Podcasts about hy l

The term was used as an insult towards Greek and Italian migrants who arrived after the Second World War. But the generations that follow have reclaimed 'wog', redefining their cultural identity. - Thuật ngữ này từng được sử dụng như một lời xúc phạm đối với những người di cư gốc Hy Lạp và Ý đến sau Thế chiến thứ hai. Nhưng các thế hệ sau đã giành lại từ 'wog', tái định nghĩa bản sắc văn hóa của họ.

Cách đây đúng 50 năm, SBS bắt đầu lên sóng với những chương trình phát thanh đa ngôn ngữ đầu tiên tại Sydney và Melbourne. Đáng chú ý, buổi phát sóng đầu tiên trong lịch sử SBS được thực hiện bằng tiếng Hy Lạp. Năm 2025 cũng là dấu mốc đặc biệt khác: tròn nửa thế kỷ kể từ khi tàu Patris, con tàu huyền thoại từng đưa hàng chục ngàn người Hy Lạp đến Úc, rời bờ biển Úc lần cuối cùng.

VOV1 - Thủ tướng Hy Lạp Mitsotakis mới đây cho biết, yêu cầu của Tổng thống Donald Trump về việc các nước Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) chi 5% GDP cho quốc phòng gần như sẽ là bất khả thi đối với hầu hết các thành viên.

Trong vòng chưa đầy hai tuần đầu của tháng 5 năm nay, Liên Hiệp Châu Âu chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng. Tân thủ tướng Đức  Friedrich Merz một ngày sau khi nhậm chức (06/05/2025), đã sang thăm Pháp và Ba Lan, để phục hồi quan hệ ba bên trong khuôn khổ Tam giác Weimar. Hai ngày sau (09/05), Pháp cùng Ba Lan ký Hiệp ước Nancy về an ninh- quốc phòng, và ngày 10/05, các lãnh đạo Đức, Pháp, Ba Lan, Anh đã tới Kiev ủng hộ tổng thống Volodymyr Zelensky yêu cầu Nga chấp nhận ngưng bắn. Trong cục diện địa chính trị mới này, Ba Lan đóng vai trò như thế nào ?---------- ***** ----------Sự ra đời của Tam Giác WeimarTam giác Weimar, mà báo chí còn gọi là « Ủy ban Thúc đẩy Hợp tác Ba Lan với Pháp và Đức », được thành lập ở cấp ngoại trưởng ba nước vào tháng 8/1991 ở thành phố Weimar của Đức, nhằm tạo diễn đàn trao đổi, tư vấn cho Ba Lan khi đó vừa mới chọn cải tổ dân chủ đại nghị, kinh tế thị trường sau hơn 40 năm thuộc phe XHCN do Liên Xô lãnh đạo.Đó là một giai đoạn có một không hai của lịch sử châu Âu hiện đại. Tam giác Weimar là sáng kiến ngoại giao nằm trong khuôn khổ một hội nghị lớn hơn : Hội nghị 2+4 vào tháng 3/1990, quyết định việc thống nhất nước Đức. Hai + bốn tức là bốn đại cường Liên Xô, Hoa Kỳ, Anh và Pháp và hai nước Tây Đức và Đông Đức.Đến tháng 7/1990, Ba Lan được mời tham gia, vì thiếu Ba Lan thì vấn đề biên giới mới của nước Đức thống nhất với Ba Lan khó có thể ổn định được châu Âu. Rồi còn có các cuộc đàm phán để đưa các sư đoàn quân đội Liên Xô đóng ở Ba Lan về nước, thực ra là về nước Nga thời tổng thống Boris Yeltsin và cuộc rút quân này phải đến năm 1992 mới hoàn tất.Nhưng nói riêng về quan hệ Đức-Pháp-Ba Lan thì các cuộc họp trong khuôn khổ Tam giác Weimar có mục tiêu dùng mô hình hòa giải Pháp và Đức sau Thế Chiến II để giúp cho Ba Lan hòa giải với Đức, vì di sản của Thế Chiến II ở Ba Lan, quốc gia bị phát-xít Đức giết hàng triệu công dân, là rất nặng nề. Trong lĩnh vực này, Tam giác Weimar đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.Sau đó, Tam giác Weimar giúp Ba Lan chuẩn bị hành lang pháp lý (hoạt động liên nghị viện từ 1992) và quân đội (từ 1997) để có  thể gia nhập khối NATO (1999). Tức là các cuộc họp của Tam giác Weimar mở rộng từ ngoại giao sang cấp bộ trưởng quốc phòng, và sau đó thì giúp về tham vấn cải cách kinh tế cho tới khi Ba Lan gia nhập Liên Hiệp Châu Âu năm 2004.Tam giác Weimar có nhiều hoạt động chung giữa ba nước với giải thưởng mang tên thi hào Ba Lan Adam Mickiewicz tặng cho các cá nhân, chính trị gia có công xây đắp quan hệ ba bên, giúp Ba Lan trở thành một quốc gia dân chủ, thành viên NATO và EU.Tam Giác Weimar : Nỗi lo « hòa nhập mạnh là hòa tan »Sau giai đoạn 1 khi Ba Lan đã gia nhập NATO và EU, phe dân tộc chủ nghĩa ở Ba Lan không hài lòng và họ cho rằng “hòa nhập mạnh là hòa tan”. Năm 2006, tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski thuộc phe thiên hữu dân tộc chủ nghĩa Công giáo (nông thôn) đã từ chối dự họp với lãnh đạo Pháp và Đức. Tam giác Weimar coi như bị ngưng hoạt động. Phải đến năm 2011, khi ông Boleslaw Komorowski – thuộc phái ôn hòa, từng đến thăm Việt Nam – trở thành tổng thống, Tam giác Weimar mới được phục hồi hoạt động ở cấp cao nhất.Tuy nhiên, càng về sau này thì Tam giác Weimar càng giảm đi ý nghĩa. Ví dụ sau khi vào EU, người dân Ba Lan được tự do đi lại, du học và đến làm việc ở Pháp, Đức, Hà Lan, Anh (trước Brexit)..., thì việc trao đổi sinh viên như trước đây không còn cần thiết nữa. Ngoài ra, Ba Lan đã ở trong bộ máy NATO do Hoa Kỳ lãnh đạo nên vai trò của Đức và Pháp cũng giảm đi.Chiến tranh Ukraina: Sự hồi sinh Tam giác WeimarTừ sau khi Nga xâm lược Ukraina vào năm 2022, vai trò của Tam giác Weimar được phục hồi, vì các chuyển biến địa chính trị khiến Pháp và Đức phải tìm lại một “platform” hợp tác chặt chẽ, mang tính nòng cốt với Ba Lan, nước đóng vai trò căn cứ hậu cần cho phe NATO cung cấp vũ khí sang Ukraina chống Nga.Người ta nay nói đến Tam giác Weimar +, với ý tưởng là mời Anh, và Ý tham gia, tức là, như có người nói đùa, sẽ không còn là Tam giác mà là Tứ giác, Ngũ giác. Câu hỏi ở Ba Lan là “trong hình khối đó thì cạnh nào dài nhất, quan trọng nhất”.Thắc mắc này hiện chưa có lời giải vì còn đang định hình. Nhưng sau cuộc hội đàm ở Kiev hôm 10/05 của Emmanuel Macron, Friedrich Merz, Donald Tusk và Kier Starmer cùng Volodymyr Zelensky rồi có thêm lãnh đạo Ý, Hy Lạp, rồi cả tổng thống Donald Trump điện đàm nữa, có vẻ như là vai trò hạt nhân của Pháp – Đức – Ba Lan đang được đề cao.Hiệp ước Nancy và ô nguyên tử PhápKhông chỉ hợp tác chặt với Mỹ và để Hoa Kỳ đóng căn cứ tại nước họ, Ba Lan vừa ký với Pháp Hiệp ước Nancy ngày 09/05 về an ninh quốc phòng. Pháp cho biết sẵn sàng thảo luận về việc chia sẻ ô bảo vệ bằng vũ khí nguyên tử với Ba Lan.Về điểm này, người dân Ba Lan phản ứng dè dặt, ủng hộ nhưng không mấy tin tưởng vào khả năng Pháp chia sẻ cái ô hạt nhân bảo vệ Ba Lan, dù Hiệp ước Nancy không nói thẳng ra như thế.Ví dụ nhiều giới ở Ba Lan (như Joana Jaroch-Pszeniczna, đại diện cho doanh nghiệp làm ăn với Pháp), thì ủng hộ và nhấn mạnh rằng quan hệ lịch sử, văn hóa và sự gắn bó chính trị Pháp-Ba Lan từ thời Napoleon cứu Ba Lan chống lại Nga (1807), qua các quan hệ đồng minh ở hai Thế Chiến, tới thời sau này, là nền tảng tốt cho Hiệp ước Nancy phát huy tác dụng.Nhà bình luận chuyên về nước Pháp, ông Kacper Kita thì cho rằng “từ 100 năm qua, nay là lúc hai nước gần nhau nhất”. Nhưng theo ông, còn phải chờ xem Mỹ có rút khỏi Ba Lan hay không thì Pháp mới có chỗ chen chân vào, ví dụ như thị trường vũ khí vì Ba Lan đang đặt mua vũ khí (F-35) của Mỹ, của Hàn Quốc (trọng pháo). Còn cựu Tổng tham mưu trưởng, tướng Mieczyslaw Cieniuch, phát biểu trước giới báo chí, tỏ ra ngờ vực khả năng tổng thống Macron hay người kế nhiệm ông ở Pháp sẵn sàng dùng vũ khí nguyên tử bảo vệ Ba Lan.Tuy nhiên, tướng Stanislaw Koziej, cựu Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Ba Lan, cho rằng cần phân biệt hai loại vũ khí nguyên tử : Vũ khí của Pháp là của châu Âu, như Pháp nói, và vũ khí của Mỹ là của NATO. Vì thế, theo ông, Ba Lan cần thận trọng, vẫn phải làm sao giữ cam kết của Mỹ bảo vệ các nước NATO châu Âu bằng ô nguyên tử. Theo ông, vì Hoa Kỳ ở xa châu Âu, khả năng bị tấn công bằng vũ khí hạt nhân chiến thuật thấp hơn các nước châu Âu gồm Anh và Pháp nên Mỹ có ưu thế hơn. Tuy thế, nếu Pháp bán lò phản ứng nguyên tử cho Ba Lan thì Ba Lan sẽ rất hoan nghênh.Ba Lan : Sườn đông của NATO « vẫn chưa sẵn sàng »Tại Ba Lan, khá nhiều khẩu hiệu ái quốc và cả biểu ngữ mời gọi thanh niên nhập cũ đăng trên đường phố. Lý do là vì Ba Lan không còn chế độ quân dịch (nghĩa vụ quân sự), mà chỉ có quân đội chuyên  nghiệp, lính tình nguyện. Anh và Pháp là hai nước châu Âu duy nhất thuộc NATO có vũ khí nguyên tử. Còn Ba Lan tuy không có tên lửa hạt nhân nhưng đã tăng chi tiêu quốc phòng rất nhanh, mua hàng nghìn cỗ trọng pháo, hàng trăm xe tăng và phi đội F-35 để phòng thủ, sau khi Nga đánh Ukraina vào tháng 2/2022.Tuy thế, báo chí Ba Lan vẫn xem sự chuẩn bị của chính phủ là chưa đủ nhanh, chưa đủ mạnh. Tính theo các kế hoạch của chính quyền, phải đến năm 2030, Ba Lan, với dân số 37,5 triệu, mới có đủ 6 sư đoàn bộ binh trang bị hiện đại. Có thể lúc đó đã muộn chăng ?Theo đánh giá từ chuyên gia Marek Budzisz, nếu bị tấn công từ phía Đông vào lúc này, Ba Lan chỉ cầm cự được chưa tới 2 tuần và có thể mất toàn bộ vùng bờ Đông sông Vistula, tức là một nửa lãnh thổ. Do vậy, nhiều tờ báo cho rằng Ba Lan cần đưa toàn dân vào tình trạng sẵn sàng chiến đấu, theo mô hình Phần Lan, để có hàng triệu quân dự bị chờ chống trả Nga.Hiện nay ở Ba Lan ai muốn đi tập quân sự 3 tháng thì công ty, công sở phải cho nghỉ làm ăn lương và quân đội sẽ bố trí các khóa huấn luyện quân sự cho họ. Những ai trong độ tuổi bị điều động muốn vào lính một năm thì nhà nước sẵn sàng tuyển.Từ cuối năm 2024, Ba Lan đưa tập quân sự trở lại trường phổ thông, để học sinh 14 tuổi trở lên học về kỹ năng ứng phó khi có tình trạng khẩn cấp, làm quen với các loại vũ khí mô phỏng, ví dụ súng bắn laser trên máy tính, trò chơi điện tử... Chỉ có sinh viên 21 tuổi trở lên, nếu muốn, mới được học bắn súng thật.Chiến tranh Ukraina : Ba Lan không tin vào « thiện chí » của NgaĐa số người dân Ba Lan không tin cuộc chiến ở Ukraina sẽ chấm dứt trong 2-3 tháng tới, khác hẳn những gì chính quyền Trump tự khen tiến triển đàm phán với Nga về Ukraina. Một điều tra của United Surveys (cho trang Wirtualna Polska) được báo Ba Lan đăng hôm 05/04/2025 cho thấy 65,1% người được hỏi không tin là cuộc chiến ở Ukraina sẽ sớm chấm dứt, và  14,2% cho rằng “không  biết, khó trả lời”.  Điều đáng chú ý là điều tra dư luận của CBOS cho thấy chỉ có người lao động, công nhân, kỹ thuật viên tỏ ra sẵn sàng tham gia bảo vệ tổ quốc, trong khi tầng lớp có học, có tiền thì không, thậm chí cho rằng, nếu “có biến”, họ lái xe chạy ra nước ngoài. Điều này trái với luật Tổng động viên của Cộng hòa Ba Lan (bản mới tháng 19/2024), quy định người đã có thẻ dự bị quân sự phải có mặt ở đơn vị quân sự gần nhất trong vòng 6 tiếng đồng hồ sau khi tổng thống Ba Lan tuyên bố tổng động viên. Số người được điều động sẽ gồm khá nhiều phụ nữ, chứ không chỉ có đàn ông, ví dụ sinh viên y khoa là nữ, y tá, hộ lý, kỹ sư hóa học...Đối với những người song tịch, luật Ba Lan quy định những ai có cả quốc tịch một nước thuộc khối NATO thì không cần phải trình diện với lãnh sự quán Ba Lan tại nước đó, bởi đằng nào thì thanh niên nam ở những nước thành viên NATO cũng thuộc sự quản lý của nước sở tại và Ba Lan sẽ không đi truy tìm công dân song tịch ở các nước đồng minh.Một điều tra dư luận khác của CBOS mới được công bố hôm 15/04/2025 cho thấy một bức tranh khá bi quan về tình hình an ninh khu vực Đông Âu và Baltic, theo đa số người dân Ba Lan. Họ nghĩ rằng nước Nga không phải là một quốc gia bình thường, và còn thiếu vắng kiểm soát quyền lực hay cơ chế giám sát chéo hơn cả thời Liên Xô, khi tổng bí thư Đảng Cộng sản ít nhiều còn phải chịu trách nhiệm trước Bộ Chính trị.Nước Nga ngày nay, theo đa số người dân Ba Lan, là do tổng thống Vladimir Putin và một nhóm rất nhỏ quanh ông ta điều khiển, và đã bước vào con đường chiến tranh, đã quân sự hóa nền kinh tế để phục hồi đế chế Nga, nên mối đe dọa trực tiếp từ Nga với Ba Lan là thường trực và lâu dài, chừng nào còn ông Putin.Đối với Ba Lan, an ninh khu vực là vấn đề lâu dài và mang tính sinh tử. Một mặt họ vẫn phải chờ xem Mỹ và NATO làm gì và đang tăng cường liên kết với Pháp, Anh và Đức, mặt khác họ không tin tưởng gì vào “thiện chí” từ nước Nga hiện nay và không tin là cuộc chiến ở Ukraina chấm dứt nhanh chóng.

VOV1 - Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi và Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis hôm qua đã ký tuyên bố Đối tác Chiến lược giữa hai nước. Tuyên bố này đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn hợp tác chặt chẽ mới giữa hai nước trong nhiều lĩnh vực.

Trong cuộc bỏ phiếu vòng một ngày 04/05/2025, ứng viên tổng thống George Simion, lãnh đạo đảng cực hữu Liên minh Đoàn kết Rumani (AUR), theo xu hướng chủ nghĩa dân tộc, đã về đầu với 41% số phiếu. Ông sẽ đối đầu với ứng viên cánh trung, ủng hộ châu Âu, Nicusor Dan, thị trưởng Bucarest, vào ngày 18/5. Một cuộc đọ sức sẽ được Washington và Bruxelles, thậm chí cả Matxcơva theo dõi chặt chẽ. Những đòn sét đánhChiến thắng áp đảo này của ông George Simion được cho như là một đòn sét đánh vào cánh trung tại Rumani nói riêng và trong Liên Hiệp Châu Âu nói chung. Việc Tòa Bảo Hiến Rumani hồi cuối tháng 12/2024 hủy kết quả cuộc bầu cử vòng một diễn ra một tháng trước đó đã không ngăn cản được đà tiến của phe cực hữu chủ trương bài châu Âu, chống viện trợ quân sự Ukraina, mang nặng chủ nghĩa dân tộc, chủ quyền quốc gia.Nhưng có lẽ, cú sốc chính trị đầu tiên là vào ngày 24/11/2024. Ứng viên đảng cực hữu Calin Georgescu, một nhân vật ít có tiếng tăm, chủ trương thân Nga, bài Do Thái, chống tiêm ngừa Covid, đã gây bất ngờ khi về đầu vòng một bầu cử tổng thống với gần 23% lá phiếu ủng hộ. Một cú sốc lớn cho các đảng truyền thống, thay phiên nhau cầm quyền tại Rumani kể từ khi chế độ cộng sản sụp đổ vào cuối những năm 1980.Đòn sét đánh thứ hai là vào tháng 12/2024, hai ngày trước khi diễn ra vòng hai cuộc bỏ phiếu, đối đầu giữa Georgescu và một ứng viên ủng hộ châu Âu, tòa Bảo Hiến Rumani ra phán quyết rằng quy trình bầu cử đã bị vi phạm và do vậy phải hủy bỏ.Và đến ngày 11/03/2025, hai tháng trước khi tổ chức lại vòng một bầu cử, Ủy ban Bầu cử thông báo loại ông Calin Georgescu khỏi cuộc tranh cử tổng thống. Ông bị chỉ trích là đã có những phát biểu phê phán việc Rumani gia nhập châu Âu và NATO, được hưởng lợi từ những can thiệp bất hợp pháp từ Nga, bao gồm cả các chiến dịch gây ảnh hưởng trên Tik Tok. Cuối tháng 2/2025, Georgescu đã bị cảnh sát bắt giữ và bị buộc 6 tội danh, bao gồm cáo buộc âm mưu chống lại an ninh Nhà nước.Lạm phát, nạn tham nhũng : Sự bất tài của các đảng truyền thốngCuộc bầu cử tổng thống 2025 diễn ra vào lúc Rumani, với hơn 19 triệu dân, quốc gia đông dân nhất tại Đông Âu, đang phải đối mặt với tình hình kinh tế khó khăn. Thoát khỏi chế độ cộng sản vào cuối những năm 1980, gia nhập NATO vào năm 2004 và Liên Hiệp Châu Âu năm 2007, Rumani vẫn nằm trong số các nước thành viên Liên Âu nghèo nhất.Lạm phát tăng cao, nạn tham nhũng trầm kha là những yếu tố khiến người dân mất niềm tin vào giới chính trị gia, đồng thời lên án sự thụ động của họ. Trong chương trình Địa Chính Trị, nhà báo Florentin Cassonnet, làm việc cho tờ Courrier des Balkans, ghi nhận :« Có một cảm giác bất an lớn sau 20 năm gia nhập Liên Âu. Ngày nay người dân Rumani bắt đầu nhìn sự việc với một góc nhìn lo lắng nhiều hơn so với năm 2007, thời điểm họ gia nhập Liên Âu. Vào lúc đó, việc gia nhập Liên Hiệp Châu Âu được xem như là một liều thuốc chữa bách bệnh. Giờ đây, đối với một bộ phận người dân, khi xem xét lại sự việc, họ nhận thấy rằng Liên Hiệp Châu Âu không đồng nghĩa với sự giầu có. Bởi vì có việc mở cửa thị trường, bãi bỏ các quy định về kinh tế, và nhiều người cảm thấy dễ bị tổn thương. Rồi còn có sự cạnh tranh giữa người này với người khác làm mất đi sự đoàn kết giữa họ với nhau. »Nếu như việc Tòa Bảo Hiến hủy bỏ kết quả vòng một bầu cử tổng thống tháng 11/2024 và cấm ông Calin Georgescu ra tranh cử đã khiến những người ủng hộ ông bất bình, ồ ạt xuống đường phản đối, cuộc khủng hoảng bầu cử tại Rumani còn làm nổi rõ sự cạnh tranh giữa « liên minh Trump và Putin để chống lại phe theo chủ nghĩa trung dung ở châu Âu » theo như ghi nhận của trang Politico ngày 10/03/2025.Vai trò của Tik TokRumani có một vị trí địa chiến lược quan trọng đối với Liên Hiệp Châu Âu, nhất là từ khi chiến tranh Ukraina bùng nổ. Quốc gia Đông Âu này có 600 km đường biên giới chung với Ukraina, và hiện là điểm trung chuyển quan trọng cho các thiết bị quân sự phương Tây gởi đến Kiev. Rumani sắp tiếp nhận căn cứ hải quân lớn nhất của NATO tại châu Âu, hiện đang trong quá trình xây dựng.Trong tầm nhìn này, Rumani đang trở thành một địa bàn cho cuộc chiến hỗn hợp do Nga tiến hành. Cuộc bầu cử tổng thống Rumani cũng nằm trong chiến lược gây bất ổn của Nga. Chiến dịch này đều được thực hiện qua Tik Tok, ứng dụng được sử dụng rộng rãi nhất tại Rumani.Theo trang Le Devoir ngày 03/05/2025, trên Tik Tok, những người gây ảnh hưởng dường như đã giúp thao túng cử tri bằng cách chia sẻ rộng rãi các nội dung ủng hộ Nga do các bot đăng tải và có lợi cho ứng cử viên Calin Georgescu. Bà Silvia Marton, giảng viên trường đại học Khoa học Chính trị tại Bucarest, xác nhận kết luận của một số nhà quan sát hiểu rõ vấn đề này, cho biết các tuyên truyền chống hệ thống dường như có sự hỗ trợ gián tiếp của các cựu quân nhân, các lãnh đạo doanh nghiệp có lợi ích ở Nga, cũng như các thành viên của Giáo hội Chính thống giáo.Putin : Mẫu người của truyền thống, biểu tượng cho nam tínhVì sao đông đảo cử tri tại Rumani, một nước thành viên NATO, lại tỏ ra thân Nga, ủng hộ Putin ? Chiến tranh Ukraina là yếu tố quan trọng trong cảm nhận của người dân Rumani. Tại những vùng giáp biên với Ukraina, việc thường xuyên được nhận báo động nhiều lần trong tuần, nguy cơ các mảnh vỡ tên lửa hay drone rớt xuống từ trên không khiến cảm giác bất an, lo lắng và mong mỏi một nền hòa bình bền vững ngày càng lớn.Georgescu khi vận động tranh cử từng tuyên bố rằng thắng lợi bầu cử của ông là một thắng lợi hòa bình. Thế nên, theo quan điểm của giáo sư danh dự Catherine Durandin, trong chương trình Địa Chính Trị trên đài RFI Pháp ngữ,  « ông Putin đại diện cho mẫu người đàn ông của chiến thắng, có các giá trị gia đình truyền thống, chính thống (..) Vì vậy, có một sự thu hút đối với một người của hòa bình, vì ông Putin được coi là người của hòa bình, Macron là người của chiến tranh, và Liên Hiệp Châu Âu thì đang tranh luận về chiến tranh. Theo tôi, điều này rất quan trọng như một sự thao túng hình ảnh, một kiểu làm tỏa sáng quyền lực bên ngoài hệ thống nghị viện. »Trump – Putin bắt tay để chống Bruxelles ?Nhưng không chỉ có Nga ra sức tác động lên bầu cử Rumani. Sau khi có thông báo hủy kết quả vòng một và tổ chức lại cuộc bỏ phiếu, nhà tỷ phú Mỹ Elon Musk đã đăng hàng chục tweet lên án nhà nước Rumani là chuyên chế và bày tỏ ủng hộ Georgescu. Phó tổng thống Mỹ J. D. Vance dạy cho các nước đồng minh một « bài học » dân chủ tại Hội nghị An ninh Munich khi lấy Rumani làm ví dụ điển hình:« Nếu nền dân chủ của quý vị có thể bị phá hủy chỉ vì vài trăm ngàn đô la tiền quảng cáo kỹ thuật số do một quốc gia nước ngoài chi trả, thì nền dân chủ đó ngay từ đầu đã không vững mạnh rồi. Sẽ không có sự an toàn nếu một người sợ ý kiến ​​của chính người dân nước mình. »Theo giới quan sát, Rumani đang đối đầu với một trục Trump – Putin liên quan đến việc thúc đẩy tư tưởng sức mạnh nam giới. Một hệ tư tưởng mà ngày càng nhiều người Rumani tuân theo và cũng khiến họ nhìn Vladimir Putin dưới một góc độ khác, như bà Catherine Durandin giải thích ở trên.Nhưng có lẽ trên hết, đối với Matxcơva cũng như đối với Washington thời Trump 2.0, Rumani dường như là một quân cờ trong cuộc chơi quyền lực chống Bruxelles. Sự co cụm theo chủ nghĩa dân tộc được Trump và Putin kích động không có gì là mới, nhưng với việc Rumani có một nhà lãnh đạo có cùng quan điểm với họ, châu Âu khó mà nói cùng một tiếng nói, nhất là về hồ sơ Ukraina,.Trên đài ARTE, Aurélien Duchene, cố vấn địa chính trị, nhận xét :« Nỗ lực can thiệp lớn này của Nga chính là ý tưởng cho rằng sau Hungary và Slovakia, Rumani có thể là một quân cờ domino dễ đổ. Mục tiêu tiếp theo là Hy Lạp chẳng hạn. Chính quyền Trump cũng có cách nhìn tương tự về Rumani, nghĩa là xem nước này như một quân cờ tiềm tàng để chia rẽ sự đoàn kết của châu Âu, ví dụ như để ngăn chặn những nỗ lực nhằm giải phóng quốc phòng châu Âu khỏi sự giám hộ của Mỹ. »Dù vậy, các nhà quan sát đều có chung nhận xét : « Mê » Nga không có nghĩa là Rumani sẽ rời bỏ NATO, ngả hẳn theo Matxcơva. « Thân thiện với Putin, Hòa bình với Nga nhưng Bảo đảm an ninh vẫn là Mỹ », đây có lẽ cũng là mong mỏi của khoảng 41% cử tri ủng hộ ứng viên cực hữu Georges Simion, người ủng hộ tư tưởng của Trump, đã về đầu cuộc bỏ phiếu ngày 04/05/2025.

