Podcast appearances and mentions of bruno tertrais

C'est l'événement de cette journée : Vladimir Poutine affirme soutenir une trêve devant conduire à une "paix durable". Comme toujours en pareilles circonstances, chaque terme mérite d'être analysé. Écoutez l'analyse de Bruno Tertrais. géopolitologue, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique et expert associé à l'Institut Montaigne. Ecoutez L'invité de Yves Calvi du 13 mars 2025.

C'est l'événement de cette journée : Vladimir Poutine affirme soutenir une trêve devant conduire à une "paix durable". Comme toujours en pareilles circonstances, chaque terme mérite d'être analysé. Écoutez l'analyse de Bruno Tertrais. géopolitologue, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique et expert associé à l'Institut Montaigne. Ecoutez L'invité de Yves Calvi du 13 mars 2025.

Combien de temps l'Ukraine peut-elle tenir sans l'aide américaine ? Volodymyr Zelensky a-t-il été piégé par Donald Trump ? Poutine est-il prêt à accepter la paix voulue par Trump ? Le chercheur Bruno Tertrais, le journaliste Antoine Vitkine et le général Michel Yakovleff débattent dans cet épisode de C l'hebdo.Tous les samedis à 19h sur France 5, Aurélie Casse et son équipe reviennent sur les événements qui ont marqué la semaine écoulée autour d'invités fil rouge.

Nos invités de la 1ère partie de C l'hebdo du samedi 08 mars 2025: Russie contre Europe: Le chercheur Bruno Tertrais, le journaliste Antoine Vitkine et le général Michel Yakovleff débattent. Affaire Nahel: La mère de Nahel, Mounia Merzouk, s'exprime sur son soulagement face à la décision du parquet de Naterre de juger le . Elle est accompagnée de son avocat Frank Berton.Tous les samedi à 19h sur France 5, Aurélie Casse et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du moment.

Hier soir, mercredi 5 mars, Emmanuel Macron s'est adressé aux Français à 20h. Lors de son discours, il a évoqué la situation internationale, en expliquant que "La patrie a besoin de vous" : face à "la menace russe" affirme t'il. "Face à ce monde de dangers, rester spectateur serait une folie". La volte face des Etats Unis, et le rapprochement inédit entre Donald Trump et Vladimir Poutine force l'Europe à réagir. Après l'allocution présidentielle hier soir, les 27 pays de l'Union européenne sont réunis pour un sommet à Bruxelles aujourd'hui, jeudi 6 mars. La défense européenne est au cœur des préoccupations des dirigeants européens et de ce sommet. Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique "Prise de parole", nouvelle édition de "La Guerre des mondes" (Alpha 2025) analyse la situation au micro de RCF et Radio Notre-Dame.

Dans sa nouvelle chronique de « L'oeil de MouMou », le journaliste indépendant Mourad Guichard a mis en avant l'incroyable séquence TV durant laquelle Agnès Pannier-Runacher, la ministre de la transition écologique s'est pliée en quatre pour défendre le projet d'ouverture d'une ligne aérienne Orly-Pau alors qu'une ligne Roissy-Pau existe déjà. Rappelons que François Bayrou demeure maire de Pau.Jean-Jacques Bourdin l'a affirmé sur Sud Radio : la chercheuse Françoise Bergeaud-Blackler est apolitique. Elle était pourtant récemment présente activement à un colloque raciste réunissant le gratin de la fachosphère zemmouriste. Fou Allié, le vidéaste récemment invité sur la plateau du Média TV, vient d'ailleurs de lui consacrer un opus pour pointer ses dérives. De son côté, la Société des journalistes de France Info a enfin pris la mesure du malaise qui règne sur l'antenne de service public. Elle vient de soumettre une motion de défense qui a été largement adopté par les personnels.Aurore Bergé a décroché un « Top paradoxal » pour sa campagne avortée. Elle proposait de placarder sur les murs de France et de Navarre des affiches titrant « Sale juif » et « Sale juive », rien de moins.Information importante : la mère de Robert Ménard, le maire ultra-droitier de Béziers, ne portait pas de pantalon. Autre époque, selon lui, où l'on tolérait la pédocriminalité. Une pure aberration. Même Ménard qui pourchasse un couple franco-algérien qui souhaitait simplement se marier. D'autres « Flop » sont allés à Bruno Tertrais, Nabil Aït Akkache, Richard Millet et Olivier Pardo qui se sont distingués par leurs prestations sur les plateaux des médias Mille Collines.Le « Microscope » s'est penché sur l'incroyable service après-vente assuré par les médias mainstream qui ont littéralement pris la défense de François Bayrou dans l'affaire Betharram.▶ Soutenez Le Média :

Tous les matins, Arnaud Demanche pirate le Face à Face. L'humoriste anticipe et détourne l'interview à venir de l'invité politique d'Apolline de Malherbe.

Il est l'auteur de « La Question Israélienne » aux éditions de l'Observatoire Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

C dans l'air l'invitée du 15 février : Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, auteur de "La Guerre des Mondes" (collection Alpha).Hier, à la conférence de Munich, en Allemagne, le vice-président américain, JD Vance, s'est exprimé dans un discours retentissant. Il a tenu un discours à charge contre ses alliés européens, à propos du respect de la liberté d'expression sur notre continent. « En Grande-Bretagne et à travers l'Europe, la liberté d'expression, je le crains, est en retrait », a-t-il notamment déclaré. « Ce qui m'inquiète, c'est (…) le recul de l'Europe par rapport à certaines de ses valeurs les plus fondamentales, valeurs partagées avec les Etats-Unis d'Amérique, a-t-il dit. Selon lui, « Ce à quoi la démocratie allemande », comme toutes les autres, « ne peut survivre, c'est de dire à des millions d'électeurs que leurs pensées et leurs préoccupations (…) ne méritent même pas d'être prises en considération ».Un discours sur les valeurs, dans un contexte où le dossier ukrainien est au centre des préoccupations. En effet, les présidents américain et russe se sont téléphoné mercredi et souhaitent lancer des négociations "immédiates" en vue d'un cessez-le-feu en Ukraine. Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, est notre invité. Il reviendra avec nous sur la relation transatlantique. L'alliance est-elle en danger ? Y a-t-il des désaccords fondamentaux sur les valeurs entre le Etats-Unis et l'Europe ? Et quel avenir pour l'Ukraine dans ce contexte ?

Pour sa première rencontre avec un dirigeant mondial à la Maison Blanche, Donald Trump a décidé d'accueillir le Premier ministre israélien Benjamin Netanyahu. Une rencontre qui intervient à un moment crucial pour les relations entre Israël et les USA. Ecoutez l'analyse de Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, qui publie "La question israélienne" aux éditions de l'Observatoire. Ecoutez L'invité d'Amandine Bégot du 05 février 2025.

La « Côte d'Azur du Moyen-Orient » : D. Trump veut prendre le contrôle de la bande de Gaza. On en parle avec Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique (FRS) et auteur de “La question israélienne” aux éditions de l'Observatoire.Tous les soirs du lundi au vendredi à 19h sur France 5, Anne-Elisabeth Lemoine et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du jour.

Nos invités du mercredi 5 février 2025 : François Hollande, ancien président de la République et député PS de Corrèze. D. Trump veut prendre le contrôle de la bande de Gaza. On en parle avec Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique (FRS) et auteur de “La question israélienne” aux éditions de l'Observatoire.Avec également comme chaque soir L'édito de Patrick Cohen, La story de Mohamed Bouhafsi, Le 5 sur 5 de Lorrain Sénéchal.Tous les soirs du lundi au vendredi à 19h sur France 5, Anne-Elisabeth Lemoine et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du jour.

durée : 00:21:27 - 8h30 franceinfo - Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation Stratégique, conseiller géopolitique à l'Institut Montaigne, était l'invité du “8h30 franceinfo”, mardi 14 janvier 2025

L'émission 28 minutes du 09/01/2025 Canada, Panama, Groenland : faut-il prendre au sérieux les projets d'annexion de Trump ? Donald Trump a déclaré mardi 7 janvier, depuis sa résidence en Floride, qu'il fallait se débarrasser “de cette ligne artificiellement tracée” entre les États-Unis et le Canada, à quelques jours de son investiture. La réponse du gouvernement canadien a été immédiate. “Jamais, au grand jamais, le Canada ne fera partie des États-Unis”, a réagi le Premier ministre démissionnaire Justin Trudeau. Donald Trump a reposté quelques heures plus tard sur son réseau Truth Social une carte des États-Unis incluant le Canada. Ce n'est pas le seul territoire que le futur président américain convoite. Il a déjà fait savoir qu'il voulait annexer, par la force si nécessaire, le Groenland et le canal de Panama qui permet de relier les océans Pacifique et Atlantique, et qui a été construit par les Américains. Un argument que Donald Trump met en avant pour en récupérer le contrôle. De tels projets expansionnistes peuvent-ils être pris au sérieux ?On en débat avec Philip Golub, professeur de relations internationales à l'Université américaine de Paris, Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique et Elisa Chelle, politologue et rédactrice en chef de la revue "Politique américaine". 28 minutes est le magazine d'actualité d'ARTE, présenté par Élisabeth Quin du lundi au jeudi à 20h05. Renaud Dély est aux commandes de l'émission le vendredi et le samedi. Ce podcast est coproduit par KM et ARTE Radio. Enregistrement : 09 janvier 2025 - Présentation : Élisabeth Quin - Production : KM, ARTE Radio

Syrie : Bachar al-Assad chassé du pouvoir. Le nouvel homme fort est Mohammad Al-Joulani qui a mené la rebellion. "ça ne pourra pas être pire" tant le régime Syrien a martyrisé son peuple mais c'est encore tôt pour savoir comment la situation va évoluer. On reçoit Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique (FRS) et Jean-Pierre Perrin, écrivain, journaliste spécialiste du Moyen-Orient pour Mediapart.Tous les soirs du lundi au vendredi à 19h sur France 5, Anne-Elisabeth Lemoine et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du jour.

Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique est l'auteur avec Delphine Papin de « L'Atlas des Frontières. Murs migrations, conflits » aux éditions les ArènesMention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

Il vient de sortir “Finalement” en salle depuis le 13 novembre, il publie un livre d'entretiens réalisés par Yves Allion et Jean Ollé-Laprune “Claude Lelouch” aux Editions des Presses de la Cité Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

Il est directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

durée : 00:23:00 - 8h30 franceinfo - Le directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique et conseiller géopolitique à l'Institut Montaigne était l'invité du "8h30 franceinfo", mercredi 8 mai 2024.

C dans l'air l'invité du 29 avril 2024 - Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, auteur de "La Guerre des mondes" et "Pax atomica". A la Sorbonne le 25 avril, Emmanuel Macron a plaidé pour bâtir un "concept stratégique" de "défense européenne crédible". Il estime que la puissance de dissuasion nucléaire française ne doit pas être exclue. "Être crédible, c'est avoir aussi des missiles de longue portée qui dissuaderaient les Russes. Et il y a l'arme nucléaire : la doctrine française est qu'on peut l'utiliser quand nos intérêts vitaux sont menacés. J'ai déjà dit qu'il y a une dimension européenne dans ces intérêts vitaux, sans les détailler car cette dissuasion concourrait à la crédibilité de la défense européenne", a-t-il précisé dans un entretien avec les journaux du groupe Ebra. Il souhaite donc "ouvrir ce débat qui doit donc inclure la défense antimissile, les tirs d'armes de longue portée, l'arme nucléaire pour ceux qui l'ont ou qui disposent sur leur sol de l'arme nucléaire américaine". C'est le cas de l'Italie et de la Belgique. Bruno Tertrais, directeur adjoint de la FRS, conseiller géopolitique à l'Institut Montaigne, reviendra sur les récentes déclarations du président de la République qui s'est dit prêt "ouvrir le débat" d'une défense européenne qui comprendrait aussi l'arme nucléaire - que la France est la seule à posséder dans l'UE depuis le Brexit.

Black-and-white photos of Emmanuel Macron pounding a boxing bag sparked bemusement in France and abroad. The French leader's office did not comment on the images but many have linked the ‘Raging Bull'-style photoshoot to Macron's drive to toughen up the region's response to Russia's war in Ukraine. Why is Emmanuel Macron flexing his political muscle and how has his foreign-policy doctrine evolved? Andrew Mueller speaks to Sophie Pedder, Bruno Tertrais and General Sir Richard Shirreff.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kate Middleton : malgré l'annonce de son cancer, la fièvre complotiste continue. On en parle avec Adélaïde de Clermont-Tonnerre dans l'émission diffusée le lundi 25 mars 2024 à 19h sur France 5. Au programme : C'est une fièvre complotiste qui semble ne jamais vouloir s'arrêter : 3 jours après l'annonce dans une vidéo de son cancer, Kate Middleton est toujours au cœur de théories plus conspirationnistes les unes que les autres. Un harcèlement que dénonce la directrice de la rédaction de “Point de vue”, qui y voit même une tentative de déstabilisation politique. Adélaïde de Clermont-Tonnerre est notre invitée. Au programme également, après l'attentat de Moscou, un tournant dans le conflit entre la Russie et l'Ukraine ? L'analyse de Bruno Tertrais, spécialiste en géopolitique, dans C à Vous. Tous les soirs, du lundi au vendredi à 19h sur France 5, Anne-Elisabeth Lemoine et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du jour.

"You didn't pay? You're delinquent? No, I would not protect you. In fact, I would encourage them—Russia—to do whatever the hell they want. You gotta pay!" In February, former—and possibly future—US President Donald J. Trump launched a spine-chilling injunction to America's allies in the sheer style of a New York City mob boss. If you'd like to enjoy the blessings of NATO membership, pay up or face the consequences. Trump's comments constitute a significant break with settled policy precedent. America has provided a powerful “security umbrella” to most of Europe since at least 1948, but this could well be under threat from America First 2.0. This week, we cared to explore if Europe would be able to hold on its own two feet without American backing. How strong are the Europeans without the Americans, and has the old continent upped its military-industrial capacity since the Ukraine war? We are joined by Shashank Joshi, defense editor at The Economist, and Bruno Tertrais, Deputy Director at the Fondation pour la Recherche Strategique and recently the author of Pax Atomica (2024). As always, please rate and review Uncommon Decency on whatever platform you use and send us your comments or questions either on Twitter at @UnDecencyPod or by e-mail at undecencypod@gmail.com. And please consider supporting the show through Patreon to get access to the full episode where we talk in further detail about nuclear policy: https://www.patreon.com/undecencypod. And here's something special for you this week: do you love the intersection of strategy and diplomacy? Do you think you could have secured a better Brexit deal for the UK? Well, "How to Win Brexit" is the brilliant board game that allows you to relitigate the wars over Britain's departure from the EU and roleplay as the French President or the British Prime Minister. Whether you're a political enthusiast, a board game fanatic, or both, this game should be up your alley. Great news for our patrons: we will be distributing two sets over the next two weeks, so if you're on the fence, you might want to join us now!

