Wszechnica.org.pl - Nauka

Debata Festiwalu Nauki z udziałem prof. Teodora Buchnera, dr Anny Kamińskiej, dr hab. Barbary Piętki i prof. Andrzeja Wysmołka [26 września 2025 r.]Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2025 Międzynarodowym Rokiem Nauki i Technologii Kwantowej, upamiętniając stulecie opracowania mechaniki macierzowej przez Heisenberga, Borna i Jordana oraz mechaniki falowej przez Schrödingera. Niezależnie od tego, z wielu źródeł dochodzą do nas głosy, że w XXI wieku technologie kwantowe stały się jednym z najgorętszych tematów w nauce i przemyśle. Choć jeszcze niedawno były domeną specjalistów i teoretyków, dziś coraz częściej pojawiają się w kontekście innowacji, które mogą zmienić oblicze naszej codzienności. Komputery kwantowe, kryptografia kwantowa, czy nawet kwantowe czujniki – to tylko niektóre z przykładów, które mogą zrewolucjonizować wiele dziedzin nauki i technologii. Ale czy rzeczywiście mają one wpływ na nasze życie już teraz? Czy jednak jesteśmy na etapie wczesnego rozwoju tych technologii, co rodzi pytania: Czy kwantowa rewolucja nie jest jeszcze w sferze abstrakcji? Jakie wyzwania stoją przed naukowcami, inżynierami i przedsiębiorcami w realizacji tej wizji? A może to tylko szum medialny, który w rzeczywistości nie wpłynie na nasze codzienne życie?Jeśli jednak, technologie kwantowe mogą znacząco poprawić jakość naszego życia – chociażby w postaci szybszych i bardziej efektywnych komputerów, które będą w stanie rozwiązywać problemy nieosiągalne dla dzisiejszych urządzeń, to nie możemy zapominać o ryzykach związanych z ich rozwojem, takich jak zmiany w systemach bezpieczeństwa i prywatności, które mogą wpłynąć na nasze codzienne funkcjonowanie w świecie wciąż borykającym się z zagrożeniami cybernetycznymi. Czy rzeczywiście powinniśmy się bać?W trakcie debaty, zajmujący się technologiami kwantowymi, naukowcy i eksperci z firm wysokiej technologii odpowiedzą na te i inne pytania, w szczególności pochodzące od uczestników debaty.prof. Teodor Buchner - Wydział Fizyki PW, ekspert ds. projektów badawczo-rozwojowych w firmie EXATELdr Anna Kamińska - Dyrektor pionu Technologii Kwantowych w firmie Creotech Instrumentsdr hab. Barbara Piętka, prof. UW - Wydział Fizyki UWProwadzący: prof. Andrzej Wysmołek - Wydział Fizyki UWJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#festiwalnauki #nauka #technologia #kwantowa #fizyka #fizykakwantowa

Debata Festiwalu Nauki z udziałem dr hab. n. med. Doroty Hoffman-Zacharskiej, prof. Katarzyny Tońskiej, prof. Tomasza Wilanowskiego i dr Takao Ishikawy [21 września 2025 r.]Czy inżynieria genetyczna to przyszłość medycyny? W trakcie debaty porozmawiamy o tym, jak zmiany genetyczne mogą pomagać w leczeniu chorób genetycznych, nowotworów czy infekcji. Zastanowimy się również, gdzie przebiega granica między leczeniem a „poprawianiem” człowieka i jakie ryzyka niesie za sobą ingerencja w materiał genetyczny.W debacie wezmą udział eksperci z dziedziny biologii molekularnej, genetyki i medycyny. Porozmawiamy o terapii genowej, redagowaniu genów oraz o medycynie spersonalizowanej.Zapraszamy wszystkich zainteresowanych przyszłością medycyny i pytaniami, na które nie ma jeszcze jednoznacznych odpowiedzi.dr hab. n. med. Dorota Hoffman-Zacharska, prof. IMIDprof. Katarzyna Tońskaprof. Tomasz Wilanowskidr Takao Ishikawa (prowadzenie)Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#medycyna #nauka #festiwalnauki #genetyka #modyfikacjegenetyczne #zdrowie #choroby

Debata Festiwalu Nauki z udziałem dr hab. inż. Katarzyny Budzyńskiej, dr inż. Marka Kozłowskiego i prof. dr hab. inż. Jarosława Arabasa [19 września 2025 r.]Sztuczna inteligencja zrobiła ostatnio ogromną karierę w mediach i zawładnęła wyobraźnią społeczeństw. Trochę trudno się temu dziwić, skoro można pogawędzić z programami wykorzystującymi wielkie modele językowe, pograć w gry komputerowe, obejrzeć obrazy wygenerowane w sposób sztuczny. Również w nauce, zwłaszcza w naukach ścisłych i technicznych od wielu lat wykorzystywane są narzędzia sztucznej inteligencji. Obecnie jednak niektórzy spodziewają się, że narzędzia sztucznej inteligencji osiągną możliwości nadludzkie, np. w matematyce czy programowaniu komputerów. Może się tak stać dlatego, że modele sztucznej inteligencji mają dostęp do większych ilości danych niż człowiek jest w stanie samodzielnie zgromadzić. Przy tym, nie męczą się, nie muszą spać, a cały czas trwają prace nakierowane na zwiększanie ich potencjału, zwłaszcza z uwzględnieniem kreatywności. Skoro tak sprawy się mają, to czy naukowcy będą jeszcze potrzebni? Może wystarczy, ażeby naukę uprawiały modele sztucznej inteligencji. A może nawet nauka jako taka stanie się zbyteczna – nie będzie potrzeby jej tworzyć, przekazywać, wyjaśniać, wystarczy jedynie w odpowiedni sposób sformułować zapytanie….Na te i inne pytania spróbujemy sobie odpowiedzieć w debacie.dr hab. inż. Katarzyna Budzyńska, prof. uczelni (Politechnika Warszawska)dr inż. Marek Kozłowski (Ośrodek Przetwarzania Informacji, PIB)prowadzenie: prof. dr hab. inż. Jarosław Arabas (Politechnika Warszawska)Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#festiwalnauki #sztucznainteligencja #ai #nauka

Wykład dr Agnieszki Wasiłowskiej w rmaach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Wykład pokazuje, jak ten najzimniejszy kontynent jest jednocześnie niezwykle bogatym źródłem wiedzy o historii Ziemi. W skałach, osadach i rdzeniach lodowych Antarktyki zapisane są informacje o dawnych epokach – od tropikalnych lasów sprzed milionów lat, po cykliczne zlodowacenia. Analiza tych „archiwów” pozwala naukowcom odtwarzać zmiany temperatur, poziomu morza i atmosferycznego CO₂, a także lepiej zrozumieć współczesne procesy ocieplenia i przewidywać przyszłość klimatu.Dr Agnieszka Wasiłowska – geolożka i badaczka związana z Wydziałem Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, pracuje w Katedrze Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na paleośrodowisku i paleolimnologii, badaniu osadów jeziornych oraz rekonstrukcji zmian klimatycznych zapisanych w środowisku Antarktyki. Analizuje m.in. wpływ czynników naturalnych i antropogenicznych na ekosystemy wodne. Autorka i współautorka licznych publikacji międzynarodowych dotyczących historii klimatu, procesów ekologicznych oraz ewolucji środowisk polarnych.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#antarktyka #geofizyka #klimat #środowisko #nauka #doko #geologia #paleoklimat

Wykład dr Grzegorza Łacha w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Bardzo dokładne obliczenia dla atomów i cząsteczek chemicznych, którymi zajmował się wykładowca, uwzględniają efekty wynikające z połączenia mechaniki kwantowej i szczególnej teorii względności. Obliczenia te znalazły zastosowanie w dokładnych pomiarach stałej Boltzmanna i przyczyniły się do zmiany obowiązującej definicji jednostki temperatury — kelwina.dr Grzegorz Łach - absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Matematyczno-Przyrodniczych na Uniwersytecie Warszawskim. Doktorat uzyskał w Pracowni Chemii Kwantowej Wydziału Chemii UW. Grzegorz Łach pracuje obecnie w Katedrze Optyki Kwantowej i Fizyki Atomowej Wydziału Fizyki UW, gdzie zajmuje się szeroko pojętą fizyką obliczeniową i zastosowaniami w naukach pokrewnych. Wcześniej pracował w Instytucie Maxa Plancka, Uniwersytecie w Heidelbergu, University of Delaware, oraz odbył szereg staży w USA (Princeton, MIT) i Izraelu (Weizmann Institute of Science). Przez trzy lata odpoczywał od fizyki zajmując się bioinformatyką i zastosowaniami fizyki statystycznej w przewidywaniu struktury cząsteczek RNA w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #fizyka #metr #kilogram #sekunda #czas #waga #miara #matematyka #doko

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Dziewiąta część o inwazyjnych gatunkach obcych [8 września 2025 r.]Zakończyliśmy już omawianie inwazyjnych gatunków roślin obcych pochodzących z Azji, zatem nadszedł czas na zwierzęta, wśród których na uwagę zasługują najpierw ryby. Wiele z nich dotarło do Europy i znalazły tutaj idealne warunki do życia. Jedną z takich ryb jest niewielki czebaczek amurski. Również bardzo dobrze znany nam karp, zagości podczas najbliższego wykładu, a w jakim charakterze? Serdecznie zapraszamy do oglądania!Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYCzwarty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/MzSRP5NTyYcPiąty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/R-5xP2kKCPASzósty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/hTsulYwjoAgSiódmy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/2GKyF-Lx7eUÓsmy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/QrusqFScK98Polecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #czebaczekamurski #karp