Veterán Klub Sedlčany funguje od roku 2011. Tehdy si šest místních nadšenců do historických vozidel začalo vyměňovat poznatky, zkušenosti, scházet se. „Shodli jsme se, že bychom měli tomu našemu uskupení dát nějakou hlavu a patu a založili jsme klub,“ vzpomíná Pavel Chýle, který je dnes prezidentem sedlčanského Veterán Klubu.

VOV1 - Truyền thông phương Tây đưa tin, Hy Lạp có thể phải đối mặt với các hình phạt từ Cơ quan bảo vệ biên giới của Liên minh châu Âu (Frontex) vì có nhiều động thái không phù hợp với người di cư và tị nạn.

✍️ Tác giả: Trần Phan

Hãy đặt chân đến cái nôi của nền văn minh phương Tây và lạc bước giữa những tàn tích huy hoàng của quá khứ tại Athens, Hy Lạp.

Trong hàng loạt sắc lệnh hành pháp được ký ngay ngày đầu tiên nhậm chức của tân tổng thống Mỹ, ngày 20/01/2025, chỉ có một bản ghi nhớ duy nhất liên quan đến văn hóa, thẩm mỹ, kiến trúc, đó là chính sách « thúc đẩy kiến trúc công dân liên bang đẹp đẽ ». Theo bình luận của nhật báo The Wall Street Journal, kiến trúc là mục tiêu đầu tiên trong « cuộc chiến văn hóa » của chính quyền tổng thống Donald Trump. Cùng với thông tín viên Bùi Uyên, đồng thời là kiến trúc sư tại Paris, RFI tìm hiểu tại sao kiến trúc hiện đại lại trở thành cái gai trong mắt Donald Trump.RFI : Chính sách của tổng thống Mỹ Donald Trump « thúc đẩy kiến trúc công dân liên bang đẹp đẽ » cụ thể đề cập đến những chủ đề gì ? KTS. Bùi Uyên : Sắc lệnh này yêu cầu tất cả các tòa nhà chính phủ liên bang mới phải tôn trọng di sản kiến trúc địa phương truyền thống và cổ điển, các dự án mang phong cách khác sẽ không được chấp thuận. Bản ghi nhớ này bị lu mờ bởi những tuyên bố chấn động hơn. Ít người biết được rằng bản ghi nhớ này nằm trong chiến dịch lâu nay của đảng cánh hữu Mỹ, đặc biệt là cá nhân tổng thống Donald Trump, chống lại kiến trúc hiện đại và hậu hiện đại, mà họ cho là « xấu xí ».Họ cho rằng kiến trúc thoát khỏi các quy tắc của chủ nghĩa cổ điển đồng nghĩa với phản bội chủ nghĩa nhân văn và truyền thống thẩm mỹ vốn có của nền dân chủ Mỹ. Nhưng chỉ đến nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump, tư tưởng này mới biến thành một sắc lệnh hành pháp, được ban hành từ cuối nhiệm kỳ trước, và khôi phục lại ngay từ ngày đầu ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.Trong sắc lệnh cùng tên ban hành cuối năm 2020, vẻ đẹp của kiến trúc cổ điển Hy Lạp và La Mã cổ đại được dẫn chứng như biểu tượng của vẻ đẹp không gian công cộng và niềm tự hào công dân, cho bản sắc của nước Mỹ, mang lại được sự kính trọng của đại chúng. Các công trình liên bang xây mới phải mang phong cách cổ điển, tân cổ điển, art décor. Đối với các công trình cần tu bổ, cải tạo, có thể tính đến việc phá đi xây lại theo phong cách cổ điển. Mâu thuẫn là ở chỗ, trước khi bước vào chính trường, vị tổng thống thứ 45 và 47 của nước Mỹ được biết đến là một chủ đầu tư bất động sản, với những tòa nhà kính thép mang phong cách hiện đại. Minh chứng rõ nhất là tòa cao ốc chọc trời mang tên ông giữa lòng New York.Không dừng lại ở kiến trúc, sự áp đặt trong thiết kế các công trình liên bang này là một chính sách nằm trong một đường lối theo xu hướng độc đoán về tư tưởng, hạn chế sự tự do trong biểu hiện nghệ thuật. Mới đây, việc ông Trump trở thành chủ tịch trung tâm nghệ thuật biểu diễn Kennedy Memorial Center và việc sa thải chủ tịch, cũng như nhiều nhân viên hội đồng quản trị của trung tâm, là một minh chứng tiếp theo cho chính sách thao túng và định hướng văn hóa của chính quyền Donald Trump.RFI : Như vậy có nghĩa là kiến ​​trúc có thể trở thành một công cụ tuyên truyền tư tưởng chính trị ?KTS. Bùi Uyên : Khác với các loại hình nghệ thuật khác, trong mắt các nhà cầm quyền, công trình kiến trúc trụ sở công là một phương tiện trực quan ưu tiên để biểu trưng quyền lực và truyền tải những tư tưởng chính trị. Để so sánh, việc tuyên truyền bằng các loại hình nghệ thuật khác như âm nhạc, thi ca, hội họa, phim ảnh, cần một sự tiếp nhận chủ động của công chúng bằng cách đọc, nghe, xem ...  Trong khi đó, với ưu thế tọa lạc nơi không gian công cộng, các tòa trụ sở được trưng ra trước dân chúng, buộc người dân phải tiếp nhận thông điệp của nó.Nhưng tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ không phải là người đầu tiên dùng kiến trúc như một công cụ tuyên truyền chính trị. Trong lịch sử nước Mỹ, kiến trúc của các công trình công cộng luôn phản ánh tầm nhìn và ý chí chiến lược đương thời. Chủ nghĩa cổ điển của Hy Lạp và La Mã trong thế kỷ 18 và 19 được dùng để gợi lên sự ổn định và tinh tế. Việc áp dụng phong cách « tàu biển » và Art Decor vào thế kỷ 20 gợi lên những nét thực tế tiến bộ trong Thỏa thuận mới của Roosevelt. Việc thể hiện kiến trúc chủ nghĩa hiện đại trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh là để chứng minh tính hiệu quả của nhà nước phúc lợi và ưu thế công nghệ của quốc gia.Chính phủ Mỹ luôn sử dụng kiến ​​trúc theo cách mang tính biểu tượng và thường mang tính chiến thuật. Tuy nhiên, những hàm ý này là phản ánh gián tiếp, hoặc khuynh hướng lựa chọn ôn hòa, chứ chưa bao giờ bị bắt buộc bởi một sắc lệnh của chính tổng thống như lần này dưới thời Donald Trump. Theo sử gia người Mỹ Michel.R.Allen, « sắc lệnh này của tổng thống cấu thành một quyết định độc tài đầu tiên ».RFI : Trong lịch sử, việc áp dụng những điều luật áp đặt một cách nhìn và kiểm soát về nghệ thuật, kiến trúc tương tự chỉ được thấy rõ nhất dưới những chính quyền độc tài, toàn trị hay dân tộc chủ nghĩa như Đức quốc xã hay Stalin của Liên Xô cũ. Những chính sách này đã kiểm soát kiến trúc như thế nào ?KTS. Bùi Uyên : Dưới thời Hitler, để đại diện cho diễn ngôn về một giống nòi thượng đẳng, phong cách Hy Lạp và La Mã được lấy làm cảm hứng biểu trưng cho chủng tộc thuần khiết, tiếp nối sinh học và văn hóa mẫu mực. Cùng vị kiến trúc sư Albert Speer, cũng là cánh tay phải trên chính trường, người đứng đầu chính quyền Quốc xã đã vẽ lên quy hoạch và kiến trúc lại Berlin, với tham vọng biến thành phố này thành một đại đô thị hàng đầu thế giới.Ở đó, những công trình kiến trúc phong cách Hy Lạp và La Mã cũng sẽ trường tồn hàng ngàn năm như hai nền văn minh kia. Các thiết kế thủ đô Berlin khi đó gần như bê nguyên các hình mẫu của điện Panthéon của Hy Lạp, Khải Hoàn Môn của Pháp, sự khác biệt lớn nhất là về tỉ lệ :  tất cả các công trình kiến trúc trong phác thảo của Hitler đều to lớn hơn gấp nhiều lần so với nguyên mẫu. Theo đó, khát vọng mang lại tầm vóc khổng lồ của dân tộc Đức thuần khiết được chuyển thể thành những kiến trúc tân-cổ điển với khối tích choáng ngợp. Còn tại Liên Xô cũ, chính quyền Stalin không áp đặt một phong cách kiến trúc chủ đạo duy nhất, nhưng kiểm soát và định hướng phong cách kiến trúc với những mục tiêu chính trị cụ thể cho từng công trình. Chính quyền Stalin lập ra một tổ chức mang tên « Liên hiệp các kiến trúc sư vô sản ». Tổ chức này dân dần phá hủy từ bên trong các tổ chức, hội nhóm chuyên ngành mang tính tiên phong. Tuy không thể công khai đối lập với kiến trúc hiện đại, biểu trưng của tiến bộ và cách mạng, chính quyền Stalin cản trở các kiến trúc sư trẻ, theo trường phái hiện đại, tiếp cận với các dự án lớn, vì lo ngại khó có thể kiểm soát họ.Việc quy hoạch lại Matxcơva được giao cho kiến trúc sư Lazar Kaganovic theo trường phái cổ điển. Bên cạnh phong cách cổ điển mà phe bảo thủ ưa chuộng, Stalin cho xây dựng các công trình theo phong cách kiến trúc hiện đại Mỹ để làm hài lòng công chúng ủng hộ cánh mạng tháng 10 Nga 1917 và cộng đồng quốc tế, để chứng tỏ sự vượt trội so với Hoa Kỳ.RFI : Trở lại thời đại ngày nay, chỉ trích nghệ thuật hiện đại cấp tiến và giới tinh hoa dường như đang trở thành lá bài dân túy, củng cố chủ nghĩa dân tộc bảo thủ ? KTS. Bùi Uyên : Thật vậy, tiêu biểu là sắc lệnh được tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành cuối nhiệm kỳ trước. Không những chỉ định rõ hình mẫu kiến trúc cổ điển cho các công trình công cộng liên bang, sắc lệnh còn chỉ trích thẳng thừng kiến trúc hiện đại, kiến trúc thô mộc (brutalisme) như một phong cách « không được dân chúng ưa chuộng » « kém hấp dẫn » « gây tranh cãi ». Các kiến trúc sư danh tiếng quốc tế cũng bị đánh giá là « không coi trọng tính địa phương và thị hiếu thẩm mỹ trong vùng ». Các tác phẩm của họ chỉ nhằm « gây ấn tượng trong giới tinh hoa kiến trúc », « nghệ thuật vị nghệ thuật », được ca tụng trong giới chuyên môn nhưng lại « xấu xí » trong mắt dân chúng.Theo luận điểm này, việc phê phán kiến trúc hiện đại đồng nghĩa với việc tôn trọng khiếu thẩm mỹ của số đông dân chúng, chống lại sự độc quyền thẩm mỹ của giới tinh hoa. Tuy nhiên, chính việc áp đặt kiến trúc cổ điển như vẻ đẹp chuẩn mực lại là một sự phủ nhận tính đa dạng, cởi mở, trẻ trung của một « hợp chủng quốc » với lịch sử lập quốc khá non trẻ so với đại đa số các quốc gia có nền mỹ thuật, kiến trúc lâu đời khác.Sự trỗi dậy của những cáo buộc kiến trúc hiện đại nói riêng và nghệ thuật hiện đại nói chung, xuất phát từ những tư tưởng theo khuynh hướng bảo thủ, không chỉ là hiện tượng ở xứ cờ hoa. Tại châu Âu, đảng cực hữu AfD của Đức cũng nhiều lần chỉ trích những di sản của kiến trúc hiện đại. Sự kiện kỷ niệm 100 năm khai sinh trường thiết kế Bauhaus – cái nôi của kiến trúc hiện đại và hậu hiện đại – tạo cơ hội cho đảng này lên án ngôi trường và những đóng góp của nó cho lịch sử.Đảng AfD cho rằng phong trào Bauhaus đã truyền bá sự « xấu xí », gu thẩm mỹ sai lệch. Hay theo như phát biểu tại nghị viện của nghị sỹ của đảng này, ông Tillschneider, đây là « sự đoạn tuyệt với truyền thống xây dựng, bằng việc lắp ghép các cấu kiện tiền chế (..) trên thực tế là tầm nhìn gớm ghiếc, một cuộc sống trong những không gian chật chội, đầy cấm đoán và ngăn chặn ». Để rồi đi đến kết luận « Bauhaus không thể là nơi đưa ra những kiểu mẫu, mà chỉ là một sai lầm lịch sử ». Có thể AfD đã sớm quên, hoặc chưa bao giờ được biết đến hoàn cảnh ra đời vai trò lịch sử của hình thức kiến trúc này. Nếu không có những cải tiến vượt bậc về công nghệ sản xuất beton tiền chế và những thiết kế chức năng tối ưu tiết kiệm diện tích, thì nước Đức và nhiều quốc gia châu Âu không thể đối mặt với tình trạng thiếu nhà ở trầm trọng do chiến tranh tàn phá. Xây nhanh, công nghiệp hóa, giá rẻ, nhưng đảm bảo điều kiện vệ sinh và tiện nghi sử dụng.Thật trùng hợp, « sai lầm lịch sử » chính là từ mà chính quyền phát xít Đức gọi tên Bauhaus trước khi đóng cửa trường này dưới thời Quốc xã. Họ cáo buộc trường là trụ sở của những người « Do thái -  Bolshevik » bởi tên tuổi của các giảng viên – nghệ sỹ lớn người Đức gốc Do Thái hoặc gốc Liên Xô cũ. Không dừng ở đó, chính quyền dưới thời Hitler còn gọi tên nhiều tác phẩm nghệ thuật hiện đại những năm đầu thế kỷ 20 là « nghệ thuật thoái hóa », với một cuộc triển lãm cùng tên, hội tụ những bức tranh của các danh họa lớn của các trường phái hiện đại thời bấy giờ như Picasso, Chagall, Otto Dix, Paul Klee hay Kandinsky. Nhiều bức tranh bị tịch thu, phân loại và bị tiêu hủy, nhiều họa sỹ nếu không trốn đi thì bị cấm sáng tác thể loại nghệ thuật này.RFI : Hơn một thế kỷ trôi qua, cái tên nhà độc tài và những tư tưởng dưới thời Quốc xã tưởng như là vết nhơ mà nước Đức đã cố gắng gột rửa để trở thành một quốc gia dân chủ đi đầu, dẫn dắt Liên Âu. Giờ đây không ít chính sách trong số đó lại được đưa vào chương trình tranh cử của đảng cực hữu, đang ngày càng lớn mạnh ở Đức. Bên kia bờ Đại Tây Dương, cái nôi của tự do dân chủ, chính quyền Mỹ của Donald Trump cũng lần đầu tiên ban hành những quyết sách áp đặt chống lại kiến trúc hiện đại. Vì sao kiến trúc hiện đại lại là mục tiêu bị bài trừ? KTS. Bùi Uyên : Kiến trúc hiện đại được hình thành vào những năm 20 của thế kỷ XX từ trường nghệ thuật Bauhaus ở Đức. Trên nền tảng tiến bộ Cách mạng công nghiệp, thiết kế kiến trúc được phát triển tự do hơn, giải phóng khỏi những tỉ lệ và bố cục cổ điển, lấy công năng là mục tiêu chính, thông qua đó giản lược các đường nét, chi tiết trang trí. Đây là một bước ngoặt rõ nét so với kiến trúc cổ điển thịnh hành suốt nhiều thế kỷ.Một lý do quan trọng để phong cách kiến trúc này lan rộng là đòi hỏi bức thiết xây dựng lại nhanh chóng và số lượng lớn sau Thế Chiến thứ nhất. Cùng với sự hình thành liên minh chính trị hai bờ Đại Tây Dương và sự giao thoa trao đổi văn hóa dễ dàng hơn, luồng tư tưởng kiến trúc này nhanh chóng được « quốc tế hóa », lan rộng ở châu Âu và Hoa Kỳ, đặc biệt với làn sóng di cư của các trí thức tinh hoa, các nghệ sỹ, kiến trúc sư, do ảnh hưởng của Thế Chiến thứ 2.Bên khối các nước xã hội chủ nghĩa, đứng đầu là Liên Xô, kiến trúc hiện đại cũng được xây dựng rộng rãi để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho đại bộ phận dân chúng.Ở châu Âu, các tòa nhà theo phong cách hiện đại còn được tiếp tục xây dựng sau Thế Chiến thứ 2, đến tận những năm 70, dưới hình thức những đô thị vệ tinh mới. Tuy vậy, đây cũng là một nguyên nhân để phong cách kiến trúc này bị nhận biết chủ yếu trong công chúng, bởi các tòa nhà chung cư xây dựng hàng loạt bằng beton tiền chế, với hình khối đơn giản, đều đặn có phần nhàm chán. Cùng với sự xuống cấp và các vấn đề xã hội hiện nay của các khu dân cư này, hình ảnh kiến trúc hiện đại này trở nên phản cảm.Với những bối cảnh lịch sử và xã hội nói trên, các đảng bảo thủ và dân tộc chủ nghĩa nhìn thấy ở di sản kiến trúc hiện đại mọi hiện thân và thông điệp đối lập hoàn toàn với đường lối chính trị mà họ theo đuổi : tính quốc tế, toàn cầu hóa, tính cách mạng, ly khai khỏi các khuôn mẫu cổ điển truyền thống, gắn với đề cao phúc lợi xã hội.Ngày nay, triết lý và ngôn ngữ kiến trúc đã tiến những bước dài, mang trong nó những tư duy mới về môi trường, chuyển đổi năng lượng, đề cao tính địa phương. Việc bài xích kiến trúc hiện đại, để áp đặt thay vào đó hình thức và phong cách cổ điển, dưới vỏ bọc cải thiện thẩm mỹ đô thị, ẩn thực sự sau đó là sự định hướng sáng tạo và cản trở tự do biểu đạt. Không chỉ dừng lại ở kiến trúc, những chính sách độc đoán thao túng các hoạt động nghệ thuật vẫn còn nối tiếp, vô hình chung đẩy lùi những bước tiến tất yếu của văn hóa và vận động xã hội.

