Podcasts about chuir

Chuir tine droch bhail ar láthair oidreachta Shráidbhaile an Ghorta Mhóir ar leithinis Inis Eoghain ar an deireadh seachtaine.

An t-Urramach Seumas Maciomhair a searmonachadh air Lucas 7:1-10

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá fiche de mhí Aibreán. Is mise Sibéal Dempsey.Fuair an Pápa Proinsias bás Dé Luain de bharr stróc agus cliseadh croí, tar éis dó a bheith thíos le tinneas riospráide den chuid is mó den bhliain seo. Glacadh isteach san ospidéal éden chéad uair ar an gceathrú lá déag de mhí Feabhra mar gheall ar thinneas a d'fhorbair ina niúmóine dúbailte sa deireadh. Bhí an Pápa, a bhí ochtó a hocht mbliana d'aois, ar an gcéad phontaif as Meiriceá Laidineach agus bhí cáil air, i measc rudaí eile, as dúshlán a thabhairt do ghníomhaíochtaí polaiteoirí agus iad ag tabhairt aghaidh ar an ngéarchéim aeráide agus as a bheith ina ghuth do na boicht. Bhí a láithreas poiblí deireanach ar an Domhnach nuair a thug sé beannacht na Cásca i gcearnóg Naomh Peadar. Tá Kevin Farrell, a rugadh i mBaile Átha Cliath, chun an Vatacáin a stiúradh go dtí godtoghfar pápa nua, rud a bhfuiltear ag súil leis sna seachtainí beaga amach romhainn.Tá tuairiscí ar an dara seomra comhrá Signal a úsáideadh chun oibríochtaí míleata na Stát Aontaithe a phlé ag cur brú ar rúnaí cosanta na Stát Aontaithe, Pete Hegseth, éirí as. I measc an chomhrá bhí Hegseth, a bhean chéile, a dheartháir agus timpeall dosaen duine eile. Sa chomhrá, tá sé i gceist gur roinn Hegseth sonraí faoi ionsaí na Stát Aontaithe ar reibiliúnaigh Yemeni Houthi an mhí seo caite lena n-áirítear sceidil eitilte, cosúil leis an méid a roinneadh sa chéad chomhrá Signal go poiblí an mhí seo caite. Chosain Trump Hegseth agócáid chaitheamh Uibheacha na Cásca sa Teach Bán ag rá go raibh jab iontach á dhéanamh aige.É sin ráite, deir saineolaithe slándála gur féidir go mbeidh spiairí idirnáisiúnta ag díriú ar Hegseth anois.Fógraíodh rialacha nua maidir le roghnú na mbuaiteoirí Oscar an tseachtain seo. Chuir ceann amháin díobh sin, go gcaithfidh an painéal moltóirí féachaint ar na scannáin ábhartha ar fad, fearg ar dhaoine nach raibh sé seo ina riachtanas cheana féin. Mar thoradh ar riail nua eile, go bhféadfaí scannáin atá ag brath ar Intleacht Shaorga a roghnú mar bhuaiteoirí, tá díospóireacht theasaí ar siúl, cé go bhfuil sé ráite ag an Acadamh freisin go measfadh sé rannpháirtíocht an duine sa phróiseas roghnúcháin. Tháinig fadhb chun cinn maidir le húsáid intleacht shaorga i scannáin bhuaiteacha tar éis é a úsáid chun an scannán The Brutalist a fhorbairt, go háirithe chun blas an phríomh-aisteora a fheabhsú nuair a labhair sé san Ungáiris. Tá béim curtha ag roinnt aisteoirí agus scríbhneoirí scáileáin ar an mbaol go gcaillfí saothar le intleacht shaorga agus go n-úsáidfí é chun mí-úsáid a bhaint as a n-íomhá féin.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScliseadh croí - heart failuretinneas riospráide - respiratory illnesssceidil eitilte - flight schedulesspiairí idirnáisiúnta - international spiesdíospóireacht theasaí - heated debateintleacht shaorga - artificial intelligence

Chuir an Feisire Eorpach Cynthia Ní Mhurchú ráiteas ana-láidir amach cúpla lá ó shin agus í ag maíomh go raibh bás i ndán don Ghaeltacht mura scaoiltear na srianta pleanála atá ag tachtadh na Gaeltachta dar léi.

Inniu an naoú lá déag de mhí Aibreáin. Is mise Niall Ó Siadhail.Tá sé ráite ag Uachtarán na Rúise Vladimir Putin inniu go mbeidh sos cogaidh ann go dtí deireadh Dhomhnach na Cásca, agus go bhfuil sé ag súil go ndéanfaidh an Úcráin an rud céanna. Bhí muintir na hÚcráine amhrasach faoin fhógairt, áfach, ós rud é go bhfuil a lán sos cogaidh briste ag na Rúisigh ó bhí 2014 ann. Tá an scéal amuigh go bhfuil na Stáit Aontaithe sásta leithinis na Crimé a ligean don Rúis chun socrú síochána a bhaint amach, rud a sháródh Cairt na Náisiún Aontaithe, agus dúirt Uachtarán Mheiriceá Donald Trump "go mbogfadh na Stáit Aontaithe ar aghaidh" mura dtiocfaí ar shocrú síochána gan mhoill. Níl An Úcráin toilteanach na críocha atá gafa ag an Rúis a thabhairt suas.Sa Ríocht Aontaithe, tá an Chúirt Uachtarach i ndiaidh rialú a fhógairt ina ndeirtear go mbaineann na téarmaí 'bean' agus 'gnéas' le bean bhitheolaíoch agus gnéas bitheolaíoch amháin, rud a fhágann mná trasinscneacha taobh amuigh den sainmhíniú. Chuir feachtasóirí inscne-chriticiúla fáilte roimh an rialú, ach ar an taobh eile tá imní ann nach dtabharfar cosaint cheart don phobal trascinscneach amach anseo. Tagann an fhógairt seo go gairid i ndiaidh céimeanna eile ar gcúl maidir le cearta daoine trasinscneacha sna Stáit Aontaithe agus san Ungáir.Bhain an galfaire Rory McIlroy sprioc mór amach Dé Domhnaigh nuair a bhain sé Comórtas na Máistrí in Augusta, Georgia, sna Stáit Aontaithe. Ciallaíonn sé sin go bhfuil an Chaithréim Mhór bainte amach aige anois: Comórtas na Máistrí, Comórtas Oscailte na Stát Aontaithe, Comórtas Oscailte na Breataine agus Comórtas PGS na Stát Aontaithe. Níor éirigh ach le cúigear eile an éacht seo a dhéanamh roimhe seo, agus ba é Tiger Woods an duine deireanach chun an Chaithréim Mhór a chur i gcrích cúig bliana is fiche ó shin. Chomh maith leis an onóir sin, bhain McIlroy seaicéad glas na Máistrí den chéad uair agus níos mó ná ceithre mhilliún dollar. is as Ard Mhic Neasa i gContae an Dúin é McIlroy, atá ag imirt gailf ó bhí sé ina pháiste óg. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsos cogaidh - trucesocrú síochána - peace settlementbitheolaíoch - biologicalsainmhíniú - definitionan Chaithréim Mhór - the Grand Slaméacht - feat

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá déag de mhí an Mhárta. Is mise Eoin Ó Seachnasaigh.Dúirt Uachtarán na Stát Aontaithe, Donald Trump, ag a chruinniú leis an Taoiseach, Micheál Martin, sa Teach Bán tráthnóna Dé Máirt go bhfuil “grá mór” ag muintir na hÉireann dó. Dúirt sé freisin, áfach, go bhfuil “ár gcomhlachtaí pharma ag Éirinn”. Ba mhaith leis an Uachtarán iad a thabhairt ar ais chuig na Stáit Aontaithe, cé gur mhol sé na hÉireannaigh as ucht na comhlachtaí sin a mhealladh. Ní raibh aon cheilt ag an Trumpach ach an oiread ar a naimhdeas leis an Aontas Eorpach, agus mar sin de ba bheag an t-iontas gurbh iad na taraifí an téama ba lárnaí ag an bpreasócáid san Oifig Ubhchruthach. Nuair a fuair an Taoiseach deis cainte, luaigh sé an caidreamh stairiúil idir an dá thír, agus dúirt sé gurb í an fhadhb is mó a bhí le réiteach in Éirinn ná an ghéarchéim tithíochta. Maidir leis na cogaí in Gaza agus san Úcráin, thug sé freagraí taidhleoireachta gan cur isteach ar an Uachtarán ná ar an Leas-Uachtarán, J.D. Vance, a rinne argóint phoiblí le déanaí le hUachtarán na hÚcráine, Volodymyr Zelenskyy.Bhí an Ghaeilge á labhairt den chéad uair riamh le linn Cheisteanna an Phríomh-Aire in Westminster an tseachtain seo. Luaigh ceannaire an SDLP, Claire Hanna, go bhfuil Seachtain na Gaeilge ar siúl anois, agus go bhfuil ceiliúradh Lá Fhéile Pádraig ar na bacáin freisin. An méid sin ráite, lean sí uirthi ansin i mBéarla, agus mhol sí an Príomh-Aire, Keir Starmer, as caidreamh “cairdiúil agus dlúth” a chothú idir Éire agus an Bhreatain. Thug sí cuireadh dó freisin teacht go Béal Feirste an bhliain seo chugainn chun freastal ar Fhleadh Cheoil na hÉireann. Ghabh an Príomh-Aire buíochas léi agus ghuigh sé Lá Fhéile Pádraig sona dóibh siúd a bheadh ag ceiliúradh na féile. Dúirt an SDLP gur gníomh “siombalach” don Ghaeilge é ráiteas a gceannaire.Tá póilíní na Gearmáine sa tóir ar changarú a bhí caillte de réir dealraimh tar éis do thiománaí a chur in iúl go raibh sé ag léimneach síos an bóthar in aice le baile Sebnitz gar don teorainn leis an tSeicia. Tar éis an radharc neamhghnách a fheiceáil, ghlaoigh an tiománaí ar na póilíní agus chuir sé grianghraf chucu mar fhianaise. Ach faoin am a tháinig siad ar an láthair, bhí an cangarú imithe glan. Is beag eolas atá ar fáil faoin ainmhí, a dúirt na póilíní, ach an lá dár gcionn thuairiscigh bean go raibh cangarú áirithe ar iarraidh. In 2023, tharla oibríocht ollmhór póilíneachta i mBeirlín nuair a tuairiscíodh go raibh leon scaoilte ar shráideanna na cathrach. Chuir siad deireadh leis an gcuardach, áfach, tar éis dóibh anailís a dhéanamh ar an bhfíseán agus a thuiscint nach leon a bhí ann, ach torc.taraifí - tariffsfreagraí taidhleoireachta - diplomatic answersar na bacáin - coming soon, in the pipelinecuireadh - invitation

jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/23rqpuhs Contact: irishlingos@gmail.com Community sector workers to consider pay agreement. Oibrithe san earnáil pobail le breathnú ar chomhaontú pá. Workers in the community and voluntary sector are to consider proposals for a pay dispute settlement that have been accepted by their representatives. Tá oibrithe san earnáil pobail agus dheonach le breathnú ar mholtaí réitigh maidir le haighneas pá a bhfuil glactha ag a gcuid ionadaithe leo. The unions and the Government reached an agreement on the dispute in the Workplace Relations Commission last night and its contents are being presented to workers in the next few days. Tháinig na ceardchumainn agus an Rialtas ar chomhaontú faoin aighneas sa Choimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre aréir agus táthar lena bhfuil ann a chur faoi bhráid na n-oibrithe as seo go ceann cúpla lá. It is understood that the agreement proposes to give workers a 9.25% pay increase over the two years between October 2024 and October 2026, and also promises to include the community and voluntary sector in future pay agreements. Tuigtear go moltar sa chomhaontú ardú pá de 9.25 faoin gcéad a thabhairt do na hoibrithe i gcaitheamh an dá bhliain idir Deireadh Fómhair 2024 agus Deireadh Fómhair 2026, agus gealltar freisin an earnáil pobail agus dheonach a chur san áireamh i gcomhaontuithe pá as seo amach. Workers include people in various charities and agencies that provide healthcare services on behalf of the State. Áirítear i measc na n-oibrithe daoine i gcatharnais agus i ngníomhaireachtaí éagsúla a chuireann seirbhísí cúraim shláinte ar fáil thar ceann an Stáit. Last month, workers in those organizations voted in favor of going on strike if a resolution to the dispute was not reached. An mhí seo caite, vótáil oibrithe sna heagraíochtaí sin i bhfabhar dul ar stailc mura dtiocfaí ar réiteach ar an aighneas. They accused the Government of not yet implementing a pay agreement made in October 2023. Chuir siad i leith an Rialtais nár cuireadh i bhfeidhm fós comhaontú pá a rinneadh i nDeireadh Fómhair 2023. The Department of Children, Equality and Disability has stated that the community and voluntary sector is relied upon to provide a good number of essential services and that they should be fairly compensated for the invaluable work they do. Tá sé ráite ag an Roinn Leanaí, Comhionannais agus Míchumais go bhfuiltear ag brath ar lucht na hearnála pobail agus deonaí le riar maith seirbhísí riachtanacha a sholáthar agus gur cóir iad a chúiteamh mar is ceart as an obair iomardúil a dhéanann siad. RTÉ News and Current Affairs Nuacht agus Cúrsaí Reatha RTÉ

