Podcasts about huldu

Við fjölluðum um nýyrðasmíð gervigreindar í síðustu viku og Eyrún Magnúsdóttir, gervigreindarfréttaritari Samfélagsins, heldur áfram þeirri umfjöllun í dag. Hún ræðir við Huldu Ólafsdóttur og Svanhvíti Lilju Ingólfsdóttur, sérfræðinga í máltækni hjá Miðeind, um nýyrðasmíð gervigreindar og færni hennar í íslensku. Seinna í þættinum fáum við til okkar stofnendur mótmælahreyfingarinnar F.L.Í.S. – eða Fokk Laxeldi í Sjókvíum – sem standa fyrir mótmælum á Austurvelli á morgun. Stofnendurnir eru þrjár stúlkur í tíunda bekk í Laugalækjaskóla. Við setjumst niður með tveimur þeirra, sem og fulltrúa Ungra umhverfissinna til að ræða um loftslagsaktívisma hjá ungu fólki. En í dag er dagur líffræðilegrar fjölbreytni og Stefán Gíslason, pistlahöfundur Samfélagsins, fjallar um það í pistli sínum í dag, sem við fáum að heyra undir lok þáttar.

Félagsleg einangrun er lýðheilsuvandi til jafns við reykingar, ofneyslu áfengis og fleiri stórfelldar ógnir við almenna heilsu, að mati Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar. Og félagsleg einangrun er frekar algeng, talið er að eitt af hverjum tíu ungmennum upplifi félagslega einangrun og um fjórðungur eldra fólks. En hverjar eru orsakirnar? Hvað er til ráða? Við ræðum við Líneyju Úlfarsdóttur, sálfræðing og sérfræðing í félagslegri einangrun um þetta lýðheilsuvandamál og hvernig hægt sé að rjúfa félagslega einangrun. Og í seinni hluta þáttarins ætlum við að ræða leyniskjöl, morð og samsæriskenningar. Nýverið lét Trump Bandaríkjaforseti birta talsvert af leynilegum gögnum sem varða morðið á John F. Kennedy Bandaríkjaforseta. Það voru margir spenntir fyrir þessu og við ræðum þetta við Huldu Þórisdóttur sem er prófessor í stjórnmálasálfræði og hefur rannsakað sálfræði samsæriskenninga. Hún heldur líka úti hlaðvarpinu Skuggavaldið með Eiríki Bergmann stjórnmálafræðingi og þar hafa þau fjallað um Kennedy-fjölskylduna, sem stundum hefur verið kölluð konungsfjölskylda Bandaríkjanna. Og síðan fáum við til okkar Eddu Olgudóttur, vísindamiðlara Samfélagsins, sem ætlar að segja okkur frá nýjustu rannsóknum um köld böð.

Promo for Missing in the PNW

Þau binda, verja gegn rotnun, sýrustilla og kekkjaverja, gefa sætt bragð eða súrt og kannski fátt sem sameinar þau annað en að þau eru táknuð með E-i, sem stendur fyrir Evrópu og ákveðnu númeri. Neyslusamfélagið kafar í dag ofan í E-efnasúpuna og leitar svara við spurningum dyggs hlustanda sem er með ofnæmi fyrir ákveðnu slíku efni. Í Mjólkursamsölunni kemur í ljós að innihaldslýsing osts hefur breyst og í matvörubúðinni er E-efnaríkasta fæðan elt uppi. Og við höldum áfram samtali okkar við Jón Gunnar Ólafsson og Huldu Þórisdóttur, stjórnmálafræðinga, um bók sem þau voru að gefa út, sem heitir Lognmolla í ólgusjó. Bókin byggir á íslensku kosningarannsókninni og fjallar meðal annars um alþingiskosningarnar 2021 og íslenska kjósendur í áranna rás. Í dag fjöllum við um unga kjósendur, skautun í íslensku samfélagi, fjölmiðla og ýmislegt fleira.

Grindvíkingar og aðrir landsmenn minntust þess um helgina að ár er liðið frá rýmingunni í Grindavík og þann 16.nóvember 2023 tókum við viðtal við Huldu Jóhannsdóttur leikskólastjóra í Grindavík sem lýsti þessu áfalli en hún var í sömu stöðu og aðrir í Grindavík, þurfti að yfirgefa heimilið sitt með hraði og óvissan mikil. Hulda skrifaði á þessum tíma færslu á facebook sem vakti athygli en þar talaði hún um að það þyrfti að huga að börnunum og einnig að starfsfólki grunn- og leikskóla. En hvernig hefur þetta ár liðið hjá Huldu og hvernig líður henni í dag? Við töluðum við Huldu í þættinum í dag. Svo var það lesandi vikunnar, en í þetta sinn var það Sólveig Ólafsdóttir sagnfræðingur og verkefnastjóri hjá Menntavísindasviði HÍ. Sólveig sagði okkur frá sýningum um Frú Guðríði og séra Hallgrím Petursson sem hún er að vinna að fyrir nýopnaða menningarmiðstöð á Hvalsnesi og svo kom hún að handritsgerð að sjónvarpsþáttaröðinni Hvað var í matinn. En fyrst og fremst sagði hún okkur auðvitað frá því hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða höfundar og bækur hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Solveig talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Barrokkmeistarinn e. Margréti Eggertsdóttur Ljóðmæli - Veraldlegur kveðskapur Hallgríms Péturssonar Dótarímur e. Þórarinn Eldjárn Jarðljós e. Gerði Kristnýju Innanríkið e. Braga Ólafsson Helga í öskustónni, Bangsímon, Kapítula, safn Halldórs Laxness, Jane Austen, Virginía Woolf, George Elliott, Karen Blixen, Simone de Bevoir, Charlotte Bronte og Gertrude Stein Tónlist í þættinum Reykingar / Stuðmenn (Lag og texti Valgeir Guðjónsson og Sigurður Bjóla) Constant Craving / K.D. Lang (K.D. Lang & Ben Mink) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Samfélagið sendir út frá alþjóðlegu Mývatnsráðstefnunni - Mývatn Conference 2024 - sem haldin er í félagsheimilinu Skjólbrekku í Mývatnssveit. Lífríki Mývatns er einstakt og hefur verið rannsakað í þaula í hálfa öld og kannski má segja að þessi ráðstefna sé uppskeruhátíð. Hér er fjöldi vísindamanna saman kominn frá ýmsum löndum, Íslandi, Bretlandi, Finnlandi og eflaust fleirum - og í erindunum er farið vítt og breitt. Hornsíli koma meðal annars við sögu, fuglarnir, kúluskíturinn og að sjálfsögðu mýið. Við byrjum þáttinn á að ræða við Bjarna Kristófer Kristjánsson, prófessor við Háskólann á Hólum og Guðna Guðbergsson, sviðsstjóra ferskvatns- og eldissviðs á Hafró. Næst fáum við pistil frá Páli Líndal umhverfissálfræðingi, sem ætlar að fjalla um loftslagskvíða. Í lok þáttar færum við okkur svo inn á svið hugvísindanna, án þess að skilja náttúruvísindin alveg eftir. Við fáum til okkar Auði Aðalsteinsdóttur, forstöðumann Rannsóknarseturs Háskóla Íslands í Þingeyjarsveit, og Sigurlínu Tryggvadóttur, verkefnastjóra hjá náttúruhugvísindasetrinu Huldu, til að spjalla um náttúru- og umhverfishugvísindi. Tónlist úr þættinum: ARLO PARKS & PHOEBE BRIDGERS - Pegasus. Pálmi Gunnarsson - Á áfangastað. Dina Ögon - Oas.

Við fjöllum um það sem gerist úti í heimi í þessum þætti alla jafna en ætlum að seilast aðeins lengra í upphafi þáttar. Nánar tiltekið út í geim. Geimrannsóknarstofnun Bandaríkjanna - NASA - vill breyta umræðu um fljúgandi furðuhluti og færa á hærra plan. Nær vísindum og frá æsingu og samsæriskenningum. Og liður í því er einmitt að hætta að kalla þessi óþekktu fyrirbæri fljúgandi furðuhluti. Ólöf Ragnarsdóttir spurði, er sannleikurinn þarna úti. Mannát hefur, kannski ótrúlegt en satt, komið við sögu í Heimskviðum allavega tvisvar. Nú ætlum við að rifja upp umfjöllun Dagnýjar Huldu frá því í vetur, og kannski alveg óhætt að vara við lýsingum í pistlinum hér á eftir. Í vetur var leikritið Kannibalen sýnt hér landi, en það er byggt á sönnum atburðum. Í stuttu máli fjallar það um mann sem langar til að borða annan mann og kemst í kynni við mann sem vill láta borða sig. Þrátt fyrir að það sé ekkert blóð í leikritinu þá eru lýsingarnar í því svo ítarlegar að á frumsýningu verksins í Danmörku ældi áhorfandi og hér á landi féll einn í yfirlið. En sem fyrr segir þá er þetta saga sem gerðist í raun og veru og það fyrir ekki svo löngu.

Þriðja vaktin – Jafnréttishandbók heimilisins kom út í lok nóvember í fyrra. Bókina skrifaði ég ásamt Huldu Tölgyes sálfræðingi og í nánu og góðu samstarfi við ritstjórann okkar, Hauk Bragason. Haukur hélt að hann þyrfti mest að passa að tóna okkur niður, passa að við værum ekki of róttæk, reið og stuðandi, en var í raun farinn að þurfa að tóna okkur upp.  Í þessum þætti gefum við innsýn í ferlið á skrifunum, segjum frá því hvernig bókin þróaðist, segjum frá upplifun okkar af ofsafenginni en innihaldslausri gagnrýni og hvernig taugakerfi Huldu hrundi eftir að skrifunum lauk.  Þátturinn er aðgengilegur öllum og án auglýsinga vegna bakhjarla Karlmennskunnar sem styrkja mánaðarlega í gegnum thridja.is/styrkja.    Umsjón: Þorsteinn V. Einarsson / Þriðja.is Viðmælendur: Hulda Tölgyes og Haukur Bragason Tónlist: Mr. Silla - Naruto (án söngs)

Í morgun kom út fjórða skýrsla Vísindanefndar um loftslagsbreytingar. Þar segir meðal annars að skýrslan staðfesti, svo ekki verður um villst, að loftslagsbreytingar séu byrjaðar að breyta náttúrufari og lífsskilyrðum fólks á Íslandi með vaxandi áskorunum fyrir efnahag, samfélag og náttúru. Það þurfi umbyltingu í lífsháttum og umgengni við náttúruna í hér á landi og draga þurfi úr losun eins hratt og unnt er. Við ætlum að ræða við tvo höfunda þessarar skýrslu; Önnu Huldu Ólafsdóttur og Gígju Gunnarsdóttur. Á mánudag lést maður í eldsvoða á Funahöfða 7, við kynnum okkur fortíð þessa atvinnuhúsnæðis þar sem lengi hefur verið herbergjaleiga og heyrum í Aðalheiði Jónsdóttur, verkefnastjóra neyðarvarna hjá Rauða krossinum, um sálrænan stuðning við fólk sem lendir í svona áfalli. Edda Olgudóttir ræðir nýjar rannsóknir á meðferð við heyrnarskerðingu í vísindaspjalli.

Í morgun kom út fjórða skýrsla Vísindanefndar um loftslagsbreytingar. Þar segir meðal annars að skýrslan staðfesti, svo ekki verður um villst, að loftslagsbreytingar séu byrjaðar að breyta náttúrufari og lífsskilyrðum fólks á Íslandi með vaxandi áskorunum fyrir efnahag, samfélag og náttúru. Það þurfi umbyltingu í lífsháttum og umgengni við náttúruna í hér á landi og draga þurfi úr losun eins hratt og unnt er. Við ætlum að ræða við tvo höfunda þessarar skýrslu; Önnu Huldu Ólafsdóttur og Gígju Gunnarsdóttur. Á mánudag lést maður í eldsvoða á Funahöfða 7, við kynnum okkur fortíð þessa atvinnuhúsnæðis þar sem lengi hefur verið herbergjaleiga og heyrum í Aðalheiði Jónsdóttur, verkefnastjóra neyðarvarna hjá Rauða krossinum, um sálrænan stuðning við fólk sem lendir í svona áfalli. Edda Olgudóttir ræðir nýjar rannsóknir á meðferð við heyrnarskerðingu í vísindaspjalli.

Miðvikudagurinn 4. október Mótmæli, hagráð verkalýðsins, hægrið og leikskólarnir Flóttafólk frá Venesúela tók sér þögla mótmælastöðu framan við Hallgrímskirkju í morgun. María og Oddný Eir fóru á staðinn og ræddu við fólkið sem stjórnvöld vilja vísa úr landi. Við fáum hagráð alþýðunnar til að spá í spilin á vaxtaákvörðunardegi: Sigríður Ingibjörg Ingadóttir hagfræðing BSRB, Vilhjálmur Hilmarsson hagfræðing BHM og Róbert Farestveit hagfræðing Alþýðusambandsins. Eiríkur Bergmann prófessor fjallar um uppgang ysta hægrisins í Evrópu og reynir að greina hvað veldur. Er Evrópa að verða meira normal en áratugina á undan, voru eftirstríðsárin undantekning í sögunni en ekki normið. Í lokin ræðum við um leikskólamálin við Huldu Ásgeirsdóttur og Halldóru Guðmundsdóttur skólastjóra um leikskólalífið, ástríðuna og áskoranirnar.

Samskip krefjast bóta frá Eimskipi fyrir að hafa borið á félagið rangar sakargiftir í tengslum við sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirlitið. Ráðist var á ráðstefnugest sem bar hinsegin tákn í miðbæ Reykjavíkur í gærkvöld. Lögregla rannsakar hvort árásin hafi verið hatursglæpur. Fimmtíu þúsund hafa flúið Nagorno-Karabakh í vikunni. Hafrannsóknastofnun ætlar að endurskoða áhættumat erfðablöndunar laxa. Í ágúst sluppu um 3500 laxar úr einni kví Arctic Fish í Patreksfirði. Storytel hyggst nota gervigreind við þýðingar á erlendum bókum - yfir á íslensku. Dómsmálaráðherra New York ríkis krefst þess að Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna greiði 250 milljónir dollara í skaðabætur fyrir að hafa ofmetið eignir sínar umtalsvert. Þetta á hann að hafa gert til að blekkja banka og tryggingafélög til að fá lán á hagstæðum kjörum. Það er mörgum fullorðnum lokuð bók hvað ungmenni aðhafast á samfélagsmiðlum. Þórður Kristinsson doktorsnemi og framhaldsskólakennari hefur fengið að skoða efni sem unglingar á grunnskólaaldri sjá á TikTok. Hann segir að þau hagi sér með mjög kynjuðum hætti á samfélagsmiðlum. Hann segir að það sé komið nýtt félagslegt handrit - að það megi gráta og segja frá erfiðum upplifunum en það þurfi að fylgja ákveðnu skapalóni til að það sé félagslega samþykkt. Loftslagsþolið Ísland er yfirskriftin á skýrslu sem unnin var fyrir umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og birt var í gær. Skýrslan inniheldur tillögur stýrihóps á vegum ráðuneytisins fyrir gerð landsáætlunar um aðlögun að loftslagsbreytingum. Rætt er við Önnu Huldu Ólafsdóttur, sem á sæti í stýrihópnum og er yfir skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Umsjónarmaður var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður Magnús Þorsteinn Magnússon. Margrét Júlía Ingimarsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.

Samskip krefjast bóta frá Eimskipi fyrir að hafa borið á félagið rangar sakargiftir í tengslum við sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirlitið. Ráðist var á ráðstefnugest sem bar hinsegin tákn í miðbæ Reykjavíkur í gærkvöld. Lögregla rannsakar hvort árásin hafi verið hatursglæpur. Fimmtíu þúsund hafa flúið Nagorno-Karabakh í vikunni. Hafrannsóknastofnun ætlar að endurskoða áhættumat erfðablöndunar laxa. Í ágúst sluppu um 3500 laxar úr einni kví Arctic Fish í Patreksfirði. Storytel hyggst nota gervigreind við þýðingar á erlendum bókum - yfir á íslensku. Dómsmálaráðherra New York ríkis krefst þess að Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna greiði 250 milljónir dollara í skaðabætur fyrir að hafa ofmetið eignir sínar umtalsvert. Þetta á hann að hafa gert til að blekkja banka og tryggingafélög til að fá lán á hagstæðum kjörum. Það er mörgum fullorðnum lokuð bók hvað ungmenni aðhafast á samfélagsmiðlum. Þórður Kristinsson doktorsnemi og framhaldsskólakennari hefur fengið að skoða efni sem unglingar á grunnskólaaldri sjá á TikTok. Hann segir að þau hagi sér með mjög kynjuðum hætti á samfélagsmiðlum. Hann segir að það sé komið nýtt félagslegt handrit - að það megi gráta og segja frá erfiðum upplifunum en það þurfi að fylgja ákveðnu skapalóni til að það sé félagslega samþykkt. Loftslagsþolið Ísland er yfirskriftin á skýrslu sem unnin var fyrir umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og birt var í gær. Skýrslan inniheldur tillögur stýrihóps á vegum ráðuneytisins fyrir gerð landsáætlunar um aðlögun að loftslagsbreytingum. Rætt er við Önnu Huldu Ólafsdóttur, sem á sæti í stýrihópnum og er yfir skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Umsjónarmaður var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður Magnús Þorsteinn Magnússon. Margrét Júlía Ingimarsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.

