Podkast amerykański

Follow Podkast amerykański
Share on
Copy link to clipboard

Łukasz Pawłowski i Piotr Tarczyński omawiają najważniejsze wydarzenia polityczne USA - przystępnie, ale szczegółowo. Nowy odcinek w każdą sobotę. Jeśli chcecie nas wspierać, zapraszamy na http://patronite.pl/podkastamerykanski

Podkast amerykański


    • May 7, 2022 LATEST EPISODE
    • weekly NEW EPISODES
    • 54m AVG DURATION
    • 87 EPISODES


    Search for episodes from Podkast amerykański with a specific topic:

    Latest episodes from Podkast amerykański

    87. Lend-lease, drenowanie Rosji i wojna zastępcza, czyli co Ameryka robi dla Ukrainy

    Play Episode Listen Later May 7, 2022 48:25


    Prezydent Biden poprosił Kongres o 33 mld dolarów pomocy dla Ukrainy, w tym 20 mld pomocy wojskowej. Tego samego dnia Kongres wznowił ustawę o „lend-lease” z czasów drugiej wojny światowej, która pozwala prezydentowi szybko i bez większych formalności przekazywać Ukrainie (i innym krajom regionu) amerykański sprzęt. Zastanawiamy się czy nastąpiła jakaś zmiana w podejściu Stanów Zjednoczonych do wojny w Ukrainie – administracja zaprzecza, ale wypowiedzi jej przedstawicieli, sekretarzy stanu i obrony wskazują na co innego: wydaje się, że USA postanowiły nie tylko pomóc Ukraińcom w obronie, ale postawiły też na tzw. „wojnę zastępczą” („proxy war”) z Rosją. Tak jak w latach 60. XX wieku Rosjanie i Chińczycy wspierali sprzętem walczących z Amerykanami Wietnamczyków z północy, tak dziś Amerykanie wspierają walczących o niepodległość Ukraińców. Mówimy o innych inicjatywach administracji Bidena, jak wspieranie drenażu mózgów z Rosji, przejmowaniu rosyjskich specjalistów z branży technologicznych; a także o konfiskowaniu majątku rosyjskich oligarchów. Tłumaczymy też dlaczego w głosowaniu na ten temat lewe skrzydło Demokratów z Alexandrią Ocasio-Cortez zagłosowało ramię w ramię ze skrajną prawicą Republikanów spod znaku Marjorie Taylor Greene, co było decyzją bardzo kiepską wizerunkową, ale bardziej skomplikowaną, niż to się wydawało na pierwszy rzut oka. A na końcu próbujemy zrozumieć Amerykanów i odpowiedzieć na pytanie: czego oczekują o swoich władz w kontekście wojny w Ukrainie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    86. Suburbanizacja i samochodoza, czyli dlaczego amerykańskie miasta wyglądają identycznie

    Play Episode Listen Later Apr 30, 2022 62:19


    Jak to możliwe, że w kraju tak różnorodnym jak Stany Zjednoczone miasta są zazwyczaj do siebie tak podobne? Wieżowce w centrum, wokół nich morze parkingów, dalej pięciopiętrowe apartamentowce, a dalej niekończące się połacie jednakowych przedmieść? Dlaczego tak trudno odróżnić od siebie Indianapolis od Minneapolis, a Denver od Dallas? Mówimy o historii transportu publicznego w miastach, o tym dlaczego zlikwidowano w Stanach tramwaje i czy naprawdę był to spisek General Motors? O tym, w jaki sposób ogromne zapotrzebowanie na domy dla wracających z wojny weteranów zmieniło amerykańskie miasta; o ustawie z 1944 roku, która umożliwiła milionom Amerykanów kupno własnego domu i w konsekwencji pomogła stworzyć suburbia, takie jak słynne Levittown na nowojorskiej Long Island. Dowiecie się w jaki sposób domek na przedmieściach stał się symbolem amerykańskiego snu, ale też o tym dla kogo ten sen był niedostępny – i dlaczego. Co się stało z centrami miast, kiedy klasa średnia wyniosła się z nich na przedmieścia; co oznaczała „odnowa miast” w latach 50. i 60. i jakie przyniosła skutki? Opowiadamy w jaki sposób powstała słynna amerykańska sieć autostrad; jaką rolę odegrał jej powstaniu generał Eisenhower, a jaką General Motors i dlaczego tysiące kilometrów autostrad przekształciły Stany Zjednoczone bardziej, niż ktokolwiek mógł się tego spodziewać. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    85. Biden słabnie, Trump namaszcza, a Republikanie idą na wojnę z Disneyem

    Play Episode Listen Later Apr 23, 2022 63:55


    W Stanach Zjednoczonych kampania wyborcza trwa właściwie bez przerwy. Ale obecnie wchodzi w jeszcze bardziej intensywną fazę. Już za moment rozpoczną się prawybory wyłaniające kandydatów obu partii na kongresmanów, senatorów, gubernatorów i wiele innych stanowisk. Szczególnie wielu pretendentów próbuje swoich sił wśród Republikanów, co bywa interpretowane jako dowód na przewagę GOP – wiadomo, ludzie garną się tam, gdzie mają szansę na sukces. I faktycznie, Demokratom w sondażach idzie źle, a Joe Biden ma notowania równie niskie jak Donald Trump na tym samym etapie prezydentury. Nawet w tych obszarach, gdzie administracja obiektywnie odniosła sukces (np. spadek bezrobocia) wielu wyborców nie tylko nie docenia działań ekipy prezydenta, ale zdaje się nie dostrzegać faktów (i twierdzi, że liczba miejsc pracy spada). Opowiadamy o przyczynach i skali problemów Demokratów. Jeszcze ciekawiej jest wśród Republikanów, gdzie kandydaci nie tylko brutalnie się atakują, ale i zabiegają o względy Donalda Trumpa. Były prezydent co prawda nie startuje, ale chce poszerzyć wpływy w partii, zniszczyć tych, którzy śmieli mu się postawić i jednocześnie wykreować się na kingmakera, „królotwórcę”, którego wsparcie wystarczy, by człowiek poszybował w sondażach. Oczywiście rzeczywistość dalece odbiega od planów, a niektóre namaszczenia dokonywane z rezydencji Mar-a-Lago na Florydzie budzą ogromne kontrowersje nawet wśród zwolenników byłego prezydenta. Tymczasem, również na Florydzie, rośnie Trumpowi poważna konkurencja. Gubernator stanu Ron DeSantis to dziś druga najpopularniejsza postać w partii. I robi wiele, by wyborcy o nim nie zapomnieli. Ostatnio doprowadził do wyznaczenia nowych, skrajnie niesprawiedliwych okręgów wyborczych, które – jeśli nie zostaną zakwestionowane przez sąd – dadzą Republikanom dodatkowe cztery miejsca w Izbie Reprezentantów. Ale uwagę mediów przyciąga przede wszystkim jego wojna z – jak mówią nieprzychylni gubernatorowi komentatorzy – Myszką Miki, a dokładnie z firmą Disney, największym pracodawcą w całym stanie. Poszło o… osoby LGBT. Konkretnie o ustawę zakazującą nauczycielom najmłodszych dzieci nawet wspominania o „tożsamości płciowej” i „orientacji seksualnej”. Przepisy są na tyle ogólne, że już samo potwierdzenie istnienia związków jednopłciowych może być uznane za ich złamanie. Jaki ma to związek z Disneyem i co mówi o przemianach Partii Republikańskiej? Posłuchajcie, komentujcie, podajcie dalej.

    84. „Niedźwiedzia przysługa” Matthew Hongoltz-Hetlinga, czyli o libertarianach w USA

    Play Episode Listen Later Apr 16, 2022 66:55


    W dzisiejszym odcinku wychodzimy od książki Matthew Hongoltz-Hetlinga „Niedźwiedzia przysługa” („A Libertarian Walks Into a Bear”), która ukazała się właśnie w przekładzie Aleksandry Paszkowskiej: opowieści o tym, jak nienawiść do przepisów, regulacji i podatków, wiara w to, że rynek sam rozwiąże wszystkie problemy, doprowadziły do kryzysu w miasteczku Grafton, w stanie New Hampshire. Co niedźwiedzie mają wspólnego z libertarianizmem? Co się dzieje, kiedy absolutna wolnośc jednostki zagraża życiu i zdrowiu innej osoby? Czy rzeczywiście „każdy sam o siebie najlepiej zadba”? Jak idzie libertarianom ambitny plan stworzenia Wolnego Stanu, tzn. uczynienia całego New Hampshire wolnościową utopią? Książkę głównie chwalimy, ale że brakuje nam w niej trochę szerszego kontekstu, próbujemy dodać go sami i opowiadamy Wam pokrótce o libertarianach w Stanach Zjednoczonych: o „libertariańskim momencie” w latach 70.; jak z zupełnego marginesu stali się marginesem wpływowym; o historii Partii Libertariańskiej; o ważnych postaciach tego ruchu, od Ayn Rand, przez braci Koch, po Rona i Randa Paulów. Próbujemy też odpowiedzieć na pytanie, co przyniósł libertarianom ich sojusz z Republikanami i czy na horyzoncie majaczy dziś kolejny „libertariański moment”. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    83. Ketanji Brown Jackson w Sądzie Najwyższym

    Play Episode Listen Later Apr 9, 2022 61:26


    Po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych biali mężczyźni nie będą stanowić większości w Sądzie Najwyższym – w czwartek Senat zatwierdził nominację sędziny Ketanji Brown Jackson, która w czerwcu lub lipcu zastąpi przechodzącego na emeryturę Stephena Breyera. Choć skład ideologiczny Sądu się nie zmieni – konserwatyści wciąż będą mieli większość 6 do 3 – nominacja Jackson budziła ogromne emocje. Przesłuchania przed Komisją Sprawiedliwości zawsze są spektaklem i okazją dla senatorów, by zabłysnąć w mediach – zwłaszcza dla tych, którzy mają ambicje prezydenckie. I choć senatorowie Demokratów także agresywnie przesłuchiwali nominatów Trumpa, to wobec Jackson Republikanie tacy jak Lindsey Graham, Ted Cruz czy Josh Hawley zadawali ciosy poniżej pasa. Mówimy o głównych liniach ataku na Jackson – podważaniu jej kompetencji, kwestionowaniu patriotyzmu, ale przede wszystkim o zarzutach, że jest wyjątkowo łagodna wobec pedofilów. Wyjaśniamy na czym polegały manipulacje Republikanów, jak półprawdy i wyrywanie z kontekstu miały dać wrażenie, że Partia Demokratyczna (i szerzej: liberałowie) jest „propedofilska”. To najnowsza broń w republikańskim repertuarze – celowo odwołująca się do narracji założycielskiej QAnonu o tzw. „Pizzagate” i stopniowo przenikająca do konserwatywnego mainstreamu. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    82. Wypuśćcie Krakena, czyli prezydent, eksprezydent i żona sędziego

