Podcast appearances and mentions of al rahman

There are many competing formulas for happiness. In this episode, exploring the tale of Abd al-Rahman III and his fourteen days of fulfillment, we look at two such formulas. What emerges is a conclusion backed by science: only experiences of beauty and connection make our lives meaningful and, therefore, happy. What then, do we find most beautiful and how do we pursue it? If we can name this, we can identify simple practices for living in the truly beautiful, which is the only path to abiding happiness.

Each name of Allah is a manifestation of His perfection.His (swt) attributes are beyond human comprehension.When we invoke Allah using His names in our Duas…We're not merely uttering words but tapping into the essence of His attributes. Whether we call upon Him as Al-Rahman (the Most Merciful) or Al-Qadir (the All-Powerful), we're acknowledging His sovereignty over all creation and seeking His aid with humility and reverence.In it, we beseech Allah by His beautiful names. Who better to call during our lowest points in life?Furthermore, let us reflect on the common phrase ""God is love."" While some phrases like “God is love” may carry good intentions, they fall short of capturing the entirety of Allah's majesty. Yes, Allah is indeed Al-Wadud (the All-Loving), but to reduce Him to a mere abstract concept like love is to diminish His greatness. Let's not forget to approach Allah with the utmost reverence and awe, acknowledging His names and attributes in their fullness.Let's never underestimate the power of invoking Allah through His names. Take a moment to reflect on the power of Allah's attributes and choose His names carefully. May Allah guide us on this path of enlightenment and bless us with His mercy and grace. Ameen"

Description : Découvrez dans cette vidéo les enseignements de l'Islam sur la protection de l'environnement et l'écologie. Aujourd'hui, alors que le monde entier est en alerte face aux crises environnementales comme le réchauffement climatique et l'extinction des espèces, il est essentiel de comprendre ce que le Coran et le Prophète Muhammad ﷺ disent sur la protection de notre planète.

Disheartened by Islam's bad reputation in Mecca, the companions come up with an idea to introduce the beauty of their religion to the public. But as the companions plan, so do the elite. The two conflicting plans are set to collide with disastrous consequences.

Welcome to our inaugural episode, where we delve into the profound significance of the Basmala, the opening phrase of the Quran, unraveling its layers of spiritual wisdom and guidance. Beginning with "Bismillah," meaning "In the name of Allah," we embark on a journey of understanding, where every action, whether mundane or sacred, finds its sanctity in invoking Allah's name. Through this invocation, Muslims seek blessings, guidance, and protection, acknowledging Allah's sovereignty over all aspects of life. Diving deeper, we explore the divine attributes encapsulated in the Basmala: "al-Rahman" and "al-Rahim," which denote Allah's boundless and all-encompassing mercy. "Al-Rahman" speaks to His universal kindness and compassion towards all creation, while "Al-Rahim" highlights His ongoing and personal care for believers. Together, these attributes paint a portrait of divine mercy that reaches every corner of existence, offering hope and solace to humanity. Throughout our discussion, we uncover the practical implications of the Basmala in daily life, from reciting the Quran to performing everyday tasks. We reflect on the importance of mercy in Islam, both as a divine attribute to be emulated and as a guiding principle for fostering empathy and compassion in society. Join us as we embark on this enlightening exploration of the Basmala, discovering its transformative power to shape our spiritual journey and illuminate our path towards greater understanding and closeness to the Divine.

Leitura bíblica do dia: Eclesiastes 3:9-14 Plano de leitura anual: Êxodo 14-15; Mateus 17; Abd al-Rahman III foi o governante de Córdoba, Espanha, no século 10. Após 50 anos de reinado bem-sucedido (“amado pelos súditos, temido pelos inimigos, e respeitado pelos aliados”), al-Rahman deu uma olhada mais profunda em sua vida. Sobre seus privilégios disse: “Esperaram por mim as riquezas e honras, o poder e prazer”. Mas ao contar quantos dias de felicidade genuína ele tivera, durante esse tempo, totalizaram apenas 14. Que triste! O autor de Eclesiastes também foi homem de riquezas e honra (Eclesiastes 2:7-9), poder e prazer (1:12; 2:1-3), e sua avaliação de vida foi igualmente sóbria. Ele percebeu que as suas riquezas apenas o fizeram desejar ainda mais (5:10-11), enquanto os prazeres foram poucos (2:1-2). Seu sucesso poderia ter sido devido ao acaso tanto quanto à habilidade (9:11). Mas sua avaliação não terminou tão triste quanto a de Al-Rahman. Ele creu que Deus era a sua fonte de felicidade, percebeu que comer, trabalhar e fazer o bem poderia ser apreciado quando feito em comunhão com o Senhor (2:25; 3:12-13). Abd al-Rahman concluiu suas reflexões dizendo: “não coloque a sua confiança neste mundo!”. Sendo feitos para a eternidade (3:11), os prazeres terrestres e as conquistas por si só não nos satisfazem. Mas com o Senhor em nossa vida, a verdadeira felicidade torna-se possível em nossa alimentação, trabalho e vida. Por:  Sheridan Voysey

Welcome to Day 6 of "Be Quranic," where we continue our exploration of Surat Al-Fatiha, focusing today on the third Ayat, 'Al-Rahmanir Raheem.' We delve deeper into the significance of 'Al-Rahman' and 'Al-Raheem', illustrating Allah's nurturing relationship with us, reminiscent of a mother's love for her child in the womb. We discuss the linguistic nuances of these names, highlighting 'Rahman' as representing Allah's immediate and all-encompassing mercy, albeit temporary, and 'Raheem' as his enduring, selective mercy. This episode emphasises the balance between beauty and majesty in Allah's attributes, fostering in us a mix of hope and fear, crucial for our spiritual journey. Join us as we reflect on these profound concepts, enhancing our understanding and practice of faith.