Það getur verið dýrkeypt að gera ekki samaburð á þeim kjörum sem bjóðast við endurfjármögnun á húsnæðislánum, segir Björn Berg Gunnarsson fjármálaráðgjafi. Fólk þarf að vera meðvitað um hve ódýrt það er að endurfjármaga lánin. Of hár blóðþrýstingur er vangreindur og vanmeðhöndlaður sjúkdómur sem getur leitt til nýrna-, hjarta- og heilasjúkdómum, segir Emil Lárus Sigurðsson prófessor við Háskóla Íslands. Mikill munur er á áhrifum kláms á ungmenni eftir því hvort þau leita að því sjálf eða ekki, segir Guðbjörg Hildur Kolbeins, dósents í fjölmiðlafræði. Stórir evrópskir bankar hagnast enn á fjármögnun og rekstri jarðefnaeldsneytisfyrirtækja, þvert á eigin loftslagsmarkmið. Áformað er að 10.000 manna, þétt og ?grænt" hverfi rísi í landi Keldna í Reykjavík. Kvennalið Íslands í fótbolta tapaði fyrir þýska landsliðinu með engu marki gegn fjórum. ----- Loftslagsþolið Ísland er yfirskriftin á skýrslu sem unnin var fyrir umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og birt var í dag. Skýrslan inniheldur tillögur stýrihóps á vegum ráðuneytisins fyrir gerð landsáætlunar um aðlögun að loftslagsbreytingum. Rætt er við Önnu Huldu Ólafsdóttur, sem á sæti í stýrihópnum og er yfir skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Það verður að stokka upp framhaldsskólakerfið, auka samstarf eða samvinnu á milli skóla segir Ásmundur Einar Daðason menntamálaráðherra. Elsa Eiríksdóttir dósent á menntavísindasviði Háskóla Íslands segir það vel geta verið til bóta að sameina skóla, en að vanda verði til verka.

Það getur verið dýrkeypt að gera ekki samaburð á þeim kjörum sem bjóðast við endurfjármögnun á húsnæðislánum, segir Björn Berg Gunnarsson fjármálaráðgjafi. Fólk þarf að vera meðvitað um hve ódýrt það er að endurfjármaga lánin. Of hár blóðþrýstingur er vangreindur og vanmeðhöndlaður sjúkdómur sem getur leitt til nýrna-, hjarta- og heilasjúkdómum, segir Emil Lárus Sigurðsson prófessor við Háskóla Íslands. Mikill munur er á áhrifum kláms á ungmenni eftir því hvort þau leita að því sjálf eða ekki, segir Guðbjörg Hildur Kolbeins, dósents í fjölmiðlafræði. Stórir evrópskir bankar hagnast enn á fjármögnun og rekstri jarðefnaeldsneytisfyrirtækja, þvert á eigin loftslagsmarkmið. Áformað er að 10.000 manna, þétt og ?grænt" hverfi rísi í landi Keldna í Reykjavík. Kvennalið Íslands í fótbolta tapaði fyrir þýska landsliðinu með engu marki gegn fjórum. ----- Loftslagsþolið Ísland er yfirskriftin á skýrslu sem unnin var fyrir umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og birt var í dag. Skýrslan inniheldur tillögur stýrihóps á vegum ráðuneytisins fyrir gerð landsáætlunar um aðlögun að loftslagsbreytingum. Rætt er við Önnu Huldu Ólafsdóttur, sem á sæti í stýrihópnum og er yfir skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Það verður að stokka upp framhaldsskólakerfið, auka samstarf eða samvinnu á milli skóla segir Ásmundur Einar Daðason menntamálaráðherra. Elsa Eiríksdóttir dósent á menntavísindasviði Háskóla Íslands segir það vel geta verið til bóta að sameina skóla, en að vanda verði til verka.

16.000 Evrópubúar létust vegna mikils hita í fyrra. Íbúar álfunnar þurfa búa sig undir fleiri hættulegar hitabylgjur. Þetta kemur fram í nýrri loftslagsskýrslu. Anna Hulda Ólafsdóttir, skrifstofustjóri loftslagsþjónustu og aðlögunar hjá Veðurstofu Íslands, segir stjórnvöld víða um heim ekki gera nóg. Karitas M. Bjarkadóttir sagði frá og ræddi við Önnu Huldu. Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis- orku og loftslagsráðherra segir ekki hafa komið til tals að hann skipti um ráðuneyti. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir ræddi við Guðlaug. Guðrún Hafsteinsdóttir varð í dag níunda manneskjan til að taka við embætti dómsmálaráðherra eftir hrun. Brynjólfur Þór Guðmundsson sagði frá. Formaður Félags heyrnarlausa á Íslandi segir að heyrnarskert börn fái ekki þá þjónustu sem þau þurfi vegna þess ástands sem nú ríki hjá Heyrnar- og talmeinastöðinni. Benedikt Sigurðsson ræddi við Heiðdísi Dögg Eiríksdóttur, í gegnum túlk. Lítill kafbátur sem notaður er til þess að skoða flak skemmtiferðaskipsins Titanic finnst hvergi. Stúlka sem fann 14 ára gamalt flöskuskeyti í Sprite-plastflösku í Breiðafirði í gærkvöld, leitar sendandans. Þeir sem reiknuðu með snöggum viðsnúningi í Úkraínustríðinu þegar úkraínski herinn hóf gagnsókn sína hafa þurft að draga töluvert úr björtustu væntingum sínum. Rússneski andstæðingurinn var greinilega vel undirbúinn. Jón Björgvinsson fréttaritari RÚV er í Zaporizhzhia þar sem hörðusta bardagarnir geisa. Jón ræddi við Yuriy Malashko héraðsstjóra, Maxim herlækni og hermennina Volodymyr og Vitali. Kvenréttindadagurinn er í dag og þess minnst að konur eldri en fertugar fengu flestar kosningarétt þann 19. júní 1915. Á aðalfundur European Womens Lobby, regnhlífasamtökum kvennréttindasamtaka í Evrópu var tekist á um réttindi trans kvenna. Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir, ráðgjafi Kvenréttindafélagsins á fundinum. Hún segir fámennan en háværan hóp afvegaleiða umræðuna og draga athyglina frá öðrum mikilvægum málum. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Brynhildi. Það er eins og heyrnarskertir á Íslandi séu afgangsstærð - þetta sé ekki nógu mikil fötlun til að veita þjónustu, segir Kristján Sverrisson forstjóri Heyrnar- og talmeinastöðvarinnar. Fleiri en eitt þúsund bíða eftir að komast að í heyrnarmælingu, ráðgjöf og val á heyrnartækjum. Biðin gæti tekið um tvö ár ef ekkert verður að gert. Benedikt Sigurðsson fréttamaður talaði við Kristján. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius, tæknimaður Jón Þór Helgasson, Margrét Júlía Ingimarsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.

16.000 Evrópubúar létust vegna mikils hita í fyrra. Íbúar álfunnar þurfa búa sig undir fleiri hættulegar hitabylgjur. Þetta kemur fram í nýrri loftslagsskýrslu. Anna Hulda Ólafsdóttir, skrifstofustjóri loftslagsþjónustu og aðlögunar hjá Veðurstofu Íslands, segir stjórnvöld víða um heim ekki gera nóg. Karitas M. Bjarkadóttir sagði frá og ræddi við Önnu Huldu. Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis- orku og loftslagsráðherra segir ekki hafa komið til tals að hann skipti um ráðuneyti. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir ræddi við Guðlaug. Guðrún Hafsteinsdóttir varð í dag níunda manneskjan til að taka við embætti dómsmálaráðherra eftir hrun. Brynjólfur Þór Guðmundsson sagði frá. Formaður Félags heyrnarlausa á Íslandi segir að heyrnarskert börn fái ekki þá þjónustu sem þau þurfi vegna þess ástands sem nú ríki hjá Heyrnar- og talmeinastöðinni. Benedikt Sigurðsson ræddi við Heiðdísi Dögg Eiríksdóttur, í gegnum túlk. Lítill kafbátur sem notaður er til þess að skoða flak skemmtiferðaskipsins Titanic finnst hvergi. Stúlka sem fann 14 ára gamalt flöskuskeyti í Sprite-plastflösku í Breiðafirði í gærkvöld, leitar sendandans. Þeir sem reiknuðu með snöggum viðsnúningi í Úkraínustríðinu þegar úkraínski herinn hóf gagnsókn sína hafa þurft að draga töluvert úr björtustu væntingum sínum. Rússneski andstæðingurinn var greinilega vel undirbúinn. Jón Björgvinsson fréttaritari RÚV er í Zaporizhzhia þar sem hörðusta bardagarnir geisa. Jón ræddi við Yuriy Malashko héraðsstjóra, Maxim herlækni og hermennina Volodymyr og Vitali. Kvenréttindadagurinn er í dag og þess minnst að konur eldri en fertugar fengu flestar kosningarétt þann 19. júní 1915. Á aðalfundur European Womens Lobby, regnhlífasamtökum kvennréttindasamtaka í Evrópu var tekist á um réttindi trans kvenna. Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir, ráðgjafi Kvenréttindafélagsins á fundinum. Hún segir fámennan en háværan hóp afvegaleiða umræðuna og draga athyglina frá öðrum mikilvægum málum. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Brynhildi. Það er eins og heyrnarskertir á Íslandi séu afgangsstærð - þetta sé ekki nógu mikil fötlun til að veita þjónustu, segir Kristján Sverrisson forstjóri Heyrnar- og talmeinastöðvarinnar. Fleiri en eitt þúsund bíða eftir að komast að í heyrnarmælingu, ráðgjöf og val á heyrnartækjum. Biðin gæti tekið um tvö ár ef ekkert verður að gert. Benedikt Sigurðsson fréttamaður talaði við Kristján. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius, tæknimaður Jón Þór Helgasson, Margrét Júlía Ingimarsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.

Þriðja vaktin brennur ennþá á konum, einkum þegar þær eru í samböndum með körlum. Enda sýna rannsóknir að það sé meiri vinna fyrir konu að eiga börn og heimili með karlkyns maka en vera einstæð móðir.    Hulda Tölgyes sálfræðingur og Þorsteinn tóku þennan þátt upp í beinni útsendingu á Instagram hjá Huldu @hulda.tolgyes. Förum við yfir spurningar sem okkur bárust, í aðdraganda þáttarins og útskýrum ýmsa þætti sem snúa að þriðju vaktina, ábyrgðinni, lausnir og fleira.   Umsjón: Þorsteinn V. Einarsson Tónlist: Mr. Silla - Naruto (án söngs)   Þátturinn er í boði ykkar: karlmennskan.is/styrkja

Gestir hlaðvarpsins að þessu sinni eru í fleirtölu, þær Kristín Harðardóttir og Hulda Proppé. Hulda er fædd 23. janúar 1971 í Reykjavík en alin upp í Hafnarfirði. Auk þess hefur hún búið í Champaign-Urbana í Illinois (USA), Minneapolis (Minnesota USA), New York (New York, USA), Cambridge (Massachusets (SA), Cambridge (Bretland) og býr nú í Reykjavík. Hulda lauk BA prófi í mannfræði 1997 og MA prófi í mannfræði 2002 við Háskóla Íslands en hluti af framhaldsnáminu var ár við University of Minnesota. Áhugasvið Huldu er Samfélag og menning, fólk og fjöll, ferðalög, útivist, list og handverk (mest prjónaskapur), fjölskylda og vinir. Í gegnum tíðina hefur hún unnið sem barnapía, skúringarkona, barþjónn og bóksali, stundakennari við HÍ í mannfræði, sérfræðingur hjá Sameinuðu Þjóðunum í New York og sérfræðingur hjá Rannís. Núverandi starf Huldu er sem rannsóknastjóri við Félagsvísindasvið Háskóla Íslands Kristín fæddist 21. júlí 1966 í Reykjavík en hún hefur auk þess búið í Garðabæ, Connecticut (USA) og Flórens (Ítalíu). Hún lauk BA námi í mannfræði 1998 og MA námi í mannfræði 2002 frá Háskóla Íslands. Áhugasvið Kristínar eru samfélag og menning, fólk, ferðalög, útivist, fjölskylda og vinir. Hún hefur unnið sem verslunarstjóri, í byggingarvinnu, sem aðstoðarmaður lögfræðings, aðstoðarmaður prófessors, verkefnastjóri Mannfræðistofnunar, við sérverkefni fyrir Stofnun Vilhjálms Stefansson, sem aðjunkt við mannfræðideild (2001-2012), sérfræðingur Félagsvísindastofnunar og forstöðumaður Mannfræðistofnunar (2005-2010) við HÍ. Í dag starfar hún sem forstöðumaður Menntavísindastofnunar Háskóla Íslands og Rannsóknastjóri við sviðið.

21 sakborningur í Bankastrætismálinu mætti fyrir dómara í dag í umfangsmestu þingfestingu sem sést hefur í héraðsdómi. Allir neituðu sök. Forsætisráðherra segir að stjórnvöld hafi ekki brugðist við af nægilegri festu í loftslagsmálum. Yfirmaður skrifstofu loftlagsþjónustu og aðlögunar segir nauðsynlegar mótvægisaðgerðir við loftslagsbreytingum ekki á færi einstaklinga, þær séu undir stjórnvöldum komnar. Menn verða að flýta sér hægt í orkuskiptum og taka tillit til fuglalífs þegar staðsetning vindorkugarða er ákveðin. Þetta segir fuglafræðingur hjá Náttúrufræðistofnun. Karlar voru í miklum meirihluta í valnefndum Eddunnar. Konur í kvikmyndum gagnrýna þetta harðlega og segja það ótrúlegt eftir allt sem á undan sé gengið. ----- Börnin okkar munu lifa í breyttum og heitari heimi en ákvarðanir okkar skipta sköpum um hve gjörbreyttur hann verður frá því sem við þekkjum. Heimsbyggðin hefur tvö ár til snúa hlýnun jarðar við áður en hún verður óstöðvandi og stjórnlaus. Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna birtir nákvæmar leiðbeiningar um hvernig hægt er að gera það í nýjustu skýrslu sinni sem kom út í gær. Gríðarmiklar kerfisbreytingar þarf til og þær eru ekki á færi einstaklinga. Hafdís Helga Helgadóttir ræðir við Önnu Huldu Ólafsdóttur,yfirmann skrifstofu loftlagsþjónustu og aðlögunar. Lögreglunni í Lundúnum eru ekki vandaðar kveðjurnar í nýrri skýrslu sem gefin var út í dag. Kynþáttafordómar eru alls ráðandi innan lögreglunnar og nauðgunarmál hafa fallið niður vegna innanhússklúðurs. Meðal annars var sett beikon í skó íslamsks lögreglumanns og kynlífstæki í kaffibolla kvenlögreglumanna. Lögreglustjórinn og stjórnvöld lofa umbótum. Bjarni Rúnarsson fjallar um málið Það er góðæri til sjávarins og fiskverð hátt á Íslandi sem i Noregi. En norskir útvegsmenn eru venjufremur svartsýnir á framtíðina. Með norska kvótakerfinu átti að sníða af gallana sem fylgja því íslenska. En núna sjá norskir útvegsmenn fram á að missa stóran hluta af kvótum sínum og fá þá í hendur stjórnmálamanna. Gísli Kristjánsson segir frá. Spegillinn 21. mars 2023. Umsjón:Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Jón Þór Helgason. Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

21 sakborningur í Bankastrætismálinu mætti fyrir dómara í dag í umfangsmestu þingfestingu sem sést hefur í héraðsdómi. Allir neituðu sök. Forsætisráðherra segir að stjórnvöld hafi ekki brugðist við af nægilegri festu í loftslagsmálum. Yfirmaður skrifstofu loftlagsþjónustu og aðlögunar segir nauðsynlegar mótvægisaðgerðir við loftslagsbreytingum ekki á færi einstaklinga, þær séu undir stjórnvöldum komnar. Menn verða að flýta sér hægt í orkuskiptum og taka tillit til fuglalífs þegar staðsetning vindorkugarða er ákveðin. Þetta segir fuglafræðingur hjá Náttúrufræðistofnun. Karlar voru í miklum meirihluta í valnefndum Eddunnar. Konur í kvikmyndum gagnrýna þetta harðlega og segja það ótrúlegt eftir allt sem á undan sé gengið. ----- Börnin okkar munu lifa í breyttum og heitari heimi en ákvarðanir okkar skipta sköpum um hve gjörbreyttur hann verður frá því sem við þekkjum. Heimsbyggðin hefur tvö ár til snúa hlýnun jarðar við áður en hún verður óstöðvandi og stjórnlaus. Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna birtir nákvæmar leiðbeiningar um hvernig hægt er að gera það í nýjustu skýrslu sinni sem kom út í gær. Gríðarmiklar kerfisbreytingar þarf til og þær eru ekki á færi einstaklinga. Hafdís Helga Helgadóttir ræðir við Önnu Huldu Ólafsdóttur,yfirmann skrifstofu loftlagsþjónustu og aðlögunar. Lögreglunni í Lundúnum eru ekki vandaðar kveðjurnar í nýrri skýrslu sem gefin var út í dag. Kynþáttafordómar eru alls ráðandi innan lögreglunnar og nauðgunarmál hafa fallið niður vegna innanhússklúðurs. Meðal annars var sett beikon í skó íslamsks lögreglumanns og kynlífstæki í kaffibolla kvenlögreglumanna. Lögreglustjórinn og stjórnvöld lofa umbótum. Bjarni Rúnarsson fjallar um málið Það er góðæri til sjávarins og fiskverð hátt á Íslandi sem i Noregi. En norskir útvegsmenn eru venjufremur svartsýnir á framtíðina. Með norska kvótakerfinu átti að sníða af gallana sem fylgja því íslenska. En núna sjá norskir útvegsmenn fram á að missa stóran hluta af kvótum sínum og fá þá í hendur stjórnmálamanna. Gísli Kristjánsson segir frá. Spegillinn 21. mars 2023. Umsjón:Bjarni Rúnarsson. Tæknimaður: Jón Þór Helgason. Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