Wykład dr hab. Jana Krajczewskiego w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Świat nanocząstek to przestrzeń tak mała, że trudno ją sobie wyobrazić – miliony takich struktur mogłyby zmieścić się w główce szpilki. Choć są niewidoczne gołym okiem, mają ogromne znaczenie we współczesnej nauce i technologii. Nanocząstki srebra czy złota wykazują unikalne właściwości optyczne i chemiczne, które można wykorzystać m.in. w diagnostyce medycznej, elektronice, ochronie środowiska czy tworzeniu nowych materiałów.Badania nad nimi otwierają drzwi do przyszłości, w której materiały będą lżejsze, trwalsze i bardziej funkcjonalne niż kiedykolwiek wcześniej. Nanotechnologia to dowód, że czasem największe odkrycia kryją się w najmniejszych rozmiarach.Dr Jan Krajczewski – chemik, specjalista w dziedzinie nanotechnologii i fotochemii. W 2018 roku obronił na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego rozprawę doktorską zatytułowaną „Uruchamiana przez rezonans plazmonów powierzchniowych synteza różnych nanostruktur ze srebra”. Kilka dni później, 27 czerwca 2018 roku, uzyskał stopień doktora nauk chemicznych. Laureat prestiżowego grantu Etiuda 5 Narodowego Centrum Nauki (UMO-2017/24/T/ST5/00171), w ramach którego odbył trzymiesięczny staż badawczy w grupie prof. Helen Townley na University of Oxford. Jego zainteresowania naukowe obejmują syntezę nanostruktur metali szlachetnych, procesy fotofizyczne i fotochemiczne oraz zastosowania nanomateriałów w chemii i medycynie.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#chemia #nauka #doko #nanocząsteczki #chemia #nano

Wykład dr Agnieszki Mroczek w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Zapach to jeden z najsilniej działających bodźców na nasz układ nerwowy. Cząsteczki aromatyczne, które wdychamy, trafiają bezpośrednio do opuszki węchowej – części mózgu połączonej z układem limbicznym, odpowiedzialnym za emocje i pamięć. Dlatego jeden zapach potrafi błyskawicznie przywołać wspomnienie z dzieciństwa albo poprawić nastrój po trudnym dniu.Badania pokazują, że niektóre aromaty mogą działać uspokajająco (np. lawenda), inne pobudzać i zwiększać koncentrację (np. rozmaryn, cytrusy). W aromapsychologii mówi się wręcz o „emocjonalnym kodzie zapachu”, który łączy doświadczenia z reakcjami ciała.Choć wiele kultur od wieków wykorzystywało zapachy w rytuałach czy medycynie, dziś nauka coraz dokładniej wyjaśnia ich wpływ – od redukcji stresu, przez wspomaganie snu, po wspieranie procesów uczenia się. To właśnie węch sprawia, że świat odbieramy nie tylko oczami i uszami, ale też emocjami zapisanymi w aromatach.dr Agnieszka Mroczek – edukatorka, badaczka i pasjonatka fitochemii roślin. Autorka bloga poświęconego praktycznemu zastosowaniu fitozwiązków pochodzących z roślin leczniczych, jadalnych i kosmetycznych. Pokazuje, jak – zgodnie ze współczesną wiedzą i tradycyjną praktyką – przygotowywać zdrowe posiłki, tworzyć funkcjonalne kosmetyki oraz perfumy poprawiające samopoczucie. Pomysły do działań edukacyjnych czerpie przede wszystkim z badań naukowych nad bioaktywnymi związkami naturalnymi, badając ich strukturę chemiczną i właściwości biologiczne. Ukończyła studia podyplomowe „Zioła w profilaktyce i terapii” na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu, a wiedzę o olejkach eterycznych zdobywała m.in. w Tisserand Institute i Penny Price Academy of Aromatherapy. Jest absolwentką Wydziału Fotografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz uczestniczką kursu Naturopata w Akademii Naturalnego Życia. Od ponad 18 lat prowadzi zajęcia dydaktyczne z biochemii, biotechnologii i farmakognozji na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, a także kursy w Uniwersytecie Otwartym UW, poświęcone olejkom eterycznym, ziołom i żywności prozdrowotnej. Współpracuje z Akademią Naturalnego Życia, gdzie prowadzi seminaria z zakresu perfum botanicznych i aromapsychologii. Łączy wiedzę naukową z praktyką, pokazując, jak naturalne związki i zapachy mogą realnie wpływać na jakość życia. Pasjonuje się fotografią, kuchnią roślinną i odkrywaniem piękna natury. Jest także autorką bloga kulinarnego vegekolektyw.blogspot.comJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#zapach #mózg #emocje #zdrowie #neuronauka #psychologia #doko #nauka

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Ósma część o inwazyjnych gatunkach obcych [20 sierpnia 2025 r.]Serdecznie zapraszamy na ósmą część spotkania z inwazyjnymi gatunkami obcymi. Będzie to niezwykle ważny odcinek, ponieważ omówimy rośliny groźne nie tylko dla naszej rodzimej przyrody, ale również i dla nas samych. Niestety zadomowiły się już na dobre w Polsce, a niektóre z nich spotkamy nawet w miastach - na skwerach, są tak wszędobylskie, że wykorzystują nawet najmniejszą przestrzeń, aby ją zająć.Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYCzwarty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/MzSRP5NTyYcPiąty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/R-5xP2kKCPASzósty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/hTsulYwjoAgSiódmy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/2GKyF-Lx7eUPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce

Wykład dr hab. n. med.Jacka Staszewskiego, prof. WIM-PiB w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Czy zastanawialiście się kiedykolwiek że mózg można traktować jako ultranowoczesny system operacyjny, który można aktualizować, modyfikować lub optymalizować? Mózg człowieka to niezwykle skomplikowany „system operacyjny”, który nieustannie przetwarza informacje, adaptuje się do zmian i potrafi się uczyć. Nic dziwnego, że coraz częściej mówi się o „biohackingu mózgu”, czyli sposobach na świadome usprawnianie jego działania.Pod pojęciem biohacking kryją się bardzo różne praktyki – od prostych metod stylu życia (zdrowa dieta, sen, aktywność fizyczna, trening pamięci), po technologie i interwencje medyczne (neurostymulacja, implanty, farmakologia).Neuroplastyczność – mózg naprawdę można „trenować”. Ćwiczenia poznawcze, nauka języków, muzyki czy nawet gry strategiczne pobudzają tworzenie nowych połączeń nerwowych.Sen i regeneracja – to najlepszy naturalny „hack”. Podczas snu konsolidujemy pamięć i oczyszczamy mózg z toksyn.Aktywność fizyczna – ruch zwiększa dopływ krwi i tlenu do mózgu, wspiera produkcję neurotrofin (białek sprzyjających regeneracji neuronów).Farmakologia i suplementacja – istnieją leki i substancje poprawiające pamięć czy koncentrację, ale większość „cudownych pigułek” reklamowanych w internecie to mit.Technologie przyszłości:Stymulacja mózgu (np. przezczaszkowa stymulacja prądem lub magnetyczna – tDCS, TMS) jest już stosowana w leczeniu depresji czy choroby Parkinsona.Implanty neurologiczne – np. wszczepiane chipy pozwalające kontrolować protezy myślą, albo przywracające wzrok.Sztuczna inteligencja w połączeniu z obrazowaniem mózgu daje coraz lepsze narzędzia do diagnozy i personalizowanej terapii.Nie ma jednej techniki, która „odblokuje 100% mózgu” – używamy całego mózgu, tylko w różnym stopniu w zależności od zadania.„Hacki” w stylu: specjalne okulary, naklejki czy „detoksykacyjne diety” nie poprawiają pracy mózgu w udowodniony sposób.Nie istnieje bezpieczny, szybki skrót – prawdziwa optymalizacja wymaga czasu i konsekwencji.Biohacking to nie magia, ale złożona mieszanka nauki, medycyny i stylu życia. Już dziś korzystamy z jego elementów – od aplikacji do treningu pamięci po kliniczne terapie neurologiczne. Przyszłość może przynieść jeszcze bardziej zaawansowane rozwiązania, ale najprostsze i najskuteczniejsze pozostają sen, ruch, dieta i umysłowa aktywność.dr hab. n. med. Jacek Staszewski, prof. WIM-PiB - Klinika Neurologii Wojskowego Instytutu Medycznego Państwowego Instytutu Badawczego, Wydział Medyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum Leczenia Zaburzeń Pamięci, AffideaJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#biohacking #mózg #neurologia #neuronauka #nauka #doko #sen #odżywianie #zdrowie

Wykład dr hab. inż. Moniki Kalinowskiej w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, Instytut Geofizyki PAN [19 czerwca 2023 r.]Zastosowanie czerwonego barwnika do analizy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń jest ważnym narzędziem w badaniach nad jakością wód. Czerwony barwnik, Rodamina WT, jest barwnym środkiem chemicznym, który można bezpiecznie dodać do rzek, aby śledzić przepływ wody i zanieczyszczeń. Gdy barwnik jest wpuszczany do rzeki, naukowcy mogą obserwować, jak się rozprzestrzenia i gdzie się zatrzymuje. To pozwala na identyfikację obszarów, które mogą być najbardziej dotknięte zanieczyszczeniem, oraz na ocenę skuteczności działań ochronnych. Wykorzystanie czerwonego barwnika jako znacznika pomaga w identyfikacji parametrów niezbędnych w modelach komputerowych używanych do symulacji rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Te informacje są niezwykle cenne dla tworzenia dokładnych modeli komputerowych, które mogą symulować jak zachowują się zanieczyszczenia w rzekach np. w przypadku awarii i katastrof. Na podstawie danych związanych ze sposobem i szybkością transportu czerwonego barwnika, badacze są w stanie ustalić istotne parametry, takie jak współczynniki przemieszczania się zanieczyszczeń, oraz wpływ różnych warunków środowiskowych np. roślinności na procesy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń.Prelegentka: dr hab. inż. Monika Kalinowska – jest profesorem Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, gdzie pełni również funkcję zastępcy kierownika Zakładu Hydrologii i Hydrodynamiki. Jej główne zainteresowania badawcze to modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powierzchniowych wodach płynących oraz metody numeryczne w mechanice płynów. Uzyskała tytuł magistra fizyki na Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie w 2003 roku oraz doktorat z geofizyki w Instytucie Geofizyki PAN w 2008 roku. W latach 2002-2003 pracowała w CERN (Europejska Organizacja Badań Jądrowych) w eksperymencie ATLAS przy LHC. Jest przewodniczącą Międzynarodowej Szkoły Hydrauliki, konferencji organizowanej co dwa lata pod patronatem Komitetu Gospodarki Wodnej PAN oraz międzynarodowej organizacji IAHR. Jest członkiem Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, Komitetu Geofizyki PAN, oraz międzynarodowej organizacji IAHR (Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierii i Badań Wodno-Środowiskowych).Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #nauka #zanieczyszczenia #środowisko #barwnik #Rodamina #chemia #woda #rzeki #igfpan

