Podcasts about tymoteusza

Miasto Pergamon pojawia się tylko raz w Biblii, ale za to opisano je jako miejsce “gdzie jest tron szatana” (Objawienie 2:13). Dalsza część tego wersetu mówi jeszcze: “Antypas, świadek mój wierny, został zabity u was, gdzie szatan ma swoje mieszkanie”. Historia tego miasta jest związana z Biblią. Nie tylko jednak chodzi o jej treść, ale także materiał na którym przepisywano tą księgę. Starożytne miasto Pergamon znajdowało się jakieś 25 km na wschód od Morza Egejskiego. Dzisiaj ruiny znajdują się przy tureckim mieście Bergama.  Gdybyście chcieli zwiedzić ruiny musicie polecieć do Izmiru, a stamtąd pojechać na północ do Bergamy. Pergamon zbudowano na samotnej górze. Później jednak miasto się rozrosło także u podnóża. Przypomina to historię Aten z ich Akropolem. Pergamon znajduje się jednak dużo dalej od morza.Pergamon pierwszy raz jest wspomniany przez Ksenofonta w opisie marszu 10 tysięcy czyli Anabazie. Już wtedy mieszkali tam Grecy. W III wieku na tereny dzisiejszej Turcji najechali Celtowie znani jako Galaci. Pokonał ich Attalos I król Pergamonu w 240 roku p.n.e. Aby uczcić swoje zwycięstwo nakazał zbudować ołtarz poświęcony Zeusowi. Umieszczono na nim także rzeźby pokonanych Galatów. Ten ołtarz można oglądać w berlińskim muzeum Pergamon.Attalos I, był pierwszym, który przyjął tytuł króla, jego wnuk Attalos III był ostatnim królem Pergamonu. Umierając przekazał swoje królestwo Rzymowi. Ci utworzyli z tego królestwa prowincję rzymską Azja. Początkowo Pergamon dalej był stolicą, ale potem nowi władcy przenieśli ją do Efezu. Właśnie w tej prowincji znajdowały się miasta wspomniane w ostatniej księdze biblijnej Objawieniu. Dlaczego Pergamon nie pojawia się jednak w Dziejach Apostolskich?Podczas swojej drugiej podróży misjonarskiej Paweł pojawiał się w zachodniej części dzisiejszej Turcji. Jednak w Dziejach Apostolskich 16:6 czytamy: “I przeszli przez frygijską i galacką krainę, ponieważ Duch Święty przeszkodził w głoszeniu Słowa Bożego w Azji”. Apostoł i jego towarzysze przeprawili się więc do Macedonii. Wracając Paweł odwiedził Efez. Później ponownie przybył tam podczas trzeciej swojej podróży. Nigdy chyba jednak nie odwiedził Pergamonu.Gdy połączymy te dwie informacje, zakaz głoszenia w Azji przez Ducha Świętego z Dziejów Apostolskich z określeniem Pergamonu jako tronu szatana z księgi Objawienia, można wyciągnąć wniosek, że tereny te były bardzo przeciwne chrześcijaństwu. W Efezie stolicy prowincji Azja głoszenie Pawła doprowadziło do zamieszek, po których musiał uciekać z miasta. Czy coś takiego spotkało Antypasa?O Objawieniu 2:13 czytaliśmy: “Antypas, świadek mój wierny, został zabity u was, gdzie szatan ma swoje mieszkanie”. Nie znamy szczegółów tego wydarzenia, ale przez analogię możemy sobie wyobrazić, że Antypas tak jak Paweł w Efezie głosił, że bożki zrobione rękami ludzkimi nie są bogami. Tłum w Efezie chciał zabić apostoła, ale inni chrześcijanie go ukryli. Być może w Pergamonie tłum ludzi zabił chrześcijanina o imieniu Antypas.Dzieje Apostolskie opisują podróże apostoła Pawła, który omijał Pergamon. W Liście do Galatów 2:9 jednak czytamy: “Jakub i Kefas, i Jan, którzy są uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanych”. Tak więc Paweł miał głosić dobrą nowinę na tych terenach. Nie zrobił tego chyba z powodu wielkiego sprzeciwu na tych terenach. Później jednak w Objawieniu Jan napisał siedem listów do zborów w Azji (rzymskiej prowincji). Wygląda na to, że te siedem zborów było pod jego opieką. Innymi słowy po śmierci apostoła Pawła chyba właśnie apostoł Jan głosił w Pergamonie.W Objawieniu czytaliśmy, że chrześcijanie dalej trzymali się imienia Jezusa nawet po męczeńskiej śmierci Antypasa. Był jednak inny problem. W Objawieniu 2:14 czytamy: “Lecz mam ci nieco za złe, mianowicie, że są tam tacy, którzy trzymają się nauki Balaama, który nauczał Balaka, jak uwodzić synów izraelskich, by spożywali rzeczy bałwanom ofiarowane i uprawiali nierząd”. W czasach Mojżesza Balaam wysłał kobiety, które zapraszały Izraelitów na uczty i skłaniały ich do niemoralności i bałwochwalstwa.Ponownie nie znamy faktów, ale możemy sobie chyba wyobrazić, że chrześcijanie, którzy nie chcieli brać udziału w bałwochwalstwie mogli zostać przekonani do tego przez miejscowe kobiety. Oprócz ołtarza poświęconego Zeusowi w Pergamonie czczono też Dionizosa, którego Rzymianie nazywali Bachusem. Jego