Við kynntum okkur starfsemi Parkinsonsamtakanna í þættinum í dag. Hvað er parkinson, hver eru einkennin og hvað er hægt að gera til að halda einkennum sjúkdómsins í skefjum? Parkinsonsamtökin á Íslandi verða fjörutíu ára á næsta ári og við fengum Ágústu Kristínu Andersen, forstöðumann Takts miðstöðvar Parkinsonsamtakanna og Ernu Guðmundsdóttur, framkvæmdastjóra samtakanna til okkar í dag til að segja okkur betur frá þeirra starfsemi og sjúkdóminum. Hulda Birna Baldursdóttir er viðskiptafræðingur með meistarapróf í stjórnun og hún er sérfræðingur í markaðssetningu á samfélagsmiðlunum. Hún hefur stýrt markaðsherferðum og sá t.d. um verkefnið Stafrænt skjáskot fyrir Nýsköpunarmiðstöð Íslands og hefur unnið með yfir 250 fyrirtækjum til að efla þau í stafrænni þróun. Við töluðum við Huldu um markaðssetningu á samfélagsmiðlum í dag. Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur kom svo í sitt vikulega veðurspjall í dag og þrátt fyrir að nú sé farið að kólna þá talaði hún um methlýindi í nýliðnum nóvembermánuði. Tónlist í þættinum í dag: Anda inn / Heimilistónar (Katla Margrét Þorgeirsdóttir) Inní nóttina / Sigga Eyrún (Karl Olgeirsson) Jólin eru tíminn / Álfgrímur og Þorgerður Ása Aðalsteinsbörn (Álgrímur Aðalsteinsson og Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir) Ilmur af jólum / Hera (Tore As og Sigurður Rúnar Þórsson) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Við kynntum okkur starfsemi Parkinsonsamtakanna í þættinum í dag. Hvað er parkinson, hver eru einkennin og hvað er hægt að gera til að halda einkennum sjúkdómsins í skefjum? Parkinsonsamtökin á Íslandi verða fjörutíu ára á næsta ári og við fengum Ágústu Kristínu Andersen, forstöðumann Takts miðstöðvar Parkinsonsamtakanna og Ernu Guðmundsdóttur, framkvæmdastjóra samtakanna til okkar í dag til að segja okkur betur frá þeirra starfsemi og sjúkdóminum. Hulda Birna Baldursdóttir er viðskiptafræðingur með meistarapróf í stjórnun og hún er sérfræðingur í markaðssetningu á samfélagsmiðlunum. Hún hefur stýrt markaðsherferðum og sá t.d. um verkefnið Stafrænt skjáskot fyrir Nýsköpunarmiðstöð Íslands og hefur unnið með yfir 250 fyrirtækjum til að efla þau í stafrænni þróun. Við töluðum við Huldu um markaðssetningu á samfélagsmiðlum í dag. Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur kom svo í sitt vikulega veðurspjall í dag og þrátt fyrir að nú sé farið að kólna þá talaði hún um methlýindi í nýliðnum nóvembermánuði. Tónlist í þættinum í dag: Anda inn / Heimilistónar (Katla Margrét Þorgeirsdóttir) Inní nóttina / Sigga Eyrún (Karl Olgeirsson) Jólin eru tíminn / Álfgrímur og Þorgerður Ása Aðalsteinsbörn (Álgrímur Aðalsteinsson og Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir) Ilmur af jólum / Hera (Tore As og Sigurður Rúnar Þórsson) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Tíu prósent Jarðar eða þar um bil eru hulin frosnu vatni í ýmsu formi. Það eru jöklar og hafís og snjór og sífreri og sitthvað fleira. Allt er þetta mikilvægt lífríkinu og jafnvæginu á jörðinni en með hlýnuninni eru blikur á lofti. Við fjölluðum um þetta með Önnu Huldu Ólafsdóttur, skrifstofustjóra loftslagsþjónustu og aðlögunar hjá Veðurstofu Íslands. Ásgeir Brynjar Torfason var líka með okkur. Hann fjallaði um verðbólgu og vaxtahækkanir í heiminum. Svo fórum við til Kína í huganum með Línu Guðlaugu Atladóttur sem hefur skrifað bók um ríkið og kínversku þjóðina, söguna og fleira. Við ræddum líka við hana um mótmælin gegn covidaðgerðum, sem nú breiðast út um landið. Umsjónarmenn Morgunvaktarinnar eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir. Tónlist: Monday, monday - Mamas and the Papas Memphis - Janis Ian og Willie Nelson

Tíu prósent Jarðar eða þar um bil eru hulin frosnu vatni í ýmsu formi. Það eru jöklar og hafís og snjór og sífreri og sitthvað fleira. Allt er þetta mikilvægt lífríkinu og jafnvæginu á jörðinni en með hlýnuninni eru blikur á lofti. Við fjölluðum um þetta með Önnu Huldu Ólafsdóttur, skrifstofustjóra loftslagsþjónustu og aðlögunar hjá Veðurstofu Íslands. Ásgeir Brynjar Torfason var líka með okkur. Hann fjallaði um verðbólgu og vaxtahækkanir í heiminum. Svo fórum við til Kína í huganum með Línu Guðlaugu Atladóttur sem hefur skrifað bók um ríkið og kínversku þjóðina, söguna og fleira. Við ræddum líka við hana um mótmælin gegn covidaðgerðum, sem nú breiðast út um landið. Umsjónarmenn Morgunvaktarinnar eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir. Tónlist: Monday, monday - Mamas and the Papas Memphis - Janis Ian og Willie Nelson

Spegillinn 3. nóvember 2022 Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra hefur óskað eftir mati á hvort lög og réttindi fatlaðra hafi verið virt við brottvísun manns í hjólastól til Grikklands í nótt. Magnús Ingvarsson skólameistari í Fjölbrautaskólanum í Ármúla segir starfsfbrottvísun tveggja stúlkna sem voru nemendur þar hafa haft mikil áhrif á starfsfólk. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir tók saman. Brottvísunum var mótmælt á Austurvelli, Elsa María Guðlaugs Drífudóttir talaði þar við Björgvin Ægi Elísson og Nönnu Hlíf Ingadóttur. Benjamin Netanyahu verður að líkindum aftur forsætisráðherra Ísraels, eftir fjórtán mánaða setu í stjórnarandstöðu. Likud flokkur hans og aðrir hægri flokkar náðu meirihluta í þingkosningum á þriðjudaginn. Björn Malmquist sagði frá. Forseti bæjarstjórnar á Akureyri segir ekki hjá því komist að hækka gjaldskrá bæjarins. Skólamáltíðir, sorphirða og tónlistarnám barna er meðal þess sem verður dýrara. Óðinn Svan Óðinsson talaði við Heimi Örn Magnússon (D) og Hildu Jönu Gísladóttur (S). Ólöf Erlendsdóttir tók saman. Vansvefta íbúar í miðborg Reykjavíkur eru að gefast upp vegna hávaða næturlífsins og selja fasteignir sínar. Sólveig Klara Ragnarsdóttir talaði við Sigrúnu Tryggvadóttur, formann íbúasamtaka miðborgarinnar. --------------------- Loftslag hlýnar hraðar í Evrópu en í öðrum heimsálfum. Meðalhitastig hefur hækkað um hálfa gráðu í álfunni á hverjum áratug frá 1991. Bjarni Rúnarsson ræddi um nýja skýrslu Alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar við Önna Huldu Ólafsdóttiu skrifstofustjóra loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands og Theódóru Matthíasdóttur, sérfræðing á Veðurstofu Íslands Kjarasamningar á íslenskum vinnumarkaði skipta hundruðum og nær aldrei er búið að semja áður en samningur rennur út. Aðalsteinn Leifsson, ríkissáttasemjari er bjartsýnn á viðræður sem framundan eru en við öllu búinn. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við hann um horfur framundan og gagnagrunn sem opnaður var í dag. Snerting, bók Ólafs Jóhanns Ólafssonar, verður að kvikmynd sem kemur út næsta haust. Við tökur myndarinnar í Gufunesi var meðal annars settur upp japanskur veitingastaður í New York-borg sjöunda áratugarins. Haukur Holm ræddi við Ólaf og Baltasar Kormák leikstjóra. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Útsending frétta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Spegillinn 3. nóvember 2022 Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra hefur óskað eftir mati á hvort lög og réttindi fatlaðra hafi verið virt við brottvísun manns í hjólastól til Grikklands í nótt. Magnús Ingvarsson skólameistari í Fjölbrautaskólanum í Ármúla segir starfsfbrottvísun tveggja stúlkna sem voru nemendur þar hafa haft mikil áhrif á starfsfólk. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir tók saman. Brottvísunum var mótmælt á Austurvelli, Elsa María Guðlaugs Drífudóttir talaði þar við Björgvin Ægi Elísson og Nönnu Hlíf Ingadóttur. Benjamin Netanyahu verður að líkindum aftur forsætisráðherra Ísraels, eftir fjórtán mánaða setu í stjórnarandstöðu. Likud flokkur hans og aðrir hægri flokkar náðu meirihluta í þingkosningum á þriðjudaginn. Björn Malmquist sagði frá. Forseti bæjarstjórnar á Akureyri segir ekki hjá því komist að hækka gjaldskrá bæjarins. Skólamáltíðir, sorphirða og tónlistarnám barna er meðal þess sem verður dýrara. Óðinn Svan Óðinsson talaði við Heimi Örn Magnússon (D) og Hildu Jönu Gísladóttur (S). Ólöf Erlendsdóttir tók saman. Vansvefta íbúar í miðborg Reykjavíkur eru að gefast upp vegna hávaða næturlífsins og selja fasteignir sínar. Sólveig Klara Ragnarsdóttir talaði við Sigrúnu Tryggvadóttur, formann íbúasamtaka miðborgarinnar. --------------------- Loftslag hlýnar hraðar í Evrópu en í öðrum heimsálfum. Meðalhitastig hefur hækkað um hálfa gráðu í álfunni á hverjum áratug frá 1991. Bjarni Rúnarsson ræddi um nýja skýrslu Alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar við Önna Huldu Ólafsdóttiu skrifstofustjóra loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands og Theódóru Matthíasdóttur, sérfræðing á Veðurstofu Íslands Kjarasamningar á íslenskum vinnumarkaði skipta hundruðum og nær aldrei er búið að semja áður en samningur rennur út. Aðalsteinn Leifsson, ríkissáttasemjari er bjartsýnn á viðræður sem framundan eru en við öllu búinn. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við hann um horfur framundan og gagnagrunn sem opnaður var í dag. Snerting, bók Ólafs Jóhanns Ólafssonar, verður að kvikmynd sem kemur út næsta haust. Við tökur myndarinnar í Gufunesi var meðal annars settur upp japanskur veitingastaður í New York-borg sjöunda áratugarins. Haukur Holm ræddi við Ólaf og Baltasar Kormák leikstjóra. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Útsending frétta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Miðvikudagskvöldið 19. október, mun kammerkórinn Aurora frumflytja 10 ný sönglög við ljóð þjóðskáldsins Huldu á tónleikum í Fríkirkjunni í Reykjavík. Lögin samdi jazzsöngkonan og tónskáldið Una Stefánsdóttir, sem vildi með þessum nýju tónsmíðum gefa ljóðum Huldu nýtt líf. Þær Una Stefánsdóttir og Sigríður Soffía Hafliðadóttir, kórstjóri kammerkórsins Aurora verða gestir Víðsjár í dag. Á sýningunni No pretending í Gallerí Þulu sýnir Rakel McMahon 70 ný verk sem, alveg óvart, röðuðust upp á vegg eins og Tarot spil. Útgangspunkturinn var þó aldrei að vísa í heim spádómsspila, heldur einmitt að vísa ekki í neitt, heldur leyfa teikningunum að koma ósjálfráðu flæði, án ritskoðunar og efasemda. Verkin eru þó, kannski líka óvart, full af vísunum, í listasöguna, heim trúarbragða og tákna og einnig líf listakonunnar. Verkin eru smágerð því þau eru ekki unnin á vinnustofu, heldur hér og þar, í Reykjavík og á Grikklandi, uppí rúmi eða við eldhúsborðið. Við ræðum við Rakel Mcmahon í þætti dagsins. Á föstudagskvöldum í vetur verður slegið upp kabarettveislu í Þjóðleikhúskjallaranum, þar sem ýmsir hópar munu taka yfir sviðið. Nína Hjálmarsdóttir fór á kjallarakabarett um liðna helgi og segir frá þeirri reynslu í þætti dagsins. En við byrjum á bókmenntunum. Í Gær hlaut Natasha S. Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir ljóðabókina Máltaka á stríðstímum. Hún flytur þakkarræðuna í þætti dagsins.

Miðvikudagskvöldið 19. október, mun kammerkórinn Aurora frumflytja 10 ný sönglög við ljóð þjóðskáldsins Huldu á tónleikum í Fríkirkjunni í Reykjavík. Lögin samdi jazzsöngkonan og tónskáldið Una Stefánsdóttir, sem vildi með þessum nýju tónsmíðum gefa ljóðum Huldu nýtt líf. Þær Una Stefánsdóttir og Sigríður Soffía Hafliðadóttir, kórstjóri kammerkórsins Aurora verða gestir Víðsjár í dag. Á sýningunni No pretending í Gallerí Þulu sýnir Rakel McMahon 70 ný verk sem, alveg óvart, röðuðust upp á vegg eins og Tarot spil. Útgangspunkturinn var þó aldrei að vísa í heim spádómsspila, heldur einmitt að vísa ekki í neitt, heldur leyfa teikningunum að koma ósjálfráðu flæði, án ritskoðunar og efasemda. Verkin eru þó, kannski líka óvart, full af vísunum, í listasöguna, heim trúarbragða og tákna og einnig líf listakonunnar. Verkin eru smágerð því þau eru ekki unnin á vinnustofu, heldur hér og þar, í Reykjavík og á Grikklandi, uppí rúmi eða við eldhúsborðið. Við ræðum við Rakel Mcmahon í þætti dagsins. Á föstudagskvöldum í vetur verður slegið upp kabarettveislu í Þjóðleikhúskjallaranum, þar sem ýmsir hópar munu taka yfir sviðið. Nína Hjálmarsdóttir fór á kjallarakabarett um liðna helgi og segir frá þeirri reynslu í þætti dagsins. En við byrjum á bókmenntunum. Í Gær hlaut Natasha S. Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir ljóðabókina Máltaka á stríðstímum. Hún flytur þakkarræðuna í þætti dagsins.

Umsjón: Hafdís Helga Helgadóttir Tæknimaður: Mark Eldred Forstöðumaður kjarasviðs Fagfélaganna, sem tekur fyrir ásakanir um launaþjófnað á tveimur veitingastöðum í Reykjavík, segir skorta viðurlög við slíkum brotum. Fleiri ábendingar hafa komið inn á borð til þeirra eftir umfjöllun síðustu daga. Heiða Björg Hilmisdóttir er nýr formaður stjórnar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Í fyrsta skipti í rúm þrjátíu ár fellur formannsembættið ekki Sjálfstæðismönnum í hlut. Sólveig Klara Ragnarsdóttir talaði við Heiður Björg Hilmisdóttur. Bráðnun Grænlandsjökuls kemur til með að hækka sjávarmál um nærri þrjátíu sentimetra jafnvel ef meðalhiti jarðar stendur í stað. Þetta eru niðurstöður nýrrar rannsóknar sem birtar voru í dag. Þórgnýr Einar Albertsson tók saman. Stjórnvöld í Úkraínu boða gagnsókn gegn Rússum á hernumdum svæðum í suðurhluta Úkraínu. Stefnt er að því að ná völdum á ný yfir borginni Kherson og er fólki þar ráðlagt að halda sig fjarri þeim skotmörkum sem gætu tengst her Rússa. Dagný Hulda Erlendsdóttir tók saman. Prófessor við Hugvísindasvið Háskóla Íslands segir túlkun ráðherra á lögum um tilflutning embættismanna, við ráðningu nýs þjóðminjavarðar, hafa jaðrað við misbeitingu á valdi. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir talaði við Jón Ólafsson. ?Freðhvolf jarðar er eins og lífsnauðsynlegt líffæri fyrir jörðina. Sumt getum við ekki læknað úr þessu, heldur bara meðhöndlað". Þetta segir Anna Hulda Ólafsdóttir, forstöðumaður skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar. Rætt var við Önnu Huldu og Árna Snorrason forstjóra Veðurstofu Íslands um stöðuna. Hafdís Helga Helgadóttir tók saman. Margir Bretar fá hroll þegar þeir hugsa til komandi vetrar vegna síhækkandi verðs á flestum nauðsynjavörum. Verðbólga er komin yfir tíu prósent og jafnvel er gert ráð fyrir að hún fari í átján prósent eftir áramót. Hrollurinn jókst til muna fyrir helgi þegar Ofgem, stofnunin sem fer með orkumál í Bretlandi, tilkynnti um áttatíu prósenta hækkun á orku til húshitunar. Ásgeir Tómasson tók saman.

Umsjón: Hafdís Helga Helgadóttir Tæknimaður: Mark Eldred Forstöðumaður kjarasviðs Fagfélaganna, sem tekur fyrir ásakanir um launaþjófnað á tveimur veitingastöðum í Reykjavík, segir skorta viðurlög við slíkum brotum. Fleiri ábendingar hafa komið inn á borð til þeirra eftir umfjöllun síðustu daga. Heiða Björg Hilmisdóttir er nýr formaður stjórnar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Í fyrsta skipti í rúm þrjátíu ár fellur formannsembættið ekki Sjálfstæðismönnum í hlut. Sólveig Klara Ragnarsdóttir talaði við Heiður Björg Hilmisdóttur. Bráðnun Grænlandsjökuls kemur til með að hækka sjávarmál um nærri þrjátíu sentimetra jafnvel ef meðalhiti jarðar stendur í stað. Þetta eru niðurstöður nýrrar rannsóknar sem birtar voru í dag. Þórgnýr Einar Albertsson tók saman. Stjórnvöld í Úkraínu boða gagnsókn gegn Rússum á hernumdum svæðum í suðurhluta Úkraínu. Stefnt er að því að ná völdum á ný yfir borginni Kherson og er fólki þar ráðlagt að halda sig fjarri þeim skotmörkum sem gætu tengst her Rússa. Dagný Hulda Erlendsdóttir tók saman. Prófessor við Hugvísindasvið Háskóla Íslands segir túlkun ráðherra á lögum um tilflutning embættismanna, við ráðningu nýs þjóðminjavarðar, hafa jaðrað við misbeitingu á valdi. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir talaði við Jón Ólafsson. ?Freðhvolf jarðar er eins og lífsnauðsynlegt líffæri fyrir jörðina. Sumt getum við ekki læknað úr þessu, heldur bara meðhöndlað". Þetta segir Anna Hulda Ólafsdóttir, forstöðumaður skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar. Rætt var við Önnu Huldu og Árna Snorrason forstjóra Veðurstofu Íslands um stöðuna. Hafdís Helga Helgadóttir tók saman. Margir Bretar fá hroll þegar þeir hugsa til komandi vetrar vegna síhækkandi verðs á flestum nauðsynjavörum. Verðbólga er komin yfir tíu prósent og jafnvel er gert ráð fyrir að hún fari í átján prósent eftir áramót. Hrollurinn jókst til muna fyrir helgi þegar Ofgem, stofnunin sem fer með orkumál í Bretlandi, tilkynnti um áttatíu prósenta hækkun á orku til húshitunar. Ásgeir Tómasson tók saman.