    Play Episode Listen Later Apr 2, 2022 63:57


    W dzisiejszym odcinku trochę spraw bieżących i trochę pocztówek z przeszłości, bliższej i dalszej. Rozmawiamy chwilę o przemówieniu Joego Bidena w Warszawie – czy rzeczywiście była to mowa przełomowa i wybitna, na miarę tej, którą wygłosił w Berlinie Zachodnim John F. Kennedy? I co z tym jednym zdaniem, które na końcu spontanicznie dodał Biden, a na którym skupiły się media w Stanach – ale i w Rosji? Mówimy o Donaldzie Trumpie, bo ten właśnie teraz, w środku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, zwraca się do Putina z wezwaniem, by ujawnił kompromitujące materiały na temat obecnego prezydenta i jego syna. Wyjaśniamy o co chodzi z laptopem Huntera Bidena i dlaczego apel Trumpa wygląda na próbę odwrócenia uwagi od najnowszych doniesień na temat wydarzeń z 6 stycznia – np. tajemniczej, siedmiogodzinnej (!) wyrwy w oficjalnych rejestrach Białego Domu, które przekazano komisji do zbadania ataku na Kapitol. Z kim rozmawiał Trump, kiedy tłum jego zwolenników szturmował Kapitol? Niektóre rozmowy zostały ukryte, inne właśnie wyszły na jaw: opowiadamy o ujawnionych smsach Ginni Thomas, wpływowej, ultrakonserwatywnej aktywistki i żony Clarence'a Thomasa, sędziego Sądu Najwyższego. Przekazane komisji ds. 6 stycznia przez Marka Meadowsa, byłego szefa sztabu Trumpa, pokazują jak żona sędziego wykorzystuje swoje wpływy, by skłonić Biały Dom do nieuznania wyniku wyborów. Powołuje się przy tym na teorie spiskowe prawicowej ekstremy i wzywa Meadowsa, by „wypuścił Krakena”. Co mówią nam te wiadomości o ideologii najbliższego kręgu Trumpa, a co o etycznych zasadach rządzących Sądem Najwyższym. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    81. Kaczor Donald kopie Goofy'ego, czyli wszystko o gerrymanderingu

    Play Episode Listen Later Mar 26, 2022 56:41


    Mija właśnie 210 lat odkąd po raz pierwszy użyto określenia „gerrymander” oznaczającego takie manipulowanie granicami okręgów wyborczych, by zwiększyć szansę na wygraną swojej partii. Zaczęło się od okręgu wyborczego w kształcie salamandry, ale potem mieliśmy też „kaczkę”, „węża nad jeziorem”, „pterodaktyla”, „latynoskie nauszniki”, „królika na deskorolce”, a nawet „Kaczora Donalda kopiącego Goofy'ego”. Co sprawia, że amerykańskie okręgi wyborcze mają tak powykręcane kształty? Tłumaczymy dlaczego w ogóle rysuje się na nowo mapy wyborcze, kto i kiedy to robi, czym jest „pakowanie”, a czym „rozbijanie”. Mówimy w jaki sposób wytyczanie granic okręgów wyborczych wpływa na układ sił politycznych, a „właściwie” narysowana mapa wyborcza może być ważniejsza od pieniędzy wydanych na kampanię, pomysłowych spotów, czy mobilizacji elektoratu. Opowiadamy o projekcie REDMAP z roku 2010 i fantastycznych rezultatach, jakie przyniósł Republikanom w kolejnej dekadzie, kiedy wygrane Demokratów w głosowaniu powszechnym nie przekładały się na większość mandatów w Izbie Reprezentantów. Opowiadamy o tym, co uważają o gerrymanderingu sami Amerykanie i dlaczego niektórzy mają opory przed jego likwidowaniem; co mówi prawo i jakie w tej sprawie wyroki wydają sądy; jak wreszcie zachowują się obie partie – i dlaczego Demokraci równocześnie pomstują na gerrymandering, ale w niektórych stanach, jak Nowy Jork czy Illinois, sami bezlitośnie wykorzystują możliwości, jakie daje. No i na koniec zastanawiamy jak odbywające się właśnie we wszystkich stanach rysowanie okręgów wpłynie na wynik listopadowych wyborów do Kongresu. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    80. Kryzys bezdomności w Kalifornii

    Play Episode Listen Later Mar 19, 2022 58:30


    W 2020 roku w kryzysie bezdomności znajdowało się w Stanach co najmniej 580 tysięcy ludzi – nowszych danych jeszcze nie ma, ale pandemia zmieniła tę sytuację i na pewno nie na lepsze. Kalifornia, najbogatszy stan w kraju, jest zarazem tym stanem w którym bezdomność jest szczególnie dotkliwym i widocznym problemem – San Francisco czy Los Angeles usiane są miasteczkami namiotowymi w których mieszkają ludzie pozbawieni dachu nad głową. Szacuje się, że w Kalifornii mieszka mniej więcej jedna czwarta wszystkich bezdomnych Amerykanów. Próbujemy rozprawić się z kilkoma mitami na temat bezdomności i wyjaśnić jakie są jej prawdziwe przyczyny – na czele z zupełnie oczywistym wytłumaczeniem: brakiem wystarczającej liczby mieszkań oraz rosnącymi kosztami utrzymania. Tłumaczymy dlaczego kiedyś ten problem właściwie nie występował i co się zmieniło. Mówimy o odpowiedzialności obu partii politycznych – szkodliwej polityce Republikanów oraz hipokryzji Demokratów. Opowiadamy w problemach prawnych, które sprawiają, że budowa czegokolwiek w Stanach jest tak trudna (i droga), ale też o mentalności Kalifornijczyków, którzy chętnie deklarują swoją postępowość, ale kiedy przychodzi co do czego, bezwzględnie walczą z jakimikolwiek zamianami, które mogłyby obniżyć wartość ich (i tak już absurdalnie drogich) nieruchomości. Mówimy wreszcie o tym, jak kryzys bezdomności próbują wykorzystywać Republikanie – i jak próbują z nim walczyć Demokraci. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    79. Nixon w Chinach: tydzień, który zmienił świat

    Play Episode Listen Later Mar 12, 2022 54:38


    Minęło właśnie 50 lat od historycznej wizyty – 21 lutego 1972 roku w Pekinie, stolicy komunistycznych Chin z którymi Stany Zjednoczone nie utrzymywały dotychczas żadnych stosunków dyplomatycznych, wylądował samolot z prezydentem Richardem Nixonem. Opowiadamy o niebywałej medialnej oprawie całej wizyty: balecie i operze, o pandach i łabędziach, jej scenografii i uczestnikach: o parze prezydenckiej i doradcy do spraw bezpieczeństwa narodowego Henrym Kissingerze z jednej strony, o chińskim premierze Czou En-laju i przewodniczącym Mao z drugiej. Zastanawiamy się dlaczego amerykański prezydent postanowił porozumieć się z komunistycznymi Chinami i czy rzeczywiście „tylko Nixon mógł pojechać do Chin”. Mówimy o przygotowaniach do tej wizyty, o tropie warszawskim, pakistańskim i dyplomacji pingpongowej, a także o tym, czy wizyta w Pekinie rzeczywiście „zmieniła świat”. Opowiadamy o jej konsekwencjach bezpośrednich (jak „komunikat szanghajski” i uznanie rządu w Pekinie), pośrednich (jak wizyta Nixona w Moskwie i podpisanie układu o ograniczeniu zbrojeń ze Związkiem Radzieckim) i dalekosiężnych (jak zmieniła Chiny i układ sił na świecie). Zastanawiamy się gdzie jesteśmy dziś, pół wieku po tamtych wydarzeniach i jak z tej perspektywy możemy je dziś oceniać. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    78. Orędzie o stanie państwa

    Play Episode Listen Later Mar 5, 2022 64:00


    We wtorek prezydent Biden wygłosił swoje pierwsze orędzie o stanie państwa, State of the Union, a my dziś przyglądamy się temu co – i jak – powiedział. Mówimy o tym, jakie miejsce w jego przemówieniu zajęła polityka zagraniczna i wojna w Ukrainie, w tym o brawach, jakie zebrała ambasadorka Ukrainy. Powiemy wam jak Biden podsumował rok swoich rządów, czym się pochwalił (np. nowymi miejscami pracy, ponadpartyjną ustawą infrastrukturalną i wejściem w „nową fazę” pandemii) i co zapowiedział. O tym, jak ma wyglądać walka z inflacją, o brzmiącym dość trumpistowsko populistycznym nacjonaliźmie ekonomicznym, ale zarazem o wyraźnym „skręcie do centrum” w postaci kategorycznego odcięcia się (znowu!) od sloganu „Defund the police” – szczytnego, ale niefortunnego politycznie hasła z którego Republikanie zdołali uczynić bardzo skuteczny straszak, mimo że ani Biden, ani większość Demokratów nigdy tego hasła nie popierała. Mówimy o megaustawie Build Back Better, o której w orędziu niby nie było mowy, ale tak naprawdę była jednym z tematów; o tym, co o pomysłach prezydenta uważa senator Joe Manchin i jak na orędzie Bidena reagowali Republikanie. O oficjalnej odpowiedzi, której udzieliła Bidenowi gubernatorka Iowy, a także o trzech odpowiedziach, jakie udzielili politycy i polityczki... Partii Demokratycznej. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    77. Amerykanie patrzą na wojnę

