Salus Rei Publicae

O tematach rozmaitych garść uwag końcowych. Bibliografia:1. A. Bocheński, "Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie", Warszawa 1947;2. S. Cat-Mackiewicz, "Stanisław August", Kraków 2009 (rozdział 10: "Rejtan i Poniatowski");3. R. Dmowski, "Myśli nowoczesnego Polaka", cbnm.pl4. W. Jurasz, "Wojny (chyba) nie będzie" - wywiad M. Sutowskiego w krytykapolityczna.pl, 2016;5. J. Kitowicz, "Pamiętniki czyli Historia polska", Warszawa 1971 (rozdział: "O gatunku politycznym Polaków");6. T. Korzon, "Zamknięcie dziejów wewnętrznych Polski za Stanisława Augusta", Lwów 1899;7. U. Kosińska, "Jak Polska utraciła w XVIII w. suwerenność i jak zmarnowano szanse jej odzyskania" - wykład z cyklu "Czy mogła się uratować? Rzeczpospolita w XVIII wieku", Warszawa 2017, youtube.com;8. W. Modzelewski, "Modzelewski: Partia pruska", konserwatyzm.pl, 2020;9. M. Piątkowski, "Europejski lider wzrostu. Polska droga od ekonomicznych peryferii do gospodarki sukcesu", Warszawa 2019 (rozdziały 1-2);10. Platon, "Obrona Sokratesa"; wikisource11. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja", Warszawa 1966 (rozdział 3.1., "Zbyt silny koń");12. M.H. Serejski, "Europa a rozbiory Polski", Kraków 1969;13. W. Smoleński, "Stanowisko Waleryana Kalinki w historiografii Polskiéj", Warszawa 1887;14. W. Smoleński, "Szkoły historyczne w Polsce. (Główne kierunki poglądów na przeszłość)", Warszawa 1898;15. J. Sowa, "Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesnością", Kraków 2011 (rozdziały 2-5).16. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów

O tym, co w sumie mogłoby pójść inaczej.Bibliografia:1. B. Chmielowski, "Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej scjencji pełna, na różne tytuły jak na classes podzielona, mądrym dla memoryału, idiotom dla nauki, politykom dla praktyki, melancholikom dla rozrywki erygowana [...]", (rozdział 29: "O Polskim królestwie"), dostęp: https://literat.ug.edu.pl/ateny/index.htm;2. A. Chwalba, "Co by było, gdyby nie doszło do rozbiorów w 1772, 1792, 1795" [w:] "Gdyby... Całkiem inna historia Polski", Warszawa 2008;3. A. Chwalba, W. Harpula, "Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski", Kraków 2019 (rozdział 7: "Nie ma Konstytucji 3 maja. Nie ma rozbiorów");4. A.J. Czartoryski, "Żywot Juliana Ursyna Niemcewicza", Poznań 1860 (rozdział 4: "Błędy polityczne Sejmu Wielkiego [...]");5. M. Heller, "Historia Imperium Rosyjskiego", Warszawa 2000 (rozdziały 7.3-8.1; 9.4-9.5);6. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały: 2.2.42; 2.4.70, 3.1.84, 4.1.118-119);7. R. Krasowski, "O demokracji w Polsce", Warszawa 2019 (rozdział 6.2.: "Czy znamy prawdziwe plany premiera?");8. M. Woźnicki, "Reformy ceł i podatków w Rzeczypospolitej w latach 1764–1766", Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Nr 69/2014;9. K. Zbyszewski, "Zgoda będzie zgubą", Wiadomości, 25.05.1952, dostęp: http://retropress.pl/wiadomosci/zgoda-bedzie-zguba/;10. [wikiquote]: "Otto von Bismarck"

O "Finis Poloniae".Bibliografia (bez podziału na części):1. M. Brandys, "Generał Arbuz", Warszawa 1988 (rozdział 1, "Od autorytetu do autorytetu");2. W. Kępka-Mariański, "Insurekcja Warszawska 1794", Warszawa 2012;3. A. Zahorski, "Powstanie kościuszkowskie 1794" [w:] "Trzy powstania narodowe", Warszawa 1994;4. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (dodatek, "Trzeci rozbiór Polski");5. J. Łojek, "Wokół sporów i polemik", Lublin 1991 (rozdział 6, "Cienie w portrecie bohatera");6. W. Mikuła, "Maciejowice 1794", Warszawa 1991;7. J. Skowronek, "Książę Józef Poniatowski", Wrocław 1984 (rozdział 4, "Honor żołnierski, brabanckie zapusty i narodowa insurekcja");8. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdziały 12-13);9. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rozdziały 31-33);10. B. Szyndler, "Racławice 1794", Warszawa 2009;11. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 72-90);12. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986 (rozdział 5, "O wolność, całość, niepodległość");13. wiki: "Batavian Republic", "Battle of Fleurs (1794)", "Battle of Mouscron", "Battle of Tourcoing", "Campaigns of 1794 in the French Revolutionary Wars", "Campaigns of 1795 in the French Revolutionary Wars", "Flandres campaign", "Insurekcja kościuszkowska", "Peace of Basel", "War of the First Coalition".

O tym, jak się przyjął uniwersał połaniecki, o bitwie pod Szczekocinami i o déjà vu Fryderyka Wilhelma II. Bibliografia (bez podziału na części):1. M. Brandys, "Generał Arbuz", Warszawa 1988 (rozdział 1, "Od autorytetu do autorytetu");2. W. Kępka-Mariański, "Insurekcja Warszawska 1794", Warszawa 2012;3. A. Zahorski, "Powstanie kościuszkowskie 1794" [w:] "Trzy powstania narodowe", Warszawa 1994;4. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (dodatek, "Trzeci rozbiór Polski");5. J. Łojek, "Wokół sporów i polemik", Lublin 1991 (rozdział 6, "Cienie w portrecie bohatera");6. W. Mikuła, "Maciejowice 1794", Warszawa 1991;7. J. Skowronek, "Książę Józef Poniatowski", Wrocław 1984 (rozdział 4, "Honor żołnierski, brabanckie zapusty i narodowa insurekcja");8. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdziały 12-13);9. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rozdziały 31-33);10. B. Szyndler, "Racławice 1794", Warszawa 2009;11. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 72-90);12. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986 (rozdział 5, "O wolność, całość, niepodległość");13. wiki: "Batavian Republic", "Battle of Fleurs (1794)", "Battle of Mouscron", "Battle of Tourcoing", "Campaigns of 1794 in the French Revolutionary Wars", "Campaigns of 1795 in the French Revolutionary Wars", "Flandres campaign", "Insurekcja kościuszkowska", "Peace of Basel", "War of the First Coalition".