Umsjón: Hafdís Helga Helgadóttir Tæknimaður: Mark Eldred Forstöðumaður kjarasviðs Fagfélaganna, sem tekur fyrir ásakanir um launaþjófnað á tveimur veitingastöðum í Reykjavík, segir skorta viðurlög við slíkum brotum. Fleiri ábendingar hafa komið inn á borð til þeirra eftir umfjöllun síðustu daga. Heiða Björg Hilmisdóttir er nýr formaður stjórnar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Í fyrsta skipti í rúm þrjátíu ár fellur formannsembættið ekki Sjálfstæðismönnum í hlut. Sólveig Klara Ragnarsdóttir talaði við Heiður Björg Hilmisdóttur. Bráðnun Grænlandsjökuls kemur til með að hækka sjávarmál um nærri þrjátíu sentimetra jafnvel ef meðalhiti jarðar stendur í stað. Þetta eru niðurstöður nýrrar rannsóknar sem birtar voru í dag. Þórgnýr Einar Albertsson tók saman. Stjórnvöld í Úkraínu boða gagnsókn gegn Rússum á hernumdum svæðum í suðurhluta Úkraínu. Stefnt er að því að ná völdum á ný yfir borginni Kherson og er fólki þar ráðlagt að halda sig fjarri þeim skotmörkum sem gætu tengst her Rússa. Dagný Hulda Erlendsdóttir tók saman. Prófessor við Hugvísindasvið Háskóla Íslands segir túlkun ráðherra á lögum um tilflutning embættismanna, við ráðningu nýs þjóðminjavarðar, hafa jaðrað við misbeitingu á valdi. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir talaði við Jón Ólafsson. ?Freðhvolf jarðar er eins og lífsnauðsynlegt líffæri fyrir jörðina. Sumt getum við ekki læknað úr þessu, heldur bara meðhöndlað". Þetta segir Anna Hulda Ólafsdóttir, forstöðumaður skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar. Rætt var við Önnu Huldu og Árna Snorrason forstjóra Veðurstofu Íslands um stöðuna. Hafdís Helga Helgadóttir tók saman. Margir Bretar fá hroll þegar þeir hugsa til komandi vetrar vegna síhækkandi verðs á flestum nauðsynjavörum. Verðbólga er komin yfir tíu prósent og jafnvel er gert ráð fyrir að hún fari í átján prósent eftir áramót. Hrollurinn jókst til muna fyrir helgi þegar Ofgem, stofnunin sem fer með orkumál í Bretlandi, tilkynnti um áttatíu prósenta hækkun á orku til húshitunar. Ásgeir Tómasson tók saman.

Sunna María Helgadóttir og Stefanía Ósk Margeirdóttir ræða við Huldu Þórey Garðarsdóttur um ljósmæðrastörf hennar í Hong Kong en þar búa yfir 7 milljónir á svæði sem er á stærð við höfuðborgarsvæðið.

Í Spegli kvöldsins verður fjallað um nýútkomna skýrslu um aðlögun að loftslagsbreytingum. Þá ræðum við um það hvernig eigi að ræða við börn um stríðsátök, líkt og þau sem geysa nú í Úkraínu. Milli átta og níu hundruð íslenskir karlar greinast með krabbamein árlega. Algengasta meinið er krabbi í blöðruhálskirtli. En karlarnir eru dáltíð tregir að leita til læknis jafnvel þó þá gruni að ekki sé allt með felldu. Þessu vill Krabbameinsfélagið breyta nú þegar Mottumars er byrjaður. Helstu atriði frétta: Fimm fórust í árás rússneska hersins á sjónvarpsturn sem stendur nærri minnisvarða um fórnarlömb helfararinnar í Kænugarði. Nærri 700.000 hafa flúið land frá upphafi innrásar. Mannréttindasérfræðingur segir stöðuna í Rússlandi, vegna innrásar í Úkraínu, vera lok alls þess sem frjálslyndir Rússar hafi trúað á varðandi evrópsk gildi í landinu. Forsætisráðherra segir ljóst að hingað komi fólk á flótta undan stríðinu í Úkraínu. Ísland ætli að svara því kalli. Þegar hafa um 20 manns sótt um hæli hér síðan átökin brutust út. Fjármálaráðherra segir stríðið geta valdið verðhækkunum og dregið úr landsframleiðslu hér á landi. Um 130 þúsund manns hafa greinst hér á landi með covid 19 frá því að fyrsta smitið greindist hér á landi fyrir 2 árum síðan. Reiknað er með að faraldurinn nái hámarki sínu eftir um 2-3 vikur. Fylgni er á milli frelsis í skemmtanalífi og tilkynntra nauðgana. Átak er hafið um að fylgjast með að allt sé í lagi á djamminu. Lengri umfjöllun: Samfélög þurfa að laga sig að loftslagsbreytingum og grípa til tafarlausra aðgerða. Tíðari þurrkar með tilheyrandi gróðureldum og öfgafyllra veðurfar er veruleiki sem fólk þarf að búa sig undir. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslu vinnuhóps milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar sem kom út í gær. Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (IPCC) gefur á nokkurra ára fresti út matskýrslur þar sem vísindaleg þekking á loftslagsbreytingum er dregin saman með megináherslu á breytingar af mannavöldum. Verkinu er skipt niður á þrjá vinnuhópa og skoðar sá fyrsti orsakir og umfang loftslagsbreytinga. Annar hópurinn, sem hér er fjallað um, skoðar afleiðingar þeirra fyrir náttúru og samfélög og til hvaða úrræða megi grípa til að aðlagast breytingunum. Þriðji hópurinn skoðar síðan hvernig hægt er að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Skýrsla vinnuhóps 1, í sjöttu matskýrslunni, kom út í ágúst. Bjarni Rúnarsson ræddi við Önnu Huldu Ólafsdóttur, forstöðumann skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Á

Í Spegli kvöldsins verður fjallað um nýútkomna skýrslu um aðlögun að loftslagsbreytingum. Þá ræðum við um það hvernig eigi að ræða við börn um stríðsátök, líkt og þau sem geysa nú í Úkraínu. Milli átta og níu hundruð íslenskir karlar greinast með krabbamein árlega. Algengasta meinið er krabbi í blöðruhálskirtli. En karlarnir eru dáltíð tregir að leita til læknis jafnvel þó þá gruni að ekki sé allt með felldu. Þessu vill Krabbameinsfélagið breyta nú þegar Mottumars er byrjaður. Helstu atriði frétta: Fimm fórust í árás rússneska hersins á sjónvarpsturn sem stendur nærri minnisvarða um fórnarlömb helfararinnar í Kænugarði. Nærri 700.000 hafa flúið land frá upphafi innrásar. Mannréttindasérfræðingur segir stöðuna í Rússlandi, vegna innrásar í Úkraínu, vera lok alls þess sem frjálslyndir Rússar hafi trúað á varðandi evrópsk gildi í landinu. Forsætisráðherra segir ljóst að hingað komi fólk á flótta undan stríðinu í Úkraínu. Ísland ætli að svara því kalli. Þegar hafa um 20 manns sótt um hæli hér síðan átökin brutust út. Fjármálaráðherra segir stríðið geta valdið verðhækkunum og dregið úr landsframleiðslu hér á landi. Um 130 þúsund manns hafa greinst hér á landi með covid 19 frá því að fyrsta smitið greindist hér á landi fyrir 2 árum síðan. Reiknað er með að faraldurinn nái hámarki sínu eftir um 2-3 vikur. Fylgni er á milli frelsis í skemmtanalífi og tilkynntra nauðgana. Átak er hafið um að fylgjast með að allt sé í lagi á djamminu. Lengri umfjöllun: Samfélög þurfa að laga sig að loftslagsbreytingum og grípa til tafarlausra aðgerða. Tíðari þurrkar með tilheyrandi gróðureldum og öfgafyllra veðurfar er veruleiki sem fólk þarf að búa sig undir. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslu vinnuhóps milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar sem kom út í gær. Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (IPCC) gefur á nokkurra ára fresti út matskýrslur þar sem vísindaleg þekking á loftslagsbreytingum er dregin saman með megináherslu á breytingar af mannavöldum. Verkinu er skipt niður á þrjá vinnuhópa og skoðar sá fyrsti orsakir og umfang loftslagsbreytinga. Annar hópurinn, sem hér er fjallað um, skoðar afleiðingar þeirra fyrir náttúru og samfélög og til hvaða úrræða megi grípa til að aðlagast breytingunum. Þriðji hópurinn skoðar síðan hvernig hægt er að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Skýrsla vinnuhóps 1, í sjöttu matskýrslunni, kom út í ágúst. Bjarni Rúnarsson ræddi við Önnu Huldu Ólafsdóttur, forstöðumann skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands. Á

Heitar umræður hafa farið fram í kjölfar innsendrar greinar á visir.is í síðustu viku og svo í framhaldi af viðtali í Kastljósinu um efni greinarinnar. Þar var skipst á skoðunum um kynfræðslukennslu, um opna umræðu um mörk og að setja mörk. Sitt sýnist hverjum í þeirri umræðu og það er ekki ætlunin að taka afstöðu um það hér. En Hulda Jónsdóttir Tölgyes, sálfræðingur og fyrirlesari, setti fram áhugaverða punkta á Twitter þar sem hún benti á að umræðan um að setja mörk liggi talsvert dýpra en hefur komið fram í umræðunni. Viðbrögð okkar í slíkum aðstæðum og rætur þeirra séu oft ómeðvitaðar og samofnar öllum okkar samskiptum við aðra frá því snemma í æsku. Þar spila inn í áföll og erfiðleikar í samskiptum í bernsku auk samskipta við vini eða aðra umönnunaraðila í okkar lífinu. Við fengum Huldu, sem vinnur meðal annars við það að hjálpa fólki að setja mörk, til að útskýra þetta betur í þættinum í dag. Það hefur lítið farið fyrir umræðu um breytingaskeið karla en það virðist vera að breytast. Testósterón er helsta karlkynhormónið og framleiða karlmenn um 10 sinnum meira af því en konur. Hormónahringur karlmanna er 24 klukkutímar þar sem testósterónmagn er mest á morgnana og minnkar svo þegar líða tekur á daginn. Frá 40 ára aldri minnkar testósterónið og við það getur myndast hormónaójafnvægi sem getur birst á ýmsan hátt. Þunglyndi, kvíði, skapsveiflur, ristruflanir og minni kynhvöt geta verið einkenni á breytingaskeiði karla. Við ræddum breytingaskeið karla við Theodór Francis Birgissyni ráðgjafa. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Nú þegar farið er að hilla undir lok kórónuveirufaraldursins þá var rifjað upp í póstkorti dagsins ástandið á Spáni þegar ósköpin dundu fyrst yfir. Magnús sagði frá hundrað daga einangrun í útgöngubanni sem var sett á í mars fyrir tveim árum og hvernig nágrannar hans náðu að skemmta sér og hafa félagsskap þrátt fyrir að mega ekki fara úr húsi. Í lokin sagði hann svo frá hvernig ástandið er núna í Eyjum þar sem hann hefur búið eftir heimkomuna frá Alicante. UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Heitar umræður hafa farið fram í kjölfar innsendrar greinar á visir.is í síðustu viku og svo í framhaldi af viðtali í Kastljósinu um efni greinarinnar. Þar var skipst á skoðunum um kynfræðslukennslu, um opna umræðu um mörk og að setja mörk. Sitt sýnist hverjum í þeirri umræðu og það er ekki ætlunin að taka afstöðu um það hér. En Hulda Jónsdóttir Tölgyes, sálfræðingur og fyrirlesari, setti fram áhugaverða punkta á Twitter þar sem hún benti á að umræðan um að setja mörk liggi talsvert dýpra en hefur komið fram í umræðunni. Viðbrögð okkar í slíkum aðstæðum og rætur þeirra séu oft ómeðvitaðar og samofnar öllum okkar samskiptum við aðra frá því snemma í æsku. Þar spila inn í áföll og erfiðleikar í samskiptum í bernsku auk samskipta við vini eða aðra umönnunaraðila í okkar lífinu. Við fengum Huldu, sem vinnur meðal annars við það að hjálpa fólki að setja mörk, til að útskýra þetta betur í þættinum í dag. Það hefur lítið farið fyrir umræðu um breytingaskeið karla en það virðist vera að breytast. Testósterón er helsta karlkynhormónið og framleiða karlmenn um 10 sinnum meira af því en konur. Hormónahringur karlmanna er 24 klukkutímar þar sem testósterónmagn er mest á morgnana og minnkar svo þegar líða tekur á daginn. Frá 40 ára aldri minnkar testósterónið og við það getur myndast hormónaójafnvægi sem getur birst á ýmsan hátt. Þunglyndi, kvíði, skapsveiflur, ristruflanir og minni kynhvöt geta verið einkenni á breytingaskeiði karla. Við ræddum breytingaskeið karla við Theodór Francis Birgissyni ráðgjafa. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Nú þegar farið er að hilla undir lok kórónuveirufaraldursins þá var rifjað upp í póstkorti dagsins ástandið á Spáni þegar ósköpin dundu fyrst yfir. Magnús sagði frá hundrað daga einangrun í útgöngubanni sem var sett á í mars fyrir tveim árum og hvernig nágrannar hans náðu að skemmta sér og hafa félagsskap þrátt fyrir að mega ekki fara úr húsi. Í lokin sagði hann svo frá hvernig ástandið er núna í Eyjum þar sem hann hefur búið eftir heimkomuna frá Alicante. UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

In der ersten Folge des neuen Jahres geht es in Steffis und Sarahs Mythologie-Podcast um isländische Volksmärchen. Sarah berichtet von Elfen und Trollen und davon, wie tief das sogenannte verborgene Volk im isländischen Aberglauben verwurzelt ist. Und wie tief genau das ist, das dürfte in dieser Folge wohl offen bleiben, denn Steffi und Sarah können sich nicht einigen, ob hier der Wunsch des Touristen vielleicht der Vater des Gedankens ist, oder ob es in Island gar einmal ein ernst gemeintes Elfen-Ministerium gab.

Á mánudag var greint frá því að samtök sem kalla sig Frelsi og ábyrgð hafi beint stjórnsýslukæru til heilbrigðisráðuneytisins um að afturkalla heimild til bólusetningar barna á aldrinum 5-11 ára, með bóluefninu Pfizer. Arnar Þór Jónsson, sem hefur verið áberandi í umræðunni varðandi sóttvarnartakmarkanir, kom til okkar en hann er lögmaður þessara samtaka og leggur fram kæruna fyrir þeirra hönd. Kane Tanaka, elsta manneskja heims, fagnaði á mánudag 119 ára afmælinu sínu í Japan og sagðist staðráðin í að bæta metið á næsta ári. Töluvert hefur verið rætt um langlífi síðustu vikur en Dóra Ólafsdóttir setti einmitt Íslandsmet í því í síðasta mánuði en hún fæddist í júlímánuði árið 1912. Tryggvi Hjaltason, sem starfar hjá CCP, hefur stúderað langlífi og er staðráðinn í því að halda lifandi upp á 200 ára afmælið sitt. Við heyrðum í honum um hver lykillinn er að því að lifa vel og lengi. Ríflega fjórtán þúsund manns eru nú í sóttkví eða einangrun og mikill fjöldi sinnir aftur fjarvinnu þessa dagana. Það segir sig sjálft að þetta hefur töluverð áhrif á hjól atvinnulífsins. Við heyrðum í Halldóri Benjamín Þorbergssyni framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins um stöðuna. Kórónuveirufaraldurinn hefur nú geisað í um tvö ár og óhætt er að segja að hann hafi gjörbreytt samfélagi manna. Ýmsar sóttvarnaaðgerðir; að skikka fólk í einangrun og sóttkví, að loka heilsuræktarstöðvum, verslunum, veitinga- og skemmtistöðum og að takmarka ferðalög fólks vekja ýmsar áleitnar spurningar um grunngildi og stefnu samfélagsins. Við ræddum við Vilhjálm Árnason, prófessor í stjórnmálafræði, og Huldu Þórisdóttur, dósent í stjórnmálafræði, um stjórnspekileg áhrif faraldursins og hvort hugmyndafræðilegra áhrifa hans muni gæta til frambúðar. Það má ætla að fjöldi Íslendinga hafi strengt áramótaheit - og ekki er óalgengt að fólk setji sér markmið tengd hreyfingu. Við heyrðum í Tinnu Brynjólfsdóttur, deildarstjóra hjá líkamsræktarstöðinni Hreyfingu, um stemninguna í ræktinni þessa dagana og áhrif kórónuveirufaraldursins þar. Og við vorum á tæknibuxunum í lok þáttar með Guðmundi Jóhannssyni gúrú Tónlist: When you're around - Jón Jónsson Ástardúett - Katrín Halldóra og Páll Óskar I want to break free - Queen Geimfarar - Huginn Julia - Retro Stefson Ocean's heart - Kaktus einarsson Girl on fire - Alicia Keys Easy on me - Adele