"You didn't pay? You're delinquent? No, I would not protect you. In fact, I would encourage them—Russia—to do whatever the hell they want. You gotta pay!" In February, former—and possibly future—US President Donald J. Trump launched a spine-chilling injunction to America's allies in the sheer style of a New York City mob boss. If you'd like to enjoy the blessings of NATO membership, pay up or face the consequences. Trump's comments constitute a significant break with settled policy precedent. America has provided a powerful “security umbrella” to most of Europe since at least 1948, but this could well be under threat from America First 2.0. This week, we cared to explore if Europe would be able to hold on its own two feet without American backing. How strong are the Europeans without the Americans, and has the old continent upped its military-industrial capacity since the Ukraine war? We are joined by Shashank Joshi, defense editor at The Economist, and Bruno Tertrais, Deputy Director at the Fondation pour la Recherche Strategique and recently the author of Pax Atomica (2024). As always, please rate and review Uncommon Decency on whatever platform you use and send us your comments or questions either on Twitter at @UnDecencyPod or by e-mail at undecencypod@gmail.com. And please consider supporting the show through Patreon to get access to the full episode where we talk in further detail about nuclear policy: https://www.patreon.com/undecencypod. And here's something special for you this week: do you love the intersection of strategy and diplomacy? Do you think you could have secured a better Brexit deal for the UK? Well, "How to Win Brexit" is the brilliant board game that allows you to relitigate the wars over Britain's departure from the EU and roleplay as the French President or the British Prime Minister! Whether you're a political enthusiast, a board game fanatic, or both, this game should be up your alley. Great news for our patrons: we will be distributing two sets over the next two weeks, so if you're on the fence, you might want to join us now!

« L'affrontement direct entre grandes puissances est redevenu crédible, mais pas probable »Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.

(00:00:36) La dissuasion nucléaire, instrument de paix: interview de Bruno Tertrais (00:14:55) L'Europe agricole en colère

L'émission 28 Minutes du 13/01/2024 Le samedi, Renaud Dély décrypte l'actualité avec un regard international, en compagnie de nos clubistes : Eva Morletto, correspondante pour le magazine italien « Grazia »  — Richard Werly, correspondant du quotidien suisse « Blick » — Philip Golub, professeur de relations internationales à l'Université américaine de Paris et la dessinatrice de presse Dorthe Landschulz. 2024 : une année électorale record… et de tous les dangers ? « 2024 sera une année d'épreuves pour les démocraties », prévient le politologue Bruno Tertrais. Élection à Taïwan ce samedi, élection présidentielle en Russie fin mars et aux États-Unis en novembre, élections européennes en juin, législatives en Inde au printemps… En 2024, près de la moitié de la population mondiale est appelée aux urnes. Une année électorale record qui pourrait néanmoins rimer avec « désordre mondial », tant certains scrutins à l'issue incertaine pourraient avoir des conséquences multiples sur nos démocraties. Le retour de Donald Trump à la Maison-Blanche, la mainmise de la Chine sur Taïwan, ou encore la poussée de l'extrême droite au Parlement européen : 2024 sera-t-elle l'année de tous les dangers ? Le modèle démocratique est-il réellement menacé ? Énergie : la France qui rit, et l'Allemagne qui pleure ? L'année dernière, la France craignait de manquer d'électricité pour passer l'hiver : la moitié des 56 réacteurs nucléaires était à l'arrêt et le risque d'une crise énergétique planait. Aujourd'hui, la production nucléaire française est remontée et tout semble fonctionner au mieux. Alors qu'une vague de froid frappe l'Europe, l'Hexagone se chauffe même avec une électricité très peu carbonée : 60g de CO2/kWh. À l'Est, sa voisine allemande fait tourner ses centrales à gaz et à charbon au maximum pour traverser l'hiver, et produire les deux tiers de son électricité — le dernier tiers grâce à ses énergies renouvelables. Sur le mois écoulé, l'Allemagne voit donc son électricité grimper à 697g de CO2/kWh, soit dix fois plus que la France. En parallèle,  les questions énergétiques continuent de diviser la société allemande : les agriculteurs ont organisé une semaine d'action pour dénoncer la politique du chancelier Olaf Scholz. Les choix énergétiques français triomphent-ils sur les choix allemands ? Comment l'Allemagne va-t-elle gérer cette crise énergétique ? Valérie Brochard nous donne des nouvelles de nos très chers voisins européens : ce week-end, direction l'Italie où des centaines de militants d'extrême droite se sont réunis à Rome, pour rendre hommage à trois des leurs, assassinés en 1978. Un hommage symbolisé par un salut romain devant l'ancien siège du parti néofasciste, et largement relayé sur les réseaux sociaux. Jean-Mathieu Pernin zappe sur la chaîne publique équatorienne TC Television, où des hommes cagoulés et armés ont fait irruption sur le plateau, en direct. Un épisode surréaliste qui illustre la tension sécuritaire dans le pays, où le trafic de drogue sème le chaos et la terreur. Ce week-end, Olivier Boucreux décerne le titre d'employée de la semaine à la candidate républicaine américaine Nikki Haley. De plus en plus populaire, elle apparaît aujourd'hui comme la principale concurrente à Donald Trump pour les prochaines primaires présidentielles. On connaissait la passion d'Elon Musk pour l'espace et les fusées, pas celle pour les drogues. LSD, cocaïne, ecstasy, champignons ou encore kétamine : selon le « Wall Street Journal », l'entrepreneur milliardaire consommerait régulièrement ces substances illicites dans un cadre privé mais également au travail, où ses décisions peuvent avoir un impact majeur. Alix Van Pée nous raconte. On connaît le carnaval de Rio, de Venise ou celui de la Nouvelle-Orléans, mais qu'en est-il du carnaval de Nice, de Québec ou de Notting Hill ? Passionnée par ces grandes fêtes populaires traditionnelles, la photographe Emmanuelle Rochard a fait un tour du monde des carnavals qu'elle a immortalisés en clichés. Des costumes extravagants, des chars flamboyants et des défilés tonitruants : elle nous emmène dans les coulisses d'un « monde à l'envers » et décrypte ses origines, ainsi que ses différentes déclinaisons au gré des pays et des cultures. Enfin, ne manquez pas la une hexagonale de la semaine et la question très intéressante de David Castello-Lopes. 28 Minutes est le magazine d'actualité d'ARTE, présenté par Elisabeth Quin du lundi au jeudi à 20h05. Renaud Dély est aux commandes de l'émission le vendredi et le samedi. Ce podcast est coproduit par KM et ARTE Radio. Enregistrement : 13 janvier 2024 - Présentation : Renaud Dély - Production : KM, ARTE Radio

“Hamas/Israël : pas d'otage français libéré aujourd'hui” : émission diffusée le vendredi 24 novembre 2023 à 19h sur France 5. Au programme : C'est un message déchirant des parents du petit Émile, qui depuis le 8 juillet dernier, sont sans nouvelle de leur petit garçon. À ce jour, les enquêteurs étudient encore toutes les hypothèses : enlèvement, accident, acte de vengeance. Faute de réponse, c'est directement à celui ou ceux qui sauraient la vérité que s'adresse la famille : on en parle avec le journaliste Dominique Rizet. Au programme également : la libération de 24 otages du Hamas, est-ce un premier pas vers un cessez-le-feu ? Le spécialiste en géopolitique, Bruno Tertrais est notre invité. Tous les soirs, du lundi au vendredi à 19h sur France 5, Anne-Elisabeth Lemoine et toute son équipe accueillent celles et ceux qui font l'actualité du jour.

Après la mort de Thomas à Crépol, y a-t-il un violence rurale? -Marwan Mohammed, sociologue spécialiste des jeunesses urbaines et chargé de recherche au CNRS, auteur de « Y a embrouille », sociologie des rivalités de quartier aux éditions Stock. - Daic Audouit, éditorialiste politique à France Info Gaza, Ukraine, Chine...Bruno Tertrais, directeur adjoint de la FRS vous répond -Bruno Tertrais, Directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique , auteur de La Guerre des mondes (Éditions de l'Observatoire)

Joe Biden et Xi Jinping se sont rencontrés, cette semaine, en marge du forum de l'APEC (Coopération économique pour l'Asie-Pacifique). Premier tête-à-tête en un an entre les deux dirigeants, sur fond de plus de 20 mois de guerre en Ukraine, et de plus d'un mois d'affrontements entre Israël et le Hamas. Les deux conflits s'inscrivent dans une « tectonique des plaques géopolitiques qui s'est remise en mouvement », écrit Bruno Tertrais dans La guerre des mondes, le retour de la géopolitique et le choc des empires, paru aux éditions de l'Observatoire. Bruno Tertrais y détaille les ressorts de cette guerre des mondes et les rivalités entre les grandes puissances. Bruno Tertrais est directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, conseiller géopolitique à l'Institut Montaigne.  À lire aussiLe sommet de l'Apec entend démontrer l'importance croissante de la zone Asie-Pacifique

Joe Biden et Xi Jinping se sont rencontrés, cette semaine, en marge du forum de l'APEC (Coopération économique pour l'Asie-Pacifique). Premier tête-à-tête en un an entre les deux dirigeants, sur fond de plus de 20 mois de guerre en Ukraine, et de plus d'un mois d'affrontements entre Israël et le Hamas. Les deux conflits s'inscrivent dans une « tectonique des plaques géopolitiques qui s'est remise en mouvement », écrit Bruno Tertrais dans La guerre des mondes, le retour de la géopolitique et le choc des empires, paru aux éditions de l'Observatoire. Bruno Tertrais y détaille les ressorts de cette guerre des mondes et les rivalités entre les grandes puissances. Bruno Tertrais est directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, conseiller géopolitique à l'Institut Montaigne.  À lire aussiLe sommet de l'Apec entend démontrer l'importance croissante de la zone Asie-Pacifique

Eric and Eliot host Bruno Tertrais, the Deputy DIrector of France's Fondation Pour La Recherche Strategique, one of the country's leading think tanks and author of the recent book La Guerre des Mondes:  Le Retour de la geopolitique et le choc des Empires (War of the Worlds: The Return of Geopolitics and the Shock of Empires). They discuss historical analogies that shed light on the current geopolitical moment including the pre-World War II, interwar, and early Cold War periods, the Korean War and the emergence of the bipolar world, the role of nuclear deterrence and alliances in today's geopolitical strategic competition among the US, Russia and China. Bruno describes the contemporary global order as less a world of blocs and than families of nations that cluster around the West or the authoritarian powers of Russia, Iran and China. They discuss the re-emergence of geopolitical concepts like "heartland" continental powers focused on land power and rimland maritime powers focused on naval power. They also touch on French policy under President Macron and the impact of US domestic political dysfunction on European views of international security. https://www.worldpoliticsreview.com/new-cold-war/ https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2022/06/Entangling_Alliances__Europe_the_United_States_Asia_and_the_Risk_of_1914_.pdf https://samf.substack.com/p/the-role-of-security-guarantees https://www.ndc.nato.int/news/news.php?icode=1570 Shield of the Republic is a Bulwark podcast co-sponsored by the Miller Center of Public Affairs at the University of Virginia.

Episode 2. La pression de la Chine sur Taïwan est constante tandis que la Russie a lancé l'invasion de l'Ukraine dans un contexte de recomposition géopolitique mondiale. Dans « La Story », le podcast d'actualité des « Echos », Pierrick Fay et le géopolitologue Bruno Tertrais poursuivent l'analyse sur ce qui unit et sépare les deux pays aux ambitions impériales.La Story est un podcast des « Echos » présenté par Pierrick Fay. Cet épisode a été enregistré en novembre 2023. Rédaction en chef : Clémence Lemaistre. Invité : Bruno Tertrais (géopolitologue, auteur de « La Guerre des mondes, le retour de la géopolitique et le choc des empires » aux éditions de L'Observatoire). Réalisation : Willy Ganne. Musique : Théo Boulenger. Identité graphique : Upian. Photo : Shutterstock. Sons : France 24, The Culture Society, M6, « L'Attaque des Titans » (2013), « OSS 117 : Rio ne répond plus » (2008), « Star Wars : Episode V – L'Empire contre-attaque » (1980), Euronews, « Les Tontons flingueurs » (1963). Hébergé par Acast. Visitez acast.com/privacy pour plus d'informations.

Episode 1. Les rapports de force se durcissent entre les grandes puissances du monde à travers des conflits, qu'ils soient déclarés comme en Ukraine ou qu'ils couvent comme pour Taïwan. Dans « La Story », le podcast d'actualité des « Echos », Pierrick Fay et le géopolitologue Bruno Tertrais font un état des lieux du bouleversement des équilibres.La Story est un podcast des « Echos » présenté par Pierrick Fay. Cet épisode a été enregistré en novembre 2023. Rédaction en chef : Clémence Lemaistre. Invité : Bruno Tertrais (géopolitologue, auteur de « La Guerre des mondes, le retour de la géopolitique et le choc des empires » aux éditions de L'Observatoire). Réalisation : Willy Ganne. Musique : Théo Boulenger. Identité graphique : Upian. Photo : Shutterstock. Sons : « Apocalypse : la Première Guerre mondiale » (2014), inSight, « La Guerre des Mondes » (2005), « Le Seigneur des anneaux : les deux tours » (2002), « Le gendarme se marie » (1968), « Les mystères de Paris » (1962). Hébergé par Acast. Visitez acast.com/privacy pour plus d'informations.

Du lundi au vendredi à 8h30, Adrien Gindre reçoit une personnalité au cœur de l'actualité. International, politique, économie… quel que soit le sujet, le souci est le même pendant 20 minutes : prendre de la hauteur et du recul sur l'actu du jour.

durée : 00:13:21 - L'invité d'un jour dans le monde - Le conflit qui oppose le Hamas et l'Etat d'Israël redessine les cartes. Celles de la région du Proche et Moyen Orient, d'abord. Mais également celles du monde où les alliances se créent et se détricotent.

Deux heures trente de direct à l'écoute de celles et ceux qui font le monde : le raconter, le décrypter et l'analyser pour donner des clés de lecture et de compréhension aux auditeurs.

Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, répond aux questions de Dimitri Pavlenko. Un mois après l'attaque sanglante du Hamas en Israël, le conflit israélo-palestinien divise le monde arabe.

Du lundi au vendredi à 8h30, Adrien Gindre reçoit une personnalité au cœur de l'actualité. International, politique, économie… quel que soit le sujet, le souci est le même pendant 20 minutes : prendre de la hauteur et du recul sur l'actu du jour.

durée : 00:22:48 - L'invité de 8h20 : le grand entretien - par : Nicolas Demorand, Léa Salamé - Le Grand entretien de ce mardi sur France Inter était consacré à la guerre entre Israël et le Hamas, avec Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, Dov Alfon, directeur de la rédaction de Libération et Majed Bamya, observateur permanent de la Palestine à l'ONU.

