Podcasts about jafnframt

Ævar Sigmar Hjartarson Formaður húsfélags í húsi við Hvaleyrarbraut, sem brann í gær, segist sjálfur ítrekað hafa bent bæjaryfirvöldum á að ólögmæt búseta væri í húsinu. Leigusalar virðast fela fyrir nágrönnum sínum að þeir leigi út rými í atvinnuhúsnæði til búsetu. Landmæraverðir í Sádi-Arabíu fremja fjöldamorð á flóttafólki frá Eþíópíu sem reynir að komast inn í landið, samkvæmt nýrri skýrslu Mannréttindavaktarinnar. Um 850 er enn saknað eftir mikla gróðurelda á Havaí. Eldarnir eru þeir mannskæðustu í Bandaríkjunum í meira en öld. Staðfest er að 114 hafa látist. Bandaríkjaforseti sækir eyjarnar heim í dag. Grænþörungar í vatnsbóli Skagamanna ollu að öllum líkindum óbragði af drykkjarvatni þar. Vatnsbólið hefur verið hreinsað. Steingrímur Örn Ingólfsson, framkvæmdastjóri fyrirtækisins Kvarna sem selur sorpkvarnir segir eftirspurn og áhuga á kvörnunum hafa aukist merkjanlega eftir að nýtt flokkunarkerfi var tekið í gagnið á höfuðborgarsvæðinu. Jón Trausti Kárason forstöðumaður vatns og fráveitu hjá Veitum segir veitukerfið ekki í stakk búið til þess að taka á móti lífrænum úrgangi. Neyðarástand ríkir í húsnæðismálum Háskólans á Hólum, segir Hólmfríður Sveinsdóttir rektor. *** Í byrjun árs í fyrra er talið að tæplega tvö þúsund hafi búið í ósamþykktu atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Líklegt er að þeir séu mun fleiri í dag. Stefnt er að því að breyta regluverki svo fólk geti tímabundið skráð lögheimili sitt í atvinnuhúsnæði. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Regínu Valdimarsdóttur, teymisstjóra á brunavarnasvið Húsnæðis -og mannvirkjastofunar. Miðað við nýútkomna tölfræði Hagstofunnar má gera ráð fyrir að rúm 60% þeirra sem hefja nám á framhaldsskólastigi núna ljúki því innan sex ára. Það er í það minnsta raunin með þá sem hófu nám haustið 2017. Nú er byrjað að greina sérstaklega hvort innflytjendur klára framhaldsskólann. Þá kemur í ljós að tæp 67% þeirra sem fluttu til landsins fyrir sjö ára aldur, og byrjuðu í framhaldsskóla luku náminu, en aðeins tæp 37% þeir sem fluttu til landsins sjö ára eða eldri. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Stellu Blöndal dósent við HÍ. Volodymyr Zelensky, forseti Úkraínu, var hrærður þegar hann þakkaði Dönum á þeirra eigin tungu fyrir að ætla að gefa Úkraínuher nítján F-16 orrustuþotur. Jafnframt taka Danir að sér að þjálfa úkraínska flugmenn, flugvirkja og starfslið til að þjónusta þoturnar. Ásgeir Tómasson sagði frá. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður var Jón Þór Helgason. Fréttaútsendingu stjórnaði Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

Ævar Sigmar Hjartarson Formaður húsfélags í húsi við Hvaleyrarbraut, sem brann í gær, segist sjálfur ítrekað hafa bent bæjaryfirvöldum á að ólögmæt búseta væri í húsinu. Leigusalar virðast fela fyrir nágrönnum sínum að þeir leigi út rými í atvinnuhúsnæði til búsetu. Landmæraverðir í Sádi-Arabíu fremja fjöldamorð á flóttafólki frá Eþíópíu sem reynir að komast inn í landið, samkvæmt nýrri skýrslu Mannréttindavaktarinnar. Um 850 er enn saknað eftir mikla gróðurelda á Havaí. Eldarnir eru þeir mannskæðustu í Bandaríkjunum í meira en öld. Staðfest er að 114 hafa látist. Bandaríkjaforseti sækir eyjarnar heim í dag. Grænþörungar í vatnsbóli Skagamanna ollu að öllum líkindum óbragði af drykkjarvatni þar. Vatnsbólið hefur verið hreinsað. Steingrímur Örn Ingólfsson, framkvæmdastjóri fyrirtækisins Kvarna sem selur sorpkvarnir segir eftirspurn og áhuga á kvörnunum hafa aukist merkjanlega eftir að nýtt flokkunarkerfi var tekið í gagnið á höfuðborgarsvæðinu. Jón Trausti Kárason forstöðumaður vatns og fráveitu hjá Veitum segir veitukerfið ekki í stakk búið til þess að taka á móti lífrænum úrgangi. Neyðarástand ríkir í húsnæðismálum Háskólans á Hólum, segir Hólmfríður Sveinsdóttir rektor. *** Í byrjun árs í fyrra er talið að tæplega tvö þúsund hafi búið í ósamþykktu atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Líklegt er að þeir séu mun fleiri í dag. Stefnt er að því að breyta regluverki svo fólk geti tímabundið skráð lögheimili sitt í atvinnuhúsnæði. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Regínu Valdimarsdóttur, teymisstjóra á brunavarnasvið Húsnæðis -og mannvirkjastofunar. Miðað við nýútkomna tölfræði Hagstofunnar má gera ráð fyrir að rúm 60% þeirra sem hefja nám á framhaldsskólastigi núna ljúki því innan sex ára. Það er í það minnsta raunin með þá sem hófu nám haustið 2017. Nú er byrjað að greina sérstaklega hvort innflytjendur klára framhaldsskólann. Þá kemur í ljós að tæp 67% þeirra sem fluttu til landsins fyrir sjö ára aldur, og byrjuðu í framhaldsskóla luku náminu, en aðeins tæp 37% þeir sem fluttu til landsins sjö ára eða eldri. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Stellu Blöndal dósent við HÍ. Volodymyr Zelensky, forseti Úkraínu, var hrærður þegar hann þakkaði Dönum á þeirra eigin tungu fyrir að ætla að gefa Úkraínuher nítján F-16 orrustuþotur. Jafnframt taka Danir að sér að þjálfa úkraínska flugmenn, flugvirkja og starfslið til að þjónusta þoturnar. Ásgeir Tómasson sagði frá. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður var Jón Þór Helgason. Fréttaútsendingu stjórnaði Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

Fylgi Samfylkingarinnar og Sjálfstæðisflokksins er nánast jafnt í nýjum þjóðarpúlsi Gallups. Tíu ár eru síðan fylgi Vinstri grænna mældist jafn lítið eða um sjö prósent. Plássleysi, undirmönnun og niðurskurður til nýs Landspítala hefur orðið til þess að læknar á bráðamóttöku hafa sagt upp störfum að undanförnu. Tugir hjúkrunarfræðinga hafa einnig sagt upp. Innviðaráðherra segir Suðurnesjalínu tvö varða þjóðarhag og að eitt sveitarfélag komi í veg fyrir lagningu hennar. Það sé grafalvarleg staða. Kuldatíð í nýliðnum desember skilar honum í fjórða sæti yfir köldustu desembermánuði frá upphafi mælinga. Seinast var desember viðlíka kaldur árið 1916. Þess er krafist að varnarmálaráðherra Þýskalands segi af sér eftir að hún birti óviðeigandi myndskeið á Instagram á gamlárskvöld. ----- 3. áfangi rammaáætlunar var samþykktur í sumar eftir mikið karp. Þegar rykið sest fara þau virkjanaáform sem sett eru í nýtingarflokk yfirleitt í umhverfismat. Nú þegar hefur verið gefið út virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun í Þjórsá, en framkvæmdaleyfi hefur ekki verið afgreitt af sveitarstjórnum sem liggja að Þjórsá. Tveir virkjanakostir eru á Vestfjörðum, annars vegar Hvalárvirkjun sem stendur til að ráðast í og hins vegar Austurgilsvirkjun, en Landsvirkjun setti þau áform á ís fyrir afgreiðslu rammaáætlunar. Veituleið Blönduvirkjunar er einnig í nýtingarflokki. Þau háhitasvæði sem eru í nýtingarflokki eru flest á Reykjanesskaga, en einnig á Kröflusvæðinu og í Bjarnarflagi á Norðausturlandi. Þá eru vindorkuver í nýtingarflokki á tveimur stöðum á landinu, annars vegar við Búrfell og hins vegar við Blöndu. En hvað svo. Hvað tekur við eftir að rammaáætlun er samþykkt. Þóra Ellen Þórhallsdóttir er prófessor í grasafræði við Háskóla Íslands og sat í verkefnastjórn rammaáætlunnar. Stjórnarandstæðingar í Þýskalandi krefjast þess að Christine Lambrecht varnarmálaráðherra segi af sér. Ella reki Olaf Scholz kanslari hana úr embætti. Jafnframt krefjast þeir þess að hún biðjist afsökunar á orðum sem hún lét falla í Instagram-myndskeiði á gamlárskvöld. Reyndar greinist varla hvað hún segir fyrir látunum í sprengjuglöðum Berlínarbúum sem fengu sitt fyrsta tækifæri síðan um áramótin 2019 til að láta til sín taka. Umsjón: Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Fylgi Samfylkingarinnar og Sjálfstæðisflokksins er nánast jafnt í nýjum þjóðarpúlsi Gallups. Tíu ár eru síðan fylgi Vinstri grænna mældist jafn lítið eða um sjö prósent. Plássleysi, undirmönnun og niðurskurður til nýs Landspítala hefur orðið til þess að læknar á bráðamóttöku hafa sagt upp störfum að undanförnu. Tugir hjúkrunarfræðinga hafa einnig sagt upp. Innviðaráðherra segir Suðurnesjalínu tvö varða þjóðarhag og að eitt sveitarfélag komi í veg fyrir lagningu hennar. Það sé grafalvarleg staða. Kuldatíð í nýliðnum desember skilar honum í fjórða sæti yfir köldustu desembermánuði frá upphafi mælinga. Seinast var desember viðlíka kaldur árið 1916. Þess er krafist að varnarmálaráðherra Þýskalands segi af sér eftir að hún birti óviðeigandi myndskeið á Instagram á gamlárskvöld. ----- 3. áfangi rammaáætlunar var samþykktur í sumar eftir mikið karp. Þegar rykið sest fara þau virkjanaáform sem sett eru í nýtingarflokk yfirleitt í umhverfismat. Nú þegar hefur verið gefið út virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun í Þjórsá, en framkvæmdaleyfi hefur ekki verið afgreitt af sveitarstjórnum sem liggja að Þjórsá. Tveir virkjanakostir eru á Vestfjörðum, annars vegar Hvalárvirkjun sem stendur til að ráðast í og hins vegar Austurgilsvirkjun, en Landsvirkjun setti þau áform á ís fyrir afgreiðslu rammaáætlunar. Veituleið Blönduvirkjunar er einnig í nýtingarflokki. Þau háhitasvæði sem eru í nýtingarflokki eru flest á Reykjanesskaga, en einnig á Kröflusvæðinu og í Bjarnarflagi á Norðausturlandi. Þá eru vindorkuver í nýtingarflokki á tveimur stöðum á landinu, annars vegar við Búrfell og hins vegar við Blöndu. En hvað svo. Hvað tekur við eftir að rammaáætlun er samþykkt. Þóra Ellen Þórhallsdóttir er prófessor í grasafræði við Háskóla Íslands og sat í verkefnastjórn rammaáætlunnar. Stjórnarandstæðingar í Þýskalandi krefjast þess að Christine Lambrecht varnarmálaráðherra segi af sér. Ella reki Olaf Scholz kanslari hana úr embætti. Jafnframt krefjast þeir þess að hún biðjist afsökunar á orðum sem hún lét falla í Instagram-myndskeiði á gamlárskvöld. Reyndar greinist varla hvað hún segir fyrir látunum í sprengjuglöðum Berlínarbúum sem fengu sitt fyrsta tækifæri síðan um áramótin 2019 til að láta til sín taka. Umsjón: Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Hér er fjallað um kínverska tungu og sérstöðu hennar. Jafnframt er fjallað um nokkur vafaatriði og jafnvel misskilning sem vart verður í umfjöllun um þetta tungumál. Kína er svo stórt, fjölmennt og margbreytilegt land, að erfitt er að segja til um hversu mörg mál eru töluð þar. Á hinn bóginn er hið opinbera mál sem við nefnum mandarínsku vel skilgreint. Höfundur pistilsins er Steingrímur Þorbjarnarson sem einnig les upp.

Umfjöllun í fjórum hlutum um fyrirhugaðar breytingar á lögum um útlendinga. Farið yfir helstu atriði frumvarpsins sem verður lagt fram í fimmta skipti á Alþingi í haust. Umsjón Guðrún Hálfdánardóttir. Í þætti 3: Guðmundur Ingi Guðbrandsson, félagsmála- og vinnumarkaðsráðherra, fór yfir þá liði frumvarpsins sem falla undir hans ráðuneyti, það er atvinnuréttindi útlendinga. Jafnframt kemur fram sjónarhorn Arndísar Önnu Kristínardóttur Gunnarsdóttur Pírötum, Helgu Völu Helgadóttur Samfylkingu og Þorbjargar Sigríðar Gunnlaugsdóttur Viðreisn á réttindum flóttafólks frá ríkjum utan evrópska efnahagssvæðisins til þess að sækja um vinnu á Íslandi.

Umfjöllun í fjórum hlutum um fyrirhugaðar breytingar á lögum um útlendinga. Farið yfir helstu atriði frumvarpsins sem verður lagt fram í fimmta skipti á Alþingi í haust. Umsjón Guðrún Hálfdánardóttir. Í þætti 3: Guðmundur Ingi Guðbrandsson, félagsmála- og vinnumarkaðsráðherra, fór yfir þá liði frumvarpsins sem falla undir hans ráðuneyti, það er atvinnuréttindi útlendinga. Jafnframt kemur fram sjónarhorn Arndísar Önnu Kristínardóttur Gunnarsdóttur Pírötum, Helgu Völu Helgadóttur Samfylkingu og Þorbjargar Sigríðar Gunnlaugsdóttur Viðreisn á réttindum flóttafólks frá ríkjum utan evrópska efnahagssvæðisins til þess að sækja um vinnu á Íslandi.

Umfjöllun í fjórum hlutum um fyrirhugaðar breytingar á lögum um útlendinga. Farið yfir helstu atriði frumvarpsins sem verður lagt fram í fimmta skipti á Alþingi í haust. Umsjón Guðrún Hálfdánardóttir. Í þætti 3: Guðmundur Ingi Guðbrandsson, félagsmála- og vinnumarkaðsráðherra, fór yfir þá liði frumvarpsins sem falla undir hans ráðuneyti, það er atvinnuréttindi útlendinga. Jafnframt kemur fram sjónarhorn Arndísar Önnu Kristínardóttur Gunnarsdóttur Pírötum, Helgu Völu Helgadóttur Samfylkingu og Þorbjargar Sigríðar Gunnlaugsdóttur Viðreisn á réttindum flóttafólks frá ríkjum utan evrópska efnahagssvæðisins til þess að sækja um vinnu á Íslandi.