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an t-ochtú lá de mhí an Mhárta. Is mise Niall Ó Siadhail.Tá sé ráite ag na húdaráis in Sante Fe, New Mexico, go bhfuair an t-aisteoir mór le rá Gene Hackman agus a bhean chéile Betsy Arakawa bás nádúrtha an mhí seo caite. Thángthas ar an bheirt agus iad marbh ina dteach ag deireadh mhí Feabhra, agus i ndiaidh fiosrúcháin is léir go bhfuair Arakawa bás mar gheall ar shiondróm scamhógach hantaivíris, galar neamhchoitianta a scaipeann creimirí, agus gur mhair Hackman beagnach seachtain eile ina diaidh. Bhí Hackman an-tinn le tamall, agus bhí galar croí, galar Alzheimer agus galar duáin air.  BhainHackman clú agus cáil amach sna 1970idí i scannáin ar nós The French Connection agus The Poseidon Adventure. Bhain sé gradam Oscar as a ról in The French Connection agus as ról tacaíochta in Unforgiven in 1992. Suaimhneas síoraí orthu beirt.Thug rí Nigéarach samplaí uisce leis chuig réamhthriail i Londain an tseachtain seo. Bhí an Rí Godwin Bebe Okpabi ag labhairt thar ceann a phobail i nDeilt Abhainn na Nígire maidir le truailliú a rinne an comhlacht ola Shell sa cheantar. Bhí an réamhthriail ar siúl chun scóip na gceisteanna dlíthiúla a shocrú roimh an phríomhthriail, a tharlóidh an bhliain seo chugainn. Dar le Okpabi, tá Shell i ndiaidh na milliúin dollar a chaitheamh ar na dlíodóirí is fearr, in áit an t-airgead sin a chaitheamh ar ghlanadh uiscí agus talamh a phobail. Tá an modh maireachtálatraidisiúnta sa cheantar scriosta, dar leis, agus ta2 leibhéal an-ard ailse sa réigiún, fiú i measc daoine óga. Fógraíodh Dé Céadaoin go gceapfar Coimisinéir Gaeilge agus Coimisinéir Ultaise i dTuaisceart Éireann i mí na Bealtaine. Gealladh na hoifigí nua seo cúig bliana ó shin sa mhargadh New Deal, New Approach, ach níor ceapadh coimisinéir ar bith nuair a tharraing an Páirtí Aontachtach Daonlathach, an DUP, amach as na hinstitiúidí ó thuaidh. Chuir an Chéad-Aire, MichelleO'Neill, agus an LeasChéad-Aire, Emma Little-Pengelly, fáilte roimh an fhógra, agus dúirt Uachtarán nua Chonradh na Gaeilge, Ciarán Mac Giolla Bhéin, gurb é ceapadh an Choimisinéara Gaeilge an “fhoráil is lárnaí san Acht Gaeilge nua”. Is é an ról an bheidh ag an Choimisinéir Teanga ná na caighdeáin teanga a leagan amach do chomhlachtaí poiblí agus iniúchadh a dhéanamh ar ghearáin sa chás go ndéanfadh na comhlachtaí poiblí faillí ina ndualgais teanga.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsiondróm scamhógach hantaivíris - hantavirus pulmonary syndromecreimirí - rodentsréamhthriail - preliminary trialtruailliú - pollutionforáil - clause (legal)faillí - neglect

jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/2dyaj3jr Contact: irishlingos@gmail.com Ukraine ready to make peace, says Trump. An Úcráin réidh chun síocháin a bhaint amach, a deir Trump. US President Donald Trump says the Ukrainian government is ready to achieve peace in Ukraine and is ready to sign an agreement on Ukraine's rare minerals. Deir Uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump go bhfuil Rialtas na hÚcráine réidh chun síocháin a bhaint amach san Úcráin agus ullamh chun comhaontú maidir le mianraí neamhchoitianta na hÚcráine a shíniú. President Trump made the announcement in a speech he gave overnight, one day after the President announced that the United States was halting the military assistance it currently provides to Ukraine. D'fhógair an tUachtarán Trump an méid sin in óráid a thug sé thar oíche, lá amháin i ndiaidh don Uachtarán a thabhairt le fios go raibh na Stáit Aontaithe ag cur stop leis an gcúnamh míleata a chuireann siad ar fáil don Úcráin faoi láthair. Trump said that Ukraine is willing to start peace talks as soon as possible and there are strong signs that Russia is ready to reach a peace agreement as well. Dúirt Trump go bhfuil an Úcráin faoi réir le tús a chur le cainteanna síochána chomh luath agus is féidir agus comharthaí láidre ann go bhfuil an Rúis réidh chun comhaontú síochána a bhaint amach chomh maith. While President Trump was giving a speech to the United States Congress, the President read aloud a letter he had received from Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy. Le linn don Uachtarán Trump a bheith ag tabhairt óráide do Chomhdháil na Stát Aontaithe, léigh an tUachtarán litir a fuair sé ó Uachtarán na hÚcráine,Volodymyr Zelenskyy, amach os ard. Trump said he appreciated the letter sent by the Ukrainian President. Dúirt Trump gur mór aige an litir a sheol Uachtarán na hÚcráine. The Kremlin welcomed Trump's positive speech. Chuir an Chreimil fáilte roimh óráid dhearfach Trump. Some of the opposition booed President Trump during the speech and Democratic Party member Al Green was thrown out of the room. Bhí cuid den bhfreasúra ag béiceadh ar an Uachtarán Trump le linn na horáide agus caitheadh an feisire Al Green ón bPáirtí Daonlathach amach as an seomra. Ukraine ready to achieve peace, says Trump An Úcráin réidh chun síocháin a bhaint amach, a deir Trump