1/ Quel impact sur Israël ? 2/ Quelles conséquences dans la région ? 3/ Quelles répercussions dans le monde ? Suivez Le Club Le Figaro International sur le thème de la guerre entre Israël et le Hamas présenté par Philippe Gélie. Il est accompagné par Alain Dieckhoff, Bruno Tertrais, Isabelle Lasserre et Georges Malbrunot.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.

Deux heures trente de direct à l'écoute de celles et ceux qui font le monde : le raconter, le décrypter et l'analyser pour donner des clés de lecture et de compréhension aux auditeurs.

durée : 00:20:30 - L'invité de 8h20 : le grand entretien - par : Nicolas Demorand, Léa Salamé - Bruno Tertrais, politique et directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, est l'invité de Jérôme Cadet à 8h20.

L'interview politique est présentée par Adrien Gindre du lundi au vendredi de 8h30 à 9h. Il reçoit un invité au cœur des enjeux politiques ou membre de la société civile.

L'interview politique est présentée par Adrien Gindre du lundi au vendredi de 8h30 à 9h. Il reçoit un invité au cœur des enjeux politiques ou membre de la société civile.

A bord d'un avion français prêté par Emmanuel MACRON, le président ukrainien vient de terminer sa plus grande tournée diplomatique depuis le début de la guerre avec un objectif principal : dépasser le cercle occidental et s'adresser directement au reste du monde pour faire pencher la bataille de son côté… Alors succès ou échec ? Nous poserons la question alors que sur le terrain les Russes revendiquent la prise de Bakhmout et que s'annonce le début de la grande contre-offensive ukrainienne. On en débat avec : Bruno TERTRAIS, Directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique (FRS), « Atlas militaire et stratégique » aux éditions Autrement (19.04.23) Isabelle LASSERRE, Journaliste, correspondante diplomatique Le Figaro Elsa VIDAL, Journaliste, rédactrice en chef de la rédaction en langue russe de RFI Oksana MELNYCHUK, Experte en communication stratégique Nicolas TENZER, Enseignant à Sciences-Po, fondateur et auteur du blog Tenzer Strategics, président du Centre d'étude et de réflexion pour l'action politique (CERAP) CHOIX DE LAURE Quand nous nous sommes réveillés de Luba Jurgenson aux éditions Verdier

L'interview politique est présentée par Adrien Gindre du lundi au vendredi de 8h30 à 9h. Il reçoit un invité au cœur des enjeux politiques ou membre de la société civile.

durée : 00:58:35 - Le 13/14 - par : Bruno DUVIC - Alors qu'on célèbre aujourd'hui l'armistice l'heure est pourtant au réarmement. Au sein de l'Otan l'objectif fixé au différents pays membres est que les dépenses militaires soient équivalentes à 2% de la richesse nationale. La France et l'Europe sont-elles prêtes ?

Pour prévoir l'avenir, il y a la boule de cristal, l'horoscope ou le tarot, et puis il y a les rapports de la CIA. Le dernier en date vient de paraître et il dresse un bilan plutôt inquiétant des menaces qui pèsent sur notre sécurité. Impérialismes chinois et russe, effets du dérèglement climatique sur les relations internationales, épidémies à venir, le rapport annuel de la CIA ne pousse pas à l'optimisme. Mais dire les menaces visent aussi à les prévenir. Alors, comment éviter que ces menaces deviennent réalité ? On ouvre la discussion avec nos invités. Alain FRACHON, Éditorialiste au Monde, spécialiste des relations internationales, auteur de la préface de « Les défis cruciaux et les menaces immédiates vue par la CIA » aux éditions des Équateurs (19/04/2023) Bruno TERTRAIS, Directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique (FRS), « Atlas militaire et stratégique aux éditions Autrement (19.04.23) Christine DUGOIN-CLÉMENT, Chercheure au sein de la chaire « Risques » de l'IAE à l'université Paris 1 Panthéon Sorbonne, analyste en géopolitique du think-tank CAPEurope, autrice de « Influence et manipulations - Des conflits armés modernes aux guerres économiques » aux éditions VA Éditions (13/05/2022) Anne-Lorraine BUJON, Directrice de la rédaction de la Revue Esprit, chercheuse associée à l'Institut français des relations internationales (Ifri)

Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.

Un ballon et des sérieuses conséquences géopolitiques…Non, nous n'allons pas revenir sur la Coupe du monde de football au Qatar…Mais sur la crise diplomatique qui a suivi la découverte d'un ballon de surveillance chinois dans le ciel des Etats-Unis. Un ballon détruit la nuit dernière par un avion de chasse américain… Le secrétaire d'Etat Anthony Blinken devait atterrir ce dimanche à Pékin pour y rencontrer le président Xi Jinping, mais il a préféré repousser sa venue… Jusqu'où iront les tensions entre la Chine et les Etats-Unis ? On ouvre le débat avec nos invités. Amy Greene, enseignante à Sciences Po Paris et à Boston University, spécialiste des États-Unis Alice Ekman, sinologue, chargée de l'Asie à l'Institut d'études de sécurité de l'Union européenne (IESUE), auteur de “Dernier vol pour Pékin” (éditions de l'Observatoire) Pierre Haski, chronique géopolitique, spécialiste de la Chine, correspondant pour le journal Libération de 2000 à 2006 Bruno Tertrais, géopolitologue, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique Gallagher Fenwick, journaliste

Philippe Gélie, directeur adjoint de la rédaction du Figaro en charge de l'International, anime Le Club International, consacré à la Russie avec Bruno Tertrais, Anna Colin Lebedev, Fabrice Nodé-Langlois, et Laure Mandeville.Hébergé par Ausha. Visitez ausha.co/politique-de-confidentialite pour plus d'informations.

2022 restera dans l'Histoire comme l'année de la guerre, déclenchée par Vladimir POUTINE en Ukraine, l'année qui s'ouvre sera-t-elle celle de la paix ? Pour le moment, nous en sommes encore très loin et le ministre français des armées prédit même “une massification des attaques russes” dans les prochaines semaines… Alors ce début d'année sera-t-il déterminant pour la suite du conflit ? On en débat avec : Général Michel YAKOVLEFF, Ancien vice-chef d'État Major du SHAPE (commandement suprême des opérations de l'OTAN) (2014 - 2016) Jean-François COLOSIMO, Essayiste, documentariste, éditeur, auteur de « La crucifixion de l'Ukraine » aux éditions Albin Michel (03/10/22) Bruno TERTRAIS, Directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique (FRS) Lyudmyla TAUTIYEVA, Consultante en politique publique Pierre HASKI, Chroniqueur géopolitique sur France Inter Le choix de Laure : Le courage de l'Ukraine de Constantin Sigov, aux éditions du Cerf

Deux heures de direct à l'écoute de celles et ceux qui font le monde : le raconter, le décrypter et l'analyser pour donner des clés de lecture et de compréhension aux auditeurs.

Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, répond aux questions de Lionel Gougelot au sujet des tensions entre la Chine et Taïwan.

La guerre en Ukraine ne signe pas seulement la violation des frontières d'un État souverain, le retour d'une guerre de haute intensité sur le territoire européen, elle marque aussi le retour de la menace nucléaire. Porté par Moscou, qui se voit accusé par l'Occident d'avoir une approche irresponsable.  La dissuasion nucléaire opère donc un retour au grand jour. Faut-il prendre au pied de la lettre les menaces russes, quelles sont les lignes rouges posées par Vladimir Poutine, et comment l'Europe et l'Otan se positionnent pour lui répondre ?  La France, désormais, seule puissance nucléaire de l'Union européenne peut-elle protéger ses voisins et de quelle manière ?   Enfin cette menace nucléaire rend-elle plus que jamais nécessaire la consolidation de notre défense nucléaire, ou invite-t-elle à d'autres dissuasions et au désarmement ?  C'est ce que nous allons voir avec nos trois invités : - Bruno Tertrais, politologue, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique. Auteur de : «Quel avenir pour la dissuasion nucléaire ?» à la Fondation pour l'innovation politique, Fondapol  - le Colonel Peer de Jong, ancien aide de camp du président Jacques Chirac, vice-président de l'institut Thetiis  - Marc Finaud, ancien diplomate, chercheur associé au Centre de politique et de sécurité de Genève (par téléphone).