Trong cuộc đọ sức Mỹ -Trung ở Kênh đào Panama, bàn thắng tạm thời nghiêng về Washington : tập đoàn Hồng Kông CK Hutchison chuyển nhượng lại cho một quỹ đầu tư của Mỹ hai cảng ở hai đầu con kênh mà chính quyền Trump đòi « thâu tóm trở lại ». Bắc Kinh trong thế lưỡng nan : Chận thương vụ giữa một công ty tư nhân của Hồng Kông với một đối tác quốc tế là một nước cờ mạo hiểm. Hôm 04/03/2025, vài giờ trước khi tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đọc diễn văn trước Quốc Hội lưỡng viện, quỹ đầu tư BlackRock thông báo đạt thỏa thuận với tập đoàn đa quốc gia của Hồng Kông, CK Hutchison, « mua lại quyền khai thác »  2 trong số 5 cảng dọc Kênh đào Panama : Balboa và Cristobal. Đây chỉ là 2 trong số hơn 40 hải cảng CK Hutchison đang khai thác tại 23 quốc gia trên thế giới. Trị giá hợp đồng 23 tỷ đô la.Trump đẩy Trung Quốc ra khỏi Panama Trên mạng xã hội Ủy Ban đối Ngoại Hạ Viện Hoa Kỳ phấn khởi khẳng định là « Trung Quốc bị đẩy ra khỏi Panama. Mỹ đang trên đà chiến thắng ». Dân biểu bang Florida, chủ tịch ủy ban này ông Brian Mast không bỏ lỡ cơ hội ca ngợi « công lao » và sự « sáng suốt » của tổng thống Donald Trump khi biết rằng, chủ nhân Nhà Trắng luôn khẳng định Kênh đào Panama « thuộc về nước Mỹ » và đã từng yêu cầu bộ Quốc Phòng xem xét các khả năng quân sự để bảo đảm quyền của Hoa Kỳ được sử dụng con kênh này vào lúc mà Trung Quốc « kiểm soát » 5 cảng dọc theo con kênh.Thắng lợi của Washington còn lớn hơn nữa do hai cảng Balboa và Cristobal ở hai đầu con kênh, mở Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.Trả lời đài RFI Pháp ngữ giáo sư đại học giảng dậy môn Khoa Học Chính Trị, Kevin Parthenay trước hết giải thích vì sao việc một quỹ đầu tư của Hoa Kỳ giành lại quyền khai thác một số cơ sở ở Panama từ tay một tập đoàn Hồng Kông được coi là thắng lợi lớn của Mỹ :« Kênh đào Panama đã từng và sẽ luôn là một điểm chiến lược đối với quyền lợi của Mỹ và cũng như là đối với phía Trung Quốc nhất là khi hai siêu cường trên thế giới này bắt đầu lao vào một cuộc đối đầu. Qua hai quyết định gần đây chúng ta thấy Panama đã loan báo không tiếp tục tham gia dự án Con Đường Tơ Lụa với Trung Quốc, mà sự hợp tác này đã chính thức được khởi động từ 2017. Bên cạnh đó, tư pháp Panama đòi xem xét lại các điều khoản đã nhượng quyền khai thác hai cảng Balboa và Cristobal ở hai cửa ra vào con kênh cho tập đoàn Hồng Kông CK Hutchison. Đó là những tín hiệu mạnh để xác định vai trò trung tâm và ảnh hưởng của Mỹ đối với Panama » Dựa trên cơ sở nào Mỹ đòi « chiếm lại » kênh đào Panama ? Giáo sư Frédéric Lasserre Đại học Laval, Québec, Canada, chuyên nghiên cứu về khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương nhắc lại lập trường của tổng thống Trump đòi « lấy lại » con kênh mà Hoa Kỳ đã xây dựng cho Panama : « Donald Trump tố cáo các giới chức Panama bắt chẹt tàu thuyền của Mỹ, bắt họ trả phí đắt hơn so với tàu chở hàng của những quốc gia khác khi đi qua kênh đào Panama. Không một dữ liệu nào minh chứng cho điều đó và nếu quả thực tàu thuyền của Mỹ bị đối xử bất công, chắc chắn là các tập đoàn vận tải đường biển của Mỹ đã không để yên. Ngoài ra, cần chú ý là tập đoàn Hồng Kông, CK Hutchison khai thác : khai thác chứ không sở hữu, hai trong số năm cảng dọc theo con kênh Panama. Không có bất kỳ lý do nào để Hutchison phân biệt đối xử với tàu thuyền của Mỹ và nếu có đi chăng nữa thì liệu rằng tập đoàn này có được chỉ thị từ Bắc Kinh hay không ? Hiện không có bằng chứng nào cho phép xác định tàu bè của những quốc gia khác ngoài Trung Quốc bị  đối xử tệ. Và tôi muốn nhấn mạnh rằng tập đoàn của Hồng Kông, CK Hutchison chỉ khai thác có 2 trong số 5 cảng trên con Kênh đào Panama ».Tập đoàn Hồng Kông ngừng khai thác các hải cảng ?  Trên thực tế thỏa thuận giữa tập đoàn khai thác hải cảng và bảo đảm các dịch vụ của Hồng Kông với một « tổ hợp đầu tư do quỹ BlackRock đứng đầu » không chỉ thu hẹp ở phạm vi Panama. Theo các báo tài chính của Mỹ và Á châu, tập đoàn trong tay nhà tỷ phú Hồng Kông Lý Gia Thành chuyển nhượng tổng cộng 43 trong số hơn 50 hải cảng đang quản lý trên toàn thế giới. Trong số này có 10 hải cảng thuộc về Hồng Kông và Hoa Lục. Cristobal và Balboa chỉ là hai trong số 43 địa điểm liên quan. Nhưng con kênh này đang trở thành một tâm điểm trong cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, hai siêu cường trên thế giới, chuyên gia Virginie Saliou Học Viện Quân Sự Pháp IRSEM giải thích về tầm cỡ chiến lược của công trình :« Mỹ là quốc gia sử dụng nhiều nhất Kênh đào Panama để vận chuyển hàng từ bờ đông sang châu Á, để đưa hàng từ bờ tây của nước Mỹ sang châu Âu, để bảo đảm các luồng cung ứng giữa hai bờ đông và tây của bản thân nước Mỹ. Cứ trên 100 chuyến tàu chở hàng của Mỹ thì có 40 chiếc phải đi qua Kênh Panama và trung bình có từ 60 đến 70 % giao thương hàng hải sử dụng con kênh này là những chuyến tàu khởi hành hoặc cập bến các hải cảng của Hoa Kỳ. Chỉ có 13 % tàu thuyền đi qua đây liên quan đến các hoạt động của Trung Quốc. Không chỉ có các tàu chở hàng của Mỹ sử dụng kênh Panama. Con kênh này còn là nơi mà tàu chiến của Hoa Kỳ cũng phải đi qua. Theo các số liệu gần đây trung bình hàng năm 40 trong số 291 tàu quân sự của Mỹ  phải đi qua ngả này ». Con Đường Tơ Lụa, cái gai giữa Panama và MỹCũng bà Saliou nhấn mậnh Kênh đào Panama thuộc quyền sở hữu của Panama, một quốc gia ở Trung Mỹ chưa đầy 5 triệu dân, không có quân đội và sử dụng đồng đô la Mỹ. Công trình này do cơ quan ACP gồm 13 thành viên quản lý và Hiến Pháp Panama ghi rõ con kênh này « thuộc quyền sở hữu không thể tách rời » của Panama. Năm 1997 vào tập đoàn Hồng Kông CK Hutchison ký hợp đồng với cơ quan ACP của Panama để được quyền « khai thác », đầu tư và bảo đảm các dịch vụ tại 5 cảng dọc theo con kênh. Đúng 20 năm sau, Panama chính thức tham gia dự án Con Đường Tơ Lụa với Trung Quốc từ đó căng thẳnh giữa Hoa Kỳ và Panama gia tăng. Virginie Saliou :« Từ khi Panama tham gia dự án Con Đường Tơ Lụa với Trung Quốc, đã có khoảng 30 dự án hợp tác và đầu tư ra đời nhưng chỉ một số ít được thực hiện đến nơi đến chốn, và kết quả không nhiều. Do vậy việc chính quyền Panama rầm rộ loan báo chia tay với dự án của Bắc Kinh trước hết là một tín hiệu nhắm gửi đến Nhà Trắng để làm vừa lòng tổng thống Trump. Một điểm đáng chú ý khác là năm 2001 tức là chỉ ít ít lâu sau khi tập tập đoàn của Hồng Kông được quyền khai thác Balboa và Cristobal thì chính phủ Mỹ đã ra một thông cáo xác nhận rằng sự hiện diện của Hutchison không là một mối đe dọa. 25 năm sau, tình hình đã có nhiều thay đổi vào lúc mà Washington và Bắc Kinh lao vào một cuộc đối đầu. Mỹ lo ngại Trung Quốc lợi dụng vị trí này để dọ thám Mỹ về mặt kinh tế và quân sự. Kênh đào Panama có thể là một địa điểm để quan sát các hoạt động của đối phương rất lợi hại ».      Sự im lặng đáng ngờ của Bắc Kinh Nhìn đến phản ứng của Trung Quốc, giới quan sát hơi ngạc nhiên trước sự im lặng của chính quyền trung ương. Kênh đào Panama là nơi mà 21 % các tàu bè qua lại là tàu chở hàng của Trung Quốc, là cửa ngõ của ngành xuất nhập khẩu nước này sang châu Mỹ. Kiểm soát « hai đầu con kênh » này mang tính chiến lược.  Vậy thì tại sao tập đoàn hàng hải Hồng Kông đã chuyển nhượng quyền khai thác lại cho một « tổ hợp đầu tư của Mỹ » mà không bị Bắc Kinh chống đối ?Tuần báo The Economist của Anh (20/03/2025) giải thích : trước hết về mặt chính thức Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý để can thiệp hay ngăn chận CK Hutchison « bán lại » quyền khai thác hai cảng Balboa và Cristobal cho bất kỳ một tập đoàn nào khác.Nhưng một cách không chính thức, chính quyền Bắc Kinh hoàn toàn có thể « can thiệp » dưới nhiều hình thức : hoặc là gây sức ép trực tiếp với gia đình của nhà tỷ phú Hồng Kông Lý Gia Thành, vì CK Hutchison có nhiều cơ sở tại Hoa Lục. Chính quyền Trung Ương cũng hoàn toàn có thể sử dụng « luật an ninh quốc gia » để « chận » hoặc « hủy » thương vụ giữa tập đoàn Hồng Kông và quỹ đầu tư của Mỹ BlackRock. Một giải pháp khác, là trong giao kèo giữa CK Hutchison và BlackRock bao gồm nhiều hải cảng mà họ Lý đang kiểm soát từ ở Hồng Kông đến Pakistan, Sri Lanka … do vậy, Bắc Kinh có thể trực tiếp gây áp lực với các chính quyền liên quan.Trung Quốc tránh một nước cờ mạo hiểmNhưng theo các chuyên gia tuần báo Anh trích dẫn, can thiệp lộ liễu như vậy là thất sách, bởi thứ nhất đây không là thời điểm thích hợp để Trung Quốc can thiệp trực tiếp vào hồ sơ Kênh đào Panama vào lúc Bắc Kinh và Washington đang thu xếp để lãnh đạo Trung Quốc và Hoa Kỳ gặp nhau trong một tương lai không xa. Bắc Kinh cũng muốn tránh để các giới chức Mỹ « nhòm ngó » kỹ hơn đến các tập đoàn và doanh nghiệp Trung Quốc vào lúc mà hai trong số này là Hoa Vi và ByteDance đã trong tầm ngắm của các chính quyền liên tiếp ở Washington.Vì quyền lợi của Trung Quốc ở các bến cảng Úc và châu ÂuLý do thứ hai là chận một thương vụ giữa một « tập đoàn tư nhân » với một đối tác quốc tế cũng sẽ làm xấu đi hình ảnh và uy tín của các tập đoàn Trung Quốc đang vươn ra nước ngoài, từ ở Úc đến châu Âu. Tại châu Âu Trung Quốc đang đầu tư và quản lý 14 hải cảng lớn như như Hamburg (Đức) Fos và Le Havre (Pháp) Anvers (Bỉ) Pirée (Hy Lạp) hay Rotterdam (Hà Lan)…Lý do thứ ba là xét cho cùng, hợp đồng chuyển nhượng lại quyền khai thác 2 bến cảng ở hai đầu con kênh Panama cho một « tổ hợp đầu tư » của Mỹ không đe dọa đến « quyền lợi cốt lõi về an ninh của Trung Quốc ». Theo thẩm định của chuyên gia Isaac Kardon, thuộc quỹ nghiên cứu Cargegie Endowment for International Peace, trụ sở tại Washington, hiện tại các tập đoàn Trung Quốc quản lý hơn 90 hải cảng ở khắp nơi trên thế giới. Năm 2023, các tàu của Hải Quân Trung Quốc đã dừng lại tại 27 trong số những hải cảng do các tập đoàn của Trung Quốc quản lý. Nhưng Hải Quân Trung Quốc không dại để lai vãng ở các khu vực như gần Panama nơi vốn được coi là sân sau của Hoa Kỳ.Tổn thất về thương mại và hình ảnh chính trị của ông Tập ?Dù vậy việc nhường lại một phần sân chơi cho tổ hợp đầu tư của Mỹ do BlackRock dẫn đầu bất lợi cho ngành xuất nhập khẩu của Trung Quốc. Vẫn theo Isaac Kardon phía Hoa Kỳ nhân đà này sẽ áp đặt mạnh hơn luật chơi với các đối tác -nhất là trong bối cảnh mà chính quyền Trump đang dùng lá bài « thuế hải quan » để tạo dựng một trật tự quốc tế mới về mậu dịch, về giao thương hàng hải…Nếu như hợp đồng giữa tập đoàn của Hồng Kông và Mỹ này được thực hiện, thì dù muốn hay không « cổng đưa hàng Trung Quốc và châu Mỹ cũng bị khép chặt lại hơn một chút ».Cuối cùng về phương diện chính trị, rõ ràng là Hoa Kỳ ghi được một bàn thắng trước đối thủ Trung Quốc và làm « sứt mẻ hình ảnh của một ông Tập Cận Bình đang muốn phô trương thanh thế của một nhà lãnh đạo đủ sức bảo vệ quyền lợi quốc gia trên trường quốc tế ».

VOV1 - Cơ quan quản lý kênh đào Suez hôm 10/3 cho biết, một tàu của Hy Lạp chở theo hơn 1 triệu thùng dầu, bị lực lượng Houthi tấn công đã được kéo an toàn qua Kênh đào Suez.

Ba năm liên tiếp, tàu chiến Pháp đến thăm Việt Nam. Từ ngày 01-07/03/2025, tàu khu trục đa nhiệm La Provence, thuộc nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle thực hiện chiến dịch CLEMENCEAU 25, cập cảng Lotus, thăm xã giao thành phố Hồ Chí Minh. Hoạt động này « thể hiện mối quan hệ tin cậy và hợp tác ngày càng tăng », cũng như « cam kết của Pháp đối với hòa bình và an ninh tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương », theo thông cáo của sứ quán Pháp tại Việt Nam. Pháp tăng cường hiện diện thông qua « ngoại giao hải quân »Hoạt động thăm cảng nằm trong khuôn khổ thỏa thuận Đối tác Chiến lược Toàn diện được Việt Nam và Pháp ký tại Paris ngày 07/10/2024. Trong tuyên bố chung, hai nước nhấn mạnh đến « cam kết phát triển quan hệ trong lĩnh vực quốc phòng nhằm tăng cường năng lực tự cường, phù hợp với nhu cầu của mỗi bên ». Ngoài ra, « Việt Nam sẽ tạo thuận lợi cho các tàu quân sự của Pháp cập cảng Việt Nam theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhằm phát triển hợp tác và trao đổi chuyên môn giữa hải quân và lực lượng cảnh sát biển hai nước ».Trả lời RFI Tiếng Việt ngày 28/02, nhà nghiên cứu Pháp Laurent Gédéon, trường Sư phạm Lyon (Ecole normale supérieure de Lyon), nhận định những diễn biến tích cực này được thúc đẩy thêm sau khi Hà Nội và Paris tỏ thiện chí củng cố hợp tác song phương nhân chuyến công du của bộ trưởng Quân Lực Sébastien Lecornu và dự lễ kỷ niệm 70 năm Điện Biên Phủ :« Sự hiện diện của tàu khu trục Pháp hoặc các chiến hạm Pháp thỉnh thoảng đi qua và dừng lại ở Việt Nam gắn liền với điều có thể gọi là « ngoại giao hải quân », tức là hiện diện tại cảng của các quốc gia có quan hệ tích cực và hữu nghị. Theo tôi, ngoài khuôn khổ Việt Nam, cần phải coi rằng Pháp tham gia vào chiến lược do Hoa Kỳ phát triển trong khu vực, bao gồm việc tái khẳng định sự hiện diện của Hải Quân Mỹ và các đồng minh, đặc biệt là ở Biển Đông, trước những tuyên bố bá quyền của Trung Quốc đối với khu vực hàng hải này.Theo tôi, nếu nhìn xa hơn một chút về sự hiện diện và sự tham gia của Pháp vào hoạt động này, thì điều đó không chỉ liên quan đến các nguyên tắc về tự do hàng hải trên vùng biển quốc tế mà Pháp ủng hộ, mà cũng cần lưu ý rằng Pháp có một vùng biển rộng lớn ở Thái Bình Dương nhưng không hẳn có thể kiểm soát được hết bằng những phương tiện quân sự hiện có. Vì vậy, Paris cần sự ủng hộ của Washington. Và việc Paris can dự vào một khu vực thực sự rất xa - ở Ấn Độ-Thái Bình Dương - là cách để Pháp đánh dấu sự gần gũi với người Mỹ và tham gia vào hoạt động giữa Mỹ và Pháp ở khu vực mà hai nước có chung lợi ích địa -chiến lược ».Đọc thêmViệt Nam : Đối tác mới cho chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Pháp ?Duy trì hoạt động thăm cảng nhưng tránh « động » đến Trung QuốcKhi thiết lập được mối quan hệ ở cấp cao nhất trong chính sách ngoại giao của Việt Nam, Pháp tăng cường được hiện diện và củng cố hoạt động ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải huyết mạch, thông qua những chương trình tăng cường hợp tác quân sự với Philippines, Malaysia, Indonesia, Singapore. Tuy nhiên, trả lời RFI Tiếng Việt trước đó, nhà nghiên cứu Laurent Gédéon cũng nhấn mạnh đến « khía cạnh quân sự không được làm quá nổi bật » trong tuyên bố chung Pháp-Việt ngày 07/10/2024 « để không “xúc phạm” Trung Quốc ». Cũng chính để tránh làm « phật lòng » Bắc Kinh và cũng trong chính sách « Bốn Không », Việt Nam không tham gia các cuộc thao dượt mang tính chất quân sự trong vùng hoặc do bên thứ ba ngoài khu vực tổ chức. Nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle, gồm tàu sân bay Charles De Gaulle (R91), tàu khu trục đa nhiệm La Provence (D652), tàu tiếp tế Jacques Chevallier (A725), tàu hộ tống phòng không Forbin (D620) và khinh hạm Alsace (D656) lớp Aquitaine thăm cảng Subic Bay ở Philippines từ ngày 21/02 và tham gia Hoạt động hợp tác hàng hải (MCA) với Hải Quân Philippines.Tuy nhiên, chỉ có tàu khu trục đa nhiệm La Provence đến thăm cảng Lotus, thành phố Hồ Chí Minh và tiến hành luyện tập chung với tàu Cảnh sát biển Việt Nam tại vùng biển ngoài khơi Vũng Tàu. Nhà nghiên cứu Laurent Gédéon giải thích :« Theo tôi, điều này liên quan đến việc Pháp là đồng minh của Mỹ, cũng như việc Philippines cũng có liên minh quân sự với Mỹ. Vì vậy, chúng ta thấy có sự gần gũi về mặt địa chiến lược và quân sự giữa Pháp và Philippines. Hoàn cảnh này không giống như với Việt Nam bởi vì Việt Nam không tham gia vào kiểu liên minh này tại khu vực hoặc bất kỳ nơi nào khác. Tôi nghĩ rằng sự hiện diện của nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp trong khuôn khổ các cuộc tập trận chung này là nhằm kiểm tra khả năng tương tác giữa các đơn vị hải quân khác nhau. Và như tôi nêu ở trên, đó là cách để Pháp thể hiện sự can dự. Có rất nhiều quan ngại mang tính chất địa chiến lược đặc trưng với Mỹ nhưng không liên quan trực tiếp đến lợi ích của Pháp ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Vì vậy, đây là thông điệp gửi tới Trung Quốc, cũng là thông điệp gửi tới Hoa Kỳ, chủ yếu theo quan điểm của tôi. Và tôi không nghĩ rằng giữa Pháp và Việt Nam có sự hợp tác ở cấp độ này.Một yếu tố khác là nhóm tàu ​​sân bay tượng trưng cho khả năng quân sự và hình thức đe dọa cao. Và tôi nghĩ rằng đối với một quốc gia như Pháp, việc gửi một đội tàu ​​sân bay vào Biển Đông sẽ gửi đi một thông điệp ngoại giao rất tiêu cực tới Trung Quốc và trong bối cảnh hiện tại, điểm này không nằm trong những bận tâm ngoại giao của Paris ».Pháp bảo vệ chủ quyền ở Ấn Độ-Thái Bình DươngPháp là thành viên duy nhất trong Liên Hiệp Châu Âu có chủ quyền tại Ấn Độ-Thái Bình Dương với bảy vùng lãnh thổ hải ngoại có hơn 1,6 triệu công dân. 90% diện tích vùng đặc quyền kinh tế (ZEE) của Pháp cũng trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương. Lực lượng tàu chiến của quân đội Pháp tại các căn cứ ở đảo Réunion, Nouvelle-Calédonie hay Polynésie thuộc Pháp đều tương tác thường xuyên với các đối tác. Còn những chiến dịch quy mô lớn, như CLEMENCEAU 25, được bộ Quân Lực Pháp nhấn mạnh là nhằm « củng cố và khẳng định mối liên hệ mà quân đội Pháp đã phát triển ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương trong nhiều năm ».Chiến dịch CLEMENCEAU 25 được triển khai từ cuối tháng 11/2024 và được chuẩn đô đốc Jacques Mallard, chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay, giới thiệu trong buổi họp báo ngày 08/11/2024 :« Chiến dịch có bốn mục tiêu chính. Trước hết, đóng góp vào các hoạt động của Pháp và Châu Âu ở Hồng Hải và Ấn Độ Dương. Các hoạt động này nhằm mục đích tăng cường an ninh hàng hải trong khu vực và nguồn lực của nhóm tác chiến tàu sân bay. Chiến dịch cũng giúp phát triển khả năng tương tác với các đối tác và đồng minh của chúng ta (Pháp) ở Ấn Độ Dương cũng như ở Thái Bình Dương. Thông qua hoạt động này, thúc đẩy một không gian Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, cởi mở và ổn định với các đối tác khu vực trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Và cuối cùng, góp phần bảo vệ người dân và lợi ích của Pháp ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương mà Pháp là quốc gia ven biển và phải thực hiện chủ quyền của mình đối với tất cả các vùng lãnh thổ hải ngoại này ».Đọc thêmChiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Pháp sẽ có lợi cho Việt NamKhông chỉ chiến dịch CLEMENCEAU 25 mà tất cả những chiến dịch trước đó, nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp đều phối hợp với tàu từ các đối tác và đồng minh. Cho nên, số lượng hộ tống nhóm tàu sân Pháp được tăng cường thường xuyên với tàu khu trục hoặc tàu ngầm nước ngoài, như của Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Ý, Maroc, Anh, Úc, Canada, Nhật Bản… và lần lượt thông qua ba cuộc tập trận quy mô lớn, theo giải thích của chuẩn đô đốc Jacques Mallard.« Sau khi đi qua Địa Trung Hải và Hồng Hải, nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle tham gia cuộc tập trận song phương thường niên Varuna, góp phần duy trì khả năng tương tác giữa hải quân Pháp và Ấn Độ. Ấn Độ là đối tác quan trọng của Pháp ở Ấn Độ Dương. Giai đoạn hợp tác hoạt động chính của chiến dịch CLEMENCEAU 25 diễn ra với các đồng minh và đối tác của Pháp ở phía đông Ấn Độ Dương. Trong cuộc tập trận La Pérouse, Pháp phối hợp với Hải Quân các nước giáp với quần đảo Indonesia (trong đó có Philippines, Malaysia, Indonesia) về bảo đảm an ninh hàng hải ở ba eo biển chính. Cuối cùng, lần đầu tiên kể từ rất lâu, tàu sân bay Charles de Gaulle và đội tàu hộ tống di chuyển trên Thái Bình Dương, trong đó phải kể đến cuộc tập trận Pacific Steller (ngoài khơi phía đông Philippines), nhằm tăng cường khả năng tương tác với Hạm đội 7 Hoa Kỳ. Pháp có ít cơ hội tương tác với Hạm đội 7 vì lực lượng này ở rất xa so với Hạm đội 5 và 6 mà Pháp thường hoạt động chung. Trong suốt hành trình, nhóm tác chiến tàu sân bay sẽ nhận được hỗ trợ của các đối tác thông qua các điểm dừng chân và hỗ trợ hậu cần, cũng như tiếp nhận đội máy bay tuần tra hàng hải tầm xa Atlantic 2 ».Đội tàu tác chiến tàu sân bay (groupe aéronaval, GAN) được bộ Quân Lực Pháp giới thiệu là lực lượng chính thực hiện các nhiệm vụ triển khai sức mạnh. Tàu sân bay Charles de Gaulle có thể di chuyển hàng nghìn km mỗi ngày trong nhiều tháng, có hai đường băng, một nhà kho để bảo trì, sửa chữa 40 máy bay. Khoang tàu có thể chứa 600 tấn đạn dược, 3.200 tấn xăng máy bay, tương đương với 2 tuần hoạt động với cường độ cao.Sự can dự của Pháp ở Ấn Độ-Thái Bình Dương còn được thể hiện qua việc chỉ huy Hải Quân Pháp tham gia vào hai diễn đàn chính trong khu vực : Hội nghị chuyên đề Hải quân Ấn Độ Dương (IONS) và Hội nghị Hải quân Tây Thái Bình Dương (WPNS). Mục đích của hai tổ chức này là cải thiện đối thoại, hợp tác về an ninh, khả năng tương tác giữa hải quân của các quốc gia giáp ranh với từng khu vực. Tại khu vực Đông Nam Á, Pháp luôn bày tỏ nguyện vọng gia nhập Hội Nghị Bộ Trưởng Quốc Phòng ASEAN Mở Rộng (ADMM+), quy tụ các nước thuộc ASEAN và tám cường quốc chính của khu vực, trong đó có Trung Quốc và Hoa Kỳ. Và Paris kỳ vọng vào sự ủng hộ của Hà Nội để được gia nhập ADMM+.Đọc thêmShangri-La : Pháp sẽ tăng cường hiện diện quân sự tại châu Á – Thái Bình Dương

