Ottoman Empire reform period, 1839-1876
POPULARITY
Osmanlı devrinde ilim denince sadece dini ilimlerin var olduğu sanılır. Hâlbuki Osmanlı medreselerinde yıllar boyu tefsir, hadis, fıkıh gibi ilimlerle birlikte matematik, tıp, astronomi gibi fen bilimleri atbaşı gitmiştir. Zamanla müsbet ilimlerin medreselerde daha az okutulduğu görülüyorsa da bunların Osmanlı ülkesini tamamen terk ettikleri düşünülmemelidir. 18. asrın sonlarında açılan mühendishaneler ve yaygınlaşan mektepler sayesinde pozitif ilimler, Osmanlı âlimlerinin gündeminde bulunmaya devam etmiştir. Osmanlı Devleti yıkılıncaya kadar medreseler tedrisata devam etmiştir. Osmanlı'da aşağı yukarı kuruluş yıllarından itibaren hemen her köy ve mahallede sıbyan mektepleri bulunuyordu. Bu mekteplerde eğitim ve öğretimin esası, din ve ahlâktı. Buralarda Kur'ân-ı Kerim, ilmihâl bilgileri ve kitabet yani yazı dersi öğretilirdi. Tanzimat'a kadar sıbyan mekteplerine kız ve erkek hemen her Osmanlı çocuğu devam eder, bu müessesedeki eğitimini tamamlayıp tahsile devam edecek olanlar medreseye geçerlerdi. Medrese haricinde, hususi eğitimle yetişenler olduğu gibi, Enderun Mektebi'nde ilim tahsil edenler, askeriye mensubu olup ilim öğrenenler, mesleki yoldan meselâ devlet dairelerine devam suretiyle yetişenler de mevcuttu. Tanzimat sonrasında modern tarzda mektepler açılmaya başladığında, sıbyan mektepleri zamanla iptidai mekteplere (ilkmektep, ilkokul) dönüştü. İptidailerle birlikte peyderpey rüşdiyeler (ortaokul), idadi-sultaniler (lise), darulmuallimînler (öğretmen okulu), ziraat ve sanayi mektepleri; yüksekokul olarak tıbbiye, mülkiye, hukuk mektebi, darülfünun (üniversite) vs. birçok mektepler açıldı. Bilhassa Sultan II. Abdülhamid Hân döneminde Osmanlı ülkesinde eğitim seferberliği yaşandı. (Yedikıta Dergisi, Osmanlı Mekteplerinde Hangi Dersler Okutulurdu? sayı 42 , s.56-57)
Türkiye'nin en temel meselesi, önünü açacak, dünyaya açılacak, bize yürünebilir bir yol haritası çıkaracak, medeniyetimizin yeniden ihyası ve inşası için her alanda öncü atılımlara imza atacak bir öncü kuşağının, entelijansiyasının olmamasıdır. Entelijansiyası olmayan toplumlar, önce celladına âşık edilirler, sonra da tarihten silinir giderler. Türkiye, Tanzimat'la yönünü, Meşrûtiyet'lerle yörüngesini yitirdi; Cumhuriyet Batılılaşması ile ruhunu yitirme sürecine girdik. Bu sürecin geldiği nokta, tarih bilinci sıfırlanmış, medeniyet bilinci yok olmuş, ruh kökleri kurutulmuş yitik nesiller yetiştiren mankurtlaştırıcı, ruhsuzlaştırıcı, çocuklarımızı zihnen köleleştirerek epistemik kölelere dönüştürücü pozitivist, metamorfoz yemiş eğitim sistemi, yabancılaştırıcı medya rejimi ve kültür sanat dünyasına egemen olan yıkıcı, köksüz ve ruhsuz bir zihniyetin kültürel olarak iktidarda olması, ülkenin altını oyuyor olmasıdır.
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/new-books-network
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/history
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/jewish-studies
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/middle-eastern-studies
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/law
The Rhodes blood libel of 1840, an outbreak of anti-Jewish violence, was initiated by the island's governor in collusion with Levantine merchants, who charged the local Jewish community with murdering a Christian boy for ritual purposes. An episode in the shared histories of Ottomans and Jews, it was forgotten by the former and, even if remembered, misunderstood by the latter. The 1840 Rhodes Blood Libel: Ottoman Jews at the Dawn of the Tanzimat Era (Berghahn Books, 2024) aims to restore the place of this event in Sephardi and Ottoman history. Based on newly discovered Ottoman and Jewish sources it argues that the acquittal of Rhodian Jews is adequately understood only in the context of the Tanzimat and the Sublime Porte's foreign relations. Contrary to the common view that Ottoman Jews did not experience the impact of the Tanzimat reforms until the mid-1850s, this study shows that their effects were felt as early as 1840. Furthermore, this book offers a window onto life and intercommunal relations in the Eastern Mediterranean during the late Ottoman era. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices Support our show by becoming a premium member! https://newbooksnetwork.supportingcast.fm/christian-studies
Türk modernleşmesinin yapı taşı olan Tanzimat, uzun yıllar süren bir sürecin ardından tarihimizdeki yerini aldı. Peki, Tanzimat'a giden yolları geçerken neler yaşandı? Hangi olaylar Tanzimat'ı tetikledi? Hepsi Arşivden Notlar'ın yeni bölümünde.
Müslümanlar olarak tarihimizin dönüm noktalarından biri, Tanzimat. Kaderimizin döndüğü ân. Tarihten uzaklaştığımız bir sürecin başlangıç noktası. Tarihi yapan bir aktör olarak İslâm medeniyetinin tarihten çekilmeye başladığı yok oluş sürecinin adı. Tarihin gündönümü vakti. Tarihi yaşamadan tarihi yapamazsınız. Tarihten uzaklaşanlar, elbette ki, tarihi yapamazlar. Tarihi yapamayanlar, bu dünyada yaşadıklarını söylemesinler boşuna! Kendi kaderlerini kendileri belirleyemez onlar. Belirleyen değil belirlenen olurlar. Sürükleyen değil sürüklenen. Tarihi önüne katıp sürükleyen bir özne'den başkalarının yaptığı tarihin önünde sürüklenen nesnelere dönüşürler.
İngilizler, Tanzimat'tan itibaren iki asırdır ülkeyi içeriden ele geçirecek mekanizmaları kurdular, başarılı da oldular, ne yazık ki: Türkiye, fiilen işgal edilmedi, zihnen işgal edildi. Türkiye bizim elimizden alındı: Bir avuç devşirme ve devşirmelerin devşirmesi zihinsel köle, ülkenin kaderini değiştirdi iki asırdır. Ülke yönünü, yörüngesini ve ruhunu yitirme, yeni bir endülüsleşme (tarihten silinme) tehlikesi ile karşı karşıya…
Bugün 15 Temmuz darbe girişiminin 8. sene-i devriyesi: FETÖ ihanet şebekesi, küresel sistemin kuklalığını yaparak Türkiye'de darbe yapmaya kalkıştı. 15 Temmuz darbe girişimi, derin devlet'le derin millet'in küresel sistemin lordları üzerinden karşı karşıya getirilmesi teşebbüsüydü. Derin devlet dediğim şey, küresel sistemin çıkarlarını teminat altına almakla ve Türkiye'nin yeniden İslâmî bir yörüngeye oturmasını ve yeni bir medeniyet iddiasıyla donanmaya kalkışmasını önlemekle görevli isimsiz ve cisimsiz ama gücünü her zaman hissettiren bir aygıttır. Ülkeye iki asırdır kökü dışarıda bu derin devlet hükmediyor. DERİN DEVLET'LE DERİN MİLLET'İN MÜCADELESİ… Türkiye'nin iki asırlık modern/leşme tarihi, derin devlet'le derin millet'in iktidar mücadelesi tarihidir. Derin devlet, bizim devletimiz değildir; bize emperyalistler (özellikle İngilizler ve Yahudiler) tarafından dayatılan devlet aygıtı ile bu dayatma aygıtı devre dışı bırakmaya çalışan milleti, milletin duyarlıklarını ve çıkarlarını öne çıkaran derin millet arasında yaşanıyor bu iktidar mücadelesi. Derin devlet dediğimiz, emperyalistlerin adamları devşirmeler ve devşirmelerin devşirmeleri Batıcı güç odakları. Derin millet ise. Osmanlı'nın son döneminde imparatorluğu kurtarma savaşı veren padişah, padişahın etrafında halkalanan bir avuç fedayan-ı padişah ve halife ile padişahı sonuna kadar destekleyen halk. Evet, padişah, elinden alınan devletin hakikî sahibi derin milleti temsil yör eder Tanzimat'tan itibaren. Derin millet, İslâm milleti demektir aslında. Selçuklu'da da, Osmanlı'da da böyle idrak edilmiştir bu. O yüzden Selçuklu da, Osmanlı da devleti, Devlet-i Âliye olarak adlandırmıştı. Osmanlı, ilâveten devleti, Devlet-i Âliye-yi Osmaniye-yi Muhammediye olarak tarif ediyordu bizzat Hz. Peygamber'e nisbet ediyordu kendisini. TANZİMAT'LA BAŞLAYAN YIKIM SÜRÜYOR BÜTÜN HIZIYLA… En büyük yıkım, Tanzimat'la yaşandı bu topraklarda: Kendimizden şüphe etmeye başladık. Ardından Meşrutiyet'le ve Cumhuriyet'le bu süreç, kendimizi inkâr'a dönüştü. Bugün gelinen noktada, tam anlamıyla intiharın eşiğine sürükleniyor bu ülke, sosyolojik, kültürel ve zihnî olarak. Dünya tarihinde kendi kendini inkâr ederek varolan, ayağa kalkan ikinci toplum yok. Her zaman söylediğim gibi: Dünyada Batılılar tarafından sömürgeleştirilmeyen tek ülke biziz. Dünyada kendi kendini sömürgeleştiren tek ülke de biziz yine.