    Play Episode Listen Later Feb 26, 2022 48:34


    Wszyscy słyszeli już zapewne wypowiedź Donalda Trumpa mówiącego, że atak Władimira Putina na Ukrainę to „genialne” i bardzo sprytne posunięcie. Były prezydent powiedział to jeszcze przed rozpoczęciem pełnej inwazji, ale powtarzał także wówczas gdy bomby spadały na ukraińskie miasta. Jeden z republikańskich senatorów twierdzi, że Putin zaatakował, bo… Rosja to komunistyczny kraj, nie ma żywności i potrzebuje więcej ziemi pod uprawę. Są Republikanie, którzy jednocześnie zarzucają prezydentowi Joe Bidenowi, że jest wobec Putina zbyt miękki i twierdzą, że w ogóle nie powinien się Ukrainą interesować. Inni domagają się surowszych sankcji, ale krytykują też administrację za rosnące ceny benzyny. Ale są i tacy, którzy prezydenta wspierają. Jak zatem amerykańskie media i opinia publiczna zareagowały na atak Rosji na Ukrainę? Chociaż sytuacja na froncie wojennym, a także froncie walki politycznej zmienia się z godziny na godziny niektórzy już przekonują, że Władimir Putin wszystkich okiwał i wygrał, a inni, że stracił kontakt z rzeczywistością i poniósł całkowitą klęskę. W amerykańskich mediach (niekiedy tych samych) znajdą państwo komentarze przekonujące, że rosyjskie czołgi na ulicach ukraińskich miast to dowód na ostateczny upadek koalicji demokratycznych państw Zachodu oraz takie, które mówią, że paradoksalnie Putin wyrwał Zachód z fałszywego poczucia bezpieczeństwa i dał nowe poczucie celu. Jeszcze niedawno francuski prezydent Emmanuel Macron twierdził, że NATO jest w stanie „śmierci mózgowej”, a Donald Trump nazywał „przestarzałym”. Dziś Joe Biden mówi, że to najwspanialszy sojusz militarny w dziejach ludzkości, obiecuje bronić każdego cala ziemi krajów członkowskich i posyła dodatkowych żołnierzy na wschodnią flankę Sojuszu. Ale tak jak nie ma zgody co do długofalowych skutków wojny, tak trwa spór o dotychczasową politykę administracji Bidena. Czy Biały Dom słusznie od wielu tygodni dzielił się informacjami wywiadowczymi, informował o powadze zagrożenia, ale jednocześnie próbował rozmawiać z Putinem i jego ludźmi? Czy sankcje, jakie do tej pory wprowadzono, powinny być ostrzejsze? Jakie będą ich konsekwencje tak dla Rosji, ale też – o czym Biden mówi otwarcie – dla zwykłych Amerykanów. Czy obywatele są zadowoleni z tego jak radzi sobie z konfliktem? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    76. Wojny szkolne

    Play Episode Listen Later Feb 19, 2022 60:36


    W Tennnessee rada szkolna właśnie usunęła z listy lektur komiks „Maus” Arta Spiegelmana, w Teksasie powstała lista 850 „kontrowersyjnych” pozycji (trafiły na nią m.in. „Opowieści podręcznej” Margaret Atwood czy „Pomiędzy światem a mną” Ta-Nehisiego Coatesa), które władze szkół prewencyjnie usuwają z bibliotek. Stowarzyszenie Bibliotek Amerykańskich alarmuje, że szybko rośnie liczba prób eliminowania książek, które wzbudzają obiekcje rodziców. Republikanom udało się wystraszyć rodziców dwugłowym potworem „gender” i „krytycznej teorii rasy”, szkoły, która jakoby równocześnie seksualizuje dzieci, a z drugiej wychowuje ich w nieustannym poczuciu wstydu za rasizm i w nienawiści wobec białych. W odpowiedzi na tego chochoła w kolejnych stanach Republikanie wprowadzają ustawy mające zaostrzyć kontrolę nad tym czego – i w jaki sposób – mogą uczyć nauczyciele. Napięcie widać na zebraniach lokalnych rad szkolnych, gdzie padają najcięższe oskarżenia, dochodzi do pyskówek, przepychanek, interweniuje policja. Opowiadamy jak polityka wkracza do lokalnych wyborów do owych rad, pogłębiając i tak już ogromną polaryzację społeczeństwa. Prawica chce szkoły wolnej od wzmianek o LGBT, ale przede wszystkim wolnej od rozmów o rasizmie i rasistowskiej przeszłości Stanów Zjednoczonych. Mówimy o tym, że choć konserwatyści równocześnie straszą „lewacką cancel culture”, sami uprawiają prawicową kulturę wykluczenia. Co zaskakujące potrafią przy tym zaskakująco zręcznie stosować pozornie inkluzywny język. Demokratom trudno niekiedy odpowiedzieć na te praktyki, bo i wśród zwolenników tej partii jest grupa o zapędach cenzorskich. Są takie książki - jak na przykład „Zabić drozda” - których wycofani, choć z różnych powodów, domaga się zarówno część prawicy, jak i lewicy. Ale mimo że po lewej stronie również zdarzają się przypadki zakazywania książek czy ideologicznego zacietrzewienia, pokazujemy na czym polegają pewne istotne różnice między lewicowym a prawicowym cenzurowaniem. Na koniec opowiadamy o radzie szkolnej w San Francisco. W tym bastionie Partii Demokratycznej wyborcy miażdżącą przewagą głosów właśnie odwołali troje członków rady. I to z poparciem burmistrzyni, również Demokratki. Co się stało? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    75. Sąd Najwyższy: niezależny czy polityczny?

    Play Episode Listen Later Feb 12, 2022 69:15


    Po prawie trzech dekadach w Sądzie Najwyższym na emeryturę przechodzi sędzia Stephen Breyer – Joe Biden zyska szansę na wskazanie jednej z dziewięciorga osób zasiadających w najważniejszym sądzie kraju. Kiedy jednak Biden zapowiedział zrealizowanie wyborczej obietnicy i mianowanie Afroamerykanki, spotkały go za to cięgi z obu stron sceny politycznej. Dlaczego coś, co mogło być łatwym politycznym zwycięstwem, znowu Bidenowi nie wyszło? Przypominamy historię zaciętych walk o nominacje do Sądu Najwyższego, np. Roberta Borka, Merricka Garlanda czy Amy Coney Barrett. Zastanawiamy się czym kierują się prezydenci przy obsadzaniu sędziowskich wakatów i czy rzeczywiście kompetencje oraz wiedza prawnicza są jedynymi kryteriami, jakie bierze się pod uwagę. Wyjaśniamy wreszcie dlaczego Sąd Najwyższy wcale nie jest instytucją ponadpolityczną (jak uparcie twierdzą sami sędziowie), a wręcz przeciwnie: polityczne są nominacje sędziowskie, sposób ich zatwierdzania, dobór spraw, wreszcie same wyroki. Co więcej: w sytuacji paraliżu Senatu, SN coraz częściej staje się „alternatywną legislaturą” i to ze szkodą dla swojego prestiżu – dziś tylko 40 procent Amerykanów ufa Sądowi Najwyższemu. Nic dziwnego, że coraz częściej mówi się o konieczności przeprowadzenia jakiejś reformy tego organu – przyglądamy się zatem różnym propozycjom takich reform i szukamy historycznych precedensów. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    74. Co nowego u Trumpa?

    Play Episode Listen Later Feb 5, 2022 57:35


    Stęskniliście się za Donaldem Trumpem? Czas na update, bo u byłego prezydenta dużo się ostatnio dzieje. W Nowym Jorku prokuratura bada oszustwa podatkowe Trump Organization, a także zawyżanie wyceny majątku, np. po to, żeby otrzymywać lepsze warunki kredytowe i móc dalej finansować umiarkowanie udane przedsięwzięcia biznesowe Donaldowej firmy. Przede wszystkim problemy Trumpa dotyczą jednak wyborów 2020 roku. W Atlancie prokuratura bada z kolei słynny telefon do sekretarza stanu Georgii, Brada Raffenspergera, któremu Trump kazał „znaleźć” brakujące mu do wygranej 12 tysięcy głosów. Komisja do zbadania 6 stycznia dotarła do nowych wiadomości, np. na temat planu Trumpa „skonfiskowania” maszyn do głosowania z kluczowych stanów: planu, który nawet Rudy Giuliani uznał za absurdalny. Czy rzeczywiście wokół Trumpa „zaciska się pętla”, jak twierdzi część mediów, czy znowu mamy do czynienia z rozbudzaniem oczekiwań, a wszystkie te sprawy zakończą się tak samo jak poprzednie próby pociągnięcia go do odpowiedzialności? Patrzymy też na badania opinii publicznej i zastawiamy się nad tym, jak naprawdę silny jest uścisk w jakim Trump trzyma Partię Republikańską – i patrzymy na sygnały wskazujące, że może zaczyna on słabnąć. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    73. Czy Amerykanom zależy na losie Ukrainy?

    Play Episode Listen Later Jan 29, 2022 68:58


    Rosjanie wciąż gromadzą wojska na swojej zachodniej granicy, brytyjski i amerykański wywiad ostrzega przed rosyjskimi prowokacjami i próbami przewrotu w Kijowie. Atak na Ukrainę wydaje się, niestety, bardzo prawdopodobny. Nie powiemy Wam czy wojna będzie, czy nie – tego nie wie dziś nikt poza Władimirem Putinem – ale wyjaśnimy czego domaga się Rosja, jak na jej żądania odpowiadają NATO i Stany Zjednoczone, a przede wszystkim gdzie tu (jeśli w ogóle) pole do kompromisu. Mówimy o tym, co może zrobić Zachód jeśli Rosja zaatakuje Ukrainę, czyli przede wszystkim o sankcjach gospodarczych, na czele z zablokowaniem gazociągu Nord Stream 2. Mówimy o działaniach dyplomatycznych ekipy Joego Bidena, rozmowach z Katarem w sprawie dostaw gazu, ale przede wszystkim naciskach na Niemcy, które są dziś największym hamulcowym wśród państw Zachodu. Zajmujemy się też rosyjską propagandą, która robi z Ukrainy małe, nieistotne, niesamodzielne, w dodatku faszystowskie państewko, niezasługujące na uwagę świata, „naturalną strefę wpływów” Rosji. Pokazujemy jak bardzo rosyjski punkt widzenia powtarzają w Stanach media skrajnej prawicy i skrajnej lewicy – i Fox News, i „Jacobin”, a także jak „neutralność” w sprawie „odległych krajów gdzieś na krańcu świata” przedostaje się, niestety, do mainstreamu myślenia o polityce zagranicznej – co z punktu widzenia Europy Środkowej musi budzić niepokój. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    72. Prawa Jima Crowa 2.0, czyli o przepisach wyborczych, filibustrze i ustawie sprzed 135 lat.