Ba năm liên tiếp, tàu chiến Pháp đến thăm Việt Nam. Từ ngày 01-07/03/2025, tàu khu trục đa nhiệm La Provence, thuộc nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle thực hiện chiến dịch CLEMENCEAU 25, cập cảng Lotus, thăm xã giao thành phố Hồ Chí Minh. Hoạt động này « thể hiện mối quan hệ tin cậy và hợp tác ngày càng tăng », cũng như « cam kết của Pháp đối với hòa bình và an ninh tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương », theo thông cáo của sứ quán Pháp tại Việt Nam. Pháp tăng cường hiện diện thông qua « ngoại giao hải quân »Hoạt động thăm cảng nằm trong khuôn khổ thỏa thuận Đối tác Chiến lược Toàn diện được Việt Nam và Pháp ký tại Paris ngày 07/10/2024. Trong tuyên bố chung, hai nước nhấn mạnh đến « cam kết phát triển quan hệ trong lĩnh vực quốc phòng nhằm tăng cường năng lực tự cường, phù hợp với nhu cầu của mỗi bên ». Ngoài ra, « Việt Nam sẽ tạo thuận lợi cho các tàu quân sự của Pháp cập cảng Việt Nam theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhằm phát triển hợp tác và trao đổi chuyên môn giữa hải quân và lực lượng cảnh sát biển hai nước ».Trả lời RFI Tiếng Việt ngày 28/02, nhà nghiên cứu Pháp Laurent Gédéon, trường Sư phạm Lyon (Ecole normale supérieure de Lyon), nhận định những diễn biến tích cực này được thúc đẩy thêm sau khi Hà Nội và Paris tỏ thiện chí củng cố hợp tác song phương nhân chuyến công du của bộ trưởng Quân Lực Sébastien Lecornu và dự lễ kỷ niệm 70 năm Điện Biên Phủ :« Sự hiện diện của tàu khu trục Pháp hoặc các chiến hạm Pháp thỉnh thoảng đi qua và dừng lại ở Việt Nam gắn liền với điều có thể gọi là « ngoại giao hải quân », tức là hiện diện tại cảng của các quốc gia có quan hệ tích cực và hữu nghị. Theo tôi, ngoài khuôn khổ Việt Nam, cần phải coi rằng Pháp tham gia vào chiến lược do Hoa Kỳ phát triển trong khu vực, bao gồm việc tái khẳng định sự hiện diện của Hải Quân Mỹ và các đồng minh, đặc biệt là ở Biển Đông, trước những tuyên bố bá quyền của Trung Quốc đối với khu vực hàng hải này.Theo tôi, nếu nhìn xa hơn một chút về sự hiện diện và sự tham gia của Pháp vào hoạt động này, thì điều đó không chỉ liên quan đến các nguyên tắc về tự do hàng hải trên vùng biển quốc tế mà Pháp ủng hộ, mà cũng cần lưu ý rằng Pháp có một vùng biển rộng lớn ở Thái Bình Dương nhưng không hẳn có thể kiểm soát được hết bằng những phương tiện quân sự hiện có. Vì vậy, Paris cần sự ủng hộ của Washington. Và việc Paris can dự vào một khu vực thực sự rất xa - ở Ấn Độ-Thái Bình Dương - là cách để Pháp đánh dấu sự gần gũi với người Mỹ và tham gia vào hoạt động giữa Mỹ và Pháp ở khu vực mà hai nước có chung lợi ích địa -chiến lược ».Đọc thêmViệt Nam : Đối tác mới cho chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Pháp ?Duy trì hoạt động thăm cảng nhưng tránh « động » đến Trung QuốcKhi thiết lập được mối quan hệ ở cấp cao nhất trong chính sách ngoại giao của Việt Nam, Pháp tăng cường được hiện diện và củng cố hoạt động ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải huyết mạch, thông qua những chương trình tăng cường hợp tác quân sự với Philippines, Malaysia, Indonesia, Singapore. Tuy nhiên, trả lời RFI Tiếng Việt trước đó, nhà nghiên cứu Laurent Gédéon cũng nhấn mạnh đến « khía cạnh quân sự không được làm quá nổi bật » trong tuyên bố chung Pháp-Việt ngày 07/10/2024 « để không “xúc phạm” Trung Quốc ». Cũng chính để tránh làm « phật lòng » Bắc Kinh và cũng trong chính sách « Bốn Không », Việt Nam không tham gia các cuộc thao dượt mang tính chất quân sự trong vùng hoặc do bên thứ ba ngoài khu vực tổ chức. Nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle, gồm tàu sân bay Charles De Gaulle (R91), tàu khu trục đa nhiệm La Provence (D652), tàu tiếp tế Jacques Chevallier (A725), tàu hộ tống phòng không Forbin (D620) và khinh hạm Alsace (D656) lớp Aquitaine thăm cảng Subic Bay ở Philippines từ ngày 21/02 và tham gia Hoạt động hợp tác hàng hải (MCA) với Hải Quân Philippines.Tuy nhiên, chỉ có tàu khu trục đa nhiệm La Provence đến thăm cảng Lotus, thành phố Hồ Chí Minh và tiến hành luyện tập chung với tàu Cảnh sát biển Việt Nam tại vùng biển ngoài khơi Vũng Tàu. Nhà nghiên cứu Laurent Gédéon giải thích :« Theo tôi, điều này liên quan đến việc Pháp là đồng minh của Mỹ, cũng như việc Philippines cũng có liên minh quân sự với Mỹ. Vì vậy, chúng ta thấy có sự gần gũi về mặt địa chiến lược và quân sự giữa Pháp và Philippines. Hoàn cảnh này không giống như với Việt Nam bởi vì Việt Nam không tham gia vào kiểu liên minh này tại khu vực hoặc bất kỳ nơi nào khác. Tôi nghĩ rằng sự hiện diện của nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp trong khuôn khổ các cuộc tập trận chung này là nhằm kiểm tra khả năng tương tác giữa các đơn vị hải quân khác nhau. Và như tôi nêu ở trên, đó là cách để Pháp thể hiện sự can dự. Có rất nhiều quan ngại mang tính chất địa chiến lược đặc trưng với Mỹ nhưng không liên quan trực tiếp đến lợi ích của Pháp ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Vì vậy, đây là thông điệp gửi tới Trung Quốc, cũng là thông điệp gửi tới Hoa Kỳ, chủ yếu theo quan điểm của tôi. Và tôi không nghĩ rằng giữa Pháp và Việt Nam có sự hợp tác ở cấp độ này.Một yếu tố khác là nhóm tàu ​​sân bay tượng trưng cho khả năng quân sự và hình thức đe dọa cao. Và tôi nghĩ rằng đối với một quốc gia như Pháp, việc gửi một đội tàu ​​sân bay vào Biển Đông sẽ gửi đi một thông điệp ngoại giao rất tiêu cực tới Trung Quốc và trong bối cảnh hiện tại, điểm này không nằm trong những bận tâm ngoại giao của Paris ».Pháp bảo vệ chủ quyền ở Ấn Độ-Thái Bình DươngPháp là thành viên duy nhất trong Liên Hiệp Châu Âu có chủ quyền tại Ấn Độ-Thái Bình Dương với bảy vùng lãnh thổ hải ngoại có hơn 1,6 triệu công dân. 90% diện tích vùng đặc quyền kinh tế (ZEE) của Pháp cũng trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương. Lực lượng tàu chiến của quân đội Pháp tại các căn cứ ở đảo Réunion, Nouvelle-Calédonie hay Polynésie thuộc Pháp đều tương tác thường xuyên với các đối tác. Còn những chiến dịch quy mô lớn, như CLEMENCEAU 25, được bộ Quân Lực Pháp nhấn mạnh là nhằm « củng cố và khẳng định mối liên hệ mà quân đội Pháp đã phát triển ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương trong nhiều năm ».Chiến dịch CLEMENCEAU 25 được triển khai từ cuối tháng 11/2024 và được chuẩn đô đốc Jacques Mallard, chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay, giới thiệu trong buổi họp báo ngày 08/11/2024 :« Chiến dịch có bốn mục tiêu chính. Trước hết, đóng góp vào các hoạt động của Pháp và Châu Âu ở Hồng Hải và Ấn Độ Dương. Các hoạt động này nhằm mục đích tăng cường an ninh hàng hải trong khu vực và nguồn lực của nhóm tác chiến tàu sân bay. Chiến dịch cũng giúp phát triển khả năng tương tác với các đối tác và đồng minh của chúng ta (Pháp) ở Ấn Độ Dương cũng như ở Thái Bình Dương. Thông qua hoạt động này, thúc đẩy một không gian Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, cởi mở và ổn định với các đối tác khu vực trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Và cuối cùng, góp phần bảo vệ người dân và lợi ích của Pháp ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương mà Pháp là quốc gia ven biển và phải thực hiện chủ quyền của mình đối với tất cả các vùng lãnh thổ hải ngoại này ».Đọc thêmChiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Pháp sẽ có lợi cho Việt NamKhông chỉ chiến dịch CLEMENCEAU 25 mà tất cả những chiến dịch trước đó, nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp đều phối hợp với tàu từ các đối tác và đồng minh. Cho nên, số lượng hộ tống nhóm tàu sân Pháp được tăng cường thường xuyên với tàu khu trục hoặc tàu ngầm nước ngoài, như của Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Ý, Maroc, Anh, Úc, Canada, Nhật Bản… và lần lượt thông qua ba cuộc tập trận quy mô lớn, theo giải thích của chuẩn đô đốc Jacques Mallard.« Sau khi đi qua Địa Trung Hải và Hồng Hải, nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle tham gia cuộc tập trận song phương thường niên Varuna, góp phần duy trì khả năng tương tác giữa hải quân Pháp và Ấn Độ. Ấn Độ là đối tác quan trọng của Pháp ở Ấn Độ Dương. Giai đoạn hợp tác hoạt động chính của chiến dịch CLEMENCEAU 25 diễn ra với các đồng minh và đối tác của Pháp ở phía đông Ấn Độ Dương. Trong cuộc tập trận La Pérouse, Pháp phối hợp với Hải Quân các nước giáp với quần đảo Indonesia (trong đó có Philippines, Malaysia, Indonesia) về bảo đảm an ninh hàng hải ở ba eo biển chính. Cuối cùng, lần đầu tiên kể từ rất lâu, tàu sân bay Charles de Gaulle và đội tàu hộ tống di chuyển trên Thái Bình Dương, trong đó phải kể đến cuộc tập trận Pacific Steller (ngoài khơi phía đông Philippines), nhằm tăng cường khả năng tương tác với Hạm đội 7 Hoa Kỳ. Pháp có ít cơ hội tương tác với Hạm đội 7 vì lực lượng này ở rất xa so với Hạm đội 5 và 6 mà Pháp thường hoạt động chung. Trong suốt hành trình, nhóm tác chiến tàu sân bay sẽ nhận được hỗ trợ của các đối tác thông qua các điểm dừng chân và hỗ trợ hậu cần, cũng như tiếp nhận đội máy bay tuần tra hàng hải tầm xa Atlantic 2 ».Đội tàu tác chiến tàu sân bay (groupe aéronaval, GAN) được bộ Quân Lực Pháp giới thiệu là lực lượng chính thực hiện các nhiệm vụ triển khai sức mạnh. Tàu sân bay Charles de Gaulle có thể di chuyển hàng nghìn km mỗi ngày trong nhiều tháng, có hai đường băng, một nhà kho để bảo trì, sửa chữa 40 máy bay. Khoang tàu có thể chứa 600 tấn đạn dược, 3.200 tấn xăng máy bay, tương đương với 2 tuần hoạt động với cường độ cao.Sự can dự của Pháp ở Ấn Độ-Thái Bình Dương còn được thể hiện qua việc chỉ huy Hải Quân Pháp tham gia vào hai diễn đàn chính trong khu vực : Hội nghị chuyên đề Hải quân Ấn Độ Dương (IONS) và Hội nghị Hải quân Tây Thái Bình Dương (WPNS). Mục đích của hai tổ chức này là cải thiện đối thoại, hợp tác về an ninh, khả năng tương tác giữa hải quân của các quốc gia giáp ranh với từng khu vực. Tại khu vực Đông Nam Á, Pháp luôn bày tỏ nguyện vọng gia nhập Hội Nghị Bộ Trưởng Quốc Phòng ASEAN Mở Rộng (ADMM+), quy tụ các nước thuộc ASEAN và tám cường quốc chính của khu vực, trong đó có Trung Quốc và Hoa Kỳ. Và Paris kỳ vọng vào sự ủng hộ của Hà Nội để được gia nhập ADMM+.Đọc thêmShangri-La : Pháp sẽ tăng cường hiện diện quân sự tại châu Á – Thái Bình Dương

VOV1 - Ngày 28/2, các cuộc biểu tình lớn nhỏ nổ ra trên khắp Hy Lạp với sự tham gia của hàng trăm nghìn người, vào đúng ngày kỷ niệm hai năm thảm kịch va chạm tàu hỏa ở miền trung nước này khiến 57 người bị thiệt mạng.

Ngày 20/01/2025, hình ảnh những « ông trùm » – những tỷ phú Elon Musk, Mark Zuckerberg, Jeff Bezos cùng các đồng nghiệp – ngồi hàng ghế đầu tại lễ nhậm chức của tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây ấn tượng mạnh. Sự kiện cho thấy quyền lực của những người cực kỳ giầu có ở Mỹ, đặc biệt là các nhà tài phiệt của Thung lũng Silicon. Vì sao Trump có được sự ủng hộ từ nhiều nhà tỷ phú công nghệ Mỹ? Liệu mối liên kết Trump và tổ hợp "công nghệ - công nghiệp" có thực sự đe dọa nền dân chủ Mỹ?Trước đó vài ngày, hôm 16/01/2025, tổng thống mãn nhiệm Joe Biden, trong bài phát biểu chia tay với toàn dân, đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về sự hình thành một « chế độ tài phiệt » từ điều mà ông gọi là « một tổ hợp công nghệ – công nghiệp », có thể gây ra « mối nguy hiểm thực sự cho đất nước ».Tuyên bố này của ông Biden gợi nhắc bài phát biểu chia tay của tổng thống Mỹ Eisenhower năm 1961, cũng cảnh báo người dân Mỹ trước mối nguy hiểm về một « tổ hợp công nghiệp – quân sự », mạnh đến mức có thể gây nguy hiểm cho những nền tảng của nền dân chủ Mỹ.Nhưng lịch sử Mỹ cũng từng chứng minh mối quan hệ giữa quyền lực và những người giầu có là một câu chuyện muôn thuở. Giới siêu giầu ở Mỹ luôn có tầm ảnh hưởng trên chính trường kể từ cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Nay chính trị Mỹ đang bước vào một kỷ nguyên mới với sự xuất hiện của một tầng lớp siêu giầu mới : Những nhà tài phiệt công nghệ của Thung lũng Silicon, giầu có hơn và nhiều quyền lực hơn bao giờ hết.Peter Thiel : « Nhà tiên tri »Tuy nhiên, Gilles Babinet, phó chủ tịch Hội đồng Kỹ thuật số, cố vấn Viện Montaigne về các vấn đề Kỹ thuật số, cho rằng điều đáng lo là, trong « tổ hợp công nghệ - công nghiệp » đó, có những người đã thay đổi lập trường chính trị ngay sau cuộc bầu cử muốn can dự nhiều hơn vào nền chính trị đất nước.Trên đài France Inter, Gilles Babinet phân tích : « Họ tin rằng về cơ bản, cấu trúc chính trị của họ, chủ yếu được quyết định bởi các lợi ích kinh tế là cực kỳ linh hoạt, và vài người trong số họ, với niềm tin sâu sắc, cho rằng một hình thức tinh hoa phải được tạo ra, phần lớn do những người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ lãnh đạo và trong số này, Peter Thiel thực sự là một biểu tượng ».Theo quan điểm của nhà báo Thomas Snégaroff, có lẽ đây chính là nhà tài phiệt mà Joe Biden muốn nhắm đến,được mô tả như là một « nhà tiên tri », một nhà trí thức duy nhất, nguy hiểm nhất và có lẽ là quyền lực nhất.Thomas Snégaroff, cũng là nhà sử học, giải thích : « Năm 2009, trong một tập sách nói về giáo dục theo chủ nghĩa tự do cá nhân, ông ấy từng tuyên bố : Tôi không còn tin rằng tự do và dân chủ là tương thích ». Nếu như năm 2009, phát biểu này có vẻ bất thường, thì ngày nay, chúng có vẻ ngày càng đáng tin hơn, điều này nuôi dưỡng giả thuyết của Joe Biden, giả thuyết về ngày tận thế. » (France Inter ngày 30/01/2025)Mang tư tưởng chủ nghĩa tự do cá nhân (Libertarien), Peter Thiel được cho là « nhà tiên tri » bởi vì ông là người đầu tiên thấy Donald Trump là người vén lộ những gì là nước Mỹ thực sự. Tháng Giêng năm 2025, trên Financial Times, ông viết : « Năm 2016, tổng thống Barack Obama từng phát biểu vào thời điểm đó rằng thắng lợi của Donald Trump không hẳn là "ngày tận thế". Tất nhiên là ông ấy đúng. Nhưng nếu chúng ta xem xét nghĩa gốc của từ "apokálypsis" trong tiếng Hy Lạp, - có nghĩa là "sự tiết lộ" – thì Obama có lẽ sẽ không thể đưa ra lời bảo đảm như thế vào năm 2025 ».  Sinh ra tại Đức, nhưng giống như Elon Musk, Peter Thiel lớn lên tại Nam Phi trong suốt thời kỳ chủ nghĩa Apartheid. Ông là hiện thân cho một luồng di dân đánh dấu cho sự tìm kiếm tự do. Là một luật sư, nhưng Peter lại là một nhà đầu tư có ảnh hưởng. Ông là một trong số những người sáng lập Paypal, hệ thống chi trả qua mạng.Peter Thiel cũng là một trong số những người đầu tư vào Facebook, và đổ tiền vào SpaceX của Elon Musk, trở nên giầu có nhờ vào tài « đánh hơi » của mình. Và ông cũng là nhà tài phiệt công nghệ đầu tiên ủng hộ Donald Trump ngay từ năm 2016, theo như giải thích từ nhà báo Philippe Corbé, phóng viên thường trú của France Inter tại Mỹ :« Ông là người đầu tiên trong số những nhà tài phiệt, nhưng không phải là người giàu nhất. Ông ấy thực sự rất giàu, vẫn kém xa Musk, Bezos, Zuckerberg, nhưng ông ấy là người đầu tiên ủng hộ Trump. Và khi ông ấy nói về việc vén bức màn che lên, đó là vì ông ấy đã nói trong nhiều năm rằng những gì Trump đại diện trong xã hội Mỹ, trong chính trị, mà còn trong tinh thần của nước Mỹ ngày nay, đó không chỉ là một tai nạn bầu cử, không chỉ là một kẻ lắm mồm, mà là người có phương pháp khác biệt với những người khác. Về cơ bản, người vén bức màn ở đây theo nghĩa là người đã tiết lộ bản chất thực sự của nước Mỹ. Và nước Mỹ, theo quan điểm của Peter Thiel, không giống như giới tinh hoa mô tả về Thung lũng Silicon, nơi ông đã sống trong một thời gian dài, về Hollywood, nơi ông hiện đang sống, về Phố Wall hay về Washington. Đó có lẽ là một nước Mỹ còn tàn bạo hơn, dựa nhiều hơn vào sự cân bằng quyền lực, luật của kẻ mạnh hơn, và cũng là nước Mỹ ít đúng đắn hơn về chính trị ».Donald Trump : Người vén màn sự thậtTầm nhìn của Thiel là bảo vệ tự do cá nhân, kể cả về giới tính, ở đó, « tự do, tự do cực độ, vượt lên trên cả những cân nhắc về đạo đức hay thể chế ». Ông không ngần ngại công khai về xu hướng đồng tính của mình ngay tại kỳ đại hội đảng Cộng Hòa năm 2016. Cũng trong kỳ đại hội này, Peter Thiel từng bị xem là « điên rồ » khi là người đầu tiên công khai ủng hộ Donald Trump là ứng viên tranh cử tổng thống.Trên diễn đàn năm đó, Thiel giới thiệu Trump như là người tiết lộ « một phần bị che giấu của nước Mỹ », lên án một « thế lực ngầm » tìm cách giấu giếm sự thật, khi lấy lại khẩu hiệu nổi tiếng : « Sự thật ở nơi khác ». Nghĩa là « có một sự thật mà người ta đang che giấu. Nhà nước Liên bang ở đó, các cơ quan của nhà nước như FBI, CIA hay nhiều cơ quan khác được giao trách nhiệm thao túng quý vị, để ngăn cản quý vị phát hiện ra sự thật. Điều đó cho thấy rõ những gì nằm sâu trong tâm trí người Mỹ, và trong sâu thẳm, đó là một dạng ngờ vực đối với nhà nước liên bang, vốn bị xem như là một quyền lực cản trở tự do cá nhân », theo như giải thích từ nhà báo Philippe Corbé.Cũng theo vị phóng viên thường trực của France Inter tại Mỹ, điều đáng chú ý là hiện có một luồng tư tưởng đang được phe chủ trương tự do cá nhân mà Thiel và Musk hiện thân, cho lan truyền trong cánh hữu Mỹ : Nước Mỹ có lẽ không nên là một nước dân chủ, rằng Mỹ nên là một nền Cộng hòa: « Theo những gì họ nói, nền dân chủ theo nghĩa cuộc chiến cho các giá trị dân chủ, cuộc chiến vì nhân quyền, cuộc chiến cho quyền các nhóm thiểu số, cuộc chiến cho nữ quyền, tất cả những cuộc chiến đó về cơ bản chỉ làm tổn hại đến những gì tạo ra tính hiệu quả, những gì mang lại sự vĩ đại, hay có thể mang đến sự vĩ đại cho nước Mỹ và sự tự do. Ý tưởng nêu ra là những giá trị dân chủ này giống như những hành lý nặng nề cản trở chúng ta chạy nhanh hơn. Họ không nói là muốn có một nền độc tài, họ cũng không nói là cần phải xét lại các giá trị dân chủ đó, nhưng họ bảo rằng "hãy cẩn thận chớ để sự tôn trọng hay bảo vệ các giá trị đó cản trở chúng tôi, không đè nặng chúng tôi đi đến mục tiêu tối cao, đó là có được sự thành công, trở nên quyền lực, và kiếm được nhiều tiền hơn. »Tự do « trá hình » ?Suy cho cùng, đối với nhà sử học và kinh tế gia Arnaud Orain, đó là một chủ nghĩa tự do trá hình. Musk và Thiel coi thường sự cạnh tranh và thị trường tự do. Thiel đã từng nói rằng « cạnh tranh là kẻ thù không đội trời chung của chủ nghĩa tư bản ». Đối với ông, việc tập trung quyền lực và thế độc quyền cho phép người ta có một nguồn tài chính vững chắc, tiến hành đổi mới mà không sợ mất tất cả nhờ những phương tiện không lồ.Trả lời báo Nouvel Obs, sử gia Orain nhận định : « Khi những gã khổng lồ công nghệ này có ý định bãi bỏ quy định, mục đích của họ là để chiếm lĩnh thị trường mới, áp đặt giá cả, củng cố thế độc quyền, chứ không phải để tạo ra đối thủ cạnh tranh. Musk và Thiel phụ thuộc chặt chẽ vào nhà nước và quân đội Mỹ. Nhìn chung, các công ty này đang có diện mạo như những quốc gia có chủ quyền mới. Đây chính là điều Mark Zuckerberg nhấn mạnh khi nói rằng “Facebook trông giống một chính phủ hơn là một công ty truyền thống”. Những gã khổng lồ này kiểm soát các động mạch và tĩnh mạch của thế giới, từ các tuyến cáp ngầm, vệ tinh, tên lửa, cho đến không gian chung cùng với mạng X. Chúng trông giống như các công ty Đông Ấn thế kỷ 17 và 18, tức các công ty vừa mang tính thương mại, vừa mang tính nhà nước. »Tệ hơn, nhà kinh tế học Josep Stiglitz, giải Nobel Kinh tế năm 2001, lên án Musk, Bezos, và Zuckerberg kiểm soát thông tin để phục vụ cho tham vọng độc quyền, một cách thức hoạt động mà ông đánh giá là « tồi tệ hơn » cả những nhà tài phiệt Mỹ đầu thế kỷ 20.Trên France Culture, ông cảnh báo : « Lý do để họ tồi tệ hơn là vì không chỉ liên quan đến vật chất, như xe hơi chẳng hạn, mà còn liên quan đến kiến thức, đến những gì chúng ta tin tưởng. Họ đang cố gắng kiểm soát truyền thông, hệ thống thông tin, cách chúng ta nhìn nhận câu chuyện của mình, xã hội của mình và họ đang tư nhân hóa quyền tuyên truyền chẳng hạn. Chúng ta không muốn tuyên truyền của nhà nước và bây giờ chúng ta đang có một nền tuyên truyền tư nhân hóa. »Tinh hoa chống tinh hoaSự trỗi dậy của một giới tinh hoa mới ở Mỹ, giới « tinh hoa công nghệ » theo như cách gọi của Gilles Babinet, cũng cho thấy có một sự phân rẽ trong giới tài phiệt tại Thung lũng Silicon. Nhà trí thức Joel Kotkin, cựu thành viên đảng Dân chủ, và giờ là một nhà nghiên cứu độc lập, trả lời phỏng vấn báo Pháp Le Figaro, bác bỏ những nhận định « báo động » cho rằng sự liên kết giữa Donald Trump và tài phiệt công nghệ Mỹ có thể gây nguy hiểm cho nền dân chủ của đất nước.Một mặt, theo ông, thắng lợi bầu cử của Donald Trump là một sự chối bỏ ồ ạt của người dân Mỹ đối với phương thức điều hành của chính quyền Biden, cũng như là cách thức phe cực tả áp đặt thế thống trị của họ đối với các chính sách của Mỹ trong nhiều hồ sơ, từ di dân, giới tính cho đến môi trường.Mặt khác, việc chỉ trích mối liên kết giữa Trump và các nhà tỷ phú công nghệ, đối với ông Joel Kotkin, là một sự giả dối, và không quên nhắc lại tầm ảnh hưởng của Google đối với chính quyền Obama và Biden lớn như thế nào trong thời gian tranh cử, cũng như là sau khi đã lên cầm quyền. Các hãng công nghệ lớn cũng đã từng ủng hộ đảng Dân Chủ trong nhiều năm. Giờ đây, trong bối cảnh cạnh tranh với Trung Quốc, họ chợt nhận ra rằng sẽ khó thể trụ được nếu chính quyền Biden vẫn tồn tại.Sự chia rẽ này có nghĩa là các nhà tài phiệt ở cả hai bên sẽ phải xây dựng liên minh với các nhóm khác ngoài họ. Và đây sẽ là cuộc « đọ sức » giữa hai phe tài phiệt. Ở cánh hữu, phe dân túy, mà đại diện là phó tổng thống JD Vance, sẽ đối đầu với những ông trùm công nghệ như Musk. Theo ông Joel Kotkin, đây sẽ là một tin tốt lành, khi kể từ giờ có hai phe tài phiệt, mỗi phe ủng hộ một đảng, tranh giành lẫn nhau và do vậy sẽ mang lợi cho tầng lớp trung lưu.