O tym, czy Kościuszko wywołał powstanie kościuszkowskie i jak się w ogóle zapatrywał na taki koncept, o bitwie pod Racławicami i o dwóch insurekcjach w dwóch stolicach. Bibliografia (bez podziału na części):1. M. Brandys, "Generał Arbuz", Warszawa 1988 (rozdział 1, "Od autorytetu do autorytetu");2. W. Kępka-Mariański, "Insurekcja Warszawska 1794", Warszawa 2012;3. A. Zahorski, "Powstanie kościuszkowskie 1794" [w:] "Trzy powstania narodowe", Warszawa 1994;4. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (dodatek, "Trzeci rozbiór Polski");5. J. Łojek, "Wokół sporów i polemik", Lublin 1991 (rozdział 6, "Cienie w portrecie bohatera");6. W. Mikuła, "Maciejowice 1794", Warszawa 1991;7. J. Skowronek, "Książę Józef Poniatowski", Wrocław 1984 (rozdział 4, "Honor żołnierski, brabanckie zapusty i narodowa insurekcja");8. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdziały 12-13);9. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rozdziały 31-33);10. B. Szyndler, "Racławice 1794", Warszawa 2009;11. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 72-90);12. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986 (rozdział 5, "O wolność, całość, niepodległość");13. wiki: "Batavian Republic", "Battle of Fleurs (1794)", "Battle of Mouscron", "Battle of Tourcoing", "Campaigns of 1794 in the French Revolutionary Wars", "Campaigns of 1795 in the French Revolutionary Wars", "Flandres campaign", "Insurekcja kościuszkowska", "Peace of Basel", "War of the First Coalition".

O tym, jak skonfederowany naród zjechał się dopełniać rozbiorowych formalności i jak się od tychże formalności wszelkimi sposobami próbował wykręcać.Bibliografia:1. Ł. Kądziela, "Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793", Warszawa 1993 (rozdziały 1-3);2. Ł. Kądziela, "Od konstytucji do insurekcji. Studia nad dziejami Rzeczypospolitej w latach 1791-1794", Warszawa 2011 (rozdział 3: "Targowica i Grodno");3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 20: "Sejm grodzieński i dopełnienie drugiego rozbioru Polski");4. J.J. Sieviers, "Jak doprowadziłem do drugiego rozbioru Polski", Warszawa 1992;5. Z. Zielińska, "Geneza i treść aktu abdykacji Stanisława Augusta", "Studia Źródłoznawcze. Commentationes" 51/2013;6. "Sejm w Grodnie zatwierdził drugi rozbiór Polski", polskieradio.pl.

O tym, jak Piotr Tepper nie dostał w Berlinie kredytu.Bibliografia:1. M. Bąk, "Upadek banków warszawskich w 1793 roku", "Mówią Wieki" 11/2019;2. T. Fleming, "Wall Street's First Collapse", "American Heritage", 6/2008;3. R. G. Hawtrey, "The Collapse of the French Assignats", "The Economic Journal" 28/1918;4. Ł. Kądziela, "Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792–1793", Warszawa 1993 (rozdziały: 2.5., 3.4, 3.13);5. W. Kornatowski, "Kryzys bankowy w Polsce 1793 roku. Upadłość Teppera, Szulca, Kabryta, Prota Potockiego, Łyszkiewicza i Heyzlera", Warszawa 1937 (rozdziały 2 i 3);6. R. Kowalczyk, "Tsunami finansowe XVIII wieku: Francja, Holandia, Prusy, Rzeczpospolita", "Україна та Польща: минуле, сьогодення, перспективи", 1/2012;7. A. Jezierski, "Historia gospodarcza Polski", (rozdział 3.5.3.: "Kredyt");8. W. Morawski, "Od Piotra Skargi do Andrzeja Kapostasa", „Mówią Wieki”, 12/2013;9. wiki: "Assignat" [en]; "Jiaochao" [en]; "Kryzys bankowy w Polsce w 1793" [pl]; "Panic of 1792" [en]; "Panika roku 1792" [pl].

O ostatnim wielkim przedsięwzięciu Gustawa III oraz o niemniej wielkich projektach paryskiej żyrondy i polskich emigrantów.Bibliografia:1. Z. Anusik, M. Karkocha, "Zamach na życie króla Szwecji Gustawa III w świetle polskojęzycznej prasy warszawskiej z 1792 roku", Przegląd Nauk Historycznych 2/2019;2. W. Kępka-Mariański, "Insurekcja Warszawska 1794", Warszawa 2012 (rozdział 1: "Rzeczpospolita i jej stolica po klęsce w wojnie 1792 r.";3. R. H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 19: "Stosunek Anglii i Francji do rozbioru Polski");4. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę Chłopów", Warszawa 2011 (rozdział 11: "Arystokraci zdrajcy");5. B. Szyndler, "Racławice 1794", Warszawa 2009 (rozdziały 4 i 5);6. wiki [en]: "Battle of Neerwinden (1793)"; "Campaigns of 1792 in the French Revolutionary Wars"; "Campaigns of 1793 in the French Revolutionary Wars"; "Charles François Dumouriez"; "Flanders campaign"; "French expedition to Sardinia"; "Gustav III"; "Timeline of the French Revolution"; "War of the First Coalition".