kult polegał między innymi na upijaniu się oraz niemoralności. Pod wpływem alkoholu chrześcijanin, który wystrzegał się bałwochwalstwa i rozpusty mógł się czegoś takiego dopuścić.Zapewne słyszeliście o słynnej Bibliotece Aleksandryjskiej. Była to największa biblioteka świata starożytnego. Na drugim miejscu była Biblioteka Pergamońska. Ten sam władca, który pokonał Galatów kazał też zbudować bibliotekę. Ponieważ te biblioteki konkurowały ze sobą Grecy z Aleksandrii zakazali eksportu papirus z Egiptu. Co zrobili Grecy z Pergamonu?Już wcześniej znany był materiał pisarski jakim były wyprawione skóry zwierzęce, ale gdy zabrakło papirusu w Pergamonie zaczęto na masową skalę używać tego materiału. Nie zdziwi was pewnie fakt, że materiał ten nazwano pergaminem. W 2 Tymoteusza 4:13 czytamy: “Płaszcz, który zostawiłem w Troadzie u Karposa, przynieś, gdy przyjdziesz, i księgi, zwłaszcza pergaminy”.Paweł omijał więc Pergamon, ale chętnie używał materiału pisarskiego z tego miasta. Do naszych czasów dotrwało wiele kodeksów czyli wczesnych kopii Biblii zapisanych właśnie na pergaminie. Ten materiał był używany jeszcze przez co najmniej 15 wieków. W Polsce np. Biblia królowej Zofii została spisana na pergaminie. W Pergamonie na tym materiale spisywano zwoje, które znajdowały się później w Bibliotece Pergamońskiej.Niektórzy bibliści twierdzą, że to właśnie ta biblioteka pełna pogańskich pism była dla apostoła Jana “tronem szatana”. Inni wskazują na świątynię Zeusa, jeszcze inni na kult cesarza, który rozwinął się właśnie w Pergamonie. Jest jednak jeszcze jedna teoria związana z chaldejskimi magami, którzy mieli wyemigrować z Babilonu właśnie do Pergamonu. W księdze Objawienia wspomniano później także o Babilonie wielkim.Wprawdzie nie ma historycznych dowodów na taką emigrację, ale wydaje się ona prawdopodobna. Chaldejscy magowie z Babilonu byli słynni na cały starożytny świat. Attalos I budując bibliotekę poszukiwał mędrców i pewnie chętnie by przyjął Chaldejczyków. Pergamon w ten sposób miał stać się centrum religii pogańskiej. Problem polega jednak na tym, że apostoł Jan spisywał Objawienie w czasach 11 cesarza Domicjana. Centrum religii pogańskiej było wtedy w Rzymie.Niemniej, księga Objawienia wspomina o jeszcze innym problemie. W Objawieniu 2:15 czytamy: “Tak i ty masz u siebie takich, którzy również trzymają się nauki nikolaitów”. Tak jak zwolenników Lutra nazywano luteranami, tak w I wieku określano zwolenników Nikolausa. Nie wiemy dokładnie na czym polegała ta nauka. Być może chodziło o synkretyzm religijny czyli połączenie chrześcijaństwa z pogańskim kultem.Tak więc, Pergamon zajmuje szczególne miejsce w historii Biblii – zarówno jako miejsce, które w symboliczny sposób zostało opisane w Nowym Testamencie, jak i jako ośrodek, w którym rozwinięto materiał piśmienniczy, który odegrał kluczową rolę w przekazywaniu Słowa Bożego na przestrzeni wieków. To fascynujące, jak jedno starożytne miasto łączy w sobie tak różne, ale równie istotne aspekty historii biblijnej.Wiem, gdzie mieszkasz, tam, gdzie jest tron szatana; a jednak trzymasz się mocno mego imienia i nie zaparłeś się wiary we mnie, nawet w dniach, kiedy Antypas, świadek mój wierny, został zabity u was, gdzie szatan ma swoje mieszkanie.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Objawienie-Swietego-Jana/2/13I przeszli przez frygijską i galacką krainę, ponieważ Duch Święty przeszkodził w głoszeniu Słowa Bożego w Azji.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/16/6Otóż, gdy poznali okazaną mi łaskę, Jakub i Kefas, i Jan, którzy są uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanychhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Galacjan/2/9Lecz mam ci nieco za złe, mianowicie, że są tam tacy, którzy trzymają się nauki Balaama, który nauczał Balaka, jak uwodzić synów izraelskich, by spożywali rzeczy bałwanom ofiarowane i uprawiali nierząd.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Objawienie-Swietego-Jana/2/14Płaszcz, który zostawiłem w Troadzie u Karposa, przynieś, gdy przyjdziesz, i księgi, zwłaszcza pergaminyhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Tymoteusza/4/13Tak i ty masz u siebie takich, którzy również trzymają się nauki nikolaitówhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Objawienie-Swietego-Jana/2/15

Do czego służą charyzmaty? Czy mogą zgasnąć? A jeśli tak – to jak je rozpalić na nowo?