Ngày 09/11/2022, trong bài phát biểu công bố học thuyết mới về chiến lược quốc gia, được xem là tài liệu tham khảo định hướng chính sách quốc phòng của Pháp và kế hoạch chi tiêu quân sự cho giai đoạn 2025-2030, tổng thống Emmanuel Macron đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sức mạnh răn đe hạt nhân Pháp. Mục tiêu chiến lược của Pháp là đạt được sức mạnh răn đe hạt nhân « mạnh mẽ, hiện đại và đáng tin cậy ». Theo tổng thống Emmanuel Macron, lực lượng hạt nhân của Pháp đóng góp vào việc bảo đảm an ninh không chỉ cho nước Pháp, mà cho cả châu Âu, bởi Pháp là thành viên duy nhất của Liên Hiệp Châu Âu sở hữu vũ khí nguyên tử. Xét toàn cảnh, Pháp là một trong ít nước thuộc « câu lạc bộ khép kín các cường quốc sở hữu vũ khí nguyên tử », với gần 300 vũ khí hạt nhân, ít hơn Nga, Mỹ và Trung Quốc, nhưng nhiều hơn Anh Quốc. Vie publique, trang web chính thức của chính quyền Pháp về chính trị, kinh tế, xã hội Pháp và Liên Âu, khẳng định Pháp là một « cường quốc bậc trung » về hạt nhân. Hiện nay, các tên lửa mang đầu đạn hạt nhân của Pháp có thể được phóng đi từ ngoài khơi, với các tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo (SNLE) hoặc từ trên không, với các oanh tạc cơ Rafale cất cánh từ lãnh thổ quốc gia hoặc từ tàu sân bay Charles-de-Gaulle. Pháp đã phát triển vũ khí hạt nhân thế nào ? Nhìn lại lịch sử, vào tháng 10/1945, Pháp thành lập Ủy ban Năng lượng Nguyên tử (CEA), thúc đẩy nghiên cứu khoa học và kỹ thuật nhằm ứng dụng năng lượng hạt nhân vào các lĩnh vực khoa học, công nghiệp và quốc phòng. Thế nhưng, vào cuối Đệ Nhị Thế Chiến, sau vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, Nhật Bản, Pháp đã chọn lập trường hòa bình, ưu tiên sử dụng hạt nhân vào các mục đích dân sự. Phải đến vụ thử thành công bom nguyên tử đầu tiên của Liên Xô vào năm 1949 thì chính phủ Pháp mới bí mật bắt đầu cho thực hiện chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Ngày 22/07/1958, tướng De Gaulle ra lệnh thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Theo La Croix, tổng cộng, tính đến năm 1996, Pháp đã tiến hành hơn 200 vụ thử, chủ yếu ngầm trong lòng đất. Cuộc thử nghiệm đầu tiên diễn ra ngày 13/02/1960. Đồng thời với các vụ thử nghiệm, chính phủ Pháp cho phát triển kho vũ khí hạt nhân. Theo trang Vie publique, Paris muốn có một lực lượng hạt nhân độc lập cũng là để khẳng định với Mỹ là Pháp không muốn lệ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào, nếu chẳng may sự tồn tại của đất nước bị một đối thủ nào đó đe dọa. Đây cũng chính là một trong những yếu tố nền tảng trong chính sách đối ngoại của Pháp từ năm 1960. Và chính quyền De Gaulle tin rằng Pháp không thể là một cường quốc quân sự độc lập nếu không có vũ khí nguyên tử. Vào thời kỳ lực lượng hạt nhân Pháp phát triển mạnh nhất, trong những năm 1990, Pháp có tới 500 đầu đạn hạt nhân trong tình trạng sẵn sàng hoạt động, cho dù con số này chỉ bằng chưa đến 2% tổng số vũ khí nguyên tử của Mỹ vào cùng thời điểm. Tuy nhiên, từ sau khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc, kho vũ khí nguyên tử của Pháp đã giảm mạnh và nay ổn định ở mức 280-300 đầu đạn hạt nhân. Theo kế hoạch hiện nay về chi tiêu quân sự cho giai đoạn 2019 - 2025, ngân sách Pháp dành để duy trì kho vũ khí hạt nhân là 37 tỉ euro, tương đương 12,5% tổng ngân sách cho quốc phòng Pháp trong vòng 7 năm. France Info trích dẫn nhà nghiên cứu Elie Tenebaum, Trung tâm nghiên cứu về an ninh, thuộc Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), theo đó nguồn lực vũ khí răn đe hạt nhân giữ vai trò then chốt cho quốc phòng của Pháp. Một nguồn tin quân sự thậm chí còn khẳng định với France Info là « toàn bộ sức mạnh » quân sự của Pháp dựa vào lực lượng « răn đe hạt nhân ».Đó chính là « bảo bối » của Pháp để ngăn ngừa nguy cơ bị một đối thủ tấn công. Nhưng răn đe hạt nhân là gì ? Nhà nghiên cứu Bruno Tertrais, phó giám đốc Quỹ Nghiên cứu chiến lược của Pháp (FRS), chuyên gia về răn đe hạt nhân, giải thích trong bài giảng (được trích đăng trên Youtube) : « Răn đe hạt nhân là một loại hình cảnh báo, để nói với một đối phương là nếu họ làm điều gì đó, họ sẽ nếm đòn trả đũa hạt nhân. Răn đe hạt nhân không phải chỉ nhằm đáp trả một chiến lược quân sự hay đáp trả lĩnh vực hạt nhân, mà là nhằm gây ra nỗi khiếp sợ cho một đối tượng, một kẻ thù, theo đó hậu quả các vụ trả đũa sẽ còn lớn hơn cuộc xung đột do đối phương gây ra ». Nhắc đến hạt nhân, không thể không nói tới vụ Mỹ ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki, Nhật Bản, trong Đệ Nhị Thế Chiến. Đó có phải là ví dụ về răn đe hạt nhân ? Chuyên gia Bruno Tertrais nhấn mạnh : « Răn đe hạt nhân không giống với những gì được gọi là cưỡng chế. Lần duy nhất trong lịch sử vũ khí hạt nhân từng được sử dụng là ở Hiroshima và Nagasaki năm 1945. Đó không phải là răn đe hạt nhân mà là một vụ cưỡng chế, tức là ép buộc đối phương làm điều gì đó, vào lúc đó là buộc đế quốc Nhật đầu hàng. Vụ ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki không mang tính răn đe. Nhưng trái lại, ký ức về vụ tấn công hạt nhân Hiroshima và Nagasaki, những hình ảnh về hai vụ ném bom hạt nhân năm 1945, xét về một khía cạnh nào đó, đã tạo ra khái niệm răn đe hạt nhân, bởi vì chúng rất đáng sợ và logic răn đe phần nào dựa trên nỗi khiếp hãi đó ».  Trở lại với nước Pháp, theo Hiến pháp, tổng thống là người nắm « đặc quyền » kích hoạt vũ khí hạt nhân. Thế nhưng, trong hoàn cảnh nào Pháp mới có thể thực hiện các vụ tấn công bằng vũ khí nguyên tử ? Do các vụ tấn công hạt nhân gây ra những hậu quả khủng khiếp, kéo theo những phản ứng đáp trả hạt nhân nếu đối phương cũng sở hữu vũ khí nguyên tử, nên điều kiện kích hoạt vũ khí hạt nhân đương nhiên là rất nghiêm ngặt. Giáo sư Bruno Tertrais cho biết tiếp : « Răn đe hạt nhân là nhằm bảo vệ những lợi ích thiết yếu nhất, ở Pháp thì những lợi ích này được gọi là những lợi ích sống còn. Khó có thể có chuyện đe dọa dùng hạt nhân để đáp trả một quốc gia chỉ vì chính quyền nước này cho tiến hành một vụ xâm phạm lãnh thổ quy mô nhỏ, hoặc chỉ vì họ dùng vài tên lửa thông thường đe dọa lãnh thổ của một quốc gia khác. Răn đe hạt nhân chỉ nhắm vào những mối đe dọa nghiêm trọng nhất, tôi xin nhắc lại là ở Pháp gọi là những mối đe dọa nhắm vào các lợi ích sống còn, đương nhiên gồm các mối đe dọa nhắm vào lãnh thổ và nhân dân, và cũng có thể là các loại hình lợi ích sống còn khác mang tính trừu tượng hơn một chút, chẳng hạn như chủ quyền và việc thực thi hiệu quả quyền hành của chính phủ hay Nhà nước trong nước và cũng như khả năng hành động tự do bên ngoài. » Trang web Vie publique nhấn mạnh lực lượng răn đe hạt nhân của Pháp « bảo đảm sự sống còn của đất nước và góp phần vào sự tỏa sáng của chính sách đối ngoại » của Pháp, dựa trên 3 nguyên tắc chính. Thứ nhất là tính thường trực : Răn đe hạt nhân phải được duy trì liên tục, kể cả trong thời bình. Quân đội phải luôn bảo đảm có tối thiểu một tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo tuần tra ở các đại dương để bất cứ lúc nào cũng có thể thực hiện một cuộc tấn công hạt nhân có khả năng gây ra thiệt hại lớn cho bất kỳ kẻ thù tiềm ẩn nào. Thứ hai là tính đầy đủ, theo nghĩa là hạn chế nguồn lực hạt nhân của Pháp ở mức cần thiết, đủ dùng. Chẳng hạn, Pháp chưa bao giờ tự trang bị nguồn lực hạt nhân đủ lớn để tiêu diệt các lực lượng hạt nhân đối phương. Thứ ba là tính mềm dẻo, linh hoạt, với khả năng điều chỉnh đối tượng răn đe tùy theo hoàn cảnh. Về điều này, giáo sư Bruno Tertrais lưu ý : « Răn đe hạt nhân phải phù hợp với loại hình mối đe dọa có thể xảy ra. Răn đe hạt nhân không chỉ liên quan đến mối đe dọa hạt nhân từ một nước khác. Nói cách khác, răn đe hạt nhân có thể áp dụng chống lại bất kỳ mối đe dọa nào, bất kể đó là mối đe dọa về quân sự, hạt nhân, cũng có thể là hóa học, hay sinh học, và có thể một ngày nào đó là về tin học hay không gian mạng. Điều quan trọng cần tính đến là mức độ nghiêm trọng của vụ tấn công. Răn đe hạt nhân chỉ có thể nhắm vào các quốc gia, chứ không thể nhắm vào các nhóm khủng bố, cho dù một nhóm khủng bố cũng sẽ có khả năng gây ra rất nhiều thiệt hại và những thiệt hại rất lớn cho một quốc gia hiện đại. Cũng có thể có khủng bố hạt nhân, nhưng khi đó chúng ta sẽ không biết phải đáp trả thủ phạm thế nào, chúng ta sẽ không biết ai là thủ phạm đe dọa, lãnh thổ nào bị nhắm tới, do đó về bản chất, răn đe hạt nhân chỉ có thể nhắm tới các nước ». Học thuyết răn đe hạt nhân : Dấu ấn của các tổng thống dưới nền Đệ ngũ Cộng Hòa Khái niệm học thuyết răn đe hạt nhân gắn với thời Chiến Tranh Lạnh : đa phần các nước trang bị vũ khí nguyên tử vào thời kỳ này, chỉ riêng Mỹ có vũ khí nguyên tử vào năm 1945. Sau khi Nga thử nghiệm thành công bom nguyên tử, điều được gọi là học thuyết răn đe mới dần hình thành. Học thuyết răn đe hạt nhân của Pháp ra đời dưới thời tướng De Gaulle, dựa theo học thuyết của Mỹ và Anh, với khái niệm nền tảng về « thiệt hại không thể chấp nhận được », lấy đó làm tiêu chí chính tạo nên sức mạnh răn đe. Luôn chỉ mang tính phòng thủ nhưng học thuyết răn đe hạt nhân của Pháp có những điều chỉnh, sửa đổi vào mỗi thời tổng thống. Bởi như nhà nghiên cứu Bruno Tertrais nói với báo Le Figaro hôm 13/10, kích hoạt vũ khí hạt nhân là « đặc quyền » của tổng thống Pháp, nên tổng thống có quyền sửa đổi học thuyết răn đe hạt nhân theo ý muốn, vào bất kể lúc nào. Chính tổng thống là người « răn đe » và là người duy nhất ra quyết định về việc đó.   Cơ sở, nền tảng của sức mạnh hạt nhân Pháp do tướng De Gaulle đặt ra, nhưng phải đến thời tổng thống François Mitterand (1981-1995), thuộc đảng Xã Hội, thì học thuyết răn đe hạt nhân của Pháp mới được củng cố vững chắc, xoay quanh 3 khái niệm : chỉ để bảo vệ các lợi ích sống còn của đất nước (khái niệm « lợi ích sống còn » khá mơ hồ, dường như để mở đường cho tổng thống Pháp đánh giá tình hình và hành động) ; khả năng cảnh cáo hạt nhân, thông qua một cuộc tấn công duy nhất, chắc chắn là nhắm vào một mục tiêu quân sự (trong trường hợp đối phương hiểu nhầm định nghĩa về những lợi ích sống còn của Pháp hoặc dường như đang tiến gần đến « ngưỡng » vi phạm những lợi ích sống còn đó) ; khả năng gây ra những tổn thất, thiệt hại mà đối phương cảm thấy không thể chấp nhận được (chí ít là tương đương, nếu không thì cũng phải nghiêm trọng hơn so với mối đe dọa của cuộc xung đột do đối phương gây ra). Đến thời tổng thống Nicolas Sarkozy (2007-2012), để thích nghi với luật pháp quốc tế, vào năm 2008, tổng thống Pháp quyết định vũ khí hạt nhân chỉ được kích hoạt trong hoàn cảnh « phòng vệ chính đáng ». Chính tổng thống Sarkozy đã cắt giảm 1/3 kho vũ khí hạt nhân của Pháp. Sang nhiệm kỳ của tổng thống François Hollande (2012-2017), ông xác định đích nhắm của các vụ tấn công hạt nhân sẽ chỉ là « các trung tâm quyền lực của đối phương ». Vào năm 2020, trong nhiệm kỳ đầu, tổng thống Emmanuel Macron cho rằng Pháp là quốc gia duy nhất ở Liên Âu có vũ khí nguyên tử nên « lợi ích sống còn » của đất nước không còn chỉ giới hạn trong biên giới nước Pháp mà gắn với cả Liên Hiệp Châu Âu, tức là lợi ích sống còn của Pháp mang tầm vóc châu Âu. Quan điểm này hôm 09/11 vừa được tổng thống Macron tái khẳng định.

durée : 00:57:58 - Le 13/14 - par : Bruno DUVIC - Emmanuel Macron annonce aujourd'hui à Toulon les objectifs stratégiques de la politique de défense et de sécurité. De quels moyens va disposer l'armée française pour les années à venir ? Nous faisons le point avec Bruno Tertrais, directeur adjoint de la fondation pour la recherche stratégique

"This is not a bluff. And those who try to blackmail us with nuclear weapons should know that the weathervane can turn and point towards them.” With those words, Russian President Vladimir Putin renewed fears across the globe that Russia could employ nuclear weapons in its war with Ukraine. As we edited this episode, Russia conducted its annual nuclear exercises, drills that had added resonance given the Kremlin's implied threats to use nuclear force in the conflict in Ukraine. But how likely is Putin to use nuclear weapons? And how would Russia use one in the war? To answer these questions and puncture some myths surrounding nuclear weapons and Russian nuclear doctrine, we spoke to Olga Oliker, Program Director for Europe and Central Asia at the International Crisis Group, and Bruno Tertrais, Deputy Director of the Foundation for Strategic Research, a French think tank. As always, please rate and review Uncommon Decency on Apple Podcasts, and send us your comments or questions either on Twitter at @UnDecencyPod or by e-mail at undecencypod@gmail.com. And please consider supporting the show through Patreon: https://www.patreon.com/undecencypod.

In this episode of .think atlantic, IRI's Thibault Muzergues is joined by Bruno Tertrais to talk about nuclear deterrence. Bruno Tertrais is deputy director of the Foundation for Strategic Research - or FRS, a French think-tank. His areas of expertise include geopolitics and international relations with a specific focus on strategic and military affairs, and for what is of particular concern to us today, nuclear deterrence and non-proliferation. He is a Senior Fellow at Institute Montaigne as well as a scientific adviser to the French Government's High Commissioner for Planning. Finally, he is the author of numerous books and articles on the nuclear weapon, including this spring “Principles of Nuclear Deterrence and Strategy”, a paper for the NATO Defense college, and even more recently another paper on the future of nuclear deterrence which was published by our partners Fondapol a couple of weeks ago. What is the concept of nuclear deterrence? Can we talk about nuclear blackmail? What are the “odds” for a nuclear strike from Russia in Ukraine? Are we living a new 1962 Cuba missile crisis again? Is there any way out of this war that avoids the use of nuclear weapons? Listen for answers to these questions and more in this episode. Find Bruno Tertrais on Twitter @BrunoTertrais Find Fondation pour la Recherche Strategique on Twitter @FRS_org Find Thibault Muzergues on Twitter @tmuzergues Find .think atlantic on Twitter @ThinkAtlantic Find IRI on Twitter @IRIglobal

Face aux difficultés russes sur le terrain, Vladimir Poutine a annoncé une mobilisation partielle de sa population, avant de brandir à nouveau la menace de l'utilisation de l'arme nucléaire. Pourquoi le maître du Kremlin a-t-il franchi cette nouvelle étape quitte à se mettre à dos la population ? Emmanuel Grynszpan, journaliste au Monde, et Bruno Tertrais, directeur-adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, nous aident à comprendre.Un épisode de Adèle Ponticelli et Cyrielle Bedu. Réalisation : Quentin Tenaud. Musique originale : Amandine Robillard. Présentation et rédaction en chef : Jean-Guillaume Santi.

Pour le directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, il y a un "contraste entre ce qui se passe sur le terrain" et la "rhétorique dangereuse" du Kremlin.

Pour le directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, il y a un "contraste entre ce qui se passe sur le terrain" et la "rhétorique dangereuse" du Kremlin.

Au programme : Invité : Pierre Nora - Historien & membre de l'Académie Française • Pierre Nora face aux bouleversements de l'époque • Hommages à la reine : transparence ou voyeurisme ? • Politique : un débat chasse l'autre ? • Les intellectuels ont-ils abandonné leur rôle ? • L'école peut-elle échapper aux batailles idéologiques ? • Michel Foucault : une parole toujours actuelle ? L'édito de Patrick Cohen - Ukraine : des charniers découverts à Izioum Invité : Bruno Tertrais - Directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche Stratégique • Une nouvelle ville martyre en Ukraine • L'armée russe en pleine déroute ? • L'armée russe en difficulté • Poutine sera-t-il jugé un jour ? • La Russie peut-elle compter sur l'appui de la Chine ? • Azerbaïdjan-Arménie : L'autre conflit La Story - Il crée une entreprise pour aider sa mère malade et au chômage Le 5/5 : • Macron veut décentraliser l'immigration • Gap : grève de la faim pour l'école • Influenceurs : faut-il contrôler les réseaux ? • Paris-Nantes en char à voile : chiche ?

Plagued by political instability from London all-the-way to Rome; European capitals are struggling to keep-up with an ever-changing reality – in which a growing list of global and intra-European woes are seemingly too much to bear. Indeed - Not far from the very studio we are currently occupying in Helsinki; Finnish President Sauli Niinisto voiced the alarm, saying “we have long been accustomed to living with the idea that next year things will be even better. Such a turn that suddenly this is no longer the case is difficult…" and it may indeed “…also affect the unity of Europe.” As part of today's discussion we will aim to dissect Europe's list of challenges and hopefully instill some optimism into what appears to be a bleak reality. Panel: - Jonathan Hessen: Host. - Gen. Klaus Naumann, Former Chief of General Staff of the Bundeswehr as well as the Chairman of NATO Military Committee. - Dr. Rafael Bardaji, CEO Worldwide Strategy and former Spanish National Security Advisor. - Dr. Bruno Tertrais, Directeur Adjoint of the French Fondation pour la recherche stratégique who formerly served as a senior advisor to the Director of Strategic Affairs at the French Ministry of Defense. - Mr. Timo Soini, Finland's Former Minister of Foreign Affairs and Deputy Premier. You are welcome to join our audience and watch all of our programs - free of charge! TV7 Israel News: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/563/ Jerusalem Studio: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/18738/ TV7 Israel News Editor's Note: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/76269/ TV7 Israel: Watchmen Talk: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/76256/ Jerusalem Prays: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/135790/ TV7's Times Observer: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/97531/ TV7's Middle East Review: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/997755/ My Brother's Keeper: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/53719/ This week in 60 seconds: https://www.tv7israelnews.com/vod/series/123456/ Those who wish can send prayer requests to TV7 Israel News in the following ways: Facebook Messenger: https://www.facebook.com/tv7israelnews Email: israelnews@tv7.fi Please be sure to mention your first name and country of residence. Any attached videos should not exceed 20 seconds in duration. #IsraelNews #tv7israelnews #newsupdates Rally behind our vision - https://www.tv7israelnews.com/donate/ To purchase TV7 Israel News merchandise: https://teespring.com/stores/tv7-israel-news-store Live view of Jerusalem - https://www.tv7israelnews.com/jerusalem-live-feed/ Visit our website - http://www.tv7israelnews.com/ Subscribe to our YouTube channel - https://www.youtube.com/tv7israelnews Like TV7 Israel News on Facebook – https://www.facebook.com/tv7israelnews Follow TV7 Israel News on Instagram - https://www.instagram.com/tv7israelnews/ Follow TV7 Israel News on Twitter - https://twitter.com/tv7israelnews

Is this a new 1914? As Western alliances have broadened and deepened, with quasi alliances like that with Ukraine and Taiwan proliferating, I interview Dr. Bruno Tertrais, Deputy Director of the Foundation for Strategic Research in Paris, on his new paper for the Atlantic Council on whether there is a risk or a new 1914. How are alliances different today than at the outbreak of the First World War? Are alliances heightening or reducing the risk of war?