Son derecede kritik bir coğrafî konumda bulunan Türkiye'nin bölgesel/küresel siyâsetleri ne zaman daralır; ne zaman rahatlar? Kanaatimce güncel gelişmeleri bu soruyu dikkate almadan değerlendirmek çok defâ yanılgılı neticeler doğurur. Siyâsal târih bilgileri, modern dünyâda, Tanzimat'tan başlayarak Türkiye'nin siyâsetlerinin hep bir denge kollamaya dayandığını öğretiyor. Kabaca bakıldığında, Osmanlı için Avusturya ile Rusya en yakın tehlikeyi oluşturuyordu. İngiltere ile rekâbet hâlinde olan Fransa'nın savaşarak, 19.Asrın sonlarından başlayarak yine İngiltere'nin dünyâ hâkimiyetini eline geçirmek isteyen Almanya'nın ise nüfuz gücünü arttırarak Osmanlı coğrafyasındaki yayılma arzusu bunlara eklemlendi. Osmanlı diplomasisi buna mukâbil, mevzubahis güçler arasındaki rekâbeti kullanarak ayakta kalmaya, bek'a meselesini çözmeye çalıştı. Tabiî ki bu siyâsetlerin hâmisi ,Osmanlı'yı ne oldurarak ne de öldürerek ayakta tutmayı, onu bir tampon olarak görmeyi kendisine prensip edinmiş olan İngiltere'ydi. Petrol meselesinin ortaya çıkması İngiltere'yi Osmanlı'yı himâye etmek olarak özetlenebilecek olan yerleşik siyâsetinden vazgeçirdi ve doğrudan bir paylaşım karârı almasına sebep oldu. Osmanlı bürokrasisi ise can havliyle Almanya ‘ya sarılmak zorunda kaldı. Trajik neticeyi biliyoruz. Almanya yenildi. Osmanlı mülkü ise tarumar edildi. Bu hâdisat bize bir şeyi gösteriyor. Denge siyâseti yürütmek için , dolaylı olarak da olsa güçlerden birisiyle anlaşmış olmak gerekiyor. Yâni denge siyâseti boşlukta yapılamıyor. Bunun esâsı, belki de formülü ise şu: Yakın tehlikelere karşı, görece uzaktan bir güç devşirmek. Bu çerçevede II.Umûmî Harp sonrası ortaya çıkan bölünmede Türkiye'nin kendisine yakın tehlike olarak gördüğü Sovyetler Birliği'ne karşı , onunla rekâbet hâlindeki ABD ve NATO'yu seçmiş olması târihsel bir devâmlılık olarak anlaşılabilir. 1990'lara kadar bu durum iyi kötü işlemiştir. 1990'lardan , yâni Dünyâ Sistemi'ni var eden eden sütunlardan birisinin çöküşüne tanık olduk. Bu târihten itibâren ABD ve NATO , Yakın ve Ortadoğu coğrafyasına başka türlü bakmaya başladı. Tıpkı İngilte'nin I.Umûmî Harp arifesinde Osmanlı'dan vazgeçmiş olması gibi, ABD ve NATO da adım adım Türkiye'yi gözden çıkardı. İlk evrelerde,yâni 1980'lerden 1990'lara Fransa, daha sonra Almanya'nın hâmiliğini yaptığı ayrılıkçı Kürt Hareketi'ni ,Irak işgâlinden başlayarak bizzat ABD üstlendi.
In the early 19th century, the Ottoman empire was facing rebellion, decline, and increasing competition for influence with Europe. The leadership in Istanbul implemented desperate plans to preserve the empire through modernizing reforms, known as Tanzimat, which among other measures declared Muslims, Christians, and Jews to be equal under the law. But things did not go as planned. In Eugene Rogan's richly colorful and kaleidoscopic account, "The Damascus Events: The 1860 Massacre and the Making of the Modern Middle East," the reader is taken deep inside the conspiratorial series of events that led up to the eight-day-long mob violence and execution of some 5,000 Christians, and the world-changing response to restore peace and order to the city. Drawing on original never before seen historical documents and eyewitness accounts, Rogan's narrative reads like a dramatic Hollywood film, focusing on how resentment over growing Christian wealth and trade eventually prompted the violence. With detailed portraits of some of the main protagonists, the book makes a strong case for 1860 as a pivotal turning point that led to much of the structures that can continue to be observed in the modern Middle East.
Bir medeniyetin teşekkül ve gelişme aşamasındaki en önemli unsurlardan birisi entelektüel alana yönelik ilgidir. Bizim, alt yapı, mimari, sanat ve ekonomide göstergesel düzeyde gözlemlediğimiz bütün gelişmelerin temelinde bir entelektüel akıl söz konusudur. O nedenledir ki medeniyet üretme iddiasında olan devlet ve imparatorluklar entelektüel alanı desteklemiş ve ilgili alanın gelişimi için de entelektüelleri himaye etmişlerdir. Bu doğrultuda sadece devlet ve siyaset düzeyinde değil, sivil inisiyatiflerin desteğiyle de önemli entelektüel akımlar söz konusu olmuş ve hatta bu yöntemle hayata geçirilen muhitlerin etkisi de daha uzun erimli olmuştur. Örneğin Rönesans ve 17. yüzyıl bilim devriminin inşası Medici ailesinin himaye ettiği isimler üzerinden mümkün olmuş ve himaye edilen kişiler sadece Avrupa değil dünya ölçeğinde de önemli işlere imza atmışlardır. Bilim ve sanattaki bu himaye, bir medeniyetin yeni oluşan güç dengelerindeki yerinin belirlenmesinde de oldukça etkili olmuştur. Bu açıdan sivil bir yolla inşa edilen ve himaye edilen entelektüellerin medeniyet inşası ve hegemonyasında ne denli etkili olduğu görülmektedir. Bugün Batı'da çok yoğun biçimde gözlemlenebilecek olan vakıf destekleri de akademik çalışmaların üretiminde doğrudan rol oynamaktadır. Ulrich Beck'in “Risk Toplumu” eserini yazmasındaki vakıf himayesi düşünüldüğünde, ilgili sistemin yüzyıllardır işletildiği ve sonuç ürettiğini görebiliriz. Himaye Sistemi ve Entelektüel Gelenek Benzer bir eğilim Müslüman toplumlarda da sıklıkla başvurulan bir yöntem. Örneğin modern dönemde daha fazla keşfedilen ve sosyoloji başta olmak üzere birçok alandaki katkısı ile konuşulan İbn Haldun'un Mukaddime gibi bir eseri yazması da Banu Selime kabilesinin himayesi ile mümkün olmuştur. Osmanlı'da da paşalar üzerinden hayata geçirilen, Tanzimat ve sonrasında birçok isimde görebileceğimiz himaye sistemi, iyi devlet adamlarının yetişmesine vesile olduğu gibi ilgili bürokrasinin entelektüel anlamda da gelişimine katkıda bulundu. Örneğin Koca Hüsrev, Mustafa Reşit, Ali Paşa ve Tunuslu Hayrettin örnekleri benzer bir himayenin ürünü olarak kendi kimliklerini inşa etmişler ve entelektüel alanın gelişimi için de öncü olmuşlardır. Himaye edilenlerin de başkalarını himaye etmesi ve bir ölçüde bu geleneği sürdürmeleri, hem devlet hem de kültür hayatımız açısından oldukça önemli sonuçlar doğurmuştur.
Tanzimat Fermanı, Türk tarihinde Batılılaşmanın ilk somut adımıdır. 3 Kasım 1839'da Sultan Abdülmecid döneminde Hariciye Nazırı Koca Mustafa Reşid Paşa tarafından okunmuştur. Gülhane Parkı'nda okunması nedeniyle Gülhane Hatt-ı Şerifi, Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu veya Tanzimât-ı Hayriye olarak da anılır.
Türkiye, Tanzimat'tan bu yana yönünü ve yörüngesini yitirdi. Ruhunu yitirme tehlikesinin eşiğinden geçiyoruz Özal'lı Neo-Liberalizm yıllarından bu yana artan bir ivmeyle, son hızla… Hep söylüyorum, her zaman da söylemeye devam edeceğim: Türkiye, sahipsiz. Bizim elimizden alındı bu ülke iki asır önce küçük bir şebeke tarafından. 40-50 bin kişilik devşirmeler şebekesi, ülkenin bütün kilit kurumlarını istila ve işgal ettiler ve Cumhuriyet'e sarkan süreçte bürokratik bir vesayet rejimi ihdas ettiler. Ülkeyi keyiflerine göre dizayn ettiler. Emperyalistlerin işgal ettiklerinde hayal bile edemeyecekleri sosyal ve kültürel mühendislik projeleri icat ettiler ve Jakoben, tepeden monteleme yöntemiyle bu projeleri topluma dayattılar. Gelinen nokta ürpertici: Tanzimat'la birlikte kendinden şüphe etmeye başlayan ülkenin entelijansiyası ve zamanla toplumu, kendini inkâr etmeye başladı. İşte ne olduysa ondan sonra oldu: Bu toplum önce kabuk değiştirdi, sonra dünyasını yıktı, yerine de yeni bir dünya kuramadı -rejimin en parlak adamlarından Şevket Süreyya Aydemir'in son kitabı İnkılap ve Kadro'da açık açık söylediği gibi. Şu tabloya bakar mısınız: Önce kendinden şüphe. Sonra kendini inkâr, kültürel inkâr. Şimdi de kültürel intihar: İki asırlık yok oluş tarihimizin özlü bir özeti. EĞİTİM SİSTEMİNİ SORGULAMADAN ASLÂ! Meseleyi bambaşka bir yere getireceğim: Meslekî eğitim meselesine. Önce bir bir hakkı teslim etmem gerek. Önceki Millî Eğitim Bakanı'mız Mahmut Özer, meslekî eğitimde devrim yapmış, öncü işlere imza atmıştı. Tam sonuç alınacakken Mahmut Hoca görevden alındı. Yusuf Tekin'in başını çektiği ekip gelmiş geçmiş en hazırlıklı, donanımlı ve güzel işlere imza atacak bir ekip. Sistem ve müfredat üzerinde yoğunlaşmaları güzel. Bazı tartışmalı yanları var, sert bir dille eleştirdiğim: Açık liselerin önünün kapanması.