Ásgeir Brynjar Torfason, sérfræðingur í fjármálum, fór yfir stöðu efnahagsmála í Evrópu, svo sem Ítalíu, og vaxtahækkun Seðlabanka Evrópu í síðustu viku. Eins kom hann inn á ferðaþjónustu í Færeyjum og færeysku krónuna. Borgþór Arngrímsson sagði frá danska hjólreiðamanninum Jonasi Vingegaard sem er þjóðhetja Dana eftir sigur í Frakklandshjólreiðunum. Jafnframt fór Borgþór yfir sögu keppninnar og hátíðarhöldum í Kaupmannahöfn í dag þegar þjóðhetjan kemur heim. Boðið verður upp á Ráðhússpönnukökur í tilefni dagsins. Ída Irene Oddsdóttir og Anna Sóley Cabrera voru gestir Amöndu Guðrúnar Bjarnadóttur í hljóðstofu RÚV á Akureyri en þær koma að hátíðarhöldum þar í bæ um verslunarmannahelgina. Tónlist: That?s how I got to Memphis - Tom T. Hall, Taking a chance on love - Monica Zetterlund, Min Cykel - Povl Kjöller, Litli vin - Álftagerðisbræður, Singin' in the rain - Gene Kelly. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir

Ásgeir Brynjar Torfason, sérfræðingur í fjármálum, fór yfir stöðu efnahagsmála í Evrópu, svo sem Ítalíu, og vaxtahækkun Seðlabanka Evrópu í síðustu viku. Eins kom hann inn á ferðaþjónustu í Færeyjum og færeysku krónuna. Borgþór Arngrímsson sagði frá danska hjólreiðamanninum Jonasi Vingegaard sem er þjóðhetja Dana eftir sigur í Frakklandshjólreiðunum. Jafnframt fór Borgþór yfir sögu keppninnar og hátíðarhöldum í Kaupmannahöfn í dag þegar þjóðhetjan kemur heim. Boðið verður upp á Ráðhússpönnukökur í tilefni dagsins. Ída Irene Oddsdóttir og Anna Sóley Cabrera voru gestir Amöndu Guðrúnar Bjarnadóttur í hljóðstofu RÚV á Akureyri en þær koma að hátíðarhöldum þar í bæ um verslunarmannahelgina. Tónlist: That?s how I got to Memphis - Tom T. Hall, Taking a chance on love - Monica Zetterlund, Min Cykel - Povl Kjöller, Litli vin - Álftagerðisbræður, Singin' in the rain - Gene Kelly. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir

Ásgeir Brynjar Torfason, sérfræðingur í fjármálum, fór yfir stöðu efnahagsmála í Evrópu, svo sem Ítalíu, og vaxtahækkun Seðlabanka Evrópu í síðustu viku. Eins kom hann inn á ferðaþjónustu í Færeyjum og færeysku krónuna. Borgþór Arngrímsson sagði frá danska hjólreiðamanninum Jonasi Vingegaard sem er þjóðhetja Dana eftir sigur í Frakklandshjólreiðunum. Jafnframt fór Borgþór yfir sögu keppninnar og hátíðarhöldum í Kaupmannahöfn í dag þegar þjóðhetjan kemur heim. Boðið verður upp á Ráðhússpönnukökur í tilefni dagsins. Ída Irene Oddsdóttir og Anna Sóley Cabrera voru gestir Amöndu Guðrúnar Bjarnadóttur í hljóðstofu RÚV á Akureyri en þær koma að hátíðarhöldum þar í bæ um verslunarmannahelgina. Tónlist: That?s how I got to Memphis - Tom T. Hall, Taking a chance on love - Monica Zetterlund, Min Cykel - Povl Kjöller, Litli vin - Álftagerðisbræður, Singin' in the rain - Gene Kelly. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir

Stríðið í Úkraínu hefur valdið verulegri hækkun á olíu og gasi.Norðmenn hafa áhyggjur. Óvæntir peningar velta inn í sjóði landsmanna, og enginn veit hvað á að gera við þá. . Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Gísli Kristjánsson reifar hér hvað er til ráða. Íslenskir menn eru skráðir á síður sem á Norðurlöndum eru taldar sykurhúða grimman og ljótan heim vændis, og geta tælt ungt fólk, jafnvel börn inn í hann. Tilgangurinn sagður að koma á tengslum milli eldri og gjafmildra manna, sykurpabba við ungt fólk. Í speglinum í gær var fjallað um hve erfitt hefur reynst víða í nágrannalöndunum að láta eigendur síðnanna sæta ábyrgð. Hver er staðan hér og brjóta síðurnar í bága við íslensk lög? María Rún Bjarnadóttir verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá Ríkislögreglustjóra segir ekki einfalt að svara því afdráttarlaust hvort þetta sé vændi. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Maríu. Fóstur í móðurkviði eru sérlega viðkvæm fyrir hormónaraskandi efnum sem finnast allt í kringum okkur. Rannsóknir í Danmörku sýna að launeistu aukast mjög, þar sem eistun ganga ekki alveg niður í punginn. Jafnframt virðist vera færast í vöxt að þvagrásin sé ekki alveg rétt mynduð og eistnakrabbamein í ungum mönnum eykst. Fjallað var um hormónaraskandi efni í Kveik á dögunum. Bjarni Rúnarsson ræddi þessi mál við Ragnheiði Bachman ljósmóður á Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu sem starfar einnig við mæðravernd. Helstu atriði frétta: Matur, vatn og lyf eru nánast á þrotum í hafnarborginni Mariupol. Alþjóða Rauði krossinn segir dæmi um að fólk ráðist á hvert annað til að útvega sér mat. Stríðsátökin í Úkraínu valda hækkun á olíuverði. Það eykur hag Norska olíusjóðsins. Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Það er orðið mjög erfitt að halda Landspítalanum gangandi í samræmi við þarfir sjúklinga, segir yfirlæknir bráðamóttöku Landspítalans. Vel gengur að hreinsa meira en níu þúsund lítra af díselolíu sem láku úr olíutanki Orkubús Vestfjarða út í tjörnina og höfnina á Suðureyri fyrir helgi. Teymisstjóri mengunarvarna hjá Umhverfisstofnun segir nokkurra daga og jafnvel vikna vinnu framundan. Það hefur mistekist að ná sátt um orkumálin að mati háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Auka þurfi orku og nýta hana betur til að orkuskipti geti orðið. Umsjónarmaður: Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar frétta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Stríðið í Úkraínu hefur valdið verulegri hækkun á olíu og gasi.Norðmenn hafa áhyggjur. Óvæntir peningar velta inn í sjóði landsmanna, og enginn veit hvað á að gera við þá. . Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Gísli Kristjánsson reifar hér hvað er til ráða. Íslenskir menn eru skráðir á síður sem á Norðurlöndum eru taldar sykurhúða grimman og ljótan heim vændis, og geta tælt ungt fólk, jafnvel börn inn í hann. Tilgangurinn sagður að koma á tengslum milli eldri og gjafmildra manna, sykurpabba við ungt fólk. Í speglinum í gær var fjallað um hve erfitt hefur reynst víða í nágrannalöndunum að láta eigendur síðnanna sæta ábyrgð. Hver er staðan hér og brjóta síðurnar í bága við íslensk lög? María Rún Bjarnadóttir verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá Ríkislögreglustjóra segir ekki einfalt að svara því afdráttarlaust hvort þetta sé vændi. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Maríu. Fóstur í móðurkviði eru sérlega viðkvæm fyrir hormónaraskandi efnum sem finnast allt í kringum okkur. Rannsóknir í Danmörku sýna að launeistu aukast mjög, þar sem eistun ganga ekki alveg niður í punginn. Jafnframt virðist vera færast í vöxt að þvagrásin sé ekki alveg rétt mynduð og eistnakrabbamein í ungum mönnum eykst. Fjallað var um hormónaraskandi efni í Kveik á dögunum. Bjarni Rúnarsson ræddi þessi mál við Ragnheiði Bachman ljósmóður á Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu sem starfar einnig við mæðravernd. Helstu atriði frétta: Matur, vatn og lyf eru nánast á þrotum í hafnarborginni Mariupol. Alþjóða Rauði krossinn segir dæmi um að fólk ráðist á hvert annað til að útvega sér mat. Stríðsátökin í Úkraínu valda hækkun á olíuverði. Það eykur hag Norska olíusjóðsins. Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Það er orðið mjög erfitt að halda Landspítalanum gangandi í samræmi við þarfir sjúklinga, segir yfirlæknir bráðamóttöku Landspítalans. Vel gengur að hreinsa meira en níu þúsund lítra af díselolíu sem láku úr olíutanki Orkubús Vestfjarða út í tjörnina og höfnina á Suðureyri fyrir helgi. Teymisstjóri mengunarvarna hjá Umhverfisstofnun segir nokkurra daga og jafnvel vikna vinnu framundan. Það hefur mistekist að ná sátt um orkumálin að mati háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Auka þurfi orku og nýta hana betur til að orkuskipti geti orðið. Umsjónarmaður: Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar frétta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Stríðið í Úkraínu hefur valdið verulegri hækkun á olíu og gasi.Norðmenn hafa áhyggjur. Óvæntir peningar velta inn í sjóði landsmanna, og enginn veit hvað á að gera við þá. . Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Gísli Kristjánsson reifar hér hvað er til ráða. Íslenskir menn eru skráðir á síður sem á Norðurlöndum eru taldar sykurhúða grimman og ljótan heim vændis, og geta tælt ungt fólk, jafnvel börn inn í hann. Tilgangurinn sagður að koma á tengslum milli eldri og gjafmildra manna, sykurpabba við ungt fólk. Í speglinum í gær var fjallað um hve erfitt hefur reynst víða í nágrannalöndunum að láta eigendur síðnanna sæta ábyrgð. Hver er staðan hér og brjóta síðurnar í bága við íslensk lög? María Rún Bjarnadóttir verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá Ríkislögreglustjóra segir ekki einfalt að svara því afdráttarlaust hvort þetta sé vændi. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Maríu. Fóstur í móðurkviði eru sérlega viðkvæm fyrir hormónaraskandi efnum sem finnast allt í kringum okkur. Rannsóknir í Danmörku sýna að launeistu aukast mjög, þar sem eistun ganga ekki alveg niður í punginn. Jafnframt virðist vera færast í vöxt að þvagrásin sé ekki alveg rétt mynduð og eistnakrabbamein í ungum mönnum eykst. Fjallað var um hormónaraskandi efni í Kveik á dögunum. Bjarni Rúnarsson ræddi þessi mál við Ragnheiði Bachman ljósmóður á Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsugæslu sem starfar einnig við mæðravernd. Helstu atriði frétta: Matur, vatn og lyf eru nánast á þrotum í hafnarborginni Mariupol. Alþjóða Rauði krossinn segir dæmi um að fólk ráðist á hvert annað til að útvega sér mat. Stríðsátökin í Úkraínu valda hækkun á olíuverði. Það eykur hag Norska olíusjóðsins. Tekjur ríkissjóðs af orkusölu gætu sexfaldast. Það er orðið mjög erfitt að halda Landspítalanum gangandi í samræmi við þarfir sjúklinga, segir yfirlæknir bráðamóttöku Landspítalans. Vel gengur að hreinsa meira en níu þúsund lítra af díselolíu sem láku úr olíutanki Orkubús Vestfjarða út í tjörnina og höfnina á Suðureyri fyrir helgi. Teymisstjóri mengunarvarna hjá Umhverfisstofnun segir nokkurra daga og jafnvel vikna vinnu framundan. Það hefur mistekist að ná sátt um orkumálin að mati háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Auka þurfi orku og nýta hana betur til að orkuskipti geti orðið. Umsjónarmaður: Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar frétta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Ingólfur V. Gíslason, prófessor í félagsfræði við Háskóla Íslands, fjallaði um ofbeldi og ástæður fyrir ofbeldi. Að hans sögn snýst ofbeldi í nánum samböndum oft um misvægi, það er annar aðilinn stendur sterkar að vígi í lífinu. Jafnframt um heiður innan fjölskyldu. Samkvæmt upplýsingum úr lögregluskýrslum er lítill munur á kynjunum þegar kemur að heimilisofbeldi en þegar um mjög alvarlegt og stórfellt ofbeldi er að ræða þá eru gerendur mun fleiri úr hópi karla. Konur eru engir eftirbátar karla þegar kemur að andlegu ofbeldi. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá bresku konungsfjölskyldunni, Covid-sýkingu Elísabetar drottningar og samkomulagi sem Andrés prins hefur gert við Virginiu Giuffre og lögreglurannsókn á Karli ríkisarfa í tengslum við veitingu ríkisborgararéttar. Úkraína er í sviðsljósi fjölmiðla í Bretlandi og eins er staðan þung í breska heilbrigðiskerfinu. Tónlist: Fjórir kátir þrestir - Sigrún Jónsdóttir Ljúfa vina - Sigrún Jónsdóttir og Ragnar Bjarnason Ágústín - Sigrún Jónsdóttir Sin remedio, el mar - Gonzalo Rubalcaba Mr Bojangles - Nitty Gritty Dirt Band Year of the Cat - Al Stewart Puro teatro - La Lupe Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Ingólfur V. Gíslason, prófessor í félagsfræði við Háskóla Íslands, fjallaði um ofbeldi og ástæður fyrir ofbeldi. Að hans sögn snýst ofbeldi í nánum samböndum oft um misvægi, það er annar aðilinn stendur sterkar að vígi í lífinu. Jafnframt um heiður innan fjölskyldu. Samkvæmt upplýsingum úr lögregluskýrslum er lítill munur á kynjunum þegar kemur að heimilisofbeldi en þegar um mjög alvarlegt og stórfellt ofbeldi er að ræða þá eru gerendur mun fleiri úr hópi karla. Konur eru engir eftirbátar karla þegar kemur að andlegu ofbeldi. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá bresku konungsfjölskyldunni, Covid-sýkingu Elísabetar drottningar og samkomulagi sem Andrés prins hefur gert við Virginiu Giuffre og lögreglurannsókn á Karli ríkisarfa í tengslum við veitingu ríkisborgararéttar. Úkraína er í sviðsljósi fjölmiðla í Bretlandi og eins er staðan þung í breska heilbrigðiskerfinu. Tónlist: Fjórir kátir þrestir - Sigrún Jónsdóttir Ljúfa vina - Sigrún Jónsdóttir og Ragnar Bjarnason Ágústín - Sigrún Jónsdóttir Sin remedio, el mar - Gonzalo Rubalcaba Mr Bojangles - Nitty Gritty Dirt Band Year of the Cat - Al Stewart Puro teatro - La Lupe Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Halla Hrund Logadóttir orkumálastjóri fór yfir stöðu mála í orkumálum landsins en mjög er rætt um skort á rafmagni vegna lélegs vatnsbúskapar þannig að það hefur þurft að skerða raforku til fyrirtækja, svo sem loðnuvinnslunnar, að undanförnu. Stjórnvöld hafa ákveðið að Ísland verði alfarið óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050 og Halla segir að þróunin geti orðið hröð næstu árin. Hún ræddi um lagarammann í kringum orkumálin og að hann þurfi að styrkja. Bogi Ágústsson fjallaði um ástandið í Búrma eða Mjanmar í Heimsglugga dagsins en herforingjastjórnin hrifsaði til sín völdin að nýju í landinu fyrir ári síðan. Brexit kom líka við sögu en Edwin Poots, landbúnaðarráðherra Norður-Írlands, fyrirskipaði í gærkvöld - öllum að óvörum að tollverðir ættu að hætta eftirliti með vörum sem koma frá Bretlandi. Jafnframt sagði hann frá þeirri ákvörðun að loka dauðadeildinni í San Quenten-fangelsinu í Kaliforníu. Lilja Rafney Magnúsdóttir varaþingmaður ræddi verbúðarlífið í tilefni af sjónvarpsþáttaröðinni vinsælu,Verbúðin, sem hún þekkir vel til frá sinni heimabyggð, Suðureyri við Súgandafjörð, auk þess sem hún bjó sjálf í verbúð í Grindavík á sínum tíma. Lilja Rafney ræddi kvótakerfið og mikilvægi strandveiða og smábátaútgerðar fyrir smærri byggðarlög. Lilja Rafney sat lengi á þingi fyrir VG en er í dag varaþingmaður flokksins í Norðvestur-kjördæmi. Tónlist: Walk on by - Helen Shapiro Gracias a la vida - Violeta Parra San Quenten - Johnny Cash Þúsund sinnum segðu já - Grafík. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Halla Hrund Logadóttir orkumálastjóri fór yfir stöðu mála í orkumálum landsins en mjög er rætt um skort á rafmagni vegna lélegs vatnsbúskapar þannig að það hefur þurft að skerða raforku til fyrirtækja, svo sem loðnuvinnslunnar, að undanförnu. Stjórnvöld hafa ákveðið að Ísland verði alfarið óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050 og Halla segir að þróunin geti orðið hröð næstu árin. Hún ræddi um lagarammann í kringum orkumálin og að hann þurfi að styrkja. Bogi Ágústsson fjallaði um ástandið í Búrma eða Mjanmar í Heimsglugga dagsins en herforingjastjórnin hrifsaði til sín völdin að nýju í landinu fyrir ári síðan. Brexit kom líka við sögu en Edwin Poots, landbúnaðarráðherra Norður-Írlands, fyrirskipaði í gærkvöld - öllum að óvörum að tollverðir ættu að hætta eftirliti með vörum sem koma frá Bretlandi. Jafnframt sagði hann frá þeirri ákvörðun að loka dauðadeildinni í San Quenten-fangelsinu í Kaliforníu. Lilja Rafney Magnúsdóttir varaþingmaður ræddi verbúðarlífið í tilefni af sjónvarpsþáttaröðinni vinsælu,Verbúðin, sem hún þekkir vel til frá sinni heimabyggð, Suðureyri við Súgandafjörð, auk þess sem hún bjó sjálf í verbúð í Grindavík á sínum tíma. Lilja Rafney ræddi kvótakerfið og mikilvægi strandveiða og smábátaútgerðar fyrir smærri byggðarlög. Lilja Rafney sat lengi á þingi fyrir VG en er í dag varaþingmaður flokksins í Norðvestur-kjördæmi. Tónlist: Walk on by - Helen Shapiro Gracias a la vida - Violeta Parra San Quenten - Johnny Cash Þúsund sinnum segðu já - Grafík. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir þingfréttamaður fór yfir störf þingsins í vikunni en þar var meðal annars rætt um strandveiðar og kvótakerfið, sóttvarnareglur, ríkisborgararétt og fleira. Kristján Sigurjónsson, ritstjóri Túrista, fór yfir breyttar reglur á landamærum í nokkrum ríkjum, flugferðir til Ítalíu og möguleikann á að eignast hús á Ítalíu á eina evru. Jafnframt kom hann inn á fjölda erlendra ferðamanna sem er væntanlegur hingað í ár. Guðrún Kristjánsdóttir bústýra í Systrasamlaginu, kom með góð ráð í upphafi árs hvernig við getum látið okkur líða vel. Hún mælir með hugleiðslu, hollri fæðu og áfengisleysi. Útivist og jóga gerir fólki gott og ekki úr vegi að setjast við hafið og horfa á öldurnar nú eða faðma tré. Tónlist: Þriðji fiðlukonsert Mozarts, II kafli - Isabelle Faust, Two out of three ain?t bad - Meat Loaf, Traustur vinur - Sigurður Guðmundsson. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir þingfréttamaður fór yfir störf þingsins í vikunni en þar var meðal annars rætt um strandveiðar og kvótakerfið, sóttvarnareglur, ríkisborgararétt og fleira. Kristján Sigurjónsson, ritstjóri Túrista, fór yfir breyttar reglur á landamærum í nokkrum ríkjum, flugferðir til Ítalíu og möguleikann á að eignast hús á Ítalíu á eina evru. Jafnframt kom hann inn á fjölda erlendra ferðamanna sem er væntanlegur hingað í ár. Guðrún Kristjánsdóttir bústýra í Systrasamlaginu, kom með góð ráð í upphafi árs hvernig við getum látið okkur líða vel. Hún mælir með hugleiðslu, hollri fæðu og áfengisleysi. Útivist og jóga gerir fólki gott og ekki úr vegi að setjast við hafið og horfa á öldurnar nú eða faðma tré. Tónlist: Þriðji fiðlukonsert Mozarts, II kafli - Isabelle Faust, Two out of three ain?t bad - Meat Loaf, Traustur vinur - Sigurður Guðmundsson. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Kristín Jónsdóttir, dósent og forseti deildar kennslu- og menntunarfræði við Háskóla Íslands, og Susan Rafik Hama, lektor við sömu deild, sögðu frá nýju átaksverkefni sem miðar að því að fjölga kennurum og öðru fagfólki í menntakerfinu af erlendum uppruna. Susan hefur meðal annars rannsakað stöðu kvenna og barna af erlendum uppruna í íslensku menntakerfi. Borgþór Arngrímsson fjallaði um yfirmann leyniþjónustu danska hersins, Lars Findsen, sem hefur setið í gæsluvarðhaldi frá 8. desember og mál Claus Hjort Fredriksen fyrrverandi varnarmálaráðherra sem er sakaður um að hafa brotið trúnað. Jafnframt bar sérstakt málverkamál á góma en Jens Haaning sendi tvö verk á sýningu í listasafninu í Álaborg sem komu verulega á óvart. Pétur Ingi Haraldsson, sviðsstjóri skipulagssviðs Akureyrarbæjar, og Anna Þorbjörg Jónasdóttir, fréttamaður á Akureyri, ræddu skipulagsmál bæjarins. Unnið er að undirbúningi tveggja nýrra hverfa sem á að byggja í bænum, og er annað þeirra skipulagt út frá umhverfis- og sjálfbærni hugmyndum. Samkeppni er fara af stað varðndi skipulag miðbæjar Akureyrar. Tónlist: Dream a little dream of me - Ella Fitzgerald og Count Basie Orchestra Bella - Ragnheiður Gröndal Under Stjernerne På Himlen - Rasmus Seebach Into the mystic - Van Morrison Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Kristín Jónsdóttir, dósent og forseti deildar kennslu- og menntunarfræði við Háskóla Íslands, og Susan Rafik Hama, lektor við sömu deild, sögðu frá nýju átaksverkefni sem miðar að því að fjölga kennurum og öðru fagfólki í menntakerfinu af erlendum uppruna. Susan hefur meðal annars rannsakað stöðu kvenna og barna af erlendum uppruna í íslensku menntakerfi. Borgþór Arngrímsson fjallaði um yfirmann leyniþjónustu danska hersins, Lars Findsen, sem hefur setið í gæsluvarðhaldi frá 8. desember og mál Claus Hjort Fredriksen fyrrverandi varnarmálaráðherra sem er sakaður um að hafa brotið trúnað. Jafnframt bar sérstakt málverkamál á góma en Jens Haaning sendi tvö verk á sýningu í listasafninu í Álaborg sem komu verulega á óvart. Pétur Ingi Haraldsson, sviðsstjóri skipulagssviðs Akureyrarbæjar, og Anna Þorbjörg Jónasdóttir, fréttamaður á Akureyri, ræddu skipulagsmál bæjarins. Unnið er að undirbúningi tveggja nýrra hverfa sem á að byggja í bænum, og er annað þeirra skipulagt út frá umhverfis- og sjálfbærni hugmyndum. Samkeppni er fara af stað varðndi skipulag miðbæjar Akureyrar. Tónlist: Dream a little dream of me - Ella Fitzgerald og Count Basie Orchestra Bella - Ragnheiður Gröndal Under Stjernerne På Himlen - Rasmus Seebach Into the mystic - Van Morrison Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, rýndi í tölur yfir álagningu einstaklinga og lögaðila frá árinu 2020 og var fjallað um af Páli Kolbeins í riti Skattsins, Tíund, nýverið. Jafnframt talaði Þórður um misskiptingu auðs í heiminum sem kemur er umfjöllunarefni í árlegri samantekt Oxfam samtakanna. Þórður fór í lokin yfir stuðningsaðgerðir stjórnvalda til veitingamanna vegna Covid. Arthúr Björgvin Bollason fjallaði í Berlínarspjalli um áætlanir stjórnvalda um að setja á bólusetningarskyldu í Þýskalandi og handboltaáhuga Þjóðverja en Alfreð Gíslason þjálfar þýskalandsliðið sem nú tekur þátt í Evrópumótinu í handbolta í Ungverjalandi. Hrefna Jóhannesdóttir er formaður sameiningarnefndar sveitarfélaga í Skagafirði og oddviti Akrahrepps. Hún er líka bóndi á Silfrastöðum í Blönduhlíð. Hún sagði frá fyrirhugaðri atkvæðagreiðslu um sameiningu sveitarfélaganna tveggja í Skagafirði. Þau eru annars vegar sveitarfélagið Skagafjörður þar sem búa rúmlega 4.000 og hins vegar Akrahreppur en íbúar hans eru rúmlega 200. Tónlist: My funny Valentine - Chet Baker Ljúflingshóll - Sigríður Thorlacius og Heiðurspiltar Prelude in G minor op. 23 no. 5 - Ruth Slenczynska Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, rýndi í tölur yfir álagningu einstaklinga og lögaðila frá árinu 2020 og var fjallað um af Páli Kolbeins í riti Skattsins, Tíund, nýverið. Jafnframt talaði Þórður um misskiptingu auðs í heiminum sem kemur er umfjöllunarefni í árlegri samantekt Oxfam samtakanna. Þórður fór í lokin yfir stuðningsaðgerðir stjórnvalda til veitingamanna vegna Covid. Arthúr Björgvin Bollason fjallaði í Berlínarspjalli um áætlanir stjórnvalda um að setja á bólusetningarskyldu í Þýskalandi og handboltaáhuga Þjóðverja en Alfreð Gíslason þjálfar þýskalandsliðið sem nú tekur þátt í Evrópumótinu í handbolta í Ungverjalandi. Hrefna Jóhannesdóttir er formaður sameiningarnefndar sveitarfélaga í Skagafirði og oddviti Akrahrepps. Hún er líka bóndi á Silfrastöðum í Blönduhlíð. Hún sagði frá fyrirhugaðri atkvæðagreiðslu um sameiningu sveitarfélaganna tveggja í Skagafirði. Þau eru annars vegar sveitarfélagið Skagafjörður þar sem búa rúmlega 4.000 og hins vegar Akrahreppur en íbúar hans eru rúmlega 200. Tónlist: My funny Valentine - Chet Baker Ljúflingshóll - Sigríður Thorlacius og Heiðurspiltar Prelude in G minor op. 23 no. 5 - Ruth Slenczynska Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Við byrjuðum þáttinn á að hringja vestur á Þingeyri en Kómedíuleikhúsið, eina atvinnuleikhús Vestfjarða, fagnar um þessar mundir 25 ára afmæli. Elfar Logi Hannesson leikhússtjóri Kómedíuleikhússins var á línunni hjá okkur. Til stendur að endurflytja frumvarp sem felur í sér nýja heildarlöggjöf um leigubifreiðaakstur hér á landi í næsta mánuði. Markmið frumvarpsins er að auka frelsi á leigubifreiðamarkaðnum - og tryggja örugga og góða þjónustu - og við ræddum við Daníel Orra Einarsson, formann Bifreiðastjórafélagsins Frama, um mögulegar breytingar og stöðu leigubílstjóra á tímum faraldurs. VR stendur nú fyrir vitundarátakinu ?Þriðja vaktin? sem er ætlað að vekja athygli á þeirri byrði sem verkstjórn heimilisins er og áhrifum hennar á stöðu kynjanna á vinnumarkaði. Við ræddum við Ragnar Þór Ingólfsson, formann stéttafélagsins, um átakið og kjaradeilurnar framundan. Tölur sem gefnar eru út af Húsnæðis- og mannvirkjastofnun benda til þess að hæsta fermetraverðið á leigumarkaði hér á landi séu á stúdentagörðunum. Jafnframt benda kannanir stofnunarinnar til þess að ríflega þriðjungur stúdenta greiði meira en 70% af ráðstöfunartekjum í húsnæðiskostnað. Til okkar kom Guðrún Björnsdóttir, framkvæmdastjóri Félagsstofnunar stúdenta. Nokkuð hefur borið á slysum undanfarnar vikur þar sem ekið er á óvarða vegfarendur, hvort sem er gangandi eða hjólandi. Formaður Félags reiðhjólabænda segir að eini raunverulegi samnefnarinn í flestum þeim slysum sem orðið hafa séu ökutækin - og að oft sé horft fram hjá ábyrgð ökumannsins. Við ræddumvið formanninn, Birgi Birgisson. Annan hvern þriðjudag fáum við til okkar Guðmund Jóhannsson til að fara yfir það allra helsta í heimi tækninnar - og á því var engin undantekning í dag. Tónlist: Salka Sól - Æskujól Snorri Helgason - Ingileif Arlo Parks - Caroline Dean Marton - Let it snow Prins Póló - Tipp topp Grétar Örvarsson - Á grænni grein Herbert Guðmundsson - Með stjörnunum