Wykład Anny Wielgopolan w ramach projektu EduArctic, Instytut Geofizyki PAN [14 października 2021 r.]Co ma biskup do szwajcarskiego lodowca, czy ojcem Frankensteina jest wulkan, czy w małych organizmach jest dużo informacji i jak mierzymy temperaturę sprzed tysięcy lat? Wsiadamy w paleoklimatologiczny wehikuł czasu!Czy wiecie, że miliony lat temu na Antarktydzie nie było lodu, a bujne lasy tropikalne porastały kontynent, który dziś kojarzymy z wiecznym mrozem? Brzmi jak science fiction? A jednak to nauka – paleoklimatologia, czyli badanie dawnych klimatów Ziemi, dostarcza nam twardych dowodów na to, jak zmieniał się klimat naszej planety.Zwierzęce szkielety, pyłki roślin, rdzenie lodowe i wulkaniczny popiół – to dla paleoklimatologów coś w rodzaju kapsuł czasu. Dzięki nim możemy odtworzyć klimat sprzed tysięcy, a nawet milionów lat. Zastanawialiście się kiedyś, jak można „zmierzyć” temperaturę sprzed epoki dinozaurów? Naukowcy potrafią to zrobić, badając np. proporcje izotopów tlenu w skorupkach organizmów morskich. A to tylko jeden z wielu sposobów!Zmiany klimatu nie są niczym nowym – Ziemia wielokrotnie ocieplała się i ochładzała. Ale to, co dzieje się dziś, wyróżnia się tempem i zasięgiem. Rozumienie historii klimatu pomaga nam lepiej zrozumieć teraźniejszość i przewidywać przyszłość. A nauka to nasz najlepszy kompas w tej podróży.Anna Wielgopolan - edukatorka, specjalistka ds. ochrony środowiskaProjekt EDU-ARCTIC.PL jest finansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu DIALOGJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#klimat #zmianyklimatu #środowisko #nauka #eduarctic #geofizyka #igfpan

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Siódma część o inwazyjnych gatunkach obcych [6 sierpnia 2025 r.]Zakończyliśmy omawianie gatunków inwazyjnych pochodzących z Ameryki Północnej, zatem nastał czas aby poznać bliżej gatunki, które przybyły do Polski z Azji. Szczególnie dużo jest takich gatunków ze świata zwierzęcego, jednak wcześniej przypatrzymy się roślinom, wśród których nie może zabraknąć niecierpków czy rdestowców.Zapraszamy do wysłuchania wykładu o gatunkach, które są znane i często spotykane w lasach, na polskim wybrzeżu, ale również i w naszych ogrodach i parkach. Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYCzwarty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/MzSRP5NTyYcPiąty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/R-5xP2kKCPASzósty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/hTsulYwjoAgPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #azja #rdestowiec #rdest #niecierpki

Wykład dr hab. Krzysztofa Michalskiego w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, Instytut Geofizyki PAN [9 listopada 2023 r.] Spotkanie poświęcone będzie zagadnieniu wzajemnych przemieszczeń płyt litosfery, które popularnie zwane jest wędrówką kontynentów. Porozmawiamy o mechanizmach, które odpowiadają za ruch kontynentów. Prześledzimy historię ich wędrówki w ciągu ostatniego miliarda lat. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, na ile precyzyjnie jesteśmy wstanie określić pozycje płyt litosfery w odległych epokach geologicznych i czy mogą pomóc nam w tym zadaniu badania ówczesnego pola magnetycznego zapisanego w skałach.Prelegent: Krzysztof Michalski – dr hab. nauk o Ziemi, pracownik Laboratorium Paleomagnetyzmu Zakładu Magnetyzmu IGF PAN, kierownik kilkudziesięciu ekspedycji w rejon arktycznego archipelagu Svalbard, autor szeregu publikacji dotyczących paleomagnetyzmu i rekonstrukcji paleogeograficznych europejskiego sektora Arktyki.Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #nauka #kontynenty #ziemia #polemagnetyczne #litosfera

Wykład dr hab. Katarzyny Kaczyńskiej, prof. IMDiK PAN w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [24 września 2022 r.]Nie lekceważ chrapania – może być ono objawem obturacyjnego bezdechu sennego.Chrapanie jest uciążliwe dla osób śpiących w tym samym pomieszczeniu co „chrapacz”. Jednak dla osoby chrapiącej może być oznaką obturacyjnego bezdechu sennego, choroby w której podczas snu dochodzi do zatrzymania oddychania lub jego spłycenia. Powtarzające się wielokrotnie w trakcie snu bezdechy mogą powodować liczne problemy zdrowotne, w tym: zmęczenie, problemy z koncentracją, nadciśnienie tętnicze, choroby serca oraz cukrzycę. Podczas wykładu opowiem o przyczynach bezdechu sennego, jego objawach, powikłaniach i sposobach leczenia.dr hab. Katarzyna Kaczyńska, prof. Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PANJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#zdrowie #festiwalnauki #chrapanie #sen #bezdech

Wykład Adama Nawrota w ramach projektu GeoGadka, Instytut Geofizyki PAN [2 stycznia 2025 r.]Badania naukowe rejonów polarnych możemy podzielić na te zajmujące się ekologią i biologią, a więc światem ożywionym (badania biotyczne) oraz na takie, które swoją uwagę skupiają na skałach, lodowcach, klimacie itd. Te badania dotyczą świata nieożywionego (badania abiotyczne).Poznaj zaawansowane metody pomiarowe wykorzystywane do badań abiotycznych. Nowoczesne techniki pomiarowe, takie jak na przykład naziemny skaning laserowy, georadar czy też bezzałogowe statki latające otwierają przed naukowcami drzwi do kolejnych, skrywanych tajemnic przyrody.Dowiedz się więcej o pracy badawczej, współczesnych metodach oraz o informacjach, które uzyskujemy wykorzystując najnowsze zdobycze technikiAdam Nawrot - geograf, pracuje w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #nauka #pomiary #igfpan #geomorfologia #polarne #arktyka

Wykład dr inż. Agnieszki Czerwińskiej w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, Instytut Geofizyki PAN [22 września 2022 r.]Serdecznie zapraszamy na spotkanie online, podczas którego dowiecie się, czym jest promieniowanie UV, warstwa ozonowa, pozytywna i negatywna rola promieniowania UV oraz indeks UV. Opowiemy również, jak chronić się przed promieniowaniem UV oraz jakie kremy stosować, a także jaką rolę pełni witamina D w naszym organizmie i dlaczego warto zadbać, aby nam jej nie zabrakło.dr inż. Agnieszka Czerwińska - stopień doktora nauk o Ziemi w geofizyce uzyskała w roku 2016. Pracuje w Instytucie Geofizyki PAN w Zakładzie Fizyki Atmosfery. Głównym obszarem jej zainteresowania jest słoneczne promieniowanie UV – zarówno w aspekcie czysto geofizycznym (analiza krótko- i długofalowych trendów, modelowanie promieniowania UV), jak i w ujęciu interdyscyplinarnym (personalne dawki promieniowania UV o skuteczności biologicznej, wpływ na człowieka, bilansowanie negatywnych i pozytywnych skutków na zdrowie).Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #igfpan #nauka #opalanie #witaminad #słońce #promieniowanieuv #uv #wakacje #lato

Wykład Marka Lewandowskiego w ramach Instytut Geofizyki PAN [22 czerwca 2022]Kapsuła czasu, która 17 września 2017 roku została zakopana w ziemi niedaleko Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie, powstała w ramach projektu IGF PAN. Jej pomysłodawcą jest prof. Marek Lewandowski, kierownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich IGF PAN.W ramach wykładu prof. Marka Lewandowskiego, kierownika Zakładu Badań Polarnych i Morskich IGF PAN, poznamy niezwykłą historię kapsuły czasu, która została zakopana 17 września 2017 roku w pobliżu Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Kapsuła ta, stworzona w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, skrywa przesłanie dla przyszłych pokoleń – naukowy, kulturowy i symboliczny obraz naszej epoki. Podczas spotkania usłyszymy o jej zawartości, celach projektu i miejscu, jakie zajmuje on w szerszym kontekście badań polarnych.17 września 2017 roku specjalnie przygotowaną kapsułę czasu włożono na głębokość 4 metrów do otworu wywierconego w pobliżu Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie i dokładnie zasypano. W ten sposób uczciliśmy 60-lecie istnienia stacji. Kapsuła czasu być może przekaże kiedyś wiadomość o nas odległej w czasie cywilizacji. Możemy jedynie spekulować czy cywilizacja przyszłości zrozumie nasze systemy komunikacji: pisania, mówienia, obrazowania, mowy ciała, praktyk religijnych, wyrażających nasze transcendentalne myślenie. Mniej spostrzeganą formą komunikacji jest język przedmiotów, choć używamy go na co dzień. Obiekty, które znalazły się w kapsule opowiadają historię naszej cywilizacji. Pokazują nasz rozwój techniczny, świadczą o poziomie naszej wiedzy i zrozumienia Ziemi i Wszechświata. Używamy języka przedmiotów do pisania „wiadomości w butelce”, która została wrzucona do otchłani geologicznego czasu. Co o nas mówi? Czy zostanie odczytana?Strona projektu w języku angielskim: https://timecapsule.igf.edu.pl/Zbiór publikacji dotyczących projektu: https://www.igf.edu.pl/kapsula-czasu.phpprof. Marek Lewandowski - kierownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN, specjalista w dziedzinie paleomagnetyzmu – działu geofizyki analizującego historię ziemskiego pola magnetycznego. Profesor Lewandowski pełni także istotną rolę w kształtowaniu Polskiej Polityki Polarnej PAN. Jest inicjatorem i kierownikiem IV Wyprawy Geofizycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. A. B. Dobrowolskiego, która w sezonie letnim 2021/2022 zrewitalizowała stację, przywracając ją do działalności naukowej. Pod jego opieką stacja została wyposażona w autonomiczne aparatury do badań sejsmicznych, jonosferycznych, magnetycznych i meteorologicznych oraz dostosowana do zaawansowanych pomiarów polarnych. Profesora Lewandowskiego cechuje również wizjonerskie podejście do przyszłości badań polarnych – postuluje rozwój autonomicznych stacji badawczych na Antarktydzie, zasilanych energią słoneczną i przesyłających dane drogą satelitarną. Wskazuje na unikalny potencjał Oazy Bungera jako miejsca badawczego i testowego dla aparatury polarnej oraz kosmicznejMateriał powstał w ramach projektu EDU-ARCTIC.PL, który jest finansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu DIALOG.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#kapsułaczasu #nauka #czas #igfpan #spitsbergen