Son yüz yetmiş yıldır Müslümanların küfür ve kafir kelimeleriyle başı hoş değildir. Zira Batıcı, laikçi, demokrat, liberal, muhafazakâr… vb. görüşlerin sahipleri küfür ve kafir kelimelerini “köşeli kelimeler” olarak ilan etmişler, Müslümanlar da -bu çevrelere yaranmak için demeyelim- “toplumsal barışın korunması” için o kelimeleri kullanmaktan kaçınmışlardır. En sıcak gündemimiz olarak ABD-İsrail güçlerinin Gazze'deki soykırımına karşı, vicdan sahibi Batılıların gösterdikleri fiili tepkilerle birlikte, o “başı hoş olmama” durumunun daha da belirginleştiğine, hatta sosyal medyada Batı'dan verilen kimi uç örneklerle “Bunun tavrı mı daha Müslümanca yoksa bizimki mi?” sorusu eşliğinde küfür ve kafirlik gerçeğinin çok daha gerilere itilmek istenildiğine tanık oluyoruz. Küfür, kafir ve diğer ilgili kelimelerinin manası için Tehânevî'nin yakın zamanda Ketebe Yayınları arasından çıkan Keşşaf'ına uğradıktan sonra, söz konusu tutumla ilgili, önceden vuku bulmuş kaydî bir itirazı da bu vesileyle iletelim. Tehânevî, mezkûr kelimeler için Şerhu'l-Makâsıd'dan şunları aktarmıştır: “Kâfir imanını izhar ederse münafıktır. İmandan sonra küfrünü izhar ederse mürteddir. Şayet ulûhiyette ortak kabul ederse müşriktir. Şayet neshedilmiş dinlerden ve kitaplardan birini kabul ederse kitâbî adını alır. Eğer zamanın (dehr) kadîm olduğunu ve hâdislerin ona dayandığını söylerse dehrîdir. (Âleme müdahil olan bir) Yaratıcı'yı (el-Bâri) olumlamazsa muattıladandır (yani deisttir). Hz. Peygamber'in peygamberliğini itiraf etmekle birlikte ittifâkla küfür olan inançları dile getirirse zındıktır.” Kayda giren itirazın sahibi ise Mehmet Maksudoğlu Hocamızdır. Osmanlı Devrinde Tunus adlı kıymetli çalışmasının önsözünde şunları yazmıştır: “(Kitabımda) Avrupalı, Frenk, Cenova'lı, Venedikli, Fransız kelimeleriyle birlikte veya bu kelimeler yerine bazen kâfir kelimesini kullandım. Kâfire ‘kâfir' demek, 1856 yılında Islâhat adı verilen düzenleme ile YASAK EDİLDİ. Islâhat, kültür hayâtımızda(ki) ikinci depremdir. İlk deprem, Tanzimât (1839) hareketidir. Sultan Üçüncü Selim (1789-1807) ileri gelenlerden, yapılması gereken yenilikler için ‘lâyiha' denilen rapor/öneriler almıştı. Tanzimat'ı ilân eden 16 yaşındaki Abdulmecid'i ise, Avrupa'lı kâfirlerin maşası olan, mason Mustafa Reşid Paşa, GİZLİ GÖRÜŞMELERLE ikna etmiş, Tanzimât böyle ilân edilmiştir. Osmanlı Devleti, Kavalalı yüzünden çok zor duruma düşmüştü; 1826'daki Vak'a-yi Hayriyye'den sonra yeni kurulan, tecrübesiz Osmanlı ordusunu yenip Osmanlı mülkünün yarısına hâkim olan Kavalalı kuvvetleri, Avrupalı emperyalistler durdurmasa idi, İstanbul'u da alabileceklerdi. Ya Devleti yöneten hânedân değişecek yahut Devlet arazisi ikiye bölünecekti. Avrupa kamuoyunu kazanmak gerektiğini Mahmûd Celâleddin Paşa Mir'ât-ı Hakikat adlı kitabında belirtir. Böylece, Tanzimat, en olumsuz şartlar da -Avrupalıları memnun edecek şekilde- bir emr-i vâki olarak ilân edildi.
Türkiye Cumhuriyeti, fiilen 23 Nisan 1920'de kuruldu aslında. Millet Meclisi, Anadolu'da kurulan bağımsız devletin ön-adımı'ydı. Meclis değil devlet kurulmuştu 23 Nisan 1920'de hem Kur'ân-ı Kerîm hem Buhari-i Şerîf hatimleri'yle… Kurbanlar kesilerek… Tekbirler getirilerek… Bu Meclis, Millî Mücadele'yi yöneten bir meclis değil, ülkenin sorunlarını müzakere ederek ve kanunlar çıkararak ülkeyi yöneten bir devletti aslında. Bu Meclis, gerek törenleri, gerek gündemleri, gerekse mebuslarının kahir ekseriyetinin hocalardan, âlimlerden, toplumun İslâmî kurumlarının ve oluşumlarının önde gelen isimlerinden oluşması hasebiyle İslâmî bir meclisti. TÜRKİYE CUMHURİYETİ, İSLÂM DEVLETİ OLARAK KURULDU Neresinden bakarsanız bakın, Anadolu ve Rumeli'de Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri olarak kurulan (kahir ekseriyeti, müftüler, hocalar ve ülkenin önce gelen âlimleri ve münevverleri arasından seçilen kişilerden oluşan ve bu kişilerle önce millî mücadeleyi, sonra da ülkeyi yöneten) bu devlet, 1928 yılına kadar, Anayasa'nın 2. maddesindeki “devletin dini, din-i İslâm'dır” ibaresi çıkarılana kadar İslâm devleti olarak kurulmuştu. Devletin kurucu değerleri laik değil İslâmî değerlerdi. İstiklal mücadelesi laik değerlerle ve ilkelerle değil İslâmî değerlerle ve ilkelerle verilmişti. Laiklik ilk kez 1938 yılında telaffuz edilmişti. Bunları şunun için hatırlatıyorum: Türkiye henüz tam anlamıyla bağımsız bir ülke değildir. Cuma günkü yazımda da vurgulamıştım: Türkiye fiilen bir endülüsleşme (yok oluş) süreci yaşamamış, zihnen bir endülüsleşme süreci yaşamaya mahkûm ve icbar edilmişti. Kale içeriden ele geçirilecekti. Kaleyi içeriden ve zihnen ele geçirme süreci iki asır önce Tanzimat'la başladı. İngilizler, Tanzimat ve Islahat fermanları ile Osmanlı'nın hücrelerine kadar sızdılar, devleti ele geçirdiler ve ülkeyi zihnen ele geçirecek fitne fesat tohumlarını ektiler elitleri ve entelijansiyayı hem satın alarak hem de zihnen uyuşturarak.
Nereden Başlasam'ın bu bölümünde konu Tanzimat. Mirgün Cabas ve Can Kozanoğlu'nun konuğu Doç. Dr. Yonca Köksal.
Bu ülkenin temel çıkmazı, celladına âşık edildiği için trajedisinin ne olduğunu bilememesi, o yüzden de trajedisinin komediye dönüşmesi. Sonra da ağlanacak hâline gülmesi, gülünecek hâline ağlayacak duruma düşmesi. TÜRKİYE'NİN BAŞINA GELEN EN BÜYÜK FELÂKET! “Türkiye nedir?”, “Türkiye'nin iki asırdır yaşadığı şey nedir?” sorusuna cevap olarak kurduğum daha sarsıcı, daha düşündürücü, yeri ve zamanı geldiğinde her zaman üstüne basa basa vurgulayarak tekrar ettiğim cümle şu: Bir toplumun başına gelebilecek en büyük felâket başına ne gediğini bilememesidir. Daha kötüsü, bilemediğini de bilememesidir. En kötüsü ise, celladına âşık edilmesi ve tasmalı çekirgelere dönüştürülmesidir. Yani ülkenin yok olmanın eşiğine sürüklenmesi ama ülkenin insanlarının başlarına gelen felâketin yok olmalarına neden olacak kadar alttan alta büyüyen, sinsi bir felâket olduğunu görememeleri. Güle oynaya kendi sonlarını getirecek marjinal, temelsiz, yıkıcı işlere, kendi elleriyle kendilerini intihara sürükleyen tahripkâr jakoben mühendislik projelerine imza atmaları. Tanzimat'la başlayan ve Cumhuriyet'le birlikte ivme kazanarak süren bu süreç, İslâm'ın hayattan uzaklaştırılması felâketin başlangıcıdır. Hem kişilerin hem toplumun hem de devletin hayatından uzaklaştırması bu toplumun sonunu, yok oluşunu getirecektir kaçınılmaz olarak. Kaçınılmaz olarak diyorum çünkü İslâm, Müslümanlara güçlü direnç noktaları verir ve Müslümanların Müslümanca hayat sürdürmeleri ölçüsünde İslâm varlığını / etkisini sürdürür. Ama Müslümanların İslâm'la ilişkileri zayıflarsa İslâm, kilisesi olmadığı için o toplumun hayatından çekilir gider. Endülüs'te yaşanan şey aynı zamanda böyle bir şeydi işte. TÜRKİYE DIŞARIDAN DEĞİL İÇERİDEN ELE GEÇİRİLDİ Türkiye, fiilî bir