O dwóch inwazjach wojskowych Fryderyka Wilhelma.Bibliografia1. B. Borucki, "Valmy 1792", Warszawa 1990 (rozdziały 1-20);2. V.I. Lenin, "Advice of an Onlooker", Lenin Internet Archive;3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały: 11.4-11.5; 12.4-12.5; 13-18);4. J. Łojek, "Dzieje zdrajcy", Katowice 1988 (rozdziały 7-11);5. W. Smoleński, "Kondfederacya Targowicka", Kraków 1903 (rozdziały 8-13) 6. wiki [en]: "Brunswick Manifesto"; "Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord"; "Cordeliers"; "Demonstration of 20 June 1792"; "Insurrection of 10 August 1792"; "La patrie en danger"; "Louis Philippe II, Duke of Orleans"; "Marie Thérèse Louise of Savoy, Princesse de Lamballe"; "National Convention"; "Paris Commune (1789-1795)"; "September Massacres"; "Square du Temple"; "Timeline of the French Revolution"; "The Fifteen Decisive Battles of the World"; "Trial of Louis XVI".

O tym, co wyszło z sojuszu pruskiego, o pomyśle wymigania się rozbiorów ofertą następstwa tronu dla Konstantego i o perspektywach dalszego oporu.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze Polsko-Pruskie", Lwów 1918 (rozdział 4: "Zerwanie");2. A. Bocheński, "Dzieje głupoty w Polsce", Warszawa 1947 (rozdział 16: "Tokarz");3. J. David Singer, "The level-of-analysis problem in international relations", World Politics 14/19614. P. Derdej, "Zieleńce - Mir - Dubienka 1792", Warszawa 2008 (rozdziały 6, 8 i 9);5. R.H. Lord "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały: 10.4, 11.2, 11.3, 12.3-12.5);6. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdział 3: "Obrona i obalenie dzieła 3 maja");7. S. Cat-Mackiewicz, "Stanisław August", Kraków 2009 (rozdział 16: "Od Konstytucji 3 Maja do Targowicy");8. E. Rostworowski, "Maj 1791-Maj 1792. Rok monarchii konstytucyjnej", Warszawa 1985;9. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja", Toruń 1966 (rozdział 4.4. "Raczej piórem niż orężem);10. W. Smoleński, "Konfederacya targowicka", Kraków 1903 (rozdziały: 5-7);11. A. Wolański, "Wojna polsko-rosyjska 1792 roku", Oświęcim 2019 (rozdziały 6.3-6.7; 6.10-6.15; 6.17-6.19);12. "Kiedy wybuchnie wojna... Studium kryzysu 1938 roku" Debata wokół książki Piotra M. Majewskiego; ohistorie.eu 9.08.2020; https://www.youtube.com/watch?v=jGuO57eoglg13. [wiki]: Hamilcar Barca [en]; Level of analysis [en]; Stab-in-the-back myth [en] Zakhar Chernyshev [en].

O tym, jak naród dawał odpór najeźdźcy. Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Książę Józef Poniatowski", Warszawa 1974 (rozdział 2.2., "Kampania ukrainna - Odwrót - Raport z Lubaru - Bitwa pod Zieleńcami");2. P. Derdej, "Zieleńce - Mir - Dubienka 1792", Warszawa 2008 (rozdziały 5 i 6);3. J. Kitowicz, "Pamiętniki czyli Historia polska", Warszawa 1971 (rozdział 2.42. "O wojnie z Moskwą 1792");4. W. Smoleński, "Konfederacya Targowicka", Kraków 1903 (rozdziały 3-6);5. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdział 11 "Arystokraci zdrajcy");6. A. Wolański, "Wojna polsko-rosyjska 1792 roku", Oświęcim 2019 (rozdziały 1.1.-1.5. i 2.1.-2.6.);7. Z. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 199 (rozdziały: 63 i 68);8. [wiki]: "Bitwa pod Dubienką"[pl, be, en, eo, fr, ru, uk] ; "Bitwa pod Zieleńcami" [pl, ar, be, en, eo; fr, id, it, ru, uk].

O tym, jak trzymiesięczny europejski pokój dobiegł końca i jak dwaj niedoszli polscy monarchowie zbierali wojska nad granicami. Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze Polsko-Pruskie", Lwów 1918 (rozdział 4: "Zerwanie");2. P. Chastain Howe, "Foreign Policy and the French Revolution: Charles‐François Dumouriez, Pierre LeBrun, and the Belgian Plan, 1789–1793", Nowy Jork 2008 (rozdziały 4-5);3. P. Derdej, "Zieleńce-Mir-Dubienka 1792", Warszawa 2008 (rozdziały: 1, 3, 4);4. W. Doyle, "The Oxford History of the French Revolution", Nowy Jork 2018 (rozdziały 8-9);5. F. Ch. Montague i A. W. Holland, "French Revolution, The" w: Encyclopædia Britannica, 1911;6. R.H. Lord "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały: 10.4, 11.3, 11.5-12.2);7. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdziały 2.8-3.1");8. J.B. O'Brien, "The Life and Character of Maximilian Robespierre", Londyn 1873 (rozdział 15);9. W. Smoleński, "Konfederacya targowicka", Kraków 1903 (rozdział 2: "Przygotowania inwazyi i obrony");10. W. Smoleński, "Ostatni rok Sejmu Wielkiego", Poznań 2006 (rozdziały 11-15); 11. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rodział 13 "Przygotowania obronne");12. A. Wolański, "Wojna Polsko-Rosyjska 1792 roku", Oświęcim 2019 (wstęp, rodziały 1.1.1-1.1.6, 2.1.") ;13. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 60, 61, 63);14. wiki (en): "Assignat", "Battle of Marquain (1792)" , "Battle of Quiévrain (1792)" "Belgian Legion (1792)", "Campaigns of the 1792 in the French Revolutionary Wars", "Charles Francois Dumouriez"; "Committee of United Belgians and Liégeois", "Declaration of the Rights of Woman and of the Female Citizen", "Feuillant (political group)", "French Revolution, "French Revolutionary Wars", "Girondins", "Jan Frans Vonck", "Louis XVI and the Legislative Assembly", "Maximilien Robespierre", "La Marseillaise", "National Legislative Assembly, France", "Olympe de Gouges", "Self-denying Ordinance (French Revolution)", "Symbolism in the French Revolution", "Timeline of the French Revolution".