Năm 2025 đánh dấu 150 năm xây dựng Nhà Hát Opera Garnier, một trong những biểu tượng của Paris, là mái nhà chung của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu và cũng là chiếc nôi sáng tác của nhiều nghệ sĩ trên thế giới. Kiến trúc độc đáo của Nhà Hát Garnier là nguồn cảm hứng cho rất nhiều các công trình khác trên toàn thế giới, từ ở Úc đến Ukraina và mãi đến tận Brazil … Nhưng quen thuộc nhất với người Việt chúng ta là Nhà Hát Lớn ở Hà Nội, một phiên bản thu nhỏ của Opera Paris. Một dự án suýt chết yểuNgày 05/01/1875, sau 15 năm xây dựng với nhiều gian truân, Opera Garnier chính thức được khai sinh. Trong tiếng nhạc của khúc dạo đầu vở opera Guillaume Tell của nhạc sĩ người Ý, Gioachino Rossini, tổng thống Pháp Mac Mahon trịnh trọng đón 2.000 thượng khách từ khắp châu Âu đến dự lễ khánh thành Nhà Hát nhưng đã quên mời kiến trúc sư Charles Garnier, cha để của công trình đến dự. Charles đã phải tự mua vé vào cửa nhưng phải ngồi ở một góc khuất rất xa sân khấu. May mà có người nhận ra ông, nên Garnier cuối cùng đã có được một chỗ ngồi khả dĩ hơn.Ngược thời gian, năm 1860 Garnier đã đánh bại 170 đối thủ -mà trong đó có những tên tuổi lẫy lừng, như Viollet le Duc, để giành được dự án xây dựng Nhà Hát Lớn Paris. Đây là một kế hoạch của hoàng đế Napoléon III và đó phải là một công trình phản ánh quyền lực mềm của Nước Pháp. Charles Garnier khi đó mới 35 tuổi và chưa được mấy ai biết đến.Nhưng rồi Đệ Nhị Đế Chế Pháp sụp đổ sau thất bại ê chề trong trận đánh Sedan. Hoàng đế lưu vong Napoléon qua đời tại Luân Đôn năm 1873. Công trình xây dựng Nhà hát mà ông chủ xướng dở dang. Trong cuộc nổi dậy Công Xã Paris năm 1871 nhà hát đang xây dở thậm chí bị trưng dụng để chứa đạn dược và lương thực …1873 chẳng may opera trên con đường Le Pelletier, nơi các giới chức sang trọng của cả thủ đô Paris lui tới đã bị thần hỏa ghé thăm. Kinh đô ánh sáng cần có một nhà hát xứng tầm. Tổng thống Mac Mahon quyết định làm sống lại công trình mang tên kiến trúc sư Garnier. Cuối tháng 12/1874 Charles Garnier hoàn thành nhiệm vụ trong một thời gian ngắn kỷ lục 18 tháng.  Một viên ngọc sáng của Kinh Đô Ánh SángNgay những giờ phút bắt đần ngự tọa giữa lòng Paris, nhà hát mang tên kiến trúc sư Garnier đã chinh phục công chúng từ mặt tiền bề thế cho đến cấu trúc của giàn sân khấu.Cuối thế kỷ 19 nhà hát Paris là nơi duy nhất được thiết kế với ý tưởng, tự thân công trình kiến trúc này đã là một dạng sân khấu để bắt mọi người phải dồn hết chú ý về đây. Ý tưởng táo bạo thứ hai của Garnier là dựng ngay ở bên trong nhà hát những bậc cầu thang uy nghi để cả Paris cùng biết rằng ai đã có vé mời đi xem và nghe những vở opera nổi tiếng của từ Bizet đến Wagner, từ Rossini đến Bellini…Khán giả Pháp còn nhớ mãi buổi trình diễn để đời của nữ danh ca người Hy Lạp, Maria Callas năm 1964 trong vai Norma của vở opera cùng tên do nhà soạn nhạc người Ý Vincenzo Bellini sáng tác năm 1831. Vở Norma được xem là một trong những tác phẩm « đẹp nhất » của dòng nhạc Opera Ý và khán giả Paris nổi tiếng là khó tính đã chờ đợi rất nhiều ở diva Maria CallasNơi khai sinh bản Boléro Cũng tại nhà hát Garnier, tháng 11 năm 1928 nhạc sĩ Maurice Ravel ra mắt công chúng lần đầu tiên bản nhạc Boléro. Trên sân khấu, vũ sư người Nga Ida Rubinstein thể hiện vai một cô gái gitane trên một chiếc bàn ở quán rượu trong làn điều boléro lập đi lập lại như nỗi ám ảnh dục vọng.Người khen, kẻ chê chẳng ngờ bản Boléro của Ravel trở thành một hiện tượng : Ma lực của tác phẩm phầm này lan rộng ra khắp hành tình. Đến này cứ trung bình 10 phút, đâu đó trên thế giới bản Boléro lại được trỗi lên trên sân khấu.Thánh đường của nghệ thuật Opera Garnier là điểm giao lưu của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu, là chiếc nôi sáng tác cho nhiều thế hệ : Trường dậy múa ba-lê lâu đời của Pháp được nhà vua Louis thứ XIV lập ra từ năm 1713 đã được chuyển hẳn về nhà hát Garnier cho mãi đến năm 1987. Học viên của trường, thoắt ẩn, thoắt hiện, với những bước chân êm như nhung di chuyển trong các hành lang, tổng cộng dài đến 17 km bên trong tòa nhà được mệnh danh là lòng 17 « Les petits rats de l'Opéra ».Cũng nhà hát này nơi ngôi sao trên vòm trời nghệ thuật Liên Xô, vũ công ba-lê Rudolf Noureev tái sinh. Sinh ra và lớn lên tại Liên Xô, trong lần lưu diễn tại Paris năm 1961, Noureev đã vượt rào xin tị nạn tại Pháp. Với tài nghệ xuất chúng, ông thường xuyên là khách mời danh dự trong các chương trình của Opera Paris. Được xem là một trong những nhà biên đạo múa tài hoa nhất của thể kỷ XX, nghệ sĩ Liên Xô này được mời điều hành nhà hát Garnier trong thập niên 1980 và ông đã đặt thêm một viên đá cho thánh đường của nghệ thuật trên quê hương của Hector Berlioz.Điểm hẹn của nhạc-thơ và hội họaMột nghệ sĩ tài hoa khác đã cống hiến rất nhiều cho Nhà Hát Garnier là danh họa Marc Chagall (1987-1985). Là một người Do Thái, sinh ra tại Bélarus ông chạy trốn chế độ cộng sản Liên Xô, định cư rội nhập tịch Pháp năm 1937. Đến dự buổi gala vinh danh tổng thống Perou ở nhà hát Garnier năm 1960, tình cờ Chagall đã được bộ trưởng Văn Hóa Pháp André Malraux đề nghị ông khoác một chiếc áo mới cho trần nhà của phòng diễn của Opera đã bị màu thời gian che khuất.Chagall 77 tuổi đã quá nổi tiếng trong làng hội họa thế giới do dự nhưng rồi vì nể lời Malraux, một nhà văn lớn của Pháp mà ông luôn ngưỡng mộ … nên Chagall đã nhận lời.Họa sĩ Marc Chagall đã vẽ không công. Năm 1964 khi tác phẩm hoàn tất và được treo lên trần phòng diễn Opera de Paris, Chagall nhắc lại đây mà món quà danh họa người Belarus này hiến dâng cho nước Pháp để tỏ lòng biết ơn kinh đô ánh sáng đã mở rộng vòng tay cho một nghệ sĩ lưu vong đi tìm tự do.  Tác phẩm của Chagall thu gọn trong một vòng tròn 220 mét vuông chung quanh chùm đèn pha lê 8 tấn rưỡi. Những tiết họa của Chagall gợi lại những biểu tượng của nước Pháp từ Tháp Eiffel đến Nhà Hát Garnier. Là người say mê với âm nhạc, Marc Chagall dùng những sắc mầu tươi sáng để thổi hồn vào những tác phẩm của những nhà soạn nhạc mà ông ngưỡng mộ : từ Mozart đến Beethoven, từ Wagner đến Berlioz, Ravel, Debussy và đương ông đã không quên những nhạc sĩ lẫy lừng nhất của nền âm nhạc Nga như Tchaikovsky hay Moussorgski …Cần nói thêm rằng danh họa Chagall không chỉ giam mình trong hội họa. Ông là người đã vẽ phông cho sân khấu và những bộ trang phục cho biết bao nhiêu vở opera nổi tiếng ở những sàn diễn từ New York đến Paris. Ông cũng là tác giả của rất nhiều những tấm kính cửa sổ trang trí ở nhà thờ trên đất Pháp.Năm 1964 hoàn thành nhiệm vụ, nhà hát Garnier có một phông trần mới rực rỡ sắc mầu. Điều thú vị ở đây là vào thời điểm đó, trước khi công chúng và báo chí được tận mắt chiêm ngưỡng trần nhà mới ở Opera Garnier dưới những đường cọ của Chagall thì người họa sĩ nhập cư này đã bị chê bại thậm tệ. Người ta không ngần ngại chỉ trích Chagall « lầm cẩm » vẽ và pha màu một cách ngớ ngẩn như để « bôi tro trắt trấu » vào một tượng đài văn hóa của Paris …Cá nhân danh họa người Do Thái này đã hơn một lần bị xúc phạm. Người ta tấn công luôn cả vào André Malraux, người đã đặt hàng họa sĩ ChagallNhưng rồi ngày 23/09/1964, hai ngàn quan khách, các nhà báo, các nhà phê bình khét tiếng Paris ngỡ ngàng trước một tác phẩm vừa sống động vừa tràn ngập ý thơ đúng theo tinh thần của Charles Garnier năm nào : để « Cung điện Garnier » mãi mãi là thánh đường của các thể loại ghệ thuật kiến trúc, âm nhạc, hội họa và sân khấu…

Năm 2025 đánh dấu 150 năm xây dựng Nhà Hát Opera Garnier, một trong những biểu tượng của Paris, là mái nhà chung của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu và cũng là chiếc nôi sáng tác của nhiều nghệ sĩ trên thế giới. Kiến trúc độc đáo của Nhà Hát Garnier là nguồn cảm hứng cho rất nhiều các công trình khác trên toàn thế giới, từ ở Úc đến Ukraina và mãi đến tận Brazil … Nhưng quen thuộc nhất với người Việt chúng ta là Nhà Hát Lớn ở Hà Nội, một phiên bản thu nhỏ của Opera Paris. Một dự án suýt chết yểuNgày 05/01/1875, sau 15 năm xây dựng với nhiều gian truân, Opera Garnier chính thức được khai sinh. Trong tiếng nhạc của khúc dạo đầu vở opera Guillaume Tell của nhạc sĩ người Ý, Gioachino Rossini, tổng thống Pháp Mac Mahon trịnh trọng đón 2.000 thượng khách từ khắp châu Âu đến dự lễ khánh thành Nhà Hát nhưng đã quên mời kiến trúc sư Charles Garnier, cha để của công trình đến dự. Charles đã phải tự mua vé vào cửa nhưng phải ngồi ở một góc khuất rất xa sân khấu. May mà có người nhận ra ông, nên Garnier cuối cùng đã có được một chỗ ngồi khả dĩ hơn.Ngược thời gian, năm 1860 Garnier đã đánh bại 170 đối thủ -mà trong đó có những tên tuổi lẫy lừng, như Viollet le Duc, để giành được dự án xây dựng Nhà Hát Lớn Paris. Đây là một kế hoạch của hoàng đế Napoléon III và đó phải là một công trình phản ánh quyền lực mềm của Nước Pháp. Charles Garnier khi đó mới 35 tuổi và chưa được mấy ai biết đến.Nhưng rồi Đệ Nhị Đế Chế Pháp sụp đổ sau thất bại ê chề trong trận đánh Sedan. Hoàng đế lưu vong Napoléon qua đời tại Luân Đôn năm 1873. Công trình xây dựng Nhà hát mà ông chủ xướng dở dang. Trong cuộc nổi dậy Công Xã Paris năm 1871 nhà hát đang xây dở thậm chí bị trưng dụng để chứa đạn dược và lương thực …1873 chẳng may opera trên con đường Le Pelletier, nơi các giới chức sang trọng của cả thủ đô Paris lui tới đã bị thần hỏa ghé thăm. Kinh đô ánh sáng cần có một nhà hát xứng tầm. Tổng thống Mac Mahon quyết định làm sống lại công trình mang tên kiến trúc sư Garnier. Cuối tháng 12/1874 Charles Garnier hoàn thành nhiệm vụ trong một thời gian ngắn kỷ lục 18 tháng.  Một viên ngọc sáng của Kinh Đô Ánh SángNgay những giờ phút bắt đần ngự tọa giữa lòng Paris, nhà hát mang tên kiến trúc sư Garnier đã chinh phục công chúng từ mặt tiền bề thế cho đến cấu trúc của giàn sân khấu.Cuối thế kỷ 19 nhà hát Paris là nơi duy nhất được thiết kế với ý tưởng, tự thân công trình kiến trúc này đã là một dạng sân khấu để bắt mọi người phải dồn hết chú ý về đây. Ý tưởng táo bạo thứ hai của Garnier là dựng ngay ở bên trong nhà hát những bậc cầu thang uy nghi để cả Paris cùng biết rằng ai đã có vé mời đi xem và nghe những vở opera nổi tiếng của từ Bizet đến Wagner, từ Rossini đến Bellini…Khán giả Pháp còn nhớ mãi buổi trình diễn để đời của nữ danh ca người Hy Lạp, Maria Callas năm 1964 trong vai Norma của vở opera cùng tên do nhà soạn nhạc người Ý Vincenzo Bellini sáng tác năm 1831. Vở Norma được xem là một trong những tác phẩm « đẹp nhất » của dòng nhạc Opera Ý và khán giả Paris nổi tiếng là khó tính đã chờ đợi rất nhiều ở diva Maria CallasNơi khai sinh bản Boléro Cũng tại nhà hát Garnier, tháng 11 năm 1928 nhạc sĩ Maurice Ravel ra mắt công chúng lần đầu tiên bản nhạc Boléro. Trên sân khấu, vũ sư người Nga Ida Rubinstein thể hiện vai một cô gái gitane trên một chiếc bàn ở quán rượu trong làn điều boléro lập đi lập lại như nỗi ám ảnh dục vọng.Người khen, kẻ chê chẳng ngờ bản Boléro của Ravel trở thành một hiện tượng : Ma lực của tác phẩm phầm này lan rộng ra khắp hành tình. Đến này cứ trung bình 10 phút, đâu đó trên thế giới bản Boléro lại được trỗi lên trên sân khấu.Thánh đường của nghệ thuật Opera Garnier là điểm giao lưu của nhiều thể loại nghệ thuật sân khấu, là chiếc nôi sáng tác cho nhiều thế hệ : Trường dậy múa ba-lê lâu đời của Pháp được nhà vua Louis thứ XIV lập ra từ năm 1713 đã được chuyển hẳn về nhà hát Garnier cho mãi đến năm 1987. Học viên của trường, thoắt ẩn, thoắt hiện, với những bước chân êm như nhung di chuyển trong các hành lang, tổng cộng dài đến 17 km bên trong tòa nhà được mệnh danh là lòng 17 « Les petits rats de l'Opéra ».Cũng nhà hát này nơi ngôi sao trên vòm trời nghệ thuật Liên Xô, vũ công ba-lê Rudolf Noureev tái sinh. Sinh ra và lớn lên tại Liên Xô, trong lần lưu diễn tại Paris năm 1961, Noureev đã vượt rào xin tị nạn tại Pháp. Với tài nghệ xuất chúng, ông thường xuyên là khách mời danh dự trong các chương trình của Opera Paris. Được xem là một trong những nhà biên đạo múa tài hoa nhất của thể kỷ XX, nghệ sĩ Liên Xô này được mời điều hành nhà hát Garnier trong thập niên 1980 và ông đã đặt thêm một viên đá cho thánh đường của nghệ thuật trên quê hương của Hector Berlioz.Điểm hẹn của nhạc-thơ và hội họaMột nghệ sĩ tài hoa khác đã cống hiến rất nhiều cho Nhà Hát Garnier là danh họa Marc Chagall (1987-1985). Là một người Do Thái, sinh ra tại Bélarus ông chạy trốn chế độ cộng sản Liên Xô, định cư rội nhập tịch Pháp năm 1937. Đến dự buổi gala vinh danh tổng thống Perou ở nhà hát Garnier năm 1960, tình cờ Chagall đã được bộ trưởng Văn Hóa Pháp André Malraux đề nghị ông khoác một chiếc áo mới cho trần nhà của phòng diễn của Opera đã bị màu thời gian che khuất.Chagall 77 tuổi đã quá nổi tiếng trong làng hội họa thế giới do dự nhưng rồi vì nể lời Malraux, một nhà văn lớn của Pháp mà ông luôn ngưỡng mộ … nên Chagall đã nhận lời.Họa sĩ Marc Chagall đã vẽ không công. Năm 1964 khi tác phẩm hoàn tất và được treo lên trần phòng diễn Opera de Paris, Chagall nhắc lại đây mà món quà danh họa người Belarus này hiến dâng cho nước Pháp để tỏ lòng biết ơn kinh đô ánh sáng đã mở rộng vòng tay cho một nghệ sĩ lưu vong đi tìm tự do.  Tác phẩm của Chagall thu gọn trong một vòng tròn 220 mét vuông chung quanh chùm đèn pha lê 8 tấn rưỡi. Những tiết họa của Chagall gợi lại những biểu tượng của nước Pháp từ Tháp Eiffel đến Nhà Hát Garnier. Là người say mê với âm nhạc, Marc Chagall dùng những sắc mầu tươi sáng để thổi hồn vào những tác phẩm của những nhà soạn nhạc mà ông ngưỡng mộ : từ Mozart đến Beethoven, từ Wagner đến Berlioz, Ravel, Debussy và đương ông đã không quên những nhạc sĩ lẫy lừng nhất của nền âm nhạc Nga như Tchaikovsky hay Moussorgski …Cần nói thêm rằng danh họa Chagall không chỉ giam mình trong hội họa. Ông là người đã vẽ phông cho sân khấu và những bộ trang phục cho biết bao nhiêu vở opera nổi tiếng ở những sàn diễn từ New York đến Paris. Ông cũng là tác giả của rất nhiều những tấm kính cửa sổ trang trí ở nhà thờ trên đất Pháp.Năm 1964 hoàn thành nhiệm vụ, nhà hát Garnier có một phông trần mới rực rỡ sắc mầu. Điều thú vị ở đây là vào thời điểm đó, trước khi công chúng và báo chí được tận mắt chiêm ngưỡng trần nhà mới ở Opera Garnier dưới những đường cọ của Chagall thì người họa sĩ nhập cư này đã bị chê bại thậm tệ. Người ta không ngần ngại chỉ trích Chagall « lầm cẩm » vẽ và pha màu một cách ngớ ngẩn như để « bôi tro trắt trấu » vào một tượng đài văn hóa của Paris …Cá nhân danh họa người Do Thái này đã hơn một lần bị xúc phạm. Người ta tấn công luôn cả vào André Malraux, người đã đặt hàng họa sĩ ChagallNhưng rồi ngày 23/09/1964, hai ngàn quan khách, các nhà báo, các nhà phê bình khét tiếng Paris ngỡ ngàng trước một tác phẩm vừa sống động vừa tràn ngập ý thơ đúng theo tinh thần của Charles Garnier năm nào : để « Cung điện Garnier » mãi mãi là thánh đường của các thể loại ghệ thuật kiến trúc, âm nhạc, hội họa và sân khấu…

Những người theo đạo Chính thống giáo ở Trung và Đông Âu cũng như các nơi khác trên thế giới, ăn mừng Giáng sinh vào ngày 7 tháng 1. Hầu hết trong số hơn 260 triệu người theo đạo Chính thống giáo trên thế giới sống ở Trung và Đông Âu như Nga, Ethiopia và Ukraine, Hy Lạp và một số vùng Trung Đông, cũng như ngay tại Úc.

 - Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn.- Một số doanh nghiệp da giày lớn đã ký được hợp đồng đến giữa năm nay. Mục tiêu đến năm 2030, tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép và túi xách của Việt Nam sẽ đạt 38 - 40 tỷ USD.- Đan Mạch, Hy Lạp, Pakixtan, Panama và Somalia bắt đầu đảm trách cương vị thành viên không thường trực mới của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.- Cơ quan điều tra Hàn Quốc khó khăn khi thực thi lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeo liên quan đến lệnh thiết quân luật hồi đầu tháng 12/ 2024. Chủ đề : da giày, công nghiệp bán dẫn, Liên hợp quốc