Endülüsleşme (=yok oluş) felâketi yaşamadı ama zihnî bir Endülüsleşme felâketi yaşıyor Tanzimat'tan bu yana. Dışarıdan bir saldırı değil, içeriden bir saldırı var. Devşirme çeteler, İngilizlerin desteği ile devleti ele geçirdiler: Bürokratik bir oligarşi ilan ettiler. Padişahı kuşattılar, “esir aldılar,” emperyalistlerin istediği adımları adım adım hayata geçirdiler. Osmanlı'yı borç batağına gömen, memorandum (iflas) ilan etmesine neden olan, Meclis-i Mebusan'ın kurulmasıyla da mebuslarının çoğunluğunun gayri Müslimlerden oluştuğu için devletin iç / siyasî darbe ile ele geçirilmesine yol açan bütün yıkımlara bu aşağılık, satılık, hain devşirmeler ve devşirmelerin devşirmeleri imza attılar. “Aptal mıydı, uyuyor muydu Osmanlı, neden engel olamadı? Hep mi dış güçler suçlu?” diyecek olanlar ya salaktır ya da asalaktır. Batılılar Osmanlı'yı çökertmek için 1396 Niğbolu Zaferi'nden itibaren hep Haçlı saldırıları düzenlediler. Osmanlı'yı durdurmak ve çökertmek için savaştılar asırlarca. Osmanlı da asırlarca direndi, Avrupa'nın içlerine kadar yürüdü, Balkanlara İslâm'ın adaletini, kardeşlik ve barış iklimini hediye etti. Balkanlar Müslümanlaştı. Bu durum Batılıları ürküttü. Batılılar, Amerika'nın işgalinden, yağmalanmasından ve Sanayi Devrimi'nden itibaren maddî olarak güçlendiler ve bütün medeniyetlerin kökünü kazıyan, bütün kültürleri tarumar eden, bütün dinleri paçavraya çeviren büyük bir emperyalist ve kolonyalist saldırı ürettiler. Dünyayı köleleştirdiler. DEVŞİRMELERDEN KURTULAMADIĞIMIZ SÜRECE…
23 Nisan, Türk tarihindeki önemli dönüm noktalarından birisidir. Osmanlı Devleti'nde Tanzimat dönemiyle başlayan modernleşme yolculuğu Meşruti Monarşiyi doğurmuş, Türk milleti sandıkla ilk kez o günlerde tanışmış, ülke yönetimine katılım göstermişti. Ardından 2. Abdülhamid'in meşrutiyeti ilgasıyla 30 yıllık bir istibdat devri yaşanmış ve hürriyet fikirleri için gizli örgütler kurulmuştu. Birçok cemiyetin birleşimiyle ortaya çıkan İttihat ve Terakki Cemiyeti, 1908 yılında meşrutiyeti tekrardan ilan ettirmeyi başardı. Fakat 2. Meşrutiyet Devri, beklentilerden uzak, pek çok sorunun ortaya çıktığı bir dönem olarak tarihe geçti. Trablusgarp Savaşını takip eden günlerde Balkan Savaşı patlak vermişti. Kısa bir süre sonra 1. Dünya Savaşının çıkmasıyla Osmanlı Devleti savaşa dahil olmuş ve 4 yıl süren mücadelede, devlet adına felaketle sonuçlanmıştı. Mondros'un Mütarekesinin ardından başlayan Milli Mücadele, Mustafa Kemal'in önderliğinde milli bağımsızlığı arzuladığı gibi milli egemenliği de geri dönülemez şekilde perçinleyecek ve Türk milletinin iradesinin ebediyen temsil edilmesini sağlayacaktı. Size Tanzimat Dönemiyle başlayan bu uzun soluklu yolculuğu anlatmaya gayret ettim. Umarım beğenirsiniz. --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/tarih101/message
Bu ülke, emperyalistler tarafından işgal edilemedi. Çanakkale, emperyalistlere dârü'l-islâm'ın son kalesi Anadolu kıtası'nı emperyalistlere dar edeceğimizi gösterdiğimiz son büyük ölüm- kalım savaşıydı. İslâm dünyası, Osmanlı'dan sonra paramparça edildi. Bu toprakları emperyalistlere çiğnetmedik. Tablonun görünen yüzü böyle. Bir de tablonun görünmeyen yüzü var: İşte orası karanlık biraz, hem de çok karanlık! Yakın tarihini bilmeyen, yakın tarihine dünya kadar uzak olan tek toplum biziz o yüzden. Yakın tarihini “yalanlar” üzerine kurgulayarak genç kuşaklarına ve kitlelere dayatan tek ülke biziz. Yakın tarihin “karartılması” bir kaç işlemle gerçekleştirildi. Öncelikle bu toplumun tarih bilinci linç edildi. Bu toplumun tarihi Cumhuriyet'e hapsedildi, Cumhuriyet'in öncesi, hatta Cumhuriyet'i hazırlayan Tanzimat ve Meşrûtiyet süreçleri de - büyük ölçüde- hasıraltı edildi. Özellikle meşrûtiyetlerde ortaya konan entelektüel birikim inkâr edildi; eğer o birikim bıçak gibi kesilmemiş olsaydı, daha da derinleştirilerek geliştirilebilseydi, bugün bambaşka bir yerde olurduk. “KÜLTÜREL İNKÂR”DAN KÜLTÜREL İNTİHARA... Bu toplum emperyalistlere fiilen teslim olmadı ama zihnen teslim oldu: Batılılar tarafından sömürgeleştirilemedi ama kendi kendini sömürgeleştirdi. Buna, “kale içerden ele geçirildi” de diyebiliriz: Bu toplumunun medeniyet birikimi, dinamikleri, ruhu dinamitlendi. Ahmet Hamdi Tanpınar, bu süreci, “kültürel inkâr” olarak tanımlar. Tanpınar, seküler bir adamdır ama ülkenin yaşadığı ontolojik yok oluş felâketini görecek kadar bu toprakların insanlığa sunduğu derûnî ruhu iliklerine kadar yaşayan bir estet, bir şair, bir romancı ve bir düşünürdür de aynı zamanda. Cumhuriyet'le başlayan süreç, bizi medeniyet değiştirmeye zorladı: Bu toplumun medeniyet iddiası yok edildi. Ruhkökleri kurutuldu. Bu topraklarda önce laik bir devlet icat edildi, İslâm bütün kurumlardan arındırıldı; sonra da laik bir toplum icadı devreye girdirildi. Bizimle birlikte dünya tarihinin yapılmasında belli roller oynayan ülkelerin hiçbiri medeniyet iddialarını terketmediler oysa! Almanlar, iki büyük dünya savaşı verdiler, yok olmanın eşiğine geldiler ama “emperyal” iddialarını aslâ terketmeyi düşünmediler. O yüzden toparlandılar, büyük bir yıkımdan başarıyla çıkmasını bildiler. Ruslar da, yine Rus Ortodoks ruhu üzerinden toparlanma savaşı veriyorlar ve Putin'le gelinen noktada çok büyük mesafe katettiler. Bu süreçte ruhunu ve ruhköklerini inkâr ederek kültürel dinamiklerini ve medeniyet iddialarını dinamitleme aymazlığına soyunan tek ülke biziz! Neden acaba? Bu topluma laiklik projesi adı altında zorla, tepeden, Jakoben yöntemlerle medeniyet değiştirme dayatması yapıldı. Sömürgecilerin dışardan işgal edemedikleri bu ülke bir anlamda içerden ele geçirilmiş oldu. Tanpınar'ın “kültürel inkar”ı kültürel intihara dönüştü! Bir toplum medeniyet değiştirmeye kalkışarak “çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne” çıkamaz! Yalnızca başaşağı yuvarlanır, çıkmaz sokaklara saplanır kalır!
Konuklarımızın hikayesini de ülkemizin hikayesini de konuşuyoruz. Türkiye'nin seçkin isimleri Türk Kahvesi'nde ağırlanıyor, samimi ve sıcak bir atmosfer evlerinize taşınıyor. Ayşe Böhürler Pazar sabahlarını, Türk Kahvesi ile tatlandırıyor. Sanat ve entelektüel hayat üzerine değerlendirmeler, nostalji, mimari, tarih ve eski uygarlıklar üzerine birçok konunun konuşulduğu programda aradığınız her şeyi bulacaksınız. Türk Kahvesi'nde bu hafta konuğumuz Ebubekir Erdem 00:00 Giriş 5:00 Yayıncılık hayatına nasıl başladı? 12:00 Nurettin Topçu ve Hareket Felsefesi 18:00 Hareket Dergisi'nin düşünce tarihindeki yeri 26:00 Darbelerin yayıncılığa etkisi ne olur? 35:20 Hareket Dergisi'nin nasıl bir düşünce yapısı vardı? 44:00 80'li yıllardan sonra yayıncılık hayatında neler değişti? 54:10 Tanzimat sonrası Türk yayıncılığında önde gelen isimler 57:00 Günümüzde Türk yayıncılığı ne durumda? 1:10:00 Siyasi hayat ile ilgili tecrübesi ne?