O tym, jak klucznik pojął mistrza, ręką zakrył lica. I o przetasowaniach na dworze petersburskim.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze Polsko-Pruskie", Lwów 1918 (rozdział 4: "Zerwanie");2. J. Holland Roose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdziały 26 i 27);3. R.H. Lord "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały: 11.1, 11.2, 11.6);4. J. Łojek, "Dzieje zdrajcy", Katowice 1988 (rozdział 2: "Sprawa Gertrudy");5. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdział 2: "Zagrożenie dzieła 3 maja");6. S. Cat-Mackiewicz, "Stanisław August", Kraków 2009 (rozdział 16: "Od Konstytucji 3 Maja do Targowicy");7. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę Książąt", Warszawa 2006 (rozdziały 32 i 33);8. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Toruń 1966 r. (rozdział 4.3. "Ostatni rokosz");9. W. Smoleński, "Konfederacya targowicka", Kraków 1903 (rozdział 1: "Twórcy konfederacji");10. W. Smoleński, "Ostatni rok Sejmu Wielkiego", Poznań 2006 (rozdziały 3, 6, 7, 10, 14); 11. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział 57: "Droga do Targowicy");12. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczpospolitej", Warszawa 1986 (rozdział 4: "O rokoszu pod Targowicą rzecz krótka").

O tym, jak niezwykle potrafią się ułożyć losy jednostek, na przykładzie p. Zofii Glavani (za biografią pióra J. Łojka).Bibliografia:1. J. Łojek, "Dzieje pięknej Bitynki", Szczecin 1988 (rozdziały 1-3);2. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 31: "Piękna Bitynka");3. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdział 10: "Pierwsza konstytucja w Europie i polska rewolucja").

O tym, jak naród świętował konstytucyę i jak dochodził do konkluzji, że przydałyby się jeszcze ze dwie.Bibliografia:1. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, "Historia ustroju i prawa polskiego", Warszawa 2001 (rozdział 7.8.B "Ustrój polityczny");2. B. Leśnodorski, "Ojczyznę moją wszelkimi sposobami ratować" [w:] "Konstytucja 3 Maja 1791", Warszawa 1981;3. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdziały 2.1. i 2.3);4. J. Malec, "Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów – w 220 rocznicę uchwalenia", Studia Iuridica Toruniensia, t. X / 2011;5. E. Rostworowski, "Maj 1791-Maj 1792. Rok monarchii konstytucyjnej", Warszawa 1985;6. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Warszawa 1966 (rozdział 4.2. "Polonez Trzeciego Maja");7. W. Smoleński, "Ostatni rok sejmu wielkiego", Poznań 2006 (rozdziały 1-5 i 9);8. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rozdziały 11 i 12);9. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 49-51);10. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej", Warszawa 1986 (rozdział 3: "Sejm Czteroletni");11. wiki: "Jakobini" [pl]; "Polski Fiat 125p" [pl]; "Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów" [pl];12. wikisource: "Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów".

O tym, jak cesarz pan balansował pomiędzy dwiema rewolucjami.Bibliografia:1. Z. Anusik, "Gustaw III w obozie kontrrewolucji. Stanowisko dworu sztokholmskiego wobec sytuacji we Francji po nieudanej ucieczce Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r.", Przegląd Nauk Historycznych nr 1(3)/2003;2. Sz. Askenazy, "Przymierze Polsko-Pruskie", Warszawa 1918 (rozdział 4 "Zerwanie);3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały 9 i 10);4. A. Krajewski, "Pociąg do Eurazji, który przerósł apetyt carskiego imperium", DGP 26.07.2019;5. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", Lublin 1986 (rozdział 2.4.: "Dwór austriacki wobec Polski po 3 maja 1791 roku");6. E. Rostworowski, "Maj 1791 - Maj 1792. Rok monarchii konstytucyjnej", Warszawa 1985;7. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdział 10: "Pierwsza konstytucja w Europie i polska rewolucja");8. wiki: "Champ de Mars massacre" [en]; "Day of Daggers" [en]; "Declaration of Pillnitz" [en]; "Flight to Varennes" [en]; "Louis XVI of France" [en]; "Padua Circular" [en]; "Timeline of the French Revolution" [en].

O tym, co to była i skąd się wzięła masoneria oraz o jej roli w opisywanych wydarzeniach.Bibliografia:1. A. Doboszyński, "Konstytucja 3 maja a masoneria", „Prosto z Mostu” nr 31(252)/1939, 30.07.1939 r.2. L. Hass, "Sekta farmazonii Warszawskiej. Pierwsze stulecie wolnomularstwa w Warszawie (1721-1821)", Warszawa 1980 (rozdziały 1-4);3. S. Mackiewicz, "Stanisław August", Kraków 2009 (rozdział 3: "Mopsice"); 4. S. Małachowski-Łempicki, "Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738 - 1821", Kraków 1929;5. A. Rybak, "Wybitnie polskie nazwisko", "Rzeczpospolita", 11.04.2009;6. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział 9: "Budowla Salomonowa, czyli bujda salonowa");7. "Konstytucja Andersona", wolnomularstwo.pl8. wiki: "Freemasonry" [en]; "Iluminaci bawarscy" [pl]; "Illuminati" [en]; "Siemion Woroncow" [en]; "Wolnomularstwo" [pl]; "Zakon iluminatów" [en];9. odmęty internetu, w tym:9a. "Jeszcze o Konstytucji 3 maja – 3 maja święto masonów", forumemjot.wordpress.com9b. G. Braun, "3 maja – nieodrobiona lekcja", pch24.pl9c. J. Korwin-Mikke, "Kilka poważnych słów o konstytucji 3 maja", youtube.com9d. J. Korwin-Mikke, "Lewa masoneria", korwin-mikke.pl9e. S. Krajski, "Konstytucja 3 maja to efekt wpływów masonerii w Polsce", youtube.com