Pierwsza wzmianka o Saulu, który później znany był jako apostoł Paweł znajduje się w Dziejach Apostolskich 5:58. Czytamy tam o zamordowaniu Szczepana: “A wypchnąwszy go poza miasto, kamienowali. Świadkowie zaś złożyli szaty swoje u stóp młodzieńca, zwanego Saulem”.  Z tego wersety dowiadujemy się dwóch rzeczy: był młody i był wrogiem chrystianizmu.Szczepana ukamienowano około 34 roku. Paweł był młodzieńcem czyli miał wtedy około 30 lat. Tak więc urodził się około 5 roku n.e. Jak sam powiedział w Dziejach 21:39 był Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji (wschodnie wybrzeże dzisiejszej Turcji). Miał też obywatelstwo rzymskie. Skąd jego rodzina znalazła się w tym mieście? W 63 roku p.n.e. Pompejusz Wielki oblegał Jerozolimę. Wziął wtedy tysiące jeńców żydowskich. Stali się oni niewolnikami. Wyzwolony niewolnik obywatela rzymskiego sam stawał się obywatelem. Niektórzy historycy sugerują, że Saul był potomkiem właśnie takiego wyzwoleńca (łac. libertus).W Liście do Filipian 3:5 tak się przedstawił: “Obrzezany dnia ósmego, z rodu izraelskiego, z pokolenia Beniaminowego, Hebrajczyk z Hebrajczyków, co do zakonu faryzeusz”. Chociaż więc jego rodzina mieszkała w Tarsie przestrzegała prawa mojżeszowego. Pochodził z plemienia Beniaminitów i nosił imię króla z tego rodu. Może to sugerować, że był potomkiem króla Saula. Został wychowany jako faryzeusz, bo w Dziejach 23:6 powiedział: “ja jestem faryzeuszem, synem faryzeuszów”. Żydzi mieszkający wśród pogan nadawali swoim dzieciom także drugie imię. Imię Paweł znaczy mały lub pokorny.W Tarasie uprawiano len. Wytwarzano też tkaniny z koziej sierści. Sprzyjało to rozwojowi takich rzemiosł jak tkactwo i wyrób namiotów. Gdy później podczas swoich podróży Paweł przybył do Koryntu korzystał z umiejętności, które nabył w rodzinnym mieście. W Dziejach Apostolskich 18:3 czytamy: “A ponieważ uprawiał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracowali razem; byli bowiem z zawodu wytwórcami namiotów”. Rodzice wysłali go jednak także do Jerozolimy. Tam studiował u znanego faryzeusza Gamaliela Starszego o czym wspomina w Dziejach 22:3.Po ukamienowaniu Szczepana Paweł dostał listy uwierzytelniające od arcykapłana aby wyłapać chrześcijan w Damaszku. Świadczy to o tym, że robił karierę w judaizmie. Po zniszczeniu Jerozolimy w 70 roku zniknęły inne sekty jak saduceusze, ale faryzeusze przetrwali. Współczesny judaizm stworzyli właśnie uczniowie faryzeusza Gamaliela. Paweł zrezygnował z tej kariery gdy został chrześcijaninem. Napisał o tym w Filipian 3:8 gdzie czytamy: “wszystko uznaję za śmiecie, żeby zyskać Chrystusa”.W drodze do Damaszku utracił wzrok i już w tym mieście na ulicy Prostej (która istnieje do dzisiaj) został chrześcijaninem. Czytamy o tym w Dziejach 9:11. Według tradycji stało się to 25 stycznia w 34 lub 35 roku. Dzieje Apostolskie mówią dalej o tym, że sam spotkał się z prześladowaniem w Damaszku i uciekł do Jerozolimy. Jednak w Liście do Galatów 1:17 wspomina: “Ani też nie udałem się do Jerozolimy do tych, którzy przede mną byli apostołami, ale poszedłem do Arabii, po czym znowu wróciłem do Damaszku”. Ta podróż jest dość tajemnicza i wspomniana tylko w tym jednym miejscu.W Jerozolimie początkowo chrześcijanie go unikali, ale uwierzył mu Barnaba i przyprowadził go do apostołów. W Dziejach Apostolskich 9:29 czytamy: “Rozmawiał też i rozprawiał z