28 Şubat fiilen bitti ama bizi de zihnen bitirdi. Sözgelişi, başörtüsü mücadelesini kazandık ama tesettürü kaybettik. 28 Şubat'ın yol açtığı, yaşattığı travmanın kaçınılmaz sonucuydu bu. Türkiye, iki asırdır çok büyük travmalar yaşıyor... İki asırdır, bu ülkede “ipler”, bu ülkenin has çocuklarının elinde değil -hâlâ! Türkiye, Fırat Kalkanı'yla birlikte bağımsızlığına kavuşma yolunda ilk tarihî adımı attı. Ama yolun başındayız henüz... Tanzimat'tan 28 Şubat'a kadar bu toplum, dışardan dayatılan, içerde celladına âşık elitler tarafından uygulanan travmatik ameliyatlarla hizaya getirilmeye, “adam edilmeye”, ehlileştirilmeye, mankurtlaştırılmaya çalışılıyor... 200 yıllık modernleşme (münhasıran laikleşme) tarihimiz, esas itibariyle Türkiye'nin içerden teslim alınması tarihidir; dışardan fiilen sömürgeleştirilmeyen bu toplumun içerden zihnen sömürgeleştirilmesi, epistemik / zihnî köle yapılması serencamı. ÜÇ BÜYÜK İHANET! 28 Şubat, yeniden mazlumlara, İslâm dünyasına öncülük edecek müslüman Türkiye'nin gelişinin durdurulması girişiminin son ürpertici perdelerinden biridir. 28 Şubat, üç büyük ihanetin adıdır: Birincisi, “irtica tehdidi” palavrasıyla, toplumun İslâmî kimliğinin yok edilmesi ihanetidir. İkincisi, 28 Şubat, Türkiye'nin parçalanmasının zihnî, sosyo-kültürel temellerinin atıldığı bir ihanetin adıdır. Üçüncüsü, İslâm'ın protestanlaştırılması ihanetinin dönüm noktasıdır. İhanet kelimesini, öyle ulu orta kullananlardan hazzetmem. Ama yaşananları, ihanet'ten başka bir şeyle izah etmek zorlaşıyor, maalesef. TÜRKİYE'NİN İSLÂMÎ KİMLİĞİNİN YOK EDİLMESİ İHANETİ
Youtubedaki 140 Journos kanalının bence harika işi “Adnan”ı izledikten, Adnan Oktar'ın bütün pisliklerine vakıf olduktan sonra ister istemez döküldü dudaklarımdan bu cümle: “Tanrıyı şehirden kovarsan sonuçlarına katlanırsın.” Biraz geriden alayım. Bu hafta sonu izlediğim tek belgesel Adnan değildi. Kendini UFO dininin peygamberi ilan eden Rael ile ilgili bir belgesel de izledim. Bununla da yetinmedim. Bence işi bütün detaylarıyla anlatmak dururken magazine eden epeyce yüzeysel “Tarikat Lideri Nasıl Olunur?” belgesel serisine de göz attım. Zaten bildiğim meselelerdi ama peş peşe bu kadar “modern kült” izledikten sonra bu husustaki inancım bir kez daha pekişti. Bu üçkâğıtçılara gönül indiren ve sonra pişman olan biri, Batı düşüncesine dönüp “Elimizden inancımızı aldınız ama inanma ihtiyacımız yerinde durduğu için Jim Jones'undan Rael'ine, Osho'sundan Adnan'ına, İskender'inden Fetoş'una kadar bir yığın ne idiğü belirsiz soysuz herif gelip bize ‘İnanmak istediğini biliyorum, o halde bana inan' dedi ve biz de onlara inandık” dese, edecek tek bir kelimesi, verecek tek bir cevabı yok Batı'nın. Biraz daha geriden alayım. 2013 yılında taş gibi yazmışım: “Haydar Baş, Adnan Oktar, Edip Yüksel, Zekeriya Beyaz ve daha nicesi. Suç bizde. Vaktiyle kovalamadığımız için evimizin önüne pisliyorlar.” Bugün de böyle mi düşünüyorum? Evet, kesinlikle. Bu işleri temizlemek kesinlikle Türkiye'deki dini hareketlere ve dindarlara düşerdi. Sorun onların sorunu değildi ama temizlik onların vazifesiydi. Ama daha başka söyleyeceklerim de var bu meselede. İşin açığını konuşmasak olmayacak. Tanzimat öncesi başlayan ve adına Türk modernleşmesi dediğimiz kendine mahsus modernleşme biçimi bizi her bakımdan ama en çok da bilinç bakımından yaralı bıraktı. Bu tabii, uzun bir mesele. Biz şimdilik yazımıza bakan kısma odaklanalım. Türk modernleşmesi bizi Tanrıyla, tanrısallıkla ve inançla kandırmaya çabalayan madrabazları şehirden kovmak yerine bizatihi Tanrı'yı şehirden kovmayı seçince olacak zannetti ama olmadı. Şehrin ürettiği dindarlık yerin altına, taşraya, köye doğru gerileyince türlü tuhaflıklar zuhur etti. Safahatı uzun tabii ama “bugün Türkiye'de başımıza bela olan İrancılık akımı bile Tanrıyı şehirden kovan Türk modernleşmesinin bir semptomu” desek sezadır.
türkiye'de kadın tartışmalarını yaşam tarzı üzerinden sınırlandıran tuhaf bir girdap var. Hayatımızın büyük bölümü bu girdaba kapılmadan kendimizi anlatmaya çalışmakla geçti. Yıllar sonra bugün de hem Meclis'te hem toplumda hem de diziler aracılığıyla kadın modellemeleri üzerinden bu tartışmaların sürdüğünü görüyorum. Tarih tekerrür ediyor ya da kafiyeleniyor. Yüz yıl hatta 200 yıl önceki konular, Tanzimat'la başlayan Cumhuriyet'le devam eden Türk tipi modernleşme sürecinde ortaya çıkan kavgalar, kadın dindarlığı ve yaşam tarzı üzerinden bugün de sürüyor. Kızılcık Şerbeti, Kızıl Goncalar, Ömer gibi dizilerin de meseleyi ele alışları bunun ötesine geçemiyor. Bu anlamda dizilerin içeriklerinin tartışılmasının dışında iki tarafın da kadın konusunda bakış açılarını yeniden gözden geçirmelerinin önemli olduğunu görüyorum. Mütedeyyin yaşam tarzı ile öyle olmayan yaşam tarzı arasındaki uyumsuzluklar ve bunların aşılması konusunda hep merkezin verili ve kabul edilebilir bulunanın Batılı yaşam tarzı olduğunun altını çizmek istiyorum. Toplumun önyargıları yeniden yeniden üretiliyor. Bu dar kapsamlı dindarlık yorumlarının sıkıcılığını bir tarafa bırakıp BBC'nin 2023 için açıkladığı dünyayı etkileyen 100 Kadın listesine bakalım. Listede İslam ülkelerinden birçoğu da başörtülü pek çok kadın var. Ülkelerine, dünyaya, barışa, iklime, insanlığa katkı sağlayan öncü kadınlar bunlar... Bunlardan birisi Gazze'nin ilk kadın cerrahı olan Dr. Sara Al-Saqqa, bölgedeki en büyük sağlık kurumu olan Şifa Hastanesi'nde çalışıyordu ve yaptığı paylaşımlarla orada yaşananları dünyaya duyurdu. Endonezya'dan Desak Made Rita Kusuma Dewi ise Bali'den, Endonezya kaya tırmanışı şampiyonu. 2023 IFSC Spor Tırmanış Dünya Şampiyonası'nda kadınlar hız yarışmasında 6,49 saniyelik rekor süre ile altın madalya kazandı. ABD'de Iraklı bir göçmenin çocuğu olarak dünyaya gelen Huda Kattan büyük bir kozmetik şirketinin sahibi. Türkiye'den fizik mühendisi Canan Dağdeviren'in olduğu listede Gana'nın bir köyünde balıkçılık yapan ve kıyı erozyonu nedeniyle geçim kaynakları tehdit altında olan balıkçı kadınlara yardım etmeyi amaçlayan bir dernek kuran Ganalı Buobasa da var. Mültecilere ve acil durum anlarında kadın ve kız çocuklarına odaklanarak eğitime erişimi savunan Afganistanlı Summia Toıra da listedeki bir başka isim. Listede birbirinden çok farklı kadınlar yer alıyor: Batı Sahra'dan bir kadın hakları ve iklim aktivisti olan Najla Mohamed-Lamin, Pakistan'da asırlık bir geleneği sürdürerek her yıl sürülerini 4 bin 800 metre yükseklikteki otlaklara götürüp besleyen, elde ettiği gelirle köyüne refah getirmiş bir kadın çoban Afroze-Numa, Endonezya'da kurduğu bir grupla Sumatra kaplanlarını, pangolinleri ve risk altındaki yaban hayatını tehdit eden yasa dışı ağaç kesimini ve avcıları caydırmak için bir Köy Orman Yönetim Birimi'ne (LPHK) liderlik eden Orman Koruma Müdürü Sumini. Bu kadınlar bize çok şey söylüyor. Dünya değişiyor, sorunlarımız, hayati bulduğumuz konular da değişiyor. Geleceğimizi geçmişte kurmaktan vazgeçip, kadın meselesi başta olmak üzere pek çok konuya farklı yaklaşımlar geliştirmenin vaktidir diye düşünüyorum. Dizileri bir de bu gözle yazalım ve yapalım.
pençe-Kilit Harekâtı bölgesinde teröristlerin alçakça sızma girişimi oldu. 9 Mehmetçiğimiz şehit oldu maalesef. Şehitlerimize Allah'tan rahmet ve kederli ailelerine başsağlığı diliyoruz. Milletçe başımız sağ olsun. Türkiye, mahallî seçimlere girerken, karıştırılacağa benziyor. Bendeniz bu yazıda yaşadıklarımızı bir tarih felsefesi yaparak, uzun soluklu ve kalıcı bir dille anlamlandırmak ve geleceğe ilişkin bir yol haritası çıkarılmasını sağlayacak bir yakın tarih okuması yapmak istiyorum. TÜRKİYE, TANZİMAT'LA RAYDAN ÇIKTI... Türkiye, Tanzimat'la yönünü, Meşrûtiyetlerle yörüngesini yitirdi; Cumhuriyet Batılılaşmasıyla ruhunu yitirme tehlikesinin eşiğine sürüklendi. Modernitenin Tanzimat'la topluma seküler bir kimlik, yön ve yörünge dayatmasıyla oluşan tazyik ve meydan okuma, toplumun kimliğinin tam ortadan ikiye bölünmesine, çatallanmasına yol açtı. Şerif Mardin'in deyişiyle “iki Türkiye” zuhûr etmiş oldu bu sürecin sonunda. Cumhuriyet tarihi boyunca, Türk laikleşmesi projesi, tepeden jakoben yöntemlerle, monteleme yoluyla dayatılan bir mühendislik projesi olarak uygulandı bugüne kadar. Topluma balans ayarı veren, laik / Batıcı çizgiden sapmaması için askerî darbelerle hayata geçirilmeye -daha doğrusu zoraki olarak, zecrî / dayatmacı / montelemeci yöntemlerle yerleştirilmeye- çalışılan laikleşme projesi toplumda tam olarak tutmadı. Laikleşme projesi, Türkiye'de devletle toplum ilişkilerini düzenleyen bir ilke olarak işlemedi, işletilmedi; yeni rejimin İslâm'la ilişkilerini koparması olarak işletildi. Bu da toplumun Alevî kesimlerinin kısmen de olsa laikçilik projesine tutunmasına yol açtı. Laikçilik projesini dayatmacı bir projeye dönüştürenler, Cumhuriyet kurulurken gerçek kimliklerini (Sünnîliğin dışındaki çeşitli heterodoks mezheplerle) gizleyen gayr-ı İslâmî unsurlar oldu. Ermeni, Rum, Yahudi kökenli kimseler, böylelikle hem gerçek kimliklerini gizlediler hem de devletin üst kurumlarını (aslında bizzat devleti) ve hatta zamanla devletin kendisini ele geçirdiler. İKİ ASIRDIR TÜRKİYE'YE HÜKMEDEN “GİZLİ EL” Bir Müslüman olarak ötekileştirici dil kullanacak, farklı ideolojik veya etnik ya da dinsel kesimleri ötekileştirecek biri değilim. Bu yazdıklarımdan böyle bir sonuca varılamaz. Ama esrarengiz bir noktaya, gizli kalan bir hakikate dikkat çekmeye çalışıyorum burada. “Gizli bir el”, ülkenin kaderine hükmediyor iki asırdır...