Wykład dr Agaty Goździk w ramach projektu Geogadka - promocja geofizyki i nauk o Ziemi, Instytut Geofizyki PAN [20 listopada 2024 r.]Trend ocieplenia w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższy niż średnia światowa w ostatnich dziesięcioleciach. Utrata lodu morskiego wzmacnia trend ocieplenia, ponieważ powierzchnia oceanu pochłania więcej ciepła słonecznego niż powierzchnia śniegu i lodu. Jak to wpływa na planetę? Czym jest albedo? Co to jest dodatnie sprzężenie zwrotne?Kolejnym zagrożeniem związanym ze zmianą klimatu oraz Arktyką jest rozmarzająca wieloletnia zmarzlina. Rozmarzająca materia organiczna zaczyna się rozkładać, a do atmosfery uwalniane są dodatkowe gazy cieplarniane. W ten sposób rozmarzanie wieloletniej zmarzliny przyspiesza zmiany klimatyczne i staje się niebezpieczne dla całej Planety.dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Zespołu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL), koordynatorka Krajowego Punktu Kontaktowego Scientix w Polsce, członkini Zespołu Doradczego ds. kryzysu klimatycznego przy Prezesie PANJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#arktyka #geofizyka #igfpan #nauka #klimat #topnienie #ocieplenie #zmarzlina

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Szósta część o inwazyjnych gatunkach obcych [30 lipca 2025 r.]Kontynuujemy spotkania poświęcone inwazyjnym gatunkom obcym. W trakcie najbliższego wykładu poznamy dwa szczególnie groźne zwierzęta, zagrażające naszej rodzimej faunie – będzie to szop pracz oraz norka amerykańska i tym samym zakończymy przegląd gatunków pochodzących z Ameryki Północnej. Dodatkowo pojawi się jeden gatunek wart omówienia, pochodzący z zupełnie innego regionu – z Ameryki Południowej.Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYCzwarty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/MzSRP5NTyYcPiąty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/R-5xP2kKCPAPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #ameryka #szoppracz #szop #norkaamerykańska #norka

Wykład dr hab. Krzysztofa Kochanka w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, Instytut Geofizyki PAN [25 listopada 2022 r.] Jednym z kluczowych problemów napotykanych w przewidywaniu powodzi jest niewystarczająca jakość serii danych pomiarowych wykorzystywanych do obliczania spodziewanych fal powodziowych w rzekach. Pomimo nowoczesnej sieci pomiarowej na rzekach, nowoczesnych technik analizy i przechowywania danych, zbiory danych mierzone za pomocą wodowskazów są zbyt krótkie, aby prawidłowo przewidzieć ekstremalne powodzie w kontekście zmian środowiskowych i użytkowania dolin rzecznych. Dlatego poszerzenie współczesnej serii obserwacyjnej o dodatkowe informacje paleo- i/lub historyczne hydrologiczne należy do najczęściej stosowanych sposobów poprawy dokładności przewidywania ekstremalnych powodzi.Prowadzący: dr hab. Krzysztof Kochanek - hydrolog, ekspert w zakresie modelowania statystycznego hydrologicznych zjawisk ekstremalnych, takich jak powodzie czy susze. Author i współautor wielu artykułów w wiodących czasopismach hydrologicznych.Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #woda #powódź #powodzie #historia #igfpan #geogadka #geofizyka

Rozmowa Sławomira Kosielińskiego z Wojciechem Szczęsnym [4 lipca 2025 r.]Na rynku dronowym pojawił się nowy gracz - koncern telekomunikacyjny Emitel S.A. Do tej pory znaliśmy go jako twórcę i operatora naziemnej telewizji cyfrowej. Natomiast samorządy korzystają z jego infrastruktury sieciowej np. tworząc inteligentne systemy parkingowe. Od niedawna Emitel S.A. sprawdza swoje rozwiązania w detekcji dronów pod kątem u-space i transmisji danych. O tym dzięki pomocy kanału Wszechnica Fundacji Wspomagania Wsi rozmawia Sławomir Kosieliński z Wojciechem Szczęsnym, koordynatorem ds. marketingu Emitel S.A.Sławomir Kosieliński - prezes zarządu Fundacji Instytut MikromakroWojciech Szczęsny - koordynator ds. marketingu Emitel S.A.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#emitel #drony #technologia

Rozmowa z dr Danielem Kępskim, przyszłym kierownikiem wyprawy do Polskiej Stacji Polarnej [10 lis 2022 r.]Polską Stację Polarną Hornsund zbudowano w południowej części wyspy Spitsbergen w norweskiej części Arktyki w 1957 roku. Od 1978 jest ona stale zamieszkana i służy polskim badaczom za dom i miejsce pracy w trakcie całorocznych wypraw Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Prezentacja odpowie na najczęściej pojawiające się pytania związane z pracą na stacji polarnej oraz będzie okazją do zadania swoich pytań przyszłemu kierownikowi wyprawy. dr Daniel Kępski – pracownik Zakładu Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w sezonie 2013/14 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018/19 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Kierownik przyszłorocznej 46 wyprawy polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie w sezonie 2023/2024.Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#badaniapolarne #biegun #nauka #arktyka #geofizyka #igfpan #Hornsund #Spitsbergen #norwegia #geogadka

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Piąta część o inwazyjnych gatunkach obcych [2 lipca 2025 r.]Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład o gatunkach inwazyjnych żyjących w Polsce. Cały czas pozostajemy przy temacie gatunków pochodzących z Ameryki Północnej. Podczas spotkania zostaną pokazane zwierzęta, których obecność jest nie tylko niebezpieczna dla naszej rodzimej fauny, ale również dla nas samych! Z tego powodu szczególnie warto wysłuchać opowieści o tych niezwykłych przybyszach zza oceanu.Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYCzwarty wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/MzSRP5NTyYcPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #ameryka

Wykład Bartosza Popczyńskiego, Fundacja Wspomagania Wsi, 9 lipca [1h05min]Bartosz Popczyński podczas wykładu w cyklu "Rok w lesie" opowiada, jak wygląda las w lipcu. Prelegent mówi m.in. czym charakteryzuje się lipcowa aura i co dzieje się wówczas w świecie roślin, jak rozpoznać różne odmiany lipy, od której miesiąc wziął swoją nazwę oraz które zwierzęta są najbardziej aktywne w lipcu. Kolejne odcinki cyklu będą pojawiać się co miesiąc. https://wszechnica.org.pl/wyklad/rok-w-lesie-lipiec-kiedy-kwitna-lipy/Prelekcje organizujemy dzięki współpracy z Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej https://lasymiejskie.waw.pl/index.php/kontakt/centrum-edukacji-przyrodniczo-lesnej.Podobnie jak w czerwcu, drzewa w lipcu w pełni pokryte są liśćmi. Promienie słoneczne nie docierają na dno lasu, w związku z czym w kniejach można szukać schronienia przed upałami. Wyjątkiem są bory sosnowe, które nie dają kryjówki przed słońcem, ale za to urzekają zapachem żywicy. Las w lipcu intensywnie porastają już borówki i poziomki, więc zbiory mogą rozpoczynać miłośnicy leśnych owoców. Pojawiają się również grzyby, którym sprzyja charakterystyczne dla lipca połączenie dużej sumy opadów i wysokiej temperatury. Należy jednak pamiętać, że zarówno owoców jak i grzybów nie wolno zbierać na terenach rezerwatów i innych obszarów chronionych.W lesie przeważnie kwitną lipy, od których prawdopodobnie wywodzi się nazwa miesiąca. Kwiaty wabią pszczoły i inne zapylacze, dzięki czemu stając pod drzewami można usłyszeć charakterystyczne bzyczenie. Jeśli chodzi o samą roślinę, to można wyróżnić jej dwie odmiany. Lipę drobnolistną najłatwiej rozpoznać po tym, że jej owoce można dość łatwo rozgnieść palcami. W przypadku lipy szerokolistnej jest to praktycznie niemożliwe.Las w lipcu – co dzieje się w świecie zwierząt?Duża wilgotność sprzyja aktywności ślimaków i owadów. Las w lipcu ze względu na wysokie temperatury sprzyja również obserwacji węży i innych gadów, które lubią wygrzewać się na słońcu. Najłatwiej zaobserwować je rano, kiedy ogrzewają się po chłodniejszej nocy. Wśród ptaków śpiewające gatunki mają już za sobą pierwsze lęgi, natomiast dopiero przychodzą na świat młode skrzydlatych drapieżników. W lipcu można również usłyszeć charakterystyczne nawoływania derkaczy.Jeśli chodzi o ssaki, warto wspomnieć o sarnach, który w lipcu znajdują się w okresie rui. Z kolei drapieżniki, jak lisy i borsuki, przestają być karmione mlekiem przez matkę i przechodzą na stały pokarm. Rozpoczynają również swoje pierwsze próby samodzielnego polowania. Wykład zorganizowany w ramach cyklu Spotkań z Przyrodą - Rok w lesieBartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w WarszawieZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyroda #rokwlesie #lipiec #zwierzęta #przyroda

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Czwarta część o inwazyjnych gatunkach obcych [25 czerwca 2025 r.]Zakończyliśmy już omawianie inwazyjnych gatunków roślin z Ameryki Północnej, które dobrze zadomowiły się w Polsce, zatem czas, aby przyjrzeć się bliżej zwierzętom pochodzącym z tego samego kontynentu. Jest to wcale niemałe grono i wiele z niech wywiera bardzo dużą presję na naszą rodzimą przyrodę. Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sTrzeci wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/eUy6owwQNmYPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #ameryka