La FRS vous propose ce format d'émission mensuel : les Podcasts de la recherche stratégique. Cette émission audio en accès libre est mise à la disposition du grand public, des journalistes, chercheurs, experts et autres professionnels de la défense. Chaque mois, un chercheur de la FRS vous présente une analyse sur une problématique de stratégie ou de sécurité internationale. Dans ce nouvel épisode, Bruno Tertrais, directeur adjoint de la FRS, y évoque les enjeux autour du sommet de l'OTAN qui a lieu à Madrid du 28 au 30 juin 2022. Réalisation et présentation de l'émission : Fabien Herbert

Dans Le Figaro du 13 mai dernier, Henri Guaino écrivait que nous marchions, tels des « somnambules », vers la guerre mondiale. Bruno Tertrais lui répondait quelques jours plus tard. Pour Natacha Polony, ce débat intelligent est une bonne nouvelle.Le magazine Marianne est en kiosques et en ligne chaque jeudi."Le goût de la vérité n'empêche pas de prendre parti". Albert CamusMarianne TV : https://tv.marianne.net/Marianne.net : https://www.marianne.net/ Voir Acast.com/privacy pour les informations sur la vie privée et l'opt-out.

Klein, Moritzwww.deutschlandfunk.de, Andruck - Das Magazin für Politische LiteraturDirekter Link zur Audiodatei

Ngày 12/04/2022, hơn mười ngày sau vụ phát hiện hàng trăm thi thể thường dân Ukraina trong một hố chôn tập thể tại Bucha, gần Kiev, tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu tiên tố cáo Nga phạm tội ác « diệt chủng ». Lập trường này của Mỹ được Canada đồng chia sẻ nhưng Pháp và Đức cùng tỏ thái độ thận trọng, cho rằng dùng thuật ngữ này vào thời điểm hiện tại là không phù hợp. Hai ngày sau tuyên bố của tổng thống Mỹ Joe Biden, nguyên thủ Pháp Emmanuel Macron, ngày 14/04/2022, tái khẳng định, từ chối đánh giá chiến dịch của Nga tại Ukraina là hành động diệt chủng nhắm vào người Ukraina. Ông nói : « Từ diệt chủng có một ý nghĩa và từ diệt chủng phải được các nhà luật học thẩm định chứ không phải từ các chính trị gia ». Nhưng ông Macron cũng không quên nhấn mạnh đến cam kết của ông luôn luôn « bên cạnh người Ukraina ngay từ ngày đầu cuộc chiến. » Tranh luận dấy lên sau việc Ukraina phát hiện những cảnh tượng khiếp hãi, những sự việc gây sốc mạnh như các vụ thảm sát, hành quyết, tử thi nằm vương vãi ngoài trời, chuyện hãm hiếp, cướp bóc… được phát hiện mỗi ngày khi Nga rút quân khỏi vùng Kiev. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, khi đến thăm Bucha, trong một cảm xúc mạnh mẽ đã thốt lên rằng « đây là những tội ác chiến tranh và tội ác này sẽ phải được thế giới nhìn nhận như là một tội diệt chủng ». Và đây cũng là lần đầu tiên, kể từ khi chiến tranh bùng nổ, nguyên thủ Ukraina dùng đến thuật ngữ này để chống lại Nga.   Và quốc gia đầu tiên ủng hộ thuật ngữ này là Ba Lan – nước thể hiện tinh thần đoàn kết mạnh mẽ nhất với Ukraina láng giềng ngay từ ngày đầu cuộc chiến xâm lăng của Nga. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki, tuyên bố : « Những vụ thảm sát đẫm máu do binh lính Nga gây ra đáng được nêu tên. Đây là một tội ác diệt chủng, và tội ác này phải được phán xét. » Nhưng quan điểm được đưa ra và gây ra nhiều tiếng ồn nhất là từ phía bên kia bờ Đại Tây Dương. Tổng thống Joe Biden khiến thế giới sững sờ khi nói đến « diệt chủng », trong khi một tuần trước đó, ông chỉ nói đến « tội ác chiến tranh ». Tội ác chiến tranh, tội ác chống nhân loại và tội ác diệt chủng Vậy luật pháp quốc tế định nghĩa như thế nào là tội ác diệt chủng, tội ác chống nhân loại, tội ác chiến tranh ? Nữ luật gia, nhà điều tra tội phạm quốc tế, Céline Bardet1 giải thích như sau : « Tội ác chiến tranh trước hết là một tội ác phạm phải trong một cuộc xung đột vũ trang quốc tế hay quốc gia. Ở đây, một cách hiển nhiên là chúng ta đang trong một cuộc xung đột vũ trang quốc tế, bối cảnh này là cần thiết. Tiếp đến, người ta có thể đánh giá đó là một tội ác chiến tranh khi mà có một ý định vi phạm luật lệ và tập tục chiến tranh. Tội ác chiến tranh không chỉ được hệ thống hóa trong 20 tài liệu, chúng đã được bắt đầu nhắc đến ngay từ năm 1899 và 1907 trong các công ước La Haye. Và trên thực tế, đó là bất kỳ hành động nào đi ngược lại với các luật lệ và tập tục chiến tranh. Một cách cụ thể, điều đó có nghĩa là những cuộc hành quyết, đó có thể là những vụ cưỡng hiếp, sử dụng các loại bom chùm, các loại vũ khí bị cấm đoán và phải có một ý định như thế. Tội ác chống nhân loại là một tội cụ thể được biết đến trong bối cảnh một cuộc tấn công có quy mô lớn, đúng hơn là có hệ thống, phổ biến và nhắm vào thường dân. Cũng nên biết rằng tội ác chống nhân loại cũng có thể được đánh giá trong thời bình cũng như thời chiến. Do vậy, trong trường hợp của Ukraina, và đúng là người ta cũng có nói đến tội ác chống nhân loại. Đó là lúc chúng ta sẽ có đủ các yếu tố để thấy rằng có điều gì đã được một Nhà nước tổ chức, mà ở đây chính là Nhà nước Nga, nhưng cũng có thể là do nhiều nhóm thực hiện mà chúng ta đã thấy ở Syria như Daech hay các phe dân quân tự vệ. Đặc điểm của tội diệt chủng là có một tấn công được hệ thống hóa, khái quát hóa nhưng lại nhắm đến việc thủ tiêu và tiêu diệt một bộ phận người dân vì một lý do đặc biệt nào đó. » Cho đến lúc này thế giới biết đến có ba trường hợp diệt chủng đã bị đưa ra xét xử trước các tòa án quốc tế : Nạn diệt chủng người Do Thái của Đức Quốc Xã trong suốt Đệ Nhị Thế Chiến, Cuộc thảm sát người Tutsis ở Rwanda bởi nhà cầm quyền tộc người Hutu năm 1994, và cuộc thảm sát thường dân theo đạo Hồi ở Srebrenica ở Bosnia – Herzégovinia năm 1995. Vẫn theo bà Céline Bardet, cuộc xung đột tại Miến Điện nhắm vào người Rohingya hiện đang còn là một vấn đề tranh cãi. Tập đoàn quân sự nhắm vào một bộ phận dân chúng có thể vì những lý do sắc tộc nhưng cũng có thể là vì các lý do chính trị. Trong trường hợp của Ukraina, đa số giới quan sát đều cho rằng rất khó để mà sử dụng thuật ngữ « diệt chủng » đối với Nga. Trả lời AFP, Jean-Philippe Reiland, lãnh đạo Cơ quan Trung ương chống các tội ác chống nhân loại và các tội ác thù hận (OCLCH), giải thích : « Để đánh giá rằng người ta có ý đồ làm biến mất tất cả người dân Ukraina khi chỉ bám vào cơ sở một ngôi làng hay một quận huyện nào đó, điều này sẽ rất phức tạp. » Về điểm này, nữ cựu ngoại giao Marie Dumoulin, giám đốc chương trình Châu Âu Mở Rộng, thuộc European Council on Foreign Relations, cũng có cùng một quan điểm khi đưa ra các phân tích như sau : « Việc giả định tính chất có ý đồ tiêu diệt cả một nhóm dân tộc, điều đó thật sự là cực kỳ khó chứng minh, và điều này sẽ còn khó hơn nữa tại một vùng đang có chiến tranh, gây nhiều khó khăn cho việc tiếp cận với các bằng chứng, cho phép làm rõ các sự việc. Ngược lại, những gì chúng ta có thể làm sáng tỏ chính là những gì đang được tiến hành ở những vùng như tại Bucha, đó là tội ác chiến tranh, và điểm này tôi tin là chúng ta có khá đủ bảo đảm để nói rằng sẽ có những bằng chứng và các thủ tục sẽ được đệ trình. Hiện đã có những thẩm cứu về tội danh tội ác chiến tranh, vốn dĩ là những tội danh cũng nghiêm trọng không ít hơn tội diệt chủng. » Lên án Nga diệt chủng và những vấn đề chính trị Phải chăng đây là điểm duy nhất gây chia rẽ các nước đồng minh ủng hộ Kiev ? Tuần báo Pháp Le Point trước hết ghi nhận, một lần nữa chủ nhân Nhà Trắng đi xa hơn trong việc lên án các hành động của Vladimir Putin và chính phủ Nga. Sau khi xem đồng nhiệm Nga là « tội phạm chiến tranh », nhà « độc tài giết người », hay « đao phủ », lần này, ông gọi nguyên thủ Nga là « kẻ diệt chủng ». Tại Menlo, bang Iowa để nói về giá cả năng lượng, tổng thống Mỹ tuyên bố : « Ngân sách của gia đình bạn, khả năng tiếp thêm nhiên liệu của bạn, không một điều gì trong số này phải phụ thuộc vào một nhà độc tài tuyên chiến và phạm tội diệt chủng ở đầu bên kia của thế giới ». Chỉ có điều, phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh một báo cáo vừa được công bố cho thấy lạm phát tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2021. Mức tăng hàng năm cao nhất từ tháng 12/1981. Đặc biệt là giá xăng dầu, tăng vọt 18% vì chiến tranh Ukraina. Những thông báo thảm họa cho đảng Dân Chủ khi chỉ còn vài tháng nữa là đến mùa bầu cử giữa kỳ, mà phần lớn chủ đề kinh tế sẽ chiếm trọng tâm. Joe Biden đang tìm cách quy trách nhiệm cho Vladimir Putin về tình trạng lạm phát trong nước ? Về phần thủ tướng Canada Justin Trudeau, ngoài việc thể hiện thái độ đạo đức, giới quan sát lưu ý rằng tại Canada, có một cộng đồng rất đông người Ukraina, và do vậy thủ tướng Canada đang chịu một áp lực đặc biệt quan trọng. Vậy còn Pháp và Đức ? Làm sao giải thích thái độ thận trọng của hai nước đồng minh với Mỹ ? Nhà nghiên cứu về địa chính trị Bruno Tertrais , Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược FRS, cho rằng có nhiều lý do để giải thích. « Trước hết, nên nhớ rằng đây là một từ có nội dung pháp lý rất cụ thể liên quan đến những hành vi nghiêm trọng đến mức không nên dùng sai. Tiếp đến, nếu cho rằng ông Putin là một kẻ diệt chủng, thì trước tiên, điều đó bắt đầu gây khó cho việc duy trì một kênh ngoại giao trực tiếp bởi vì nếu người ta có thể thảo luận trực tiếp với một tên tội phạm, thì về mặt chính trị khó thể nói chuyện với một kẻ diệt chủng. Cuối cùng, bởi vì đây là một thuật ngữ được sử dụng một cách mạnh mẽ đến mức công luận trong trường hợp này có thể nói, "khoan đã, nếu như đây là một tội ác diệt chủng, tại sao chúng ta không hành động ? Tại sao chúng ta vẫn cứ khoanh tay không giao một vài vũ khí phòng thủ ? Cũng chính vì điều này mà trong những năm 1990, Hoa Kỳ đã tỏ ra thận trọng trong việc dùng thuật ngữ này đối với Rwanda. Người Mỹ biết rõ là nếu họ sử dụng từ hạn định diệt chủng này, họ có nguy cơ bị công luận và Quốc hội thúc đẩy đi đến hành động. » Sự thận trọng này không chỉ có từ phía Pháp và Đức. Ngay từ 02/03/2022, chưởng lý Tòa án Hình sự Quốc tế (CPI) người Anh, ông Karim Khan, đã thông báo mở một cuộc điều tra về tình hình ở Ukraina. Định chế tư pháp quốc tế này có trụ sở tại La Haye, được thành lập từ năm 2002 để xét xử các tội ác chiến tranh, tội ác chống nhân loại, các tội ác diệt chủng và gần đây nhất là tội ác gây hấn. Nhưng cho đến lúc này, cuộc điều tra ở Ukraina dường như chỉ liên quan đến tội ác chiến tranh. Đối với cây bút thời luận của kênh truyền hình France 24, Gauthier Rybinski, sự thận trọng của CPI về vấn đề « diệt chủng » là thiết yếu để bảo vệ trình tự tố tụng. Ông cảnh báo : « Để cho những tên tội phạm có thể bị đưa ra xét xử, cần phải có các cáo buộc cụ thể. Nếu như các cáo buộc về tội diệt chủng không trụ được thì cả một trình tự tố tụng sẽ bị sụp đổ. »

durée : 01:59:59 - Les Matins - par : Guillaume Erner - .

durée : 02:00:33 - Le 7/9 - par : Nicolas Demorand, Yaël Goosz - Nathalie Arthaud, candidate de Lutte ouvrière à l'élection présidentielle, Romain Goupil, réalisateur, Frédéric de Saint-Sernin, Directeur général délégué de l'ONG ACTED et Bruno Tertrais, Directeur général de la FRS (Fondation pour la recherche stratégique) sont les invités de la matinale.

Le philosophe Constantin Sigov est en entrevue au sujet de la situation actuelle à Kiev, capitale ukrainienne qui est encerclée par les troupes russes; Philippe Leblanc analyse la situation sur le terrain à Lviv, en Ukraine; Pascale Joannin fait le point sur la demande d'adhésion à l'Union européenne de l'Ukraine; le rédacteur en chef adjoint de la radio Écho de Moscou, Sergueï Buntman, s'exprime sur la fermeture récente de sa station et sur la censure des médias en Russie; Bruno Tertrais analyse des stratégies géopolitiques russes utilisées par Vladimir Poutine; Myriam Fimbry se penche sur l'accès aux logements adaptés pour les personnes handicapées au Québec; Julie-Anne Lamoureux explique le phénomène des «bulles d'apprentissage» en Ontario; et Saïda Ouchaou-Ozarowski discute de son documentaire À pleine voix, qui se penche sur l'identité des femmes musulmanes au Canada, présenté gratuitement sur le site de l'Office national du film (ONF).