Við byrjuðum þáttinn á að hringja vestur á Þingeyri en Kómedíuleikhúsið, eina atvinnuleikhús Vestfjarða, fagnar um þessar mundir 25 ára afmæli. Elfar Logi Hannesson leikhússtjóri Kómedíuleikhússins var á línunni hjá okkur. Til stendur að endurflytja frumvarp sem felur í sér nýja heildarlöggjöf um leigubifreiðaakstur hér á landi í næsta mánuði. Markmið frumvarpsins er að auka frelsi á leigubifreiðamarkaðnum - og tryggja örugga og góða þjónustu - og við ræddum við Daníel Orra Einarsson, formann Bifreiðastjórafélagsins Frama, um mögulegar breytingar og stöðu leigubílstjóra á tímum faraldurs. VR stendur nú fyrir vitundarátakinu ?Þriðja vaktin? sem er ætlað að vekja athygli á þeirri byrði sem verkstjórn heimilisins er og áhrifum hennar á stöðu kynjanna á vinnumarkaði. Við ræddum við Ragnar Þór Ingólfsson, formann stéttafélagsins, um átakið og kjaradeilurnar framundan. Tölur sem gefnar eru út af Húsnæðis- og mannvirkjastofnun benda til þess að hæsta fermetraverðið á leigumarkaði hér á landi séu á stúdentagörðunum. Jafnframt benda kannanir stofnunarinnar til þess að ríflega þriðjungur stúdenta greiði meira en 70% af ráðstöfunartekjum í húsnæðiskostnað. Til okkar kom Guðrún Björnsdóttir, framkvæmdastjóri Félagsstofnunar stúdenta. Nokkuð hefur borið á slysum undanfarnar vikur þar sem ekið er á óvarða vegfarendur, hvort sem er gangandi eða hjólandi. Formaður Félags reiðhjólabænda segir að eini raunverulegi samnefnarinn í flestum þeim slysum sem orðið hafa séu ökutækin - og að oft sé horft fram hjá ábyrgð ökumannsins. Við ræddumvið formanninn, Birgi Birgisson. Annan hvern þriðjudag fáum við til okkar Guðmund Jóhannsson til að fara yfir það allra helsta í heimi tækninnar - og á því var engin undantekning í dag. Tónlist: Salka Sól - Æskujól Snorri Helgason - Ingileif Arlo Parks - Caroline Dean Marton - Let it snow Prins Póló - Tipp topp Grétar Örvarsson - Á grænni grein Herbert Guðmundsson - Með stjörnunum