Á mánudag var greint frá því að samtök sem kalla sig Frelsi og ábyrgð hafi beint stjórnsýslukæru til heilbrigðisráðuneytisins um að afturkalla heimild til bólusetningar barna á aldrinum 5-11 ára, með bóluefninu Pfizer. Arnar Þór Jónsson, sem hefur verið áberandi í umræðunni varðandi sóttvarnartakmarkanir, kom til okkar en hann er lögmaður þessara samtaka og leggur fram kæruna fyrir þeirra hönd. Kane Tanaka, elsta manneskja heims, fagnaði á mánudag 119 ára afmælinu sínu í Japan og sagðist staðráðin í að bæta metið á næsta ári. Töluvert hefur verið rætt um langlífi síðustu vikur en Dóra Ólafsdóttir setti einmitt Íslandsmet í því í síðasta mánuði en hún fæddist í júlímánuði árið 1912. Tryggvi Hjaltason, sem starfar hjá CCP, hefur stúderað langlífi og er staðráðinn í því að halda lifandi upp á 200 ára afmælið sitt. Við heyrðum í honum um hver lykillinn er að því að lifa vel og lengi. Ríflega fjórtán þúsund manns eru nú í sóttkví eða einangrun og mikill fjöldi sinnir aftur fjarvinnu þessa dagana. Það segir sig sjálft að þetta hefur töluverð áhrif á hjól atvinnulífsins. Við heyrðum í Halldóri Benjamín Þorbergssyni framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins um stöðuna. Kórónuveirufaraldurinn hefur nú geisað í um tvö ár og óhætt er að segja að hann hafi gjörbreytt samfélagi manna. Ýmsar sóttvarnaaðgerðir; að skikka fólk í einangrun og sóttkví, að loka heilsuræktarstöðvum, verslunum, veitinga- og skemmtistöðum og að takmarka ferðalög fólks vekja ýmsar áleitnar spurningar um grunngildi og stefnu samfélagsins. Við ræddum við Vilhjálm Árnason, prófessor í stjórnmálafræði, og Huldu Þórisdóttur, dósent í stjórnmálafræði, um stjórnspekileg áhrif faraldursins og hvort hugmyndafræðilegra áhrifa hans muni gæta til frambúðar. Það má ætla að fjöldi Íslendinga hafi strengt áramótaheit - og ekki er óalgengt að fólk setji sér markmið tengd hreyfingu. Við heyrðum í Tinnu Brynjólfsdóttur, deildarstjóra hjá líkamsræktarstöðinni Hreyfingu, um stemninguna í ræktinni þessa dagana og áhrif kórónuveirufaraldursins þar. Og við vorum á tæknibuxunum í lok þáttar með Guðmundi Jóhannssyni gúrú Tónlist: When you're around - Jón Jónsson Ástardúett - Katrín Halldóra og Páll Óskar I want to break free - Queen Geimfarar - Huginn Julia - Retro Stefson Ocean's heart - Kaktus einarsson Girl on fire - Alicia Keys Easy on me - Adele

Hulda Tölgyes er sálfræðingur og sérhæfir sig í EMDR meðferð. Hulda og maðurinn hennar eru bæði öflug á Instagram og eru þau ágætis hugmynd um svokallað "power couple". Þorsteinn, maðurinn hennar Huldu heldur uppi hlaðvarpinu Karlmennskan og brenna þau bæði fyrir þessi málefni. Við Hulda fórum yfir ofbeldi í nánum samböndum og töluðum um "red flags" í samböndum. Þrýstingur til kynlífsathafna, suð, fýlustjórnun, öskur og niðurlæging eru allt hlutir sem margir tengja við og jafnvel láta yfir sig ganga. Þátturinn er í boði:   https://blush.is/  https://omnom.is/

Framför, félag karla með blöðruhálskrabbamein hefur sett upp stefnumótun um stuðningsumhverfi fyrir maka, en rannsóknir sýna að 80% með þennan sjúkdóm sækja sinn mesta stuðning til maka. Guðmundur G. Hauksson er framkvæmdastjóri Framfarar og hann leit við í morgunkaffi og segja okkur frá. Á ferð sinni um Frakklandi liðna helgi tók Hulda Berglindi Ingu Árnadóttur tali, en hún og eiginmaður hennar Elías Þórhallson, tóku sig til fyrir þremur árum og fluttu, ásamt syni sínum, til Frakklands. Þar starfa þau við tamningar og þjálfun íslenskra hrossa. Við heyrðum spjall Huldu og Berglindar um hvernig er að setjast að í öðru landi, með fatlað barn, án þess að kunna tungumálið. Aðeins þrír dagar eru þar til Íslendingar ganga að kjörborðinu og kjósa til Alþingis en kosningadagur er á laugardaginn. Hver skoðanakönnunin á fætur annari koma fram um stöðuna og er erfitt að spá í spilin. Titrings er farið að gæta hjá framboðunum. Björn Ingi Hrafnsson, fjölmiðlamaður og fyrrum stjórnmálamaður, þekkir vel til mála og veit hvað getur gerst í bakherbergjunum fyrir svona kosningar. Hann hefur skrifað skemmtilegar vangaveltur um stöðuna á síðuna sína, Viljann, viljinn.is. Björn Ingi fór yfir málin með okkur. Svo var það vikulegt Spánarspjall okkar við Jóhann Hlíðar Harðarson sem var á línunni upp úr kl. hálfníu með tíðindi að sunnan, m.a. af eldgosinu á La Palma. Tónlist: Pálmi Gunnars og Ninna Pálma - Vinir vita það. Taylor Swift - Cardigan. Ed Sheeran - Bad habits. Moses Hightower - Stutt skref. Bríet - Twin. ABBA - I still have faith in you. Hjálmar - Yfir hafið. Sting - If its love. Chvurches og Robert Smith - How not to drown. Sycamore tree - One day.

Framför, félag karla með blöðruhálskrabbamein hefur sett upp stefnumótun um stuðningsumhverfi fyrir maka, en rannsóknir sýna að 80% með þennan sjúkdóm sækja sinn mesta stuðning til maka. Guðmundur G. Hauksson er framkvæmdastjóri Framfarar og hann leit við í morgunkaffi og segja okkur frá. Á ferð sinni um Frakklandi liðna helgi tók Hulda Berglindi Ingu Árnadóttur tali, en hún og eiginmaður hennar Elías Þórhallson, tóku sig til fyrir þremur árum og fluttu, ásamt syni sínum, til Frakklands. Þar starfa þau við tamningar og þjálfun íslenskra hrossa. Við heyrðum spjall Huldu og Berglindar um hvernig er að setjast að í öðru landi, með fatlað barn, án þess að kunna tungumálið. Aðeins þrír dagar eru þar til Íslendingar ganga að kjörborðinu og kjósa til Alþingis en kosningadagur er á laugardaginn. Hver skoðanakönnunin á fætur annari koma fram um stöðuna og er erfitt að spá í spilin. Titrings er farið að gæta hjá framboðunum. Björn Ingi Hrafnsson, fjölmiðlamaður og fyrrum stjórnmálamaður, þekkir vel til mála og veit hvað getur gerst í bakherbergjunum fyrir svona kosningar. Hann hefur skrifað skemmtilegar vangaveltur um stöðuna á síðuna sína, Viljann, viljinn.is. Björn Ingi fór yfir málin með okkur. Svo var það vikulegt Spánarspjall okkar við Jóhann Hlíðar Harðarson sem var á línunni upp úr kl. hálfníu með tíðindi að sunnan, m.a. af eldgosinu á La Palma. Tónlist: Pálmi Gunnars og Ninna Pálma - Vinir vita það. Taylor Swift - Cardigan. Ed Sheeran - Bad habits. Moses Hightower - Stutt skref. Bríet - Twin. ABBA - I still have faith in you. Hjálmar - Yfir hafið. Sting - If its love. Chvurches og Robert Smith - How not to drown. Sycamore tree - One day.

Margt hefur breyst í starfsemi bókasafna undanfarna áratugi og nú er þar margt fleira í boði en bara að taka bækur að láni. Hulda gerði sér ferð í Borgarbókasafnið í Grófarhúsi og fékk að kynnast starfseminni þar sem allt iðar af lífi og unglingar flykkjast á bókasöfnin, jafnvel á tímum snjallvæðingarinnar. Við heyrðum viðtal Huldu við Hólmfríði Ólöfu Ólafsdóttur verkefnisstjóra. Þrátt fyrir að Reykjavíkurmaraþonið hafi ekki farið fram með hefðbundnum hætti hefur verið hægt að styðja við þau fjölmörgu góðu málefni sem hlauparar höfðu valið sér og ýmsir hlaupið sitt hlaup þó ekki sé undir formlegum formerkjum maraþonsins. Um næstu helgi ætlar vestfirskur hópur að hlaupa til stuðnings Ljónshjarta sem eru samtök til stuðnings yngra fólki sem misst hefur maka og börnum þeirra. Margrét Brynjólfsdóttir á Patreksfirði þekkir samtökin af eigin raun og hún ætlar að hlaupa ásamt fleirum um helgina. Við slógum á þráðinn vestur og heyrðum í henni. Reglulega berast fréttir af myglu og rakaskemmdum í skólahúsnæði og fleiri stofnunum. Málefni Fossvogsskóla hafa væntanlega ekki farið framhjá neinum og enn sér ekki fyrir endann þar á. Af þessu tilefni hefur Reykjavíkurborg nú ákveðið að ráðast í undirbúning nýrra verkferla um hvernig eigi að bregðast við þegar slík mál koma upp. Með þessu er verið að skerpa á því sem betur má fara varðandi skipulag, verkstjórn, undirbúning og upplýsingagjöf um framkvæmdir sem tengjast myglu og rakaskemmdu húsnæði í eigu borgarinnar. Dóra Björt Guðjónsdóttir, borgarfulltrúi, kom til okkar og sagði okkur nánar af þessu. Kosið verður um sameiningu fimm sveitarfélaga á Suðurlandi samhliða Alþingiskosningum síðar í mánuðinum. Sveitarfélögin eru Skaftárhreppur, Mýrdalshreppur, Rangárþing eystra, Rangárþing ytra og Ásahreppur og ef af sameiningu yrði myndi sameinað sveitarfélag verða það víðfeðmasta á landinu. Róbert Ragnarsson ráðgjafi hjá RR ráðgjöf hefur unnið að undirbúningi þessa verkefnis, m.a. íbúafundum, og hann kom við hjá okkur og fór aðeins yfir málið. Við fórum svo suður á bóginn og heyrðum í Jóhanni Hlíðar Harðarsyni sem færði okkur fjölbreyttar og forvitnilegar fréttir utan úr heimi. Tónlist: Mannakorn - Óralangt í burt. Wings - Another day. The Cardigans - Youre the storm. Lay Low - Please dont hate me. Vök - No coffee at the funeral. Tómas Welding - Here they come. Baccara - Yes sir I can boogie. Sigrid - Mirror. Dua Lipa - Love again.

Margt hefur breyst í starfsemi bókasafna undanfarna áratugi og nú er þar margt fleira í boði en bara að taka bækur að láni. Hulda gerði sér ferð í Borgarbókasafnið í Grófarhúsi og fékk að kynnast starfseminni þar sem allt iðar af lífi og unglingar flykkjast á bókasöfnin, jafnvel á tímum snjallvæðingarinnar. Við heyrðum viðtal Huldu við Hólmfríði Ólöfu Ólafsdóttur verkefnisstjóra. Þrátt fyrir að Reykjavíkurmaraþonið hafi ekki farið fram með hefðbundnum hætti hefur verið hægt að styðja við þau fjölmörgu góðu málefni sem hlauparar höfðu valið sér og ýmsir hlaupið sitt hlaup þó ekki sé undir formlegum formerkjum maraþonsins. Um næstu helgi ætlar vestfirskur hópur að hlaupa til stuðnings Ljónshjarta sem eru samtök til stuðnings yngra fólki sem misst hefur maka og börnum þeirra. Margrét Brynjólfsdóttir á Patreksfirði þekkir samtökin af eigin raun og hún ætlar að hlaupa ásamt fleirum um helgina. Við slógum á þráðinn vestur og heyrðum í henni. Reglulega berast fréttir af myglu og rakaskemmdum í skólahúsnæði og fleiri stofnunum. Málefni Fossvogsskóla hafa væntanlega ekki farið framhjá neinum og enn sér ekki fyrir endann þar á. Af þessu tilefni hefur Reykjavíkurborg nú ákveðið að ráðast í undirbúning nýrra verkferla um hvernig eigi að bregðast við þegar slík mál koma upp. Með þessu er verið að skerpa á því sem betur má fara varðandi skipulag, verkstjórn, undirbúning og upplýsingagjöf um framkvæmdir sem tengjast myglu og rakaskemmdu húsnæði í eigu borgarinnar. Dóra Björt Guðjónsdóttir, borgarfulltrúi, kom til okkar og sagði okkur nánar af þessu. Kosið verður um sameiningu fimm sveitarfélaga á Suðurlandi samhliða Alþingiskosningum síðar í mánuðinum. Sveitarfélögin eru Skaftárhreppur, Mýrdalshreppur, Rangárþing eystra, Rangárþing ytra og Ásahreppur og ef af sameiningu yrði myndi sameinað sveitarfélag verða það víðfeðmasta á landinu. Róbert Ragnarsson ráðgjafi hjá RR ráðgjöf hefur unnið að undirbúningi þessa verkefnis, m.a. íbúafundum, og hann kom við hjá okkur og fór aðeins yfir málið. Við fórum svo suður á bóginn og heyrðum í Jóhanni Hlíðar Harðarsyni sem færði okkur fjölbreyttar og forvitnilegar fréttir utan úr heimi. Tónlist: Mannakorn - Óralangt í burt. Wings - Another day. The Cardigans - Youre the storm. Lay Low - Please dont hate me. Vök - No coffee at the funeral. Tómas Welding - Here they come. Baccara - Yes sir I can boogie. Sigrid - Mirror. Dua Lipa - Love again.

Dagný Guðmundsdóttir og Sigurður Jónsson eru viðmælendur Guðrúnar Huldu í þessum þætti um Fæðuöryggi. Efni þáttarins snýr að fæðuöryggi einstaklingsins og heimilisins. Í viðtali við Bændablaðið árið 2017 fjalla þau um vegferð sína að því líferni sem þau hafa tileinkað sér, sem snýst meðal annars um um að safna, rækta og vinna úr matvælum úr landskika sínum, Skyggnissteini í Bláskógabyggð. Viðtal við hjónin á Skyggnissteini: https://www.bbl.is/frettir/aetigardur-i-uppsveitunum Þau hafa einnig verið að deila þekkingu sinni á ýmsan hátt, m.a. með því að útbúa æt listaverk í almannarými borgarinnar. Dagný mun vera með leiðsögn um eitt af þeim verkum nk. sunnudag, 27.júní kl. 13. Í þessu spjalli förum við um víðan völl í umræðu um fæðuöryggi einstaklings og heimilisins, ræðum m.a. um hraukbeð, vistrækt, fullnýtingu afurða, möguleika og raunsæi heimaræktunar í nútímasamfélagi. Viðburðurinn "Eitthvað til að bíta í": https://www.facebook.com/events/197954545564812

Inkakorn, eða kínóa, er umfjöllunarefni Vilmundar og Guðrúnar Huldu í þessum þætti af Flórunni. Þessi Suður-Ameríska undrajurt hefur gengt mikilvægu hlutverki sem matjurt í meir en 5000 ár. Fjallað er um sögu hennar og víðtæk áhrif, ræktun erlendis og hérlendis um leið og spiluð eru hljóðbrot af misbærilegum lögum þar sem plantan ber á góma.

Hrísgrjón hafa líklega fætt fleiri og í lengri tíma en nokkur önnur planta. Þau eru gríðarlega mikilvæg fæða enn í dag því meira en einn fimmti allra hitaeininga sem jarðarbúar neyta koma úr hrísgrjónum. Þessi merkilega ætiplanta er umfjöllunarefni Vilmundar og Guðrúnar Huldu í þessum þætti af Flórunni. Einnig koma lífstílsbreytingar Vilmundar, japanskar bíltegundir og malaría við sögu. Hægt er að senda þáttastjórnendum póst á netfangið floran@bondi.is

Jóhannes Sveinbjörnsson dósent við Landbúnaðarháskóla Íslands og bóndi á Heiðarbæ við Þingvallavatn er gestur Guðrúnar Huldu í þessum þætti af Fæðuöryggi. Tilefnið er skýrsla um stöðu fæðuöryggis á Íslandi í dag sem kom út fimmtudaginn 11.febrúar og má nálgast hér. http://www.lbhi.is/sites/lbhi.is/files/gogn/vidhengi/rit_lbhi_nr_139_faeduoryggi_a_islandi_lokaskyrsla.pdf Skýrsla þessi inniheldur upplýsingar um stöðu matvælaframleiðslu hér á landi og leggur mat á hve áhrifin yrðu á framleiðsluna ef upp kæmi skortur á aðföngum sem nú eru nýtt til framleiðslu á grunnhráefnum.

Hulda Birna Baldursdóttir Kjærnested er ein þeirra fræknu verkefnastjóra sem hafa veitt frumkvöðlum aðstoð og tækifæri hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands. Viðtalið var tekið upp sumarið 2020, og eins og flestir vita þá stóð til að leggja niður stofnunina um áramótin. Alma Dóra ræddi við Huldu um starfið sem Nýsköpunarmiðstöð hefur hýst í gegnum árin, lærdóminn sem við getum dregið af starfi hennar og hvað mun taka við, bæði hjá henni sjálfri og í stuðningskerfi frumkvöðla á Íslandi. Hægt er að skoða ýmis tæki og tól sem geta aðstoðað við nýsköpun og frumkvöðlastarfsemi á www.nyskopunarmidstod.is

Hulda Birna Baldursdóttir Kjærnested er ein þeirra fræknu verkefnastjóra sem hafa veitt frumkvöðlum aðstoð og tækifæri hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands.   Viðtalið var tekið upp sumarið 2020, og eins og flestir vita þá stóð til að leggja niður stofnunina um áramótin. Alma Dóra ræddi við Huldu um starfið sem Nýsköpunarmiðstöð hefur hýst í gegnum árin, lærdóminn sem við getum dregið af starfi hennar og hvað mun taka við, bæði hjá henni sjálfri og í stuðningskerfi frumkvöðla á Íslandi.   Hægt er að skoða ýmis tæki og tól sem geta aðstoðað við nýsköpun og frumkvöðlastarfsemi á www.nyskopunarmidstod.is

Í tilefni að því að 90 ár eru liðin frá fyrstu reglulegu útsendingu íslensks Ríkisútvarps sem þá var kalla Útvarpsstöð Íslands í Reykjavík er litið til vennsla útvarpsins og bókmenntanna í upphafi þessarar vegferðar. Í því samhengi les Stefán Eiríksson útvarpsstjóri brot úr fyrsta erindinu sem flutt var í útvarpið, sem Sigurður Nordal flutti og nefndi Útvarpið og bækurnar en engin upptaka er til á flutningi Sigurðar. Einnig eru lesin brot úr hugleiðingum annsrs vegar Helga Hjörvars og hins vegar Alexanders Jóhannessonar um íslenskt útvarp en þeir voru báðir í fyrsta útvarpsráðinu. Einnig heyrarst upphafstónar Gotneskrar svítu eftir León Boällman. Haukur Guðlaugsson leikur á orgel Egilsstaðakirkju árið 1976 sem og upphaf ævintýrisins Þegar drottningin á Englandi fór í orlof sitt eftir Jónas Hallgrímsson, Hildur Kalman les, upptaka af lakkplötu frá árinu 1930. Þá heyrast í þættinum Guðmundur Friðjónsson frá Sandi flytja ljóð sinn "Nú fölnar lyngbrekku fögur kinn sem og upplestur Huldu, Unnar Benediktsdóttur Bjarklind á lokaerendi ljóðs hennar Morgunljóð, hvort tveggja afrit af lakkplötum frá árinu 1942. Þá heyrist Steinn Steinar lesa ljóð sitt Kolumbus. í síðari hluta þáttarins má heyra brot úr upptöku af streymisútsendingu frá alþjóðlegri ljóðahátíð, Suttungi, sem fram fór á alnetinu 12/12 2020. Þar heyrist í ítalska ljóðskáldinu alessandro Burbank, Brynjólfi Þorsteinssyni sem les úr bók sinni Sonur grafarans, Angela Rawlings flytur ljóði Jöklar, Luke Allan flytur nokkur ljóð og Brynjar Gunnarsson og Kristín Ómarsdóttir hvort sitt ljóðið. Að lokum er rætt við driffjöður hátíðarinnar Ástu Fanneyju Sigurðardóttur. Lesrar í þættinum: Stefán Eiríksson, Björn Þór Sigbjörnsson og Gunnar Hansson.

