçmekte olup tedavi süreci dikkatli bir şekilde yürütülmelidir. Tüm bu sebepler nedeniyle ülkemizin yoğun acil servisleri de düşünüldüğünde özellikle el travmasıyla başvuran hastalarımızda tetik parmak tanısı ayırıcı tanılarımızda mutlaka olmalı ve tanı konulan hastalara doğru tedaviye ulaşmaları açısından gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır. Giriş Tetik parmak, etyolojisi kesin olarak bilinmemekle birlikte genellikle fleksör tendonda ve tendon kılıfında inflamasyon ve hipertrofi suçlanmaktadır.  A1 pulley seviyesinde gerçekleşen bu travmadaki mekanizma nedeniyle daralma gerçekleşir ve etkilenen parmakta takılma ve fonksiyon kaybı ortaya çıkabilmektedir. Genellikle hastane başvuruları parmakta fleksiyon ve ekstansyon sırasında ağrı ve rahatsızlık hissi nedeniyle olmaktadır. Tedavi edilmediği takdirde bu tabloya parmaklarda kilitlenme şikayeti de  eklenebilmektedir. Tetik parmak mekanizması Pulley ve fonksiyonları Pulley nodülleri, fleksör tendon kılıflarının kalınlaşması sonucu oluşan ve bazı eklem fonksiyonlarını yerine getiren yapılardır. Bunlar başlıca fleksiyon ve eklemlerin stabilizasyonunun korunması olarak bilinmektedir. Pulley nodüllerinde görülen hasar böylelikle parmakların motor fonksiyonlarını etkileyebilmektedir​1​.  Parmaklarda A1-A5 olarak isimlendirilen beş adet fleksör tendon pulleyi vardır ve halka (annular) şeklindeki bağ pulleyleri (A) ve çapraz pulleyler (C) yani fleksör tendon pulleylerinden oluşur. Ancak başparmağın sadece A1 ve A2 olarak tanımlanan iki pulley nodülü mevcuttur​2​. Tetik parmak pulley yapıları A:Annular C:Cruciate Etyoloji Prevalansın genel populasyonda %3 olduğu bilinen tetik parmak aynı zamanda el cerrahisi kliniklerine başvuru nedenleri arasında ise 4. sırada yer aldığı tahmin edilmektedir. Ancak acil servislere başvuruyla alakalı literatürde herhangi bir çalışmaya rastlanılmamş olup sık olmadığı düşünülmektedir. Orta yaşlı kadınlarda ve predispozan bir faktör varlığında tetik parmak hastalığı daha sık görülmektedir​1​. Diabetes mellitus, kollajen doku hastalıkları, hipotirodizm, de quervain hastalığı, karpal tünel sendromu, renal patolojiler, romatoid artrit ve gut   hastalıklarıyla tetik parmak gelişmesi arasında yapılan çalışmalarda anlamlı ilişkiler de bulunmuştur. Bunların haricinde çiftçiler, müzisyenler, sanayi çalışanları ve sporcularda (voleybol, basketbol ve futbol) tetik parmak hastalığı yaygındır​3​.  Tanı Tanı semptomların anamnezde öğrenilmesi ve fizik muayene ile konulmaktadır. Fizik muayenede parmaklarda hareket esnasında görülen takılmalar ve nodüllerde belirginleşme önemli bulgulardır. Tetik parmak hastalığının teşhisi için görüntüleme yöntemleri genellikle gerekmemektedir. Direkt grafi sadece ayırıcı tanı amaçlı ve fraktür şüphesi olması durumunda kullanılır. İnflame olan pulley nodüllerinin etyolojide önemli olduğu bilinmekte olup ultrasonogorafiyle inflamasyon ve nodül düzensizliğinin değerlendirildiği çalışmalar ve klinik yaklaşımlar da mevcuttur​4​.   Tanı konulması sonrası tetik parmak tespit edilen hastalarda evreleme tedavi ve takip açısından oldukça önemlidir. Literatür değerlendirilmesi sonucunda klinik pratikte daha kullanışlı olan Quinnel sınıflandırılması sıklıkla kullanılmaktadır. Bu sınıflandırılmaya göre tetik parmak 4 evrede incelemektedir: Evre 1'de parmak hareketlerindeki akıcılık kaybolur. Evre 2'de parmaktaki kilitlenme yardımsız açılabiliyorken, evre 3'te kilitlenme ancak diğer elin yardımıyla açılabilir. Evre 4'te ise fleksiyon kontraktürü ortaya çıkar​5​. 

Acı, tatlı, mayhoş
"Bizim" börek

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Jul 14, 2023 3:01


Mağrip ülkelerinin yani Fas, Tunus, Cezayir mutfaklarının böreği “brik” kolay ama özen isteyen bir tarif. Kelime olarak bizim börek sözcüğünden gelme. Genellikle içine bir çiğ yumurta konuyor. Maharet o yumurtayı patlatmadan “brik” yapmakta, öyle ki yumurtanın akı tam pişecek, sarısı ise akışkan kalacak. Katlama biçimi de ülkeden ülkeye değişebiliyor. Örneğin Tunus'ta brik üçgen katlanıyor. Cezayir'de ise tıpkı paçanga gibi dikdörtgen veya kare bohça şeklinde katlanıyor. Harcı ise genellikle top balığı konservesi oluyor. Ton balığı üçgen veya kare biçimde ortası çukur kalacak şekilde hamura yerleştiriliyor, ortadaki boşluğa yumurta kırılıyor. Elbette kıymalı harç da yapılıyor ama bol soğanlı bol maydanozlu patates kavurmalı yapmayı seviyorum.    