hellenistami, lecz ci usiłowali go zgładzić”. Paweł uciekł już z Damaszku, a teraz także musiał uciekać z Jerozolimy. Odesłano go do Tarsu. Barnaba jednak zapamiętał, że Paweł dyskutował z hellenistami czyli Żydami mówiącymi po grecku. W Antiochii Syryjskiej dużo Greków stawało się chrześcijanami. O tym mieście leżącym w Syrii nagram osobny odcinek. Apostołowie wysłali tam Barnabę. On widząc ile jest pracy poszedł do Tarsu po Saula.W Dziejach 11:26 czytamy: “A gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. I tak się ich sprawy ułożyły, że przez cały rok przebywali razem w zborze i nauczali wielu ludzi; w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami”. Stamtąd później obaj wyruszyli w pierwszą podróż misjonarską. Popłynęli na Cypr biorąc ze sobą Marka, kuzyna Barnaby. Wydarzyło się tam kilka ważnych rzeczy. Na tej wyspie Saul zaczął używać imienia Paweł. Być może dlatego, że prokonsul nazywał się Sergiusz Paweł. Barnaba stał się tam mniej ważny, a jego kuzyn opuścił ich i wrócił do Jerozolimy.Paweł i Barnaba ruszyli później przez tereny dzisiejszej Turcji. Z Antiochii Pizydyjskiej zostali wyrzuceni, w Ikonium chciano ich ukamienować, a w Listrze doszło do tego. W Dziejach 14:19 czytamy: “Tymczasem nadeszli z Antiochii i z Ikonium Żydzi i namówiwszy tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że umarł”. Paweł poszedł jednak dalej do Derbe, a potem wrócił do tych trzech wrogich miast. Spotykał się jednak wyłącznie z innymi chrześcijanami.Po powrocie do Antiochii Syryjskiej doszło do sporu w kwestii obrzezania. Była duża grupa chrześcijan, która uważała, że chrześcijanie powinni także przestrzegać prawa mojżeszowego. Cały 15 rozdział Dziejów Apostolskich jest temu poświęcony. Paweł z Barnabą ruszyli do Jerozolimy gdzie podjęto decyzję. Chrześcijanie pogańskiego pochodzenia nie muszą się obrzezywać. Mają tylko unikać krwi, bałwochwalstwa i niemoralności.Najwyraźniej podczas tej wizyty doszło do spotkania. W Galatów 2:9 czytamy: “Otóż, gdy poznali okazaną mi łaskę, Jakub i Kefas, i Jan, którzy są uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanych”. Kefas czyli Piotr oraz Jakub i Jan umówili się z Pawłem i Barnabą, że podzielą się terenem misyjnym. Piotr i inni z Jerozolimy mieli głosić Żydom, a Paweł i Barnaba poganom.Niestety po powrocie do Antiochii Syryjskiej. Paweł i Barnaba pokłócili się. Ten ostatni chciał w kolejną podróż ponownie zabrać swojego kuzyna Marka, który ich opuścił podczas pierwszej wyprawy. W Dziejach 15:39 jest użyte greckie słowo “paroxysmos” oznaczające ostrą kłótnię. W różnych przekładach oddano to jako wielki gniew lub ostre starcie. Rozdzielili się. Paweł zabrał ze sobą Sylasa. Udali się do Listy, tego miasta gdzie Paweł został podczas pierwszej podróży ukamienowany. Barnaba wziął swojego kuzyna Marka i poszedł w inną stronę. Ten Marek to prawdopodobnie późniejszy ewangelista.W Listrze do Pawła dołączył Tymoteusz. Poznał go prawdopodobnie już podczas pierwszej wizyty. Być może właśnie w domu Tymoteusza był opatrywany po kamienowaniu. Cała ta grupa przeszła aż do Troady na zachodzie dzisiejszej Turcji. Tam dołączył do nich Łukasz autor Dziejów Apostolskich. Tam przepłynęli do Macedonii. W Filippi, rzymskiej kolonii, Paweł i Sylas zostali wychłostani. W mieście doszło do rozruchów, a władcy kazali ich ukarać bez sądu. Później jednak musieli przeprosić Pawła, gdy