Emmanuel Macron, le candidat Le président de la République enfin candidat. La campagne peut enfin commencer, mais quelle campagne ? À un mois du premier tour, le temps du débat démocratique est-il arrivé ? Les slogans, les symboles, les mots des différents candidats analysés par nos deux invités, la journaliste politique de France Télévisions Nathalie Saint-Cricq et le philosophe Raphaël Enthoven. Et Gilles Finchelstein, le directeur de la Fondation Jean Jaurès, nous dira tout ce que change l'irruption de la guerre “dans la tête des Français”. Les résultats sont spectaculaires.

durée : 00:58:59 - Le 13 / 14 - par : Bruno DUVIC - Deuxième jour de guerre en Ukraine, alors qu'hier soir le président Volodymyr Zelensky décrétait la mobilisation générale. Quel est le but de Vladimir Poutine ? Peut-on espérer une guerre courte ?

Au programme : Invité : Jean-Michel Aphatie, Journaliste, chroniqueur sur LCI • Nicolas Bay trahit Marine Le Pen pour Éric Zemmour • Élysée 2022 : le rallye des ralliements • Un électeur sur trois prêt à voter pour l'extrême droite • Valérie Pécresse, candidature embourbée ? • Emmanuel Macron prend-il trop son temps ? • Élysée 2022 : à gauche, le psychodrame permanent • J.-L. Mélenchon, le candidat que l'on ne voit pas venir ? • Jean-Michel Aphatie lance un podcast politique • Les Français ont-ils la campagne qu'ils méritent ? La Story - Les ados de plus en plus accrocs aux jeux d'argent Invité : Bruno Tertrais, Spécialiste en géopolitique L'actu d'Émilie - Ukraine – Russie : l'escalade • La tension continue de monter entre la Russie et l'Ukraine • Guerre en Ukraine avant la fin de la trêve olympique ? • Crise en Ukraine : Biden face à Poutine • Crise en Ukraine : les Européens sont-ils crédibles ? Le 5/5 : Invité : Vincent Bresson, “Au cœur du Z” - Éd. Goutte d'Or • La France acte son retrait du Mali • Le retour de la bamboche • Un journaliste infiltre la campagne d'Éric Zemmour • En Turquie, une homme testé 78 fois positif • Des erreurs olympiques

durée : 01:59:59 - Les Matins - par : Guillaume Erner - .

In this episode, we called opened our nuclear launch code safes to pull out the DVD box for Crimson Tide (1995) about two leaders on a submarine butting heads about whether to launch nuclear missiles and possibly start and/or stop WWIII. How accurate did the film portray nuclear command and control launch procedures? What role do boomers play in nuclear deterrence? How does Captain Ramsey's dog have such a keen sense of a person's character? Tim Westmyer (@NuclearPodcast) and returning special guests Geoff Wilson of the Council for Arms Control and Nonproliferation (@NuclearWilson) and nuclear expert Will Saetren (@WillSaetren) answer these questions and more. Note: Tim gets his wires crossed as he recommends a documentary (The Man Who Saved the World) that is actually about Soviet missile launch officer Stanislav Petrov instead of the Soviet naval officer Vasily Arkhipov who Geoff and Will talk about during the episode. The documentary is still excellent and it is scary how many examples of nuclear near misses there are that this mistake could happen. Before we concur on the latest EAM, we recommend: -The Man Who Saved the World (2013 documentary) - -Jeffrey G. Lewis and Bruno Tertrais, “The Finger on the Button: The Authority to Use Nuclear Weapons in Nuclear-Armed States,” CNS Occasional Paper #45, February 2019 -Sherry Sontag, Christopher Drew, and Annette Lawrence Drew, Blind Man's Bluff: The Untold Story of Submarine Espionage, 2016 -Project Azorian -Elliot Ackerman and Admiral James Stavridis, 2034: A Novel of the Next World War, 2021 -Robert Moore, A Time to Die: The Untold Story of the Kursk Tragedy, 2016 -Armageddon Letter, http://www.armageddonletters.com/ Check out our website, SuperCriticalPodcast.com, for more resources and related items. We aim to have at least one new episode every month. Let us know what you think about the podcast and any ideas you may have about future episodes and guests by reaching out at on Twitter @NuclearPodcast, GooglePlay, Spotify, SoundCloud, TuneIn, Stitcher Radio, Facebook, SuperCriticalPodcast@gmail.com, and YouTube. Enjoy!

Invités : Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la Recherche stratégique et Hervé Lemahieu, directeur des études du Lowy Institute (Sidney) 5:30 La situation de l'Australie d'un point de vue naval et capacitaire 9:00 Le contrat de 2016 entre France et Australie et sa philosophie 19:30 La problématique de la prolifération nucléaire 25:00 L'évolution de la situation stratégique australienne depuis quelques années et l'accord tripartite au-delà des sous-marins 33:00 Les pratiques diplomatiques et le choc du point de vue français 47:00 Le refroidissement potentiel des relations et ses conséquences 51:30 La permanence des intérêts français dans le Pacifique sud Extraits audio : Yothu Yindi, « Treaty » (1991) Intervention de J-Y Le Drian au JT de 20h de France 2, 18/09/2021

Europe 1 vous accompagne chaque jour de la semaine dès les premières lueurs du soleil avec de l'information et de la convivialité. L'émission parfaite pour commencer la journée du bon pied, et informer.

La FRS vous propose ce format d'émission mensuel : les Podcasts de la recherche stratégique. Cette émission audio en accès libre est mise à la disposition du grand public, des journalistes, chercheurs, experts et autres professionnels de la défense. Chaque mois, un chercheur de la FRS vous présente une analyse sur une problématique de stratégie ou de sécurité internationale. Dans ce nouvel épisode, Bruno Tertrais, directeur adjoint de la FRS, y évoque les enjeux autour du sommet de l'OTAN qui a lieu à Bruxelles le 14 juin 2021. Réalisation et présentation de l'émission : Fabien Herbert

Voyager à travers le temps et à travers l'espace. C'est ce que propose cette semaine Frédéric Mounier, en nous faisant embarquer à travers des centaines de cartes, publiées dans deux atlas qui proposent une histoire certes chronologique, mais également attentive aux accidents de terrain, aux scrupules des hommes, à la diversité des mondes.  Des ouvrages qui permettent de partir à la découverte de nos passés en trois dimensions.  ATLAS HISTORIQUE DE LA FRANCE, DE CHRISTIAN GRATALOUP ET JOËL CORNETTE ( ÉD.LES ARÈNES) Un outil indispensable pour comprendre notre histoire. Accessible à tous, cet atlas est le plus complet jamais publié sur l’histoire de la France. 375 cartes racontent toutes les étapes de l’histoire de notre pays, de ses origines les plus lointaines à nos jours. En s’appuyant sur le fonds cartographique de L’Histoire et grâce au concours de grands historiens, les auteurs ont pu réaliser un atlas à la fois exhaustif et à la pointe des dernières avancées de la recherche.     L’Atlas des frontières, Bruno Tertrais et Delphine Papin ( éd. Les Arènes)  Crise des migrants, Brexit, conflits en chaîne au Moyen-Orient, tensions asiatiques, mur entre le Mexique et les États-Unis : la question des frontières est plus que jamais d’actualité. Mais savons-nous vraiment ce qu’est une frontière ?  Il y a des frontières que l’on traverse aisément et d’autres infranchissables, il y a des frontières visibles et d’autres invisibles, il y a des frontières politiques, économiques, culturelles… Ce premier atlas consacré aux frontières aide à mieux comprendre les enjeux qui se cachent derrière ces lignes qui séparent ou relient les peuples. Avec plus de quarante cartes et infographies inédites, Bruno Tertrais et Delphine Papin nous racontent le monde d’aujourd’hui à travers le prisme des frontières.  

Matthieu Belliard reçoit Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, spécialiste géopolitique et spécialiste de géopolitique. Il publie une nouvelle édition de "L’Atlas des frontières - murs, migrations, conflits" aux éditions Les Arènes.

Bruno Tertrais est politologue, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique. Il signe avec Delphine Papin un "Atlas des frontières" passionnant (éd. Les Arènes), cartographie de l'état du monde où on n’a jamais autant construit de murs, un monde où les frontières se disputent plus que jamais sur la mer. Entretien.

Les 27 chefs d'État et de gouvernement sont réunis aujourd'hui (jeudi 10 décembre 2020) et demain à Bruxelles. Au menu des discussions, outre la gestion de la crise sanitaire et les négociations avec le Royaume-Uni autour d'un éventuel accord post-Brexit, il y a la Turquie.  Le président turc Recep Tayyip Erdogan multiplie les initiatives, en Méditerranée orientale, en Syrie, ou encore au Haut-Karabagh, et parfois même les provocations vis-à-vis d'Emmanuel Macron. Jusque-là, Les Européens et plus largement les Occidentaux, si on élargit le cercle à l'OTAN dont la Turquie est membre, n'ont pas encore réussi à adopter une position commune. Turquie, les Européens et les Occidentaux unis contre Erdogan ? C'est la question du jour. Pour en débattre : - Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique et senior fellow à l’Institut Montaigne  - Marc Pierini, ancien ambassadeur de l'Union européenne en Turquie (2006-2011), chercheur à Carnegie Europe à Bruxelles - Nora Seni, professeure à l’Institut français de Géopolitique (IFG) et ancienne directrice de l’Institut français d’études anatoliennes à Istanbul, fondatrice du site L’Observatoire de la Turquie Contemporaine.    