برنامه شماره ۹۹۰ گنج حضوراجرا: پرویز شهبازیتاریخ اجرا: ۱۳ دسامبر ۲۰۲۳ - ۲۳ آذر ۱۴۰۲برای دستیابی به فایل پادکست برنامه ۹۹۰ بر روی این لینک کلیک کنید برای دانلود فایل صوتی برنامه با فرمت mp3 بر روی این لینک کلیک کنید. متن نوشته شده برنامه با فرمت PDF (نسخه‌ی مناسب پرینت رنگی) متن نوشته شده برنامه با فرمت PDF (نسخه‌ی مناسب پرینت سیاه و سفید) متن نوشته شده پیغام‌های تلفنی برنامه با فرمت PDF (نسخه‌ی مناسب پرینت رنگی) متن نوشته شده پیغام‌های تلفنی برنامه با فرمت PDF (نسخه‌ی مناسب پرینت سیاه و سفید) تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF (نسخه ریز مناسب پرینت) تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF (نسخه درشت مناسب خواندن با موبایل) خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل صوتی خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل تصویری برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جبران مالی‌ بر روی این لینک کلیک کنید.مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams یارِ ما، دلدارِ ما، عالِمِ اسرارِ ما یوسُفِ دیدارِ(۱) ما، رونقِ بازارِ ما بر دَمِ امسالِ(۲) ما، عاشق آمد پارِ(۳) ما مُفلسانیم و تویی گنجِ ما، دینارِ ما کاهلانیم و تویی حجِّ ما، پیکارِ ما خفتگانیم و تویی دولتِ بیدارِ ما خستگانیم(۴) و تویی مَرهمِ بیمارِ ما ما خرابیم و تویی از کَرَم، معمارِ ما دوش گفتم عشق را: ای شهِ عیّار(۵) ما سر مکش، مُنکر مشو، بُرده‌ای دستارِ(۶) ما پس جوابم داد او: کز تو است این کارِ ما هرچه گویی وادهد چون صدا کهسارِ ما گفتمش: خود ما کُهیم، این صَدا گفتارِ ما ز آنکه کُه را اختیاری نَبْوَد، ای مختارِ ما گفت: بشنو اوّلاً شَمّه‌ای ز اسرارِ ما هر سُتوری لاغری کی کشانَد بارِ ما؟ گفتمش: از ما بِبَر زحمتِ اخبارِ ما بُلبلی، مستی بِکُن، هم ز بوتیمارِ(۷) ما هستیِ تو فخرِ ما، هستیِ ما عارِ ما احمد و صدّیق(۸) بین در دلِ چون غارِ ما می‌ننوشد هر میی مستِ دُردی‌خوارِ(۹) ما خور ز دستِ شَه خورَد، مرغِ خوش‌منقارِ ما چون بخسپد در لَحَد قالَبِ مردارِ ما رَسته گردد زین قفس، طوطیِ طیّارِ(۱۰) ما خود شناسد جایِ خود، مرغِ زیرکسارِ ما بَعدِ ما پیدا کُنی، در زمین آثارِ ما گر به بُستان بی‌توایم، خار شد گلزارِ ما ور به زندان با توایم، گُل بروید خارِ ما گر در آتش با توایم، نور گردد نارِ ما ور به جنّت بی‌توایم، نار شد انوارِ ما از تو شد بازِ سپید، زاغِ ما و سارِ(۱۱) ما بس کُن و دیگر مگو: کاین بُوَد گفتارِ ما (۱) یوسُفِ دیدار: یوسُفِ آشکار و پیدا (۲) دَمِ امسال: لحظات امسال، زمان حال (۳) پار: پارسال، زمان گذشته (۴) خسته: زخمی (۵) عیّار: جوانمرد، زیرک (۶) دستار بُردن: بی‌خویش کردن، هستیِ مجازی را محو کردن (۷) بوتیمار: نام مرغی است که او را غم‌‌خورک نیز گویند. (۸) صدّیق: لقبِ ابوبکر، صحابی حضرت رسول (۹) دُردی‌خوار: آنکه ته‌نشین شراب را خورد. (۱۰) طیّار: پرواز کننده (۱۱) سار: پرنده‌ای است سیاه و خوش آواز که خال‌های سفید ریزه دارد. ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams یارِ ما، دلدارِ ما، عالِمِ اسرارِ ما یوسُفِ دیدارِ ما، رونقِ بازارِ ما بر دَمِ امسالِ ما، عاشق آمد پارِ ما مُفلسانیم و تویی گنجِ ما، دینارِ ما کاهلانیم و تویی حجِّ ما، پیکارِ ما خفتگانیم و تویی دولتِ بیدارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۷۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #707 کُشتن و مُردن که بر نقشِ تن است چون انار و سیب را بشکستن است‌‌ آنچه شیرین است، او شد ناردانگ(۱۲) وآنکه پوسیده ا‌ست، نَبْوَد غیرِ بانگ آنچه با معنی است، خود پیدا شود وآنچه پوسیده‌ است، آن رسوا شود رُو به معنی کوش ای صورت‌پرست زآنکه معنی، بر تنِ صورت، ‌پَرَست همنشینِ اهلِ معنی باش تا هم عطا یابیّ و هم باشی فَتیٰ(۱۳) جانِ بی‌معنی در این تَن، بی‌خِلاف هست همچون تیغِ چوبین در غِلاف تا غِلاف اندر بُوَد، با قیمت است چون برون شد، سوختن را آلت است تیغِ چوبین را مَبَر در کارزار(۱۴) بنگر اوّل، تا نگردد کار، زار(۱۵) گر بُوَد چوبین، برو دیگر طلب ور بُوَد الماس، پیش آ با طَرَب تیغ، در زَرّادخانهٔ(۱۶) اولیاست دیدنِ ایشان، شما را کیمیاست جمله دانایان همین گفته، همین هست دانا رَحمَةً لِلْعالَمین این دانایان برای همه جهانیان رحمت و برکت هستند. قرآن کریم، سوره انبیا (۲۱)، آیه ۱۰۷ Quran, Al-Anbiyaa(#21), Line #107 «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ.» «و نفرستاديم تو را، جز آنكه مى‌خواستيم به مردم جهان رحمتى ارزانى داريم.» (۱۲) ناردانگ: آب انار، شربت ترش و شیرین خوشمزه (۱۳) فَتیٰ: جوان‌مرد (۱۴) کارزار: جنگ و نبرد (۱۵) زار: خراب و نابسامان (۱۶) زَرّادخانه: کارگاه اسلحه سازی ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۷۶۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #760 حق، فِشانْد آن نور را بر جان‌ها مُقبِلان(۱۷) برداشته دامان‌ها و آن نثارِ نور را او یافته روی، از غیرِ خدا برتافته‌‌ هر که را دامانِ عشقی نا بُده ز آن نثارِ نور، بی‌‌بهره شده‌‌ (۱۷) مُقبِل: نیک‌بخت ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۷۱۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1713 غیرت آن باشد که او غیرِ همه‌ست آنکه افزون از بیان و دَمدَمه‌ست‌‌ مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۲۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #123 هرکه با ناراستان هَمسَنگ(۱۸) شد در کمی افتاد و، عقلش دَنگ(۱۹) شد رُو اَشِدّاءُ عَلَی الْکُفّار باش خاک بر دلداریِ اَغیار پاش برو نسبت به کافران، سخت و با صلابت باش و بر سر عشق و دوستی نامحرمانِ بَدنَهاد، خاک بپاش. قرآن کریم، سورهٔ فتح (۴۸)، آیهٔ ۲۹ Quran, Al-Fath(#48), Line #29 «… أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ…» «… بر کافران سختگیر و با خود شفیق و مهربان …» بر سرِ اَغیار چون شمشیر باش هین مکُن روباه‌بازی، شیر باش‏ (۱۸) هَمسَنگ: هم‌وزن، همتایی، در اینجا مصاحبت (۱۹) دَنگ: احمق، بیهوش ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۹۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #499, Divan e Shams بس بُدی بنده را کَفیٰ بِالله(۲۰) لیکَش این دانش و کِفایَت نیست (۲۰) کَفیٰ بِالله: خداوند کفایت میکند. ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ٣٢١٢ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3212 هرکه نقصِ خویش را دید و شناخت اندر اِستِکمالِ(۲۱) خود، دو‌ اسبه تاخت(۲۲) (۲۱) اِستِکمال: به کمال رسانیدن، کمال‌خواهی (۲۲) دواسبه تاختن: کنایه از شتاب کردن و به شتاب رفتن ------------ مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۹۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #690 کارگاهِ صُنعِ(۲۳) حق، چون نیستی است پس بُرونِ کارگه بی‌قیمتی است (۲۳) صُنع: آفرینش، آفریدن ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۴۶۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1468 جمله استادان پیِ اظهارِ کار نیستی جویند و جایِ اِنکسار(۲۴) لاجَرَم استادِ استادان صَمَد(۲۵) کارگاهش نیستیّ و لا بُوَد هر کجا این نیستی افزون‌تر است کارِ حق و کارگاهش آن سَر است (۲۴) اِنکسار: شکسته‌شدن، شکستگی؛ مَجازاً خضوع و فروتنی (۲۵) صَمَد: بی‌نیاز و پاینده، از صفاتِ خداوند ------------ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۶۳۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2634 حقِّ ذاتِ پاکِ اللهُ الصَّمَد(۲۶) که بُوَد بِهْ مارِ بَد از یارِ بَد مارِ بَد جانی ستاند از سَلیم(۲۷) یارِ بَد آرَد سویِ نارِ مقیم از قَرین بی‌ قول و گفت‌وگویِ او خو بدزدد دل نهان از خویِ او (۲۶) صَمَد: بی‌نياز، از صفات خداوند (۲۷) سَلیم: سالم، درست، بی‌عیب ------------ مولوی، دیوان شمس، رباعی شمارهٔ ۱۸۷۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem(Robaaiaat) # 1873, Divan e Shams دلدارْ مرا گفت: زِ هر دلداری گر بوسه‌ خری، بوسه ز من خر باری(۲۸) گفتم که به زر؟ گفت که زر را چه کنم؟ گفتم که به جان؟ گفت که آری، آری! (۲۸) باری: سرانجام ------------ مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۸۸۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2880 چون رهیدی، شُکرِ آن باشد که هیچ سویِ آن دانه نداری پیچ‌ پیچ(۲۹) (۲۹) پیچ پیچ: خَم در خَم و سخت پیچیده ------------ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم بیت ۸۸۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #881 صد جَوالِ(۳۰) زر بیآری ای غَنی حق بگوید دل بیار ای مُنحَنی(۳۱) (۳۰) جَوال: کیسۀ بزرگ از نخ ضخیم یا پارچۀ خشن که برای حمل بار درست می‌کردند، بارجامه. (۳۱) مُنحَنی: خمیده، خمیده‌قامت، بیچاره و درمانده ------------ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۸۸۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #888 از برایِ آن دلِ پُر نور و بِر(۳۲) هست آن سلطانِ دل‌ها منتظر (۳۲) بِرّ: نیکی، نیکویی ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۵۶۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3567 با خود آمد، گفت: ای بحرِ خوشی ای نهاده هوش‌ها در بی‌هُشی خواب در بنهاده‌یی بیداریی بسته‌یی در بی‌دلی دلداریی توانگری پنهان کنی در ذُلِّ(۳۳) فقر طوقِ(۳۴) دولت بسته اندر غُلِّ(۳۵) فقر ضِدّ اندر ضِد، پنهان مُندَرَج(۳۶) آتش اندر آبِ سوزان مُنْدَرَج روضه(۳۷) اندر آتشِ نَمرود، دَرج(۳۸) دخل‌ها رویان شده از بذل و خرج تا بگفتهٔ مصطفی شاهِ نَجاح(۳۹) اَلسَّماحُ یاٰ اُولِی‌النَّعْمیٰ رَباح ای صاحبان نعمت، بخشندگی مایهٔ سودمندی است حدیث «اَلسَّماحُ رَباحٌ وَ العُسرُ شُؤمٌ؛» «بخشندگی، مایهٔ سودمندی است و تنگ‌چشمی مایهٔ ناخجستگی» مٰا نَقَص مالٌ مِنَ الصَّدْقاتِ قَط اِنَّمَا‌الْخَیْراتُ نِعْم‌َالْـمُرْتَبَط هرگز ثروت از دادنِ صدقات، کاستی نمی‌گیرد. همانا دادنِ خیرات و مَبَرّات، با صاحب خود نکو‌پیوندی دارد. جوشش و افزونیِ زر، در زکات عصمت از فحشاء و مُنْکَر، در صَلات(۴۰) قرآن کریم، سورهٔ عنکبوت (۲۹)، آیهٔ ۴۵ Quran, Al-Ankaboot(#29), Line #45 «… إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ …» «… همانا نماز آدمی را از تبهکاری و زشتی باز‌می‌دارد …» آن زکاتت کیسه‌ات را پاسبان وآن صَلاتت هم ز گرگانت شبان میوهٔ شیرین نهان در شاخ و برگ زندگیِّ جاودان در زیرِ مرگ زِبْل(۴۱)، گشته قوتِ خاک از شیوه‌ای زآن غذا، زاده زمین را میوه‌ای در عدم پنهان شده موجودیی در سرشتِ ساجدی، مسجودیی آهن و سنگ از برونش مُظْلِمی(۴۲) اندرون نوریّ و، شمعِ عالَمی دَرْج در خوفی هزاران ایمنی در سوادِ چشم، چندان روشنی اندرونِ گاوِ تن، شه‌زاده‌یی گنج در ویرانه‌یی بنهاده‌یی تا خری پیری گریزد زآن نفیس گاو بیند شاه نی، یعنی بِلیس(۴۳) (۳۳) ذُلّ: خواری (۳۴) طُوق: گردنبند (۳۵) غُلّ: زنجیر (۳۶) مُندَرَج: درج شده، نهفته شده (۳۷) روضه: باغ (۳۸) دَرج: چیزی را در چیز دیگر پیچیدن، نهفتن (۳۹) نَجاح: رستگاری، پیروزی (۴۰) صلات: صلاة، نماز (۴۱) زِبْل: کود، مدفوع، سرگین (۴۲) مُظْلِم:‌ تاریک (۴۳) بِلیس: ابلیس، شیطان ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۷۸۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2784 فکرها را اخترانِ چرخ‎ دان دایر اندر چرخِ دیگر آسمان سعد دیدی، شُکر کن، ایثار کن نحس دیدی، صَدْقه وَاستغفار کن ما کی‌ایم این را؟ بیا ای شاهِ من طالعم مُقبِل کن و، چرخی بزن روح را تابان کن از انوارِ ماه که ز آسیبِ ذَنَب(۴۴)، جان شد سیاه از خیال و وَهْم و ظَن، بازش رَهان از چَهْ و جَورِ رَسَن، بازش رَهان تا ز دلداریِّ خوبِ تو، دلی پَر بر آرَد، بر پَرَد ز آب و گِلی ای عزیزِ مصر و در پیمانْ دُرُست یوسفِ مظلوم در زندانِ توست در خَلاصِ او یکی خوابی ببین زود، کَاللهُ یُحِبُّ‎الْمُحْسِنین قرآن کریم، سورهٔ آل‌عمران (۳)، آیهٔ ۱۴۸ Quran, Al-i-Imran(#3), Line #148 «فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ.» «خدا پاداش اين‌جهانى و پاداش نيک آن‌جهانى را به ايشان ارزانى داشت و خدا نيكوكاران را دوست دارد.» (۴۴) ذَنَب: از اصطلاحات نجومی است، ولی در این‌جا مراد هشیارِ جسمی‌ است ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۶۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4637 شه نوازیدش که هستی یادگار کرد او را هم بدین پرسش شکار از نوازِ شاه، آن زارِ حَنید(۴۵) در تنِ خود، غیرِ جان، جانی بدید در دلِ خود، دید عالی غُلغُله که نیابد صوفی آن در صد چِله(۴۶) (۴۵) حَنید: دل‌‌سوخته، داغ‌دیده (۴۶) چِله: چِلّه ------------ مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۲۵۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2252 چون پیمبر دید آن بیمار را خوش نوازش کرد یارِ غار را زنده شد او چون پیمبر را بدید گوییا آن دَم مر او را آفرید گفت: بیماری، مرا این بخت داد کآمد این سلطان برِ من بامداد مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۶۴۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4643 در نظرها چرخ، بس کهنه و قَدید(۴۷) پیشِ چشمش هر دَمی خَلْقٌ جَدید قرآن کریم، سورۀ واقعه (۵۶)، آیات ۶۰ تا ۶۳ Quran, Al-Waaqia(#56), Line #60-63 «نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ. عَلَىٰ أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنْشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ. وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَىٰ فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ. أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ.» «ما مرگ را بر شما مقدّر ساختيم و ناتوان از آن نيستيم كه‌ به جاى شما قومى همانندِ شما بياوريم و شما را به صورتى كه از آنم بى‌خبريد از نو بيافرينيم. شما از آفرينشِ نخست آگاهيد؛ چرا به يادش نياوريد؟ آيا چيزى را كه مى‌كاريد ديده‌ايد؟» قرآن کریم، سورۀ ق (۵۰)، آیات ۱۵ و ۱۶ Quran, Qaaf(#50), Line #15-16 «أَفَعَيِينَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ. وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ.» «آيا از آفرينشِ نخستين عاجز شده بوديم؟ نه، آنها از آفرينشِ تازه در شَک‌اند. ما آدمى را آفريده‌ايم و از وسوسه‌هاى نَفْسِ او آگاه هستيم، زيرا از رگِ گردنش به او نزديک‌تريم.» قرآن کریم، سورۀ الرحمن (۵۵)، آیۀ ۲۹ Quran, Al-Rahman(#55), Line #29 «يَسْأَلُهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ.» «هر كس كه در آسمانها و زمين است سائل [و محتاجِ] درگاهِ اوست، و او هر روز در كارى [جدید] است.» (۴۷) قَدید: گوشتی که در قدیم می‌خشکاندند و در زمستان مصرف می‌کردند. در اینجا مناسب معنی کهنه و فرسوده است. ------------ مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۰۵۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1057 گر برویَد، ور بریزد صد گیاه عاقبت بر روید آن کِشتهٔ‏ اله‏ کِشتِ نو کارید بر کِشتِ نخست این دوم فانی است و آن اوّل درست کِشتِ اوّل کامل و بُگزیده است تخمِ ثانی فاسد و پوسیده است مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۶۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4644 روحِ زیبا چونکه وا‌رَست از جسد از قضا بی‌شک چنین چشمش رسد قرآن کریم، سورهٔ ق (۵۰)، آیهٔ ۲۲ Quran, Qaaf(#50), Line #22 «لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَٰذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ.» «تو از اين غافل بودى. ما پرده از برابرت برداشتيم و امروز چشمانت تيزبين شده است.» صد هزاران غیب، پیشش شد پدید آنچه چشمِ محرمان بیند، بدید آنچه او اندر کتب بر‌خوانده بود چشم را در صورتِ آن بر‌گشود از غبارِ مَرکبِ آن شاهِ نر یافت او کُحلِ عُزیزی(۴۸) در بَصَر بر چنین گُلزار دامن می‌کشید جزو جزوش نعره‌زن: هَلْ مِنْ مَزید؟(۴۹) َ گُلشنی کز بَقْل(۵۰) رویَد، یک دَم است گُلشنی کز عقل رویَد، خُرّم است گُلشنی کز گِل دمد، گردد تباه گُلشنی کز دل دمد، وافَرْحَتٰاه(۵۱) علم‌هایِ با‌مزهٔ‌ دانسته‌مان زآن گلستان یک دو سه گلدسته دان زآن زبونِ این دو سه گُلدسته‌ایم که درِ گُلزار بر خود بسته‌ایم آنچنان مِفتاح‌ها هر دمَ به نان می‌فُتَد، ای جان دریغا از بَنان(۵۲) (۴۸) کُحلِ عُزیزی: نوعی سرمه برای تقویت چشم (۴۹) هلْ مِنْ مَزید؟: آیا بیشتر هم هست؟ (۵۰) بَقْل: سبزه و گیاهی که از زمین بروید. (۵۱) وافَرْحَتٰاهُ: کلمه‌ای است که در مقام اظهار شادی گویند؛ خوشا (۵۲) بَنان: سرِ انگشت ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۵۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4525 گفت: ای ستّار، برمَگْشای راز سر بِبَسته می‌خرم، با من بساز سَتْر کن تا بر تو سَتّاری کنند تا نبینی ایمنی، بر کس مَخَند بس درین صندوق چون تو مانده‌اند خویش را اندر بلا بنشانده‌اند آنچه بر تو خواهِ آن باشد پسند بر دگر کس آن کن، از رنج و گزند زآنکه بر مِرصاد(۵۳)، حق و اندر کمین می‌دهد پاداش پیش از یومِ دین قرآن کریم، سورهٔ فجر (۸۹)، آیهٔ ۱۴ Quran, Al-Fajr(#89), Line #14 «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ.» «زيرا پروردگارت به كمينگاه است.» آن عظیم‌ُالْعَرش(۵۴)، عرشِ او محیط تختِ دادش(۵۵) بر همهٔ جان‌ها بسیط(۵۶) گوشه‌ٔ عرشش به تو پیوسته است هین مَجُنبان جز به دین و داد(۵۷) دست تو مراقب باش بر احوالِ خویش نوش بین در داد و، بعد از ظلم، نیش گفت: آری، این‌چه کردم، اِستم(۵۸) است لیک هم می‌دان که بادی(۵۹) اَظْلَم(۶۰) است ضرب‌المثل عربی «اَلْبٰادی اَظْلَمُ» «آغازگر ستم، ستمکارتر است.» گفت نایب: یک به یک ما بادی‌ا‌یم با سوادِ وجه(۶۱) اندر شادی‌ایم همچو زنگی کو بُوَد شادان و خَوش او نبیند، غیرِ او بیند رُخَش ماجرا بسیار شد در مَنْ یَزید(۶۲) داد صد دینار و آن از وی خرید هر دَمی صندوقیی، ای بَدپَسند هاتفان و غیبیانَت می‌خرند (۵۳) مِرصاد: کمین‌گاه (۵۴) عظیم‌ُالْعَرش: صاحب عرش عظیم، منظور خداوند است (۵۵) تختِ داد:‌ عدالتی که همچون عرش بر همه‌کس احاطه دارد. (۵۶) بسیط: فراخ‌یافته، در اینجا یعنی عامّ و شامل (۵۷) داد: عدل و انصاف (۵۸) اِستم: ستم (۵۹) بادی: آغاز‌کننده (۶۰) اَظْلَم: ستمکار‌تر (۶۱) سوادِ وجه: سیاهی چهره، سیاه‌رویی (۶۲) مَنْ یَزید: چه کسی می‌افزاید؟ ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۴۸۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4483 من چه دارم غیرِ آن صندوق، کآن هست مایهٔ ‌تُهمت و پایهٔ‌ گُمان؟ خلق پندارند زر دارم درون داد واگیرند از من، زین ظُنون(۶۳) صورتِ صندوق بس زیباست، لیک از عُروض(۶۴) و سیم و زر خالی است نیک چون تنِ زَرّاقِ(۶۵) خوب و باوقار اندر آن سَلّه(۶۶) نیابی غیرِ مار من بَرَم صندوق را فردا به کو پس بسوزم در میانِ چارسو(۶۷) تا ببیند مؤمن و گبر و جهود که درین صندوق جز لعنت نبود (۶۳) ظُنون: جمع ظنّ، شک‌ و گمان‌ها (۶۴) عُروض: کالاهای قیمتی،‌ جمع عَرض (۶۵) زَرّاق:‌ بسیار حیله‌گر (۶۶) سَلّه: سَبَد (۶۷) چارسو: چهارسُوق، چهار‌راهِ میانِ بازار ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۴۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4436 حد ندارد این مثل، کم جو سخن تو برو، تحصیلِ استعداد کن بهرِ استعداد تا اکنون نشست شوق از حد رفت و آن نآمد به دست گفت: استعداد هم از شَه رسد بی ز جان کی مستعد گردد جسد؟ لطف‌هایِ شَه غمش را در‌نَوَشت(۶۸) شد که صیدِ شَه کند، او صید گشت هر که در اِشکارِ چون تو صید شد صید را ناکرده قید، او قید شد هر که جویایِ امیری شد، یقین پیش از آن او در اسیری شد رَهین(۶۹) عکس می‌دان نقشِ دیباجهٔ‌ جهان نامِ هر بندهٔ‌ جهان، خواجهٔ ‌جهان ای تنِ کژ‌فکرتِ(۷۰) معکوس‌رُو(۷۱) صد هزار آزاد را کرده گرو مدّتی بگذار این حیلت‌پَزی(۷۲) چند دَم پیش از اجل آزاد زی(۷۳) ور در آزادیت چون خر، راه نیست همچو دَلْوَت سِیر جز در چاه نیست مدّتی رو ترک جانِ من بگو رَو حریفِ دیگری جز من بجو نوبتِ من شد(۷۴) مرا آزاد کن دیگری را غیرِ من داماد کن ای تنِ صد کاره، ترکِ من بگو عمرِ من بُردی، کسی دیگر بجو (۶۸) در‌نَوَشت: طی کرد، در‌نوردید، در هم پیچید (۶۹) رَهین: مرهون، گرو نهاده شده (۷۰) کژ‌فکرت: کج‌اندیش (۷۱) معکوس‌رُو: وارونه‌کار، کسی که معکوس حرکت می‌کند. (۷۲) حیلت‌پَزی: نیرنگ آوردن، حیله انگیختن، نیرنگ‌بازی کردن (۷۳) زی: زندگی کن (۷۴) شد:‌ رفت، گذشت، سپری شد. ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214 علّتی بتّر ز پندارِ کمال نیست اندر جانِ تو ای ذُودَلال(۷۵) (۷۵) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3240 کرده حق ناموس را صد من حَدید(۷۶) ای بسی بسته به بندِ ناپدید (۷۶) حَدید: آهن ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3219 در تگِ جو هست سِرگین ای فَتیٰ(۷۷) گرچه جو صافی نماید مر تو را (۷۷) فَتیٰ: جوان، جوانمرد ------------ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۶۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2670 حکمِ حق گسترد بهرِ ما بِساط(۷۸) که بگویید از طریقِ انبساط (۷۸) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره ------------ مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130 چون ملایک، گوی: لا عِلْمَ لَنا تا بگیرد دستِ تو عَلَّمْتَنا مانند فرشتگان بگو: «ما را دانشی نیست.» تا «جز آنچه به ما آموختی.» دستِ تو را بگیرد. قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲ Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32 «قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.» «گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1344, Divan e Shams دم او جان دَهَدَت رو ز نَفَخْتُ(۷۹) بپذیر کارِ او کُنْ فَیکون‌ است نه موقوفِ علل (۷۹) نَفَخْتُ: دمیدم ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2029, Divan e Shams ای عاشقِ جَریده(۸۰)، بر عاشقان گُزیده بگذر ز آفریده، بنگر در آفریدن (۸۰) جَریده: یگانه، تنها ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams یارِ ما، دلدارِ ما، عالِمِ اسرارِ ما یوسُفِ دیدارِ ما، رونقِ بازارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2263 دل، تو این آلوده را پنداشتی لاجَرَم دل ز اهلِ دل برداشتی مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #444 رو بخواهم کرد آخِر در لَحَد(۸۱) آن بِهْ آید که کنم خو با اَحَد (۸۱) لَحَد: قبر، گور ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #4, Divan e Shams ای یارِ ما عَیّارِ ما، دامِ دلِ خَمّارِ ما پا وامکش از کارِ ما، بِسْتان گرو دستارِ ما مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۸۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1829, Divan e Shams گفتم دوش عشق را: ای تو قرین و یارِ من هیچ مباش یک نَفَس غایب از این کنارِ من مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ٣٠٣۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3038 گر همان عیبت نبود، ایمن مباش بوک آن عیب از تو گردد نیز فاش مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۸۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #807 مرغِ خویشی، صیدِ خویشی، دامِ خویش صدرِ خویشی، فرشِ خویشی، بامِ خویش مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۲۹۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1298 چیزِ دیگر ماند، اما گفتنش با تو، روحُ‌الْقُدْس گوید بی‌مَنَش نی، تو گویی هم به گوشِ خویشتن نی من و، نی غیرِ من، ای هم تو من مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1937 گفته او را من زبان و چشمِ تو من حواس و من رضا و خشمِ تو رُو که بی‌یَسْمَع و بی‌یُبصِر(۸۲) توی سِر تُوی، چه جایِ صاحب‌سِر تُوی (۸۲) بی‌یَسْمَع و بی‌یُبصِر: به وسیلهٔ من می‌شنود و به وسیلهٔ من می‌بیند. ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۴۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #343, Divan e Shams شما را بی‌شما می‌خوانَد آن یار شما را این شمایی مصلحت نیست مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۶۳۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2631 که در آن دَم که بِبُرّی زین مُعین(۸۳) مبتلا گردی تو با بِئْسَ الْقَرین(۸۴) قرآن کریم، سوره زُخرف (۴۳)، آیهٔ ۳۸ Quran, Al-Zukhruf(#43), Line #38 «حَتَّىٰ إِذَا جَاءَنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ» «تا آن‌گاه که نزد ما آید، می‌گوید: «ای‌کاش دوریِ من و تو، دوریِ‌ مشرق و مغرب بود و تو چه همراه بدی بودی.»» (۸۳) مُعین: یار، یاری کننده (۸۴) بِئْسَ الْقَرین: هم‌نشینِ بد ------------ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۴۰۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3406 پس جزایِ آنکه دید او را مُعین(۸۵) مانْد یوسف حبس در بِضْعَ سِنین(۸۶) قرآن کریم، سورهٔ یوسف (۱۲)، آیهٔ ۴۲ Quran, Yusuf(#12), Line #42 «وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِنْهُمَا اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ فَأَنْسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ.» «و (یوسف) به يكى از آن دو كه مى‌دانست رها مى‌شود، گفت: مرا نزد مولاى خود ياد كن. اما شيطان از خاطرش زدود كه پيش مولايش از او ياد كند، و چند سال در زندان بماند.» (۸۵) مُعین: یار، یاری‌کننده (۸۶) بِضْعَ سِنین: چند سال ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams کاهلانیم و تویی حجِّ ما، پیکارِ ما خفتگانیم و تویی دولتِ بیدارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۶۳۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #3635 اجتهادِ گَر‌م نا‌کر‌ده، که تا دل شو‌د صاف و، ببیند ماجَرا مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۲۶۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2266 آنچه گوید نَفْسِ تو کاینجا بَد است مَشنَوَش چون کارِ او ضد آمده‌ست تو خلافش کُن که از پیغمبران این چنین آمد وصیّت در جهان مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۳۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1365 میلِ شهوت، کر کند دل را و کور تا نماید خر چو یوسف، نار نور مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۹۵۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2955 گر ندانی ره، هر آنچه خر بخواست عکسِ آن کن، خود بُوَد آن راهِ راست مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۳۳۹۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3396 پس ریاضت را به جان شو مُشتری چون سپردی تن به خدمت، جان بَری ور ریاضت آیدت بی‌اختیار سر بنه، شکرانه دِه، ای کامیار چون حقت داد آن ریاضت، شکر کن تو نکردی، او کشیدت زامر ِکُن مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۳۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2363 غفلت و کفرست مایهٔ جادُوی مَشعَلهٔ(۸۷) دین‌ است جانِ موسوی (۸۷) مَشعَله: مَشعل ------------ مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۰۶٩ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4069 چه عجب گر مرگ را آسان کند او ز سِحرِ خویش، صد چندان کند سِحْر، کاهی را به صنعت کُه کند باز، کوهی را چو کاهی می‌تند زشت‌ها را نغز(۸۸) گرداند به فنّ نغزها را زشت گرداند به ظنّ کارِ سِحر اینست کو دَم می‌زند هر نَفَس، قلبِ(۸۹) حقایق می‌کند آدمی را خر نماید ساعتی آدمی سازد خری را، و آیتی این‌چنین ساحر درون توست و سِرّ اِنَّ فی الْوَسواس سِحْراً مُسْتَتِرّ چنین ساحری در باطن و درون تو نهان است، همانا در وسوسه‌گری نفس، سحری نهفته شده است. (۸۸) نغز: خوب، نیکو، لطیف (۸۹) قلب: تغییر دادن و دیگرگون کردن چیزی، واژگون ساختن چیزی ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams خستگانیم و تویی مَرهمِ بیمارِ ما ما خرابیم و تویی از کَرَم، معمارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۴۸۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1489 گفت آدم که ظَلَمْنا نَفْسَنا او ز فعل حق نَبُد غافل چو ما ولی حضرت آدم گفت: «پروردگارا، ما به خود ستم کردیم.» و او همچون ما از حکمت کار حضرت حق بی‌خبر نبود. قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۲۳ Quran, Al-A'raaf(#7), Line #23 «قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ.» «آدم و حوّا گفتند: پروردگارا به خود ستم کردیم. و اگر بر ما آمرزش نیاوری و رحمت روا مداری، هر آینه از زیانکاران خواهیم بود.» مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۴۸۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1488 گفت شیطان که بِمٰا اَغْوَیْتَنی کرد فعلِ خود نهان، دیو دَنی(۹۰) شیطان به خداوند گفت که تو مرا گمراه کردی. او گمراهی خود را به حضرت حق، نسبت داد و آن دیو فرومایه، کار خود را پنهان داشت. قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۱۶ Quran, Al-A'raaf(#7), Line #16 «قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ» «ابلیس گفت: «پروردگارا به عوض آنکه مرا گمراه کردی، من نیز بر راه بندگانت به کمین می‌نشینم و آنان را از راه مستقیم تو باز می‌دارم.»» (۹۰) دَنی: فرومایه، پست ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۵۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #3055, Divan e Shams تو همچو وادیِ(۹۱) خشکی و ما چو بارانی تو همچو شهرِ خرابی و ما چو معماری (۹۱) وادی: بیابان ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۵۰۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1502, Divan e Shams زهی باغی که من ترتیب کردم زهی شهری که من بنیاد کردم مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #232, Divan e Shams زهی جهان و زهی نظمِ نادر و ترتیب هزار شور درافکنْد در مُرتَّب‌ها مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams دوش گفتم عشق را: ای شهِ عیّار ما سر مکش، مُنکر مشو، بُرده‌ای دستارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۷۱۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #711 جان فدا کردن برایِ صیدِ غیر کفرِ مطلق دان و نومیدی ز خیر هین مشو چون قند پیشِ طوطیان بلکه زَهری شو شو، ایمن از زیان یا برایِ شادباشی(۹۲) در خطاب خویش چون مُردار کن پیشِ کِلاب(۹۳) (۹۲) شادباش: کلمه تحسین به جای تبریک و تهنیت. امر به شاد بودن یعنی خوش باش، آفرین (۹۳) کِلاب: سگان، جمع کَلب ------------ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۰۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #408 چون شکارِ خوک آمد صیدِ عام رنجِ بی‌حد، لقمه خوردن زو حرام آن‌که ارزد صید را، عشق است و بس لیک او کِی گنجد اندر دامِ کس؟ تو مگر آییّ و صیدِ او شَوی دام بگْذاری، به دامِ او رَوی مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams پس جوابم داد او: کز تو است این کارِ ما هرچه گویی وادهد چون صدا کهسارِ ما مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۶۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2670 حکمِ حق گسترد بهرِ ما بِساط(۹۴) که بگویید از طریقِ اِنبساط (۹۴) بِساط: هرچیز گستردنی مانند فرش و سفره ------------ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams گفت: بشنو اوّلاً شَمّه‌ای ز اسرارِ ما هر سُتوری لاغری کی کشانَد بارِ ما؟ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #232, Divan e Shams خِرَد نداند و حیران شود ز مذهبِ عشق اگرچه واقف باشد ز جمله مذهب‌ها مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #65 گر بدیدی حسِّ حیوان شاه را پس بِدیدی گاو و خر اَلله را گر نبودی حسِّ دیگر مر تو را جُز حسِ حیوان، ز بیرونِ هوا مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4470 عاقلان، اشکسته‌اش از اضطرار عاشقان، اشکسته با صد اختیار عاقلانش، بندگانِ بندی‌اند عاشقانش، شِکّری و قندی‌اند اِئْتِیا کَرْهاً مهارِ عاقلان اِئْتِیا طَوْعاً بهارِ بیدلان از روی کراهت و بی میلی بیایید، افسار عاقلان است، اما از روی رضا و خرسندی بیایید، بهار عاشقان است. قرآن كريم، سورهٔ فصّلت (۴۱)، آيهٔ ۱۱ Quran, Fussilat(#41), Line #11 «ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ.» «سپس به آسمان پرداخت و آن دودى بود. پس به آسمان و زمين گفت: «خواه يا ناخواه بياييد.» گفتند: «فرمانبردار آمديم.»» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #237, Divan e Shams هستیِ تو فخرِ ما، هستیِ ما عارِ ما احمد و صدّیق بین در دلِ چون غارِ ما مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۱۳۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2133, Divan e Shams این سینه را چون غار دان، خلوتگهِ آن یار دان گر یارِ غاری(۹۵)، هین بیا، در غار شو، در غار شو (۹۵) یارِ غار: مجازاً دوست بسیار صمیمی ------------------------- مجموع لغات: (۱) یوسُفِ دیدار: یوسُفِ آشکار و پیدا (۲) دَمِ امسال: لحظات امسال، زمان حال (۳) پار: پارسال، زمان گذشته (۴) خسته: زخمی (۵) عیّار: جوانمرد، زیرک (۶) دستار بُردن: بی‌خویش کردن، هستیِ مجازی را محو کردن (۷) بوتیمار: نام مرغی است که او را غم‌‌خورک نیز گویند. (۸) صدّیق: لقبِ ابوبکر، صحابی حضرت رسول (۹) دُردی‌خوار: آنکه ته‌نشین شراب را خورد. (۱۰) طیّار: پرواز کننده (۱۱) سار: پرنده‌ای است سیاه و خوش آواز که خال‌های سفید ریزه دارد. (۱۲) ناردانگ: آب انار، شربت ترش و شیرین خوشمزه (۱۳) فَتیٰ: جوان‌مرد (۱۴) کارزار: جنگ و نبرد (۱۵) زار: خراب و نابسامان (۱۶) زَرّادخانه: کارگاه اسلحه سازی (۱۷) مُقبِل: نیک‌بخت (۱۸) هَمسَنگ: هم‌وزن، همتایی، در اینجا مصاحبت (۱۹) دَنگ: احمق، بیهوش (۲۰) کَفیٰ بِالله: خداوند کفایت میکند. (۲۱) اِستِکمال: به کمال رسانیدن، کمال‌خواهی (۲۲) دواسبه تاختن: کنایه از شتاب کردن و به شتاب رفتن (۲۳) صُنع: آفرینش، آفریدن (۲۴) اِنکسار: شکسته‌شدن، شکستگی؛ مَجازاً خضوع و فروتنی (۲۵) صَمَد: بی‌نیاز و پاینده، از صفاتِ خداوند (۲۶) صَمَد: بی‌نياز، از صفات خداوند (۲۷) سَلیم: سالم، درست، بی‌عیب (۲۸) باری: سرانجام (۲۹) پیچ پیچ: خَم در خَم و سخت پیچیده (۳۰) جَوال: کیسۀ بزرگ از نخ ضخیم یا پارچۀ خشن که برای حمل بار درست می‌کردند، بارجامه. (۳۱) مُنحَنی: خمیده، خمیده‌قامت، بیچاره و درمانده (۳۲) بِرّ: نیکی، نیکویی (۳۳) ذُلّ: خواری (۳۴) طُوق: گردنبند (۳۵) غُلّ: زنجیر (۳۶) مُندَرَج: درج شده، نهفته شده (۳۷) روضه: باغ (۳۸) دَرج: چیزی را در چیز دیگر پیچیدن، نهفتن (۳۹) نَجاح: رستگاری، پیروزی (۴۰) صلات: صلاة، نماز (۴۱) زِبْل: کود، مدفوع، سرگین (۴۲) مُظْلِم:‌ تاریک (۴۳) بِلیس: ابلیس، شیطان (۴۴) ذَنَب: از اصطلاحات نجومی است، ولی در این‌جا مراد هشیارِ جسمی‌ است (۴۵) حَنید: دل‌‌سوخته، داغ‌دیده (۴۶) چِله: چِلّه (۴۷) قَدید: گوشتی که در قدیم می‌خشکاندند و در زمستان مصرف می‌کردند. در اینجا مناسب معنی کهنه و فرسوده است. (۴۸) کُحلِ عُزیزی: نوعی سرمه برای تقویت چشم (۴۹) هلْ مِنْ مَزید؟: آیا بیشتر هم هست؟ (۵۰) بَقْل: سبزه و گیاهی که از زمین بروید. (۵۱) وافَرْحَتٰاهُ: کلمه‌ای است که در مقام اظهار شادی گویند؛ خوشا (۵۲) بَنان: سرِ انگشت (۵۳) مِرصاد: کمین‌گاه (۵۴) عظیم‌ُالْعَرش: صاحب عرش عظیم، منظور خداوند است (۵۵) تختِ داد:‌ عدالتی که همچون عرش بر همه‌کس احاطه دارد. (۵۶) بسیط: فراخ‌یافته، در اینجا یعنی عامّ و شامل (۵۷) داد: عدل و انصاف (۵۸) اِستم: ستم (۵۹) بادی: آغاز‌کننده (۶۰) اَظْلَم: ستمکار‌تر (۶۱) سوادِ وجه: سیاهی چهره، سیاه‌رویی (۶۲) مَنْ یَزید: چه کسی می‌افزاید؟ (۶۳) ظُنون: جمع ظنّ، شک‌ و گمان‌ها (۶۴) عُروض: کالاهای قیمتی،‌ جمع عَرض (۶۵) زَرّاق:‌ بسیار حیله‌گر (۶۶) سَلّه: سَبَد (۶۷) چارسو: چهارسُوق، چهار‌راهِ میانِ بازار (۶۸) در‌نَوَشت: طی کرد، در‌نوردید، در هم پیچید (۶۹) رَهین: مرهون، گرو نهاده شده (۷۰) کژ‌فکرت: کج‌اندیش (۷۱) معکوس‌رُو: وارونه‌کار، کسی که معکوس حرکت می‌کند. (۷۲) حیلت‌پَزی: نیرنگ آوردن، حیله انگیختن، نیرنگ‌بازی کردن (۷۳) زی: زندگی کن (۷۴) شد:‌ رفت، گذشت، سپری شد. (۷۵) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه (۷۶) حَدید: آهن (۷۷) فَتیٰ: جوان، جوانمرد (۷۸) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره (۷۹) نَفَخْتُ: دمیدم (۸۰) جَریده: یگانه، تنها (۸۱) لَحَد: قبر، گور (۸۲) بی‌یَسْمَع و بی‌یُبصِر: به وسیلهٔ من می‌شنود و به وسیلهٔ من می‌بیند. (۸۳) مُعین: یار، یاری کننده (۸۴) بِئْسَ الْقَرین: هم‌نشینِ بد (۸۵) مُعین: یار، یاری‌کننده (۸۶) بِضْعَ سِنین: چند سال (۸۷) مَشعَله: مَشعل (۸۸) نغز: خوب، نیکو، لطیف (۸۹) قلب: تغییر دادن و دیگرگون کردن چیزی، واژگون ساختن چیزی (۹۰) دَنی: فرومایه، پست (۹۱) وادی: بیابان (۹۲) شادباش: کلمه تحسین به جای تبریک و تهنیت. امر به شاد بودن یعنی خوش باش، آفرین (۹۳) کِلاب: سگان، جمع کَلب (۹۴) بِساط: هرچیز گستردنی مانند فرش و سفره (۹۵) یارِ غار: مجازاً دوست بسیار صمیمی