Ukraina w perspektywie integracji z Unią Europejską: możliwości oraz wyzwania dla wsi i rolnictwa w Polsce oraz w Unii Europejskiej, Seminarium IRWiR PAN [25 czerwca 2025 r.]Wydarzenie poświęcone będzie omówieniu wyzwań i szans związanych z procesem przygotowania Ukrainy do członkostwa w UE. Tym zagadnieniom poświęcony jest raport (pod tym samym tytułem) przygotowany przez zespół naukowców z Polskiej Akademii Nauk, Narodowej Akademii Nauk Ukrainy oraz Narodowej Akademii Agrarnych Nauk Ukrainy we współpracy z Europejskim Funduszem Rozwoju Wsi Polskiej. Raport przedstawi dr hab. Paweł Chmieliński, kierownikzespołu autorskiego raportu.Po prezentacji odbędzie się panel dyskusyjny poświęcony wyzwaniom stojącym przed Ukrainą w procesie odbudowy oraz na drodze jej integracji ze strukturami europejskimi. Panelistami będą:Zawarta w nim analiza sytuacji oraz identyfikacja problemów stojących przed sektorem rolnictwa i społecznościami wiejskimi stanowią punkt wyjścia do dyskusji i refleksji nad przyszłością Ukrainy w Europie, dobrosąsiedzkich stosunkach z Polską i możliwościach kształtowania długoterminowej współpracy gospodarczej.- Prof. Danuta Hübner, Posłanka do Parlamentu Europejskiego, była Komisarz UE ds. polityki regionalnej,- Prof. Jerzy Buzek, były Premier RP i były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Przewodniczący Rady Programowej EFRWP,- Dr Jerzy Plewa, były Dyrektor Generalny ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w Komisji Europejskiej,- Prof. Viktor Borshchevskyi, Kierownik Katedry Zarządzania Publicznego Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie,- Dr hab. Paweł Chmieliński, Zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#rolnictwo #wieś #polska #ukraina #polityka #gospodarka #uniaeuropejska #irwir #irwirpan

Wykład prof. dr hab. Piotra Zagórskiego w ramach projektu EDU-ARCTIC Uniwersytet Polarny - realizowanego przez Instytut Geofizyki PAN [3 marca 2022 r.]Bezzałogowe statki powietrzne (UAV), popularnie zwane dronami, to narzędzia coraz częściej wykorzystywane w różnych dziedzinach działalności ludzkiej. W tym również w badanych naukowych.Szczególnie przydatne są one w obszarach polarnych, gdzie niejednokrotnie okazują się niezastąpionym sposobem pozyskiwania unikatowych danych. Przetwarzanie tych danych możliwe jest poprzez zastosowanie metodologii Structure from motion (SfM), czyli technik obrazowania fotogrametrycznego.Dzięki temu uzyskujemy wysokorozdzielcze: chmury punków, ortofotomapy oraz modele 3D (DEM).prof. dr hab. Piotr Zagórski - Katedra Geomorfologii i Paleogeografii, Instytut Nauk o Ziemi i Środowisku, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieWebinarium poprowadzone w ramach projektu EDU-ARCTIC Uniwersytet Polarny - realizowanego przez Instytut Geofizyki PAN. Strona projektu EDU-ARCTIC https://edu-arctic.pl/Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/drony #dron #technologia #eduarctic #igfpan #geofizyka #nauka #ortofotomapy #Geomorfologii #Paleogeografia

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Trzecia część o inwazyjnych gatunkach obcych [18 czerwca 2025 r.]Serdecznie zapraszamy na wykład poświęcony drzewom inwazyjnym w naszym kraju, pochodzącym z Ameryki Północnej. Tym razem przyjrzymy się dwóm szczególnym gatunkom, czyli robinii akacjowej oraz dębowi czerwonemu. Oba te drzewa są dobrze znane, cieszą się popularnością, a nawet sympatią Polaków, zatem dlaczego otrzymały status drzew inwazyjnych?Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUDrugi wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/zf3FNeVuz-sPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce #robinia #dąb

Wykład dr hab. Przemysława Tomalskiego w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki [16 czerwca 2025 r.]Umiejętność mówienia towarzyszy nam przez niemal całe życie. Dla większości z nas ma podstawowe znaczenie w komunikacji z innymi. Tymczasem nauka wypowiadania samych głosek zajmuje niemowlętom wiele miesięcy i angażuje niemal całe ciało! Jak zmieniające się ciało maluchów wpływa na naukę mowy? Dlaczego interakcje z opiekunem mają kluczowe znaczenie w tym procesie? Podczas spotkania usłyszą Państwo o nowych badaniach zespołu BabylabPAN.dr hab. Przemysław Tomalski, prof. IP PAN - Kierownik Babylab PAN i profesor w Instytucie Psychologii PAN. W 2005 r. ukończył studia w zakresie psychologii w Uniwersytecie Warszawskim w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych. W 2009 r. uzyskał stopień doktora Uniwersytetu Londyńskiego (Wielka Brytania) w zakresie neurokognitywistyki rozwojowej, a w kolejnych latach badał wczesny wpływ doświadczenia ubóstwa na rozwój neuropoznawczy niemowląt na Uniwersytecie Wschodniego Londynu (Wielka Brytania). W latach 2012-2022 pracował na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 2016 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego. Publikuje w obszarze badań czynników ryzyka rozwoju neuropoznawczego z wykorzystaniem nowoczesnych metod obrazowania mózgu (EEG, NIRS). W ramach europejskich konsorcjów Eurosibs/EU-AIMS poszukiwał wczesnych predyktorów autyzmu u niemowląt z rodzinnym ryzykiem tych zaburzeń. Koordynował europejską siecią szkoleniową MSCA ITN Sapiens. Jest członkiem Rady Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, największej polskiej organizacji wspierającej uzdolnione dzieci i młodzież.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#babylab #psychologia #neurokognitywistyka #mózg #komunikacja #dzieci #niemowlęta#dziecko #mowa #BabylabPAN #nauka

Wykład Jerzego Giżejewskiego w ramach cyklu Geofizyka dla każdego, Instytut Geofizyki PAN [23 listopada 2024 r.]Ochrona przed powodziami jest realizowana metodami zabudowy hydrotechnicznej koryt lub rozwijania naturalnej retencji obszaru zlewni. Ich zastosowanie jest prezentowane na przykładzie zlewni górnej Soły, należącej do rejonów o największym zagrożeniu powodziowym w skali kraju. O zaletach i wadach obu metod opowie dr Jerzy Giżejewski.dr Jerzy Giżejewski - geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Kierownik XIV i XIX Wyprawy PAN na Spitsbergen. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #nauka #zlewnia #soła #powódź #powodziowe #woda

Wykład dr inż. Anny M. Łobody i dr inż. Łukasza Przyborowskiego w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego [3 listopada 2022 r.] Użycie plastików na świecie rośnie z każdym rokiem. Nie zdajemy sobie często nawet sprawy, jak bardzo są one powszechne w naszym życiu. I niestety, co za dużo to niezdrowo – gdy niewłaściwie używane i wyrzucane, są szkodliwe dla środowiska oraz zdrowia ludzi. Dlaczego? Z punktu widzenia naukowców zajmujących się procesami fizycznymi dziejącymi się na naszej planecie, przedstawimy genezę i skalę problemu jak i to, co my w tym temacie badamy. W naszej prezentacji skupimy się na pytaniach dotyczących tematyki tworzyw sztucznych i odpowiedziach. Opowiemy po krótce o właściwościach plastiku, pokażemy jak dużo się go produkuje, ile i w jaki sposób trafia on do środowiska. Następnie skupimy się na ekologicznych aspektach – jakie są losy plastiku, który w niekontrolowany sposób zanieczyszcza nasze otoczenia, czym to grozi i jak temu przeciwdziałać. Prelegenci:Dr inż. Łukasz Przyborowski - młody naukowiec, ukończył studia na kierunku ochrona środowiska na Politechnice Warszawskiej, koncentrując się na tematyce związanej z zasobami wodnymi. W Instytucie Geofizyki PAN dołączył do Zakładu Hydrologii i Hydrodynamiki, gdzie zajął się badaniem zjawisk fizycznych w naturalnych rzekach w obecności roślinności. Zawsze szuka drugiej strony medalu, przez co łatwo przychodzi mu analizowanie złożonych zależności między działalnością człowieka a środowiskiem. W ostatnim czasie podjął temat transportu plastiku w rzekach, co ma nadzieję, przyczyni się ostatecznie do poprawy stanu wód.Dr inż. Anna M. Łoboda - absolwentka kierunku Inżynieria środowiska na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Od 2015 roku związana z Instytutem Geofizyki PAN, gdzie podczas studiów doktoranckich zajmowała się badaniem zmienności właściwości biomechanicznych roślin wodnych i ich wpływu na hydrodynamikę rzek. Następnie zainteresowały ją badania zmian zachodzących w ciekach z wykorzystaniem metod teledetekcyjnych, m.in. dronów. Wielką radość sprawia jej praca terenowa, stąd też od zawsze był to kluczowy element w jej badaniach. Niedługo rozpocznie pracę w projekcie w Holandii, gdzie będzie kontynuować badania zjawisk rzecznych w terenie, ale również skupi się na ich modelowaniu.Webinarium jest organizowane w ramach projektu Instytutu Geofizyki PAN, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, który otrzymał finansowanie ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki na lata 2021-2023.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#geofizyka #geogadka #plastik #przyroda #środowisko