usłyszeli, że jest obywatelem rzymskim. Kogoś takiego nie można było karać bez sądu.Później Paweł, Sylas, Tymoteusz, Łukasz i inni wyruszyli do Tesaloniki i Berei. Paweł ponownie spotkał się ze sprzeciwem i musiał sam uciekać do Aten. Tam najwyraźniej stanął przed sądem Ateńskim na Areopagu. Wygląda na to, że oskarżono go o głoszenie cudzoziemskich bogów. Paweł wybrnął z tego wskazując na ołtarz poświęcony nieznanemu bogu. W Dziejach 17:34 czytamy: “niektórzy mężowie przyłączyli się do niego i uwierzyli, a wśród nich również Dionizy Areopagita”. Ten Dionizy był członkiem sądu na Areopagu.Z Aten Paweł udał się do Koryntu gdzie przydała mu się umiejętność tworzenia namiotów. Zaczął je robić wraz małżeństwem Akwilasem i Pryscyllą. Gdy z Tesaloniki przybyli Sylas i Tymoteusz najwyraźniej przywieźli pieniądze, bo Paweł przestał pracować i całkowicie zajął się słowem (Dzieje 18:5). Chciano go ponownie postawić przed sądem, ale władca Koryntu nie chciał się mieszać w kwestie religijne między Żydami. Później po jakichś dwóch latach Paweł popłynął do Efezu, gdzie zostawił Akwilasa z żoną, a sam udał się do Antiochii Syryjskiej swojej bazy wypadowej.Łukasz, autor Dziejów Apostolskich także najwyraźniej został w Efezie. Tak więc nie znamy szczegółów początku trzeciej wyprawy Pawła i jego trasy z Antiochii do Efezu, ale prawdopodobnie szedł przez swoje rodzinne miasto Tars, potem przez Listrę miasto Tymoteusza, aż dotarł do Efezu, gdzie najwyraźniej mieszkał Łukasz. Później Paweł ponownie przeszedł Macedonię i Achaję, ale nie znamy szczegółów, możliwe, że Łukasz mu nie towarzyszył. Za to mamy pełną relację z rozruchów, do których doszło po powrocie Pawła do Efezu.Paweł musiał się ukrywać przed producentami dewocjonaliów dla odwiedzających świątynię Artemidy Efeskiej. Wywołali oni rozruchy, ale przyjaciele ukryli Pawła gdy tłum domagał się jego ukarania. Później gdy udawał się do Jerozolimy musiał unikać także Żydowskich wrogów, którzy planowali zamach i udał się inną drogą. W Jerozolimie jego obecność wywołała kolejne zamieszki. Wyprowadzono go ze świątyni i zamierzano zabić, ale uratowali go Rzymianie stacjonujący w twierdzy Antonia. Prawdopodobnie ze schodów tej twierdzy Paweł przemówił do wzburzony Żydów i rozzłościł ich jeszcze bardziej (Dzieje rozdział 22).A Paweł rzekł: Jestem Żydem z Tarsu w Cylicji, obywatelem dosyć znacznego miasta; proszę cię, pozwól mi przemówić do ludu.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/21/39A po kilku dniach przybył Feliks z żoną swoją Druzyllą, która była Żydówką. Kazał więc sprowadzić Pawła i przysłuchiwał się mu, co mówił o wierze w Jezusa Chrystusa.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/24/24A cierpliwość Pana naszego uważajcie za ratunek, jak i umiłowany brat nasz, Paweł, w mądrości, która mu jest dana, pisał do washttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-Piotra/3/15

2. Tymoteusza 4-9:22

Skupimy się na fragmentach z 2. Listu do Tymoteusza 3,1-9. Będzie to kolejne kazanie z seriiProsto z serca, którą prowadzi pastor Robert.

- Nie pisałem tej książki jako z góry zaplanowanej całości, co zresztą każdy czytelnik szybko pozna, poczuje po pierwszych stronach. Chyba do samego końca biłem się również z myślami, czy w ogóle ją publikować - mówił w "Poranku Dwójki" Radosław Wiśniewski, autor książki "On uczyni świat lepszym. Listy do Tymoteusza".