برنامه شماره ۹۸۴ گنج حضوراجرا: پرویز شهبازیتاریخ اجرا: ۲۴ اکتبر ۲۰۲۳ - ۳ آبان ۱۴۰۲برای دستیابی به فایل پادکست برنامه ۹۸۴ بر روی این لینک کلیک کنید برای دانلود فایل صوتی برنامه ۹۸۴ با فرمت mp3 بر روی این لینک کلیک کنید. PDF متن نوشته شده برنامه با فرمت PDF متن نوشته شده پیغام‌های تلفنی برنامه با فرمت تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه ریز مناسب پرینت تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه درشت خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل صوتی خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل تصویری برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جبران مالی‌ بر روی این لینک کلیک کنید. مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsنامِ شتر به تُرکی چه بْوَد؟ بگو: «دَوا»(۱)نامِ بچه‌ش چه باشد؟ او خود پی‌اش دوا(۲)ما زادهٔ قضا و، قضا مادرِ همه‌ستچون کودکان دوان شده‌ایم از پیِ قضاما شیر از او خوریم و همه در پی‌اش پَریمگر شرق و غرب تازد، ور جانبِ سما(۳)طبلِ سفر زده‌ست، قدم در سفر نهیمدر حفظ و در حمایت و در عصمتِ(۴) خدادر شهر و در بیابان، همراهِ آن مَهیمای جان غلام و بندهٔ آن ماهِ خوش‌لقاآنجاست شهر کآن شَهِ ارواح می‌کَشَدآنجاست خان و مان که بگوید خدا: «بیا»کوته شود بیابان، چون قبله او بُوَدپیش و سپس چمن بُوَد و سروِ دلرباکوهی که در ره آید، هم پُشت خَم دهدکِای قاصدانِ معدنِ اجلال(۵)، مرحباهمچون حریر، نرم شود سنگلاخِ راهچون او بُوَد قلاوزِ(۶) آن راه و پیشواما سایه‌وار در پیِ آن مه، دوان شدیمای دوستانِ همدل و همراه، اَلصَّلادل را رفیقِ ما کند آن‌کس که عذر هستزیرا که دل سبک بُوَد و چُست(۷) و تیزپا(۸)دل مصر می‌رود که به کشتیش وهم نیستدل مکّه می‌رود که نجوید مِهاره(۹) رااز لنگیِ تن است و ز چالاکیِ دل استکز تن نَجُست حقّ و ز دل جُست آن وفاامّا کجاست آن تنِ همرنگِ جان شده؟آب و گِلی شده‌ست بر ارواح، پادشاارواح خیره مانده که این شوره خاک بیناز حدِّ ما گذشت و مَلِک گشت و مُقتَداچه جای مقتدا؟ که بدان‌جا که او رسیدگر پا نهیم پیش، بسوزیم در شَقا(۱۰)این در گمان نبود، در او طعن می‌زدیمدر هیچ آدمی مَنِگر خوار، ای کیا(۱۱)ما همچو آب در گُل و ریحان، روان شویمتا خاک‌هایِ تشنه ز ما بردهد گیابی دست و پاست خاک، جگرگرم(۱۲) بهرِ آبزین رو دوان دوان رَوَد آن آب جوی‌هاپستانِ آب می‌خَلَد، ایرا(۱۳) که دایه اوستطفلِ نبات را طَلَبد دایه جا به‌ جاما را ز شهرِ روح، چنین جذبه‌ها کشیددر صد هزار منزل، تا عالمِ فناباز از جهانِ روح، رسولان همی‌رسندپنهان و آشکارا، بازآ به اَقرِبا(۱۴)یارانِ نو گرفتی و ما را گذاشتیما بی‌تو ناخوشیم، اگر تو خوشی ز ماای خواجه این ملالتِ تو ز آهِ اَقرِباستبا هر که جُفت گردی، آنَت کند جداخاموش کن که همّتِ ایشان پیِ تو استتأثیرِ همّت‌ است تَصاریفِ ابتلا(۱۵)(۱) دَوا: دَوَه واژه‌ای ترکی به معنی شتر(۲) دَوا: دوان، دونده(۳) سما: سماء، آسمان(۴) عصمت: نگهداری و حفاظت(۵) اجلال:‌ جلال و شکوه زندگی(۶) قلاوز: قلاووز، راهنما، پیشاهنگ(۷) چُست: چالاک(۸) تیزپا: تندرو، بادپا(۹) مِهاره: جمعِ مُهر به معنی کُرّهٔ اسب، در اینجا هر مرکوب اهلی و رام شده.(۱۰) شَقا: بدبختی(۱۱) کیا: بزرگ(۱۲) جگرگرم: مجازاً تشنه(۱۳) ایرا: زیرا(۱۴) اَقرِبا: اَقرِباء، جمعِ قریب، نزدیکان، خویشان(۱۵) تَصاریف: جمعِ تصریف به معنی تغییر دادن و بالا و پایین کردن. تَصاریفِ ابتلا یعنی انواع و اقسامِ ابتلائات، رویدادها.------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsنامِ شتر به تُرکی چه بْوَد؟ بگو: «دَوا»نامِ بچه‌ش چه باشد؟ او خود پی‌اش دواما زادهٔ قضا و، قضا مادرِ همه‌ستچون کودکان دوان شده‌ایم از پیِ قضاما شیر از او خوریم و همه در پی‌اش پَریمگر شرق و غرب تازد، ور جانبِ سمامولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1344, Divan e Shamsدم او جان دَهَدَت رو ز نَفَخْتُ(۱۶) بپذیرکارِ او کُنْ فَیکون‌ است نه موقوفِ علل(۱۶) نَفَخْتُ: دمیدم------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۴۶۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2466پیشِ چوگان‌هایِ حُکمِ کُن‌فَكانمی‌دویم اندر مکان و لامکانقرآن کریم، سورهٔ یس (۳۶)، آیهٔ ۸۲Quran, Yaseen(#36), Line #82«إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ.»«چون بخواهد چيزى را بيافريند، فرمانش اين است كه مى‌گويد: موجود شو، پس موجود مى‌شود.»مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۸۰۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #804تو به هر صورت که آیی بیستی(۱۷) که، منم این، واللَّـه آن تو نیستییک زمان تنها بمانی تو ز خَلقدر غم و اندیشه مانی تا به حَلقاین تو کی باشی؟ که تو آن اَوْحَدی(۱۸)که خوش و زیبا و سرمستِ خودی(۱۷) بیستی: باِیستی(۱۸) اَوْحَد: یگانه، یکتا------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۴۶۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3460خویش را صافی کن از اوصافِ خود تا ببینی ذاتِ پاک صافِ خود مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214علّتی بتّر ز پندارِ کمالنیست اندر جانِ تو ای ذُودَلال(۱۹)(۱۹) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3240کرده حق ناموس را صد من حَدید(۲۰)ای بسی بسته به بندِ ناپدید(۲۰) حَدید: آهن------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3219در تگِ جو هست سِرگین ای فَتیٰ(۲۱)گرچه جو صافی نماید مر تو را(۲۱) فَتیٰ: جوان، جوانمرد------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۶۷۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2670حکمِ حق گسترد بهرِ ما بِساط(۲۲) که بگویید از طریقِ انبساط (۲۲) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130چون ملایک، گوی: لا عِلْمَ لَناتا بگیرد دستِ تو عَلَّمْتَنامانند فرشتگان بگو: «ما را دانشی نیست.» تا «جز آنچه به ما آموختی.» دستِ تو را بگیرد.قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32« قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.»«گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.»مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1344, Divan e Shamsدم او جان دَهَدَت رو ز نَفَخْتُ(۲۳) بپذیرکارِ او کُنْ فَیکون‌ است نه موقوفِ علل(۲۳) نَفَخْتُ: دمیدم------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsطبلِ سفر زده‌ست، قدم در سفر نهیمدر حفظ و در حمایت و در عصمتِ خدادر شهر و در بیابان، همراهِ آن مَهیمای جان غلام و بندهٔ آن ماهِ خوش‌لقاآنجاست شهر کآن شَهِ ارواح می‌کَشَدآنجاست خان و مان که بگوید خدا: «بیا»پرسیدنِ معشوقی از عاشقِ غریبِ خود که از شهرها کدام شهر را خوشتر یافتی و انبوه‌‌تر و محتشم‌تر و پُر نعمت‌تر و دل‌گشاتر؟مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۳۸۰۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3808گفت معشوقی به عاشق کِای فَتیٰ تو به غُربت دیده‌یی بس شهرها پس کدامین شهر زآنها خوشتر است؟ گفت: آن شهری که در وَی دلبر استهر کجا باشد شَهِ ما را بِساط هست صحرا، گر بُوَد سَمُّ الْخِیاط(۲۴) هر کجا که یوسفی باشد چو ماه جنّت است، ارچه که باشد قعرِ چاه(۲۴) سَمُّ الخِیاط: سوراخ سوزن------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsکوته شود بیابان، چون قبله او بُوَدپیش و سپس چمن بُوَد و سروِ دلرباکوهی که در ره آید، هم پُشت خَم دهدکِای قاصدانِ معدنِ اجلال، مرحباهمچون حریر، نرم شود سنگلاخِ راهچون او بُوَد قلاوزِ آن راه و پیشوامولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۶۲۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2626قبله را چون کرد دستِ حق عِیان پس، تحرّی(۲۵) بعد ازین مردود دان هین بگردان از تحرّی رُو و سر که پدید آمد مَعاد و مُسْتَقَر(۲۶) یک زمان زین قبله گر ذاهِل(۲۷) شوی سُخرهٔ(۲۸) هر قبلهٔ باطل شوی (۲۵) تَحَرّی: جستجو(۲۶) مُستَقَرّ: محل استقرار، جای گرفته، ساکن، قائم(۲۷) ذاهِل: فراموش کننده، غافل(۲۸) سُخره: ذلیل، مورد مسخره، کار بی‌مزد------------مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۷۸۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1788همچو قومِ موسی اندر حَرِّ(۲۹) تیه(۳۰) مانده‌یی بر جای، چل سال ای سفیه(۳۱) می‌روی هر روز تا شب هَروَله(۳۲) خویش می‌بینی در اوّل مرحله نگذری زین بُعد، سیصد ساله تو تا که داری عشقِ آن گوساله تو (۲۹) حَرّ: گرما، حرارت(۳۰) تیه: بیابان شن‌زار و بی‌ آب‌ و علف، صحرای تیه بخشی از صحرای سینا است.(۳۱) سَفیه: نادان، بی‌خرد(۳۲) هَروَله: تند راه رفتن، حالتی بین راه رفتن و دویدن------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۰۵۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2051چشم دزدیدی ز نورِ ذُالْجَلال اینْت(۳۳) جهلِ وافر و، عینِ ضَلال ‏شُه(۳۴) بر آن عقل و، گُزینش که تو راست چون تو کانِ جهل را کُشتن سزاست‏ گاوِ زرّین بانگ کرد، آخِر چه گفت؟ کاحمقان را این همه رغبت شگُفت‏(۳۳) اینْت: این تو را(۳۴) شُه: کلمه‌ای است برای اظهار نفرت و کراهت.------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۵۵۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2554مؤمنان در حشر گویند: ای مَلَک نَی که دوزخ بود راهِ مُشْتَرَک؟‏ مؤمن و کافر بر او یابد گذار ما ندیدیم اندرین رَه، دود و نار(۳۵) نَک بهشت و بارگاهِ ایمنی پس کجا بود آن گذرگاهِ دَنی(۳۶)؟‏پس مَلَک گوید که آن رَوْضۀ‏(۳۷) خُضَر(۳۸) که فلان جا دیده‏‌اید اندر گُذَر دوزخ آن بود و، سیاستگاهِ سخت بر شما شد باغ و بُستان و درخت‏(۳۵) نار: آتش(۳۶) دَنی:‌ پست، ناکس، حقیر(۳۷) رَوضه: باغ، بهشت(۳۸) خُضَر: سبز------------مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۳۶۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1360گر همی‌ خواهی سلامت از ضررچشم ز اوّل بند و پایان را نگرمولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۷۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2173کز همه نومید گشتم ای خدا اول و آخِر توییّ و منتهامولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۵۰۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #3501اوّل و آخِر تویی ما در میانهیچ هیچی که نیاید در بیانهمانطور که عظمت بی‌نهایت الهی قابل بیان نیست و باید به آن زنده شویم، ناچیزی ما هم به عنوان من ذهنی قابل بیان نیست و ارزش بیان ندارد. باید هر چه زودتر آن را انکار کنیم و به او زنده شویم.مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsما سایه‌وار در پیِ آن مه، دوان شدیمای دوستانِ همدل و همراه، اَلصَّلادل را رفیقِ ما کند آن‌کس که عذر هستزیرا که دل سبک بُوَد و چُست و تیزپادل مصر می‌رود که به کشتیش وهم نیستدل مکّه می‌رود که نجوید مِهاره رااز لنگیِ تن است و ز چالاکیِ دل استکز تن نَجُست حقّ و ز دل جُست آن وفامولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۸۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #188تفرقه در روحِ حیوانی بُوَد نَفْسِ واحد، روحِ انسانی بُوَدمولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۴۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #411جانِ حیوانی ندارد اتّحادتو مَجو این اتّحاد از روحِ بادمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۱۲۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4120کار و باری که ندارد پا و سرترک کن، هی پیر خَر، ای پیرْ خَرغیرِ پیر، استاد و سرلشکر مبادپیرِ گردون(۳۹) نی، ولی پیرِ رَشاد(۴۰)در زمان، چون پیر را شُد زیردست روشنایی دید آن ظلمت‌ْپَرَست شرط، تسلیم است، نه کارِ دراز سود نَبْوَد در ضَلالت(۴۱) تُرک‌تاز من نجویم زین سپس راهِ اثیر(۴۲) پیر جویم، پیر جویم، پیر، پیر پیر، باشد نردبانِ آسمان تیر، پَرّان از که گردد؟ از کمان نه ز ابراهیم، نمروِد گران(۴۳) کرد با کرکس سفر بر آسمان؟ از هوا، شد سویِ بالا او بسی لیک بر گردون نَپَرَّد کرکسی گفتش ابراهیم: ای مردِ سفر کرکست من باشم، اینت خوب‌تر چون ز من سازی به بالا نردبان بی‌پریدن بَر رَوی بر آسمان آنچنانکه می‌رود تا غرب و شرق بی ز زاد و راحِله(۴۴)، دل همچو برق (۳۹) پیرِ گردون: شخصی که با گذرِ‌ روزگار پیر و سالمند شده باشد، پیرِ تقویمی(۴۰) رَشاد: هدایت(۴۱) ضَلالت: گمراهی(۴۲) اثیر: آسمان، کُرۀ آتش که بالای کُرۀ هواست؛ در اینجا مراد هشیاریِ جسمی است.(۴۳) گران: سنگین، غلیظ، قوی، در اینجا مراد گران‌جان (فرومایه) است.(۴۴) راحِله: مرکوب، بار و بنهٔ مسافر------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsامّا کجاست آن تنِ همرنگِ جان شده؟آب و گِلی شده‌ست بر ارواح، پادشامولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۳۸۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #1383مسجدست آن دل، که جسمش ساجدست یارِ بَد خَرُّوبِ(۴۵) هر جا مسجدست(۴۵) خَرُّوب: گیاه خَرنُوب که بوته‌ای بیابانی و مرتفع و خاردار است و در هر بنایی برویَد آن را ویران می‌کند.------------مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۸۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #385چون چنین وسواس دیدی، زود زودبا خدا گَرد و، درآ اندر سجودسَجده‌گَه را تَر کُن از اشکِ روانکِای خدا تو وارَهانَم زین گمانآن زمان کِت امتحان مطلوب شدمسجدِ دینِ تو، پُر خَرُّوب شدمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsما همچو آب در گُل و ریحان، روان شویمتا خاک‌هایِ تشنه ز ما بردهد گیابی دست و پاست خاک، جگرگرم بهرِ آبزین رو دوان دوان رَوَد آن آب جوی‌هاپستانِ آب می‌خَلَد، ایرا که دایه اوستطفلِ نبات را طَلَبد دایه جا به‌ جامولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۷۴۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1741تشنگان گر آب جویند از جهان آب جوید هم به عالَم تشنگان‌‌مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsباز از جهانِ روح، رسولان همی‌رسندپنهان و آشکارا، بازآ به اَقرِبایارانِ نو گرفتی و ما را گذاشتیما بی‌تو ناخوشیم، اگر تو خوشی ز ماای خواجه این ملالتِ تو ز آهِ اَقرِباستبا هر که جُفت گردی، آنَت کند جدامولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۷۲۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1725, Divan e Shamsنگفتمت مرو آنجا که آشنات منمدر این سرابِ فنا چشمهٔ حیات منموگر به خشم روی صد هزار سال ز منبه عاقبت به من آیی که منتهات منمنگفتمت که به نقشِ جهان مشو راضیکه نقش‌بندِ سراپردهٔ رضات منممولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsنامِ شتر به تُرکی چه بْوَد؟ بگو: «دَوا»نامِ بچه‌ش چه باشد؟ او خود پی‌اش دوامولوی، مثنوی،‌ دفتر ششم، بیت ۲۱۴۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2146از همه اوهام و تصویرات، دورنورِ نورِ نورِ نورِ نورِ نورمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۴۸۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1488گفت شیطان که بِمٰا اَغْوَیْتَنیکرد فعلِ خود نهان، دیو دَنی(۴۶)شیطان به خداوند گفت که تو مرا گمراه کردی.او گمراهی خود را به حضرت حق، نسبت داد و آن دیو فرومایه، کار خود را پنهان داشت.قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۱۶Quran, Al-A'raaf(#7), Line #16«قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ»«ابلیس گفت: پروردگارا به عوض آنکه مرا گمراه کردی، من نیز بر راه بندگانتبه کمین می نشینم و آنان را از راه مستقیم تو باز می‌دارم.»گفت آدم که ظَلَمْنا نَفْسَنااو ز فعل حق نَبُد غافل چو ماولی حضرت آدم گفت: پروردگارا، ما به خود ستم کردیم.و او همچون ما از حکمت کار حضرت حق بی‌خبر نبود.قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۲۳Quran, Al-A'raaf(#7), Line #23«قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ.»«آدم و حوّا گفتند: پروردگارا به خود ستم کردیم. و اگر بر ما آمرزش نیاوری و رحمت روا مداری، هر آینه از زیانکاران خواهیم بود.»(۴۶) دَنی: فرومایه، پست------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #200, Divan e Shamsما زادهٔ قضا و، قضا مادرِ همه‌ستچون کودکان دوان شده‌ایم از پیِ قضامولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۷۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #172شاد باش و فارِغ(۴۷) و ایمن(۴۸) که منآن کنم با تو که باران، با چمنمن غمِ تو می‌خورم تو غم مَخَوربر تو من مشفق‌ترم از صد پدرهان و هان این راز را با کس مگوگرچه از تو، شَه کند بس جستجو(۴۷) فارِغ: راحت و آسوده(۴۸) ایمن: رستگار، محفوظ و در امان، سالم------------مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۳۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #337پس دو چشمِ روشن ای صاحب‌نظرمر تو را صد مادرست و صد پدرمولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130چون ملایک، گوی: لا عِلْمَ لَناتا بگیرد دستِ تو عَلَّمْتَنامانند فرشتگان بگو: «ما را دانشی نیست.» تا «جز آنچه به ما آموختی.» دستِ تو را بگیرد.قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32« قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.»« گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.»مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۴۶۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2466پیشِ چوگانهایِ حُکمِ کُن‌فَكانمی‌دویم اندر مکان و لامکانمولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۹۲۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2921گفت موسی را به وحیِ دل خدا کای گُزیده دوست می‌دارم تو راگفت چه خِصلت بُوَد ای ذوالْکَرَم(۴۹) موجبِ آن؟ تا من آن افزون کنمگفت: چون طفلی به پیش‌ِ والِده(۵۰)وقت قهرش دست هم در وَی زده(۴۹) ذوالْکَرَم:‌ صاحبِ کرم و بخشش(۵۰) والِده: مادر------------مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۳۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #135طفلِ یک ‌روزه همی‌داند طریقکه بگریم تا رسد دایهٔ شفیق(۵۱)تو نمی‌دانی که دایهٔ دایگانکم‌ دهد بی‌گریه شیر او رایگان؟گفت فَلْیَبْکُوا کَثیراً، گوش دارتا بریزد شیرِ فضلِ کردگار برای زنده شدن به من زیاد گریه کنید تا لطیف شوید. پس این سخن را گوش کن تا شیرِ فضل و رحمت خداوند جاری شود.قرآن کریم، سورهٔ توبه (۹)، آیهٔ ۸۲Quran, At-Tawba(#9), Line #82«فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ.»«به سزاى اعمالى كه انجام داده‌اند بايد كه اندك بخندند و فراوان بگريند.»گریهٔ ابرست و سوزِ آفتاباُستن(۵۲) دنیا، همین دو رشته تاب(۵۳)(۵۱) شفیق:‌ مهربان(۵۲) اُستُن: ستون(۵۳) تاب: فعل امر از مصدر تابیدن، یعنی به این دو امر توسّل جو.------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۷۲۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1723, Divan e Shamsهزار ابرِ عنایت بر آسمانِ رضاستاگر ببارم، از آن ابر بر سَرَت بارممولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۹۵۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1952دایه و مادر، بهانه‌جو بُوَدتا که کِی آن طفلِ او گریان شودطفلِ حاجاتِ شما را آفریدتا بنالید و شود شیرش پدیدگفت: اُدعُوا(۵۴) الله، بی‌زاری مباشتا بجوشد شیرهای مِهرهاشقرآن کریم، سوره اسراء (۱۷)، آیه ۱۱۰Quran, Al-Israa(#17), Line #110«قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَٰنَ أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلاً.»«بگو: خدا را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هر کدام را بخوانید (ذات یکتای او را خوانده‌اید) نیکوترینِ نام‌ها (که این دو نام هم از آن‌هاست) فقط ویژهٔ اوست. و نمازِ خود را با صدای بلند و نیز با صدای آهسته مخوان و میان این دو (صدا) راهی میانه بجوی.»(۵۴) اُدْعُوا: بخوانید------------مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۸۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3182فعل توست این غُصّه‌های دم به دماین بود معنی قَد جَفَّ الْقَلَمحدیث«جَفَّ‌القَلَمُ بِما اَنْتَ لاقٍ.»«خشک شد قلم به آنچه سزاوار بودی.»حدیث«جَفَّ الْقَلَمُ بِما هُوَ کائِنٌ.»«خشک شد قلم به آنچه بودنی است.»مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۹۷۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2973اُشتُری گُم کرده‌ای ای مُعْتَمدهر‌کسی زاُشْتُر نشانَت می‌دهدتو‌ نمی‌دانی که آن اُشتر کجاستلیک دانی کاین نشانی‌ها خطاستمولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۷۰۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #701من نخواهم دایه، مادر خوشتر استموسی‌ام من، دایهٔ من مادر استمن نخواهم لطفِ مَه از واسطهکه هلاکِ قوم شد این رابطهمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ١۶۴۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1640طفلِ جان، از شیرِ شیطان باز کُنبعد از آنَش با مَلَک انباز کُنمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۰۲۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2029, Divan e Shamsلب را ز شیرِ شیطان می‌کوش تا بشوییچون شسته شد، توانی پستانِ دل مکیدنمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۲۵۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1252باغبان را خار چون در پای، رفت دزد، فرصت یافت کالا بُرد تَفْت‌‌چون ز حیرت رَست، باز آمد به راه دید بُرده دزد، رخت از کارگاه‌‌رَبَّنٰا اِنّٰا ظَلَمْنٰا گفت و آه یعنی آمد ظُلْمت و گُم گشت راه‌‌پس قضا(۵۵) ابری بُوَد خورشیدپوش شیر و اژدرها شود زو، همچو موشمن اگر دامی نبینم گاهِ حکم من نه تنها جاهلم در راهِ حکم‌‌ای خُنُک(۵۶) آن کو نکوکاری گرفتزور را بگذاشت، او زاری گرفتگر قضا پوشد سیه، هم‌چون شَبَتهم قضا دستت بگیرد عاقبتگر قضا صد بار، قصدِ جان کندهم قضا جانت دهد، درمان کنداین قضا صد بار اگر راهت زَنَدبر فرازِ چرخ، خرگاهت زنداز کرم دان این‌ که می‌ترساندتتا به مُلک ایمنی بنشاندت(۵۵) قضا: تقدیر و حُکمِ الهی(۵۶) خُنُک: خوشا(۵۷) خرگاه: خیمه ‌بزرگ------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۳۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1634اندر آن کُه بود اشجار(۵۸) و ثِمار(۵۹)بس مُرودِ(۶۰) کوهی آنجا، بی‌شمارگفت آن درویش: یا رب با تو منعهد کردم زین نچینم در زَمَن(۶۱)جز از آن میوه که باد انداختشمن نچینم از درختِ مُنتعش(۶۲)مدتی بر نذرِ خود بودش وفاتا درآمد امتحاناتِ قضازین سبب فرمود: استثنا کنید(۶۳)گر خدا خواهد به پیمان برزنیدهر زمان دل را دگر مَیلی دهمهر نَفَس بر دل دگر داغی نهمکُلُّ اَصْباحٍ لَناٰ شَأْنٌ جَدیدکُلُّ شَیءٍ عَنْ مُرادی لایَحیددر هر بامداد کاری تازه داریم، و هیچ کاری از حیطهٔ مشیت من خارج نمی‌شود.قرآن کریم، سورهٔ الرحمن (۵۵)، آیهٔ ۲۹Quran, Al-Rahman(#55), Line #29«يَسْأَلُهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ.»«هر كس كه در آسمانها و زمين است سائل درگاه اوست، و او هر لحظه در كارى جدید است.»در حدیث ‌آمد که ‌دل ‌همچون پَری‌ستدر بیابانی اسیرِ صرصری‌ست(۶۴)باد، پَر را هر طرف رانَد گِزافگَه چپ ‌و، گَه ‌راست با صد اختلافحدیث«إِنَّ هذَا القَلْبَ كَريشَةٍ بِفَلاةٍ مِنَ الأَرْضِ يُقِيْمُهَا الرّيحُ ظَهْراً لِبَطْنٍ.»«این قلب پَری را مانَد به هامون که باد، آن را زیر و زبر کند.»در حدیثِ دیگر این دل دان چنانکآبِ جوشان زآتش اندر قازغان(۶۵)هر زمان دل را دگر رایی بُوَدآن نَه از وَی، لیک از جایی بُوَد(۵۸) اَشجار: جمعِ شجر، به‌معنی درختان(۵۹) ثِمار: جمعِ ثمر، به‌معنی میوه‌ها(۶۰) مُرود: مخفّف اِمرود، به‌معنی گلابی(۶۱) زَمَن: زمین(۶۲) مُنتعش: سرزنده، بانشاط، سالم(۶۳) استثنا کنید: ان‌شاءالله بگویید، اگر خدا بخواهد بگویید.(۶۴) صَرصَر: باد سرد و سخت، باد تند(۶۵) قازغان: دیگ بزرگ، پاتیل-------------------------مجموع لغات:(۱) دَوا: دَوَه واژه‌ای ترکی به معنی شتر(۲) دَوا: دوان، دونده(۳) سما: سماء، آسمان(۴) عصمت: نگهداری و حفاظت(۵) اجلال:‌ جلال و شکوه زندگی(۶) قلاوز: قلاووز، راهنما، پیشاهنگ(۷) چُست: چالاک(۸) تیزپا: تندرو، بادپا(۹) مِهاره: جمعِ مُهر به معنی کُرّهٔ اسب، در اینجا هر مرکوب اهلی و رام شده.(۱۰) شَقا: بدبختی(۱۱) کیا: بزرگ(۱۲) جگرگرم: مجازاً تشنه(۱۳) ایرا: زیرا(۱۴) اَقرِبا: اَقرِباء، جمعِ قریب، نزدیکان، خویشان(۱۵) تَصاریف: جمعِ تصریف به معنی تغییر دادن و بالا و پایین کردن. تَصاریفِ ابتلا یعنی انواع و اقسامِ ابتلائات، رویدادها.(۱۶) نَفَخْتُ: دمیدم(۱۷) بیستی: باِیستی(۱۸) اَوْحَد: یگانه، یکتا(۱۹) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه(۲۰) حَدید: آهن(۲۱) فَتیٰ: جوان، جوانمرد(۲۲) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره(۲۳) نَفَخْتُ: دمیدم(۲۴) سَمُّ الخِیاط: سوراخ سوزن(۲۵) تَحَرّی: جستجو(۲۶) مُستَقَرّ: محل استقرار، جای گرفته، ساکن، قائم(۲۷) ذاهِل: فراموش کننده، غافل(۲۸) سُخره: ذلیل، مورد مسخره، کار بی‌مزد(۲۹) حَرّ: گرما، حرارت(۳۰) تیه: بیابان شن‌زار و بی‌ آب‌ و علف، صحرای تیه بخشی از صحرای سینا است.(۳۱) سَفیه: نادان، بی‌خرد(۳۲) هَروَله: تند راه رفتن، حالتی بین راه رفتن و دویدن(۳۳) اینْت: این تو را(۳۴) شُه: کلمه‌ای است برای اظهار نفرت و کراهت.(۳۵) نار: آتش(۳۶) دَنی:‌ پست، ناکس، حقیر(۳۷) رَوضه: باغ، بهشت(۳۸) خُضَر: سبز(۳۹) پیرِ گردون: شخصی که با گذرِ‌ روزگار پیر و سالمند شده باشد، پیرِ تقویمی(۴۰) رَشاد: هدایت(۴۱) ضَلالت: گمراهی(۴۲) اثیر: آسمان، کُرۀ آتش که بالای کُرۀ هواست؛ در اینجا مراد هشیاریِ جسمی است.(۴۳) گران: سنگین، غلیظ، قوی، در اینجا مراد گران‌جان (فرومایه) است.(۴۴) راحِله: مرکوب، بار و بنهٔ مسافر(۴۵) خَرُّوب: گیاه خَرنُوب که بوته‌ای بیابانی و مرتفع و خاردار است و در هر بنایی برویَد آن را ویران می‌کند.(۴۶) دَنی: فرومایه، پست(۴۷) فارِغ: راحت و آسوده(۴۸) ایمن: رستگار، محفوظ و در امان، سالم(۴۹) ذوالْکَرَم:‌ صاحبِ کرم و بخشش(۵۰) والِده: مادر(۵۱) شفیق:‌ مهربان(۵۲) اُستُن: ستون(۵۳) تاب: فعل امر از مصدر تابیدن، یعنی به این دو امر توسّل جو.(۵۴) اُدْعُوا: بخوانید(۵۵) قضا: تقدیر و حُکمِ الهی(۵۶) خُنُک: خوشا(۵۷) خرگاه: خیمه ‌بزرگ(۵۸) اَشجار: جمعِ شجر، به‌معنی درختان(۵۹) ثِمار: جمعِ ثمر، به‌معنی میوه‌ها(۶۰) مُرود: مخفّف اِمرود، به‌معنی گلابی(۶۱) زَمَن: زمین(۶۲) مُنتعش: سرزنده، بانشاط، سالم(۶۳) استثنا کنید: ان‌شاءالله بگویید، اگر خدا بخواهد بگویید.(۶۴) صَرصَر: باد سرد و سخت، باد تند(۶۵) قازغان: دیگ بزرگ، پاتیل