Wykład dr Daniela Tyborowskiego w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [22 marca 2025 r.]Podczas gdy dinozaury panowały na lądach, mezozoiczne oceany tętniły życiem równie imponującym i różnorodnym. Wykład "Oceany ery dinozaurów" przeniesie słuchaczy w świat morskich gigantów ery mezozoicznej – od praprzodków plezjozaurów w triasie, przez majestatyczne ichtiozaury jury o rybich kształtach ciała, aż po mozazaury, które w późnej kredzie stały się niekwestionowanymi superdrapieżnikami oceanów. Opowiemy o tym, jak różnorodne przystosowania pozwoliły tym zwierzętom przetrwać w zmieniających się środowiskach mezozoicznych mórz – od gwałtownych zmian klimatycznych i wahań poziomu mórz po ewolucję drapieżnictwa. Dowiemy się, jak ewolucja ciał w kształcie torpedy u ichtiozaurów czy wyjątkowy układ szczęk mozazaurów umożliwiały skuteczne polowanie w głębinach. Wykład przedstawi również, jak odkrycia paleontologiczne – od skamieniałości po analizy chemiczne – pomagają rekonstruować życie tych fascynujących zwierząt. Zapraszamy do wspólnej podróży w czasie, która ukaże piękno i złożoność prehistorycznych ekosystemów oraz rolę, jaką odegrały w nich morskie kręgowce.Mezozoik, czyli era dinozaurów (około 252 do 66 milionów lat temu), to czas, gdy oceany przechodziły ogromne zmiany, a życie w nich kwitło. Na początku superkontynent Pangea był otoczony przez Panthalassę (Paleo-Pacyfik). Z czasem Pangea rozpadała się, tworząc nowe oceany, takie jak Atlantyk, Indyjski i Ocean Tetydy, a także rozległe płytkie morza. Oceany mezozoiku tętniły życiem, od mikroskopijnych organizmów po gigantyczne drapieżniki. Wśród bezkręgowców królami byli amonity i belemnity – głowonogi, które często osiągały imponujące rozmiary i są dziś kluczowymi skamieniałościami do datowania skał. Obok nich rozwijały się liczne gatunki małży, ramienionogów, gąbek i ślimaków. Ryby również ewoluowały, ale to morskie gady były prawdziwymi władcami oceanów. Ważne jest, by pamiętać, że nie były to dinozaury, które zasiedlały lądy.dr Daniel Tyborowski - jest paleobiologiem, geologiem, ewolucjonistą, nauczycielem akademickim i popularyzatorem nauki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na ewolucji, morfologii funkcjonalnej, histologii i paleoekologii kręgowców wtórnie wodnych – gadów morskich i waleni. W 2018 roku z wyróżnieniem obronił dysertację doktorską pod tytułem „Paleobiologia i środowisko życia późnojurajskich kręgowców morskich z kamieniołomu Owadów-Brzezinki, Polska środkowa„. Tematyka doktoratu dotyczyła unikatowych skamieniałości ichtiozaurów, żółwi morskich oraz ryb kostnoszkieletowych. Pełnił funkcję adiunkta muzealnego oraz pracownika Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. W ramach działalności popularyzatorskiej prowadził wykłady i prelekcje w Muzeum Ziemi PAN, w tym w cyklu "Środowe spotkania z dziejami Ziemi", które były transmitowane na Wszechnicy. Od 2024 roku jest pracownikiem naukowym i wykładowcą w Katedrze Geologii Historycznej, Regionalnej i Paleontologii na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego aktualne badania naukowe skupiają się na ewolucji i zróżnicowaniu specjalizacji pokarmowych wśród morskich czworonogów (ichtiozaurów, mozazaurów i waleni) w kontekście konwergencji ekomorfologicznej i sensorycznej. https://danieltyborowski.wordpress.com/Playlista Dzieje Ziemii - https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUSgW7rd6PJqN2fuRPZziM04Zapraszamy też do wsparcia działalności naukowej dr Tyborowskiego za pośrednictwem https://patronite.pl/tyborowskiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#dinozaury #paleontologia #paleobiologia #prehistoria #dziejeziemi #doko #oceany #morskiegiganty #mezozoik

Wykład dr Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu Paleontologiczne Wieczory na Wydziale Geologii UW [29 maja 2025 r.] Ewolucja gigantów filtrujących to fascynujący przykład adaptacji organizmów do specyficznej niszy ekologicznej, jaką jest odżywianie się drobnymi cząstkami zawieszonymi w wodzie. Na przestrzeni milionów lat powstały różnorodne gatunki, które osiągnęły imponujące rozmiary, wykorzystując strategię filtracji. Giganty filtrujące to zwierzęta, które, mimo swoich często ogromnych rozmiarów, żywią się mikroskopijnymi organizmami, takimi jak plankton, drobne skorupiaki czy małe ryby. Ich główną cechą jest rozwinięcie specjalistycznych struktur filtrujących, które pozwalają im efektywnie odcedzać pożywienie z dużych objętości wody. Do tych struktur należą na przykład fiszbiny u wielorybów lub specjalne skrzela u rekinów. Ewolucja gigantów filtrujących pokazuje, jak potężne siły selekcji naturalnej mogą prowadzić do powstania niezwykłych adaptacji, umożliwiających zwierzętom wykorzystanie pozornie niedostępnych zasobów pokarmowych na masową skalę.dr Daniel Tyborowski - jest paleobiologiem, geologiem, ewolucjonistą, nauczycielem akademickim i popularyzatorem nauki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na ewolucji, morfologii funkcjonalnej, histologii i paleoekologii kręgowców wtórnie wodnych – gadów morskich i waleni. W 2018 roku z wyróżnieniem obronił dysertację doktorską pod tytułem „Paleobiologia i środowisko życia późnojurajskich kręgowców morskich z kamieniołomu Owadów-Brzezinki, Polska środkowa„. Tematyka doktoratu dotyczyła unikatowych skamieniałości ichtiozaurów, żółwi morskich oraz ryb kostnoszkieletowych. Pełnił funkcję adiunkta muzealnego oraz pracownika Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. W ramach działalności popularyzatorskiej prowadził wykłady i prelekcje w Muzeum Ziemi PAN, w tym w cyklu "Środowe spotkania z dziejami Ziemi", które były transmitowane na Wszechnicy. Od 2024 roku jest pracownikiem naukowym i wykładowcą w Katedrze Geologii Historycznej, Regionalnej i Paleontologii na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego aktualne badania naukowe skupiają się na ewolucji i zróżnicowaniu specjalizacji pokarmowych wśród morskich czworonogów (ichtiozaurów, mozazaurów i waleni) w kontekście konwergencji ekomorfologicznej i sensorycznej. https://danieltyborowski.wordpress.com/Playlista Dzieje Ziemii - https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUSgW7rd6PJqN2fuRPZziM04Zapraszamy na Wieczory Paleontologiczne z dr Danielem Tyborowskim!Zapraszamy też do wsparcia działalności naukowej dr Tyborowskiego za pośrednictwem https://patronite.pl/tyborowskiJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#dinozaury #paleontologia #paleobiologia #prehistoria #dziejeziemi #geologiauw

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Druga część o inwazyjnych gatunkach obcych [28 maja 2025 r.]Serdecznie zapraszamy na fascynujący wykład poświęcony inwazyjnym gatunkom obcym, które na dobre zadomowiły się w naszym kraju i stanowią coraz większe zagrożenie dla rodzimej przyrody!W tej części przyjrzymy się bliżej drzewom i krzewom, które przybyły do nas z Ameryki Północnej. Dowiemy się, jak takie gatunki jak klon jesionolistny czy robinia akacjowa, sprowadzane niegdyś jako rośliny ozdobne czy użytkowe, wypierają rodzime gatunki i zmieniają nasze ekosystemy.Zastanowimy się, dlaczego te rośliny tak łatwo się rozprzestrzeniają i jak możemy rozpoznać ich obecność w otaczającym nas krajobrazie. Wykład nie tylko poszerzy Twoją wiedzę, ale także podpowie, co każdy z nas może zrobić, by ograniczyć ich inwazję i chronić polską bioróżnorodność.Dołącz do nas i dowiedz się, jak świadomie wspierać nasze rodzime ekosystemy!Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o inwazyjnych gatunkach obcych: https://youtube.com/live/NGECmZ7YKWUPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce

Wykład dr hab. Agnieszka Korgul, prof. UW w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki [26 maja 2025 r.]Nowoczesne technologie, rygorystyczne normy bezpieczeństwa i międzynarodowe kontrole sprawiają, że energia jądrowa jest dziś jednym z najbezpieczniejszych źródeł energii. Podczas rozmowy dowiemy się, jak wielką rolę odgrywa fizyka jądrowa w naszym codziennym życiu, jak działają współczesne reaktory i kto czuwa nad ich bezpieczną pracą.Dr hab. Agnieszka Korgul jest fizykiem jądrowym, profesorem Wydziału Fizyki UW. Prowadzi badania nad nowymi izotopami oraz ich zastosowaniami w medycynie nuklearnej i energetyce jądrowej. Współpracuje z takimi ośrodkami naukowymi jak CERN, Oak Ridge National Laboratory czy Institut de Physique Nucléaire. Koordynator programu Fizyki Reaktorów Jądrowych na Uniwersytecie Warszawski, kierownik studiów podyplomowych BJiOR, prezes Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego. Współprzygotowała program kształcenia na Wydziale Fizyki, który umożliwia uzyskanie kompetencji w zakresie zastosowania fizyki jądrowej w energetyce jądrowej. Jest koordynatorką współpracy akademickiej pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a południowokoreańską uczelnią KEPCO International Nuclear Graduate School (KINGS).Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #kawiarnianaukowa #energiajądrowa #fizyka #technologia #bezpieczeństwo #energia

Wykład dr Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu Paleontologiczne Wieczory na Wydziale Geologii UW [22 maja 2025 r.]Paleoneurologia to fascynująca dziedzina nauki zajmująca się badaniem ewolucji mózgu poprzez analizę jego pozostałości u wymarłych gatunków zwierząt. Ponieważ tkanka mózgowa niezwykle rzadko ulega fosylizacji, paleoneurolodzy opierają swoje badania przede wszystkim na analizie odlewów wewnętrznej powierzchni czaszki, zwanych endokastami. Te naturalne lub sztucznie stworzone formy dostarczają cennych informacji o kształcie, rozmiarze i niektórych cechach zewnętrznej morfologii mózgu zwierząt, które żyły miliony lat temu. Współczesna paleoneurologia wykorzystuje również zaawansowane techniki obrazowania medycznego, takie jak tomografia komputerowa (CT). Skanowanie skamieniałych czaszek pozwala na tworzenie precyzyjnych, trójwymiarowych wirtualnych modeli jamy czaszki, a co za tym idzie – mózgu, który ją wypełniał.dr Daniel Tyborowski - jest paleobiologiem, geologiem, ewolucjonistą, nauczycielem akademickim i popularyzatorem nauki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na ewolucji, morfologii funkcjonalnej, histologii i paleoekologii kręgowców wtórnie wodnych – gadów morskich i waleni. W 2018 roku z wyróżnieniem obronił dysertację doktorską pod tytułem „Paleobiologia i środowisko życia późnojurajskich kręgowców morskich z kamieniołomu Owadów-Brzezinki, Polska środkowa„. Tematyka doktoratu dotyczyła unikatowych skamieniałości ichtiozaurów, żółwi morskich oraz ryb kostnoszkieletowych. Pełnił funkcję adiunkta muzealnego oraz pracownika Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. W ramach działalności popularyzatorskiej prowadził wykłady i prelekcje w Muzeum Ziemi PAN, w tym w cyklu "Środowe spotkania z dziejami Ziemi", które były transmitowane na Wszechnicy. Od 2024 roku jest pracownikiem naukowym i wykładowcą w Katedrze Geologii Historycznej, Regionalnej i Paleontologii na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego aktualne badania naukowe skupiają się na ewolucji i zróżnicowaniu specjalizacji pokarmowych wśród morskich czworonogów (ichtiozaurów, mozazaurów i waleni) w kontekście konwergencji ekomorfologicznej i sensorycznej. https://danieltyborowski.wordpress.com/Playlista Dzieje Ziemii - https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUSgW7rd6PJqN2fuRPZziM04Zapraszamy na Wieczory Paleontologiczne z dr Danielem Tyborowskim!Zapraszamy też do wsparcia działalności naukowej dr Tyborowskiego za pośrednictwem https://patronite.pl/tyborowskiJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#Paleoneurologia #dinozaury #paleontologia #paleobiologia #prehistoria #dziejeziemi #geologiauw #mózg #mózgi