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 17ú lá de mí Feabhra, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1988 bhuaigh George H.W.Bush I New Hampshire I rith an fheachtas uachtaránachta. Bhuaigh sé an vóta poblachtach agus bhí sé mar uachtarán an bhliain sin. I 1998 bhris daoine isteach chuig eaglais I mBaile Átha Cliath. Chuir siad rudaí trí thine cosúil le cuirtín, cairpéad agus leabhair. Bhí damáiste déanta de níos mó ná 5 míle punt. I 1998 bhí an phictiúrlann I gCaiseal ag taispeáint scannán cosúil le Titanic agus The Boxer. Bhí siad ag taispeáint scannán cosúil leo siúd de bharr go raibh nach mór gach ionad eile sa chontae ag cur cóisir vailintín ar siúil. I 2009 bhí timpeall 18 duine gach lá ag clárú don dól I dTuaisceart an chontae. Mhéidigh an ráta dífhostaíochta I nDurlas, Ros Cré agus An tAonach Urmhumhan I gcomparáid leis an bhliain roimhe. Sin Celine Dion le My Heart Will Go On – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1998. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2000 chuaigh pianó John Lennon ar taispeáint sa Mhúsaem Beatles Story I Learpholl. Chum John Lennon an t-amhrán Imagine ar an phianó sin. I 2005 dhíol giotár a bhí ag Jimi Hendrix, Fender a bhí ó 1965, do 100 míle punt ag ceant I Londain. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh Paris Hilton I Nua Eabhrac ar an lá seo I 1981 agus rugadh amhránaí Ed Sheeran sa Bhreatain ar an lá seo I 1991 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 11ú lá de mí Feabhra, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 2014 cheannaigh Donald Trump an cúrsa gailf Doonbeg I gcontae an Chláir do nach mór 15 milliún euro ach bhí nach mór 1 milliún euro de dheisiúchán le déanamh. Chuir sé ainm eile ar an áit – Trump International Golf Links agus bhí sé seo a chéad réadmhaoin in Éirinn. I 2016 bhí Sinn Féin sa spotsolas nuair a tháinig siad amach go raibh siad chun an chúirt choiriúil speisialta a scrios dá bheidís sa rialtas tar éis an olltoghchán. I 2005 chuaigh costas an tí suas sa chontae le 12% leis an meán nach mór 200 míle euro. Sin mhéadú de thimpeall 21 míle euro I gcomparáid le 2003. I 2011 chaill an tAonach Urmhumhan siopa sa chathair. Tháinig an nuacht amach go raibh Ryan & Harty Menswear ag dúnadh tar éis 116 bhliain sa chathair. Sin Zayn le Pillowtalk – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 2016. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2008 bhí Heather Mills agus Sir Paul McCartney san Ard Chúirt I Londain chun a chúrsaí airgid a shocrú agus iad ag dul tríd colscaradh. I 2012 tháinig an nuacht amach go bhfuair Whitney Houston bás in óstán Beverly Hilton. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh aisteoir Jennifer Anniston I gCalifornia I 1969 agus rugadh amhránaí Sheryl Crow I Meiriceá ar an lá seo I 1962 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 17ú lá de mí Feabhra, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1988 bhuaigh George H.W.Bush I New Hampshire I rith an fheachtas uachtaránachta. Bhuaigh sé an vóta poblachtach agus bhí sé mar uachtarán an bhliain sin. I 1998 bhris daoine isteach chuig eaglais I mBaile Átha Cliath. Chuir siad rudaí trí thine cosúil le cuirtín, cairpéad agus leabhair. Bhí damáiste déanta de níos mó ná 5 míle punt. I 1988 bhí Patrick agus Mary Gallagher ag ceiliúradh a seasca bliain pósta I Cuar an Chláir. Bhí siad ag ceiliúradh lena clann agus a cairde. Phós siad I 1928. I 1998 thacaigh Dr Patrick Hillery don Shoot The Scattering. Bhí sé seo tionscnamh ag ceiliúradh daoine ón chontae a bhí timpeall an domhain. Bhí daoine ag iarradh leabhar a táirge chun onóir a thabhairt chuig na daoine ón chontae. Sin Celine Dion le My Heart Will Go On – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1998. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2000 chuaigh pianó John Lennon ar taispeáint sa Mhúsaem Beatles Story I Learpholl. Chum John Lennon an t-amhrán Imagine ar an phianó sin. I 2005 dhíol giotár a bhí ag Jimi Hendrix, Fender a bhí ó 1965, do 100 míle punt ag ceant I Londain. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh Paris Hilton I Nua Eabhrac ar an lá seo I 1981 agus rugadh amhránaí Ed Sheeran sa Bhreatain ar an lá seo I 1991 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 11ú lá de mí Feabhra, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 2014 cheannaigh Donald Trump an cúrsa gailf Doonbeg I gcontae an Chláir do nach mór 15 milliún euro ach bhí nach mór 1 milliún euro de dheisiúchán le déanamh. Chuir sé ainm eile ar an áit – Trump International Golf Links agus bhí sé seo a chéad réadmhaoin in Éirinn. I 2016 bhí Sinn Féin sa spotsolas nuair a tháinig siad amach go raibh siad chun an chúirt choiriúil speisialta a scrios dá bheidís sa rialtas tar éis an olltoghchán. I 1986 tháinig Assmann Electronics in Inis amach go mbeidís ag forbairt an áit leis an chostas timpeall 1.5 milliún punt. Dúradh go mbeadh 36 post nua ann chomh maith. I 2014 bhí gaoth fhórsa hairicín sa chontae leis an tSionainn an séideán is láidir le 159 km an uair. Chaill níos mó ná 20 míle tí a leictreachas, dhún Aerfort na Sionainne agus ní raibh daoine ábalta taisteal ar an bhóthar de bharr gur thit a lán crainn. Sin Zayn le Pillowtalk – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 2016. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2008 bhí Heather Mills agus Sir Paul McCartney san Ard Chúirt I Londain chun a chúrsaí airgid a shocrú agus iad ag dul tríd colscaradh. I 2012 tháinig an nuacht amach go bhfuair Whitney Houston bás in óstán Beverly Hilton. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh aisteoir Jennifer Anniston I gCalifornia I 1969 agus rugadh amhránaí Sheryl Crow I Meiriceá ar an lá seo I 1962 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 21ú lá de mí Eanair, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1982 bhuaigh seacht múinteoir ó Mhaigh Eo urghaire san Ard Chúirt. Bhuaigh siad é ionas nach bheidís curtha as a bpost ón ASTI nuair a dhiúltaigh siad chun stailc a dhéanamh. I 2016 tharla cibirionsaí ar an National Lottery nuair a bhí 12.5 milliún euro le bhuachaint. Ní raibh na meaisín ag obair agus ní raibh an suíomh gréasáin ag obair ach dúradh go raibh gach rud socraithe roimh an dtarraing. I 2002 chuir John Hanafin cheist ar na comhairle chun tacaíocht a thabhairt chuig an 25th Amendment do chosaint do na neamhbheirthe. I 2014 bhí meánscoil I Durlas ag iarradh curiarracht a bhriseadh leis an méid is mó tástáil cíoch ag dul ar aghaidh. Sin A-Ha le The Sun Always Shines On TV an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1986. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2018 bhí níos mó ná trí lá de caoin do Dolores O Riordan. Tháinig na mílte chuig an eaglais chun ómós a thabhairt chuici agus a chlann. Bhí a chónra ar oscailt do cheithre uair a chloig. I 2022 chuir Adele a gig rialta in LA ar ceal nach mór 24 uair roimh a bhí sé chun tosú. Chuir sí an cheolchoirm ar ceal mar go raibh Covid ag nach mór leath de a fhoireann. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh imreoir rugbaí Éireannach Brian O'Driscoll I mBaile Átha Cliath I 1979 agus rugagh amhránaí Emma Bunton I Londain ar an lá seo I 1976 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 20ú lá de mí Eanair, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1978 chuaigh an praghas suas de phrátaí de bharr smuglaeireacht. Dúirt ceannaí I mBaile Átha Cliath nach raibh aon phrátaí ann mar go raibh costas an tonna 140 punt do mhórdhíola agus ceithre phunt do mhála ceithre chloch. I 1986 tuairisc cheithre cás AIDS eile I bpríosún Mountjoy. Bhí 47 gcás ann ag an am. Fuair stáisiúin na nGardaí trealamh cosanta, agus fuair siad vacsaín Hepatitis B. Chabhraigh An Roinn Dlí agus Cirt le cainteanna oideachasúil. I 1986 fuair Mick Hennessy bás in Ospidéal Inis nuair a bhí sé tinn. Bhí ina hochtóidí agus bhí sé imreoir iománaíocht den scoth. Chomh maith bhí sé mar rúnaí den chlub ó 1934 go dtí 1950. I 1992 bhí easpa uisce I gCora Chaitlín, chomh maith leis sin bhí caighdeán an uisce uafásach. Chuir na daoine a raibh ina chónaí sa bhaile cheist ar Chomhairle Chontae an Chláir chun cabhrú leo mar go raibh an t-uisce dainséarach. Sin Queen le Bohemian Rhapsody an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1976. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2001 bhí seirbhís chuimhneacháin do Kirsty MacColl a fuair bás nuair a bhí sí I Meicsiceo an bhliain roimhe. Bhí Bono ó U2 ann agus Billy Bragg. I 2022 fuair Meat Loaf bás ag aois 74. An t-ainm a bhí air ná Marvin Lee Aday agus bhí clú agus cáil air dá guth a bhí aige. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh Buzz Aldrin I Meiriceá I 1930 agus rugagh aisteoir Evan Peters ar an lá seo I Meiriceá I 1987 agus seo chuid de na rudaí a rinne sé. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 21ú lá de mí Eanair, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1982 bhuaigh seacht múinteoir ó Mhaigh Eo urghaire san Ard Chúirt. Bhuaigh siad é ionas nach bheidís curtha as a bpost ón ASTI nuair a dhiúltaigh siad chun stailc a dhéanamh. I 2016 tharla cibirionsaí ar an National Lottery nuair a bhí 12.5 milliún euro le bhuachaint. Ní raibh na meaisín ag obair agus ní raibh an suíomh gréasáin ag obair ach dúradh go raibh gach rud socraithe roimh an dtarraing. I 1982 bhí tuairisc sa Clare Champion ag rá go raibh turasóireacht I gCill Chaoi ag titim. Laghdaigh an lóistín sa bhaile, na n-óstán ar leith agus ní fuair an bhaile tarraingt a thuilleadh. I 1986 tháinig sé amach go raibh Eileen Casey an duine den bhliain ón chontae. Bhí sí ag Muintir an Chláir dinnéar I mBaile Átha Cliath. Thosaigh sí gnó taistil cosúil le seirbhís bhus idir Inis agus Baile Átha Cliath. Sin A-Ha le The Sun Always Shines On TV an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1986. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 2018 bhí níos mó ná trí lá de caoin do Dolores O Riordan. Tháinig na mílte chuig an eaglais chun ómós a thabhairt chuici agus a chlann. Bhí a chónra ar oscailt do cheithre uair a chloig. I 2022 chuir Adele a gig rialta in LA ar ceal nach mór 24 uair roimh a bhí sé chun tosú. Chuir sí an cheolchoirm ar ceal mar go raibh Covid ag nach mór leath de a fhoireann. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh imreoir rugbaí Éireannach Brian O'Driscoll I mBaile Átha Cliath I 1979 agus rugagh amhránaí Emma Bunton I Londain ar an lá seo I 1976 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 12ú lá de mí na Nollaig, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1976 áitigh ar triúr ghrúpa gnó i mBaile Átha Cliath chun an stailc bhus a stopadh. Chaill siad a mílte gach lá ag an am sin. Chuir an stailc isteach ar bus timpeall Baile Átha Cliath, Port Láirge agus Luimneach. I 1985 Bhí timpiste eitleán a bhí 250 saighdiúirMeiriceánach air. Bhí siad ag dul abhaile ar feadh an Nollaig. Pléasc an t-eitleán díreach tar éis a d'éirigh sé in airde. Maraíodh gach duine a bhí ar an t-eitleán. I 1998 fuair cumann gailf Aonach Urmhumhan 700,000 punt d' athfhorbairt agus leathnú. Dúradh go mbeidh sé go hiontach don turasóireacht agus feabhsú don bhaile agus na háiseanna spóirt. I 2016 ghoideadh cú is fiú níos mó ná milliún euro. Clares Rock darbh ainm den mhadra agus bhí sé traenáilte ó Graham Holland. Sin Feargal Sharkey le A Good Heart – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1985. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 1970 sheinm an bhanna cheoil The Doors a cheolchoirm deireanach le Jim Morrison nuair a sheinm siad ag The Warehouse i New Orleans. I 2007 fuair Ike Turner bás ag aois 76 ag a dteach i gCalifornia. Bhí sé an fear chéile de Tina Turner. Bhí sé giotáraí agus pianódóir den scoth. Rinne sé an chéad amhrán rac is roll i 1951. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh amhránaí Daniel O'Donnell i nDún na Gall i 1961 agus rugadh amhránaí Dionne Warwick i Meiriceá i 1940 agus seo chuid de a amrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 2ú lá de mí na Nollaig, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1969 bhí agóid ar siúil taobh amuigh de theach Hillery. Bhí timpeall 100 duine á agóid de bharr an chaoi de na tí áitiúla. Thug siad litir chuig Comhairle Contae Baile Átha Cliath go mbeidís ag déanamh níos mó mura mbeadh na fadhbanna socraithe. I 1981 chuir The White House ráiteas amach go raibh Ronald Regan ar barr a shláinte tar éis a tháinig ráflaí amach go raibh taom croí aige. Tháinig Ronald Regan amach ag labhairt leis na tuairisceoirí tar éis a tháinig na ráflaí amach. I 2011 bhí Alan Kelly an chéad duine eile chun suíochán a fháil ag tábla den chomh-aireacht tar éis a d'éirigh Willie Penrose as. Bheadh Alan Kelly mar Aire Super Junior má roghnaíodh é. I 2014 chaill 32 duine a bpost nuair a dhún The Cashel Palace. Ní raibh na daoine áitiúla sásta agus ní raibh siad ábalta aon úinéirí nua a fháil chun an t-óstán a ceannach. Sin Sugar Sugar ó The Archies – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1969. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 1983 – chuir MTV suas an fhís ar fad de Thriller ó Michael Jackson don chéad uair. Tá a lán tionchar ar an fhís seo anois. I 2000 bhris ghadaí isteach sa teach a raibh ag Madonna agus Guy Ritchie I Londain. Chuaigh siad isteach tríd an íoslach agus thóg siad eochracha den charr a raibh ag Guy Ritchie. Chuir siad cúpla rud sa charr agus thiomáin siad. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh amhránaí Charlie Puth I Meiriceá I 1991 agus rugadh amhránaí Britney Spears I Mississippi I 1981 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Chuir leabhar na míosa seo olc ar léirmheastóir leabhar Rónán Mistéil... cén fáth?