Trung Quốc đang là tâm điểm của mọi căng thẳng với phương Tây. Chỉ trong vòng có vài tuần, Bắc Kinh mở nhiều mặt trận đối đầu với Mỹ, Canada, Úc, Anh Quốc và Liên Hiệp Châu Âu, kể cả với Ấn Độ vì những tranh chấp lãnh thổ ở biên giới. Cuộc chiến 5G còn làm cho mối quan hệ Trung Quốc – phương Tây thêm phần gay gắt. Phải chăng chiến tranh lạnh mới, như người ta dự đoán từ nhiều năm, giờ đã khai diễn? Trung Quốc đe bên ngoài để « rắn » bên trong Những căng thẳng ngoại giao do đại dịch Covid-19, bùng phát từ Vũ Hán, Trung Quốc, gây ra vẫn còn chưa tạm lắng, và bất chấp những cảnh báo của nhiều nước phương Tây về những hậu quả có thể có cho Hồng Kông, chính quyền Bắc Kinh kiên quyết áp đặt luật an ninh mới lên đặc khu hành chính này. Phương Tây dồn dập lên án Trung Quốc đã vi phạm cam kết « Một quốc gia, Hai chế độ » do chính Trung Quốc đưa ra vào thời điểm Anh Quốc trao trả thuộc địa năm 1997. Úc, Canada và Anh Quốc đã có những phản ứng mạnh mẽ, đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông. Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rút quy chế đặc biệt đối với đặc khu. Căng thẳng còn gia tăng thêm một nấc khi Hoa Kỳ và Trung Quốc cùng phô diễn sức mạnh quân sự ở Biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo còn đi xa hơn với những tuyên bố cứng rắn, cho rằng những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở vùng biển rộng 3,5 triệu km2 mà Bắc Kinh có tranh chấp lãnh thổ với nhiều nước trong khu vực như Việt Nam, Philippines… là « bất hợp pháp ». Trước đó, quân đội Trung Quốc còn đối đầu với Ấn Độ ở vùng cao nguyên Ladakh, trên dãy Himalaya. Những cuộc va chạm đẫm máu đã làm thiệt mạng hàng chục binh sĩ ở cả hai phía. Ông Emmanuel Lincot, giáo sư Viện Công giáo Paris, chuyên gia về Trung Quốc đương đại, trên đài RFI, nhận định rằng những sự kiện gần đây cho thấy Trung Quốc đang dùng vũ lực để khẳng định thế cường quốc:  « Chúng ta hoàn toàn trong một logic chiến tranh, nghĩa là lợi dụng dịch Covid-19, chúng ta thấy là tầu chiến Trung Quốc đối đầu với tầu chiến Đài Loan, hay như quý vị đã biết cách đây ba tuần hay một tháng, nhiều cuộc đối đầu đẫm máu đã xảy ra ở biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ. Đây chỉ là một vài yếu tố trong nhiều yếu tố khác. Quả thật chính quyền Trung Quốc đã trở nên cực đoan hơn và điều này được thể hiện bằng một quyết định về mặt tư pháp là áp đặt lên Hồng Kông luật an ninh quốc gia. Đạo luật này trên thực tế còn vượt ngoài khuôn khổ Hồng Kông, được áp đặt cho cả nước Trung Quốc. Vì sao ? Bởi vì những gì truyền thông phương Tây chưa nói hết chính là Trung Quốc, do đại dịch Covid-19, đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, với hàng chục triệu người thất nghiệp. Thế nên chính quyền Bắc Kinh tìm cách ngăn ngừa mọi mầm mống phản đối trong những tuần hay những tháng sắp tới. » Hoa Vi : Tai mắt bên ngoài cho chính phủ Trung Quốc ? Cuộc chiến 5G mà Hoa Vi – Tập đoàn viễn thông hàng đầu của Trung Quốc – trong tầm ngắm, còn làm cho cuộc đọ sức giữa phương Tây và Trung Quốc trở nên dữ dội hơn bao giờ hết. Giới quan sát không ngần ngại ví cuộc đối đầu này như là một cuộc "chiến tranh lạnh mới". Nước Anh, dưới áp lực của Mỹ, sau một thời gian do dự đã quyết định đi theo các nước còn lại trong nhóm Five Eyes (Anh, Úc, Canada, New Zealand, Mỹ), gạt Hoa Vi hoàn toàn ra khỏi dự án phát triển mạng 5G, được cho là có một vai trò chiến lược cốt lõi cho các nền kinh tế trong tương lai. Nước Pháp trong thế « đu dây » thì tuyên bố nhẹ nhàng hơn « không hoàn toàn cấm Hoa Vi », nhưng không triển hạn giấy phép tạm thời từ 3-8 năm cho những hãng khai thác viễn thông nào đã sử dụng các trang thiết bị của Hoa Vi. Vì sao như vậy ? Bộ Ngoại Giao Mỹ cáo buộc Hoa Vi có tham gia vào các hoạt động dọ thám cho chế độ cộng sản Trung Quốc. Ông Emmanuel Lincot, khi trả lời phỏng vấn trang mạng Atlantico, nhắc lại trong một bài viết đăng hồi tháng 11/2018, tờ The Australian dẫn một số nguồn tin từ các cơ quan tình báo Úc xác nhận Hoa Vi đã cung cấp mã khóa và các dữ liệu đăng nhập cho cơ quan tình báo Trung Quốc, cho phép họ thâm nhập vào một « hệ thống mạng nước ngoài ». Những cáo buộc mà bà Chunyan Li, sáng lập viên Feida Consulting, trong chương trình Tranh Luận của kênh truyền hình quốc tế France 24, đã mạnh mẽ phản bác, cho rằng vụ việc đã bị chính trị hóa: « Tôi cho rằng đằng sau những quyết định này còn có một thách thức chính trị giữa các nước khác nhau. Bởi vì quốc gia nào cũng có các cơ quan tình báo riêng của mình, và chẳng qua là nước này có nhiều phương tiện hơn nước khác mà thôi. Trên các kênh truyền thông phương Tây, người ta nghe nói nhiều về Hoa Vi, họ cáo buộc Hoa Vi có hoạt động dọ thám hay nhiều vấn đề an ninh khác nữa. Nhưng cho đến tận lúc này, người ta cũng chưa có được một bằng chứng nào về mối lo đó. Nếu chúng ta có thể nói đến các vụ Snowden, Facebook…, liệu các doanh nghiệp Mỹ có mang lại nhiều an toàn và có sẽ trấn an chúng ta được về tính bảo mật các dữ liệu hơn là các hãng Trung Quốc hay không ? Tôi nghĩ là câu trả lời không dễ chút nào, tuyệt đối là sẽ không rõ ràng. Theo tôi, vụ việc này đã bị chính trị hóa. » Ba lý do Ông Bruno Tertrais, Quỹ Nghiên cứu Chiến lược (FRS), cũng trong chương trình Tranh Luận của France 24, không đồng tình với quan điểm của bà Chunyan Li. Ông đưa ra ba lý do giải thích cho sự quay ngoắc 180° của chính phủ Luân Đôn đối với Hoa Vi: « Thật ra theo tôi, có ba lý do để giải thích cho thái độ quay ngoắc 180° của nước Anh. Thứ nhất, không nên bỏ qua bối cảnh. Chúng ta nói nhiều đến Hồng Kông. Đặc khu hành chính này là một hồ sơ cực kỳ nhạy cảm đối với Anh Quốc. Chúng ta biết rõ là Vương Quốc Anh đã có phản ứng nhanh chóng sau khi luật an ninh quốc gia được thông qua, nhanh hơn rất nhiều so với các nước còn lại của châu Âu. Và điều đó đã tạo ra một bối cảnh bất lợi cho các mối quan hệ với Bắc Kinh. Lý do thứ hai mang tính chính trị, nhưng theo nghĩa an ninh mạng. Nói một cách khác, đấy không chỉ đơn giản là một nguy cơ gián điệp, các cơ quan điều phối viễn thông của Anh Quốc đánh giá là các trang thiết bị của Hoa Vi chưa đủ bảo đảm về an ninh, nếu phải trao cho Hoa Vi chiếc chìa khóa 5G của nước Anh. Yếu tố thứ ba, và tôi chỉ xếp yếu tố này vào hàng thứ ba, quả thật đó còn vì mối quan hệ với Mỹ, và ở đây đúng là một quyết định chính trị, và có thể bàn cãi thêm. Có thể là hơi thực dụng, nhưng dẫu sao đó cũng là một quyết định chiến lược – chính trị. Ngay khi Hoa Kỳ đã chọn một hướng đi, Vương Quốc Anh cho rằng đi theo cùng một hướng với Hoa Kỳ chưa hẳn là tồi. » Theo phương Tây, việc Hoa Vi có liên kết với các hoạt động của Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân Trung Quốc là chẳng có gì đáng ngạc nhiên. Trong một chế độ độc tài do Đảng-Nhà Nước kiểm soát, ranh giới giữa lĩnh vực dân sự và quân sự gần như là không có. Nhà báo Dorian Malovic, phụ trách mục Châu Á cho nhật báo Công Giáo La Croix, cũng trên kênh France 24 nhận xét thêm rằng việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh mới lên Hồng Kông còn làm gia tăng thêm nỗi ngờ vực về mối liên hệ giữa Hoa Vi với chế độ cộng sản Trung Quốc: « Con virus này đã là một chiếc máy gia tốc thảm hại cho Hồng Kông, bởi vì Trung Quốc đã thật sự gia tăng gây áp lực. Dịch Covid-19 đồng thời cũng làm gia tăng mối nghi kỵ từ thế giới phương Tây : Úc, New Zealand, Canada… về những phương thức vận hành của Trung Quốc. Đối với vụ Hoa Vi, cần phải cẩn trọng trong các cuộc đối đầu, bởi vì nếu công khai chỉ trích Hoa Vi, quý vị có thể bị kiện về tội vu khống. Ở đây, doanh nghiệp Trung Quốc đương nhiên trong tình trạng hiện nay còn có nghĩa vụ phải tuân thủ luật an ninh quốc gia của Trung Quốc nữa. Và nếu chính quyền nước này đòi phải cung cấp bất kể gì đi chăng nữa, thì doanh nghiệp này buộc phải thực hiện mệnh lệnh này. » Chip bán dẫn : Đòn giáng « chí tử » của Mỹ nhắm vào Hoa Vi ? Đại dịch Covid-19 đã làm cho phương Tây mở mắt trước mối họa của chế độ độc tài Trung Quốc và các nước châu Âu bắt đầu có những phản ứng mạnh. Cuộc chiến 5G này còn thêm phần gây cấn khi hãng TSMC (Taiwan Semiconductor Manufactoring Company) – hãng sản xuất con chip bán dẫn điện tử hàng đầu thế giới – ngày 16/07/2020 thông báo trước mối nguy bị áp lệnh trừng phạt của Mỹ, đã bắt đầu ngưng nhận đơn đặt hàng cung cấp chip điện tử cho Hoa Vi kể từ trung tuần tháng 5. Nếu như trên đài France 24, bà Chunyan Li không ngớt lời ca ngợi kỳ tích của Hoa Vi, bỏ xa các nước khác trong lĩnh vực công nghệ viễn thông từ 2-3 năm, thì quyết định này của TSMC đang đe dọa đến sự sống còn của Hoa Vi, bởi vì nguồn cung ứng thay thế là rất hiếm. Theo báo Pháp Le Monde ngày 21/07/2020, ngoài TSMC, trên thế giới hiện chỉ có Samsung là đủ khả năng sản xuất loại chip điện tử Kirin dùng để sản xuất các loại điện thoại thông minh. Tuy nhiên, Hoa Kỳ hồi tháng 5/2020 thông báo trừng phạt bất kỳ doanh nghiệp nào sử dụng các linh kiện của Mỹ để bán cho Hoa Vi. Giải pháp duy nhất cho Hoa Vi là quay về với hãng SMIC (Semiconductor Manufacturing International Corporation) ở trong nước. Thế nhưng, công nghệ của hãng điện tử hàng đầu Trung Quốc này chỉ có khả năng khắc những con chip silicium có độ mỏng 14 nanomet so với những con chip mỏng 5 nanomet của Đài Loan và Hàn Quốc. Điều này có nghĩa là Trung Quốc bị chậm đến 4 năm. Như để chặn mọi đường tiến của Hoa Vi, chính quyền Donald Trump còn gây áp lực với Hà Lan để hãng ASML không bán cho SMIC của Trung Quốc các loại máy móc tân tiến nhất để khắc những loại chip điện tử thế hệ mới. Câu hỏi lớn nhất hiện nay : Hoa Kỳ còn những chiêu bài nào để chống Hoa Vi ? Liệu rằng với những đòn này, Hoa Kỳ cũng như phương Tây có chặn được tham vọng Made in China 2025, theo đó 80% các sản phẩm trong mười lĩnh vực chủ chốt sẽ phải được sản xuất ở Trung Quốc ?

Ngày 03/01/2020, tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng tinh nhuệ Al-Qods của Iran bị Mỹ triệt hạ bằng drone trên lãnh thổ Irak. Sự việc làm dấy lên quan ngại chiến tranh giữa Mỹ và Iran bùng nổ tại Trung Đông. Vì sao Hoa Kỳ quyết định triệt hạ vị tướng hàng đầu của Iran vào lúc này ? Iran sẽ trả đũa Hoa Kỳ như thế nào ? Phải chăng một lần nữa vụ việc này cho thấy chính quyền Washington lại phạm những sai lầm nghiêm trọng như những đời tổng thống tiền nhiệm ? Vụ oanh kích này là một mắt xích mới trong chiều dài lịch sử quan hệ hai nước. Sự đối kháng sâu xa đã có từ năm 1979. Đó chính là năm xảy ra vụ khủng hoảng con tin ở đại sứ quán Mỹ tại Iran : 52 người Mỹ bị các sinh viên theo trào lưu Khomeni bắt giữ trong vòng 444 ngày. Và gần đây nhất là vào năm 2018, năm tổng thống Trump quyết định rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định hạt nhân 2015, và đoạn tuyệt bang giao, mở đầu cho giai đoạn thù nghịch công khai năm 2019. Một loạt vụ tấn công các tầu chở dầu và nhất là vụ tấn công các cơ sở khai thác và chế biến dầu hỏa của Ả Rập Xê Út từ phe Huthi ở Yemen được Iran hậu thuẫn. Soleimani : Đối thủ không đội trời chung của Mỹ và Israel Thế nhưng, trước những vụ việc này, Hoa Kỳ đã có thái độ « bất động », chỉ đến khi tòa đại sứ Mỹ ở Bagdad bị tấn công, Washington mới quyết định công khai đáp trả. Theo nhận định của chuyên gia Thomas Gomart, Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế Pháp (IFRI) với báo Le Figaro (04/01/2020) thông điệp đưa ra rất rõ ràng : Washington chỉ đánh ngay khi các lợi ích của nước Mỹ bị xâm phạm. Cú đánh phải mang tính biểu tượng cao : Triệt hạ tướng Soleimani tại Irak. Việc chọn tướng Iran Qassem Soleimani là mục tiêu tấn công cũng không phải là một quyết định ngẫu nhiên. Bởi vì đối với Mỹ, Qassem Soleimani là một đối thủ đáng gờm. Với Israel, ông là kẻ thù số một. Tầm ảnh hưởng to lớn của ông trong khu vực Trung Đông là điều khiến cả Mỹ và Israel đều lo ngại như giải thích của ông Didier Billion, Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược (IRIS) trên đài RFI : « Ông có một vai trò hoàn toàn chủ đạo, quyết định, một vai trò cột trụ. Bởi vì Soleimani là một tướng lĩnh của Vệ Binh Cách Mạng, nhất là của đơn vị tinh nhuệ Al-Qods, có nhiệm vụ can thiệp ngoài biên giới Iran. Chúng ta biết là nhân vật này, theo thời gian, đã có được một tầm quan trọng đáng kể trong việc mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực, chủ yếu tại Syria, Irak, Liban… Ông ta cũng chính là người rất có thể nắm giữ nhiều mạng lưới, các nhóm dân quân tự vệ, những mạng lưới thân Iran nhiều nhất đang hiện diện trong khu vực ». Từ lâu trong tầm ngắm của Mỹ và Israel nhưng quyết định có hạ sát ông hay không cho đến cuối 2019 vẫn là một lằn ranh đỏ mà không một chính quyền Mỹ nào, từ George W. Bush cho đến Barack Obama đều dám vượt qua. Kể cả với chính quyền Israel của thủ tướng Benjamin Netanyahu, dù luôn tố cáo Qassem Soleimani là tác nhân chính trong việc mở rộng ảnh hưởng của Iran và các đồng minh trong khu vực. Theo giải thích của ông Hassan Maged, nhà sáng lập D&G Consulting và cũng là chuyên gia về khu vực này với kênh truyền hình quốc tế Pháp France 24, « Hoa Kỳ và cả Israel, lẽ ra đều có thể hạ gục Soleimani từ lâu, nhưng cả hai nước đều đã bỏ qua vì nhân vật này đại diện cho người dân Iran và bàn cờ Trung Đông, nhất là vì khả năng và mạng lưới của ông ta, lan rộng đến tận biên giới Israel ». Vì sao đánh tướng « địch » vào lúc này ? Vậy tại sao chính quyền Mỹ lại quyết định diệt tướng Soleimani vào lúc này ? Trang mạng France Culture trích dẫn lưu ý của ông Richard Haas, cựu cố vấn cho George W. Bush và hiện là chủ tịch Hội đồng Đối ngoại, cho rằng đảng Cộng Hòa đặc biệt xem trọng tất cả các cơ quan đại diện ngoại giao của mình trên thế giới. Khi cho nã pháo rocket vào đại sứ quán Mỹ ở Bagdad hôm thứ Năm 02/01/2020, phe Shia tại Irak, bị nghi ngờ hành động dưới tác động của Iran, đã khơi dậy nỗi uất hận vụ bắt giữ các nhân viên ngoại giao Mỹ làm con tin ở Teheran tháng 11/1979. Vẫn theo ông R. Haas, quyết định gây ngạc nhiên này còn là một lời nhắc nhở đối với các nước có liên quan về năng lực tình báo và khả năng tấn công lựa chọn mục tiêu của Mỹ. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia Pháp, đây có lẽ còn là một thông điệp tổng thống Mỹ muốn gởi đến các cử tri của mình. Trái với những lập luận cho rằng nguyên thủ Mỹ hành động để chuyển hướng công luận, bớt chú ý về thủ tục luận tội để truất phế ông trong vụ « Ukrainegate », khi triệt hạ Soleimani, Donald Trump khoác lên người bộ quân phục lãnh đạo quân đội. Và đây cũng là cách để ông đánh bóng lại uy tín chính trị do cuộc bầu cử sắp đến gần như nhận xét của chuyên gia Bruno Tertrais thuộc Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược (FRS) với France Culture : « Những ai cho rằng ông Trump tìm cách chuyển hướng công luận không tập trung vào vụ phế truất, theo tôi đây là điều nhầm lẫn. Đó không phải là chủ đề chính. Ở đây, ông ấy có thể phát biểu trong chiến dịch tranh cử rằng tôi đã loại trừ hai kẻ thù lớn của Mỹ : đó là Al – Baghdadi của tổ chức Nhà nước Hồi giáo và Qassem Soleimani của Iran. Tính chất biểu tượng mới là điều đáng nói. Trong một cuộc vận động tranh cử, những gì người ta muốn trình bày thường là những biểu tượng. Do vậy, ông ta có thể nói là tôi làm tốt hơn Obama. Tôi đã tiêu diệt hai kẻ thù. Rằng tôi rất tích cực. Do vậy, với ông Trump, sự việc có thể dừng lại ở đây ». Iran có đủ khả năng để trả đũa ? Đâu là hệ quả của một quyết định « phiêu lưu » như lời chỉ trích của Trung Quốc nhắm vào chính quyền Donald Trump ? Liệu lời kêu gọi trả thù Mỹ tại Iran và nhiều nhóm thân Iran có sẽ dẫn đến chiến tranh giữa Mỹ và Iran hay không ? Về điểm này, giới chuyên gia tại Pháp đều cùng có chung nhận định cả Mỹ lẫn Iran đều không muốn có một cuộc đối đầu trực diện. Dù vậy, ông Thomas Gomart trên Le Frigaro cũng lưu ý rằng không nên xem nhẹ năng lực quân sự của Iran : « Chế độ Teheran theo đuổi một chiến lược tấn công có khả năng kết hợp hành động ở cả ba cấp độ : Đó là khủng bố Nhà nước cho mục tiêu đối ngoại, thực hiện chiến tranh bất cân xứng – không đối đầu trực diện để tạo ảnh hưởng khu vực và sử dụng tên lửa đạn đạo để chạy đua với các cường quốc. Đó còn là một chế độ cho thấy rõ khả năng lập kế hoạch và tiến hành các chiến dịch phức tạp. Nhưng Teheran thường có xu hướng đẩy quá xa các lợi thế của mình. Vì vậy Hoa Kỳ mới giáng cho một đòn nặng nề khi tiêu diệt viên chỉ huy quân sự nổi tiếng nhất của chế độ ». Mạng lưới dân quân tự vệ, lực lượng quân sự thân Iran mà tướng Soleimani tạo dựng trong suốt bốn thập niên qua có thể sẽ là một công cụ hữu ích để Iran « trả thù » cho ông. « Ăn miếng trả miếng », « biểu tượng phải trả giá bằng biểu tượng », giáo chủ Ali Khameini tuyên bố. Nếu Mỹ hạ tướng Soleimani, một biểu tượng của Iran thì các mục tiêu quân sự, các đại diện ngoại giao, đối tác hay đồng minh như Ả Rập Xê Út, Israel… những nơi nào có ý nghĩa biểu tượng của Mỹ sẽ là những mục tiêu trả đũa của Iran. Sai lầm nghiêm trọng của Donald Trump ? Vụ hạ sát này còn làm dấy lên làn sóng bài Mỹ tại Trung Đông mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nhà xã hội học và chính trị học, bà Mahnaz Shirali, Viện Công giáo Paris, giảng viên trường đại học Khoa học Chính trị, trên đài France Culture ngày 06/01 khẳng định, tình hình bất ổn tại Trung Đông hiện nay trách nhiệm chính thuộc về Hoa Kỳ. « Tôi nghĩ là kể từ khi chế độ Saddam Hussein sụp đổ cho đến nay, người Mỹ đã phạm phải nhiều sai lầm nghiêm trọng trong khu vực. Hoa Kỳ có một trách nhiệm to lớn về sự bất ổn tại đây. Chính họ đã mang lại cho các giáo chủ Iran khả năng can thiệp vào trong khu vực. Nếu như người Mỹ không quản lý khu vực Trung Đông kém cỏi như thế, các giáo chủ Iran cũng không thể nào có nhiều quyền lực trong một chừng mực nào đó trong khu vực ». Về phần mình, chuyên gia Richard Haas cũng có đồng quan điểm khi cho rằng Donald Trump và bộ máy chính quyền hiện nay đã phạm phải một điều dại dột không thể nào dung thứ và đã nhầm mục tiêu đối đầu. Trung Đông là một chiến trường đầy bẫy mìn và chẳng mang lại chút lợi ích gì cho Mỹ. Vị cựu cố vấn cho George W. Bush nhìn nhận, cuộc chiến chống Saddam Hussein năm 2003 là một sai lầm vì Mỹ khi ấy vẫn có nhiều giải pháp khác để kiềm hãm Saddam Hussein và thoát ra khỏi « tổ ong Irak » đầy rắc rối. Theo chuyên gia R. Haas, chính quyền Obama đã có quyết định đúng đắn khi « xoay trục sang châu Á ». Nước Mỹ đã có thể tự cung tự cấp về dầu hỏa và khí đốt nhờ vào kỹ thuật chiết xuất khí đá phiến. Mọi cuộc đấu của thế kỷ XXI này sẽ diễn ra tại châu Á, chứ không phải ở Trung Đông. Chính quyền Washington lẽ ra phải chú trọng nhiều vào tham vọng của Trung Quốc tại khu vực và các đe dọa từ Nga ở châu Âu hơn là chảo lửa Trung Đông, lúc nào cũng chực chờ bốc cháy. Cuối cùng, một câu hỏi khác cũng không kém phần quan trọng : tướng Soleimani, người mà Lầu Năm Góc từng quy trách nhiệm cho cái chết của 500 lính Mỹ (GI) tại Liban, Irak, Syria hay Yemen và nhiều nơi khác nữa, nhưng cũng là người đã giúp đánh đuổi quân thánh chiến Daech, giành lại nhiều vùng lãnh thổ cho Irak – nay đã bị triệt hạ. Phải chăng một lần nữa Hoa Kỳ lại tạo cơ hội cho Daech hồi sinh ?