NTVRadyo
Acı Tatlı Mayhoş - "Bizim" börek

NTVRadyo

Play Episode Listen Later Jul 14, 2023 3:01


Mağrip ülkelerinin yani Fas, Tunus, Cezayir mutfaklarının böreği “brik” kolay ama özen isteyen bir tarif. Kelime olarak bizim börek sözcüğünden gelme. Genellikle içine bir çiğ yumurta konuyor. Maharet o yumurtayı patlatmadan “brik” yapmakta, öyle ki yumurtanın akı tam pişecek, sarısı ise akışkan kalacak. Katlama biçimi de ülkeden ülkeye değişebiliyor. Örneğin Tunus'ta brik üçgen katlanıyor. Cezayir'de ise tıpkı paçanga gibi dikdörtgen veya kare bohça şeklinde katlanıyor. Harcı ise genellikle top balığı konservesi oluyor. Ton balığı üçgen veya kare biçimde ortası çukur kalacak şekilde hamura yerleştiriliyor, ortadaki boşluğa yumurta kırılıyor. Elbette kıymalı harç da yapılıyor ama bol soğanlı bol maydanozlu patates kavurmalı yapmayı seviyorum.

Acilci.Net Podcast
Kedi Tırmığı Hastalığı

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Jul 10, 2023 7:39


Kedi tırmığı hastalığı (KTH), genellikle kendi kendini sınırlayan bölgesel lenfadenopati ile karakterize bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık, çoğunlukla çocuklarda ve genç erişkinlerde kedi tırmalaması veya ısırığı sonrası gelişir. Hastalığın klinik yelpazesi, ısırık ya da tırmık yerinde gelişebilecek lenfadönapatiden, nadir de görülse ensefalit, nedeni bilinmeyen ateş, nöroretinit, granülomatöz konjonktivit, hepatosplenomegali, atipik pnömoni ve trombositopenik purpura gibi farklı klinik tablolar kadar değişebilecek genişliktedir. Mutlu bir park gezisi sırasında yeni doğmuş yavru kediyle temas sonrasında karşılaşılan tırmık ya da ısırık her ebeveynin korkulu rüyası haline gelir. Bugün sizlerle, çoğu ebeveynin kuduz hastalığına odaklandığı; ama yukarıda saydığımız kliniklere de neden olabilecek bu hastalık hakkında konuşmak istedim.İyi okumalar.. Tanım Kedi tırmığı hastalığı, bazı kaynaklarda kedi tırmığı ateşi olarak da görebilirsiniz, ( KTH ), subakut bölgesel lenfadenopati ile karakterize ateşli bir hastalıktır. Enfeksiyon ajanı Bartonella henselae'dır. Genellikle hastalık 2-4 haftalık tedavi sonrası geriler. Klinik tanımı 50 yılı aşkın süredir devam eden KTH'nin bulaşıcı bir hastalık olduğuna dair ilk ikna edici kanıt, 1983 yılında Silahlı Kuvvetler Patoloji Enstitüsü'ndeki araştırmacıların  Warthin-Starry boyası kullanarak lenf düğümünde küçük, pleomorfik organizmalar görmesiyle konmuştur. ​1​ Epidemiyoloji ve Bulaş En yaygın görüldüğü grup çocuklar ve genç erişkinlerdir. KTH genellikle bağışıklığı baskılanmamış bireylerde görülür. En yaygın görüldüğü grup, çocuklar ve genç erişkinlerdir. Genellikle bağışıklık sistemi baskılanmamış kişilerde görülür ve ciddi bir hastalığı neden olmaz.​2​ Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa, İsrail, Avustralya ve Japonya'da yapılan epidemiyolojik çalışmalar, KTH'nın dünya çapında bir dağılımının olduğunu düşündürmektedir. Yapılan çalışmalarda, vakaların Ocak ayı, yaz sonu ve sonbahar döneminde artış gösterdiği ve mevsimsel bir dağılımın olduğu gözlenmiştir.​3​ Kedi tırmığı hastalığının vektörleri kedilerdir. Kediler, kedi piresi (Ctenocephalides felis) tarafından taşınan bakteriyi ısırıkla alarak enfekte olurlar ve sonrasında bakteremi gelişir. Bakteremiye sahip kedilerin %56'sı 1 yaşından küçüktür. Bu süreçte kedilerde herhangi bir semptom görülmez. Kediler, B. henselae bakterisi için doğal bir rezervuar görevi görürler. B. henselae, insana ısırık, tırmık veya bütünlüğü kaybolmuş derinin enfekte olmuş tükürükle teması sonrası bulaşır. Etkilenen lenf nodları bir ila iki hafta içinde büyüyerek hassas hale gelir. Kedi tırmığı hastalığı aynı zamanda kronik lenfadenopatiye de neden olabilir ve enfeksiyon, ilk enfeksiyon yerinden uzak bölgelere (göz, karaciğer, dalak ve merkezi sinir sistemi gibi organlara) yayılabilir.​4​ Klinik Çocukların yüzde 85 ila 90'ında organizmanın inoküle ettiği yerin yakınında lokalize bir lenfadönapati gözlenir. Bununla birlikte, bazı bireylerde uzak organ tutulumları da gözlenebilir. Lokalize hastalığı olan hastalar genellikle kendi kendini sınırlayan bir hastalığa sahipken, yayılmış hastalığı olanlarda hayatı tehdit eden komplikasyonlar olabilir. B. henselae enfeksiyonu, özellikle çocuklarda, nedeni bilinmeyen ateş (FUO) ve uzun süreli ateşin ilk değerlendirmesinde düşünülmelidir.​5​ Cilt Lezyonları Kedinin temas ettiği bölgede kırmızı renkte, yuvarlak, kaşıntısız, kabarık bir şişlik görülebilir. (resim-1) Bu görünüm sinek, böcek vb haşerelerin ısırıkları ile karışabilir. Dahası bulgular temastan yaklaşık 2 hafta sonra (5-50 gün arası değişebilir) gözlenebilir. Hasta 15-20 gün önceki teması hatırlayamayabileceği için anamnez sırasında mutlaka sorgulamayız. Resim-1: Kedi tırmığı hastalığı olan bir kişinin koltuk altı bölgesinde lenf bezi büyümesi ve eldeki kedi tırmığı yaraları. Lenfadenopati Hastalar genellikle kedileri ellerine aldıktan sonra göğüslerine götürdükleri için yaralanmalar en sık baş, boyun, çene,