O tym, czy konstytucja trzeciego maja była legalna, czy faktycznie była pierwszą nowożytną europejską konstytucją i na czym właściwie polegała opieka prawa i rządu nad polskim ludem.Bibliografia:1. J. Bardach i in., "Historia ustroju i prawa polskiego", Warszawa 2001 (rozdziały 7.4-7.7);2. M. Brandys, "Nieznany książę Poniatowski", Warszawa 1960 (rozdział 11: "Awantura na sejmie");3. L. Green, "Legal Positivism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (2018);4. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Warszawa 1991 (rozdziały 5.5.170, 6.1.173 i 6.2);5. J. Łojek, "Konstytucja 3 maja 1791", Lublin 1981 (rozdział 4, "Treść Ustawy Rządowej 3 maja 1971");6. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdział 10: "Pierwsza konstytucja w Europie i polska rewolucja");7. R. Sidorski, "Pierwsze konstytucje europejskie", histmag.org (2011);8. W. Smoleński, "Ostatni rok sejmu wielkiego", Poznań 2006 (rozdział 4, "Podczas limity");9. S. Starzyński, "O niezmienialności ustaw w Polsce dawnej a dzisiejszej", Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 8/1928;10. B. Szyndler, "Czy sejm czteroletni uchwalił konstytucję 3 maja?", Warszawa 201011. Ustawa rządowa czyli Konstytucya 3 maja 1791 [wikisource];12. Volumina Legum. Tom VII/Articuli pactorum Conventorum [wikisource];13. Volumina Legum. Tom VII/Prawa kardynalne [wikisource];14. wiki: "Constitution" [en]; "Constitution of Pylyp Orlyk" [en]; "Constitutionalism" [en]; "Corsican Constitution" [en]; "Great Law of Peace" [en]; "Instrument of Government" [en]; "Instrument of Government" (1772) [en]; "Solonian Constitution" [en].

O tym, jak naród zakrzyknął "vivat trzeci maj!", o Rejtanie 2.0 i o problemach rodzinnych marszałka Sapiehy.Bibliografia:1. P. Borecki, "Historia pewnej świątyni - historią pewnych idei", Ars Regia 12/19. 2. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Warszawa 1991 (rozdział 6.2. "Zamach stanu");3. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Warszawa 1966 (rozdział 4.1. "Ustawa Rządowa");4. B. Szyndler, "Czy sejm czteroletni uchwalił Konstytucję 3 Maja?", Warszawa 2010;5. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 46-50);6. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej", Warszawa 1986 (rozdział 3: "Sejm Czteroletni");7. K. Zienkowska, "Spisek 3 maja", Warszawa 1991 (rozdział 3: "Spisek").8. wiki: "Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie" [pl]

O tym, jak dalsze dzieje Rzeczpospolitej rozstrzygały się na miesiąc przed majowym przewrotem, przy czynnym udziale Charlesa Foxa i Edmunda Burke'a.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Warszawa 1918 (rozdział 4: "Zerwanie");2. R. Holland Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rodział 26: "Pitt and Catharine II" i rozdział 27: "The Triumph of Catharine II");3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 8: "Katarzyna constans invicta");4. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdziały 1.6.-1.9.);5. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Warszawa 1991 (rozdziały 6.1.171-173);6. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 31: "Piękna Bitynka" i rozdział 21: "Karnawał i kryzys");7. wiki: "Siemion Woroncow" [pl], "Elżbieta Woroncowa" [pl].

O tym, jak w Warszawie, Londynie i Berlinie zapadały decyzje brzemienne w skutkach.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Warszawa 1918 (rozdział 4: "Zerwanie");2. J Holland Roose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 26: "Pitt and Catharine II");3. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Warszawa 1991 (rozdziały 4.4.141-142, 5.4.166-6.1.174);4. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 8: "Katarzyna constans invicta");5. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", Lublin 1986 (rozdział 1.6: "Ultimatum brytyjsko-pruskie z marca 1791 roku" i rozdział 1.10 "Debata sejmowa w sprawach polityki zagranicznej");6. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Warszawa 1966 (rozdział 3.5: "Marzenie dobrego obywatela");7. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział 42 "Tryumf posła" i 43 "Gazeta i szmata");8. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej", Warszawa 1986 (rozdział 3: "Sejm Czteroletni");9. K. Zienkowska, "Spisek 3 maja", Warszawa 1991 (rozdział 2: "Sejm" i rozdział 3: "Spisek").

O tym, kto ostrzył zęby na polską koronę, o rezultacie nowych sejmików i o tym, jak Ignacemu Potockiemu coś się popsuło i nie było go słychać.Bibliografia:1. M. Brandys, "Nieznany książę Poniatowski", Warszawa 1960 (rozdział 10 "Zjazd w Kaniowie");2. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały 3.4.107-108, 4.4.140) i Warszawa 1991 (rozdziały 5.4.160-5.5.167);3. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdział 1.5., "Misja Ogińskiego w Londynie w grudniu 1790");4. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 29, "Wspaniały i okrutny);5. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Toruń 1966 (rozdział 3.3 "Prawodawcze trudy pana Ignacego");6. Z. Zielińska, "O sukcesyi tronu w Polszcze 1787-1790", Łódź 1991 (rozdziały 1-11).

O tym, jak się dzieje sejmu wpisywały w europejską geopolitykę i o wojnie krymskiej AD 1791. 1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Warszawa 1918 (rozdział 4 "Zerwanie);2. J. Holland Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 26 "Pitt and Catharine II");3. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały 4.3.133-134) i Warszawa 1991 (rozdział 6.1.172);4. H. Kissinger, "Dyplomacja", Warszawa 2016 (rozdział 3 Od uniwersalizmu do równowagi: Richelieu, Wilhelm Orański i Pitt);5. R.H. Lord, "Drugi Rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały 3.2. i 8.1.-8.3.);6. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdziały 1.4., 1.6. i 1.7.);7. K. Wiegrefe, "An Inside Look at the Reunification Negotiations", Spiegel Online 29.09.2010.