    Play Episode Listen Later Jan 22, 2022 64:26


    Demokraci niby mają większość w Senacie, ale po raz kolejny w izbie tej przepadły ambitne plany legislacyjne Joego Bidena – tym razem dwie ustawy dotyczące przepisów wyborczych. Nie udało się znaleźć dziesiątki Republikanów, którzy poparliby Freedom to Vote Act, ustawę wprowadzającą ogólnokrajowe standardy wyborów, oraz John Lewis Act, przywracający federalny nadzór nad przepisami wyborczymi w niektórych stanach. Czy ustawy te są konieczne, żeby zastopować „nowe prawa Jima Crowa” przyjmowane na Południu, jak twierdzą Demokraci, czy jest to wszystko wydumany problem, sztuczny kryzys itd., jak zapewniają Republikanie, oburzeni „graniem kartą rasistowską”, choć jeszcze piętnaście lat temu jak jeden mąż popierali to, co dziś znajduje się w John Lewis Act – na tak głosował wówczas np. Mitch McConnell. Nie udało się też zreformować nieszczęsnego filibustru, który pod hasłem „nieograniczonej debaty” zazwyczaj uniemożliwia jakąkolwiek debatę. Zgodnie z przewidywaniami Joe Manchin i Kyrsten Sinema po raz kolejny strzelili w stopę swojej partii. Dlaczego zatem kierownictwo Demokratów postanowiło zrobić coś z góry skazanego na porażkę? Czy stała za tym jakakolwiek strategia, a jeśli tak, to jaka? Czy w sprawie praw wyborczych da się jeszcze cokolwiek zrobić? W tym celu cofamy się do niesławnych wyborów roku 1876 i mówimy o Electoral Count Act – kontrowersyjnej, ale przez długi czas zapomnianej ustawie o której jednak wszyscy przypomnieli sobie w styczniu 2021 roku. Możecie nas słuchać m.in. w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    71. "Wielka rezygnacja" czyli pesymizm Amerykanów

    Play Episode Listen Later Jan 15, 2022 48:46


    Jest źle. A przynajmniej tak sądzą ludzie. 61 proc. badanych stwierdza, że Stany Zjednoczone zmierzają w złym kierunku, a jedynie 26 proc., że w dobrym. Podobnie jest z oceną stanu krajowej gospodarki. Niespełna co czwarty Amerykanin sądzi, że ma się ona „świetnie” lub „dobrze”, a ponad dwie trzecie, że jest „przeciętnie” lub „źle”. Wśród Republikanów nastroje są jeszcze gorsze, ale w gronie Demokratów próżno szukać fali optymizmu. Z jednej strony Amerykanie mają obiektywne powody do niepokoju. Inflacja w grudniu osiągnęła poziom najwyższy od 1982 roku, czyli początku rządów Reagana. Dramatycznie rosną ten ceny paliwa. Z drugiej strony jednak: szacowany wzrost gospodarczy w 2021 roku sięgnie nawet 5,9 proc. PKB, a bezrobocie spadło do 3,9 proc. – znacznie szybciej niż przewidywano. Amerykanie inaczej oceniają też stan kraju i swoich prywatnych finansów. W tym drugim przypadku są znacznie bardziej optymistyczni. O przekonaniu, że gospodarka ma się dobrze świadczy też zjawisko opisywane w mediach od miesięcy i nazwane „wielką rezygnacją”. Tłumaczymy czym jest, skąd się wzięło i jak zmieniło rynek pracy w USA. Zastanawiamy się jak subiektywne oceny stanu państwa mają się do rzeczywistości i jak się mają do tego krytyczne oceny prezydenta. Czy wysokie oczekiwania wyborców wobec Białego Domu to znak czasu czy raczej historyczny standard? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    70. 6 stycznia rok później: czy Stany Zjednoczone stoją na krawędzi? Rozmowa z Anne Applebaum.

    Play Episode Listen Later Jan 8, 2022 70:56


    Rok po 6 stycznia wiemy więcej na temat tamtych wydarzeń. Mówimy o tym, kim były osoby szturmujące Kapitol, co je łączyło i dlaczego szaman QAnon jest symbolem wprawdzie atrakcyjnym, ale fałszującym rzeczywistość – a ta wygląda tak, że w Stanach Zjednoczonych mamy do czynienia z całym ruchem „zwykłych obywateli” akceptujących przemoc polityczną. Wydarzenia 6 stycznia są dla tego ruchu mitem założycielskim i powodem do dumy. Wiemy też więcej o tym, co było prawdziwym celem ataku – opóźnienie zatwierdzenia wygranej Bidena, po to, by ludzie Trumpa w kluczowych stanach mogli odwrócić wynik wyborów. To, czego nie udało się zrobić siłą w 2021 roku, może udać się w roku 2025 na drodze urzędowej – Republikanie już się do tego szykują, a Demokraci zdają się zasypiać gruszki w popiele. Jak do tego doszło, że Republikanie, którzy tuż po ataku zaczęli się od Trumpa odcinać, dziś podlegają mu bardziej, niż kiedykolwiek, a niedobitki – jak Liz Cheney – toczą z góry przegraną walkę o polityczne życie? Czy Republikanie są w ogóle normalną partią, która mieści się w granicach demokratycznego systemu? Naszą gościnią jest dziś Anne Applebaum, dziennikarka „The Atlantic”, którą pytamy o Republikanów, Demokratów, republikę, demokrację oraz apokaliptyczne scenariusze dla Stanów Zjednoczonych. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    69. „Nie patrz w górę” oraz „patrz przed siebie”, czyli co nas czeka w roku 2022

    Play Episode Listen Later Jan 1, 2022 70:56


    Wracamy z pierwszym odcinkiem nowego roku. Najpierw rozmawiamy o najgłośniejszym (a przynajmniej najbardziej polaryzującym) filmie minionego roku, „Nie patrz w górę”: czy jest to satyra celna czy grubo ciosana, czy dobrze pokazuje patologie amerykańskiej polityki, ogłupiające media, niekompetencję rządzących itd, czy przeciwnie, prześlizguje się nad wszystkim powierzchownie, nawet nie dotykając sedna problemu? Wszyscy się spierają, więc spieramy się i my. Następnie spoglądamy przed siebie, na właśnie rozpoczynający się rok 2022 i zastanawiamy się co nas czeka w amerykańskiej polityce. Co szykuje komisja badająca wydarzenia z 6 stycznia? Czy Joemu Bidenowi uda się jeszcze cokolwiek zrobić? Czy Joe Manchin zmieni partię? Czy Sąd Najwyższy ograniczy prawo kobiet do aborcji? Wszystkie drogi prowadzą, oczywiście, do listopadowych midtermów, więc omawiamy kilka ciekawie się zapowiadających wyścigów w kluczowych stanach i zastanawiamy się kto wygra - a raczej, jak bardzo przegrają Demokraci. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    68. Vice, Veep, Kamala, czyli do czego służy „numer dwa”?

    Play Episode Listen Later Dec 25, 2021 57:32


    Jeśli Joe Biden szuka gdzieś pocieszenia z powodu niskich notowań, jakie obecnie ma wśród Amerykanów, to być może zagląda do ocen swojej wiceprezydentki. Według niektórych sondaży pracę Kamali Harris pochwala mniej niż 30 proc. ankietowanych. Tymczasem niewiele ponad rok temu jej wybór jako partnerki Bidena w wyścigu uznano za przełomowy – po listopadowym zwycięstwie stała się pierwszą kobietą, pierwszą czarną kobietą i pierwszą kobietą azjatyckiego pochodzenia na tym stanowisku (była też zaledwie trzecią w historii kandydatką jedną z dwóch dużych partii na prezydenta). Wybór chwalono nie tylko jako przełomowy, ale też… bardzo rozsądny. Harris miała pokazywać nową twarz partii. Dziś wciąż szuka dla siebie miejsca, a media donoszą o kolejnych rezygnacjach wśród jej personelu i toksycznym środowisku pracy. Czy to skutek osobowości wiceprezydentki i jej niewielkiego doświadczenia w Waszyngtonie czy może roli, w jakiej ją obsadzono? „You die, I fly” – tak wiceprezydent Stanów Zjednoczonych George H. W. Bush opisywał zakres obowiązków teoretycznie drugiej osoby w państwie – przede wszystkim pogrzeby i inne uroczystości. Nie był zresztą w tej ocenie jedyny. O tym jak doskonale nieistotna to funkcja mówił już pierwszy w historii wiceprezydent John Adams. A po nim powtarzali inni. To jeden z kilku paradoksów roli przeznaczonej dla człowieka, którego od prezydentury dzieli bicie jednego serca. Tymczasem początkowo nawet to nie było jasne – prawo nie precyzowało dostatecznie jak wiceprezydenta wybierać, co ma robić, a nawet czy na pewno na wypadek śmierci głowy państwa to on ma zająć jego miejsce. Opowiadamy, że zmiana przyszła dopiero w połowie XX wieku – zwłaszcza za prezydentury Jimmy'ego Cartera, kiedy wiceprezydentem był Walter Mondale. I chociaż później zdarzali się potężni wiceprezydenci – jak Dick Cheney – to do dziś zakres obowiązków drugiej osoby w państwie zależy w dużej mierze od widzimisię głowy państwa. Joe Biden obiecywał Kamali Harris, że potraktuje ją tak jak Barack Obama traktował jego i że pomieszczenia, w których będą trwały narady, zawsze będzie opuszczała jako ostatnia. Rzeczywistość pokazuje, że nie zawsze tak jest. Harris dostaje zadania bardzo poważne i trudne (jak problem migracji czy praw wyborczych), ale nie ma narzędzi do ich wykonania i zwyczajnie sobie z nimi nie radzi. Przypomina przy tym Selinę Meyer, bohaterkę jednego z ulubionych seriali Piotra „Veep”. Opowiadamy o tym popularnym serialu, o tym jakie wyobrażenie kobiety na tym stanowisku ukształtował, no i zastanawiamy się czy Kamala Harris podąży drogą jego bohaterki. P.S. W zapowiedzi odcinka mówimy na nagraniu, że porozmawiamy też m.in. o niejakim „Fritzu”, a potem w ferworze walki nie powiedzieliśmy o kogo chodzi. To, pochodzący od drugiego imienia Frederick, pseudonim wiceprezydenta Mondale'a. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    67. Elon Musk: Iron Man czy Ozymandiasz?