Acı, tatlı, mayhoş
Peynir suyundan 'ricotta'

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Jun 8, 2023 3:11


Taze peynir deyince İtalyanların meşhur “ricotta” peynirini anmadan geçmek olmaz. Ricotta kelime olarak iki kere pişmiş anlamına geliyor. Genellikle eskitmeye uygun peynirlerin yapımından sonra arta kalan peynir altı suyunun tekrar kaynatılmasıyla yapılıyor. Bu yüzden yağ oranı az, oldukça hafif bir peynir. Taze yense de tuzlanmış ve kurutulmuşu da var. İslenmiş ricotta “ricotta affumicata” bunlardan biri. Sıra dışı bu peyniri ilk kez Sicilyalı arkadaşım Giuseppe sayesinde Venedik'te tatmıştım. Bizim isli Çerkez peynirine son derece benziyor. Ama artık pek de rastlamadığım taze yapılmış isli Çerkez peynirini bulmak gerek. Yeni tütsülenmiş ama henüz içi yumuşak adeta lor gibi olan Çerkez peyniri Sicilyalıların islenmiş ricotta peyniri ile adeta kardeş gibi.

NTVRadyo
Acı Tatlı Mayhoş - Peynir suyundan 'ricotta'

NTVRadyo

Play Episode Listen Later Jun 8, 2023 3:10


Taze peynir deyince İtalyanların meşhur “ricotta” peynirini anmadan geçmek olmaz. Ricotta kelime olarak iki kere pişmiş anlamına geliyor. Genellikle eskitmeye uygun peynirlerin yapımından sonra arta kalan peynir altı suyunun tekrar kaynatılmasıyla yapılıyor. Bu yüzden yağ oranı az, oldukça hafif bir peynir. Taze yense de tuzlanmış ve kurutulmuşu da var. İslenmiş ricotta “ricotta affumicata” bunlardan biri. Sıra dışı bu peyniri ilk kez Sicilyalı arkadaşım Giuseppe sayesinde Venedik'te tatmıştım. Bizim isli Çerkez peynirine son derece benziyor. Ama artık pek de rastlamadığım taze yapılmış isli Çerkez peynirini bulmak gerek. Yeni tütsülenmiş ama henüz içi yumuşak adeta lor gibi olan Çerkez peyniri Sicilyalıların islenmiş ricotta peyniri ile adeta kardeş gibi.

Acilci.Net Podcast
Sporcularda Görülen El Travmaları-Mallet Finger

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Jun 7, 2023 10:48


Herkese merhabalar. Spor travmalarına yaklaşım yazı serilerimizden bir yenisiyle daha karşınızdayım. Bu seride sizlere sporcularda sık görülen el travmalarından bahsedeceğim. İlk konu başlığı olarak  mallet finger ya da ismini daha çok çekiç parmak olarak bildiğimiz spor travmasını sizler için seçtim. Aslında hepimizin az çok aşina olduğunu düşündüğüm bu yaralanmanın inceliklerini ve önemli olduğunu düşündüğüm noktalarını güncel literatür desteğiyle gelin hep beraber gözden geçirelim. Keyifli okumalar. Okumaya vakit bulamayıp podcast üzerinden seslendirilmesini dinleyen meslektaşlarıma da keyifli dinlemeler. Giriş Çekiç parmak veya diğer ismiyle mallet finger  genellikle ekstansör avülsiyon fraktürleri için kullanılan bir terimdir. Ayrıca düşen parmak ve beyzbol parmağı olarak ta isimlendirilmesi de mevcuttur. Ancak bu terim fraktür olmadan sadece distal ekstansör tendon rüptürlerinden de kaynaklanabilir. Her ikisi de distal interfalangeal  eklemde (DİF) ekstansiyon kısıtlılığı ile sonuçlanır. Bu yaralanmaya çekiç parmak ta denilmesinin nedeni   parmak ucunun çekici andıran fleksiyon deformitesi şeklinde görülmesidir. Genellikle distal interfalangeal eklemdeki zorlu fleksiyona bağlı gelişmektedir.  Epidemiyoloji Çekiç parmak oluşum mekanizması  nedeniyle sporcularda özellikle de futbol, basketbol, beyzbol ve voleybol sporcularında daha sık görülür​1​. Çünkü bu sporların ortak özelliği top aracılığıyla gerçekleştirilmesidir. Topla gerçekleşen travma sonucu ekstansiyondaki parmağın ucuna topun sert bir şekilde çarpması en sık suçlanan neden olarak saptanmıştır​1​. Travma sonrası distal interfalangeal eklem zorlu fleksiyon pozisyonuna zorlanır ve böylece ekstansör tendonun hasar görmesine neden olur. Her parmakta görülebilmekle beraber daha çok dominant elin işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağında görülmektedir. Ayrıca bu yaralanmalar genç ve orta yaşlı erkeklerde ve ileri yaşlı kadınlarda daha sık görülmektedir​1​. Mallet Finger Yaralanması Tanımlamalar Mallet finger kemikli ve kemiksiz yaralanma olarak ikiye ayrılmaktadır. Kemikli mallet finger: Distal falanks dorsalinin ekstansör yapışma yerindeki intraartiküler avulsiyon kırığıdır. Bu kırık neticesinde DİF aktif ekstansiyon yapamaz​2​. Kemiksiz mallet finger: Hiperekstansiyon mekanizması sonrası tendonun distal falanksa yapışma yerinden kopması sonucu oluşur. DİF eklem aktif ekstansiyon yapamaz​2​. Mallet finger patolojisi ayrıca Doyle sınıflandırılmasıyla da tanımlanmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre akut mallet finger  yaralanmaları yaralanmadan sonraki dört hafta içinde ortaya çıkanlar olarak tanımlanır. Kronik mallet finger yaralanmaları ise yaralanmadan dört hafta sonra ortaya çıkanlar olarak tanımlanır. Doyle Sınıflandırılması Tip 1: Kapalı yaralanmalardır. Sadece tendon yaralanması varsa Tip 1a olarak isimlendirilir. Eşlik eden avulsiyon fraktürü de varsa Tip 1b olarak isimlendirilir​3​. Tip 2: Açık yaralanma eşlik etmesi (Laserasyon) Tip 3: Açık yaralanma ( Cilt ve tendonu içeren derin abrazyon) Tip 4: Mallet fraktürü eşlik etmesi. Bu yaralanma çocuklarda distal falanks fizis yaralanması ise Tip4a olarak adlandırılır. Erişkin yaştaki hastalarda kemik fragmanı eklem yüzeyinin %20-50 boyutları kadarıya Tip 4b ve %50'den fazlatsa Tip 4c olarak adlandırılır. Ayrıca bu yaralanmanın tam tersi mekanizmayla oluşan başka bir el travması çeşidi de mevcuttur. Mallet finger'a göre ismi çok fazla bilinmeyen bu yaralanma Jersey parmağı olarak adlandırılmaktadır. Bu yaralanma volar bölgede olup fleksör digitorum profundus tendonunun kemik kırığıyla beraber veya kırıksız olarak kopmasıyla meydana gelmektedir. Travma sonucunda DİF eklemi aktif fleksiyon yapamaz. Jersey Parmağı Anatomi DİF eklemi radial-ulnar kollateral ligamanlar, volar plak, terminal ekstansör mekanizma ve fleksör tendon tarafından stabilize edilmekte olup,  hareketleri bu yumuşak dokularla desteklenmektedir.