Í tilefni að því að 90 ár eru liðin frá fyrstu reglulegu útsendingu íslensks Ríkisútvarps sem þá var kalla Útvarpsstöð Íslands í Reykjavík er litið til vennsla útvarpsins og bókmenntanna í upphafi þessarar vegferðar. Í því samhengi les Stefán Eiríksson útvarpsstjóri brot úr fyrsta erindinu sem flutt var í útvarpið, sem Sigurður Nordal flutti og nefndi Útvarpið og bækurnar en engin upptaka er til á flutningi Sigurðar. Einnig eru lesin brot úr hugleiðingum annsrs vegar Helga Hjörvars og hins vegar Alexanders Jóhannessonar um íslenskt útvarp en þeir voru báðir í fyrsta útvarpsráðinu. Einnig heyrarst upphafstónar Gotneskrar svítu eftir León Boällman. Haukur Guðlaugsson leikur á orgel Egilsstaðakirkju árið 1976 sem og upphaf ævintýrisins Þegar drottningin á Englandi fór í orlof sitt eftir Jónas Hallgrímsson, Hildur Kalman les, upptaka af lakkplötu frá árinu 1930. Þá heyrast í þættinum Guðmundur Friðjónsson frá Sandi flytja ljóð sinn "Nú fölnar lyngbrekku fögur kinn sem og upplestur Huldu, Unnar Benediktsdóttur Bjarklind á lokaerendi ljóðs hennar Morgunljóð, hvort tveggja afrit af lakkplötum frá árinu 1942. Þá heyrist Steinn Steinar lesa ljóð sitt Kolumbus. í síðari hluta þáttarins má heyra brot úr upptöku af streymisútsendingu frá alþjóðlegri ljóðahátíð, Suttungi, sem fram fór á alnetinu 12/12 2020. Þar heyrist í ítalska ljóðskáldinu alessandro Burbank, Brynjólfi Þorsteinssyni sem les úr bók sinni Sonur grafarans, Angela Rawlings flytur ljóði Jöklar, Luke Allan flytur nokkur ljóð og Brynjar Gunnarsson og Kristín Ómarsdóttir hvort sitt ljóðið. Að lokum er rætt við driffjöður hátíðarinnar Ástu Fanneyju Sigurðardóttur. Lesrar í þættinum: Stefán Eiríksson, Björn Þór Sigbjörnsson og Gunnar Hansson.

Í tilefni að því að 90 ár eru liðin frá fyrstu reglulegu útsendingu íslensks Ríkisútvarps sem þá var kalla Útvarpsstöð Íslands í Reykjavík er litið til vennsla útvarpsins og bókmenntanna í upphafi þessarar vegferðar. Í því samhengi les Stefán Eiríksson útvarpsstjóri brot úr fyrsta erindinu sem flutt var í útvarpið, sem Sigurður Nordal flutti og nefndi Útvarpið og bækurnar en engin upptaka er til á flutningi Sigurðar. Einnig eru lesin brot úr hugleiðingum annsrs vegar Helga Hjörvars og hins vegar Alexanders Jóhannessonar um íslenskt útvarp en þeir voru báðir í fyrsta útvarpsráðinu. Einnig heyrarst upphafstónar Gotneskrar svítu eftir León Boällman. Haukur Guðlaugsson leikur á orgel Egilsstaðakirkju árið 1976 sem og upphaf ævintýrisins Þegar drottningin á Englandi fór í orlof sitt eftir Jónas Hallgrímsson, Hildur Kalman les, upptaka af lakkplötu frá árinu 1930. Þá heyrast í þættinum Guðmundur Friðjónsson frá Sandi flytja ljóð sinn "Nú fölnar lyngbrekku fögur kinn sem og upplestur Huldu, Unnar Benediktsdóttur Bjarklind á lokaerendi ljóðs hennar Morgunljóð, hvort tveggja afrit af lakkplötum frá árinu 1942. Þá heyrist Steinn Steinar lesa ljóð sitt Kolumbus. í síðari hluta þáttarins má heyra brot úr upptöku af streymisútsendingu frá alþjóðlegri ljóðahátíð, Suttungi, sem fram fór á alnetinu 12/12 2020. Þar heyrist í ítalska ljóðskáldinu alessandro Burbank, Brynjólfi Þorsteinssyni sem les úr bók sinni Sonur grafarans, Angela Rawlings flytur ljóði Jöklar, Luke Allan flytur nokkur ljóð og Brynjar Gunnarsson og Kristín Ómarsdóttir hvort sitt ljóðið. Að lokum er rætt við driffjöður hátíðarinnar Ástu Fanneyju Sigurðardóttur. Lesrar í þættinum: Stefán Eiríksson, Björn Þór Sigbjörnsson og Gunnar Hansson.

Í tilefni að því að 90 ár eru liðin frá fyrstu reglulegu útsendingu íslensks Ríkisútvarps sem þá var kalla Útvarpsstöð Íslands í Reykjavík er litið til vennsla útvarpsins og bókmenntanna í upphafi þessarar vegferðar. Í því samhengi les Stefán Eiríksson útvarpsstjóri brot úr fyrsta erindinu sem flutt var í útvarpið, sem Sigurður Nordal flutti og nefndi Útvarpið og bækurnar en engin upptaka er til á flutningi Sigurðar. Einnig eru lesin brot úr hugleiðingum annsrs vegar Helga Hjörvars og hins vegar Alexanders Jóhannessonar um íslenskt útvarp en þeir voru báðir í fyrsta útvarpsráðinu. Einnig heyrarst upphafstónar Gotneskrar svítu eftir León Boällman. Haukur Guðlaugsson leikur á orgel Egilsstaðakirkju árið 1976 sem og upphaf ævintýrisins Þegar drottningin á Englandi fór í orlof sitt eftir Jónas Hallgrímsson, Hildur Kalman les, upptaka af lakkplötu frá árinu 1930. Þá heyrast í þættinum Guðmundur Friðjónsson frá Sandi flytja ljóð sinn "Nú fölnar lyngbrekku fögur kinn sem og upplestur Huldu, Unnar Benediktsdóttur Bjarklind á lokaerendi ljóðs hennar Morgunljóð, hvort tveggja afrit af lakkplötum frá árinu 1942. Þá heyrist Steinn Steinar lesa ljóð sitt Kolumbus. í síðari hluta þáttarins má heyra brot úr upptöku af streymisútsendingu frá alþjóðlegri ljóðahátíð, Suttungi, sem fram fór á alnetinu 12/12 2020. Þar heyrist í ítalska ljóðskáldinu alessandro Burbank, Brynjólfi Þorsteinssyni sem les úr bók sinni Sonur grafarans, Angela Rawlings flytur ljóði Jöklar, Luke Allan flytur nokkur ljóð og Brynjar Gunnarsson og Kristín Ómarsdóttir hvort sitt ljóðið. Að lokum er rætt við driffjöður hátíðarinnar Ástu Fanneyju Sigurðardóttur. Lesrar í þættinum: Stefán Eiríksson, Björn Þór Sigbjörnsson og Gunnar Hansson.

Út er kominn Matvælastefna, fyrsta sinnar tegundar fyrir Ísland. Þetta er stórt og viðamikið plagg sem ætlað er að móta framtíðarsýn Íslands sem matvælalands til næstu 10 ára. Stefnan fjallar meðal annars um tengsl matvæla og lýðheilsu, samspil matvælaframleiðslu og loftlagsbreytinga og leggur fram tillögur að aðgerðaráætlun til að innleiða í atvinnulíf og stjórnkerfi. Vala Pálsdóttir formaður verkefnanefndar um mótum Matvælastefnunnar er viðmælandi Guðrúnar Huldu í dag. Hún fer yfir forsendur Matvælastefnunnar, meginþætti hennar og hvernig áhrifa hennar mun gæta næstu 10 árin.

Vopnfirðingurinn Kári Gautason, búfjárerfðafræðingur og framkvæmdarstjóri þingflokks Vinstri grænna er viðmælandi Guðrúnar Huldu í 2. þætti um Fæðuöryggi. Kári sat í verkefnahóp um mótun Matvælastefnu fyrir Íslands og var upphaflegt tilefni viðtalsins að fjalla um það starf. En samræðurnar leiddust fljótlega út í margvíslegar umræður sem á einn eða annan hátt snerta fæðuöryggi. Við töluðum um eldsneyti og orkugjafa, laukrækt, tilgátur að smáforritum, danska verslunarhegðun og birgðastöður einstaklinga og þjóðar svo eitthvað sé nefnt. Endurspeglar þetta samtal ekki hvað síst hversu margslungið málefni fæðuöryggi er.

Hulda brá sér í kirkju í Keflavík til að skoða nýtt orgel sem verið er að leggja lokahönd á. Orgelið telur rúmar 1000 pípur og er fjármagnað af orgelsjóði bæjarbúa. Við heyrðum spjall Huldu við Arnór Vilbergsson organista, Björgvin Tómasson orgelsmið og Margréti Erlingsdóttur rafvirkja. Loftmengun í höfuðborginni fór í síðustu viku yfir heilsuverndarmörk og er notkun nagladekkja þar helst kennt um. Borgin kannar mánaðarlega hlutfall nelgdra og ónelgdra dekkja en í ljós hefur komið, í fyrstu talningu, að fjöldi þeirra sem notar negld dekk minnkar á milli ára. En innlögnum fjölgar á spítala og hjartaslögum og heilablóðföllum fjölgar þegar svifryk er mikið skv. því sem sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun sagði í Silfrinu í gær. Við heyrðum í Svövu S. Steinarsdóttur, heilbrigðisfulltrúa hjá Reykjavíkurborg um loftmengunina. Um næstu helgi opnar skautasvellið á Ingólfstorgi, en það er orðið fastur hluti af jólastemmningunni í miðborginni. En nú eru fjöldatakmarkanir og óvissa með hvað tekur við þeim efnum eftir 2. desember. Hvernig gengur að skipuleggja svona viðburð með þetta í huga? Við heyrðum í Gunnari Lár Gunnarssyni, framkvæmdastjóra Manhattan Events sem stýrir skipulagningunni og uppsetningunni. Nú styttist í jólin og fyrir liggur að jólaverslunin verður með öðrum hætti en venjulega. Meira er verslað á netinu og kaupmenn eru enn í talsverðri óvissu um hversu mörgum þeir mega hleypa inn í búðir sínar á aðventunni. Samtök verslunar- og þjónustu hafa gagnrýnt hvernig sóttvarnarráðstafanir eru í verslunum og Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri samtakanna, var á línunni. Að lokum spjölluðum við aðeins um íþróttir helgarinnar við Evu Björk Benediktsdóttur fulltrúa íþróttadeildarinnar, ræddum kvennaknattspyrnu og landsleiki framundan, Elísabetu Gunnarsdóttur þjálfara o.fl. Tónlist: Teitur Magnússon - Kysstir mig. Elbow - Golden slumbers. Paul Simon - 50 ways to leave your lover. Travis - Writing to reach you. Megas, Ágústa Eva og Senuþjófarnir - Lengi skal manninn reyna. Air - All I need. Stuðmenn - Fljúgðu. Kristín Sesselja - Earthquake. Depeche Mode - Going backwards. Helgi Björns, Salka Sól og Reiðmenn vindanna - Saman (höldum út).

Hulda brá sér í kirkju í Keflavík til að skoða nýtt orgel sem verið er að leggja lokahönd á. Orgelið telur rúmar 1000 pípur og er fjármagnað af orgelsjóði bæjarbúa. Við heyrðum spjall Huldu við Arnór Vilbergsson organista, Björgvin Tómasson orgelsmið og Margréti Erlingsdóttur rafvirkja. Loftmengun í höfuðborginni fór í síðustu viku yfir heilsuverndarmörk og er notkun nagladekkja þar helst kennt um. Borgin kannar mánaðarlega hlutfall nelgdra og ónelgdra dekkja en í ljós hefur komið, í fyrstu talningu, að fjöldi þeirra sem notar negld dekk minnkar á milli ára. En innlögnum fjölgar á spítala og hjartaslögum og heilablóðföllum fjölgar þegar svifryk er mikið skv. því sem sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun sagði í Silfrinu í gær. Við heyrðum í Svövu S. Steinarsdóttur, heilbrigðisfulltrúa hjá Reykjavíkurborg um loftmengunina. Um næstu helgi opnar skautasvellið á Ingólfstorgi, en það er orðið fastur hluti af jólastemmningunni í miðborginni. En nú eru fjöldatakmarkanir og óvissa með hvað tekur við þeim efnum eftir 2. desember. Hvernig gengur að skipuleggja svona viðburð með þetta í huga? Við heyrðum í Gunnari Lár Gunnarssyni, framkvæmdastjóra Manhattan Events sem stýrir skipulagningunni og uppsetningunni. Nú styttist í jólin og fyrir liggur að jólaverslunin verður með öðrum hætti en venjulega. Meira er verslað á netinu og kaupmenn eru enn í talsverðri óvissu um hversu mörgum þeir mega hleypa inn í búðir sínar á aðventunni. Samtök verslunar- og þjónustu hafa gagnrýnt hvernig sóttvarnarráðstafanir eru í verslunum og Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri samtakanna, var á línunni. Að lokum spjölluðum við aðeins um íþróttir helgarinnar við Evu Björk Benediktsdóttur fulltrúa íþróttadeildarinnar, ræddum kvennaknattspyrnu og landsleiki framundan, Elísabetu Gunnarsdóttur þjálfara o.fl. Tónlist: Teitur Magnússon - Kysstir mig. Elbow - Golden slumbers. Paul Simon - 50 ways to leave your lover. Travis - Writing to reach you. Megas, Ágústa Eva og Senuþjófarnir - Lengi skal manninn reyna. Air - All I need. Stuðmenn - Fljúgðu. Kristín Sesselja - Earthquake. Depeche Mode - Going backwards. Helgi Björns, Salka Sól og Reiðmenn vindanna - Saman (höldum út).

Í Sögum af landi verður spjallað við hjónin Guðrúnu Maríu Björnsdóttur og Jóhann Pál Þorkelsson, bændur á Snartarstöðum í Lundareykjadal. 2. júní á þessu ári misstu þau heimili sitt þegar eldur braust út á efri hæð íbúðarhússins á bænum. Eldurinn kviknaði út frá gamalli spjaldtölvu sem var í hleðslu. Þau segja frá atburðarrásinni allt frá brunanum og þangað til dagsins í dag. Í þættinum verður einnig farið í ferðalag aftur í tímann í fylgd með Ragnari Jóhannessyni. Farið verður í heimsókn í Kvennaskólann á Blönduósi þar sem Ragnar ræðir við Huldu Á. Stefánsdóttur skólastýru skólans. Að lokum verður spjallað við Hinrik Wöhler, forstöðumann Húsavíkurstofu, en aðra hverja helgi lýsir hann Formúlu 1 á skandinavísku streymisveitunni Viaplay í beinni útsendingu frá Húsavík. Innslög í þáttinn unnu Elsa María Guðlaugs Drífudóttir og Úlla Árdal. Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Í Sögum af landi verður spjallað við hjónin Guðrúnu Maríu Björnsdóttur og Jóhann Pál Þorkelsson, bændur á Snartarstöðum í Lundareykjadal. 2. júní á þessu ári misstu þau heimili sitt þegar eldur braust út á efri hæð íbúðarhússins á bænum. Eldurinn kviknaði út frá gamalli spjaldtölvu sem var í hleðslu. Þau segja frá atburðarrásinni allt frá brunanum og þangað til dagsins í dag. Í þættinum verður einnig farið í ferðalag aftur í tímann í fylgd með Ragnari Jóhannessyni. Farið verður í heimsókn í Kvennaskólann á Blönduósi þar sem Ragnar ræðir við Huldu Á. Stefánsdóttur skólastýru skólans. Að lokum verður spjallað við Hinrik Wöhler, forstöðumann Húsavíkurstofu, en aðra hverja helgi lýsir hann Formúlu 1 á skandinavísku streymisveitunni Viaplay í beinni útsendingu frá Húsavík. Innslög í þáttinn unnu Elsa María Guðlaugs Drífudóttir og Úlla Árdal. Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Í Sögum af landi verður spjallað við hjónin Guðrúnu Maríu Björnsdóttur og Jóhann Pál Þorkelsson, bændur á Snartarstöðum í Lundareykjadal. 2. júní á þessu ári misstu þau heimili sitt þegar eldur braust út á efri hæð íbúðarhússins á bænum. Eldurinn kviknaði út frá gamalli spjaldtölvu sem var í hleðslu. Þau segja frá atburðarrásinni allt frá brunanum og þangað til dagsins í dag. Í þættinum verður einnig farið í ferðalag aftur í tímann í fylgd með Ragnari Jóhannessyni. Farið verður í heimsókn í Kvennaskólann á Blönduósi þar sem Ragnar ræðir við Huldu Á. Stefánsdóttur skólastýru skólans. Að lokum verður spjallað við Hinrik Wöhler, forstöðumann Húsavíkurstofu, en aðra hverja helgi lýsir hann Formúlu 1 á skandinavísku streymisveitunni Viaplay í beinni útsendingu frá Húsavík. Innslög í þáttinn unnu Elsa María Guðlaugs Drífudóttir og Úlla Árdal. Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir.