    Play Episode Listen Later Dec 18, 2021 60:27


    Dlaczego tegoroczny wybór „osoby roku” magazynu „Time” wzbudził takie kontrowersje. Kim jest Elon Musk, najbogatszy człowiek na świecie? Czy to wizjoner i geniusz, który poświęca się dla dobra ludzkości, czy maniak z przerostem ego, który szczytnymi hasłami maskuje swoje ambicje? Innymi słowy – czy to raczej Tony Stark, czy Adrian Veidt? Mówimy o bojach Muska na Twitterze z politykami lewicy, jak Berniem Sandersem czy Elizabeth Warren; o tym, czy naprawdę „woli się trzymać z dala od polityki”, jak sam zapewnia, czy przeciwnie – od dawna już wypowiada się na tematy polityczne; szerząc libertariańską wizję rzeczywistości ziemskiej (i pozaziemskiej) w której każdy sam najlepiej wie na co wydać swoje pieniądze, wszelkie dotacje rządowe są zbędne, a ludzie (zwłaszcza miliarderzy) sami powinni decydować czy płacić podatki. Wyjaśniamy też jak rozmaite deklaracje Muska mają się do rzeczywistości. Opowiadamy o amerykańskiej tendencji do gloryfikowania technogeniuszy, zastanawiamy się dlaczego miliony uwielbiają Elona Muska i widzą w nim antysystemowca, choć w rzeczywistości jest systemu produktem, który znakomicie potrafi go wykorzystywać dla własnych celów. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    66. Rosja, Ukraina, Putin i Biden

    Play Episode Listen Later Dec 11, 2021 52:12


    Dziś rozmawiamy o relacjach amerykańsko-rosyjskich, które po raz kolejny znalazły się na wirażu. Amerykanie są przekonani, że Władimir Putin na poważnie rozważa dokonanie inwazji na Ukrainę, już na początku przyszłego roku. Kilka miesięcy temu podobne, niepokojące manewry rosyjskich wojsk zaprowadziły Putina na prestiżowe spotkanie z Bidenem jeden na jeden w Genewie. Wówczas Joe Biden mówił, że oczekuje „stabilnych i przewidywalnych relacji” z Rosją. Tym razem prezydenci spotkali się wirtualnie, a ton rozmowy był inny. Biden miał ostrzec Putina, że inwazja doprowadzi do bardzo poważnych sankcji gospodarczych, do zintensyfikowania amerykańskiej pomocy wojskowej dla Ukrainy i do zwiększenia obecności wojskowej w krajach naszego regionu. Rosyjski prezydent domaga się gwarancji, że Ukraina nigdy nie wstąpi do NATO. Amerykanie się na to nie godzą i twierdzą, że spełnienie tego żądania podważyłoby fundamenty porządku międzynarodowego. Tłumaczymy stanowisko administracji Bidena, wyjaśniamy dlaczego ten spór nie dotyczy jedynie Ukrainy i dlaczego media nazywają Ukrainę „Tajwanem Rosji”. Pokazujemy też, jak przygotowania wojskowe Rosja łączy z kampanią propagandową w mediach, w której stronę rosyjską biorą alt-lewica z alt-prawica spod znaku gwiazdy Fox News, Tuckera Carlsona. Mówimy też o zakończonym właśnie wirtualnym „Szczycie na rzecz demokracji” i co z niego wynika – lub nie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    65. American Film Festival: odcinek filmowy

    Play Episode Listen Later Dec 4, 2021 57:08


    W dzisiejszym odcinku opowiemy o kilku filmach, które możecie zobaczyć online na 12 edycji American Film Festival – o czterech dokumentach i jednej fabule. Mówimy o „Ferguson powstaje” (reż. Mobolaji Olambiwonnu), o zabójstwie Michaela Browna i protestach, które zapoczątkowały ruch Black Lives Matter. W „Linii podziału” (reż. Maya Cueva i Leah Galant) przyglądamy się latynoskiej społeczności na południu Teksasu, w McAllen, gdzie działa jedyna w tej części stanu klinika w której można przerwać ciążę. „Wrogowie publiczni” (reż. Sonia Kennebeck) to fascynująca próba dotarcia do prawdy o Matthew DeHarcie – czy był prześladowanym sygnalistą czy przestępcą seksualnym, ofiarą czy sprawcą? Spieramy się o „Zdobywanie Dzikiego Zachodu” (reż. Alexandre O. Philippe), wizualny esej na temat westernów, mitologii i imaginarium „Zachodu”, a na koniec mówimy parę słów o obsypanym Oskarami „Nomadland” (reż. Chloé Zhao). Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    64. JFK: zamach w Dallas, teorie spiskowe i mit Kennedy'ego

    Play Episode Listen Later Nov 27, 2021 70:50


    Od zabójstwa Johna F. Kennedy'ego minęło prawie 60 lat, ale zamach w Dallas wciąż budzi ogromne emocje. Wychodzimy od filmu dokumentalnego Olivera Stone'a „JFK Revisited: Through the Looking Glass”, który wraca do swojego słynnego filmu „JFK” sprzed trzydziestu lat, żeby po raz kolejny zaprezentować swoją narrację – o szerokim spisku na życie prezydenta, który chciał zmienić Amerykę na lepsze, ale uniemożliwiła mu to zbrodnicza kamaryla kompleksu militarno-przemysłowego. Narrację w którą wierzy dziś więcej Amerykanów, niż w wersję oficjalną, przedstawioną w Raporcie Warrena: że nie było żadnego spisku i Lee Harvey Oswald działał sam. Mówimy o licznych teoriach spiskowych na temat zamachu, o tym kto miał stać za śmiercią Kennedy'ego (Rosjanie? Castro? Antycastryści? Mafia? CIA? George Bush senior?); o „zbiegach okoliczności” (Czy to przypadek, że w dniu zamachu w Dallas przebywał także Richard Nixon?); o tym kim była „Babuszka”, a kim „Trzech Obwiesi”. Przyglądamy się teoriom Stone'a, sami zadajemy pytania (Czy Oswald mógł oddać trzy strzały, czy nie? Czy ktoś inny strzelał z „trawiastego pagórka”? Czy „magiczny nabój” mógł trafić i prezydenta, i siedzącego przed nim gubernatora Connally'ego?), ale i sami wpadamy w króliczą norę teorii spiskowych w której ilość materiału jest przytłaczająca, każda teoria ma kontrteorię, a każdemu „dowodowi” na tak można przedstawić „dowód” na nie. Opowiadamy też o micie Kennedy'ego, ostatniego „dobrego” prezydenta, wybitnego przywódcy za czasów którego Ameryka była prawdziwie wielka, a którego śmierć zmieniła kraj; skąd się ten mit wziął i dlaczego wciąż jest tak żywy. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    63. Sprawa Kyle'a Rittenhouse'a, czyli(kolejny)proces, który podzielił Amerykanów

    Play Episode Listen Later Nov 20, 2021 58:05


    Dziś porozmawiamy o procesie w sprawie zabójstwa. Procesie szczególnym, bo takim, w którym od początku wiadomo kto i jak zabił – pokazują to liczne nagrania, potwierdzają świadkowie, przyznaje się sam oskarżony. Mimo to sprawa Kyle'a Rittenhouse'a – 18-latka, który w 2020 roku podczas protestów Black Lives Matter i zamieszek ulicznych w miasteczku Kenosha w stanie Wisconsin z broni półautomatycznej zastrzelił dwie osoby oraz poważnie ranił trzecią – głęboko podzieliła Amerykanów. I po raz kolejny sprowokowała dyskusje między innymi o: - dostępie do broni (jak to możliwe, że Rittenhouse paradował po mieście z bronią półautomatyczną, której nie miał prawa kupić) - o odmiennym traktowaniu przez prawo białych i czarnych Amerykanów (jak to możliwe, że chwilę po zabójstwach, kiedy z karabinem przewieszonym przez ramię szedł w stronę policji, nie został nawet aresztowany) - o narastającym przyzwoleniu na przemoc w życiu publicznym (coraz więcej Amerykanów, zwłaszcza tych, którzy wierzą w kłamstwa o sfałszowanych wyborach prezydenckich, akceptuje użycie siły wobec przeciwników politycznych. A liczba pogróżek wobec kongresmanów i senatorów wzrosła w ciągu roku o 107 procent!). Kiedy w piątek Rittenhouse został uznany za niewinnego, te dyskusje tylko przybrały na sile. My podkast nagrywaliśmy w czwartek. Nie znając wyroku przewidywaliśmy jednak, że prokuratura nie przekona ławy przysięgłych do swojej interpretacji wydarzeń. Poza tym wiadomo było, że każdy wyrok wywoła ogromne kontrowersje, bo liberałowie i konserwatyści od początku odmiennie interpretowali ten proces. Dla prawicy nastolatek jest bohaterem, wzorem amerykańskiego patrioty, który w chwili zagrożenia wziął broń i sprawy w swoje ręce. Dla liberałów to chłopak, który przez nikogo nieproszony chciał się pobawić w szeryfa. Zwolennicy jak najszerszego dostępu do broni triumfują, a już wkrótce mogą mieć kolejny powód do świętowania. Przed Sądem Najwyższym toczy się właśnie sprawa, w której wyrok najpewniej sprawi, że na ulicach pojawi się jeszcze więcej uzbrojonych ludzi. Dlaczego? Posłuchajcie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    62. Demokraci i Republikanie: polityka (różnych) tożsamości

    Play Episode Listen Later Nov 13, 2021 65:17


    Dziś dwa tematy, które jednak okazują się jednym. Ostatnie wybory to nie tylko klęska Demokratów w Wirginii, lecz także wybory burmistrzów wielu amerykańskich miast. Tu Demokraci, oczywiście, wygrali, pytanie brzmi jednak: którzy? Mówimy o niepopularności hasła „defund the police” w sytuacji wyraźnego wzrostu przestępczości oraz o wyraźnym zwrocie wyborców ku centrum. Prawica tłumaczy te wydarzenia sprzeciwem wobec „polityki tożsamości”, ale czy Republikanie nie robią czegoś bardzo podobnego? Podekscytowani wygraną w Wirginii Republikanie planują strategię na rok 2022. Mówimy o dwóch ważnych konferencjach i ciekawych wystąpieniach, które pokazują co interesuje dziś Republikanów i na czym chcą się skupić. Z jednej strony mamy próbę dystansowania się od Trumpa, żeby pozyskać centrowych wyborców – z drugiej, pełną ofensywę na froncie wojen kulturowych. J.D. Vance, autor „Elegii dla bidoków” atakuje „profesorów” i „uniwersytety” (choć sam jest wykładowcą akademickim), a senator Josh Hawley, oskarża lewicę o „atak na męskość”, wpychanie mężczyzn w objęcia pornografii i gier komputerowych. Tłumaczymy dlaczego to pozornie głupie hasło – zwłaszcza w połączeniu z deklaratywnym populizmem ekonomicznym – może się okazać nośne. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    61. Wybory w Wirginii: dlaczego Demokraci przegrali?