To share in the reward and support Albayan Radio, please donate here: https://albayan.com.au/donate/ Friday night lesson from Masjid Al-Azhar, Belmore. Watch on YouTube: https://youtube.com/live/tYGiRyL49pk You can also listen LIVE on the Albayan Radio App - Listen to our 24/7 Islamic Radio Station by downloading the Albayan Radio App: http://albayan.com.au/ _______________ Catch up on past programs: SoundCloud: https://soundcloud.com/albayan-radio Apple Podcast: https://goo.gl/Lq0WHf Podbean: https://goo.gl/EBXfrn YouTube: https://www.youtube.com/c/AlbayanRadioAustralia Rumble: https://rumble.com/user/AlbayanRadio Vimeo: https://vimeo.com/aswjaustralia _________ Follow Albayan Radio on: Facebook: https://www.facebook.com/albayanradio/ Instagram: https://instagram.com/albayan_radio?igshid=ZGUzMzM3NWJiOQ== Twitter (X): https://twitter.com/AlbayanRadioAus Threads: https://www.threads.net/@albayan_radio TikTok: https://www.tiktok.com/@albayanradio Telegram: https://t.me/albayanradioaustralia

القارئ بلال الدربالي

برنامه شماره ۹۷۴ گنج حضوراجرا: پرویز شهبازیتاریخ اجرا: ۱۵ اوت ۲۰۲۳ - ۲۵ مرداد ۱۴۰۲برای دستیابی به فایل پادکست برنامه ۹۷۴ بر روی این لینک کلیک کنید.برای دانلود فایل صوتی برنامه ۹۷۴ با فرمت mp3 بر روی این لینک کلیک کنید.PDF متن نوشته شده برنامه با فرمتPDF متن نوشته شده پیغام‌های تلفنی برنامه با فرمتتمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه ریز مناسب پرینت تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه درشت خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل صوتیخوانش تمام ابیات این برنامه - فایل تصویریفلوچارت مطرح شده در برنامه ۹۷۴ (نسخه‌ی مناسب پرینت رنگی)فلوچارت مطرح شده در برنامه ۹۷۴ (نسخه‌ی مناسب پرینت سیاه و سفید)برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جبران مالی‌ بر روی این لینک کلیک کنید.مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsمکن ای دوست، غریبم، سرِ سودایِ تو دارممن و بالایِ مناره(۱)، که تمنّایِ(۲) تو دارمز تو سرمست و خمارم، خبر از خویش ندارمسرِ خود نیز نخارم که تقاضایِ تو دارمدلِ من روشن و مُقبِل(۳) ز چه شد؟ با تو بگویمکه درین آینهٔ دل رخِ زیبایِ تو دارممکن ای دوست ملامت، بنگر روزِ قیامتهمه موجم، همه جوشم، دُرِ دریایِ تو دارممشنو قولِ طبیبان، که شِکَر زاید صفرابه شِکَر دارویِ من کن، چه که صفرایِ تو دارمهله ای گنبدِ گردون، بشنو قصّه‌ام اکنونکه چو تو همرهِ ماهم، بر و پهنایِ تو دارمبرِ دربانِ تو آیم، ندهد راه و براندخبرش نیست که پنهان چه تماشایِ تو دارمز درم راه نباشد، ز سرِ بام و دریچهسَتَرَ اللهُ عَلَیْنٰا(۴) چه علالایِ(۵) تو دارمهله دربانِ عوان‌خو(۶)، مدهم راه و سَقَط(۷) گوچو دفم می‌زن بر رو، دف و سُرنایِ تو دارمچو دف از سیلیِ مطرب هنرم بیش نمایدبزن و تجربه می‌کن، همه هیهایِ تو دارمهله، زین پس نخروشم، نکنم فتنه، نجوشمبه دلم حکم که دارد؟ دلِ گویایِ تو دارم(۱) مناره: جای نور و روشنایی، گلدستهٔ مسجد(۲) تمنّا: خواهش، تقاضا، آرزو(۳) مُقبِل: صاحب‌اقبال، نیک‌بخت(۴) سَتَرَ اللهُ عَلَیْنٰا: خداوند بر ما پوشانید.(۵) علالا: بانگ و فریاد، هیاهو، سر و صدا(۶) عوان‌خو: بدخو، ستمگر(۷) سَقَط: دشنام------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsمکن ای دوست، غریبم، سرِ سودایِ تو دارممن و بالایِ مناره، که تمنّایِ تو دارمز تو سرمست و خمارم، خبر از خویش ندارمسرِ خود نیز نخارم که تقاضایِ تو دارمدلِ من روشن و مُقبِل ز چه شد؟ با تو بگویمکه درین آینهٔ دل رخِ زیبایِ تو دارممولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۵۷۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2572, Divan e Shamsجانا به غریبستان چندین به چه می‌مانی؟!بازآ تو از این غربت، تا چند پریشانیصد نامه فرستادم، صد راه نشان دادمیا راه نمی‌دانی، یا نامه نمی‌خوانیگر نامه نمی‌خوانی، خود نامه تو را خواندور راه نمی‌دانی، در پنجهٔ ره‌دانیمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۷۸۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1788همچو قومِ موسی اندر حَرِّ(۸) تیه(۹)مانده‌یی بر جای، چل سال ای سَفیه(۱۰)می‌روی هرروز تا شب هَروَله(۱۱)خویش می‌بینی در اول مرحلهنگذری زین بُعدِ سیصد ساله توتا که داری عشقِ آن گوساله تو(۸) حَرّ: گرما، حرارت(۹) تیه: بیابانِ شن‌زار و بی آب و علف؛ صحرای تیه بخشی از صحرای سینا است.(۱۰) سَفیه: نادان، بی‌خرد(۱۱) هَروَله: تند راه رفتن، حالتی بین راه رفتن و دویدن------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۵۸۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3583ور تو ریوِ(۱۲) خویشتن را مُنکِریاز ترازو و آینه، کِی جان بَری(۱۲) ریو: حیله، حقّه‌بازی، ریا------------مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۵۸۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #583سویِ حق گر راستانه خَم شویوارَهی از اختران، مَحْرَم شویمولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۷۷۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #773از خدا غیر خدا را خواستنظَنِّ افزونی‌ست و، کُلّی کاستنمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۴۸۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1488گفت شیطان که بِمٰا اَغْوَیْتَنیکرد فعلِ خود نهان، دیو دَنی(۱۳)شیطان به خداوند گفت که تو مرا گمراه کردی. او گمراهی خود را به حضرت حق، نسبت داد و آن دیو فرومایه، کار خود را پنهان داشت.قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۱۶Quran, Al-A'raaf(#7), Line #16«قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ»«ابلیس گفت: پروردگارا به عوض آنکه مرا گمراه کردی، من نیز بر راه بندگانت به کمین می نشینم و آنان را از راه مستقیم تو باز می‌دارم.»گفت آدم که ظَلَمْنا نَفْسَنااو ز فعل حق نَبُد غافل چو ماولی حضرت آدم گفت: پروردگارا، ما به خود ستم کردیم. و او همچون ما از حکمت کار حضرت حق بی‌خبر نبود.قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۲۳Quran, Al-A'raaf(#7), Line #23«قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ.»«آدم و حوّا گفتند: پروردگارا به خود ستم کردیم. و اگر بر ما آمرزش نیاوری و رحمت روا مداری، هر آینه از زیانکاران خواهیم بود.»(۱۳) دَنی: فرومایه، پست------------مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۹۱۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #1913پس تو را هر غم که پیش آید ز دَرْد بر کسی تهمت مَنِه، بر خویش گَردمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۸۷۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2878, Divan e Shamsتو ز دیوی نرهی، گر ز سلیمان برمیوز غریبی نرهی، چون ز وطن بگریزیمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۰۹۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3097پس هَماره روی معشوقه نِگَراین به‌دستِ توست، بِشْنو ای پدر!راه کن در اندرون‌ها خویش رادور کن ادراکِ غیراندیش راکیمیا داری، دوایِ پوست کُندشمنان را زین صِناعت(۱۴) دوست کُن(۱۴) صِناعت: هنر، پیشه، کار------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ٢٣۶٣Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2363کورم از غیرِ خدا، بینا بدومقتضایِ(۱۵) عشق این باشد بگو(۱۵) مقتضا: لازمه، اقتضا‌‌شده------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۰۶۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4064زآن عَوانِ(۱۶) مُقتَضی(۱۷) که شهوت استدل اسیرِ حرص و آز و آفت استزان عَوانِ سِرّ، شدی دزد و تباهتا عوانان را به قهرِ توست راه(۱۶) عَوان: داروغه، مأمور(۱۷) مُقتَضی: اقتضا کننده------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۹۷۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1976چشم را در روشنایی خوی کُنگر نه خفّاشی، نظر آن سوی کُنفضا را باز کن و چشمانت را به روشناییِ زندگی عادت بده. و اگر خفّاش نیستی، با فضاگشایی به‌ آن‌سو یعنی فضای گشوده‌شده نظر کن.مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۶۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1567شیخ کو یَنْظُر بِنورِالله شد از نهایت، وز نخست آگاه شد حدیث«اِتَّقُوا فَراسَةَ الْمُؤمِنِ فَاَنَّهُ يَنْظُرُ بِنُورِاللهِ.» «بترسید از زیرکیِ مؤمن که او با نور ِخدا می‌بیند.»مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۸۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1580چشمِ او یَنْظُر بِنُورِ اللَّـه شده پرده‌‏هایِ جهل را خارِق(۱۸) بُده‏ (۱۸) خارق: شکافنده، پاره‌کننده، ازهم‌درنده------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۱۳۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2133گرنه بینایان بُدندی و شهان جمله کوران مُرده‌‌اندی در جهان‌‌مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۱۳۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2132با عصا، کوران اگر ره دیده‌‌اند در پناهِ خلقِ روشن دیده‌‌اندمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۱۳۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2139حلقهٔ‌‌ کوران به چه کار اندرید؟ دیده‌بان را در میانه آوریدمولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۳۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #334کور را خود این قضا، همراهِ اوستکه مَر او را، اوفتادن، طبع و خوستمولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۳۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #434ما که کورانه عصاها می‏زنیم لاجَرَم قِندیل‌ها را بشکنیمما چو کَرّان ناشنیده یک خِطاب هرزه گویان از قیاسِ خود جواب‏مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #477آن‌ چه چشم است آنکه بیناییش نیست ز امتحان‌ها جز که رسواییش نیست؟‏مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۷۱۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #719معنیِ تو صورت است و عاریتبر مناسب شادی و بر قافیتمعنی آن باشد که بستاند تو رابی‌نیاز از نقش گرداند تو رامعنی آن نَبْوَد که کور و کر کندمرد را بر نقش، عاشق‌تر کندکور را قسمت، خیالِ غم‌فزاست بهرهٔ‏ چشم، این خیالاتِ فناست‏حرف قرآن را ضَریران(۱۹)، معدن‏‌اند خر نبینند و، به پالان بر زنند چون تو بینائی، پیِ خَر رَوْ که جَست چند پالان‌دوزی، ای پالانْ‌پرست خر چو هست، آید یقین پالان تو را کم نگردد نان، چو باشد جان تو راپشت خر دُکّان و مال و مَکسب(۲۰) است دُرّ قلبت، مایهٔ صد قالَب است خر برهنه بر نشین ای بوالْفُضول خر برهنه نَه که راکب شد رسول؟(۱۹) ضَریر: کور، نابینا(۲۰) مَکسب: کسب------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۷۳۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2731دفعِ این کوری به دستِ خلق نیست لیک اِکرامِ طبیبان از هدی‌ستمولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۹۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #900پس سَخا از چشم آمد نه ز دست دید دارد کار، جز بینا نَرَست‏ مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۲۹۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1298چونکه نورِ حس نمی‌‏بینی ز چشم چون ببینی نور آن دینی ز چشم‏؟نورِ حِسّ با این غلیظی مُخْتَفی(۲۱) است چون خفی نَبْوَد ضیایی کآن صفی(۲۲) است؟(۲۱) مُخْتَفی: پنهان(۲۲) صفی: خالص، صاف و پاک------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۶۰۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1607خاک زن در دیدۀ‏ حِس‌بینِ خویش دیدۀ‏ حس، دشمنِ عقل است و کیشدیدۀ‏ حِس را خدا اَعماش خواند بُتْ‌پَرَستش گفت و، ضدِّ ماش خواندمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #826دیده‌یی کو از عدم آمد پدید ذاتِ هستی را همه معدوم دید مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۴۰۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4405آنکه او را چشمِ دل شد دیدبان دید خواهد چشمِ او عَینُ‌الْعِیان مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۹۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #99دیدهٔ‏ تو چون دلم را دیده شد شد دلِ نادیده، غرقِ دیده شدمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۲۴۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1246چشمِ آدم چون به نورِ پاک دید جان و سِرِّ نام‌ها، گشتش پدیدچون مَلَک، انوارِ حق در وی بیافت در سجود افتاد و در خدمت شتافت‌‌مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۳۹۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3395گوشِ حسِّ تو به حرف، ار در خور است دان که گوشِ غیبْ گیرِ(۲۳) تو کَر است‌‌ (۲۳) غیب‌گیر: گیرندهٔ پیام‌های غیبی------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #21گوشِ آنکس نوشد اسرارِ جلالکو چو سوسن صد زبان افتاد و لالمولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۰۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #101گوشِ سَر بربند از هَزْل و دروغتا ببینی شهرِ جانِ با فروغمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۵۶۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #566پنبه اندر گوشِ حِسِّ دون کنید(۲۴)بندِ حسّ از چشمِ خود بیرون کنیدپنبهٔ آن گوشِ سِر، گوشِ سَر است تا نگردد این کَر، آن باطن، کَر است‌‌(۲۴) پنبه در گوش کردن: کنایه از بستنِ گوش و ترکِ شنیدن------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۹۴۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1943پنبهٔ وسواس بیرون کن ز گوشتا به گوش‌ات آید از گردون، خروشاز گوشِ مرکزِ خود، پنبۀ وسواس یعنی فکرهای پشتِ سرهمِ این‌جهانی را بیرون کن تا از آسمان، پیغامی پُر خروش به گوشت برسد.مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۴۵۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1459گر نخواهی در تردّد، هوشِ جان کم فشار این پنبه اندر گوشِ جان‌‌مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۵۸۵Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #585دیو را نطقِ تو خامُش می‌‌کند گوشِ ما را گفتِ تو هُش می‌‌کند گوشِ ما هوش است، چون گویا تویی خشکِ ما، بحر است، چون دریا تویی‌‌مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۰۲۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1028گوشِ خر بفروش و دیگر گوش خر کاین سخن را در نیابد گوشِ خرمولوی، مثنوی، دفتر اول، بیت ۱۴۶۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1461پس محل وَحی گردد گوش جانوَحی‌ چه‌بْوَد؟ گفتنی از حس نهاناگر ذهن را ساکت کرده و از فکری به فکر دیگر نپریم گوش جان ما محل دریافت پیغام زندگی می‌شود. «وحی» چیست؟ پیغام زندگی که از پنج حسّ ظاهر و ذهن نمی‌آید و ما را هدایت می‌کند.مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۰۴۳Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2043سَمع شو یکبارگی تو گوش‌وار تا ز حلقهٔ لعل یابی گوشوار مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۹۲۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3920جهد کن کز گوش در چشمت رود آنچه کآن باطل بُده‌ست، آن حق شود زآن سپس گوشَت شود هم‌طبعِ چَشم گوهری گردد دو گوشِ همچو یَشم(۲۵)(۲۵) یَشم: نوعی سنگ------------مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۷۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #72حرف‌گو و حرف‌نوش و حرف‌ها هر سه جان گردند اندر انتها مولوی، مثنوی، دفتر اول، بیت ۱۴۶۲گوش جان و چشم جان، جز این حس استگوشِ عقل و گوش ظَن، زین مُفلِس(۲۶) استگوش و چشم ما به‌صورت هشیاری غیر از این پنج حس ظاهری و ذهن است، که گوش و چشم ظاهری و من‌ذهنی از دریافت پیغام‌های هشیاری حضور عاجز و تهی‌دست است.(۲۶) مُفلِس: تنگدست، عاجز، تهی‌دست------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۵۶۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #568بی‌‌حس و بی‌‌گوش و بی‌‌فکرت(۲۷) شوید تا خِطابِ اِرْجِعی را بشنوید اگر می‌خواهید خطاب (به سوی من برگردید) حق تعالی را بشنوید باید از قید و بند حواسّ ظاهر و گوش ظاهر و عقل جزئی دنیاطلب رها شوید.قرآن كريم، سورهٔ فجر(۸۹)، آيات ۲۷ و ۲۸Quran, Al-Fajr(#89), Line #27-28«يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ. ارْجِعِي إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً.»«ای جان آرام گرفته و اطمینان یافته. به سوی پروردگارت در حالی که از او خشنودی و او هم از تو خشنود است، باز گرد.» (۲۷) فکرت: اندیشه------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۶۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #66گوش را بندد طَمَع از اِستماعچشم را بندد غَرَض از اِطّلاعمولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۸۵۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #858«حکایت»همچنان کاینجا مغولِ حیله‌دانگفت: می‌جویم کسی از مصریانمصریان را جمع آرید این طرفتا درآید آنکه می‌باید به کفهر که می‌آمد، بگفتا: نیست اینهین‌ در آ‌ خواجه، در آن گوشه نشین تا بدین شیوه همه جمع آمدندگردنِ ایشان بدین حیله زدندشومیِ آنکه سویِ بانگِ نمازداعی‌الله(۲۸) را نبردندی نیاز(۲۹)دعوتِ مکّارشان اندر کشیدالْحَذَر از مکرِ شیطان ای رشیدبانگِ‌ درویشان‌ و، محتاجان بنوش(۳۰) تا نگیرد بانگِ مُحتالیت(۳۱) گوش(۲۸) داعی‌الله: دعوت کنندهٔ به سوی خدا، مؤذّن(۲۹) نیاز بردن: عرض حاجت کردن، اظهار نیاز کردن(۳۰) بِنوش: مخفّفِ بِنیوش، فعلِ امر از نیوشیدن به معنی گوش کردن، شنیدن(۳۱) مُحتال: حیله‌گر، مکّار------------مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۶۵۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1659گر نبودی گوش‎هایِ غیب‌گیر وحی نآوردی ز گردون یک بشیر(۳۲) (۳۲) بشیر: بشارت دهنده، در اینجا مراد پیامبر است.