O tym, jak toczyły się rozpoczęte ostatnio rewolucje oraz o możliwym spotkaniu Don Juana z kapitanem Rykowem.Bibliografia:1. G.G. Byron, "Don Juan", Warszawa 1959, tłum. E Porębowicz (pieśń siódma i pieśń ósma).2. J. Holland Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 26. "Pitt and Catharine II");3. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Warszawa 1991 (rozdział 6.1.172. "Liga antyrosyjska");4. S.S. Montefiorre, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdziały 28.-30.);5. E. Rostworowski, "Historia powszechna. Wiek XVIII", Warszawa 2002 (rozdział 4.4.4. "Powstanie w Belgii i w Leodium");6. W.A. Serczyk, "Katarzyna II", Wrocław 2010 (rozdział 8. "Ostatnie dziesięciolecie");7. Wiki: "Battle of Andros (1790)" [en]; "Battle of Kerch Strait (1790)" [en]; "Battle of Tendra" [en]; "Brabant Revolution" [en]; "Charles X of France" [en]; "Civil Constitution of the Clergy" [en]; "Committee of United Belgians and Liégeois" [en]; "Days of Military Honour" [en]; "Fête de la Fédération" [en]; "French Revolution" [en]; "Jacobin" [en]; "Platforma Obywatelska" [pl]; "Prawo i Sprawiedliwość" [pl]; "Russo-Turkish War (1787–1792)" [en]; "Siege of Izmail" [en]; "Socjaldemokratyczna Partia Niemiec" [pl]; "Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)" [pl].

O tym, jak dyplomacja Rzeczypospolitej grała na kilku fortepianach.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 4.3. "Wojna szwedzka - układy o alians z Turcyą i ze Szwecyą");2. wiki: "Lars von Engeström" [pl]; "Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego" [pl]; "Wawrzyniec Benzelstjerna Engeström" [pl].

O tym, jak sejm zbierał podatki na wojsko, regulował sprawy ustrojowe i zabezpieczał handel na Wiśle.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział 3. "Rozkład");2. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 8. "Katarzyna constans invicta");3. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja", Lublin 1986 (rozdziały 1.3. i 1.4.);4. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały 4.3.133 i 4.4.136-149) i Warszawa 1991 (rozdziały 5.1.-5.2 i 5.4.160-161);5. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej", Warszawa 1966 (rozdział 3.3. "Prawodawcze trudy pana Ignacego").

O tym, jak chwilę po rezygnacji z europejskiej wojny o Galicję, monarchowie zabrali się za europejską wojnę o cieśninę na Pacyfiku.Bibliografia:1. J. Holland Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 25: "The Dispute with Spain");1. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 7.3. "Apele Austriaków do dworu rosyjskiego" i 8.2. "Rozważania w Berlinie i Londynie");3. wiki: "Falkland Islands sovereignty dispute" [en] ;"Kwakwaka'wakw" [en] [XD]; "Nootka Convention" [en] "Nootka Crisis" [en], "Nootka Island" [en]; "Vancouver Island" [en].

O tym, jak doszło do największej bitwy morskiej na Bałtyku, kto wygrał, kto przegrał, a kto trafił do Pana Tadeusza.Bibliografia: 1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział 3: "Rozkład"); 2. J. Holland Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 23: "Partition or pacification"); 3. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały 4.3.130 i 4.3.131); 4. Wiki: "Battle of Svensksund" [en]; "Battle of Vyborg Bay (1790)" [en]; "Karl von Nassau-Siegen" [pl]; "Książę de Nassau polujący na jaguara" [pl]; "Russo-Swedish War (1788–1790)" [en]; "Treaty of Värälä" [en].

O tym, jak Fryderyk Wilhelm II starł się z Leopoldem II i co z tego wynikło dla Rzpltej. Z gościnnym udziałem Goethego i Bismarcka.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział 3: "Rozkład");2. O. von Bismarck, "Bismarck, the man and the statesman; being the reflections and reminiscences of Otto, Prince von Bismarck", Londyn 1898 (rozdział 12: "Retrospect of Prussian Policy");3. J.W. von Goethe, "Felblager" w: "Goethe's poetische und prosaische Werke in Zwei Bänden", Stuttgart 1845;4. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały 4.2.128. i 4.2.129.);5. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1986 (rozdział 7: "Reichenbach");6. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", Lublin 1986 (rozdział 1.2: "Geneza i istota traktatu z dworem berlińskim");7. R.H. Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 23: "Partition or pacification?").

O tym, jak Leopold II przejął stery w cesarstwie i o tym jak cztery narody szykowały się do wojny, a dwa kolejne do powstania.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział 3: "Rozkład");2. A Jezierski, C. Leszczyńska, "Historia gospodarcza Polski", Warszawa 2003 (rozdział 4.1.:"Zabór austriacki");3. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.4.110.: "Pierwsze porozumienia z Galicyą" i 4.2.: "Reichenbach");4. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 7: "Reichenbach");5. J. Łojek, "Geneza i obalenie konstytucji 3 maja", Lublin 1986 (rozdział 2: "Geneza i istota traktatu z dworem berlińskim);6. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 29: "Wspaniały i okrutny");7. wiki: "Kingdom of Hungary (1526–1867)" [en]; "Joseph II, Holy Roman Emperor" [en]; "Powstanie chłopskie w Siedmiogrodzie" [pl].

O tym, jak to sejm skonfederowany wybierał strony w nadchodzącej wojnie.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział 1: "Traktat" i rozdział 2: "Geneza");2. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 4.1: "Traktat przymierza z d. 29 marca");3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 6: "Przymierze polsko-pruskie");4. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 28: "Moje sukcesy są Twoimi").

O tym, co począć z królem omotanym najpospolitszą szarlataneryją, o deklaracji praw szlachcica oraz o żonie niegodnej, a matce jako-takiej.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1918 (rozdział II: "Geneza");2. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.4: "Przygotowania do przymierza z Prusami");3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział VI: "Przymierze polsko-pruskie);4. E. Rostworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja", Warszawa 1966 (rozdział III: "Bez gwarancji i bez sprzymierzeńca");5. E. Rostworowski, "Stanisław Szczęsny Potocki h. Pilawa" [w:] "Internetowy Polski Słownik Biograficzny".

O tym, o co właściwie chodziło z tą czarną procesją i dlaczego mieszczaństwu się na spacery zebrało akurat teraz.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.3.: "Podatki i wojsko. Ciąg dalszy" i 3.4.: "Przygotowania do przymierza z Prusami");2. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej", Warszawa 1986 (rozdział 3: "Sejm Czteroletni").