Nhắc đến Figueres, thành phố vùng Catalunya của Tây Ban Nha, có lẽ ít người biết đến. Còn nhắc đến Salvador Dalí (1904-1989), nhiều người sẽ trầm trồ vì đó là danh họa trường phái Siêu thực nổi tiếng nhất thế kỷ XX. Thế nhưng, giữa Dalí và Figueres có mối liên hệ chặt chẽ vì thành phố ở miền đông Tây Ban Nha là quê hương của nghệ sĩ đa tài năng động. Tên tuổi của Dalí đã giúp cho Figueres trở thành điểm du lịch không thể bỏ qua. Figueres mang đặc trưng của kiến trúc xứ Catalunya với những ngôi nhà mái ngói đỏ, những hàng cọ thẳng tắp, những con phố nhỏ đan chéo nhau trong trung tâm thành phố. Và hình ảnh của Salvador Dalí hiện diện ở khắp nơi. Nghệ sĩ có tầm “nhìn xa trông rộng” đã để lại cho quê hương di sản “có một không hai”.Ngay một trong những lối vào thành phố là Nhà hát-Bảo tàng Dalí (Dalí Theatre-Museum) trông giống như một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Tường rào màu đỏ gạch, chạy quanh tháp Galatea (tháp có từ thời trung cổ được họa sĩ trùng tu và đặt tên tưởng nhớ đến người bạn đời Gala), được gắn thêm hình những chiếc bánh mì nhỏ màu vàng, đặc trưng của vùng Catalunya. Phía trên tường rào là những quả trứng khổng lồ xen kẽ với những bức tượng lớn mạ vàng mang ý nghĩa biểu tượng về sự sống và trường tồn của loài người.Dalí : Họa sĩ “ngông” giúp quê hương nổi tiếngNhà hát-Bảo tàng Dalí được xây trên nền của nhà hát Figueres, bị thiêu rụi, tan hoang trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Ròng rã 10 năm trùng tu, Dalí đã biến được đống đổ nát thành vật thể siêu thực lớn nhất, được chính nghệ sĩ khánh thành năm 1974, nhằm mục đích mang đến cho du khách “trải nghiệm độc đáo giống như một giấc mơ sân khấu”.Khách tham quan có thể hòa mình trong thế giới độc đáo phản ánh sự nghiệp của danh họa từ những bước đi đầu cho tới đỉnh cao, được chia thành hai khu vực : Nhà hát-Bảo tàng cho thấy những tiêu chí, thiết kế của Dalí và những phòng triển lãm được lần lượt mở rộng sau này. Chân dung của nghệ sĩ Siêu thực nổi tiếng nhất thế kỷ XX được nhà sử học nghệ thuật Mariona Seguranyes phác họa khi trả lời RFI Tiếng Việt :“Những tác phẩm của Salvador Dalí phản ánh những câu hỏi lớn về con người. Dalí là một nhà tư tưởng rất thích viết và vẽ. Salvador Dalí theo trường phái Siêu thực, với phong cảnh ở La Pola, thiên nhiên ở Empordà, tượng trưng cho văn hóa vùng Catalunya. Thành phố Figueres có ý nghĩa rất quan trọng đối với Dalí. Môi trường quanh ông - từ gia đình, văn hóa, trí thức, đến nền văn hóa xứ Catatunya - đều rất quan trọng đối với tác phẩm của Dalí. Ông được cha giáo dục theo tư tưởng cộng hòa liên bang, lúc đó là những người rất cấp tiến trong xã hội. Phong cảnh, thiên nhiên ở vùng Cadaqués cũng đóng vai trò rất lớn đối với Dalí.Khởi nghiệp theo theo trường phái Ấn tượng nhưng sau đó Dalí cân nhắc và làm việc song song ở ngoài trời, hòa với thiên nhiên. Ông miêu tả vô cùng sâu sắc môi trường thiên nhiên này và tạo thành một thế giới song song với thế giới ông sống. Ông nghĩ ra những ký hiệu siêu thực, ví dụ khi suy ngẫm về con tôm hùm. Rồi ông muốn ngẫm đến nỗi buồn, đến những cảm xúc trong lòng và diễn giải bằng những ký hiệu tượng trưng. Ngay cả họa sĩ người Bỉ René Magritte (tiền bối, một trong những họa sĩ chủ đạo của trường phái Siêu thực) cũng đến thăm Dalí ở Cadaqués, tìm hiểu phong cách sáng tác và toàn bộ tác phẩm đang được Dalí thực hiện lúc bấy giờ”.Những công trình liên quan đến Dalí trong thành phố Fuigueres còn phản ánh cá tính “ngông ngông”, sự độc đáo của của nghệ sĩ nổi tiếng với bộ ria hếch. Cách Nhà hát-Bảo tàng Dalí chỉ khoảng 100 mét là ngôi nhà nơi ông sinh ra, giúp hiểu thêm về con người và sự nghiệp của ông. Bà Mariona Seguranyes giải thích :“Để khám phá được nhân cách của Dalí, điều quan trọng trước tiên là đến thăm ngôi nhà nơi ông sinh ra (Casa Natal), bởi vì chúng tôi kể về cá tính của ông, bối cảnh văn hóa và trí thức của thành phố và người thân của ông lúc bấy giờ. Ngoài ra, chúng tôi nói đến một chủ đề mà ông rất quan tâm : khám phá khoa học, cách ông phối hợp sóng âm thanh với hình ảnh truyền thông, với báo chí. Đây là chủ đề rất quan trọng đối với ông, tiếp theo là mối quan hệ của ông với Gala (người bạn đời và là nàng thơ của ông). Và chúng tôi kết nối tất cả những sự kiện đó lại với nhau. Ngoài ra còn có một gian phòng nói về mối liên hệ giữa Dalí và cảnh vật bên ngoài”.“Nghệ thuật tiếp cận”, “thực tế ảo” : Những công nghệ giúp “chạm” đến DalíNgôi nhà nơi Salvador Dalí trào đời ngày 11/05/1904 được mở cửa trở lại năm 2023 sau một thời gian trùng tu. Thành phố muốn công chúng biết đến nơi “Tất cả bắt đầu” đối với danh họa và sống trong thế giới của Dalí, từ khi ông sinh ra cho đến khi đạt đến đỉnh cao của thành công. Ông Eduard Bech, giám đốc Premsa Casa Natal Salvador Dalí, giải thích với RFI Tiếng Việt :“Trước tiên, phải nói đây không phải là viện bảo tàng vì bảo tàng cần một bộ sưu tập nhưng chúng tôi không có bộ sưu tập nào cả. Đây là một địa điểm văn hóa để tìm hiểu về Salvador Dalí, để biết rõ hơn cuộc đời cũng như sự nghiệp của họa sĩ. Chúng tôi thiết kế địa điểm này thành một trải nghiệm tương tác, có nghĩa là người xem được hòa mình, được biết thêm nhiều điều kể từ khi cha mẹ ông đến Figueres làm việc, rồi sinh ra Salvador Dalí năm 1904, tiếp theo là thời thơ ấu của ông, giai đoạn ông theo học nghệ thuật kịch cho đến khi đi Madrid và đến Mỹ để theo đuổi sự nghiệp”.Tất cả những thông tin được tìm hiểu kỹ lưỡng, đặc biệt là những năm đầu đời tác động đến tính cách của Dalí, như mối liên hệ sóng gió với cha, người đã tước quyền thừa kế của Dalí, đuổi ông ra khỏi nhà ; hoặc với người mẹ, Felipa Domènech, qua đời khi Dalí mới 16 tuổi ; hoặc với em gái Anna Maria, ít hơn bốn tuổi, người mà ông giữ mối quan hệ gắn bó cho đến năm 1929, khi Dalí gặp “nàng thơ” mới - Gala. Phần tiếp theo dành nói về đời sống công chúng và truyền thông của nghệ sĩ danh tiếng (các buổi biểu diễn, hợp tác với Hitchcock và Walt Disney, mối quan hệ của ông với giới truyền thông…). Giám đốc Eduard Bech giải thích :“Chúng tôi dùng các nguồn tư liệu nghe nhìn và tương tác. Chúng tôi cũng sử dụng kỹ thuật ảnh ba chiều, chỉ dẫn âm thanh đi kèm với nội dung. Hành trình thăm quan từ đầu cho đến cuối chỉ đi theo một chiều. Khách tham quan như bước trong cuộc đời của Salvador Dalí từ khi ông sinh ra năm 1904 đến 1989, ngày ông qua đời. Toàn bộ âm thanh, âm nhạc và nội dung được thiết kế riêng để mang lại cảm giác thoải mái và tạo cảm xúc cho khách tham quan”.Một điều chắc chắn là trong vòng hơn một tiếng tham quan, không có một giây phút nhàm chán nào. Người xem như bị cuốn theo cuộc đời của nghệ sĩ ở nhiều khía cạnh, từ đời sống cá nhân đến nghệ thuật, trong vai trò là một nhà văn, nhà tư tưởng, người biểu diễn và người yêu khoa học. Giọng của người dẫn chuyện trong máy nghe cá nhân được lồng với giọng nói của Dalí cùng với những thước phim ngắn kích thích sự tò mò của khách tham quan, và đặc biệt hơn là lời giải thích những gì nghệ sĩ đa tài không thể truyền đạt trực tiếp, hoặc những gì người khác nói về ông.Nghệ thuật thu hút du khách đến bảo tàngĐó là một cách kể chuyện rất khác, rất lôi cuốn, dễ hiểu, dễ đi vào lòng người mà không nhất thiết cần đến đồ vật minh họa. Đây cũng có thể là một kinh nghiệm để văn hóa bảo tàng trở nên dễ tiếp cận hơn, hấp dẫn hơn ở một số nước nơi việc tham quan bảo tàng chưa trở thành một thói quen, một nhu cầu hoặc một niềm đam mê. Giám đốc bảo tàng Eduard Bech chia sẻ :“Chúng tôi nghĩ rằng loại trải nghiệm tương tác, hòa mình như thế này là lựa chọn tốt nhất để thu hút khán giả vì đó là một cách rất đặc biệt để tiếp thu nội dung. Đó cũng là một cách mới lạ để có thông tin và cũng là một cách khác để tìm hiểu thêm về một nghệ sĩ và những câu chuyện xoay quanh người nghệ sĩ này. Chúng tôi nghĩ rằng trải nghiệm nghe nhìn, sống động là trải nghiệm tốt nhất để có tiếp nhận thông tin và để tìm hiểu sâu hơn”.“Kinh doanh” bảo tàng : Tại sao không ?Bảo tàng, trung tâm triển lãm có sứ mệnh cơ bản là bảo vệ và phát huy di sản cho những thế hệ hiện tại và tương lai nhưng không nên để bị hạn chế ở vai trò trưng bày, xa rời công chúng. Một bảo tàng hoàn toàn có thể sinh lợi từ nguồn bán vé với điều kiện bảo tàng phát triển được những ý tưởng độc đáo, đề cao được giá trị của các vật phẩm trưng bày, tạo được các hoạt động phù hợp để mọi đối tượng, mọi lứa tuổi có thể tham gia, kết hợp giữa phương pháp triển lãm truyền thống (tác phẩm, hiện vật) với công nghệ (ánh sáng, âm thanh), đặc biệt là nghệ thuật tiếp cận (Immersive art) hoặc công nghệ thực tế ảo (VR)… Công chúng không còn thụ động trong vai trò người xem mà được “chạm” vào, được sống cùng tác phẩm để có được trải nghiệm sâu sắc hơn.Ở quy mô rộng hơn, bảo tàng còn có vai trò “quyền lực mềm” mà Pháp, Hoa Kỳ, Hy Lạp, Ý, Trung Quốc, Nhật Bản, cũng như nhiều nước khác biết cách khai thác triệt để. Tại hội thảo về “Opportunités et défis des musées” (Những cơ hội và thách thức của bảo tàng) do hội France Muséums tổ chức ngày 15/01/2022, các chuyên gia cho rằng “ngoài việc đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội ở cấp địa phương, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế, các bảo tàng ngày càng đóng góp vào việc thực hiện tầm nhìn ngoại giao và thúc đẩy các chiến lược gây ảnh hưởng, đồng thời góp phần vào việc xích lại gần nhau và hiểu biết tốt hơn giữa các dân tộc”.

Nhắc đến Figueres, thành phố vùng Catalunya của Tây Ban Nha, có lẽ ít người biết đến. Còn nhắc đến Salvador Dalí (1904-1989), nhiều người sẽ trầm trồ vì đó là danh họa trường phái Siêu thực nổi tiếng nhất thế kỷ XX. Thế nhưng, giữa Dalí và Figueres có mối liên hệ chặt chẽ vì thành phố ở miền đông Tây Ban Nha là quê hương của nghệ sĩ đa tài năng động. Tên tuổi của Dalí đã giúp cho Figueres trở thành điểm du lịch không thể bỏ qua. Figueres mang đặc trưng của kiến trúc xứ Catalunya với những ngôi nhà mái ngói đỏ, những hàng cọ thẳng tắp, những con phố nhỏ đan chéo nhau trong trung tâm thành phố. Và hình ảnh của Salvador Dalí hiện diện ở khắp nơi. Nghệ sĩ có tầm “nhìn xa trông rộng” đã để lại cho quê hương di sản “có một không hai”.Ngay một trong những lối vào thành phố là Nhà hát-Bảo tàng Dalí (Dalí Theatre-Museum) trông giống như một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Tường rào màu đỏ gạch, chạy quanh tháp Galatea (tháp có từ thời trung cổ được họa sĩ trùng tu và đặt tên tưởng nhớ đến người bạn đời Gala), được gắn thêm hình những chiếc bánh mì nhỏ màu vàng, đặc trưng của vùng Catalunya. Phía trên tường rào là những quả trứng khổng lồ xen kẽ với những bức tượng lớn mạ vàng mang ý nghĩa biểu tượng về sự sống và trường tồn của loài người.Dalí : Họa sĩ “ngông” giúp quê hương nổi tiếngNhà hát-Bảo tàng Dalí được xây trên nền của nhà hát Figueres, bị thiêu rụi, tan hoang trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Ròng rã 10 năm trùng tu, Dalí đã biến được đống đổ nát thành vật thể siêu thực lớn nhất, được chính nghệ sĩ khánh thành năm 1974, nhằm mục đích mang đến cho du khách “trải nghiệm độc đáo giống như một giấc mơ sân khấu”.Khách tham quan có thể hòa mình trong thế giới độc đáo phản ánh sự nghiệp của danh họa từ những bước đi đầu cho tới đỉnh cao, được chia thành hai khu vực : Nhà hát-Bảo tàng cho thấy những tiêu chí, thiết kế của Dalí và những phòng triển lãm được lần lượt mở rộng sau này. Chân dung của nghệ sĩ Siêu thực nổi tiếng nhất thế kỷ XX được nhà sử học nghệ thuật Mariona Seguranyes phác họa khi trả lời RFI Tiếng Việt :“Những tác phẩm của Salvador Dalí phản ánh những câu hỏi lớn về con người. Dalí là một nhà tư tưởng rất thích viết và vẽ. Salvador Dalí theo trường phái Siêu thực, với phong cảnh ở La Pola, thiên nhiên ở Empordà, tượng trưng cho văn hóa vùng Catalunya. Thành phố Figueres có ý nghĩa rất quan trọng đối với Dalí. Môi trường quanh ông - từ gia đình, văn hóa, trí thức, đến nền văn hóa xứ Catatunya - đều rất quan trọng đối với tác phẩm của Dalí. Ông được cha giáo dục theo tư tưởng cộng hòa liên bang, lúc đó là những người rất cấp tiến trong xã hội. Phong cảnh, thiên nhiên ở vùng Cadaqués cũng đóng vai trò rất lớn đối với Dalí.Khởi nghiệp theo theo trường phái Ấn tượng nhưng sau đó Dalí cân nhắc và làm việc song song ở ngoài trời, hòa với thiên nhiên. Ông miêu tả vô cùng sâu sắc môi trường thiên nhiên này và tạo thành một thế giới song song với thế giới ông sống. Ông nghĩ ra những ký hiệu siêu thực, ví dụ khi suy ngẫm về con tôm hùm. Rồi ông muốn ngẫm đến nỗi buồn, đến những cảm xúc trong lòng và diễn giải bằng những ký hiệu tượng trưng. Ngay cả họa sĩ người Bỉ René Magritte (tiền bối, một trong những họa sĩ chủ đạo của trường phái Siêu thực) cũng đến thăm Dalí ở Cadaqués, tìm hiểu phong cách sáng tác và toàn bộ tác phẩm đang được Dalí thực hiện lúc bấy giờ”.Những công trình liên quan đến Dalí trong thành phố Fuigueres còn phản ánh cá tính “ngông ngông”, sự độc đáo của của nghệ sĩ nổi tiếng với bộ ria hếch. Cách Nhà hát-Bảo tàng Dalí chỉ khoảng 100 mét là ngôi nhà nơi ông sinh ra, giúp hiểu thêm về con người và sự nghiệp của ông. Bà Mariona Seguranyes giải thích :“Để khám phá được nhân cách của Dalí, điều quan trọng trước tiên là đến thăm ngôi nhà nơi ông sinh ra (Casa Natal), bởi vì chúng tôi kể về cá tính của ông, bối cảnh văn hóa và trí thức của thành phố và người thân của ông lúc bấy giờ. Ngoài ra, chúng tôi nói đến một chủ đề mà ông rất quan tâm : khám phá khoa học, cách ông phối hợp sóng âm thanh với hình ảnh truyền thông, với báo chí. Đây là chủ đề rất quan trọng đối với ông, tiếp theo là mối quan hệ của ông với Gala (người bạn đời và là nàng thơ của ông). Và chúng tôi kết nối tất cả những sự kiện đó lại với nhau. Ngoài ra còn có một gian phòng nói về mối liên hệ giữa Dalí và cảnh vật bên ngoài”.“Nghệ thuật tiếp cận”, “thực tế ảo” : Những công nghệ giúp “chạm” đến DalíNgôi nhà nơi Salvador Dalí trào đời ngày 11/05/1904 được mở cửa trở lại năm 2023 sau một thời gian trùng tu. Thành phố muốn công chúng biết đến nơi “Tất cả bắt đầu” đối với danh họa và sống trong thế giới của Dalí, từ khi ông sinh ra cho đến khi đạt đến đỉnh cao của thành công. Ông Eduard Bech, giám đốc Premsa Casa Natal Salvador Dalí, giải thích với RFI Tiếng Việt :“Trước tiên, phải nói đây không phải là viện bảo tàng vì bảo tàng cần một bộ sưu tập nhưng chúng tôi không có bộ sưu tập nào cả. Đây là một địa điểm văn hóa để tìm hiểu về Salvador Dalí, để biết rõ hơn cuộc đời cũng như sự nghiệp của họa sĩ. Chúng tôi thiết kế địa điểm này thành một trải nghiệm tương tác, có nghĩa là người xem được hòa mình, được biết thêm nhiều điều kể từ khi cha mẹ ông đến Figueres làm việc, rồi sinh ra Salvador Dalí năm 1904, tiếp theo là thời thơ ấu của ông, giai đoạn ông theo học nghệ thuật kịch cho đến khi đi Madrid và đến Mỹ để theo đuổi sự nghiệp”.Tất cả những thông tin được tìm hiểu kỹ lưỡng, đặc biệt là những năm đầu đời tác động đến tính cách của Dalí, như mối liên hệ sóng gió với cha, người đã tước quyền thừa kế của Dalí, đuổi ông ra khỏi nhà ; hoặc với người mẹ, Felipa Domènech, qua đời khi Dalí mới 16 tuổi ; hoặc với em gái Anna Maria, ít hơn bốn tuổi, người mà ông giữ mối quan hệ gắn bó cho đến năm 1929, khi Dalí gặp “nàng thơ” mới - Gala. Phần tiếp theo dành nói về đời sống công chúng và truyền thông của nghệ sĩ danh tiếng (các buổi biểu diễn, hợp tác với Hitchcock và Walt Disney, mối quan hệ của ông với giới truyền thông…). Giám đốc Eduard Bech giải thích :“Chúng tôi dùng các nguồn tư liệu nghe nhìn và tương tác. Chúng tôi cũng sử dụng kỹ thuật ảnh ba chiều, chỉ dẫn âm thanh đi kèm với nội dung. Hành trình thăm quan từ đầu cho đến cuối chỉ đi theo một chiều. Khách tham quan như bước trong cuộc đời của Salvador Dalí từ khi ông sinh ra năm 1904 đến 1989, ngày ông qua đời. Toàn bộ âm thanh, âm nhạc và nội dung được thiết kế riêng để mang lại cảm giác thoải mái và tạo cảm xúc cho khách tham quan”.Một điều chắc chắn là trong vòng hơn một tiếng tham quan, không có một giây phút nhàm chán nào. Người xem như bị cuốn theo cuộc đời của nghệ sĩ ở nhiều khía cạnh, từ đời sống cá nhân đến nghệ thuật, trong vai trò là một nhà văn, nhà tư tưởng, người biểu diễn và người yêu khoa học. Giọng của người dẫn chuyện trong máy nghe cá nhân được lồng với giọng nói của Dalí cùng với những thước phim ngắn kích thích sự tò mò của khách tham quan, và đặc biệt hơn là lời giải thích những gì nghệ sĩ đa tài không thể truyền đạt trực tiếp, hoặc những gì người khác nói về ông.Nghệ thuật thu hút du khách đến bảo tàngĐó là một cách kể chuyện rất khác, rất lôi cuốn, dễ hiểu, dễ đi vào lòng người mà không nhất thiết cần đến đồ vật minh họa. Đây cũng có thể là một kinh nghiệm để văn hóa bảo tàng trở nên dễ tiếp cận hơn, hấp dẫn hơn ở một số nước nơi việc tham quan bảo tàng chưa trở thành một thói quen, một nhu cầu hoặc một niềm đam mê. Giám đốc bảo tàng Eduard Bech chia sẻ :“Chúng tôi nghĩ rằng loại trải nghiệm tương tác, hòa mình như thế này là lựa chọn tốt nhất để thu hút khán giả vì đó là một cách rất đặc biệt để tiếp thu nội dung. Đó cũng là một cách mới lạ để có thông tin và cũng là một cách khác để tìm hiểu thêm về một nghệ sĩ và những câu chuyện xoay quanh người nghệ sĩ này. Chúng tôi nghĩ rằng trải nghiệm nghe nhìn, sống động là trải nghiệm tốt nhất để có tiếp nhận thông tin và để tìm hiểu sâu hơn”.“Kinh doanh” bảo tàng : Tại sao không ?Bảo tàng, trung tâm triển lãm có sứ mệnh cơ bản là bảo vệ và phát huy di sản cho những thế hệ hiện tại và tương lai nhưng không nên để bị hạn chế ở vai trò trưng bày, xa rời công chúng. Một bảo tàng hoàn toàn có thể sinh lợi từ nguồn bán vé với điều kiện bảo tàng phát triển được những ý tưởng độc đáo, đề cao được giá trị của các vật phẩm trưng bày, tạo được các hoạt động phù hợp để mọi đối tượng, mọi lứa tuổi có thể tham gia, kết hợp giữa phương pháp triển lãm truyền thống (tác phẩm, hiện vật) với công nghệ (ánh sáng, âm thanh), đặc biệt là nghệ thuật tiếp cận (Immersive art) hoặc công nghệ thực tế ảo (VR)… Công chúng không còn thụ động trong vai trò người xem mà được “chạm” vào, được sống cùng tác phẩm để có được trải nghiệm sâu sắc hơn.Ở quy mô rộng hơn, bảo tàng còn có vai trò “quyền lực mềm” mà Pháp, Hoa Kỳ, Hy Lạp, Ý, Trung Quốc, Nhật Bản, cũng như nhiều nước khác biết cách khai thác triệt để. Tại hội thảo về “Opportunités et défis des musées” (Những cơ hội và thách thức của bảo tàng) do hội France Muséums tổ chức ngày 15/01/2022, các chuyên gia cho rằng “ngoài việc đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội ở cấp địa phương, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế, các bảo tàng ngày càng đóng góp vào việc thực hiện tầm nhìn ngoại giao và thúc đẩy các chiến lược gây ảnh hưởng, đồng thời góp phần vào việc xích lại gần nhau và hiểu biết tốt hơn giữa các dân tộc”.

Xuất phát từ Thổ Nhĩ Kỳ, món bánh mì kẹp thịt nướng, còn thường được gọi là döner kebab đã trở nên phổ biến trên toàn cầu nhờ hương vị thơm ngon của thịt nướng phủ đầy sốt mịn đặc trưng. Tuy nhiên, theo trang thông tin Euronews, gần đây đã có một cuộc tranh luận khá sôi nổi giữa Đức và Thổ Nhĩ Kỳ: Món kebab ăn sao cho đúng điệu ? Trước khi trả lời câu hỏi này, nên chăng tìm hiểu về loại bánh mì döner kebab, mà nguồn gốc đến từ Thổ Nhĩ Kỳ. Tại Pháp, một trong những quán kebab ngon nhất là nhà hàng Özlem, ở quận 10 Paris. Quán ăn gia đình này ra đời cách đây gần 4 thập niên chỉ mở cửa phục vụ vào bữa trưa. Theo RFI ban Pháp ngữ, chủ quán ăn hiện thời là anh Edip Bolatoglu, người Pháp gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi tốt nghiệp trường dạy nấu ăn nổi tiếng Ferrandi, anh phát triển cơ sở kinh doanh và chủ trương bán món bánh mì döner kebab loại thủ công. Tại quán ăn Özlem, không hề có chuyện dùng nước sốt công nghiệp hay bánh mì pita vỏ cứng. Tất cả đều được chế biến tại chỗ, thịt nướng kebab chỉ được làm với thịt bê và ức gà tây, nhưng vẫn có giá phải chăng. Chủ quán ăn Özlem cho biết ý nghĩa của chữ döner kebab :Chữ kebab là tên gọi chung cho tất cả các món nướng trên than hồng hay bếp lửa. Món döner kebab mà nhiều người gọi nôm na là kebab bắt nguồn từ chữ dönerek chỉ có nghĩa đơn thuần là quay tròn, trong trường hợp này là món thịt nướng quay, và như vậy döner kebab tương đương với món thịt nướng shawarma, cũng có nghĩa là thịt quay trong tiếng Ả rập.Hầu hết các quán kebab tại Pháp, nhất là các quán chuyên bán thức ăn nhanh chủ yếu làm xiên thịt nướng với gà tây. Thế nhưng, theo anh Edip Bolatoglu, món döner kebab theo truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ được làm với thịt cừu non, trên các thị trường châu Âu, thịt cừu non được thay thế bằng thịt bê, nổi tiếng là mềm và ngon hơn thịt gà tây. Nhưng quan trọng hơn nữa là cách dùng gia vị và thời gian ướp thịt, thịt càng ướp lâu, món döner kebab càng đậm đà hương vị :Món kebab nấu theo kiểu gia đình tôi chủ yếu bao gồm thịt bê, chúng tôi dùng thêm thịt gà tây để cho thịt nướng không có quá nhiều mỡ. Thịt được ướp với nhiều gia vị, cắt thành từng lát lớn nhưng mỏng khoảng 3mm, rồi xếp chồng tất cả lại với nhau thành một khối, đem cắm vào xiêng sắt, rồi nướng theo chiều dọc thẳng đứng. Cách nướng này giúp cho mỡ và nước thịt chảy xuống phía dưới, và khi cắt thịt chín, chiều thẳng dọc giúp cho ta cắt lớp ngoài vừa chín tới, thịt nướng vẫn thơm mềm và nóng hổi.Gia đình tôi đến từ làng Hatay, vùng Antiochia ở phía nam Thổ Nhĩ Kỳ. Người dân địa phương không ăn bánh mì, mà chủ yếu dùng một loại bánh dẹp bằng bột mì cán mỏng. Quán ăn gia đình tôi tiếp tục truyền thống này của các tỉnh miền nam Thổ Nhĩ Kỳ và chúng tôi tự làm lấy 100% loại bánh dẹp này, chứ không dùng các loại bánh pita tức là bánh mì tròn làm sẵn, sản xuất theo kiểu công nghiệp. Bột bánh chúng tôi tự nhồi lấy, còn thịt kebab thì chúng tôi phải ướp đúng theo công thức gia truyền, từ ít nhất 24 tiếng cho đến 48 tiếng. Quán ăn Özlem chẳng những không dùng bánh mì tròn pita mà còn không phục vụ món khoai tây chiên. Chủ yếu cũng vì việc ăn kebab kèm với khoai tây chiên là một sáng chế thêm sau này của cộng đồng người nhập cư ở Tây Âu, chứ ít có phổ biến ở Thổ Nhĩ Kỳ, Liban hay một số nước Ả Rập. Thay vào đó, chủ quán Özlem phục vụ cơm, bánh mì cán dẹp, xà lách trộn cà chua và rau tươi, một kiểu ăn gần giống hơn với văn hóa ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ.Dù ở đâu, quán kebab thường phải có máy quay đứng thẳng để nướng thịt gà xiên khối. Chừng nào có khách đặt mua, thì người bán hàng mới cắt thịt trên xiên thành nhiều lát mỏng, rồi đem thịt nhồi vào bánh, trộn thêm với một chút rau sà lách, hành tây, dưa leo, cà chua …. nhờ vậy ăn đỡ ngán. Nước sốt bỏ vào bánh mì cũng có nhiều loại, loại trắng có vị chua ngọt, loại màu đỏ có vị thơm của ớt tây (nếu đúng theo truyền thống biber salçasi của Thổ Nhĩ Kỳ), hoặc màu ớt xanh nhưng vẫn cay như tabasco của Mỹ, màu ớt đỏ mọng cay nồng không kém gì harissa của người Tunisia. Trả lời câu hỏi kebab ăn sao cho đúng điệu, thì người Thổ nhĩ Kỳ không dùng với khoai tây chiên, còn cộng đồng Thổ Nhĩ Kỳ ở Đức luôn dùng món thịt nướng với bánh mì dẹp.Theo trang thông tin Euronews, món döner kebab đôi khi bị gọi nhầm là bánh mì sandwich Hy Lạp, thực ra được ông Kadir Nurman. một người Thổ Nhĩ Kỳ sáng chế vào những năm 1970 tại Berlin. Chữ kebab bắt nguồn từ kepa, một cách nướng thịt bằng than củi khá đặc biệt của người Thổ Nhĩ Kỳ. Vào những năm 1830, một người đàn ông tên là Amid Oustaz đã nảy ra ý tưởng đặt cái cọc xiêng thịt theo chiều dọc bên đống lửa, chứ không còn theo chiều ngang như từng làm trước kia. Hơn một thế kỷ sau tại Berlin, ông Kadir Nurann lấy lại ý tưởng nướng thịt theo chiều dọc rồi kẹp với bánh mì hình tam giác, và như vậy, tạo ra món nên món döner kebab, thích nghi với nhu cầu của khách hàng Đức, mua món này để mang đi, hoặc ăn ngay trên đường phố.Do vậy, nhiều người cho rằng món thịt nướng đã có từ lâu ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng chính ông Kadir Nurman mới là người khai sinh món bánh mì kẹp thịt nướng quay ăn kèm với salad, cà chua, hành tây và nhiều loại nước sốt khác nhau. Sinh trưởng tại vùng Anatolia, ông định cư tại Đức vào những năm 1960. Sau đó, ông mở tiệm bánh mì kẹp thịt nướng quay đầu tiên ở Tây Berlin vào năm 1972. Và cũng từ đó cho ra đời khái niệm döner kebab như một thức ăn nhanh của cộng đồng Thổ Nhĩ Kỳ nhập cư tại Đức.Từ Berlin, món döner kebab sẽ lan rộng sang khắp châu Âu, rồi chinh phục toàn cầu. Nước Đức hiện có hơn 16.000 nhà hàng kebab và cơ sở chế biến các khối xiên thịt nướng của Đức, hiện cung cấp đến 80% thị trường châu Âu. Trong mắt người nước ngoài, món döner kebab trở nên tiêu biểu cho ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ và cũng vì thế mà gây ra bất đồng.Tranh cãi bắt đầu cách đây hai năm khi Thổ Nhĩ Kỳ nộp đơn lên Liên Hiệp Châu Âu để đăng ký món bánh mì kẹp thịt nướng döner kebab là đặc sản truyền thống của nước này, với nhãn hiệu cầu chứng TSG (Traditional Specialities Guaranteed). Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ không phải là thành viên Liên Hiệp Châu Âu, nhưng một nước ở ngoài khối vẫn có quyền nộp đơn xin cầu chứng những món ăn truyền thống. Nếu được công nhận là đặc sản TSG, món döner kebab sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn về mặt thành phần chế biến do phía Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị.Tuy nhiên, vào giữa năm 2024, Đức đã lên tiếng phản đối, cho rằng trên danh nghĩa bảo tồn di sản âm thực, đề nghị của Thổ Nhĩ Kỳ lai có nguy cơ làm tăng giá döner kebab trên thị trường,  gây bất lợi cho ngành chuyên kinh doanh kebab tại Đức. Hiện nay, doanh thu ngành döner kebab tại châu Âu đạt 3 tỷ rưỡi euro mỗi năm, trong đó nước Đức chiếm đến 65% thị trườngvới 2,3 tỷ euro hàng năm.Cuộc tranh luận về döner kebab cho tới nay vẫn chưa ngã ngũ. Nhưng trong mắt thực khách Pháp dường như lợi thế vẫn nghiêng về phía nước Đức. Trong số hơn 100 quán kebab được khai trong trong năm vừa qua, hơn một phần ba là của chuỗi nhà hàng « Berliner Das Original ». Xuất phát từ thủ đô nước Đức, chuỗi quán ăn này luôn được quảng cáo làm món döner kebab chẳng những đúng điệu mà còn chính hiệu.