Willum Þór Þórsson er nýr heilbrigðisráðherra og hann tekur við lyklavöldum í ráðuneytinu nú fyrir hádegi. Hann fór yfir helstu verkefnin sem eru framundan hjá honum í starfi. Landspítalinn er þar ofarlega en ákveðið hefur verið að skipa fagráð yfir Landspítalann. Efla á heilsugæsluna og bæta geðheilbrigðisþjónustu ekki síst fyrir börn og ungmenni. Auður Önnu Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri Landverndar, og Drífa Snædal, forseti ASÍ, fóru yfir stjórnarsáttmálann, einkum og sér í lagi loftslagsmálin og vinnumarkaðinn. Meðal annars er stefnt að um 55% samdrætti í losun á beinni ábyrgð Íslands fyrir 2030 miðað við 2005. Efla á hlutverk ríkissáttasemjara og bæta stöðu öryrkja og fólks á leigumarkaði. Sigrún Davíðsdóttir fór yfir nýjar sóttvarnareglur í Bretlandi, fyrstu smitin þar í landi af omikron-afbrigðinu og áætlun um að reglurnar gildi í þrjár vikur þannig að fólk geti ferðast um jólin. Deilur Breta við ríki ESB, svo sem Frakklands, vegna sjóskaðans á Ermarsundi í síðustu viku þar sem 27 flóttamenn drukknuðu á flótta frá Frakklandi til Bretlands. Það snjóaði mikið í Bretlandi í gær og útlit fyrir að það geti haldið áfram að snjóa. Jafnframt bar Gurru grís á góma í Lundúnaspjalli. Margrét Vilborg Bjarnadóttir, prófessor í aðgerðargreiningu og tölfræði við Robert H. Smith viðskiptaháskólann í Maryland í Bandaríkjunum og stofnandi sprotafyrirtækisins PayAnalytics, kom á Morgunvaktina. Lausnir fyrirtækisins eru notaðar til að jafna laun og það fékk nýverið nýtt fjármagn, alls 450 milljónir króna, til að bæta hugbúnaðinn enn frekar. Það er Eyr­ir Vent­ure Mana­gement sem ætlar að setja 450 milljónir inn í verkefni PayAnalytics þannig að hægt sé að þróa hugbúnaðinn og markaðssetja hann víðar. Hugbúnaður sem notaður er til að jafna laun karlkyns, kvenkyns og kynsegin starfsmanna, sem og annarra hópa starfsmanna, t.d. eftir uppruna. Vegna tæknibilunar vantar síðasta hluta viðtalsins við Margréti Vilborgu. Tónlist: Boat on the river - Kristjana Stefánsdóttir og Svavar Knútur flytja og Respect í flutningi Aretha Franklin. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Willum Þór Þórsson er nýr heilbrigðisráðherra og hann tekur við lyklavöldum í ráðuneytinu nú fyrir hádegi. Hann fór yfir helstu verkefnin sem eru framundan hjá honum í starfi. Landspítalinn er þar ofarlega en ákveðið hefur verið að skipa fagráð yfir Landspítalann. Efla á heilsugæsluna og bæta geðheilbrigðisþjónustu ekki síst fyrir börn og ungmenni. Auður Önnu Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri Landverndar, og Drífa Snædal, forseti ASÍ, fóru yfir stjórnarsáttmálann, einkum og sér í lagi loftslagsmálin og vinnumarkaðinn. Meðal annars er stefnt að um 55% samdrætti í losun á beinni ábyrgð Íslands fyrir 2030 miðað við 2005. Efla á hlutverk ríkissáttasemjara og bæta stöðu öryrkja og fólks á leigumarkaði. Sigrún Davíðsdóttir fór yfir nýjar sóttvarnareglur í Bretlandi, fyrstu smitin þar í landi af omikron-afbrigðinu og áætlun um að reglurnar gildi í þrjár vikur þannig að fólk geti ferðast um jólin. Deilur Breta við ríki ESB, svo sem Frakklands, vegna sjóskaðans á Ermarsundi í síðustu viku þar sem 27 flóttamenn drukknuðu á flótta frá Frakklandi til Bretlands. Það snjóaði mikið í Bretlandi í gær og útlit fyrir að það geti haldið áfram að snjóa. Jafnframt bar Gurru grís á góma í Lundúnaspjalli. Margrét Vilborg Bjarnadóttir, prófessor í aðgerðargreiningu og tölfræði við Robert H. Smith viðskiptaháskólann í Maryland í Bandaríkjunum og stofnandi sprotafyrirtækisins PayAnalytics, kom á Morgunvaktina. Lausnir fyrirtækisins eru notaðar til að jafna laun og það fékk nýverið nýtt fjármagn, alls 450 milljónir króna, til að bæta hugbúnaðinn enn frekar. Það er Eyr­ir Vent­ure Mana­gement sem ætlar að setja 450 milljónir inn í verkefni PayAnalytics þannig að hægt sé að þróa hugbúnaðinn og markaðssetja hann víðar. Hugbúnaður sem notaður er til að jafna laun karlkyns, kvenkyns og kynsegin starfsmanna, sem og annarra hópa starfsmanna, t.d. eftir uppruna. Vegna tæknibilunar vantar síðasta hluta viðtalsins við Margréti Vilborgu. Tónlist: Boat on the river - Kristjana Stefánsdóttir og Svavar Knútur flytja og Respect í flutningi Aretha Franklin. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Gunnhildur Lily Magnúsdóttir, stjórnmálafræðingur og dósent við háskólann í Malmö, hefur rannsakað hvernig ríkisstofnanir á Norðurlöndunum og Evrópusambandið vinna með félagslega þætti eins og kyn, stétt, búsetu og fleira þegar kemur að stefnumótun í loftslagsmálum og hvernig hægt sé að draga úr kolefnisspori almennings. Magdalena Andersson, formaður Jafnaðarmannaflokks Svíþjóðar, bar einnig á góma í viðtalinu en umboð hennar til ríkisstjórnarmyndunar er að renna út síðar í dag. Sigrún Davíðsdóttir spjallaði um bresk stjórnmál og stjórnmálaleiðtoga í Lundúnaspjalli dagsins. Jafnframt um nýútkomna bók eftir Leu Ypi en hún er prófessor við London School of Economics. Bókin, Free; Coming of Age at the End of History, fjallar um æsku hennar í Albaníu en Ypi er fædd árið 1979. Lára Björnsdóttir, félagsráðgjafi og fyrrverandi félagsmálastjóri Reykjavíkur, hlaut nýverið heiðursviðurkenningu norrænu félagsráðgjafarháskólanna. Hún var með fyrstu félagsráðgjöfunum á Íslandi en hún lærði í Danmörku og kom til starfa hér á landi árið 1969. Málefni félagsþjónustunnar eru henni hugleikin og segir Lára að því miður sé fátækt og fordómar en við lýði í samfélaginu. Hún segir mikinn sparnað fólgin í því að veita þeim sem þurfa á stuðningi að halda góða þjónustu. Nauðsynlegt sé að valdefla þá sem þurfa á aðstoðinni að halda. Ýmislegt hefur áunnist hvað varðar notendastýrða þjónustu fatlaðra á undanförnum árum að sögn Láru. Lára var sæmd gullmerki Landsamtakanna Þroskahjálpar 1995 og hlaut Rósina 2011, hvatningarverðlaun samtakanna og fjölskyldu Ástu B. Þorsteinsdóttur. Þá var Lára sæmd fálkaorðu forseta Íslands 17. júní 2016, riddarakross fyrir störf á vettvangi velferðar og félagsþjónustu og að málefnum fatlaðs fólks. Píanósónata nr. 16 í c dúr í flutningi Víkings Heiðars Ólafssonar, Into my arms með Nick Cave and the Bad Seeds og Söngur hjartans með Diddú. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Gunnhildur Lily Magnúsdóttir, stjórnmálafræðingur og dósent við háskólann í Malmö, hefur rannsakað hvernig ríkisstofnanir á Norðurlöndunum og Evrópusambandið vinna með félagslega þætti eins og kyn, stétt, búsetu og fleira þegar kemur að stefnumótun í loftslagsmálum og hvernig hægt sé að draga úr kolefnisspori almennings. Magdalena Andersson, formaður Jafnaðarmannaflokks Svíþjóðar, bar einnig á góma í viðtalinu en umboð hennar til ríkisstjórnarmyndunar er að renna út síðar í dag. Sigrún Davíðsdóttir spjallaði um bresk stjórnmál og stjórnmálaleiðtoga í Lundúnaspjalli dagsins. Jafnframt um nýútkomna bók eftir Leu Ypi en hún er prófessor við London School of Economics. Bókin, Free; Coming of Age at the End of History, fjallar um æsku hennar í Albaníu en Ypi er fædd árið 1979. Lára Björnsdóttir, félagsráðgjafi og fyrrverandi félagsmálastjóri Reykjavíkur, hlaut nýverið heiðursviðurkenningu norrænu félagsráðgjafarháskólanna. Hún var með fyrstu félagsráðgjöfunum á Íslandi en hún lærði í Danmörku og kom til starfa hér á landi árið 1969. Málefni félagsþjónustunnar eru henni hugleikin og segir Lára að því miður sé fátækt og fordómar en við lýði í samfélaginu. Hún segir mikinn sparnað fólgin í því að veita þeim sem þurfa á stuðningi að halda góða þjónustu. Nauðsynlegt sé að valdefla þá sem þurfa á aðstoðinni að halda. Ýmislegt hefur áunnist hvað varðar notendastýrða þjónustu fatlaðra á undanförnum árum að sögn Láru. Lára var sæmd gullmerki Landsamtakanna Þroskahjálpar 1995 og hlaut Rósina 2011, hvatningarverðlaun samtakanna og fjölskyldu Ástu B. Þorsteinsdóttur. Þá var Lára sæmd fálkaorðu forseta Íslands 17. júní 2016, riddarakross fyrir störf á vettvangi velferðar og félagsþjónustu og að málefnum fatlaðs fólks. Píanósónata nr. 16 í c dúr í flutningi Víkings Heiðars Ólafssonar, Into my arms með Nick Cave and the Bad Seeds og Söngur hjartans með Diddú. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Björn Berg Gunnarsson, deildarstjóri hjá Íslandsbanka, hefur lengi velt fyrir sér ýmsu er varðar peninga. Bók hans Peningar kom nýverið út og þar er fjallað um peninga frá ýmsum hliðum. Bókin og svört verðbólguspá greiningardeildar Íslandsbanka voru til umræðu. Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og fjallaði um samskipti Íslands og Færeyja en nýverið kom út skýrsla varðandi samskipti eyjanna. Bogi ræddi við Guðlaug Þór Þórðarson utanríkisráðherra um skýrsluna og samband landanna. Jafnframt var aðeins komið inn á vitnaleiðslur í stóra minkamálinu sem nú standa yfir í Kaupmannahöfn. Mogens Jensen, fyrrverandi landbúnaðarráðherra, segir í dag sína hlið á málinu. Rebekka Blöndal jazzsöngkona er mikill aðdáandi Billie Holiday og syngur lög hennar á tónleikum á Borgarbókasafninu í dag og næstu daga. Tónlist: With you og Stjörnur stara með Rebekku Blöndal - Rebekka Blöndal. You've Changed og Trav'lin light með Billie Holiday. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Björn Berg Gunnarsson, deildarstjóri hjá Íslandsbanka, hefur lengi velt fyrir sér ýmsu er varðar peninga. Bók hans Peningar kom nýverið út og þar er fjallað um peninga frá ýmsum hliðum. Bókin og svört verðbólguspá greiningardeildar Íslandsbanka voru til umræðu. Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og fjallaði um samskipti Íslands og Færeyja en nýverið kom út skýrsla varðandi samskipti eyjanna. Bogi ræddi við Guðlaug Þór Þórðarson utanríkisráðherra um skýrsluna og samband landanna. Jafnframt var aðeins komið inn á vitnaleiðslur í stóra minkamálinu sem nú standa yfir í Kaupmannahöfn. Mogens Jensen, fyrrverandi landbúnaðarráðherra, segir í dag sína hlið á málinu. Rebekka Blöndal jazzsöngkona er mikill aðdáandi Billie Holiday og syngur lög hennar á tónleikum á Borgarbókasafninu í dag og næstu daga. Tónlist: With you og Stjörnur stara með Rebekku Blöndal - Rebekka Blöndal. You've Changed og Trav'lin light með Billie Holiday. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

"Geðvarpið" er ný sjálfstæð þáttasyrpa innan Hlaðvarps Landspítala. Stjórnandi syrpunnar er hjúkrunarfræðingurinn dr. Helga Sif Friðjónsdóttir. Í þessum fimmta þætti fær Helga Sif til sín geðhjúkrunarfræðinginn Guðbjörgu Sveinsdóttur, sem hefur fjögurra áratuga reynslu af faginu með sérstaka áherslu á samfélagstengda geðhjúkrun af ýmsu tagi. Helga Sif ræðir við Guðbjörgu um bakgrunn hennar og víðtæku reynslu af störfum, hér heima og víða erlendis.Guðbjörg Sveinsdóttir hefur starfað við geðhjúkrun í liðlega 40 ár, en hún útskrifaðist sem hjúkrunarfræðingur árið 1978 og hóf störf í geðhjúkrun ári síðar. Sérhæfinguna kláraði Guðbjörg svo með formlegum hætti úti í Noregi fyrir 30 árum. Hún á að baki afskaplega fjölbreyttan og gifturíkan feril í faginu. Byrjaði reyndar í skurðhjúkrun á Borgarspítala, en skipti fljótlega um takt og starfaði meðal annars hjá flestum forverum Landspítala og spítalanum eftir stofnun hans um aldamótin. Einnig hefur hún tekið drjúga spretti í faginu í Noregi, hjá Heilsugæslunni, Rauða krossinum og víðar. Í dag starfar hún að verkefni fyrir Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins við framþróun geðhjúkrunar á sviði heimahjúkrunar.Víðfeðm sérþekking Guðbjargar á geðhjúkrun hefur leitt hana víða, en hún hefur meðal annars verið ráðgjafi í geðhjúkrun í Banglades, Hvíta-Rússlandi, Rúmeníu, Palestínu, Indónesíu, Íran, Írak, Kósovó og Makedóníu. Jafnframt hefur Guðbjörg verið þátttakandi og fyrirlesari á alþjóðlegum fundum, námskeiðum og ráðstefnum svo áratugum skiptir. Hún hefur frá upphafi ferilsins verið virkur þátttakandi í fræðslu, menntun og þjálfun á sviði geðhjúkrunar, hér heima sem erlendis.Hlaðvarp Landspítala er aðgengilegt á vef spítalans og helstu samfélagsmiðlum, en einnig í streymisveitunum Spotify og Apple iTunes, ásamt hlaðvarpsveitum á borð við Simplecast, Pocket Casts og Podcast Addict. Það er samskiptadeild Landspítala sem heldur úti Hlaðvarpi Landspítala og þeim sjálfstæðu þáttasyrpum sem tilheyra hlaðvarpsfjölskyldu spítalans. SIMPLECASThttps://landspitalihladvarp.simplecast.com/episodes/gedvarpid-05