------------مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۰۱۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2019صد هزاران گوش‌ها گر صف زنند جمله محتاجانِ چشمِ روشنندمولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۸۳۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #837چشم‌ها و گوش‌ها را بسته‌اندجز مر آنها را که از خود رَسته‌اندمولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #11چشم‌بندِ آن جهان، حلق و دهان‏این دهان بربند، تا بینی عیان مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۳۷۴۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3747این دهان بستی، دهانی باز شد کو خورندهٔ لقمه‌هایِ راز شدگر ز شیرِ دیو، تن را وابُری در فِطامِ(۳۳) او، بسی نعمت خوری(۳۳) فِطام: از شیر گرفتن کودک، جدا کردن چیزی از چیز دیگر.------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۰۸۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1086آن، غذایِ خاصِگانِ دولت است خوردنِ آن، بی‌‏گَلو و آلت است‏مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۹۷۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1977این نه آن جان است کافزاید ز نان یا گهی باشد چنین، گاهی چنان‌‌مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۶۰۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #3607کارِ دو‌‌ز‌خ می‌کنی در خو‌ر‌د‌نی بهرِ او خو‌د را تو فَر‌بِه می‌کنیقرآن کریم، سورهٔ محمّد (۴۷)، آیهٔ ۱۲Quran, Muhammad(#47), Line #12«… يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ»«… از اين جهان متمتع مى‌شوند و چون چارپايان مى‌خورند و جايگاهشان آتش است.»کارِ خو‌د کن ر‌و‌‌ز‌یِ حکمت بچَر تا شو‌د فَر‌بِه دلِ با کَرّ و فَرخو‌ر‌د‌‌نِ تن، مانعِ این خو‌ر‌دن است جان، چو باز‌ر‌گان و، تن چو‌ن رهز‌ن استمولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214علّتی بتّر ز پندارِ کمالنیست اندر جانِ تو ای ذُودَلال(۳۴)(۳۴) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3219در تگِ جو هست سِرگین ای فَتیٰ(۳۵)گرچه جو صافی نماید مر تو را(۳۵) فَتیٰ: جوان، جوانمرد------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3240کرده حق ناموس را صد من حَدید(۳۶)ای بسی بسته به بندِ ناپدید(۳۶) حَدید: آهن------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130چون ملایک، گوی: لا عِلْمَ لَناتا بگیرد دستِ تو عَلَّمْتَنامانند فرشتگان بگو: «ما را دانشی نیست.» تا «جز آنچه به ما آموختی.» دستِ تو را بگیرد.قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32«قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.»«گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.»مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۸۴۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2842, Divan e Shamsچه چگونه بُد عدم را؟ چه نشان نهی قِدَم(۳۷) را؟نگر اوّلین قَدَم را که تو بس نکو نهادی(۳۷) قِدَم: دیرینگی، قدیم (مقابل حدوث)------------مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۶۳۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2636از قَرین بی‌قول و گفت‌وگویِ اوخو بدزدد دل نهان از خویِ اومولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۴۲۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1421می‌رود از سینه‌ها در سینه‌هااز رهِ پنهان، صلاح و کینه‌هامولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۸۵۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4856گرگِ درّنده‌ست نفسِ بَد، یقینچه بهانه می‌نهی بر هر قرین؟مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۵۱۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3514بر قرینِ خویش مَفزا در صِفتکآن فراق آرد یقین در عاقبتمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۸۲۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1829, Divan e Shamsگفتم دوش عشق را: ای تو قرین و یارِ منهیچ مباش یک نَفَس غایب از این کنارِ منمولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۹۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3196تا کنی مر غیر را حَبْر(۳۸) و سَنی(۳۹)خویش را بدخُو و خالی می‌کنی(۳۸) حَبر: دانشمند، دانا(۳۹) سَنی: رفیع، بلند مرتبه------------مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #151مردهٔ خود را رها کرده‌ست اومردهٔ بیگانه را جوید رَفومولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #479دیده آ، بر دیگران، نوحه‌گریمدّتی بنشین و، بر خود می‌گِریمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsمکن ای دوست، غریبم، سرِ سودایِ تو دارممن و بالایِ مناره، که تمنّایِ تو دارمز تو سرمست و خمارم، خبر از خویش ندارمسرِ خود نیز نخارم که تقاضایِ تو دارمدلِ من روشن و مُقبِل ز چه شد؟ با تو بگویمکه درین آینهٔ دل رخِ زیبایِ تو دارممولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۹۰۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2907گر شوم مشغول اِشکال و جوابتشنگان را کَی توانم داد آب‌‌؟گر تو اِشکالی به کلّی و حَرَجصبر کن، اَلصّبرُ مِفتاحُ الْفَرَج‌‌(۴۰)اِحتِما(۴۱) کن، اِحتِما ز اندیشه‌‌هافکر، شیر و گور و، دلها بیشه‌‌هااِحتِماها بر دواها سرور استزآنکه خاریدن فزونیِّ گَر استاِحتِما، اصلِ دوا آمد یقیناِحتِما کن قوهٔ جان را ببین(۴۰) اَلصّبرُ مِفتاحُ الْفَرَج: صبر کلید گشایش است.(۴۱) احتما: پرهیز------------مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ٣٩٣Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #393خُفته از احوالِ دنیا روز و شبچون قلم در پنجۀ تَقلیبِ(۴۲) رب(۴۲) تَقلیب: بر‌گردانیدن، واژگونه کردن------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ٣٧٣۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3734چونکه قَبضی(۴۳) آیدت ای راه‌روآن صَلاحِ توست، آتَش‌دل(۴۴) مشو(۴۳) قَبض: گرفتگی، دلتنگی و رنج(۴۴) آتش‌دل: دل‌سوخته، ناراحت و پریشان‌حال------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۳۷۳۹Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3739چونکه قبض آید، تو در وی بَسط بینتازه باش و، چین میَفکن در جَبین(۴۵)(۴۵) جَبین: پیشانی------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsمکن ای دوست ملامت، بنگر روزِ قیامتهمه موجم، همه جوشم، دُرِ دریایِ تو دارممشنو قولِ طبیبان، که شِکَر زاید صفرابه شِکَر دارویِ من کن، چه که صفرایِ تو دارمهله ای گنبدِ گردون، بشنو قصّه‌ام اکنونکه چو تو همرهِ ماهم، بر و پهنایِ تو دارمقرآن کریم، سورهٔ الرحمن (۵۵)، آیهٔ ۴۱Quran, Al-Rahman(#55), Line #41«يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ»«گناهکاران با قیافه‌هایشان شناخته می‌شوند، و ایشان با سرها و پاها گرفتار می‌گردند.»مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۷۵۸Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #758, Divan e Shamsبه خدا دیوِ ملامت، برهد روزِ قیامتاگر او مِهرِ تو دارد، اگر اقرارِ تو دارد‌مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٧۵۶Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #756پس قیامت شو، قیامت را ببیندیدنِ هر‌چیز را شرط است اینمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۲Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #822جمله عالَم زین غلط کردند راهکَز عَدَم ترسند و آن آمد پناهمولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsبرِ دربانِ تو آیم، ندهد راه و براندخبرش نیست که پنهان چه تماشایِ تو دارمز درم راه نباشد، ز سرِ بام و دریچهسَتَرَ اللهُ عَلَیْنٰا چه علالایِ تو دارمهله دربانِ عوان‌خو، مدهم راه و سَقَط گوچو دفم می‌زن بر رو، دف و سُرنایِ تو دارممولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۰۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1501 کار، پنهان کن تو از چشمانِ خَودتا بُوَد کارت سَلیم از چشمِ بَدخویش را تسلیم کن بر دامِ مُزدوانگه از خود بی‏ زخود چیزی بدُزدمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٣۶۴٧Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3647غیرتش بر عاشقی و صادقی‌ستغیرتش بر دیو و بر اُستور(۴۶) نیست(۴۶) اُستور: سُتور، حیوانِ بارکش مانند اسب و الاغ و استر------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، ‌بیت ۹۸۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #980لنگ و لوک(۴۷) و خَفته‌شکل(۴۸) و بی‌ادبسوی او می‌غیژ(۴۹) و، او را می‌طلب(۴۷) لوک: آن‌ كه به زانو و دست راه رود از شدت ضعف و سستی، عاجزی و زبونی(۴۸) خَفته: خوابیده‌، خمیده(۴۹) غیژیدن: خزیدن‌، چهار دست و پا مانند کودکان راه رفتن، به‌روی زانو نشسته راه رفتن------------مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۴۰۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2404دوزخ‌ست آن خانه کآن بی‌روزن استاصلِ دین، ای بنده روزَن کردن استتیشهٔ هر بیشه‌‌ای کم ‌زَن، بیاتیشه زَن در کندنِ روزن، هلایا نمی‌دانی که نورِ آفتاب عکسِ خورشید برون است از حجابمولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۰۹۴Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3094خانه‌یی را کِش دریچه‌ست آن طرفدارد از سَیرانِ آن یوسف شرف هین دریچه سویِ یوسف باز کنوز شکافش فُرجه‌یی(۵۰) آغاز کن عشق‌ورزی، آن دریچه کردن استکز جمالِ دوست، سینه روشن است (۵۰) فُرجه: تماشا------------مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1611, Divan e Shamsچو دف از سیلیِ مطرب هنرم بیش نمایدبزن و تجربه می‌کن، همه هیهایِ تو دارمهله، زین پس نخروشم، نکنم فتنه، نجوشمبه دلم حکم که دارد؟ دلِ گویایِ تو دارممولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۱۱Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #411صبح نزدیک‌ است، خامُش، کم‌ خروشمن همی‌ کوشم پیِ تو، تو، مَکوشمولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۰۰Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1500چه عجب که سِرّ ز بَد پنهان کنیاین عجب که سرّ ز خود، پنهان کنی‏ کار، پنهان کن تو از چشمانِ خَودتا بُوَد کارت سَلیم از چشمِ بَد خویش را تسلیم کن بر دامِ مُزدوانگه از خود بی‏‌زخود چیزی بدُزدمی‏‌دهند افیون(۵۱) به مردِ زخم‌مند(۵۲) تا که پیکان از تنش بیرون کنند وقتِ مرگ از رنج، او را می‏دَرَند او بدان مشغول شد، جان می‏بَرَند چون به هر فکری که دل خواهی سپرد از تو چیزی در نهان خواهند بُردهر چه اندیشی و تحصیلی کنیمی‏‌درآید دزد از آن سو کایمنی‏ پس بدان مشغول شو، کآن بهترستتا ز تو چیزی بَرَد کآن کهترست(۵۳)‏ بارِ بازرگان چو در آب اوفتددست اندر کالۀ‏(۵۴) بهتر زندچونکه چیزی فوت خواهد شد در آبترکِ کمتر گوی و، بهتر را بیاب(۵۱) اَفیون: تریاک(۵۲) زخم‌مند: کسی که تنش زخمی و مجروح شده(۵۳) کِهتر: بسیار ناچیزتر و کم ارزش‌تر(۵۴) کاله: کالا------------مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۲۸۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2287یافته شدن گوهر و حلالی خواستنِ حاجبان و کنیزکان شاهزاده از نَصوح بعد از آن خوفی، هلاکِ جان بُده مژده‌ها آمد که اینک گم‌شده بانگ آمد ناگهان که رفت بیم یافت شد گم‌گشته آن دُرِّ یتیم یافت شد، و اندر فرح دربافتیم مژدگانی دِه، که گوهر یافتیماز غریو(۵۵) و نعره و دَسْتَک زدن(۵۶) پُر شده حمّام، قَدْ زٰالَ الْحَزَن(۵۷) آن نَصوحِ رفته باز آمد به خویش دید چشمش تابشِ صد روز بیش می‌حلالی خواست از وی هر کسی بوسه می‌دادند بر دستش بسیبد گُمان بُردیم و، کن ما را حلال گوشتِ تو خوردیم اندر قیل و قال قرآن کریم، سورهٔ حجرات (۴۹)، آیهٔ ۱۲Quran, Al-Hujuraat(#49), Line #12«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ»«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از گمان فراوان بپرهيزيد. زيرا پاره‌اى از گمانها در حد گناه است. و در كارهاى پنهانى يكديگر جست و جو مكنيد. و از يكديگر غيبت مكنيد. آيا هيچ يک از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناخوش خواهيد داشت. و از خدا بترسيد، زيرا خدا توبه‌پذير و مهربان است.»زآنکه ظنِّ جمله، بر وَی بیش بود زآنکه در قربت ز جمله پیش بود خاصّ دلّاکش بُد و مَحرم نَصوح بلکه همچون دو تنی، یک گشته روحگوهر ار بُرده‌ست او برده‌ست و بس زو مُلازم‌تر(۵۸) به خاتون نیست کس اوّل او را خواست جُستن در نبرد بهرِ حُرمت داشتن تأخیر کرد تا بُوَد کان را بیندازد به جا اندرین مهلت رهانَد خویش رااین حلالی‌ها ازو می‌خواستند وز برایِ عذر برمی‌خاستند گفت: بُد فضلِ خدایِ دادگر ورنه ز آنچم گفته شد، هستم بَتَر چه حلالی خواست می‌باید ز من؟ که منم مُجرم‌ترِ اهلِ زَمَن(۵۹)آنچه گفتندم ز بَد از صد یکی‌ست بر من این کشف‌ست، ار کس را شکی‌ست کس چه می‌داند ز من جز اندکی؟ از هزاران جُرم و بَد فعلم یکیمن همی دانم و آن ستّارِ(۶۰) من جُرم‌ها و زشتیِ کردارِ من اوّل، ابلیسی مرا استاد بود بعد از آن، ابلیس پیشم باد بود حق بدید آن جمله را، نادیده کرد تا نگردم در فضیحت(۶۱) روی‌زرد(۶۲)باز، رحمت پوستین‌دوزیم(۶۳) کرد توبهٔ‌ شیرین چو جان روزیم کرد هرچه کردم، جمله ناکرده گرفت طاعتِ ناکرده آورده گرفت همچو سَرو و سوسَنم آزاد کرد همچو بخت و دولتم دلشاد کردنامِ من در نامهٔ‌ پاکان نوشت دوزخی بودم ببخشیدم بهشت آه کردم، چون رَسَن(۶۴) شد آهِ من گشت آویزان رَسَن در چاهِ من آن رَسَن بگرفتم و بیرون شدم شاد و زَفْت(۶۵) و فَربِه و گُلگون شدمدر بُنِ چاهی همی ‌بودم زبون در همهٔ عالَم نمی‌گنجم کنون آفرین‌ها بر تو بادا ای خدا ناگهان کردی مرا از غم جدا گر سرِ هر مویِ من یابد زبان شُکرهایِ تو نیآید در بیانمی‌زنم نعره درین روضه(۶۶) و عُیون(۶۷) خلق را یٰا لَیْتَ قَوْمی یَعْلَمُون من در میان این بوستانها و چشمه ساران در خطاب به مردم فریاد برمی‌آورم که ای کاش قوم من بدانستندی.قرآن کریم، سورهٔ يس (۳۶)، آیهٔ ۲۶Quran, Yaseen(#36), Line #26«قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ ۖ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ»«گفته شد: به بهشت درآى. گفت: اى كاش قوم من مى‌دانستند.»(۵۵) غَریو: فریاد(۵۶) دَسْتَک زدن: کف زدن طبق اصول و هماهنگ با حرکات پا(۵۷) قَدْ زٰالَ الْحَزَن: به تحقیق اندوه برطرف شد. حقّا که غم از بین رفت.(۵۸) مُلازم‌: همراه، همنشین(۵۹) زَمَن: زمان، روزگار(۶۰) سَتّار: بسیار‌ پوشاننده(۶۱) فَضیحَت: رسوایی، بدنامی، عیب(۶۲) روی‌زرد: شرمگین و خجالت زده(۶۳) پوستین‌دوزی: وصله زدن بر پوستین، در اینجا به معنی اغماض و چشم پوشی از گناه(۶۴) رَسَن: ریسمان، طناب(۶۵) زَفْت: بزرگ، ستبر(۶۶) روضه: گلشن، بوستان(۶۷) عُیون: جمع عَین به معنی چشمه------------مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۳۱۷Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2317باز خواندنِ شه‌زاده، نَصوح را از بهرِ دلّاکی، بعد از استحکامِ توبه و قبول توبه و بهانه کردنِ او و دفع گفتن بعد از آن آمد کسی کز مرحمت دخترِ سلطانِ ما می‌خواندت دخترِ شاهت همی ‌خوانَد، بیا تا سَرَش شویی کنون، ای پارسا جز تو دلّاکی نمی‌خواهد دلش که بمالد یا بشوید با گِلشگفت: رَوْ رَوْ، دستِ من بیکار شد وین نَصوحِ تو کنون بیمار شد رَوْ، کسی دیگر بجو اشتاب(۶۸) و تفت(۶۹) که مرا وَالله دست از کار رفت با دلِ خود گفت: کز حد رفت جُرم از دلِ من کَی رود آن ترس و گُرم(۷۰)؟من بمُردم یک ره و، باز آمدم من چشیدم تلخیِ مرگ و عدم توبه‌یی کردم حقیقت با خدا نشکنم تا جان شدن از تن جدا بعدِ آن مِحنت که را بارِ دگر پا رود سویِ خطر؟ اِلّا که خر(۶۸) اشتاب: شتاب(۶۹) تَفت: شتابان(۷۰) گُرم: اندوه، دلتنگی-------------------------مجموع لغات:(۱) مناره: جای نور و روشنایی، گلدستهٔ مسجد(۲) تمنّا: خواهش، تقاضا، آرزو(۳) مُقبِل: صاحب‌اقبال، نیک‌بخت(۴) سَتَرَ اللهُ عَلَیْنٰا: خداوند بر ما پوشانید.(۵) علالا: بانگ و فریاد، هیاهو، سر و صدا(۶) عوان‌خو: بدخو، ستمگر(۷) سَقَط: دشنام(۸) حَرّ: گرما، حرارت(۹) تیه: بیابانِ شن‌زار و بی آب و علف؛ صحرای تیه بخشی از صحرای سینا است.(۱۰) سَفیه: نادان، بی‌خرد(۱۱) هَروَله: تند راه رفتن، حالتی بین راه رفتن و دویدن(۱۲) ریو: حیله، حقّه‌بازی، ریا(۱۳) دَنی: فرومایه، پست(۱۴) صِناعت: هنر، پیشه، کار(۱۵) مقتضا: لازمه، اقتضا‌‌شده(۱۶) عَوان: داروغه، مأمور(۱۷) مُقتَضی: اقتضا کننده(۱۸) خارق: شکافنده، پاره‌کننده، ازهم‌درنده(۱۹) ضَریر: کور، نابینا(۲۰) مَکسب: کسب(۲۱) مُخْتَفی: پنهان(۲۲) صفی: خالص، صاف و پاک(۲۳) غیب‌گیر: گیرندهٔ پیام‌های غیبی(۲۴) پنبه در گوش کردن: کنایه از بستنِ گوش و ترکِ شنیدن(۲۵) یَشم: نوعی سنگ(۲۶) مُفلِس: تنگدست، عاجز، تهی‌دست(۲۷) فکرت: اندیشه(۲۸) داعی‌الله: دعوت کنندهٔ به سوی خدا، مؤذّن(۲۹) نیاز بردن: عرض حاجت کردن، اظهار نیاز کردن(۳۰) بِنوش: مخفّفِ بِنیوش، فعلِ امر از نیوشیدن به معنی گوش کردن، شنیدن(۳۱) مُحتال: حیله‌گر، مکّار(۳۲) بشیر: بشارت دهنده، در اینجا مراد پیامبر است.(۳۳) فِطام: از شیر گرفتن کودک، جدا کردن چیزی از چیز دیگر.(۳۴) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه(۳۵) فَتیٰ: جوان، جوانمرد(۳۶) حَدید: آهن(۳۷) قِدَم: دیرینگی، قدیم (مقابل حدوث)(۳۸) حَبر: دانشمند، دانا(۳۹) سَنی: رفیع، بلند مرتبه(۴۰) اَلصّبرُ مِفتاحُ الْفَرَج: صبر کلید گشایش است.(۴۱) احتما: پرهیز(۴۲) تَقلیب: بر‌گردانیدن، واژگونه کردن(۴۳) قَبض: گرفتگی، دلتنگی و رنج(۴۴) آتش‌دل: دل‌سوخته، ناراحت و پریشان‌حال(۴۵) جَبین: پیشانی(۴۶) اُستور: سُتور، حیوانِ بارکش مانند اسب و الاغ و استر(۴۷) لوک: آن‌ كه به زانو و دست راه رود از شدت ضعف و سستی، عاجزی و زبونی(۴۸) خَفته: خوابیده‌، خمیده(۴۹) غیژیدن: خزیدن‌، چهار دست و پا مانند کودکان راه رفتن، به‌روی زانو نشسته راه رفتن(۵۰) فُرجه: تماشا(۵۱) اَفیون: تریاک(۵۲) زخم‌مند: کسی که تنش زخمی و مجروح شده(۵۳) کِهتر: بسیار ناچیزتر و کم ارزش‌تر(۵۴) کاله: کالا(۵۵) غَریو: فریاد(۵۶) دَسْتَک زدن: کف زدن طبق اصول و هماهنگ با حرکات پا(۵۷) قَدْ زٰالَ الْحَزَن: به تحقیق اندوه برطرف شد. حقّا که غم از بین رفت.(۵۸) مُلازم‌: همراه، همنشین(۵۹) زَمَن: زمان، روزگار(۶۰) سَتّار: بسیار‌ پوشاننده(۶۱) فَضیحَت: رسوایی، بدنامی، عیب(۶۲) روی‌زرد: شرمگین و خجالت زده(۶۳) پوستین‌دوزی: وصله زدن بر پوستین، در اینجا به معنی اغماض و چشم پوشی از گناه(۶۴) رَسَن: ریسمان، طناب(۶۵) زَفْت: بزرگ، ستبر(۶۶) روضه: گلشن، بوستان(۶۷) عُیون: جمع عَین به معنی چشمه(۶۸) اشتاب: شتاب(۶۹) تَفت: شتابان(۷۰) گُرم: اندوه، دلتنگی