Dzisiaj czytamy 2 List do Tymoteusza, rozdziały 1-6 Dowiedz się więcej na temat 2 Listu do Tymoteusza: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/nowy-testament/2-list-do-tymoteusza/⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Dowiedz się, kim był Paweł: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/postacie/swiety-pawel/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Linki, które warto sprawdzić: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠bibliawrok.pl/nowy-testament/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠instagram.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠facebook.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Biblia w rok

Dzisiaj czytamy 1 List do Tymoteusza, rozdziały 1-6 Dowiedz się więcej na temat 1 Listu do Tymoteusza: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/nowy-testament/1-list-do-tymoteusza/⁠⁠⁠⁠⁠ Dowiedz się, kim był Paweł: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/postacie/swiety-pawel/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Linki, które warto sprawdzić: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠bibliawrok.pl/nowy-testament/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠instagram.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠facebook.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Biblia w rok

Dzisiaj mamy dla was zapis spotkania z okazji premiery książki „Korespondencja 1965–2003” Tymoteusza Karpowicza i Czesława Miłosza z udziałem edytora książki Emila Pasierskiego oraz Wojciecha Bonowicza i Joanny Roszak

Łukasz pojawia się Imiennie w Biblii tylko trzy razy. W Kolosan 4:14 czytamy: “Pozdrawia was Łukasz, lekarz umiłowany”. Paweł nazywa go tutaj umiłowanym lekarzem. Później w liście do Filemona 1:24 czytamy: “Marek, Arystarch, Demas, Łukasz, współpracownicy moi”. Tutaj Łukasz jest nazwany jednym ze współpracowników. Ostatni fragment pochodzi z 2 Tymoteusza 4:11, czytamy tam: “Tylko Łukasz jest ze mną”. Tradycja mówi, że było to tuż przed śmiercią Pawła. Tylko Łukasz był z nim. W tych wersetach określono Łukasza jako “umiłowanego lekarza” oraz “współpracownika”. My jednak znamy go jako ewangelistę. Kim był Łukasz?Tradycja podaje, że Łukasz urodził się i mieszkał w Antiochii Syryjskiej. Miasto to założył około roku 300 p.n.e. Seleukos I Nikator. Osiedlił w nim Macedończyków i Żydów. Tak więc od samego powstania było to miasto, w którym Żydzi i Grecy żyli razem. Z tego powodu mamy dwie wersje pochodzenia Łukasza. Jedna mówi, że był zhellenizowanym Żydem, a druga, że był Grekiem. Ci, którzy twierdzą, że był Grekiem opierają się na Liście do Kolosan 4:11, gdzie czytamy: “I Jezus, zwany Justem. Oni są jedynymi Żydami, którzy są współpracownikami moimi dla sprawy Królestwa Bożego, oni stali się dla mnie pociechą”.Paweł w Kolosan 4:11 kończy wymieniać Żydów, którzy są wraz z nim, a później w wersecie 14 mówi o Łukaszu, lekarzu umiłowanym. Jeżeli więc w wersecie 11 kończy słowami: “Oni są jedynymi Żydami”, a później dopiero w wersecie 14 wymienia Łukasza, to z tego zdaje się wynikać, że Łukasz nie był Żydem. Paweł jednak nie powiedział wprost, że Łukasz nie jest Żydem. Oczywiście istnieje jeszcze trzecia wersja - Łukasz był potomkiem zarówno Greków jak i Żydów. Może podobnie jak Tymoteusz, który był synem Żydówki i Greka. Ale to nie wszystko jest także czwarta i piąta wersja.Zbadano szczątki, które według tradycji miały być ciałem Łukasza. Z tych badań wynika, że zmarły był Syryjczykiem. Oni także byli zhellenizowani i przez Żydów także byli określani jako Grecy. Tak więc czwarta teoria mówi, że Łukasz był z pochodzenia Syryjczykiem. Piąta wersja jest związana z jego imieniem. Greckie imię Łukasz ma być grecką formą rzymskiego imienia oznaczającego osobę pochodzącą z Lukanii, krainy na południu Włoch. Nie wszyscy jednak twierdzą, że imię Łukasz to nazwa mieszkańca Lukanii, warto przypomnieć, że łacińskie słowo lux to światło.Osobiście najbardziej przemawia do mnie wersja, że Łukasz był shelenizowanym Żydem. Wiedział