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą. Pierwsza część o inwazyjnych gatunkach obcych [21 maja 2025 r.]Ruszamy z kolejnym cyklem przyrodniczym. Tym razem opowiemy o gatunkach inwazyjnych, które egzystują w Polsce, ale lepiej byłoby gdyby ich nie było… Często są one na wyciągnięcie dłoni i nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wielkim zagrożeniem są dla naszej rodzimej przyrody. Nastała pora, aby poznać je i przyjrzeć się im z bliska.Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUR3X2rtXfPeIPnBtrSS_4oqJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyrodą #przyroda #nauka #rośliny #zwierzęta #gatunkiobce

Wykład dr Anny Jarocińskiej z Zakładu Geoinformatyki i Teledetekcji Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW, zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej 1a [15 maja 2025 r.]Stres to reakcja organizmu na trudną sytuację. W przypadku roślin stres to reakcja na niesprzyjające czynniki środowiskowe. Stres dla roślin to stan organizmu wywołany ujemnym działaniem niesprzyjających czynników środowiska o natężeniu krytycznym lub zbliżonym do granic tolerancji. W jego wyniku następuje upośledzenie lub organiczenie metabolizmu i rozwoju rośliny. Dr Anna Jarocińska z Zakładu Geoinformatyki i Teledetekcji Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego opowiedziała o różnych rodzajach czynników stresowych (biotycznych i abiotycznych), różnych poziomach tolerancji roślin na stres i fazach reakcji organizmu. Dla rozwoju roślin najważniejsze są światło, woda i odpowiednia ilość substancji odżywczych. Występowanie więc rośliny w danym miejscu zależy od dostosowania jej do środowiska i odporności na stres. Dr Anna Jarocińska mówiła o różnych metodach badań roślin. Używając obrazów lotniczych i satelitarnych można zdalnie rozpoznać cechy roślinności na Ziemi. Na wielkość odbicia w wybranych zakresach promieniowania wpływa między innymi ilość barwników (np. chlorofilu) i kondycja roślin, co pozwala na określenie, czy rośliny są w stresie. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #przyroda #rośliny #kawiarnianaukowa #stres

Wykład dr Jerzego Giżejewskiego w ramach cyklu Geofizyka dla każdego Instytutu Geofizyki PAN [3 lipca 2023 r.]Wykład o przejściu północno-wschodnim - czyli jednej z najważniejszych dróg żeglugowych na Oceanie Arktycznym, wzdłuż północnych wybrzeży Rosji – od Morza Barentsa na zachodzie po Cieśninę Beringa na wschodzie. Przez stulecia marzenie odkrywców i żeglarzy, dziś – wraz z topnieniem lodów Arktyki – ponownie zyskuje na znaczeniu jako potencjalny szlak handlowy łączący Europę z Azją.W trakcie wykładu dr Jerzy Giżejewski – geolog, polarnik i badacz z Instytutu Geofizyki PAN – opowie o historii eksploracji Przejścia Północno-Wschodniego, wyzwaniach, jakie stawia żeglarzom i naukowcom Arktyka, a także o współczesnym znaczeniu tego szlaku w kontekście zmian klimatycznych, geopolityki i transportu morskiego. dr Jerzy Giżejewski – geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#arktyka #igfpan #polarne #biegun #żegluga #geofizyka #nauka #podróże

Wykład Juliana Podgórskiego w ramach cyklu EduArctic prowadzonego przez Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk [30 czerwca 2022 r.]Od zarania dziejów, w Arktyce i poza nią, towarzyszą nam wybuchy wulkanów. Lekcja "Wulkany i ludzie" przedstawia 8 przykładów wulkanów, które wpłynęły na społeczeństwo ludzkie. Prezentacja zaczyna się od krótkiego omówienia mechanizmu działania wulkanu, a później przechodzi do przykładów. Na lekcji poznamy 7 erupcji (i jeden uśpiony wulkan), które odcisnęły swe piętno na społecznościach - od nowych wysp powstających u wybrzeży Islandii do światowego ochłodzenia klimatu w XIX wieku. Wydarzenia te pozwolą poznać różne rodzaje erupcji wulkanicznych i zrozumieć ich konsekwencje.Julian Podgórski – doktorant Międzynarodowej Środowiskowej Szkoły Doktorskiej w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Specjalista w projekcie Edu-Arctic. Zajmuje się teledetekcją, geoinformatyką, lodowcami, a w szczególności górami lodowymi.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#wulkan #wulkany #arktyka #badaniapolarne #geofizyka #nauka #eduarctic

Wykład dr hab. Barbary Wieliczko w ramach seminarium IRWiR PAN [5 maja 2025 r.]W lutym 2025 r. Komisja Europejska zaprezentowała Wizję dla rolnictwa i żywności “Wspólne kształtowanie atrakcyjnego sektora rolnego i rolno-spożywczego dla przyszłych pokoleń”, wyznaczającą kierunki debaty nad przyszłością WPR i jej kształtem w latach 2028-2034. Polska, jako jeden z wiodących krajów w rolnictwie UE powinna mieć swoją koncepcję kształtowania polityki tego sektora, który jest kluczowy z punktu widzenia bezpieczeństwa Europy. We współpracy z Europejskim Funduszem Rozwoju Wsi Polskiej zespół IRWiR PAN przygotował opracowanie, w którym ocenia obecne funkcjonowanie WPR w Polsce oraz wskazuje na potrzeby zmian w krajowej oraz unijnej polityce rolnej.Raport zespołu: M. Drygas, I. Nurzyńska, M. Dudek, B. Wieliczko pt. "Ocena WPR w Polsce – Intensyfikacja innowacyjności warunkiem koniecznym przetrwania polskiego rolnictwa", będzie dostępny w dniu seminarium. Publikacja powstała w ramach projektu pt. “Wspólna Polityka Rolna w Polsce – bilans 20-lecia członkostwa w UE i wyzwania na kolejne lata” realizowanego przez IRWiR PAN oraz Fundację Badań Miejsko-Wiejskich RURall w ramach programu Forum Inicjatyw Rozwojowych Fundacji “Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej”.Dr hab. Barbara Wieliczko – profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, specjalistka w zakresie polityki rolnej, rozwoju obszarów wiejskich, ewaluacji polityk publicznych oraz ekonomii środowiska. Kieruje Zakładem Integracji Europejskiej w IRWiR PAN i pełni funkcję analityczki w Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu RP. Uczestniczyła i kierowała wieloma projektami badawczymi realizowanymi m.in. w ramach programów Horyzont 2020 i Horyzont Europa. Autorka licznych publikacji naukowych i redaktorka monografii dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi oraz polityk unijnych. Członkini European Rural Development Network (przewodnicząca komisji rewizyjnej) oraz Towarzystwa Ekonomistów Polskich (wiceprzewodnicząca). Uhonorowana odznaką „Zasłużony dla rolnictwa”.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#IRWiRPAN #WPR #rolnictwo #innowacje #wieś #EFRWP #rolnictwoUE #polskawieś

Rozmowa Piotra Szczepańskiego ze Sławomirem Kosielińskim w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [25 kwietnia 2025 r.]Film "Świat w ogniu", rój dronów atakuje prezydenta USA, jego ochronę i cały konwój. Kultowa scena była przywoływana często jako przykład przyszłych działań wojennych jeszcze przed agresją Rosji na Ukrainę. Dzisiaj w działaniach na froncie drony są używane przez obie strony, a Ukraina mimo , że jest w stanie wojny może wyprodukować ich nawet 4-5 mln rocznie. Drony są główną bronią używaną do niszczenia infrastruktury i jak wskazują eksperci, mogą być użyte w przyszłej wojnie hybrydowej przeciwko Polsce i innym krajom NATO w tym samym celu - niszczenia infrastruktury krytycznej, stosowania broni biologicznej, czy zbierania informacji. Powszechna umiejętność obsługi dronów oraz rozwijanie ich produkcji stają się niezwykle istotnymi czynnikami budowania odporności państwa.Rozmowa ze Sławomirem Kosielińskim z Fundacji Instytut Mikromakro, organizatorem XII Droniady GZM (https://droniada.eu)Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#polityka #bezpieczeństwo #drony #wojna #technologia #nauka #zbrojenie #rozmowywszechnicy

Rozmowa Sławomira Kosielińskiego z Maciejem Włodarczykiem w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [25 kwietnia 2025 r.]Z Maciejem Włodarczykiem, kierownikiem Ośrodka Rozwoju Systemów UTM i Operacji Bezzałogowych Statków Powietrznych w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej rozmawia Sławomir Kosieliński, prezes Fundacji Instytut Mikromakro, organizator XII Droniady GZM.Drony są częścią rolnictwa 3:0 polegającym na nalotach i tworzeniu mapy, aby wiedzieć, co dzieje się na polu. Obecnie wchodzimy w rolnictwo 4:0, erę sztucznej inteligencji i technologii teleinformatycznych. Gwałtowny rozwój dotyczy nie tylko platform latających, ale też sensorów i jednostek obliczeniowych. To sprawia, że pozyskujemy ogromną ilość danych, z których możemy wyciągnąć wiele różnych informacji o uprawach. Drony w rolnictwie same się nie przyjmą. Mogą stanowić użyteczne narzędzie dla rolnika, ale tylko razem z innymi technologiami. To musi być układ naczyń połączonych z innymi technologiami używanymi w gospodarstwie. O dronach trzeba myśleć kompleksowo jako część systemu informatyczno–robotyczne­go. Na to nakładają się problemy techniczne i prawne. Duże drony, podlegają wymogom wyposażenia w spadochron i system rozłączający zasilanie. To nie ma sensu pod kątem normalnego wykorzystania i zwiększenia kontroli bez­pieczeństwa. Drony opryskowe latające do 5 m nad ziemią, raczej nie zdążą rozłożyć spadochronu w przypadku awarii.Porozmawiajmy właśnie o bezpieczeństwie i aspektach prawnych lotów poza miastem. O nowych maszynach rolniczych, czyli dronach. O roli samorządu gminnego w ich popularyzacji przy współpracy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej. Co mogą drony nad polami i jak z nich mądrze korzystać?Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#rozmowywszechnicy #drony #droniada #nauka #technologia #lotnictwo #bezpieczeństwo #obronność