    Play Episode Listen Later Nov 6, 2021 62:50


    Równo rok po zwycięstwie Joego Bidena nad Donaldem Trumpem, Demokraci ponieśli klęskę: w wyborach na gubernatora Wirginii, stanu uważanego za bezpiecznie „niebieski”, mało znany Republikanin Glenn Youngkin pokonał Demokratę Terry'ego McAuliffe'a. Próbujemy zrozumieć jak do tego doszło, ale nie jest to łatwe. Czy powodem była polityczna atmosfera w kraju – fatalne notowania Bidena i paraliż w Waszyngtonie, gdzie Demokraci walczą między sobą, nie mogąc uchwalić żadnej z zapowiadanych ustaw? A może była to po prostu naturalna dynamika, w końcu zwycięzcy wyborów prezydenckich rok później prawie zawsze przegrywają w Wirginii? Jaką rolę odegrała w tych wyborach edukacja, a zwłaszcza najnowszy straszak w wojnach kulturowych czyli „krytyczna teoria rasy”? Dlaczego pozornie neutralne „prawa rodziców” wcale takie nie są? Tłumaczymy dlaczego Youngkin był wyjątkowo dobrym kandydatem (i dlaczego w ogóle nim został), który potrafił trzymać Trumpa na dystans, ale utrzymać poparcie jego wiernej bazy. Czy ta strategia jest jednak do powtórzenia w przyszłorocznych wyborach? Czy Demokraci mają się czego bać i co mogą zrobić – jeśli w ogóle coś – żeby za rok nie stracić kontroli nad Kongresem? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    60. Każdy senator jest prezydentem

    Play Episode Listen Later Oct 30, 2021 66:08


    Build Back Better, gigantyczna ustawa zawierająca prawie wszystkie projekty społeczne administracji Bidena, robi się coraz mniejsza – duet Joe Manchin i Kyrsten Sinema bezlitośnie odkrawa od niej kolejne części. Z 6 bilionów wydatków w ciągu dekady zrobiło się najpierw 3,5 - teraz mowa jest o niecałych 2 bilionach. Wyjaśniamy, co wypadło z ustawy w całości (np. urlop macierzyński), co zostało okrojone (opieka zdrowotna), a co zostało, nawet jeśli w nieco innej formie (powszechne żłobki, pakiet klimatyczny) – a także skąd Demokraci chcą wziąć na wszystko pieniądze i czy wreszcie opodatkują miliarderów? Czy ostatecznie okaże się to projekt przełomowy, czy jednak wielkie rozczarowanie? Czy lepiej finansować więcej programów, ale skromniej albo przez krótszy czas, czy skupić się na kilku, ale finansowanych w pełni? Jakie błędy komunikacyjne popełnili Biden i Demokraci, jakie ryzyko niosą te niekończące się negocjacje i czy ta nieszczęsną ustawa wreszcie zostanie uchwalona? A wreszcie: czy Stany Zjednoczone są jak przedrozbiorowa Polska, sparaliżowane przez liberum veto? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    59. Nowa zimna wojna

    Play Episode Listen Later Oct 23, 2021 52:37


    „Nie chcemy – powtórzę raz jeszcze – nie chcemy nowej zimnej wojny lub świata podzielonego na sztywne bloki”, mówił 21 września w siedzibie ONZ Joe Biden. Wiele jednak wskazuje, że właśnie w takim kierunku zmierzamy i że nowa zimna wojna między USA a Chinami trwa w najlepsze. Rosną napięcia wokół Tajwanu. W ciągu zaledwie czterech dni października Chiny naruszyły przestrzeń powietrzną wyspy wysyłając w nią 150 odrzutowców. W tym samym czasie wokół japońskiej wyspy Okinawa, gdzie Amerykanie mają swoją bazę wojskową, odbyły się wielkie manewry wojskowe z udziałem jednostek z sześciu państw, między innymi Japonii, Wielkiej Brytanii i Kanady. Wcześniej Amerykanie, Australijczycy i Brytyjczycy ogłosili powstanie nowego porozumienia AUKUS, w ramach którego Australia uzyska dostęp do okrętów podwodnych o napędzie nuklearnym. 24 września odbyło się w Waszyngtonie pierwsze realne, niewirtualne spotkanie przywódców państw członkowskich tzw. QUAD skupiających USA, Australię, Japonię i Indie. W tym odcinku wyjaśniamy jak znaleźliśmy się w tym miejscu. Skoro przez całe dekady wszyscy prezydenci, Demokraci i Republikanie, uważali, że to współpraca, a nie rywalizacja z Chinami jest dla USA korzystna, dlaczego teraz wszyscy uważają coś zupełnie przeciwnego? Czy Stany Zjednoczone rzeczywiście są upadającym, skazanym na porażkę imperium – jak widzi to chiński przywódca Xi Jinping? I czy Amerykanie - którzy niedawno wyszli z Afganistanu, bo mieli dość niekończących się wojen - nie wchodzą właśnie w kolejny konflikt, który z „zimnego” może przekształcić się w „gorący”? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    58. Czy da się rozbić monopol Facebooka?

    Play Episode Listen Later Oct 16, 2021 61:03


    Awaria z 4 października, kiedy na kilka godzin stanął świat, dobitnie unaoczniła jak bardzo świat uzależniony jest od produktów firmy Marka Zuckerberga. Zbiegło się to w czasie z rewelacjami sygnalistki, Frances Haugen, która ujawniła mediom wewnętrzne dokumenty Facebooka, świadczące o tym, że FB doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że szkodzi nastolatkom, szerzy dezinformację i wznieca społeczne podziały – ale ponieważ jest to dla firmy korzystne finansowo, niewiele robi, żeby z tym walczyć. Czy Facebook to użyteczne narzędzie komunikacji, które ułatwia życie miliardom ludzi – czy raczej uzależniające medium, które przynosi wymierne szkody psychologiczne i społeczne, prywatyzuje zyski, a uspołecznia straty? Mówimy o nowych algorytmach, które miały promować interakcje społeczne, ale uczyniły Facebooka miejscem bardziej agresywnym; o problemach z moderacją; o przestarzałych regulacjach internetu, ustawie z 1996 roku i Section 230, która de facto zapewnia mediom społecznościowym bezkarność. Mówimy wreszcie opomysłach reformy, które – zaskakująco – potrafią połączyć polityków prawicowych i lewicowych. Na czym polega przymusowy podział monopolów; na ile użyteczne są porównania FB do przemysłu tytoniowego albo naftowego, a Zuckerberga do Rockefellera – i zastanawiamy się czy rozbicie Facebooka na części w ogóle wchodzi w grę. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    57. Zamach stanu w sześciu punktach

    Play Episode Listen Later Oct 9, 2021 61:51


    Na jaw wychodzą kolejne fakty na temat wydarzeń z 6 stycznia, które pokazują, że Trumpowe próby zmiany wyniku wyborów prezydenckich były znacznie bardziej zorganizowane, niż to się wydawało. Mówimy o tym, co ustaliła komisja Senatu i w jaki sposób tzw. „Notatka Eastmana”, czyli sześciopunktowy harmonogram zamachu stanu, miał oddać prezydenturę Trumpowi. Postrzeganie 6 stycznia jako aberracji, która na pewno się nie powtórzy, jest naiwnością. Robert Kagan w głośnym tekście dla "Washington Post" pisze o dwutorowym działaniu Republikanów, którzy niby zachowują się jak normalna opozycja, ale równocześnie szykują grunt pod wybory 2024 roku i na poziomie stanowym eliminują te bezpieczniki, które uniemożliwiły Trumpowi kradzież wyborów. Choć wciąż jeszcze można to powstrzymać odpowiednimi ustawami, czas się kończy. Rozmawiamy też o Sądzie Najwyższym i kluczowych sprawach jakimi ma się zająć w tej kadencji. Mówimy o przechyleniu ideologicznym Sądu w prawo, o spadającym zaufaniu Amerykanów do tej instytucji i o tym, jak ma się to wszystko do nadchodzącego kryzysu politycznego. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    56. Kryzys na granicy i polityka migracyjna Bidena

    Play Episode Listen Later Oct 2, 2021 55:47


    Joe Biden w czasie kampanii obiecywał odwrót od radykalnej polityki antyimigracyjnej Donalda Trumpa, reformę przepisów dotyczących migrantów i powrót do działań zgodnych z „amerykańskimi wartościami”. Jak mu idzie? Ostatnio media obiegły poruszające nagrania tysięcy Haitańczyków zgromadzonych w prowizorycznym obozie pod mostem nad Rio Grande, a potem zdjęcia straży granicznej, która konno przepędza migrantów na stronę meksykańską. W amerykańskim kontekście historycznym biały mundurowy szarpiący czarnego migranta ma dodatkowy wymiar rasowy, więc administracja Bidena natychmiast zaczęła „damage control”: prezydent, wiceprezydentka i sekretarz ds. bezpieczeństwa wewnętrznego wyrazili oburzenie i zapowiedzieli „zbadanie incydentu”. To jednak działania wizerunkowe, które nie rozwiążą strukturalnych problemów. A tych jest masa. Tłumaczymy skąd się wziął na granicy z Meksykiem tłum Haitańczyków, dlaczego administracja Bidena kontynuuje politykę Trumpa i deportuje ludzi zanim ci zdążą włożyć wniosek o azyl i czym jest przepis 42, na podstawie którego się to odbywa. Mówimy o tym, dlaczego Stany Zjednoczone nie mają sensownej polityki migracyjnej, jak to możliwe, że ostatnią reformę prawa w tej dziedzinie przeprowadzono w latach 90. XX wieku, co w tej kwestii proponuje Biden i czy uda mu się to osiągnąć. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    55. „Tax the rich” czyli wewnętrzne walki Demokratów

    Play Episode Listen Later Sep 25, 2021 63:16


    Często mówimy o republikańskich wojnach domowych, ale dziś tematem są wewnętrzne walki w łonie Partii Demokratycznej. Lewica grozi, że nie poprze ponadpartyjnej ustawy infrastrukturalnej (1,5 biliona dolarów na drogi, mosty itd.), dopóki Kongres nie przyjmie większej ustawy Build Back Better (3,5 biliona dolarów m.in. na opiekę zdrowotną i socjalną czy zieloną transformację). Z kolei centryści zapowiadają, że jeśli pakiet infrastrukturalny nie zostanie uchwalony w poniedziałek, pogrzebią w Kongresie BBB. Spór o kolejność procedowania ustaw może wydawać się trywialny, ale to tylko pozór. Opowiemy Wam o skoordynowanym ataku przeciwników Build Back Better i o tym, dlaczego nawet najpopularniejsze wśród Amerykanów propozycje mogą przegrać w starciu z interesami wielkich korporacji. Wyjaśnimy gdzie w tym sporze stoi prezydent Biden i kierownictwo partii; dlaczego to tzw. umiarkowani Demokraci są radykałami, którzy zagrażają przyszłości całej partii – w tym samym sobie. A przy okazji spieramy się o głośną sukienkę Alexandrii Ocasio-Cortez i tłumaczymy dlaczego Stanom Zjednoczonym lada chwila grozi niewypłacalność. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    54. Czy aborcja jest zgodna z konstytucją?

    Play Episode Listen Later Sep 18, 2021 55:13


    Teksas przyjął nowe, bardzo restrykcyjne (i przewrotne) prawo, które de facto niemal całkowicie zakazuje aborcji. Jak to możliwe, skoro przerywanie ciąży jest w Stanach legalne od czasu słynnego wyroku Sądu Najwyższego w sprawie Roe kontra Wade z roku 1973, potwierdzonego późniejszym Casey kontra Planned Parenthood z 1992 roku? Wyjaśniamy historię sporu między zwolennikami dostępu do legalnego przerywania ciąży, a jego przeciwnikami; o tym jak aborcja – niegdyś kwestia prawie nieobecna w polityce – stała się jednym z głównych paliw wojen kulturowych; jak przeorała amerykańską scenę polityczną, tworząc obozy „pro-choice” i „pro-life”. Zastanawiamy się czy liderom ruchu antyaborcyjnego rzeczywiście chodziło o aborcję; mówimy o tym, co o aborcji uważają Amerykanie i dlaczego zwolennicy całkowitego zakazu są w mniejszości, ale nie składają broni – i dlaczego dziś są bliżej osiągnięcia swojego celu, niż kiedykolwiek wcześniej. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    53. Jak 11 września zmienił Amerykę?