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 12ú lá de mí na Nollaig, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1976 áitigh ar triúr ghrúpa gnó i mBaile Átha Cliath chun an stailc bhus a stopadh. Chaill siad a mílte gach lá ag an am sin. Chuir an stailc isteach ar bus timpeall Baile Átha Cliath, Port Láirge agus Luimneach. I 1985 Bhí timpiste eitleán a bhí 250 saighdiúirMeiriceánach air. Bhí siad ag dul abhaile ar feadh an Nollaig. Pléasc an t-eitleán díreach tar éis a d'éirigh sé in airde. Maraíodh gach duine a bhí ar an t-eitleán. I 1976 Roghnaigh Comhairle Turasóir an Chláir a chéad bain Chris O'Neill ó Lios Dúin Bhearna. Tháinig sí isteach in ionad Tom Mannion. I 1995 bhí dumpáil mhídhleathach dramhaíola ag tarlú sa chontae. Mhaígh na daoine a raibh ina chónaí i Clonoughter go raibh dramhaíl tí i bpáirc ó leoraí ó Flannery Contract Waste. Dhiúltaigh Paul Flannery na líomhaintí. Sin Feargal Sharkey le A Good Heart – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1985. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 1970 sheinm an bhanna cheoil The Doors a cheolchoirm deireanach le Jim Morrison nuair a sheinm siad ag The Warehouse i New Orleans. I 2007 fuair Ike Turner bás ag aois 76 ag a dteach i gCalifornia. Bhí sé an fear chéile de Tina Turner. Bhí sé giotáraí agus pianódóir den scoth. Rinne sé an chéad amhrán rac is roll i 1951. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh amhránaí Daniel O'Donnell i nDún na Gall i 1961 agus rugadh amhránaí Dionne Warwick i Meiriceá i 1940 agus seo chuid de a amrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 2ú lá de mí na Nollaig, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1969 bhí agóid ar siúil taobh amuigh de theach Hillery. Bhí timpeall 100 duine á agóid de bharr an chaoi de na tí áitiúla. Thug siad litir chuig Comhairle Contae Baile Átha Cliath go mbeidís ag déanamh níos mó mura mbeadh na fadhbanna socraithe. I 1981 chuir The White House ráiteas amach go raibh Ronald Regan ar barr a shláinte tar éis a tháinig ráflaí amach go raibh taom croí aige. Tháinig Ronald Regan amach ag labhairt leis na tuairisceoirí tar éis a tháinig na ráflaí amach. I 1974 dhearbhaigh go raibh Cerbhall O'Dalaigh Uachtarán na hÉireann nuair a bhí sé an t-aon duine a chuir isteach ainmniúchán. I 1981 bhí grúpa drámaíochta ag ceiliúradh tar éis a tháinig siad abhaile le bua. Bhuaigh siad leis an léiriúchán den Midnight Court san Uaimh. Sin Sugar Sugar ó The Archies – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 1969. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 1983 – chuir MTV suas an fhís ar fad de Thriller ó Michael Jackson don chéad uair. Tá a lán tionchar ar an fhís seo anois. I 2000 bhris ghadaí isteach sa teach a raibh ag Madonna agus Guy Ritchie I Londain. Chuaigh siad isteach tríd an íoslach agus thóg siad eochracha den charr a raibh ag Guy Ritchie. Chuir siad cúpla rud sa charr agus thiomáin siad. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh amhránaí Charlie Puth I Meiriceá I 1991 agus rugadh amhránaí Britney Spears I Mississippi I 1981 agus seo chuid de a amhrán. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 25ú lá de mí na Samhna, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 2011 bhí Rihanna mar óstach do dhinnéar Lá an Altaithe do timpeall 100 duine ag teach tábhairne O'Donoghue's I mBaile Átha Cliath roimh a cheolchoirm. Bhí sé seo rud maith a rinne sí I gcomparáid leis an eachtra a tharla I gContae an Dúin nuair a chuir feirmeoir cheist uirthi éadaí a chuir uirthi nuair a bhí sí á dtaifead fís dá amhrán nua. I 2013 dúirt Mary Lou McDonald bhí sí ag iarradh a bheith mar cheannaire do Shinn Féin. Bhí sí ag iarradh é sin de bharr an chorraíl poiblí leis an nasc idir an IRA agus Gerry Adams. I 2011 rinne iarscoláire Coláiste Scairbh rud mór. Thaifead zó-eolaí Laila an chéad fhís de African Gold Cat mar chuid de a obair chun cosain an speiceas neamhchoitianta. Thaifead sí an fhís I gcoill sa Ghabúin. I 2013 thaisteal seisear den fhoireann iománaíocht an Chláir chuig Shanghai. Chuir an chlub peil Ghaelach I Shanghai fáilte rompu nuair a leaindeáil siad. D'imir siad cluiche iománaíochta don chéad uair sa tSín. Sin Lily Allen le Somewhere Only We Know – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 2013. Ag lean ar aghaidh le nuacht cheoil ar an lá seo I 1992 tháinig an scannán The Bodyguard amach le Whitney Houston agus Kevin Costner. Ag an am bhí sé an dara scannán is mó a thug airgead isteach an bhliain sin. Ag an am chomh maith bhí an fuaimrian an ceann is mó ar an domhain nuair a dhíol sé níos mó ná 42 milliúin cóip. I 2003 fuair amhránaí Meat Loaf obráid chroí I Londain. Thit sé ar an stáitse nuair a bhí sé ag canadh ar an 17ú de mhí na Samhna sa Wembley Arena I Londain. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla ar an lá seo rugadh aisteoir Christina Applegate I gCalifornia I 1971 agus rugadh láithreoir teilifís Maura Higgins in Éirinn I 1990 agus seo chuid de a rudaí a rinne sí. Beidh mé ar ais libh amárach le heagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 11ú lá de mí na Samhna, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1987 bhí Éire ag ceiliúradh a bhua I gcoinne Albain an lá roimh ar cháiligh siad don Chraobhchomórtas Sacair na hEorpa don chéad uair de bharr gur scóráil Gary Mackay cúl. I 2015 shínigh reachtaíocht a thug cead do lánúin chomhghnéis pósadh tar éis reifreann comhionannas pósta a tharla I mí na Bealtaine an bhliain sin. I 1998 chuaigh an plean níos faide don Choláiste Phobail i Ros Cré nuair a tháinig sé amach cé a bhí mar chonraitheoirí agus fochonrairtheoirí don tionscadal a chosain 2.2 milliúin punt. I 2018 chuaigh Simon Harris chuigh an tAonach Urmhumhan don seoladh don ionad cararacht san ospidéal. Chabhraigh an t-ionad nua leis an ospidéal a coimeád oscailte. Sin Adele le Hello – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 2015. Ag lean ar aghaidh le nuacht ceoil ón lá seo – I 1999 bhuaigh Britney Spears ceithre ghradam MTV. An t-amhránaí baineann is fearr, an t-amhránaí popcheol is fearr, an t-amhrán is fearr le Baby One More Time agus an t-amhránaí fhionnachtain is fearr. I 2004 tharla an chéad ghradam Dámhachtain na Laochra sa Ríocht Aontaithe le Robbie Williams, The Rolling Stones, Queen, Michael Jackson agus Cliff Richard mar ionduchtaí insealbhú. Chuir siad cheist ar an lucht leanúna chun vóta a chaitheamh cé a bhí mar ionadaí maith ó chúig deicheanna roimhe. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla inniu ná Demi Moore – aisteoir a rugadh I Meiriceá I 1962 agus Leonardo DiCaprio – aisteoir a rugadh I Meiriceá I 1974 agus seo chuid de a rudaí a rinne sé. Beidh mé ar ais libh amárach le eagrán nua de Ar An Lá Seo.

Fáilte ar ais chuig eagrán nua de Ar An Lá Seo ar an 11ú lá de mí na Samhna, liomsa Lauren Ní Loingsigh. I 1987 bhí Éire ag ceiliúradh a bhua I gcoinne Albain an lá roimh ar cháiligh siad don Chraobhchomórtas Sacair na hEorpa don chéad uair de bharr gur scóráil Gary Mackay cúl. I 2015 shínigh reachtaíocht a thug cead do lánúin chomhghnéis pósadh tar éis reifreann comhionannas pósta a tharla I mí na Bealtaine an bhliain sin. I 1976 fógraíodh Joe Bolan go raibh trealamh próiseáil sonraí Comhairle Contae an Clár as dáta agus bhí sé ag iarradh ríomhaire a úsáid go práinneach. I 1987 léirigh Comhairle Contae an Clár a fuath leis an bhuamáil a tharla in Inis Ceithleann a tharla an deireadh seachtain roimhe. Maraíodh an IRA 11 duine. Sin Adele le Hello – an t-amhrán is mó ar an lá seo I 2015. Ag lean ar aghaidh le nuacht ceoil ón lá seo – I 1999 bhuaigh Britney Spears ceithre ghradam MTV. An t-amhránaí baineann is fearr, an t-amhránaí popcheol is fearr, an t-amhrán is fearr le Baby One More Time agus an t-amhránaí fhionnachtain is fearr. I 2004 tharla an chéad ghradam Dámhachtain na Laochra sa Ríocht Aontaithe le Robbie Williams, The Rolling Stones, Queen, Michael Jackson agus Cliff Richard mar ionduchtaí insealbhú. Chuir siad cheist ar an lucht leanúna chun vóta a chaitheamh cé a bhí mar ionadaí maith ó chúig deicheanna roimhe. Agus ar deireadh breithlá daoine cáiliúla inniu ná Demi Moore – aisteoir a rugadh I Meiriceá I 1962 agus Leonardo DiCaprio – aisteoir a rugadh I Meiriceá I 1974 agus seo chuid de a rudaí a rinne sé. Beidh mé ar ais libh amárach le eagrán nua de Ar An Lá Seo.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an cúigiú lá de mhí Dheireadh Fómhair. Is mise Oisín Mac Conamhna. Tháinig forleathnú ar an gcogadh sa Mheánoirthear an tseachtain seo. D'ionsaigh arm Iosrael deisceart na Liobáine Dé Máirt, agus Dé Céadaoin, theilg an Iaráin thart ar dhá chéad diúracán balaistíoch ar Iosrael. D'éirigh leis an gCruinneachán Iarainn, an córas cosanta in aghaidh diúracán atá ag Iosrael, an chuid is mó díobh a scriosadh, agus níor maraíodh éinne ar an talamh in Iosrael faoi ionsaí an Iaráin. Maraíodh níos mó ná dhá mhíle daoine sa Liobáin, áfach, dar leis an rialtas; ina measc fiche a hocht oibrí leighis i lá amháin, dar leis an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte. Aistríodh fiche a ceathair Éireannach agus a gcleithiúnaithe amach as an Liobáin Dé hAoine. Tá comhaontú déanta ag an Ríocht Aontaithe le Poblacht Oileán Mhuirís an tseachtain seo, chun seilbh agus ceannas Oileánra Chagos a thabhairt dóibh. Chuir an Ríocht Aontaithe ruaig ar mhuintir na n-oileán sna seascaidí agus seachtóidí, thart ar dhá mhíle duine, agus beidh ceart filleadh acusan, agus a gcuid sliochtach, faoin gcomhaontú. Beidh an Ríocht Aontaithe, agus na Stát Aontaithe, fós i gceannas ar an mbunáit mhíleata straitéiseach ar Diego Garcia, an t-oileán is mó san oileánra, go ceann nócha naoi bliain eile. Dúirt urlabhraí de chuid Chagossian Voices, eagraíocht phobail na n- oileánach, nach raibh seans acu bheith páirteach san idirbheartaíocht, agus d'éiligh said ról sa phróiseas i ndréachtú an chonartha fhoirmiúil. Tá an réalta eireabaill, nó cóiméad, Tsuchinshan-ATLAS ag teacht, den chéad uair ó ré na Sean-Chlochaoise ar domhan, agus tá réalteolaithe ag súil le ceann de na réaltaí eireabaill is gile le blianta anuas. Tá sé le feiceáil go híseal sa spéir roimh bhreacadh an lae agus é seo á scríobh; acht rachaidh sé trí pheirihéalean – an pointe is cóngaraí don ghrian ina fhithis – ar an dara lá déag den mhí seo. Ina dhiaidh sin bogfaidh sé go dtí an spéir tráthnóna, agus tá na saineolaithe ag tuar go mbeidh sé le feiceáil go breá geal sa spéir, le heireaball fada, tar éis luí na gréine an tseachtain i ndiaidh an dara lá déag. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS diúracán balaistíoch - ballistic missile cleithiúnaithe - dependents oileánra - archipelago sliochtach - descendent réalta eireabaill - comet fithis - orbit

jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/2ampglsq Contact: irishlingos@gmail.com Scores of diplomats walked out as Netanyahu spoke. Na scórtha taidhleoir siúlta amach agus Netanyahu ag labhairt. The Prime Minister of Israel, Benjamin Netanyahu, was speaking before the General Assembly of the United Nations later. Bhí Príomhaire Iosrael, Benjamin Netanyahu, ag labhairt os comhair Chomhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe ar ball. During his speech, he accused the United Nations of being an "anti-Jewish scum". Le linn a oráide, chuir sé i leith na Náisiún Aontaithe gur "eanach frith-Ghiúdach" atá ann. He warned Iran not to attack his country and was vague in his comments on Israel's willingness to continue talks on implementing a ceasefire in Gaza and Lebanon. Chuir sé fainic ar an Iaráin gan ionsaí a dhéanamh ar a thír agus bhí sé doiléir ina chuid cainte maidir le toilteanas Iosrael leanúint le cainteanna maidir le sos cogaidh a thabhairt i bhfeidhm in Gaza ná sa Liobáin. Half of the diplomats present left the room when Netanyahu began to speak, scores of them. D'fhág leath de na taidhleoirí a bhí i láthair an seomra nuair a thosaigh Netanyahu ag labhairt, na scórtha acu. Meanwhile, many explosions were heard throughout Beirut today and Israel says it has attacked a "Hezbollah center" in a village in the south of the city. Idir an dá linn, bhí go leor pléascanna le cloisteáil ar fud Beiriút inniu agus deir Iosrael go bhfuil siad i ndiaidh ionsaí a dhéanamh ar "lárionad Hezbollah" i sráidbhaile i ndeisceart na cathrach. At least one person was killed and 50 injured in that attack, according to Hezbollah's television service, al-Manar. Maraíodh duine amháin ar a laghad agus gortaíodh 50 duine san ionsaí sin, de réir sheirbhís teilifíse Hezbollah, al- Manar. The leader of Hezbollah, Hassan Nasrallah, was not injured in the explosion, according to sources in the region. Níor gortaíodh ceannaire Hezbollah, Hassan Nasrallah, sa phléasc, dar le foinsí sa réigiún. It is reported that there was a clampar in the city. Tuairiscítear go raibh clampar sa chathair. Ambulances were trying to come to the aid of people injured in the explosions and the roads were crowded with people fleeing the city. Bhí lucht na n- otharcharr ag iarraidh teacht i gcabhair ar dhaoine a gortaíodh sna pléascanna agus bhí na bóithre plódaithe agus daoine ag teitheadh ón gcathair. Authorities in Lebanon say 800 people have been killed in Israeli attacks since Monday. Deir na húdaráis sa Liobáin go bhfuil 800 duine maraithe in ionsaithe de chuid Iosrael ón Luan. And Israel has killed 42,000 people in Gaza since October 7. Agus tá 42,000 duine maraithe in Gaza ag Iosrael ón 7 Deireadh Fómhair. Speaking in New York before the United Nations, Lebanese Prime Minister Najib Mikati today accused Israel of waging a "genocidal war" and urged the international community to stop them. Agus é ag caint i Nua-Eabhrac os comhair na Náisiún Aontaithe, chuir Príomhaire na Liobáine, Najib Mikati, i leith Iosrael inniu go bhfuil "cogadh cinedhíothach" ar bun acu agus ghríosaigh sé an pobal idirnáisiúnta chun stop a chur leo.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an ceathrú lá déag de mhí Mheán Fómhair. Is mise Barra Mac Giolla Aoláin. Bhí an chéad díospóireacht uachtaránachta agus b'fhéidir an t-aon díospóireacht amháin idir an Leas-Uachtarán Daonlathach Kamala Harris agus an t-iarrthóir Poblachtánach Donald Trump ar siúl tráthnóna Dé Máirt. Bhí Trump faoi bhrú le hionsaithe géara ar ghinmhilleadh, a oiriúnacht don oifig, agus a thrioblóidí dlíthiúla. Chuir Harris i leith Trump nach raibh sé ionraic agus ag pointe amháin, d'éiligh sí go bhfágann daoine cruinnithe feachtais Trump go luath "mar gheall ar thuirse agus leadrán". D'fhreagair Trump le "Tá na sluaite is mó agus is iontaí sa stair againn." Ba léir go raibh Kamala Harris ag iarraidh cur as do Trump agus d'éirigh léi agus bhí an chuma air go raibh frustrachas agus fearg air. Oíche mhaith a bhí ann do Kamala Harris agus tá díospóireacht eile iarrtha aici roimh an toghchán. Chuir Apple deireadh lena chath dlíthiúil i gcoinne rialú an Choimisiúin Eorpaigh, a shainigh gur íoc an comhlacht €13 billiún níos lú i gcáin ná mar ba cheart in Éirinn. Rialaigh Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh i bhfabhar an Choimisiúin, ag athrú an bhreithiúnais roimhe sin ón Chúirt Íochtair. Tar éis rialú bunaidh an Choimisiúin, bhí ar Apple €13.1bn i gcánacha neamhíoctha móide €1.2bn in ús a íoc isteach i gcuntas neamhspleách tríú páirtí. Dhiúltaigh Apple agus Éire do thorthaí an choimisiúin agus dúirt siad nach bhfuair an comhlacht cóir speisialta ó Stát na hÉireann. Caithfidh an rialtas cinneadh a dhéanamh anois ar an bhealach is fearr leis an airgead seo a úsáid.  Tá lúthchleasaithe Fhoireann na hÉireann a ghlac páirt i gCluichí Parailimpeacha Pháras 2024 tagtha ar ais go hAerfort Bhaile Átha Cliath. Ghlac 35 lúthchleasaí páirt i naoi spórt agus bhuaigh siad sé bhonn: bonn óir amháin, trí bhonn airgid, agus dhá bhonn cré-umha. Chuir baill den lucht leanúna fáilte mhór abhaile roimh fhoireann na lúthchleasaithe. Bhí gliondar agus barróg ar na hiomaitheoirí agus iad ag teacht go hAerfort Bhaile Átha Cliath tráthnóna Dé Luain. Dúirt an rothaí Katie George Dunlevy, a bhí ag caitheamh trí bhonn, go raibh sí “tuirseach ach ar bís” faoina héachtaí. Bhí Róisín Ní Riain, snámhaí, “an-sásta lena feidhmíocht” fosta. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS díospóireacht uachtaránachta - presidential debate ginmhilleadh - abortion cath dlíthiúil - legal battle cánacha neamhíoctha - unpaid taxes ús - interest (financial) feidhmíocht - performance

Chuir an Phríomh-Oifig Staidrimh, an CSO, tús le Suirbhé Píolótach Daonáirimh ag tús na míosa seo i gceantair faoi leith ar fud na tíre.

jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/28gd8gof Contact: irishlingos@gmail.com The attack on a chaplain: investigating a terrorist link. An t-ionsaí ar shéiplíneach: nasc sceimhlitheoireachta á fhiosrú. Gardai are investigating whether the attack on an army chaplain at Dún O'Mailiosa last night was linked to terrorism. Tá na Gardaí ag fiosrú an raibh aon bhaint ag an ionsaí a rinneadh ar shéiplíneach airm ag Dún Uí Mhaoilíosa aréir le sceimhlitheoireacht. A teenager has been arrested in connection with the incident in east Galway, in which an army chaplain was injured on his way into Dún O'Maoliosa. Tá déagóir gafa maidir leis an eachtra in oirthear na Gaillimhe, inar gortaíodh séiplíneach airm ar a bhealach isteach go dtí Dún Uí Mhaoilíosa. The chaplain, who is in his fifties, was stabbed during the attack, which happened at 10:45pm. Sádh an séiplíneach, atá sna caogaidí, le linn an ionsaithe, a tharla ag 10:45pm. He was taken to University Hospital, Galway. Tugadh é go dtí Ospidéal na hOllscoile, Gaillimh. He suffered serious, but non-life-threatening injuries. Baineadh gortuithe tromchúiseacha dó, ach tuigtear nach bhfuil sé i mbaol báis. In a statement on Facebook today, the chaplain thanked the community for all their prayers and indicated that he was to undergo surgery. I ráiteas ar Facebook inniu, ghabh an séiplíneach buíochas leis an bpobal as a bpaidreacha ar fad agus thug sé le fios go raibh obráid le déanamh air. The defense forces stopped the attack and managed to keep the teenager under control until the Gardaí arrived. Chuir na fórsaí cosanta stop leis an ionsaí réir agus d'éirigh leo an déagóir a choimeád faoi smacht go dtí gur tháinig na Gardaí. The chaplain was taken to University Hospital, Galway. He is being held at a Garda station in the north-west of the country. Tugadh an séiplíneach go dtí Ospidéal na hOllscoile, Gaillimh Tá sé á choimeád ag stáisiún de chuid na nGardaí in iarthuaisceart na tíre. In a statement, the Defense Forces indicated that shots were fired during the incident. I ráiteas, thug na Fórsaí Cosanta le fios gur scaoileadh urchair le linn na heachtra. But that the officers on duty always followed the protocols of the Defense Forces in the event of an attack by a civilian on a member of the Defense Forces. Ach gur chloígh na hoifigigh a bhí ar dualgas i gcónaí leis na prótacail atá ag Óglaigh na hÉireann i gcás ionsaí a bheith á dhéanamh ag sibhialtach ar bhall de na Fórsaí Cosanta. The scene at Dún O'Mailiosa is guarded by the Gardaí and technical examinations are to be carried out. Tá an láthair ag Dún Uí Mhaoilíosa cosanta ag na Gardaí agus tá scrúdaithe teicniúla le déanamh uirthi. The incident took place at Dún O'Mailiosa in the east of Galway City last night. Tharla an eachtra ag ag Dún Uí Mhaoilíosa in oirthear Chathair na Gaillimhe aréir.

Bádh fear ins na Déise tráthnóna inné. Chuir sé chun farraige ina chadhc, ach ní tháinig sé slán mo léan. Fuarthas a chorp sa bhfarraige amach ó Bhaile Uí Bhaoil ar maidin inniu.

Chuir muintir Mhichíl Uí Chiarmhaic le Cartlann Mhichil in Ollsocil Chorcaí inniu nuair a bhronnadar litreacha agus cáipéisí dá chuid ar an Ollsocil.

jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/29yegqnv Contact: irishlingos@gmail.com Another 80 flights canceled by Aer Lingus. 80 eitilt eile curtha ar ceal ag Aer Lingus. A further 80 flights have been canceled by Aer Lingus between Thursday 11 July and Sunday 14 July due to industrial action by the airline's pilots. Tá 80 eitilt eile curtha ar ceal ag Aer Lingus idir Déardaoin an 11 Iúil agus Dé Domhnaigh an 14 Iúil mar gheall ar an ngníomhaíocht thionsclaíoch atá ar bun ag píolótaí na haerlíne. Aer Lingus says the latest flights have been canceled in order to keep as many services running as possible. Deir Aer Lingus gur de ghrá an oiread seirbhísí agus is féidir a choinneáil ag imeacht a cuireadh na heitiltí is deireanaí ar ceal. Passengers are advised to check the company's website to find out which flights are involved. Moltar do phaisinéirí suíomh gréasáin an chomhlachta a cheadú lena fháil amach cé na heitiltí atá i gceist. The affected passengers can get their money back or book another flight. Is féidir leis na paisinéirí atá thíos leis a gcuid airgid a fháil ar ais nó eitilt eile a chur in áirithe. Yesterday, Aer Lingus announced that they had canceled 76 flights between Monday and next Wednesday, which is one of the 392 flights that had been canceled before. Arú inné, d'fhógair Aer Lingus go raibh 76 eitilt curtha ar ceal acu idir an Luan agus an Chéadaoin seo chugainn, sin i gceann na 392 eitilt a bhí curtha ar ceal roimhe sin. The Labor Court intervened yesterday afternoon in the dispute relating to a pay rise. Rinne an Chúirt Oibreachais idirghabháil tráthnóna arú inné san aighneas a bhaineann le hardú pá. The management and the pilots have presented their various cases to the Court and a settlement proposal is to be issued "in due course". Chuir an bhainistíocht agus na píolótaí a gcásanna éagsúla i láthair na Cúirte agus tá moladh réitigh le heisiúint "in am trátha". The pilots have been working according to regulation since Wednesday 26 June and went on strike for eight hours last Saturday. Tá na píolótaí ag oibriú de réir rialach ón gCéadaoin an 26 Meitheamh agus chuaigh siad ar stailc ar feadh ocht n-uaire an chloig Dé Sathairn seo caite. The pilots are demanding a 23.8% pay rise but management says the company cannot afford to give them. Tá ardú pá 23.8 faoin gcéad á éileamh ag na píolótaí ach deir an bhainistíocht nach bhfuil an comhlacht in acmhainn a thabhairt dóibh. If any pay rise is given to the pilots, management says, it will be in respect of changes in their working practices. Má thugtar aon ardú pá do na píolótaí, a deir an bhainistíocht, is in ómós athruithe ar a gcleachtais oibre a bheas sé. More productivity and looser rosters required by management. Breis táirgiúlachta agus uainchláir níos scaoilte a theastaíonn ón mbainistíocht. However, the pilots believe that they are entitled to a pay rise according to custom and according to the rate of inflation. Creideann na píolótaí, áfach, go bhfuil siad i dteideal ardú pá de réir gnáis agus de réir ráta an bhoilscithe. RTÉ News and Current Affairs Nuacht agus Cúrsaí Reatha RTÉ