Hãy đến và lắng nghe lời ca, tiếng hát, sự chia sẻ bằng tiếng Việt, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Hy Lạp, tiếng Náhuat, tiếng Hindi, tiếng Hazaragi và nhiều ngôn ngữ khác. Đây là nơi các cộng đồng ngôn ngữ, nghệ sĩ, nhà giáo dục, người ủng hộ và gia đình trên khắp Melbourne tìm ra tiếng nói chung để tôn vinh sự đa dạng ngôn ngữ và chung tay bảo tồn ngôn ngữ tại Úc.

Chiến tranh, thời cuộc xoay vần, nỗi bất hạnh không có chỗ đứng trong tranh của Pierre Bonnard (1867-1947). Chịu ảnh hưởng của Gauguin, của hội họa dân gian Nhật Bản, một thoáng gì của Matisse, của Renoir, nhưng Bonnard sớm khẳng định ông vẽ tranh để « tô điểm cho cuộc đời ». (Tạp chí phát lần đầu ngày 08/05/2015).  Tranh của Bonnard tràn đầy nhựa sống. Cảnh sinh hoạt thường ngày trên đường phố Paris, khu vườn ở Normandie hay chỉ đơn thuần là tô sữa bên cửa sổ, dưới cây cọ của Bonnard tất cả đều trở nên sống động hơn, thơ mộng hơn, xanh tươi hơn. Đằng sau ánh sáng chan hòa, những đường nét sinh động, là một thoáng lo âu, là một chút gì dễ vỡ, là « những thiên đường đã mất ».Bảo tàng Mussée d'Orsay quận 7 Paris tổ chức cuộc triền lãm « Pierre Bonnard, Peindre l'Arcadie » từ ngày 17/03/2015 đến 19/07/2015, quy tụ hơn 150 tác phẩm hội họa và một số những bức ảnh đen trắng tiêu biểu cho từng giai đoạn sáng tác trong hành trình nghệ thuật gần 60 năm của một họa sĩ bậc thầy cuối thế kỷ thứ XIX, nửa đầu thế kỷ XX.« Pierre Bonnard, Peindre l'Arcardie »Arcadie là một vùng núi ở miền nam Hy Lạp. Trong thần thoại, đấy là chốn thanh bình nơi địa đàng. Như tên gọi của nó, triển lãm ở bảo tàng Musée d'Orsay đã tập hợp những tác phẩm của ông phù thủy thổi nhựa sống vào trong tranh, dù đó là cảnh đồng quê vùng Normandie miền bắc nước Pháp hay là những chân trời bát ngát dưới nắng vàng rực rỡ, dưới sắc biếc của miền nam ven bờ Địa Trung Hải, hay chỉ đơn thuần là cảnh một cô gái trong buồng tắm, một bức khỏa thân bên lò sưởi, một tác phẩm nature morte hay một bức chân dung tự vẽ.Ở bất cứ khung trời nào, thế giới của Bonnard luôn toát lên một sự hài hòa giữa con người với cảnh vật chung quanh. Isabelle Cahn, quản thủ bảo tàng Musée d'Orsay :« Tranh của ông nói về sự sống, về hơi thở, về những chuyển động trong cuộc đời, về thời gian về những gì không nắm bắt được. Nhìn dưới góc độ đó, phải nói là danh họa Bonnard đã đặt ông trước một thách thức rất lớn ». Xem tranh của Bonnard, ta như nghe được cả tiếng lá xào xạc, tiếng chim hót, như cảm thấy được cả vị ngọt của những quả cam vàng mọng nước, hay những ngọn gió thổi vào một gian phòng …Để tạo được những cảm giác như vậy là cả một sự tìm tòi công phu về cách sắp đặt từng chi tiết trong tác phẩm của mình, là cách sử dụng màu sắc rất tinh vi chỉ Pierre Bonnard mới có được. Bên cạnh những gam màu nóng, như vàng, nâu, đỏ, luôn kèm theo một vài sắc tía, ngả về màu tím, xanh lơ. Chính những sắc màu đệm đó phản ảnh những giày vò nội tâm, những vết thương thầm kín mà tác giả đã cố tình không đưa vào tranh của ông.Giám đốc điều hành bảo tàng Bonnard tại Le Cannet, vùng Côtes d'Azur Véronique Serrano nhận xét :« Ông làm việc với một gam màu khá giới hạn nhưng ông đã phối hợp những màu sắc đó với nhau, để thổi hồn vào mỗi tác phẩm của mình, để mỗi tác phẩm của Bonnard đều có sức lôi cuốn lạ thường. Bonnard thường được xem là người ‘tô điểm cho cuộc sống', là họa sĩ ‘đem lại hạnh phúc' cho thiên hạ. Trong khi đó như chính ông đã từng tâm sự : ‘kẻ hay hát, chưa hẳn là đã yêu đời hay hạnh phúc'. Đâu đó, những bức tranh rực rỡ sắc màu như thể là cách để ông che giấu những vết thương nội tâm. Đó cũng là hình thức để ông cưỡng lại nỗi hoang mang sâu thẳm ». Trong gian trưng bầy đầu tiên của triển lãm « Pierre Bonnard, Peindre l'Arcadie » bảo tàng Musée d'Orsay giới thiệu đến người xem những tác phẩm trong thời kỳ Pierre Bonnard chịu ảnh hưởng rất lớn của nghệ thuật hội họa dân gian Nhật Bản với những motif đan xen vào nhau mà điển hình là bức bình phong Paravent à trois feuilles - thực hiện năm 1889. Trong đó, Bonnard mượn từ màu đỏ thẫm của hội họa Nhật Bản đến ánh trăng vàng, từ hình ảnh con chim hoàng yến, trĩ, hạc đến những bụi trúc hay cụm thạch thảo của phương đông.Cũng trong thời kỳ này, Pierre Bonnard đã thực hiệu nhiều bức tranh rất lạ, chẳng hạn như tác phẩm Intimité – thân mật (năm 1891), mà trong đó, ta thấy một người đàn ông ngồi hút tẩu thuốc. Bên trái là một người đàn bà chìm trong bóng tối. Ở phía trước của hai người, là một bàn tay với một tẩu thuốc pipe thứ nhì, lớn hơi quá khổ so với phần còn lại của tổng thể bức tranh. Thậm chí khi mới nhìn thoáng qua, chưa chắc ta đã trông thấy bàn tay to lớn đó và khói thuốc gần như tan trong những hình vẽ của giấy dán trên tường.Với Intimité, Pierre Bonnard đã đan xen những motif vào nhau, như vừa để đánh lừa người xem, nhưng vừa để tạo ra một bầu không khí cho bức tranh của mình. Ta như cảm nhận được chút gì thân mật, ấm cúng và cả mùi thơm của khói thuốc đang lan tỏa ra khắp căn phòng. Tính tinh nghịch, đùa giỡn với không gian của một Pierre Bonnard thủa trẻ được xác định một lần nữa với tác phẩm Danceuses (1896) mà ở đó tác giả vẽ những cô vũ nữ của nhà hát Opéra như thể ông chụp hình các cô từ trên cao nhìn xuống.Con người thầm kín của Bonnard Năm 1947 khi Bonnard qua đời, Pablo Picasso, một cây đại thụ khác của làng hội họa thế giới trong thế kỷ XX, thốt lên rằng : « Vẽ như Bonnard thì không phải là vẽ ». Trong mắt cha đẻ của trường phái lập thể này, Bonnard là một họa sĩ hời hợt, chỉ hướng về những đề tài mang tính nhẹ nhàng. Nhưng có lẽ tác giả của những Guernica hay Người Đàn bà Khóc đã không cảm được sự hoang mang, sự chua xót của Bonnard qua những bức chân dung tự vẽ vào năm 1930, 1931, 1939- 1945.Tuổi già, nỗi cô đơn, hiện rõ trên khuôn mặt của người trong gương. Đôi mắt u uẩn của Bonnard trong bức chân dung tự vẽ năm 1945 thể hiện thái độ cam chịu của một con người đã đi gần hết cuộc đời. Ở đây ta thấy Pierre Bonnard trong một chiếc áo nâu gần như một chiếc áo ca sa, trong tư thế của một nhà sư Nhật Bản. Ông hơi mỉm cười như nụ cười của Rembrandt trong bức chân dung tự họa cuối cùng.Nhưng bi tráng hơn cả là bức tự họa được Bonnard đặt cho cái tên Le Boxeur- Võ sĩ quyền anh. Mình trần, khuôn mặt chìm trong bóng tối, nhưng đủ để cho thấy những vết bầm dập của thời gian. Bonnard trong tư thế của một võ sĩ quyền anh, chung quanh là ánh sáng vàng nhạt. Ánh sáng nhạt và hơi bệnh hoạn đó đã được tác giả tạo lại trong một bức chân dung khác ông thực hiện năm 1939-1945. Nhưng lần này Bonnard trong gương chỉ còn là một chiếc bóng lập lờ, của một người đang gần đất xa trời.Marthe, nguồn sáng tác vô tận Đôi mắt u uẩn của Pierre Bonnard trong các bức chân dung tự họa đang nhìn thấy những gì ? Phải chăng ông đang hồi tưởng lại thân hình ngọc ngà, mềm mại, của Marthe ở độ tuổi đôi mươi ? Marthe là người mẫu, là nguồn sáng tác bất tận, là người tình và người vợ, là người theo chân ông gần suốt ¾ cuộc đời. Bà là bến đỗ, là nữ thần hộ vệ là một phần linh hồn của danh họa Pierre Bonnard.Nàng là người đàn bà tóc vàng ngồi bên cạnh con mèo trắng trong La Femme au Chat (1912), là chủ đề của La sieste – Giấc ngủ trưa năm 1900. Marthe là nguồn cảm hứng của cả chục bức khỏa thân trong phòng tắm mà ông miệt mài sáng tác trong hơn hai mươi năm trời. Ông đưa cặp vú căng tròn của cô vào bức họa La Cheminée- Lò sưởi năm 1916.Hình bóng Marthe luôn ẩn hiện trong những khu vườn của ông ở vùng Normandie hay Côtes d'Azur. Dưới bút pháp của Pierre Bonnard, thân hình của Marthe không hề có một nếp nhăn, như thế dấu ấn thời gian không đọng lại trên nước da trắng ngà của người con gái ông đã quen khi mới vừa 26 tuổi. Đôi mắt xanh lơ và thân hình quyến rũ của cô gái bán hoa vải ở phố Pigalle cũng là những cánh cổng sắt, cô lập ông với thế giới bên ngoài.Liên hệ giữa Bonnard với Marthe đã được đưa vào tác phẩm L'Homme et la Femme, tranh sơn dầu sáng tác năm 1900. Marthe và Pierre sau một cuộc ân ái. Người đàn bà ngồi trên giường, vuốt ve con mèo. Người đàn ông khỏa thân, trực diện với chính mình trong gương. Giữa họ là một tấm bình phong ngăn cách hai thế giới nội tâm khác biệt.Isabelle Cahn, quản thủ bảo tàng Musée d'Orsay nói về ảnh hưởng và vị trí của cô gái bán hoa vải, Marthe đối với Bonnard :« Marthe đã đem lại rất nhiều cho Bonnard về mặt cá nhân. Chàng họa sĩ trẻ tuổi con nhà lành, Pierre Bonnard đã bị thân hình gần như tuyệt hảo của cô làm choáng ngợp. Trong gần 20 năm, thân hình ngọc ngà đó không ngừng là đề tài được ông đưa vào hội họa và cả nghệ thuật nhiếp ảnh nữa. Ngược lại Bonnard ít khi tập trung vào khuôn mặt của người tình ». Histoire d'eauLoạt tranh khỏa thân trong phòng tắm thực hiện vào những thập niên 1920- 1930, chiếm riêng một gian trưng bày với chủ đề « Histoire d'eau ». Những vật dụng trong phòng tắm, từ gạch đá hoa đến giấy dán tường, từ tấm màn cửa, thảm, gương, bồn tắm … đều được tác giả bố trí như để bọc lấy một thân hình mảnh mai, thụ động. Nu dans le bain hay Nu dans la baignoire … cho thấy mức độ gần gũi giữa Bonnard với người mẫu của ông.   Năm 1925 Pierre Bonnard thành hôn với Marthe sau hơn 20 năm chung sống. Vài tuần lễ sau, người tình của ông, Renée Monchaty, kết liễu cuộc đời. Sau này người ta mới biết, người mẫu trong série tranh khỏa thân của Bonnard, không nhất thiết là Marthe.Normandie- Côtes d'Asur, chốn địa đàng Vào cuối đời Pierre Bonnard tâm sự « Không bao giờ có nghệ thuật nếu không có thiên nhiên ». Ánh sáng muôn màu, lung linh vì hơi nước, thay đổi từng giờ bên dòng sông Seine uốn lượn của vùng Normandie đã thuyết phục Bonnard năm 1912 mua một căn nhà trên ngọn đồi ở Vernonnet, cách không xa khu vườn Giverny của Monet.Hơn một chục năm sau, sắc màu của vùng nắng ấm miền nam, biển biếc của bờ Địa Trung Hải đã làm ông xiêu lòng. Bonnard tậu thêm một căn hộ thứ nhì ở Le Cannet vùng Côtes d'Azur, về ở gần Renoir. Dù rất khâm phục hai danh họa bậc thầy của trường phái ấn tượng là Renoir và Monet, nhưng khác với Monet và Renoir, Pierre Bonnard vẽ theo ký ức để, như chính ông định nghĩa : vẽ để « giữ lại một khoẳnh khắc phù du ».  Nếu như khung trời miền Bắc là nguồn cảm hứng cho những Eté en Normandie – Mùa hè ở Normandie, Le Jardin Sauvage- Vườn hoang, Le Paradis terrestre –Địa Đàng, La Symphonie pastorale- Bản giao hưởng đồng quê, thì nắng ấm chói chang của vùng Côtes d'Azur là nơi Pierre Bonnard đã sáng tác ra những La Palme – Cành cọ (1926), L'Atelier du Mimosa (1939-1946) với những chùm mimosa vàng rực rỡ khoe sắc bên kia khung cửa sổ, là cây hạnh đào lộng lẫy trong mùa nở hoa, L'Amandier en fleur (1946-1947).Màu vàng và gam màu nóng vẫn là chủ đạo, nhưng Bonnard đã pha vào đó những sắc tía, xanh, tím. L'Amandier en fleur là tác phẩm cuối cùng của Pierre Bonnard. Trong đó, sắc xanh nước biển ẩn hiện bên những chùm hoa trắng. Đó cũng là những chùm hoa cuối cùng ông « tô điểm cho đời » hay đấy là những hình ảnh ông vĩnh viễn mang đi khi từ dã trần gian ? Pierre Bonnard từ trần một ngày sau khi ông hoàn tất Cây hạnh đào trong mùa nở hoa.  

Chiến tranh, thời cuộc xoay vần, nỗi bất hạnh không có chỗ đứng trong tranh của Pierre Bonnard (1867-1947). Chịu ảnh hưởng của Gauguin, của hội họa dân gian Nhật Bản, một thoáng gì của Matisse, của Renoir, nhưng Bonnard sớm khẳng định ông vẽ tranh để « tô điểm cho cuộc đời ». (Tạp chí phát lần đầu ngày 08/05/2015).  Tranh của Bonnard tràn đầy nhựa sống. Cảnh sinh hoạt thường ngày trên đường phố Paris, khu vườn ở Normandie hay chỉ đơn thuần là tô sữa bên cửa sổ, dưới cây cọ của Bonnard tất cả đều trở nên sống động hơn, thơ mộng hơn, xanh tươi hơn. Đằng sau ánh sáng chan hòa, những đường nét sinh động, là một thoáng lo âu, là một chút gì dễ vỡ, là « những thiên đường đã mất ».Bảo tàng Mussée d'Orsay quận 7 Paris tổ chức cuộc triền lãm « Pierre Bonnard, Peindre l'Arcadie » từ ngày 17/03/2015 đến 19/07/2015, quy tụ hơn 150 tác phẩm hội họa và một số những bức ảnh đen trắng tiêu biểu cho từng giai đoạn sáng tác trong hành trình nghệ thuật gần 60 năm của một họa sĩ bậc thầy cuối thế kỷ thứ XIX, nửa đầu thế kỷ XX.« Pierre Bonnard, Peindre l'Arcardie »Arcadie là một vùng núi ở miền nam Hy Lạp. Trong thần thoại, đấy là chốn thanh bình nơi địa đàng. Như tên gọi của nó, triển lãm ở bảo tàng Musée d'Orsay đã tập hợp những tác phẩm của ông phù thủy thổi nhựa sống vào trong tranh, dù đó là cảnh đồng quê vùng Normandie miền bắc nước Pháp hay là những chân trời bát ngát dưới nắng vàng rực rỡ, dưới sắc biếc của miền nam ven bờ Địa Trung Hải, hay chỉ đơn thuần là cảnh một cô gái trong buồng tắm, một bức khỏa thân bên lò sưởi, một tác phẩm nature morte hay một bức chân dung tự vẽ.Ở bất cứ khung trời nào, thế giới của Bonnard luôn toát lên một sự hài hòa giữa con người với cảnh vật chung quanh. Isabelle Cahn, quản thủ bảo tàng Musée d'Orsay :« Tranh của ông nói về sự sống, về hơi thở, về những chuyển động trong cuộc đời, về thời gian về những gì không nắm bắt được. Nhìn dưới góc độ đó, phải nói là danh họa Bonnard đã đặt ông trước một thách thức rất lớn ». Xem tranh của Bonnard, ta như nghe được cả tiếng lá xào xạc, tiếng chim hót, như cảm thấy được cả vị ngọt của những quả cam vàng mọng nước, hay những ngọn gió thổi vào một gian phòng …Để tạo được những cảm giác như vậy là cả một sự tìm tòi công phu về cách sắp đặt từng chi tiết trong tác phẩm của mình, là cách sử dụng màu sắc rất tinh vi chỉ Pierre Bonnard mới có được. Bên cạnh những gam màu nóng, như vàng, nâu, đỏ, luôn kèm theo một vài sắc tía, ngả về màu tím, xanh lơ. Chính những sắc màu đệm đó phản ảnh những giày vò nội tâm, những vết thương thầm kín mà tác giả đã cố tình không đưa vào tranh của ông.Giám đốc điều hành bảo tàng Bonnard tại Le Cannet, vùng Côtes d'Azur Véronique Serrano nhận xét :« Ông làm việc với một gam màu khá giới hạn nhưng ông đã phối hợp những màu sắc đó với nhau, để thổi hồn vào mỗi tác phẩm của mình, để mỗi tác phẩm của Bonnard đều có sức lôi cuốn lạ thường. Bonnard thường được xem là người ‘tô điểm cho cuộc sống', là họa sĩ ‘đem lại hạnh phúc' cho thiên hạ. Trong khi đó như chính ông đã từng tâm sự : ‘kẻ hay hát, chưa hẳn là đã yêu đời hay hạnh phúc'. Đâu đó, những bức tranh rực rỡ sắc màu như thể là cách để ông che giấu những vết thương nội tâm. Đó cũng là hình thức để ông cưỡng lại nỗi hoang mang sâu thẳm ». Trong gian trưng bầy đầu tiên của triển lãm « Pierre Bonnard, Peindre l'Arcadie » bảo tàng Musée d'Orsay giới thiệu đến người xem những tác phẩm trong thời kỳ Pierre Bonnard chịu ảnh hưởng rất lớn của nghệ thuật hội họa dân gian Nhật Bản với những motif đan xen vào nhau mà điển hình là bức bình phong Paravent à trois feuilles - thực hiện năm 1889. Trong đó, Bonnard mượn từ màu đỏ thẫm của hội họa Nhật Bản đến ánh trăng vàng, từ hình ảnh con chim hoàng yến, trĩ, hạc đến những bụi trúc hay cụm thạch thảo của phương đông.Cũng trong thời kỳ này, Pierre Bonnard đã thực hiệu nhiều bức tranh rất lạ, chẳng hạn như tác phẩm Intimité – thân mật (năm 1891), mà trong đó, ta thấy một người đàn ông ngồi hút tẩu thuốc. Bên trái là một người đàn bà chìm trong bóng tối. Ở phía trước của hai người, là một bàn tay với một tẩu thuốc pipe thứ nhì, lớn hơi quá khổ so với phần còn lại của tổng thể bức tranh. Thậm chí khi mới nhìn thoáng qua, chưa chắc ta đã trông thấy bàn tay to lớn đó và khói thuốc gần như tan trong những hình vẽ của giấy dán trên tường.Với Intimité, Pierre Bonnard đã đan xen những motif vào nhau, như vừa để đánh lừa người xem, nhưng vừa để tạo ra một bầu không khí cho bức tranh của mình. Ta như cảm nhận được chút gì thân mật, ấm cúng và cả mùi thơm của khói thuốc đang lan tỏa ra khắp căn phòng. Tính tinh nghịch, đùa giỡn với không gian của một Pierre Bonnard thủa trẻ được xác định một lần nữa với tác phẩm Danceuses (1896) mà ở đó tác giả vẽ những cô vũ nữ của nhà hát Opéra như thể ông chụp hình các cô từ trên cao nhìn xuống.Con người thầm kín của Bonnard Năm 1947 khi Bonnard qua đời, Pablo Picasso, một cây đại thụ khác của làng hội họa thế giới trong thế kỷ XX, thốt lên rằng : « Vẽ như Bonnard thì không phải là vẽ ». Trong mắt cha đẻ của trường phái lập thể này, Bonnard là một họa sĩ hời hợt, chỉ hướng về những đề tài mang tính nhẹ nhàng. Nhưng có lẽ tác giả của những Guernica hay Người Đàn bà Khóc đã không cảm được sự hoang mang, sự chua xót của Bonnard qua những bức chân dung tự vẽ vào năm 1930, 1931, 1939- 1945.Tuổi già, nỗi cô đơn, hiện rõ trên khuôn mặt của người trong gương. Đôi mắt u uẩn của Bonnard trong bức chân dung tự vẽ năm 1945 thể hiện thái độ cam chịu của một con người đã đi gần hết cuộc đời. Ở đây ta thấy Pierre Bonnard trong một chiếc áo nâu gần như một chiếc áo ca sa, trong tư thế của một nhà sư Nhật Bản. Ông hơi mỉm cười như nụ cười của Rembrandt trong bức chân dung tự họa cuối cùng.Nhưng bi tráng hơn cả là bức tự họa được Bonnard đặt cho cái tên Le Boxeur- Võ sĩ quyền anh. Mình trần, khuôn mặt chìm trong bóng tối, nhưng đủ để cho thấy những vết bầm dập của thời gian. Bonnard trong tư thế của một võ sĩ quyền anh, chung quanh là ánh sáng vàng nhạt. Ánh sáng nhạt và hơi bệnh hoạn đó đã được tác giả tạo lại trong một bức chân dung khác ông thực hiện năm 1939-1945. Nhưng lần này Bonnard trong gương chỉ còn là một chiếc bóng lập lờ, của một người đang gần đất xa trời.Marthe, nguồn sáng tác vô tận Đôi mắt u uẩn của Pierre Bonnard trong các bức chân dung tự họa đang nhìn thấy những gì ? Phải chăng ông đang hồi tưởng lại thân hình ngọc ngà, mềm mại, của Marthe ở độ tuổi đôi mươi ? Marthe là người mẫu, là nguồn sáng tác bất tận, là người tình và người vợ, là người theo chân ông gần suốt ¾ cuộc đời. Bà là bến đỗ, là nữ thần hộ vệ là một phần linh hồn của danh họa Pierre Bonnard.Nàng là người đàn bà tóc vàng ngồi bên cạnh con mèo trắng trong La Femme au Chat (1912), là chủ đề của La sieste – Giấc ngủ trưa năm 1900. Marthe là nguồn cảm hứng của cả chục bức khỏa thân trong phòng tắm mà ông miệt mài sáng tác trong hơn hai mươi năm trời. Ông đưa cặp vú căng tròn của cô vào bức họa La Cheminée- Lò sưởi năm 1916.Hình bóng Marthe luôn ẩn hiện trong những khu vườn của ông ở vùng Normandie hay Côtes d'Azur. Dưới bút pháp của Pierre Bonnard, thân hình của Marthe không hề có một nếp nhăn, như thế dấu ấn thời gian không đọng lại trên nước da trắng ngà của người con gái ông đã quen khi mới vừa 26 tuổi. Đôi mắt xanh lơ và thân hình quyến rũ của cô gái bán hoa vải ở phố Pigalle cũng là những cánh cổng sắt, cô lập ông với thế giới bên ngoài.Liên hệ giữa Bonnard với Marthe đã được đưa vào tác phẩm L'Homme et la Femme, tranh sơn dầu sáng tác năm 1900. Marthe và Pierre sau một cuộc ân ái. Người đàn bà ngồi trên giường, vuốt ve con mèo. Người đàn ông khỏa thân, trực diện với chính mình trong gương. Giữa họ là một tấm bình phong ngăn cách hai thế giới nội tâm khác biệt.Isabelle Cahn, quản thủ bảo tàng Musée d'Orsay nói về ảnh hưởng và vị trí của cô gái bán hoa vải, Marthe đối với Bonnard :« Marthe đã đem lại rất nhiều cho Bonnard về mặt cá nhân. Chàng họa sĩ trẻ tuổi con nhà lành, Pierre Bonnard đã bị thân hình gần như tuyệt hảo của cô làm choáng ngợp. Trong gần 20 năm, thân hình ngọc ngà đó không ngừng là đề tài được ông đưa vào hội họa và cả nghệ thuật nhiếp ảnh nữa. Ngược lại Bonnard ít khi tập trung vào khuôn mặt của người tình ». Histoire d'eauLoạt tranh khỏa thân trong phòng tắm thực hiện vào những thập niên 1920- 1930, chiếm riêng một gian trưng bày với chủ đề « Histoire d'eau ». Những vật dụng trong phòng tắm, từ gạch đá hoa đến giấy dán tường, từ tấm màn cửa, thảm, gương, bồn tắm … đều được tác giả bố trí như để bọc lấy một thân hình mảnh mai, thụ động. Nu dans le bain hay Nu dans la baignoire … cho thấy mức độ gần gũi giữa Bonnard với người mẫu của ông.   Năm 1925 Pierre Bonnard thành hôn với Marthe sau hơn 20 năm chung sống. Vài tuần lễ sau, người tình của ông, Renée Monchaty, kết liễu cuộc đời. Sau này người ta mới biết, người mẫu trong série tranh khỏa thân của Bonnard, không nhất thiết là Marthe.Normandie- Côtes d'Asur, chốn địa đàng Vào cuối đời Pierre Bonnard tâm sự « Không bao giờ có nghệ thuật nếu không có thiên nhiên ». Ánh sáng muôn màu, lung linh vì hơi nước, thay đổi từng giờ bên dòng sông Seine uốn lượn của vùng Normandie đã thuyết phục Bonnard năm 1912 mua một căn nhà trên ngọn đồi ở Vernonnet, cách không xa khu vườn Giverny của Monet.Hơn một chục năm sau, sắc màu của vùng nắng ấm miền nam, biển biếc của bờ Địa Trung Hải đã làm ông xiêu lòng. Bonnard tậu thêm một căn hộ thứ nhì ở Le Cannet vùng Côtes d'Azur, về ở gần Renoir. Dù rất khâm phục hai danh họa bậc thầy của trường phái ấn tượng là Renoir và Monet, nhưng khác với Monet và Renoir, Pierre Bonnard vẽ theo ký ức để, như chính ông định nghĩa : vẽ để « giữ lại một khoẳnh khắc phù du ».  Nếu như khung trời miền Bắc là nguồn cảm hứng cho những Eté en Normandie – Mùa hè ở Normandie, Le Jardin Sauvage- Vườn hoang, Le Paradis terrestre –Địa Đàng, La Symphonie pastorale- Bản giao hưởng đồng quê, thì nắng ấm chói chang của vùng Côtes d'Azur là nơi Pierre Bonnard đã sáng tác ra những La Palme – Cành cọ (1926), L'Atelier du Mimosa (1939-1946) với những chùm mimosa vàng rực rỡ khoe sắc bên kia khung cửa sổ, là cây hạnh đào lộng lẫy trong mùa nở hoa, L'Amandier en fleur (1946-1947).Màu vàng và gam màu nóng vẫn là chủ đạo, nhưng Bonnard đã pha vào đó những sắc tía, xanh, tím. L'Amandier en fleur là tác phẩm cuối cùng của Pierre Bonnard. Trong đó, sắc xanh nước biển ẩn hiện bên những chùm hoa trắng. Đó cũng là những chùm hoa cuối cùng ông « tô điểm cho đời » hay đấy là những hình ảnh ông vĩnh viễn mang đi khi từ dã trần gian ? Pierre Bonnard từ trần một ngày sau khi ông hoàn tất Cây hạnh đào trong mùa nở hoa.  