O tym, jak widmo demokracji zaczęło krążyć po Europie.Bibliografia:1. M. Paszyn, "Rewolucja brabancka w latach 1789-1790 w świetle relacji Gazety Warszawskiej i Pamiętnika Politycznego i Historycznego", Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, t. 70;2. J.H. Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 13: "Isolation" i rozdział 22: "Partition or Pacification?");3. E. Rostworowski, "Historia powszechna. Wiek XVIII", Warszawa 2002 (rozdział 4.4.4.: "Powstanie w Belgii i w Leodium 1787-1789");4. "Manifeste des Brabançons contre l’empereur";5. wiki: "Battle of Turnhout (1789)" [en]; "Brabant Revolution" [en]; "Hendrik Van der Noot" [en]; "Joyous Entry of 1356" [en]; "Liège Revolution" [en]; "Manifesto of the People of Brabant" [en].

O tym, jak to lud Paryża ruszył z posad bryłę świata.Podkast "Revolutins" Mike'a Duncana: http://www.revolutionspodcast.com/Z uwagi na poboczny charakter tematu, odcinek wyjątkowo oparty raczej na nocnej posiadówie z angielską wiki, niż na bardziej dogłębnych studiach literatury.Bibliografia:1. E. Rostworowski, "Historia powszechna. Wiek XVIII", Warszawa 2002 (rozdziały 4.4.7. - 4.4.9.).2. wiki: "Abolition of feudalism in France" [en]; "Affair of the Diamond Necklace" [en]; "Causes of the French Revolution" [en]; "Declaration of the Rights of the Man and of the Citizen of 1789" [en]; "Demographics of Paris" [en]; "Estates General of 1789" [en]; "French Revolution" [en]; "Great Fear" [en]; "Grímsvötn" [en]; "Laki" [en]; "Marquis de Sade " [en]; "National Assembly (French Revolution)" [en]; "National Constituent Assembly (France)" [en]; "National Guard (France)" [en]; "Tennis Court Oath [en]; "Women's March on Versailles" [en]

O tym, jak Selimowi szło odzyskiwanie Krymu, a Katarzynie i Józefowi marsz na Konstantynopol.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały: 3.4.109: "Klęski wojenne Turków. Dwór berliński przybiera wyraźniejszą politykę"; i 4.2.131: "Kampania z r. 1789 i 1790 - Bitwa pod Swenskansund. Pokój w Werela");2. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdział 28: "Moje sukcesy są twoimi" i 29: "Wspaniały i okrutny, czyli Sardanapal");3. wiki: "Battle of Focșani" [en]; "Battle of Rymnik" [en]; "Souliote War (1789–1793)" [en].

O tym, jak na scenę krajową wkroczył przyszły naczelnik i w jakich okolicznościach wcześniej tęż scenę opuścił. Bibliografia:1. J. Besala, "Oj! Żebym to ja mógł dostać taką żonkę!", Pomocnik Historyczny nr 2/2017;2. Ł. Przybyło, "Nic nie może prześcignąć jego zapału", Pomocnik Historyczny nr 2/2017;3. A. Storozynski, "Kościuszko. Książę chłopów", Warszawa 2011 (rozdziały 1-9);4. P.P. Wieczorkiewicz, "Bohaterowie, renegaci, zdrajcy...", Łomianki 2018 (rozdział 53: "Wojciech Jaruzelski");5. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział 2: "Wychowanie państwowe").

O tym, skąd się właściwie wziął i co dotychczas porabiał z życiem młodszy królewski bratanek.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Książę Józef Poniatowski". Warszawa 1974 (rozdziały 1.1.-2.1.);2. M. Brandys, "Nieznany książę Poniatowski", Warszawa 1960 (rozdział 11: "Awantura na sejmie");3. A. Sołtys, "Maria Teresa Tyszkiewicz", Poniatoviana, zamek-krolewski.pl4. J. Skowronek, "Książę Józef Poniatowski",, Warszawa 1984 (rozdziały 1 i 2);5. S. Szenic, "Większy niż król ten książę", Warszawa 1976 (rozdziały 1-10);6. Wiki: "Stanisław Poniatowski (podskarbi litewski)"; "Axel Poniatowski" [en]; "Ladislas Poniatowski" [en]; "Michel Poniatowski" [en].

O tym, dlaczego wymądrzam się o "sejmie czteroletnim", a nie o "sejmie wielkim".Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.3. "Podatki i wojsko. Ciąg dalszy).2. Wiki: "Jan Suffczyński" [pl]; "Ludwig von Württemberg" [de]; "Michał Zabiełło" [pl].

O tym, jak to posłowie przystąpili do samoopodatkowania oraz o głośnej debacie hetmana Branickiego z księciem Stanisławem i jej dziedzictwie literackim.Bibliografia:1. M. Brandys, "Nieznany książę Poniatowski", Warszawa 1960 (rozdział 11: "Awantura na sejmie");2. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.2: "Podatki i wojsko");3. K. Maksimowicz, "Tarcia polemiczne, responsy i trawestacje w szermierce poetyckiej schyłku XVIII wieku", Napis (XXII) 2016;4. Dyaryusz seymu ordynaryinego pod związkiem Konfederacyi Generalney oboyga narodow w Warszawie rozpoczętego roku 1788 (sesja 61 z dnia 5 II 1789).

O tym, jak to się kozacka czerń buntowała, kto i z jakim interesem najgorliwiej bunty zwalczał oraz o skutkach całej afery.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 3.1: "Wycofanie wojsk rossyjskich z krajów Rzpltej. Trwogi ukrainne.");2. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986 (rozdział I: "Początek czasów stanisławowskich");3. Gazeta Warszawska nr 38 z 19 maja 1789, dostęp: http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=621374. Wiki: "Koliszczyzna".

