Podcasts about arabische lente

Veertien jaar na het begin van de Arabische Lente is Syrië het laatste Arabische land waar een dictator vertrekt na een volksopstand. Tunesië, Egypte, Libië, Jemen, Algerije en Sudan gingen Syrië voor. Welke lessen zijn er te trekken uit die eerdere revoluties? Luister naar correspondent Rob Vreeken, die kort na de val van president Assad in Syrië was. Lees ook de analyse van Rob: Voor een stevige democratie kan Syrië beter in de leer bij Turkije dan bij landen van de Arabische Lente Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Presentatie: Sheila SitalsingRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem en Jasper VeenstraMontage: Rinkie BartelsSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Na jaren van relatieve rust laait de oorlog in Syrië weer op. Jihadistische rebellen winnen terrein, Assads regime wankelt. Wat betekent dit voor de toekomst van het land? Sam Verbeek bespreekt het met chef buitenland Matthijs van Schie.De Syrische burgeroorlog ontstond in 2011 tijdens de Arabische Lente. Wat begon als een volksopstand tegen het regime van Bashar al-Assad, mondde al snel uit in een bloedige strijd. Assad reageerde met harde repressie en kreeg steun van bondgenoten Rusland en Iran. Tegelijk vormden rebellenallianties, variërend van jihadistische milities tot gematigde groepen, een front tegen het regime. De chaos werd compleet toen ook IS en de Koerden zich in het conflict mengden.Een bevroren conflict ontdooitIn 2020 leek het conflict te bevriezen. Assad had grote delen van het land terugveroverd dankzij Russische luchtaanvallen, terwijl de rebellen zich concentreerden in de provincie Idlib. Het noordoosten van Syrië bleef in handen van de Koerden, gesteund door de Verenigde Staten. Iran gebruikte Syrië als doorvoerroute voor wapens naar Hezbollah in Libanon. Ondanks de (fragiele) wapenstilstand bleef het land verdeeld en gespannen.De recente opmars van jihadistische rebellen, onder leiding van Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), zet de machtsverhoudingen op scherp. In korte tijd veroverden de rebellen de strategische steden Aleppo en Hama. Nu dreigt ook Homs, de toegangspoort naar Damascus, te vallen. Assads regime staat onder toenemende druk.Waarom escaleert het conflict nu opnieuw?Een belangrijke reden ligt in geopolitieke verschuivingen. Rusland, dat jarenlang Assad steunde, is verzwakt door de oorlog in Oekraïne. Hezbollah, een andere bondgenoot, leed zware verliezen in de recente oorlog met Israël. Intussen steunt Turkije de rebellen, om zo de Koerdische invloed aan zijn grens te beperken.Of het regime standhoudt, is onzeker. In elk geval maken de geopolitieke belangen duidelijk dat deze strijd nog lang niet voorbij is.Lees hier het artikel van Matthijs van SchieLees hier het artikel van Linda Otter

Na jaren van relatieve rust laait de oorlog in Syrië weer op. Jihadistische rebellen winnen terrein, Assads regime wankelt. Wat betekent dit voor de toekomst van het land? Sam Verbeek bespreekt het met chef buitenland Matthijs van Schie.De Syrische burgeroorlog ontstond in 2011 tijdens de Arabische Lente. Wat begon als een volksopstand tegen het regime van Bashar al-Assad, mondde al snel uit in een bloedige strijd. Assad reageerde met harde repressie en kreeg steun van bondgenoten Rusland en Iran. Tegelijk vormden rebellenallianties, variërend van jihadistische milities tot gematigde groepen, een front tegen het regime. De chaos werd compleet toen ook IS en de Koerden zich in het conflict mengden.Een bevroren conflict ontdooitIn 2020 leek het conflict te bevriezen. Assad had grote delen van het land terugveroverd dankzij Russische luchtaanvallen, terwijl de rebellen zich concentreerden in de provincie Idlib. Het noordoosten van Syrië bleef in handen van de Koerden, gesteund door de Verenigde Staten. Iran gebruikte Syrië als doorvoerroute voor wapens naar Hezbollah in Libanon. Ondanks de (fragiele) wapenstilstand bleef het land verdeeld en gespannen.De recente opmars van jihadistische rebellen, onder leiding van Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), zet de machtsverhoudingen op scherp. In korte tijd veroverden de rebellen de strategische steden Aleppo en Hama. Nu dreigt ook Homs, de toegangspoort naar Damascus, te vallen. Assads regime staat onder toenemende druk.Waarom escaleert het conflict nu opnieuw?Een belangrijke reden ligt in geopolitieke verschuivingen. Rusland, dat jarenlang Assad steunde, is verzwakt door de oorlog in Oekraïne. Hezbollah, een andere bondgenoot, leed zware verliezen in de recente oorlog met Israël. Intussen steunt Turkije de rebellen, om zo de Koerdische invloed aan zijn grens te beperken.Of het regime standhoudt, is onzeker. In elk geval maken de geopolitieke belangen duidelijk dat deze strijd nog lang niet voorbij is.Lees hier het artikel van Matthijs van SchieLees hier het artikel van Linda Otter

In het voorjaar van 1982 liet Hafez al-Assad, vader en voorganger van de huidige Syrische president Bashar al-Assad, de stad Hama met de grond gelijk maken. Zo'n 20.000 burgers werd neergemaaid en in massagraven gegooid, die vervolgens met bulldozers werden geëgaliseerd. Een groot deel van de stad leek op een aantal voetbalvelden, waar hier en daar nog een hand of knie uitstak. Wat hadden de slachtoffers misdreven? Zij waren opstandige soennieten, gelieerd aan de Egyptische Moslimbroederschap. New York Times commentator Thomas Friedman ging er destijds, toen nog als correspondent, kijken en bedacht de term ‘Hama-regels' voor leiders in de Arabische wereld: ‘regeer door middel van angst, plant angst in de harten van je mensen door duidelijk te maken dat je volgens geen enkele regel speelt, zodat ze er nooit, nooit, nooit over peinzen om tegen je te rebelleren'. Assad jr. houdt zich al dertien jaar aan de ‘Hama-regels', sinds hij demonstraties tegen zijn regime keihard neersloeg. De demonstranten, veelal soennieten, maar ook Koerden, Yazidi's, Druzen, Assyriërs en talrijke andere minderheden, voelden zich geïnspireerd door wat toen de Arabische Lente heette. Assad, zelf Aleviet – een liberale sjiitische stroming – die een broze coalitie vormde met de christenen, voelde zich bedreigd en startte een burgeroorlog waarin hij geen middel schuwde, inclusief chemische wapens, en die inmiddels 600.000 mensen het leven heeft gekost. Zijn krijgsmacht stelde niet veel voor, maar bondgenoot Iran stuurde eenheden van de Revolutionaire Gardes en Hezbollah, en bondgenoot Rusland stuurde zijn luchtmacht.  De Russisch-Iraanse actie leidde tot verpulvering van delen van het land, en in het bijzonder de historische stad Aleppo. In 2020 leidde Russisch-Turkse bemiddeling tot een staakt-het-vuren. Omdat Israël de slagkracht van Iran en Hezbollah nu stevig heeft verminderd, durfden rebellen van Tahrir al-Sham, een wat minder fanatiek broertje van Al Qaeda, het aan om een poging te doen de stad te heroveren. Het ziet ernaar uit dat het lukt. De Russische luchtmacht kwam meteen in actie, maar die heeft te weinig materieel en mankracht om tegelijkertijd in Oekraïne en Syrië te vechten. Iraakse pro-Assad-milities zijn ook geen partij voor de rebellen.  Een groot deel van de bevolking van Aleppo is blij met de rebellen  , terwijl Assad het zich niet kan veroorloven om de op één na grootste stad in het land te verliezen en de ‘Hama regels' zal toepassen. En dus kijken we naar de herleving van een conflict dat we een beetje waren vergeten. Politiek en journalistiek doen immers aan selectieve verontwaardiging. Na de Russische invasie in Oekraïne, en zeker sinds het uitbreken van de Gaza- en Libanonoorlogen, is Syrië aan onze aandacht ontsnapt. De Syrische bevolking verdient beter. En het is wel degelijk ook ons probleem, want reken maar op een nieuwe stroom vluchtelingen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Seks en sterke vrouwen spatten van Tunesische witte doek  Tunesië, het land dat de afgelopen jaren het absolute middelpunt was voor hét politiek hangijzer van de Europese landen: migratie. Maar het is óók het land waar de Arabische Lente begon, na jarenlange repressie van een autoritair regime. En precies die twee onderwerpen lenen zich voor prachtige films. We bespreken het allemaal in zomerserie Van Hollywood tot Bollywood, waarin we de wereld drie weken lang zullen bekijken door de lens van cinema. Te gast is NOS-journalist en Tunesië-kenner Sheily Belhaj. Presentatie: Maaike Schoon 

De onrust in het hele Midden-Oosten flakkert al maanden weer op. Vrede lijkt er verder af dan ooit. In de vijfde en laatste aflevering van DS Vandaag | Midden-Oosten kijken we hoe de toekomst voor het Midden-Oosten er kan uitzien. Is een nieuwe Arabische Lente een kwestie van tijd? Geraken oude historische steden, zoals Damascus of Caïro, nog uit hun existentiële crisis? Of komt de vernieuwing van de veel kleinere Golfstaten? Jorn De Cock, buitenlandcorrespondent van De Standaard, heeft op verschillende plekken in de regio gewoond. Hij vertelt samen met presentator Alexander Lippeveld in vijf afleveringen waarom het Midden-Oosten het grootste geopolitieke kruitvat ter wereld is. We praten ook met mensen uit verschillende landen uit het Midden-Oosten over hoe hun levens drastisch zijn veranderd door een aaneenschakeling van revoluties, oorlogen en dictators.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onrust in het hele Midden-Oosten flakkert al maanden weer op. Vrede lijkt er verder af dan ooit. In de vijfde en laatste aflevering van DS Vandaag | Midden-Oosten kijken we hoe de toekomst voor het Midden-Oosten er kan uitzien. Is een nieuwe Arabische Lente een kwestie van tijd? Geraken oude historische steden, zoals Damascus of Caïro, nog uit hun existentiële crisis? Of komt de vernieuwing van de veel kleinere Golfstaten? Jorn De Cock, buitenlandcorrespondent van De Standaard, heeft op verschillende plekken in de regio gewoond. Hij vertelt samen met presentator Alexander Lippeveld in vijf afleveringen waarom het Midden-Oosten het grootste geopolitieke kruitvat ter wereld is. We praten ook met mensen uit verschillende landen uit het Midden-Oosten over hoe hun levens drastisch zijn veranderd door een aaneenschakeling van revoluties, oorlogen en dictators.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een interessante dag in het Midden-Oosten, want de Egyptische presidentsverkiezingen zijn in volle gang. Ondanks serieuze economische uitdagingen en een instabiele munteenheid lijkt zittend president Abdul Fatah Al-Sisi vrijwel zeker de overwinning te pakken. Wat is er in Egypte nog terug te zien van de Arabische-Lente? Wie is Al-Sisi eigenlijk? En hoe groot is de rol van Israël en Gaza op de verkiezingen? Egypte-expert Omar Ghaly praat je bij!