Năm máy bay huấn luyện T-6C, được công ty Textron Aviation Defense của Mỹ sản xuất, đã hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất hôm 18/11, nhiều trang, trong đó có kênh YouTube Saigon Aviation, đưa tin. Xem chi tiết: https://bit.ly/3AUQPwj Tin tức đáng chú ý khác: Việt Nam thúc đẩy kế hoạch tăng cường cung cấp điện than cho năm 2025. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: TQ từ chối cuộc gặp ở ASEAN là ‘bước thụt lùi cho cả khu vực'. Đan Mạch bám sát tàu Trung Quốc sau vụ đứt cáp dữ liệu. Khảo sát: Đầu 2025, Trump sẽ áp thuế gần 40% lên hàng Trung Quốc. Căng thẳng leo thang, Mỹ, Ý, Hy Lạp đóng cửa tòa đại sứ tại Kyiv. Mỹ phủ quyết nghị quyết Liên hiệp quốc về ngừng bắn ở Gaza.

Ban Nội chính Trung ương cho biết hôm 30/10 rằng các nhà chức trách Việt Nam đã vận động đầu thú và truy bắt được 9 người bỏ trốn ra nước ngoài trong các vụ án tham nhũng, theo truyền thông trong nước. Xem thêm: https://bit.ly/voatvfb4 Tin tức đáng chú ý khác: Đường Văn Thái bị tuyên 12 năm tù vì ‘chống nhà nước' trong phiên xử kín. Hy Lạp bắt người phụ nữ buôn lậu vàng theo lệnh truy nã quốc tế của Việt Nam. Hàn Quốc: Triều Tiên sắp phóng ICBM, bệ phóng đã sẵn sàng. Trung Quốc: Đài Loan có thể từ con tốt thành ‘con tốt thí'. Tổng thống Biden vạ miệng, chọc giận ủng hộ viên của ông Trump. Người dân Nga tưởng nhớ các nạn nhân trong cuộc thanh trừng của Stalin. Con tàu ‘bật ngang bật dọc' của Mỹ được ‘hồi sinh' để thám hiểm đại dương.

Một bà trùm đường dây buôn lậu vàng giữa Campuchia và Việt Nam vừa bị nhà chức trách Hy Lạp bắt giam hôm 28/10 tại sân bay Athens, truyền thông nước này đưa tin.

Tỉnh Ninh Thuận thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ nổi tiếng với nhiều bãi biển đẹp, làng nghề truyền thống và văn hoá Chăm Pa. Trong Cẩm nang du lịch kỳ này, mời quý vị cùng tìm hiểu một số địa điểm chụp ảnh đẹp ở Ninh Thuận, các món ăn địa phương, cùng một số kinh nghiệm du lịch.

- Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã ký một thỏa thuận an ninh song phương tại cuộc họp của Hội đồng châu Âu tại Brussels. Chủ đề : hy lạp, ukraine --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

- Hàng trăm lính cứu hỏa Hy Lạp đang nỗ lực dập tắt cháy rừng đang hoành hành ở vùng Corinthia của Hy Lạp, khiến hai người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương. Chủ đề : Cháy rừng, Hy Lạp --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

- Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm thăm và phát biểu chính sách tại Đại học Columbia ở Hoa Kỳ- Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo triển khai các giải pháp bảo đảm cung ứng xăng dầu, trong đó nhấn mạnh việc tuyệt đối không để xảy ra đứt gãy nguồn cung như năm 2022- Lễ xuất quân Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 6 và Đội Công binh số 3 lên đường làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình sẽ diễn ra sáng nay tại sân bay quốc tế Nội Bài- Bắt đầu các hoạt động trong chương trình Đối thoại Hữu nghị TP.HCM lần thứ 2 và Diễn đàn kinh tế TP.HCM lần thứ 5- Những cuộc không kích dữ dội với quy mô chưa từng có của Israel vào Li-băng khiến hơn 2000 người thương vong- Hy Lạp và Cộng hòa Síp đạt thỏa thuận về thiết lập hệ thống kết nối điện dưới biển dài nhất thế giới Chủ đề : cung ứng, xăng dầu --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Hoàng Xuân Chiến hôm 27/8 đã tiếp Thứ trưởng đặc trách Kiểm soát Vũ khí và An ninh Quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Bonnie Jenkins nhân chuyến thăm Việt Nam của bà. Hai bên đã trao đổi nhiều vấn đề, trong đó việc khắc phục hậu quả của chiến tranh. Xem chi tiết: https://bit.ly/4d0ylaV Tin tức đáng chú ý khác: Báo cáo viên LHQ cung cấp thông tin cho tòa Thái Lan liên quan vụ án Y Quynh Bdap. Tàu hải quân Indonesia thăm Việt Nam. Quán cơm 2.000 phục vụ người nghèo. Nga bác kế hoạch hòa bình của Ukraine, quyết tiếp tục chiến đấu. Nga xây hầm trú bom ở Kursk giữa lúc cuộc xâm nhập của Ukraine tiếp diễn. Kim Jong Un giám sát cuộc thử nghiệm phóng rốc-két. Quan chức Palestine: Các cuộc tấn công của Israel ở Bờ Tây làm ít nhất 9 người chết. Hy Lạp: Cá chết ngập cảng vì lũ lụt.

 - Hy Lạp đang phải vật lộn với hàng loạt vụ cháy rừng trong ngày 11/8, buộc hàng trăm người phải sơ tán, trong khi các chuyên gia cảnh báo về tình trạng thời tiết khắc nghiệt hơn sẽ xảy ra vào tuần tới. Chủ đề : hy lạp, cháy rừng --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

Triết gia Epictetus, tác giả của tác phẩm “The Art of Living” (Nghệ thuật sống) là một trong những đại diện vĩ đại nhất của Chủ nghĩa Khắc kỷ. Các Khắc kỷ gia tin rằng một người khôn ngoan là người không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc tiêu cực mà sẵn lòng tuân theo quy luật tự nhiên và an bài của Thần.Mời đọc bài tại: https://trithucvn.co/doi-song/8-bai-hoc-vuot-thoi-gian-tu-triet-gia-khac-ky-hy-lap-epictetus.html

 - Mới đây, Hy Lạp trở thành quốc gia đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) áp dụng chế độ làm việc 6 ngày một tuần, nhằm tăng năng suất lao động và ngăn chặn điều mà chính phủ gọi là “quả bom hẹn giờ” khi dân số già và tình trạng thiếu lao động có tay nghề cao. Tuy nhiên, các dự án thí điểm trên khắp châu Âu gần đây cho thấy một tuần làm việc 4 ngày thường giúp tăng năng suất, vì thế động thái của Hy Lạp dường như đang đi ngược lại với xu thế chung. Vì sao như vậy? Kéo dài thời gian làm việc liệu có tăng năng suất? Tác giả : Thanh Huyền Chủ đề : Hy Lạp, tăng giờ làm, lao động --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1sukien/support

- Chủ tịch nước Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Vương quốc Campuchia, theo lời mời của Quốc vương Preah Bat Samdech Preah Boromneath Norodom Sihamoni.- Khai mạc Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ 16 năm 2024, chủ đề “Phát thanh Việt Nam đa dạng trong chuyển đổi số”.- Nhiều học sinh hoàn thành bậc học THCS tại TP.HCM lựa chọn học nghề hoặc học tại trung tâm giáo dục thường xuyên với học phí gần như được miễn hoàn toàn.- Mỹ kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực về Biển Đông năm 2016.- Cuộc khủng hoảng nước đang đe dọa cuộc sống và ngành du lịch ở Hy Lạp. Chủ đề : Chủ tịch nước, Tô Lâm, thăm Campuchia --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

- Cảnh sát Hy Lạp hôm qua thông báo thêm 1 khách du lịch nước ngoài thiệt mạng do nắng nóng. Đây cũng là trường hợp du khách thứ 6 thiệt mạng tại Hy Lạp trong tháng 6 này. Quốc gia châu Âu đang trải qua đợt nắng nóng bất thường, đến sớm nhất từ trước đến nay, với nhiệt độ lên tới 40 độ C. Chủ đề : Hy Lạp, nắng nóng --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

Bác sĩ kiêm người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng người Anh, ông Michael Mosley, đã qua đời trên đảo Symi của Hy Lạp. Thi thể của ông được phát hiện bốn ngày sau khi ông không trở về sau một chuyến đi bộ. Ông đã dành cả cuộc đời để nâng cao nhận thức của cộng đồng về sức khỏe.

Để phổ biến những nét đặc thù về văn hóa cùng những đóng góp của họ vào đời sống đa văn hóa ở Brisbane, hàng năm cộng đồng người Hy Lạp có tổ chức lễ hội thường niên Paniyiri từ 48 năm qua ở Queensland.

 - Tiếp tục Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 15 hôm nay các đại biểu Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi), dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ và Dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi)- Từ đầu tháng 7 tới, quy định về tiền điện tử chính thức có hiệu lực- Trong tháng 5 này, Bộ Tài chính sẽ triển khai kiểm kê thử nghiệm tài sản công tại một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, tài sản kết cấu hạ tầng do nhà nước đầu tư, quản lý- Ba Lan và Hy Lạp kêu gọi tạo lá chắn phòng không chung cho Liên minh châu Âu- Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo các công ty thuốc lá lớn đang thay đổi cách thức tiếp cận đối với người dùng, đặc biệt là đối với giới trẻ Chủ đề : tiền điện tử, có hiệu lực --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

- Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan vừa có cuộc hội đàm nhân chuyến thăm đầu tiên của nhà lãnh đạo Hy Lạp đến Thổ Nhĩ Kỳ trong 5 năm qua. Chuyến thăm này đánh dấu bước đi làm tan băng quan hệ giữa hai nước sau những xung đột kéo dài hàng thập kỷ. Tuy vậy, hai nước láng giềng vẫn bất đồng về một số vấn đề quan trọng. Chủ đề : quan hệ, thổ nhĩ kỳ, hy lạp --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

Socrates là triết gia Hy Lạp cổ đại. Ông được mệnh danh là bậc thầy về lý luận, truy vấn. Ông thường đưa ra một loạt các câu hỏi, từ đó rút ra những chân lý. Những câu hỏi của Socrates thoạt nghe có vẻ rất đơn giản, nhưng ý nghĩa và bao hàm đạo lý thâm sâu, là bài học cho hậu nhân.Mời đọc bài tại: https://trithucvn.co/van-hoa/nguy-bien-thuc-su-la-gi-thu-doan-nguy-bien-thong-thuong-nhu-the-nao.html

- Nhằm tìm kiếm các biện pháp giải quyết những cách thức mới và tăng cường hợp tác phòng thủ châu Âu, Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis đã kêu gọi thành lập Quỹ An ninh châu Âu trong một tuyên bố sau cuộc gặp với người đồng cấp Ba Lan Donald Tusk tại Warsaw, Ba Lan. Chủ đề : hy lạp, an ninh, châu âu --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải- Ban Bí thư ra Chỉ thị về phát huy vai trò mạng xã hội, nâng cao hiệu quả tuyên truyền miệng- 100% người lao động và doanh nghiệp ở nhiều địa phương đã hoạt động với không khí khẩn trương, nghiêm túc ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn- Mỹ và 5 nước châu Âu nhất trí tiếp tục hoãn áp thuế dịch vụ kỹ thuật số thêm 6 tháng, nhằm có thêm thời gian đàm phán về quyền đánh thuế quốc tế đối với các tập đoàn lớn và có lợi nhuận cao- Hy Lạp trở thành quốc gia Cơ đốc giáo Chính thống đầu tiên hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới Chủ đề : người lao động, làm việc, việc làm --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Tranh chấp kéo dài giữa Hy Lạp và Anh về khối đá Parthenon đã leo thang gay gắt sau khi Thủ tướng Anh Rishi Sunak hủy cuộc gặp với người đồng cấp Kyriakos Mitsotakis. Một loạt các bức tượng và trụ gạch 2.500 năm tuổi được trưng bày trong Bảo tàng Anh đã bị lấy đi từ Athens vào đầu thế kỷ 19. Athens từ lâu đã yêu cầu trả lại các tác phẩm điêu khắc nhưng vô ích.

Mã SPIDOLFAN giảm 10k cho mọi đơn hàng trên nhà sách Spiderum trên SHOPEE: https://shope.ee/qHplgPj4W _ Bạn chắc đã nghe về chủ nghĩa Khắc Kỷ - một trường phái triết học cổ đại có ảnh hưởng sâu rộng tới văn hóa Hy Lạp, La Mã và cả thời hiện đại. Nhưng liệu bạn có biết được câu chuyện đằng sau sự hình thành, phát triển và sụp đổ của nó? Từ một ý tưởng mang tính cách mạng của triết gia Zeno, chủ nghĩa Khắc Kỷ đã nhanh chóng chinh phục giới trí thức và cả giới cầm quyền La Mã. Nhưng rồi nó cũng dần rơi vào quên lãng. __ Các đầu sách: Người trong muôn nghề - Định hướng nghề nghiệp toàn diện: ttps://shope.ee/AURO9YQc3A Người trong muôn nghề: Ngành IT có gì?: https://shope.ee/9pBhMKT9Oy Người trong muôn nghề: Ngành Kinh tế có gì? - Tập 1: https://shope.ee/9UYqxiUQ4w Người trong muôn nghề: Ngành Kinh tế có gì? - Tập 2: https://shope.ee/9KFQlPV3Pv Người trong muôn nghề: Ngành Sáng tạo - Nghệ thuật có gì?: https://shope.ee/9zV7YdSW47 Người trong muôn nghề: Ngành Xã hội - Nhân văn có gì?: https://shope.ee/5pfYayiNWK Mùi mẹ - Món quà dành tặng người phụ nữ yêu thương: https://shope.ee/6AIOzah6qU DevUP - Phát triển toàn diện sự nghiệp lập trình viên: https://shope.ee/9esHA1Tmjx Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức – Chủ Nghĩa Khắc Kỷ Trong Đời Sống - Tập 1: https://shope.ee/6zrW08ngb2 Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức – Chủ Nghĩa Khắc Kỷ Trong Đời Sống - Tập 2: https://shope.ee/A9oXkwRsj8 Mở khóa thương mại điện tử Việt Nam: https://shope.ee/5V2iCMjeCI Doing good better - Làm việc thiện đúng cách: https://shope.ee/6KbpBtgTVV Động lực nội tại - Làm sao để yêu công việc và đạt đến thành công: https://shope.ee/6UvFOCfqAW Bước ra thế giới: Cẩm nang du học và săn học bổng: https://shope.ee/5fM8Ofj0rJ Chuyện người chuyện ngỗng (Vũ Hoàng Long): https://shope.ee/4AXKcUjKAQ __ Hóng các cuộc hội thoại thú vị, nhiều kiến thức bổ ích trên kênh Talk Sâu: https://b.link/talksau Lắng nghe những câu chuyện về thế giới nghề nghiệp cùng podcast Người Trong Muôn Nghề: https://b.link/NTMN-Podcast ______________ Bài viết: Sự ra đời, chết đi và tái sinh của Chủ Nghĩa Khắc Kỷ ______________ Giọng đọc: Pinkdot Editor: Pinkdot ______________ Bản quyền video: Spiderum Bản quyền nhạc: Youtube Audio Library, Epidemic Sound ______________ --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/spiderum/message Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/spiderum/support

Tham gia group Tiền ở đâu - Đầu ở đó để chia sẻ, học hỏi kiến thức hữu ích về kinh tế, tài chính: https://b.link/yt-tien-o-dau __ Chắc hẳn khá nhiều người trong chúng ta cũng biết cái tên mà Hy Lạp hay được gọi vui là “Hy Nợ” – bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng nợ công 2009, khi mà quốc gia này buộc phải tuyên bố phá sản. Tuy nhiên, trên thực tế nợ công luôn là vấn đề kinh niên của đất nước Hy Lạp, ngay từ khi quốc gia này tuyên bố độc lập 200 năm trước. Chính vấn đề về nợ đã để lại nhiều hệ quả quan trọng đối với sự phát triển của Hy Lạp cho đến tận ngày nay. __ Tủ sách hoành tráng của Spiderum: https://shope.ee/2q3x7O0fxv Các đầu sách bạn có thể quan tâm: - Người trong muôn nghề - Định hướng nghề nghiệp toàn diện: https://shope.ee/AURO9YQc3A - Người trong muôn nghề: Ngành IT có gì?: https://shope.ee/9pBhMKT9Oy - Người trong muôn nghề: Ngành Kinh tế có gì? - Tập 1: https://shope.ee/9UYqxiUQ4w - Người trong muôn nghề: Ngành Kinh tế có gì? - Tập 2: https://shope.ee/9KFQlPV3Pv - Người trong muôn nghề: Ngành Sáng tạo - Nghệ thuật có gì?: https://shope.ee/9zV7YdSW47 - Người trong muôn nghề: Ngành Xã hội - Nhân văn có gì?: https://shope.ee/5pfYayiNWK - Mùi mẹ - Món quà dành tặng người phụ nữ yêu thương: https://shope.ee/6AIOzah6qU - DevUP - Phát triển toàn diện sự nghiệp lập trình viên: https://shope.ee/9esHA1Tmjx - Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức – Chủ Nghĩa Khắc Kỷ Trong Đời Sống - Tập 1: https://shope.ee/6zrW08ngb2 - Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức – Chủ Nghĩa Khắc Kỷ Trong Đời Sống - Tập 2: https://shope.ee/A9oXkwRsj8 - Mở khóa thương mại điện tử Việt Nam: https://shope.ee/5V2iCMjeCI - Doing good better - Làm việc thiện đúng cách: https://shope.ee/6KbpBtgTVV - Động lực nội tại - Làm sao để yêu công việc và đạt đến thành công: https://shope.ee/6UvFOCfqAW - Bước ra thế giới: Cẩm nang du học và săn học bổng: https://shope.ee/5fM8Ofj0rJ - Chuyện người chuyện ngỗng (Vũ Hoàng Long): https://shope.ee/4AXKcUjKAQ __ Hóng các cuộc hội thoại thú vị, nhiều kiến thức bổ ích trên kênh Talk Sâu: https://b.link/talksau Lắng nghe những câu chuyện về thế giới nghề nghiệp cùng podcast Người Trong Muôn Nghề: https://b.link/NTMN-Podcast ______________ Bài viết: HY LẠP – NƠI LỊCH SỬ HIỆN ĐẠI ĐƯỢC ĐỊNH HÌNH BỞI NỢ NẦN Được viết bởi: Văn Minh Phương Tây Link bài viết: https://spiderum.com/bai-dang/HY-LAP-... ______________ Giọng đọc: Pinkdot Editor: Hikari ______________ Bản quyền video: Spiderum Bản quyền nhạc: Youtube Audio Library, Epidemic Sound ______________ --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/spiderum/message Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/spiderum/support