Acı, tatlı, mayhoş
Kimler 'kiş' yer?

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later May 18, 2023 2:41


“Quiche” ya da “kiş” tam olarak nedir? Bir nevi tuzlu turta olan “quiche” Fransız mutfağına ait bir lezzet. Kelime ilk kez 1805 yılında kayda geçmiş. Kökeninde Almanların pasta, kek ve tatlı veya tuzlu olarak yaptıkları turtalara verilen “kuchen” sözcüğü olduğu söyleniyor. Fransa'nın doğusunda Almanya veya İsviçre'ye yakın Alsace bölgesinde çok çeşidi yapılıyor. Özellikle de içinde bol jambon ve peynir olan “Quiche Lorraine” en bilineni. Genellikle sebzeli mantarlı ve az etli yapıldığı için veya içine hiç et konmadığı için erkeklere göre olmadığı, daha çok kadınlara ait bir lezzet olarak kabul edilmiş. Hatta 1982 yılında Amerikalı hiciv yazarı Bruce Feirstein “Real Men Don't Eat Quiche” yani “Erkek Adam Kiş Yemez” diye bir kitap yazmış.

NTVRadyo
Acı Tatlı Mayhoş - Kimler 'kiş' yer?

NTVRadyo

Play Episode Listen Later May 18, 2023 2:40


“Quiche” ya da “kiş” tam olarak nedir? Bir nevi tuzlu turta olan “quiche” Fransız mutfağına ait bir lezzet. Kelime ilk kez 1805 yılında kayda geçmiş. Kökeninde Almanların pasta, kek ve tatlı veya tuzlu olarak yaptıkları turtalara verilen “kuchen” sözcüğü olduğu söyleniyor. Fransa'nın doğusunda Almanya veya İsviçre'ye yakın Alsace bölgesinde çok çeşidi yapılıyor. Özellikle de içinde bol jambon ve peynir olan “Quiche Lorraine” en bilineni. Genellikle sebzeli mantarlı ve az etli yapıldığı için veya içine hiç et konmadığı için erkeklere göre olmadığı, daha çok kadınlara ait bir lezzet olarak kabul edilmiş. Hatta 1982 yılında Amerikalı hiciv yazarı Bruce Feirstein “Real Men Don't Eat Quiche” yani “Erkek Adam Kiş Yemez” diye bir kitap yazmış.

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!
Başkalarının Fikirlerini Karakterinizin Bir Parçası Haline Getiriyor Olabilir misiniz?

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!

Play Episode Listen Later May 15, 2023 6:15


İçe atım (İng: "Introjection"), kişinin başkalarının düşünce veya beklentilerini kabul edip bunları kişiliğinin bir parçası haline getirmesi durumudur. Sigmund Freud tarafından öne sürülen baş etme mekanizmalarından biridir. Ayrıca, psikolojide başka bir kavram olan yansıtmanın tersi olduğu kabul edilir.Genellikle…

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!
Çerçeveleme Etkisi: Bir Teklifin Sunuluş Biçimi Kararlarımızı Nasıl Etkiliyor?

Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!

Play Episode Listen Later May 1, 2023 12:45


Çerçeveleme etkisi (İng: "Framing Effect"), bireyin kararlarının bilginin kendisinden ziyade, bilginin sunulma şeklinden etkilendiğini ifade eden bilişsel bir ön yargıdır. Buna göre aynı bilgiler, hangi özelliklerin vurgulandığına bağlı olarak kişinin kararları üzerinde etkili olabilir. Genellikle bilgi,…

Acilci.Net Podcast
Sol dal bloğu ile başvuran hasta Lengere hastalığı olabilir mi ?