„Fólk á ekki að þurfa að berjast svona til að fá meðferð fyrir barnið sitt, það bara er ekki boðlegt,“ segir Hulda Björk Svansdóttir. Ægir sonur Huldu er átta ára gamall og er með vöðvahrörnunarsjúkdóminn Duchenne og er ekki mikið af meðferðum í boði. Sjúkdómurinn er illvígur og leggst eingöngu á drengi og algengt er að hann versni mikið upp úr sjö ára aldri. Hulda hefur barist mikið fyrir son sinn síðustu ár og vegna hennar er verið að leggja drög að frumvarpi um rétt barna eins og Ægis til að reyna alla möguleika. Sjá frekari umfjöllun hér í grein á Vísir.is https://www.visir.is/g/20202029419d/-er-haegt-ad-setja-verdmida-a-barnid-manns-

Ný tegund húsnæðislána hefur verið leidd í lög - hlutdeildalán, svo nefnd. Þeim er ætlað að gera tekjulágu fólki kleift að eignast þak yfir höfuðið en eins og málum hefur verið háttað á húsnæðismarkaði undanfarin ár hefur það reynst örðugt. Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, fjallaði um þessi nýju lán og fleira í spjalli um efnahag og samfélag. Mikil ólga er í þýskum stjórnmálum vegna tilræðisins við Alexei Navalny, rússneska stjórnarandstæðinginn, sem nú liggur á sjúkrahúsi í Berlín. Þýsk stjórnvöld hafa viðrað þá hugmynd að beita Rússa refsiaðgerðum vegna málsins og jafnvel stöðva lagningu gasleiðslu frá Rússlandi til Þýskalands. Það er mikið hitamál, enda leiðslan nánast alveg tilbúin og kostar um 1500 milljarða íslenskra króna. Arthúr Björgvin Bollason ræddi þetta. Duchenne nefnist vöðvarýrnunarsjúkdómur sem er algengasta og alvarlegasta tegund vöðvarýrnunar. Ægir Þór, tíu ára strákur á Höfn í Hornafirði er einn fárra íslenskra stráka sem glíma við sjúkdóminn. Hann og móðir hans, Hulda Björk Svansdóttir, hafa farið skemmtilega leið til að vekja athygli á sjúkdómnum; þau hafa fengið þekkt fólk til að sleppa fram af sér beislinu og dansa. Við höfum séð Dag borgarstjóra og Katrínu forsætisráðherra taka sporið á skrifstofum sínum fyrir tilstilli Ægis og Huldu og nú síðasta sjálfa Söru Björk Evrópumeistara í fótbolta. Hulda Björk sagði okkur frá sjúkdómnum, Ægi Þór og dansinum. Shine - Hoboken Four, The night we called it a day - Frank Sinatra, Come fly with me - Frank Sinatra, Bluesette - Toots Thielemans

Ný tegund húsnæðislána hefur verið leidd í lög - hlutdeildalán, svo nefnd. Þeim er ætlað að gera tekjulágu fólki kleift að eignast þak yfir höfuðið en eins og málum hefur verið háttað á húsnæðismarkaði undanfarin ár hefur það reynst örðugt. Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, fjallaði um þessi nýju lán og fleira í spjalli um efnahag og samfélag. Mikil ólga er í þýskum stjórnmálum vegna tilræðisins við Alexei Navalny, rússneska stjórnarandstæðinginn, sem nú liggur á sjúkrahúsi í Berlín. Þýsk stjórnvöld hafa viðrað þá hugmynd að beita Rússa refsiaðgerðum vegna málsins og jafnvel stöðva lagningu gasleiðslu frá Rússlandi til Þýskalands. Það er mikið hitamál, enda leiðslan nánast alveg tilbúin og kostar um 1500 milljarða íslenskra króna. Arthúr Björgvin Bollason ræddi þetta. Duchenne nefnist vöðvarýrnunarsjúkdómur sem er algengasta og alvarlegasta tegund vöðvarýrnunar. Ægir Þór, tíu ára strákur á Höfn í Hornafirði er einn fárra íslenskra stráka sem glíma við sjúkdóminn. Hann og móðir hans, Hulda Björk Svansdóttir, hafa farið skemmtilega leið til að vekja athygli á sjúkdómnum; þau hafa fengið þekkt fólk til að sleppa fram af sér beislinu og dansa. Við höfum séð Dag borgarstjóra og Katrínu forsætisráðherra taka sporið á skrifstofum sínum fyrir tilstilli Ægis og Huldu og nú síðasta sjálfa Söru Björk Evrópumeistara í fótbolta. Hulda Björk sagði okkur frá sjúkdómnum, Ægi Þór og dansinum. Shine - Hoboken Four, The night we called it a day - Frank Sinatra, Come fly with me - Frank Sinatra, Bluesette - Toots Thielemans

Haraldur Gústafsson varð um helgina Íslandsmeistari í bogfimi með sveigboga. Hann sagði okkur frá sportinu. Hulda heimsótti Djúpavík á Ströndum á dögunum og ræddi þar við Héðin Birni Ásbjörnsson sem er einn þeirra er reka hótel Djúpavík. Hann hefur líka lagt mikla vinnu í að varðveita gömlu síldarvinnsluna á staðnum enda taugar hans til staðarins sterkar. Héðinn ver stórum hluta ársins á Djúpavík, en starfar líka sem fasteignasali í Kópavogi. Við heyrðum forvitnilegt spjall Huldu og Héðins. Unnið er að heimildarmynd um rokkömmuna svokölluðu, okkar einu sönnu Andreu Jónsdóttur útvarpskonu og skífuþeyti. Framleiðendur myndarinnar leita nú til Íslendinga eftir efni sem nýst gæti við gerð myndarinnar og kalla eftir m.a. gömlum kassettum með upptökum af Rás 2. Anna Hildur Hildibrandsdóttir framleiðandi var á línunni og sagði okkur meira af þessu. Oddný Harðardóttir ritaði grein í Dagskránna á Suðurlandi fyrir skömmu síðan þar sem hún mótmælti því að vegaframkvæmdir á Suðurlandi yrðu fjármagnaðar með veggjöldum og í einkaframkvæmd. Oddný var á línunni og ræddi þetta ásamt fleiri málum sem hafa verið í umræðunni sl. daga, s.s. málefni Icelandair og flugfreyja og atvinnuástand og fátækt á Suðurnesjum. Léttar þriðjudagsgöngur, sem eru hugsaðar sem fjölbreytt og stundum fróðleg afþreying, eru í boði í miðborg Reykjavíkur síðdegis á þriðjudögum og kostar ekkert fyrir þátttakendur. Guðmundur Ingi Þorvaldsson leiðir göngu um Reykjavík næstu tvo þriðjudaga, í kvöld er þemað arkitektúr í borginni og annan þriðjudag verður boðið upp á fimmauragöngu, hvað sem það nú er. Guðmundur Ingi var í símanum. Tónlist: Vilhjálmur Vilhjálmsson - Þú átt mig ein. Baggalútur - Tíu dropar af sólskini. Sade - Still in love with you. Ezekiel Carl - Líður svo vel. Pat Benatar - We belong. Sigrún Stella - Sideways. GDRN ft. Flóni - Lætur mig. My Marianne og Will Ferrell - Húsavík. Billy Joel - Dont ask me why. Umsjón: Rúnar Róbertsson og Hulda G. Geirsdóttir

Haraldur Gústafsson varð um helgina Íslandsmeistari í bogfimi með sveigboga. Hann sagði okkur frá sportinu. Hulda heimsótti Djúpavík á Ströndum á dögunum og ræddi þar við Héðin Birni Ásbjörnsson sem er einn þeirra er reka hótel Djúpavík. Hann hefur líka lagt mikla vinnu í að varðveita gömlu síldarvinnsluna á staðnum enda taugar hans til staðarins sterkar. Héðinn ver stórum hluta ársins á Djúpavík, en starfar líka sem fasteignasali í Kópavogi. Við heyrðum forvitnilegt spjall Huldu og Héðins. Unnið er að heimildarmynd um rokkömmuna svokölluðu, okkar einu sönnu Andreu Jónsdóttur útvarpskonu og skífuþeyti. Framleiðendur myndarinnar leita nú til Íslendinga eftir efni sem nýst gæti við gerð myndarinnar og kalla eftir m.a. gömlum kassettum með upptökum af Rás 2. Anna Hildur Hildibrandsdóttir framleiðandi var á línunni og sagði okkur meira af þessu. Oddný Harðardóttir ritaði grein í Dagskránna á Suðurlandi fyrir skömmu síðan þar sem hún mótmælti því að vegaframkvæmdir á Suðurlandi yrðu fjármagnaðar með veggjöldum og í einkaframkvæmd. Oddný var á línunni og ræddi þetta ásamt fleiri málum sem hafa verið í umræðunni sl. daga, s.s. málefni Icelandair og flugfreyja og atvinnuástand og fátækt á Suðurnesjum. Léttar þriðjudagsgöngur, sem eru hugsaðar sem fjölbreytt og stundum fróðleg afþreying, eru í boði í miðborg Reykjavíkur síðdegis á þriðjudögum og kostar ekkert fyrir þátttakendur. Guðmundur Ingi Þorvaldsson leiðir göngu um Reykjavík næstu tvo þriðjudaga, í kvöld er þemað arkitektúr í borginni og annan þriðjudag verður boðið upp á fimmauragöngu, hvað sem það nú er. Guðmundur Ingi var í símanum. Tónlist: Vilhjálmur Vilhjálmsson - Þú átt mig ein. Baggalútur - Tíu dropar af sólskini. Sade - Still in love with you. Ezekiel Carl - Líður svo vel. Pat Benatar - We belong. Sigrún Stella - Sideways. GDRN ft. Flóni - Lætur mig. My Marianne og Will Ferrell - Húsavík. Billy Joel - Dont ask me why. Umsjón: Rúnar Róbertsson og Hulda G. Geirsdóttir

Í þessum þætti af Við Vitum Ekkert töluðum við stelpurnar við Kristínu Huldu. Kristín er menntaður sálfræðingur, fyrrverandi formaður Hugrúnar geðfræðslufélags og almennt bara frekar svöl pía! Fylgið okkur á instagram : https://www.instagram.com/vidvitumekkert/ Linkar frá Kristínu : HUGRÚN : https://gedfraedsla.is/hvert-get-eg-leitad/ HAM-meðferðarhandbókar um hugræna atferlismeðferð : http://ham.reykjalundur.is/ NÚVITUND : https://www.nuvitundarsetrid.is/hlekkir BÓKIN : Overcoming Low Self-Esteem eftir Melanie Fennell (fáanleg t.d. á Amazon)

Í Tímaflakk, þessari stuttþáttaröð Glans, er farið með hlustendur á eins konar tímaflakk. Af handahófi gröfum við upp gömul hljóðbrot úr safni RÚV og hlustum á þau með eyrum ársins 2020. Rætt er við samtímafólk og þegar möguleiki er á, einhvern sem tengist upptökunni. Í þætti dagsins hlustum við á ljóðalestur skáldkonunnar Huldu (Unnar Benediktsdóttur Bjarklind) frá 1942, og ræðum við myndlistarkonurnar Hörpu Dís Hákonardóttur og Hjördísi Grétu Guðmundsdóttur sem rannsakað hafa líf og list Huldu á síðustu árum. Einnig heyrum við viðtal við Bjarna Viborg Guðmundsson (1892-1974) sem flutist ungur til Kanada og var þaðan sendur til að berjast með skoskum og írskum herdeildum í fyrri heimsstyrjöldinni. Hann sagði m.a. frá lífinu, líðan og raunum í skotgröfunum og áverkum sem hann fékk í stríðinu. Þá heyrum við í dóttur hans, Ingibjörgu Bjarnadóttur, sem minnist föður síns í þætti dagsins. Umsjónarmaður: Anna Gyða Sigurgísladóttir

Í Tímaflakk, þessari stuttþáttaröð Glans, er farið með hlustendur á eins konar tímaflakk. Af handahófi gröfum við upp gömul hljóðbrot úr safni RÚV og hlustum á þau með eyrum ársins 2020. Rætt er við samtímafólk og þegar möguleiki er á, einhvern sem tengist upptökunni. Í þætti dagsins hlustum við á ljóðalestur skáldkonunnar Huldu (Unnar Benediktsdóttur Bjarklind) frá 1942, og ræðum við myndlistarkonurnar Hörpu Dís Hákonardóttur og Hjördísi Grétu Guðmundsdóttur sem rannsakað hafa líf og list Huldu á síðustu árum. Einnig heyrum við viðtal við Bjarna Viborg Guðmundsson (1892-1974) sem flutist ungur til Kanada og var þaðan sendur til að berjast með skoskum og írskum herdeildum í fyrri heimsstyrjöldinni. Hann sagði m.a. frá lífinu, líðan og raunum í skotgröfunum og áverkum sem hann fékk í stríðinu. Þá heyrum við í dóttur hans, Ingibjörgu Bjarnadóttur, sem minnist föður síns í þætti dagsins. Umsjónarmaður: Anna Gyða Sigurgísladóttir

Það er svo margt sem gerist þegar barnið er fætt og breytingin á lífinu mikil. Andrea ræðir við Huldu og Elvu Björk mæður og sálfræðinga um fyrstu dagana og breytingar á líkamanum auk Siggu Daggar kynfræðings um nánd með snertingu. Þátturinn er í boði Lyfju.

Sigríður Hulda er eigandi og framkvæmdastjóri SHJ ráðgjafar sem sérhæfir sig í fræðslu og ráðgjöf fyrir vinnustaði með áherslu á starfsmannamál og stjórnun, s.s. starfsánægju og starfsárangur, stjórnendaþjálfun, stefnumótun, vinnustaðamenningu, samskipti og samskiptasáttmála, álag og krefjandi aðstæður. Sigríður Hulda sérhæfir sig í færniþáttum atvinnulífs á 21. öldinni í tengslum við þróun vinnumarkaðar og starfshæfni einstaklinga. Hún vinnur með hópa frá Virk og Vinnumálastofnun með áherslu á starfshæfni, persónlega stefnumörkun, áhrifaþætti á sjálfstraust, áhugasvið, þjálfun í atvinnuviðtali, gerð ferilskrár, styrkleikagreiningar, úrvinnslu kulnunar og áfalla með áherslu á valdeflingu, seiglu, bjargráð, lífsviðhorf og trú á eigin getu.

Hulda Þórey Garðarsdóttir ljósmóðir byggði upp starfsferilinn í Hong Kong. Hún rak ljósmæðraheimilið Annerly í þessari erilsömu borg og bjó þar í rétt um tvo áratugi. Nú er hún flutt heim og fylgir húsvískum konum eftir á meðgöngu, við fæðingu og sængurlegu. Við slógum á þráðinn norður á Húsavík og heyrðum í Huldu. Á laugardaginn kemur halda ungar athafnakonur í þriðja sinn ráðstefnu tileinkaða ungum konum í íslensku atvinnulífi. Þema ráðstefnunnar að þessu sinni verður samfélagsleg ábyrgð og ber ráðstefnan yfirskriftina Næsta skref í þágu framtíðar. Þær Snæfríður Jónsdóttir formaður UAK og Auður Albertsdóttir, kynningastjóri kíktu til okkar í morgunkaffi og sögðu okkur meira. Pálmar Örn Guðmundsson, trúbador og þjálfari, setti sér það markmið í september að gefa út eitt lag á viku á Spotify. Fimmtán eru eftir svo hann er enn að. Víkurfréttir kalla hann einn fjölhæfasta Grindvíkinginn, því ekki aðeins semur hann tónlist, heldur kennir salsa, þjálfar unga stráka í knattspyrnu og málar svo eitthvað sé nefnt. Pálmar var á línunni og við heyrðum líka eitt laganna. Ef að fólk fer eftir reglum og viðmiðunum er engin ástæða til að hætta að ferðast. Þetta segir Pétur Óskarsson sem rekur ferðaskrifstofuna Kötlu Travel. Hann gerir út á þýskan markað og segir enn engan hafa hætt við ferð hingað til lands. Ferðaviðvaranir yfirvalda til Íslands yrðu hins vegar þungt högg fyrir íslenska ferðaþjónustu. Pétur ræddi þessi mál við okkur. Lára Ómarsdóttur úr Kveik leit við hjá okkur og sagði okkur frá miklum viðbrögðum við umfjöllun þáttarins um fátækt á Íslandi, en margir hafa haft samband og vilja m.a. leggja lið. Anna Sigríður Þráinsdóttir málfarsráðunautur kom og ræddi íslenskt mál að venju og að þessu sinni beindi hún sjónum að orðinu einmana, með einu n-i. Tónlist: Bríet - Ómissandi fólk. Al Green - Lets stay together. KK - Kærleikur og tími. Jordan MacKampa - What am I. Suzanne Vega - Left of center. Pálmar Örn Guðmundsson - Viskí og dans. Myrkvi - Sér um sig. Hipsumhaps - Lsmlí (Lífið sem mig langar í). SSSól - Einmana. The Police - Dont stand so close to me.