    Play Episode Listen Later Sep 11, 2021 65:50


    Nie rekonstruujemy wydarzeń z 11 września, ale próbujemy opowiedzieć o tym, jak 9/11 zmieniło Amerykę – i cały świat. Mówimy o wojnach: „dobrej” w Afganistanie i „złej” w Iraku; o katastrofalnych decyzjach republikańskich neokonserwatystów, ale i wsparciu, jakie dostali od Demokratów, mediów i (o czym się często zapomina) większości zwykłych Amerykanów. Mówimy o hurapatriotyzmie, ksenofobii, kulturze podejrzliwości, nielegalnych podsłuchach; o tym jak „wojną z terrorem” i łamaniem praw człowieka Stany Zjednoczone roztrwoniły ogromny kapitał sympatii i dobrej woli, który dało im 9/11; a także o tym jak „wojną z terrorem” i łamaniem praw człowieka Stany Zjednoczone roztrwoniły kapitał sympatii i dobrej woli, który dało im 9/11. O tym w jaki sposób obsesyjne skupienie się na Al-Kaidzie i terroryzmie muzułmańskim odciągnęło uwagę służb od terroryzmu skrajnej prawicy, który dziś – zdaniem FBI – jest największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Ameryki. Czy bez teorii spiskowych na temat 11 września mielibyśmy dzisiejsze „fake newsy”? Czy bez podkopania wiary w instytucje demokratycznego państwa – które okazały się albo niekompetentne, albo przeciwnie, nadmiernie ekspansywne – Donald Trump zdołałby zostać prezydentem? Czy wreszcie doszłoby do 6 stycznia i ataku na Kapitol? Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    52. Kłopoty gubernatorów

    Play Episode Listen Later Sep 4, 2021 67:41


    Dziś rozmawiamy o gubernatorach kilku największych stanów. W Kalifornii lada chwila odbędzie się referendum w sprawie odwołania Demokraty Gavina Newsoma. Tłumaczymy system, który w 2003 roku umożliwił wygraną Arnoldowi Schwarzeneggerowi, a dziś może wprowadzić na fotel gubernatorski człowieka o poglądach zbliżonych do Trumpa. Mówimy o republikańskich gubernatorach Florydy i Teksasu, którzy głośno ostrzegają prezydenta Bidena, żeby nie mieszał się w sprawy ich stanów, a po cichu proszą rząd federalny o pomoc, bo ich szpitale nie dają sobie rady z czwartą falą koronawirusa. Ron DeSantis z Florydy i Greg Abbott z Teksasu nie chcą się narażać antyszczepionkowcom, dlatego grają kartą narracją „to wszystko kwestia osobistego wyboru, obywatele sami wiedzą co dla nich najlepsze”, choć cały ten libertarianizm kończy się, kiedy jakaś instytucja chce bronić się przed wirusem i wprowadza nakaz noszenia masek. Na końcu zajmujemy się Nowym Jorkiem, gdzie niedawno Demokraci zmusili do dymisji swojego człowieka, rządzącego tym stanem od dekady Andrew Cuomo. Opowiadamy o jego spektakularnym upadku – o ukrywaniu danych o śmiertelności w domach opieki dla seniorów, a także o skandalu seksualnym, który pogrzebał Cuomo ze szczętem. Zastanawiamy się też czy konsekwencji tego skandalu nie powinien ponieść także pewien dziennikarz CNN. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    51. Afgańskie fiasko

    Play Episode Listen Later Aug 28, 2021 68:20


    Wracamy po przerwie i rozmawiamy – rzecz jasna – o wycofywaniu wojsk amerykańskich z Afganistanu i toczącym się na naszych oczach kryzysie humanitarnym: na lotnisku w Kabulu trwa chaotyczna i pospieszna ewakuacja; w zamachu terrorystycznym 26 sierpnia zginęło prawie dwieście osób. Amerykańskie media piszą o „klęsce Bidena”, lewica domaga się przyjęcia uchodźców, a prawica wzywa do impeachmentu prezydenta, choć jeszcze rok temu chwaliła Trumpa za porozumienie z talibami i zapowiedź wyjścia z Afganistanu. Dlaczego Stany Zjednoczone okazały się zupełnie nieprzygotowane na tę sytuację, dlaczego ewakuacja odbywa się w ostatniej chwili i czy słuszne są porównania z upadkiem Sajgonu w 1975 roku? Czy Biden miał dobre wyjście z tej sytuacji i czy uczciwe jest zrzucanie na Trumpa całej winy za obecną kompromitację? Przypominamy jak to z tą wojną było, kto ją 20 lat temu popierał – i kto dziś popiera wycofanie wojsk z Afganistanu. Zastanawiamy się też czy Demokraci zapłacą za to polityczną cenę w przyszłorocznych wyborach i – szerzej – co afgańska klęska może oznaczać dla wizerunku USA na świecie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    50. O książkach na wakacje

    Play Episode Listen Later Jul 10, 2021 63:31


    Ostatni odcinek przed przerwą wakacyjną poświęcamy książkom o Stanach Zjednoczonych, które ostatnio przeczytaliśmy i które Państwu – w mniejszym lub większym stopniu – polecamy. Trzy po polsku, trzy po angielsku, trzy od Łukasza, trzy od Piotra. Mówimy o epidemii przemocy i zabójstwach czarnych Amerykanów w Los Angeles i Chicago (Jill Leovy,„Wszyscy wiedzą”; Alex Kotlowitz, „Amerykańskie lato”) i o wydanym dopiero co po polsku głośnym eseju Ta-Nehisiego Coatesa („Między światem a mną”) o doświadczeniu byciu Afroamerykaninem. O tym dlaczego zdaniem historyczki Heather Cox Richardson Konfederacja niekoniecznie przegrała wojnę secesyjną („How the South Won the Civil War”) i o alternatywnych historiach USA (Jeff Greenfield, „Then Everything Changed”). Recenzujemy też zbiór reportaży Macieja Jarkowca („Rewolwer obok Biblii”). Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    49. Deklaracja niepodległości

    Play Episode Listen Later Jul 4, 2021 60:30


    W 245. rocznicę ogłoszenia Deklaracji niepodległości rozmawiamy o tym, dlaczego dokument z 4 lipca ten jest tak przełomowy; o równości ludzi i ich niezbywalnych prawach o których mówi, ale także o tym, jak realizacja tych szczytnych ideałów wyglądała w praktyce; o napięciach między Deklaracją niepodległości a Konstytucją; o tym, dlaczego dla większości Amerykanów – kobiet i niewolników – rok 1776 nie był żadnym przełomem. O tym, jak założycielski sprzeciw wobec tyranii manifestuje się we współczesnych Stanach Zjednoczonych i co znaczy dla Amerykanów „patriotyzm” i jak odróżnić go od nacjonalizmu. Mówimy o wizji historii konserwatystów w której Ameryka jest projektem skończonym i doskonałym, a mówić o niej można tylko w samych superlatywach; a także o progresywnej wizji patriotyzmu w której należy mierzyć się z tym, co w historii wstydliwe. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    48. Równość małżeńska w Stanach Zjednoczonych

    Play Episode Listen Later Jun 26, 2021 67:42


    W 6. rocznicę przełomowego wyroku Sądu Najwyższego Obergefell kontra Hodges mówimy o historii walki o równość małżeńską w USA. Jak to się stało, że dziś aż 70 procent Amerykanów, w tym po raz pierwszy większość Republikanów, uważa, że małżeństwa osób tej samej płci powinny być uznawane przez prawo i mieć takie sama prawa jak inne małżeństwa? Jak to się stało, że 20 lat temu osoby LGBT nie mogły służyć w wojsku, nie mogły zawierać małżeństwa, z powodu orientacji można je było zwolnić z pracy, w niektórych stanach seks homoseksualny był wciąż karalny, a dziś wiceprezydentka kraju bierze udział w waszyngtońskiej paradzie Pride? Mówimy o kluczowych wyrokach sądowych, które zmieniły sytuację prawną osób LGBT, ale też o ewolucji podejścia Amerykanów, bez której równość małżeńska nie byłaby dziś możliwa. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    47. Biden w Europie

    Play Episode Listen Later Jun 19, 2021 60:51


    O pierwszej podróży zagranicznej Joego Bidena jako prezydenta: spotkaniu G7 w Wielkiej Brytanii, szczycie NATO w Brukseli, rozmowach z przywódcami Unii Europejskiej i wreszcie o spotkaniu w cztery oczy z Władimirem Putinem w Genewie. O nowym otwarciu w relacjach USA z Europą – powrocie do retoryki wartości i praw człowieka, ale także o konkretnych ustaleniach, jak np. minimalny globalny podatek dla korporacji. O celach tej podróży: pokazaniu, że po Trumpowym interludium Stany Zjednoczone wróciły do gry; naprawieniu relacji z Europą i „zebraniu starej drużyny” przed czekającymi ją wyzwaniami. Biden ma na myśli przede wszystkim Chiny, ale w tym celu potrzebuje nie tylko sojuszników, ale i względnego spokoju w relacjach z Rosją. Mówimy o tym, co dało Bidenowi spotkanie z Putinem i o zarysowującym się nowym, pragmatycznym podejściu Waszyngtonu w relacjach z Moskwą. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    46. Joe Manchin kontra Kamala Harris

    Play Episode Listen Later Jun 11, 2021 57:31


    O dwóch postaciach Partii Demokratycznej, które znalazły się na kursie kolizyjnym: o Joem Manchinie, najpotężniejszym senatorze tej partii (a w tym momencie może i najpoteżniejszym senatorze w ogóle) oraz wiceprezydentce Kamali Harris. Manchin ogłosił właśnie, że nie poprze For the People Act, kluczowej dla Demokratów ustawy mającej ułatwić głosowanie obywatelom. Podtrzymał też – a nawet zaostrzył – swój sprzeciw wobec jakiejkolwiek reformy filibustru, który paraliżuje Senat i uniemozliwia rządzenie Demokratom. Zastanawiamy się z czego wynika postawa Manchina i co oznacza ona dla Kamali Harris, której Joe Biden powierzył zadanie uchwalenia tej ustawy. Mówimy o nierozwiązywalnych paradoksach i problemach wiceprezydentury, o niełatwiej dynamice relacji między prezydentem i jego wice, i o tym, jak póki co z tej roli wywiązuje się Kamala Harris. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

    45. (Pra)wybory burmistrza Nowego Jorku

    Play Episode Listen Later Jun 5, 2021 65:52


    O nadchodzących prawyborach Demokratów w Nowym Jorku, których zwycięzca ma praktycznie w kieszeni wygraną z Republikaninem w listopadzie. Z jakimi problemami mierzy się największe miasto USA? Na kogo postawią wyborcy? Na kogoś centrowego, jak były policjant, Eric Adams; na bardzo doświadczoną, ale mało charyzmatyczną urzędniczkę, Kathryn Garcię; czy na Andrew Yanga, niedoszłego kandydata na prezydenta i celebrytę określanego czasem mianem lewicowego Trumpa? Dlaczego w tak postępowym mieście jak Nowy Jork partyjna lewica nie wystawiła jednej osoby, tylko podzieliła się między aż troje kandydatów i gdzie w tej całej układance najsłynniejsza nowojorska polityczka: Alexandria Ocasio-Cortez? Wreszcie: czy nowojorskie prawybory mówią nam coś ważnego o Partii Demokratycznej i polityce krajowej?