Back to the south we go with King Abd al-Rahman II! Come hear about a naval fleet, more children than you can shake a stick at, and the sad lack of Viking cheesemakers in Seville in his episode!   Tracks used "Castanets, Multi, A (H4n).wav" by InspectorJ (www.jshaw.co.uk) of Freesound.org "acoustic_flamenco_imitation.wav" by Noise Collector of Freesound.org  Recommendations Tarte Tatin and Poire Williams The Scholomance Series, by Naomi Novik

In this episode we delve further into the specific characteristics of each of the names of Allah that are derived from mercy.

Agradece a este podcast tantas horas de entretenimiento y disfruta de episodios exclusivos como éste. ¡Apóyale en iVoox! Acceso anticipado para Fans - En el episodio 41 Abd al-Rahman III y la proclamación del Califato de Córdoba vemos la historia política peninsular de los años 920 con las luchas entre cristianos y musulmanes en el norte, el fin de la fitna del Emirato de Córdoba y la proclamación del Califato de Córdoba, y los avances andalusíes en la guerra subsidiaria del Magreb entre omeyas y fatimíes. Consulta el guión y las fuentes aquí 👉 https://www.lahistoriaespana.com/abd-al-rahman-iii-y-la-proclamacion-del-califato-de-cordoba/ 🔔 SUSCRÍBETE Y APOYA EL PROGRAMA EN PATREON 🔔 --------------------- 🛒 Página web y tienda: https://lahistoriaespana.com 🙏 PATREON: https://patreon.com/lahistoriaespana 💬 DISCORD: https://discord.gg/ttJSSVeEkv 🤳 TikTok: https://tiktok.com/@lahistoriaespana 🐦 Twitter: https://twitter.com/HISTORIAxESPANA 📷 Instagram: https://instagram.com/lahistoriaespana 📱 Facebook: https://facebook.com/lahistoriaespana --------------------- CONTENIDOS: 00:00 Gancho 00:39 El reparto de los dominios de los Banu Qasi 11:58 Luchas de poder en León, 924-932 18:01 El legado de Sancho Garcés I de Pamplona 22:33 El fin de la rebelión hafsuní 27:24 Abd al-Rahman III de Córdoba se proclama califa 37:15 El fin de la fitna. La sumisión de Mérida, Badajoz y Toledo 43:37 La batalla por el Magreb. La conquista andalusí de Ceuta y Melilla 49:56 El Veredicto: ¿Dónde está la preocupación omeya por los cristianos? 51:41 Avance y outroEscucha este episodio completo y accede a todo el contenido exclusivo de La Historia de España. Descubre antes que nadie los nuevos episodios, y participa en la comunidad exclusiva de oyentes en https://go.ivoox.com/sq/1130725

"Introduction to Islamic Metaphysics" by Shaykh Mohamed Faouzi al-Karkari (qs) — Translation & Voice by Yousef Casewit & Khalid Williams. Buy the Book: https://amzn.to/3eeeyZh

Agradece a este podcast tantas horas de entretenimiento y disfruta de episodios exclusivos como éste. ¡Apóyale en iVoox! Acceso anticipado para Fans - El emir Abd al-Rahman III heredó un reino fragmentado y plagado de rebeldes y en solo cinco años ya reimpuso la autoridad omeya sobre la mayoría de provincias centrales del Emirato de Córdoba. ¿Cómo fue posible esto? Explico cómo terminó con la fitna, el auge del Califato fatimí en el Magreb y las ofensivas impunes de los hijos de Alfonso III de Asturias en este episodio sobre la historia política peninsular de la década del 910. Consulta el guión y las fuentes aquí 👉 https://www.lahistoriaespana.com/abd-al-rahman-iii-y-el-resurgir-omeya/ 🔔 SUSCRÍBETE y dale a la campanita 🔔 --------------------- 🛒 Página web y tienda: https://lahistoriaespana.com 🙏 PATREON: https://patreon.com/lahistoriaespana 💬 DISCORD: https://discord.gg/ttJSSVeEkv 🤳 TikTok: https://tiktok.com/@lahistoriaespana 🐦 Twitter: https://twitter.com/HISTORIAxESPANA 📷 Instagram: https://instagram.com/lahistoriaespana 📱 Facebook: https://facebook.com/lahistoriaespana --------------------- CONTENIDOS: 00:00 Gancho 00:38 La subida al trono de Abd al-Rahman III 04:10 ¿Quién fue Abd al-Rahman III de Córdoba? 08:34 ¿Cómo fue posible terminar con la fitna del Emirato? 16:58 Las primeras campañas reconquistadoras de Abd al-Rahman III 26:23 Peligro en el Magreb. La fundación del Califato fatimí 37:15 Los últimos años de Umar ibn Hafsún 41:48 Los hijos de Alfonso III de Asturias reinan 50:44 El Veredicto: Separar la figura política de la personal 52:02 Avance y outroEscucha este episodio completo y accede a todo el contenido exclusivo de La Historia de España. Descubre antes que nadie los nuevos episodios, y participa en la comunidad exclusiva de oyentes en https://go.ivoox.com/sq/1130725

Punjab Trip: Ibadu Al-Rahman 2-2-2023

Tafseer Unlocked - A journey through the Qur'an, through the explanations of our Early Pious Predecessors (the Salaf). A NEW weekly series from at Masjid Al-Azhar, Belmore presented by: Farhan Bin Rafee. Watch on YouTube: https://youtube.com/live/tPqm-iGxhEw Listen to the series: Tafseer Unlocked Series | Farhan Bin Rafee Watch the series: https://youtube.com/playlist?list=PLWRcONNViMipkb8I0OQA7_BkB7CC3XqNU Listen LIVE on Albayan Radio: https://albayan.com.au/ Please Support Albayan Radio: http://albayan.com.au/#donate

New Year, New Emirate! Welcome to Abd al-Rahman I's episode, where we learn how many hero narratives can fit into one man's life, the Franks show up again, and Peter finally gets his mosque. It's King Abd al-Rahman I!   Tracks used "Castanets, Multi, A (H4n).wav" by InspectorJ (www.jshaw.co.uk) of Freesound.org "acoustic_flamenco_imitation.wav" by Noise Collector of Freesound.org    Recommendations Las Crónicas del Taco, on Netflix Welcome to Chippendales, on Hulu

Surah e Al Rahman with Urdu Translation | Recitation Qari Abdul Samad | Urdu Translation Mufti Taqi Usmani | Urdu Voice Over Wasif Burney Produced by Wow Be Creatives --- Send in a voice message: https://anchor.fm/wow-be-podcast/message

Abd al-Rahman has finally returned from vacation, and he's ready to revenge himself on Duke Odo, 10 years later. Come hear about golden legs, an awkward marriage, and the beardiest portrait when we review Governor Abd al-Rahman!   Tracks used "Castanets, Multi, A (H4n).wav" by InspectorJ (www.jshaw.co.uk) of Freesound.org "acoustic_flamenco_imitation.wav" by Noise Collector of Freesound.org    Recommendations Star Trek: Strange New Worlds 100 Years of Solitude, by Gabriel García Márquez.