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Apr 28, 2023 6:05


Olgu 32 yaşında erkek hasta acil servise 2 dakika süren ve kendiliğinden geçen batıcı vasıflı göğüs ağrısı ile başvurdu. Bilinen hastalık ve ilaç kullanımı olmayan hastanın soygeçmişinde de özellik bulunmuyordu. Geliş vitalleri stabil olan hastanın çekilen elektrokardiyografisi (EKG) şekildeki gibidir. EKG: Sol dal bloğu Bilinen hastalık geçmişi olmayan ve EKG'sinde Sol dal bloğu saptanan hastanın yatakbaşı Ekokardiyografisinde (EKO) patoloji saptanmadı. Troponin takibine alınan hasta kardiyolojiye konsülte edildi. Tüm rutinleri normal olan, troponin ve EKG takibinde anlamlı değişiklik olmayan hasta Kardiyoloji tarafından tekrar değerlendirildi. Lenegre hastalığı düşünüldü. Hasta ileri tetkik amaçlı kardiyoloji poliklinik kontrolü önerilerek taburcu edildi. Bilinen kardiyak öyküsü olmayan genç erişkinlerde sol dal bloğunun patogenezi ve prognostik önemi hakkında çok az şey bilinmektedir. Gençlerde idiyopatik sol dal bloğu sebebinin  koroner arter hastalığı​1​, primer dilate kardiyomiyopati​2​, miyokardit veya Lenegre Hastalığı olabileceği daha önceki çalışmalarda bildirilmiştir​3,4​. Bu nedenle bilinen kardiyak hastalığı olmayan hastalarda sol dal bloğu saptandığında Lenegre hastalığı akla gelmelidir. Lenegre hastalığı Tanım Lenegre hastalığı, kalbin ileti sistemi üzerinde etkili olan genetik veya edinsel bir hastalıktır. Genellikle atrioventriküler (AV) nod ve His demeti gibi kalp iletim sistemi bölgelerinde fibrozis ve skarlaşma ile karakterizedir. Bu hastalık, AV iletiminde gecikme veya blok ile sonuçlanabilir ve EKG'de atrioventriküler iletimde bozulmuş sinyallerin görüldüğü sol dal bloğu paterni sıklıkla görülmektedir​5​. Lenegre Hastalığı, genellikle doğuştan değil, ileri yaşta ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalık, yaşlılıkla birlikte artan kalp hastalığı riskiyle birleştiğinde daha yaygın hale gelir. Lenegre Hastalığı, erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Hastalık, herhangi bir semptom göstermeyen birçok kişilerde tesadüfen tespit edilebilir. Semptomlar Lenegre hastalığının genellikle asemptomatik seyrettiği bilinmektedir. Ancak çarpıntı, baş dönmesi ve bayılma hissi, yorgunluk, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomlar gözlemlenebilir. Bu semptomlar genellikle fiziksel aktivite ile artar ve dinlenme ile azalır. Tanı Tanı, hastanın semptomları, aile öyküsü, fizik muayene bulguları ile EKG ve EKO gibi test sonuçlarına dayanmaktadır​1​. Lenegre Hastalığında kardiyak bir  anormallik olmadığı için EKO sonuçları genellikle normaldir . Ayrıca gerekli durumlarda Holter monitörizasyonu, egzersiz testi, elektrofizyolojik inceleme gibi diğer testler uygulanabilir. Bu testler, kalp ritim bozukluğunun nedenini ve ciddiyetini belirlemeye yardımcı olur. Elektrofizyolojik testler arasında elektrofizyolojik inceleme, endokardiyal elektrofizyolojik test ve taşınabilir kalp monitörleri yer alır. Bu testler, Lenegre Hastalığı'nın tanısını kesinleştirmek veya diğer ritim bozukluklarından ayırt etmek için kullanılmaktadır​6​.   Tanıda kullanılabilinecek altın standart bir tanı testi yoktur. Tüm bu testler bir arada kullanılarak hastanın durumunu değerlendirerek ve olası diğer nedenler dışlanarak, Lenegre Hastalığı tanısı kesinleştirilebilir. EKG özellikleri Lenegre Hastalığı, kalbin iletim sistemindeki bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkan bir aritmi türüdür. Bu bozukluk, His demeti veya dallarının bir kısmında iletim bloğuna neden olur. EKG değişiklikleri, Lenegre hastalığının tanısını destekleyebilir. Lenegre hastalığında sık görülen EKG değişiklikleri şunlardır​7​: İletim blokları: Sol dal bloğu veya sol anteriyor fasikül blok, inkomplet sağ dal bloğu ve  inkomplet sol dal bloğu  gibi iletim bozuklukları EKG'de görülebilir. AV blok: Lenegre hastalığı, AV iletim sistemi üzerinde de etkili olabildiği için AV bloklar da görülebilir. EKG'de AV blok, P dalgalarının QRS kompleksleri ile ilişkisinde bozulma, PR aralığının uzaması veya P dalgalarının QRS komplekslerinden tamamen ...

Acı, tatlı, mayhoş
Bandıma, banduma, bandırma

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Apr 4, 2023 3:02


Anadolu bayat ekmekle veya mevsimlik toplu hazırlanan yufka ekmekle yapılan yemekler çok yaygındır. Genellikle et yerine kümes hayvanları devreye girer. Yufka ekmek haşlanmış tavuk veya hindinin suyuna banılarak yumuşatılır, didiklenmiş et ve pilav ile yenir. Bu tür yemeklerin tam da yeme biçimini anlatan bandıma, banduma, bandırma gibi isimler verilir. Çullama ise adını çul, yani at üstüne örtülen yaygıdan alır, yemeğin üzerine battaniye gibi yufkadan bir kat örtülür. Papara sözcüğü ise daha çok sütle ıslatılan, ya da peynir içeren yemekler için kullanılıyor. Daha çok Ege bölgesi, Yunanistan ve Balkanlarda görülen paparalar genellikle sütlü oluyor.

Acı, tatlı, mayhoş
Dünyada "ekmek"

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Feb 27, 2023 2:43


İncecik yufka ekmekler çok geniş bir coğrafyada her ülkede bambaşka isimlerle karşımıza çıkıyor. Genellikle bu isimler, incelik, şekil veya yapılış tekniği ile ilgili adlandırmalar oluyor. Akdeniz etrafında dolanırsak bizim yufka ekmek Mısır'da rekak olarak anılıyor. Osmanlı Türkçesinde bu kullanım var. Yufka gibi olmak, zayıf ve ince olmak anlamında kullanılıyor. Tunus, Fas, Cezayir'e gittiğimizde ise warqa veya warak, yani varak olarak adlandırılan bir yufka var. Varak yaprak demek, yaprak gibi ince anlamında. Ancak bu yufka ekmek olarak değil onların kızartma böreklerinin yapımında kullanılıyor. Tekniği çok farklı, ıslak bir hamur geniş yuvarlak bir tavaya vuruluyor, hamurun yapıştığı kadarı pişip kendisini bırakıyor. Ayln Öney Tan'la bir tutam tarih, biraz da tarif...