Chuir ionadaí Líonra Rannpháirtíochta Poiblí Dhún na nGall a mhíshástacht in iúil faoin lárionad glaonna nua atá I nGaillimh agus atá ag freastal ar ghlaochanna éigeandála a chuirtear ar stáisiúin Gardaí I dTír Chonaill.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an fichiú lá de mhí Aibreán. Is mise Oisín Mac Conamhna. Chríochnaigh an t-ionchuisne sa dóiteán tubaisteach sa chlub oíche Stardust i mBaile Átha Cliath Déardaoin. Tharla an dóiteán in 1981, and d'éag 48 duine ann. Shroich an giúiré an breithiúnas gur maraíodh iad uilig go neamhdhleathach. An t-ionchuisne is faide i stair an stáit ba ea, agus le linn breis agus céad lá d'fhianaise, tháinig sé amach go raibh na bealaí éalaithe faoi ghlas, chun daoine a choimeád amuigh; agus rinne an giúiré an cinneadh gur chuir sin go mór leis an tubaiste. Chuir an breithiúnas deireadh le feachtas mór fada de chuid theaghlaigh na marbh, agus tá na gardaí chun athbhreithniú a dhéanamh ar an gcás ina dhiaidh. I Nua Eabhrac, thosaigh an chéad triail choiriúil riamh d'iar-uachtarán na Stát Aontaithe an tseachtain seo. Tá Donald Trump os comhair na cúirte ar dhíotálacha feileonacha, gur fhalsaigh sé taifid ghnó chun airgead tosta, a deirtear gur íoc sé don aisteoir earótach Stormy Daniels, a fholú, díreach roimh an toghchán uachtaránachta in 2016. Tá na líomhaintí uilig séanta ag Trump. Caithfidh sé freastal ar an gcúirt gach lá a bhíonn an cás ar siúl, agus bhí an giúiré roghnaithe faoi oíche Dhéardaoin - próiseas  a thóg tamall mar d'admháil roinnt mhaith iarrthóirí don ghiúiré nach raibh siad neamhchlaonta. Tá an  breitheamh tar éis ordú a thabhairt do Trump gan a bheith ag déanamh trácht ar an gcás ar na meáin shóisialta, agus beidh éisteacht ar siúl Dé Máirt ar chúiseamh an ionchúisimh go bhfuil an t-ordú sin sáraithe ag Trump cheana. I Sasana, aimsíodh iontaisí na reiptíle mara is mó a bhfuil eolas air in Somerset. Iochtasár, nó “laghairt éisc”, a mhair 200 milliún bliain ó shin ag deireadh na Tréimhse Triasaí, atá ann, a raibh thart ar 25 méadar ar fad, chomh mór le míol mór gorm. Tugadh Ichthyotitan severnensis, nó Iasc Ollmhór na Sabhrainne, ar an speiceas i bpáipéar a foilsíodh Dé Máirt. I measc na n-údar bhí Ruby Reynolds, a bhí aon bhliain déag d'aois nuair a bhí sí ag siúl lena hathair ar Thrá an Ancaire Ghoirm in 2020, nuair a d'aimsigh siad an chuid is mó atá faighte den Ichthyotitan. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS ionchuisne - inquest dóiteán - fire airgead tosta - hush money aisteoir earótach - erotic actor iontaisí - fossils laghairt éisc - fish lizard

"Chuir siad fríd rud nár cheart dom a dul tríd.” Tá leithscéal gafa ag aerfort Bhaile Átha Cliath le húdar clúiteach Gaeilge as eachtra a thit amach ina raibh uirthi a próistéis brollaigh a thaispeáint go poiblí. Labhair Seachtain le Realtán faoin eachtra seo, faoina turas ailse agus faoina cuid scríbhneoireachta. Foclóir: Cnapáin - lumps A ceannsú - tame A dhíbirt - banish Cóir leighis – medical treatment Ar lár - missing Cíoch - breast Meáchan - weight Leacht – fluid Broin – womb Scanóirí - scanners Cíochbheart - bra Gan dua – without difficulty I lár an aonaigh - in the middle See omnystudio.com/listener for privacy information.

John Downing's grandfather was murdered and ‘disappeared' over 100 years ago, anois ba mhaith leis corp a sheanathar a fháil agus a chur mar is ceart. Caitheann John súil siar ar stair na tíre ag an am sin agus ar an gcleachtas neamhthrócaireach seo. Láithreoir: Ciarán Dunbar Fuadaigh - abduct Gan tasc gan tuairisc – without a trace Na Dúchrónaigh - The Black and Tans Faisnéis - information Fealltóir - betrayer Spiaire - spy See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an ceathrú lá is fiche de mhí Feabhra. Is mise Liam Ó Brádaigh D'fhógair na Stáit Aontaithe smachtbhannaí móra an tseachtain seo atá dírithe ar an Rúis mar gheall ar bhás cheannaire an fhreasúra sa tír, Alexei Navalny, agus an cogadh leanúnach san Úcráin. Fógraíodh bás Navalny sa phríosún ar an 16ú de mhí Feabhra. Dúirt na húdaráis san áitreabh pionóis sa tSibéir ina raibh sé á choinneáil nár tháinig an mothú ar ais ann tar éis dó titim i ndiaidh siúlóide. Dúirt Yulia Navalny, baintreach Alexei, gur nimhíodh Navalny leis an néaroibreán, Novichok, agus gurb é seo an fáth nach bhfuil a chorp scaoilte go fóill. Díreoidh na smachtbhannaí is déanaí ar raon réimsí, lena n-áirítear bunáiteanna cosanta agus tionsclaíochta na tíre, mar aon le foinsí ioncaim don gheilleagar. Bhuaigh an t-aisteoir as Corcaigh, Cillian Murphy, gradam don Aisteoir is Fearr ag na BAFTAs Dé Domhnaigh seo caite as a léiriú sa scannán Oppenheimer. Sa scannán, léirigh Murphy an t-eolaí taobh thiar den bhuama adamhach, agus tá sé anois ina phríomh-iomaitheoir le bheith ar an dara haisteoir Éireannach riamh an gradam don Aisteoir is Fearr a bhuachaint ag na Oscars. D'éirigh chomh maith leis an scannán, Poor Things, a léirigh an comhlacht Éireannach, ‘Element Pictures.' Bhain an scannán duaiseanna amach as léiriú Emma Stone chomh maith le dearadh agus éifeachtaí amhairc. Den tríú huair, chros na Stáít Aontaithe rún na Náisiún Aontaithe chun sos cogaidh daonnúil láithreach a éileamh i gcogadh Iosrael-Hamas. Chuir na Stáit Aontaithe i gcoinne an rúin, a fuair tacaíocht fhorleathan, ag rá go gcuirfeadh an comhaontú isteach ar an gcaibidlíocht chun gialla Iosraelacha a shaoradh. Ba é 13-1 an vóta sa Chomhairle Slándála ina raibh 15 bhall (agus staon an Ríocht Aontaithe). Go dtí seo, maraíodh níos mó na 29,000 Palaistíneach in ionsaithe míleata Iosrael, de réir Aireacht Sláinte Gaza, a deir gur mná agus leanaí a bhí i bhformhór na dtaismeach. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an seachtú lá déag de mhí Feabhra. Is mise Sibéal Dempsey. Dúirt Donald Trump go spreagfadh sé an Rúis ionsaí a dhéanamh ar chomhghuaillithe NATO nár chomhlíon a gcuid oibleagáidí airgeadais. Mar thoradh ar na tuairimí seo bhí roinnt polaiteoirí sinsearacha agus oifigigh ar fud an domhain ag labhairt amach i gcoinne Trump. Dúirt ardrúnaí NATO go bhfuil NATO fós réidh agus in ann gach comhghuaillí a chosaint agus chuir sé ina leith gur bhain Trump an bonn de ról NATO trí bhonn a bhaint as creidiúnacht a dhíspreagadh. D'fhreagair Joe Biden freisin agus é ag rá go raibh tuairimí Trump balbh, náireach agus contúirteach. Ag an am céanna, rinne Biden achainí ar Phoblachtánaigh chun bille a thabharfadh cúnamh eachtrach do thíortha lena n-áirítear Iosrael agus an Téaváin a cheadú. Tháinig Coiste Meán an Oireachtais le chéile an tseachtain seo caite chun scannal leanúnach RTÉ a phlé. Iarradh ar an Ard-Stiúrthóir, Kevin Bakhurst, pacáiste scoir conspóideach an phríomhoifigigh airgeadais a phlé, rud a bhain léi a bheith íoctha ceithre chéad caoga míle euro. Labhair roinnt polaiteoirí, lena n-áirítear Mary Lou McDonald, a dúirt go raibh daoine ag vótáil lena gcosa gan an ceadúnas teilifíse a íoc agus d'iarr arís go gcuirfí deireadh leis go hiomlán. Bhí an ceoldráma bunaithe ar Sheó na mBréagán ina ábhar plé freisin, agus ceisteanna ag eascairt faoin gcaoi ar ceadaíodh an tionscadal, a chaill dhá mhilliún agus dhá chéad míle euro. Tá an grúpa rapcheoil ó Bhéal Feirste Kneecap ag cur an dlí ar Rúnaí Stáit na Ríochta Aontaithe, Kemi Badenoch. Cheadaigh painéal neamhspleách deontas arbh fhiú cúig mhíle dhéag punt do Kneecap. Chuir rialtas na Ríochta Aontaithe bac ar an deontas, áfach, agus dúirt nach raibh siad ag iarraidh airgead poiblí a eisiúint do ghrúpa atá i gcoinne na Ríochta Aontaithe féin. Tá cáineadh déanta faoi Kneecap cheana ar nádúr conspóideach a gcuid amhrán agus físeán. Dúirt siad gur iarracht rialtas na Ríocht Aontaithe iad a chur ina dtost an beart is déanaí seo. Tá an deontas deartha chun ealaíontóirí a chur chun cinn i margaí thar lear. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS comhghuaillí - ally creidiúnacht - credibility Coiste Meán an Oireachtais - Oireachtas Committee on Media pacáiste scoir - severance package deontas - grant cáineadh - condemnation

Chuir an Teachta Dála Pa Daly ceisteanna ar an Aire Tithíochta Darragh O'Brien sa Dáil an tseachtain seo caite faoi chúrsaí talún agus tithíochta i gCorca Dhuibhne. Labhair Pa Daly le Dáithí de Mórdha faoina bhfigiúirí ón gcomhairle contae atá ag cur imní air.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an seachtú lá is fiche de mhí Eanáir. Is mise Niall Ó Siadhail. Dé hAoine, d'fhógair an Chúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta go gcaithfidh Iosrael cinntiú nach bhfuil cinedhíothú ar siúl i Stráice Gaza. De réir an rialaithe, a tugadh sa Háig inné, tá ar Iosrael a dhícheall a dhéanamh gan cinedhíothú a ligean, agus gan fianaise gur tharla cinedhíothú a scriosadh. Cé nár iarradh sos cogaidh orthu sa bhreithiúnas idirlinne seo, ciallaíonn na téarmaí a úsáideach go gceaptar go bhfuil sé inchreidte go bhfuil cinedhíothú tar éis tarlú, rud a shéanann na hIosraelaigh go láidir. Chuir ionadaithe ón Afraic Theas, a thug an cás os comhair na Cúirte, fáilte roimh an bhreithiúnas, ach cháin airí ó Iosrael cinneadh agus údarás na Cúirte. Cumadh an Coinbhinsiún um Chinedhíothú sa bhliain 1948, de dheasca na n-ionsaithe uafásacha a rinneadh ar Ghiúdaigh agus ar ghrúpaí eile le linn an Dara Cogadh Domhanda. I gcúirt eile i Nua Eabhrac Dé hAoine, bronnadh $83.3m ar E Jean Carroll ina cás clúmhillte i gcoinne Donald Trump. Tá sí le fáil $18.3m mar chúiteamh as damáistí, chomh maith le $65m mar chúiteamh pionósach. Níor ghlac Trump leis an bhreithiúnas, agus mhaígh sé go raibh feachtas géarleanúna ar siúl. Scríobh Carroll alt don iris New York cúig bliana ó shin inar nocht sí gur éignigh Trump í sa bhliain 1996, agus ghlac giúiré agus breitheamh leis go raibh na líomhaintí seo fíor. Níor chuir sin as do Trump, áfach, agus lean sé ar aghaidh ag clúmhilleadh Carroll go minic. Tá an banna ceoil conspóideach Kneecap i ndiaidh gradam an lucht féachana a bhaint ag an fhéile scannán Sundance in Utah. Ba é an chéad scannán Gaeilge a léiríodh ag Sundance, agus rinneadh comparáid leis an scannán Trainspotting i léirmheas amháin i Meiriceá. Cheannaigh Sony Picture Classics na cearta chun an scannán a dháileadh i Meiriceá Thuaidh, Meiriceá Theas, an Eoraip agus sa Mheánoirthear. Tá an banna conspóideach as na tagairtí a dhéanann siad do dhrugaí agus do chúrsaí polaitíochta i dTuaisceart Éirinn, ach ag an am chéanna tá sé áitithe acu nach bhfuil aon teachtaireacht sheicteach ina gcuid ceoil. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS breithiúnas idirlinne - interim judgement inchreidte - plausible cás clúmhillte - defamation case feachtas géarleanúna - witch hunt gradam an lucht féachana - the audience award teachtaireacht sheicteach - sectarian message