Son dönemde muhtelif başlıklar üzerinden tartışılan din ve dindarlara yönelik algı, İslam ve Müslümanlara yönelik medyatik içeriklerin gölgesinde tartışılmaktadır. Öyle ki birkaç dizi üzerinden gündeme getirilen bu tartışma her ne kadar bugünkü temsil biçimleri üzerinden eleştirilse de derin sosyal ve politik bir tarihsel arka plana dayanmaktadır. Nitekim Osmanlı-Türk modernleşmesinin netameli alanlarından birisi olan din konusu, bugün din ve dindarlık temsilleri ile ilgili kodların oluşmasında doğrudan etkili olmuştur. Din olgusunun modernleşmeye ve yeniliğe engel olarak görülmesi, din ve dindar kimliği ile ilgili olumsuz temsillerin yaygınlaşmasında belirleyici olmuş ve dine dair olan her şey sorunsallaştırılmıştır. Tanzimat sonrası tedrici biçimde artan ve 2. Meşrutiyet sonrası süreli yayınlarda karşımıza çıkan din ve dindar temsilleri, bu açıdan önemlidir. Kaba bir materyalizmle meselelere yaklaşan elitlerin himayesinde şekillenen din ve dindarın negatif çerçevelenmesi, bugüne değin farklı formlarda süregelmiş ve dinin sosyolojik ve teolojik imkanları tartışma dışı bırakılmıştır. Özellikle erken Cumhuriyet döneminde dinin politik gelişmeye engel bir unsur olarak kabul edilmesi ve siyasi tartışmaların içerisinde gösterilmesi, din ve dindarlar açısından da önemli riskler üretmiştir. Erken Cumhuriyet ve sonrasındaki en sorunlu tartışmalardan birisi de resmi ideolojinin makbul din üretimi yönündeki talepleridir. Bu anlayış, dini, sadece vicdanlara hapseden ve onun toplumsal alana dair iddiasını paranteze alan bir tutumu değil makbul ve geçerli olanın ne olduğuna da karar veren bir politikayı ortaya çıkartmıştır. 90'lar ve sonrasında dindar ve başörtülü kadınların kamusal alanda var olma taleplerinin politik gerekçelerle reddedilişi ve dindar kadına yönelik dışlayıcı pratiklerin varlığı bu tutumun bir yansıması olarak gündeme gelmiştir. 2013 ve sonrasında demokratikleşme paketleri ile serbestiyet kazanan başörtüsünün özellikle askeri ve hukuk bürokrasindeki varlığına yönelik mukavemet medyada da yoğun biçimde işlenmiştir. O dönemde demokratikleşme sürecine mesafeli yaklaşan medya mecraları ve köşe yazarlarının yazılarına bakıldığında, İslam ve Müslümanlara ilişkin klişelerin nasıl yeniden üretildiği açık biçimde görülecektir. Bugün de farklı formlarda karşımıza çıkan bu tutumlar, İslamofobinin sadece Batı'ya yahut Müslümanların azınlıkta olduğu toplumlara has bir sorun olmadığı aksine nüfusunun önemli bir bölümü Müslüman olan Türkiye gibi toplumlarda da yoğun biçimde gözlemlendiği gerçeği üzerinde durulması gereken hayati bir konu. İSLAM'IN MEDYATIK TEMSILLERI
Geçmişte İngiliz Muhipleri Cemiyeti vardı. Buna yeni dönemlerde Amerikan Muhipleri eklendi. Batıperestler mebzul miktarda. Bugünlerde de İsrail muhipleri türedi. Hamas'a terör örgütü deyip İsrail'in meşru müdafaa hakkı üzerinden son tahlilde İsrail işgalini ve soykırımını meşrulaştıran hainler türedi. Ziyadesiyle can sıkıcılar. Çok eskilerde yazdığım bir yazıyı bugün affınıza sığınarak o yüzden aktarıyorum. Tanzimat öncesinden başlayan ihanet süreci devam ediyor. Aydınlar ve siyasetçiler düzeyinde ihaneti bol başka bir ülke var mıdır bilmem lakin aynı ihanetin hız kesmeden devam ettiğini bilirim. İşbirlikçiler arasında kimler yok ki! Sadrazamlardan tutunuz da paşalara ve şehzadelere varıncaya değin. Bugün bize kahraman ve şanlı diye tanıtılan gazeteci, yazar ve aydınlardan derneklere varıncaya kadar. İngilizci, Rusçu ve Fransızcı üst düzey hainlerin sergiledikleri entrikalardan Almancılığa evrilen İttihatçı yöneticilerin Osmanlı'yı içine sürüklediği çöküş planlarına varıncaya değin bir dizi ihanet oyunlarının günümüzde de nasıl sürdürüldüğünü merak edenler yakın tarihimizi mutlaka okumalıdırlar. Sultan Abdülhamit'in Osmanlıyı ayakta tutmak için yaptığı akıllıca hamleleri “Diktatörlük!” biçiminde suçlayıp Abdulhamit ‘i nasıl bir askeri darbeyle alaşağı ettiklerini okuduğunuzda ülkemizde ihanet şebekelerinin sadece isim ve kılık değiştirerek varlıklarını sürdürdüklerini görürsünüz. Dahası Abdulhamit için denilenlerin tıpkısının aynısının bugün aynı odaklar tarafından Erdoğan için denildiğini gördüğünüzde de şaşırırsınız. Abdulhamit düşmanlığı ekseninde en azılı düşmanlarla ve Osmanlı'yı yıkmak için aleni çaba gösteren ülkelerle işbirliği yapan İttihatçı hainlerin o tarihte Osmanlı hükümdarı Abdülhamit'e bombalı suikast düzenleyen Ermeni teröristlere nasıl övgüler dizdiklerini okuduğunuzda ise küçük dilinizi yutarsınız. Dahası ve en kötüsü Abdulhamit Hana yönelik suikast başarıya ulaşamayınca derin bir üzüntüye kapılıp “Ey şanlı avcı, attın da vuramadın, yazık!” biçiminde dizeler döktüren İttihatçı-mason Tevfik Fikret'in Cumhuriyet nesillerine nasıl anlı- şanlı şair diye takdim edildiğini hatırladığınızda da yalan bir tarihle nasıl zehirlendiğinizi fark eder hayıflanırsınız. O ihanetçi ve işbirlikçi İttihatçı zihniyet bugün de devam ediyor. Bugün Erdoğan düşmanlığı ekseninde bir araya getirilen güç odaklarının gerçekte kimin emrinde olduklarını anlamak için kâhin olmaya gerek yok. Zira senaryo aynı. Sadece figüranlar farklı.
Simon S. Montefiore, hikâye üslubuyla yazdığından hemen herkese hitap edebilen ancak Siyonist olmayanlara karşı bulduğu her fırsatta hakaret etmesi nedeniyle itici olan, asıl bu nedenle bizde de fazla rağbet görmeyen “Kudüs: Bir Şehrin Hikâyesi” adlı kitabında (Trc.: Cem Demirkan, Pegasus Yayınları, İstanbul 2016) 1800-1875 yılları arasında Kudüs hakkında İngilizce 5.000 kitabın basıldığını, tema ve muhteviyat olarak “çoğu birbirinin benzeri” olan bu kitaplarda ya Evanjelistler'in İncil hikâyelerini tekrar tekrar anlattıklarını “ya da seyyahların Osmanlı beceriksizliği, Yahudi sızlanmaları, Arap basiretsizliği ve Ortodoks kabalığıyla” dalga geçtiklerini söyler. Montefiore'nin bu sözlerinde benim dikkatimi çeken ilk şey ilgili kitapların keyfiyetinden çok kemiyetidir. Yetmiş beş yıl gibi -yaklaşık olarak bir insanın ömrüne denk düşen- kısa bir sürede beş bin kitabın yazılmış olması, Siyonistlerin Filistin'de hak sahipliği iddialarına siyasetten önce nasıl bir hafıza zemini oluşturduklarını görmemiz için yeterli olsa gerektir. Bir medeniyetin tefessüh ederek yıkılmaya yüz tutması sadece toprak kayıplarıyla sınırlı olmadığı gibi, başka bir medeniyetin ona galip gelmesi de sadece toprak kazanmasıyla sınırlı değildir. Bu manada el değiştiren şey, en geniş anlamıyla mülk yani “bilgi” dediğimiz şeyin hem kendisinin hem de onunla bağlantılı olan maddi, manevi, kültürel, sanatsal ve fikrî... tüm araçların el değiştirmesidir ki, böylece galipler öncelikle bilkuvve mağlupların milli hafızalarına hükmeder ve sonra asıl maksatlarını -yıkımı ve işgali- gerçekleştirirler. Kuşkusuz bu değiştirme, birkaç yılda ve kolayca olup bitmez, bu, zorluğu taraflarca peşinen göze alınan uzun bir süreçtir. Nitekim 1858-1923 yılları arasında peş peşe Babürler, Safevîler ve Osmanlılar'ı yıkan İngilizlerle bizlerin muhataplığı aynıyla böyledir. Montefiore'nin sözüne tekrar dönecek olursak siyasal Siyonist-Hıristiyancılığın, yetmiş beş yılda Kudüs hakkında beş bin kitabı üretmiş olması, onu takip eden yıllarda Müslümanlar'ın benzer sayıda bir kitabı kaybetmesi anlamına gelmektedir. Çünkü sadece Filistin özelinde bakacak olursak, Tanzimat'la birlikte (1839) Batılılaşmayı bir devlet politikası haline getiren ve bu manada Batı karşısında siyaseten de ricat eden Osmanlı'da Hersek İsyanı (1875), Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilerek öldürülmesi, Birinci Meşrutiyet'in ilanı (1876) ve 93 Harbi'yle (1877-1878) I. Dünya Savaşı'na yani son yıkıma doğru yol alan halk önce kitabı terk etmiştir.