Rifjuð eru upp nokkur lög úr Danslagakeppni SKT árið 1961. Þar á meðal eru lög eftir Hörð Hákonarson, Karl Jónatansson, Þóri Óskarsson, Árna Ísleifsson, Steingrím M. Steingrímsson, Jónatan Ólafsson, Lúllu Nóadóttur og Tólfta september. Jafnframt er fjallað um textahöfundinn Núma Þorbergsson. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Rifjuð eru upp nokkur lög úr Danslagakeppni SKT árið 1961. Þar á meðal eru lög eftir Hörð Hákonarson, Karl Jónatansson, Þóri Óskarsson, Árna Ísleifsson, Steingrím M. Steingrímsson, Jónatan Ólafsson, Lúllu Nóadóttur og Tólfta september. Jafnframt er fjallað um textahöfundinn Núma Þorbergsson. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Rifjuð eru upp nokkur lög úr Danslagakeppni SKT árið 1961. Þar á meðal eru lög eftir Hörð Hákonarson, Karl Jónatansson, Þóri Óskarsson, Árna Ísleifsson, Steingrím M. Steingrímsson, Jónatan Ólafsson, Lúllu Nóadóttur og Tólfta september. Jafnframt er fjallað um textahöfundinn Núma Þorbergsson. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, fjallaði um bók sem er væntanleg í næstu viku um aðdraganda hrunsins en höfundur hennar, Jared Bibler, starfaði hjá Landsbankanum fyrir hrun en sagði upp starfinu skömmu áður en bankarnir féllu. Hann var ráðinn til Fjármálaeftirlitsins til að stýra rannsóknum á bankahruninu og í bókinni segir hann meðal annars að einhver mál hafi ekki verið rannsökuð til hlítar heldur stungið undir stól. Jafnframt fjallar Jared Bibler um gjaldeyrismarkaðinn eftir hrun og að þar hafi ekki alltaf verið farið að lögum. Arthúr Björgvin Bollason segir að það geti tekið langan tíma að mynda nýja ríkisstjórn í Þýskalandi. Nú er forystufólk Græningja og Frjálslyndra demókrata að ræða saman og að reyna að komast að samkomulagi um það sem helst skilur flokkana að. Þegar því verki er lokið kemur í ljós hvort flokkarnir tveir fari í ríkisstjórnarsamstarf með Jafnaðarmannaflokknum eða Kristilegum demókrötum. Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri ferskvatnssviðs Hafrannsóknastofnunar, fór yfir nýliðið laxveiðisumar og horfur í laxveiðinni næsta sumar. Meðal þess sem er notað við rannsóknir á laxastofninum eru hreistur veiddra laxa en eftir að algengara varð að veiðimenn sleppi fiski þá hefur sýnum fækkað. Hnúðlax bar einnig á góma í spjallinu. Tónlist: Pale Blue Eyes með Velvet Underground. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, fjallaði um bók sem er væntanleg í næstu viku um aðdraganda hrunsins en höfundur hennar, Jared Bibler, starfaði hjá Landsbankanum fyrir hrun en sagði upp starfinu skömmu áður en bankarnir féllu. Hann var ráðinn til Fjármálaeftirlitsins til að stýra rannsóknum á bankahruninu og í bókinni segir hann meðal annars að einhver mál hafi ekki verið rannsökuð til hlítar heldur stungið undir stól. Jafnframt fjallar Jared Bibler um gjaldeyrismarkaðinn eftir hrun og að þar hafi ekki alltaf verið farið að lögum. Arthúr Björgvin Bollason segir að það geti tekið langan tíma að mynda nýja ríkisstjórn í Þýskalandi. Nú er forystufólk Græningja og Frjálslyndra demókrata að ræða saman og að reyna að komast að samkomulagi um það sem helst skilur flokkana að. Þegar því verki er lokið kemur í ljós hvort flokkarnir tveir fari í ríkisstjórnarsamstarf með Jafnaðarmannaflokknum eða Kristilegum demókrötum. Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri ferskvatnssviðs Hafrannsóknastofnunar, fór yfir nýliðið laxveiðisumar og horfur í laxveiðinni næsta sumar. Meðal þess sem er notað við rannsóknir á laxastofninum eru hreistur veiddra laxa en eftir að algengara varð að veiðimenn sleppi fiski þá hefur sýnum fækkað. Hnúðlax bar einnig á góma í spjallinu. Tónlist: Pale Blue Eyes með Velvet Underground. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Flest örnefni eru varðveitt í þar til gerðum gagnabönkum; annars vegar hjá Landmælingum Íslands og hins vegar Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Án efa eru til ýmis örnefni sem hvergi eru á skrá en fólk kann og varðveitir með því að miðla kynslóð fram af kynslóð. Landmælingar og Árnastofnun ýttu í dag úr vör, á degi íslenskrar náttúru, landsátaki um staðsetningu örnefna. Átakið nefnist Hvar er. Eydís Líndal Finnbogadóttir, forstjóri Landmælinga Íslands, fór yfir mikilvægi þess að varveita örnefni þannig að þau glatist ekki og að þeir sem hafa góða staðbundna þekkingu á örnefnum eru hvattir til að taka þátt í átakinu. Nánar má fræðast um átakið á vefnum nafnid.is. Bogi Ágústsson fór yfir stöðuna í Noregi að loknum þingkosningum, stjórnarmyndunarviðræður, stöðu Ernu Solberg forsætisráðherra og svæðisbundið framboð (Finnmörk), Pasientfokus, sem fékk einn mann kjörinn á Stórþingið. Framboð sem hefur aðeins eitt á málefnaskrá sinni - nýtt sjúkrahús í Alta. Jafnframt báru ráðherraskipti í bresku ríkisstjórninni á góma í Heimsglugga dagsins. Inger Støjberg fyrrverandi ráðherra innflytjendamála í Danmörku, hefur verið mjög áberandi í þarlendum fjölmiðlum vegna réttarhaldanna sem nú standa yfir vegna ákvarðana sem teknar voru í hennar ráðherratíð. Tekist er um málið fyrir Landsdómi Danmerkur en hann hefur ekki verið kallaður saman síðan árið 1995. Þá var það Tamíla-málið svonefnda. Þá var Erik Ninn-Hansen dómsmálaráðherra dæmdur í skilorðsbundið fangelsi fyrir að hafa komið í veg fyrir fjölskyldusameiningu flóttafólks. Borgþór Arngrímsson fór yfir mál Støjberg ásamt því að fjalla um átök innan leiklistardeildar danska ríkisútvarpsins og fleiri mál í spjalli um það sem er í kastljósi fjölmiðla í Danmörku. Tónlist: Vorkvöld í Reykjavík í flutningi Ragnars Bjarnasonar, Ég vil fara upp í sveit með Ellý Vilhjálms og að lokum danska lagið; Jeg snakker med mig selv með Gitte Hænning. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Flest örnefni eru varðveitt í þar til gerðum gagnabönkum; annars vegar hjá Landmælingum Íslands og hins vegar Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Án efa eru til ýmis örnefni sem hvergi eru á skrá en fólk kann og varðveitir með því að miðla kynslóð fram af kynslóð. Landmælingar og Árnastofnun ýttu í dag úr vör, á degi íslenskrar náttúru, landsátaki um staðsetningu örnefna. Átakið nefnist Hvar er. Eydís Líndal Finnbogadóttir, forstjóri Landmælinga Íslands, fór yfir mikilvægi þess að varveita örnefni þannig að þau glatist ekki og að þeir sem hafa góða staðbundna þekkingu á örnefnum eru hvattir til að taka þátt í átakinu. Nánar má fræðast um átakið á vefnum nafnid.is. Bogi Ágústsson fór yfir stöðuna í Noregi að loknum þingkosningum, stjórnarmyndunarviðræður, stöðu Ernu Solberg forsætisráðherra og svæðisbundið framboð (Finnmörk), Pasientfokus, sem fékk einn mann kjörinn á Stórþingið. Framboð sem hefur aðeins eitt á málefnaskrá sinni - nýtt sjúkrahús í Alta. Jafnframt báru ráðherraskipti í bresku ríkisstjórninni á góma í Heimsglugga dagsins. Inger Støjberg fyrrverandi ráðherra innflytjendamála í Danmörku, hefur verið mjög áberandi í þarlendum fjölmiðlum vegna réttarhaldanna sem nú standa yfir vegna ákvarðana sem teknar voru í hennar ráðherratíð. Tekist er um málið fyrir Landsdómi Danmerkur en hann hefur ekki verið kallaður saman síðan árið 1995. Þá var það Tamíla-málið svonefnda. Þá var Erik Ninn-Hansen dómsmálaráðherra dæmdur í skilorðsbundið fangelsi fyrir að hafa komið í veg fyrir fjölskyldusameiningu flóttafólks. Borgþór Arngrímsson fór yfir mál Støjberg ásamt því að fjalla um átök innan leiklistardeildar danska ríkisútvarpsins og fleiri mál í spjalli um það sem er í kastljósi fjölmiðla í Danmörku. Tónlist: Vorkvöld í Reykjavík í flutningi Ragnars Bjarnasonar, Ég vil fara upp í sveit með Ellý Vilhjálms og að lokum danska lagið; Jeg snakker med mig selv með Gitte Hænning. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Hlaðvarpsþátturinn Handboltinn okkar sendi frá sér nýjan þátt í dag en að þessu sinni voru það Gestu, Jói Lange og Kristinn sem sáu um umsjón þáttarins.. Að þessu sinni fóru þeir yfir það sem er framundan í kvennahandboltanum í vetur.  Í upphafi þáttar sögðu þeir frá fréttum sem bárust að vestan í dag þegar að Harðarmenn ákváðu að rifta samningi sínum við Raivis Gorbounovs en leikmaðurinn gerðist sekur um agabrot á dögunum. Raivis sem var markahæsti leikmaður Harðar á síðustu leiktíð mun færa sig um set yfir til Noregs og leika með liði Bergsoy sem Lárus Gunnarsson þjálfar. Jafnframt hafa Harðar men samið við nýjan leikmann en það mun vera Króatísk skytta sem er 195cm á hæð. Þá opinberuðu þeir spá þáttarins fyrir Olísdeild kvenna sem og Grill66 deild kvenna en þeir fengu aðstoð frá sérfræðingum þáttarins en það eru þau, Hrafnhildur Ósk Skúladóttir,  Brynjar Valsteinsson, Daníel Berg Grétarsson, Brynja Magnúsdóttir og Ívar Benediktsson. Þeir fóru yfir það hverjir eru lykilmenn liðanna í Olísdeild kvenna að mati þáttarins auk þess að velja besta liðið skipað af leikmönnum í Olísdeildinni. Að lokum spáðu þeir í spilin fyrir leikina sem eru framundan í Coca-cola bikar kvenna í vikunni.

Maggi, Bjössi og Danni settust niður og fóru yfir stórtíðindi dagsins. Kaup Manchester United á Cristiano Ronaldo. Hægt er að hlusta á þáttinn í spilaranum hér fyrir ofan, auk þess sem hægt er að hala honum niður í gegnum spilarann eða hér að neðan. Jafnframt má gerast áskrifandi að þættinum í gegnum ýmis podkast-forrit: Gerast […]

Guðrún Inga Torfadóttir og Eva Rún Guðmundsdóttir hafa oft rætt saman með áhyggjufullum tóni eftir að börnin þeirra fóru upp á grunnskólastigið. Hverjar hafa áhyggjur þeirra verið? Jú, önnur er með strák og hin með stelpu. Þær hafa báðar haft áhyggjur af því að ánægja barnanna af að lesa fölni í umhverfi leshraðamælinga, límmiðagjafa og einkunnaspjalda. Börn sem eru að stíga sín fyrstu skref í umhverfi sem snýst allt um að mæla snilli þeirra og duglegheit.Og, sem betur fer, vorum við með góða gesti sem gátu sannarlega lyft þessari umræðu á hærra plan og gert hana fjölbreytta og skemmtilega. Bergrún Íris Sævarsdóttir er barnabókarithöfundur og hefur velt þessum hlutum fyrir sér út frá ólíkum hliðum og er virðingarríkt foreldri sjálf. Hermundur Sigmundsson er prófessor við Háskóla Íslands og Háskólann í Þrándheimi í Noregi og auðvitað metnaðarfullur pabbi og afi. Við spjölluðum lauflétt um þessi mál; um lestur - áhugahvöt - sköpunargáfu - þjálfun - ástríður - skjánotkun - hreyfingu - og virðingarríka aðkomu foreldra og kennara að þessu ferli öllu.Nýjustu rannsóknir um hvatir sýna að þegar fólki eru boðnar háar fjárhæðir fyrir að ljúka ákveðnu verkefni fellur sköpunarkraftur og áhugi þeirra talsvert niður. Verðlaun hjálpa fólki að leysa mekanísk verkefni en um leið og vitrænnar færni er krafist þvælast verðlaunin fyrir. Þessar óvæntu niðurstöður hafa verið fengnar með endurteknum rannsóknum. Jafnframt kemur í ljós að þeir þrír þættir sem drífa fólk mest áfram eru sjálfstæði (sense of autonomy, drive to be self-directed), mastery (sjálfsprottin þörf til að þróa getu okkar og verða betri í einhverju) og tilgangur (tilfinning fyrir því að það sem við gerum skipti máli og hafi gildi).Að lokum gefa Bergrún Íris og Hermundur börnum hlustenda góð ráð - sem má heyra á 1 klst. 51 mínútu. Minnst er á: Mihaly Csikszentmihalyi - Beyond Boredom and Anxiety: Experiencing Flow in Work and PlayHeikki Lyytinen Manfred Spitzer - Digitale DemenzTeacher TomRagnheiði Briem heitna, kennslufræðingDröfn Vilhjálmsdóttur, bókasafnsfræðing í Seljaskóla

Í Víðsjá dagsins verður meðal annars rætt við Sigrúnu Pálsdóttur rithöfund sem fékk fyrir helgina íslensku bókmenntaverðlaun Evrópusambandsins fyrir skáldverkið Delluferðin sem kom út 2019. Arnljótur Sigurðsson verður á heimavelli í tónlistarhorninu Heyrandi nær þegar hann hugar að tónleikum Stórsveitar Reykjavíkur sem fram fóru í síðustu viku með nýrri íslenskri tónlist. Jafnframt verður hugað að bakteríum og hlutverki þeirra við að hreinsa alda gömul listaverk. Umsjón: Guðni Tómasson

Í Víðsjá dagsins verður meðal annars rætt við Sigrúnu Pálsdóttur rithöfund sem fékk fyrir helgina íslensku bókmenntaverðlaun Evrópusambandsins fyrir skáldverkið Delluferðin sem kom út 2019. Arnljótur Sigurðsson verður á heimavelli í tónlistarhorninu Heyrandi nær þegar hann hugar að tónleikum Stórsveitar Reykjavíkur sem fram fóru í síðustu viku með nýrri íslenskri tónlist. Jafnframt verður hugað að bakteríum og hlutverki þeirra við að hreinsa alda gömul listaverk. Umsjón: Guðni Tómasson

Nú liggja fyrir drög að nýrri landgræðsluáætlun. Meginmarkmið landgræðsluáætlunar lúta að vernd og endurheimt vistkerfa, vernd kolefnisríks jarðvegs, samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda frá landi og bindingu kolefnis í jarðvegi og gróðri samhliða því að efla líffræðilega fjölbreytni. Áætlunin setur fram sýn um hvað leggja skal til grundvallar fyrir landgræðslustarfið. Jafnframt er fjallað um hvernig má auka þanþol og viðnámsþrótt vistkerfa og nýta land á sjálfbæran hátt, í takt við vistgetu þess. Í þessum hlaðvarpsþætti Landgræðslunnar ræðir Áskell Þórisson við Árna Bragason landgræðslustjóra um landgræðsluáætlunina og ýmislegt henni tengt.

Árið 2018, þegar öld var liðin frá fullveldi Íslands, kom út bókin Hinir útvöldu. Sagan af því þegar Ísland varð sjálfstætt ríki árið 1918, eftir Gunnar Þór Bjarnason út hjá Sögufélagi. Markús og Jón Kristinn tóku Gunnar Þór tali um atburðarásina sem leiddi að sambandslagasamningnum 1918, merkingu hugtaksins fullveldi og hið örlagaríka ár 1918. Jafnframt var rætt við Gunnar Þór um spænsku veikina, en hann er höfundur bókar um þá skæðu pest.

Ármann Sveinsson vakti strax athygli sem rökfastur hugsjónamaður en hann féll frá aðeins 22 ára. Þrátt fyrir ungan aldur hafði hann mikil áhrif meðal jafnaldra sinna en ekki síður á þá eldri í Sjálfstæðisflokknum. Í málflutningi var Ármann rökfastur og ákveðinn. Hann var mikill baráttumaður, en alltaf af drengskap. Hann naut mikils trausts félaga sinna og gekk að öllum verkefnum með dugnaði og atorku. Í minningargrein um Ármann segir Friðrik Sophusson svo: "Ármann Sveinsson var hugsjónamaður, sem með hugsjónum sínum og athafnaþrá glæddi umhverfi sitt lífi. Um hann lék jafnan ferskur blær og stundum stormsveipir, eins og oft vill verða um menn, sem eru fastir fyrir og kaupa ekki fylgi á kostnað hugsjóna sinna. Hann var afburða vinsæll í vinahópi og virtur af andstæðingum. Jafnframt því að eiga glæstar hugsjónir var Ármann raunsær baráttumaður, sem var ákveðinn í því að gera hugsjónir sínar að veruleika. Vandaður undirbúningur, auk staðgóðrar þekkingar á íslenzkum hagsmunum og þjóð lífi, var ávallt grundvöllur undir baráttu hans fyrir bættu þjóðfélagi. Hann var sívinnandi og óþreytandi og missti aldrei sjónar af markmiðinu. Þeir, sem börðust með honum og undir forystu hans, gátu átíð vænzt árangurs." Í þessum þætti fjalla ég um gagnrýni Ármanns á staðnað stjórnmálalíf og almenn áhugaleysi á stjórnmálum. Í mörgu gæti sú gagnrýni hafa verið sett fram í dag. 

Risaflutningaskipið Ever Given situr nú fast í Súez-skurði. Af því tilefni segir umsjónarmaður frá upphafi og vígslu skurðarins, en þá hélt Ismail æðsti maður Egifta heljarinnar hátíð. Jafnframt er lesið úr minningum Sveinbjörns Egilssonar um siglingu eftir skurðinum laust fyrir 1900. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Risaflutningaskipið Ever Given situr nú fast í Súez-skurði. Af því tilefni segir umsjónarmaður frá upphafi og vígslu skurðarins, en þá hélt Ismail æðsti maður Egifta heljarinnar hátíð. Jafnframt er lesið úr minningum Sveinbjörns Egilssonar um siglingu eftir skurðinum laust fyrir 1900. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Risaflutningaskipið Ever Given situr nú fast í Súez-skurði. Af því tilefni segir umsjónarmaður frá upphafi og vígslu skurðarins, en þá hélt Ismail æðsti maður Egifta heljarinnar hátíð. Jafnframt er lesið úr minningum Sveinbjörns Egilssonar um siglingu eftir skurðinum laust fyrir 1900. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Risaflutningaskipið Ever Given situr nú fast í Súez-skurði. Af því tilefni segir umsjónarmaður frá upphafi og vígslu skurðarins, en þá hélt Ismail æðsti maður Egifta heljarinnar hátíð. Jafnframt er lesið úr minningum Sveinbjörns Egilssonar um siglingu eftir skurðinum laust fyrir 1900. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Í Víðsjá í dag verður meðal annars rætt við tónskáldið John Speight um nýja útgáfu píanóleikarans Peters Máté á píanóverkum hans. Jafnframt verður hugað að því hvað við jarðarbúar viljum syngja fyrir alheiminn. Hnarreistur hvunndagurinn á útmánuðum verður lofsunginn, vaxandi birtan og tilbreytingalausa víðáttan. Og eitt mesta skáld allra tíma, Dante Alihigeri, kemur við sögu í Víðsjá í dag, að gefnu tilefni.