dużo o zwyczajach zarówno Greków jak i Żydów. Sprawdził genealogię Jezusa w świątyni, a to mógł zrobić tylko Żyd. Znał także grecką literaturę historyczną i w jego Ewangelii oraz Dziejach widać te greckie wpływy. W tamtym okresie wielu Żydów było pod wpływem greckiej kultury i filozofii. Ten ostatni termin należy rozumieć jako naukę. Filozofia to połączenie dwóch greckich słów filo - miłość i zofia - mądrość. Tak więc ten termin oznacza umiłowanie mądrości np. historii czy medycyny.Według tradycji właśnie ten Łukasz miał spisać jedną z ewangelii. W Łukasza 1:2 czytamy: “Jak nam to przekazali naoczni od samego początku świadkowie i słudzy Słowa”. Zauważmy, że autor nie podaje się za świadka, ale za kogoś kto rozmawiał ze świadkami. Czy tylko rozmawiał? W kolejnym wersecie czyli Łukasza 1:3 czytamy: “Postanowiłem i ja, który wszystko od początku przebadałem, dokładnie kolejno ci to opisać, dostojny Teofilu”. Ewangelista Łukasz przepytał świadków i od początku wszystko przebadał. Właśnie to wskazuje na jego hellenistyczne wykształcenie.Za ojca historii uważa się Herodota. Spisał on historię nie tylko Greków, ale także Persów, Egipcjan i innych ludów. Nie był pierwszym, który spisywał historię, ale był pierwszym, który podszedł do tego krytycznie. Badał dostępne źródła, a następnie próbował dociec co naprawdę się wydarzyło. Starał się też podać miejsce oraz czas opisywanych wydarzeń. Np. w Łukasza 3:1 czytamy: “W piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza, gdy namiestnikiem Judei był Poncjusz Piłat, tetrarchą galilejskim Herod, tetrarchą iturejskim i trachonickim Filip, brat jego, a tetrarchą abileńskim Lizaniasz”. Kolejny werset wspomina jeszcze o arcykapłanach Annaszu i Kajfaszu.Gdyby nie Ewangelia Łukasza nie wiedzielibyśmy kiedy się urodził Jezus ani kiedy rozpoczął swoją działalność. Tylko Łukasz podaje nam, że Jezus urodził się podczas panowania cesarza Augusta, gdy Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii jak czytamy w Łukasza 2:1, 2. Później pisze o tym, kiedy działalność rozpoczął Jan Chrzciciel. W Łukasza 3:1 czytamy: “W piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza”. Łukasz podaje więc kiedy wydarzyły się opisane przez niego rzeczy.Wydaje się więc, że Łukasz był wychowany w hellenistycznym duchu. W zasadzie nie ma więc znaczenia z jakiego narodu pochodził. W Antiochii w Syrii oraz w Aleksandrii w Egipcie istniało coś co się określa jako hellenistyczny judaizm. Opisał dzieje Jezusa na podstawie rozmów ze świadkami. Np. w Łukasza 2:51 czytamy: “I poszedł z nimi, i przyszedł do Nazaretu, i był im uległy. A matka jego zachowywała wszystkie te słowa w sercu swoim”. Wynika z tego, że Łukasz rozmawiał z Marią, matką Jezusa.Zauważmy, że Łukasz wymienia konkretne daty kiedy dochodziło do różnych wydarzeń. Podaje też swoje źródła. Ewangelia jest oparta na rozmowach ze świadkami, ale w Dziejach Apostolskich Łukasz podaje także swoje własne doświadczenia. Np. w Dziejach rozdziale 16 zmienia sposób pisania. W wersecie 8 czytamy: “doszli do Troady”, a w wersecie 11 czytamy: “Odpłynąwszy z Troady, zdążaliśmy wprost do Samotraki”. Wygląda więc na to, że Łukasz dołączył do Pawła w Troadzie. Tak więc wydarzenia od tego 8 wersetu to rzeczy, których Łukasz sam był świadkiem.Informacje w dwóch księgach, które przypisuje się Łukaszowi zdają się potwierdzać, że spisał je lekarz. Np. zarówno Mateusz jak i Marek piszą o gorączce teściowej Piotra, ale tylko Łukasz pisze, że była to “wielka gorączka”. W Dziejach Apostolskich 28:8 czytamy: “ojciec Publiusza leżał w gorączce i chorował na czerwonkę”. Łukasz prawdopodobnie leczył także Pawła, który w Kolosan 4:14 nazwał go “umiłowanym lekarzem”. Być może rada dla Tymoteusza co do jego problemów żołądkowych także pochodziła od Łukasza.Podsumujmy. Niewiele wiemy o Ewangeliście Łukaszu. Jego imię pojawia się tylko trzy razy w listach apostoła Pawła. Według tradycji miał się urodzić w Antiochii Syryjskiej. Paweł jednak wyruszał z Antiochii, a Łukasz osobiście pojawia się dopiero w Troadzie. Później