Yapabilirsin Podcast
#8: Survivor's Guilt - Kendini Suçlu mu Hissediyorsun?

Yapabilirsin Podcast

Play Episode Listen Later Feb 23, 2023 22:01


Yapabilirsin Podcast ailesinin biricik üyesi, son zamanlarda ülkece zor zamanlardan geçiyoruz. 6 Şubat'ta meydana gelen deprem yüzünden pek çoğumuz kendimizi suçlu veya çaresiz hissediyor olabiliriz, ki bu hisselere sahip olmamız gayet doğal. Şu an içinde olduğumuz psikoloji durumun tanımı: Survivors guilt.

Acı, tatlı, mayhoş
Bizdeki "kırmızı yağ"

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Jan 25, 2023 3:33


Çin mutfağının önemli lezzetlendiricisi baharatlı "kırmızı yağ" aslında fikir olarak bizim de yemeklerin çorbaların üstüne gezdirdiğimiz biberli veya naneli yağ gibi. Kırmızı yağ, nam-ı diğer "Hong Yu" içine yıldız anason ve mandalina kabuğu konursa son derece hoş bir rayiha kazanıyor. Elbette Çin mutfağının ayrılmaz ikilisi taze zencefil ve sarımsak da konulabiliyor. Çin mutfağının en önemli baharat karışımlarından “5 baharat” karışımına bakalım. Genellikle et yemeklerinde kullanılan bu karışımın illa ki beş baharattan olması gerekmiyor, daha fazla da olabiliyor. Bizde de özellikle Güneydoğu mutfağında benzeri şekilde 5 türlü ya da 7 türlü karışımlar vardır. Çin karışımında mutlaka olan baharat ise yıldız anason. Osmanlı mutfağında "bâdiyâne" olarak geçen ama bugün unuttuğumuz bir lezzet. Aylin Öney Tan'dan bir tutam tarih biraz da tarif dinleyin.

HABERTURK.COM
Elma sirkesinin faydaları

HABERTURK.COM

Play Episode Listen Later Jan 13, 2023 4:31


Elma sirkesi elma suyunun fermente edilmesi ile elde edilir. Genellikle salatalarda kullanımını gördüğümüz elma sirkesi turşu yapımında da kullanılır. Her evde bulunan elma sirkesi alternatif tıbbın en çok bilinen maddesidir. Boğaz ağrısını geçirm...

Acı, tatlı, mayhoş
Waldorf salatası

Acı, tatlı, mayhoş

Play Episode Listen Later Jan 9, 2023 3:56


Yeni yıla turp gibi sağlıklı girdikten sonra bu hafta sıra çiğ sebze salatalarında, özellikle de kış sebzelerinden yapılanlarda. Çiğ sebze salatalarının Batı mutfaklarında en meşhurlarından biri kimi zaman ön yemek gibi de servis yapılan Waldorf salatası. Hikayesi oldukça ilginç. Kereviz, elma ve mayonezden yapılan salata ilk kez New York'ta açılan Waldorf otelinin açılışını kutlamak amacıyla verilen 1500 kişilik bir yemekte sunulmuş. Yaratıcısı da otelin aşçısı değil baş garsonu yani maître d'hôtel olan Oscar Tschirsky. Genellikle salatanın doğuşu1896 yılına tarihlense de Avustralyalı yemek tarihi araştırmacısı Janet Clarkson 1893 bu yemeğin gerçekleştiği tarihi veriyor. 1896 tarihi ise Tschirsky'nin yazdığı The Cookbook adlı yemek kitabının tarihi, ilk tarif de burada verilmiş… Salata zaman içinde çok değişmiş, ama ilk tarif merak ediyorsanız kayıta gidin