Í Víðsjá í dag verður meðal annars rætt við tónskáldið John Speight um nýja útgáfu píanóleikarans Peters Máté á píanóverkum hans. Jafnframt verður hugað að því hvað við jarðarbúar viljum syngja fyrir alheiminn. Hnarreistur hvunndagurinn á útmánuðum verður lofsunginn, vaxandi birtan og tilbreytingalausa víðáttan. Og eitt mesta skáld allra tíma, Dante Alihigeri, kemur við sögu í Víðsjá í dag, að gefnu tilefni.

Víðsjá 6. Október 2020 Nýlega kom út á íslensku hjá bókaforlaginu Uglu ein þekktasta skáldsaga austuríska rithöfundarins og Nóbelsverðlaunahafans Peters Handkes, Ótti markmannsins við vítaspyrnu. Franz Gíslason þýddi verkið á íslensku en Jón Bjarni Atlason bjó þýðinguna til prentunar og ritar eftirmála um þennan merka höfund og verk hans. Rætt verður við Jón í Víðsjá í dag. Snæbjörn Brynjarsson segir hlustendum skoðun sýna á leikverkinu Upphaf eftir David Eldridge sem frumsýnt var í Þjóðleikhúsinu á döguna. Rödd Svövu Jakobsdóttur fær að hljóma í þættinum en á sunnudag voru 90 ár liðin frá fæðingu hennar. Við heyrum Svövu lesa brot úr Leigjandanum, skáldsögu frá 1969. Jafnframt verður fjallað um kongólska aktivistann Mwazulu Diyabanza sem mætti fyrir dóm í síðustu viku ákærður fyrir þjófnað inni á frönsku safni fyrr á árinu. Umsjón: Eiríkur Guðmundsson og Guðni Tómasson

Víðsjá 6. Október 2020 Nýlega kom út á íslensku hjá bókaforlaginu Uglu ein þekktasta skáldsaga austuríska rithöfundarins og Nóbelsverðlaunahafans Peters Handkes, Ótti markmannsins við vítaspyrnu. Franz Gíslason þýddi verkið á íslensku en Jón Bjarni Atlason bjó þýðinguna til prentunar og ritar eftirmála um þennan merka höfund og verk hans. Rætt verður við Jón í Víðsjá í dag. Snæbjörn Brynjarsson segir hlustendum skoðun sýna á leikverkinu Upphaf eftir David Eldridge sem frumsýnt var í Þjóðleikhúsinu á döguna. Rödd Svövu Jakobsdóttur fær að hljóma í þættinum en á sunnudag voru 90 ár liðin frá fæðingu hennar. Við heyrum Svövu lesa brot úr Leigjandanum, skáldsögu frá 1969. Jafnframt verður fjallað um kongólska aktivistann Mwazulu Diyabanza sem mætti fyrir dóm í síðustu viku ákærður fyrir þjófnað inni á frönsku safni fyrr á árinu. Umsjón: Eiríkur Guðmundsson og Guðni Tómasson

Gunnlaugur og Ármann ræða ævintýraleg atvik í Íslendingasögunum, meðal annars söguna af Melkorku sem kom með konunglegt blóð inn í Laxdælaætt. Jafnframt um óhugnanlega þrælamarkaði í Danmörku á 10. öld og hvort Gilli hinn gerski sé hliðstæða Watto úr Stjörnustríði.

Í Víðsjá í dag verður haldið í Hafnarborg þar sem rætt verður við tónskáldin Þráinn Hjálmarsson og Davíð Brynjar Franzson um sýninguna Borgarhljóðvist í formi ensks listigarðs. Hugað verður að sviðslistaverkinu Kartölfur sem sem sviðslistahópurinn CGFC færir nú aftur á svið í Borgarleikhúsinu en verkið rannsakar þætti í sögu kartöfluræktunar á Íslandi og er hluti af verkefninu Umbúðalaust sem Borgarleikhúsið stendur fyrir. Jafnframt verður hugað að bók vikunnar sem að þessu sinni er Sumarbókin eftir Tove Jansson. Umsjón: Guðni Tómasson og Halla Harðardóttir.

Í Víðsjá í dag verður haldið í Hafnarborg þar sem rætt verður við tónskáldin Þráinn Hjálmarsson og Davíð Brynjar Franzson um sýninguna Borgarhljóðvist í formi ensks listigarðs. Hugað verður að sviðslistaverkinu Kartölfur sem sem sviðslistahópurinn CGFC færir nú aftur á svið í Borgarleikhúsinu en verkið rannsakar þætti í sögu kartöfluræktunar á Íslandi og er hluti af verkefninu Umbúðalaust sem Borgarleikhúsið stendur fyrir. Jafnframt verður hugað að bók vikunnar sem að þessu sinni er Sumarbókin eftir Tove Jansson. Umsjón: Guðni Tómasson og Halla Harðardóttir.

Gagnaþon fyrir umhverfið hefst í dag og er opið öllum. Tilgangur hakkaþonsins er að auka hagnýtingu og sýnileika opinna gagna í samræmi við Nýsköpunarstefnu fyrir Ísland. Hvað þýðir þetta og hvernig fer það fram? Þau Íris Huld Christersdóttir, sérfræðingur í fjármála- og efnahagsráðuneytinu og Stefán Ö. Snæbjörnsson, verkefnisstjóri hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands sögðu okkur það. Ísleifur Þórhallsson, framkvæmdastjóri viðburða hjá Senu kom til okkar, en hann sagði í Morgunblaðinu í gær að Sena hefði aflýst 35 viðburðum vegna veirunnar. Jafnframt að sá veruleiki sem blasir við í vetur, að mögulega verði dregið úr aðgerðum og þær hertar á víxl, muni gera fyrirtækum í menningar- og skemmtanaiðnaðinum mjög erfitt fyrir. Þó gæti jólavertíðin bjargað einhverjum fyrir horn. Í lok mánaðarins opnar kvennaathvarf á Norðurlandi, en um er að ræða athvarf fyrir konur og börn þeirra sem ekki geta búið heima hjá sér vegna ofbeldis. Lengi hefur staðið til að færa þjónustuna út fyrir höfuðborgarsvæðið og langþráður draumur því að verða að veruleika með opnun kvennaathvarfs á landsbyggðinni. Gígja Hólmgeirsdóttir kíkti í heimsókn í verðandi kvennaathvarf Norðurlands og ræddi þar við þær Sigþrúði Guðmundsdóttur, framkvæmdastýru samtaka um kvennaathvarf og Guðrúnu Kristínu Blöndal, teymisstjóra Bjarmahlíðar miðstöðvar fyrir þolendur ofbeldis. Á að loka landinu með það að markmiði að útrýma veirunni hér svo lífið geti að einhverju leiti gengið sinn vanagang eða á að hafa það opið með einhverjum takmörkunum til að hleypa súrefni í efnahagslífið? Og hvernig eiga stjórnvöld að leggja línurnar fyrir veturinn? Þingmennirnir Ágúst Ólafur Ágústsson og Ólafur Þór Gunnarsson ræddu þetta við okkur í þættinum. Guðmundur Jóhannsson mætti í tæknihorn vikunnar að loknu fríi og fór sitthvað forvitnilegt úr heimi tækninnar, m.a. hvernig NBA deildin í körfubolta nýtir tæknina nú á tímum Covid-19 og tiltekt hjá Facebook. Tónlist: Myrra Rós - Kveldúlfur. Van Morrison - Meet me in the Indian summer. Warmland - Superstar minimal. Beck - Loser. Aldís Fjóla - Wake up. Á móti sól - Nýjar syndir. Santana og Rob Thomas - Smooth. Birgir Steinn - Letting go. Umsjón: Hulda G. Geirsdóttir og Sigmar Guðmundsson.

Gagnaþon fyrir umhverfið hefst í dag og er opið öllum. Tilgangur hakkaþonsins er að auka hagnýtingu og sýnileika opinna gagna í samræmi við Nýsköpunarstefnu fyrir Ísland. Hvað þýðir þetta og hvernig fer það fram? Þau Íris Huld Christersdóttir, sérfræðingur í fjármála- og efnahagsráðuneytinu og Stefán Ö. Snæbjörnsson, verkefnisstjóri hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands sögðu okkur það. Ísleifur Þórhallsson, framkvæmdastjóri viðburða hjá Senu kom til okkar, en hann sagði í Morgunblaðinu í gær að Sena hefði aflýst 35 viðburðum vegna veirunnar. Jafnframt að sá veruleiki sem blasir við í vetur, að mögulega verði dregið úr aðgerðum og þær hertar á víxl, muni gera fyrirtækum í menningar- og skemmtanaiðnaðinum mjög erfitt fyrir. Þó gæti jólavertíðin bjargað einhverjum fyrir horn. Í lok mánaðarins opnar kvennaathvarf á Norðurlandi, en um er að ræða athvarf fyrir konur og börn þeirra sem ekki geta búið heima hjá sér vegna ofbeldis. Lengi hefur staðið til að færa þjónustuna út fyrir höfuðborgarsvæðið og langþráður draumur því að verða að veruleika með opnun kvennaathvarfs á landsbyggðinni. Gígja Hólmgeirsdóttir kíkti í heimsókn í verðandi kvennaathvarf Norðurlands og ræddi þar við þær Sigþrúði Guðmundsdóttur, framkvæmdastýru samtaka um kvennaathvarf og Guðrúnu Kristínu Blöndal, teymisstjóra Bjarmahlíðar miðstöðvar fyrir þolendur ofbeldis. Á að loka landinu með það að markmiði að útrýma veirunni hér svo lífið geti að einhverju leiti gengið sinn vanagang eða á að hafa það opið með einhverjum takmörkunum til að hleypa súrefni í efnahagslífið? Og hvernig eiga stjórnvöld að leggja línurnar fyrir veturinn? Þingmennirnir Ágúst Ólafur Ágústsson og Ólafur Þór Gunnarsson ræddu þetta við okkur í þættinum. Guðmundur Jóhannsson mætti í tæknihorn vikunnar að loknu fríi og fór sitthvað forvitnilegt úr heimi tækninnar, m.a. hvernig NBA deildin í körfubolta nýtir tæknina nú á tímum Covid-19 og tiltekt hjá Facebook. Tónlist: Myrra Rós - Kveldúlfur. Van Morrison - Meet me in the Indian summer. Warmland - Superstar minimal. Beck - Loser. Aldís Fjóla - Wake up. Á móti sól - Nýjar syndir. Santana og Rob Thomas - Smooth. Birgir Steinn - Letting go. Umsjón: Hulda G. Geirsdóttir og Sigmar Guðmundsson.

Þegar erfitt er að bóka gesti yfir verslunarmannahelgi er gott að treysta á JúTjúbJón. Matti og JúTjúbJón tóku stöðuna á íslenska ferðasumrinu sem og önnur málefni. Stemningin súrnaði þó í stúdíó-inu þegar JúTjúb þurfti ekki að hugsa sig tvisvar um að drepa Matta í hinum klassíska leik Giftast, sofa hjá og myrða. Jafnframt tóku þeir félagar upp símann og heyrðu í vin þáttarins Sesa sem og fjarstöddum meðstjórnanda þáttarins. Spekingar Spjalla er tekinn upp í Nóa Siríus stúdíóinu og er í boði Áberandi og 250 lita.

Spegillinn 21.01.2020 Karlmaður er í öndunarvél á spítala með stórhættulega matareitrun. Veiran greindist síðast á Íslandi fyrir næstum fjörutíu árum. Karlmaður sem lögregla grunar um að hafa banað manni í Úlfarsárdal í byrjun desember er laus úr gæsluvarðhaldi. Landsréttur telur lögreglu ekki hafa stutt grun sinn nægjanlega vel með gögnum. Réttarhöld eru hafin í öldungadeild Bandaríkjaþings yfir Donald Trump forseta. Demókratar saka Repúblikana um að ætla að leyna sönnunargögnum gegn honum. Formaður Eflingar segir að félagið sé ekki tilbúið að fórna sjálfstæðum samningsrétti fólksins. Inntak krafna félagsins sé byggt á lífskjarasamningnum. Jafnframt sé farið fram á leiðréttingu á stöðu félagsmanna hjá borginni sem séu á föstum töxtum. Í mörgum tilfellum sé verið að bjóða fólki upp á líf í fátækt. Arnar Páll Hauksson talaði við Sólveigu Önnu Jónsdóttur formann Eflingar Versta vetrarveður sem um getur í meira en 40 ár geisar nú á Norðuraustur-Spáni. Að minnsta kosti fjórir eru látnir. Samkvæmt nýrri rannsókn er hægt að draga úr loftslagsvá, offitu og vannæringu með réttu mataræði. Niðurstöðurnar sýna að best er að vera grænkeri eða vistkeri. Hópur vísindamanna hefur reiknað út hvernig mataræði hefur áhrif á heilsu fólks og umhverfið. Þeir sýna fram á að með réttu mataræði er hægt að draga úr loftslagsvá, offitu og vannæringu sem eru þrír faraldrar sem nú geisa í heiminum. Hópurinn hefur birt niðurstöður sínar í vísindatímaritinu Lancet. Thor Aspelund líftölfræðingur er í rannsóknarhópnum og hann heldur erindi á málþingi á morgun um samspil næringar, heilsu og umhverfis ásamt Jóhönnu Torfadóttur, næringarfræðingi. Bergljót Baldursdóttir talaði við Thor Aspelund.

Spegillinn 21.01.2020 Karlmaður er í öndunarvél á spítala með stórhættulega matareitrun. Veiran greindist síðast á Íslandi fyrir næstum fjörutíu árum. Karlmaður sem lögregla grunar um að hafa banað manni í Úlfarsárdal í byrjun desember er laus úr gæsluvarðhaldi. Landsréttur telur lögreglu ekki hafa stutt grun sinn nægjanlega vel með gögnum. Réttarhöld eru hafin í öldungadeild Bandaríkjaþings yfir Donald Trump forseta. Demókratar saka Repúblikana um að ætla að leyna sönnunargögnum gegn honum. Formaður Eflingar segir að félagið sé ekki tilbúið að fórna sjálfstæðum samningsrétti fólksins. Inntak krafna félagsins sé byggt á lífskjarasamningnum. Jafnframt sé farið fram á leiðréttingu á stöðu félagsmanna hjá borginni sem séu á föstum töxtum. Í mörgum tilfellum sé verið að bjóða fólki upp á líf í fátækt. Arnar Páll Hauksson talaði við Sólveigu Önnu Jónsdóttur formann Eflingar Versta vetrarveður sem um getur í meira en 40 ár geisar nú á Norðuraustur-Spáni. Að minnsta kosti fjórir eru látnir. Samkvæmt nýrri rannsókn er hægt að draga úr loftslagsvá, offitu og vannæringu með réttu mataræði. Niðurstöðurnar sýna að best er að vera grænkeri eða vistkeri. Hópur vísindamanna hefur reiknað út hvernig mataræði hefur áhrif á heilsu fólks og umhverfið. Þeir sýna fram á að með réttu mataræði er hægt að draga úr loftslagsvá, offitu og vannæringu sem eru þrír faraldrar sem nú geisa í heiminum. Hópurinn hefur birt niðurstöður sínar í vísindatímaritinu Lancet. Thor Aspelund líftölfræðingur er í rannsóknarhópnum og hann heldur erindi á málþingi á morgun um samspil næringar, heilsu og umhverfis ásamt Jóhönnu Torfadóttur, næringarfræðingi. Bergljót Baldursdóttir talaði við Thor Aspelund.