Chuir dochtúirí sóisearacha i Sasana tús inné le stailceanna a mhaireas go dtí Dé Máirt.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Cuirfear iar-shaighdiúir Briotanach ar a thriail as dhá dhúnmharú agus cúig iarracht ar dhúnmharú ar Dhomhnach na Fola. Tá sé cúisithe i ndúnmharú William McKinney agus James Wray i nDoire ar an 30 Eanáir 1972. Chuir deartháir William McKinney, Mickey McKinney, fáilte roimh an gcinneadh Saighdiúir F a chur chun trialach, agus dúirt go raibh sé i bhfad ag teacht. Scaoileadh 13 dhuine marbh agus gortaíodh 15 eile ar a laghad nuair a thosaigh baill de Reisimint Pharaisiúit Arm na Breataine ag lámhach ar agóideoirí cearta sibhialta ar Thaobh an Bhogaigh breis is 51 bliain ó shin. Foilsíodh tuarascáil Saville, a chruthaigh go raibh an locht ar na saighdiúirí Briotanacha, sa bhliain 2010, ach níor cuireadh duine ar bith chun trialach chuige seo. Níl dáta don triail socraithe fós.Den chéad uair riamh, d'aontaigh na Náisiún Aontaithe glao ar aistriú ó bhreoslaí iontaise agus dul i ngleic leis an bpríomhchúis taobh thiar den athrú aeráide. De réir an chomhaontaithe, geallann an 200 tír a ghlacann leis an méid breoslaí iontaise a dhónn siad a laghdú de réir a chéile nó éirí as breoslaí iontaise de réir a chéile. Dúirt Aire Comhshaoil na hÉireann, Eamon Ryan, gur léirigh an comhaontú gur féidir le náisiúin “aontú fós” agus oibriú le chéile i ndomhan atá roinnte agus ag cogadh. Cháin ionadaithe eile an margadh mar rud atá ró-lag, agus dúirt Uachtarán COP 28, atá ina phríomhfheidhmiúchán i gcomhlacht náisiúnta ola agus gáis Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha, go leanfaidh an comhlacht sin ar aghaidh le hinfheistíocht i mbreoslaí iontaise.Táthar ag súil go dtabharfar borradh mór airgid do chluichí Gaelacha tar éis an tsíntiús is déanaí ón mbilliúnaí Luimnigh JP McManus. Tháinig sé chun solais maidin Déardaoin go bhfuil McManus, atá ag tacú le CLG le fada an lá, le €1 milliún a bhronnadh ar gach contae in Éirinn, le dáileadh go cothrom ar eagraíochtaí CLG, LGFA agus Camógaíochta. Dúirt cathaoirleach CLG Luimnigh Séamus McNamara gur “deontas thar a bheith flaithiúil” a bhí ann. Tá daoine eile, áfach, tar éis labhairt amach faoi chás cánach McManus, a ritheann a ghnó ón Eilvéis. “Tríd an daonchairdeas is féidir leat na tionscadail is fearr leat a mhaoiniú,” a dúirt Jennifer Whitmore TD de chuid na nDaonlathaithe Sóisialta, “Ach is é an cuspóir a bhaineann le cáin a íoc ná íoc as bunseirbhísí poiblí, rudaí amhail séarachas, seirbhísí uisce, oideachas agus sláinte, b'fhéidir nach bhfuil siad chomh mealltach mar bheart caidreamh poiblí ach a bhfuil an tír á rith orthu. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS dúnmharú - murder agóideoirí cearta sibhialta - civil rights protestors roinnte - divided príomhfheidhmiúchán - chief executive officer daonchairdeas - philanthropy séarachas - sewerage

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an 25ú lá de mhí na Samhna. Is mise Niall Ó Cuileagáin. Tharla ionsaí scine i lár chathair Bhaile Átha Cliath tráthnóna Déardaoin ina sádh agus gortaíodh bean agus triúr páistí óga. Dúirt finnéithe gur ionsaigh fear sna caogaidí na páistí agus an bhean taobh amuigh de Ghaelscoil Choláiste Mhuire ar Chearnóg Parnell Thoir. Throid na daoine a bhí ar an tsráid i gcoinne an fhir agus d'éirigh leo an scian a tharraingt as a lámh agus srian a chur leis sular tháinig na Gardaí. Bhí an fear é féin gortaithe freisin agus tar éis dó a bheith gafa, tógadh go dtí an t-ospidéal é. Tá drochbhail ar chailín óg amháin faoi láthair agus tá an bhean gortaithe go dona chomh maith. Bhain an eachtra an anáil de dhaoine sa chathair agus de pholaiteoirí. Bhí radharcanna gránna sa chathair oíche Dhéardaoin, nuair a thosaigh dronga ceangailte leis an eite dheis ag ionsaí Gardaí. Cuireadh carranna agus busanna trí thine agus scairt na dronga manaí frith-inimirce. Ghabh na Gardaí níos mó ná tríocha duine agus cháin polaiteoirí an foréigean. Cuireadh sos cogaidh ceithre lá i bhfeidhm in Gaza an tseachtain seo nuair a d'éirigh le hidirghabhálaithe ó Chatar comhaontú a fháil idir Rialtas Iosrael agus Hamas. Scaoilfidh Hamas saor caoga giall atá faoi choinneáil acu in Gaza agus tabharfaidh na hIosraelaigh 150 Palaistíneach atá i ngéibheann ar ais go Gaza. Is cosúil go mbeidh mná agus páistí i gceist ar an dá thaobh. Tá sé ráite go bhfuil timpeall ar 240 giall á gcoinneáil ag Hamas in Gaza ó thús an bhabhta seo den chogadh ar an 7ú lá de mhí Dheireadh Fómhair. Mharaigh Hamas thart ar 1,200 duine san ionsaí sin ach tá ar a laghad 13,000 Palaistíneach maraithe in Gaza ón lá sin faoi lámh na bhfórsaí Iosraelacha. Beidh súile an domhain mhóir ag féachaint ar Gaza i rith  an tsosa seo agus beidh súil acu go mbeidh sos cogaidh níos buaine gan mhoill. Fuair Geert Wilders agus a pháirtí polaitíochta, an PVV—atá i bhfad amach ar an éite dheis—tríocha seacht suíochán in olltoghchán na hÍsiltíre Dé Céadaoin. Is Eoraisceipteach é Wilders atá i gcoinne na hinimirce agus nach gcreideann san athrú aeráide ach oiread. Agus 37 as 150 suíochán ag a pháirtí, tá seans maith ann go mbeidh Wilders sa chéad rialtas eile san Ísiltír. Bhí ríméad ar pholaiteoirí na heite deise ar fud na hEorpa tar éis an olltoghcháin. Chuir polaiteoirí ar nós Viktor Orban san Ungáir agus Marine Le Pen sa Fhrainc fáilte is fiche roimh na torthaí ach bhí an-imní ar ghrúpaí Ioslamacha sa tír mar gheall ar an Ioslamafóibe a léirigh Wilders le roinnt blianta anuas. manaí frith-inimirce - anti-immigration slogans idirghabhálaithe - negotiators sos cogaidh - ceasefire Ioslamafóibe - Islamophobia

Tabharfaidh an tAire Sláinte Stephen Donnelly cuairt ar Otharlann Leitir Ceanainn inniu. Chuir suas le 100 Dochtúir litir chuig an Aire ag tús na míosa s'chuaigh thart ag iarraidh air cuairt a thabhairt le deacrachtaí san Otharlann.

Ciontaíodh Jozef Puska sa bPríomhchúirt Choiriúil inné i ndúnmharú Ashling Murphy. Chuir an eagraíocht cúnamh mná fáilte roimh chinneadh an ghiúiré, a rá gur baineadh stangadh as pobail na tíre nuair a maraíodh í gan chúis gan cinneadh i lár an lae i mí Eanáir 2022.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an ceathrú lá de mhí na Samhna. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh. Tugann reachtaíocht nua a tháinig i bhfeidhm Dé Máirt cosaint dhlíthiúil don síneadh fada in ainmneacha daoine agus iad ag déileáil le comhlachtaí poiblí i bPoblacht na hÉireann. Faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 agus 2021, beidh an síneadh fada faoi chosaint dhlíthiúil anois in ainmneacha daoine agus iad ag déileáil le comhlachtaí poiblí ar nós Feidhmeannacht na Seirbhísí Sláinte, comhairlí contae, ollscoileanna agus scoileanna. Beidh teidil roimh ainm duine roghnach fosta agus iad ag déileáil le comhlachtaí poiblí, agus ceadófar “ainmneacha áitiúla” nó leasainmneacha a “idirdhealaíonn iad agus daoine aonair eile a bhfuil an t-ainm céanna orthu sa cheantar”. Tagann an fógra mar leasú ar an reachtaíocht atá thar téarma ach tá fáilte mhór roimhe. “Ba í seo an tsaincheist ar a bhfuair m'oifig an líon ba mhó gearán ina stair,” a dúirt Órla de Búrca ón rannóg gearán. Bhí Iúr Cinn Trá i gContae an Dúin tumtha in uisce tuilte nuair a phléasc canáil na cathrach a bruacha i measc báisteach throm thar oíche Dé Luain. Bhí na mílte gnóthas gafa sna tuilte, agus rinneadh damáiste forleathan d'fhoirgnimh, d'fheistis agus do stoc. Thug póilíní rabhadh do dhaoine fanacht amach as lár na cathrach agus tá na mílte málaí gainimh cruachta ar an chanáil chun iarracht a dhéanamh stop a chur le sruth i measc eagla roimh sháruithe breise. Thit píosa de bhallaí na canála isteach san uisce agus tá imní ar na húdaráis go bhféadfadh níos mó codanna éirí as sna laethanta amach romhainn. Bhuail an bháisteach ceantair eile in oirthuaisceart oileán na hÉireann go dona fosta thar oíche, agus tithe faoi uisce i gCamloch i gContae Ard Mhacha agus sa Chaisleán Nua i gContae an Dúin. Chuir tuilte isteach ar an phríomh-mhótarbhealach agus ar an líne traenach a nascann Béal Feirste agus Baile Átha Cliath Dé Máirt, rud a chuir isteach go mór ar thaistealaithe trasteorann. D'iarr peileadóir Learphoill Luis Diaz go scaoilfí saor a athair, ag tathant ar na fuadaitheóirí “é a shaoradh anois”. Bhí tuismitheoirí na réalta ag stáisiún peitril i mbaile Barrancas, in aice le teorainn na Colóime le Veiniséala, Dé Sathairn nuair a d'fhuadaigh fir armtha iad ar ghluaisrothair. Tarrtháladh máthair s'aige laistigh d'uaireanta an chloig i ndiaidh blocanna bóthair a bhunú - ach leanann an cuardach ar a athair Luis Manuel Diaz. D'eisigh an peileadóir an achainí trí phostáil Instagram oíche Dé Máirt - agus a mháthair agus baill eile den teaghlach ag glacadh páirt i bhfaireachán ag iarraidh go scaoilfí saor a ngaol. Tá patróil aer agus talún na bpóilíní ag cuardach foraoise i dtuaisceart na Colóime i measc eagla atá ag méadú go bhféadfadh athair Diaz a bheith smuigleáilte trasna na teorann isteach i Veiniséala. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS reachtaíocht - legislation thar téarma - overdue málaí gainimh - sandbags oirthuaisceart - the north-east fuadaitheóirí - kidnappers achainí - appeal