Acilci.Net Podcast
Acilci Gözüyle Safra Kesesi

Acilci.Net Podcast

Play Episode Listen Later Dec 23, 2022 10:07


Merhaba  Bu yazımızda kalabalık acillerde hemen her gün karşımıza çıkan patolojiler olan safra taşlarına, akut kolesistit ve kolanjite değineceğiz. Bu tablolarla ilgili gastroenteroloji, dahiliye ve genel cerrahi kliniklerinin farklı yaklaşımları olabileceğini biliyoruz. Fakat başlıktan da anlaşılacağı üzere temel hedefimiz, acil servislerde çalışan pratisyen hekimlerin veya asistanlığın ilk yıllarındaki hekimlerin ilk yaklaşımını gözden geçirmek olacak. Başlamadan, karın ağrısı ile ilgili bu yazımızı ve ilişkili diğer konular olan hepatit ve pankreatit yazılarını da okuyabilirsiniz. Nedir? Öncelikle aslında bildiğimiz tanımlarla başlayalım.  Safra taşlarının safra kesesi içinde bulunup, herhangi bir tıkanıklığa ve semptoma sebep olmadığı duruma kolesistolithiazis denir. Bu taşların safra kanallarına doğru hareket etmeleri, geçici tıkanıklıklara sebep olmaları ve safra kesesindeki basıncın artmasıyla ağrının ortaya çıkması ise biliyer kolik olarak adlandırılır. Taşlar zaman zaman safra kesesi içine veya duodenuma düşerler ve tıkanıklık açılır, semptomlar geriler. Biliyer kolikte hastanın ağrısının yaklaşık 6 saat içinde sonlanması beklenir. Bu durumda tıkanıklık, uzun süreli total bir obstrüksiyon olmadığından, hastanın staz parametreleri (ALP, GGT, Bilirubin) ve enfektif bir süreç olmadığından WBC, CRP normal olarak tespit edilir. Şikayetleri de gerileyeceğinden hastanın semptomatik tedavi sonrası elektif poliklinik kontrolü önerilerek acil servisten taburcu edilmesi uygun olur. Yani her safra taşı olan hastanın acil yatışı gerekmeyebilir. Fakat tıkanıklık devam ederse safra kesesindeki distansiyon devam eder, inflamasyon başlar ve bazı durumlarda enfeksiyon da tabloya eklenir. Safra kesesinin bu inflamatuar sürecine akut kolesistit denir.​1​ Hastalar sağ üst kadran ağrısı, bulantı kusma, ateş yüksekliği şikayetleri ile başvurabilir. Tanımından da anlaşılacağı üzere bir enfeksiyondan bahsettiğimizden lökositoz tespit edilir. Bu intraabdominal enfeksiyon, istisnalar haricinde, hastane yatışı ve iv antibiyotik tedavisi gerektirir. Akut kolesistitin komplikasyonları, perforasyon, gangrenöz kolesistit, amfizematöz kolesistit, kolesistoenterik fistül ve safra taşı ileusu olarak sayılabilir ve bu komplikasyonların varlığında acil cerrahi müdahale gerekecektir. Çok daha nadir olarak akut kolesistit safra taşı olmaksızın da ortaya çıkabilir. Genellikle immunsupresif, geçirilmiş cerrahi öyküsü olan, başka bir sebeple hastanede yatmakta olan kritik hastalarda görülen akalküloz kolesistit​2​, temel olarak safra kesesinin dolaşımının bozulması ile ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Kliniği, tetkikleri ve tedavi yaklaşımı taşlı kolesistit ile aynıdır. Altta yatan patolojilere göre prognozu, taşlı kolesistitten daha kötü seyredebilir. Safra Yolları Koledokolithiazis ise safra taşlarının koledokta olmasıdır. Primer olarak orda oluşmuş olabilirler ya da safra kesesinde oluşan taşların yer değiştirmesiyle orda bulunabilirler. Koledokolithiazis ya da striktür, tümor gibi dışardan basılarla koledok kanalının obstrüksiyonu safra yollarının enfeksiyonuna yol açar ve bu duruma da akut kolanjit denir​3​. Laboratuvar tetkiklerinde belirgin obstrüksiyon sebebiyle staz parametrelerinde yükselme ve lökositoz tespit edilir. Yine bir intraabdominal enfeksiyondan bahsettiğimiz için, tıpkı kolesistit gibi, iv antibiyotik tedavisi ve cerrahi müdahale gerekecektir. Bu enfeksiyonların doğru tedavi edilmediğinde sepsise kadar ilerleyebileceği unutulmamalıdır. Buraya kadarını hepimiz teoride biliyoruz. Peki biz acilciler için yaklaşımda neler önemli? Ne Yapmalı? Öncelikle hastaların kliniğini hatırlayalım. Sağ üst kadranda belirgin karın ağrısı tipik semptomumuz. Ağrıya, bulantı kusma da sıklıkla eşlik eder. Kolesistit ve kolanjitte tıkanıklığın uzun sürmesi sarılığa sebep olabilir ve inflamatuar süreçlerle ateş görülebilir. Hastanın muayenesinde sağ üst kadranda defans, rebound ve Murphy bulgusu (sağ üst kadranın kot al...

Turkish Stories
Ne Tür Programlardan Hoşlanıyorsunuz? / Turkish Stories A2

Turkish Stories

Play Episode Listen Later Nov 14, 2022 1:20


Özgür: Ayşe sen akşam ki belgeseli seyrettin mi? Ayşe: Evet seyrettim, belgesel gerçekten çok ilginçti. Özgür: Bence de, sen televizyon seyrediyor musun ? Ayşe: Hayır ben televizyon seyretmeyi çok sevmiyorum, haftada en fazla beş saat televizyon seyrediyorum. Özgür: Genellikle ne zaman televizyon seyrediyorsun ? Ayşe: Hafta sonları seyrediyorum. Özgür: Spor programlarını seviyor musun? Ayşe: Hayır ben spor programlarını sevmiyorum. Özgür: Ne tür programları seviyorsun? Ayşe: Daha çok belgesel, bunun dışında müzik ve güldürü programlarını seviyorum, ya sen? Özgür: Ben en çok spor programları, film ve belgeselleri seviyorum. Haber programları ve sohbet programlarını hiç sevmiyorum. Ayşe: Sen çok televizyon seyrediyor musun? Özgür: Evet maalesef ,televizyona haftada on beş saatten daha fazla vaktim gidiyor. Genellikle akşamları ve hafta sonları seyrediyorum. Ayşe: Bence daha az seyretmelisin. Özgür: Haklısın yavaş yavaş azaltacağım.

HABERTURK.COM
Karın guruldaması neden olur, nasıl geçer?

HABERTURK.COM

Play Episode Listen Later Sep 9, 2022 4:25


Karın guruldaması dışarıdan bile çoğu zaman duyulan rahatsız edici bir durumdur. Pek çok kişi karın guruldaması neden olur diye merak eder. Genellikle kalın bağırsakta gazın birikmesiyle karında guruldama oluşmaktadır. Gazın birikmesinin en önemli...

Rana Beri ile Anda Kalmak
Vücudumuzdaki Enerji Alanını İzlemek #7

Rana Beri ile Anda Kalmak

Play Episode Listen Later Apr 7, 2021 8:15


Zihnimizin yoğunluğundan uzaklaşmak ve ana gelebilmek için en önemli yöntemlerden biri de; vücudumuzun içerisindeki enerji alanını fark etmek ve takip edebilmektir. Varlığımızı, vücudumuzun içerisinde akan enerjiyi hissetmek bizi ana getirir. Şöyle bir düşünelim; vücudumuzdan ne kadar haberdarız? Vücudumuzu her zaman ne kadar hissediyoruz? Vücudumuzun ayrılmaz bir parçası olduğumuzun farkında mıyız? Genellikle yoğun zihnimiz, bizi, aklımızdan ibaretmişiz gibi hissettirir. Hal böyleyken; vücudumuzun içerisinde devamlı hareket eden, organlarımızı çalıştıran, kanımızın akışını sağlayan, bizi dengede tutan ve doğumumuzdan ölümümüze kadar hiç eksilmeden orada olan enerji alanı, bize, evrendeki yerimizi ve ana gelebilmeyi hatırlatır. 