Rozmowa Jacka Pietrusiaka i Moniki Olejnik o edukacji dronowej i nauczaniu metodą STEAM à Science (nauka), Technology (technologia), Engineering (inżynieria), Arts (sztuka) i Maths (matematyka). [25 kwietnia 2025 r.]Metoda STEAM odnosi się do kluczowych dziedzin wiedzy, które są ściśle ze sobą powiązane i mają ogromne znaczenie w nowoczesnym społeczeństwie. W rozmowie z Panią Moniką Olejnik chcemy przybliżyć znaczenie metody STEM jako nowe podejście w edukacji, które koncentruje się na praktycznym zastosowaniu zdobytej wiedzy, jednocześnie rozwijając umiejętności istotne dla współczesnych wyzwań. Wdrażanie projektów STEM w edukacji niesie wiele korzyści zarówno dla uczniów, jak i dla systemu szkolnictwa. To podejście nie tylko wspiera indywidualny rozwój uczniów, ale także przygotowuje ich do aktywnego udziału w społeczeństwie opartym na wiedzy i innowacjach.Dzięki udziałowi Pani Moniki Olejnik i jej uczniów w konkursie Droniada Junior mogliśmy się odkryć, jak drony wspomagają nauczanie np. fizyki.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#STEAM #edukacja #drony #nauczanieprzyszłości #Wszechnica #DroniadaJunior #droniada #szkoła #edukacja

Wykład dr Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu Paleontologiczne Wieczory na Wydziale Geologii UW [24 kwietnia 2025 r.]Trylobity to wymarła grupa morskich stawonogów, które żyły w paleozoiku — od około 521 do 252 milionów lat temu. Należały do typu Arthropoda, czyli tego samego co dzisiejsze owady, pająki i skorupiaki.Trylobity miały twardy pancerz, który dzielił się na trzy główne części:głowotułów (cephalon) – z oczami i czułkami,tułów (thorax) – segmentowany, elastyczny,ogon (pygidium) – tylna część ciała.Ich ciało było także podzielone w poprzek na trzy „płaty” (stąd nazwa tri-lo-bite, czyli „trój-płatowy”): środkowy i dwa boczne.Większość trylobitów miała kilka centymetrów długości, ale niektóre gatunki mogły osiągać nawet 70 cm! To całkiem sporo jak na stawonoga sprzed setek milionów lat.Trylobity żyły na dnie mórz i oceanów. Niektóre pełzały, inne kopały w osadach, a jeszcze inne pływały. Miały różne strategie życiowe: były padlinożercami, drapieżnikami, a niektóre mogły filtrować pokarm z wody.Trylobity przetrwały kilka wielkich wymierań, ale ostatecznie zniknęły w trakcie wielkiego wymierania permskiego – największego masowego wymierania w historii Ziemi, około 252 miliony lat temu.Trylobity są jednymi z najlepiej zachowanych i najczęściej znajdowanych skamieniałości, co czyni je niezwykle cennymi dla paleontologów. Dzięki nim naukowcy mogą datować warstwy skalne — są tzw. skamieniałościami przewodnimi.dr Daniel Tyborowski - jest paleobiologiem, geologiem, ewolucjonistą, nauczycielem akademickim i popularyzatorem nauki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na ewolucji, morfologii funkcjonalnej, histologii i paleoekologii kręgowców wtórnie wodnych – gadów morskich i waleni. W 2018 roku z wyróżnieniem obronił dysertację doktorską pod tytułem „Paleobiologia i środowisko życia późnojurajskich kręgowców morskich z kamieniołomu Owadów-Brzezinki, Polska środkowa„. Tematyka doktoratu dotyczyła unikatowych skamieniałości ichtiozaurów, żółwi morskich oraz ryb kostnoszkieletowych. Pełnił funkcję adiunkta muzealnego oraz pracownika Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. W ramach działalności popularyzatorskiej prowadził wykłady i prelekcje w Muzeum Ziemi PAN, w tym w cyklu "Środowe spotkania z dziejami Ziemi", które były transmitowane na Wszechnicy. Od 2024 roku jest pracownikiem naukowym i wykładowcą w Katedrze Geologii Historycznej, Regionalnej i Paleontologii na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego aktualne badania naukowe skupiają się na ewolucji i zróżnicowaniu specjalizacji pokarmowych wśród morskich czworonogów (ichtiozaurów, mozazaurów i waleni) w kontekście konwergencji ekomorfologicznej i sensorycznej. https://danieltyborowski.wordpress.com/Playlista Dzieje Ziemii - https://www.youtube.com/playlist?list=PL9_onnXnQgUSgW7rd6PJqN2fuRPZziM04Zapraszamy na Wieczory Paleontologiczne z dr Danielem Tyborowskim!Zapraszamy też do wsparcia działalności naukowej dr Tyborowskiego za pośrednictwem https://patronite.pl/tyborowskiJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#trylobity #dinozaury #paleontologia #paleobiologia #prehistoria #dziejeziemi #geologiauw

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą [23 kwietnia 2025 r.]To już ostatni wykład poświęcony rzece, a właściwie zwierzętom z nią związanych. Będzie duża różnorodność, ponieważ przyjrzymy się ptakom dużym, największym w naszym kraju, ale nie zapomnimy również o tych, których obecność nie jest taka oczywista, ponieważ są małe i w dodatku prowadzą skryty tryb życia. Serdecznie zapraszamy!Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o rzekach - https://youtube.com/live/DC46brn5jYQDrugi wykład o rzekach - https://youtube.com/live/8_r_Rb57hTATrzeci wykład o rzekach - https://youtube.com/live/qWvPst-7OpUCzwarty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/VgzjZMWIR70Piąty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/Fh_Vfuun7zsSzósty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/DLhgRPRDLoUSiódmy wykład o rzekach - https://youtube.com/live/7gaOcYCWaEkPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodąOrganizatorem wykładu jest Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasy Miejskie WarszawaJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#przyroda #zwierzęta #nauka #spotkaniazprzyrodą #woda #rzeka

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą [16 kwietnia 2025 r.]Święta Wielkiej Nocy przepełnione są symboliką zaczerpniętą ze świata przyrody. Wiele z symboli przyjęliśmy jako swoje, są nierozerwalnie związane z Wielkanocą, ale często nie wiemy skąd w ogóle się wzięły i co oznaczają, zatem zapraszamy do wysłuchania wykładu.Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodąJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#wielkanoc #przyroda #zwierzęta #tradycja #symbole #wiosna #spotkaniazprzyrodą

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą [26 lutego 2021 r.]Bartosz Popczyński z Centrum Edukacji Przyrodniczo Leśnej Lasów Miejskich w Warszawie opowie o tym jak budować budki i z jakiego materiału, gdzie najlepiej je powiesić i na jakiej wysokości. Wykład zorganizowany w ramach cyklu Spotkań z Przyrodą Bartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w WarszawieZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#spotkaniazprzyroda #ptaki #zwierzęta #przyroda

Wykład Bartosza Popczyńskiego w ramach cyklu Spotkania z przyrodą, siódma część Opowieści znad rzeki [9 kwietnia 2025 r.]Pochylamy się po raz kolejny nad rzeką i przypatrujemy się bliżej ptakom związanym z ciekami wodnymi. Wiodącymi ptakami dzisiejszego odcinka będą oczywiście kaczki, ale nie tylko. Serdecznie zapraszamy!Bartosz Popczyński - leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat prowadzący wykłady dla Wszechnicy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich - WarszawaPierwszy wykład o rzekach - https://youtube.com/live/DC46brn5jYQDrugi wykład o rzekach - https://youtube.com/live/8_r_Rb57hTATrzeci wykład o rzekach - https://youtube.com/live/qWvPst-7OpUCzwarty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/VgzjZMWIR70Piąty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/Fh_Vfuun7zsSzósty wykład o rzekach - https://youtube.com/live/DLhgRPRDLoUPolecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodąOrganizatorem wykładu jest Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasy Miejskie WarszawaJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#przyroda #zwierzęta #ptaki #nauka #spotkaniazprzyrodą #woda #rzeka

Seminarium Instytu rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN z udziałem dr hab. Grzegorza Siebielec [7 kwietnia 2025 r.]Coraz częściej w nauce i praktyce wykorzystywane jest pojęcie zdrowia gleby, przez co rozumiana jest jej zdolność do zapewniania wielu istotnych funkcji ekosystemowych. Należy do nich retencja wody, wiązanie węgla, regulacja obiegu składników nawozowych, a nawet kształtowanie jakości życia w miastach. Potrzeba ochrony funkcji gleb jest podkreślana na poziomie europejskim i światowym, a znaczącą inicjatywą jest Misja Gleba – „A Soil Deal for Europe", czyli program działań nakierowany na ochronę i regenerację gleb. W wystąpieniu przybliżony zostanie stan gleb, zagrożenia dla realizacji ich funkcji i właściwego gospodarowania ich potencjałem.Dr hab. Grzegorz Siebielec, prof. Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy. Jego główne zainteresowania badawcze to ochrona gleb, procesy zanieczyszczenia gleb i ich remediacji, zmiany użytkowania gruntów, wpływ urbanizacji na zasoby glebowe, bezpieczne wykorzystanie odpadów w ramach gospodarki cyrkularnej. Brał udział w 15 międzynarodowych projektach, w tym w ramach 5, 6, 7 Programu Ramowego, Horyzontu 2020, programu Central Europe. Ma doświadczenie w koordynacji pakietów roboczych w projektach międzynarodowych. W latach 2010 – 2017 koordynator krajowego monitoringu jakości gleb. Krajowy reprezentant ds. gleb w sieci EIONET, Common Forum on Contaminated Land i Globalnym Partnerstwie dla Gleb (Global Soil Partnership). Kierownik projektu NCN na temat skutków rozprzestrzeniania się pierwiastków ziem rzadkich w środowisku oraz możliwości ich odzysku. Otrzymał nagrodę MRiRW za prace wdrożeniowe w zakresie wyznaczania obszarów do wsparcia ze środków unijnych oraz 4 nagrody Dyrektora IUNG-PIB za badania naukowe.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #irwir #irwirpan #gleba #przyroda #środowisko #klimat #ochronaśrodowiska