Fjallað um bókina Vögguvísa eftir Elías Mar. Viðmælendur eru Sóla Þorsteinsdóttir, menningarfræðingur og Valur Gunnarsson, sagnfræðingur. Jafnframt er rætt við Ástu Kristínu Benediktsdóttur. Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Fjallað um bókina Vögguvísa eftir Elías Mar. Viðmælendur eru Sóla Þorsteinsdóttir, menningarfræðingur og Valur Gunnarsson, sagnfræðingur. Jafnframt er rætt við Ástu Kristínu Benediktsdóttur. Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Í þessum öðrum þætti fer Geir yfir annan kafla Star Wars sögunnar, Attack of the Clones. Þessi mynd var byltingarkennd fyrir þær tækninýjungar sem hún notfærði sér, en þess ber að geta að hún er ein sú fyrsta sem er alfarið tekin upp stafrænt. Því miður voru viðtökurnar slæmar, rétt eins og með fyrri myndina, þrátt fyrir að viðvera Jar Jar Binks sé töluvert minni nú. Jafnframt er það skoðun manna að rómantíkin í þessari sé á meðal þeirra alverstu í kvikmyndasögunni. Gestir þáttarins, þær Ingunn Lára Kristjánsdóttir, blaðamaður og Donna Cruz, kvikmyndaleikkona rýndu í þessa margslungnu mynd með Geir.

Danska ríkisstjórnin tilkynnti auknar öryggisráðstafanir í dag vegna tíðra sprengitilræða og skipulagðrar glæpastarfsemi. Jafnframt hefur verið ákveðið að herða tímabundið eftirlit á landamærum Danmerkur og Svíþjóðar. Ráðstafanirnar fela meðal annars í sér að eftirlitsmyndavélum verður fjölgað umtalsvert og rannsóknarheimildir lögreglu verða auknar. Norðurslóðir eru spennandi. Túrismi hefur náð nýjum hæðum í Finnlandi og lagt er upp með að nýr skemmtigarður, Lýðveldi jólasveinsins, laði á næstu árum tíu milljónir gesta til Rovaniemi árlega. Mikil aukning hefur orðið í komum skemmtiferðaskipa til Svalbarða og Rússar sjá tækifæri í að byggja upp ferðaþjónustu á Frans Jósefslandi. Það var vendipunktur í samningaviðræðum Breta við Evrópusambandið í dag þegar Leo Varadkar forsætisráðherra Íra var jákvæðari en áður um árangur, eftir viðræður við Boris Johnson forsætisráðherra Breta.

Yfir sextíu þúsund manns hafa flúið að heiman á innan við einum sólarhring frá innrás tyrkneska hersins í norðurhluta Sýrlands. Öngþveiti er í bæjum og þorpum við landamæri Sýrlands og Tyrklands. Landlæknir segir ekki rétt að embættið hafi sent bréf á Reykjalund í morgun og tekið afstöðu til þess hvort starfsfólki er heimilt að rjúfa þjónustu við sjúklinga. Stefnt er að því að starfsemi verði reglubundin á morgun. Dönsk stjórnvöld kynntu í dag hertar aðgerðir gegn skipulagðri glæpastarfsemi og sprengjutilræðum. Lögregla fær heimild til að setja upp 300 nýjar eftirlitsmyndavélar við opinberar byggingar. Grunur er um mengun í vatnsbóli við Grábrókarhraun. Mælst er til þess að neysluvatn sé soðið. Stefnt er að því að MAX-vélum Icelandair verði flogið til Spánar í fyrramálið. Danska ríkisstjórnin tilkynnti auknar öryggisráðstafanir í dag vegna tíðra sprengitilræða og skipulagðrar glæpastarfsemi. Jafnframt hefur verið ákveðið að herða tímabundið eftirlit á landamærum Danmerkur og Svíþjóðar. Ráðstafanirnar fela meðal annars í sér að eftirlitsmyndavélum verður fjölgað umtalsvert og rannsóknarheimildir lögreglu verða auknar. Arnar Páll Haukkson segir frá. Norðurslóðir eru spennandi. Túrismi hefur náð nýjum hæðum í Finnlandi og lagt er upp með að nýr skemmtigarður, Lýðveldi jólasveinsins, laði á næstu árum tíu milljónir gesta til Rovaniemi árlega. Mikil aukning hefur orðið í komum skemmtiferðaskipa til Svalbarða og Rússar sjá tækifæri í að byggja upp ferðaþjónustu á Frans Jósefslandi. Arnhildur Hálfdánardóttir segir frá Það var vendipunktur í samningaviðræðum Breta við Evrópusambandið í dag þegar Leo Varadkar forsætisráðherra Íra var jákvæðari en áður um árangur, eftir viðræður við Boris Johnson forsætisráðherra Breta. Arnar Páll ræðir við Sigrúnu Davíðsdóttur.

Yfir sextíu þúsund manns hafa flúið að heiman á innan við einum sólarhring frá innrás tyrkneska hersins í norðurhluta Sýrlands. Öngþveiti er í bæjum og þorpum við landamæri Sýrlands og Tyrklands. Landlæknir segir ekki rétt að embættið hafi sent bréf á Reykjalund í morgun og tekið afstöðu til þess hvort starfsfólki er heimilt að rjúfa þjónustu við sjúklinga. Stefnt er að því að starfsemi verði reglubundin á morgun. Dönsk stjórnvöld kynntu í dag hertar aðgerðir gegn skipulagðri glæpastarfsemi og sprengjutilræðum. Lögregla fær heimild til að setja upp 300 nýjar eftirlitsmyndavélar við opinberar byggingar. Grunur er um mengun í vatnsbóli við Grábrókarhraun. Mælst er til þess að neysluvatn sé soðið. Stefnt er að því að MAX-vélum Icelandair verði flogið til Spánar í fyrramálið. Danska ríkisstjórnin tilkynnti auknar öryggisráðstafanir í dag vegna tíðra sprengitilræða og skipulagðrar glæpastarfsemi. Jafnframt hefur verið ákveðið að herða tímabundið eftirlit á landamærum Danmerkur og Svíþjóðar. Ráðstafanirnar fela meðal annars í sér að eftirlitsmyndavélum verður fjölgað umtalsvert og rannsóknarheimildir lögreglu verða auknar. Arnar Páll Haukkson segir frá. Norðurslóðir eru spennandi. Túrismi hefur náð nýjum hæðum í Finnlandi og lagt er upp með að nýr skemmtigarður, Lýðveldi jólasveinsins, laði á næstu árum tíu milljónir gesta til Rovaniemi árlega. Mikil aukning hefur orðið í komum skemmtiferðaskipa til Svalbarða og Rússar sjá tækifæri í að byggja upp ferðaþjónustu á Frans Jósefslandi. Arnhildur Hálfdánardóttir segir frá Það var vendipunktur í samningaviðræðum Breta við Evrópusambandið í dag þegar Leo Varadkar forsætisráðherra Íra var jákvæðari en áður um árangur, eftir viðræður við Boris Johnson forsætisráðherra Breta. Arnar Páll ræðir við Sigrúnu Davíðsdóttur.

Pétur Jónsson er tónlistarmaður og hljóðhönnuður og hefur starfað í framleiðslu um árabil. Hann var valinn sem samstarfslistamaður ársins árið 2018 hjá Samsung og gerði hringitón í alla Samsung Galaxy síma það árið. Pétur hefur í gegnum árin verið með ýmsar dellur tengdri nýrri tækni og hvernig er hægt að beita henni í daglegu lífi. Í þessu samtali ræddum við um hvernig það er að setja saman tónlist og þær breytingar sem hafa átt sér stað í því ferli með nýrri tækn, breyttu landslagi í útgáfu á stafrænu efni ásamt því hvernig greiðslumiðlun er að breytast með tilkomu rafmynta og bálkakeðjulausna eins og XRP. En að tilkynningum. Það er skemmtilegur áfangi að gefa út tíunda þáttinn í þessari hlaðvarpseríu og móttökurnar hafa verið frábærar. Nú eru komnar yfir 2500 hlustanir og mig langar að biðja þig um að deila þessu og gefa hlaðvarpinu einkunn á streymisveitunni sem þú ert að hlusta á til að þættirnir nái til sem flestra. Jafnframt langar mig að benda á að allar ábendingar eru vel þegnar á netfangið kristjan@ibf.is. Í dag, þriðjudaginn 24. september fer fram þriðji fyrirlesturinn í fyrirlestrarröð um alla anga rafmynta og bálkakeðja. Næstur stígur hann Gunnlaugur Jónsson til leiks, en hann er framkvæmdastjóri Fjártækniklasans. Fyrirlestrarnir eru opnir öllum og fara fram í Háskóla Íslands kl 15:00 í sal 157 í byggingu VR-II. Fyrirlestrarnir verða svo haldnir alla þriðjudaga á sama tíma til 26. nóvemer. En nóg um það, vindum okkur í samtalið.

Fyrstu verkamannabústaðir hér á landi risu við Hringbraut í Reykjavík uppúr 1930. Og nú níutíu árum síðar minnir sagan á sig því fyrsta skóflustungan að hundrað fimmtíu og fimm leiguíbúðum við Móaveg í Grafarvogi var tekin í febrúar í fyrra. Bjarg Íbúðarfélag, sem VR, Alþýðusambandið og BSRB stofnuðu, byggir íbúðirnar. Íbúðirnar eru ætlaðar fólki í lægri launaþrepum til langtímaleigu og verða leigðar til langs tíma. Stofnað hefur verið Leiguíbúðafélagið Bjarg, sem er óhagnaðardrifið leigufélag, ASÍ, VR og BSRB eru stofnfélagar. Innan Bjargs eru einungis leiguíbúðir og nú er að sjá hvort leigan verði þannig að þeir verst settu eigi möguleika á að leigja hjá Bjargi. Það hefur gengið vel að byggja í Grafarvoginum og þar eru menn á undan áætlun og búast við að afhenda fyrstu íbúðirnar í júní. Jafnframt er verið að byggja víðar. Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR situr í stjórn félagsins og Björn Traustason er framkvæmdastjóri, rætt er við þá um hugmyndafræðina og fjármögnun. Einnig er farið í skoðunarferð í fylgd Sólveigar Berg Emilsdóttur akitekts hjá Yrki í Grafarvoginn, á Móaveg sem liggur við Spöngina, sem er stærsti verslunarkjarninn í Grafarvogi, en þar er verið að setja lokahönd á 155 íbúðir.

Fyrstu verkamannabústaðir hér á landi risu við Hringbraut í Reykjavík uppúr 1930. Og nú níutíu árum síðar minnir sagan á sig því fyrsta skóflustungan að hundrað fimmtíu og fimm leiguíbúðum við Móaveg í Grafarvogi var tekin í febrúar í fyrra. Bjarg Íbúðarfélag, sem VR, Alþýðusambandið og BSRB stofnuðu, byggir íbúðirnar. Íbúðirnar eru ætlaðar fólki í lægri launaþrepum til langtímaleigu og verða leigðar til langs tíma. Stofnað hefur verið Leiguíbúðafélagið Bjarg, sem er óhagnaðardrifið leigufélag, ASÍ, VR og BSRB eru stofnfélagar. Innan Bjargs eru einungis leiguíbúðir og nú er að sjá hvort leigan verði þannig að þeir verst settu eigi möguleika á að leigja hjá Bjargi. Það hefur gengið vel að byggja í Grafarvoginum og þar eru menn á undan áætlun og búast við að afhenda fyrstu íbúðirnar í júní. Jafnframt er verið að byggja víðar. Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR situr í stjórn félagsins og Björn Traustason er framkvæmdastjóri, rætt er við þá um hugmyndafræðina og fjármögnun. Einnig er farið í skoðunarferð í fylgd Sólveigar Berg Emilsdóttur akitekts hjá Yrki í Grafarvoginn, á Móaveg sem liggur við Spöngina, sem er stærsti verslunarkjarninn í Grafarvogi, en þar er verið að setja lokahönd á 155 íbúðir.

Fyrstu verkamannabústaðir hér á landi risu við Hringbraut í Reykjavík uppúr 1930. Og nú níutíu árum síðar minnir sagan á sig því fyrsta skóflustungan að hundrað fimmtíu og fimm leiguíbúðum við Móaveg í Grafarvogi var tekin í febrúar í fyrra. Bjarg Íbúðarfélag, sem VR, Alþýðusambandið og BSRB stofnuðu, byggir íbúðirnar. Íbúðirnar eru ætlaðar fólki í lægri launaþrepum til langtímaleigu og verða leigðar til langs tíma. Stofnað hefur verið Leiguíbúðafélagið Bjarg, sem er óhagnaðardrifið leigufélag, ASÍ, VR og BSRB eru stofnfélagar. Innan Bjargs eru einungis leiguíbúðir og nú er að sjá hvort leigan verði þannig að þeir verst settu eigi möguleika á að leigja hjá Bjargi. Það hefur gengið vel að byggja í Grafarvoginum og þar eru menn á undan áætlun og búast við að afhenda fyrstu íbúðirnar í júní. Jafnframt er verið að byggja víðar. Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR situr í stjórn félagsins og Björn Traustason er framkvæmdastjóri, rætt er við þá um hugmyndafræðina og fjármögnun. Einnig er farið í skoðunarferð í fylgd Sólveigar Berg Emilsdóttur akitekts hjá Yrki í Grafarvoginn, á Móaveg sem liggur við Spöngina, sem er stærsti verslunarkjarninn í Grafarvogi, en þar er verið að setja lokahönd á 155 íbúðir.

Mannauðssvið Landspítala hefur núna ræst verkefnið "Vellíðan í vaktavinnu". Markmið þess er að bæta vinnuskipulag og niðurröðun vakta, styrkja gæði vaktaáætlana og auka vitund starfsfólks um þætti, sem dregið geta úr vinnutengdu álagi og eflt heilsu og vellíðan. Inn í fræðsluna koma atriði á borð við næring, hreyfing, svefn og lífsstíll almennt. Jafnframt verður kennt að gera betri vaktaáætlanir. Viðmælendur Hlaðvarps Landspítala að þessu sinni eru Hafnfirðingurinn Bára Hildur Jóhannsdóttir deildarstjóri hjá mannauðssviði og Kópavogsbúinn Berglind Helgadóttir starfsmannasjúkraþjálfari hjá sama sviði. Fræðsluvefur um "Vellíðan í vaktavinnu" er hérna: https://www.landspitali.is/um-landspitala/fyrir-starfsfolk/vellidan-i-vaktavinnu/ Það er Stefán Hrafn Hagalín sem ræðir við Báru og Berglind. Upptöku annast Ásvaldur Kristjánsson. Báðir starfa hjá samskiptadeild Landspítala. Hlaðvarp Landspítala er aðgengilegt á vef spítalans og helstu samfélagsmiðlum, en líka í streymisveitunni Spotify og hlaðvarpsveitunum Simplecast og Podcast Addict. Unnið er að tengingu við Apple iTunes.

Spenna hefur verið í samskiptum Bandaríkjanna og Kína að undanförnu og viðskiptastríð þjóðanna haft ýmsar afleiðingar. Bandarísk yfirvöld hafa haldið því fram að samskiptabúnaður frá tæknirisanum Huawei og símafyrirtækinu ZTE ógni þjóðaröryggi Bandaríkjanna og íhuga bann við honum. Bandarískum ríkisstofnunum hefur raunar verið bannað að kaupa búnað frá kínversku fyrirtækjunum. Margar vestrænar þjóðir hafa fylgt í kjölfarið á Bandaríkjamönnum og tilkynnt að búnaður frá Huawei og ZTE verði ekki notaður í innleiðingu 5G. En er þetta raunveruleg hætta? Eða bara liður í hagsmunastríði stórvelda? Guðbjarni Guðmundsson, rafmagnsverkfræðingur, er öryggissérfræðingur hjá Opnum kerfum og hefur lengi unnið að netöryggismálum. Hann velti þessum spurningum fyrir sér og ræddi almennt um netöryggismál. - Myndskeið sem Gulvestungar, mótmælendur sem koma saman á götum Frakklands á hverjum laugardegi, birta á samfélagsmiðlum snúast ekki einungis um átök þeirra við lögreglu, heldur sýndu þeir beint frá því í síðustu viku þegar þeir ráfuðu um götur 16. hverfisins í París í leit að sendiráði Íslands við Viktor Hugo breiðgötuna. Þeir vildu fá upplýsingar um Jón Björgvinsson sagði frá Gulvestungum í París og áhuga þeirra á íslensku Búsáhaldabyltingunni og ræddi við Kristján Andra Stefánsson, sendiherra Íslands í París. Jafnframt heyrðist í nokkrum Gulvestungum. - Líf, styrktarfélag, vinnur að því að styðja við kvennadeild Landspítalans, bæta aðbúnað og þjónustu við konur og fjölskyldur þeirra á meðgöngu, í fæðingu og sængurlegu, sem og kvenna sem þurfa umönnun vegna kvensjúkdóma, eins og fram kemur í lögum félagsins. Við fræddumst um þetta starf. Nýráðinn framkvæmdastjóri Lífs, Kolbrún Björnsdóttir, sagði frá. - Tónlist: Slim Gaillard - Oh, lady be good; Dee Dee Bridgewater - Lonely woman.