Back with another episode of The Latest. Prompt the 1st 1783 - Highlander and Ukraine I flipped back and forth on "Ukraine" and "Crimea" in the episode: 1783 was annexing Crimea. https://en.wikipedia.org/wiki/Annexation_of_the_Crimean_Khanate_by_the_Russian_Empire Prompt the 2nd - Can a Gen xer have an opinion on Olivia Rodrigo On Olivia Rodrigo - bad idea right? Is 3'04” - a properly short radio single https://en.wikipedia.org/wiki/Bad_Idea_Right%3F From the album Guts https://en.wikipedia.org/wiki/Guts_(Olivia_Rodrigo_album) Vampire, the first single from the album - similar in type, very different in style. https://en.wikipedia.org/wiki/Vampire_(Olivia_Rodrigo_song) "This is supposed to be gen z's hayley williams/avril lavigne, there's truly no hope" https://twitter.com/maryarchived/status/1700621540998488219 "Anyone over the age of 20 doesn't get to give their opinion on Olivia Rodrigo" https://x.com/honestpapito/status/1701261920022512014?s=20 A search of "olivia rodrigo over 20" https://twitter.com/search?q=olivia%20rodrigo%20over%2020&src=typed_query I mentioned "late '80s glam" by which I really meant "late '80s glam metal" which maybe is better known as "hair metal" because how they wore their hair was seen as a big part of it. Guns n' Roses, that is, and often also represented by Poison, Cinderella, Warrant, Skid Row. (I avoid including Motley Crue because they were one of the first ones who took on such a look, when they started, while a lot of the others were following a style.) Prompt the Third: October the 7th. To start, here's what 40 years ago looked like A civilian 747 shot down by air defense forces of the USSR after flying over restricted space, killing all 269 aboard. https://en.wikipedia.org/wiki/Korean_Air_Lines_Flight_007 Military exercises two months later that may have brought the US and USSR very close to nuclear war. https://en.wikipedia.org/wiki/Able_Archer_83 The Day After, a depiction of what such a nuclear war might have looked like, which ran a few weeks later. https://en.wikipedia.org/wiki/The_Day_After WarGames, released in June 1983 https://en.wikipedia.org/wiki/WarGames Red Dawn, released about a year later, in 1984 https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Dawn Tracing back through the Ottoman Empire is going to be a bit of a maze but here's some of my links https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire Treaty ending of the Greek War of Independence https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Constantinople_(1832) Austro-Russian–Turkish War https://en.wikipedia.org/wiki/Tanzimat https://en.wikipedia.org/wiki/Young_Ottomans https://en.wikipedia.org/wiki/First_Constitutional_Era https://en.wikipedia.org/wiki/Young_Turks
Tanzimat'a (1839) kadar, aynen Avrupa'da olduğu gibi deri yüzmek, toprağa gömmek, çengele asmak, testislerini koparmak ve yedirmek, vücuda yara açıp yaraya tuz basmak, farelere kemirtmek, mil çekmek, organ kesmek, çengele asmak gibi birbirinden azap verici cezaları uygulayan Osmanlı Devleti'nde ‘hapsetmek' denildiğinde kastedilen, herhangi bir suçla itham edilen kişinin, yargılama süreci boyunca gözetim altına alınmasıydı. Yargılama süresi kısa olduğundan hapislik de kısa sürerdi.
14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerini gündelik hayat ve popüler kültür üzerinden takip etmeye çalıştım. 2023 seçiminin, popüler kültür açısından öne çıkan temsillerinden biri de Kızılcık Şerbeti dizisi üzerinden kitleye verilmeye çalışılan muhafazakâr-seküler aile çatışması ve çakışması idi. RTÜK pek de inandırıcı olmayan bir bahane ile 10.03.2023'te yayınlanan bölümünden sonra “kadına şiddet” gerekçesiyle diziye beş hafta yayın cezası vermemiş olsa idi seçim analizleri dosyasına Kızılcık Şerbeti dizisini ilave etmezdim. RTÜK'ün cezası, seküler çevrelerde “Kızılcık Şerbeti'ni Övüyoruz” kampanyası ile seçim atmosferine dahil edilerek dizinin aşırı bir şekilde nazara verilmesine dönüştü. Geçerken söylemiş olayım bendeniz de RTÜK'ün ceza gerekçesini tutarsız buldum. “Kızılcık Şerbetini Övüyoruz” kampanyasına gelince... Ortada övülecek bir durum yok. Dizi ne senaryo ne de çekim teknikleri bakımından öne çıkan farklı ve derinlikli bir bakış açısına sahip olmadığı gibi hikayesini Tanzimat romanlarını güncelleyen bir kolaycılık üzerinden aktarıyor. Tanzimat romanlarında da her türlü toplumsal çatışma entrika aşk, şiddet, aile içi ilişkiler üzerinden anlatılırdı. Dönemin kadın erkek karşılaşmasına imkân tanımayan kamusallığının şartları altında yazarların ev içi atmosfer içinde gerilim inşa etmeye çalışması, dönemi için anlaşılabilir bir durum. Günümüzün Türk dizi sektörü içinse maliyeti düşük tutmak için bulunmuş ucuz bir formül. Ucuz, çünkü Kızılcık Şerbeti'nin seküler- muhafazakâr karşılaşmasındaki “menekşe mendilim düşe, bizden size kim düşe” parodisi eşliğinde akan gönül ilişkileri, “daha neyi kanırtabilirim” soslu gündüz kuşağı rezaletlerini andırıyor. II- Bugün konuştuğumuz pek çok çatışmanın kaynağını Tanzimat modernleşmesinden başlatmak mümkün çünkü matbuat modernleşmesinden dijital modernleşmeye gündelik hayatın kırılma, savrulma ve çatışma alanlarını kadınlar üzerinden tartışma konusunda toplumsal bir “istikrar” gözetiyoruz. Bugün seküler-muhafazakâr ayrımı üzerinden ortaya konan öteki-beriki çatışması, Tanzimat döneminde alaturka-alafranga kavramları eşliğinde dile getiriliyordu. Her iki kavram da kimin tarafından söylendiğine göre olumlu ya da olumsuz bir içerik ile karşımıza çıkar. Alafranga hayat tarzını benimsemiş biri için “çok alaturka” ifadesi görgüsüzlüğü, kabalığı ifade eden bir kelimedir. Hayatını, geçmişin gündeki devamlılığı üzerinden yaşadığını düşünenler için alafranga tabiri köksüz daldır. Şımarık, özenti, Batı hayranı. Yukarıdaki ifadeleri örneklendirmek için elimizde iki kaynak var: Dönemin romanları ve hatıratları. Romanlarda daha ziyade alafranga öznelerin yanlış davranışlarını görürüz. Araba Sevdası'nın Bihruz Bey'i, Felatun Bey ile Rakım Efendi romanının Felatun Bey'i, Hüseyin Rahmi'nin Şıpsevdi'sinin kahramanı Meftun Bey, ilk akla gelen alafranga karakterlerdir. Alafranga karakterlerin, alaturka karakterleri nasıl gördüğüne dair romancılar pek cömert davranmaz. Esasında anlatıcı/yazar alaturka kadınları kendisi de “pek göremez”. Erkek yazarların kaleminde, “alaturka kadınlar” oldukça sıkıcı ve naylon karakterlerdir. Nitekim Kızılcık Şerbeti'nin muhafazakâr annesi Pembe de Ahmet Mithat'ın kaleminden kurtulup gelmiş bir alaturka kadın olarak karşımıza çıkıyor.
The period of the Tanzimat - a time of rapid, relentless, state-sponsored modernization - ran from 1840 to 1876. In less than four decades, a highly decentralized empire that stretched across three continents made a great leap toward becoming a modern nation-state.Like all social, political, economic and technological disruptions, the modernization of Palestine came with its own set of winners and losers. This, then, is the part of the story where we finally get to see how Palestine's social classes responded to the shocks and tremors of the Tanzimat. In part 1 of the season 2 finale, we will see how the urban notables of Palestine responded to the challenges of modernity.Support this podcast at — https://redcircle.com/preoccupation-a-not-so-brief-history-of-palestine/donations
Konuğumuz Emrah Pelvanoğlu ile Tanzimat, Nâmık Kemal ve metatarih kavramını konuşuyoruz.
Osmanlı padişahları Ayazağa, Kandilli, Yapağıcı, Bahşâyiş ve İzzeddin çiftlikleri dışındaki bütün emlâk ve çiftliklerin hasılatları ile “ma'den-i hümâyun hâsılatı”, “havâss-ı celîle”, “mukātaat” gibi bazı gelirlerle geçinirlerdi. 1839'da Tanzimat Fermanı ile bunlar kaldırılıp yıllık 12 bin 500 lira maaş bağlandı padişahlara. Tahsisat 1856'da aylık 20 bin liraya çıktı, buna bağlı olarak da Hazine-i Hassa denilen padişah hazinesinin hacmi ve teşkilatı büyüdü. 1876'da tahta çıkan II. Abdülhamid döneminde ise, Tanzimat'la birlikte devlet hazinesine geçen mülkler tekrar padişah hazinesine alındı. Padişah adına yeni emlâk alımları en yüksek seviyeye ulaştı, bunlara çeşitli kaynaklarının eklenmesiyle Hazine-i Hassa hacim ve teşkilat bakımından genişledikçe genişledi. Öyle ki 1903 yılında Abdülhamid'in dünyanın en zengin 3. kişisi olduğu tahmin ediliyordu.