La FRS vous propose un nouveau format d’émission mensuel : les Podcasts de la recherche stratégique. Cette nouvelle émission audio en accès libre est mise à la disposition du grand public, des journalistes, chercheurs, experts et autres professionnels de la défense. Chaque mois, un chercheur de la FRS vous présente une analyse sur une problématique de stratégie ou de sécurité internationale. Pour ce troisième épisode, Bruno Tertrais y évoque l'avenir incertain de l'Otan, malmenée par deux de ses principaux membres : les Etats-Unis et la Turquie. Réalisation et présentation de l'émission : Fabien Herbert

A special dispatch from France: On Friday, April 13, the United States, the United Kingdom, and France launched punitive strikes on Syria following the Assad regime's use of chemical weapons. Managing Editor Usha Sahay spoke with Bruno Tertrais, deputy director of the Foundation for Strategic Research and an expert on French defense policy, about France's perspective on the conflict in Syria, Emmanuel Macron's views on military intervention, and the falling out between France and the United States after the aborted strikes in the summer of 2013.    Read Bruno's new paper on the subject, co-authored with Jeffrey Lewis, "Beyond the Red Line: The United States, France, and Chemical Weapons in the Syrian War, 2013-2018." https://www.frstrategie.org/en/publications/recherches-et-documents/beyond-the-red-line-the-united-states-france-and-chemical-weapons-in-the-syrian-war-2013-2018-06-2018   Produced by Tre Hester

Entretien réalisé par Estelle MÉNARD avec Maurice VAÏSSE, François GELEZNIKOFF, Bruno TERTRAIS, George-Henri SOUTOU, Frédéric GLORIANT et Jacques GODFRAIN pour le Diploweb.com. Cette émission a été réalisée à partir d’entretiens conduits dans le cadre du colloque « Résistance et Dissuasion, des origines du programme nucléaire français à nos jours », organisé par la Fondation pour la recherche stratégique (FRS) le 5 octobre 2017 à la Bibliothèque François Mitterrand, Paris. Intervenants: Maurice Vaïsse, professeur émérite des Universités, François Geleznikoff, directeur des applications militaires du Commissariat à l’énergie atomique et aux énergies alternatives, Bruno Tertrais, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique, George-Henri Soutou, membre de l’Institut et professeur émérite des Universités, Frédéric Gloriant, enseignant-chercheur à l’ENS-Ulm, et Jacques Godfrain, ancien ministre et président de la Fondation Charles de Gaulle. Photo: Jesse Collins/Unsplash.

In this episode, we pondered the nuke plot mysteries of HBO's The Leftovers, especially season 3. How easy is it for a random French sailor to launch a nuclear missile? Can forcing the president to kill one person make them think twice about starting nuclear war? What the heck was the departure anyway? Tim Westmyer and Joel answer these questions and more in Joel’s last episode as a regular co-host. This is the eighth in our Mini-Nuke episode series, where we overthink movies with a smaller slice of nuclear weapons plot than our usual full-sized episodes. Before we departed, we recommend checking out: -“Buttons, Not Buttons,” Radiolab Podcast, December 12, 2014, www.radiolab.org/story/buttons-not-buttons/ -Bruno Tertrais, “The Last Nation to Disarm? The Future of France’s Nuclear Weapons,” The Nonproliferation Review 14 no 2, 2007, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10736700701379344 -LOST -Nash Bridges Check out our website, SuperCriticalPodcast.com, for more resources and related items. We aim to have at least one new episode every month. Let us know what you think about the podcast and any ideas you may have about future episodes and guests by reaching out at on Twitter @NuclearPodcast, GooglePlay, SoundCloud, TuneIn, Stitcher Radio, Facebook, SuperCriticalPodcast@gmail.com, and YouTube. Enjoy!

Podcast du Black Coffee Morning "Élection présidentielle de 2017 : quelle place pour la politique étrangère ?" du 30/01, animé par Bruno TERTRAIS, directeur adjoint de la Fondation pour la recherche stratégique (FRS) et membre de l’International Institute for Strategic Studies (IISS), François GODEMENT, directeur du programme Asie et Chine de l’ECFR, et Manuel LAFONT RAPNOUIL, directeur du bureau de Paris de l’ECFR.

1ère heure : Star Wars - Clin d'oeil sonore de Michel Labrecque ; Vers un accord entre les grandes puissances en Syrie - Entrevue avec Bruno Tertrais, maître de recherche à la Fondation pour la recherche stratégique à Paris ; Reporters sans frontière récompense le travail de la journaliste syrienne Zaina Erhaim - Entrevue avec Alexandra El Khazen, responsable du Bureau Moyen-Orient & Afrique du Nord de RSF ; El Sistema et la musique contre le décrochage scolaire en milieu défavorisé - Reportage de Marie-France Abastado ; Portrait de Danielle Mérian, militante des droits de l'homme en France - Chronique internationale de Léo Kalinda. 2e heure : Dépôt officiel du rapport de la Commission Vérité et Réconciliation - Entrevue avec la commissaire Marie Wilson ; Séminart, ou comment apprendre à collectionner l'art contemporain - Reportage de Myriam Fimbry ; Entrevue avec le philosophe Alain Deneault, auteur du livre La médiocratie paru récemment chez Lux Éditeur.

Dissuasion nucléaire, guerre économique, drones, cyberconflits : quelles sont les techniques, stratégies, théories appliquées à la guerre au XXIè siècle ? Sont-elles nouvelles ou s'inscrivent-elles dans la continuité du progrès technologique ? Jusqu'où cette dématérialisation des conflits a-t-elle des effets dévastateurs ? Avec Christian Harbulot, directeur de l'école de guerre économique, auteur de Manuel d'intelligence économique (PUF, 2013), Bruno Tertrais, politologue et maître de recherche à la Fondation pour la recherche stratégique, et Jean-Pierre Maulny, directeur adjoint de l'institut de relations internationales et stratégiques.

Dissuasion nucléaire, guerre économique, drones, cyberconflits : quelles sont les techniques, stratégies, théories appliquées à la guerre au XXIè siècle ? Sont-elles nouvelles ou s’inscrivent-elles dans la continuité du progrès technologique ? Jusqu’où cette dématérialisation des conflits a-t-elle des effets dévastateurs ? Avec Christian Harbulot, directeur de l’école de guerre économique, auteur de Manuel d’intelligence économique (PUF, 2013), Bruno Tertrais, politologue et maître de recherche à la Fondation pour la recherche stratégique, et Jean-Pierre Maulny, directeur adjoint de l’institut de relations internationales et stratégiques.

Qui décide d'entrer en guerre ? Le parlement ? Le président et ses ministres ? Dans l'article 5 de la constitution française de 1958, il est écrit que le Gouvernement dispose d'un délai de quatre mois avant de devoir obtenir un vote du parlement pour prolonger une guerre. Au Royaume-Uni, il est inconcevable d'imaginer une intervention militaire sans l'accord des parlementaires. Chaque pays a-t-il une juridiction spécifique en matière martiale ? Déclarer la guerre est un acte fort, une marque de puissance et une tradition en désuétude. Depuis la seconde guerre mondiale, seule la Grande-Bretagne a déclaré la guerre à un autre état par le canal traditionnel. C'était en 1982, l'ambassadeur suisse, représentant les intérêts de la Grande-Bretagne en Argentine, remettait à son homologue argentin la déclaration de guerre signée par Margaret Thatcher. Il est symptomatique de remarquer la quasi disparition de cet usage diplomatique dans un siècle nouveau où les conflits ne prennent plus la forme de guerre inter-étatiques. Dialogue entre deux historiens du Centre de Recherche en Histoire Internationale et Atlantique (CRHIA) de l'Université de Nantes, cette émission questionne les relations internationales à l'aune de leurs expressions belliqueuses. Ce dialogue, en faisant cette histoire de la déclaration de guerre, souhaite permettre de mieux comprendre une actualité où la guerre se fait mais ne se déclare plus. Invités Michel Catala, directeur du CRHIA et historien du contemporain analyse, lui, les ruptures du nationalisme et des deux guerres mondiales dans cette histoire des relations internationales. Eric Schnakenbourg, historien moderniste, est un spécialiste des relations internationales européennes des XVIIe et XVIIIe siècles, époque où la guerre était encore affaire de princes et où l'on s'affrontait toujours pour des querelles généalogiques.Ressources – Entre la guerre et la paix, Eric Schnakenbourg, PUR, 2013Une étude de la neutralité dans les relations internationale et de la mise en place, à l'époque moderne, d'un droit de la guerre où émergeait un droit à la neutralité. – Théorie du drone, Grégoire Chamayou, La Fabrique, 2013Essai sur le drone militaire et le changement de paradigme qu'il impose à la guerre. Comment concevoir l'héroïsme dans des conflits où l'un des belligérants ne coure plus aucun risque physique ? Le drone serait-il en passe de transformer la guerre en chasse à l'homme ? – La guerre au XXe siècle, Jean-Louis Dufour, Maurice Vaïsse, Hachette, 2013Ouvrage de synthèse, juridique et historique, sur le siècle le plus guerrier de l'histoire où l'horreur de masse et la montée en intensité des conflits ont accouché d'une reconstruction des relations internationales autour des principes de paix et de sécurité collective. Un livre destiné à tous les étudiants ou candidats aux concours d'entrée en IEP. – La guerre, Bruno Tertrais, Que sais-je ?, PUF, 2010Ouvrage fondamental pour comprendre les enjeux et les modes de déclenchements des guerres. – Guerre juste, guerre injuste, histoire, théories et critiques, Christian Nadeau, Julie Saada, PUF, 2009Un livre écrit par deux philosophes où la problématique de la justification de la guerre est développée à travers les trois axes du droit de la guerre, du droit dans la guerre et du droit d'après la guerre.Crédits Une émission animée et préparée par Guillaume Mézières. A la technique Anna Tuyen Tran.