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an t-aonú lá is fiche de mhí Dheireadh Fómhair 2023. Is mise Alanna Ní Ghallachóir. Tá eagla ann gur maraíodh na céadta daoine i bpléasc a tharla in Ospidéal Al-Ahli i gCathair Gaza oíche Dé Máirt. Chuir na húdaráis Palaistíneacha in Gaza, atá faoi smacht ag Hamas, an locht ar Iosrael láithreach, ag éileamh gur buille aeir d'aon turas a bhí ann, agus baint leis an ionsaí á séanadh ag Iosrael. Tar éis chuairt an uachtaráin Mheiriceánaigh, Joseph Biden, Dé Céadaoin, d'fhógair Iosrael go ligfí soláthairtí daonnúla isteach go Stráice Gaza - go sonrach bia, uisce, agus leigheas don phobal sibhialtach.  Le linn na seachtaine, tháinig Stoirm Babet go hÉirinn agus go dtí an Ríocht Aontaithe. Tráthnóna Dé Céadaoin, dúirt an Garda Síochána nárbh fhéidir le trácht bealach a dhéanamh trí cheantar Mhainistir na Corann, mar gheall ar an drochaimsir leanúnach. D'eisigh Met Éireann fógra buí do gach ceantar in Éirinn. In Albain, thug Buidheann Dìon Àrainneachd na h-Alba rabhadh go raibh léibhéail fearthainne le teacht nach bhfacthas riamh in oirthuaisceart na hAlban, agus “go gcuirfí isteach go mór ar shaol an phobail agus go mbeadh contúirt an tsaoil ann” de bharr na dtuilte.  Tá an fómhar buailte linn agus tá sraitheanna úra le feiceáil ar ár scáileáin. Ar Virgin Media na hÉireann, féadtar an tsraith “Grá ar an Trá” a fheiceáil, ina dtugtar a ndúshlán do dhaoine singile an Ghaeilge a fhoghlaim nó feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge, díriú ar an ghrá, agus coróin na lánúine is fearr a bhaint amach. Agus ar an BBC, tá sraith sé chuid darb ainm “Bog Amach” le feiceáil, ina nglacann an láithreoir, Emer Mhic an Fhailí, sé lánúin agus theaghlach chuig áiteanna éagsúla ar fud na hÉireann, agus iad sa tóir ar theach úr. Ar TG4.ie, tá sraith taistil nua de chuid Hector Ó hEochagáin ar fáil, ina dtéann an láithreoir “ó na hOileáin Filipíníneacha go hOileáin Sholaimh”.  * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS buille aeir d'aon turas - deliberate air strike soláthairtí daonnúla - humanitarian provisions Buidheann Dìon Àrainneachd na h-Alba / Gníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil na hAlban - Scottish Environment Protection Agency léibhéail fearthainne - rain levels lánúin - (romantic) couple Oileáin Sholaimh - the Solomon Islands

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an t-aonú lá is fiche de mhí Dheireadh Fómhair 2023. Is mise Alanna Ní Ghallachóir. Tá eagla ann gur maraíodh na céadta daoine i bpléasc a tharla in Ospidéal Al-Ahli i gCathair Gaza oíche Dé Máirt. Chuir na húdaráis Palaistíneacha in Gaza, atá faoi smacht ag Hamas, an locht ar Iosrael láithreach, ag éileamh gur buille aeir d'aon turas a bhí ann, agus baint leis an ionsaí á séanadh ag Iosrael. Tar éis chuairt an uachtaráin Mheiriceánaigh, Joseph Biden, Dé Céadaoin, d'fhógair Iosrael go ligfí soláthairtí daonnúla isteach go Stráice Gaza - go sonrach bia, uisce, agus leigheas don phobal sibhialtach.  Le linn na seachtaine, tháinig Stoirm Babet go hÉirinn agus go dtí an Ríocht Aontaithe. Tráthnóna Dé Céadaoin, dúirt an Garda Síochána nárbh fhéidir le trácht bealach a dhéanamh trí cheantar Mhainistir na Corann, mar gheall ar an drochaimsir leanúnach. D'eisigh Met Éireann fógra buí do gach ceantar in Éirinn. In Albain, thug Buidheann Dìon Àrainneachd na h-Alba rabhadh go raibh léibhéail fearthainne le teacht nach bhfacthas riamh in oirthuaisceart na hAlban, agus “go gcuirfí isteach go mór ar shaol an phobail agus go mbeadh contúirt an tsaoil ann” de bharr na dtuilte.  Tá an fómhar buailte linn agus tá sraitheanna úra le feiceáil ar ár scáileáin. Ar Virgin Media na hÉireann, féadtar an tsraith “Grá ar an Trá” a fheiceáil, ina dtugtar a ndúshlán do dhaoine singile an Ghaeilge a fhoghlaim nó feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge, díriú ar an ghrá, agus coróin na lánúine is fearr a bhaint amach. Agus ar an BBC, tá sraith sé chuid darb ainm “Bog Amach” le feiceáil, ina nglacann an láithreoir, Emer Mhic an Fhailí, sé lánúin agus theaghlach chuig áiteanna éagsúla ar fud na hÉireann, agus iad sa tóir ar theach úr. Ar TG4.ie, tá sraith taistil nua de chuid Hector Ó hEochagáin ar fáil, ina dtéann an láithreoir “ó na hOileáin Filipíníneacha go hOileáin Sholaimh”.  * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS buille aeir d'aon turas - deliberate air strike soláthairtí daonnúla - humanitarian provisions Buidheann Dìon Àrainneachd na h-Alba / Gníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil na hAlban - Scottish Environment Protection Agency léibhéail fearthainne - rain levels lánúin - (romantic) couple Oileáin Sholaimh - the Solomon Islands

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an séú lá déag de mhí Mheán Fómhair. Is mise Niall Ó Siadhail. Tharla dhá thubaiste nádúrtha uafásacha i dtuaisceart na hAfraice an tseachtain seo caite. Tharla crith talún ar mhéid 6.9, ar a dtugtar 'foréigneach' ar scála déine Mercalli, i Maracó, 70 ciliméadar siar ó dheas ó Marrakesh, agus cailleadh 3,000 duine. Ba é an crith talún ba láidre a taifeadadh sa tír ó bhí 1960 ann. Ansin, taifeadadh an cioclón ba mharfaí riamh sa Mheánmhuir, Stoirm Daniel. Bhí tuilte in a lán tíortha sa réigiún ach tharla an tubaiste ba mheasa sa Libia nuair a cailleadh níos mó ná 10,000 duine sa chathair Derna ar chósta thoir na tíre. Tá géarchéim dhaonnúil ar siúl anois, agus an chathair druidte roimh shibhialtaigh ar eagla go scaipfí galar trí uisce éilithe. Tá seirbhísí éigeandála fós ag cuardach daoine a tháinig slán as an tubaiste. Tá Ceannaire Uachtarach na Cóire Thuaidh, Kim Jong-un, ar cuairt sa Rúis. Creidtear gur mhaith leis an Chreimil airm a cheannach don chogadh san Úcráin. Thaistil Kim Jong-un ar thraein speisialta philéardhíonach agus thug ceannairí an dá thír gunnaí dá chéile, mar aon le bronntanais eile, ar cruinniú mullaigh Dé Céadaoin. Dúirt Uachtarán na Rúise Vladimir Putin go gcuideodh an Rúis leis an Chóiré Thuaidh maidir le teicneolaíocht satailíte, rud a sháródh roinnt rún ó Chomhaile Slándála na Náisiún Aontaithe. Meastar go bhfuil 'cultas pearsan' ar siúl sa Chóiré Thuaidh, agus brú ar an phobal ollmheas a léiriú don Cheannaire Uachtarach agus na Ceananairí a tháinig roimhe: a athair, Kim Jong-il, agus a sheanathair, Kim Il-sung. Chuir foireann na hÉireann tús maith le Corn an Domhain sa Rugbaí an deireadh seachtaine seo caite nuair a fuair siad an bua ba mhó riamh ag Éirinn sa chomórtas seo. Scóráil an Rómáin úd go luath sa chéad leath ach d'fhreagair foireann na hÉireann le dhá úd déag; 82 pointe in aghaidh 8 bpointe an scór ag an deireadh. Fuair Johnny Sexton féin 24 phointe sa chluiche, agus anois tá níos mó pointí scóráilte aige ag Corn an Domhain ná aon imreoir Éireannach eile. Tá Sexton 38 mbliana d'aois, agus é ag teacht i dtreo dheireadh a ghairme imeartha, ach táthar ag súil go gcuideoidh sé le hÉirinn éacht a dhéanamh sa chomórtas seo. Tá Éire chun imeacht in aghaidh Tonga anocht, oíche Dé Sathairn. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodcraolta. * GLUAIS scála déine Mercalli - Mercalli intensity scale géarchéim dhaonnúil - humanitarian crisis uisce éilithe - contaminated water ar thraein speisialta philéardhíonach - on a special bulletproof train roinnt rún ó Chomhaile Slándála na Náisiún Aontaithe - a number of UN Security Council resolutions úd - try (rugby)

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an dara lá de mhí Mheán Fómhair. Is mise Gráinne Ní Bhrosnacháin.Bhí fadhbanna teicniúla ag rialtóir aerthráchta sa Bhreatain a chur isteach ar eitiltí isteach agus amach ón tír. Tá na mílte daoine sáinnithe faoi láthair sa Bhreatain agus thar lear a bhí imithe ar laethanta saoire nó ag iarraidh teacht abhaile. Chuir na seirbhísí aerthráchta teorainn leis an méid eitleán ábalta leaindeáil in aerfoirt timpeall na Breataine agus chuireadar na céadta eitilt ar ceal. Cé gur socróidh an fhadhb tar éis cúpla uair a' chloig, ceaptar go mbeidh cúpla lá ann sula mbeidh seirbhísí ar ais i gceart arís. Dúirt bainisteoir oibríochtaí NATS an Rialtóir Aerthráchta Naisiúnta go mbeidh tamall eile ann go mbeidh eitiltí ar ais mar is gnách. Dúirt ceannasaí NATS gur tharla sé seo mar gur seoladh plean eitilte isteach nach raibh an córas ábalta próiseáil. Beidh an tÚdarás Eitlíochta Sibhialta ag déanamh imscrúdú ar an eachtra seo.Tá aighneas ar siúl sa Spáinn faoi láthair faoin méid a thit amach nuair a bhuaigh foireann ban na Spáinne an Corn Domhanda. Le linn an tsearmanais bhronnta, phóg Uachtarán Chónaidhm Peile na Spáine Luis Rubiales an peileadóir Jennifer Hermoso ar a béal. Dúirt an tUachtarán gur dhein sé botún ach go raibh an phóg comhthoiliúil. Dúirt Hermoso nár thug sí cead dó í a phógadh agus gur bhraith sí gur deineadh sarú uirthi. Deir Rubiales go bhfuil Hermoso ag insint bréige agus leis sin go mbeidh an Chónaidhm ag cur cás dlí ina leith. D'fhógair foireann ban na Spáinne ná imreoidh siad aon chluiche go dtí go mbeidh Rubiales imithe as a phost. Ansin, cuireadh an tUachtarán ar fionraí go ceann 90 lá. Bhí cruinniú ag Uachtaráin Reigiúnacha an RFEF agus teastaíonn uathu go n-eireoidh Rubiales as a phost go luath. Tá siad ag iarraidh athstruchtúrú a chur i bhfeidhm chun postanna straitéiseacha nua a chruthú san eagraíocht. Tháinig 200 duine le chéile chun dul sa tóir ar Ollphéist Loch Nis san Albain. Ceaptar go bhfuil cónaí ar an Ollphéist, ar a dtugtar Nessie uaireanta, istigh sa loch. Ní raibh a leithéid de chruinniú ann le caoga bliain. Bhí báid ag dul ar feadh an lae timpeall an locha le oibrithe deonacha ag faire amach don Ollphéist. Tháinig sealgairí le gléasanna sonóra chun mapáil a dhéanamh ar ghrinneall an locha agus dream eile le trealamh íomháithe theirmigh chun scanadh a dhéanamh ar an dromchla. Dúirt Alan McKenna go raibh sé ar bhád a bhí ag úsáid córas hidreafóin, saghas micreafóin faoin uisce.  Chualadar ceithre ghlór shuaithinseacha ón loch nách raibh a fhios acu cén áit ar tháinig siad as. Bhí daoine ábalta féachaint ar bheoshruthú de. Tháinig cuairteoirí ó thimpeall na cruinne chun a bheith i láthair. Ceapann bainisteoir Ionad Loch Nis Paul Nixon, go bhfuil rud éigin i bhfolach ar ghrinneall an locha. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS rialtóir aerthráchta - air traffic controller bainisteoir oibríochtaí - operations manager comhthoiliúil - consensual ar fionraí - on suspension gléasanna sonóra - sonar devices trealamh íomháithe theirmigh - thermal imaging equipment