Podcasts about libris literatuurprijs

Op 19 mei wordt de winnaar van de Libris Literatuurprijs 2025 bekendgemaakt, de prijs voor de auteur van de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar. Femke van der Laan gaat met Safae el Khannoussi in gesprek.

Arthur Japin schrijft romans en verhalen, toneelstukken en soms een filmscenario. Welke personages en verhalen inspireren hem? En hoe verweeft hij fictie en realiteit in zijn werk?Met zijn eerste roman De zwarte met het witte hart (1997) brak hij (inter)nationaal door. Sindsdien verschenen van zijn werk 43 vertalingen in meer dan 20 talen. Een schitterend gebrek (2003) won de Libris-Literatuurprijs, De overgave (2007) de NS-Publieksprijs. Geluk, een geheimtaal (november 2019) is Japins tweede deel in de prestigieuze serie privé-domein, en bevat zijn dagboeken van 2008-2018. In de zomer van 2024 verscheen zijn 13e roman Het Stravinsky-spel en sinds september draait de Engelstalige verfilming van Een schitterend gebrek in de bioscoop.In deze wekelijkse talkshow van De Balie interviewen programmamakers de makers die hen inspireren. Van cabaretiers tot schrijvers en van theatermakers tot kunstenaars.Interview door programmamaker Rokhaya Seck.De podcast wordt geïntroduceerd door programmamaker Kees Foekema.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Oroppa, de debuutroman van Safae el Khannoussi, is zeer lovend ontvangen en staat nu op de Shortlist van de Libris Literatuurprijs. Is het Boeken FM-panel net zo lyrisch over dit werk? En zegt het grote succes van deze roman iets over de honger naar een ander soort fictie? Een luisteraar vraagt zich af wat we vinden van de lijst 50 beste Nederlandstalige boeken van de 21ste eeuw, samengesteld door NRC en De Standaard. Plus: wat vinden we van de twee hedendaagse literatuurfenomenen Goodreads en Booktok?BOEKENCLUB UPDATE Iedereen die zich heeft aangemeld wordt zo snel mogelijk gemaild!We zoeken nog mensen voor een club in Groningen, Tilburg, Sittard, Putten (de Veluwe), Zaandam, Amersfoort, Almere/Lelystad en Delft.Wil je meedoen? Mail naar boekenfm@dasmag.nl of DM ons via Instagram op @boekenfmZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sander Kollaard is schrijver. Voor zijn eerste werk, de verhalenbundel ‘Onmiddelijke terugkeer van de liefde', ontving Kollaard de Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Enkele jaren later verscheen van zijn hand ‘Uit het leven van een hond', waarvoor Kollaard de Libris Literatuurprijs en De Inktaap won. Recent schreef hij twee boeken: het kerstverhaal ‘Bona fide' en ‘Einde verhaal', over de vrijdenkende engel Astoreth. Eva Koreman gaat met Sander Kollaard in gesprek.

Tommy Wieringa is schrijver. In 2005 brak hij door met het bekroonde ‘Joe Speedboot'. Hij won daarna verschillende prijzen, waaronder onder meer de Libris Literatuurprijs voor ‘Dit zijn de namen'. Wieringa schreef het boekenweekgeschenk van 2014, en onder meer columns voor NRC en de Volkskrant. Wieringa reisde mee met een konvooi door Oekraïne. Het leverde het boek ‘Konvooi' op, dat een verhaal vertelt over de mens in oorlog. Daarnaast staat ‘Joe Speedboot' dit jaar centraal in de bibliotheekcampagne Heel Nederland Leest.   Femke van der Laan gaat met Tommy Wieringa in gesprek.

We blikken terug op de programma's van afgelopen seizoen met De Balie Podcast. Deze keer: Van Dis en Deckwitz over troost en hoop. Of je deze zomer onderweg bent in de auto, op de camping staat of aan het strand ligt, De Balie is dichtbij. Met elke week twee programma's om te luisteren.Zelfs mensen die niets met poëzie hebben grijpen in de donkerste uren naar een dichtbundel. Want poëzie kan soms beter verwoorden wat je voelt dan jij zelf, zeker in tijden waarin de wereld tegenvalt. Adriaan van Dis en Ellen Deckwitz vertellen over gedichten die hen raken en die troost bieden.Adriaan van Dis is een veelzijdig, geëngageerd schrijver, getuige romans als Indische duinen, De wandelaar en Tikkop. In 2015 won Ik kom terug de Libris Literatuurprijs en kreeg hij de Constantijn Huygens-prijs voor zijn gehele oeuvre. Zijn laatste roman is Naar zachtheid en een warm omhelzen. In 2024 verscheen zijn pamflet De kolonie slaat terug.Ellen Deckwitz is dichteres, schrijfster, theatermaakster en columniste en podcastmaker. Ze schrijft onder meer voor NRC en De Morgen. De afgelopen jaren verschenen prijswinnende bundels (onder meer De steen vreest mij, C. Buddingh-prijs 2012), boeken over schrijven (het alom geprezen Zo word je een geweldige dichter) en de bestseller Olijven moet je leren lezen. In 2020 verscheen bij Uitgeverij Pluim Dit gaat niet over Grasmaaien. Ellen Deckwitz won in 2021 De Johnny, de oeuvreprijs voor podiumpoëzie. Ze is stadsdichter van Amsterdam.Deze gedichten werden tijdens deze avond gelezen:Lex barbarorum – Hendrik MarsmanIn afwachting van de barbaren – Konstantinos Kaváfis, vertaling Hans Warren en Mario MolengraafZonder titel – Nadya Delaland, vertaling Maria Bloshteyn en Ellen DeckwitzExecutiepeloton – Ilya Kaminsky, vertaling Alfred SchafferAchtervolgd door de mannen van Vasenka – Ilya Kaminsky, vertaling Alfred SchafferDas Knie – Christian MorgensternEr ging een man van huis – Daniil Charms, vertaling Robert Jan HenkesLullopertje – Levi WeemoedtDe terrorist – kijkt – Wislawa Szymborska, vertaling Gerard RaschVoorbeeld – Wislawa Szymborska, vertaling Karol LesmanLoflied op een onverschrokken geweten – Antjie Krog, vertaling Robert DorsmanWij – Ghayath Almadhoun, vertaling Djûke PoppingaStilte – Mourid Barghouti, vertaling Ellen DeckwitzHoe is de toestand – Avner Treinin, vertaald door Shulamit Bambergere l d e r s – Jens MeijenOndertussen in Nederland – Anne VegterVriendinnen – Ted van LieshoutEen Nieuw Paaslied – Gerard ReveGo Mam! – Anna Woodford, vertaling Ellen DeckwitzDit verdriet – Jan ElburgEN TOEN – Cabot Black, vertaling Ellen DeckwitzZonder titel – Pastor Martin NiemullerBedrink je – Charles Baudelaire, vertaling Thérèse Fisscher en Kees DiekstraZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Shula Tas in gesprek met schrijfster Alma Mathijsen. Voor haar nieuwe roman Onderland trok Alma Mathijsen op met negen mensen, die net als zijzelf seksueel misbruik hebben meegemaakt. Allemaal hebben ze decennialang gebouwd aan een minutieus uitgedachte binnenwereld. Ze vonden hun eigen magische strategieën uit die normaal verborgen blijven. In Onderland komen hun coping mechanismes voor het eerst aan het licht. Alma Mathijsen heeft al drie romans op haar naam staan, een memoir, een novelle, een verhalenbundel en toneelstukken. Haar autobiografische roman Bewaar de zomer werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs.

Deze zomer, tot en met 4 augustus, geniet je van onze selectie aan zomertips, uit het  afgelopen seizoen Nooit Meer Slapen. Schrijver Rob van Essen wint de Libris Literatuurprijs opnieuw. Hij sleept deze prestigieuze prijs in de wacht met zijn boek 'Ik kom hier nog op terug'. In een boeiend gesprek met Lotje IJzermans belicht hij een centraal thema uit zijn roman: tijdreizen en herinneringen. Hij onderzoekt de valkuil van nostalgie en het verschuilen achter een masker om je ware zelf te beschermen. Daarnaast deelt hij inzichten over zijn christelijke jeugd, schrijven als een kunstvorm, en zijn visie op het karakter van Brussel. (hh 15-5-2024) ‘Met nostalgie fantaseer je het verleden als een veilige situatie. De gedoetjes zijn eruit gefilterd, allemaal zelfbedrog'

Liefde & muziek staan centraal tijdens PopTalk in de Groene Engel in Oss. Hoofdgast is NRC-journalist Peter Zanthing. Zijn boek Tussentijds werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. De jury omschreef zijn werk als ‘een mooie…Continue Reading "Poptalk met NRC-journalist in Groene Engel"

Op 13 mei werd live tijdens Nieuwsuur bekendgemaakt dat Rob van Essen de winnaar van de Libris Literatuurprijs 2024 is, de prijs voor de auteur van de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar. Op dinsdag 14 mei gaat hij in gesprek met Lotje IJzermans.

Joke Hermsen is filosofe en schrijfster. Ze studeerde Frans en literatuurwetenschap in Amsterdam en filosofie in Parijs. In haar werk spelen vrouwelijke denkers en schrijvers een grote rol – zo schrijft ze over andere Belle van Zuylen en Hannah Arendt. In 1998 debuteert ze als romancier en steeds vaker verschijnen ook filosofische essays. Haar boek ‘Stil de Tijd, pleidooi voor een langzame toekomst', is een groot succes en wordt vele malen herdrukt. Hermsen wordt meermaals onderscheiden en ook genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. In haar nieuwste werk ‘Onder een andere hemel' keert ze terug naar haar jeugd en zoekt de jonge – maar ook oudere Joke – haar thuis.

Alfred Birney is schrijver. Hij schreef boeken zoals ‘In de wacht', ‘Niemand bleef: dagboek van Meneer B', ‘De fenomenale meerval' en ‘De Tolk van Java.' Hij wordt beschouwd als vertegenwoordiger van de Tweede Generatie Indische Schrijvers en heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder de Libris Literatuurprijs. Nu komt hij met 'Zwerfpost (tussen Oost en West)', een persoonlijke selectie van zijn verhalen, essays en columns uit de afgelopen 25 jaar. Eva Koreman gaat met Alfred Birney in gesprek.

Spoiler alert!In deze aflevering wordt gepraat over het eind van het boek. Mocht je het niet willen horen: we kondigen het aan, zodat je tijdig kunt doorspoelen.Marijke Schermer brak in 2016 door met Noodweer, over een vrouw die een geheim bewaart voor haar man. Ze haalde er een jaar later de shortlist van de ECI Literatuurprijs mee. Ook met haar laatste boek, Liefde, als dat het is, veroverde ze een plek op de shortlist van de Libris Literatuurprijs in 2020. Schermer staat bekend om haar slimme observaties over mensen en hoe die zich tot elkaar verhouden binnen relaties. In het oog is haar nieuwe roman, waarin microbioloog Nicola onverwachts wordt verlaten door haar geliefde. Tegelijkertijd blijkt dat haar financieringsaanvraag voor een belangrijk onderzoek naar een bacterie is afgewezen. Ze besluit het onderzoek zelf een duwtje in de rug te geven en maakt intussen kennis met Louis, waarvan ze volkomen in de ban raakt. Zowel met hem als met haar bacteriën in het laboratorium speelt Nicola met regels en normen.Hoe heeft het Boeken FM-panel zich, als lezer, verhouden ten opzichte van Nicola? Vonden we haar acties geloofwaardig? En wat vinden we van de engagementsdienstplicht die in het boek terugkomt in de vorm van het coronavirus en Nicola's dochter als klimaatactiviste?Creatieve non-fictie boekentipsJoost: oeuvre van Emmanuel Carrère, bijvoorbeeld De tegenstanderCharlotte: Jia Tolentino - Trick Mirror (vert. Spiegeldoolhof, Anne Marie Koper en Elsbeth Witt)Marja Pruis: Vivian Gornick - The Odd Woman and the City en Fierce AttachmentsEllen: Lauren Binet - HhhHZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vandaag zit Suse van Kleef aan de rechterhand van Jeroen!  Vandaag oordeelde de rechtbank dat het AD toch een artikel mag publiceren dat is gebaseerd op geluidsopnames gemaakt door Peter R. de Vries. Eerder spande zijn zoon Royce de Vries een kort geding aan tegen de krant om publicatie te voorkomen. Thomas Bruning van de journalistenvakbond spreekt van ‘een klinkende overwinning' en schuift vanavond aan.  Pesten, intimidatie, manipulatief gedrag en zwangerschapsdiscriminatie. In het AD hebben 25 oud-medewerkers, onder wie presentatoren Roos Moggré, Eva Jinek en Merel Westrik, zich uitgesproken over de angstcultuur bij WNL. We bespreken met de voorzitter van het College van Omroepen Arjan Lock en Thomas Bruning van de NVJ hoe het nu verder moet bij de NPO.    Murat Isik won zes jaar geleden de Libris Literatuurprijs voor zijn bestseller 'Wees onzichtbaar'. Nu is er het langverwachte vervolg: ‘In de mist van Golden Gate Park'. Vanavond schuift de schrijver aan.  Vanmiddag is het eindelijk zover: de inzending van Joost Klein voor het Eurovisie Songfestival wordt bekendgemaakt! Met ‘Europapa' hoopt de jonge Fries de harten van heel Europa te stelen. Vanavond nemen Cornald Maas, de Vlaamse commentator Peter Van de Veire en podcastmaker Annefleur Schipper het nummer onder de loep. 

Toneelspeler, -schrijver en regisseur Bo Tarenskeen is bij ons te gast om te praten over Who's Afraid of Virginia Woolf? van de Amerikaanse toneelschrijver Edward Albee (de vertaling die we gebruiken is van Gerard Reve uit 1964). Door de hoeveelheid seks en scheldwoorden in het script werd het spraakmakende stuk na verschijning in 1962 als extreem schandalig ervaren. Who's Afraid of Virginia Woolf? gaat over het kinderloze echtpaar Martha en George, beiden van middelbare leeftijd, die na afloop van een feestje bezoek krijgen van het jongere, getrouwde stel Nick en Honey. Er wordt flink gedronken en sluiperderwijs ontstaan allerlei psychologische spelletjes waar je als lezer / publiek in mee wordt genomen.In zijn vertaling wijkt Gerard Reve best af van wat Albee geschreven heeft. Met veel vrijheid heeft hij er zelfs dingen bij verzonnen. Wat was de reactie daarop? Het panel praat met Bo over alcohol drinken op scène als deel van de performance, over de definitie van een acteursstuk, en wat precies het verschil is tussen het schrijven van proza en toneel.--PRIJSVRAAG ‘Tussen longlist en shortlist'We geven twee kaartjes weg voor het Libris Literatuurprijsprogramma ‘Tussen longlist en shortlist'15 februari in De Nieuwe Liefde, AmsterdamKlik hier voor meer info en ticketsNa vrijwel elke uitreiking van de Libris Literatuurprijs zijn er steevast de reacties van: ‘o, maar díé had hem moeten winnen!'Dus: wie van alle eerdere genomineerden had de Libris Literatuurprijs wél moeten winnen?Stuur je antwoord met een eventueel kort betoog (van een paar zinnen) naar boekenfm@dasmag.nl of via Instagram DM naar @boekenfm. Zend uiterlijk 11 februari in, de winnaars krijgen snel bericht.Bo's voorstelling - Wittgenstein 2: Aan de taal ligt het nietOp 3 en 4 mei in Frascati 1, AmsterdamKlik hier voor meer info en ticketsKobra theaterproducties - Wie is er bang voor Virginia Woolf? Klik hier voor de speellijst en ticketsZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Joes Brauers zit vanavond aan de zijde van Jeroen! Gisteravond klapte de formatie. Verbijsterd, ‘teleurstellend' en ‘verbaasd' liet Pieter Omtzigt zijn collega's achter in Den Haag. De grote vraag, wat is hier gebeurd? En hoe nu verder? Partijleiders Rob Jetten van D66 en Henri Bontebal van het CDA schuiven samen met politiek verslaggever Peter Kee aan. De debuutroman ‘Aleksandra' van Lisa Weeda werd na het uitbreken van de oorlog een bestseller en stond op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs. In haar nieuwste roman ‘Dans Dans Revolutie' speelt de oorlog opnieuw een grote rol.   Johnny Jordaan, de koning van het levenslied, zou vandaag 100 kaarsjes uitblazen. We vieren zijn erfenis met liefhebbers en collega's Dries Roelvink en Mart Hoogkamer.  

Annemieke Bosman in gesprek met schrijfster Niña Weijers over haar nieuwe roman 'Cassandra'. Cassandra keerde niet terug van een avondje uitgaan, haar verdwijning is nooit opgelost. Over de ontwrichtende invloed van een onafgemaakt verhaal op de levens van iedereen die er deel van uitmaakt. De verdwijning van de destijds 17-jarige Cassandra van Schaijk in 2017 duurde enkele weken. Toen haar lichaam werd gevonden in de Almeerse Noorderplassen betekende dat eerder het begin dan het einde van een mysterie. Meer dan vijftien jaar later is nog altijd niet opgehelderd wat er gebeurde met Cassandra. Niña Weijers raakte geïntrigeerd door deze zaak, die nooit officieel werd gesloten. Ze sprak met leden van het politieteam, familie, vrienden en andere betrokkenen, en zag hoe ontwrichtend de invloed van een onafgemaakt verhaal kan zijn op de levens van iedereen die er deel van uitmaakt. Hoe meer ze zich vastbeet in het verhaal van Cassandra, hoe meer ze werd geconfronteerd met haar eigen rol als schrijver. Niña Weijers won In 2010 de schrijfwedstrijd Write Now!, en ze publiceerde korte verhalen in o.a. De Gids en Passionate Magazine. Door Opzij werd ze in 2013 uitgeroepen tot een van de ‘35 schrijfsters onder de 35'. Ze heeft een vaste column op de website van De Groene Amsterdammer. Haar debuutroman 'De consequenties' werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2015 en is bekroond met de publieksprijs van de Gouden Boekenuil 2015, met de Van der Hoogt-prijs en de Opzij-prijs. 

Annemieke Bosman in gesprek met Marja Pruis. Pruis' nieuwste roman 'Huiswerk' is een confronterende roman over intiem geluk en huiselijk verraad. Over de baas zijn en dat niet willen zijn. In deze roman legt Marja Pruis de verwarring bloot waarin de westerse mens met zijn goede bedoelingen gevangen zit. Hoofdpersoon Clara Feij is in het mooiste huis van Amsterdam komen wonen, vindt ze zelf. Schoonmaken laat ze over aan een stoet van werksters, gevlucht uit eigen land. Als Rose bij haar thuis komt, verandert alles. Hoe kun je iemand helpen, als je niets van haar weet? En hoe blijf je iemand vertrouwen, als alles tegen haar pleit? Marja Pruis is schrijver, columnist en redacteur van De Groene Amsterdammer. Haar romans ontvingen nominaties voor De Gouden Uil, de AKO Literatuurprijs, de Libris Literatuurprijs en de Anna Bijns Prijs. Voor haar essays en columns, gebundeld in 'Kus me, straf me', 'Genoeg over mij' en 'Oplossingen' ontving ze de Jan Hanlo Essay Prijs, de J. Greshoffprijs en de J. L. Heldringprijs.

Schrijver Deniz Kuypers schreef eerder de romans Het ruisen van de wereld en Dagen zonder Dulci. Het boek De atlas van overal, stond op de shortlist Libris Literatuurprijs 2022. Daarnaast publiceert hij columns en essays in onder meer Tubantia en NRC. Zijn nieuwe roman Zing voor me morgen onderzoekt hoe familieverhalen, die ergens tussen mythes en werkelijkheid lijken te bestaan, de mens vormen. Femke van der Laan gaat met Deniz Kuypers in gesprek.

Marjolijn van Heemstra is schrijver en theatermaker. Haar boek En we noemen hem werd bekroond met de BNG Bank Literatuurprijs en stond op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs. De afgelopen twee jaar werkte ze samen met Najat Kaddour en een handvol nachtwachters aan De Nacht-Wacht, een onderzoek naar de waarde van de nachtelijke duisternis in een stad met veel lichtvervuiling, en is te bekijken op Het Amsterdam Dark Festival.

Wat als je ongelovig wil zijn, maar het lukt niet? Dat overkwam Esther Gerritsen, schrijver van romans, columns en scenario's voor tv en film. Voor haar werk werd ze vier keer genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en haar laatste boek 'Gebied 19' kreeg 5 sterren in NRC. Het is haar eerste sciencefictionroman, een genre dat volgens haar verbazingwekkend veel lijkt op religie. Geloof en ongeloof is overduidelijk een thema in het werk van Esther Gerritsen, maar ze schrijft daar op een unieke eigen manier over. Wat is de essentie van geloven? En hoe leg je in deze tijd uit waarom je gelooft? Of moet je dat juist niet doen?  Een gesprek over onverklaarbaar geloof, het vertellen van verhalen, schuld en vergiffenis met Esther Gerritsen en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

In Schrijf me! leer je schrijvers en hun debuut kennen. In seizoen vier lezen Aya Sabi, Alma Mathijsen en P.F. Thomése een brief voor aan een personage uit hun debuutroman. Daarna gaan ze met Roos van Rijswijk in gesprek over hun boek – en hun toekomstplannen. Seizoen vier is live opgenomen in het Betty Asfalt Complex op 16 maart 2023. Tijdens deze audioserie draaien we de rollen om: de schrijvers schrijven deze keer niet vanuit, maar aan een van hun personages. Eindelijk horen we wat de schrijver écht vindt van de mensen die hun pagina's bewandelen. Kun je als schrijver boos zijn op je eigen personage, of misschien wel jaloers? Is er nog iets dat je ze nooit hebt durven zeggen? Hoe verandert de relatie tussen schrijver en personage na het afleveren van dat eerste boek? In aflevering 2 leest Alma Mathijsen een brief voor aan Carmen, het hoofdpersonage in haar debuutroman Alles is Carmen. Deze roman verscheen in 2011 bij De Bezige Bij. In eerdere seizoenen van Schrijf me! hoorde je brieven van Sholeh Rezazadeh, Joost Oomen, Valentijn Hoogenkamp, Tatjana Almuli, Marion Bruinenberg, Sarah Neutkens, Shula Tas, Hanna Bervoets en Lisa Weeda. Alma Mathijsen (1984) schreef vier romans, een novelle en een verhalenbundel. In 2011 verscheen haar debuutroman Alles is Carmen, gevolgd door De grote goede dingen (2014). In 2017 verscheen Vergeet de meisjes, dat lovend werd ontvangen en op de shortlist van de BNG Bank Literatuurprijs terechtkwam. De novelle Ik wil geen hond zijn (2019) is een gedurfd verhaal over een vrouw die besluit dat ze wil veranderen in een hond om zo herenigd te worden met haar ex-geliefde. De Duitse editie is verschenen in 2021, de Roemeense vertaling is in ontwikkeling. In het autobiografische boek Bewaar de zomer (2020) reflecteert Mathijsen op taal, volwassen worden en verlies. Het werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Roos van Rijswijk (1985) debuteerde in 2016 met de roman Onheilig, die werd bekroond met de Anton Wachterprijs. Door de Volkskrant werd ze dat jaar uitgeroepen tot Talent van het Jaar. Ze publiceerde verhalen in onder meer De Revisor, De Gids, Tirade, De Groene Amsterdammer en de VPRO Gids, en schrijft recensies voor NRC. In 2018 verscheen De olifant van de bovenbuurman, met illustraties van Sylvia Weve. Ze studeerde Nederlandse letterkunde en literatuurwetenschap, was columnist van Advalvas en schreef toneel voor Theatergroep Thomas. Ze is een van de initiatiefnemers van de J.M.A. Biesheuvelprijs, de eerste literaire prijs voor verhalenbundels. Audioproductie: Jasper Schonewille Fotografie: Lariza Zaldy Schrijf me! is een programma van Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (SLAA).

In deze aflevering draaien we een stevig en lang wasje met Hassnae Bouazza. Zij is o.a. programmamaker, columnist (LINDA. en NRC) en auteur van meerdere boeken waaronder Arabieren kijken en Een koffer vol citroenen. Hassnae vertelt ons hoe het was om laaaang, laaaang geleden, als enige Marokkaanse Nederlander bij een Hilversumse omroep te werken. Spoiler alert: vrij intens. De dominante witte norm in de media uit zich dus niet alleen in hoe er journalistiek wordt bedreven, maar ook in hoe er met collega's wordt omgegaan die daar niet toe behoren. We vroegen Hassnae of ze als columnist de vrijheid heeft om te schrijven en of ze vindt dat alle columnisten die vrijheid zouden moeten hebben.In het Hardnekkige Vlekken Kwartet halen we o.a. een problematische column aan van Rosanne Hertzberger, vragen we ons hardop af of het oké is om Surinaamse klederdracht te omschrijven als ‘traditioneel', bespreken we de manier waarop er (kritiekloos) bericht wordt over de migratiedeal en delen we kijktips van programma's die met humor de actualiteit bespreken en een nieuwe interessante serie waarin een groep diverse twintigers elkaar opzadelt met grote levensvragen.Plakshot kijk je hier: https://www.vpro.nl/programmas/plakshot.html Even tot hier kijk je hier: https://www.bnnvara.nl/eventothier Hoe Dan kijk je hier: https://www.eo.nl/programmas/hoedan Wat schreven Nederlandse kranten na één dag oorlog?: https://www.villamedia.nl/artikel/mei-1940-wat-schreven-nederlandse-kranten-na-een-dag-oorlog Transcript: One'sy Dit is Bonte Was Podcast   Zoë Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.   One'sy Ik ben One'sy Muller.   Zoë En ik ben Zoë Papaikonomou.   One'sy En in deze aflevering zijn we in goed gezelschap, want Hassnae Bouazza is onze gast, welkom!   Hassnae Dankjewel.   Zoë Hassnae, Wat fijn dat je er bent. Jij werkt als programmamaker, vertaler, journalist, columnist en je bent auteur van meerdere boeken, waaronder Arabieren kijken. En iets recenter van vorig jaar, Een koffer vol citroenen. Wat ik nu ook heel mooi aan het aanwijzen ben, dat staat bij ons op tafel. Voor mijn neus, maar het is jouw boek. We duiken met jou, denk ik, in heel veel dingen vandaag, maar we moesten het toch samenvatten op een manier. We hebben het genoemd, de hardnekkige witte normen in de media en het gebrek aan oog voor intersectionaliteit.   Hassnae Helemaal goed.   Zoë Ja? Kan je er mee werken?   Hassnae Ja hoor. (lachen allemaal)   One'sy Het is genoeg kader. We gaan zo hebben over hoe je eigenlijk in de mediawereld terechtkwam, want dat is een hele interessante weg. Maar waar werk je nu aan?   Hassnae O, nou ja, verschillende dingen. Nog steeds schrijven dus columns en stukken enzo voor bladen en de krant. En een documentaireserie over de Rif, waar ik nog niet heel veel over kan vertellen. Ik ben heel bijgelovig, ik wil nooit te veel vertellen over dingen die nog moeten komen of gaande zijn.   Zoë Ik wil heel graag beginnen met een citaat uit jouw boek, Een koffer vol citroenen. Dat ben ik heerlijk, ik heb het bijna uit, aan het lezen. Het is een prachtig boek. Mag ik het ook een ode aan je moeder noemen?   Hassnae Zeker. Dat is het.   Zoë Die is een paar jaar geleden overleden. Het is heel lief en heel ontroerend. Maar je verwerkt er ook heel mooi in hoe het is geweest om op te groeien in Nederland als Marokkaans-Nederlands persoon. En je beschrijft dus ook hoe mensen eigenlijk in Nederland dan kijken naar mensen die hier ook wonen en die niet een geheel, nou laten we zeggen, geheel inheems Nederlandse achtergrond hebben. Heel herkenbaar op verschillende punten en op een gegeven moment beschrijf je heel mooi iets over, volgens mij gaat dat ook over jouw vader die op een gegeven moment naar Algerije is gemigreerd en dat er eigenlijk niet zoveel hierover bekend is, en een documentaire van Mohamed Bouzia daarover. Die heeft het ook over Marokkanen die naar Algerije migreerden een documentaire gemaakt en in het boek heb je dan een hele mooie zin staan en die raakte mij over dus die documentaire van Mohamed zeg je: "Het is een mooi testament dat de geschiedenis vertelt van een avontuurlijke generatie die onderbelicht is gebleven, die voor altijd in de geschiedenisboeken bestempeld is als migrant." Zou je daar misschien wat meer over kunnen vertellen?   Hassnae Ja, zeker. Die generatie van mijn vader inderdaad. Dat was ten tijde van de koloniale bezetting van Algerije en Marokko was een protectoraat, het noorden. We hadden natuurlijk de Spaanse bezetting in het noorden van Marokko. En veel mensen uit de Rif gingen lopend naar Algerije omdat daar werk was. Lopend. Dat is een enorme afstand en gewoon puur dat alleen al is hoe mensen op zoek gingen naar een beter bestaan en vervolgens in Algerije terechtkwamen, net zoals mijn vader. Mijn vader heeft daar mijn moeder ontmoet. Ze zijn getrouwd. Vervolgens ontstond er heibel tussen Marokko en Algerije. Marokkanen waren niet meer welkom. Ze zijn toen naar Marokko terug verhuisd, naar Oujda, waar ik ben geboren en van daaruit is mijn vader, omdat het daar ook weer niet al te florissant ging, is hij naar Europa geëmigreerd. Eerst via Spanje, Frankrijk en dan Nederland. En dat geldt voor veel van die mensen, van de generatie van mijn vader. Het waren mensen die inderdaad avontuurlijk waren, die het onbekende tegemoet gingen, die heel veel moeite deden om een goed bestaan op te bouwen en die, als je de persoonlijke verhalen hoort, ook in Nederland hun stempel achterlieten, het waren gewilde mannen. Er zijn veel dubbelbloed Marokkanen in Nederland uit de jaren 70 tot 80. Het waren exotische vogels, het waren sjacheraars, het waren flirters.   Zoë Of dubbelbloed Grieken. (lacht)   One'sy  Of dubbelbloed Surinamers.   Hassnae Dus er was heel veel gaande. Ik bedoel, ze lieten een indruk achter. Maar als je kijkt naar hoe ze in de berichtgeving zijn vastgelegd, zijn het gewoon besnorde mannen die in pensions werkten en fysieke arbeid deden. Migranten, niks meer, die stempel, één laag, verder niks, terwijl, het zijn complexe persoonlijkheden en dat is waarom ik dat heb geschreven. Ik heb mijn vader ook, door het boek heb ik natuurlijk mezelf en mijn moeder beter leren kennen, maar ook mijn vader. Ze verdienen gewoon veel meer een gelijkwaardige beschrijving en meer gelijkwaardige toenadering ook van de beschouwers.   Zoë Ja, ik vond dat zo mooi beschreven, want ik merk dat ik er nu ook weer kippenvel van krijg omdat wat ik erin herken is ook bijvoorbeeld, ik ben inderdaad dan een dubbelbloed of hoe je het wil noemen, maar dus Nederlandse moeder en Griekse vader. Mijn vaders migratieverhaal, dat is iets heel anders; hij is een kennismigrant, ook wel interessant, hoe noemen we wat? Maar dat verhaal is al ingewikkeld om te vertellen. Ze zijn uit elkaar gegaan, dan interesseert het eigenlijk niemand meer waarom, want dat is gewoon cultuurverschil. Weet je, die recht van eigenheid, gezien de complexiteit dat dat gezien mag worden, dat slaan we helemaal plat. Dat slaan we natuurlijk in media sowieso al wat sneller plat. Maar al helemaal als het inderdaad gaat over mensen die wij als de ander dan zouden zien.   Hassnae Ja, en er zou nooit gezegd worden, als twee mensen uit dezelfde cultuur scheiden, zou dat nooit geweten worden aan de cultuur. Maar op het moment dat er mensen uit twee verschillende culturen samen zijn, dan moet het dat wel zijn. Het is lekker makkelijk. Het is ook heel erg lekker simpel natuurlijk en op die manier word je ook soort van klein gehouden. Niet voor vol aangezien, want relaties die stranden nu eenmaal misschien. Misschien is de één wel verliefd geworden of zo. Het kan van alles zijn. Mijn geliefde is een witte Nederlandse man en hij zegt ook altijd tegen me dat hij en ik veel meer cultureel delen dan bijvoorbeeld zijn Nederlandse ex. En weet je, daar wordt gewoon aan voorbijgegaan.   Zoë Totaal. Nee, dat vind ik dus heel mooi, ook aan jouw boek. Want het leidt er bij mij toe dat ik zelfs vrij zuinig ben in wat ik daarover vertel in de publieke ruimte. Helemaal niet in mijn eigen omgeving, omdat er heel snel duizend etiketten op komen en wordt het heel erg geplaatst in de projectie van de ander of dus het wordt heel eendimensionaal en daar heb ik geen zin in. En dat vind ik wel heel mooi. Je hebt natuurlijk gewoon zelf helemaal jouw verhaal van al die kanten en al die kleine schakeringen kunnen opschrijven.   Hassnae Ja en dat is heel belangrijk. En het is ook wat je zegt: mensen gaan ermee aan de haal en dan is het niet meer van jou. En dan gaat het over iets dat op geen enkele manier over jou gaat of waarin je jezelf herkent. En dat is wel, denk ik, wat we, in ieder geval, laat ik voor mezelf spreken, al die jaren in Nederland hebben gehad, is dat er verhalen en gebeurtenissen op je worden geplakt waar je je voor moet verantwoorden of uitleg moet geven waar je echt helemaal niks mee hebt. Ik noem het migrantenkitsch.   Zoë Zo' n goede term is dat!   Hassnae Het is echt de clash binnenshuis en buiten ben je lekker vrij. Nederlandse cultuur vrij versus de verstikkende cultuur thuis. Tuurlijk, het zal voor mensen gelden, maar het geldt niet voor iedereen. Het geldt zeker niet voor mij. En ik wil daar niet mee besmet raken. Ik wil daar niets over vertellen en ik wil er ook niet op aangesproken worden. Het probleem is dat je dat decennialang moest doen. Iedere keer, iedere keer als er weer zo'n verhaal naar buiten sijpelde en media er gretig opdoken. Ze duiken er nog steeds heel erg op, niks liever dan dat. Dan wordt je weer opgetrommeld, moet je weer alert zijn, want dan krijg je weer een vraag erover of moet je weer uitleggen...   One'sy Dan ben je weer woordvoerder.   Hassnae Jaaa, ga toch weg! Echt zo klaar mee.   Zoë Het is mooi hoeveel woordvoerders van de Marokkaanse gemeenschap we in de loop der jaren wel niet hebben gezien. Het is wel mooi dat mensen dat dan zelf ook niet allemaal prima hebben gevonden.   Hassnae Nou, sommigen absoluut wel.   Zoë Maar sommigen wel.   Zoë Ik wil graag de woordvoerder van alle allochtonen worden, bij dezen. (lachen)   One'sy En zeggen, we zijn allemaal verschillend, en daarmee af. Maar dit is eigenlijk ook, we hebben het een beetje aangestipt, maar zeg maar die eendimensionaliteit, is dat ook wat jij hebt meegemaakt tijdens je werk in de media?   Hassnae Ja, natuurlijk. Ik denk dat het onvermijdelijk is. Ik zit nu even te denken wat ik voor voorbeelden zou kunnen geven, maar het zijn de clichés, weet je wel. Mensen zijn heel erg op zoek naar de clichés. En zelfs als ze dat niet zijn, dan gaan ze wel op een bevooroordelende manier met jou zelf om. Ik kan me herinneren dat ik bij een omroep ging werken jaren geleden en ik was de enige Marokkaanse en dat dat echt door het hele gebouw ging. En dat iedere dag weer kwamen er mensen…   Zoë Attentie, attentie.   One'sy We hebben er één!   Hassnae Er is een Marokkaan in het gebouw! (lachen)   Hassnae Ja, en dan kwamen ze met de meest, weet je wel, ken je een Iraniër? Ik heb daar een keer een stukje over geschreven, iets aangedikt. Ken je nog een Turk met één teelbal? Dat soort vragen. Op gegeven moment weet ik nog dat een collega van mij echt dacht van, laat dat meisje met rust! Het was echt, wauw, en ook heel erg het allochtonenhoekje moeten bemannen.   One'sy Nou, daar ging letterlijk mijn visie voor mijn eindexamen, mijn het afstuderen van journalistiek over. Mijn stelling was, toen zeiden we dat nog: "allochtone journalisten zouden niet alleen maar over allochtone berichten moeten schrijven", in mijn geval. Dat was mijn stelling. En het is heel vervelend, want ik ben dat natuurlijk zelf wel een beetje gaan doen, omdat het mijn interesse heeft. Maar ik vond dat wel heel irritant, want misschien wil ik het wel over sport hebben. Doe even normaal.   Hassnae Ja, precies. Dat is ook zo. Maar dat is echt een een gevecht ook geweest. Ik had ook ambitie. Ik wilde interviewen. Ik dacht ik spreek vloeiend: Frans, Engels, Arabisch. Ik kan mensen overhalen om een interview te geven. Nee hoor. Dat was echt… Ik moest echt wel mijn plek kennen. Een eindredacteur zei echt tegen me van: ja, interessant, maar weet je Hassnae, we zijn bezig met een programma voor en door allochtonen. Is dat niks voor jou? Je zou denken dat ik het verzin, maar het is gewoon echt zo, en dat is echt heel lang geweest en voor mij was het een reden om dan zelf maar een beetje op mijn eigen blogje of zo te schrijven over de dingen die ik leuk vind. En ik bedoel, ik schrijf ook over de Arabische wereld, want ik vind dat belangrijk.   Hassnae Ik bedoel die cultuur, die bagage heb ik, en het is heel belangrijk dat ik daar gebruik van maak en dat ik andere perspectieven deel. Maar ik ben ook gewoon een mens met voorkeuren, liefdes, passies en noem het maar op. Ik bedoel, als Ruud de Wild gaat schilderen, dan wordt dat ineens serieus genomen of weet ik veel, een acteur die dan foto's gaat maken, moeten we dan allemaal in katzwijm voor vallen. Maar mensen zoals ik worden daarin niet serieus genomen en je moet toch altijd wel je plek kennen.   Zoë Ik ben trouwens ook wel benieuwd, want je hebt ook verschillende programma's gemaakt rondom de Arabische wereld bijvoorbeeld. En toen Annebregt en ik bezig waren met Heb je een boze moslim voor mij? dan hebben we jou natuurlijk ook over gesproken, maar ook Sinan Çan en die had het ook heel erg over die reisdocumentaire wereld. Ik ben erg benieuwd wat je van de huidige ontwikkelingen daarin vindt, want hij beschreef heel erg van, het draait vaak om de witte westerse heer die zich gaat verwonderen ergens anders. Het voorbeeld was natuurlijk Paul Rosenmöller. Daar ben ik trouwens ook nog voor gevraagd om daar redactie voor te doen. Daar heb ik toch wel voor gepast. Nou, dat was wel helemaal, zeg maar, die moest iets op tv doen dus dat. En nu zie ik zelf wel een soort van ontwikkeling dat het nu de westerse witte heer of mevrouw is die wel de taal dan spreekt en die gaat er dan naar toe. Ik zit het natuurlijk wel weer lekker in te vullen allemaal. Maar hoe zie jij het?   Hassnae (lacht) Je kan het volgens mij niet anders zien. Het is echt Kuifje in noem het land maar op en daar zitten ze allemaal. Je ziet nu wel dat er iets meer bewustzijn is bij omroepen, dat er ook vrouwen en vrouwen van kleur ook af en toe iets mogen doen en op reis mogen. Maar als je er middenin zit, voel je de ongelijkheid. De rode loper wordt uitgerold voor al die witte mannen die allemaal bewonderd worden: och, wat zijn ze leuk. En als je kritisch kijkt, valt er nog wel wat af te dingen op hoe leuk ze zijn of hoe goed ze zijn. En ik vind het allemaal heel erg egocentrisch. Uiteindelijk draait het allemaal om de presentator, terwijl die vind ik helemaal niet interessant. Ik ben benieuwd naar de mensen zelf. Ik ben ook heel erg allergisch voor al die presentatoren. Maar goed, als je binnen een omroep werkt en je wilt iets erdoor krijgen, dan moet je concessies doen. Maar ik heb er helemaal niks mee. Dan zitten ze daar knikkend in beeld en o, wat zijn ze interessant en o, wat zijn ze charmant. En ik denk: nee, jij bent niet interessant. Ik wil die vrouw zien of ik wil die man zien of ik wil het verhaal. En dat is hardnekkig.   Zoë Ja, we zijn sowieso een beetje BN'er verslaafd natuurlijk in medialand.   Hassnae En het wordt gecultiveerd, want ze zeggen: anders scoort het niet. Ja, maar dat is omdat je mensen niks anders voorschotelt precies. Dat vind ik heel ergerlijk.   Zoë Ik zit te denken. One'sy, heb ik in Bonte Was de voorspelling gedaan. Ik moet denken over witte mannen voor wie de loper wordt uitgerold. Ik moet dan altijd meteen aan een zekere presentator van College Tour denken, die uitstapjes maakte en gewoon weer terugkon. Dat is allemaal helemaal prima.   Hassnae Laten we eerlijk zijn, is hij nou zo getalenteerd? Ik was tijdens de Arabische Lente, die ik meer Arabische opstanden noem, één keer uitgenodigd. Heette het toen al Nieuwsuur of NOVA? Één van de twee.   Zoë Ik denk al Nieuwsuur.   Hassnae Ja, ik denk het ook. Maar goed, ik schreef in die tijd over de Arabische wereld in Vrij Nederland. Dus ik ben niet van de straat, dus ik word uitgenodigd en ik neem plaats en dat is dus laat. Ik bedoel, je komt helemaal vanuit huis, dan ga je naar die studio. Je doet moeite, je hebt eigenlijk slaap. Je wilt eigenlijk liever thuis zijn, maar je doet die moeite. Je gaat naar die studio. Hij kwam zich voorstellen. En volgens mij zei die, ik weet het niet meer, maar ik zei wel: ik schrijf erover. Ik ben niet gewoon iemand die de taal spreekt. Maar goed, ik neem plaats. Het is live.   Zoë Iemand die random van straat is geplukt. (lacht)   Hassnae Dus ik neem plaats en tegenover mij zit een witte meneer.   One'sy Oh boy. Ik denk dat ik weet waar dit naartoe gaat.   Hassnae Hij kondigt me aan als Hassnae Bouazza. Je spreekt de taal. Ja, maar serieus. O ja, je had willekeurig wie dan ook uit kunnen nodigen. (sarcastisch) Ik zeg: nee, maar ik schrijf erover. Ik heb letterlijk zonder overdrijven één vraag gehad en de rest van de tijd ging naar de witte man.   One'sy Want die was natuurlijk dé specialist op het gebied van de Arabische wereld.   Hassnae En ik weet nog dat was die tijd van Twitter en dat mensen, mijn matties zeiden van "hey, wat is hier gaande? Waar is Hassnae nou?" Nooit meer! Dat doe ik gewoon niet meer, weet je, rot op. En hij kan inderdaad een beetje een uitstapje maken voor acht ton. Hij kan daar falen, hij mag weer terugkomen, alles weer oppakken. Als iemand als ik faalt, dan lig je eruit.   Zoë Dan ben je gewoon klaar. Ik wil dus nu ook de voorspelling doen, want ik las dat Coen Verbraak in gesprek is met Matthijs van Nieuwkerk over een interview en ik zeg de hele tijd, begrijp me niet verkeerd, ik vind reparatie niet dat mensen altijd voor eeuwig verdoemd moeten zijn. Daar ben ik het niet mee eens, maar mijn voorspelling is op 16 juni 2023. Naar de tijdspanne ben ik nu benieuwd, daar kun je misschien een wedje over leggen. Er komt een boek aan van Matthijs van Nieuwkerk, een bestseller en er wordt veel geld aan verdiend. Nou, ik denk over een jaar of drie, vier misschien. Het interview komt er volgend jaar en dan is die gewoon weer volledig terug en krijgt hij weer alle programma's. Ben ik nu te cynisch?   Hassnae Nee, ik denk helemaal niet nee. En ik ben het met je eens. Ik ben er ook niet voor dat mensen afgemaakt worden. We maken allemaal fouten. Maar het zou fijn zijn als we allemaal even gelijke kansen zouden krijgen en ook de vergiffenis. En dat is niet zo. Je ziet gewoon die dubbele maatstaf.   Zoë Ja, en inderdaad, wie zijn we wel en niet bereid om te vergeven, maar ook, dat was dus waarom ik de heer Twan Huys noemde in dit geval. Ik gun iedereen van alles. Oké... ik weet niet waarom ik dat eigenlijk zeg.   Hassnae Ik niet hoor. (lachen)   Zoë Nee, precies. Misschien eigenlijk wel helemaal niet. Maar ze houden dus wel weer allemaal posities de hele tijd bezet. Terwijl ik denk: maak ruimte voor anderen. Het is mooi geweest en inderdaad, zo fucking fantastisch zijn jullie nou ook weer niet, hè.   Hassnae En dat is ook iets wat me ergert: wie bepaalt wat goed is? Zij hebben dat al die tijd bepaald. Onze stem, onze mening deed er niet toe, doet er nog steeds niet toe, eerlijk gezegd. En ik vind dat daar al te makkelijk mee om wordt gegaan. We hebben ook een mening. Ik moet dan denken aan die column van Peter Middendorp. Ik vind het een sympathieke man. Hij komt sympathiek over op me, maar daags voor de Libris Literatuurprijs, bekendmaking van de nominaties. Hij had ook een boek en hij wist dat hij niet genomineerd zou zijn waarschijnlijk, dan ging die klagen van: "o, sinds vrouwen en diversiteit belangrijk zijn, winnen alleen nog maar kutboeken." En dacht ik vriend, er wonnen altijd al kutboeken, alleen waren ze allemaal witte auteurs en hoorden jullie onze mening niet. Maar nu praten we mee, maar het feit dat die kwaliteit zo ondubbelzinnig wordt gelinkt aan een witte huidskleur, hoe kun je daar niet cynisch van worden?   Zoë Kauthar en ik hebben dat ook best een aantal keer gehad, het was natuurlijk hilarisch dat wij Managementboek van het Jaar 2022 werden, maar toen was de reactie: het is ook wel 'hot' nu diversiteit. Het hele idee dat het gewoon misschien best wel een vet goed boek is. Dat is natuurlijk niet aan de orde.   Hassnae En dat is toch gewoon om helemaal ziedend van te worden?   Zoë Ja, het is echt heel sneu.   One'sy Dat is iets waar we later nog op terug gaan komen, denk ik, in het kwartet.   Zoë Grijp in, One'sy, grijp in.   One'sy Want we moeten het eigenlijk nog eventjes hebben over hoe je in de journalistiek bent beland.   Hassnae Ja, dat is een soort domino-effect geweest of zo. Ik heb Engels gestudeerd in Utrecht en toen heb ik nog een jaar Franse literatuur gedaan en toen ben ik gaan ondertitelen voor televisieprogramma's, films, Jerry Springer, noem het allemaal op.   Zoë (Zoë en One'sy lachen) Jerry, Jerry!   One'sy Wat leuk!   Hassnae Maar Jerry was dus heel moeilijk om te ondertitelen, want als je kijkt denk je dat is simpel, maar omdat mensen zo door elkaar heen lullen. Het was echt hels. Maar goed, dus dat soort dingen. En via dat ondertitelen kwam ik op gegeven moment bij de VPRO terecht. Ik ging daar op locatie ondertitelen, met Tegenlicht werken en toen viel een vertaling van dat beroemde debatprogramma van Al Jazeera op, dus werd ik gevraagd of ik voor De Volkskrant toen een aantal stukken wilde schrijven over de berichtgeving van Al Jazeera. En op een gegeven moment kwam ik zo, ook per toeval bij Vrij Nederland, want ik wilde columns of stukken schrijven over Arabische media waar mensen naar kijken. Uiteindelijk heeft dat geresulteerd in Arabieren kijken. Want mijn idee was: als je weet waar mensen naar kijken, waar ze het over hebben, wat de schandalen zijn, dan leer je ze ook beter kennen. En dat was echt na 11 september en ik bedoel de manier waarop er naar de Arabische wereld werd gekeken, vond ik stuitend. Als je het hebt over stereotypen en gevaarlijke stereotypen ook en vijandschap en zo. Dus ik wilde die Arabische mensen in al hun diversiteit, van Marokko tot en met Saudi Arabië, Noord-Afrika, Midden-Oosten, dichterbij brengen. Dus dat heb ik een aantal jaar gedaan en schreef af en toe een opiniestuk of zo. Dus ik ben er gewoon er steeds ingerold. En dat televisie maken, doordat ik daar zat, ben ik gevraagd als redacteur-researcher voor de VPRO, dus ik heb ook lang daar gezeten. En ja, van het ene naar het andere. Op gegeven moment ben ik wel weggegaan bij de VPRO, dan vond ik het genoeg geweest, maar ik ben altijd wel docu's blijven maken als freelancer en blijven schrijven en ik vind het de ideale combinatie.   One'sy Hoe was het bij de VPRO? (iedereen lacht)   Hassnae Ja, weet je, ik heb daar hele leuke mensen ontmoet met wie ik nog steeds contact heb. Maar de VPRO is ook wel een log instituut dat zichzelf zeker progressief vond en vindt, maar nog veel kon bijleren, laat ik het zo zeggen. Je ziet nu wel dat ze een inhaalslag aan het maken zijn, maar ik denk dat er nog, laat ik even denk hoe ik het zeg, de intentie of het uiterlijk is mooier dan zeg maar de binnenkant.   One'sy Dat geldt volgens mij wel voor heel veel plekken in Hilversum.   Hassnae Weet je wat de meest progressieve omroep is waar ik ooit mee heb gewerkt en waar de mensen ook echt doen wat ze zeggen en staan voor de idealen? De IKON.   One'sy Ja, makes sense.   Zoë Die is nu opgeslurpt door de EO.   Hassnae Ja, en dat is ook een van de afschuwelijkste omroepen, zeg ik er meteen bij (lacht). De EO was echt, toen ik daar kwam, ben ik gebeld door de IKON anderhalf of twee jaar voordat ze opgeslurpt werden. Daar was het echt van, ‘er is een moslim in het gebouw.' (lacht)   One'sy O, echt?   Zoë Attentie, attentie.   Hassnae Daar ging het zo ook een beetje van, gaat dat wel goed enzo? Alsof je een soort wijwater en Dracula hebt, zeg maar, twee chemische samenstellingen hebt die niet samengaan of zo. Ik vind het eeuwig zonde dat IKON niet meer bestaat, want dat is dus echt een hele kleine, dat is zeg maar Gallië. Asterix en Obelix weet je wel, tegen die stroom in, voor de menselijkheid en heel erg idealistisch. Dus ze zijn er wel, maar ook weer niet helemaal, want op een gegeven moment bestaan ze niet meer en dat is zonde.   Zoë Trouwens nog wel benieuwd, want ik hoor je nu inderdaad zeggen van, er is een moslim in het gebouw, maar we hadden natuurlijk ook een beetje beloofd om het over intersectionaliteit te hebben. Maar het is natuurlijk wel interessant. Jij schrijft daar natuurlijk ook vaker over, bij jou komen er natuurlijk meerdere dingen samen. Is daar oog voor? En hoe kan je ook je eigenheid daarin bewaren binnen zo'n media?   Hassnae Binnen de IKON sowieso wel. Het is ook wel een kwestie van volhouden, doorzetten. Ik was net kritisch over de VPRO, maar ik heb tegelijkertijd bij de VPRO wel hele goede dingen kunnen maken, ook over de Arabische wereld, dus dat is wel weer de andere kant. En die intersectionaliteit is wat mij betreft essentieel. Het is niet een strijd van alleen vrouwen of alleen gehoofddoekte vrouwen of alleen zwarte mensen of joodse mensen of transseksuelen. Het is een gezamenlijke strijd. Het gaat over de gelijkheid van iedereen en rechten voor iedereen. Ik merk wel dat veel mensen die op de voorgrond treden toch wel intersectionaliteit prediken, maar er niet naar leven en niet naar handelen. En dat vind ik heel erg jammer. Ik merk wel dat veel mensen alleen opstaan als het hen direct zelf raakt. Dat is niet hoe het zou moeten zijn. Het is belangrijk dat we voor elkaar opkomen, dat we sterker zijn, want links-progressief is al heel erg versnipperd en klein. Dat is wel waar ik voor sta. En ik ga het dan niet voor die of die groep opnemen omdat ik ze niet hoor, dan zit je over jezelf alleen maar zorgen te maken. Dat is sneu.   Zoë Maar ik kan me wel voorstellen. Er komen zoveel dingen bij elkaar, ook in jou, dat zorgt er wel voor... We gaan het straks ook nog over jouw columns. Ik kan me wel voorstellen dat je voor veel mensen een rode lap op een stier bent.   One'sy Ja, heel erg kortsluiting.   Zoë En 'moslim' is vaak wat mensen op jou plakken. Dat bedoel ik ermee.   Hassnae Ik ben het ook. Daar hebben ze het maar mee te doen. Maar dat is ook zo. Mensen reageren heel erg agressief, maar echt met zoveel woede.   One'sy In de media?   Hassnae Nee, nou ook, de ranzige media, laat ik het zo zeggen, maar ook gewoon lezers en de anonieme types. En de komende jaren komt heel veel woede vrij. Maar ik lees het gewoon niet. Dat helpt verschrikkelijk goed. Dan kun je je er ook niet aan ergeren, dan word je ook niet verleid om erop te reageren. Want vroeger deed ik dat nog wel, tot ik dacht: het is waanzin. Totaal nutteloos. En ik benut mijn momenten.   Zoë Ja, precies. Maar dit vind ik zo mooi. Dit vind ik echt een tip ook aan luisteraars die misschien zelf of het nou op social media is of op andere vlakken publiceren. Voor mij is het ook zo'n gevoel van macht dat ik denk: ik ga het lekker niet lezen. Het interesseert me niets wat je schrijft.   Hassnae Precies, laat 'm lekker spartelen. Ik heb dat ook op Twitter, want je kan daar mensen negeren of blokkeren, maar ik vind een blok een erkenning van diens bestaan. Je mag niet eens weten dat ik het gezien heb.   Zoë O, heerlijk. We moeten straks natuurlijk naar het hardnekkige vlekken kwartet, maar ik ben nog wel benieuwd. Je stipte het net even aan. Je zei ook van, bepaalde dingen zijn echt nog steeds zo. We zijn natuurlijk allemaal eeuwig 31 jaar, maar inmiddels zit je 25 jaar al in de media.   Hassnae Ja, helaas. (lacht)   Zoë Heb je ook positieve verandering gezien?   Hassnae Jazeker. Er is veel meer kleur, veel meer andere perspectieven die ruimte krijgen. Dus ik bedoel, onmiskenbaar. We zitten niet in 2001 of 2004 of 2010, wat dat betreft. Dus er is echt wel wat veranderd en ik merk ook wel dat de media zich daar heel erg bewust van zijn, van de noodzaak van andere perspectieven, andere verhalen en andere personen überhaupt. Ik merk dat ook heel erg aan mijn eigen krant, NRC. Ik krijg daar echt ruimte. Ik hoor mensen weleens klagen over dat NRC racistisch is, en denk: hoho, dat is de krant die ook mijn perspectief deelt. Dus ik vind altijd wel dat je daar wel eerlijk in moet zijn. En ook gewoon veel andere medewerkers die bij de krant werken en hun stempel drukken. Dus er is absoluut veel veranderd. Maar wat je wel ziet, is dat die verandering niet gepaard gaat met meer acceptatie in de samenleving of politiek, dus er is een averechts effect.   Hassnae Racisme wordt veel openlijker geuit in de politiek. Het was heel lang van, als ze maar integreren, aanpassen en een goede baan hebben. Maar we hebben die goede banen, we hebben echt topposities. Mensen vinden dat heel erg moeilijk om te accepteren en dat leidt gewoon tot nog meer explosief racisme.   One'sy Zijn dat de laatste stuiptrekkingen, denk je? Want dat zeggen ze toch? Als het heel heftig wordt, daarna gaat het een beetje...   Hassnae Ja, weet je, ik vind het moeilijk om het laatste stuiptrekking te noemen, omdat je ziet dat ze in de politiek oppermachtig zijn. Dus het is niet die 20% waar iedereen het altijd over heeft. Het is gewoon ruim de helft en dus dat vind ik heel moeilijk. Ik heb steeds gedacht als je goede progressieve leiders hebt, dat je de tij kunt keren. Maar ik vind ze erg hardnekkig. En degenen die winnen zijn echt, hoe zal ik ze noemen, laat maar (lacht). Dit zijn interessante tijden, maar ik vind het ook heel zorgelijke tijden.   One'sy Dit is een media podcast. De rol van media moeten we daarin zeker meenemen.   Hassnae Ja, media maken die rechtse en reactionaire populisten, extreemrechtse types allemaal groot. Dat kun je gewoon zien. Ze hebben Wilders groot gemaakt, meermaals tot politicus van het jaar verkozen. Politicus van het jaar! Iemand die zegt: minder Marokkanen en die Europa weer wil de-islamiseren. Je hebt daarin gewoon een verantwoordelijkheid. Baudet, glamour shoots, is ook tot grote hoogten gestuwd, won de provinciale verkiezingen. Nou ja, die heeft het voor zichzelf verpest, want anders zaten we echt wel met hem opgescheept. Hij werd wappie en het was echt zijn positie, zijn standpunten ten aanzien van de coronapolitiek, die hebben hem genekt. Niet zijn racisme.   Hassnae Dus dat zegt heel veel. Vervolgens Eerdmans scheidde zich af van Baudet en toen was hij niet meer weg te denken uit de talkshows. En daarna kwam die ‘Trekker Truus', die verschrikkelijke Caroline (in koor). Dat is echt een heel ranzig figuur die consequent met extreemrechts PVV en FVD mee stemt. En nou ja, een soort van waas van onschuld, boerennuchterheid of zo? Het is een oplichter. Het is een gevaarlijk iemand. Zij was geloof ik dagelijks bij Jinek of zo. Dus de media die maken die mensen groter. Vervolgens denken ze: o, hoe heeft dit kunnen gebeuren? Misschien heb je ze wel… One'syDat gebeurt onder je neus.   Zoë Een gratis promotiebureau, ja.   One'sy Dat weet ik nog. Dat was rond vier vijf mei op Villamedia hadden ze artikelen van rond 1940 gepost van, hoe berichtten media over die Duitse bezetting? Heel, heel, heel interessant. Ik ga eens kijken of ik dat nog kan vinden. Misschien in de shownotes posten. Maar ik ben zo benieuwd, want we gaan zometeen inderdaad lekker kwartet spelen. Hassnae, je hebt het al een beetje aangestipt dat je columns schrijft voor onder andere LINDA. en NRC. Ik ben zelf ook een tijdje 'columnist' geweest, tussen aanhalingstekens, bij het personeelsmagazine van H&M en ook bij Spreekbuis. Voor wie niet weet wat dat is, dat is een magazine voor omroepmedewerkers. En nou ben ik benieuwd. Ik weet de column is een beetje een soort van rare eend in de bijt in de media, vooral in de schrijvende pers. Heb jij de vrijheid om te schrijven waar je over wil schrijven?   Hassnae Ja, dat zeker wel. Een column geeft inderdaad heel veel vrijheid. Het is niet zoals een artikel of reportage waarin je je aan allerlei journalistieke regels moet houden, maar de column, je kan er veel uithalen als je wilt en ik vind columns mogen ook lekker polemisch zijn, maar ook vol twijfel of heel persoonlijke of politiek. Ik maak er wel altijd gebruik van om het over de maatschappelijke verhalen te hebben.   One'sy Ja, want wat is jouw stijl en wat zijn nou thema's waar jij het altijd over hebt?   Hassnae Nou ja, de stijl is afhankelijk van het medium. De columns voor NRC zijn niet hetzelfde als voor LINDA. Het is ander publiek, een ander soort stijl. Waarbij ik wel aanteken dat ik ook bij Linda veel vrijheid heb om echt de maatschappelijke onderwerpen aan te kaarten die ik belangrijk vind. Dus ik vind seksisme, racisme, achterstelling, noem al dat soort onderwerpen, vind ik heel belangrijk. Ik schrijf bijvoorbeeld ook heel graag over eten. Maar zeg maar in zo'n column, en  ik lees ook weleens columns en die gaan dan over heel erg het persoonlijke leven. Dan heeft een partner ruzie gehad met zijn partner en dan denk ik: dat zou ik niet kunnen, want er staat zoveel op het spel als je bicultureel bent. Ik wil het me niet veroorloven. Ik kan het me niet veroorloven om dan te gaan babbelen. Dus ik kies wel echt voor de onderwerpen die ik belangrijk vind en waarvan ik vind dat ze ons raken als mensen en waarbij ik steeds wel dat perspectief van de ander naar voren wil brengen. Hoe het is om als vrouw achtergesteld te worden of als biculturele Nederlander of als moslim of als vrouw met een hoofddoek. Dat het niet oké is dat er in het parlement wordt gepraat over dat het niet oké is dat vrouwen in het parlement met een hoofddoek weggezet worden als terroristen bijvoorbeeld. Dus dat soort onderwerpen vind ik heel erg belangrijk en ik vind dat daar niet genoeg verontwaardiging over is. Ik vind niet dat er genoeg tegengeluid is.   Zoë Nou ja, ik ben benieuwd. Vind jij dat er een grens is? Want wat ik soms moeilijk vind,  ik zie dat sommige media ook wel de column misbruiken om de meest racistische en extreemrechtse shit de wereld in te poepen. En dat kan dan onder het mom van vrijheid van meningsuiting en deze persoon. Ik ben heel blij met columnisten zoals jij of natuurlijk een Clarice Gargard en een aantal anderen die juist maatschappelijke problemen aankaarten. Maar ik vind dat heel moeilijk. Hoe kijk jij daar naar?   Hassnae Ja, ik dat je het moeilijk vindt. Het probleem is natuurlijk dat dat een beetje de norm is. Het anti-multiculturele, anti-diversiteit en de stemmen die daar tegen ingaan zijn schaars en dat maakt het moeilijk. Tegelijkertijd vind ik wel dat als ik die vrijheid heb om helemaal los te gaan, de andere kant het ook moet hebben.   Zoë Ja, maar jij bent niet racistisch. Is Artikel 1 niet ook voor media een grens? Of overheerst dan de vrijheid van meningsuiting?   One'sy Dat wordt er natuurlijk niet onder geschaard. Wij vinden het racisme, maar dan is het: nee, dat is jouw mening. Dat is volgens mij wel een beetje de teneur.   Hassnae Ik vind wel dat je als columnist ook feitelijk moet zijn. Je moet niet liegen. En dat doen heel veel columnisten wel. En daar komt dan natuurlijk ook het racisme bij kijken. Als jij dingen beweert zoals zwarte mensen zijn genetisch inferieur, dan heb ik daar wel moeite mee.   One'sy Maar ja, een krant grijpt dan dus niet in, want dit is een column en wij gaan niet...   Hassnae Ik denk dat je daarin dus verantwoordelijkheid hebt als krant of als blad. En dat je daarin keuzes moet maken. Ik zie wel dat kranten en podia dat ze onder het mom van het debat en de polemiek inderdaad veel plaatsen wat kwalitatief, laat ik het dan zo noemen, absoluut niet de norm zou halen. Ik heb hier al vaak over nagedacht en het erover gehad, het is ook weer een beetje wie nodig je uit, wie nodig je niet uit en dan zeggen ze: ja, maar je moet ook rechtse geluiden uitnodigen. En dan denk ik: ja natuurlijk, maar er zijn toch ook redelijke rechtse mensen?   Hassnae Rechtse politiek an sich, daar is helemaal niks mis mee. Maar moet het dan zo ranzig en racistisch zijn? Meer dan dat je het zou verbieden, zou ik er gewoon voor zijn dat media hun verantwoordelijkheid nemen. En dan moet je niet bij De Telegraaf zijn natuurlijk, dat blijft dat riool. Maar de anderen zouden daar best over mogen nadenken.   Zoë Ik bedenk me net. Let op de drie R'en: rechts, ranzig en racistisch.   Iedereen Lacht en Rrrrrr...   Zoë Volgens mij moeten we gaan kwartetten of niet?   One'sy Over columns gesproken, daar wil jij ook nog iets over zeggen, toch Hassnae? (hardnekkige vlekken kwartet lied) In het hardnekkige vlekken kwartet delen we voorbeelden van wat wel en niet goed gaat in de media. Hassnae, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie columnisten?   Hassnae Ja, ik moet eraan geloven. Zij moet eraan geloven. Maar de voorlaatste column van Rosanne Hertzberger over het standbeeld in Rotterdam. Dat was in zijn geheel een blinde vlek. Daar werd weer kwaliteit gelinkt aan huidskleur.   One'sy Even de context schetsen.   Hassnae Nou ja, ze vond het standbeeld van het zwarte meisje in joggingbroek en op Nikes in Rotterdam een belediging. En haar punt was: tegenwoordig als je maar vrouw bent of gehandicapt of een hoofddoek draagt, dan krijg je al sympathie en wordt de rode loper voor je uitgerold. Nou, ik dacht dan weet jij niet hoe het is.   One'sy Ik weet niet in welke wereld jij leeft, Rosanne?   Zoë Hoe kom je erbij?   Hassnae Nou ja, ze vond het allemaal slechte kunst en zo en dan dacht ik: maar hoezo ben jij de norm? En hoezo bepaal jij wat goede of slechte kunst is? En dat is waar we het eerder over hadden. Die norm is altijd bepaald door mensen als Rosanne Hertzberger en nu zijn er andere mensen die zichtbaar zijn, die hun plek opeisen, die terugpraten en die geen 'nee' accepteren. En dan wordt opeens de kwaliteit meteen gelinkt aan de cultuur en vindt er degeneratie plaats en slechte kunst en weet ik veel wat allemaal. Het is stuitend en schokkend. Het is verbijsterend, maar het bevestigt wel waar je elke dag mee te maken hebt.   One'sy Het is niet verrassend dat ze dit zegt of dat iemand dit zegt.   Hassnae En het interessante is haar echtgenoot. Je moet mensen niet aanspreken op hun partners, maar haar echtgenoot Arjen van Veelen - ik neem aan dat ze getrouwd zijn, het kan ook gewoon haar partner zijn -  die twitterde een keer, verbijsterend openhartig, dat hij het makkelijker vond toen allochtonen nog, biculturele Nederlanders, gewoon mindere baantjes deden en sinds ze het beter deden maatschappelijk had hij daar best wel moeite mee. En ik vond, zeg maar, de eerlijkheid wel verfrissend. Omdat we het weten en het merken en hij zei het of hij schreef het gewoon. En dat is die norm, hè. Dus dat je altijd moet bewijzen dat je goed genoeg bent en dat je niet bent gekozen omdat je vrouw bent of omdat je biculturele of moslim of gehandicapt of trans bent. Maar nee, wat ik doe, dat is waardevol. Ik vind dat heel moeilijk hoor, dat je steeds klein wordt gehouden en tegengewerkt en gekleineerd, zelfs vernederd. Ik ben ook weleens vernederd bij de omroep. Het is niet oké.   Zoë Nee, en ook bij haar zeg maar, je ziet ook het zelfvertrouwen en ook het gewoon vinden dat je dat maar eens even mag bepalen. En dat is hardcore.   Hassnae Zoë, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie othering?   Zoë Zeker. Altijd. Er is een tip van een kennis van mij, Siela, die mij een stuk stuurde van Het Parool en dat ging over de aftrap van de Keti Koti maand. Ooit van One'sy geleerd. Ik zeg het nog maar weer eens: het is Keti Koti, niet Keeti Kooti (spreekt het fout uit). Het was op zich een prima stuk over de aftrap daarvan en zij had dat ook echt omcirkeld. Ze stuurde het me op, want ze viel over bepaalde frases en ik zal er één noemen en ik snapte dat wel een beetje. Dan stond er bijvoorbeeld: er waren ook veel vrouwen uitgedost in traditionele kledij. Ik ga toch eerst naar jou kijken, One'sy.   One'sy Ja. Ik denk dat de auteur heeft gedacht. Ik ben een reportage aan het schrijven en ik beschrijf nu gewoon wat ik zie, maar wat hij beschrijft... Ik weet wel precies wat hij bedoelt. Hij bedoelt vrouwen in koto en misschien dat hij dan denkt, als ik dat zeg, dan weet niemand waar ik het over heb. Dus net als een msemmen is Marokkaanse pannenkoek of roti is een Surinaamse pannenkoek. Laten we het maar lekker vernederlandsen. Dat is eigenlijk wat hij hier heeft gedaan. Ik las het en ik stoorde me er niet zo aan, maar ik kan me wel voorstellen dat je daarmee inderdaad weer doet alsof het bijzonder is. Nee, want dat moet ik zeggen, het is ook bijzonder. In Suriname loopt niet iedereen elke dag in een koto. Dat doe je tijdens feestelijke gelegenheden. Het komt natuurlijk ook uit de slavernij.   One'sy Een koto is dus een Surinaamse jurk en daar hoort dan een jackje bij en dat is ook echt bedacht om zeg maar de tot slaaf gemaakte vrouwen die mochten hun vormen niet laten zien, dus het is echt heel wijde kleding en er zaten in die hoofddoeken, angisa's, zaten ook allemaal boodschappen waarin vrouwen dat aan elkaar doorgeven, dus er zit heel veel lading achter en daarom snap ik ook dat mensen dat droegen tijdens die aftrap. Dus het is ook niet gewone kleding.   Zoë Ik denk voor mij zit het 'm toch een beetje in het woord traditioneel of zo. Ook met het woord traditie of traditioneel is er niet perse iets mis. Maar dat is denk ik iets waar we geneigd zijn om dat voor bepaalde groepen veel meer te gebruiken en dat vind ik wel interessant . Ik gaf onlangs een workshop en ik doe dan ook altijd een bepaalde oefening met de groep en dan moeten mensen zich op een bepaalde manier voorstellen. En toen omschreef iemand zichzelf als dragende klassieke kleding, vond ik ook zo interessant. Wat zij gewoon bedoelde was, ik denk een beetje Frans of zo. Wat is klassieke kleding? Het heeft bij mij ook een beetje te maken met welke waarden je waaraan hecht. Dus ik voelde 'm wel een beetje. Voel jij 'm Hassnae? Of denk je nou valt mee?   Hassnae Ik weet wie het geschreven heeft en dat maakt ook dat ik er veel milder over ben. Want waar ik ook aan zit te denken, is wat misschien ook wel goed is om te zeggen, want we zijn heel kritisch geweest en denk er zijn ook heel veel medestanders die ik afgeschrikt zie worden door mensen die zich toch progressief noemen en omdat ze bijvoorbeeld wit zijn en net het verkeerde woorden zeggen of ze moeten hun mond houden omdat ze wit zijn. En dat is één van de dingen waar ik me het meest aan stoor, want we zijn al zwak en ik wil niets liever dan witte medestanders.   Zoë Zeker, je hebt helemaal gelijk.   Hassnae We hebben elkaar nodig en we houden van elkaar en dus ik denk dat we soms ook gewoon mild mogen zijn en mensen, als ze een misstap begaan, gewoon laten gaan.   One'sy Of het met liefde zeggen.   Hassnae Ja, absoluut.   Zoë Ik ben ook blij als mensen mij op iets wijzen. Dat is echt een oefening, een gezamenlijke oefening, een oefening voor iedereen. Maar om ook als iemand gewoon zegt: hé, luister. Bonte Was is voor ons ook een liefdevol programma.   One'sy Vlekken moet je nou eenmaal wegwassen. (lachen)   Zoë One'sy, ik ga even naar jou. Heb jij een voorbeeld van dubbele moraal of met twee maten meten?   One'sy Zeer zeker. Het bericht over de racistische agent die een leidinggevende functie kreeg bij de vreemdelingenpolitie. Dat is inmiddels teruggedraaid. Ja, dat is wel een interessant verhaal natuurlijk. Allereerst wat ik interessant vind is dat sommige media besloten om voluit te schrijven wat hij heeft gezegd tegen arrestanten, waarvan ik denk: o, daar zijn we weer. En laten we vooral het N-woord lekker uitschrijven, want dat heeft relevantie alsof niemand het weet. Maar ik zag ook een heleboel media die wel het N-woord gebruikten, waaronder dan weer allemaal trollen gingen reageren. "Met het woord an sich wordt toch niks racistisch bedoeld?" Ik weet ook niet waarom ik dit stemmetje doe.   Iedereen Lacht.   One'sy Dit is jouw 'vervelende comments'-stemmetje.   Hassnae Dat zijn meestal de mensen die echt ziedend worden, echt rood waas voor de ogen krijgen, als je ze wit noemt.   One'sy O ja, tuurlijk. En dan, de term an sich is niet... Oké, maar dan kunnen we niet praten als we daar nog zijn. Maar goed, het was natuurlijk groot nieuws en ik moet wel even een soort van schouderklopje geven aan het AD die een hele kritische vraag heeft gesteld aan degene die besloten had dat deze man een leidinggevende functie kon krijgen bij de vreemdelingenpolitie. Want ze vroegen ook aan hem van: goh, heb je er zelf niet over nagedacht dat dit een beetje een slecht idee was? En wat zegt dit over jouw eigen functioneren dat je dit niet hebt gezien? Ja, daar heb ik eigenlijk nog niet over nagedacht, dus dat vond ik wel heel goed dat ze zo kritisch waren ook. Alleen is natuurlijk wel weer interessant dat er veel mensen in de media zijn die ook racistisch zijn en doen. En daar wordt natuurlijk nooit over bericht of die moeten ooit hun functie afstaan. Ik noem een zekere hoofdredacteur die pepernoten op het bureau gooide van een zekere presentatrice, "voor de enige Zwarte Piet op onze redactie."   One'sy Ik denk dat de beste man geen promotie gemist zal hebben daarom.   Zoë Ik ben altijd blij als hier goede en veel aandacht voor is, maar ik vind dat altijd wel interessant. We zijn natuurlijk wat kritischer richting onszelf, eindelijk of het ene medium is graag kritisch op het andere medium, nog niet zozeer op zichzelf. Dus dat is positief natuurlijk. Maar ik dacht wel meteen: ik ken er ook wel een aantal. Wat ik daarbij trouwens ook wel weer wil zeggen: groei moet mogelijk zijn. Deze man heeft inderdaad een enorme uitglijder gemaakt, maar volgens mij liep het hoger beroep ook nog. Het was een hele onhandige actie en het is ook teruggedraaid. Maar het gaat erom hoe dat zo ‘plump', en daarna zag ik de term vreemdelingenpolitie. Maar goed, het is te veel. Hassnae, wil jij daar nog iets over zeggen?   Hassnae Ik ben het met je eens dat groei mogelijk moet zijn, maar wel wanneer het gepast is. En dit nu was echt niet gepast. (lachen)   One'sy Ik zat gisteren dus met mijn producer te denken: hoe zou dat gesprek nou gegaan zijn? En het enige wat wij konden bedenken, is dat ze hebben gedacht: voor jouw imago zou het goed zijn als je laat zien dat je goede wil hebt en dat je daarom dus bij de vreemdelingenpolitie aan de slag gaat.   Hassnae O, meen je dat nou?   Zoë Denk je dat ze daar überhaupt aan gedacht hebben? Ik denk dat ze er gewoon niet eens over hebben nagedacht.   Hassnae Ik denk dat het zo vanzelfsprekend is, dat racisme binnen de politie echt zo vanzelfsprekend is.   One'sy Nee, maar anders snap ik het echt niet. Dat was mijn enige verklaring.   Zoë Nee, het is toch lullig als iemand dat de hele tijd tegenhoudt.   Hassnae Nee nee nee.   Zoë Maar je hebt een mooi hart, schat.   One'sy (lacht) Hassnae, heb jij voor ons nog een voorbeeld in de categorie framing of terminologie?   Hassnae Ja, ik denk dan misschien wel aan het voorbeeld van die migratiedeal.   Zoë Ook een goed woord, hè? Migratiedeal.   Hassnae Inderdaad. Waar de media behoorlijk kritiekloos over schrijven. Ik zeg trouwens: de media doe ik nog steeds meervoud.   One'sy Ja, dat is het toch ook.   Hassnae Ze gaan mee in wat de politiek beweert. Dus het gaat over een enorm hoge asielinstroom die niet enorm hoog is. De deal wordt beschreven alsof het een volstrekt normale deal is die is gesloten met de dictator in Tunesië die de eigen mensen onderdrukt. Alle oppositie is opgepakt en achter tralies. Racisme aanwakkert tegen Afrikaanse migranten. Het is een boef. Het is een boef die onrechtmatig aan de macht is gekomen. En dan gaat Europa met al die mooie woorden... Rutte zat erbij. Meloni zat erbij.   Zoë Ook zo'n doldwaze, heerlijke...   Hassnae Ja, en dan gaan ze het hebben over Europese waarden, mensenrechten en vrijheid. Wat ze doen is, je bent mensen aan het weigeren, je bent mensen terug de dood aan het injagen en daar wordt gewoon kritiekloos verslag van gedaan. Er zijn geen kritische beschouwingen en dat zie je dus steeds als het gaat over asiel - ik wil het niet problematiek noemen, want het is een probleem dat gecreëerd is door de overheid - maar over mensen die vluchten voor een beter lot. En je kan het over alles hebben, over of je draagkracht hebt of over de huidige manier van werken of die werkt. Je kan het over heel veel hebben. Maar zolang we geen eerlijk gesprek hebben over de mensenrechten. Dat gaat over mensen die je op dezelfde manier moet behandelen als je zelf behandeld wilt worden, dat je die niet laat verdrinken in zee, dat je die niet terug naar Libië duwt, dan komen we gewoon nergens. En als je willens en wetens voorzieningen sluit en vervolgens mensen in Ter Apel buiten in de lucht moet slapen, dan is dat niet de asielinstroom. Dan is dat jouw verderfelijke politiek. En dat eerlijke gesprek en die eerlijke analyses, die mis ik heel erg.   Zoë Ja, mooi. Ik vind het ook een zorgwekkende daad. Ik wilde het ontwikkeling noemen, maar ik denk dat het er altijd al is geweest. Maar media, wat natuurlijk ook de taak is: waakhond van de macht, weet ik veel hoe we onszelf allemaal noemen en dat is ook helemaal waar. Maar ze nemen hier zo de taal van de macht over "illegale migratie", weet ik veel. Neem dat niet zomaar klakkeloos over. Denk na wat je opschrijft en bijvoorbeeld het feit dat enorm trieste gegeven dat er weer een een schip is gezonken of een boot is gezonken, moet ik zeggen, en waarschijnlijk minimaal honderd doden. Het is gewoon vreselijk. Griekenland is ook schandalig bezig, laat me dat als eerste zeggen. Maar die ligt natuurlijk ook totaal aan de leiband van West-Europa.   Zoë Ze kunnen zeker andere keuzes maken, maar dat is dus ook weer hoe die imperiale en koloniale macht werkt. Ook hoe ze dan naar Tunesië gaan: "we gaan eens even daar honderden migratiedealtjes sluiten. Walgelijk! Ik vind het echt walgelijk op alle fronten. Griekenland kondigt dan drie dagen van nationale rouw aan, dan denk ik: waarom kondigen wij niet drie dagen aan van nationale rouw? Waarom wij in West-Europa niet? Wij werken hier allemaal aan mee. Ik vind het echt een schande. Natuurlijk zijn er wel kritische geluiden in mediaberichtgeving, maar die liggen net zo hard aan de leiband van de macht. Je moet hier op een heel andere manier over gaan berichtgeven.   Hassnae Terecht. Maar ook omdat ze gewoon het narratief van de overheid reproduceren.   Zoë Daar ben je er toch niet voor.   One'sy Dat maakt het dus heel lastig als de overheid andere dingen zegt om ze te geloven. Dit is waarom het tijdens de coronapandemie zo mis is gegaan of mensen tenminste twee verschillende wegen in zijn geslagen, omdat politici gewoon liegen en omdat media dingen klakkeloos overnemen. Ik wil nog een heel klein voorbeeld aanhalen van een Twitter-account dat ik volg, Nieuwscheckers, en die hebben toen ook ontdekt dat veel media de berichtgeving over een boekenban in Amerika ergens hebben overgenomen, wat helemaal niet klopte. Dat was een boekverbod in Florida. Dat was helemaal niet zo en iedereen heeft daarover bericht en ze zijn erachter gekomen dat het eigenlijk helemaal meeviel. Dus dat vond ik wel interessant. Dit gebeurt dus echt heel veel en heel vaak.   Zoë Ja, maar ik vind dit dus echt een primaire vaardigheid van een journalist, is dat je niet dat je niet klakkeloos overneemt wat de machthebber zegt. Het gaat niet over wantrouwen, dat is weer iets anders. Maar je moet het niet klakkeloos overnemen. En dat gebeurt wel omdat er allemaal snel berichtjes moeten worden getypt. En dat is heel schadelijk, want dat wordt in een frame neergezet, wat dus allesbepalend is en waardoor we praten over mensen alsof ze een stroom of een tsunami zijn.   Hassnae Ja, je ontmenselijkt. Het zijn geen mensen meer waar je mee meeleeft, maar het is een ding, een overlast en dan maakt het niet uit als het in de zee...   Zoë Waar je even een dealtje over kan sluiten. We doen even een dealtje.   Hassnae Daar word ik wel boos om, weet je. En daarna lullen over democratie en mensenrechten. Laat je nakijken.   One'sy Mooie titel voor een podcast.   Zoë Laat je nakijken! (lacht)   One'sy Ik heb net al een tip gegeven, maar volgens mij, Zoë, heb jij ook nog een tip?   Zoë Ja, ik kende dat eigenlijk helemaal niet. Jij wel weet ik, One'sy, maar dat ga je straks nog wel vertellen. Dat is Plakshot, een YouTube-kanaal van...   One'sy Nou nee, het is gewoon een programma op tv.   Zoë O, ik zag het op YouTube.   One'sy Ja, dat is om jonge mensen te bereiken.   Zoë Ik ben zo jong, ik kijk het alleen op YouTube.   One'sy Dat is Roel Maalderink. Ik weet niet of hij nou echt comedian is, maar - en dat vind ik ook heel tof, want dat deed me ook meteen denken waar we het nu over hadden - aan dat dus gewone media dit soort dingen niet behandelen, maar dat dan soort van humoristische actualiteitenprogramma's dat wel doen. En dat is Plakshot eigenlijk. En je hebt ook dat programma van BNNVARA dat heet Even tot hier en die hadden toen ook een hele toffe sketch over Zwarte Piet en er waren allemaal kindjes die gingen zingen: Papa... nou, ja ik weet het liedje niet meer, maar in ieder geval een variant op Papa van Stef Bos. En dan van waarom gedraag je je zo over Zwarte Piet? Voor mij hoef je het niet te doen, er waren allemaal kindjes die dat gingen zingen. En ze hebben het ook inderdaad gehad over de vluchtelingenproblematiek en dat doen ze op een humoristische manier. En dat doet ze Plakshot ook, een hele lange aanleiding om te zeggen: wat heb jij gezien, Zoë?   Zoë Ja, misschien moeten we even een klein fragment beluisteren.   Fragment uit Plakshot Moeten er meer vrouwen aan de top? Ja, dat denk ik wel ja. Ja hoor, hartstikke leuk, gezellig. Ja, tuurlijk. Waarom niet? Ja, sowieso. Moeten er wat u betreft minder mannen aan de top? Dat hoeft ook weer niet. Maar gewoon wel meer vrouwen die aan de top mogen. Moeten er wat minder mannen op topfuncties? Nee, nee, het blijft gewoon hetzelfde. Nee, laat ze maar gewoon kijken wie het beste is voor dat toch? Of niet? The best man on the best job, zeg ik altijd.   Zoë Ja, wat ik gewoon zo hilarisch vind, ook iemand die in één zin zegt: Nee, meer vrouwen, maar niet minder mannen. Dus ja, hoe gaan we het doen, vriend?   One'sy Ja, dat vraagt Roel toch ook letterlijk van: maar hoe komen er dan meer vrouwen aan de top? Ja, je denkt echt: oh my goodness, hoe zie je dit niet? En hij doet dit dus altijd. Hij heeft ook een keer over klimaatactivisten iets gedaan. Wat vind je daarvan? Dan doet hij straatinterviews. "Ja, allemaal oppakken" en dan de boerenprotesten: "Dat is echt heel goed." Dat vraagt hij dan dezelfde mensen. Laatst heb ik er ook een gezien die vond ik ook briljant over vlees eten: "dat is goed, lekker." En dan zegt Roel: "Heel even iets anders. Er is dus een man hier in de buurt en die vermoordt dieren." Hij snijdt ze dan open en hangt ze aan hun nek, aan een haak en dan haalt hij die organen eruit." Walgelijk. Wat een dierenbeul. Hoe kan je dat nou doen? En dan uiteindelijk zegt hij dan: en dan verpakt hij het in een plastic en dan brengt hij het naar de supermarkt. Die mensen hebben gewoon totaal geen idee dat hij het over hun eigen vleesconsumptie heeft, maar ik vind dat hij dat echt heel goed doet. Dus dat is meteen een tip denk ik van ons allemaal. Ken jij het ook, Hassnae?   Hassnae Ja, ik ken het zeker.   One'sy Ja, ik vind het zo'n goed programma. Plakshot.   Zoë Verder heb ik een hekel aan wat dan de vox pop heet. Ik ben erg tegen in nieuwsprogramma's. Vreselijk!   Hassnae Ook eens.   One'sy De mening van de straat.   Zoë Wel grappig. Toen ik net bij AT5 werkte, waren dat altijd witte mensen in Amsterdam. Dat was prachtig.   Hassnae Ja, ze kunnen ze niet vinden. (sarcastisch)   One'sy Of daar hebben ze die ene allochtone collega voor nodig, want die moet dan even zijn hele familie optrommelen.   Zoë Of FunX, hè.   One'sy O ja, laten we daar even binnenlopen. Tuurlijk. En in Even tot hier doen ze dat echt heel goed om op een soort van humoristische manier - ik weet niet of humor nou per se de bedoeling is - maar om allemaal onderwerpen aan te snijden waardoor je toch een beetje anders gaat kijken naar onderwerpen. Dus ik vind het heel goed gedaan. Dat zijn zijn twee tips. En dan had ik er nog eentje, want je had het net, Hassnae, over de EO die echt een verschrikkelijke omroep is of die jij een verschrikkelijke omroep vindt, maar die hebben echt een hele toffe serie gemaakt en die heet Hoe dan? Dat is een serie waarin zes jongeren gevolgd worden met levensvragen. En dat kan zijn van, ik ben bang voor de dood en dat is dan een dame die een hartafwijking in de familie heeft. Maar ook een jongen die zegt: hoe kan ik meer bij mijn eigen gevoel komen?   One'sy Of een andere jongen die zegt van, ik heb het idee dat mijn relatie niet helemaal lekker loopt. We hebben net een kind gehad. Hoe zorg ik ervoor dat we dat toch goed houden want anders gaan we gewoon uit elkaar? En dan gaan die andere jongeren ze helpen die levensvragen op te lossen, en op te lossen klinkt een beetje groot, maar ik vind het echt een heel tof programma. Ze zijn heel goed gecast. Er zitten wat christelijke jongeren in. Er zit een moslim jongen die ook in, hoe heet die serie nou van Jalal Bouzamour?   Hassnae Poldermocro's.   One'sy Ja, die best wel uitgesproken jongen. Hoe heet ie nou? Ik ben zijn naam even vergeten, in ieder geval, die zit dus ook in deze serie. Zijn aflevering is trouwens ook écht heel mooi, want het gaat over dat ‘ie eigenlijk altijd humor gebruikt om de grappen die mensen over Marokkaanse Nederlanders maken, zelf maar te maken. Dus heel verdrietig eigenlijk, dat je denkt: ach liefje, kom eens hier, je krijgt een knuffel. Er zit een jongen in die - ik ben even vergeten uit welk Afrikaans land zijn vader komt - maar die wil dan een gouden tand en die heeft het dan over: ik weet wel wat voor stereotiepe ideeën daaraan vastzitten, dus moet ik het wel doen? Ik vind dat echt een hele toffe serie om te zien. Die duurt niet zo lang en ik vind het dus ook goed gecast. Ik heb helemaal niet het idee dat ze dachten van: we moeten er nog eentje en we moeten nog eentje zo en dan gaat het alleen maar daarover. Ik vind het heel subtiel ingewerkt. Dat is mijn kijktip.   Zoë We gaan gewoon naar the final thought.   Zoë en One'sy in koor Hassnae, Hassnae!   Hassnae Nou ja, ik mis wel de klappen   Zoë en One'sy klappen en gillen   Hassnae Nee, ik bedoelde de fysieke klappen met het gevecht.   One'sy We gaan natuurlijk niet vechten.   Hassnae Vooral doorgaan. (lachen) We laten ons niet kisten en we gaan gewoon door.   One'sy We blijven de witte norm bevechten. Dank je wel, Hassnae dat je hier was en met ons hebt willen praten over die witte norm. Nou, Bonte Was, we gaan, omdat het bijna zomer is, er even lekker tussenuit. Het is tijd voor vakantie. En eind september gaan we weer nieuwe wasjes voor je draaien. Dus in de tussentijd is er nog genoeg wat je kan horen. Beluister bijvoorbeeld onze eerdere aflevering waarin we het met Lisa Jansen hadden over hoe er in de media bericht wordt over dikke mensen. (fragment met Lisa speelt)   Zoë Dit was Bonte Was Podcast.   One'sy Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter, want dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.   Zoë Heb je ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @BonteWasPodcast en geef ze daar aan ons door.   One'sy En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast. One'sy Dahaaag.Zoë Doei.See omnystudio.com/listener for privacy information.

 Deze bonusaflevering van de Podcast Filosofie verschijnt ter gelegenheid van de 400e geboortedag van Blaise Pascal. In je podcastfeed vind je een reguliere aflevering over deze wiskundige, natuurkundige, theoloog en filosoof, met als gast Hanna Vandenbussche. Hierin zet zij, zoals je van ons gewend bent, systematisch het denken van Pascal uiteen. In deze bonusaflevering het gesprek dat Cees en Allard hadden met Willem Jan Otten over zijn relatie met Pascal. Zoals je zult horen hebben zijn Pensées op verschillende momenten een heel diverse uitwerking op zijn leven gehad.  Willem Jan Otten is veelvuldig bekroond schrijver, dichter en essayist. Hij kreeg voor het boek Specht en zoon in 2005 de Libris Literatuurprijs. Heeft een eredoctoraat gekregen van de Universiteit Utrecht. En in 2014 kreeg hij de P.C. Hooft-prijs. Voor zover bekend niet bekroond maar wel de reden dat we hem gevraagd hebben voor de podcast - in 2006 verscheen de bundel Waarom komt u ons hinderen; 12 essays die hij schreef voor NRC over zijn literaire helden, onder andere over Pascal.Muziek: Sonata a 12 in D Minor van Marc-Antoine Charpentier

Schrijver Auke Hulst koos als zijn hoogtepunt het boek The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald. Een roman uit 1925 over liefde, rijkdom en the American Dream die nog heel eigentijds aanvoelt. Niet alleen door scènes over feesten, auto-ongelukken en sapcentrifuges, maar ook door de onderliggende boodschap. Die is zelfs actueler dan ooit volgens Hulst.

Inge Schilperoord is schrijver van fictie én ze werkt als forensisch psycholoog bij onder meer het Pieter Baan Centrum. Haar debuutroman Muidhond gaat over een man die uit alle macht zijn pedofiele gevoelens probeert te onderdrukken. De hoofdpersoon is losjes geïnspireerd op één van haar cliënten. Hoe is het om voor je werk van gedachten te wisselen met mensen die gruwelijke misdrijven hebben gepleegd? En in hoeverre helpt het Schilperoord bij het schrijven van haar romans? Heb je als psycholoog überhaupt een voordeel bij het bedenken van geloofwaardige personages? Muidhond werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en het verhaal is zelfs al verfilmd. Ook het idee voor haar tweede roman kreeg Schilperoord tijdens haar werk als forensisch psycholoog. Het licht in de stad gaat over de gedachtenwereld van een jonge, Nederlandse moslimextremiste. In deze podcast vertelt Inge Schilperoord ook over haar schrijfrituelen, haar favoriete boek over schrijven en haar ethische afwegingen bij het kiezen van onderwerpen van haar boeken. 

teletubbieland / michella kox / anjet daanje / minireportage / arjen van veelenproductie: meer van dit / info@meervandit.nl / muziek: keez groenteman Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hans, Ionica en Marika hebben de zes genomineerde boeken voor de Libris Literatuurprijs indringend gelezen. En beraadslagen in alle openbaarheid over wat deze romans wel of niet groots, bijzonder dan wel origineel maken. Waarbij Marika meeweegt of het boek tot haar hart heeft gesproken, Ionica onverwachtse missers en kwaliteiten er haarscherp uitpikt en Hans veelal, uitzoomend, een basale typering van elk van de zes boeken geeft. Afsluitend wijst elk jurylid individueel zijn of haar winnende boek aan. Luister, like en abonneer.

Hans en Chrétien moeten toegeven dat ze inzake de Nobelprijs voor de Literatuur en de Libris Literatuurprijs voorspellende gaven hebben getoond, en zetten grote vraagtekens bij het alom bewierookte antiquariaat Colette in Den Haag. Ze bespreken ‘Eindeloze vlucht' en ‘Vlucht en einde van Joseph Roth', twee pas verschenen werken over de Oostenrijkse meesterschrijver Joseph Roth. Daarnaast stelt Marika Keblusek voor de laatste keer een veronachtzaamde auteur uit het buitenland voor, ditmaal Barbara Pym. Luister, like en abonneer.

In Schrijf me! leer je schrijvers en hun debuut kennen. In seizoen drie lezen Hanna Bervoets en Lisa Weeda een brief voor aan een personage uit hun debuutroman. Daarna gaan ze met Miriam van Ommeren in gesprek over hun boek – en hun toekomstplannen. Seizoen drie is live opgenomen op Lowlands 2022! Tijdens deze audioserie draaien we de rollen om: de schrijvers schrijven deze keer niet vanuit, maar aan een van hun personages. Eindelijk horen we wat de schrijver écht vindt van de mensen die hun pagina's bewandelen. Kun je als schrijver boos zijn op je eigen personage, of misschien wel jaloers? Is er nog iets dat je ze nooit hebt durven zeggen? Hoe verandert de relatie tussen schrijver en personage na het afleveren van dat eerste boek? In aflevering 2 leest Hanna Bervoets een brief voor aan Flora Vos, het hoofdpersonage van haar debuutroman. Of hoe waarom kwam in 2009 uit bij Uitgeverij L.J. Veen. In eerdere seizoenen van Schrijf me! hoorde je brieven van Sholeh Rezazadeh, Joost Oomen, Valentijn Hoogenkamp, Tatjana Almuli, Marion Bruinenberg, Sarah Neutkens en Shula Tas. Hanna Bervoets (1984) is schrijver, essayist en scenarist. In 2009 debuteerde zij met Of hoe waarom, twee jaar later gevolgd door Lieve Céline. In totaal schreef zij zeven romans, verschillende scenario's, toneelstukken, korte verhalen en essays. Bervoets' laatste roman, Welkom in het Rijk der zieken (2019), behaalde de longlists van de Bookspot Literatuurprijs en de Libris Literatuurprijs. Miriam van Ommeren is directeur van SLAA. Ze is oprichter van literair platform De Optimist, nam het initiatief voor podcastserie Het essay en was lange tijd redacteur van Tubelight Magazine. Audioproductie: Jasper Schonewille Fotografie: Nora van Arkel Schrijf me! is een programma van Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (SLAA).

Annemieke Bosman in gesprek met Thomas Heerma van Voss. Een zoon gaat op zoek naar zijn stilgevallen moeder, een ambitieuze regisseur kijkt gespannen toe hoe haar debuutfilm wordt ontvangen, een jongen zoekt een vage studievriend op in broeierig Philadelphia. En twee broers trekken naar een onbewoonbaar verklaarde plek waar een raket zal worden gelanceerd met als grote bestemming: nieuw leven. De personages in 'Passagiers/achterblijvers', de nieuwe verhalenbundel van Heerma van Voss, verlaten hun vertrouwde omgeving en proberen grip te krijgen op de buitenwereld. Ze hebben de neiging zich af te zonderen en zijn zich daar op een vaak pijnlijk geestige manier van bewust. Tegelijk willen ze niets liever dan meedoen, zodat het leven zelf niet door hun vingers glipt. Thomas Heerma van Voss bracht onder andere de romans ‘Stern' en ‘Condities' uit (longlist Boekenbon Literatuurprijs en Libris Literatuurprijs). Ook schrijft hij essays, artikelen en korte verhalen. 

In samenwerking met VPRO Boekengids en Uitgeverij Van Oorschot presenteert SLAA: Voor de liefste, seizoen 2! Liefdesverhalen zijn van alle tijden. In deze reeks spreekt Ellen Deckwitz schrijvers over een door hen gekozen liefdesverhaal uit de Russische literatuur, hun reactie hierop, Russische literatuur in het algemeen en specifiek in oorlogstijd. In aflevering 4 reageert Niña Weijers met een verhaal op Aljosja de Pot van Lev Tolstoj. Ellen en Niña praten over benauwdheid in tijden van lockdown en als thema in haar werk, de film Melancholia, en een onopgeloste moordzaak in Almere. Ook hebben ze het over de valse dichotomie tussen het schrijven en het moederzijn, en natuurlijk de naam Aljosja. Niña's verhaal reageert niet alleen op de inhoud, maar ook op de vorm van het verhaal van Tolstoj. In Voor de liefste lezen Thomas Heerma van Voss, Lisa Weeda, Gustaaf Peek, Niña Weijers en Thomas Verbogt een verhaal voor dat ze speciaal voor deze podcast hebben geschreven. Ze gaan in gesprek over de verhalen en het schrijverschap van Anton Tsjechov, Daniil Charms en Lev Tolstoj, en onderzoeken hoe Russische klassiekers eruit zien door de bril van 2022. Wat doe je als de tijdloze kunst gedwarsboomd wordt door de actualiteit? Kan een oorlog de schoonheid van literatuur besmeuren? En waarom is Russische literatuur eigenlijk al decennia zo'n grote bron van inspiratie voor schrijvers over de hele wereld? Laat je verrassen door de prachtige verhalen van nu. Heb je zelf nog niet zo veel Russische literatuur gelezen? Maak je geen zorgen – dat is niet nodig om mee te kunnen dwalen in de werelden van de schrijvers. VINK: De podcastgids van Nederland (NPO Radio 1) over Voor de liefste, seizoen 1: 3 x ★★★★★ ‘Vanaf moment één zit je er in' Op 3 november verschijnt aflevering 5, waarin Thomas Verbogt reageert op De jager van Anton Tsjechov. Kijk voor meer informatie op slaa.nl. Als je seizoen 1 nog niet hebt geluisterd, dan liggen er nog prachtige verhalen op je te wachten van de hand van Connie Palmen, Sofie Lakmaker, Massih Hutak, Maartje Wortel en Asha Karami! Niña Weijers schrijft voor De Groene Amsterdammer en is redacteur bij De Gids. In 2014 verscheen haar veelgeprezen debuutroman De consequenties, die o.a. de Anton Wachterprijs won en de shortlist van de Libris Literatuurprijs haalde. In 2019 verscheen haar tweede roman, Kamers Antikamers, die onder meer werd genomineerd voor de BNG Bank Literatuurprijs. Audioproductie: Jasper Schonewille (Studio De Zoete Inval) Illustratie: Bram Dirven

Thomas Verbogt is schrijver en columnist. Zijn nieuwe roman Maak het mooi verschijnt deze herfst. De hoofdpersoon in het boek wil zijn leven zo graag goed besteden, dat hij er telkens opnieuw aan begint. Verbogt debuteerde in 1981 met de verhalenbundel De feestavond. Sindsdien schreef hij romans, toneelstukken en meer verhalen. Zijn roman Als de winter voorbij is stond op de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Boekhandelsprijs. Ook heeft Verbogt een dagelijkse column in De Gelderlander. Femke van der Laan gaat met Thomas Verbogt in gesprek.

Arthur Japin is schrijver. In zijn nieuwe roman, Wat stilte wil, richt hij zich op het leven van Anna Witsen - een zangeres die eind 19e eeuw in Nederland leefde. Japin schrijft voornamelijk historische romans en brak in 1997 door met De zwarte met het witte hart. Zijn boek een schitterend gebrek werd bekroond met de Libris Literatuurprijs. In 2006 schreef hij het Boekenweekgeschenk: De grote wereld. Japin maakte verder o.a. theaterstukken, liedjes en gedichten. De afgelopen jaren publiceerde uitgeverij De Arbeiderspers in de Privé-domein-reeks twee van zijn dagboeken. Femke van der Laan gaat met Arthur Japin in gesprek.

Marja Pruis is schrijver, columnist, en redacteur van de Groene Amsterdammer. Nu schreef zij Boos Meisje, waarin zij schrijft over misogynie, sociale pikordes, het ideaalbeeld van de vrouw en de realiteit, over hoe schrijfster te zijn. Pruis heeft een rijk oeuvre, haar roman Atoomgeheimen kwam op de longlist van de AKO Literatuurprijs. Kus me, straf me kwam op de shortlist van AKO Literatuurprijs en won de Jan Hanlo Essayprijs. Ook haar roman Zachte Ritenkwam op de shortlist van zowel de Libris Literatuurprijs als de ECI literatuurprijs. Pieter van der Wielen gaat met Marja Pruis in gesprek.

In deze aflevering van de Athenaeum Podcast blikt collega Daan Stoffelsen terug op de Boekenweek in een gesprek met Auke Hulst, wiens boek 'De Mitsukoshi Troostbaby Company' op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs stond. Auke Hulst was tijdens de Boekenweek te gast in het Martyrium en we besloten het gesprek nadien ook op te nemen. Dat resulteerde in een conversatie over Hulsts laatste boek, het schrijverschap, en science fiction.

In deze aflevering bespreken we Wormmaan, de roman waarmee Mariken Heitman dit jaar de Libris Literatuurprijs won. In Wormmaan vertrekt zadenveredelaar Elke na een tegenslag op haar werk naar een Waddeneiland, met een vergeten erwtenras op zak. Ze wil de erwt, een tweeslachtig ras dat zich nauwelijks heeft laten sturen, terugbrengen naar zijn wilde kern. Parallel aan dat verhaal vertellen onze voorouders over Ra, een eenling die aansluiting zoekt bij wat later de eerste boeren zullen blijken. Ra, net als Elke in het heden, lijkt nergens bij te passen. Het panel bespreekt een aantal van de thema's uit het boek en buigt zich over de vraag: wat wil Heitman ons met dit boek vertellen? Boekentips in deze aflevering - EssayistenCharlotte: Joan Didion / David Foster Wallace / Natalia GinzburgEllen: Jeroen Brouwers - De laatste deur / Rebecca Solnit - Mannen leggen me altijd alles uit / Vivian Gornick / Patricia De Martelaere / Herman de Coninck / Marja Pruis / Joost de Vries / Slavoj Žižek / Paul Virilio / Michel de Montaigne Joost: Joan Didion / Norman Mailer / John Jeremiah Sullivan / Adam Phillips / Miriam Rasch / Geoff Dyer - Jeff in Venice, Death in Varanasi / George OrwellZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Chrétien reflecteert op het oeuvre van de net overleden ‘mastodont' Jeroen Brouwers, en de manier waarop hij uitgeleide wordt gedaan. Tevens heeft hij een mening over de nieuwe bundel van Frank Keizer en boekhandelaren die in de Libris Literatuurprijs louter een extra aanjager zien van ‘goedlopende boeken'. Hans mag op zijn beurt uitleggen waarom de essaybundel ‘Over vrijheid' van Maggie Nelson een spannend leesavontuur is, en samen met Chrétien strooit hij lof uit over dichter Mustafa Stitou, die met zijn nieuwe bundel ‘Waar is het lam?' opnieuw zijn meesterschap toont. Luister, like en abonneer.

Annemieke Bosman praat met schrijver Deniz Kuypers over zijn roman "De atlas van overal". Met dit boek is hij genomineerd voor de Libris Literatuurprijs die 9 mei wordt uitgereikt.  ‘De atlas van overal' van Deniz Kuypers gaat over een man in het Turkije van de jaren zestig die zichzelf genoodzaakt ziet zijn schrijversdroom opzij te zetten en naar Nederland te komen. Zijn zoon Deniz wordt wél schrijver en verhuist naar Amerika. Als Deniz zelf kinderen krijgt, ontstaat de behoefte het verleden van zijn vader, die hij twintig jaar niet heeft gesproken, te onderzoeken. Zijn vragen leiden hem van Oost-Turkije naar Californië en uiteindelijk terug naar Nederland.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering schrijver Abdelkader Benali. Hij neemt het op voor 'De atlas van overal' van Deniz Kuijpers.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering schrijver en columnist Christiaan Weijts. Hij neemt het op voor 'Wormmaan' van Mariken Heijtman.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering Manon Uphoff, zij is onder de indruk van het boek 'Onze kinderen' van Renée van Marissing.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering componist en gitarist Corrie van Binsbergen. Zij neemt het op voor 'De Mitsukoshi Troostbaby Company' van Auke Hulst.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering: Marjolijn de Cocq, zij is Chef boeken van het Parool en zelf ook schrijver. Ze vertelt over 'Willem die Madoc maakte' van Nico Dros.

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers óf Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs. De VPRO Gids vroeg aan collega's uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden. In deze aflevering: Michel Krielaars, Ruslandkenner en verslaggever bij de boekenredactie van NRC. Hij neemt het op voor het boek 'Aleksandra' van Lisa Weeda.

In Schrijf me! leer je debutanten en hun verhaal kennen, zonder dat je hun boek hoeft te hebben gelezen. Schrijvers van de nieuwste lichting schrijven een persoonlijke brief aan een personage uit hun debuutroman en praten over hun verhaal en hun toekomstplannen. Je hoort meer over de zeer verschillende romans, die je na het luisteren natuurlijk allemaal wilt lezen! Met in het eerste seizoen: Sholeh Rezazadeh, Joost Oomen en Valentijn Hoogenkamp. Schrijf me! werd live opgenomen in Sexyland World in Amsterdam en gepresenteerd door Roos van Rijswijk. In aflevering 1 hoor je een poëtische brief van Sholeh Rezazadeh aan de vader van Arghavan. Arghavan is het hoofdpersonage van De hemel is altijd paars. Ze leest eerst een stuk uit haar boek voor en daarna haar brief. Sholeh Rezazadeh (1989) is schrijver, dichter en performer. Sholeh kwam in 2015 naar Nederland. Drie jaar na haar aankomst tekende ze een contract voor haar literaire roman. In 2019 won ze de El Hizjra literatuurprijs voor haar poëzie en in 2018 de Agora Lettera Schrijfwedstrijd voor proza. Haar debuutroman, De hemel is altijd paars, is bekroond met de Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2022 (voorheen de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs) en ook met De Bronzen Uil Publieksprijs 2021 voor het beste Nederlandstalige debuut. Daarnaast werd haar roman genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2022 en de Boekhandelprijs. Door de Volkskrant werd ze uitgeroepen tot literair talent 2022. Je kunt Schrijf me! binnenkort weer live zien! Op 20 april 2022 staan vier nieuwe debutanten op het podium in het Volkshotel. Met deze keer Sarah Neutkens, Marion Bruinenberg, Tatjana Almuli en Shula Tas. Meer info en kaartjes via slaa.nl. Schrijf me! is een programma van Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (SLAA). Audioproductie: Jasper Schonewille Fotografie: Marieke de Graaff Muziek: Winter Surfer 130Bpm D door Chiras Konstantines / Christoforos Sarvanidis, Songs To Your Eyes Publishing

Marieke Lucas Rijneveld schrijft dit jaar het Boekenweekessay met het thema Eerste Liefde. Hij wil in dit essay ‘de liefde vieren, in al haar facetten, in al haar verschijningen!'  In 2018 schreef Rijneveld de veel bestseller de avond is ongemak en won daarmee als eerste Nederlandse schrijver de Booker International Prize. Zijn tweede roman, Mijn lieve gunsteling, is in 2021 opgenomen in de longlist van de Libris Literatuurprijs. Pieter van der Wielen gaat met Marieke Lucas Rijneveld in gesprek.

Auke Hulst prijkt op de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Confituur Boekhandelsprijs met De Mitsukoshi Troostbaby Company, een lijvige roman die science fiction, memoir en geschiedenis ineen is. In Wiels loopt een overzichtstentoonstelling van Kasper Bosmans. In zijn werk speelt hij met lokale tradities, queer cultuur en historische verhalen.

In deze aflevering bespreken we de nieuwe roman van Sander Kollaard, die met Uit het leven van een hond vorig jaar de Libris Literatuurprijs won. In De kleuren van Anna gaat Kollaards verteller op zoek naar de kleuren die hij dankzij Anna heeft leren zien. Van een gevecht met een engel naar de woede waarmee we nu de wereld bezien, van schilder Willem de Kooning naar de Zweedse bosbouw, van Joe Biden naar Alex de Galliër - ondanks de diversiteit van alle onderwerpen keert hij altijd weer terug naar wat Anna tekende: kleur. Het panel kijkt naar hoe Kollaard zijn boek heeft ingedeeld, bespreekt het plot en de personages. De lezersvraag van deze week neemt eens een andere afslag en gaat over series in plaats van boeken.

Op 27 november gaan Hanna Bervoets, David van Reybrouck en Connie Palmen in Het Grote Gesprek met elkaar om tafel. Onder leiding van schrijver Marjolein Visser bespreken zij de kracht van fictie. Als inleiding op Het Grote Gesprek publiceren we in de festivalmaand driemaal Het Voorgesprek: een één-op-één-gesprek tussen Marjolein Visser en iedere auteur over hun werk en achtergrond, en waarin ze kort samen het festivalthema ‘fictie als gids' onderzoeken. Het Voorgesprek is een podcastreeks bestaande uit drie delen. In dit tweede deel gaat Marjolein Visser met Connie Palmen in gesprek. Connie is neerlandica, filosoof en schrijver van zowel fictie als non-fictie. Haar debuutroman De wetten (1991) was een groot succes in binnen- en buitenland en werd bekroond met het Gouden Ezelsoor en de European Novel of the Year Award. Haar tweede boek De vriendschap won de AKO Literatuurprijs. Ook schreef Palmen de autobiografische roman I.M. (1998), de romans Geheel de uwe (2002) en Lucifer (2007), en verscheen in 2011 Logboek van een onbarmhartig jaar. Haar laatste boek Jij zegt het (2015) werd in 2016 bekroond met de Libris Literatuurprijs en De Inktaap. Voor meer informatie over het Wintertuinfestival: www.wintertuinfestival.nl/ Voor het transcript: https://www.notulenvanhetonzichtbare.nl/notulen/het-voorgesprek-connie-palmen/

Liefdesverhalen zijn van alle tijden. In ‘Voor de liefste' reageren vijf schrijvers op een liefdesverhaal uit de Russische literatuur. In deze laatste aflevering reageert Connie Palmen op Over de liefde van Tsjechov. Connie Palmen leest haar verhaal Over de liefde voor en gaat daarna met Ellen Deckwitz in gesprek over haar ervaringen in Moskou, de Russen als dwepers en haar liefdes Ischa Meijer en Hans van Mierlo. Lees op slaa.nl het bijhorende fragment uit het verhaal van Tsjechov. Connie Palmen behoort tot de belangrijkste Nederlandse schrijvers van deze tijd. Haar in 1991 verschenen debuutroman De wetten was een ongekend succes. Romans die volgden waren De vriendschap, Geheel de uwe en Lucifer. In 2015 verscheen Jij zegt het, bekroond met de Libris Literatuurprijs 2016. ‘Voor de liefste' is een samenwerking van Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam met de Hermitage en wordt mede mogelijk gemaakt voor Uitgeverij van Oorschot. Benieuwd naar meer audio van de SLAA? Abonneer je op het kanaal SLAAcast, te vinden in je favoriete podcast-app. Audioproductie: Jasper Schonewille Illustratie: Bram Dirven

Hanna Bervoets is schrijver, essayist en scenarist. Haar werk werd verschillende malen genomineerd voor de Gouden Boekenuil, de AKO Literatuurprijs en de Libris Literatuurprijs. Ze schreef voor de komende Boekenweek, het boekenweekgeschenk 'Wat wij zagen' en er is net een nieuwe verhalenbundel uit: 'Een modern verlangen'. Lotje IJzermans praat met Hanna Bervoets

Aan tafel zitten Kees Boonman, Freek Staps en Spraakmaker Kathleen Ferrier. Het mediamoment van Staps gaat over het project ‘the Guardian’s worst errors of judgment over 200 years’. Waarom vindt hij dit project zo leuk? Boonman vindt dat de journalistiek soms te veel naar binnen gekeerd is. Welke berichten hebben we volgens hem in Nederland gemist? Ook vindt hij het opmerkelijk dat Nieuwsuur begon met de uitreiking van de Libris Literatuurprijs, en daarna pas het interview met demissionaire minister-president Mark Rutte. Boonman: “Je begint in deze tijd niet met een cliffhanger, je begint met het belangrijkste nieuws”. Het draaide gisteravond natuurlijk allemaal om het interview van Mark Rutte bij Nieuwsuur. Rutte had zelfreflectie en radicale ideeën aangekondigd, die hij morgen ook aan in de Tweede Kamer wil presenteren. Maar hoe radicaal waren zijn ideeën? En was er wel echt sprake van zelfreflectie? Was dit interview een goede zet van de VVD? Boonman: “Wie heeft dit eigenlijk bedacht om Rutte dit zo te laten doen? Heeft hij het allemaal zelf bedacht, dan maakt het alleen nog maar erger”. Hoe hebben onze mediakenners naar dit interview gekeken? Dan was er ook nog het SMS-contact tussen Rutte en Omtzigt, dat door meerdere media werd opgepikt als nieuws. Is het vreemd dat dit als nieuws eruit gehaald wordt? Wat is de rol van de media? En hoe kijken onze kenners vooruit naar het debat van morgen? Boonman: “Ik vind dat het morgen in het debat ook over de poppetjes moet gaan”.

Een marathonuitzending, waarin Bart, Coen, Roos & Willem de zes genomineerde boeken van de Libris Literatuurprijs 2021 bespreken: 'Confrontaties' van Simone Atangana Bekono, 'Wij zijn licht' van Gerda Blees, 'De saamhorigheidsgroep' van Merijn de Boer, 'Cliënt E. Busken' van Jeroen Brouwers, 'De onbevlekte' van Erwin Mortier en 'Mijn lieve gunsteling' van Marieke Lucas Rijneveld. Wie is onze favoriet, en wie zal de prijs winnen? Luister en speculeer mee!

Rob van Essen (1963) is een schrijver en recensent. Zijn roman De goede zoon won in 2019 de Libris Literatuurprijs. Het verhaal ‘Waar het werkelijk om ging' staat in zijn bundel Een man met goede schoenen (2020). Weblog: https://rvessen.wordpress.com/ Het Verblijf is een initiatief van Marc van Oostendorp. Redactie: Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong, Lot Broos. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. https://hetverblijf.online

Erwin Mortier (1965) is de schrijver van een prachtig en indrukwekkend oeuvre. Hij debuteerde in 1999 met Marcel, een boek waarvoor hij de Debuutprijs kreeg. Voor zijn tweede roman, Mijn tweede huid, kreeg hij de Libris Literatuurprijs en de Gouden Uil. Daarna kwamen ondermeer Godenslaap, De spiegelingen en in 2020 De onbevlekte, een vervolg op zijn debuut Marcel. Hij was ook stadsdichter van de stad Gent en schreef essays, toneelstukken én vertalingen, ondermeer van Virginia Woolf. Erwin Mortier woont in het Klein Begijnhof van Gent samen met zijn man, radiomaker Lieven Vandenhaute. We gingen zitten aan de eettafel die zich naast het salon bevindt. In het salon zag ik enkele boekenkasten en een grote foto van Gerard Reve. Als grote fan van Erwin Mortier had ik een miljoen vragen, niet alleen over zijn drie boeken maar ook over hoe hij te werk gaat als schrijver. Ons gesprek gaat over de organisatie van zijn boekenkast en zijn archief als schrijver, over de eerste keer dat hij trillend van opwinding Reve las en over zijn avonturen in de gemeentelijke bibliotheek. Hij vertelt ook over de ontroerende reactie van zijn vader toen Erwin afgestudeerd was aan de universiteit. Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je hier. De drie boeken van Erwin Mortier zijn: 1. Virginia Woolf: Orlando 2. Bruno Schulz: De Kaneelwinkels 3. Zbigniew Herbert: Meneer Cogito

De verhalen van Libris Literatuurprijs-winnaar Rob van Essen leiden de lezer een wereld binnen die veel weg heeft van de realiteit maar waarin gaandeweg steeds vreemdere dingen gebeuren.Uitgegeven door Atlas ContactSpreker(s): Frank Rigter, Bard Bothe, Jakob Krabbé

Tegen een achtergrond van protestkreten sleepte Sander Kollaard met “Uit het leven van een hond” toch maar mooi de Libris Literatuurprijs in de wacht. Is dat terecht? Over wat gaat dat boek eigenlijk? En vooral: wat vindt Lezershow ervan?

In Genua trof Flavio Pasquino, Ilja Leonard Pfeijffer, classicus, dichter en schrijver van diverse succesromans zoals het – met een Libris Literatuurprijs bekroonde – La Superba en Grand Hotel Europa. Beide boeken las Flavio in één ruk uit. “Het betoverden mij van top tot teen. De wens om Ilja in den lijve te ontmoeten was er altijd, maar doordat ik vanwege mijn moeders verhuizing naar Italië, in de buurt was, moest het ervan komen. Ilja woont al ca. 10 jaar in Genua de havenstad die de geuzennaam “La Superba” draagt, wat “de hoogmoedige” betekend vanwege de periodieke onoverwinnelijkheid van de teloorgegane vloot. Samen met zijn geliefde “Stella” maakte hij de 68 dagen tellende Italiaanse Lockdown mee en dagelijks rapporteerde hij aan het NRC middels een coronadagboek en zijn wekelijkse columns voor HP de Tijd. De eerste 3 columns in HP de Tijd intrigeerden me. Ilja herriep namelijk zijn eerste twee columns in zijn derde column en dat was uitzonderlijk. Een inschattingsfout want de massahysterie was bij nader inzien toch een apocalyptisch drama, zo schreef hij op 12 maart 2020. Ik sprak Ilja over het verdwenen massatoerisme, dat een groot thema was in Grand Hotel Europa, over zijn herroepen columns, de ernst van deze crisis maar ook de oorzaak van de Pandemie. Het werd een dans van twee hanen zonder scherpe nagels, want eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik normaliter wat steviger in het debat zou zitten maar Ilja heeft bij mij een status aparte. Daarnaast leek het me ook goed om er juist geen discussie van te maken maar een echte dialoog waarbij ik probeer luisteren en te begrijpen hoe iemand denkt, aan de andere kant van het spectrum. Het debat is momenteel ernstig gepolariseerd en dat baart me al enige tijd zorgen. Gelijk of ongelijk is daarom bijzaak in deze reportage maar wederzijds respect de basis. En het is die boodschap, die ik hoop mee te kunnen geven aan iedereen die kijkt.”

Schrijver Sander Kollaard won in juni de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘Uit het leven van een hond’. Over een dag uit het leven van een alleenstaande IC-verpleegkundige. Zijn eerdere boeken werden al bekroond met de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en gekozen tot Boek van de Maand in DWDD. Presentatie: Elisabeth van Nimwegen

In deze special van Boeken FM bespreken Ellen Deckwitz, Joost de Vries en Merel Borst de boeken die op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2020 staan. De prijsuitreiking is vanwege coronamaatregelen uitgesteld én vindt plaats via Zoom, maar de spanning is er niet minder om: wie wint de Libris Literatuurprijs 2020? 07:20 | Nachtouders - Saskia de Coster 13:12 | De hoogstapelaar - Wessel te Gussinklo17:40 | Zwarte schuur - Oek de Jong 23:58 | Liefde, als dat het is - Marijke Schermer 32:20 | Uit het leven van een hond - Sander Kollaard 39:30 | Vallen is als vliegen - Manon Uphoff

In deze special van Boeken FM bespreken Ellen Deckwitz, Joost de Vries en Merel Borst de boeken die op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2020 staan. De prijsuitreiking is vanwege coronamaatregelen uitgesteld én vindt plaats via Zoom, maar de spanning is er niet minder om: wie wint de Libris Literatuurprijs 2020? 07:20 | Nachtouders - Saskia de Coster 13:12 | De hoogstapelaar - Wessel te Gussinklo17:40 | Zwarte schuur - Oek de Jong 23:58 | Liefde, als dat het is - Marijke Schermer 32:20 | Uit het leven van een hond - Sander Kollaard 39:30 | Vallen is als vliegen - Manon Uphoff

Een bloedstollende reconstructie van een fatale liefdesgeschiedenis De NTR presenteert een driedelige podcast naar de succesvolle voorstelling Peachez van Toneelgroep Maastricht. Volgens Elsevier: ‘beste voorstelling van het jaar'. De podcast is een bewerking van Michel Sluysmans naar het boek Ilja Leonard Pfeijffers succesroman Peachez, een romance (2017) die werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Michel Sluysmans: “Door de sluiting van de theaters vanwege de corona-crisis werd Toneelgroep Maastricht gedwongen om andere podia te zoeken om haar verhalen over het voetlicht te brengen. In de NTR hebben we waardevolle partner gevonden die het mogelijk maakten een podcast te maken van onze voorstelling Peachez.”

In mei ging Daan Stoffelsen in gesprek met Rob van Essen, wiens roman De goede zoon vlak daarvoor met de Libris Literatuurprijs 2019 bekroond werd. Luister het gesprek hier terug. Lees ook de voorpublicatie uit De goede zoon bij Athenaeum Boekhandel: www.athenaeum.nl/leesfragmenten/2…8/de-goede-zoon/ Over de roman: In De goede zoon trekt Rob van Essen de lezer een omgeving in die dystopische trekken vertoont en tegelijk angstaanjagend herkenbaar is. In een wereld waar invoering van het basisinkomen heeft gezorgd voor lethargie en stijgend museumbezoek reizen twee mannen af naar het zuiden met een geheime opdracht. De een kent het echte doel van de reis. De ander heeft net zijn moeder begraven. Samen gaan ze op zoek naar verlossing en vergetelheid, bijgestaan door ironische robots en praatgrage zelfrijdende auto’s. De goede zoon is niet alleen een meeslepend verslag van een tocht door een labyrint vol vreemde gebeurtenissen, maar ook een verrassend autobiografische roman over een zoon die de balans opmaakt na de dood van zijn moeder.

Met haar roman ‘Liefde, als dat het is’ uit 2019 staat schrijver Marijke Schermer op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs 2020, waarvan de uitreiking is uitgesteld naar juni 2020. In de roman beschrijft Schermer het leven van een schijnbaar gelukkig gezin, waar de moeder na vijfentwintig jaar huwelijk ineens besluit te vertrekken. Bestaat er een geheim ingrediënt voor gezinsgeluk? Marijke Schermer is naast romanschrijver, ook toneelschrijver. Boekentherapeut Helena Hilgerdenaar biedt troost met het boek 'Gebrek is een groot woord' van Nina Polak. Presentator: Jellie Brouwer

Luister naar het verhaal De Amerikanen van Rob van Essen, uit zijn bundel Hier wonen ook mensen (2014), voorgelezen door acteur Job Römer. Na afloop spreekt gastheer Pieter van Scherpenberg met de schrijver, over zijn verhalen en romans en (fictief?) bezoek aan de Koning en Koningin. Rob van Essen won de allereerste JMA Biesheuvelprijs in 2015 met bovengenoemde verhalenbundel. Hij heeft inmiddels acht romans en twee verhalenbundels op zijn naam staan. In 2019 won hij de Libris Literatuurprijs voor zijn roman De goede zoon (Atlas Contact). Hij is een meester in het verdraaien van de werkelijkheid met als gevolg dat we ons bestaan scherper waarnemen. Op de meest onverwachte momenten schuilt humor en genade. Acteur Job Römer is een telg uit de theaterfamilie en studeerde in 2014 af aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie. Hij speelde in verscheidene toneelstukken De Avonden van Nieuw West en De Drie Zusters van Stichting Moskou (in een bewerking van zijn hand). Naast acteren in verscheidene televisieseries, scheef hij ook voor het programma Infantillio. Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door: Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel Gemeente Deventer Aan deze editie werkten mee: Rob van Essen Job Römer Floor Minnaert (geluidsopname) Dirkjan van Ittersum (geluidmixage) De herkenningsmelodie is van Amir Swaab en Sietse van Gorkom Pieter van Scherpenberg (presentatie en interview) Productie: Stichting Uitgelezen Verhalen, Deventer

Luister naar het verhaal De Amerikanen van Rob van Essen, uit zijn bundel Hier wonen ook mensen (2014), voorgelezen door acteur Job Römer. Na afloop spreekt gastheer Pieter van Scherpenberg met de schrijver, over zijn verhalen en romans en (fictief?) bezoek aan de Koning en Koningin. Rob van Essen won de allereerste JMA Biesheuvelprijs in 2015 met bovengenoemde verhalenbundel. Hij heeft inmiddels acht romans en twee verhalenbundels op zijn naam staan. In 2019 won hij de Libris Literatuurprijs voor zijn roman De goede zoon (Atlas Contact). Hij is een meester in het verdraaien van de werkelijkheid met als gevolg dat we ons bestaan scherper waarnemen. Op de meest onverwachte momenten schuilt humor en genade. Acteur Job Römer is een telg uit de theaterfamilie en studeerde in 2014 af aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie. Hij speelde in verscheidene toneelstukken De Avonden van Nieuw West en De Drie Zusters van Stichting Moskou (in een bewerking van zijn hand). Naast acteren in verscheidene televisieseries, scheef hij ook voor het programma Infantillio. Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door: Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel Gemeente Deventer Aan deze editie werkten mee: Rob van Essen Job Römer Floor Minnaert (geluidsopname) Dirkjan van Ittersum (geluidmixage) De herkenningsmelodie is van Amir Swaab en Sietse van Gorkom Pieter van Scherpenberg (presentatie en interview) Productie: Stichting Uitgelezen Verhalen, Deventer

In mei ging Daan Stoffelsen in gesprek met Rob van Essen, wiens roman De goede zoon vlak daarvoor met de Libris Literatuurprijs 2019 bekroond werd. Luister het gesprek hier terug. Lees ook onze voorpublicatie uit De goede zoon: https://www.athenaeum.nl/leesfragmenten/2018/de-goede-zoon/ Over de roman: In De goede zoon trekt Rob van Essen de lezer een omgeving in die dystopische trekken vertoont en tegelijk angstaanjagend herkenbaar is. In een wereld waar invoering van het basisinkomen heeft gezorgd voor lethargie en stijgend museumbezoek reizen twee mannen af naar het zuiden met een geheime opdracht. De een kent het echte doel van de reis. De ander heeft net zijn moeder begraven. Samen gaan ze op zoek naar verlossing en vergetelheid, bijgestaan door ironische robots en praatgrage zelfrijdende auto’s. De goede zoon is niet alleen een meeslepend verslag van een tocht door een labyrint vol vreemde gebeurtenissen, maar ook een verrassend autobiografische roman over een zoon die de balans opmaakt na de dood van zijn moeder.

Als je jonge vrouwen met een voorliefde voor dikke boeken in je omgeving hebt, dan heb je zeker al over Drift van Bregje Hofstede gebabbeld. Wij lazen dit staaltje autofictie met onze offline boekenclub - die natuurlijk uit jonge vrouwen met een voorliefde voor dikke boeken bestaat. De roman vertelt over Bregje die op een nacht wegloopt van haar jeugdliefde en intussen ook haar man - met een rugzak voor bagage. Letterlijk en figuurlijk, want ze neemt enkel haar dagboeken mee (en haar identiteitskaart en zo, maar dat klinkt minder romantisch). Iedere dag graaft ze dieper, op zoek naar waar haar liefdevolle relatie als een stroeve mal begon te voelen. Een roman die rake vragen stelt in mooie, mooie zinnen. Wij duimen voor die Libris Literatuurprijs, Bregje!

Op 2 april verschijnt Alfred Birneys nieuwe boek, ‘Niemand Bleef. Dagboek van meneer B. 2005 – 2011’. Een verslag van Birney ten tijde van herstel waarin voorbije liefdes, familie, inspiraties en irritaties voorbij komen. Ook wordt in dit dagboek de aanloop en de maak van Birneys vorige roman ‘De tolk van Java’ beschreven waarmee hij in 2017 de Libris Literatuurprijs won. Presentatie: Jellie Brouwer

Hij won de Libris Literatuurprijs met zijn boek 'Wees Onzichtbaar'. Over hoe het boek nogal wat teweegbracht vertelt Murat Isik.

In de eerste special van Boeken FM bespreken Ellen Deckwitz, Joost de Vries en Peter Buurman de boeken die op de shortlist van de Libris Literatuurprijs staan. Ze praten over wat een prijs voor een schrijver kan betekenen, bespreken uitvoerig alle boeken op de lijst en vertellen wie er volgens hen dit jaar zou moeten winnen.10:24 | Martin Michael Driessen - De pelikaan21:46 | Marjolijn van Heemstra - En we noemen hem 30:17 | Murat Isik - Wees onzichtbaar 38:25 | Ilja Leonard Pfeijffer - Peachez, een romance51:01 | Arjen van Veelen - Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken1:01:38 | Tommy Wieringa - De heilige Rita

In de eerste special van Boeken FM bespreken Ellen Deckwitz, Joost de Vries en Peter Buurman de boeken die op de shortlist van de Libris Literatuurprijs staan. Ze praten over wat een prijs voor een schrijver kan betekenen, bespreken uitvoerig alle boeken op de lijst en vertellen wie er volgens hen dit jaar zou moeten winnen.10:24 | Martin Michael Driessen - De pelikaan21:46 | Marjolijn van Heemstra - En we noemen hem 30:17 | Murat Isik - Wees onzichtbaar 38:25 | Ilja Leonard Pfeijffer - Peachez, een romance51:01 | Arjen van Veelen - Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken1:01:38 | Tommy Wieringa - De heilige Rita

Thomas Verbogt (1952) debuteerde in 1981 met de verhalenbundel De Feestavond en schreef sindsdien vele romans, verhalenbundels en toneelstukken. Hij heeft inmiddels meer dan 30 titels op zijn naam en hij heeft een dagelijkse column in De Gelderlander, de krant van zijn geboortestreek. Regelmatig is hij te horen op de VPRO-radio. Zijn boek Als de winter voorbij is werd genomineerd voor de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2016.

Aan het woord is Nicolien Mizee. Zij wordt in 1965 geboren in Haarlem, debuteert in 2000 met het boek Voor God en de Sociale Dienst, en haar tweede roman Toen kwam moeder met een mes werd in 2004 genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. ?Voor NRC Handelsblad schreef ze de veelgelezen column ?Schrijfles?, over haar ervaringen als lerares proza schrijven. Die verzamelde columns verschijnen in 2009 onder de titel Schrijfles. In juli van dit jaar komt haar laatste boek De Kennismaking, Faxen aan Ger uit. Sinds Mizee in 1994 les in scenarioschrijven kreeg van Ger Beukenkamp, stuurt zij hem faxen. Deze brieven, die ze bijna dagelijks aan haar leermeester schrijft, en die Ger Beukenkamp nooit beantwoordde, lezen als een dagboek; over haar haar worsteling met de sociale dienst, geld, vrienden, familie, het schrijven en met relaties. Samen met haar zus Xandra maakt ze eens in de twee jaar een pastiche-opera. Twee jaar geleden ging die over het rampenschip Costa Concordia. Dit jaar nog brengen zij een nieuwe opera met de titel ?De zaak Mata Hari?. Daarin ontmoet Paul Witteman - die als Bach-liefhebber een hekel heeft aan opera - een soort geestverschijning van Mata Hari. De opera is 17 en 18 november in Haarlem, en 27 december in Leeuwarden te zien. Hoewel haar moeder pianolerares was, is Nicolien Mizee nooit verder gekomen dan een paar blokfluitlessen, maar ze houdt zielsveel van muziek; en ja, Bach èn opera komen vanochtend aan bod.

Aan het woord is Nicolien Mizee. Zij wordt in 1965 geboren in Haarlem, debuteert in 2000 met het boek Voor God en de Sociale Dienst, en haar tweede roman Toen kwam moeder met een mes werd in 2004 genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. ?Voor NRC Handelsblad schreef ze de veelgelezen column ?Schrijfles?, over haar ervaringen als lerares proza schrijven. Die verzamelde columns verschijnen in 2009 onder de titel Schrijfles. In juli van dit jaar komt haar laatste boek De Kennismaking, Faxen aan Ger uit. Sinds Mizee in 1994 les in scenarioschrijven kreeg van Ger Beukenkamp, stuurt zij hem faxen. Deze brieven, die ze bijna dagelijks aan haar leermeester schrijft, en die Ger Beukenkamp nooit beantwoordde, lezen als een dagboek; over haar haar worsteling met de sociale dienst, geld, vrienden, familie, het schrijven en met relaties. Samen met haar zus Xandra maakt ze eens in de twee jaar een pastiche-opera. Twee jaar geleden ging die over het rampenschip Costa Concordia. Dit jaar nog brengen zij een nieuwe opera met de titel ?De zaak Mata Hari?. Daarin ontmoet Paul Witteman - die als Bach-liefhebber een hekel heeft aan opera - een soort geestverschijning van Mata Hari. De opera is 17 en 18 november in Haarlem, en 27 december in Leeuwarden te zien. Hoewel haar moeder pianolerares was, is Nicolien Mizee nooit verder gekomen dan een paar blokfluitlessen, maar ze houdt zielsveel van muziek; en ja, Bach èn opera komen vanochtend aan bod.

Pieter Waterdrinker (1961) behoort tot de voorhoede van de Nederlandse literatuur. Hij publiceerde grote, internationaal geprezen romans als Liebmans ring, Duitse bruiloft en het in 2013 verschenen Lenins balsem, dat werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs.

Charlotte Mutsaers is schrijfster en beeldend kunstenaar. Op de tentoonstelling Paraat met pen en penseel in het Letterkundig Museum in 2010 werd haar dubbeltalent belicht. In datzelfde jaar ontving zij de PC Hooftprijs. Zij werd genomineerd voor zowel de Gouden Uil, AKO als Libris Literatuurprijs. Ze wordt gerekend tot de inventiefste en betoverendste schrijvers in het Nederlandse taalgebied.

Thomas Verbogt is geboren in 1952 in Nijmegen, debuteerde in 1981 met de verhalenbundel De Feestavond en schreef sindsdien vele romans, verhalenbundels en toneelstukken. Hij heeft inmiddels meer dan 30 titels op zijn naam. Verbogt heeft ook een dagelijkse column in De Gelderlander waarin hij glans geeft aan het alledaagse. Als de winter voorbij is, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. http://www.nieuwamsterdam.nl/boeken/als-de-winter-voorbij-is-thomas-verbogt-9789046819326

Poubelle is het tiende boek van Pieter Waterdrinker. Hij werd voor verschillende literaire prijzen genomineerd onder meer voor de Libris Literatuurprijs voor zijn boek Lenins Balsem en zijn werk is vertaald in het Engels, Duits en Russisch. Hij woont afwisselend in Moskou en Sint-Petersburg en is naast schrijver ook freelance correspondent Rusland voor Vrij Nederland en de Telegraaf.

De Vlaamse auteur en essayist Yves Petry publiceerde tot nu toe vijf romans. In al zijn boeken komen anti-helden aan het woord die in een sombere wereld op zoek zijn naar geluk, maar daar consequent in falen. Zijn laatste roman De maagd Marino, die vorig jaar werd bekroond met de Libris Literatuurprijs, is gebaseerd op [...]

De gelukkige winnaar van de Libris Literatuurprijs 2011 woont in Alphen aan den Rijn. In deze aflevering van […]

De pioniersvrouw Granny in Texas in de eerste helft van de negentiende eeuw, de dwerg Lemmy in Duitsland in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, Lucia, de eerste liefde van Casanova, die in het achttiende-eeuwse Amsterdam vanwege haar schitterend gebrek gesluierd door het leven gaat, Snaporaz, een beroemd Italiaans filmer in zijn laatste levensjaren in de jaren '80 van de afgelopen eeuw, en Kwasi, het Afrikaanse prinsje dat in 1837 aan koning Willem I wordt geschonken en in Holland opgroeit. Figuren die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Maar wel allemaal hoofdpersoon zijn in een roman van schrijver Arthur Japin. De Overgave, De Grote Wereld (het boekenweekgeschenk uit 2006 dat in een recordoplage van 813.000 exemplaren werd gedrukt), Een Schitterend Gebrek (dat de Libris Literatuurprijs kreeg), De Droom van de Leeuw en De Zwarte met het Witte Hart. Romans die binnen en buiten Nederland een zeer groot publiek bereiken en met regelmaat in de literaire prijzen vallen. Arthur Japin wordt in 1956 in Haarlem geboren, waar hij als enig kind opgroeit. Een eenzaam kind, dat op school gepest wordt en zich een buitenstaander voelt – de positie die in zijn oeuvre ook telkens terugkeert. Een kind dat leert zijn fantasie te gebruiken. Een kind dat met zijn ouders veel het theater bezoekt. Na het gymnasium besluit Japin van acteren zijn vak te maken. Hij volgt korte tijd een toneelopleiding in Londen, studeert vervolgens twee jaar Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam en stapt dan over naar de Kleinkunstacademie, waar hij in 1982 afstudeert. Hij speelt rollen in het theater, en voor radio, film en televisie. Hij is een tijd een populair soap-acteur in Onderweg naar Morgen. Eind jaren '80 begint hij meer en meer te schijven – scenario’s, korte verhalen. Hij doet de research voor wat zijn eerste roman zal worden: De Zwarte met het Witte hart. In 1996, als hij veertig is, debuteert hij met Magonische Verhalen, en dat blijkt de start van een succesvolle schrijverscarrière te zijn. Dit jaar verscheen Zoals Dat Gaat Met Wonderen – een deel in de Privé Domeinreeks van zijn uitgeverij, de Arbeiderspers. Het is een selectie van zijn Dagboeken van 2000 tot 2007. ----------------------------------- Samenvatting eerste uur: Het eerste uur begint met de bekentenis dat het gesprek nog voor de kerst is opgenomen, want deze avond brengt de schrijver door met zijn twee partners Lex en Ben in hun buitenhuis in Frankrijk, omringd door wilde zwijnen en herten in het bos. Ondanks de uitnodiging om het gesprek daar, naast het haardvuur te houden, was dat technisch te gecompliceerd. Het gesprek gáát wel meteen over kerst: de betekenis van het kindje Jezuke waar de jonge Arthur mee sprak op de grote zolder van het ouderlijk huis waar hij een klein altaartje had. Maar het vriendje zei nooit iets terug en om eerste communie te doen moest hij biechten, terwijl hij niets fouts gedaan had, en al snel besloot hij een hekel aan religie te hebben. Als God liefde is dan hij wil hij zichzelf wel gelovig noemen – want liefde, daar weet hij alles van. Hij vond het zwaar, de afgelopen periode, om te spreken over zijn laatste boek, de 'Dagboeken 2000-2007. Zoals Dat Gaat Met Wonderen'. Want nu gaat het om hemzelf – en om het leven met twee partners. Veel mensen reageren met ongeloof, dat dat goed kan gaan – terwijl dat juist het wonder is. En dat ongeloof voelt als een aantasting. Je tonen en bekeken worden en toch onzichtbaar willen zijn – dat is het essentiële thema waar Veeninga en haar gast al snel op komen. Hij legt uit dat hij van jongs af aan geleden heeft onder de blikken van anderen – het kind dat eenzaam opgroeide en gepest werd door een groepje kinderen dat hem dagelijks een paar zinnen liet herhalen over zijn uiterlijk. Je innerlijk lelijk en bekeken voelen en het liefst nooit meer naar buiten willen – maar om te overleven juist het podium opgaan. Je veel laten interviewen om onzichtbaar te worden. Je een hautaine houding aanmeten, geleerd van de filmsterrenfoto’s, om je verlegenheid te verbergen. Acuut verlegen wordt hij als hij tijdens het gesprek herinnerd wordt aan de uitreiking van de allereerste literaire prijs die hij won voor een kort verhaal – in een café in Gorichem en waar hij vroegtijdig wegvluchtte. Dat deed hem aan zijn vader denken – het café, de drank. Zijn vader die dronk en wellicht niet ‘knettergek’ was, maar wel een stoornis had, wat hem onberekenbaar agressief maakte. Dat wil zeggen, tegen Arthurs moeder. Twee bange mensen. Altijd bang voor wat de mensen zouden denken. Altijd schaamte. Waarmee we weer bij de blikken van buiten waren. Samenvatting tweede uur: Interviewster Djoeke Veeninga vroeg in het vorige uur nar Japins moeder. Zij, of de moederfiguur, komt eigenlijk niet voor in zijn werk. Kort, dik, lief en warm, een nauwe band, te nauw misschien, ook gedwongen als schild tegen zijn agressieve vader. Toen zijn vader zelfmoord pleegde - Arthur was 12 - zag hij dat als een nieuwe kans voor zijn moeder en hemzelf. Hij heeft precies op tijd plaats gemaakt voor mij, aldus Japin. En zijn moeder bloeide op. Ze viel af, kocht nieuwe kleren, er kwam een andere vrouw uit haar tevoorschijn. En zij nam de jonge Arthur veelvuldig mee naar Theater en Concert. Dat waren mooie jaren. Maar loslaten kon ze hem niet en dat benauwde Japin. Toen hij naar Londen ging voor een toneelopleiding, ging ze mee. Toen Arthur op zijn 23e dan toch het huis uitging om samen met zijn partner LEx verder te gaan, stortte ze in. Kwam weer aan, rookte veel, leefde ongezond. In 1995 overleed ze. Maar hij voelt zich niet schuldig. "Ik heb gedaan wat ik kon en kan mij niets verwijten." Kritiek op zijn boeken, op zijn literaire kwaliteiten, raken hem echt als die te persoonlijk wordt. Recht op kwetsen bestaat niet, aldus Japin. Het langdurig pesten uit zijn jeugd is debet aan zijn overt8iging dat hij ooit zal eindigen op een marktplein verscheurt door de massa. En toch is hij nu gelukkig, zoals blijkt uit zijn zojuist gepubliceerde dagboeken 'Zoals dat gaat met wonderen'. Zo gelukkig, aldus Veeninga, dat je bij het lezen bijna denkt: "Hé, ikan er nu eens even wat mis gaan? Kan er niet eens ruzie gemaakt worden?" Maar het is nu eenmaal zo, zegt Japin. Al heel lang een gelukkige liefde met Lex, tevens zijn uitgever en in 2000 verliefd geworden op de Amerikaan Ben, die zich inmiddels ook als schrijver ontpopt, en wonder boven wonder, met zijn drieën gelukkig verder. Als je van twee mensen gaat houden, kun je je niet voorstellen dat liefde niet minder wordt, maar juist verdubbeld. Maar het is zo en dat is het wonder. Uiteindelijk zijn we met z'n drieën een heel gewoon gezin, al zullen de blikken van buiten dat misschien niet zo zien.

De pioniersvrouw Granny in Texas in de eerste helft van de negentiende eeuw, de dwerg Lemmy in Duitsland in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, Lucia, de eerste liefde van Casanova, die in het achttiende-eeuwse Amsterdam vanwege haar schitterend gebrek gesluierd door het leven gaat, Snaporaz, een beroemd Italiaans filmer in zijn laatste levensjaren in de jaren '80 van de afgelopen eeuw, en Kwasi, het Afrikaanse prinsje dat in 1837 aan koning Willem I wordt geschonken en in Holland opgroeit. Figuren die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Maar wel allemaal hoofdpersoon zijn in een roman van schrijver Arthur Japin. De Overgave, De Grote Wereld (het boekenweekgeschenk uit 2006 dat in een recordoplage van 813.000 exemplaren werd gedrukt), Een Schitterend Gebrek (dat de Libris Literatuurprijs kreeg), De Droom van de Leeuw en De Zwarte met het Witte Hart. Romans die binnen en buiten Nederland een zeer groot publiek bereiken en met regelmaat in de literaire prijzen vallen. Arthur Japin wordt in 1956 in Haarlem geboren, waar hij als enig kind opgroeit. Een eenzaam kind, dat op school gepest wordt en zich een buitenstaander voelt – de positie die in zijn oeuvre ook telkens terugkeert. Een kind dat leert zijn fantasie te gebruiken. Een kind dat met zijn ouders veel het theater bezoekt. Na het gymnasium besluit Japin van acteren zijn vak te maken. Hij volgt korte tijd een toneelopleiding in Londen, studeert vervolgens twee jaar Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam en stapt dan over naar de Kleinkunstacademie, waar hij in 1982 afstudeert. Hij speelt rollen in het theater, en voor radio, film en televisie. Hij is een tijd een populair soap-acteur in Onderweg naar Morgen. Eind jaren '80 begint hij meer en meer te schijven – scenario’s, korte verhalen. Hij doet de research voor wat zijn eerste roman zal worden: De Zwarte met het Witte hart. In 1996, als hij veertig is, debuteert hij met Magonische Verhalen, en dat blijkt de start van een succesvolle schrijverscarrière te zijn. Dit jaar verscheen Zoals Dat Gaat Met Wonderen – een deel in de Privé Domeinreeks van zijn uitgeverij, de Arbeiderspers. Het is een selectie van zijn Dagboeken van 2000 tot 2007. ----------------------------------- Samenvatting eerste uur: Het eerste uur begint met de bekentenis dat het gesprek nog voor de kerst is opgenomen, want deze avond brengt de schrijver door met zijn twee partners Lex en Ben in hun buitenhuis in Frankrijk, omringd door wilde zwijnen en herten in het bos. Ondanks de uitnodiging om het gesprek daar, naast het haardvuur te houden, was dat technisch te gecompliceerd. Het gesprek gáát wel meteen over kerst: de betekenis van het kindje Jezuke waar de jonge Arthur mee sprak op de grote zolder van het ouderlijk huis waar hij een klein altaartje had. Maar het vriendje zei nooit iets terug en om eerste communie te doen moest hij biechten, terwijl hij niets fouts gedaan had, en al snel besloot hij een hekel aan religie te hebben. Als God liefde is dan hij wil hij zichzelf wel gelovig noemen – want liefde, daar weet hij alles van. Hij vond het zwaar, de afgelopen periode, om te spreken over zijn laatste boek, de 'Dagboeken 2000-2007. Zoals Dat Gaat Met Wonderen'. Want nu gaat het om hemzelf – en om het leven met twee partners. Veel mensen reageren met ongeloof, dat dat goed kan gaan – terwijl dat juist het wonder is. En dat ongeloof voelt als een aantasting. Je tonen en bekeken worden en toch onzichtbaar willen zijn – dat is het essentiële thema waar Veeninga en haar gast al snel op komen. Hij legt uit dat hij van jongs af aan geleden heeft onder de blikken van anderen – het kind dat eenzaam opgroeide en gepest werd door een groepje kinderen dat hem dagelijks een paar zinnen liet herhalen over zijn uiterlijk. Je innerlijk lelijk en bekeken voelen en het liefst nooit meer naar buiten willen – maar om te overleven juist het podium opgaan. Je veel laten interviewen om onzichtbaar te worden. Je een hautaine houding aanmeten, geleerd van de filmsterrenfoto’s, om je verlegenheid te verbergen. Acuut verlegen wordt hij als hij tijdens het gesprek herinnerd wordt aan de uitreiking van de allereerste literaire prijs die hij won voor een kort verhaal – in een café in Gorichem en waar hij vroegtijdig wegvluchtte. Dat deed hem aan zijn vader denken – het café, de drank. Zijn vader die dronk en wellicht niet ‘knettergek’ was, maar wel een stoornis had, wat hem onberekenbaar agressief maakte. Dat wil zeggen, tegen Arthurs moeder. Twee bange mensen. Altijd bang voor wat de mensen zouden denken. Altijd schaamte. Waarmee we weer bij de blikken van buiten waren. Samenvatting tweede uur: Interviewster Djoeke Veeninga vroeg in het vorige uur nar Japins moeder. Zij, of de moederfiguur, komt eigenlijk niet voor in zijn werk. Kort, dik, lief en warm, een nauwe band, te nauw misschien, ook gedwongen als schild tegen zijn agressieve vader. Toen zijn vader zelfmoord pleegde - Arthur was 12 - zag hij dat als een nieuwe kans voor zijn moeder en hemzelf. Hij heeft precies op tijd plaats gemaakt voor mij, aldus Japin. En zijn moeder bloeide op. Ze viel af, kocht nieuwe kleren, er kwam een andere vrouw uit haar tevoorschijn. En zij nam de jonge Arthur veelvuldig mee naar Theater en Concert. Dat waren mooie jaren. Maar loslaten kon ze hem niet en dat benauwde Japin. Toen hij naar Londen ging voor een toneelopleiding, ging ze mee. Toen Arthur op zijn 23e dan toch het huis uitging om samen met zijn partner LEx verder te gaan, stortte ze in. Kwam weer aan, rookte veel, leefde ongezond. In 1995 overleed ze. Maar hij voelt zich niet schuldig. "Ik heb gedaan wat ik kon en kan mij niets verwijten." Kritiek op zijn boeken, op zijn literaire kwaliteiten, raken hem echt als die te persoonlijk wordt. Recht op kwetsen bestaat niet, aldus Japin. Het langdurig pesten uit zijn jeugd is debet aan zijn overtuiging dat hij ooit zal eindigen op een marktplein verscheurt door de massa. En toch is hij nu gelukkig, zoals blijkt uit zijn zojuist gepubliceerde dagboeken 'Zoals dat gaat met wonderen'. Zo gelukkig, aldus Veeninga, dat je bij het lezen bijna denkt: "Hé, ikan er nu eens even wat mis gaan? Kan er niet eens ruzie gemaakt worden?" Maar het is nu eenmaal zo, zegt Japin. Al heel lang een gelukkige liefde met Lex, tevens zijn uitgever en in 2000 verliefd geworden op de Amerikaan Ben, die zich inmiddels ook als schrijver ontpopt, en wonder boven wonder, met zijn drieën gelukkig verder. Als je van twee mensen gaat houden, kun je je niet voorstellen dat liefde niet minder wordt, maar juist verdubbeld. Maar het is zo en dat is het wonder. Uiteindelijk zijn we met z'n drieën een heel gewoon gezin, al zullen de blikken van buiten dat misschien niet zo zien.

De pioniersvrouw Granny in Texas in de eerste helft van de negentiende eeuw, de dwerg Lemmy in Duitsland in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, Lucia, de eerste liefde van Casanova, die in het achttiende-eeuwse Amsterdam vanwege haar schitterend gebrek gesluierd door het leven gaat, Snaporaz, een beroemd Italiaans filmer in zijn laatste levensjaren in de jaren '80 van de afgelopen eeuw, en Kwasi, het Afrikaanse prinsje dat in 1837 aan koning Willem I wordt geschonken en in Holland opgroeit. Figuren die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Maar wel allemaal hoofdpersoon zijn in een roman van schrijver Arthur Japin. De Overgave, De Grote Wereld (het boekenweekgeschenk uit 2006 dat in een recordoplage van 813.000 exemplaren werd gedrukt), Een Schitterend Gebrek (dat de Libris Literatuurprijs kreeg), De Droom van de Leeuw en De Zwarte met het Witte Hart. Romans die binnen en buiten Nederland een zeer groot publiek bereiken en met regelmaat in de literaire prijzen vallen. Arthur Japin wordt in 1956 in Haarlem geboren, waar hij als enig kind opgroeit. Een eenzaam kind, dat op school gepest wordt en zich een buitenstaander voelt – de positie die in zijn oeuvre ook telkens terugkeert. Een kind dat leert zijn fantasie te gebruiken. Een kind dat met zijn ouders veel het theater bezoekt. Na het gymnasium besluit Japin van acteren zijn vak te maken. Hij volgt korte tijd een toneelopleiding in Londen, studeert vervolgens twee jaar Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam en stapt dan over naar de Kleinkunstacademie, waar hij in 1982 afstudeert. Hij speelt rollen in het theater, en voor radio, film en televisie. Hij is een tijd een populair soap-acteur in Onderweg naar Morgen. Eind jaren '80 begint hij meer en meer te schijven – scenario’s, korte verhalen. Hij doet de research voor wat zijn eerste roman zal worden: De Zwarte met het Witte hart. In 1996, als hij veertig is, debuteert hij met Magonische Verhalen, en dat blijkt de start van een succesvolle schrijverscarrière te zijn. Dit jaar verscheen Zoals Dat Gaat Met Wonderen – een deel in de Privé Domeinreeks van zijn uitgeverij, de Arbeiderspers. Het is een selectie van zijn Dagboeken van 2000 tot 2007. ----------------------------------- Samenvatting eerste uur: Het eerste uur begint met de bekentenis dat het gesprek nog voor de kerst is opgenomen, want deze avond brengt de schrijver door met zijn twee partners Lex en Ben in hun buitenhuis in Frankrijk, omringd door wilde zwijnen en herten in het bos. Ondanks de uitnodiging om het gesprek daar, naast het haardvuur te houden, was dat technisch te gecompliceerd. Het gesprek gáát wel meteen over kerst: de betekenis van het kindje Jezuke waar de jonge Arthur mee sprak op de grote zolder van het ouderlijk huis waar hij een klein altaartje had. Maar het vriendje zei nooit iets terug en om eerste communie te doen moest hij biechten, terwijl hij niets fouts gedaan had, en al snel besloot hij een hekel aan religie te hebben. Als God liefde is dan hij wil hij zichzelf wel gelovig noemen – want liefde, daar weet hij alles van. Hij vond het zwaar, de afgelopen periode, om te spreken over zijn laatste boek, de 'Dagboeken 2000-2007. Zoals Dat Gaat Met Wonderen'. Want nu gaat het om hemzelf – en om het leven met twee partners. Veel mensen reageren met ongeloof, dat dat goed kan gaan – terwijl dat juist het wonder is. En dat ongeloof voelt als een aantasting. Je tonen en bekeken worden en toch onzichtbaar willen zijn – dat is het essentiële thema waar Veeninga en haar gast al snel op komen. Hij legt uit dat hij van jongs af aan geleden heeft onder de blikken van anderen – het kind dat eenzaam opgroeide en gepest werd door een groepje kinderen dat hem dagelijks een paar zinnen liet herhalen over zijn uiterlijk. Je innerlijk lelijk en bekeken voelen en het liefst nooit meer naar buiten willen – maar om te overleven juist het podium opgaan. Je veel laten interviewen om onzichtbaar te worden. Je een hautaine houding aanmeten, geleerd van de filmsterrenfoto’s, om je verlegenheid te verbergen. Acuut verlegen wordt hij als hij tijdens het gesprek herinnerd wordt aan de uitreiking van de allereerste literaire prijs die hij won voor een kort verhaal – in een café in Gorichem en waar hij vroegtijdig wegvluchtte. Dat deed hem aan zijn vader denken – het café, de drank. Zijn vader die dronk en wellicht niet ‘knettergek’ was, maar wel een stoornis had, wat hem onberekenbaar agressief maakte. Dat wil zeggen, tegen Arthurs moeder. Twee bange mensen. Altijd bang voor wat de mensen zouden denken. Altijd schaamte. Waarmee we weer bij de blikken van buiten waren. Samenvatting tweede uur: Interviewster Djoeke Veeninga vroeg in het vorige uur nar Japins moeder. Zij, of de moederfiguur, komt eigenlijk niet voor in zijn werk. Kort, dik, lief en warm, een nauwe band, te nauw misschien, ook gedwongen als schild tegen zijn agressieve vader. Toen zijn vader zelfmoord pleegde - Arthur was 12 - zag hij dat als een nieuwe kans voor zijn moeder en hemzelf. Hij heeft precies op tijd plaats gemaakt voor mij, aldus Japin. En zijn moeder bloeide op. Ze viel af, kocht nieuwe kleren, er kwam een andere vrouw uit haar tevoorschijn. En zij nam de jonge Arthur veelvuldig mee naar Theater en Concert. Dat waren mooie jaren. Maar loslaten kon ze hem niet en dat benauwde Japin. Toen hij naar Londen ging voor een toneelopleiding, ging ze mee. Toen Arthur op zijn 23e dan toch het huis uitging om samen met zijn partner LEx verder te gaan, stortte ze in. Kwam weer aan, rookte veel, leefde ongezond. In 1995 overleed ze. Maar hij voelt zich niet schuldig. "Ik heb gedaan wat ik kon en kan mij niets verwijten." Kritiek op zijn boeken, op zijn literaire kwaliteiten, raken hem echt als die te persoonlijk wordt. Recht op kwetsen bestaat niet, aldus Japin. Het langdurig pesten uit zijn jeugd is debet aan zijn overt8iging dat hij ooit zal eindigen op een marktplein verscheurt door de massa. En toch is hij nu gelukkig, zoals blijkt uit zijn zojuist gepubliceerde dagboeken 'Zoals dat gaat met wonderen'. Zo gelukkig, aldus Veeninga, dat je bij het lezen bijna denkt: "Hé, ikan er nu eens even wat mis gaan? Kan er niet eens ruzie gemaakt worden?" Maar het is nu eenmaal zo, zegt Japin. Al heel lang een gelukkige liefde met Lex, tevens zijn uitgever en in 2000 verliefd geworden op de Amerikaan Ben, die zich inmiddels ook als schrijver ontpopt, en wonder boven wonder, met zijn drieën gelukkig verder. Als je van twee mensen gaat houden, kun je je niet voorstellen dat liefde niet minder wordt, maar juist verdubbeld. Maar het is zo en dat is het wonder. Uiteindelijk zijn we met z'n drieën een heel gewoon gezin, al zullen de blikken van buiten dat misschien niet zo zien.

Fresco verliet de FAO in 2006. De Guardian publiceerde waarom: “Whatever is done now is too little and too late”. Maar ook buiten het Verenigde Naties platform, blijft ze zich inzetten voor beter wereldvoedsel. In theorie en praktijk vertelde ze in 2008 aan Rob van Hattem. Duurzaam ontwikkeld: Intelligent, een wandelende encyclopedie, analytisch, veelzijdig, bescheiden en elegant. Zo wordt ze beschreven: Louise O. Fresco, landbouwdeskundige, romanschrijfster en columniste. Even dacht ze erover om na het gymnasium conservatorium te gaan doen, maar de hongersnood in Biafra deed haar besluiten om zich te storten op de wereldvoedselvoorziening. Ze koos voor de Universiteit van Wageningen, een studie Tropische Landbouwkunde en reisde gedurende haar studie en de jaren daarna voor de Verenigde Naties de halve wereld over. Ze stond veelvuldig met de voeten in de modder of tussen de krokodillen en werd een specialist in het uitlepelen van tropische zweren met een theelepeltje. In 1986 promoveerde ze cum laude op een onderzoek naar cassave-teelt en vier jaar later was ze professor in Wageningen. Hoogleraar Plantaardige Productiesystemen met als specialisatie tropische gebieden. Voedsel, landbouw en de systemen daarachter waren haar grootste passie en kunde. In 1997 werd ze de hoogste Nederlandse landbouw-ambtenaar in het buitenland; directeur Onderzoek bij de FAO, de Voedsel en Landbouw Organisatie van de Verenigde Naties. Rome werd haar geliefde woonplaats. Ondertussen bouwt ze aan haar literaire carrière. In 2003 verschijnt haar eerste roman, De Kosmopolieten. Bij de FAO is ze dan inmiddels al opgeklommen tot algemeen onder-directeur, maar in 2006 schrijft ze haar ontslagbrief: ”Alles wat er gedaan wordt, is te weinig en te laat ….”, zo verzuchtte ze in die brief, die tot haar ontzetting in de Britse krant The Observer gepubliceerd werd. Wie hem gelekt heeft, weet ze niet. Momenteel is Louise Fresco hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief. Maar ze is ook commissaris bij de Rabobank, kroonlid bij de SER – de Sociaal Economische Raad. Bovendien is ze lid van de Deltacommissie die de veiligheid van onze dijken en waterwerken onder de loep neemt en lid van de Commissie die de Bètacanon heeft samengesteld - 50 onderwerpen die u en ik zouden moeten weten op het gebied van wetenschap en technologie. Ze schrijft columns voor het NRC Handelsblad, schreef nog drie andere boeken. Haar laatste roman, De Utopisten, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. ----------------------------------- Samenvattingen "Ik heb ook wel iets stoers" Eerste uur We hebben kennisgemaakt met de jonge juffrouw Fresco, dochter van een vader die filosoof en classicus was – een klassieke jeugd waarin ze al voor de middelbare school ‘het categorisch imperatief’ van Kant had gelezen. Een kind dat vaak ziek was, en leesverslaafd was – alles, encyclopedieën, alles. Een verslaving die gebleven is: toen ze later werkte in Zaire plunderde ze de bibliotheek van de paters en las ook de achterkant van de knipsels uit de Groene Amsterdammer die ze toegestuurd kreeg uit leeshonger. Een mens moet zijn leven nuttig besteden – dat werd al snel het motto. Het gezin was naar Brussel verhuisd toen Louise negen was, en later zat zij op de internationale europese school. De eerste hongersnood in Afrika die door de media uitgebreid werd getoond, de Biafra-crisis in Nigeria, maakte veel indruk – en bepaalde mede dat ze na de middelbare school naar de Universiteit Wageningen ging om Tropische Landbouwkunde te studeren. Het was de tijd van de groene revolutie, die, zo roept ze even in de herinnering, door de VS in de Koude Oorlog werd gelanceerd, om te zorgen dat landen als India niet in de communistische invloedssfeer terecht zouden komen – er moest meer mais in Mexico en meer rijst in India komen, dat was het uitgangspunt. En al snel werden spectaculaire resultaten geboekt door een kruising van rassen. De revolutie kostte ook veel, wat irrigatie betreft en chemicalieën – maar de enorme productieverhoging is essentieel gebleken, benadrukt ze, want je kan zonder intensivering van de landbouw ook de natuur niet beschermen. Na haar studie heeft ze lang in de Congo en Liberia gezeten. Ze leefde zo'n jaar of acht zonder water en elektriciteit – ja, stoer, als er niks te eten was, ging ze mee op jacht en vliegen kan ze ook, dat wil zeggen opstijgen en koers houden , maar niet landen. Haar onderzoek naar de cassaveteelt leidde tot haar proefschrift. Tweede uur De professor in Wageningen waarbij ze promoveerde op haar onderzoek naar tropische plantenteelt zei bij die gelegenheid: u bent niet getrouwd, u hebt geen kinderen ,u gaat nog ver komen. Eerst werd ze hoogleraar, die populaire colleges op vrijdagmiddag gaf aan de eerstejaars – die kan je nog pakken, zei ze, daarom is het leuk aan de eerstejaars te doceren. Ze bracht een culturele touch in die technische omgeving. Ze zette veldwerk op. En herinnert zich nog levendig de aardbeving die de groep wetenschappers op expeditie in het oerwoud van Costa Rica meemaakte: onweerstaanbaar, al die naschokken, waarbij de epifieten uit de bomen vielen, de plantjes die op bomen groeien zonder wortels in de grond. Heerlijk om dat proces te bekijken in wetenschappelijke zin. In 1997 werd ze uitgenodigd om directeur onderzoek bij de FAO te worden – het autonome landbouwagentschap van de VN dat, roept ze in de herinnering, opgericht werd nog tijdens de Tweede Wereldoorlog om het voedselprobleem van Europa aan te pakken. Ze verhuisde naar Rome – de prachtige klassieke stad waar ze ook het arme migrantenjongetje op straat vond waarover ze De Tuin van de Sultan van Rome over schreef. Het autoritaire en hiërarchische FAO, waar alle vakgebieden onherroepelijk gescheiden waren, maar waar het werk interessant was - geweldige staf, relevante onderwerpen, de hele wereld kwam langs -, al was het de tijd waarin het onderwerp landbouw en voedsel lang verwaarloosd is geweest. In 2006 schreef ze haar ontslagbrief. Ze vond dat ze een principieel punt moest maken. De directeur-generaal begon aan zijn derde mandaat - terwijl iedereen vond dat het slecht ging qua management. Een voorbeeld van iemand die er zit op politieke keuze, niet op kwaliteit, zoals dat vaak gebeurt bij de VN. Ze vond dat de geloofwaardigheid in het geding was, ze vond dat er vuile handen werden gemaakt door te investeren in landen als Zimbabwe en Venezuela. Ze vond dat de wezenlijke vraag over de functie van de FAO niet aan de orde kwam. De brief met haar kritiek werd gepubliceerd – buiten haar om, maar ze kreeg er wel veel bijval voor. En toen? De allesvreter, zoals ze zichzelf als kind al omschreef, besloot toen weer docent te worden - ze werd universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief.

Fresco verliet de FAO in 2006. De Guardian publiceerde waarom: “Whatever is done now is too little and too late”. Maar ook buiten het Verenigde Naties platform, blijft ze zich inzetten voor beter wereldvoedsel. In theorie en praktijk vertelde ze in 2008 aan Rob van Hattem. Duurzaam ontwikkeld: Intelligent, een wandelende encyclopedie, analytisch, veelzijdig, bescheiden en elegant. Zo wordt ze beschreven: Louise O. Fresco, landbouwdeskundige, romanschrijfster en columniste. Even dacht ze erover om na het gymnasium conservatorium te gaan doen, maar de hongersnood in Biafra deed haar besluiten om zich te storten op de wereldvoedselvoorziening. Ze koos voor de Universiteit van Wageningen, een studie Tropische Landbouwkunde en reisde gedurende haar studie en de jaren daarna voor de Verenigde Naties de halve wereld over. Ze stond veelvuldig met de voeten in de modder of tussen de krokodillen en werd een specialist in het uitlepelen van tropische zweren met een theelepeltje. In 1986 promoveerde ze cum laude op een onderzoek naar cassave-teelt en vier jaar later was ze professor in Wageningen. Hoogleraar Plantaardige Productiesystemen met als specialisatie tropische gebieden. Voedsel, landbouw en de systemen daarachter waren haar grootste passie en kunde. In 1997 werd ze de hoogste Nederlandse landbouw-ambtenaar in het buitenland; directeur Onderzoek bij de FAO, de Voedsel en Landbouw Organisatie van de Verenigde Naties. Rome werd haar geliefde woonplaats. Ondertussen bouwt ze aan haar literaire carrière. In 2003 verschijnt haar eerste roman, De Kosmopolieten. Bij de FAO is ze dan inmiddels al opgeklommen tot algemeen onder-directeur, maar in 2006 schrijft ze haar ontslagbrief: ”Alles wat er gedaan wordt, is te weinig en te laat ….”, zo verzuchtte ze in die brief, die tot haar ontzetting in de Britse krant The Observer gepubliceerd werd. Wie hem gelekt heeft, weet ze niet. Momenteel is Louise Fresco hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief. Maar ze is ook commissaris bij de Rabobank, kroonlid bij de SER – de Sociaal Economische Raad. Bovendien is ze lid van de Deltacommissie die de veiligheid van onze dijken en waterwerken onder de loep neemt en lid van de Commissie die de Bètacanon heeft samengesteld - 50 onderwerpen die u en ik zouden moeten weten op het gebied van wetenschap en technologie. Ze schrijft columns voor het NRC Handelsblad, schreef nog drie andere boeken. Haar laatste roman, De Utopisten, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. ----------------------------------- Samenvattingen "Ik heb ook wel iets stoers" Eerste uur We hebben kennisgemaakt met de jonge juffrouw Fresco, dochter van een vader die filosoof en classicus was – een klassieke jeugd waarin ze al voor de middelbare school ‘het categorisch imperatief’ van Kant had gelezen. Een kind dat vaak ziek was, en leesverslaafd was – alles, encyclopedieën, alles. Een verslaving die gebleven is: toen ze later werkte in Zaire plunderde ze de bibliotheek van de paters en las ook de achterkant van de knipsels uit de Groene Amsterdammer die ze toegestuurd kreeg uit leeshonger. Een mens moet zijn leven nuttig besteden – dat werd al snel het motto. Het gezin was naar Brussel verhuisd toen Louise negen was, en later zat zij op de internationale europese school. De eerste hongersnood in Afrika die door de media uitgebreid werd getoond, de Biafra-crisis in Nigeria, maakte veel indruk – en bepaalde mede dat ze na de middelbare school naar de Universiteit Wageningen ging om Tropische Landbouwkunde te studeren. Het was de tijd van de groene revolutie, die, zo roept ze even in de herinnering, door de VS in de Koude Oorlog werd gelanceerd, om te zorgen dat landen als India niet in de communistische invloedssfeer terecht zouden komen – er moest meer mais in Mexico en meer rijst in India komen, dat was het uitgangspunt. En al snel werden spectaculaire resultaten geboekt door een kruising van rassen. De revolutie kostte ook veel, wat irrigatie betreft en chemicalieën – maar de enorme productieverhoging is essentieel gebleken, benadrukt ze, want je kan zonder intensivering van de landbouw ook de natuur niet beschermen. Na haar studie heeft ze lang in de Congo en Liberia gezeten. Ze leefde zo'n jaar of acht zonder water en elektriciteit – ja, stoer, als er niks te eten was, ging ze mee op jacht en vliegen kan ze ook, dat wil zeggen opstijgen en koers houden , maar niet landen. Haar onderzoek naar de cassaveteelt leidde tot haar proefschrift. Tweede uur De professor in Wageningen waarbij ze promoveerde op haar onderzoek naar tropische plantenteelt zei bij die gelegenheid: u bent niet getrouwd, u hebt geen kinderen ,u gaat nog ver komen. Eerst werd ze hoogleraar, die populaire colleges op vrijdagmiddag gaf aan de eerstejaars – die kan je nog pakken, zei ze, daarom is het leuk aan de eerstejaars te doceren. Ze bracht een culturele touch in die technische omgeving. Ze zette veldwerk op. En herinnert zich nog levendig de aardbeving die de groep wetenschappers op expeditie in het oerwoud van Costa Rica meemaakte: onweerstaanbaar, al die naschokken, waarbij de epifieten uit de bomen vielen, de plantjes die op bomen groeien zonder wortels in de grond. Heerlijk om dat proces te bekijken in wetenschappelijke zin. In 1997 werd ze uitgenodigd om directeur onderzoek bij de FAO te worden – het autonome landbouwagentschap van de VN dat, roept ze in de herinnering, opgericht werd nog tijdens de Tweede Wereldoorlog om het voedselprobleem van Europa aan te pakken. Ze verhuisde naar Rome – de prachtige klassieke stad waar ze ook het arme migrantenjongetje op straat vond waarover ze De Tuin van de Sultan van Rome over schreef. Het autoritaire en hiërarchische FAO, waar alle vakgebieden onherroepelijk gescheiden waren, maar waar het werk interessant was - geweldige staf, relevante onderwerpen, de hele wereld kwam langs -, al was het de tijd waarin het onderwerp landbouw en voedsel lang verwaarloosd is geweest. In 2006 schreef ze haar ontslagbrief. Ze vond dat ze een principieel punt moest maken. De directeur-generaal begon aan zijn derde mandaat - terwijl iedereen vond dat het slecht ging qua management. Een voorbeeld van iemand die er zit op politieke keuze, niet op kwaliteit, zoals dat vaak gebeurt bij de VN. Ze vond dat de geloofwaardigheid in het geding was, ze vond dat er vuile handen werden gemaakt door te investeren in landen als Zimbabwe en Venezuela. Ze vond dat de wezenlijke vraag over de functie van de FAO niet aan de orde kwam. De brief met haar kritiek werd gepubliceerd – buiten haar om, maar ze kreeg er wel veel bijval voor. En toen? De allesvreter, zoals ze zichzelf als kind al omschreef, besloot toen weer docent te worden - ze werd universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief.

Fresco verliet de FAO in 2006. De Guardian publiceerde waarom: “Whatever is done now is too little and too late”. Maar ook buiten het Verenigde Naties platform, blijft ze zich inzetten voor beter wereldvoedsel. In theorie en praktijk vertelde ze in 2008 aan Rob van Hattem. Duurzaam ontwikkeld: Intelligent, een wandelende encyclopedie, analytisch, veelzijdig, bescheiden en elegant. Zo wordt ze beschreven: Louise O. Fresco, landbouwdeskundige, romanschrijfster en columniste. Even dacht ze erover om na het gymnasium conservatorium te gaan doen, maar de hongersnood in Biafra deed haar besluiten om zich te storten op de wereldvoedselvoorziening. Ze koos voor de Universiteit van Wageningen, een studie Tropische Landbouwkunde en reisde gedurende haar studie en de jaren daarna voor de Verenigde Naties de halve wereld over. Ze stond veelvuldig met de voeten in de modder of tussen de krokodillen en werd een specialist in het uitlepelen van tropische zweren met een theelepeltje. In 1986 promoveerde ze cum laude op een onderzoek naar cassave-teelt en vier jaar later was ze professor in Wageningen. Hoogleraar Plantaardige Productiesystemen met als specialisatie tropische gebieden. Voedsel, landbouw en de systemen daarachter waren haar grootste passie en kunde. In 1997 werd ze de hoogste Nederlandse landbouw-ambtenaar in het buitenland; directeur Onderzoek bij de FAO, de Voedsel en Landbouw Organisatie van de Verenigde Naties. Rome werd haar geliefde woonplaats. Ondertussen bouwt ze aan haar literaire carrière. In 2003 verschijnt haar eerste roman, De Kosmopolieten. Bij de FAO is ze dan inmiddels al opgeklommen tot algemeen onder-directeur, maar in 2006 schrijft ze haar ontslagbrief: ”Alles wat er gedaan wordt, is te weinig en te laat ….”, zo verzuchtte ze in die brief, die tot haar ontzetting in de Britse krant The Observer gepubliceerd werd. Wie hem gelekt heeft, weet ze niet. Momenteel is Louise Fresco hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief. Maar ze is ook commissaris bij de Rabobank, kroonlid bij de SER – de Sociaal Economische Raad. Bovendien is ze lid van de Deltacommissie die de veiligheid van onze dijken en waterwerken onder de loep neemt en lid van de Commissie die de Bètacanon heeft samengesteld - 50 onderwerpen die u en ik zouden moeten weten op het gebied van wetenschap en technologie. Ze schrijft columns voor het NRC Handelsblad, schreef nog drie andere boeken. Haar laatste roman, De Utopisten, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. ----------------------------------- Samenvattingen "Ik heb ook wel iets stoers" Eerste uur We hebben kennisgemaakt met de jonge juffrouw Fresco, dochter van een vader die filosoof en classicus was – een klassieke jeugd waarin ze al voor de middelbare school ‘het categorisch imperatief’ van Kant had gelezen. Een kind dat vaak ziek was, en leesverslaafd was – alles, encyclopedieën, alles. Een verslaving die gebleven is: toen ze later werkte in Zaire plunderde ze de bibliotheek van de paters en las ook de achterkant van de knipsels uit de Groene Amsterdammer die ze toegestuurd kreeg uit leeshonger. Een mens moet zijn leven nuttig besteden – dat werd al snel het motto. Het gezin was naar Brussel verhuisd toen Louise negen was, en later zat zij op de internationale europese school. De eerste hongersnood in Afrika die door de media uitgebreid werd getoond, de Biafra-crisis in Nigeria, maakte veel indruk – en bepaalde mede dat ze na de middelbare school naar de Universiteit Wageningen ging om Tropische Landbouwkunde te studeren. Het was de tijd van de groene revolutie, die, zo roept ze even in de herinnering, door de VS in de Koude Oorlog werd gelanceerd, om te zorgen dat landen als India niet in de communistische invloedssfeer terecht zouden komen – er moest meer mais in Mexico en meer rijst in India komen, dat was het uitgangspunt. En al snel werden spectaculaire resultaten geboekt door een kruising van rassen. De revolutie kostte ook veel, wat irrigatie betreft en chemicalieën – maar de enorme productieverhoging is essentieel gebleken, benadrukt ze, want je kan zonder intensivering van de landbouw ook de natuur niet beschermen. Na haar studie heeft ze lang in de Congo en Liberia gezeten. Ze leefde zo'n jaar of acht zonder water en elektriciteit – ja, stoer, als er niks te eten was, ging ze mee op jacht en vliegen kan ze ook, dat wil zeggen opstijgen en koers houden , maar niet landen. Haar onderzoek naar de cassaveteelt leidde tot haar proefschrift. Tweede uur De professor in Wageningen waarbij ze promoveerde op haar onderzoek naar tropische plantenteelt zei bij die gelegenheid: u bent niet getrouwd, u hebt geen kinderen ,u gaat nog ver komen. Eerst werd ze hoogleraar, die populaire colleges op vrijdagmiddag gaf aan de eerstejaars – die kan je nog pakken, zei ze, daarom is het leuk aan de eerstejaars te doceren. Ze bracht een culturele touch in die technische omgeving. Ze zette veldwerk op. En herinnert zich nog levendig de aardbeving die de groep wetenschappers op expeditie in het oerwoud van Costa Rica meemaakte: onweerstaanbaar, al die naschokken, waarbij de epifieten uit de bomen vielen, de plantjes die op bomen groeien zonder wortels in de grond. Heerlijk om dat proces te bekijken in wetenschappelijke zin. In 1997 werd ze uitgenodigd om directeur onderzoek bij de FAO te worden – het autonome landbouwagentschap van de VN dat, roept ze in de herinnering, opgericht werd nog tijdens de Tweede Wereldoorlog om het voedselprobleem van Europa aan te pakken. Ze verhuisde naar Rome – de prachtige klassieke stad waar ze ook het arme migrantenjongetje op straat vond waarover ze De Tuin van de Sultan van Rome over schreef. Het autoritaire en hiërarchische FAO, waar alle vakgebieden onherroepelijk gescheiden waren, maar waar het werk interessant was - geweldige staf, relevante onderwerpen, de hele wereld kwam langs -, al was het de tijd waarin het onderwerp landbouw en voedsel lang verwaarloosd is geweest. In 2006 schreef ze haar ontslagbrief. Ze vond dat ze een principieel punt moest maken. De directeur-generaal begon aan zijn derde mandaat - terwijl iedereen vond dat het slecht ging qua management. Een voorbeeld van iemand die er zit op politieke keuze, niet op kwaliteit, zoals dat vaak gebeurt bij de VN. Ze vond dat de geloofwaardigheid in het geding was, ze vond dat er vuile handen werden gemaakt door te investeren in landen als Zimbabwe en Venezuela. Ze vond dat de wezenlijke vraag over de functie van de FAO niet aan de orde kwam. De brief met haar kritiek werd gepubliceerd – buiten haar om, maar ze kreeg er wel veel bijval voor. En toen? De allesvreter, zoals ze zichzelf als kind al omschreef, besloot toen weer docent te worden - ze werd universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied Duurzame Ontwikkeling in Internationaal Perspectief.

Gerard Stigter, voor de lezende mens K. Schippers, ontving in 2006 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘ Waar was je nou’. Wim Brands sprak met hem.

Gerard Stigter, voor de lezende mens K. Schippers, ontving in 2006 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘ Waar was je nou’. Wim Brands sprak met hem.

Gerard Stigter, voor de lezende mens K. Schippers, ontving in 2006 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘ Waar was je nou’. Wim Brands sprak met hem.

Gerard Stigter, voor de lezende mens K. Schippers, ontving in 2006 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman ‘ Waar was je nou'. Wim Brands sprak met hem.