    44. Setna rocznica pogromu w Tulsie, czyli o systemowych przyczynach nierówności rasowych

    Play Episode Listen Later May 29, 2021 62:10


    Dokładnie sto lat w Tulsie, w Oklahomie, biały motłoch spalił 35 kwartałów ulic: sklepy, kina, hotele, restauracje itd. Dokładna liczba ofiar śmiertelnych nie jest znana, ale dom straciło 10 tysięcy osób, kwitnąca dzielnica Afroamerykanów, zwana „Czarną Wall Street”, po prostu przestała istnieć. Pamięć o tym wydarzeniu na dziesięciolecia wyparto tak skutecznie, że wielu Amerykanów dowiedziało się o nim dopiero niedawno. Rozmawiamy o tym, dlaczego sto sześćdziesiąt lat po wyzwoleniu niewolników i siedemdziesiąt lat po zniesieniu segregacji Afroamerykanie wciąż wypadają gorzej we wszystkich wskaźnikach socjoekonomicznych. Mówimy o tym, dlaczego narracja „rasizm się skończył, wszystko jest kwestią woli i ciężkiej pracy” jest fałszywa. Opowiadamy o tym, dlaczego największa redystrybucja bogactwa w XX-wiecznych Stanach Zjednoczonych, programy Nowego Ładu, nie objęła Afroamerykanów; dlaczego, kiedy po wojnie powstawała klasa średnia, czarni weterani nie kupowali domów, nie zakładali biznesów, nie szli na studia. Rozmawiamy też o pomysłach na zmniejszanie nierówności, także o tym najbardziej kontrowersyjnym, tzn. o reparacjach dla Afroamerykanów. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na http://patronite.pl/podkastamerykanski

    43. Izrael, Palestyna, Biden, Sanders i Partia Demokratyczna

    Play Episode Listen Later May 22, 2021 51:42


    O tym, jak najnowsza odsłona konfliktu palestyńsko-izraelskiego odsłoniła podziały wśród Demokratów; o tym, że według pokaźnej części partii poparcie dla Izraela nie powinno być już całkowite i bezwarunkowe, co najlepiej pokazał list do „New York Timesa” senatora Berniego Sandersa, który o konflikcie mówi językiem praw człowieka, porównując los Palestyńczyków z losem Afroamerykanów: „Palestinian lives matter”. List 29 demokratycznych senatorów wzywających do zawieszenia broni - w tym wieloletnich sojuszników Izraela – też pokazuje, że coś się zmieniło. Przyglądamy się badaniom opinii publicznej, zastanawiamy się co jest przyczyną innego podejścia Demokratów, partii na którą tradycyjnie głosuje znaczna większość amerykańskich Żydów, a także partii, która tradycyjnie wspierała Izrael bez żadnych zastrzeżeń. Mówimy o zmianach pokoleniowych; o innym sposobie widzenia Izraela, który z „underdoga” przekształcił się w regionalne mocarstwo; a wreszcie o rządach Benjamina Netanjahu, którego spory z Obamą i sojusz z Trumpem sprawiły, że bezdyskusyjne wspieranie Izraela nie jest już ponadpartyjnym konsensusem, a stało się kwestią polityczną i partyjną. Zastanawiamy się, co o tym wszystkim uważa sam Biden i jakie miejsce w jego polityce zagranicznej zajmuje Bliski Wschód. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    42. Upadek Liz Cheney, czyli zemsta bossa Trumpa. Republikanie zwierają szyki przed wyborami.

    Play Episode Listen Later May 15, 2021 58:00


    O upadku Liz Cheney, dotychczas najważniejszej Republikanki w Izbie Reprezentantów, która jest wprawdzie ultrakonserwatystką, ale wbrew woli kierownictwa partii nie przestała powtarzać, że Trump przegrał wybory prezydenckie i odpowiadał za szturm na Kapitol 6 stycznia. Ponieważ w partii nie liczy się już ideologia, ale wierność Trumpowi, Republikanie postanowili Cheney uciszyć i wymienić ją na Elise Stefanik, niegdyś wchodzącą gwiazdę centrowego skrzydła partii, która z powodów „pragmatycznych” odnalazła w sobie uwielbienie dla Trumpa. Drugą połowę odcinka poświęcamy nadchodzącym wyborom do Kongresu w 2022 roku: mówimy o wytyczaniu nowych okręgów wyborczych na podstawie ostatniego spisu powszechnego: które stany stracą, które zyskają, dlaczego prawie na pewno skorzystają na tym Republikanie i o tym, czy Demokraci mogą w tej kwestii cokolwiek zrobić i utrzymać kontrolę nad Izbą Reprezentantów.

    41. „Ziemia obiecana” Baracka Obamy

    Play Episode Listen Later May 8, 2021 59:43


    O „Ziemi obiecanej”, pierwszym tomie autobiografii Baracka Obamy, która niedawno ukazała się po polsku; o tym, co ta książka mówi nam o charakterze Obamy, a co o jego rządach; o sukcesach i porażkach; o tym jak powszechna w popkulturze wizja wszechwładnego prezydenta ma się się do rzeczywistości, z jakimi ograniczeniami musi się mierzyć każdy lokator Białego Domu; o tym, jak progresywny senator stał się centrowym prezydentem, dla którego nawet skromny, niedoskonały postęp jest zawsze lepszy, niż szczytne idee pozbawione szans na realizację. Zastanawiamy się też na ile Obama jest w „Ziemi obiecanej” uczciwy, o czym nie mówi czytelnikom – i dlaczego. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    40. 100 dni prezydentury Bidena: osiągnięcia, porażki i dalsze plany

    Play Episode Listen Later May 1, 2021 67:51


    O 100 dniach Joego Bidena w Białym Domu, o jego wystąpieniu przed połączonymi izbami Kongresu: czym się pochwalił, a co zapowiedział; o American Jobs Plan i American Families Plan, ogromnych inwestycjach w infrastrukturę „tradycyjną” i ludzką, wartych w sumie ponad 4 biliony dolarów. Wyjaśniamy, dlaczego w przemówieniu Bidena słowo „praca” padło ponad pięćdziesiąt razy i dlaczego czasem brzmiał jak Bernie Sanders. Mówimy o tym, że zieloną transformację gospodarki z powodzeniem można przedstawiać jako atrakcyjną dla klasy średniej propozycję dobrze płatnych miejsc pracy, a podwyżki podatków dla najbogatszych jako zdrowy rozsądek, chęć by wszyscy płacili swoją „uczciwą dolę”. Mówimy, dlaczego jego propozycje cieszą się popularnością, a Republikanom trudno przedstawić rozsądną alternatywę, więc uciekają w bzdury o rzekomym "zakazie jedzenia mięsa". I o tym, co wróży to Bidenowi na przyszłość. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    39. Proces zabójcy George’a Floyda: co jest nie tak z amerykańską policją?

    Play Episode Listen Later Apr 24, 2021 66:20


    O tym dlaczego wyrok skazujący Dereka Chauvina jest takim ewenementem, o ruchu Black Lives Matter, o porażających statystykach, które pokazują drastyczne dysproporcje między tym jak policja i wymiar sprawiedliwości traktują białych i czarnych Amerykanów. Wyjaśniamy dlaczego dla Afroamerykanów każdy kontakt z policją może skończyć się tragicznie, jakie są problemy ze szkoleniem i podejściem policji, która zbyt często przypomina armię okupacyjną, za to nie spełnia swojej podstawowej funkcji, jaką jest zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim obywatelom. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    38. Republikanie: szwindle, skandale i wojna domowa

    Play Episode Listen Later Apr 17, 2021 63:14


    O wojnie domowej w Partii Republikańskiej. Wyjaśnimy co Republikanie mają wspólnego z oszustami okradającymi naiwnych staruszków; o kłopotach florydzkiego kongresmena Matta Gaetza, niedawno jeszcze najwierniejszego sojusznika Donalda Trumpa w Izbie Reprezentantów, podejrzewanego o zachowanie niezbyt godne prawdziwego konserwatysty; o Tuckerze Carlsonie z Fox News, który niespecjalnie już kryje się z tym, że promuje rasistowskie i antysemickie teorie białych suprematystów; a wreszcie o wojnie domowej w partii, która tylko czeka na to, by wybuchnąć z całą siłą. Mówimy też o angażowaniu się korporacji w politykę – i dlaczego nagle Republikanom tak bardzo to przeszkadza. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    37. „My, Naród” Jill Lepore, czyli o tym, jak napisać dobrą historię Stanów Zjednoczonych

    Play Episode Listen Later Apr 9, 2021 49:36


    O książce Jill Lepore „My, Naród”, jednotomowej historii Stanów Zjednoczonej wydanej po polsku w ubiegłym roku; o tym, czym kierowała się autorka, o jej wizji historii Ameryki, o czym i o kim mówi, komu oddaje głos, jak rozkłada akcenty. Nie jest to hurrapatriotyczna historia „najdoskonalszego kraju świata”, jak chcieliby konserwatyści, ale nie jest to też historia ciągłej opresji, jak u Howarda Zinna. Rozmawiamy o tym, jak Lepore usiłuje zbudować narrację o przeszłości, która mogłaby być wspólna dla jak najszerszego grona różniących się od siebie Amerykanów i dlaczego dziś, kiedy kraj jest tak spolaryzowany, poczucie wspólnoty – także historycznej – jest szczególnie ważne. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

    Claim Podkast amerykański

    In order to claim this podcast we'll send an email to with a verification link. Simply click the link and you will be able to edit tags, request a refresh, and other features to take control of your podcast page!

    Claim Cancel