In deze aflevering draaien we een stevig en lang wasje met Hassnae Bouazza. Zij is o.a. programmamaker, columnist (LINDA. en NRC) en auteur van meerdere boeken waaronder Arabieren kijken en Een koffer vol citroenen. Hassnae vertelt ons hoe het was om laaaang, laaaang geleden, als enige Marokkaanse Nederlander bij een Hilversumse omroep te werken. Spoiler alert: vrij intens. De dominante witte norm in de media uit zich dus niet alleen in hoe er journalistiek wordt bedreven, maar ook in hoe er met collega's wordt omgegaan die daar niet toe behoren. We vroegen Hassnae of ze als columnist de vrijheid heeft om te schrijven en of ze vindt dat alle columnisten die vrijheid zouden moeten hebben.In het Hardnekkige Vlekken Kwartet halen we o.a. een problematische column aan van Rosanne Hertzberger, vragen we ons hardop af of het oké is om Surinaamse klederdracht te omschrijven als ‘traditioneel', bespreken we de manier waarop er (kritiekloos) bericht wordt over de migratiedeal en delen we kijktips van programma's die met humor de actualiteit bespreken en een nieuwe interessante serie waarin een groep diverse twintigers elkaar opzadelt met grote levensvragen.Plakshot kijk je hier: https://www.vpro.nl/programmas/plakshot.html Even tot hier kijk je hier: https://www.bnnvara.nl/eventothier Hoe Dan kijk je hier: https://www.eo.nl/programmas/hoedan Wat schreven Nederlandse kranten na één dag oorlog?: https://www.villamedia.nl/artikel/mei-1940-wat-schreven-nederlandse-kranten-na-een-dag-oorlog Transcript: One'sy Dit is Bonte Was Podcast   Zoë Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.   One'sy Ik ben One'sy Muller.   Zoë En ik ben Zoë Papaikonomou.   One'sy En in deze aflevering zijn we in goed gezelschap, want Hassnae Bouazza is onze gast, welkom!   Hassnae Dankjewel.   Zoë Hassnae, Wat fijn dat je er bent. Jij werkt als programmamaker, vertaler, journalist, columnist en je bent auteur van meerdere boeken, waaronder Arabieren kijken. En iets recenter van vorig jaar, Een koffer vol citroenen. Wat ik nu ook heel mooi aan het aanwijzen ben, dat staat bij ons op tafel. Voor mijn neus, maar het is jouw boek. We duiken met jou, denk ik, in heel veel dingen vandaag, maar we moesten het toch samenvatten op een manier. We hebben het genoemd, de hardnekkige witte normen in de media en het gebrek aan oog voor intersectionaliteit.   Hassnae Helemaal goed.   Zoë Ja? Kan je er mee werken?   Hassnae Ja hoor. (lachen allemaal)   One'sy Het is genoeg kader. We gaan zo hebben over hoe je eigenlijk in de mediawereld terechtkwam, want dat is een hele interessante weg. Maar waar werk je nu aan?   Hassnae O, nou ja, verschillende dingen. Nog steeds schrijven dus columns en stukken enzo voor bladen en de krant. En een documentaireserie over de Rif, waar ik nog niet heel veel over kan vertellen. Ik ben heel bijgelovig, ik wil nooit te veel vertellen over dingen die nog moeten komen of gaande zijn.   Zoë Ik wil heel graag beginnen met een citaat uit jouw boek, Een koffer vol citroenen. Dat ben ik heerlijk, ik heb het bijna uit, aan het lezen. Het is een prachtig boek. Mag ik het ook een ode aan je moeder noemen?   Hassnae Zeker. Dat is het.   Zoë Die is een paar jaar geleden overleden. Het is heel lief en heel ontroerend. Maar je verwerkt er ook heel mooi in hoe het is geweest om op te groeien in Nederland als Marokkaans-Nederlands persoon. En je beschrijft dus ook hoe mensen eigenlijk in Nederland dan kijken naar mensen die hier ook wonen en die niet een geheel, nou laten we zeggen, geheel inheems Nederlandse achtergrond hebben. Heel herkenbaar op verschillende punten en op een gegeven moment beschrijf je heel mooi iets over, volgens mij gaat dat ook over jouw vader die op een gegeven moment naar Algerije is gemigreerd en dat er eigenlijk niet zoveel hierover bekend is, en een documentaire van Mohamed Bouzia daarover. Die heeft het ook over Marokkanen die naar Algerije migreerden een documentaire gemaakt en in het boek heb je dan een hele mooie zin staan en die raakte mij over dus die documentaire van Mohamed zeg je: "Het is een mooi testament dat de geschiedenis vertelt van een avontuurlijke generatie die onderbelicht is gebleven, die voor altijd in de geschiedenisboeken bestempeld is als migrant." Zou je daar misschien wat meer over kunnen vertellen?   Hassnae Ja, zeker. Die generatie van mijn vader inderdaad. Dat was ten tijde van de koloniale bezetting van Algerije en Marokko was een protectoraat, het noorden. We hadden natuurlijk de Spaanse bezetting in het noorden van Marokko. En veel mensen uit de Rif gingen lopend naar Algerije omdat daar werk was. Lopend. Dat is een enorme afstand en gewoon puur dat alleen al is hoe mensen op zoek gingen naar een beter bestaan en vervolgens in Algerije terechtkwamen, net zoals mijn vader. Mijn vader heeft daar mijn moeder ontmoet. Ze zijn getrouwd. Vervolgens ontstond er heibel tussen Marokko en Algerije. Marokkanen waren niet meer welkom. Ze zijn toen naar Marokko terug verhuisd, naar Oujda, waar ik ben geboren en van daaruit is mijn vader, omdat het daar ook weer niet al te florissant ging, is hij naar Europa geëmigreerd. Eerst via Spanje, Frankrijk en dan Nederland. En dat geldt voor veel van die mensen, van de generatie van mijn vader. Het waren mensen die inderdaad avontuurlijk waren, die het onbekende tegemoet gingen, die heel veel moeite deden om een goed bestaan op te bouwen en die, als je de persoonlijke verhalen hoort, ook in Nederland hun stempel achterlieten, het waren gewilde mannen. Er zijn veel dubbelbloed Marokkanen in Nederland uit de jaren 70 tot 80. Het waren exotische vogels, het waren sjacheraars, het waren flirters.   Zoë Of dubbelbloed Grieken. (lacht)   One'sy  Of dubbelbloed Surinamers.   Hassnae Dus er was heel veel gaande. Ik bedoel, ze lieten een indruk achter. Maar als je kijkt naar hoe ze in de berichtgeving zijn vastgelegd, zijn het gewoon besnorde mannen die in pensions werkten en fysieke arbeid deden. Migranten, niks meer, die stempel, één laag, verder niks, terwijl, het zijn complexe persoonlijkheden en dat is waarom ik dat heb geschreven. Ik heb mijn vader ook, door het boek heb ik natuurlijk mezelf en mijn moeder beter leren kennen, maar ook mijn vader. Ze verdienen gewoon veel meer een gelijkwaardige beschrijving en meer gelijkwaardige toenadering ook van de beschouwers.   Zoë Ja, ik vond dat zo mooi beschreven, want ik merk dat ik er nu ook weer kippenvel van krijg omdat wat ik erin herken is ook bijvoorbeeld, ik ben inderdaad dan een dubbelbloed of hoe je het wil noemen, maar dus Nederlandse moeder en Griekse vader. Mijn vaders migratieverhaal, dat is iets heel anders; hij is een kennismigrant, ook wel interessant, hoe noemen we wat? Maar dat verhaal is al ingewikkeld om te vertellen. Ze zijn uit elkaar gegaan, dan interesseert het eigenlijk niemand meer waarom, want dat is gewoon cultuurverschil. Weet je, die recht van eigenheid, gezien de complexiteit dat dat gezien mag worden, dat slaan we helemaal plat. Dat slaan we natuurlijk in media sowieso al wat sneller plat. Maar al helemaal als het inderdaad gaat over mensen die wij als de ander dan zouden zien.   Hassnae Ja, en er zou nooit gezegd worden, als twee mensen uit dezelfde cultuur scheiden, zou dat nooit geweten worden aan de cultuur. Maar op het moment dat er mensen uit twee verschillende culturen samen zijn, dan moet het dat wel zijn. Het is lekker makkelijk. Het is ook heel erg lekker simpel natuurlijk en op die manier word je ook soort van klein gehouden. Niet voor vol aangezien, want relaties die stranden nu eenmaal misschien. Misschien is de één wel verliefd geworden of zo. Het kan van alles zijn. Mijn geliefde is een witte Nederlandse man en hij zegt ook altijd tegen me dat hij en ik veel meer cultureel delen dan bijvoorbeeld zijn Nederlandse ex. En weet je, daar wordt gewoon aan voorbijgegaan.   Zoë Totaal. Nee, dat vind ik dus heel mooi, ook aan jouw boek. Want het leidt er bij mij toe dat ik zelfs vrij zuinig ben in wat ik daarover vertel in de publieke ruimte. Helemaal niet in mijn eigen omgeving, omdat er heel snel duizend etiketten op komen en wordt het heel erg geplaatst in de projectie van de ander of dus het wordt heel eendimensionaal en daar heb ik geen zin in. En dat vind ik wel heel mooi. Je hebt natuurlijk gewoon zelf helemaal jouw verhaal van al die kanten en al die kleine schakeringen kunnen opschrijven.   Hassnae Ja en dat is heel belangrijk. En het is ook wat je zegt: mensen gaan ermee aan de haal en dan is het niet meer van jou. En dan gaat het over iets dat op geen enkele manier over jou gaat of waarin je jezelf herkent. En dat is wel, denk ik, wat we, in ieder geval, laat ik voor mezelf spreken, al die jaren in Nederland hebben gehad, is dat er verhalen en gebeurtenissen op je worden geplakt waar je je voor moet verantwoorden of uitleg moet geven waar je echt helemaal niks mee hebt. Ik noem het migrantenkitsch.   Zoë Zo' n goede term is dat!   Hassnae Het is echt de clash binnenshuis en buiten ben je lekker vrij. Nederlandse cultuur vrij versus de verstikkende cultuur thuis. Tuurlijk, het zal voor mensen gelden, maar het geldt niet voor iedereen. Het geldt zeker niet voor mij. En ik wil daar niet mee besmet raken. Ik wil daar niets over vertellen en ik wil er ook niet op aangesproken worden. Het probleem is dat je dat decennialang moest doen. Iedere keer, iedere keer als er weer zo'n verhaal naar buiten sijpelde en media er gretig opdoken. Ze duiken er nog steeds heel erg op, niks liever dan dat. Dan wordt je weer opgetrommeld, moet je weer alert zijn, want dan krijg je weer een vraag erover of moet je weer uitleggen...   One'sy Dan ben je weer woordvoerder.   Hassnae Jaaa, ga toch weg! Echt zo klaar mee.   Zoë Het is mooi hoeveel woordvoerders van de Marokkaanse gemeenschap we in de loop der jaren wel niet hebben gezien. Het is wel mooi dat mensen dat dan zelf ook niet allemaal prima hebben gevonden.   Hassnae Nou, sommigen absoluut wel.   Zoë Maar sommigen wel.   Zoë Ik wil graag de woordvoerder van alle allochtonen worden, bij dezen. (lachen)   One'sy En zeggen, we zijn allemaal verschillend, en daarmee af. Maar dit is eigenlijk ook, we hebben het een beetje aangestipt, maar zeg maar die eendimensionaliteit, is dat ook wat jij hebt meegemaakt tijdens je werk in de media?   Hassnae Ja, natuurlijk. Ik denk dat het onvermijdelijk is. Ik zit nu even te denken wat ik voor voorbeelden zou kunnen geven, maar het zijn de clichés, weet je wel. Mensen zijn heel erg op zoek naar de clichés. En zelfs als ze dat niet zijn, dan gaan ze wel op een bevooroordelende manier met jou zelf om. Ik kan me herinneren dat ik bij een omroep ging werken jaren geleden en ik was de enige Marokkaanse en dat dat echt door het hele gebouw ging. En dat iedere dag weer kwamen er mensen…   Zoë Attentie, attentie.   One'sy We hebben er één!   Hassnae Er is een Marokkaan in het gebouw! (lachen)   Hassnae Ja, en dan kwamen ze met de meest, weet je wel, ken je een Iraniër? Ik heb daar een keer een stukje over geschreven, iets aangedikt. Ken je nog een Turk met één teelbal? Dat soort vragen. Op gegeven moment weet ik nog dat een collega van mij echt dacht van, laat dat meisje met rust! Het was echt, wauw, en ook heel erg het allochtonenhoekje moeten bemannen.   One'sy Nou, daar ging letterlijk mijn visie voor mijn eindexamen, mijn het afstuderen van journalistiek over. Mijn stelling was, toen zeiden we dat nog: "allochtone journalisten zouden niet alleen maar over allochtone berichten moeten schrijven", in mijn geval. Dat was mijn stelling. En het is heel vervelend, want ik ben dat natuurlijk zelf wel een beetje gaan doen, omdat het mijn interesse heeft. Maar ik vond dat wel heel irritant, want misschien wil ik het wel over sport hebben. Doe even normaal.   Hassnae Ja, precies. Dat is ook zo. Maar dat is echt een een gevecht ook geweest. Ik had ook ambitie. Ik wilde interviewen. Ik dacht ik spreek vloeiend: Frans, Engels, Arabisch. Ik kan mensen overhalen om een interview te geven. Nee hoor. Dat was echt… Ik moest echt wel mijn plek kennen. Een eindredacteur zei echt tegen me van: ja, interessant, maar weet je Hassnae, we zijn bezig met een programma voor en door allochtonen. Is dat niks voor jou? Je zou denken dat ik het verzin, maar het is gewoon echt zo, en dat is echt heel lang geweest en voor mij was het een reden om dan zelf maar een beetje op mijn eigen blogje of zo te schrijven over de dingen die ik leuk vind. En ik bedoel, ik schrijf ook over de Arabische wereld, want ik vind dat belangrijk.   Hassnae Ik bedoel die cultuur, die bagage heb ik, en het is heel belangrijk dat ik daar gebruik van maak en dat ik andere perspectieven deel. Maar ik ben ook gewoon een mens met voorkeuren, liefdes, passies en noem het maar op. Ik bedoel, als Ruud de Wild gaat schilderen, dan wordt dat ineens serieus genomen of weet ik veel, een acteur die dan foto's gaat maken, moeten we dan allemaal in katzwijm voor vallen. Maar mensen zoals ik worden daarin niet serieus genomen en je moet toch altijd wel je plek kennen.   Zoë Ik ben trouwens ook wel benieuwd, want je hebt ook verschillende programma's gemaakt rondom de Arabische wereld bijvoorbeeld. En toen Annebregt en ik bezig waren met Heb je een boze moslim voor mij? dan hebben we jou natuurlijk ook over gesproken, maar ook Sinan Çan en die had het ook heel erg over die reisdocumentaire wereld. Ik ben erg benieuwd wat je van de huidige ontwikkelingen daarin vindt, want hij beschreef heel erg van, het draait vaak om de witte westerse heer die zich gaat verwonderen ergens anders. Het voorbeeld was natuurlijk Paul Rosenmöller. Daar ben ik trouwens ook nog voor gevraagd om daar redactie voor te doen. Daar heb ik toch wel voor gepast. Nou, dat was wel helemaal, zeg maar, die moest iets op tv doen dus dat. En nu zie ik zelf wel een soort van ontwikkeling dat het nu de westerse witte heer of mevrouw is die wel de taal dan spreekt en die gaat er dan naar toe. Ik zit het natuurlijk wel weer lekker in te vullen allemaal. Maar hoe zie jij het?   Hassnae (lacht) Je kan het volgens mij niet anders zien. Het is echt Kuifje in noem het land maar op en daar zitten ze allemaal. Je ziet nu wel dat er iets meer bewustzijn is bij omroepen, dat er ook vrouwen en vrouwen van kleur ook af en toe iets mogen doen en op reis mogen. Maar als je er middenin zit, voel je de ongelijkheid. De rode loper wordt uitgerold voor al die witte mannen die allemaal bewonderd worden: och, wat zijn ze leuk. En als je kritisch kijkt, valt er nog wel wat af te dingen op hoe leuk ze zijn of hoe goed ze zijn. En ik vind het allemaal heel erg egocentrisch. Uiteindelijk draait het allemaal om de presentator, terwijl die vind ik helemaal niet interessant. Ik ben benieuwd naar de mensen zelf. Ik ben ook heel erg allergisch voor al die presentatoren. Maar goed, als je binnen een omroep werkt en je wilt iets erdoor krijgen, dan moet je concessies doen. Maar ik heb er helemaal niks mee. Dan zitten ze daar knikkend in beeld en o, wat zijn ze interessant en o, wat zijn ze charmant. En ik denk: nee, jij bent niet interessant. Ik wil die vrouw zien of ik wil die man zien of ik wil het verhaal. En dat is hardnekkig.   Zoë Ja, we zijn sowieso een beetje BN'er verslaafd natuurlijk in medialand.   Hassnae En het wordt gecultiveerd, want ze zeggen: anders scoort het niet. Ja, maar dat is omdat je mensen niks anders voorschotelt precies. Dat vind ik heel ergerlijk.   Zoë Ik zit te denken. One'sy, heb ik in Bonte Was de voorspelling gedaan. Ik moet denken over witte mannen voor wie de loper wordt uitgerold. Ik moet dan altijd meteen aan een zekere presentator van College Tour denken, die uitstapjes maakte en gewoon weer terugkon. Dat is allemaal helemaal prima.   Hassnae Laten we eerlijk zijn, is hij nou zo getalenteerd? Ik was tijdens de Arabische Lente, die ik meer Arabische opstanden noem, één keer uitgenodigd. Heette het toen al Nieuwsuur of NOVA? Één van de twee.   Zoë Ik denk al Nieuwsuur.   Hassnae Ja, ik denk het ook. Maar goed, ik schreef in die tijd over de Arabische wereld in Vrij Nederland. Dus ik ben niet van de straat, dus ik word uitgenodigd en ik neem plaats en dat is dus laat. Ik bedoel, je komt helemaal vanuit huis, dan ga je naar die studio. Je doet moeite, je hebt eigenlijk slaap. Je wilt eigenlijk liever thuis zijn, maar je doet die moeite. Je gaat naar die studio. Hij kwam zich voorstellen. En volgens mij zei die, ik weet het niet meer, maar ik zei wel: ik schrijf erover. Ik ben niet gewoon iemand die de taal spreekt. Maar goed, ik neem plaats. Het is live.   Zoë Iemand die random van straat is geplukt. (lacht)   Hassnae Dus ik neem plaats en tegenover mij zit een witte meneer.   One'sy Oh boy. Ik denk dat ik weet waar dit naartoe gaat.   Hassnae Hij kondigt me aan als Hassnae Bouazza. Je spreekt de taal. Ja, maar serieus. O ja, je had willekeurig wie dan ook uit kunnen nodigen. (sarcastisch) Ik zeg: nee, maar ik schrijf erover. Ik heb letterlijk zonder overdrijven één vraag gehad en de rest van de tijd ging naar de witte man.   One'sy Want die was natuurlijk dé specialist op het gebied van de Arabische wereld.   Hassnae En ik weet nog dat was die tijd van Twitter en dat mensen, mijn matties zeiden van "hey, wat is hier gaande? Waar is Hassnae nou?" Nooit meer! Dat doe ik gewoon niet meer, weet je, rot op. En hij kan inderdaad een beetje een uitstapje maken voor acht ton. Hij kan daar falen, hij mag weer terugkomen, alles weer oppakken. Als iemand als ik faalt, dan lig je eruit.   Zoë Dan ben je gewoon klaar. Ik wil dus nu ook de voorspelling doen, want ik las dat Coen Verbraak in gesprek is met Matthijs van Nieuwkerk over een interview en ik zeg de hele tijd, begrijp me niet verkeerd, ik vind reparatie niet dat mensen altijd voor eeuwig verdoemd moeten zijn. Daar ben ik het niet mee eens, maar mijn voorspelling is op 16 juni 2023. Naar de tijdspanne ben ik nu benieuwd, daar kun je misschien een wedje over leggen. Er komt een boek aan van Matthijs van Nieuwkerk, een bestseller en er wordt veel geld aan verdiend. Nou, ik denk over een jaar of drie, vier misschien. Het interview komt er volgend jaar en dan is die gewoon weer volledig terug en krijgt hij weer alle programma's. Ben ik nu te cynisch?   Hassnae Nee, ik denk helemaal niet nee. En ik ben het met je eens. Ik ben er ook niet voor dat mensen afgemaakt worden. We maken allemaal fouten. Maar het zou fijn zijn als we allemaal even gelijke kansen zouden krijgen en ook de vergiffenis. En dat is niet zo. Je ziet gewoon die dubbele maatstaf.   Zoë Ja, en inderdaad, wie zijn we wel en niet bereid om te vergeven, maar ook, dat was dus waarom ik de heer Twan Huys noemde in dit geval. Ik gun iedereen van alles. Oké... ik weet niet waarom ik dat eigenlijk zeg.   Hassnae Ik niet hoor. (lachen)   Zoë Nee, precies. Misschien eigenlijk wel helemaal niet. Maar ze houden dus wel weer allemaal posities de hele tijd bezet. Terwijl ik denk: maak ruimte voor anderen. Het is mooi geweest en inderdaad, zo fucking fantastisch zijn jullie nou ook weer niet, hè.   Hassnae En dat is ook iets wat me ergert: wie bepaalt wat goed is? Zij hebben dat al die tijd bepaald. Onze stem, onze mening deed er niet toe, doet er nog steeds niet toe, eerlijk gezegd. En ik vind dat daar al te makkelijk mee om wordt gegaan. We hebben ook een mening. Ik moet dan denken aan die column van Peter Middendorp. Ik vind het een sympathieke man. Hij komt sympathiek over op me, maar daags voor de Libris Literatuurprijs, bekendmaking van de nominaties. Hij had ook een boek en hij wist dat hij niet genomineerd zou zijn waarschijnlijk, dan ging die klagen van: "o, sinds vrouwen en diversiteit belangrijk zijn, winnen alleen nog maar kutboeken." En dacht ik vriend, er wonnen altijd al kutboeken, alleen waren ze allemaal witte auteurs en hoorden jullie onze mening niet. Maar nu praten we mee, maar het feit dat die kwaliteit zo ondubbelzinnig wordt gelinkt aan een witte huidskleur, hoe kun je daar niet cynisch van worden?   Zoë Kauthar en ik hebben dat ook best een aantal keer gehad, het was natuurlijk hilarisch dat wij Managementboek van het Jaar 2022 werden, maar toen was de reactie: het is ook wel 'hot' nu diversiteit. Het hele idee dat het gewoon misschien best wel een vet goed boek is. Dat is natuurlijk niet aan de orde.   Hassnae En dat is toch gewoon om helemaal ziedend van te worden?   Zoë Ja, het is echt heel sneu.   One'sy Dat is iets waar we later nog op terug gaan komen, denk ik, in het kwartet.   Zoë Grijp in, One'sy, grijp in.   One'sy Want we moeten het eigenlijk nog eventjes hebben over hoe je in de journalistiek bent beland.   Hassnae Ja, dat is een soort domino-effect geweest of zo. Ik heb Engels gestudeerd in Utrecht en toen heb ik nog een jaar Franse literatuur gedaan en toen ben ik gaan ondertitelen voor televisieprogramma's, films, Jerry Springer, noem het allemaal op.   Zoë (Zoë en One'sy lachen) Jerry, Jerry!   One'sy Wat leuk!   Hassnae Maar Jerry was dus heel moeilijk om te ondertitelen, want als je kijkt denk je dat is simpel, maar omdat mensen zo door elkaar heen lullen. Het was echt hels. Maar goed, dus dat soort dingen. En via dat ondertitelen kwam ik op gegeven moment bij de VPRO terecht. Ik ging daar op locatie ondertitelen, met Tegenlicht werken en toen viel een vertaling van dat beroemde debatprogramma van Al Jazeera op, dus werd ik gevraagd of ik voor De Volkskrant toen een aantal stukken wilde schrijven over de berichtgeving van Al Jazeera. En op een gegeven moment kwam ik zo, ook per toeval bij Vrij Nederland, want ik wilde columns of stukken schrijven over Arabische media waar mensen naar kijken. Uiteindelijk heeft dat geresulteerd in Arabieren kijken. Want mijn idee was: als je weet waar mensen naar kijken, waar ze het over hebben, wat de schandalen zijn, dan leer je ze ook beter kennen. En dat was echt na 11 september en ik bedoel de manier waarop er naar de Arabische wereld werd gekeken, vond ik stuitend. Als je het hebt over stereotypen en gevaarlijke stereotypen ook en vijandschap en zo. Dus ik wilde die Arabische mensen in al hun diversiteit, van Marokko tot en met Saudi Arabië, Noord-Afrika, Midden-Oosten, dichterbij brengen. Dus dat heb ik een aantal jaar gedaan en schreef af en toe een opiniestuk of zo. Dus ik ben er gewoon er steeds ingerold. En dat televisie maken, doordat ik daar zat, ben ik gevraagd als redacteur-researcher voor de VPRO, dus ik heb ook lang daar gezeten. En ja, van het ene naar het andere. Op gegeven moment ben ik wel weggegaan bij de VPRO, dan vond ik het genoeg geweest, maar ik ben altijd wel docu's blijven maken als freelancer en blijven schrijven en ik vind het de ideale combinatie.   One'sy Hoe was het bij de VPRO? (iedereen lacht)   Hassnae Ja, weet je, ik heb daar hele leuke mensen ontmoet met wie ik nog steeds contact heb. Maar de VPRO is ook wel een log instituut dat zichzelf zeker progressief vond en vindt, maar nog veel kon bijleren, laat ik het zo zeggen. Je ziet nu wel dat ze een inhaalslag aan het maken zijn, maar ik denk dat er nog, laat ik even denk hoe ik het zeg, de intentie of het uiterlijk is mooier dan zeg maar de binnenkant.   One'sy Dat geldt volgens mij wel voor heel veel plekken in Hilversum.   Hassnae Weet je wat de meest progressieve omroep is waar ik ooit mee heb gewerkt en waar de mensen ook echt doen wat ze zeggen en staan voor de idealen? De IKON.   One'sy Ja, makes sense.   Zoë Die is nu opgeslurpt door de EO.   Hassnae Ja, en dat is ook een van de afschuwelijkste omroepen, zeg ik er meteen bij (lacht). De EO was echt, toen ik daar kwam, ben ik gebeld door de IKON anderhalf of twee jaar voordat ze opgeslurpt werden. Daar was het echt van, ‘er is een moslim in het gebouw.' (lacht)   One'sy O, echt?   Zoë Attentie, attentie.   Hassnae Daar ging het zo ook een beetje van, gaat dat wel goed enzo? Alsof je een soort wijwater en Dracula hebt, zeg maar, twee chemische samenstellingen hebt die niet samengaan of zo. Ik vind het eeuwig zonde dat IKON niet meer bestaat, want dat is dus echt een hele kleine, dat is zeg maar Gallië. Asterix en Obelix weet je wel, tegen die stroom in, voor de menselijkheid en heel erg idealistisch. Dus ze zijn er wel, maar ook weer niet helemaal, want op een gegeven moment bestaan ze niet meer en dat is zonde.   Zoë Trouwens nog wel benieuwd, want ik hoor je nu inderdaad zeggen van, er is een moslim in het gebouw, maar we hadden natuurlijk ook een beetje beloofd om het over intersectionaliteit te hebben. Maar het is natuurlijk wel interessant. Jij schrijft daar natuurlijk ook vaker over, bij jou komen er natuurlijk meerdere dingen samen. Is daar oog voor? En hoe kan je ook je eigenheid daarin bewaren binnen zo'n media?   Hassnae Binnen de IKON sowieso wel. Het is ook wel een kwestie van volhouden, doorzetten. Ik was net kritisch over de VPRO, maar ik heb tegelijkertijd bij de VPRO wel hele goede dingen kunnen maken, ook over de Arabische wereld, dus dat is wel weer de andere kant. En die intersectionaliteit is wat mij betreft essentieel. Het is niet een strijd van alleen vrouwen of alleen gehoofddoekte vrouwen of alleen zwarte mensen of joodse mensen of transseksuelen. Het is een gezamenlijke strijd. Het gaat over de gelijkheid van iedereen en rechten voor iedereen. Ik merk wel dat veel mensen die op de voorgrond treden toch wel intersectionaliteit prediken, maar er niet naar leven en niet naar handelen. En dat vind ik heel erg jammer. Ik merk wel dat veel mensen alleen opstaan als het hen direct zelf raakt. Dat is niet hoe het zou moeten zijn. Het is belangrijk dat we voor elkaar opkomen, dat we sterker zijn, want links-progressief is al heel erg versnipperd en klein. Dat is wel waar ik voor sta. En ik ga het dan niet voor die of die groep opnemen omdat ik ze niet hoor, dan zit je over jezelf alleen maar zorgen te maken. Dat is sneu.   Zoë Maar ik kan me wel voorstellen. Er komen zoveel dingen bij elkaar, ook in jou, dat zorgt er wel voor... We gaan het straks ook nog over jouw columns. Ik kan me wel voorstellen dat je voor veel mensen een rode lap op een stier bent.   One'sy Ja, heel erg kortsluiting.   Zoë En 'moslim' is vaak wat mensen op jou plakken. Dat bedoel ik ermee.   Hassnae Ik ben het ook. Daar hebben ze het maar mee te doen. Maar dat is ook zo. Mensen reageren heel erg agressief, maar echt met zoveel woede.   One'sy In de media?   Hassnae Nee, nou ook, de ranzige media, laat ik het zo zeggen, maar ook gewoon lezers en de anonieme types. En de komende jaren komt heel veel woede vrij. Maar ik lees het gewoon niet. Dat helpt verschrikkelijk goed. Dan kun je je er ook niet aan ergeren, dan word je ook niet verleid om erop te reageren. Want vroeger deed ik dat nog wel, tot ik dacht: het is waanzin. Totaal nutteloos. En ik benut mijn momenten.   Zoë Ja, precies. Maar dit vind ik zo mooi. Dit vind ik echt een tip ook aan luisteraars die misschien zelf of het nou op social media is of op andere vlakken publiceren. Voor mij is het ook zo'n gevoel van macht dat ik denk: ik ga het lekker niet lezen. Het interesseert me niets wat je schrijft.   Hassnae Precies, laat 'm lekker spartelen. Ik heb dat ook op Twitter, want je kan daar mensen negeren of blokkeren, maar ik vind een blok een erkenning van diens bestaan. Je mag niet eens weten dat ik het gezien heb.   Zoë O, heerlijk. We moeten straks natuurlijk naar het hardnekkige vlekken kwartet, maar ik ben nog wel benieuwd. Je stipte het net even aan. Je zei ook van, bepaalde dingen zijn echt nog steeds zo. We zijn natuurlijk allemaal eeuwig 31 jaar, maar inmiddels zit je 25 jaar al in de media.   Hassnae Ja, helaas. (lacht)   Zoë Heb je ook positieve verandering gezien?   Hassnae Jazeker. Er is veel meer kleur, veel meer andere perspectieven die ruimte krijgen. Dus ik bedoel, onmiskenbaar. We zitten niet in 2001 of 2004 of 2010, wat dat betreft. Dus er is echt wel wat veranderd en ik merk ook wel dat de media zich daar heel erg bewust van zijn, van de noodzaak van andere perspectieven, andere verhalen en andere personen überhaupt. Ik merk dat ook heel erg aan mijn eigen krant, NRC. Ik krijg daar echt ruimte. Ik hoor mensen weleens klagen over dat NRC racistisch is, en denk: hoho, dat is de krant die ook mijn perspectief deelt. Dus ik vind altijd wel dat je daar wel eerlijk in moet zijn. En ook gewoon veel andere medewerkers die bij de krant werken en hun stempel drukken. Dus er is absoluut veel veranderd. Maar wat je wel ziet, is dat die verandering niet gepaard gaat met meer acceptatie in de samenleving of politiek, dus er is een averechts effect.   Hassnae Racisme wordt veel openlijker geuit in de politiek. Het was heel lang van, als ze maar integreren, aanpassen en een goede baan hebben. Maar we hebben die goede banen, we hebben echt topposities. Mensen vinden dat heel erg moeilijk om te accepteren en dat leidt gewoon tot nog meer explosief racisme.   One'sy Zijn dat de laatste stuiptrekkingen, denk je? Want dat zeggen ze toch? Als het heel heftig wordt, daarna gaat het een beetje...   Hassnae Ja, weet je, ik vind het moeilijk om het laatste stuiptrekking te noemen, omdat je ziet dat ze in de politiek oppermachtig zijn. Dus het is niet die 20% waar iedereen het altijd over heeft. Het is gewoon ruim de helft en dus dat vind ik heel moeilijk. Ik heb steeds gedacht als je goede progressieve leiders hebt, dat je de tij kunt keren. Maar ik vind ze erg hardnekkig. En degenen die winnen zijn echt, hoe zal ik ze noemen, laat maar (lacht). Dit zijn interessante tijden, maar ik vind het ook heel zorgelijke tijden.   One'sy Dit is een media podcast. De rol van media moeten we daarin zeker meenemen.   Hassnae Ja, media maken die rechtse en reactionaire populisten, extreemrechtse types allemaal groot. Dat kun je gewoon zien. Ze hebben Wilders groot gemaakt, meermaals tot politicus van het jaar verkozen. Politicus van het jaar! Iemand die zegt: minder Marokkanen en die Europa weer wil de-islamiseren. Je hebt daarin gewoon een verantwoordelijkheid. Baudet, glamour shoots, is ook tot grote hoogten gestuwd, won de provinciale verkiezingen. Nou ja, die heeft het voor zichzelf verpest, want anders zaten we echt wel met hem opgescheept. Hij werd wappie en het was echt zijn positie, zijn standpunten ten aanzien van de coronapolitiek, die hebben hem genekt. Niet zijn racisme.   Hassnae Dus dat zegt heel veel. Vervolgens Eerdmans scheidde zich af van Baudet en toen was hij niet meer weg te denken uit de talkshows. En daarna kwam die ‘Trekker Truus', die verschrikkelijke Caroline (in koor). Dat is echt een heel ranzig figuur die consequent met extreemrechts PVV en FVD mee stemt. En nou ja, een soort van waas van onschuld, boerennuchterheid of zo? Het is een oplichter. Het is een gevaarlijk iemand. Zij was geloof ik dagelijks bij Jinek of zo. Dus de media die maken die mensen groter. Vervolgens denken ze: o, hoe heeft dit kunnen gebeuren? Misschien heb je ze wel… One'syDat gebeurt onder je neus.   Zoë Een gratis promotiebureau, ja.   One'sy Dat weet ik nog. Dat was rond vier vijf mei op Villamedia hadden ze artikelen van rond 1940 gepost van, hoe berichtten media over die Duitse bezetting? Heel, heel, heel interessant. Ik ga eens kijken of ik dat nog kan vinden. Misschien in de shownotes posten. Maar ik ben zo benieuwd, want we gaan zometeen inderdaad lekker kwartet spelen. Hassnae, je hebt het al een beetje aangestipt dat je columns schrijft voor onder andere LINDA. en NRC. Ik ben zelf ook een tijdje 'columnist' geweest, tussen aanhalingstekens, bij het personeelsmagazine van H&M en ook bij Spreekbuis. Voor wie niet weet wat dat is, dat is een magazine voor omroepmedewerkers. En nou ben ik benieuwd. Ik weet de column is een beetje een soort van rare eend in de bijt in de media, vooral in de schrijvende pers. Heb jij de vrijheid om te schrijven waar je over wil schrijven?   Hassnae Ja, dat zeker wel. Een column geeft inderdaad heel veel vrijheid. Het is niet zoals een artikel of reportage waarin je je aan allerlei journalistieke regels moet houden, maar de column, je kan er veel uithalen als je wilt en ik vind columns mogen ook lekker polemisch zijn, maar ook vol twijfel of heel persoonlijke of politiek. Ik maak er wel altijd gebruik van om het over de maatschappelijke verhalen te hebben.   One'sy Ja, want wat is jouw stijl en wat zijn nou thema's waar jij het altijd over hebt?   Hassnae Nou ja, de stijl is afhankelijk van het medium. De columns voor NRC zijn niet hetzelfde als voor LINDA. Het is ander publiek, een ander soort stijl. Waarbij ik wel aanteken dat ik ook bij Linda veel vrijheid heb om echt de maatschappelijke onderwerpen aan te kaarten die ik belangrijk vind. Dus ik vind seksisme, racisme, achterstelling, noem al dat soort onderwerpen, vind ik heel belangrijk. Ik schrijf bijvoorbeeld ook heel graag over eten. Maar zeg maar in zo'n column, en  ik lees ook weleens columns en die gaan dan over heel erg het persoonlijke leven. Dan heeft een partner ruzie gehad met zijn partner en dan denk ik: dat zou ik niet kunnen, want er staat zoveel op het spel als je bicultureel bent. Ik wil het me niet veroorloven. Ik kan het me niet veroorloven om dan te gaan babbelen. Dus ik kies wel echt voor de onderwerpen die ik belangrijk vind en waarvan ik vind dat ze ons raken als mensen en waarbij ik steeds wel dat perspectief van de ander naar voren wil brengen. Hoe het is om als vrouw achtergesteld te worden of als biculturele Nederlander of als moslim of als vrouw met een hoofddoek. Dat het niet oké is dat er in het parlement wordt gepraat over dat het niet oké is dat vrouwen in het parlement met een hoofddoek weggezet worden als terroristen bijvoorbeeld. Dus dat soort onderwerpen vind ik heel erg belangrijk en ik vind dat daar niet genoeg verontwaardiging over is. Ik vind niet dat er genoeg tegengeluid is.   Zoë Nou ja, ik ben benieuwd. Vind jij dat er een grens is? Want wat ik soms moeilijk vind,  ik zie dat sommige media ook wel de column misbruiken om de meest racistische en extreemrechtse shit de wereld in te poepen. En dat kan dan onder het mom van vrijheid van meningsuiting en deze persoon. Ik ben heel blij met columnisten zoals jij of natuurlijk een Clarice Gargard en een aantal anderen die juist maatschappelijke problemen aankaarten. Maar ik vind dat heel moeilijk. Hoe kijk jij daar naar?   Hassnae Ja, ik dat je het moeilijk vindt. Het probleem is natuurlijk dat dat een beetje de norm is. Het anti-multiculturele, anti-diversiteit en de stemmen die daar tegen ingaan zijn schaars en dat maakt het moeilijk. Tegelijkertijd vind ik wel dat als ik die vrijheid heb om helemaal los te gaan, de andere kant het ook moet hebben.   Zoë Ja, maar jij bent niet racistisch. Is Artikel 1 niet ook voor media een grens? Of overheerst dan de vrijheid van meningsuiting?   One'sy Dat wordt er natuurlijk niet onder geschaard. Wij vinden het racisme, maar dan is het: nee, dat is jouw mening. Dat is volgens mij wel een beetje de teneur.   Hassnae Ik vind wel dat je als columnist ook feitelijk moet zijn. Je moet niet liegen. En dat doen heel veel columnisten wel. En daar komt dan natuurlijk ook het racisme bij kijken. Als jij dingen beweert zoals zwarte mensen zijn genetisch inferieur, dan heb ik daar wel moeite mee.   One'sy Maar ja, een krant grijpt dan dus niet in, want dit is een column en wij gaan niet...   Hassnae Ik denk dat je daarin dus verantwoordelijkheid hebt als krant of als blad. En dat je daarin keuzes moet maken. Ik zie wel dat kranten en podia dat ze onder het mom van het debat en de polemiek inderdaad veel plaatsen wat kwalitatief, laat ik het dan zo noemen, absoluut niet de norm zou halen. Ik heb hier al vaak over nagedacht en het erover gehad, het is ook weer een beetje wie nodig je uit, wie nodig je niet uit en dan zeggen ze: ja, maar je moet ook rechtse geluiden uitnodigen. En dan denk ik: ja natuurlijk, maar er zijn toch ook redelijke rechtse mensen?   Hassnae Rechtse politiek an sich, daar is helemaal niks mis mee. Maar moet het dan zo ranzig en racistisch zijn? Meer dan dat je het zou verbieden, zou ik er gewoon voor zijn dat media hun verantwoordelijkheid nemen. En dan moet je niet bij De Telegraaf zijn natuurlijk, dat blijft dat riool. Maar de anderen zouden daar best over mogen nadenken.   Zoë Ik bedenk me net. Let op de drie R'en: rechts, ranzig en racistisch.   Iedereen Lacht en Rrrrrr...   Zoë Volgens mij moeten we gaan kwartetten of niet?   One'sy Over columns gesproken, daar wil jij ook nog iets over zeggen, toch Hassnae? (hardnekkige vlekken kwartet lied) In het hardnekkige vlekken kwartet delen we voorbeelden van wat wel en niet goed gaat in de media. Hassnae, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie columnisten?   Hassnae Ja, ik moet eraan geloven. Zij moet eraan geloven. Maar de voorlaatste column van Rosanne Hertzberger over het standbeeld in Rotterdam. Dat was in zijn geheel een blinde vlek. Daar werd weer kwaliteit gelinkt aan huidskleur.   One'sy Even de context schetsen.   Hassnae Nou ja, ze vond het standbeeld van het zwarte meisje in joggingbroek en op Nikes in Rotterdam een belediging. En haar punt was: tegenwoordig als je maar vrouw bent of gehandicapt of een hoofddoek draagt, dan krijg je al sympathie en wordt de rode loper voor je uitgerold. Nou, ik dacht dan weet jij niet hoe het is.   One'sy Ik weet niet in welke wereld jij leeft, Rosanne?   Zoë Hoe kom je erbij?   Hassnae Nou ja, ze vond het allemaal slechte kunst en zo en dan dacht ik: maar hoezo ben jij de norm? En hoezo bepaal jij wat goede of slechte kunst is? En dat is waar we het eerder over hadden. Die norm is altijd bepaald door mensen als Rosanne Hertzberger en nu zijn er andere mensen die zichtbaar zijn, die hun plek opeisen, die terugpraten en die geen 'nee' accepteren. En dan wordt opeens de kwaliteit meteen gelinkt aan de cultuur en vindt er degeneratie plaats en slechte kunst en weet ik veel wat allemaal. Het is stuitend en schokkend. Het is verbijsterend, maar het bevestigt wel waar je elke dag mee te maken hebt.   One'sy Het is niet verrassend dat ze dit zegt of dat iemand dit zegt.   Hassnae En het interessante is haar echtgenoot. Je moet mensen niet aanspreken op hun partners, maar haar echtgenoot Arjen van Veelen - ik neem aan dat ze getrouwd zijn, het kan ook gewoon haar partner zijn -  die twitterde een keer, verbijsterend openhartig, dat hij het makkelijker vond toen allochtonen nog, biculturele Nederlanders, gewoon mindere baantjes deden en sinds ze het beter deden maatschappelijk had hij daar best wel moeite mee. En ik vond, zeg maar, de eerlijkheid wel verfrissend. Omdat we het weten en het merken en hij zei het of hij schreef het gewoon. En dat is die norm, hè. Dus dat je altijd moet bewijzen dat je goed genoeg bent en dat je niet bent gekozen omdat je vrouw bent of omdat je biculturele of moslim of gehandicapt of trans bent. Maar nee, wat ik doe, dat is waardevol. Ik vind dat heel moeilijk hoor, dat je steeds klein wordt gehouden en tegengewerkt en gekleineerd, zelfs vernederd. Ik ben ook weleens vernederd bij de omroep. Het is niet oké.   Zoë Nee, en ook bij haar zeg maar, je ziet ook het zelfvertrouwen en ook het gewoon vinden dat je dat maar eens even mag bepalen. En dat is hardcore.   Hassnae Zoë, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie othering?   Zoë Zeker. Altijd. Er is een tip van een kennis van mij, Siela, die mij een stuk stuurde van Het Parool en dat ging over de aftrap van de Keti Koti maand. Ooit van One'sy geleerd. Ik zeg het nog maar weer eens: het is Keti Koti, niet Keeti Kooti (spreekt het fout uit). Het was op zich een prima stuk over de aftrap daarvan en zij had dat ook echt omcirkeld. Ze stuurde het me op, want ze viel over bepaalde frases en ik zal er één noemen en ik snapte dat wel een beetje. Dan stond er bijvoorbeeld: er waren ook veel vrouwen uitgedost in traditionele kledij. Ik ga toch eerst naar jou kijken, One'sy.   One'sy Ja. Ik denk dat de auteur heeft gedacht. Ik ben een reportage aan het schrijven en ik beschrijf nu gewoon wat ik zie, maar wat hij beschrijft... Ik weet wel precies wat hij bedoelt. Hij bedoelt vrouwen in koto en misschien dat hij dan denkt, als ik dat zeg, dan weet niemand waar ik het over heb. Dus net als een msemmen is Marokkaanse pannenkoek of roti is een Surinaamse pannenkoek. Laten we het maar lekker vernederlandsen. Dat is eigenlijk wat hij hier heeft gedaan. Ik las het en ik stoorde me er niet zo aan, maar ik kan me wel voorstellen dat je daarmee inderdaad weer doet alsof het bijzonder is. Nee, want dat moet ik zeggen, het is ook bijzonder. In Suriname loopt niet iedereen elke dag in een koto. Dat doe je tijdens feestelijke gelegenheden. Het komt natuurlijk ook uit de slavernij.   One'sy Een koto is dus een Surinaamse jurk en daar hoort dan een jackje bij en dat is ook echt bedacht om zeg maar de tot slaaf gemaakte vrouwen die mochten hun vormen niet laten zien, dus het is echt heel wijde kleding en er zaten in die hoofddoeken, angisa's, zaten ook allemaal boodschappen waarin vrouwen dat aan elkaar doorgeven, dus er zit heel veel lading achter en daarom snap ik ook dat mensen dat droegen tijdens die aftrap. Dus het is ook niet gewone kleding.   Zoë Ik denk voor mij zit het 'm toch een beetje in het woord traditioneel of zo. Ook met het woord traditie of traditioneel is er niet perse iets mis. Maar dat is denk ik iets waar we geneigd zijn om dat voor bepaalde groepen veel meer te gebruiken en dat vind ik wel interessant . Ik gaf onlangs een workshop en ik doe dan ook altijd een bepaalde oefening met de groep en dan moeten mensen zich op een bepaalde manier voorstellen. En toen omschreef iemand zichzelf als dragende klassieke kleding, vond ik ook zo interessant. Wat zij gewoon bedoelde was, ik denk een beetje Frans of zo. Wat is klassieke kleding? Het heeft bij mij ook een beetje te maken met welke waarden je waaraan hecht. Dus ik voelde 'm wel een beetje. Voel jij 'm Hassnae? Of denk je nou valt mee?   Hassnae Ik weet wie het geschreven heeft en dat maakt ook dat ik er veel milder over ben. Want waar ik ook aan zit te denken, is wat misschien ook wel goed is om te zeggen, want we zijn heel kritisch geweest en denk er zijn ook heel veel medestanders die ik afgeschrikt zie worden door mensen die zich toch progressief noemen en omdat ze bijvoorbeeld wit zijn en net het verkeerde woorden zeggen of ze moeten hun mond houden omdat ze wit zijn. En dat is één van de dingen waar ik me het meest aan stoor, want we zijn al zwak en ik wil niets liever dan witte medestanders.   Zoë Zeker, je hebt helemaal gelijk.   Hassnae We hebben elkaar nodig en we houden van elkaar en dus ik denk dat we soms ook gewoon mild mogen zijn en mensen, als ze een misstap begaan, gewoon laten gaan.   One'sy Of het met liefde zeggen.   Hassnae Ja, absoluut.   Zoë Ik ben ook blij als mensen mij op iets wijzen. Dat is echt een oefening, een gezamenlijke oefening, een oefening voor iedereen. Maar om ook als iemand gewoon zegt: hé, luister. Bonte Was is voor ons ook een liefdevol programma.   One'sy Vlekken moet je nou eenmaal wegwassen. (lachen)   Zoë One'sy, ik ga even naar jou. Heb jij een voorbeeld van dubbele moraal of met twee maten meten?   One'sy Zeer zeker. Het bericht over de racistische agent die een leidinggevende functie kreeg bij de vreemdelingenpolitie. Dat is inmiddels teruggedraaid. Ja, dat is wel een interessant verhaal natuurlijk. Allereerst wat ik interessant vind is dat sommige media besloten om voluit te schrijven wat hij heeft gezegd tegen arrestanten, waarvan ik denk: o, daar zijn we weer. En laten we vooral het N-woord lekker uitschrijven, want dat heeft relevantie alsof niemand het weet. Maar ik zag ook een heleboel media die wel het N-woord gebruikten, waaronder dan weer allemaal trollen gingen reageren. "Met het woord an sich wordt toch niks racistisch bedoeld?" Ik weet ook niet waarom ik dit stemmetje doe.   Iedereen Lacht.   One'sy Dit is jouw 'vervelende comments'-stemmetje.   Hassnae Dat zijn meestal de mensen die echt ziedend worden, echt rood waas voor de ogen krijgen, als je ze wit noemt.   One'sy O ja, tuurlijk. En dan, de term an sich is niet... Oké, maar dan kunnen we niet praten als we daar nog zijn. Maar goed, het was natuurlijk groot nieuws en ik moet wel even een soort van schouderklopje geven aan het AD die een hele kritische vraag heeft gesteld aan degene die besloten had dat deze man een leidinggevende functie kon krijgen bij de vreemdelingenpolitie. Want ze vroegen ook aan hem van: goh, heb je er zelf niet over nagedacht dat dit een beetje een slecht idee was? En wat zegt dit over jouw eigen functioneren dat je dit niet hebt gezien? Ja, daar heb ik eigenlijk nog niet over nagedacht, dus dat vond ik wel heel goed dat ze zo kritisch waren ook. Alleen is natuurlijk wel weer interessant dat er veel mensen in de media zijn die ook racistisch zijn en doen. En daar wordt natuurlijk nooit over bericht of die moeten ooit hun functie afstaan. Ik noem een zekere hoofdredacteur die pepernoten op het bureau gooide van een zekere presentatrice, "voor de enige Zwarte Piet op onze redactie."   One'sy Ik denk dat de beste man geen promotie gemist zal hebben daarom.   Zoë Ik ben altijd blij als hier goede en veel aandacht voor is, maar ik vind dat altijd wel interessant. We zijn natuurlijk wat kritischer richting onszelf, eindelijk of het ene medium is graag kritisch op het andere medium, nog niet zozeer op zichzelf. Dus dat is positief natuurlijk. Maar ik dacht wel meteen: ik ken er ook wel een aantal. Wat ik daarbij trouwens ook wel weer wil zeggen: groei moet mogelijk zijn. Deze man heeft inderdaad een enorme uitglijder gemaakt, maar volgens mij liep het hoger beroep ook nog. Het was een hele onhandige actie en het is ook teruggedraaid. Maar het gaat erom hoe dat zo ‘plump', en daarna zag ik de term vreemdelingenpolitie. Maar goed, het is te veel. Hassnae, wil jij daar nog iets over zeggen?   Hassnae Ik ben het met je eens dat groei mogelijk moet zijn, maar wel wanneer het gepast is. En dit nu was echt niet gepast. (lachen)   One'sy Ik zat gisteren dus met mijn producer te denken: hoe zou dat gesprek nou gegaan zijn? En het enige wat wij konden bedenken, is dat ze hebben gedacht: voor jouw imago zou het goed zijn als je laat zien dat je goede wil hebt en dat je daarom dus bij de vreemdelingenpolitie aan de slag gaat.   Hassnae O, meen je dat nou?   Zoë Denk je dat ze daar überhaupt aan gedacht hebben? Ik denk dat ze er gewoon niet eens over hebben nagedacht.   Hassnae Ik denk dat het zo vanzelfsprekend is, dat racisme binnen de politie echt zo vanzelfsprekend is.   One'sy Nee, maar anders snap ik het echt niet. Dat was mijn enige verklaring.   Zoë Nee, het is toch lullig als iemand dat de hele tijd tegenhoudt.   Hassnae Nee nee nee.   Zoë Maar je hebt een mooi hart, schat.   One'sy (lacht) Hassnae, heb jij voor ons nog een voorbeeld in de categorie framing of terminologie?   Hassnae Ja, ik denk dan misschien wel aan het voorbeeld van die migratiedeal.   Zoë Ook een goed woord, hè? Migratiedeal.   Hassnae Inderdaad. Waar de media behoorlijk kritiekloos over schrijven. Ik zeg trouwens: de media doe ik nog steeds meervoud.   One'sy Ja, dat is het toch ook.   Hassnae Ze gaan mee in wat de politiek beweert. Dus het gaat over een enorm hoge asielinstroom die niet enorm hoog is. De deal wordt beschreven alsof het een volstrekt normale deal is die is gesloten met de dictator in Tunesië die de eigen mensen onderdrukt. Alle oppositie is opgepakt en achter tralies. Racisme aanwakkert tegen Afrikaanse migranten. Het is een boef. Het is een boef die onrechtmatig aan de macht is gekomen. En dan gaat Europa met al die mooie woorden... Rutte zat erbij. Meloni zat erbij.   Zoë Ook zo'n doldwaze, heerlijke...   Hassnae Ja, en dan gaan ze het hebben over Europese waarden, mensenrechten en vrijheid. Wat ze doen is, je bent mensen aan het weigeren, je bent mensen terug de dood aan het injagen en daar wordt gewoon kritiekloos verslag van gedaan. Er zijn geen kritische beschouwingen en dat zie je dus steeds als het gaat over asiel - ik wil het niet problematiek noemen, want het is een probleem dat gecreëerd is door de overheid - maar over mensen die vluchten voor een beter lot. En je kan het over alles hebben, over of je draagkracht hebt of over de huidige manier van werken of die werkt. Je kan het over heel veel hebben. Maar zolang we geen eerlijk gesprek hebben over de mensenrechten. Dat gaat over mensen die je op dezelfde manier moet behandelen als je zelf behandeld wilt worden, dat je die niet laat verdrinken in zee, dat je die niet terug naar Libië duwt, dan komen we gewoon nergens. En als je willens en wetens voorzieningen sluit en vervolgens mensen in Ter Apel buiten in de lucht moet slapen, dan is dat niet de asielinstroom. Dan is dat jouw verderfelijke politiek. En dat eerlijke gesprek en die eerlijke analyses, die mis ik heel erg.   Zoë Ja, mooi. Ik vind het ook een zorgwekkende daad. Ik wilde het ontwikkeling noemen, maar ik denk dat het er altijd al is geweest. Maar media, wat natuurlijk ook de taak is: waakhond van de macht, weet ik veel hoe we onszelf allemaal noemen en dat is ook helemaal waar. Maar ze nemen hier zo de taal van de macht over "illegale migratie", weet ik veel. Neem dat niet zomaar klakkeloos over. Denk na wat je opschrijft en bijvoorbeeld het feit dat enorm trieste gegeven dat er weer een een schip is gezonken of een boot is gezonken, moet ik zeggen, en waarschijnlijk minimaal honderd doden. Het is gewoon vreselijk. Griekenland is ook schandalig bezig, laat me dat als eerste zeggen. Maar die ligt natuurlijk ook totaal aan de leiband van West-Europa.   Zoë Ze kunnen zeker andere keuzes maken, maar dat is dus ook weer hoe die imperiale en koloniale macht werkt. Ook hoe ze dan naar Tunesië gaan: "we gaan eens even daar honderden migratiedealtjes sluiten. Walgelijk! Ik vind het echt walgelijk op alle fronten. Griekenland kondigt dan drie dagen van nationale rouw aan, dan denk ik: waarom kondigen wij niet drie dagen aan van nationale rouw? Waarom wij in West-Europa niet? Wij werken hier allemaal aan mee. Ik vind het echt een schande. Natuurlijk zijn er wel kritische geluiden in mediaberichtgeving, maar die liggen net zo hard aan de leiband van de macht. Je moet hier op een heel andere manier over gaan berichtgeven.   Hassnae Terecht. Maar ook omdat ze gewoon het narratief van de overheid reproduceren.   Zoë Daar ben je er toch niet voor.   One'sy Dat maakt het dus heel lastig als de overheid andere dingen zegt om ze te geloven. Dit is waarom het tijdens de coronapandemie zo mis is gegaan of mensen tenminste twee verschillende wegen in zijn geslagen, omdat politici gewoon liegen en omdat media dingen klakkeloos overnemen. Ik wil nog een heel klein voorbeeld aanhalen van een Twitter-account dat ik volg, Nieuwscheckers, en die hebben toen ook ontdekt dat veel media de berichtgeving over een boekenban in Amerika ergens hebben overgenomen, wat helemaal niet klopte. Dat was een boekverbod in Florida. Dat was helemaal niet zo en iedereen heeft daarover bericht en ze zijn erachter gekomen dat het eigenlijk helemaal meeviel. Dus dat vond ik wel interessant. Dit gebeurt dus echt heel veel en heel vaak.   Zoë Ja, maar ik vind dit dus echt een primaire vaardigheid van een journalist, is dat je niet dat je niet klakkeloos overneemt wat de machthebber zegt. Het gaat niet over wantrouwen, dat is weer iets anders. Maar je moet het niet klakkeloos overnemen. En dat gebeurt wel omdat er allemaal snel berichtjes moeten worden getypt. En dat is heel schadelijk, want dat wordt in een frame neergezet, wat dus allesbepalend is en waardoor we praten over mensen alsof ze een stroom of een tsunami zijn.   Hassnae Ja, je ontmenselijkt. Het zijn geen mensen meer waar je mee meeleeft, maar het is een ding, een overlast en dan maakt het niet uit als het in de zee...   Zoë Waar je even een dealtje over kan sluiten. We doen even een dealtje.   Hassnae Daar word ik wel boos om, weet je. En daarna lullen over democratie en mensenrechten. Laat je nakijken.   One'sy Mooie titel voor een podcast.   Zoë Laat je nakijken! (lacht)   One'sy Ik heb net al een tip gegeven, maar volgens mij, Zoë, heb jij ook nog een tip?   Zoë Ja, ik kende dat eigenlijk helemaal niet. Jij wel weet ik, One'sy, maar dat ga je straks nog wel vertellen. Dat is Plakshot, een YouTube-kanaal van...   One'sy Nou nee, het is gewoon een programma op tv.   Zoë O, ik zag het op YouTube.   One'sy Ja, dat is om jonge mensen te bereiken.   Zoë Ik ben zo jong, ik kijk het alleen op YouTube.   One'sy Dat is Roel Maalderink. Ik weet niet of hij nou echt comedian is, maar - en dat vind ik ook heel tof, want dat deed me ook meteen denken waar we het nu over hadden - aan dat dus gewone media dit soort dingen niet behandelen, maar dat dan soort van humoristische actualiteitenprogramma's dat wel doen. En dat is Plakshot eigenlijk. En je hebt ook dat programma van BNNVARA dat heet Even tot hier en die hadden toen ook een hele toffe sketch over Zwarte Piet en er waren allemaal kindjes die gingen zingen: Papa... nou, ja ik weet het liedje niet meer, maar in ieder geval een variant op Papa van Stef Bos. En dan van waarom gedraag je je zo over Zwarte Piet? Voor mij hoef je het niet te doen, er waren allemaal kindjes die dat gingen zingen. En ze hebben het ook inderdaad gehad over de vluchtelingenproblematiek en dat doen ze op een humoristische manier. En dat doet ze Plakshot ook, een hele lange aanleiding om te zeggen: wat heb jij gezien, Zoë?   Zoë Ja, misschien moeten we even een klein fragment beluisteren.   Fragment uit Plakshot Moeten er meer vrouwen aan de top? Ja, dat denk ik wel ja. Ja hoor, hartstikke leuk, gezellig. Ja, tuurlijk. Waarom niet? Ja, sowieso. Moeten er wat u betreft minder mannen aan de top? Dat hoeft ook weer niet. Maar gewoon wel meer vrouwen die aan de top mogen. Moeten er wat minder mannen op topfuncties? Nee, nee, het blijft gewoon hetzelfde. Nee, laat ze maar gewoon kijken wie het beste is voor dat toch? Of niet? The best man on the best job, zeg ik altijd.   Zoë Ja, wat ik gewoon zo hilarisch vind, ook iemand die in één zin zegt: Nee, meer vrouwen, maar niet minder mannen. Dus ja, hoe gaan we het doen, vriend?   One'sy Ja, dat vraagt Roel toch ook letterlijk van: maar hoe komen er dan meer vrouwen aan de top? Ja, je denkt echt: oh my goodness, hoe zie je dit niet? En hij doet dit dus altijd. Hij heeft ook een keer over klimaatactivisten iets gedaan. Wat vind je daarvan? Dan doet hij straatinterviews. "Ja, allemaal oppakken" en dan de boerenprotesten: "Dat is echt heel goed." Dat vraagt hij dan dezelfde mensen. Laatst heb ik er ook een gezien die vond ik ook briljant over vlees eten: "dat is goed, lekker." En dan zegt Roel: "Heel even iets anders. Er is dus een man hier in de buurt en die vermoordt dieren." Hij snijdt ze dan open en hangt ze aan hun nek, aan een haak en dan haalt hij die organen eruit." Walgelijk. Wat een dierenbeul. Hoe kan je dat nou doen? En dan uiteindelijk zegt hij dan: en dan verpakt hij het in een plastic en dan brengt hij het naar de supermarkt. Die mensen hebben gewoon totaal geen idee dat hij het over hun eigen vleesconsumptie heeft, maar ik vind dat hij dat echt heel goed doet. Dus dat is meteen een tip denk ik van ons allemaal. Ken jij het ook, Hassnae?   Hassnae Ja, ik ken het zeker.   One'sy Ja, ik vind het zo'n goed programma. Plakshot.   Zoë Verder heb ik een hekel aan wat dan de vox pop heet. Ik ben erg tegen in nieuwsprogramma's. Vreselijk!   Hassnae Ook eens.   One'sy De mening van de straat.   Zoë Wel grappig. Toen ik net bij AT5 werkte, waren dat altijd witte mensen in Amsterdam. Dat was prachtig.   Hassnae Ja, ze kunnen ze niet vinden. (sarcastisch)   One'sy Of daar hebben ze die ene allochtone collega voor nodig, want die moet dan even zijn hele familie optrommelen.   Zoë Of FunX, hè.   One'sy O ja, laten we daar even binnenlopen. Tuurlijk. En in Even tot hier doen ze dat echt heel goed om op een soort van humoristische manier - ik weet niet of humor nou per se de bedoeling is - maar om allemaal onderwerpen aan te snijden waardoor je toch een beetje anders gaat kijken naar onderwerpen. Dus ik vind het heel goed gedaan. Dat zijn zijn twee tips. En dan had ik er nog eentje, want je had het net, Hassnae, over de EO die echt een verschrikkelijke omroep is of die jij een verschrikkelijke omroep vindt, maar die hebben echt een hele toffe serie gemaakt en die heet Hoe dan? Dat is een serie waarin zes jongeren gevolgd worden met levensvragen. En dat kan zijn van, ik ben bang voor de dood en dat is dan een dame die een hartafwijking in de familie heeft. Maar ook een jongen die zegt: hoe kan ik meer bij mijn eigen gevoel komen?   One'sy Of een andere jongen die zegt van, ik heb het idee dat mijn relatie niet helemaal lekker loopt. We hebben net een kind gehad. Hoe zorg ik ervoor dat we dat toch goed houden want anders gaan we gewoon uit elkaar? En dan gaan die andere jongeren ze helpen die levensvragen op te lossen, en op te lossen klinkt een beetje groot, maar ik vind het echt een heel tof programma. Ze zijn heel goed gecast. Er zitten wat christelijke jongeren in. Er zit een moslim jongen die ook in, hoe heet die serie nou van Jalal Bouzamour?   Hassnae Poldermocro's.   One'sy Ja, die best wel uitgesproken jongen. Hoe heet ie nou? Ik ben zijn naam even vergeten, in ieder geval, die zit dus ook in deze serie. Zijn aflevering is trouwens ook écht heel mooi, want het gaat over dat ‘ie eigenlijk altijd humor gebruikt om de grappen die mensen over Marokkaanse Nederlanders maken, zelf maar te maken. Dus heel verdrietig eigenlijk, dat je denkt: ach liefje, kom eens hier, je krijgt een knuffel. Er zit een jongen in die - ik ben even vergeten uit welk Afrikaans land zijn vader komt - maar die wil dan een gouden tand en die heeft het dan over: ik weet wel wat voor stereotiepe ideeën daaraan vastzitten, dus moet ik het wel doen? Ik vind dat echt een hele toffe serie om te zien. Die duurt niet zo lang en ik vind het dus ook goed gecast. Ik heb helemaal niet het idee dat ze dachten van: we moeten er nog eentje en we moeten nog eentje zo en dan gaat het alleen maar daarover. Ik vind het heel subtiel ingewerkt. Dat is mijn kijktip.   Zoë We gaan gewoon naar the final thought.   Zoë en One'sy in koor Hassnae, Hassnae!   Hassnae Nou ja, ik mis wel de klappen   Zoë en One'sy klappen en gillen   Hassnae Nee, ik bedoelde de fysieke klappen met het gevecht.   One'sy We gaan natuurlijk niet vechten.   Hassnae Vooral doorgaan. (lachen) We laten ons niet kisten en we gaan gewoon door.   One'sy We blijven de witte norm bevechten. Dank je wel, Hassnae dat je hier was en met ons hebt willen praten over die witte norm. Nou, Bonte Was, we gaan, omdat het bijna zomer is, er even lekker tussenuit. Het is tijd voor vakantie. En eind september gaan we weer nieuwe wasjes voor je draaien. Dus in de tussentijd is er nog genoeg wat je kan horen. Beluister bijvoorbeeld onze eerdere aflevering waarin we het met Lisa Jansen hadden over hoe er in de media bericht wordt over dikke mensen. (fragment met Lisa speelt)   Zoë Dit was Bonte Was Podcast.   One'sy Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter, want dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.   Zoë Heb je ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @BonteWasPodcast en geef ze daar aan ons door.   One'sy En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast. One'sy Dahaaag.Zoë Doei.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tunesië heeft het, politiek maar vooral economisch, niet makkelijk. Omdat alleen in dat land de Arabische Lente, die overal elders een drama werd, een beetje slaagde, heeft de EU er een zwak plekje voor. Je zou dus denken: dan geven we Tunesië een financieel zetje. Maar dat hebben we tot nog toe nauwelijks gedaan. Tot nu. Plotseling gaat de hand van de Brusselse knip.  De sectoren landbouw, energie en toerisme krijgen een Europese financiële injectie van een miljard euro. Uit de goedheid onzer harten? Nee, dat niet. In ruil voor de Europese pegulanten gaat Tunesië migranten filteren. Hoe dat precies gaat werken is nog onduidelijk, maar de hoop en verwachting is dat ze migranten gaan tegenhouden en jacht maken op de mensenhandelaren, die de oversteek in gammele bootjes naar bijvoorbeeld Italië regelen. Een soort Turkijedeal dus, hoewel we die vergelijking van de politiek niet mogen maken. Misschien omdat Tunesië maar één miljard krijgt, en Turkije de EU in 2016 liet tekenen voor zes miljard. Dat was andere koek.  Het is allemaal onderdeel van de Europese migratieovereenkomst. Maar de Tunesiëcomponent is een vreemde deal. Een soort gelegenheidsliefdadigheid. Wat zou er nu gebeurd zijn als Tunesië had gezegd simpelweg niet in staat te zijn om de Europese immigratiewensen te verwezenlijken. Omdat ze geen politie wilden spelen voor Brussel, bijvoorbeeld, of omdat ze te veel regionale spanningen vreesden, of als ze hadden gezegd dat het niet hún probleem was. Had de EU dan gezegd: dan kunnen jullie die miljard aan steun wel vergeten? Reken maar, dit was een quid pro quo. Voor wat hoort wat.  De conclusie is dat de politieke en economische problemen in Tunesië ons niet echt interesseren. Wat ons interesseert is minder Ter Apel-taferelen. We zijn wel goed, maar niet gek. De grote vraag is of het gaat werken. Kan Tunesië de deal waarmaken? En wat doen we als het niet lukt? Of, wat Turkije destijds ook heeft geprobeerd, al doende voor te rekenen dat er écht geld bij moet? Het wordt weer een spannend hoofdstuk in het migratiedrama. Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Tunesië heeft het, politiek maar vooral economisch, niet makkelijk. Omdat alleen in dat land de Arabische Lente, die overal elders een drama werd, een beetje slaagde, heeft de EU er een zwak plekje voor. Je zou dus denken: dan geven we Tunesië een financieel zetje. Maar dat hebben we tot nog toe nauwelijks gedaan. Tot nu. Plotseling gaat de hand van de Brusselse knip.  De sectoren landbouw, energie en toerisme krijgen een Europese financiële injectie van een miljard euro. Uit de goedheid onzer harten? Nee, dat niet. In ruil voor de Europese pegulanten gaat Tunesië migranten filteren. Hoe dat precies gaat werken is nog onduidelijk, maar de hoop en verwachting is dat ze migranten gaan tegenhouden en jacht maken op de mensenhandelaren, die de oversteek in gammele bootjes naar bijvoorbeeld Italië regelen. Een soort Turkijedeal dus, hoewel we die vergelijking van de politiek niet mogen maken. Misschien omdat Tunesië maar één miljard krijgt, en Turkije de EU in 2016 liet tekenen voor zes miljard. Dat was andere koek.  Het is allemaal onderdeel van de Europese migratieovereenkomst. Maar de Tunesiëcomponent is een vreemde deal. Een soort gelegenheidsliefdadigheid. Wat zou er nu gebeurd zijn als Tunesië had gezegd simpelweg niet in staat te zijn om de Europese immigratiewensen te verwezenlijken. Omdat ze geen politie wilden spelen voor Brussel, bijvoorbeeld, of omdat ze te veel regionale spanningen vreesden, of als ze hadden gezegd dat het niet hún probleem was. Had de EU dan gezegd: dan kunnen jullie die miljard aan steun wel vergeten? Reken maar, dit was een quid pro quo. Voor wat hoort wat.  De conclusie is dat de politieke en economische problemen in Tunesië ons niet echt interesseren. Wat ons interesseert is minder Ter Apel-taferelen. We zijn wel goed, maar niet gek. De grote vraag is of het gaat werken. Kan Tunesië de deal waarmaken? En wat doen we als het niet lukt? Of, wat Turkije destijds ook heeft geprobeerd, al doende voor te rekenen dat er écht geld bij moet? Het wordt weer een spannend hoofdstuk in het migratiedrama. Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Tunesië draait de smokkelindustrie op volle toeren. Er vertrekken heel wat migranten met een bootje naar Italië. Niet alleen Tunesiërs wagen de oversteek, omdat het land economisch aan de grond zit. Ook zwarte Afrikanen moeten er op de loop gaan, sinds de Tunesische president hen vogelvrij heeft verklaard. Hoe komt het dat het land waar de Arabische Lente twaalf jaar geleden begon, nu een vrijhaven is voor mensensmokkelaars? Collega Kasper Goethals vroeg het aan de smokkelaars zelf.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Historicus Koert Debeuf noemt Brussel in A La Carte een "globaliserende stad en een voorbeeld voor andere multiculturele steden." Brussel gaat daarmee tegen de hedendaagse trend in die de globalisering terugdraait. Debeuf beschrijft die trend naar "minder globalisering en meer tribalisme" in zijn nieuwe boek 'Waarom dit niet de laatste oorlog is'."Globalisering heeft zeker haar negatieve kanten, leidt tot botsingen, zelfs rellen," zegt Debeuf, "maar ook tot de botsing van ideeën, nieuwe stromingen en tot de bruisende stad die Brussel vandaag is."Debeuf is er graag bij wanneer het ergens in de wereld brandt. Zo was hij in 2011 en tijdens 2012 tijdens de Arabische Lente aanwezig op het Tahrirplein. De auteur, in een vorig leven nog woordvoerder van premier Guy Verhofstadt geweest, verklaart oorlogsvoering en revoluties vanuit de psychologie van landen en met name het historische ressentiment dat zij soms honderd jaar meedragen.Debeuf onthult in zijn boek ook de Europese arrogantie in de wereld: "In Afrika circuleert de boutade dat je van de Chinezen een ziekenhuis krijgt en van de Europeanen een les in democratie en mensenrechten."

Corinne van Egeraat begon in de filmwereld als actrice, maar is nu vooral succesvol filmproducent van documentaires. In de jaren negentig speelde ze rollen in verschillende soapseries. Begin deze eeuw richtte ze een eigen productiebedrijf op, waarmee ze in 2014 internationale bekendheid verwierf met Ana Ana, een film over vier creatieve vrouwen in de nasleep van de Arabische Lente. Haar film Burma Storybook uit 2017 gaat over poëzie in Myanmar, een land dat onzeker en zoekende is na jaren van dictatuur. Haar nieuwste documentaire, Myanmar Diaries, laat de ontwikkeling zien in het afgelopen jaar vanaf de militaire staatsgreep in Myanmar (Birma) op 1 februari 2021. De film is opgebouwd uit korte persoonlijke verhalen van tien jonge, anonieme Birmese filmmakers die de brutaliteit van de junta en het moedige verzet vastleggen. Samen met haar man Petr Lom is Corinne van Egeraat de drijvende kracht achter de film, die dit jaar werd bekroond met de prestigieuze Berlinale Documentary Award.

Op 17 december 2010 steekt de Tunesische straatverkoper Mohammed Bouazizi zichzelf in brand. Het is de start van vele protesten die vanaf dan de machtsverhoudingen in de Arabische wereld doen schudden. Beter bekend als de Arabische Lente. Twee jaar later, in december 2012 - nu 10 jaar geleden - leek het alsof de rust een beetje is wedergekeerd. Maar de gevolgen van de Arabische Lente zijn duidelijk merkbaar in het midden-oosten. En ook in de rest van de wereld zijn de gevolgen van de Arabische Lente te zien.  Hoe heeft de situatie zich ontwikkeld in de afgelopen 10 jaar en wat kunnen we nog verwachten in de toekomst? Te gast is Esseline van de Sande. Zij is schrijver en Midden Oosten Expert. 

In Tunesië, het land waar de Arabische Lente begon, moet president Saied vandaag een nieuwe grondwet presenteren. Maar of hij zich aan die deadline gaat houden is maar de vraag, aangezien hij zich weinig lijkt aan te trekken van de kritiek sinds de staatsgreep van vorig jaar. Hoe staat het ervoor met Tunesië? Het land van de Arabische Lente wat zich leek te ontpoppen tot een ware democratie? Is er iets overgebleven van de mooie belofte van de revolutie van inmiddels 12 jaar geleden. Ruben van Haften praat er in de podcast over met Fairouz Ben Salahdie als journalist woont en werkt in Tunesië. Ze schrijft onder andere voor Trouw, NRC en De Groene Amsterdammer.

Na de Facebook Revolutie van de Arabische Lente woedt er in Oekraïne nu een TikTok oorlog. Voor zowel de Russen als de Amerikanen dient de app als meesterspion en propaganda-instrument. In een nieuwe aflevering van de podcast Werelds! bespreken buitenlandredacteuren Thijs Wolters en Frank van Vliet hoe de onrust via sociale media wordt aangewakkerd. Verder in de podcast: een doorbraak in de strijd tegen wapens in Amerika en het Britse koningshuis is een hoop ellende bespaard. See omnystudio.com/listener for privacy information.

2021 loopt op zijn einde. In NRC Vandaag blikken we terug én vooruit. Met onze correspondenten kijken we naar belangrijke ontwikkelingen in hun regio, verhalen die de voorpagina's haalden of juist ondergesneeuwd raakten onder andere nieuwsgebeurtenissen. En die ook in 2022 nog bepalend zullen zijn. Vandaag: Tunesië.In Tunesië werd afgelopen zomer een staatsgreep gepleegd. De prille democratie die ruim tien jaar geleden werd ingezet na de Arabische Lente is daarmee weer grotendeels ongedaan gemaakt. Toch steunden veel Tunesiërs de nieuwe situatie aanvankelijk, vertelt Midden-Oosten correspondent Melvyn Ingleby. Maar dat is nu aan het veranderen.Gast: Melvyn InglebyPresentatie: Misha MelitaProductie: Tessa ColenMontage: Ruben PestZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland krijgt er mogelijk twee nieuwe kerncentrales bij volgens het coalitieakkoord. Tegelijkertijd moet de Europese Commissie besluiten of kernenergie als groene investering beschouwd mag worden, maar in Brussel is men het nog niet eens. Bernard Hammelburg praat met Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar wetenschap, technologie en samenleving aan de Universiteit Utrecht. En Europa-verslaggever Geert Jan Hahn licht de Brusselse worsteling toe. Chaos in Libië Libië verkeert al tien jaar in chaos, na de dood van Moammar Kaddafi. Zijn zoon Saïf al-Islam rammelt nu aan de poort, maar hij mag niet meedoen aan de presidentsverkiezingen. Na de Arabische Lente en de moord op Kaddafi senior kent het land minimaal twee regeringen, maar in het land zelf zijn ook nog allerlei stammen die gebieden in hun greep houden. Daarover voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal. Postma in Amerika Donald Trump heeft zijn boosterprik gehaald. Vanuit het kamp der Trumpisten kwamen wisselende reacties, en in een zaal werd hij voorzichtig uitgejouwd. Vooral de influencers en talking heads uit die vleugel van de Republikeinen lieten van zich horen over waarom zij zich nooit zouden laten vaccineren, waaronder Sarah Palin. Daarover Amerika-correspondent Jan Postma See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week reizen we naar Tunesië, het kunstzinnige hipsterbroertje van de familie van Arabische landen. En wat ligt het dichtbij; vanuit Europa kunnen we bijna naar ze zwaaien. Een oase van vrijheid en democratie in een woestijn van conservatisme, zo zagen wij Europeanen Tunesië graag. Maar hoe kwam het dan dat het vonkje voor de Arabische Lente uitgerekend hiér vandaan kwam? En wat heeft Luke Skywalker te maken met dit land? In deze aflevering gaan we op zoek naar antwoorden op deze, en vele andere vragen. Aan het einde van de podcast beantwoorden we drie vragen: Waar moeten we dit land voor bellen als we een probleem hebben? Wat gaan we missen als het ophoudt te bestaan? Wat zouden wij doen als we één dag in dit land zouden zijn? Vind je dit nou een leuke podcast? Stuur 'm door naar je vrienden, familie en collega's. Vond je het nou geweldig? Dan kun je ook vriend van de show worden voor slechts 2,50 euro per maand, daarvan huren wij onze spulletjes en verzekeren we jullie van nog meer afleveringen. Hebben we iets verkeerd gezegd of zijn we iets cruciaals vergeten? Laat het dan weten via Twitter of Instagram op @GrotePodcastlas. Volgende keer reizen we naar Kazachstan. Bislema! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verbonden met Stan vanuit Valencia bespreken Vincent en Milou de podcasts van de week. Hoe plant een stegosaurus zich voort, hoe verging het horecamagnaat Kooistra, waarom u weg moet blijven van de Veluwe en meer! 

Verslaggever Hans Jaap Melissen neemt zijn kind niet mee naar de oorlog. Andere vaders hebben geen keus.Privacy Policy and California Privacy Notice.

Dit jaar is het 10 jaar geleden dat de Tunesische dictator Ben-Ali het land ontvluchtte, waardoor men destijds sprak over de ‘Arabische Lente'. In het afgelopen decennium hebben we in de Arabische wereld vooral veel oorlog en ellende gezien, maar - en daar was het om te doen - her en der ook wel een toename van democratie. In deze podcast zoomen we in op Tunesië. Hoe succesvol was de revolutie, hoe democratisch is het land nu en is het er echt beter op geworden? Deze aflevering is te gast Faïrouz Ben Salah, journalist voor tal van kranten en tijdschriften zoals onder meer Trouw en NRC in Nederland, en ver daarbuiten voor Al Monitor en Middle East Eye. Hosts: Jos Hummelen & Joeri Nortier Mede mogelijk gemaak door Netherlands-African Business Council (NABC) Muziek door Alisdair Pickering --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/africast/message

Zelfverbrandingen en revoluties, ze lijken samen te gaan. De Praagse lente, protesten in Tibet en ook de Arabische lente. Op 17 december 2010 stak de jonge straatverkoper Mohammed Bouazizi zich in de Tunesische stadje Sidi Bouzid in brand uit protest tegen de inbeslagneming van zijn handelswaren. Wat begon als een lokaal Tunesisch conflict, groeide al snel uit tot een revolutie. Mede gedreven door het nieuwe communicatiemiddel van de social media verspreidde het protest zich – vergeef ons de woordspeling – als een lopend vuurtje over de Arabische wereld. In Tunesië, Egypte, Libië en Jemen diende de zetelende president op te stappen. Democratie leek voor het grijpen. 10 jaar later is het beeld grimmiger. Burgeroorlogen, dictators, terreur. Is de Arabische lente een winter geworden?

Aanhangers van de moslimpartij Ennahda vrezen dat er een einde komt aan de prille democratie in Tunesië. Het Noord-Afrikaanse land heeft sinds de Arabische Lente van 2011 een semi-parlementair stelsel, maar nu vreest Ennahda dat de huidige president Kais Saied het om zeep wil helpen. Aan correspondent Fairouz ben Salah vragen we of deze zorgen terecht zijn.

In dit lunchinterview spreken we met journalist Eduard Cousin. Sinds 2013 woont en werkt hij in Egypte. Onlangs schreef hij het boek Nu de wereld niet meer kijkt. Leven in Egypte na de Arabische Lente, over het roerige afgelopen decennium in Egypte. Op Het Dakterras vertelt hij over het fatalisme dat door veel Egyptenaren gevoeld wordt, maar ook over de weerbaarheid die hij ziet en over de feestjes waarin Egyptenaren de broodnodige uitlaatklep vinden. Hij weerspreekt het stereotype beeld dat men in Europa vaak heeft van Egypte. En in reactie op al die Europese diplomaten die een stabiel Egypte nastreven, vraagt hij zich hardop af: hoe stabiel is een dictatuur eigenlijk?

Eduard Cousin is journalist. Sinds 2003 woont en werkt hij in Caïro. Hij schrijft voor Egyptische en Nederlandstalige media, waaronder Elsevier, NRC Handelsblad en De Correspondent. Het is inmiddels tien jaar geleden dat de ogen van de wereld op Egypte waren gericht, toen de massale protesten van de Arabische Lente ook daar losbraken. De media-aandacht is inmiddels flink afgenomen, maar de gevolgen van de revolutie zijn in het dagelijks leven onverminderd voelbaar. In het boek Nu de wereld niet meer kijkt beschrijft Cousin hoe de Egyptenaren naar het recente verleden en de toekomst kijken. Pieter van der Wielen spreekt met Eduard Cousin.

Vandaag precies tien jaar geleden brak ook in Egypte de Arabische Lente uit. Duizenden mensen keerden zich tegen het dictatoriale regime van Hosni Mubarak. Guus Valk deed indertijd verslag van de gebeurtenissen terwijl het werken hem en andere journalisten steeds moeilijker werd gemaakt. Wat als je als journalist zelf onderwerp wordt bij een historische opstand?Presentatie: Floor BoonProductie: Felicia AlberdingMontage: Jennifer PetterssonGast: Guus ValkLees het verhaal dat Guus Valk vlak nadat hij terug was uit Egypte schreef hier terug: https://www.nrc.nl/nieuws/2011/02/07/er-is-geen-taboe-op-angst-woede-of-verdriet-11994747-a1021660Alles over de 'Arabische Lente': https://www.nrc.nl/dossier/arabische-lente/

Ruth Vandewalle is een Vlaamse arabist. In 2009 verhuisde ze vanuit België naar Egypte waar ze in Caïro als documentairemaker en fixer voor buitenlandse media werkt. Het is inmiddels tien jaar geleden dat de Arabische Lente in Egypte voor grote veranderingen leek te zorgen. Maar het optimisme was van korte duur. Egypte kreeg met generaal Abdel Fattah el-Sisi een regime dat veel strenger was dan dat van Mubarak. De nieuwe documentaire '#thisisegypt2' laat zien hoe jongeren, de Facebookgeneratie die de revolutie in gang zette, zich een weg banen in een militaire dictatuur. Lotje IJzermans spreekt met Ruth Vandewalle.

Theatermaker en acteur Sabri Saad El-Hamus stond op het Tahrirplein in Cairo toen de Arabische Lente uitbrak. Nu 10 jaar later blikt hij samen met zijn dochter Ashgan terug: broeit er opnieuw iets of is een nieuwe opstand haast onmogelijk? Verder praat programmaker Parwin Mirahimmy met filmmaker Ashgan over haar voorliefde voor coming-of age verhalen rondom jonge vrouwen en de Egyptische film Amal.

Met journalist en programmaker Hassnae Bouazza onderzoekt Abdou Bouzerda de rol van vrouwen in de reeks protesten van wat later Arabische Lente is gaan heten. Deze maand precies tien jaar geleden. Ook duiken ze samen in de protestcultuur-en muziek van het afgelopen decennium. Wat is daar van overgebleven?

Schokkende beelden Griekse kustwacht - Het ontluiken van de Arabische Lente

Abdou Bouzerda kijkt met bijzondere gasten en deskundigen terug op de massale volksopstanden die in 2010 begonnen, waar de wereld tot op de dag van vandaag nog de gevolgen van voelt. Maar ook onderzoekt hij of een nieuwe reeks aan protesten kan uitbreken de Arabische wereld. Een Bureau Buitenland-podcast over het Midden-Oosten en de mensen die vrijheid willen. Luister hier alle afleveringen van de podcast: Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/de-arabische-lente-10-jaar-later/id1544786097?uo=4 Spotify: https://open.spotify.com/show/5ipy8e9oGBwYpkdrm7e7js Google Podcasts: https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9wb2RjYXN0Lm5wby5ubC9mZWVkL2RlLWFyYWJpc2NoZS1sZW50ZS0xMC1qYWFyLWxhdGVyLnhtbA== Of zoek op 'De Arabische Lente: 10 jaar later' in je favoriete podcast-app.

Schokkende beelden Griekse kustwacht - Het ontluiken van de Arabische Lente

Abdou Bouzerda kijkt met bijzondere gasten en deskundigen terug op de massale volksopstanden die in 2010 begonnen, waar de wereld tot op de dag van vandaag nog de gevolgen van voelt. Maar ook onderzoekt hij of een nieuwe reeks aan protesten kan uitbreken de Arabische wereld. Een Bureau Buitenland-podcast over het Midden-Oosten en de mensen die vrijheid willen.Luister hier alle afleveringen van de podcast, of zoek op 'De Arabische Lente: 10 jaar later' in je favoriete podcast-app.

Abdou Bouzerda kijkt met bijzondere gasten en deskundigen terug op de massale volksopstanden die in 2010 begonnen, waar de wereld tot op de dag van vandaag nog de gevolgen van voelt. Maar ook onderzoekt hij of een nieuwe reeks aan protesten kan uitbreken de Arabische wereld. Een Bureau Buitenland-podcast over het Midden-Oosten en de mensen die vrijheid willen.Luister hier alle afleveringen van de podcast, of zoek op 'De Arabische Lente: 10 jaar later' in je favoriete podcast-app.

Deze maand is het tien jaar geleden dat de Arabische Lente begon. Van Tunesië tot aan Syrië, van Jemen tot Libanon. Vrijwel alle landen in de Arabische wereld hebben het afgelopen decennium te maken gehad met volksopstanden. Hoe dat is verlopen bespreken in de aflevering van vandaag.  Aflevering over Jemen:https://open.spotify.com/episode/4BuqldxIR5nUpYwHeoNLxW?si=p5z5S5qISoqRVFBzOFH9-A Aflevering over de Moslimbroederschap:https://open.spotify.com/episode/6uy7GfyPAfp1jTnZUmhME5?si=TF0Bl-fBSJK6O7T_gptVbA  Om onze show draaiende te houden hebben we jouw hulp nodig. Het is niet veel maar alle kleine beetjes zouden ons echt gigantisch helpen. Uiteraard krijg je voor jouw bijdrage wat leuks terug, zoals extra afleveringen of een WhatsApp-groep waarin we laten zien hoe het er achter de schermen aan toe gaat.Wil je ons nu steunen, klik dan op de link!  Petje afnemen? - www.petje.af/korreltjezuid insta - www.instagram.com/korreltjezuid/ Meer info? - www.korreltjezuid.nl/  

Als de politie de handelswaar van een Tunesische straatverkoper op 17 december 2010 in beslag neemt, besluit deze zichzelf uit protest in brand te steken. Met zijn protestactie wordt de 26-jarige Mohammed Bouazizi het symbool van wat korte tijd later de Arabische lente gaat heten. De protesten die beginnen in Tunesië verspreiden zich al snel door de hele Arabische wereld. Nu, tien jaar later, is het optimisme van destijds goeddeels vervlogen. We kijken terug en maken de balans op met arabiste Laila al-Zwaini, die zelf in 2011 de revolte op het Tahrirplein in Cairo meemaakte.

Een kleine tien jaar geleden had Rudi Vranckx een van de meest aangrijpende gesprekken uit zijn carrière, aan het ziekenbed van Hosni Kalaya. De Tunesiër had zichzelf in brand gestoken en stond zo mee aan de wieg van de Arabische Lente. In deze aflevering vertelt Rudi over zijn reis naar Tunesië vorige maand. Hij vond er Hosni, in levende lijve, en een land dat met veel van dezelfde demonen blijft worstelen als in 2010. Want de democratie mag dan wel zijn ingevoerd, economisch gaat het van kwaad naar erger. Naast het jaar van corona, was dit ook het jaar waarin influencers op Instagram die doorgaans over wellness praten, plots complottheorieën begonnen uit te slaan. Dat vertelt de gast van deze maand, Nathalie Van Raemdonck, onderzoeker aan de VUB. En het stopt niet bij die influencers. Dit jaar hebben een heleboel extreemrechtse splintergroepjes besloten de handen in elkaar te slaan. Het gaat zelfs zover dat de Staatsveiligheid aan de alarmbel heeft getrokken: de volgende terroristische aanslag zou wel eens een rechtsextremistische kunnen zijn. Hoe komt het dat zoveel boomers én jongeren vatbaar zijn voor die ideologie? Verder komen we te weten van welke diersoort de Turkmeense dictator een gouden standbeeld liet maken van zes meter hoog, en waarom je maar beter niet in Rudi's buurt rijdt in de file. Dat en veel meer, in de nieuwe Vranckx & Byloo.

Deze keer een gesprek met journalist Abdou Bouzerda. Abdou is redacteur bij het VPRO-radioprogramma Bureau Buitenland en is een kenner van het Midden-Oosten. Hij weet alles van de geschiedenis en politiek van de Arabische wereld en de mensen die er wonen. We spreken op de verjaardag van de Arabische Lente, die tien jaar geleden begon. Nadat de Tunesische fruitverkoper Mohammed Bouazizi zichzelf uit wanhoop in brand stak, braken er overal protesten uit. Abdou maakt voor de VPRO een spannende zesdelige podcastserie over tien jaar Arabische lente , waarin hij spreekt met onder anderen journalist Joris Luyendijk en arabist Leo Kwarten. Aan Abdou de vraag: hoe beleefde hij de opstand zelf? En wat komt er nog terecht van de democratische aspiraties van veel jongeren? En hij laat zijn licht schijnen over de heel onzekere toekomst van het Midden-Oosten.

Deze keer een gesprek met journalist Abdou Bouzerda. Abdou is redacteur bij het VPRO-radioprogramma Bureau Buitenland en is een kenner van het Midden-Oosten. Hij weet alles van de geschiedenis en politiek van de Arabische wereld en de mensen die er wonen. We spreken op de verjaardag van de Arabische Lente, die tien jaar geleden begon. Nadat de Tunesische fruitverkoper Mohammed Bouazizi zichzelf uit wanhoop in brand stak, braken er overal protesten uit. Abdou maakt voor de VPRO een spannende zesdelige podcastserie over tien jaar Arabische lente , waarin hij spreekt met onder anderen journalist Joris Luyendijk en arabist Leo Kwarten. Aan Abdou de vraag: hoe beleefde hij de opstand zelf? En wat komt er nog terecht van de democratische aspiraties van veel jongeren? En hij laat zijn licht schijnen over de heel onzekere toekomst van het Midden-Oosten.

Abdou Bouzerda blikt in zijn zesdelige-podcast met zijn gasten terug op de massale volksopstanden die in 2010 begonnen, waar de wereld tot op de dag van vandaag nog de gevolgen van voelt. Maar ook onderzoekt hij of een nieuwe reeks aan protesten kan uitbreken de Arabische wereld. In Bureau Buitenland vertelt hij over deze podcastserie van de VPRO en NPO Radio 1.

Noord-Ierland behandelt covidpatiënten in ambulance - Arabische Lente 10 jaar later: de mensen die vrijheid willen - Premier Conte onder vuur

Noord-Ierland behandelt covidpatiënten in ambulance - Arabische Lente 10 jaar later: de mensen die vrijheid willen - Premier Conte onder vuur

In deze 5-delige serie kijken we terug naar het ontstaan van de Islam en de grote rijken die het Midden-Oosten heeft gekend. Hoe verklaren deze de tegenstellingen tussen het Westen en het Midden-Oosten die vandaag de dag meer dan ooit relevant lijken te zijn? Deel 1: Ontstaan van de Islam en de 3 grote islamitische rijken. Deel 2: Verval van het Ottomaanse Rijk en het ontstaan van de tegenstellingen Deel 3: Israël, Groot-Brittannië in het Midden-Oosten Part 4: Amerika, Rusland in het Midden-Oosten Part 5: De Arabische lente en het Midden-Oosten

In 2010 stak een Tunesische straatverkoper zichzelf in brand. Hadden sociale wetenschappers kunnen voorspellen dat dit het beginpunt van de Arabische Lente zou zijn? En zijn revoluties überhaupt te voorspellen? In deze podcast legt Midden-Oostendeskundige Paul Aarts van Universiteit van Amsterdam uit dat dat niet het geval is, en ook waarom dat niet erg is.

Wat is dat Sharia-recht nu precies, en waar wordt dit uitgevoerd? Vandaag bespreken we de politiek in de Islamitische wereld. Van de Arabische Lente tot de structurele verkrachtingen van kleine jochies in Afghanistan. Alles komt aan bod.  Om onze show draaiende te houden hebben we jouw hulp nodig. Het is niet veel maar alle kleine beetjes zouden ons echt gigantisch helpen. Uiteraard krijg je voor jouw bijdrage wat leuks terug, zoals extra afleveringen of een WhatsApp-groep waarin we laten zien hoe het er achter de schermen aan toe gaat. Wil je ons nu steunen, klik dan op de link! Petje afnemen? - www.petje.af/korreltjezuid insta - www.instagram.com/korreltjezuid/ 

Ken je het sprookje van het lelijke eendje die nadien een mooie zwaan werd? Dat is exact wat het voorbije decennium met sociale media gebeurde - maar dan andersom. Tien jaar geleden gingen Twitter en co de wereld positief veranderen (de Arabische Lente, iemand?) maar die bubbel werd nadien pijnlijk hard lek geprikt. De verkiezing van Donald Trump, de Brexit en het misbruiken van artificiële intelligentie zorgen voor een donkere toekomst - al is het in het geval van dat laatste nog niet te laat. Welkom in Computer Club, een podcast door Frederik 'Freddy' De Bosschere en Thomas 'Smollie' Smolders. Met dank aan Sebastiaan Van den Branden en Toon De Pauw voor de technische hulp. Wekelijks bespreken we de actualiteit op vlak van technologie en gaan we op zoek naar interessante feiten en innovaties. Er zijn ook jingles.

Aanleiding: de verhoging van de benzineprijs. Maar dat kan niet de echte reden zijn. Benzine kostte in Iran tot voor kort 9 cent per liter. Dat is verhoogd tot 12 cent per liter, en wat de regering nu wil is een verdubbeling van die prijs als je meer gebruikt dan 60 liter per maand. Naar 24 cent dus. Eerst werd benzine nagenoeg weggegeven, nu betaal je een prikkie, dus zelfs in het verpauperde Iran is dat niet het einde van de wereld. Het gaat dus niet om benzine, dat is hooguit de aanleiding. Net als bij de demonstraties tijdens wat we toen nog hoopvol de Arabische Lente noemden, zijn de Iraniërs, en vooral jongeren, de economische malaise en de uitzichtloosheid op de banenmarkt beu. Hetzelfde gebeurde twee jaar geleden, toen woedende Iraniërs ook de straat op gingen. De argumentatie is: het land wordt plat-geboycot door Amerika, en in wat mindere mate door Europa, maar de regering geeft miljarden uit aan de oorlog in Syrië, de financiering van Hezbollah en Islamitische Jihad en dat vermaledijde, geldverslindende nucleaire programma. Die geldsmijterij gaat ten koste van de burgers. Precies dus wat Donald Trump, minister Pompeo van Buitenlandse Zaken en de onlangs ontslagen nationaal veiligheidsadviseur John Bolton voor ogen hadden: voer de sancties zo hoog op, dat het bewind van de moellahs van binnenuit wordt uitgerookt. Was het maar zo simpel. In de eerste plaats is de meerderheid van wat wij oppositie noemen wel tegen de moellahs, maar helemaal niet pro-Amerika. In de tweede plaats kunnen de demonstranten niet op tegen de ijzeren vuist van de regerende elite. Iran is een bikkelharde dictatuur, die tegenstanders zonder enige scrupules executeert, die geen kritiek veelt en journalisten knevelt of in het cachot gooit, en de schijn ophoudt door de illusie te wekken dat er ook zogenaamde gematigde krachten zijn. Alle reden dus tot zorg. We weten dat elke vorm van protest wordt neergemaaid, en gaan dan over tot de orde van de dag, met discussies over de zin van het redden van de nucleaire deal met Iran. Met of zonder hun breed geëtaleerde, versnelde nucleaire programma, weten we zeker dat die atoombom er niet is, en ook voorlopig niet komt. Maar de moord op wat Khamenei met dat vreselijke woord contrarevolutionairen en tuig noemt, is in het hier en nu. Lees ook | Bernard Hammelburg, al vijftig jaar het buitenland binnen handbereik See omnystudio.com/listener for privacy information.

Opeens klonken er luidkeels slogans in de Egyptische straten, die we kennen van de Arabische Lente. Duizenden Egyptenaren durfden ondanks de zware repressie sterke leider al-Sisi te trotseren. Journalist en politicoloog Mounir Samuel verbleef een paar weken in het Arabische land en maakte de protesten van dichtbij mee. Door zijn ogen krijgen we een uniek inkijkje in de straatprotesten.

De Tunesische horeca doet in aanloop naar de presidentsverkiezingen van aanstaande zondag goede zaken. Op overvolle terrassen kijken de kiezers naar hun kandidaten. Maar liefst 24 mannen en twee vrouwen dingen mee naar het hoogste ambt in het Noord-Afrikaanse land. Is Tunesië acht jaar na de Arabische Lente een volwassen democratie geworden? We vragen het NOS-redacteur Sheily Belhaj, die de campagne in Tunesië op de voet volgt.

De dood van de Egyptische oud-president Morsi krijgt nauwelijks aandacht in Egypte. Sterker nog: verschillende media gebruikten dezelfde 42 woorden om zijn overlijden te melden. Eén nieuwskanaal gebruikte enkele woorden meer: "Verzonden vanaf een Samsung apparaat." Het opvallende voorval tekent het gebrek aan persvrijheid, vertelt Abdou Bouzerda, Midden-Oostenredacteur bij Bureau Buitenland (VPRO). In podcast De Dag maken we met Bouzerda de stand van het land op. De angstcultuur, die na de Arabische Lente even weg was, is terug. "Als Egyptenaar kun je beter geen nieuws volgen en er al helemaal niet over praten."

“Als het volk wenst te leven, dan zal het lot de mensen gunstig stemmen." Deze zin, uit een populair gedicht dat luidkeels door demonstranten in de Arabische Lente van 2011 werd gescandeerd, is terug van weggeweest. In Algerije moest de hoogbejaarde president Bouteflika eraan geloven. En het jongste slachtoffer is niemand minder dan Omar al-Bashir, de Soedanese leider die tot vandaag bijna 30 jaar lang stevig in het zadel zat. Ook hij moet nu afstand doen van de macht. Wat gaat er echt veranderen in Soedan en welke gevolgen heeft deze tweede volksrevolutie in korte tijd voor de andere regimes in de regio? Afrika-correspondent Ilona Eveleens en Midden-Oosten-expert Koert Debeuf over de harde lessen uit de revoluties van de Arabische Lente.

Komt er weer een ‘Arabische Lente'? - Hoe smart zijn Modi's smart cities? De derde aflevering van De Heilige Koe

“Als het volk wenst te leven, dan zal het lot de mensen gunstig stemmen." Deze zin, uit een populair gedicht dat luidkeels door demonstranten in de Arabische Lente van 2011 werd gescandeerd, is terug van weggeweest. In Algerije moest de hoogbejaarde president Bouteflika eraan geloven. En het jongste slachtoffer is niemand minder dan Omar al-Bashir, de Soedanese leider die tot vandaag bijna 30 jaar lang stevig in het zadel zat. Ook hij moet nu afstand doen van de macht. Wat gaat er echt veranderen in Soedan en welke gevolgen heeft deze tweede volksrevolutie in korte tijd voor de andere regimes in de regio? Afrika-correspondent Ilona Eveleens en Midden-Oosten-expert Koert Debeuf over de harde lessen uit de revoluties van de Arabische Lente.

Leoluca Orlando, de burgemeester van Palermo die in de jaren negentig de maffia uit zijn stad joeg, strijdt tegenwoordig voor de rechten van de nieuwkomers in zijn stad. Hij lijkt wel een politicus uit vervlogen tijden. Italië doet tegenwoordig immers niet alleen dromen, het inspireert ook tot horror aan de andere kant van de wereld, in Nieuw-Zeeland. Vranckx en Byloo zijn dan wel geen tovenaars, soms slagen ze er toch in dromen een beetje waar te maken. Die van Chris Obehi bijvoorbeeld, die vier jaar geleden met zijn bootje aankwam in Italië en niets liever wilde dan dat Rudi zijn muziek liet horen. Welaan dan. En arriveert de Arabische Lente nu toch in Algerije, met acht jaar vertraging? Rudi en Vincent vragen het aan Marouan Senouci, een jonge zelfstandige ondernemer uit Lokeren die perfect begrijpt waarom zijn Algerijnse vriendenkring op straat komt. En o ja, Rudi geeft ook nog een gouden tip mee. De mooiste vrouwen ter wereld vind je... tja, daarvoor zal je naar de Message to Rudi moeten luisteren.

Egypte heeft negen mensen geëxecuteerd die betrokken zouden zijn bij een aanslag in 2015. Volgens de Egyptische autoriteiten waren de veroordeelden lid van de Moslimbroederschap, de islamistische beweging die na de Arabische Lente kort aan de macht was, maar die in Egypte inmiddels verboden is. Correspondent Ruth Vandewalle over de executies.

Deze week hoor je verslaggever Mattijs van de Wiel over het verslag geven van de zaak-Anne Faber, hoe daklozen die niét verslaafd of verward zijn aan hun lot worden over gelaten, dat de Afsluitdijk ook nadelen kent en hoe Egyptische voetbalsupporters een rol speelden in de Arabische Lente.

Deze week hoor je verslaggever Mattijs van de Wiel over het verslag geven van de zaak-Anne Faber, hoe daklozen die niét verslaafd of verward zijn aan hun lot worden over gelaten, dat de Afsluitdijk ook nadelen kent en hoe Egyptische voetbalsupporters een rol speelden in de Arabische Lente.

Met in deze uitzending:- dr. Joas Wagemakers van de Universiteit Utrecht over de verkiezingen in Egypte. Wat merken we van de Arabische Lente en hoe zit het met de populariteit van de huidige president Abdel Fattah el-Sisi?- En Master Floral Designer Paul Deckers over de bloemen die vandaag van Nederland naar Vaticaanstad worden gebracht voor het Urbi et Orbi.

Egypte kiest maandag een president, de derde keer sinds de Arabische Lente die hoop op democratie bracht. Die hoop is inmiddels vergaan, volgens mensenrechtenorganisaties is het bewind onder president Abdel Fattah al-Sisi erger dan onder de gevallen dictator Mubarak. Politieke tegenstanders worden gemarteld en opgesloten in overvolle gevangenissen, waardoor er maar één winnaar mogelijk is maandag: Sisi zelf. Egypte-deskundige Eduard Padberg en vanuit Caïro correspondent Ruth Vandewalle lichten de actuele mensenrechtensituatie toe. (Foto: EPA / MOHAMED HOSSAM)

Nog vier nachten slapen voordat in Marokko de stembureaus opengaan. Deze verkiezingen worden een testcase voor de islamistische regeringspartij PJD, die voor het eerst mocht regeren. Het Noord-Afrikaanse land heeft sinds de Arabische Lente in 2011 een nieuwe grondwet en ook een machtiger parlement. Hét gezicht van de regering de afgelopen 5 jaar is de kleurrijke premier Abelilah Benkirane. Hoe tevreden men over hem is, bepalen de Marokkanen komende vrijdag. Te gast: Jan Hoogland, oprichter en ex-directeur van het NIMAR, het Nederlandseinstituut in Marokko.

Claudia Sola is continu gespitst op kleine handbewegingen. Ze raakt verontrust als het V-teken dat je met twee vingers kunt maken - wat voor haar een nare connotatie met de Tweede Wereldoorlog heeft - ineens opvallend veel opduikt (in nieuwsfoto's van de Arabische Lente, bij sporters, bij Japanse toeristen) en gaat op onderzoek uit om haar verontrusting te bezweren.

Claudia Sola is continu gespitst op kleine handbewegingen. Ze raakt verontrust als het V-teken dat je met twee vingers kunt maken - wat voor haar een nare connotatie met de Tweede Wereldoorlog heeft - ineens opvallend veel opduikt (in nieuwsfoto's van de Arabische Lente, bij sporters, bij Japanse toeristen) en gaat op onderzoek uit om haar verontrusting te bezweren.

De Nederlandse topdiplomaat Nikolaos (Koos) van Dam (1945) is de afgelopen 22 jaar ambassadeur geweest op vijf posten: Irak, Egypte, Turkije, Duitsland en Indonesië. Daarvoor werkte hij al als diplomaat in Libanon en Libië. Hij studeerde politieke en sociale wetenschap en leerde Arabisch. Zijn kennis van de taal en cultuur en zijn ervaringen in Noord Afrika en in het Midden Oosten maken hem een autoriteit in de beoordeling van de Arabische Lente dit jaar. Ook kent hij het land waar het maar geen lente wil worden goed: Syrië. Van Dam noemt de Syrische president Bashar al-Asad als oorspronkelijk “ een heel vriendelijke man”. Hoe die zich tot de dictatoriale machthebber ontwikkelde, valt te lezen in het standaardwerk over Syrië, The struggle for power in Syria. Van Dam schreef het boek in 1979, maar dit jaar verscheen de vierde en geactualiseerde editie. --------------------------------- Samenvatting van Koos van Dam EERSTE UUR Allereerst van Dam’s bezoek aan Amerika onlangs. Zijn allereerste ooit. Hij ging naar Washington waar de vierde editie van zijn boek ‘De strijd om de macht in Syrie’ feestelijk werd gepresenteerd. Over Amerika is Van Dam nooit echt enthousiast geweest, en het bezoek bracht geen nieuwe inzichten. De buitenland politiek van Washington is volgens Van Dam ‘niet om over naar huis te schrijven’. Immers een republikeinse kandidaat wist niet eens het verschil tussen Iran en Irak! De oorlog in Irak wordt nu in de VS verkocht als een succes, terwijl er 100.000 doden zijn gevallen, het er niet veilig is en nog steeds instabiel. Nee dan het Midden Oosten; daartoe voelde Van Dam zich altijd al meer aangetrokken. Die fascinatie begon al op de middelbare school. In de werkkamer van zijn vader vond hij Arabische boeken, die hem fascineerden. Na zijn middelbare school ging hij meteen naar Syrië. Bij de grenscontrole raakte hij zijn portefeuille kwijt, die werd hem teruggebracht. Hij belandde bij een familie in een dorpje vlakbij Aleppo. Het was net alsof hij voor de tweede keer geboren werd. In een nieuw land, nieuwe cultuur, nieuwe familie. Van Dam: “Ik werd daar zo warm ontvangen, ongelofelijk. Die arabische gastvrijheid is heel bijzonder.” Arabisch sprak hij nauwelijks. Hij werd ondergedompeld in de taal. Tijdens zijn studie ging hij voor zijn doctoraalscriptie naar Syrië en Libanon. Hij sprak er onder meer met Palestijnse commando’s. In 1975 kwam, solliciteerde hij bij de Universiteit van Amsterdam. De baan kreeg hij niet, hij was niet links genoeg. Bertus Hendriks, die we later leerden kennen als midden oosten commentator van de Wereldomroep, was dat wel. Van Dam is er niet rouwig om. Hij noemt zichzelf wetenschapper en zijn diplomatieke jaren gaven hem juist de kans jarenlang onderzoek te doen naast zijn werk. Na zijn studie ging hij werken bij Buitenlandse Zaken. Hij werd gestationeerd in Libanon in 1980 waar het volop burgeroorlog was. Het was er gevaarlijk met allerlei facties die elkaar bestreden. Maar nog gevaarlijker was het op de Golan-hoogte in 1973, tijdens de Israelische aanvallen, toen kwamen de bommen uit de lucht en vanaf de zee. Over Israel was hij kritisch in het boek “De vrede die niet kwam”, dat hij schreef met Jan Keulen in 1989. Israel komt bijna overal mee weg, stelden zij toen. Streep dat woordje bijna maar door, zegt van Dam nu. Ze komen overal mee weg. De Amerikaanse en Europese politici bieden geen weerwerk. Er wordt gezegd: dat er niet verder gebouwd mag worden aan de settlements. Maar daar trekken de Israeli’s zich niets van aan. In de loop der jaren heeft hij het idee opgegeven dat de Israeli’s ook vrede willen. Ze willen heel Palestina houden, ze willen vrede alleen maar op hun voorwaarden. Maar Israel is toch de enige democratie in het Midden Oosten, zoals wel eens wordt beweerd? Van Dam noemt het onzin. Misschien binnen de grenzen van de staat Israel. Maar in de bezette gebieden… Daar heerst volgens hem een Israelische dictatuur. En die dictatuur overtreft die van de buurlanden. En dat duurt al van 1967 tot nu, de langste bezetting in de recente geschiedenis. De inval van Libanon, de inval in de Gaza-strook. De bevolking vindt dat niet leuk. En dat zal nog generaties doorgaan. Hij voorspelt dat, als er echt democratie in de buurlanden komt, het anti-Israelische sentiment dan zal opspelen. Ook de Saoudi’s hebben een vredesvoorstel gedaan. Maar de Israelieten zijn niet geinteresseerd in vrede. Ze willen er niets voor opgeven. Ze zijn maar op een ding uit: heel Palestina behouden. ‘Dat zien ze als hun land.’ Hij moest het word ‘invasie’ in ‘actie’ veranderen bij inval in Libanon. En dat duurde nog jaren. Dat paste in het beleid. Djoeke Veeninga vraagt zich na deze analyse af: hoe heeft u diplomaat kunnen zijn van Nederland in het Midden Oosten? “Je moet het beleid uitdragen van het land dat je dient.” antwoordt Van Dam. TWEEDE UUR Onder wie diende Koos van Dam niet? Onder Van der Stoel, Van Agt, Van den Broek, Van Aartsen, Verhagen, Kooijmans, De Hoop Scheffer. Nee, Rosenthal net niet meer. Zou van Dam dat wel kunnen, gezien zijn zeer kritische standpunt over Israel? Toch wel, als vertegenwoordiger draag je het beleid uit van jouw land, dat moet. Als je in het apparaat zit heb je eerder kans om iets tegen de minister te zeggen dan het van de daken te schreeuwen. Binnen het ministerie kan je met een zekere mate van tact en pragmatisme een minister goed dienen en tegelijkertijd voorzien van inzichten die hem van mening kunnen veranderen. In zijn beginjaren, was je al verdacht als je arabist was. Van Dam zag als jonge diplomaat hoe het werkte. Als de ambassadeur vanuit Libanon berichtte over Israelische aanvallen was dat al verdacht. Hij zat dan in de Arabische hoek. Mensen in die regio schrijven als het ware naar de minister toe. Van Dam: Ik heb altijd zoveel mogelijk gerapporteerd wat er aan de hand was. Je had mensen die bang zijn voor hun hachje. Bang dat ze, als ze te kritisch zijn over Israel, geen goede overplaatsing krijgen. Dan wordt de werkelijkheid niet gerapporteerd, dat is heel slecht. Als je dat verhult, waarom zit je er dan eigenlijk? Een Amerikaan zei over Israel: “We hebben een Frankenstein geschapen, en we kunnen het niet controleren.” Dat citaat stuurde Van Dam naar Den Haag. Zijn collega in Israel reageerde verbaasd. “Hoezo een monster?” Iemand van in het ministerie constateerde: “een monster ziet er anders van de voorkant dan van de achterkant”. Een waar woord. Het is een kwestie van perspectief. En wetenschapper, kun je niet helemaal zijn als diplomaat. Je bent niet theoretisch bezig. Je probeert toch zo veel mogelijk te weten van een land. Je bent dag en nacht met zo’n land bezig. Over Irak. Dat was zijn eerste post; hij zag de verwoeste koerdische dorpen, maar wist niets van de grootschalige moordpartijen op Koerden. Hij reisde, hij zocht naar mensen, maar vond er geen. ‘Het was niet te achterhalen,’ zegt Van Dam terugkijkend. ‘Er zijn maar een handvol mensen die het hebben overleefd en die het kunnen navertellen. Syrië De voorstellen van Bashar el Assad voor hervormingen zijn te weinig en komen te laat. Het regime strijdt alleen maar om aan de macht te blijven. Maar of dat gaat lukken? Binnen het leger is veel desertie. Het ziet er heel slecht uit. De jeugdjaren. Koos van Dam werd geboren op 1 april 1945 nog net in de oorlog. In Groningen. Een goede plaats, in de hongerwinter ging zijn vader op de fiets voedsel halen. Zijn vaders proefschrift is in 1943 uitgekomen. Het had een oranje kaft, als verzetsdaad. Vaak hoorde hij ‘Ben jij een grapje van je ouders?’, vanwege dat 1 april. Eigenlijk is hij precies op middernacht geboren, zijn vader koos voor 1 april. Zijn vader was een tijdje dominee, maar religie speelde geen belangrijke rol in Van Dam’s leven. Zijn vader studeerde voor de oorlog ook Arabisch en oosterse talen. En daarna dus medicijnen. Hij wilde psychiater worden, maar werd tijdens zijn studie doof, en koos toen voor het vak van patholoog anatoom. Koos van Dam is de jongste van zes kinderen. Zijn, broers en zussen waren al uit huis. Hij was niet de gemakkelijkste. Waarom niet? Dat weet hij niet meer precies. De sfeer was niet prettig, dat was zeker. Door Conflicten op school kwam hij in Ter Apel op een jongensinternaat. Katholiek? Niet dat hij weet. Dat hij op een internaat gezeten heeft, was achteraf leuk. Heel goed dat ie daar geweest is. Hij heeft er de nodige zelfdiscipline geleerd. Veel aan gehad. Studie, talen leren. Inzetten voor een zaak. Dat vereist discipline. Als je dat niet hebt bereik je minder. Hoe is het als diplomaat met een gezin. Twee keer getrouwd, twee kinderen uit zijn eerst huwelijk, twee uit zijn tweede. Niet eenvoudig voor het gezin. Ze werden in Irak gegijzeld toen de kinderen heel klein waren. De psychische druk was heel groot, de angst dat chemische wapens zouden worden gebruikt. We hadden pakken. Maar die waren extra large. Maar wat doe je dan met een klein meisje. ‘Dat was geen feestje.’ Berlijn was de leukste post, als familie. Maar ook Caïro. Vriendelijke mensen, je kon er prachtig reizen, de scholen waren goed. Wat doet het met je als mens als iedereen voor je knipmest, je vooraan mag zitten? Zeker, luxe. Maar het werk gaat altijd door. Ook in het weekeinde. Je bent ook nergens privé. Altijd in functie, zelfs op vakantie. Maar er zijn ook mooie wapenfeiten zoals de gijzelingszaak: dan kan je veel bereiken als je mensen kent. En het beeld van buitenaf van al die recepties, dat hangt ook van de persoon af. -------------------------------------------

Duitsland en Indonesië. Daarvoor werkte hij al als diplomaat in Libanon en Libië. Hij studeerde politieke en sociale wetenschap en leerde Arabisch. Zijn kennis van de taal en cultuur en zijn ervaringen in Noord Afrika en in het Midden Oosten maken hem een autoriteit in de beoordeling van de Arabische Lente dit jaar. Ook kent hij het land waar het maar geen lente wil worden goed: Syrië. Van Dam noemt de Syrische president Bashar al-Asad als oorspronkelijk “ een heel vriendelijke man”. Hoe die zich tot de dictatoriale machthebber ontwikkelde, valt te lezen in het standaardwerk over Syrië, The struggle for power in Syria. Van Dam schreef het boek in 1979, maar dit jaar verscheen de vierde en geactualiseerde editie. --------------------------------- Samenvatting van Koos van Dam EERSTE UUR Allereerst van Dam’s bezoek aan Amerika onlangs. Zijn allereerste ooit. Hij ging naar Washington waar de vierde editie van zijn boek ‘De strijd om de macht in Syrie’ feestelijk werd gepresenteerd. Over Amerika is Van Dam nooit echt enthousiast geweest, en het bezoek bracht geen nieuwe inzichten. De buitenland politiek van Washington is volgens Van Dam ‘niet om over naar huis te schrijven’. Immers een republikeinse kandidaat wist niet eens het verschil tussen Iran en Irak! De oorlog in Irak wordt nu in de VS verkocht als een succes, terwijl er 100.000 doden zijn gevallen, het er niet veilig is en nog steeds instabiel. Nee dan het Midden Oosten; daartoe voelde Van Dam zich altijd al meer aangetrokken. Die fascinatie begon al op de middelbare school. In de werkkamer van zijn vader vond hij Arabische boeken, die hem fascineerden. Na zijn middelbare school ging hij meteen naar Syrië. Bij de grenscontrole raakte hij zijn portefeuille kwijt, die werd hem teruggebracht. Hij belandde bij een familie in een dorpje vlakbij Aleppo. Het was net alsof hij voor de tweede keer geboren werd. In een nieuw land, nieuwe cultuur, nieuwe familie. Van Dam: “Ik werd daar zo warm ontvangen, ongelofelijk. Die arabische gastvrijheid is heel bijzonder.” Arabisch sprak hij nauwelijks. Hij werd ondergedompeld in de taal. Tijdens zijn studie ging hij voor zijn doctoraalscriptie naar Syrië en Libanon. Hij sprak er onder meer met Palestijnse commando’s. In 1975 kwam, solliciteerde hij bij de Universiteit van Amsterdam. De baan kreeg hij niet, hij was niet links genoeg. Bertus Hendriks, die we later leerden kennen als midden oosten commentator van de Wereldomroep, was dat wel. Van Dam is er niet rouwig om. Hij noemt zichzelf wetenschapper en zijn diplomatieke jaren gaven hem juist de kans jarenlang onderzoek te doen naast zijn werk. Na zijn studie ging hij werken bij Buitenlandse Zaken. Hij werd gestationeerd in Libanon in 1980 waar het volop burgeroorlog was. Het was er gevaarlijk met allerlei facties die elkaar bestreden. Maar nog gevaarlijker was het op de Golan-hoogte in 1973, tijdens de Israelische aanvallen, toen kwamen de bommen uit de lucht en vanaf de zee. Over Israel was hij kritisch in het boek “De vrede die niet kwam”, dat hij schreef met Jan Keulen in 1989. Israel komt bijna overal mee weg, stelden zij toen. Streep dat woordje bijna maar door, zegt van Dam nu. Ze komen overal mee weg. De Amerikaanse en Europese politici bieden geen weerwerk. Er wordt gezegd: dat er niet verder gebouwd mag worden aan de settlements. Maar daar trekken de Israeli’s zich niets van aan. In de loop der jaren heeft hij het idee opgegeven dat de Israeli’s ook vrede willen. Ze willen heel Palestina houden, ze willen vrede alleen maar op hun voorwaarden. Maar Israel is toch de enige democratie in het Midden Oosten, zoals wel eens wordt beweerd? Van Dam noemt het onzin. Misschien binnen de grenzen van de staat Israel. Maar in de bezette gebieden… Daar heerst volgens hem een Israelische dictatuur. En die dictatuur overtreft die van de buurlanden. En dat duurt al van 1967 tot nu, de langste bezetting in de recente geschiedenis. De inval van Libanon, de inval in de Gaza-strook. De bevolking vindt dat niet leuk. En dat zal nog generaties doorgaan. Hij voorspelt dat, als er echt democratie in de buurlanden komt, het anti-Israelische sentiment dan zal opspelen. Ook de Saoudi’s hebben een vredesvoorstel gedaan. Maar de Israelieten zijn niet geinteresseerd in vrede. Ze willen er niets voor opgeven. Ze zijn maar op een ding uit: heel Palestina behouden. ‘Dat zien ze als hun land.’ Hij moest het word ‘invasie’ in ‘actie’ veranderen bij inval in Libanon. En dat duurde nog jaren. Dat paste in het beleid. Djoeke Veeninga vraagt zich na deze analyse af: hoe heeft u diplomaat kunnen zijn van Nederland in het Midden Oosten? “Je moet het beleid uitdragen van het land dat je dient.” antwoordt Van Dam. TWEEDE UUR Onder wie diende Koos van Dam niet? Onder Van der Stoel, Van Agt, Van den Broek, Van Aartsen, Verhagen, Kooijmans, De Hoop Scheffer. Nee, Rosenthal net niet meer. Zou van Dam dat wel kunnen, gezien zijn zeer kritische standpunt over Israel? Toch wel, als vertegenwoordiger draag je het beleid uit van jouw land, dat moet. Als je in het apparaat zit heb je eerder kans om iets tegen de minister te zeggen dan het van de daken te schreeuwen. Binnen het ministerie kan je met een zekere mate van tact en pragmatisme een minister goed dienen en tegelijkertijd voorzien van inzichten die hem van mening kunnen veranderen. In zijn beginjaren, was je al verdacht als je arabist was. Van Dam zag als jonge diplomaat hoe het werkte. Als de ambassadeur vanuit Libanon berichtte over Israelische aanvallen was dat al verdacht. Hij zat dan in de Arabische hoek. Mensen in die regio schrijven als het ware naar de minister toe. Van Dam: Ik heb altijd zoveel mogelijk gerapporteerd wat er aan de hand was. Je had mensen die bang zijn voor hun hachje. Bang dat ze, als ze te kritisch zijn over Israel, geen goede overplaatsing krijgen. Dan wordt de werkelijkheid niet gerapporteerd, dat is heel slecht. Als je dat verhult, waarom zit je er dan eigenlijk? Een Amerikaan zei over Israel: “We hebben een Frankenstein geschapen, en we kunnen het niet controleren.” Dat citaat stuurde Van Dam naar Den Haag. Zijn collega in Israel reageerde verbaasd. “Hoezo een monster?” Iemand van in het ministerie constateerde: “een monster ziet er anders van de voorkant dan van de achterkant”. Een waar woord. Het is een kwestie van perspectief. En wetenschapper, kun je niet helemaal zijn als diplomaat. Je bent niet theoretisch bezig. Je probeert toch zo veel mogelijk te weten van een land. Je bent dag en nacht met zo’n land bezig. Over Irak. Dat was zijn eerste post; hij zag de verwoeste koerdische dorpen, maar wist niets van de grootschalige moordpartijen op Koerden. Hij reisde, hij zocht naar mensen, maar vond er geen. ‘Het was niet te achterhalen,’ zegt Van Dam terugkijkend. ‘Er zijn maar een handvol mensen die het hebben overleefd en die het kunnen navertellen. Syrië De voorstellen van Bashar el Assad voor hervormingen zijn te weinig en komen te laat. Het regime strijdt alleen maar om aan de macht te blijven. Maar of dat gaat lukken? Binnen het leger is veel desertie. Het ziet er heel slecht uit. De jeugdjaren. Koos van Dam werd geboren op 1 april 1945 nog net in de oorlog. In Groningen. Een goede plaats, in de hongerwinter ging zijn vader op de fiets voedsel halen. Zijn vaders proefschrift is in 1943 uitgekomen. Het had een oranje kaft, als verzetsdaad. Vaak hoorde hij ‘Ben jij een grapje van je ouders?’, vanwege dat 1 april. Eigenlijk is hij precies op middernacht geboren, zijn vader koos voor 1 april. Zijn vader was een tijdje dominee, maar religie speelde geen belangrijke rol in Van Dam’s leven. Zijn vader studeerde voor de oorlog ook Arabisch en oosterse talen. En daarna dus medicijnen. Hij wilde psychiater worden, maar werd tijdens zijn studie doof, en koos toen voor het vak van patholoog anatoom. Koos van Dam is de jongste van zes kinderen. Zijn, broers en zussen waren al uit huis. Hij was niet de gemakkelijkste. Waarom niet? Dat weet hij niet meer precies. De sfeer was niet prettig, dat was zeker. Door Conflicten op school kwam hij in Ter Apel op een jongensinternaat. Katholiek? Niet dat hij weet. Dat hij op een internaat gezeten heeft, was achteraf leuk. Heel goed dat ie daar geweest is. Hij heeft er de nodige zelfdiscipline geleerd. Veel aan gehad. Studie, talen leren. Inzetten voor een zaak. Dat vereist discipline. Als je dat niet hebt bereik je minder. Hoe is het als diplomaat met een gezin. Twee keer getrouwd, twee kinderen uit zijn eerst huwelijk, twee uit zijn tweede. Niet eenvoudig voor het gezin. Ze werden in Irak gegijzeld toen de kinderen heel klein waren. De psychische druk was heel groot, de angst dat chemische wapens zouden worden gebruikt. We hadden pakken. Maar die waren extra large. Maar wat doe je dan met een klein meisje. ‘Dat was geen feestje.’ Berlijn was de leukste post, als familie. Maar ook Caïro. Vriendelijke mensen, je kon er prachtig reizen, de scholen waren goed. Wat doet het met je als mens als iedereen voor je knipmest, je vooraan mag zitten? Zeker, luxe. Maar het werk gaat altijd door. Ook in het weekeinde. Je bent ook nergens privé. Altijd in functie, zelfs op vakantie. Maar er zijn ook mooie wapenfeiten zoals de gijzelingszaak: dan kan je veel bereiken als je mensen kent. En het beeld van buitenaf van al die recepties, dat hangt ook van de persoon af. -------------------------------------------

Duitsland en Indonesië. Daarvoor werkte hij al als diplomaat in Libanon en Libië. Hij studeerde politieke en sociale wetenschap en leerde Arabisch. Zijn kennis van de taal en cultuur en zijn ervaringen in Noord Afrika en in het Midden Oosten maken hem een autoriteit in de beoordeling van de Arabische Lente dit jaar. Ook kent hij het land waar het maar geen lente wil worden goed: Syrië. Van Dam noemt de Syrische president Bashar al-Asad als oorspronkelijk “ een heel vriendelijke man”. Hoe die zich tot de dictatoriale machthebber ontwikkelde, valt te lezen in het standaardwerk over Syrië, The struggle for power in Syria. Van Dam schreef het boek in 1979, maar dit jaar verscheen de vierde en geactualiseerde editie. --------------------------------- Samenvatting van Koos van Dam EERSTE UUR Allereerst van Dam’s bezoek aan Amerika onlangs. Zijn allereerste ooit. Hij ging naar Washington waar de vierde editie van zijn boek ‘De strijd om de macht in Syrie’ feestelijk werd gepresenteerd. Over Amerika is Van Dam nooit echt enthousiast geweest, en het bezoek bracht geen nieuwe inzichten. De buitenland politiek van Washington is volgens Van Dam ‘niet om over naar huis te schrijven’. Immers een republikeinse kandidaat wist niet eens het verschil tussen Iran en Irak! De oorlog in Irak wordt nu in de VS verkocht als een succes, terwijl er 100.000 doden zijn gevallen, het er niet veilig is en nog steeds instabiel. Nee dan het Midden Oosten; daartoe voelde Van Dam zich altijd al meer aangetrokken. Die fascinatie begon al op de middelbare school. In de werkkamer van zijn vader vond hij Arabische boeken, die hem fascineerden. Na zijn middelbare school ging hij meteen naar Syrië. Bij de grenscontrole raakte hij zijn portefeuille kwijt, die werd hem teruggebracht. Hij belandde bij een familie in een dorpje vlakbij Aleppo. Het was net alsof hij voor de tweede keer geboren werd. In een nieuw land, nieuwe cultuur, nieuwe familie. Van Dam: “Ik werd daar zo warm ontvangen, ongelofelijk. Die arabische gastvrijheid is heel bijzonder.” Arabisch sprak hij nauwelijks. Hij werd ondergedompeld in de taal. Tijdens zijn studie ging hij voor zijn doctoraalscriptie naar Syrië en Libanon. Hij sprak er onder meer met Palestijnse commando’s. In 1975 kwam, solliciteerde hij bij de Universiteit van Amsterdam. De baan kreeg hij niet, hij was niet links genoeg. Bertus Hendriks, die we later leerden kennen als midden oosten commentator van de Wereldomroep, was dat wel. Van Dam is er niet rouwig om. Hij noemt zichzelf wetenschapper en zijn diplomatieke jaren gaven hem juist de kans jarenlang onderzoek te doen naast zijn werk. Na zijn studie ging hij werken bij Buitenlandse Zaken. Hij werd gestationeerd in Libanon in 1980 waar het volop burgeroorlog was. Het was er gevaarlijk met allerlei facties die elkaar bestreden. Maar nog gevaarlijker was het op de Golan-hoogte in 1973, tijdens de Israelische aanvallen, toen kwamen de bommen uit de lucht en vanaf de zee. Over Israel was hij kritisch in het boek “De vrede die niet kwam”, dat hij schreef met Jan Keulen in 1989. Israel komt bijna overal mee weg, stelden zij toen. Streep dat woordje bijna maar door, zegt van Dam nu. Ze komen overal mee weg. De Amerikaanse en Europese politici bieden geen weerwerk. Er wordt gezegd: dat er niet verder gebouwd mag worden aan de settlements. Maar daar trekken de Israeli’s zich niets van aan. In de loop der jaren heeft hij het idee opgegeven dat de Israeli’s ook vrede willen. Ze willen heel Palestina houden, ze willen vrede alleen maar op hun voorwaarden. Maar Israel is toch de enige democratie in het Midden Oosten, zoals wel eens wordt beweerd? Van Dam noemt het onzin. Misschien binnen de grenzen van de staat Israel. Maar in de bezette gebieden… Daar heerst volgens hem een Israelische dictatuur. En die dictatuur overtreft die van de buurlanden. En dat duurt al van 1967 tot nu, de langste bezetting in de recente geschiedenis. De inval van Libanon, de inval in de Gaza-strook. De bevolking vindt dat niet leuk. En dat zal nog generaties doorgaan. Hij voorspelt dat, als er echt democratie in de buurlanden komt, het anti-Israelische sentiment dan zal opspelen. Ook de Saoudi’s hebben een vredesvoorstel gedaan. Maar de Israelieten zijn niet geinteresseerd in vrede. Ze willen er niets voor opgeven. Ze zijn maar op een ding uit: heel Palestina behouden. ‘Dat zien ze als hun land.’ Hij moest het word ‘invasie’ in ‘actie’ veranderen bij inval in Libanon. En dat duurde nog jaren. Dat paste in het beleid. Djoeke Veeninga vraagt zich na deze analyse af: hoe heeft u diplomaat kunnen zijn van Nederland in het Midden Oosten? “Je moet het beleid uitdragen van het land dat je dient.” antwoordt Van Dam. TWEEDE UUR Onder wie diende Koos van Dam niet? Onder Van der Stoel, Van Agt, Van den Broek, Van Aartsen, Verhagen, Kooijmans, De Hoop Scheffer. Nee, Rosenthal net niet meer. Zou van Dam dat wel kunnen, gezien zijn zeer kritische standpunt over Israel? Toch wel, als vertegenwoordiger draag je het beleid uit van jouw land, dat moet. Als je in het apparaat zit heb je eerder kans om iets tegen de minister te zeggen dan het van de daken te schreeuwen. Binnen het ministerie kan je met een zekere mate van tact en pragmatisme een minister goed dienen en tegelijkertijd voorzien van inzichten die hem van mening kunnen veranderen. In zijn beginjaren, was je al verdacht als je arabist was. Van Dam zag als jonge diplomaat hoe het werkte. Als de ambassadeur vanuit Libanon berichtte over Israelische aanvallen was dat al verdacht. Hij zat dan in de Arabische hoek. Mensen in die regio schrijven als het ware naar de minister toe. Van Dam: Ik heb altijd zoveel mogelijk gerapporteerd wat er aan de hand was. Je had mensen die bang zijn voor hun hachje. Bang dat ze, als ze te kritisch zijn over Israel, geen goede overplaatsing krijgen. Dan wordt de werkelijkheid niet gerapporteerd, dat is heel slecht. Als je dat verhult, waarom zit je er dan eigenlijk? Een Amerikaan zei over Israel: “We hebben een Frankenstein geschapen, en we kunnen het niet controleren.” Dat citaat stuurde Van Dam naar Den Haag. Zijn collega in Israel reageerde verbaasd. “Hoezo een monster?” Iemand van in het ministerie constateerde: “een monster ziet er anders van de voorkant dan van de achterkant”. Een waar woord. Het is een kwestie van perspectief. En wetenschapper, kun je niet helemaal zijn als diplomaat. Je bent niet theoretisch bezig. Je probeert toch zo veel mogelijk te weten van een land. Je bent dag en nacht met zo’n land bezig. Over Irak. Dat was zijn eerste post; hij zag de verwoeste koerdische dorpen, maar wist niets van de grootschalige moordpartijen op Koerden. Hij reisde, hij zocht naar mensen, maar vond er geen. ‘Het was niet te achterhalen,’ zegt Van Dam terugkijkend. ‘Er zijn maar een handvol mensen die het hebben overleefd en die het kunnen navertellen. Syrië De voorstellen van Bashar el Assad voor hervormingen zijn te weinig en komen te laat. Het regime strijdt alleen maar om aan de macht te blijven. Maar of dat gaat lukken? Binnen het leger is veel desertie. Het ziet er heel slecht uit. De jeugdjaren. Koos van Dam werd geboren op 1 april 1945 nog net in de oorlog. In Groningen. Een goede plaats, in de hongerwinter ging zijn vader op de fiets voedsel halen. Zijn vaders proefschrift is in 1943 uitgekomen. Het had een oranje kaft, als verzetsdaad. Vaak hoorde hij ‘Ben jij een grapje van je ouders?’, vanwege dat 1 april. Eigenlijk is hij precies op middernacht geboren, zijn vader koos voor 1 april. Zijn vader was een tijdje dominee, maar religie speelde geen belangrijke rol in Van Dam’s leven. Zijn vader studeerde voor de oorlog ook Arabisch en oosterse talen. En daarna dus medicijnen. Hij wilde psychiater worden, maar werd tijdens zijn studie doof, en koos toen voor het vak van patholoog anatoom. Koos van Dam is de jongste van zes kinderen. Zijn, broers en zussen waren al uit huis. Hij was niet de gemakkelijkste. Waarom niet? Dat weet hij niet meer precies. De sfeer was niet prettig, dat was zeker. Door Conflicten op school kwam hij in Ter Apel op een jongensinternaat. Katholiek? Niet dat hij weet. Dat hij op een internaat gezeten heeft, was achteraf leuk. Heel goed dat ie daar geweest is. Hij heeft er de nodige zelfdiscipline geleerd. Veel aan gehad. Studie, talen leren. Inzetten voor een zaak. Dat vereist discipline. Als je dat niet hebt bereik je minder. Hoe is het als diplomaat met een gezin. Twee keer getrouwd, twee kinderen uit zijn eerst huwelijk, twee uit zijn tweede. Niet eenvoudig voor het gezin. Ze werden in Irak gegijzeld toen de kinderen heel klein waren. De psychische druk was heel groot, de angst dat chemische wapens zouden worden gebruikt. We hadden pakken. Maar die waren extra large. Maar wat doe je dan met een klein meisje. ‘Dat was geen feestje.’ Berlijn was de leukste post, als familie. Maar ook Caïro. Vriendelijke mensen, je kon er prachtig reizen, de scholen waren goed. Wat doet het met je als mens als iedereen voor je knipmest, je vooraan mag zitten? Zeker, luxe. Maar het werk gaat altijd door. Ook in het weekeinde. Je bent ook nergens privé. Altijd in functie, zelfs op vakantie. Maar er zijn ook mooie wapenfeiten zoals de gijzelingszaak: dan kan je veel bereiken als je mensen kent. En het beeld van buitenaf van al die recepties, dat hangt ook van de persoon af. -------------------------------------------

Koos van Dam wordt drie uur lang geïnterviewd door Djoeke Veeninga. Duitsland en Indonesië. Daarvoor werkte hij al als diplomaat in Libanon en Libië. Hij studeerde politieke en sociale wetenschap en leerde Arabisch. Zijn kennis van de taal en cultuur en zijn ervaringen in Noord Afrika en in het Midden Oosten maken hem een autoriteit in de beoordeling van de Arabische Lente dit jaar. Ook kent hij het land waar het maar geen lente wil worden goed: Syrië. Van Dam noemt de Syrische president Bashar al-Asad als oorspronkelijk “ een heel vriendelijke man”. Hoe die zich tot de dictatoriale machthebber ontwikkelde, valt te lezen in het standaardwerk over Syrië, The struggle for power in Syria. Van Dam schreef het boek in 1979, maar dit jaar verscheen de vierde en geactualiseerde editie.