Turkish Teacher Simge
Reading #2 (A1-A2)- Case Suffixes for Beginners

Turkish Teacher Simge

Play Episode Listen Later Mar 12, 2021 3:12


Instagram : @turkish_teacher_simgeEmail : turkishstudytime@gmail.com Hello Turkish learners! Today's episode I will be reading another text focused on Turkish case suffixes, datif, lokatif, ablatif and akuzatif. You can find the text below. If you have any question please dont hesitate to DM me.  İyi dinlemeler!Sevgili Türkçe öğrenenler! Bu bölümde size A1 Ad Durum Ekleri konusunda bir metin okuyorum. İyi dinlemeler. Metin - TextMerhaba ben Ece. İzmir'de oturuyorum. On yedi yaşındayım. Liseye gidiyorum. Pazar günleri erken kalkıyorum ve önce balkonda kahve içiyorum. Sonra hemen kahvaltı yapıyorum. Kahvaltıda simit, zeytin, peynir ve domates yiyorum. Tabi ki kahvaltıda Türk çayı içiyorum. Hafta sonu kahvaltısını çok seviyorum.Sonra giyiniyorum ve annemle alışverişe gidiyoruz. Alışveriş için sokak pazarına gidiyoruz. Pazardan mevsime göre sebzeler ve meyveler alıyoruz. Eve dönüyoruz ve sebzelerle yemek pişiriyoruz. Öğleden sonra sahilde yürüyüş yapıyorum. Akşam evde film izliyorum. Ben romantik filmlerden Çok hoşlanıyorum. Genellikle gece saat onbirde uyuyorum.

Turkish Teacher Simge
Reading #1 (A1)- Case Suffixes for Beginners

Turkish Teacher Simge

Play Episode Listen Later Feb 26, 2021 2:39


Metin: Mert'in Pazar GünüMerhaba ben Mert. Ankara'da yaşıyorum. Yirmi yaşındayım. Ankara'da öğrenciyim. Hacettepe Üniversitesi'nde okuyorum. Hafta içi çok dersim var. Bu yüzden pazar günleri hep geç kalkıyorum çünkü cumartesi gecesi çok geç uyuyorum. Pazar sabahları Evde hiçbir zaman kahvaltı yapmıyorum çünkü her pazar parkta spor yapıyorum. Öğlen eve geliyorum ve salata yiyorum. Bazen odamda iki saat uyuyorum. Sonra evimi temizliyorum ve çamaşır yıkıyorum. Genellikle öğleden sonra evden çıkmıyorum. Bazen arkadaşlarım evime geliyor ve beraber maç izliyoruz. Akşam saat sekizde yemek yiyorum ve saat on birde uyuyorum.     

Çağlayan Dergisi
Yosun Hayvanciligi / 2018 Temmuz

Çağlayan Dergisi

Play Episode Listen Later Jul 12, 2018 11:21


Yosun hayvancıklarının yaklaşık 5.000 tanımlanmıştürü bulunmaktadır. Çok sayıdaolmalarına rağmen, yaşadıkları yerlerden dolayıkolay fark edilemezler. Genellikle mağaraiçleri, kaya yarıkları ve altları, bitkilerin ve denizkabuklularının üstü gibi yerlerde yaşarlar.Bunun yanında gemilerin karinalarına, iskeleayaklarına tutunarak yaşayanlar da vardır. Yosunhayvancıkları lofoforlu hayvanlardır. Lofoforağzın çevresini kuşatan, silli dokunaçlartaşıyan yapılardır. Koloni sert bir dış iskeletlekuşatılmıştır. Bu iskelet delikli bir yapıda yaratıldığından,hayvanlar deliklerden lofoforlarınıdışarı uzatarak kolaylıkla beslenirler

Çağlayan Dergisi
Postacı Molekül Nitrik Oksit - Nisan 2018

Çağlayan Dergisi

Play Episode Listen Later Apr 9, 2018 10:16


Harikulade sistemlerle donatılmış olan vücudumuzun temel taşları hücrelerdir. Bir insanda bulunan yaklaşık 100 trilyon hücre, sebepler dünyasında canlılıklarını sürdürebilmek için sürekli gıda ve oksijene ihtiyaç duyar. Bütün hücrelere ihtiyaçları kan yoluyla ulaştırılır. Yaklaşık olarak beş litre olan kanımız, ortalama 13 km uzunluğundaki damarlarda hareket ederek en ücra köşelerdeki hücrelere kadar ulaşır. Damarlarımız farklı kalınlıktadır; çapı yaklaşık 2 cm olan aorttan, 1 cm2'lik alana 1 metresi sığacak kadar ince olan kılcal damarlara kadar değişik çapta damarlarımız mevcuttur.Genellikle sadece alyuvar ve akyuvarlardan meydana geldiği bilinen kanda; gıda maddeleri ve kan hücrelerinin yanı sıra çeşitli proteinler, ürik asit, kreatinin, aminoasit, glikoz, yağlar ve kolesterol vardır. Ayrıca çeşitli tuzlar, su, karbondioksit, sodyum (Na+), klor (Cl–), kalsiyum (Ca+2), demir (Fe+2), fosfat (PO4)-3, sülfat (SO4)-2 ve magnezyum (Mg+2) elektrolitleri gibi onlarca molekül ve iyon da vardır. Her bir maddenin mikro değerdeki eksikliği veya fazlalığı, çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir.