Podcasts about afrikanen

Wat hebben de officiële excuses door de Nederlandse regering en koning Willem-Alexander voor het slavernijverleden in gang gezet? En wat staat ons nog te doen voor de ontwikkeling van een nieuwe Zwarte Canon? Met directeur NiNsee Urwin Vyent, historicus en onderzoeker Maurice-Etienne San-A-Jong en dichter en spokenwordartiest Gershwin Bonevacia.Het Herdenkingsjaar Slavernijverleden bracht een jaar lang het gehele Koninkrijk der Nederlanden en Suriname samen in reflectie over het Nederlandse Trans-Atlantische slavernijverleden. Wat was de daadwerkelijke impact van het Herdenkingsjaar op het nationale gesprek over deze gedeelde, pijnlijke geschiedenis? En, nog belangrijker: hoe gaan we verder na de officiële excuses van de Nederlandse regering en koning Willem-Alexander?In samenwerking met het Nederlands instituut voor Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee) bespreken we in De Balie de impact van het Herdenkingsjaar van het Nederlandse slavernijverleden en de doorwerking ervan in onze hedendaagse samenleving. Daarnaast bespreken we hoe het opzetten van een Zwarte Canon – een historische canon waarin de geschiedenis van tot slaaf gemaakte Afrikanen en hun nazaten centraal staat – kan bijdragen aan een beter begrip van de doorwerking van het slavernijverleden en het (neo)kolonialisme. Welke gebeurtenissen en figuren verdienen een centrale plek in deze geschiedenis?Gershwin Bonevacia houdt een voordracht van zijn gedicht Tula, naar de gelijknamige Curaçaose verzetsstrijder en leider van de opstand van tot slaaf gemaakten op Curaçao in 1795.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Steeds vaker wagen minderjarige migranten in vissersboten de riskante oversteek van West-Afrika naar de Canarische Eilanden. Het is de dodelijkste migratieroute naar Europa, toch kiezen jonge Afrikanen er dus voor in een bootje naar dit zuidelijkste puntje van Europa te stappen. Buitenlandredacteur Maartje Bakker reisde naar het eiland El Hierro, waar ze onder andere een opvangcentrum voor jonge migranten bezocht. Samen met Afrika-correspondent Joost Bastmeijer legt ze uit waarom deze jongeren de gevaren van de Atlantische Oceaan trotseren. Lees ook de reportage van Maartje: ‘Mijn vader verkocht zijn auto om mij hierheen te sturen' Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie  Presentatie: Pieter KlokRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem, Jasper Veenstra en Merle van der HorstMontage: Rinkie BartelsSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat vertellen rijstkorrels over de koloniale geschiedenis van Suriname? Veel, bleek uit een onderzoek van de Universiteit Wageningen en Naturalis dat deze week werd gepubliceerd. Al eeuwenlang verbouwen de Marrons, afstammelingen van Afrikanen die de slavernij ontvluchtten, rijst in Suriname. Nieuw DNA-onderzoek heeft aangetoond dat deze rijstvariëteiten oorspronkelijk afkomstig zijn uit West-Afrika en voormalig Nederlands-Indië. Nicholaas Pinas, etnobotanicus en zelf afkomstig uit de Marrongemeenschap, werkte mee aan het onderzoek en is te gast.

Vi gästas vi av Maria Dexborg och Hodan Omar, från Ubuntu Malmö Filmfestival, som äger rum 4-6 okt, samt konferensen "Afrofobi då och nu - Strukturell förändring och arbetsmarknaden", för att uppmärksamma minnesdagen den 9 oktober, dagen då den sista förslavade Afrikanen i svensk ägo blev fri, den 9 oktober år 1847. Maria och Hodan är aktiva i organisationen Afrosvenskarnas Forum för Rättvisa (AFR), som står bakom filmfestivalen. Vi recenserar boken För alltid Lee av Lee Christiernsson… …och så blir det Nyheter och Det händer förstås! Länk till festivalprogrammet: https://panora.se/festival/ubuntu-malmo-filmfestival/ Länk till konferensen 9/10: https://fb.me/e/5xrvac5tS Musik i programmet: The Beat Never Goes Off - Tamer Nafar, MC Abdul, Noel Kharman Stand up - Cynthia Erivo (från filmen Harriet) Brown Skin - India.Arie Betong - Oscar Zia James Dean - Cairokee Ya Tal3een - Dana Salah

MET SPECIAL GUEST RUSSELL SHORTO Koen Kleijn praat met Russell Shorto over zijn betrokkenheid bij beide steden, over de veranderende manier om de geschiedenis van Nieuw Amsterdam te vertellen, over de oorspronkelijke bewoners en over de geïmporteerde zwarte Afrikanen, die deel uitmaakten van de kolonie. Het gesprek is bij uitzondering in het Engels; de Nederlandse vertaling is te vinden op onsamsterdam.nl.  Over Russell Shorto Amsterdamkenners kennen hem: Russell Shorto woonde van november 2007 tot 2013 in de stad en was directeur van het John Adams Institute, dat vooraanstaande Amerikaanse schrijvers en denkers naar Amsterdam haalde. Hij had toen al een bestseller op zijn naam over de geschiedenis van Nieuw-Amsterdam, The Island at the Center of the World: The Epic Story of Dutch Manhattan and the Forgotten Colony that Shaped America, dat in Nederland verscheen als Nieuw Amsterdam. De oorsprong van New York. De liefde voor zijn nieuwe woonplaats vertaalde zich naar het boek Amsterdam, geschiedenis van de meest vrijzinnige stad ter wereld, uit 2013. Shorto publiceerde daarvoor en daarna over tal van andere onderwerpen. Maar de relatie met Amsterdam en Nieuw Amsterdam beheerst nog altijd zijn werk. In New York maakte hij voor de eerbiedwaardige New-York Historical Society (sinds 1812!) de tentoonstelling New York before New York. Hij schreef er in het juninummer van Ons Amsterdam een artikel over.

Avsnitten bara rullar på som ett tåg! I veckans avsnitt pratar vi bland annat om kokosnötter, slamkrypare, självmål, mord, superdatorer och MYCKET mer! Lyssna vetja, då blir vi glada! God fortsättning

Het Nederlandse gezondheidsstelsel staat steevast in de top tien wereldwijd en steekt dus best aardig in elkaar. Maar, heb je flink wat extra te besteden, wil je wat extra aandacht of de wachtrijen voor zijn, dan ga je naar een privékliniek.  Voor veel Afrikanen is dit doodgewoon. Zo'n zestig procent van de zorg wordt geleverd door private bedrijven. Maar, waarom zijn het private partijen en niet de overheid die de zorg organiseert?  Gezondheidsvisie vanuit de overheid lijkt geen overbodige luxe te zijn, want Afrika vertegenwoordigd nog steeds bijna de helft van het totale kindersterfte onder de vijf jaar oud en hoewel maar tien procent van de wereldbevolking in Afrika woont, vertegenwoordigen zij ook ruim 25% van de ziektelasten. En, dan wordt er ook nog verwacht dat de Afrikaanse bevolking de komende decennia verdubbelt. Kortom: een gigantische markt, die alleen maar gaat groeien! De waarde zal 260 miljard dollar zijn in 2030 Over investeren in de zorg is bij ons in de studio is Jasper Klapwijk aangeschoven, jarenlang actief voor ING, later voor FMO en nu actief als manager business development en health lead bij Invest International.  --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/africast/message

Brecht van Hulten praat met schrijver en culinair journalist Joël Broekaert over zijn boek De wereldgeschiedenis in twaalf bonen.  Bonen: een oeroude gewas dat op cruciale momenten de loop van de geschiedenis heeft bepaald. De Italiaanse schrijver Umberto Eco stelde zelfs dat bonen onze beschaving gered hebben. Een heel sexy reputatie hebben ze niet, toch zijn er over de bescheiden boon talloze verhalen te vertellen. Culinair schrijver en historicus Joël Broekaert dook diep in deze geschiedenissen en brengt in dit boek zijn mooiste verhalen bijeen. Bonen hebben de mens vanaf diens vroegste bestaan gevoed, bonen waren de motor achter de vroegste landbouwrevolutie, de tuinboon hielp Europa door de donkerste dagen van de Middeleeuwen en de zwarte-ogenboon werd meegenomen door tot slaaf gemaakte Afrikanen, en groeide daardoor uit tot het symbool van de Zwarte Amerikaanse emancipatie.

In Tunesië draait de smokkelindustrie op volle toeren. Er vertrekken heel wat migranten met een bootje naar Italië. Niet alleen Tunesiërs wagen de oversteek, omdat het land economisch aan de grond zit. Ook zwarte Afrikanen moeten er op de loop gaan, sinds de Tunesische president hen vogelvrij heeft verklaard. Hoe komt het dat het land waar de Arabische Lente twaalf jaar geleden begon, nu een vrijhaven is voor mensensmokkelaars? Collega Kasper Goethals vroeg het aan de smokkelaars zelf.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De krokussen ontwaken en de hyacinten komen op. Het wordt alweer lente. Een tijd van verandering en vernieuwing. Tijd voor… revolutie! Welkom bij deze miniserie van de Africast over historische leiders die op hun manier verandering teweeg brachten. Van dekolonisatie, pan-afrikanisme tot revolutie, maar ook over Afrikaanse hoogmoed.  In de eerste aflevering gaan wij het hebben over “Zijne Keizerlijke Majesteit, Haile Selassie I, Erfzoon van Salomo, de Alles Overwinnende Leeuw van de stam van Juda, Koning der Koningen, Heer der Heren, Vader der Afrikanen uit het aller-geliefde Ethiopië het moederland van de zonen en dochters”. Wie was deze Ethiopische keizer? Was hij echt afstammeling van de Bijbelse koning? En hoe werd hij onbedoeld gezien als religieus leider van de Rastafari?  Thomas Overdijk (Docent politicologie aan de Radboud Universiteit) vertelt ons alles over deze enigmatische leider. Muziek: Bob Marley - War En op verzoek van Jos, via Joeri, nog wat achtergrond informatie over de Derg --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/africast/message

(00:41) De 'grootste crisis' in Vlaanderen  Nog steeds hebben de Vlaamse coalitiepartijen geen akkoord bereikt in het stikstofdossier. Net als in Nederland moet de stikstofuitstoot bij onze zuiderburen omlaag. Nu dreigt een regeringscrisis en vervroegde verkiezingen. Politicoloog Kemal Rijken volgt de ontwikkelingen in België op de voet.  (10:49) Racisme in Noord-Afrika In Tunesië gaat het geweld tegen migranten uit sub-Sahara-Afrika onverminderd door. De speech van president Kais Saied waarin hij zwarte Afrikanen een bedreiging voor de Arabisch-islamitische identiteit noemt, ontketende een golf van racistische klopjachten door heel Tunesië. Maar ook in Marokko krijgt het vermeende omvolkingscomplot steeds meer aanhang. Marokko-correspondent Samira Jadir en Tunesië-correspondent Faïrouz Ben Salah over het toegenomen racisme in de twee Noord-Afrikaanse landen.  (22:19) Uitgelicht: Liberia In een geel busje rijdt een technicus rond van school tot school om kinderen te leren omgaan met computers. Correspondent Aida Grovestins praat ons bij.

(00:47) Strenger toezicht op reddingsoperaties vluchtelingen Een grote tragedie bij de Zuid-Italiaanse kust kostte tientallen mensen het leven. In aanloop naar de volgende EU-top wordt nu al flink onderhandeld over nieuwe maatregelen om dit soort drama's te voorkomen. De Italiaanse premier Meloni wil strenger Europese toezicht op hulporganisaties die vluchtelingen redden uit de Middellandse Zee. Mensensmokkelaars zouden misbruik maken van hulp op zee, die door ngo's wordt aangeboden. NRC Europa-correspondent Clara van de Wiel en Judith Sargentini, directeur bij Artsen Zonder Grenzen, over het voorstel. (13:45) Macrons charmeoffensief in Afrika Frankrijk ziet dat zijn invloed in Afrika tanende is. Veel Afrikaanse landen vinden dat de Franse oud-kolonisator nog te vaak door een koloniale bril naar hun continent kijkt. En daarom keren sommige landen Parijs de rug toe. De Franse president Macron hoopt met een bezoek aan vier Afrikaanse landen de relatie met het continent te verbeteren. Maar zitten Afrikanen daar wel op te wachten? Te gast is Mirjam de Bruijn, hoogleraar Afrikanistiek aan de Universiteit Leiden. (24:25) Uitgelicht: Amerika De New Yorkse politie heeft een nieuwe trend onderschept: subway surfen. Bij deze challenge springen Amerikaanse jongeren bovenop de metro en leggen ze het vast voor hun volgers op sociale media. Hierover Karlijn van Houwelingen. Presentatie: Tim de Wit.

(00:37) Waarom komt Xi nu met vredesplannen? Een jaar na de Russische invasie in Oekraïne lijkt de kans op vrede tussen Oekraïne en Rusland verder weg dan ooit. Opvallend is dat China, dat zich voorheen op de vlakte hield, nu met een vredesinitiatief komt. Waarom wil president Xi zich nu actief mengen in dit oorlogsconflict? We vragen het Ingrid d'Hooghe, hoofd Chinacentrum van Instituut Clingendael. (10:50) 'The Giant of Africa' klaar voor verkiezingen Maar liefst honderd miljoen Nigerianen gaan dit weekend naar de stembus. Het land staat bekend als de grootste economie van Afrika, en is daarmee een belangrijke speler in de regio en daarbuiten. Vandaar dat het kiezen van een nieuwe president en parlement met belangstelling wordt gevolgd in binnen- en buitenland. Wat gaan deze verkiezingen betekenen voor de Nigerianen zelf? En wat moeten we weten om deze democratie beter te begrijpen? We vragen het David Ehrhardt, verbonden aan de Universiteit van Leiden. (22:35) Uitgelicht: Egypte Egyptenaren zijn woest op de Amerikaanse komiek Kevin Hart, omdat hij zou hebben gezegd dat farao's oorspronkelijk zwarte Afrikanen waren. Hierover Egypte-correspondent Ruth Vandewalle. Presentatie: Sophie Derkzen.

In deze aflevering gaat Eva in gesprek met Jessy Lopes Barreto. Jessy is universitair afgestudeerd in aerospace engineering, projectleider bij een hightechbedrijf en zelfstandig foto-/videograaf. Samen bespreken zij kwetsbaarheid bij leiders. Je kwetsbaar opstellen, maakt je geen zwak persoon, tenminste zo zou dat moeten zijn. Waarom wordt dat bij voorbeeldfuncties dan niet gewaardeerd? Volgens Jessy ben je kwetsbaar als je als leider huilt omdat je iets niet goed hebt gedaan. Eva daarentegen zegt dat het afhangt van de reden. Het gaat naar eigen zeggen om de manier waarop en niet om de emotie zelf. En dat geldt voor alle emoties. Anderzijds moet je volgens Jessy jezelf een rolmodel maken. Zo zijn er genoeg voorbeeldfuncties die onder andere Afrika beter op de kaart zetten. Een continent dat voorheen alleen gezien werd als een arme plek met hongersnood wordt door die voorbeeldfuncties juist een ‘coole plek'. ‘Het is aan ons, de Afrikanen, om Afrika op de kaart te zetten. Wij moeten het tof maken,' weet Jessy. Eva vindt dat eigenlijk jammer. ‘Er is dus iets cools nodig voordat we ernaar kijken.' Is huilen dan gewoon niet cool of moeten we mensen meer leren waarderen? Ontwikkel persoonlijk. Volg Eva ook op Instagram @evarookmaker en volg haar we naar succes.Ga voor meer informatie naar de website www.evarookmaker.nl en steun de beweging via https://evarookmaker.nl/bijdragen/ Luistertip! Ontdek de specials van dit seizoen en ga vandaag nog aan de slag met de waarde van jouw persoonlijke ontwikkeling:Leer assertief tegenover jezelf worden Leer persoonlijk je eigen gezondheid metenLeer je persoonlijkheid herinrichten voor groei

De tiende lunchshow van De Ondernemer op New Business Radio gemist? Coureur, presentator en zeker ook ondernemer Tom Coronel was de co-host van Remy Gieling tijdens de lunchshow van De Ondernemer. Een uitzending die voor een groot deel in het teken stond van het belang van de RI&E, de risicoanalyse die elk bedrijf verplicht is met enige regelmaat uit te voeren. Maar er was natuurlijk nog veel meer te horen en te zien de dag na Pinksteren. Tom Coronel zit middenin zijn eigen raceseizoen en is regelmatig te zien als analist bij de Formule 1 op Viaplay. Daarnaast is hij, samen met zijn tweelingbroer Tim en oudere broer Raymond, betrokken bij diverse bedrijven en activiteiten, zoals een evenementenhal met onder meer karting en klimmen, een sportschool, een tv-productiebedrijf en een social mediabedrijf. Altijd op zoek naar kansen is Coronel een ideale co-host van het radioprogramma voor en door ondernemers. Centraal stond deze uitzending het belang van de RI&E, de risicoanalyse die elk bedrijf verplicht is met enige regelmaat uit te voeren. De inventarisatie is niet alleen bedoeld om gevaarlijke situaties voor klanten en medewerkers te onderkennen en voorkomen. Ook de gezondheid van medewerkers wordt daarmee beoordeeld, van werkplek tot lunchplek. Jan Meerman, directeur van branchevereniging INretail; , Tamara Onos, arbeidshygiënist bij Auxilium HSE en Fouad Ramdani, CEO van civiel technisch bureau CTBB spraken over dit onderwerp. Ook te gast was Hans Osnabrugge, CEO van de Nederlandse fintech-scale-up Talk360. Het bedrijf heeft vier miljoen dollar aan investering opgehaald bij diverse internationale venture capitalists en angel-investeerders. Middels deze seed-investering lanceert de onderneming een wereldwijd payment-platform voor alle bedrijven die hun diensten willen aanbieden in Afrika. Het platform ondersteunt alle lokale valuta's en 160+ betaalmethoden. Meer dan 500 miljoen Afrikanen krijgen hierdoor toegang tot betaalde digitale diensten en producten, wat tot nu toe niet mogelijk was. Natuurlijk hoorde je het laatste ondernemersnieuws, de column van De Hofnar Juri Hoedemakers en hoorde je Gijs Bekenkamp van Chordify. Chordify is een online muziekeducatie service die automatisch de akkoorden van het audiosignaal herkent en deze synchroniseert met de muziek. De Ondernemer is wekelijks op dinsdag van 11:00 tot 13:00 uur live te beluisteren op New Business Radio en is ook te zien, via de homepage van De Ondernemer, YouTube en Facebook.

De tiende lunchshow van De Ondernemer op New Business Radio gemist? Coureur, presentator en zeker ook ondernemer Tom Coronel was de co-host van Remy Gieling tijdens de lunchshow van De Ondernemer. Een uitzending die voor een groot deel in het teken stond van het belang van de RI&E, de risicoanalyse die elk bedrijf verplicht is met enige regelmaat uit te voeren. Maar er was natuurlijk nog veel meer te horen en te zien de dag na Pinksteren. Tom Coronel zit middenin zijn eigen raceseizoen en is regelmatig te zien als analist bij de Formule 1 op Viaplay. Daarnaast is hij, samen met zijn tweelingbroer Tim en oudere broer Raymond, betrokken bij diverse bedrijven en activiteiten, zoals een evenementenhal met onder meer karting en klimmen, een sportschool, een tv-productiebedrijf en een social mediabedrijf. Altijd op zoek naar kansen is Coronel een ideale co-host van het radioprogramma voor en door ondernemers. Centraal stond deze uitzending het belang van de RI&E, de risicoanalyse die elk bedrijf verplicht is met enige regelmaat uit te voeren. De inventarisatie is niet alleen bedoeld om gevaarlijke situaties voor klanten en medewerkers te onderkennen en voorkomen. Ook de gezondheid van medewerkers wordt daarmee beoordeeld, van werkplek tot lunchplek. Jan Meerman, directeur van branchevereniging INretail; , Tamara Onos, arbeidshygiënist bij Auxilium HSE en Fouad Ramdani, CEO van civiel technisch bureau CTBB spraken over dit onderwerp. Ook te gast was Hans Osnabrugge, CEO van de Nederlandse fintech-scale-up Talk360. Het bedrijf heeft vier miljoen dollar aan investering opgehaald bij diverse internationale venture capitalists en angel-investeerders. Middels deze seed-investering lanceert de onderneming een wereldwijd payment-platform voor alle bedrijven die hun diensten willen aanbieden in Afrika. Het platform ondersteunt alle lokale valuta's en 160+ betaalmethoden. Meer dan 500 miljoen Afrikanen krijgen hierdoor toegang tot betaalde digitale diensten en producten, wat tot nu toe niet mogelijk was. Natuurlijk hoorde je het laatste ondernemersnieuws, de column van De Hofnar Juri Hoedemakers en hoorde je Gijs Bekenkamp van Chordify. Chordify is een online muziekeducatie service die automatisch de akkoorden van het audiosignaal herkent en deze synchroniseert met de muziek. De Ondernemer is wekelijks op dinsdag van 11:00 tot 13:00 uur live te beluisteren op New Business Radio en is ook te zien, via de homepage van De Ondernemer, YouTube en Facebook.

Oorlog in Oekraïne zet ook relatie VS-China op scherp Poetin dreigt openlijk met nucleaire wapens. Na lange tijd vooral heel stil te zijn geweest rondom de oorlog in Oekraïne, roept China nu wel op tot kalmte. Maar de Aziatische grootmacht lijkt geen echte kleur te willen bekennen, ook al riepen de Verenigde Staten Beijing juist op om de Russische invasie te veroordelen. Ondertussen heeft de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Washington uitgenodigd deel te nemen aan de Nieuwe Zijderoute. De oorlog in Oekraïne zet de hele wereldorde op scherp. Wat betekent dit voor de machtsstrijd tussen de VS en China? Hierover Eva Rammeloo, onze correspondent in Shanghai, en Amerika-kenner Paul Verhagen. Het weekend dat Duitsland volledig van politieke koers veranderde Duitsland gaat niet langer alleen helmen, maar ook wapens leveren aan Oekraïne. Er komt een investering van honderd miljard euro voor het Duitse leger en ook kerncentrales zijn niet langer taboe om minder afhankelijk te worden van Russisch gas. Het is oorlog in Europa. En dat besef lijkt doorgedrongen in Berlijn en het is de Duitsers ernst: allerlei heilige huisjes in de Duitse politiek werden afgelopen weekend binnen 48 uur omver geblazen. Duitsland-kenner Hanco Jurgens over de ingrijpende veranderingen in ons buurland en de gevolgen daarvan voor de EU. Buitenland Uitgelicht Onder de hashtag #AfricansInUkraine worden veel getuigenissen gedeeld van Afrikanen die Oekraïne ontvluchten. Hierover Afrika-correspondent Saskia Houttuin.

waarin we stilstaan bij de miljoenen Afrikanen die gevangen werden genomen en vervolgens naar Amerika vervoerd, om daar tegen hun wil te werken op Europese plantages. Met BIJDRAGEN van: dr. Aspha Bijnaar (specialist Nederlandse slavenhandel), Veerle Eyckermans (intro), Raf Njotea (getuigenissen Equiano) en Simba en Susi Mosis (erfgoedexperts marroncultuur). WIJ ZIJN nog altijd: Jonas Goossenaerts (inhoud en vertelstem), Filip Vekemans (montage), Benjamin Goyvaerts (inhoud) en Laurent Poschet (inhoud) MEER WETEN? Onze geraadpleegde en geciteerde bronnen: Mok, I., Bijnaar, A., Stichting Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis, Wieland, Z., & Stam, D. (2011). Kind aan de ketting. Ninsee. Brandon, P., & Jones, G. (2020). De slavernij in Oost en West (1ste editie). Spectrum. Balai, L., & Pers, W. (2021). Geschiedenis Van De Amsterdamse Slavenhandel. Walburg Pers. Het loont de moeite eens een kijkje te nemen op de onvolprezen database van de website www.slavevoyages.com. Je vindt er een schat aan informatie over jaartallen, namen van slavenschepen, vertrek- en aankomstplaatsen, aantallen slaafgemaakten, namen van kapiteins, maar ook van Afrikanen, hun leeftijden enzovoort.

Afrika is echt niet afhankelijk van NGO's en liefdadigheid, maar ook een grote markt voor bedrijven en ondernemingen. Vandaag gaan we kijken naar hoe dergelijke projecten hun impact achterlaten op dit grote continent. Kunnen opdrachten voor overheden, zoals het organiseren van drinkwater en verwerken van afval, ook uitdagingen voor ondernemers zijn? Kun je winst maken als het je missie is om armoede te bestrijden? Kortom: hoe zorgen ondernemers ervoor dat Afrikanen het beter krijgen? Deze week zitten we met Herman Snelder, mede-oprichter en Project Director bij MDF Training & Consultancy, die al jaren betrokken is bij een flink aantal projecten door heel Afrika. Hosts: Jos Hummelen & Joeri Nortier Mede mogelijk gemaak door SIB Utrecht & NGIZ Muziek door Alisdair Pickering --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/africast/message

Fabienne de Vries sprak in de uitzending met André Posthumus en zanger Raphael Loopro! André Posthumus was in de jaren negentig radio- en tv-promotor bij EMI Music. Hij begeleidde artiesten als Kylie Minogue en Robbie Williams wanneer zij in Nederland waren en ook was hij de vaste tour begeleider van 2 Unlimited. Tijdens de uitzending belden ze met Imaani, de zangeres die Groot-Brittannië vertegenwoordigde tijdens het Eurovisie Songfestival in 1998. Imaani is één van de artiesten die André ook promootte. Raphael Loopro is een Nederlandse muzikant, die nu een internationale artiest is geworden. Hij is onderdeel van een viermansschap die het nummer 'Chica Africana' hebben gemaakt. Deze nieuw Europees-Afrikaanse compositie werd opgenomen in Zuid-Afrika samen met DJ Cosmo Zambia, Tay Grin en DJ Nathan Tunes en verder werd afgemixt in Duitsland, waar Raphael op dit moment woont. Tay Grin is één van de grootste hiphop-artiesten uit Oost-Afrika en is over vrijwel het hele continent bekend. DJ Cosmo Zambia is een zeer populaire producent uit Zambia en DJ Nathan Tunes is een populaire internationale diskjockey uit het warme hart van Afrika. Meer dan 65% van de Afrikanen zeggen dat 'Chica Africana' dit jaar dé zomerhit van 2021 wordt en in Zambia staat het nummer nu al op 2 in de hitlijsten. Verder was er ook weer een dag top vijf van een muzikale ster, met dit keer Alanis Morissette! 'Toute Fabienne'; dit keer niet op TV, maar op GoodLIFE Radio. Het programma Toute Fabienne is de radiovariant van het gelijknamige TV programma dat Fabienne de Vries in de jaren 90 dagelijks op de populaire muziekzender The Music Factory (TMF) presenteerde. Alleen nu in een nieuw jasje. Met alle elementen die je nog kent van Toute Fabienne op TV, zoals muziek, entertainment, kunst, cultuur en veel interactie. Heb je altijd al een vraag willen stellen aan een gast of wil je stemmen op de dag top vijf? Dat kan! Mail naar info@goodliferadio.nl of stuur een DM via @goodliferadionl op Instagram. Toute Fabienne met Fabienne de Vries hoor je elke laatste donderdag van de maand tussen 17:00 en 18:00 uur op GoodLIFE Radio.

Vamba Sherif is een Liberiaans-Nederlandse schrijver en journalist. Hij debuteerde in 1999 met 'Het land van de vaders'. Daarna volgden vier romans, en de verhalenbundel 'Zwart' (2018) die hij samenstelde met Ebissé Rouw. Zijn werk verscheen in verschillende talen. Sherif keert tijdens deze verwarrende pandemische tijden terug naar de tradities en lessen van zijn jeugd, die hij wil overbrengen op zijn tienjarige dochter – en de wereld. Dat doet hij met het boek 'Ongekende Liefde', waarin hij een inkijk geeft in Afrikaanse culturen en tradities, en de levens van Afrikanen die hun vaderland verlieten voor een bestaan op een ander continent. Lotje IJzermans spreekt met Vamba Sherif.

Na het zwaarbevochten 1-1 gelijkspel bij PSV is de vraag of Ajax de landstitel nog kan ontgaan. In de nieuwe aflevering van de Ajaxpodcast Branie, een productie van Het Parool en Ajax Showtime, durven ze nog net niet volmondig ‘nee’ te roepen, maar wat ze wél roepen komt er qua strekking aardig in de buurt. In de nieuwe aflevering van de Ajaxpodcast Branie, een productie van Het Parool en Ajax Showtime, durven ze nog net niet volmondig ‘nee’ te roepen, maar wat ze wél roepen komt er qua strekking aardig in de buurt. Met Finn Dekker (Ajax Showtime) en Josien Wolthuizen (Het Parool) blikt presentator Menno Pot terug op de topper in Eindhoven, waarin Ajax wéér een belangrijk resultaat boekte, terwijl het stiekem misschien wel de slechtste wedstrijd van het seizoen was. Ajax speelt nu al twee maanden zó veel grote wedstrijden dat de uitschakeling van Lille in de Europa League al bijna aanvoelt als oud nieuws. Ajax weet inmiddels dat het in de achtste finale het Zwitserse Young Boys tegenover zich krijgt. Een taaie, tactisch sterke ploeg, die Bayer Leverkusen van Peter Bosz uit het toernooi knikkerde. “Ze spelen 4-4-2 met een paar snelle, gevaarlijke Afrikanen voorin en een paar Zwitserse reuzen achterin,” weet Finn Dekker. “Peter Bosz erkende volmondig dat zijn Bayer Leverkusen volkomen terecht werd uitgeschakeld.” Ajax is dus gewaarschuwd, maar eerst mag er even (heel even) nagenoten worden van de resultaten in de vooraf zo gevreesde maanden januari en februari: dertien wedstrijden, elf keer winst en twee remises, beide tegen PSV. En over genieten gesproken: PSV-Ajax leverde twee prachtige nieuwe evergreens voor het Literaire Lexicon van Tadicuitspraken op, waaronder het poëtische “Tijdens de wedstrijd jij hebt een warme hart.” See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 1763 kwamen duizenden tot slaaf gemaakten in de Nederlandse kolonie Berbice in opstand. Een vol jaar hielden ze stand, totdat ze werden neergeslagen. Marjoleine Kars, historica aan de University of Maryland, stuitte pardoes op ruim 900 transcripties met verhoren van de opnieuw tot slaaf gemaakte Afrikanen die de strijd overleefden. Met deze transcripties krijgt ze een uniek inkijkje in deze onbekende revolutie. Over deze onbekende opstand schreef ze het boek Bloed in de rivier. Marjoleine Kars is te gast.

Voor Amerikanen is 1619 een betekenisvol jaartal: het is het jaar dat de eerste Afrikanen in Amerika aankwamen, om bij aankomst aldaar als slaven te worden verkocht en te werk gesteld. Journalist Leendert van der Valk ontdekte dat ook Nederlanders, waaronder Maurits van Oranje, een belangrijke rol speelde in het verschepen van die eerste Afrikanen naar Amerika. Hij schreef er een artikel over voor NRC en is te gast.

Ik ging in Suriname op zoek naar de kracht van mijn voorvader, een mythische jaguarman, en leerde er óók hoe het land is ontstaan. Voor de Europese kolonisten was het een paradijs om wat ze er konden doen: veel geld verdienen. En om dat mogelijk te maken, reduceerden ze inheemse volkeren én Afrikanen tot ‘Kinderen Chams’, een minderwaardig volk dat tot slaaf gemaakt mocht worden. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/11889/hoe-kolonisten-elkaar-naar-suriname-lokten-met-grote-beloftes-van-geld-geluk-en-vrijheid/27126344961540-c0ec231d ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Ik ging in Suriname op zoek naar de kracht van mijn voorvader, een mythische jaguarman, en leerde er óók hoe het land is ontstaan. Voor de Europese kolonisten was het een paradijs om wat ze er konden doen: veel geld verdienen. En om dat mogelijk te maken, reduceerden ze inheemse volkeren én Afrikanen tot ‘Kinderen Chams’, een minderwaardig volk dat tot slaaf gemaakt mocht worden. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/11889/hoe-kolonisten-elkaar-naar-suriname-lokten-met-grote-beloftes-van-geld-geluk-en-vrijheid/27126344961540-c0ec231d ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Een kroon met fluweel, versierd met stenen. Hij lijkt op veel andere kronen, maar deze heeft een bijzonder verhaal. Hij is namelijk door de Engelsen gemaakt voor de vorst van Ardra, een West-Afrikaans koninkrijk. Met dergelijke diplomatieke smeermiddelen poogden de Engelsen (maar ook de Nederlanders) de handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen te bevorderen. De kroon  werd veroverd door Michiel de Ruyter en kwam nooit bij de koning terecht. Doreen van den Boogaart vertelt in haar gesprek met Janine Abbring de achtergrond van deze kroon, over de koning van Ardra en de mensen die in slavernij weggevoerd werden om op plantages in Amerika te moeten werken.Hoe de kroon eruit ziet, zie je hier.De brief van James, hertog van York, aan de koning van Ardra die bij de kroon hoort, kun je hier bekijken.

Wat hebben vrouwen, kinderen en Afrikanen gemeen? Antwoord: met hun immuunsysteem lijkt iets bijzonders aan de hand waardoor ze relatief beter beschermd zijn tegen het coronavirus. In onze nieuwste wetenschapspodcast beantwoorden we samen met Marjolein van Egmond (hoogleraar immunologie) vragen over ons immuunsysteem. Zoals: kun je zelf iets doen om je eigen immuunsysteem sterker te maken tegen het coronavirus?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vandaag een topsporter te gast in #weetikveel: Koen Naert. Die werd in 2018 Europees Kampioen marathon. Hij loopt gemiddeld 160 km per week. Koen Naert vertelt hoe hij zicht voorbereidt op de marathon en waarom de Afrikanen deze discipline zo domineren. Het wereldrecord bij de mannen is 2:01.39 en staat op naam van de Keniaan Eliud Kipchoge, gelopen in 2018 in Berlijn. Wie het wereldrecord wil verbreken komt best aan de start in Berlijn. Daar is al 10 keer een wereldrecord gelopen.

Mischa Selis is psychiater, mindfulness trainer en healthcare innovator. In deze podcast vertelt Mischa over: de uitdaging voor dokters om in balans te blijven in het gezondheidszorgsysteem én in de maatschappij haar zoektocht om zelf in evenwicht te blijven de exponentiële toename van burn-out bij artsen en verpleegkundigen waarom ze mindfulness trainer is geworden de goedheid in de mens én binnen het zorgsysteem (dus het belang van een andere perceptie) een gezonde leefstijl en weerbaarheid bewust worden van je eigen coping mechanismen en de kracht van sociale verbinding haar visie op het scheiden van lichaam en geest én op denken versus voelen hoeveel mensen er aan psychiatrische aandoeningen lijden (ook deels door een ongezonde leefstijl) de uitdaging van globalisatie, digitalisatie en de focus op marktwaarde in de moderne economie het belang van het bio-psycho-sociale model en inzicht in de persoonlijkheid trauma's in de kindertijd en uitdagingen later in het leven (soms een soep van ellende) negatieve effecten van psychiatrische medicatie op de stofwisseling hoe psychiatrische patiënten een veel lagere levensverwachting hebben waarom specialisten zich steeds meer op preventie en oorzakelijke factoren zouden mogen richten het belang dat kinderen zichzelf als integraal mens kunnen ontwikkelen (en de basisvoorwaarden om dit te kunnen doen) de menselijke relatie die de basis in de geneeskunde hoort te zijn (in tegenstelling tot status of management) haar helende ervaringen als arts in Afrika (en de moderne uitdagingen waarmee Afrikanen nu worstelen) een ochtendroutine om de dag sterk en bewust te starten de kracht van samen eten bereiden en lokale voedselbereiding durven tijd te nemen voor alles waar je energie van krijgt mediteren in de lunchpauze in plaats van iets te eten (dus de kracht van intermittent fasting, ook op het brein) haar missie om als samenleving en als wereld een hogere niveau van gezondheid te bereiken hoe we op energetisch en zielsniveau met elkaar en het grotere geheel verbonden zijn (en dus het belang van harmonie tussen deze verbanden) een gekalmeerd brein en verbinding met diepere lagen   Wij zijn graag jouw gids naar een beter leven. Sluit je bij ons aan via ons gratis lidmaatschap, zie: https://oersterk.nu/gratis-gezondheid-geluk/ Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door OERsterk (www.oersterk.nu) en Vitaily (www.vitaily.nl).

Het racismedebat leeft als nooit te voren: in Amerika en Europa gaan mensen massaal de straat op en steeds meer politici spreken zich uit tegen racisme. Ook China heeft zich de afgelopen maanden uitgesproken. Volgens de Chinezen wordt iedereen met een Aziatisch uiterlijk geassocieerd met corona. Maar nu krijgt China plotseling zelf het verwijt Afrikanen te discrimineren. En dat terwijl de Chinese overheid zegt een zerotolerancebeleid te voeren tegen racisme.

Het racismedebat leeft als nooit te voren: in Amerika en Europa gaan mensen massaal de straat op en steeds meer politici spreken zich uit tegen racisme. Ook China heeft zich de afgelopen maanden uitgesproken. Volgens de Chinezen wordt iedereen met een Aziatisch uiterlijk geassocieerd met corona. Maar nu krijgt China plotseling zelf het verwijt Afrikanen te discrimineren. En dat terwijl de Chinese overheid zegt een zerotolerancebeleid te voeren tegen racisme.

Op 30 juni 2020 zal het zestig jaar geleden zijn dat Congo onafhankelijk werd na de kolonisatie door België en daarvoor koning Leopold II. De sporen van die kolonisatie zijn nog zichtbaar in Brussel. De koloniale geschiedenis in de stad en gevolgen ervan ontdek je in deze vierdelige podcastreeks.In de laatste aflevering hoor je Primrose Ntumba en Salomé Ysebaert. Ze maken deel uit van de Congolese diaspora maar groeiden op in Brussel. De opnames zijn gemaakt in het begin van de lente en op het einde van de coronacrisis. Toen hadden we er nog geen idee van dat er deze maand zo’n beweging op gang zou komen om ons straatbeeld te dekoloniseren.Samen wandelen we langs het standbeeld van Leopold de tweede aan Troon, de Brederodestraat en het Jubelpark.Primrose Ntumba heeft intussen al verschillende buitenlandse media te woord gestaan over de impact van koloniale geschiedenis op heden. Ze werkt in het Brussels parlement als parlementair medewerkster voor one-Brussels-sp.a en zet zich daar ook in voor de dekolonisering.Salomé Ysebaert volgt African Studies aan de Universiteit van Gent. Ze schrijft een masterthesis over het musée des Civilations noires in Senegal. Waar ze ook twee maanden verbleef. Salomé doet onderzoek naar hoe het museum zelf een visie kan ontwikkelen over de geschiedenis van Afrika. En hoe het zelfbeeld van Afrikanen is beïnvloed is door de Europanen. Salomé onderzoekt ook hoe het museum dat zelfbeeld wil verbeteren.

Afrika haalt hier vaak het nieuws als om het illegale migratie, terrorisme of hongersnood gaat. Met een westerse bril kijken we naar dat immens grote continent en vragen we ons af wat de negatieve ontwikkelingen in sommige Afrikaanse landen voor ons betekenen. Dat kan anders dacht journalist Daaf Borren. Afrikanen moeten hun eigen verhaal vertellen. Lokale journalisten op zijn online platform The Bright Continent berichten over ontwikkelingen op hun continent. Over dit initiatief en zijn ervaringen in Afrika vertelt hij vanavond.

Begin dit jaar werd een Somalische jongen door het bekende zakentijdschrift Forbes genomineerd voor een plek op de lijst van 30 invloedrijkste Afrikanen onder de 30. Deze Midnimo (27) kwam ooit als minderjarige asielzoeker naar Nederland.

Hoe houd je met een klein inkomen op het platteland van Oeganda je huishoudboekje op orde? Of hoe kan je het beste je stukje land bewerken? Onder meer deze vragen komen aan bod in korte telefonische cursussen van het bedrijf SIMU Plus dat laaggeletterde jong volwassenen op het Afrikaanse platteland wil bereiken, om te beginnen in Oeganda. Eén van de ontwikkelaars is de Nederlander Frank Bierens en hij schuift aan in de studio.

Wekelijks bespreken Frederik Jansen en Massimo Etalle de politieke actualiteiten, nieuws uit de Kamer en alle gekte waar je dagelijks mee wordt geconfronteerd. Deze week bespreken we samen met onze gast Robin de Keijzer de acteurs van het RTL debat, de 50.000 arbeidsmigranten van Jetten en de miljarden Afrikanen van Verhofstadt.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 32:Oud VVD-leider Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVDChurchill-biografen Andrew Roberts en Felix Klos over Churchill en de Verenigde Staten van Europa(Een tijdlijn met begintijdstippen staat onderaan in deze tekst)***Forum voor Democratie van Thierry Baudet is bij de Statenverkiezingen de grootste geworden omdat de VVD het op een aantal punten heeft laten afweten, zegt oud VVD-leider Frits Bolkestein in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.De VVD was onduidelijk over het klimaatbeleid. Daarnaast hamerde Baudet op het terugdringen van migratie en dat blijft een belangrijk punt, zegt Bolkestein. Ook sprak Baudets Europakoers veel kiezers aan, al is Bolkestein het niet eens met zijn pleidooi voor een ‘Nexit’.'De VVD heeft opvattingen die wij moeten koesteren om niet van het politieke toneel verdrongen te worden door de partij van Thierry Baudet', zegt Bolkestein. Hij vindt de opvatting dat klimaatopwarming komt door één oorzaak - Co2-uitstoot - 'niet overtuigend'. Bolkestein noemt het klimaat-denken 'een kerk': 'Er valt bijna geen discussie meer over te voeren.'De oud VVD-leider geeft toe dat migratie naar Europa vrijwel tot stilstand is gekomen, maar hij waarschuwt dat heel veel Afrikanen nog steeds de oversteek willen maken: 'Dat is heel begrijpelijk, maar wij kunnen dat niet verstouwen. Daarom keert men zich tegen die wilde migratie. Het is een oud debat, het is een oude vrees die blijft hangen. En Mark Rutte heeft daar onvoldoende weerstand tegen kunnen bieden, hij is hier onvoldoende overtuigend geweest.’Volgens Bolkestein had het Tweede-Kamerlid Janmaat in de jaren ’80 gelijk toen hij waarschuwde tegen migratie: 'Janmaat zei wat wij nu zeggen.'De snelle opmars van Thierry Baudet doet Bolkestein denken aan de VVD onder Hans Wiegel. Die was ook heel jong en trok snel nieuwe kiezers aan. Wiegel maakte van de VVD een volkspartij.Baudet trekt kiezers weg bij de PVV van Geert Wilders, maar anders dan Wilders slaagt de nieuwkomer er ook in, hoger opgeleide kiezers voor zich te winnen. Bolkestein: 'Dat kunnen VVD en CDA zich aantrekken. We zijn nog niet klaar met Baudet.'Hij vindt dat de VVD met Forum voor Democratie moet samenwerken.Bolkestein verafschuwt Baudets 'Uil van Minerva'-speech op de avond van de verkiezingsoverwinning: 'Hoe haalt iemand het uit zijn pen om zo'n onzin op te schrijven. Het is waanzin! Hoe is het mogelijk? Hij moest zich schamen.' Het is een opmerkelijk interview, waarin Bolkestein Rutte aanprijst om de Europese Commissie te gaan leiden en oud PvdA-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem moet president van de Europese Centrale Bank worden. Ook heeft Bolkestein veel waardering voor CDA-minister van Financiën Wopke Hoekstra.***De historische rubriek kent deze week een tamelijk unieke editie. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met de schrijver van de nieuwe, wereldwijd door recensenten bejubelde biografie van Winston Churchill, Andrew Roberts. Zijn monumentale boek is vorige week in een Nederlandse vertaling verschenen bij uitgeverij Prometheus.Naast Roberts zit ook Felix Klos aan tafel. Diens recente boek over Churchill en Europa kreeg ook a zulke prachtige besprekingen. Felix Klos is historicus uit Oxford en nu kandidaat voor het Europees Parlement voor D66.Andrew Roberts vertelt over de vele kleurrijke facetten van Churchills werk, leven en karakter. Over de Queen die hem als eerste en enige de unieke, persoonlijke dagboeken van haar vader liet lezen. Koning George VI was oorspronkelijk geen vriend van Churchill, maar groeide uit tot een van zijn grootste steunpilaren in de oorlogsjaren. Zij vertelden elkaar alles wat zelfs voor hun directe omgeving geheim moest blijven, blijkt nu.In het gesprek komen veel van deze geheimen voorbij. Soms uiterst vermakelijke, soms schokkende. Staatslieden als De Gaulle, Jean Monnet en president Roosevelt komen ter sprake.In de nooit ophoudende Brexit-dagen verdiepen we ons in e vraag: was Churchill nu wel of geen 'echte Europeaan'? De twee kenners gaan beleefd maar zonder handschoenen met elkaar verbaal en intellectueel op de vuist. Beide beamen dat Churchill vurig voor één Europa was en dat Boris Johnson daarover onzin verkoopt. Maar wat wilde en dacht Churchill nu écht en waarom?Andrew Roberts, bevriend met oud-premier David Cameron die het Brexit-referendum in gang zette, tipt een andere vriend als opvolger van Theresa May: Michale Gove wordt wat hem betreft de nieuwe premier.Roberts schreef ook een monumentale biografie van Napoleon. De schrijver bekent dat zijn visie op de korporaal uit Corsica die keizer werd radicaal veranderde tijdens bronnen-onderzoek. Een fascinerend bewijs waarom aandacht voor geschiedenis in een podcast als deze onmisbaar is: je ontdekt nieuwe aspecten en gaat ontwikkelingen en mensen anders zien, Zelfs Churchill.***Boekenlijst:Frits Bolkestein - Bij het scheiden van de markt (Prometheus)Andrew Roberts - Churchill (Prometheus)Andrew Roberts - Churchill, Walking with Destiny (Allen Lane)Felix Klos - Winston Churchill, Vader van Europa (Hollands Diep)Felix Klos - Churchill's Last Stand (I.B. Taurus & Co)***Tijdlijn Betrouwbare Bronnen 32:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Frits Bolkestein, Felix Klos en Andrew Roberts00:04:29 - Frits Bolkestein (deel 1)00:42:58 - Frits Bolkestein (deel 2)01:02:55 - PG Kroeger, Andrew Roberts en Felix Klos (deel 1)01:40:30 - PG Kroeger, Andrew Roberts en Felix Klos (deel 2)02:06:49 - Uitro door Jaap02:07:33 - Einde

Mensen uit Afrika en Zuid-Amerika profiteren minder van genetisch onderzoek dan wij hier in Europa. Dat komt onder meer doordat ze nauwelijks aan dat soort onderzoeken deelnemen. Amerikaanse wetenschappers pleiten daarom in het vakblad Cell voor meer diversiteit. Wij praten erover met Martina Cornel, hoogleraar genetica en volksgezondheid aan het Amsterdam UMC. Zij houdt zich al langer met dit thema bezig.

1. China stopt nog eens 50 miljard euro extra in Afrika. Gaat dat ten koste van de westerse invloed? Wis en waarachtig. Onze ontwikkelingssamenwerking bestaat vooral uit projecten om de levensomstandigheden in Afrika te verbeteren. De Chinezen doen het anders. Zij willen de Afrikaanse grondstoffen, in ruil waarvoor zij met goedkope leningen wegen, scholen, ziekenhuizen en woningen leveren. Er is enorme kritiek op. Maar in Afrika zeggen de mensen: we hebben het nog nooit zo goed gehad, en die Europese hulp geeft alleen maar narigheid, met controle en toezicht. Chinezen doen niet aan controle en toezicht. 2. Meer welvaart in Afrika betekent minder migranten. Haalt China niet voor Europa de kooltjes uit het vuur? Daar zit wat in. Maar er is ook een probleem. De Chinezen verstrekken goedkope leningen of bieden tegen lage prijzen bouwprogrammas aan. Maar als de ontvanger niet aan zijn verplichtingen voldoet, wordt het bezit automatisch Chinees. Dat doen ze nu ook in Europa. De Griekse haven Piraeus is op die manier in Chinese handen gevallen, en in Azië en Oost-Europa spelen ook dit soort kwesties. Het wordt land grabbing genoemd, dus landjepik. Willen we dat, alleen maar om van het migratieprobleem af te komen? Lastig. 3. Stroomt de hulp niet vooral naar de zakken van de Afrikaanse elite, en uiteindelijk terug in de Chinese staatskas? Dat laatste is zeker waar, Chinezen zijn steengoed in het denken op de lange termijn, en dan zijn ze met die Afrikaanse investeringen en het binnen harken van grondstoffen spekkoper. Dat van de Afrikaanse elite klopt ook wel een beetje, maar de gemiddelde Afrikaanse burger gaat er echt ook op vooruit dat valt niet te ontkennen. 4. Laat Europa kansen liggen? Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking blijft het allemaal marginaal. Maar je hebt ook gewone investeringen, zoals die van Shell en Heineken. Die zitten er vooral om geld te verdienen, niet om hulp te verlenen, al vinden ze zelf dat ze dat wel doen, vooral omdat ze arbeidsplaatsen creëren. 5. Heeft China een voordeel boven Europa vanwege het koloniale verleden? Dat is absoluut een feit. Afrikanen wijten hun achterstand nog vaak aan dat koloniale verleden. Maar ook het beeld van simpel gezegd goede daden verrichten in arme landen irriteert de Afrikanen mateloos. Veel landen zijn hulpverslaafd geraakt, en hebben nooit een belastingstelsel ingevoerd. Dus, ja, wat dat betreft staat China er beter op. Dank, Mark van Harreveld. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vandaag is het de Internationale Dag ter Herinnering aan de Slavenhandel en de Afschaffing ervan. Een dag die door de UNESCO in het leven werd geroepen ter gedachtenis van de Trans-Atlantische Slavenhandel: De drie eeuwen durende handel waarbij Europa miljoenen tot slaaf gemaakte Afrikanen kocht en naar Noord- en Zuid-Amerika bracht om er op plantages te werken. Dit jaar is het een bijzondere herdenking. Deze maand is het exact 500 jaar geleden dat de Atlantische slavenhandel begon. Bovendien bericht de Britse krant The Independent dat er nieuwe documenten zijn gevonden over het ontstaan ervan. En toch. Ondanks dit alles is er ook nu nog amper aandacht in Europa voor het begin van een van de invloedrijkste en meest tragische periodes uit de geschiedenis. We praten met Gert Oostindie, hoogleraar koloniale geschiedenis (Universiteit Leiden) over de ontstaansgeschiedenis en de manier waarop Nederland en andere Europese landen momenteel op de Atlantische Slavenhandel terugkijken.

Boeren in Afrika die niet alléén op het land werken of veehouden om hun eigen gezin te onderhouden, maar in staat zijn het hele continent te voeden – Marianne Schoemaker, CEO Rabo Development, beschrijft de enorme uitdagingen die de Rabobank en haar Afrikaanse partners voorzien om dat te bereiken. Vooral omdat Afrika een netto importerend continent is en de bevolking groeit als kool. Naar verwachting is het aantal Afrikanen in 2050 verviervoudigd (!). Een hechte samenwerking tussen banken en overheden is daarom cruciaal.

Bij het woord slavernij denken we vaak aan de slavenhandel van o.a. Afrikanen op de Atlantische Oceaan. Onbekender is dat ook blanke, christelijke zeevaarders tot slaaf werden gemaakt. Niet op land, maar voor de Barbarijse kust. Historica Erica Heinsen-Roach onderzoekt deze slavenhandel aan de Universiteit van Zuid-Florida.

Natuurlijk, ik ken de bezwaren: geen gezamenlijke cultuur, ethiek, geschiedenis en taal. En ik doe niet aan de dweperigheid van mensen als Guy Verhofstadt. Maar toch: die Verenigde Staten van Europa dat vind ik een prachtig model. Maar feiten zijn feiten. Het is duidelijk dat er eigenlijk op geen enkel belangrijk punt ook maar sprake is van eensgezindheid. Dat maar 16 van de 28 landen de moeite namen naar de informele top over migratie te komen, liet zien wat we allang wisten: er is geen gezamenlijk beleid, en het komt er ook niet. Zoals Politico kopte: EU-eenheid rondom een plan om eenheid te vermijden'. Opvang in de regio mislukt, geen enkel Afrikaans land is bereid voor die opvang te zorgen. En terecht: als heel Oost-Europa en Italië de middelvinger opsteken tegen West-Europa, dan moet je niet verbaasd zijn als de Afrikanen dat ook doen. Of het nu om begrotingsdiscipline gaat, of om het maken van een échte vuist in de handelsoorlog met Amerika, of het één lijn trekken bij het verwezenlijken van milieudoelstellingen er is geen eenheid, geen solidariteit, geen visie. Het is een ratjetoe van landen die soevereiniteit zo uitleggen dat ze hun eigen nationalisme willen opdringen aan de anderen. Wij willen dat Polen vluchtelingen opneemt. Polen wil dat wij steenkool blijven omarmen. Wij zijn woest op de Russen vanwege MH17, Griekenland en Hongarije vinden die Poetin best een geschikte peer. Wij zeggen: stop eens met die landbouwsubsidies, Frankrijk is eraan verslaafd. De tegenstellingen zijn geen pijnpuntjes of wrijvingen, maar open wonden, verhuld in lange communiqués en dikke rapporten die de illusie van gezamenlijkheid intact moeten houden. Na het Brexit-referendum en de overwinning van Trump bruiste het in de hoofdsteden van de overblijvende 27 lidstaten van optimisme. Dít was onze kans. Zonder de Britten en de ruggensteun van de grote broer Amerika moesten we het samen klaren. We waren het grootste handelsblok. We konden de wereld onze wil opleggen. We zouden ze eens een poepie laten ruiken. En inderdaad, die muffe geur hangt er. Zouden er nog andere federalisten zijn? Of ben ik echt de laatste? Zal ik dan maar het licht uitdraaien? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat is de magie van het Eurovisiesongfestival? Nieuwe getuigen zeggen dat Molukse kapers de kaping bij De Punt in 1977 niet mochten overleven. We schetsen een tijdsbeeld. En En podiumkunstenaar Mo Hersi doet zijn best om zoveel mogelijk Afrikanen mee te laten doen aan de Nijmeegse Vierdaagse.

Deze week: curator & cultureel programmeur Amal Alhaag en Senami AwunouDe geweldige Amal Alhaag een curator en Sènami Awunou een cultureel programmeur waren bij ons in de studio! Met deze twee vrouwen praten wij over machtsverhoudingen binnen de zwarte gemeenschap in Nederland. Met Nancy Jouwe spraken we in aflevering #4 over zwart zijn in Nederland en met Christella en Rowan in aflevering #10 over o.a. colorism. Met Amal en Senami gaan we dieper in op beide thema's en agenderen wij een gevoelig maar essentieel gesprek; dominatie van Afro-Caraïbisch discours en perspectief. Hoe verhouden kontinentale Afrikanen zich tot Surinaamse en Caraïbische Nederlanders? Zijn we anders zwart? Lopen we tegen dezelfde soort struggles aan? En; is er genoeg solidariteit?Enfin, een aflevering vol muziek, geinige anekdotes en wordt Mar.I.Am weer een beetje voor gek gehouden om haar millenial taste of music. Besproken onderwerpenQuessswho - Kwijt (prod. JasonXM) - YouTube Kelela is ready for you nowDe grote armoede onder Ghanezen in Nederland blijft onopgemerkt Heden van het slavernijverleden

De regenboognatie, zo werd Zuid-Afrika na de afschaffing van apartheid in 1994 vaak omschreven. Twee gescheiden werelden moesten weer één worden na een lange periode van segregatie, om zo een vreedzame multiculturele samenleving te creëren. Maar dit idee begint langzaam af te brokkelen. De spanningen tussen witte en zwarte Afrikanen nemen toe. En door de diepe economische crisis groeit de enorme woede onder de jongeren, waardoor president Jacob Zuma steeds meer zijn grip op het land verliest. In De Zomer Express vanavond een gesprek met Pauline Bax, politiek redacteur bij BloombergNews Africa en met Niels Posthumus, correspondent zuidelijk Afrika voor Trouw. Beide wonen en werken in Johannesburg en zijn nu even in Nederland. Hoe kijken zij aan tegen deze ontwikkelingen? En, wonen ze er nog met plezier? (Foto: Marco Longari / AFP)

Amsterdam kon dankzij Duits bier uitgroeien tot een echte handelsstad, en de tapijtjes die je nu nog ziet in de bruine cafés vinden hun herkomst in de handel met het Turkse rijk. Amsterdammers bouwden in Brazilië de eerste synagoge van Zuid-Amerika en legden een Kalverstraat aan in India. Het waren ook Amsterdammers die Afrikanen als slaaf naar Suriname brachten, en de architect van de Zuid-Afrikaanse apartheid kwam uit Amsterdam. Het is maar een greep uit de voorbeelden van Amsterdamse invloed in het buitenland, en andersom. Mariëlle Hageman is schrijver en kunsthistoricus. In dit boek gaat zij op zoek naar sporen die Amsterdammers achterlieten in de wereld en welke sporen de wereld achterliet in Amsterdam. http://www.amboanthos.nl/boek/amsterdam-in-de-wereld/

Zuid-Afrika heeft lange tijd het imago gehad van de regenboognatie waar iedereen welkom is. Maar dat geldt niet voor immigranten. Regelmatig worden buitenlanders, zowel Afrikanen als immigranten uit Pakistan en Bangladesh, aangevallen door woedende Zuid-Afrikanen. President Jacob Zuma hamert erop dat zijn landgenoten juist gastvrij zouden moeten zijn. Het ANC was tijdens de apartheid immers welkom in verschillende Afrikaanse buurlanden. Volgens hem is de Zuid-Afrikaan niet xenofoob. Maar immigranten in Johannesburg ervaren iets heel anders, zo laat correspondent Elles van Gelder horen in haar reportage.

De film ‘Exit’ werd op 4 oktober tijdens het Nederlands Filmfestival in Utrecht bekroond met het Gouden Kalf voor het beste televisiedrama van 2013. De film is gebaseerd op een Argos-uitzending uit 2005.In deze uitzending reconstrueerden we de “gedwongen uitzetting per overheidsvlucht” van een groep uitgeprocedeerde asielzoekers in de nacht van 7 op 8 september 2004. Daarbij werden 35 Afrikanen per gecharterd vliegtuig vanuit Rotterdam uitgezet naar Guinee. Vijf van de Afrikanen verzetten zich vanuit de bus waarmee ze van het uitzetcentrum naar het vliegtuig werden vervoerd hevig tegen hun uitzetting. Politie en marechaussee hadden uren nodig om de groep uit de bus te krijgen. Daarbij werden onder meer wapenstok, een hond, pepperspray en een brandslang ingezet. Argos reconstrueerde deze gebeurtenis op basis van vertrouwelijke documenten van de Koninklijke Marechaussee.Vandaag een herhaling van de Argos-reconstructie en een gesprek met Boris Paval Conen, de regisseur en scenarioschrijver van ‘Exit’.

P1 måndag 8 december kl 14.03 och 9/12 kl 18.15 Årets nobelpristagare J.M.G. Le Clézio”Uppbrottets, det poetiska äventyrets och den sinnliga extasens författare. Utforskare av en mänsklighet utanför och nedanför den härskande civilisation”.Så motiverade Svenska Akademien sitt val av årets nobelpristagare i litteratur. J.M.G. Le Clézio geniförklarades 1963 tjugotre år gammal med sin debutroman Rapport om Adam. Under 60-talet skrev han  en handfull experimentella  romaner om unga män som vandrade runt i en stad eller ett landskap och lät alla sinnesintryck strömma genom sig. I början av 70-talet lämnade han Frankrike och den västerländska civilisationen för att i tre år leva med en kringvandrande indianstam i Panamá. Erfarenheterna förändrade hans liv, hans syn på världen, människorna och naturen.Världsnomad och humanist skriver han på en flödande vacker prosa om utsatta människor och kulturer hotade och  missbrukade av kolonialismen. På senare år har han också  berättat om sin släkts historia, hur den färdats till och från Mauritius.Anders Ahlbom Rosendal läser ur ”Rapport om Adam”, essäsamlingen ”Jordisk extas”, ”Flykternas bok”, där Unge man Hogan flyr ut i världen, ”Kriget”, där allt som strömmar emot människan i en storstad, trafiken, ljuden, ljuset, reklamen, för Le Clézio blir till ett krig mot människan. Samt ur ”Öken”, romanen om ett nomadfolk på flykt undan de franska kolonialtrupperna, ur novellen ”Lullaby” om flickan som har ett sinnligt extatiskt förhållande till naturen, och ur ”äventyrsromanen” ”Skattsökaren”. Dessutom ur de självbiografiska böckerna ”Allt är vind” och ”Afrikanen”.I programmet nämns också ”Raga, närmandet till den osynliga kontinenten” och den ännu inte översatta romanen ”Ritournelle de la faim”. Översättare av samtliga böcker utom ”Rapport om Adam” är Ulla Bruncrona. Den sistnämnda romanen är översatt av Aslög Davidson

De Nederlandse Djoeke Veeninga sprak in 2007 drie uur met de Belgische Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. Een gesprek over het leven ver weg en dichtbij. De Belgische schrijfster Lieve Joris heeft zich vanaf haar eerste boek op verschillende plekken ingegraven - het Midden Oosten, Hongarije, Afrika. Zo werkt de schrijfster: een tijdlang wortelen en goed om je heen kijken. Zo beschreef ze in haar debuut De Golf in 1986 al de door snelle economische bloei verscheurde Arabische wereld waar sommige jongeren in een behoefte aan vastigheid teruggrepen op een onbeweeglijk geloof - een thema waar de wereld nog veel van horen zou. In Het uur van de rebellen beschrijft ze de kleine geschiedenis van Assani, een Tutsi rebel, waardoor de grote geschiedenis van de oorlog in Congo en de buurlanden te begrijpen valt. Over één plek schreef ze tot aan 2007 nog niet: het Vlaanderen van haar jeugd. ---------------------------------- Biografie Lieve Joris (geb. 14 juni 1953 te Neerpelt, België) "Mijn sleutel is traagheid" Lieve Joris is een nationaal én internationaal gewaardeerd schrijfster van reisverhalen in het genre dat wel ‘verhalende non-fictie’ dan wel ‘non-fictie literatuur’ wordt genoemd. Met de blik van een fictieschrijfster bekijkt en beschrijft ze de werkelijkheid, en dat doet ze zoals ze zelf zegt in het tempo van een slak: ‘mijn sleutel is traagheid’. Ze werd in 1953 in België geboren en woont sinds 1975 in Nederland, waar zij de School voor de Journalistiek volgde en voor de Haagse Post en NRC Handelsblad reportages schreef. In 1986 debuteerde zij met De Golf, het verslag van een vier maanden durende reis door Saoedi-Arabië, de Emiraten, Katar, Bahrein en Koeweit. Later woonde ze in Caïro, wat onder meer in 1991 het Boekenweek-essay Een Kamer in Cairo opleverde, en nog later trok zij naar Syrië, waar zij het leven van de Syrische Hala spiegelde aan dat van zichzelf, beschreven in De poorten van Damascus. Tussendoor had ze kennisgemaakt met het land dat haar tot de dag vandaag bezighoudt: de voormalige Belgische kolonie Congo. Ze schreef er inmiddels drie indrukwekkende boeken over. In 1987 verscheen Terug naar Congo, waarin zij reist in de voetsporen van haar heeroom die als pater in de koloniale tijd zich over de 'negerkes' ontfermt. Na het vertrek van Mobutu in 1997, keerde ze verschillende malen naar Congo terug en beschreef de jaren van chaos en oorlog. Maar altijd op de manier waarop Lieve Joris werkt: de grote anlayse en geschiedenis haakt ze vast aan de menselijke maat. Dans van de Luipaard uit 2001 en het vorig jaar verschenen Het Uur van de Rebellen zijn de bijbehorende titels. In dat reisleven nestelde ze zich en passant ook nog in de De Melancholieke Revolutie van Hongarijë in 1989, bundelde ze een aantal verhalen in Zangeres op Zanzibar (1992), waarin onder meer het verslag van haar ontmoeting met de schijver V.S. Naipaul op zijn geboorte-eiland Trinidad, en beschreef ze het Westafrikaanse dagelijkse leven in Mali Blues. De schijfster heeft nu net rondgesnuffeld in de Aziatische wereld – om eens voorzichtig te proeven of dat een nieuw gebied voor haar zou kunnen zijn. Opvallend genoeg schreef ze nog nooit over haar geboorteland België en het Vlaamse platteland waar ze opgroeide. Wellicht horen we daar meer over, ergens in het Marathoninterview. Djoeke Veeninga gaat in gesprek met Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. ---------------------------------------------- Samenvatting Marathoninterview Eerste uur: Lieve Joris noemt zich, zo leerden wij het eerste uur, liever geen journalist noemen en al helemaal niet, zoals een Franse krant schreef, een van de beste van de wereld. Dit in tegenstelling tot een van haar grote leermeesters, de Pool Ryszard Kapuscinski. Hoewel die, zoals hij vanuit de geschiedenis de literatuur in dreef, misschien wel meer een dichter is, vanwege zijn prachtige beelden. En van wie Lieve Joris vooral leerde dat je moet durven over kleine dingen te schrijven: zoals over het hondje van Keizer Haile Selassie dat op de schoenen van de minsisters piste. Als je dat kunt, heb je misschien wel een boek. En die andere grote voorganger, V.S. Naipaul, is natuurlijk ook beyond journalism, dus laten we het maar hebben over, zoals Kapuscinski altijd zei ‘non-fiction-literature’. Literatuur die haar in al die jaren vooral vaak naar Congo bracht, waar ze, net als Kapuscinski, maar dan anders, goed kon zorgen dat de mensen goed voor haar zorgen. Zodat ze niet bij die luitjes van de VN hoeft te logeren, met hun tennisbanen en walkie talkies, maar in het buitengewoon dynamische huishouden van haar vriend Cleon. Waar ze zich, wanneer er ‘s ochtend vroeg alweer zes vreemden voor de televisie zaten, wel eens afvroeg: wat doe ik hier? Totdat weer bleek dat daar zes verhalen voor de televisie zaten. Verhalen van de binnenkant. En, ook dat leerde ze van Kapuscinski, omdat zij blijft wanneer de andere blanken weggaan, heeft ze nog het recht om die verhalen op te schrijven ook. Terugkomen in haar tweede vaderland Nederland was, na de laatste keer, na bijna zeven jaar Congo, niet makkelijk. Vernauwing en hufterigheid hadden de overhand gekregen. Al die redenen waarvoor ze ooit uit België was weggegaan, golden niet meer. “Weer Congo?”, vroeg een collega. En het hielp ook niet dat het huis verbouwd werd, want wanneer je zelf een bouwwerk aan het maken bent, is het niet handig als de keuken onttakeld is. Dus schrijven deed ze in België, dat inmiddels meer leek op dat fijne Nederland van vroeger, onder de vleugels van vader abt. En dat ging meteen een stuk beter. “Maar het ging hier toch ook over de islam”, vroeg Djoeke Veeninga, “en dat is toch ook een onderwerp van jou?” “Jawel, maar naast Congo was er geen ruimte in mijn hoofd, en bovendien: ik moet ergens heen, voordat ik er iets over kan zeggen.” Dus gaat Lieve Joris binnenkort weer naar Libanon om uit te zoeken hoe een Grieks-orthodoxe communist erbij komt tegen Hezbollah aan te schurken, en steekt zij langzaam haar voelhorens uit naar Azië, naar Vietnam. Maar inmiddels wel met zoveel bagage, haar eigen dorpje Neerpelt op het Vlaamse platteland, waar haar moeder haar al leerde hoe je voortdurend diensten moet uitwisselen met de medemens, maar ook Congo reist mee naar Vietnam, dat ook zijn oorlog heeft gehad, maar er inmiddels op kan reflecteren. Zo gaat inmiddels alles bij alles horen. En hoort haar dementerende vader er uiteindelijk ook bij. Want wanneer ze iets probeert te betekenen voor de mensen in Congo, moet ze ook haar oude vader niet vergeten. Zoals ze ook blij is dat de Congolezen haar gewoon naar huis duwden toen haar moeder overleed. Dat verdriet van je familie, ook daar moet je heen, ook dat moet je zien. En de tijd nemen om dat te verwerken. Want, zei ze tot slot: je licht je anker niet ongestraft. En dat, dat lichten van het anker, doet ze dan ook minder snel dan vroeger. Want met de jaren komt de mildheid, en is er minder om je tegen af te zetten. En dus minder om achter je te willen laten. Tweede uur: Het sleutelwoord van het afgelopen uur was toch wel schuldgevoel. Schuldgevoel van Lieve Joris over de manier waarop ze altijd maar weg was bij haar familie, om te beginnen met het overlijden van haar grootmoeder, toen ze in Amerika was. Die grootmoeder die er toch juist voor gezorgd had dat zij haar eigen plekje had in dat drukke gezin van negen kinderen in het Vlaamse Neerpelt Maar nu, nu zij zoveel mogelijk voor haar dementerende vader zorgt, van ’s ochtends voeg tot s avonds laat als het even kan, nu haar vader haar Afrika is geworden en ze alle inventiviteit die je nodig hebt wanneer het ergens niet goed gaat, bij hem kan aanwenden, nu is dat schuldgevoel wel ingelost. En misschien wel daarom kon ze met zoveel openheid en liefde over haar acht broers en zusters praten. De oudste in Spanje, mooie Odet, Fonnie die uiteindelijk op zijn 48e aan de drugs ten onder ging, Theo die leed onder Fonnie, Angel die een echte engel is, professor Tonnie in Brussel, Hildeke, “ons mongooltje dat geen vlieg kwaad doet”, en de kleine Wieke, ze kwamen allemaal volledig tot leven. Zoals ze ook haar vader helemaal kan zien, zijn hele leven kwam langs, van het halve weeskind tot de door zijn ambitieuze vrouw tot voortdurende studie gemaande belastingophaler. In potentie een heel belezen man, en nu, nu hij in zijn eigen wereld verblijft, nog steeds met een ontroerend open oog voor beeldende kunst. “En misschien”, zei Lieve Joris op een vraag van Djoeke Veeninga, “is alles wat ik nu doe wel oefening om uiteindelijk zonder sentimenteel te worden te kunnen schrijven over dat waar ik vandaan kom”. Maar wanneer ze het kan, wanneer ze de schaamte kan overwinnen door stijl, misschien hoeft het dan niet eens meer. En dan het schuldgevoel dat Afrika, en voor een Belgische natuurlijk vooral Congo, bij je oproept. Omdat je natuurlijk niet heen kunt om de strooptochten van koning Leopold, maar ook omdat de Afrikanen je bijna dwingen tot paternalisme. Omdat Afrikanen op de een of andere manier nog steeds niet in staat zijn het heft in eigen handen te nemen. De oplossing moet altijd van een ander komen. En dat werkt uiteindelijk niet, want wanneer je iemand uit een put wil trekken, zal hij zelf mee moeten werken. En dat is wel de verademing van Azië, dat de mensen daar hun eigen zaakjes bestieren. En toch was de laatste toon van het gesprek optimistisch. Omdat dat eeuwige wingewest Congo, altijd geplunderd, altijd uitgebuit, altijd gekoloniseerd, bezig is met een noodzakelijke vernietiging. Met de vernietiging van de oude verhoudingen en, hoe gruwelijk ook, op zoek naar nieuwe verhoudingen, naar eigen verhoudingen. En hoe gaat het daarin met je laatste hoofdpersoon, met Asani uit Het Uur van de Rebellen, die als rebel in het oosten probeert zijn plek te vinden in het nieuwe Congo dat met al die barensweeën aan het ontstaan is? Hij is nu in de hoofdstad en hoort bij de verstandige mensen die hopen op een door de internationale gemeenschap gesteunde vrede. En ze is eigenlijk best trots op hem. De andere persoon uit wie Asani is opgebouwd is nu generaal en ook belangrijk geworden. Dat had ze toch maar goed gezien, dat dat niet zomaar mensen waren, maar mensen van de toekomst. Al ligt die toekomst, waar Lieve Joris dus uiteindelijk wel hoopvol over is, nog wel ver weg.

De Nederlandse Djoeke Veeninga sprak in 2007 drie uur met de Belgische Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. Een gesprek over het leven ver weg en dichtbij. De Belgische schrijfster Lieve Joris heeft zich vanaf haar eerste boek op verschillende plekken ingegraven - het Midden Oosten, Hongarije, Afrika. Zo werkt de schrijfster: een tijdlang wortelen en goed om je heen kijken. Zo beschreef ze in haar debuut De Golf in 1986 al de door snelle economische bloei verscheurde Arabische wereld waar sommige jongeren in een behoefte aan vastigheid teruggrepen op een onbeweeglijk geloof - een thema waar de wereld nog veel van horen zou. In Het uur van de rebellen beschrijft ze de kleine geschiedenis van Assani, een Tutsi rebel, waardoor de grote geschiedenis van de oorlog in Congo en de buurlanden te begrijpen valt. Over één plek schreef ze tot aan 2007 nog niet: het Vlaanderen van haar jeugd. ---------------------------------- Biografie Lieve Joris (geb. 14 juni 1953 te Neerpelt, België) "Mijn sleutel is traagheid" Lieve Joris is een nationaal én internationaal gewaardeerd schrijfster van reisverhalen in het genre dat wel ‘verhalende non-fictie’ dan wel ‘non-fictie literatuur’ wordt genoemd. Met de blik van een fictieschrijfster bekijkt en beschrijft ze de werkelijkheid, en dat doet ze zoals ze zelf zegt in het tempo van een slak: ‘mijn sleutel is traagheid’. Ze werd in 1953 in België geboren en woont sinds 1975 in Nederland, waar zij de School voor de Journalistiek volgde en voor de Haagse Post en NRC Handelsblad reportages schreef. In 1986 debuteerde zij met De Golf, het verslag van een vier maanden durende reis door Saoedi-Arabië, de Emiraten, Katar, Bahrein en Koeweit. Later woonde ze in Caïro, wat onder meer in 1991 het Boekenweek-essay Een Kamer in Cairo opleverde, en nog later trok zij naar Syrië, waar zij het leven van de Syrische Hala spiegelde aan dat van zichzelf, beschreven in De poorten van Damascus. Tussendoor had ze kennisgemaakt met het land dat haar tot de dag vandaag bezighoudt: de voormalige Belgische kolonie Congo. Ze schreef er inmiddels drie indrukwekkende boeken over. In 1987 verscheen Terug naar Congo, waarin zij reist in de voetsporen van haar heeroom die als pater in de koloniale tijd zich over de 'negerkes' ontfermt. Na het vertrek van Mobutu in 1997, keerde ze verschillende malen naar Congo terug en beschreef de jaren van chaos en oorlog. Maar altijd op de manier waarop Lieve Joris werkt: de grote anlayse en geschiedenis haakt ze vast aan de menselijke maat. Dans van de Luipaard uit 2001 en het vorig jaar verschenen Het Uur van de Rebellen zijn de bijbehorende titels. In dat reisleven nestelde ze zich en passant ook nog in de De Melancholieke Revolutie van Hongarijë in 1989, bundelde ze een aantal verhalen in Zangeres op Zanzibar (1992), waarin onder meer het verslag van haar ontmoeting met de schijver V.S. Naipaul op zijn geboorte-eiland Trinidad, en beschreef ze het Westafrikaanse dagelijkse leven in Mali Blues. De schijfster heeft nu net rondgesnuffeld in de Aziatische wereld – om eens voorzichtig te proeven of dat een nieuw gebied voor haar zou kunnen zijn. Opvallend genoeg schreef ze nog nooit over haar geboorteland België en het Vlaamse platteland waar ze opgroeide. Wellicht horen we daar meer over, ergens in het Marathoninterview. Djoeke Veeninga gaat in gesprek met Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. ---------------------------------------------- Samenvatting Marathoninterview Eerste uur: Lieve Joris noemt zich, zo leerden wij het eerste uur, liever geen journalist noemen en al helemaal niet, zoals een Franse krant schreef, een van de beste van de wereld. Dit in tegenstelling tot een van haar grote leermeesters, de Pool Ryszard Kapuscinski. Hoewel die, zoals hij vanuit de geschiedenis de literatuur in dreef, misschien wel meer een dichter is, vanwege zijn prachtige beelden. En van wie Lieve Joris vooral leerde dat je moet durven over kleine dingen te schrijven: zoals over het hondje van Keizer Haile Selassie dat op de schoenen van de minsisters piste. Als je dat kunt, heb je misschien wel een boek. En die andere grote voorganger, V.S. Naipaul, is natuurlijk ook beyond journalism, dus laten we het maar hebben over, zoals Kapuscinski altijd zei ‘non-fiction-literature’. Literatuur die haar in al die jaren vooral vaak naar Congo bracht, waar ze, net als Kapuscinski, maar dan anders, goed kon zorgen dat de mensen goed voor haar zorgen. Zodat ze niet bij die luitjes van de VN hoeft te logeren, met hun tennisbanen en walkie talkies, maar in het buitengewoon dynamische huishouden van haar vriend Cleon. Waar ze zich, wanneer er ‘s ochtend vroeg alweer zes vreemden voor de televisie zaten, wel eens afvroeg: wat doe ik hier? Totdat weer bleek dat daar zes verhalen voor de televisie zaten. Verhalen van de binnenkant. En, ook dat leerde ze van Kapuscinski, omdat zij blijft wanneer de andere blanken weggaan, heeft ze nog het recht om die verhalen op te schrijven ook. Terugkomen in haar tweede vaderland Nederland was, na de laatste keer, na bijna zeven jaar Congo, niet makkelijk. Vernauwing en hufterigheid hadden de overhand gekregen. Al die redenen waarvoor ze ooit uit België was weggegaan, golden niet meer. “Weer Congo?”, vroeg een collega. En het hielp ook niet dat het huis verbouwd werd, want wanneer je zelf een bouwwerk aan het maken bent, is het niet handig als de keuken onttakeld is. Dus schrijven deed ze in België, dat inmiddels meer leek op dat fijne Nederland van vroeger, onder de vleugels van vader abt. En dat ging meteen een stuk beter. “Maar het ging hier toch ook over de islam”, vroeg Djoeke Veeninga, “en dat is toch ook een onderwerp van jou?” “Jawel, maar naast Congo was er geen ruimte in mijn hoofd, en bovendien: ik moet ergens heen, voordat ik er iets over kan zeggen.” Dus gaat Lieve Joris binnenkort weer naar Libanon om uit te zoeken hoe een Grieks-orthodoxe communist erbij komt tegen Hezbollah aan te schurken, en steekt zij langzaam haar voelhorens uit naar Azië, naar Vietnam. Maar inmiddels wel met zoveel bagage, haar eigen dorpje Neerpelt op het Vlaamse platteland, waar haar moeder haar al leerde hoe je voortdurend diensten moet uitwisselen met de medemens, maar ook Congo reist mee naar Vietnam, dat ook zijn oorlog heeft gehad, maar er inmiddels op kan reflecteren. Zo gaat inmiddels alles bij alles horen. En hoort haar dementerende vader er uiteindelijk ook bij. Want wanneer ze iets probeert te betekenen voor de mensen in Congo, moet ze ook haar oude vader niet vergeten. Zoals ze ook blij is dat de Congolezen haar gewoon naar huis duwden toen haar moeder overleed. Dat verdriet van je familie, ook daar moet je heen, ook dat moet je zien. En de tijd nemen om dat te verwerken. Want, zei ze tot slot: je licht je anker niet ongestraft. En dat, dat lichten van het anker, doet ze dan ook minder snel dan vroeger. Want met de jaren komt de mildheid, en is er minder om je tegen af te zetten. En dus minder om achter je te willen laten. Tweede uur: Het sleutelwoord van het afgelopen uur was toch wel schuldgevoel. Schuldgevoel van Lieve Joris over de manier waarop ze altijd maar weg was bij haar familie, om te beginnen met het overlijden van haar grootmoeder, toen ze in Amerika was. Die grootmoeder die er toch juist voor gezorgd had dat zij haar eigen plekje had in dat drukke gezin van negen kinderen in het Vlaamse Neerpelt Maar nu, nu zij zoveel mogelijk voor haar dementerende vader zorgt, van ’s ochtends voeg tot s avonds laat als het even kan, nu haar vader haar Afrika is geworden en ze alle inventiviteit die je nodig hebt wanneer het ergens niet goed gaat, bij hem kan aanwenden, nu is dat schuldgevoel wel ingelost. En misschien wel daarom kon ze met zoveel openheid en liefde over haar acht broers en zusters praten. De oudste in Spanje, mooie Odet, Fonnie die uiteindelijk op zijn 48e aan de drugs ten onder ging, Theo die leed onder Fonnie, Angel die een echte engel is, professor Tonnie in Brussel, Hildeke, “ons mongooltje dat geen vlieg kwaad doet”, en de kleine Wieke, ze kwamen allemaal volledig tot leven. Zoals ze ook haar vader helemaal kan zien, zijn hele leven kwam langs, van het halve weeskind tot de door zijn ambitieuze vrouw tot voortdurende studie gemaande belastingophaler. In potentie een heel belezen man, en nu, nu hij in zijn eigen wereld verblijft, nog steeds met een ontroerend open oog voor beeldende kunst. “En misschien”, zei Lieve Joris op een vraag van Djoeke Veeninga, “is alles wat ik nu doe wel oefening om uiteindelijk zonder sentimenteel te worden te kunnen schrijven over dat waar ik vandaan kom”. Maar wanneer ze het kan, wanneer ze de schaamte kan overwinnen door stijl, misschien hoeft het dan niet eens meer. En dan het schuldgevoel dat Afrika, en voor een Belgische natuurlijk vooral Congo, bij je oproept. Omdat je natuurlijk niet heen kunt om de strooptochten van koning Leopold, maar ook omdat de Afrikanen je bijna dwingen tot paternalisme. Omdat Afrikanen op de een of andere manier nog steeds niet in staat zijn het heft in eigen handen te nemen. De oplossing moet altijd van een ander komen. En dat werkt uiteindelijk niet, want wanneer je iemand uit een put wil trekken, zal hij zelf mee moeten werken. En dat is wel de verademing van Azië, dat de mensen daar hun eigen zaakjes bestieren. En toch was de laatste toon van het gesprek optimistisch. Omdat dat eeuwige wingewest Congo, altijd geplunderd, altijd uitgebuit, altijd gekoloniseerd, bezig is met een noodzakelijke vernietiging. Met de vernietiging van de oude verhoudingen en, hoe gruwelijk ook, op zoek naar nieuwe verhoudingen, naar eigen verhoudingen. En hoe gaat het daarin met je laatste hoofdpersoon, met Asani uit Het Uur van de Rebellen, die als rebel in het oosten probeert zijn plek te vinden in het nieuwe Congo dat met al die barensweeën aan het ontstaan is? Hij is nu in de hoofdstad en hoort bij de verstandige mensen die hopen op een door de internationale gemeenschap gesteunde vrede. En ze is eigenlijk best trots op hem. De andere persoon uit wie Asani is opgebouwd is nu generaal en ook belangrijk geworden. Dat had ze toch maar goed gezien, dat dat niet zomaar mensen waren, maar mensen van de toekomst. Al ligt die toekomst, waar Lieve Joris dus uiteindelijk wel hoopvol over is, nog wel ver weg.

De Nederlandse Djoeke Veeninga sprak in 2007 drie uur met de Belgische Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. Een gesprek over het leven ver weg en dichtbij. De Belgische schrijfster Lieve Joris heeft zich vanaf haar eerste boek op verschillende plekken ingegraven - het Midden Oosten, Hongarije, Afrika. Zo werkt de schrijfster: een tijdlang wortelen en goed om je heen kijken. Zo beschreef ze in haar debuut De Golf in 1986 al de door snelle economische bloei verscheurde Arabische wereld waar sommige jongeren in een behoefte aan vastigheid teruggrepen op een onbeweeglijk geloof - een thema waar de wereld nog veel van horen zou. In Het uur van de rebellen beschrijft ze de kleine geschiedenis van Assani, een Tutsi rebel, waardoor de grote geschiedenis van de oorlog in Congo en de buurlanden te begrijpen valt. Over één plek schreef ze tot aan 2007 nog niet: het Vlaanderen van haar jeugd. ---------------------------------- Biografie Lieve Joris (geb. 14 juni 1953 te Neerpelt, België) "Mijn sleutel is traagheid" Lieve Joris is een nationaal én internationaal gewaardeerd schrijfster van reisverhalen in het genre dat wel ‘verhalende non-fictie’ dan wel ‘non-fictie literatuur’ wordt genoemd. Met de blik van een fictieschrijfster bekijkt en beschrijft ze de werkelijkheid, en dat doet ze zoals ze zelf zegt in het tempo van een slak: ‘mijn sleutel is traagheid’. Ze werd in 1953 in België geboren en woont sinds 1975 in Nederland, waar zij de School voor de Journalistiek volgde en voor de Haagse Post en NRC Handelsblad reportages schreef. In 1986 debuteerde zij met De Golf, het verslag van een vier maanden durende reis door Saoedi-Arabië, de Emiraten, Katar, Bahrein en Koeweit. Later woonde ze in Caïro, wat onder meer in 1991 het Boekenweek-essay Een Kamer in Cairo opleverde, en nog later trok zij naar Syrië, waar zij het leven van de Syrische Hala spiegelde aan dat van zichzelf, beschreven in De poorten van Damascus. Tussendoor had ze kennisgemaakt met het land dat haar tot de dag vandaag bezighoudt: de voormalige Belgische kolonie Congo. Ze schreef er inmiddels drie indrukwekkende boeken over. In 1987 verscheen Terug naar Congo, waarin zij reist in de voetsporen van haar heeroom die als pater in de koloniale tijd zich over de 'negerkes' ontfermt. Na het vertrek van Mobutu in 1997, keerde ze verschillende malen naar Congo terug en beschreef de jaren van chaos en oorlog. Maar altijd op de manier waarop Lieve Joris werkt: de grote anlayse en geschiedenis haakt ze vast aan de menselijke maat. Dans van de Luipaard uit 2001 en het vorig jaar verschenen Het Uur van de Rebellen zijn de bijbehorende titels. In dat reisleven nestelde ze zich en passant ook nog in de De Melancholieke Revolutie van Hongarijë in 1989, bundelde ze een aantal verhalen in Zangeres op Zanzibar (1992), waarin onder meer het verslag van haar ontmoeting met de schijver V.S. Naipaul op zijn geboorte-eiland Trinidad, en beschreef ze het Westafrikaanse dagelijkse leven in Mali Blues. De schijfster heeft nu net rondgesnuffeld in de Aziatische wereld – om eens voorzichtig te proeven of dat een nieuw gebied voor haar zou kunnen zijn. Opvallend genoeg schreef ze nog nooit over haar geboorteland België en het Vlaamse platteland waar ze opgroeide. Wellicht horen we daar meer over, ergens in het Marathoninterview. Djoeke Veeninga gaat in gesprek met Lieve Joris, die naar aanleiding van haar Congo boek in de Franse krant Libération ‘een van de beste journalisten ter wereld’ werd genoemd. ---------------------------------------------- Samenvatting Marathoninterview Eerste uur: Lieve Joris noemt zich, zo leerden wij het eerste uur, liever geen journalist noemen en al helemaal niet, zoals een Franse krant schreef, een van de beste van de wereld. Dit in tegenstelling tot een van haar grote leermeesters, de Pool Ryszard Kapuscinski. Hoewel die, zoals hij vanuit de geschiedenis de literatuur in dreef, misschien wel meer een dichter is, vanwege zijn prachtige beelden. En van wie Lieve Joris vooral leerde dat je moet durven over kleine dingen te schrijven: zoals over het hondje van Keizer Haile Selassie dat op de schoenen van de minsisters piste. Als je dat kunt, heb je misschien wel een boek. En die andere grote voorganger, V.S. Naipaul, is natuurlijk ook beyond journalism, dus laten we het maar hebben over, zoals Kapuscinski altijd zei ‘non-fiction-literature’. Literatuur die haar in al die jaren vooral vaak naar Congo bracht, waar ze, net als Kapuscinski, maar dan anders, goed kon zorgen dat de mensen goed voor haar zorgen. Zodat ze niet bij die luitjes van de VN hoeft te logeren, met hun tennisbanen en walkie talkies, maar in het buitengewoon dynamische huishouden van haar vriend Cleon. Waar ze zich, wanneer er ‘s ochtend vroeg alweer zes vreemden voor de televisie zaten, wel eens afvroeg: wat doe ik hier? Totdat weer bleek dat daar zes verhalen voor de televisie zaten. Verhalen van de binnenkant. En, ook dat leerde ze van Kapuscinski, omdat zij blijft wanneer de andere blanken weggaan, heeft ze nog het recht om die verhalen op te schrijven ook. Terugkomen in haar tweede vaderland Nederland was, na de laatste keer, na bijna zeven jaar Congo, niet makkelijk. Vernauwing en hufterigheid hadden de overhand gekregen. Al die redenen waarvoor ze ooit uit België was weggegaan, golden niet meer. “Weer Congo?”, vroeg een collega. En het hielp ook niet dat het huis verbouwd werd, want wanneer je zelf een bouwwerk aan het maken bent, is het niet handig als de keuken onttakeld is. Dus schrijven deed ze in België, dat inmiddels meer leek op dat fijne Nederland van vroeger, onder de vleugels van vader abt. En dat ging meteen een stuk beter. “Maar het ging hier toch ook over de islam”, vroeg Djoeke Veeninga, “en dat is toch ook een onderwerp van jou?” “Jawel, maar naast Congo was er geen ruimte in mijn hoofd, en bovendien: ik moet ergens heen, voordat ik er iets over kan zeggen.” Dus gaat Lieve Joris binnenkort weer naar Libanon om uit te zoeken hoe een Grieks-orthodoxe communist erbij komt tegen Hezbollah aan te schurken, en steekt zij langzaam haar voelhorens uit naar Azië, naar Vietnam. Maar inmiddels wel met zoveel bagage, haar eigen dorpje Neerpelt op het Vlaamse platteland, waar haar moeder haar al leerde hoe je voortdurend diensten moet uitwisselen met de medemens, maar ook Congo reist mee naar Vietnam, dat ook zijn oorlog heeft gehad, maar er inmiddels op kan reflecteren. Zo gaat inmiddels alles bij alles horen. En hoort haar dementerende vader er uiteindelijk ook bij. Want wanneer ze iets probeert te betekenen voor de mensen in Congo, moet ze ook haar oude vader niet vergeten. Zoals ze ook blij is dat de Congolezen haar gewoon naar huis duwden toen haar moeder overleed. Dat verdriet van je familie, ook daar moet je heen, ook dat moet je zien. En de tijd nemen om dat te verwerken. Want, zei ze tot slot: je licht je anker niet ongestraft. En dat, dat lichten van het anker, doet ze dan ook minder snel dan vroeger. Want met de jaren komt de mildheid, en is er minder om je tegen af te zetten. En dus minder om achter je te willen laten. Tweede uur: Het sleutelwoord van het afgelopen uur was toch wel schuldgevoel. Schuldgevoel van Lieve Joris over de manier waarop ze altijd maar weg was bij haar familie, om te beginnen met het overlijden van haar grootmoeder, toen ze in Amerika was. Die grootmoeder die er toch juist voor gezorgd had dat zij haar eigen plekje had in dat drukke gezin van negen kinderen in het Vlaamse Neerpelt Maar nu, nu zij zoveel mogelijk voor haar dementerende vader zorgt, van ’s ochtends voeg tot s avonds laat als het even kan, nu haar vader haar Afrika is geworden en ze alle inventiviteit die je nodig hebt wanneer het ergens niet goed gaat, bij hem kan aanwenden, nu is dat schuldgevoel wel ingelost. En misschien wel daarom kon ze met zoveel openheid en liefde over haar acht broers en zusters praten. De oudste in Spanje, mooie Odet, Fonnie die uiteindelijk op zijn 48e aan de drugs ten onder ging, Theo die leed onder Fonnie, Angel die een echte engel is, professor Tonnie in Brussel, Hildeke, “ons mongooltje dat geen vlieg kwaad doet”, en de kleine Wieke, ze kwamen allemaal volledig tot leven. Zoals ze ook haar vader helemaal kan zien, zijn hele leven kwam langs, van het halve weeskind tot de door zijn ambitieuze vrouw tot voortdurende studie gemaande belastingophaler. In potentie een heel belezen man, en nu, nu hij in zijn eigen wereld verblijft, nog steeds met een ontroerend open oog voor beeldende kunst. “En misschien”, zei Lieve Joris op een vraag van Djoeke Veeninga, “is alles wat ik nu doe wel oefening om uiteindelijk zonder sentimenteel te worden te kunnen schrijven over dat waar ik vandaan kom”. Maar wanneer ze het kan, wanneer ze de schaamte kan overwinnen door stijl, misschien hoeft het dan niet eens meer. En dan het schuldgevoel dat Afrika, en voor een Belgische natuurlijk vooral Congo, bij je oproept. Omdat je natuurlijk niet heen kunt om de strooptochten van koning Leopold, maar ook omdat de Afrikanen je bijna dwingen tot paternalisme. Omdat Afrikanen op de een of andere manier nog steeds niet in staat zijn het heft in eigen handen te nemen. De oplossing moet altijd van een ander komen. En dat werkt uiteindelijk niet, want wanneer je iemand uit een put wil trekken, zal hij zelf mee moeten werken. En dat is wel de verademing van Azië, dat de mensen daar hun eigen zaakjes bestieren. En toch was de laatste toon van het gesprek optimistisch. Omdat dat eeuwige wingewest Congo, altijd geplunderd, altijd uitgebuit, altijd gekoloniseerd, bezig is met een noodzakelijke vernietiging. Met de vernietiging van de oude verhoudingen en, hoe gruwelijk ook, op zoek naar nieuwe verhoudingen, naar eigen verhoudingen. En hoe gaat het daarin met je laatste hoofdpersoon, met Asani uit Het Uur van de Rebellen, die als rebel in het oosten probeert zijn plek te vinden in het nieuwe Congo dat met al die barensweeën aan het ontstaan is? Hij is nu in de hoofdstad en hoort bij de verstandige mensen die hopen op een door de internationale gemeenschap gesteunde vrede. En ze is eigenlijk best trots op hem. De andere persoon uit wie Asani is opgebouwd is nu generaal en ook belangrijk geworden. Dat had ze toch maar goed gezien, dat dat niet zomaar mensen waren, maar mensen van de toekomst. Al ligt die toekomst, waar Lieve Joris dus uiteindelijk wel hoopvol over is, nog wel ver weg.