The Tanzimat reforms stretched from 1839 to 1876. In that time, the Ottoman empire engaged in a centralization campaign that completely altered the relationship between the Ottoman government and its subject population.This episode picks up where we left off in season 1, with an impending clash between the Ottoman Empire and the Khedive, Mohammed Ali Pasha. From there, we explore how European ambition, Ottoman survivalism, and questions about the role of religion set the empire on a series of reforms that would change life in Palestine forever. Support this podcast at — https://redcircle.com/preoccupation-a-not-so-brief-history-of-palestine/donations
Episode 527 with Richard Antaramian hosted by Matthew Ghazarian | How did the Ottomans secure widespread buy-in for modernization projects across the empire's many geographies and communities? This episode explores that question through the experiences of Armenians in the Ottoman East. Our guest, Richard Antaramian, shares some of his research, which argues that Ottoman shared governance worked through networks of power that linked center to periphery and sustained relationships among notables of different confessions, classes, and locations. The Ottoman tax-farming system of the 18th century forged ties among central authorities, provincial notables, and Armenian financiers. As the Ottoman government embarked upon the modernizing reform projects of the late 1700s and 1800s, those forms of shared governence frayed. In the Ottoman East, the Armenian Patriarchate's attempts to enact new notions of reform saw major successes, with the establishment limited representative governance, a constitution, and new educational institutions. Yet, those successes came at the cost of weakening the ties between provincial Armenians and important power brokers like provincial notables and Kurdish tribal leaders. Ultimately, the Armenian Patriarchate's successes at reform translated into trouble for its newly-isolated flock in the empire's eastern borderlands. « Click for More »
Episode 527 with Richard Antaramian hosted by Matthew Ghazarian | How did the Ottomans secure widespread buy-in for modernization projects across the empire's many geographies and communities? This episode explores that question through the experiences of Armenians in the Ottoman East. Our guest, Richard Antaramian, shares some of his research, which argues that Ottoman shared governance worked through networks of power that linked center to periphery and sustained relationships among notables of different confessions, classes, and locations. The Ottoman tax-farming system of the 18th century forged ties among central authorities, provincial notables, and Armenian financiers. As the Ottoman government embarked upon the modernizing reform projects of the late 1700s and 1800s, those forms of shared governence frayed. In the Ottoman East, the Armenian Patriarchate's attempts to enact new notions of reform saw major successes, with the establishment limited representative governance, a constitution, and new educational institutions. Yet, those successes came at the cost of weakening the ties between provincial Armenians and important power brokers like provincial notables and Kurdish tribal leaders. Ultimately, the Armenian Patriarchate's successes at reform translated into trouble for its newly-isolated flock in the empire's eastern borderlands. « Click for More »
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Qui était le Docteur Barrachin, chirurgien-entrepreneur, passé par la Perse et l'Algérie, avant de rencontrer l'Empire ottoman, au tournant de 1838-1839 ? Comment cet éclairé, un peu illuminé, au service de l'égalité entre les nations, s'immisce-t-il dans la grande histoire ottomane des Tanzimat ? - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Quelle est la combinaison de succès et d'échecs qui marque le programme de réformes des Tanzimat, entre 1839 et 1856 ? s'interroge l'historien Edhem Eldem. - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Quelles sont les inspirations du décret des Tanzimat, du 3 novembre 1839, dans un Empire Ottoman, pluri-ethnique et pluri-confessionnel, qui cherche à se régénérer? s'interroge l'historien Edhem Eldem. Comment la Grande Bretagne et la crise turco-égyptienne entrent-elles en jeu dans cette histoire? - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - De quelle façon le tournant du décret des Tanzimat, en 1839, s'inscrit-il dans l'historiographie de la modernité ottomane, puis turque ? demande Edhem Eldem. Quels sont les points importants à retenir, le texte, posant les jalons d'un programme radical de réformes, pour moderniser l'Empire ottoman? - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Quel tournant marque la promulgation du décret des Tanzimat, en 1839, pour le vieil Empire Ottoman ? S'interroge Edhem Eldem. L'l'historien se demande quelle nouvelle vision de la politique et du système étatique peut alors émerger avec ce texte fort. - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:46 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Quel est le contexte politique et géopolitique des années 1830-1839, précédant le moment-clé des Tanzimat, temps de réorganisation pour l'Empire ottoman ? Comment ce vieil empire s'est-il régénéré pour survivre, face à l'Europe moderne et menaçante et l'Egypte, nouvelle puissance du Moyen-Orient? - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
durée : 00:58:45 - Les Cours du Collège de France - par : Merryl Moneghetti - Quelles sont les tentatives du vieil Empire ottoman, au XIXe siècle, de se régénérer face à une Europe moderne, ambitieuse et en pleine expansion? S'interroge Edhem Eldem. L'historien analyse ce qui entre en jeu avec les "réorganisations", les réformes de 1839? - invités : Edhem Eldem professeur d'histoire à l'Université de Bogaziçi à Istanbul, titulaire de la chaire internationale d'histoire turque et ottomane au Collège de France
with Chris Gratien hosted by Susanna Ferguson | How did ordinary Ottoman subjects experience the momentous changes that made our modern world? This episode explores that question through the history of the Çukuorva region of southern Turkey. As our guest Chris Gratien has argued in a new book entitled The Unsettled Plain: An Environmental History of the Late Ottoman Frontier, Çukurova can be studied as a microcosm of social and environmental change in the late Ottoman Empire. In our conversation, we explore how the approaches of environmental history can offer a fresh perspective on the political history of the Tanzimat period, and we discuss how the history of malaria -- an ancient disease -- sheds light on a modern experience of displacement and dispossession for rural communities in the Ottoman Empire and beyond. « Click for More »
with Chris Gratien hosted by Susanna Ferguson | How did ordinary Ottoman subjects experience the momentous changes that made our modern world? This episode explores that question through the history of the Çukurova region of southern Turkey. As our guest Chris Gratien has argued in a new book entitled The Unsettled Plain: An Environmental History of the Late Ottoman Frontier, Çukurova can be studied as a microcosm of social and environmental change in the late Ottoman Empire. In our conversation, we explore how the approaches of environmental history can offer a fresh perspective on the political history of the Tanzimat period, and we discuss how the history of malaria -- an ancient disease -- sheds light on a modern experience of displacement and dispossession for rural communities in the Ottoman Empire and beyond. « Click for More »
Warrior Shaykhs, martial tariqas and various Sultans all play a role in the resistance against the French colonial invaders in the Maghreb. Join this conversation with Abdelkadir Harkassi, a Masters Student in Historical Research at SOAS, around the Sufi resistance of the French invasion in the Maghreb and learn how sometimes the most heroic act is to accept defeat. This is a crucial narrative and one from which many parallels can be drawn to our current time. Timecode Guide 2:25 (-10) The french invasion into North Africa through the military invasion of Algeria without any diplomacy 3:12 The geopolitical importance of Morocco 3:50 The severe economic repercussions of defeat to the French and Spanish 4:40 Morocco is bankrupt and had to ask the European powers for loans with all their resources being shipped away 5:00 The conflict between the young Sultan Moulay Abdelaziz and his brother Moulay Abdelhafidh supported by Shaykh Al Kitani and Madani El Glaoui 06:20 What was the French interest in North Africa? 06:25 The French interests, ideology, the French revolution and modernity. 07:08 The wealth of North Africa and the appropriation of land, raw materials, goods and trade routes 08:06 The Hafidhiyya Movement 08:44 The abolition of Zakat and the reaction from the Ulema 09:32 Drawing parallels between the case in the Maghreb and the Tanzimat era of the Ottoman Empire 11:27 Some examples of the Awqaf in the Ottoman empire 13:16 The Awqaf in North Africa and French attempts to purchase the land and then trying to dismantle the various Waqfs through changing the legal definitions 15:30 There wasn't a welfare system. The people themselves had created a basic foundation for all of society to stand on 16:12 The first university in the world the Qarawiyyin of Fez was an endowment 17:08 Moulay AbdelHafidh defeats his brother and takes the throne 17:36 The conditional bayat of the Ulema to the new Sultan. The Sultan had to uphold a number of conditions including no negotiations with the French, but also the establishment of a Parliament which Moulay AbdelHafidh rejected. 19:13 The importance to the Sultan of the backing of the nobles, the ulema and the Sufi Shaykhs. He did not rule alone. 19:47 Moulay AbdelHafidh inherits a throne without access to the treasury 20:44 The sincerity of Moulay AbdelHafidh in trying his best to maneuver against the French with what he had available 21:28 The betrayal of Al Kitani and his execution 22:45 The Sufi military struggle 23:48 Sultan AbdelHafidh's letter to the Sufi Jihadi 25:00 The modern idea of Sufism 25:31 The very different reality of Sufism - always engaged in the politics of their time or on the battlefield or mediating etc. 26:39 The Sufi military tariqahs and the history of their fight against innovation and foreign invasions 27:49 The military tariqahs of the Maghreb and specifically the Chaouia region 30:50 The military resistance of the Sufis against the French and 1907 Bombardment of Casablanca as justification for a military invasion 33:12 The military expansion of the French in Morocco 33:40 1911 Tribal revolt against the Sultan as an excuse for the French to move their armies into the heart of the country and the Protectorate Treaty in 1912 35:20 The meetings of the Ulema and the Sufis that led to the decision of some fighting the French and the others protecting the Deen 37:53 The new situation in Morocco with the French after the defeat of the Sufis in the last Jihad in the Maghreb and how the Sufis stopped fighting and decided to protect the Deen in order to save more bloodshed. 39:15 The difficult thing was to accept that you were defeated and that you couldn't fight. And then you turn to Allah 39:37 The use of the Nasiri Du'a, the Wird al-Latif and the recitation of The Shifa of Qadi Iyad for the preservation of the Deen 41:42 The nationalist movement that began in 1936 based on French ideology via the salafi movement in Egypt 42:43 Muhammad V becoming the image of the nationalist movement and his exile from Morocco to Madagascar 43:21 Muhammad V's meeting with Shaykh Muhammad ibn al Habib and the advise the Sultan received 44:57 Moroccan independence from France and the Monarchy fully reestablished 45:19 Muhammad VI and his father Hassan II bringing the Sufis back to the forefront of society 50:50 Morocco today under the rule of King Muhammad VI 53:27 Modernity is a fight against the past so that we can progress into a "better" existence 54:12 The King's protection of the library of Shaykh Muhammad ibn al Habib 55:09 A Dua for King Muhammad VI of Morocco Music by Ian Cattanach