Hulda Þórey Garðarsdóttir ljósmóðir byggði upp starfsferilinn í Hong Kong. Hún rak ljósmæðraheimilið Annerly í þessari erilsömu borg og bjó þar í rétt um tvo áratugi. Nú er hún flutt heim og fylgir húsvískum konum eftir á meðgöngu, við fæðingu og sængurlegu. Við slógum á þráðinn norður á Húsavík og heyrðum í Huldu. Á laugardaginn kemur halda ungar athafnakonur í þriðja sinn ráðstefnu tileinkaða ungum konum í íslensku atvinnulífi. Þema ráðstefnunnar að þessu sinni verður samfélagsleg ábyrgð og ber ráðstefnan yfirskriftina Næsta skref í þágu framtíðar. Þær Snæfríður Jónsdóttir formaður UAK og Auður Albertsdóttir, kynningastjóri kíktu til okkar í morgunkaffi og sögðu okkur meira. Pálmar Örn Guðmundsson, trúbador og þjálfari, setti sér það markmið í september að gefa út eitt lag á viku á Spotify. Fimmtán eru eftir svo hann er enn að. Víkurfréttir kalla hann einn fjölhæfasta Grindvíkinginn, því ekki aðeins semur hann tónlist, heldur kennir salsa, þjálfar unga stráka í knattspyrnu og málar svo eitthvað sé nefnt. Pálmar var á línunni og við heyrðum líka eitt laganna. Ef að fólk fer eftir reglum og viðmiðunum er engin ástæða til að hætta að ferðast. Þetta segir Pétur Óskarsson sem rekur ferðaskrifstofuna Kötlu Travel. Hann gerir út á þýskan markað og segir enn engan hafa hætt við ferð hingað til lands. Ferðaviðvaranir yfirvalda til Íslands yrðu hins vegar þungt högg fyrir íslenska ferðaþjónustu. Pétur ræddi þessi mál við okkur. Lára Ómarsdóttur úr Kveik leit við hjá okkur og sagði okkur frá miklum viðbrögðum við umfjöllun þáttarins um fátækt á Íslandi, en margir hafa haft samband og vilja m.a. leggja lið. Anna Sigríður Þráinsdóttir málfarsráðunautur kom og ræddi íslenskt mál að venju og að þessu sinni beindi hún sjónum að orðinu einmana, með einu n-i. Tónlist: Bríet - Ómissandi fólk. Al Green - Lets stay together. KK - Kærleikur og tími. Jordan MacKampa - What am I. Suzanne Vega - Left of center. Pálmar Örn Guðmundsson - Viskí og dans. Myrkvi - Sér um sig. Hipsumhaps - Lsmlí (Lífið sem mig langar í). SSSól - Einmana. The Police - Dont stand so close to me.

Tónlist og myndlist eiga sér marga snertifleti þrátt fyrir að vera gjörólík listform. Litið verður á nokkur tilvik þar sem sögur þessara forma hafa skarast ásamt því að kafað verður ofan í eðli lita og hljóðs. Í þættinum er rætt við Lilju Maríu Ásmundsdóttur um hljóðskúlpturinn hennar Huldu. Umsjón: Friðrik Margrétar-Guðmundsson.

Tónlist og myndlist eiga sér marga snertifleti þrátt fyrir að vera gjörólík listform. Litið verður á nokkur tilvik þar sem sögur þessara forma hafa skarast ásamt því að kafað verður ofan í eðli lita og hljóðs. Í þættinum er rætt við Lilju Maríu Ásmundsdóttur um hljóðskúlpturinn hennar Huldu. Umsjón: Friðrik Margrétar-Guðmundsson.

Hulda B. Waage er á meðal sterkustu kvenna landsins en hún bætti eigið Íslandsmet í bekkpressu um helgina þegar hún lyfti 150 kílóum og tryggði sér þátttöku rétt í heimsmeistaramótinu í greininni. Hún deildi árangrinum með fylgjendum sínum á Instagram, eins og hún gerir reglulega, en þar, inn á milli lyftingamyndskeiða og vöðvasjálfa er allt út í matarmyndum. Vegan matarmyndum. Hnausþykkir vöðvar Huldu eru nefnilega alfarið reknir án dýra og dýraafurða. Við fjöllum um afrek Huldu og kraftlyftingar á vegan fæði í Lestinni í dag. Við rýnum líka í hönnun sem hefur það að markmiði að dulbúa notendur fyrir sjálfvirkum andlitsgreiningartækjum og eftirlitsmyndavélum, föt fyrir þá sem vilja aftengjast eftirlitssamfélaginu með stíl. Í pistli sínum í dag fjallar Halldór Armand Ásgeirsson um sögurnar sem við segjum okkur sjálfum, og þar koma meðal annars við sögu lasagna, Joan Didion og áætluð viðbygging við Stjórnarráðshúsið. Og við heyrum örstutt um bandarísku fræðikonuna og aðgerðasinnann Angelu Davis.

Hulda B. Waage er á meðal sterkustu kvenna landsins en hún bætti eigið Íslandsmet í bekkpressu um helgina þegar hún lyfti 150 kílóum og tryggði sér þátttöku rétt í heimsmeistaramótinu í greininni. Hún deildi árangrinum með fylgjendum sínum á Instagram, eins og hún gerir reglulega, en þar, inn á milli lyftingamyndskeiða og vöðvasjálfa er allt út í matarmyndum. Vegan matarmyndum. Hnausþykkir vöðvar Huldu eru nefnilega alfarið reknir án dýra og dýraafurða. Við fjöllum um afrek Huldu og kraftlyftingar á vegan fæði í Lestinni í dag. Við rýnum líka í hönnun sem hefur það að markmiði að dulbúa notendur fyrir sjálfvirkum andlitsgreiningartækjum og eftirlitsmyndavélum, föt fyrir þá sem vilja aftengjast eftirlitssamfélaginu með stíl. Í pistli sínum í dag fjallar Halldór Armand Ásgeirsson um sögurnar sem við segjum okkur sjálfum, og þar koma meðal annars við sögu lasagna, Joan Didion og áætluð viðbygging við Stjórnarráðshúsið. Og við heyrum örstutt um bandarísku fræðikonuna og aðgerðasinnann Angelu Davis.

Hulda B. Waage er á meðal sterkustu kvenna landsins en hún bætti eigið Íslandsmet í bekkpressu um helgina þegar hún lyfti 150 kílóum og tryggði sér þátttöku rétt í heimsmeistaramótinu í greininni. Hún deildi árangrinum með fylgjendum sínum á Instagram, eins og hún gerir reglulega, en þar, inn á milli lyftingamyndskeiða og vöðvasjálfa er allt út í matarmyndum. Vegan matarmyndum. Hnausþykkir vöðvar Huldu eru nefnilega alfarið reknir án dýra og dýraafurða. Við fjöllum um afrek Huldu og kraftlyftingar á vegan fæði í Lestinni í dag. Við rýnum líka í hönnun sem hefur það að markmiði að dulbúa notendur fyrir sjálfvirkum andlitsgreiningartækjum og eftirlitsmyndavélum, föt fyrir þá sem vilja aftengjast eftirlitssamfélaginu með stíl. Í pistli sínum í dag fjallar Halldór Armand Ásgeirsson um sögurnar sem við segjum okkur sjálfum, og þar koma meðal annars við sögu lasagna, Joan Didion og áætluð viðbygging við Stjórnarráðshúsið. Og við heyrum örstutt um bandarísku fræðikonuna og aðgerðasinnann Angelu Davis.

Forsprakkar Krafts þau Hildur Björk, Daníel ásamt Huldu framkvæmdastjóra spjalla “fæðingu” Krafts og um mikilvægi jafningjastuðnings fyrir ungt fólk sem greinst hefur með krabbamein og aðstandendur. Kraftur fagnar 20 ára afmæli sínu um þessar mundir og það er skrítið að hugsa til þess að það hafi ekki verið til félag fyrir ungt fólk fyrir þennan tíma.

Þáttaröð um frásagnir í mannlífinu, frá sjónarhorni heimspeki, bókmenntafræði, stjórnmálafræði, sálarfræði, sálgreiningar, náms- og starfsráðgjafar, sagnfræði, auglýsingafræða, kvikmynda. Eftir því sem við vitum best, einkennir það mannkynið um fram aðrar dýrategundir að geta sagt sögur. Það er töluvert andlegt afrek að geta raðað atburðum í tímaröð, þar sem hvert atvik leiðir til hins næsta og úr verður rökleg frásögn. Allir sem ekki búa við vitsmunalega skerðingu af einhverju tagi hafa þessa hæfni. Frásögnin gerir manneskjunni kleift að setja sjálfa sig á svið í tímanum, gera áætlanir, ímynda sér framvindu óorðinna atburða, o.m.fl. Að mörgu leyti er hún forsenda skilnings, ekki síst á fyrirbærum sem þróast og breytast með tímanum. Manneskjan er umvafin sögum frá vöggu til grafar, allt frá ævintýrunum sem barninu eru sögð fyrir svefninn, til morðgátna sem leystar eru í sjónvarpsþáttum á hverju kvöldi. Stjórnmálamenn segja sögur, sem stundum eru fjarri raunveruleikanum en hafa mikinn sefjunarmátt. Tekist er á um hvernig eigi að segja sögu tiltekinna atburða og ráða pólítískar skoðanir eða hagsmundir oft ferðinni í því sambandi. Þjóðir, þjóðflokkar, ættbálkar og hópar af ýmsu tagi, að ógleymdu mannkyninu öllu, eiga sér sögu, sem er hluti af sögu reikistjörnunnar og lífsins á henni. Það er hlutverk vísinda og fræða að segja þessa sögu, en við skiljum heiminn betur ef við getum sett hann í sögulegt samhengi. Hver einstaklingur á sér líka sína sögu sem er einmitt einstök. Þótt hann lifi í núinu, getur fortíðin sótt á og framtíðin vakið kvíða. Það getur verið mikilvægt fyrir hann að henda reiður á eigin sögu til að ná betri tökum á tilveru sinni. Eins er það upplýsandi að þekkja sögu sem flestra annarra, því mannlegt hlutskipti er margs konar. Skilningur á stöðu sem flestra, ekki síst þeirra sem eru hvað ólíkastir manni, víkkar því út vitundina um heiminn og tilveruna. Markmið þáttaraðarinnar er að ræða um frásagnir frá sjónarmiði margvíslegra fræða og í ólíku samhengi. Meðal annars verður rætt við bókmenntafræðinga, guðfræðinga, sálfræðinga, rithöfunda, kvikmyndagerðarmenn, námsráðgjafa, stjórnmálafræðinga og sagnfræðinga. Í þessum fyrsta þætti ársins er rætt við hjónin Huldu Þórisdóttur stjórnmálasálfræðing og Óskar Þór Axelsson, kvikmyndagerðarmann.

Þáttaröð um frásagnir í mannlífinu, frá sjónarhorni heimspeki, bókmenntafræði, stjórnmálafræði, sálarfræði, sálgreiningar, náms- og starfsráðgjafar, sagnfræði, auglýsingafræða, kvikmynda. Eftir því sem við vitum best, einkennir það mannkynið um fram aðrar dýrategundir að geta sagt sögur. Það er töluvert andlegt afrek að geta raðað atburðum í tímaröð, þar sem hvert atvik leiðir til hins næsta og úr verður rökleg frásögn. Allir sem ekki búa við vitsmunalega skerðingu af einhverju tagi hafa þessa hæfni. Frásögnin gerir manneskjunni kleift að setja sjálfa sig á svið í tímanum, gera áætlanir, ímynda sér framvindu óorðinna atburða, o.m.fl. Að mörgu leyti er hún forsenda skilnings, ekki síst á fyrirbærum sem þróast og breytast með tímanum. Manneskjan er umvafin sögum frá vöggu til grafar, allt frá ævintýrunum sem barninu eru sögð fyrir svefninn, til morðgátna sem leystar eru í sjónvarpsþáttum á hverju kvöldi. Stjórnmálamenn segja sögur, sem stundum eru fjarri raunveruleikanum en hafa mikinn sefjunarmátt. Tekist er á um hvernig eigi að segja sögu tiltekinna atburða og ráða pólítískar skoðanir eða hagsmundir oft ferðinni í því sambandi. Þjóðir, þjóðflokkar, ættbálkar og hópar af ýmsu tagi, að ógleymdu mannkyninu öllu, eiga sér sögu, sem er hluti af sögu reikistjörnunnar og lífsins á henni. Það er hlutverk vísinda og fræða að segja þessa sögu, en við skiljum heiminn betur ef við getum sett hann í sögulegt samhengi. Hver einstaklingur á sér líka sína sögu sem er einmitt einstök. Þótt hann lifi í núinu, getur fortíðin sótt á og framtíðin vakið kvíða. Það getur verið mikilvægt fyrir hann að henda reiður á eigin sögu til að ná betri tökum á tilveru sinni. Eins er það upplýsandi að þekkja sögu sem flestra annarra, því mannlegt hlutskipti er margs konar. Skilningur á stöðu sem flestra, ekki síst þeirra sem eru hvað ólíkastir manni, víkkar því út vitundina um heiminn og tilveruna. Markmið þáttaraðarinnar er að ræða um frásagnir frá sjónarmiði margvíslegra fræða og í ólíku samhengi. Meðal annars verður rætt við bókmenntafræðinga, guðfræðinga, sálfræðinga, rithöfunda, kvikmyndagerðarmenn, námsráðgjafa, stjórnmálafræðinga og sagnfræðinga. Í þessum fyrsta þætti ársins er rætt við hjónin Huldu Þórisdóttur stjórnmálasálfræðing og Óskar Þór Axelsson, kvikmyndagerðarmann.

Egill Örn Jóhannsson, forleggjari: bókaútgáfa á Íslandi Hilmar Malmquist, forstöðumaður Náttúruminkasafns Íslands: Sýningin Vatnið í náttúru Íslands í Perlunni, inntak og erindi. Málfarsmínúta Hulda B. Waage, kraftlyftingarkona: Birna Pétursdóttir ræddi við Huldu um íþróttina og mataræðið en Hulda er á plöntufæði.

Ragnar hikaði ekki eitt augnablik að drepa söguhetju sína Huldu og hefur einsog hann segir sjálfur fengið mjög áhugaverð og skemmtileg viðbrögð við þeirri ákvörðun. Hann segir í þættinum frá því að hann fór ungur að þýða bækur eftir Agöthu Christie og stússaði í hlutum sem tengdust bókum og sköpun. Ritstörfin toguðu sífellt meira í hann, í dag skrifar hann eina bók á ári allt frá því hann skrifaði fyrstu bókina sína árið 2009.

Vinnueftirlitið stendur fyrir tveimur vinnuverndarráðstefnum í næstu viku sem bera yfirskriftina VINNUVERND ER ALLRA HAGUR - Meðferð hættulegra efna á vinnustað. Í næstu viku er einmitt Vinnuverndarvika EU-OSHA með þáttöku fjölda stofnana og fyrirtækja í yfir 30 Evrópulöndum. Sigurður Einarsson, sérfræðingur í Efna- og hollustuháttadeild Vinnueftirlits ríkisins kom í þáttinn. Það er óhætt að segja að áhugi á íslenskum landbúnaði hafi sjaldan eða aldrei verið meiri - amk ef marka má gríðarlega aðsókn á landbúnaðarsýninguna sem var haldin í Laugardalshöll um síðustu helgi. Og það er líka margt sem bendir til þess að nýjir tímar séu runnir upp. Hugtök eins og beint frá býli hafa fyrir löngu fest sig í sessi og nú hafa Matarauður Íslands í samvinnu við Bændasamtökin unnið að því að koma REKO hugmyndfræðinni af stað hér á landi. En orðið REKO er tekið úr sænsku og er stytting á vistvænir og heiðarlegir viðskiptahættir. Við heyrðum betur af þessu á eftir þegar við slógum á þráðinn til Hlédísar Sveinsdóttur verkefnastjóra. Frá árunum 1957 til 1971 var haldin heljarinnar danslagakeppni á Sauðárkróki sem vakti athygli á lansvísu. Mörg laganna voru að týnast, en nú hafa þær Hulda Jónasdóttir og Valgerður Erlingsdóttir grúskað og fundið eitt og annað og því er blásið til tónleika bæði á Sauðárkróki og í Salnum í Kópavogi. Lísa Pálsdóttir rifjaði upp nokkur lög úr keppninni og talaði við þær Huldu og Valgerði í þættinum í dag. Umsjón Margrét Blöndal og Gunnar Hansson

Föstudagsgesturinn okkar í dag var ráðherra Umhverfismála, Guðmundur Ingi Guðbrandsson. Við spurðum hann útí æskuna, en hann er alinn upp á Brúarlandi á Mýrum, fór svo í Menntaskólann á Akureyri og lærði líffræði í Háskóla Íslands áður en hann fór í meistaranám í umhverfisfræðum í YALE háskólanum í Bandaríkjunum. Síðan hefur hann unnið að umhverfismálum, var t.d. Framkvæmdastjóri Landverndar og er í dag Umhverfis- og auðlindaráðherra. Framundan eru tímamót hjá Huldu Sigurðardóttur á Akranesi. Þá hættir hún starfi sínu til sextán ára að vera vistarstjóri á heimavist Fjölbrautaskóla Vesturlands á Akranesi. Hún hefur verið einskonar „mamma“ 64 ungmenna sem hverju sinni dvelja á heimavistinni meðan skólinn stendur yfir frá hausti og til vors. Við slógum á þráðinn til Huldu í þættinum í dag. Úr skápnum - þjóðbúningana í brúk er yfirskrift verkefnis Heimilisiðnaðarfélags Íslands sem hefur það að markmiði að fá landsmenn til að taka þjóðbúninga af öllu tagi út úr skápunum og fram í dagsljósið. Á sunnudaginn er almenningi boðið að koma með þjóðbúninga og búningahluta til skoðunar og mátunar án endurgjalds. Á staðnum verða sérfræðingar í búningum og búningasilfri til ráðgjafar og ráðlegginga. Hægt er að máta á staðnum og fá ráð ef breytingar þarf að gera til að búningur passi. Þetta er einnig kjörið tækifæri til að fá leiðbeingar um að festa skotthúfur og hnýta peysufataslifsi. Við hringdum í Margréti Valdimarsdóttur, formann Heimilisiðnaðarfélagsins í þættinum í dag. Umsjón í dag, Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Í Víðsjá dagsins verður litið á æfingu hjá Listahópnum Hlökk og forvitnast um hljóðfærið Huldu, sem gefur ekki aðeins frá sér hljóð heldur líka ljós. Hlökk mun frumflytja ný verk á Myrkum músíkdögum sem hefjast í dag. Tónlistarkonurnar Ingibjörg Ýr Skarphéðinsdóttir, Lilja María Ásmundsdóttir og Ragnheiður Erla BJörnsdóttir skipa listahópinn Hlökk. Rætt verður við Louise Wolthers um eftirlit, list og ljósmyndun. Louise var gestur Ljósmyndahátíðar Reykjavíkur í síðustu viku þar sem hún flutti erindi um efnið. Einnig er rætt við Droplaugu Benediktsdóttur um Guðrúnu frá Lundi en nú stendur yfir sýning á ævistarfi þessa afkastamikla rithöfundar á Borgarbókasafni Reykjavíkur. Og Ingunni Snædal, þýðandi Grænmetisætunnar, sem er bók vikunnar á Rás1, segir hlustendum frá sinni upplifun af bókinni. Umsjónarmenn eru Guðni Tómasson og Halla Harðardóttir.