Agradece a este podcast tantas horas de entretenimiento y disfruta de episodios exclusivos como éste. ¡Apóyale en iVoox! Acceso anticipado para Fans - En el episodio 32 Abd al-Rahman II, el reformista explico la labor de consolidación del Emirato de Córdoba de este emir omeya, el primer ataque vikingo sobre la península ibérica, las relaciones diplomáticas del emirato, y la administración y fiscalidad de la al-Ándalus omeya. Consulta el guión y las fuentes aquí 👉 https://lahistoriaespana.com/abd-al-rahman-ii-el-reformista/ 🔔 SUSCRÍBETE Y APOYA EL PROGRAMA EN PATREON 🔔 --------------------- 🛒 Página web y tienda: https://lahistoriaespana.com 🙏 PATREON: https://patreon.com/lahistoriaespana 💬 DISCORD: https://discord.gg/ttJSSVeEkv 🤳 TikTok: https://tiktok.com/@lahistoriaespana 🐦 Twitter: https://twitter.com/HISTORIAxESPANA 📷 Instagram: https://instagram.com/lahistoriaespana 📱 Facebook: https://facebook.com/lahistoriaespana --------------------- CONTENIDOS: 00:00 Gancho 00:32 La oposición al emir Abd al-Rahman II 11:42 La reorganización territorial y la fundación de Murcia 17:20 El ataque vikingo del 844. Sevilla arrasada 28:29 Nasr, el gran eunuco de Abd al-Rahman II 32:18 Relaciones diplomáticas del Emirato de Córdoba 38:10 Fiscalidad y administración omeya de al-Ándalus 01:03:06 El Veredicto: ¿Quién rompió el contrato social andalusí? 01:04:23 Avance y outroEscucha este episodio completo y accede a todo el contenido exclusivo de La Historia de España. Descubre antes que nadie los nuevos episodios, y participa en la comunidad exclusiva de oyentes en https://go.ivoox.com/sq/1130725

Al-Rahman by Imam Bilal Elsakka

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) Final session 48. Sayidul Muslimeen. 32 AH, many of the elite are laid to rest in Baqi during this time. A dream, whereby Abdur Rehman (ra) states that he is honoured due to the Quran. Uthmaan (ra) performs the funeral prayer.

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 45. Sayidul Muslimeen. Fabricated reports identified by Ibn Kathir, from unknown men and contradicting flawless reports. Alee (ra) The Absolute scholar pledges allegiance to Uthmaan (ra). The first half of Uthmaan's (ra) reign is excellent, the second half tribulations erupt.

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 46. Sayidul Muslimeen. The tribulations erupt during the latter part of Uthmaan's (ra) reign and an aggrieved Abdur Rahman (ra). Explaining the statement of Abdur Rehamn (ra)... I did not stay behind at Badr... I did not turn away from the Sunnah of Umar (ra).

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 47. Sayidul Muslimeen. 4 angels visit Abdur Rahman (ra). 32 AH, Abdur Rahman (ra) departs the world at 75 years of age. 100 Badri's are given 400 Dinars each and the Mother's of the faithful are bequeathed property.  Alee (ra), O Son of Auf (ra) you received a large portion from the world but was saved from being lost in it. A short bio of Abdur Rahman (ra).

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 44. Sayidul Muslimeen. The Purity of the Sahaba & Abdur Rahman (ra) unites the ummah. 'I looked deeply at the opinions of all the people and non saw anyone equal to Uthmaan (ra),' Abdur Rahman (ra) gives his pledge of allegiance.

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 43. Sayidul Muslimeen. Famous fake reports made by the notorious Lut ibn Yahya (Abu Maknaf). A Roman, Sohaab ur Roomi (ra), is made temporary Caliph. The dream of Abdur Rahman (ra) regarding Umar's (ra) lead over others due to his unparalleled deeds. The Nominations for the Caliph... Zubair nominates Alee (ra)... Abdur Rahman nominates Uthmaan (ra)... Saad nominates Abdur Rahman (ra)... Abdur Rahman (ra) bares the responsibility on electing the Caliph. 'Abdur Rahman (ra) is trustworthy in the heavens and on earth'

Abdur Rahman Ibn Auwf (ra) session 41. Sayidul Muslimeen. The Martry of The Mihrab. The order of events which led to the martyrdom of Umar (ra) and the aftermath. The killer knew once the sahaba are in prayer, they're in a deep state of worship. The sagacity of Umar (ra), his deep insight as to his potential succssor.

Abdur Rahman Ibn Auf (ra) session 42. Sayidul Muslimeen. Both The Custodian & Khalid ibn Al Waleed (ra) had the essentials on becoming the Caliph. 6 of the 10 are given the task to appoint the successor. 'Remain stable and united, if you differ its from your own selves.' Every Muslim house has suffered a deficiency by the death of Umar (ra).

In this episode Adam is joined by Basel to talk about the punishment of Allah. It's important to remember that as Muslims we have to have a balance between our fear in Allahs punishment as well as the hope in his mercy. Learning about his punishment helps push us to become better Muslims and attain his jannah.

En el episodio 26 Abd al-Rahman I, el Halcón de al-Ándalus descubrirás cómo un príncipe omeya refugiado logró viajar a los confines del Occidente islámico para fundar un emirato independiente, el Emirato de Córdoba. El ascenso y consolidación de su poder en al-Ándalus fue un proceso lleno de complicaciones y tuvo que enfrentarse a revueltas casi anuales contra su autoridad. También cubro aspectos como la familia omeya en Córdoba, su política exterior e interior, y su labor constructora con la construcción del alcázar de los omeyas o de la Gran Mezquita de Córdoba. Consulta el guión y las fuentes aquí 👉 https://www.lahistoriaespana.com/abd-al-rahman-i-el-halcon-de-al-andalus/ --------------------- Página web y tienda: https://lahistoriaespana.com Patreon: https://patreon.com/lahistoriaespana Twitter: https://twitter.com/HISTORIAxESPANA Instagram: https://instagram.com/lahistoriaespana Facebook: https://facebook.com/lahistoriaespana TikTok: https://tiktok.com/@lahistoriaespana Discord: https://discord.gg/ttJSSVeEkv --------------------- CONTENIDOS: 00:00 Gancho 00:30 La epopeya de Abd al-Rahman ibn Muawiya 06:24 Hacia la fundación del Emirato de Córdoba 14:00 Al-Ándalus, una tierra en rebeldía 28:56 La política exterior de Abd al-Rahman I 34:27 Política interior y familia omeya cordobesa 42:29 La construcción de la Gran Mezquita de Córdoba 49:46 El Veredicto: La astucia de Abd al-Rahman I 51:48 Avance y outro

Today, we have our January Anchor Supporting Members BONUS episode! I thought it'd be beneficial to share what led to the founding of Umayyad Cordoba in order to better understand its collapse two-and-a-half centuries later. If you are reading this, that means you are either an Anchor Supporting Listener or you are a Patreon Member…but whichever one you are, I am so very grateful for your generosity. I can't thank you enough! Members-Only Series on Patreon: Don't forget to head over to Patreon, as well, to hear an entirely new series on the rise of Poland during the 10th and 11th centuries, as well! For only a few bucks per month, you can hear this fascinating telling of how a small group of Slavs transformed into the formidable Polish people who will one day direct European politics for over a century! Every dime donated will be put directly back into the show, so I hope you consider becoming a Patreon member! Just follow this link to our Patreon page to peruse the right “donation plan” for you: https://www.patreon.com/FortunesWheelPodcast. Social Media: Facebook Page: https://www.facebook.com/fortunes.wheel.3 Twitter Page: https://twitter.com/WheelPodcast Music: Music for this episode is called “Al Andalus” by the incredibly talented (as you'll hear) Shane Ivers. Check him out at https://www.silvermansound.com.

Surat Al-Rahman (The Most Gracious) Sheekh Cabdirashiid Cali Suufi

سوره ۵۵: الرحمن - جزء ۲۷بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِبه نام خداوند رحمتگر مهربان الرَّحْمَنُ ﴿۱﴾خداوند رحمن. (۱) عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿۲﴾قرآن را تعليم فرمود. (۲) خَلَقَ الْإِنْسَانَ ﴿۳﴾انسان را آفريد. (۳) عَلَّمَهُ الْبَيَانَ ﴿۴﴾و به او بيان را تعليم كرد. (۴) الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ ﴿۵﴾خورشيد و ماه بر طبق حساب منظمي مي‏گردند. (۵) وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ ﴿۶﴾و گياه و درخت براي او سجده مي‏كن (۶) وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ ﴿۷﴾و آسمان را برافراشت و ميزان و قانون (در آن) گذاشت. (۷) أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ ﴿۸﴾تا در ميزان طغيان نكنيد (و از مسير عدالت منحرف نشويد). (۸) وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ ﴿۹﴾وزن را بر اساس عدل برپا داريد و در ميزان كم نگذاريد. (۹) وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ ﴿۱۰﴾و زمين را براي خلايق آفريد. (۱۰) فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ ﴿۱۱﴾كه در آن ميوه‏ ها و نخلهاي پرشكوفه است. (۱۱) وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ ﴿۱۲﴾و دانه‏ هائي كه همراه با ساقه و برگي است كه به صورت كاه درمي آيد، و گياهان خوشبو. (۱۲) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۱۳﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را تكذيب مي‏كنيد شما اي گروه انس و جن ؟ (۱۳) خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ ﴿۱۴﴾انسان را از گل خشكيده‏ اي همچون سفال آفريد. (۱۴) وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ ﴿۱۵﴾و جن را از شعله‏ هاي مختلط و متحرك آتش! (۱۵) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۱۶﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۱۶) رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ﴿۱۷﴾او پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب است. (۱۷) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۱۸﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۱۸) مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ﴿۱۹﴾دو درياي مختلف را در كنار هم قرار داد، در حالي كه با هم تماس ‍ دارند. (۱۹) بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ ﴿۲۰﴾اما در ميان آن دو برزخي است كه يكي بر ديگري غلبه نمي‏كند! (۲۰) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۲۱﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۲۱) يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ ﴿۲۲﴾از آن دو لؤ لؤ و مرجان خارج مي‏شود. (۲۲) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۲۳﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۲۳) وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ ﴿۲۴﴾و براي او است كشتيهاي ساخته شده‏ اي كه در دريا به حركت درمي آيند كه همچون كوهي هستند! (۲۴) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۲۵﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۲۵) كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ ﴿۲۶﴾تمام كساني كه روي آن (زمين) هستند فاني مي‏شوند. (۲۶) وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ ﴿۲۷﴾و تنها ذات ذو الجلال و گرامي پروردگارت باقي مي‏ماند. (۲۷) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۲۸﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۲۸) يَسْأَلُهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ ﴿۲۹﴾تمام كساني كه در آسمانها و زمين هستند از او تقاضا مي‏كنند، و او هر روز در شان و كاري است. (۲۹) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۳۰﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۳۰) سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلَانِ ﴿۳۱﴾به زودي به حساب شما مي‏پردازيم اي دو گروه انس و جن. (۳۱) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۳۲﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۳۲) يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانْفُذُوا لَا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ ﴿۳۳﴾اي گروه جن و انس! اگر مي‏توانيد از مرزهاي آسمانها و زمين بگذريد، ولي هرگز قادر نيستيد مگر با نيروئي (الهي). (۳۳) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۳۴﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۳۴) يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِنْ نَارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنْتَصِرَانِ ﴿۳۵﴾شعله‏ هائي از آتش بيدود، و دودهائي متراكم، بر شما مي‏فرستد، و نمي‏توانيد از كسي ياري بطلبيد! (۳۵) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۳۶﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟! (۳۶) فَإِذَا انْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهَانِ ﴿۳۷﴾در آن هنگام كه آسمان شكافته شود، و همچون روغن مذاب گلگون گردد (حوادث هولناكي رخ مي‏دهد كه تاب تحمل آنرا نخواهيد داشت). (۳۷) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۳۸﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟! (۳۸) فَيَوْمَئِذٍ لَا يُسْأَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَلَا جَانٌّ ﴿۳۹﴾در آن روز هيچكس از انس و جن از گناهش سؤ ال نمي‏شود. (۳۹) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۴۰﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۴۰) يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ ﴿۴۱﴾بلكه مجرمان با قيافه‏ هايشان شناخته مي‏شوند، و آنگاه آنها را با موهاي پيش سر، و پاهايشان، مي‏گيرند (و به دوزخ مي‏افكنند). (۴۱) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۴۲﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۴۲) هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ ﴿۴۳﴾اين همان دوزخي است كه مجرمان آنرا انكار مي‏كردند. (۴۳) يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ ﴿۴۴﴾امروز در ميان آن آب سوزان در رفت و آمدند! (۴۴) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۴۵﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۴۵) وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ﴿۴۶﴾و براي كسي كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است. (۴۶) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۴۷﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۴۷) ذَوَاتَا أَفْنَانٍ ﴿۴۸﴾آن دو باغ بهشتي داراي انواع نعمتها و درختان پرطراوت است. (۴۸) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۴۹﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۴۹) فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ ﴿۵۰﴾در آنها دو چشمه، دائما در جريان است. (۵۰) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۵۱﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۵۱) فِيهِمَا مِنْ كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ ﴿۵۲﴾در آن دو از هر ميوه‏ اي دو نوع وجود دارد. (۵۲) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۵۳﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۵۳) مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ ﴿۵۴﴾اين در حالي است كه آنها بر فرشهائي تكيه كرده‏ اند كه آستر آنها از پارچه‏ هاي ابريشمين است و ميوه‏ هاي رسيده آن دو باغ بهشتي در دسترس است. (۵۴) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۵۵﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۵۵) فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ ﴿۵۶﴾در باغهاي بهشتي زناني هستند كه جز به همسران عشق نمي‏ورزند و هيچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته است. (۵۶) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۵۷﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۵۷) كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ ﴿۵۸﴾آنها همچون ياقوت و مرجانند! (۵۸) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۵۹﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۵۹) هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ ﴿۶۰﴾آيا جزاي نيكي جز نيكي خواهد بود؟ (۶۰) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۶۱﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۶۱) وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ﴿۶۲﴾و پائين تر از آنها دو بهشت ديگر است. (۶۲) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۶۳﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۶۳) مُدْهَامَّتَانِ ﴿۶۴﴾هر دو كاملا خرم و سرسبزند! (۶۴) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۶۵﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۶۵) فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ ﴿۶۶﴾در آنها دو چشمه در حال فوران است. (۶۶) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۶۷﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۶۷) فِيهِمَا فَاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ ﴿۶۸﴾در آنها ميوه‏ هاي فراوان و درخت نخل و انار است. (۶۸) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۶۹﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۶۹) فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ ﴿۷۰﴾و در آن باغهاي بهشتي زناني هستند نيكو خلق و زيبا. (۷۰) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۷۱﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۷۱) حُورٌ مَقْصُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ ﴿۷۲﴾حورياني كه در خيمه‏ هاي بهشتي مستورند. (۷۲) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۷۳﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۷۳) لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ ﴿۷۴﴾زناني كه هيچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته (و دوشيزه‏ اند). (۷۴) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۷۵﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۷۵) مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ ﴿۷۶﴾اين در حالي است كه اين بهشتيان بر تختهائي تكيه زده‏ اند كه با بهترين و زيباترين پارچه‏ هاي سبز رنگ پوشانده شده. (۷۶) فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿۷۷﴾پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‏كنيد؟ (۷۷) تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ ﴿۷۸﴾پربركت و زوال ناپذير است نام پروردگار صاحب جلال و جمال تو. (۷۸)

From the life of Abd al-Rahman Jami, a prolific 15th century Persian poet and scholar, we taste a sweet drop from the ocean of his literary works, which sugared the difficult path of spiritual transformation.

This episode is brought to you by Restaurant.com. Get 50% off your meals at restaurant.com/podcast Many historians view the Battle of Tours as a decisive moment in European history, stopping a major campaign into Gaul that could have rewritten the course of the Middle Ages. Fought on the tenth of October 732 between the Franks under Charles Martel and Islamic forces under Abd Al-Rahman, the Battle of Tours prevented a massive ensuing invasion of Europe by armies from the Islamic world, ensuring that Christianity remained the ruling power in Francia and her neighbouring kingdoms. Help us make more battle episodes! www.patreon.com/medievalpodcast

This is episode 30 called Reforms of Abd al-Rahman II and in this episode you will learn: SHOW NOTES - Global context of the first half of the 9th century - A background of Emir Abd al-Rahman II - The early dynastic and territorial revolts of his reign - How Abd al-Rahman II reformed and reorganized the administration of the Emirate of Córdoba, in emulation to the centralized model of the Abbasid Caliphate - The sophistication of the Cordoban court and the economic and fiscal reforms - The ambitious civil and religious construction program of Abd al-Rahman's reign - How Ziryab transformed the culture of al-Andalus and the cultural, intellectual and artistic changes that were coming from the East - The foreign policy objective and implementation of projecting the political and commercial power of the Emirate of Córdoba in the Western Mediterranean - The other foreign policy objective to maintain the supremacy of Córdoba in the Iberian Peninsula - A reflection on the limits of Abd al-Rahman's reforms

This is episode 25 called Emirate of Córdoba and Abd al-Rahman and in this episode you will learn: SHOW NOTES - Opposition of former wali Yusuf and Syrian commander al-Sumayl - Revolts of Yusuf's family, local particularistic revolts and Abbasid-backed conspiracies - The last stand of Emir Abd al-Rahman in Carmona's fortress - The autonomy of Muslim cities far from Córdoba and the fall of Narbonne in 759, marking the end of Muslim presence in France - Charlemagne's first campaign in Spain, resulting in a complete failure and the disaster at the Pass of Roncesvalles - The organization of an Andalusi standing army, improvement of infrastructure and transformation of the capital of the Emirate, Córdoba - Start of the building of the Great Mosque of Córdoba - Analysis of the legacy of Abd al-Rahman I of Córdoba - How interfaith marriages between Muslim men and Christian women were used to pacify and colonize the Iberian Peninsula - Status of concubines of the Umayyad court and why concubines were useful to preserve the royal dynasty - My two cents on interfaith relations during the centuries of Islamic hegemony

Surah Yasin (36:1-12). Introduction to Surah Yasin. The Quran continually reassures the prophet that he is indeed the Messenger of Allah (S). Also in this lecture: the overwhelming language of the Quran; the forms of revelation, tanzeel; representing the last Messenger; a prototype for a Muslim community; the mu'jizah; intention and effort as standards of nubuwwah; being in awe of Al-Rahman.