O tym, jak równoległe odzyskiwanie suwerenności szło Szwedom, o świętowaniu Mikołajek na froncie południowym, o uszkach księcia Grigorija Aleksandrowicza i wreszcie o reakcji na obalenie rady.Bibliografia:1. W Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdziały: 1.6., 2.4., 4.3.);2. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 5.4.: "Stosunek dworów cesarskich do przewrotu w Warszawie");3. S.S. Montefiore, "Potiomkin. Książę książąt", Warszawa 2006 (rozdziały: 27. "Szturm Oczakowa" i 28. "Moje sukcesy są twoimi");4. J.H. Rose, "William Pitt and National Revival", Londyn 1915 (rozdział 21. "The Schemes of Catharine II");5. E. Rostworowski, "Historia Powszechna. Wiek XVIII", Warszawa 2002 (rozdział 4.2.12.: "Szwecja za panowania Gustawa III 1771-1792");6. Wiki: "Theatre War" [en], "Union and Security Act" [en].

O tym, co siedziało w głowach ówczesnych posłów, o życiu uczuciowym pani Lucchesini oraz o fantomowym ciele króla.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.2: "Stan opinii. Upadek wpływu rossyjskiego. Stanowcza przewaga Prus." i rozdział 2.4: "Zniesienie Rady Nieustającej. Stanowisko dworów cesarskich wobec sejmu. 1789.");2. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdziały 1.1., 1.2., 5.2.);3. E. Roztworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja", Warszawa 1966 (rozdział 1.2. "Między majestatem a wolnością" i rozdział 3.1. "Zbyt silny koń");4. J. Sowa, "Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą", Kraków 2011;5. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdziały 31, 32, 37-39);6. Z. Zielińska, "Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospoliitej", Warszawa 1986 (rozdział III "Sejm Czteroletni);7. Wiki: "Ludność Krakowa"; "Ludność Poznania"; "Ludność Warszawy"; 8. U. Kosińska, "Jak Polska utraciła w XVIII w. suwerenność" (zapis wykładu: https://www.youtube.com/watch?v=D_XjlZ6etIs)

O tym, jak to sejm obalił rząd.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.4: "Zniesienie Rady Nieustającej. Stanowisko dworów cesarskich wobec sejmu. 1789.");2. Dyaryusz seymu ordynaryinego pod związkiem Konfederacyi Generalney oboyga narodow w Warszawie rozpoczętego roku 1788 (sesja 52 z 19 I 1789).

O tym, co porabiały dalej skonfederowane stany do przerwy bożonarodzeniowej oraz o sejmowym modus operandi.Bibliografia: 1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.2.: "Stan opinii, upadek wpływu rossyjskiego, stanowcza przewaga Prus" i 2.3. "Utarczki sejmowe, wyprawienie posłów zagranicznych i deputacya do ich zarządu. Komisya Wojskowa");2. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział 33.: "Jeden dzień obrad").

O tym, jak na bieg wydarzeń zareagował ambasador rosyjski, o tym co z tą reakcją zrobił Stanisław August, a co pan markiz Lucchesini i o wojskach na Ukrainie.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.1.: "Początki Sejmu. Deklaracya pruska. Wojsko wyjęte spod rządu" i 2.2.: "Stan opinii, upadek wpływu rossyjskiego, stanowcza przewaga Prus");2. Dyaryusz seymu ordynaryinego pod związkiem Konfederacyi Generalney oboyga narodow w Warszawie rozpoczętego roku 1788 (sesja 14 z 6 XI 1788; sesja 19 z 15 XI 1788; sesja 20 z 20 XI 1788).

O tym, jak Berlin zapatrywał się na perspektywy polskiej potęgi militarnej i co mógł z tym fantem zrobić. Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Lwów 1900 (rozdział II "Geneza");2. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.1. "Początki sejmu. Deklaracya pruska. Wojsko wyjęte z pod rządu");3. R.H. Lord, "Drugi rozbiór Polski", Warszawa 1984 (rozdział 5.3. "Stosunek Prus do przewrotu w Warszawie").

O tym, jak to naród skonfederowany podniósł liczbę wojska.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.1: "Początki Sejmu. Deklaracya pruska. Wojsko wyjęte spod rządu");2. Dyaryusz seymu ordynaryinego pod związkiem Konfederacyi Generalney oboyga narodow w Warszawie rozpoczętego roku 1788 (sesja 7 z 20 X 1788).

O tym, jak - w świetle dotychczasowych wypadków - należałoby ocenić koncepty polityczne króla jegomości.Bibliografia:1. Sz. Askenazy, "Przymierze polsko-pruskie", Warszawa 1918 (rozdział II: "Geneza");2. J. Łojek, "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", Lublin 1986 (rozdział 1.1.: "Początek wojny rosyjsko-tureckiej 1787-1788");3. S. Mackiewicz, "Stanisław August", Warszawa 1991 (rozdział XIV: "Kaniów").

O tym, jak to obrady sejmowe zaczęto, a zaczęto z wysokiego C.Bibliografia:1. W. Kalinka, "Sejm Czteroletni", Lwów 1881 (rozdział 2.1: "Początki Sejmu. Deklaraya pruska. Wojsko wyjęte spod rządu");2. E. Roztworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konsystucji 3 maja, Toruń 1966 (rozdział III: "Bez gwarancji i bez sprzymierzeńca");3. Dyaryusz seymu ordynaryinego pod związkiem Konfederacyi Generalney oboyga narodow w Warszawie rozpoczętego roku 1788 (sesja 4 z dnia 13 X 1788 i sesja 7 z 20 X 1788).

O tym, skąd się na świecie wzięły śledzie oraz o kulturze sejmikowania w pamiętnym roku 1788.Bibliografia:1. S. Mackiewicz, "Stanisław August", Warszawa 1991 (rozdział IX: "Panie Kochanku");2. S. Mackiewicz, "Dom Radziwiłłów", Kraków 2012 (rozdziały: XIX: "Anegdoty o Panie Kochanku” i XX: "Polityka ks. Karola Radziwiłła");3. E. Roztworowski, "Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja", Toruń 1966 (rozdział II: "Pokój i wojna");4. K. Zbyszewski, "Niemcewicz od przodu i tyłu", Warszawa 1999 (rozdział VI: "W oczekiwaniu na noc poślubną").