Þingmaður Miðflokksins segir ekki sjálfgefið að menn geti gengið að óbreyttu að trúnaðarstörfum fyrir flokkinn eftir Klausturmálið. Flokksráð þurfi að bregðast við þeirri lægð sem flokkurinn hafi verið í. Forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins segir að líkur hafi aukist á að Bretar gangi úr ESB án samnings. Írar segja breytingar ekki koma til greina. Ráða þarf starfsfólk og breyta húsnæði áður en Landspítalinn hefur afeitrunarmeðferð fyrir börn í fíknivanda. Þetta segir framkvæmdastjóri kvenna- og barnasviðs spítalans. Heilbrigðisráðherra hefur óskað eftir því að spítalinn taki við verkefninu af sjúkrahúsinu Vogi í sumar. Skipulags- og samgönguráð Reykjavíkurborgar vill að hámarkshraði á Hringbraut vestan Sæmundargötu lækki í 40 kílómetra á klukkustund. Jafnframt eigi að ráðast í aðrar aðgerðir til að bæta öryggi gangandi vegfarenda og reiðhjólafólks. Lengra fréttaefni: Ég sakna einskis, segir kona sem býr í þrettán fermetra smáhýsi á hjólum. Hún vill koma upp sérstökum smáhýsagörðum. Spegillinn heldur í dag áfram umfjöllun sinni um fólk sem valið hefur óhefðbundnar leiðir til að koma þaki yfir höfuðið. Arnhildur Hálfdánardóttir ræðir við Valdísi Evu Hjaltadóttir sem býr í 13 fermetrum og Bergþóru Pálsdóttur sem býr í húsbíl. Bandaríski blaðamaðurinn og Pulitzer verðlaunahafinn Michael Hiltzik skrifaði merkilega grein í Los Angeles Times nýlega þar sem hann vekur athygli á dulinni einokun. Það sem virðist vera samkeppnisumhverfi, er það í raun ekki. Kristján SIgurjónsson. Í undirbúningi er að hefja viðræður milli ríkisstjórnarinnar og aðila vinnumarkaðarins um aðkomu stjórnvalda að kjarasamningum. Ljóst þykir að samningar takist varla fyrr en ljóst er hvað stjórnvöld eru tilbúin að gera. Arnar Páll Hauksson segir frá.

Umboðsmaður Alþingis telur að svar Seðlabanka Íslands til Þorsteins Más Baldvinssonar, þegar hann óskaði eftir því að stjórnvaldssekt bankans yrði afturkölluð, hafi ekki verið í samræmi við lög. Þorsteinn Már segir álitið gríðarlegan áfellisdóm yfir starfsfólki seðlabankans. Fjármálaráðherra styður ekki tillögur Alþýðusambandsins um að tekin verði upp hátekjuskattur. Hann óttast að fjögurra þrepa skattkerfi leiði til hærri skatta á meðaltekjur. Aldraðir sem fá aðeins brot af ellífeyrisgreiðslum fá sérstakan viðbútarstuðning samkvæmt frumvarpi sem félagsmálaráðherra ætlar að leggja fram á Alþingi. Innan nokkurra ára má vænta mikilla breytinga í meðferð Parkinson-sjúklinga. Hægt verður að taka frumur úr sjúklingunum, endurforrita þær sem stofnfrumur og græða þær í heila þeirra. Þetta er mat heilaskurðlæknis sem náði að draga mjög úr parkinson-einkennum apa sem hann meðhöndlaði með þessari aðferð. Mildi þykir að ekki hafi farið verr þegar sími 9 ára stúlku sprakk þegar hann var í hleðslu í nótt. Alþýðusambandið telur nauðsynlegt að óhagnaðardrifin húsnæðisfélög byggi 6000 íbúðir á næstu tíu árum sem kosti 60 til 70 milljarða króna. Jafnframt verði reistar 1800 leiguíbúðir í almenna húsnæðiskerfinu. Arnar Páll talar við Ragnar Þór Ingólfsson. Eftir fjögur til fimm ár ætti að vera hægt að græða stofnfrumur í heila Parkinson-sjúklinga og minnka einkenni þeirra verulega. Þetta er mat Arnars Ástráðssonar, heila- og taugaskurðlæknis, sem starfar bæði við háskólann í Árósum og Harvard-háskóla í Boston. Fyrir þremur árum græddi hann stofnfrumur í heila macaca-apa með góðum árangri, Parkinson-einkenni apans hurfu nánast. Spegillinn hitti Arnar á Læknadögum og spurði hvort í náinni framtíð verði hægt að lækna Parkinson-sjúkdóminn Dag Hammarskjöld, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, var drepinn í Kongó árið 1961. Í nýrri heimildarmynd, sem frumsýnd verður á Sundance á morgun, segir að flugmaður hafi viðurkennt morðið. Dauðasveit frá Suður-Afríku ruddi úr vegi þeim sem börðust fyrir sjálfstæði Afríkuríkja og vildi tryggja áframhaldandi yfirráð hvíta kynstofnsins yfir auðlindum Afríku. Pálmi Jónasson segir frá.

Rætt er við karlmenn á öllum aldri sem stunda prjónaskap og ýmsa fagaðila sem koma að ullarframleiðslu og framgangi prjónamennsku á Íslandi. Viðmælendur eru Ásdís Jóelsdóttir, Sigurbjörn Hjartarson, Sigurður Sævar Gunnarsson, Sunna Jökulsdóttir, Þuríður Einarsdóttir , Ármann Eggertsson, Kristján Atli Sævarsson, Ólafur Benediktsson, Hallbjörn Rúnarsson, Karen Ósk Sigurðardóttir, Elís Bergmann Valgeirsson, Bergþór Pálsson, Gísli Víkingsson, Sigmundur Grétar Hermannsson og Eldar Arnarsson. Í þættinum heyrist frumsamin tónlist eftir Helga Rafn Ingvarsson. Jafnframt hljómar tónlist eftir My Bubba, Bill Oddie og Helga Björnsson. Umsjónarmaður: Pétur Oddbergur Heimisson.

Í Ver­ald­ar­varp­inu er farið yfir liðna viku í erlendum frétt­­um. Í þætti vikunnar er rætt um hvarf sádiarabíska blaðamannsins Jamal Khash­oggi og viðbrögð alþjóðasamfélagsins við meintu morði. Dvínandi vinsældir Frakklandsforseta, Emmanuel Macron, eru gerðar að umtalsefni og breytingar í ríkisstjórn hans. Jafnframt var rætt um óvænt úrslit í kosningunum í Bæjaralandi í Þýskalandi sem gefa til kynna erfiða tíma fyrir Merkel. Enn hefur ekkert gengið hjá Bretum og ESB að ná samkomulagi um hvernig samskiptum þeirra verður háttað eftir útgöngu Bretland. Annar leiðtogafundur ríkjanna var í vikunni. Stefan Löfven, leiðtogi Jafnaðarmannaflokksins í Svíþjóð, hefur verið veitt umboð til að mynda nýja ríkisstjórn. Velt er upp þeirri spurningu hvort honum takist betur til en Ulf Kristersson, formanni Moderaterna, sem neyddist til að skila inn umboðinu. Loks er rætt um dvöl Assange í sendiráði Ekvador í London. Umgengni Svíans hefur ekki verið til fyrirmyndar og hafa starfsmenn sendiráðsins lagt honum línurnar. Kjarn­inn í sam­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­starfi við Storytel bíður þér að hlusta frítt á þús­undir hljóð­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­bóka í sím­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­anum þínum í 30 daga. Það eina sem þú þarft að gera er að skrá þig á www.­­­­­­­­­­­­­storyt­el.is/kjarn­inn og byrja að njóta. Storyt­el.is, þús­undir hljóð­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­bóka í sím­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­anum þín­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­um.

Til stendur að breyta lögum um leigubílaakstur þar sem fjöldatakmarkanir verði afnumdar á útgefnum atvinnuleyfum til leigubifreiðaaksturs og fallið verði frá lögbundinni stöðvarskyldu. Jafnframt er leigubílakostnaður næstmestur hér þegar borið er saman við önnur lönd. Gunnar Dofri Ólafsson, lögfræðingur Viðskiptaráðs, kom til okkar. Með nýrri reglugerð um sjálfstætt starfandi skóla þurfa skólarnir ekki lengur viðurkenningu frá ráðherra eða Menntamálastofnun heldur geta skólar og sveitarfélög nú gert þjónustusamning sín á milli sem ráðuneytið þarf síðan að samþykkja. Sara Dögg Svanhildardóttir, formaður Samtaka sjálfstæðra skóla, kom til okkar og fór yfir það hvað breytingin þýðir og hvort aukinn áhugi sé á starfsemi sjálfstætt starfandi skóla hér á landi. Franskir ferðamenn urðu uppvísir að því að fremja náttúruspjöll við Kerlingarfjöll þegar þeir óku út af merktum vegaslóða. Gríðarleg viðbrögð voru í samfélaginu við verknaðinum og sögðu ferðamennirnir í yfirlýsingu sem þeir sendu frá sér að þeir hefðu persónulega orðið fyrir aðkasti frá fólki hér á landi eftir atvikið og að fyrirtækið sem þeir skiptu við hafi mátt þola svívirðingar á netinu. Við ræddum við Andrés Jónsson almannatengil um opinbera smánun, eða public shaming, sem er hugtak sem notað hefur verið um það þegar fólk verður fyrir aðkasti vegna orða eða gjörða sem jafnvel hafa verið slitin úr samhengi. Ekkert lát er á gagnýni á Donald Trump Bandaríkjaforseta eftir ummæli hans eftir fund hans með Pútín Rússlandsforseta um afskipti Rússa af forsetakosningunum í Bandaríkjunum. Hann hefur reynt að klóra í bakkann með því að segjast hafa mismælt sig en í nótt þurfti enn og aftur að leiðrétta ummæli sem hann lét falla á blaðamannafundi varðandi þetta sama mál. Trump Bandaríkjaforseti svaraði neitandi þegar blaðamaður spurði hann hvort að Rússar væri enn að reyna að hafa afskipti af bandarískum kosningum í dag en þar með var forsetinn í mótsögn við sig og ummæli sín frá deginum áður. Birna Anna Björnsdóttir er búsett í New York og fylgist vel með bandarískum stjórnmálum. Hún kom til okkar. Hinsegin dagar fara fram í ágúst og af því tilefni hefur verið gefið út lag Hinsegin daga 2018 sem heitir Loksins. Höfundur lags og texta er Helga Margrét Marzellíusardóttir en lagið er í flutningi Andreu Gylfadóttur og Hinsegin kórsins. Helga Margrét kemur til okkar ásamt Gunnlaugi Braga Björnssyni, formanni Hinsegin daga, og þau sögðu okkur frá laginu og hátíðarhöldunum framundan. Tónlist: Fleetwood Mac - Sara. Ed Sheeran - Tenerife sea. Mannakorn - Elska þig. John Maye

Berglind Svava J'onsdóttir ljósmóðir: Farið í heimavitjun með ljósmóður, fylgst meðstörfum hennar og rætt við hana um starfið og kjörin. Lesið svar á Vísindavefnum við spurningu um útlit landnámsmanna. Runólfur Ólafsson framkvstj. FÍB: Könnun ASÍ sýnir gríðarlegan mun á iðgjaldi bílatrygginga milli tryggingafélaga. Jafnframt kemur fram að meðan vísitala neysluverðs hækkaði um 7% frá 2014, þá hækkuðu iðgjöld um 25%. Runólfur segir eftirlit með starfseminni vera hjá fjármálaeftirliti en það hefur ekki gert athugasemdir við þetta. Hafdís Hanna Ægisdóttir: Umhverfispistill dagsins er um votlendi

Sigurður Jónasson lögreglumaður: Hvernig er það fyrir lögreglumann af landsbyggðinni að vera einn á vakt í stóru umdæmi? Jón Geir Pétursson Umhverfisráðuneyti: Í gær var kynnt landsáætlun um uppbyggingu innviða til verndar náttúru og menningarminjum til 12 ára . Jafnframt var kynnt verkefnaáætlun til næstu þriggja ára. Jón Geir lýsir hugmyndafræðinni að baki áætluninni og segir frá helstu nýmælum í áætluninni. Vera Illugadóttir: Dýr hafa látið til sín taka í stjórnmálunum og nú hefur verið reynt að fá þau samþykkt sem fullgilda frambjóðendur til embætta á fleiri en einum stað.

Fjallað er um það hvernig Donald Fagen og Walter Becker hófu samstarf sitt sem leiddi til þess að hljómsveitin Steely Dan varð til. Jafnframt eru leikin lög af fyrstu tveimur plötunum. Lögin sem hljóma í þættinum eru There Goes My Baby með Jay and the Americans, You Gotta Walk It Like You Talk It, I Mean To Shine með Barbra Streisand, Dallas, Do It Again, Reelin' In The Years, Dirty Work, My Old School, Rikki Don't Loose That Number og Pretzel Logic.

Fjallað er um það hvernig Donald Fagen og Walter Becker hófu samstarf sitt sem leiddi til þess að hljómsveitin Steely Dan varð til. Jafnframt eru leikin lög af fyrstu tveimur plötunum. Lögin sem hljóma í þættinum eru There Goes My Baby með Jay and the Americans, You Gotta Walk It Like You Talk It, I Mean To Shine með Barbra Streisand, Dallas, Do It Again, Reelin' In The Years, Dirty Work, My Old School, Rikki Don't Loose That Number og Pretzel Logic.

Fjallað er um það hvernig Donald Fagen og Walter Becker hófu samstarf sitt sem leiddi til þess að hljómsveitin Steely Dan varð til. Jafnframt eru leikin lög af fyrstu tveimur plötunum. Lögin sem hljóma í þættinum eru There Goes My Baby með Jay and the Americans, You Gotta Walk It Like You Talk It, I Mean To Shine með Barbra Streisand, Dallas, Do It Again, Reelin' In The Years, Dirty Work, My Old School, Rikki Don't Loose That Number og Pretzel Logic.

Í tilefni af nýlegu fráfalli Þorsteins skálds frá Hamri las umsjónarmaður tvo sagnaþætti eftir hann, sem birtust í Fálkanum 1961. Annar fjallaði um Magnús fótalausa, en hinn um Axlar-Björn. Jafnframt var spilaður upplestur Þorsteins á tveimur af eigin ljóðum, Skammdegi og Undir kalstjörnu.

Í tilefni af nýlegu fráfalli Þorsteins skálds frá Hamri las umsjónarmaður tvo sagnaþætti eftir hann, sem birtust í Fálkanum 1961. Annar fjallaði um Magnús fótalausa, en hinn um Axlar-Björn. Jafnframt var spilaður upplestur Þorsteins á tveimur af eigin ljóðum, Skammdegi og Undir kalstjörnu.

Leikin eru nokkur lög sem hljómsveitin Eik hljóðritaði á sínum tíma. Byrjað er á að leika fjögur lög sem tekin voru upp fyrir sjónvarpsþátt. Söngvari er Herbert Guðmundsson. Lögin heita: You and I, Twenty One, Reflection og Daytime Girl. Síðan koma tvö lög sem Sigurður Kristmann Sigurðsson syngur, Stormy Monday Blues og Hotel Garbage Can. Jafnframt heyrist hlut lagsins Speglun. Að síðustu eru fjögur lög af plötunni Hríslan og straumurinn sem heita Átthagar, Í dvala, Fjöll og Eitthvað almennilegt.

Leikin eru nokkur lög sem hljómsveitin Eik hljóðritaði á sínum tíma. Byrjað er á að leika fjögur lög sem tekin voru upp fyrir sjónvarpsþátt. Söngvari er Herbert Guðmundsson. Lögin heita: You and I, Twenty One, Reflection og Daytime Girl. Síðan koma tvö lög sem Sigurður Kristmann Sigurðsson syngur, Stormy Monday Blues og Hotel Garbage Can. Jafnframt heyrist hlut lagsins Speglun. Að síðustu eru fjögur lög af plötunni Hríslan og straumurinn sem heita Átthagar, Í dvala, Fjöll og Eitthvað almennilegt.