towarzyszył Pawłowi do Jerozolimy, gdzie prawdopodobnie miał okazję zebrać materiały do Ewangelii. Tam mógł sprawdzić w świątyni genealogię Jezusa, którą zawarł w 3 rozdziale Ewangelii. W Jerozolimie zapewne spotkał też wielu świadków, między innymi być może także matkę Jezusa.Jest kilka teorii na temat jego narodowości. Wielu historyków skłania się ku temu, że był on Grekiem. Badania grobu, który przypisuje się Łukaszowi wskazują na narodowość syryjską. Nie mamy jednak pewności, czy to na pewno ciało ewangelisty Łukasza. Ja osobiście uważam, że był on zhelenizowanym Żydem, który uczył się greckiej medycyny, ale także greckiego podejścia do spisywania historii. Poprzedni ewangeliści, np. Mateusz spisywali wydarzenia tematycznie. Łukasz opisał jednak wydarzenia w porządku chronologicznym.Oba jego dzieła czyli Ewangelia oraz Dzieje Apostolskie są dedykowane Teofilowi. Warto jednak zwrócić uwagę, że w Łukasza 1:3 czytamy: “kolejno ci to opisać, dostojny Teofilu”. Tymczasem w Dziejach Apostolskich 1:1 czytamy: “Pierwszą księgę, Teofilu, napisałem o tym wszystkim, co Jezus czynił”. Łukasz pisze tutaj o tym, że jest to druga księga, a pierwsza była poświęcona Jezusowi czyli pierwsza księga to Ewangelia, a druga to Dzieje Apostolskie. Warto jednak zwrócić uwagę, że w Ewangelii nazywał go “dostojnym Teofilem”, a w Dziejach już tylko “Teofilem”. Jak myślicie dlaczego taka zmiana?Pozdrawia was Łukasz, lekarz umiłowany, i Demas.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Kolosan/4/14Tylko Łukasz jest ze mną. Weź Marka i przyprowadź z sobą, bo mi jest bardzo potrzebny do posługiwania.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Tymoteusza/4/11I Jezus, zwany Justem. Oni są jedynymi Żydami, którzy są współpracownikami moimi dla sprawy Królestwa Bożego, oni stali się dla mnie pociechąhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Kolosan/4/11Jak nam to przekazali naoczni od samego początku świadkowie i słudzy Słowahttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/1/2Postanowiłem i ja, który wszystko od początku przebadałem, dokładnie kolejno ci to opisać, dostojny Teofiluhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/1/3W piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza, gdy namiestnikiem Judei był Poncjusz Piłat, tetrarchą galilejskim Herod, tetrarchą iturejskim i trachonickim Filip, brat jego, a tetrarchą abileńskim Lizaniaszhttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/3/1I poszedł z nimi, i przyszedł do Nazaretu, i był im uległy. A matka jego zachowywała wszystkie te słowa w sercu swoim.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/2/51

Zapraszamy do wysłuchania rozważania z dzisiejszego nabożeństwa w Dziękczynne Święto Żniw. Podstawą rozważania jest fragment z Pierwszego Listu do Tymoteusza (1 Tm 4,4-5), a prowadzi je ks. dr Grzegorz Giemza.

W 2 Koryntian 8:23 czytamy: “Co do Tytusa, jest on moim towarzyszem i współpracownikiem wśród was; co zaś do naszych braci, są oni posłańcami zborów, chwałą Chrystusową”. Paweł nazwał Tytusa swoim towarzyszem. W greckim oryginale występuje tutaj słowo, którego używano też na określenie wspólnika w interesach. Tytus był więc dla Pawła jak zaufany wspólnik działający we wspólnej sprawie. Co wiemy o tym chrześcijaninie?Około 49 roku Paweł udał się do Jerozolimy w kwestii obrzezania. Później w opisał to w Liście do Galatów 2:1 czytamy tam: “Potem po czternastu latach udałem się z Barnabą znowu do Jerozolimy, zabrawszy z sobą i Tytusa”. Udał się tam w kwestii obrzezania. Tytus był chrześcijaninem pochodzenia pogańskiego. Czy w Jerozolimie został przymuszony do obrzezania?W Galatów 2:3 czytamy: “Ale nawet Tytusa, który był ze mną, chociaż był Grekiem, nie zmuszono do obrzezania”. Paweł przybył z Antiochii Syryjskiej. Wydaje się więc, że Tytus został chrześcijaninem właśnie tam. Gdy doszło do sporu czy chrześcijan pochodzenia pogańskiego należy obrzezać, Paweł zabrał właśnie Tytusa do Jerozolimy. Być może był on takim wzorowym przykładem nowo nawróconego poganina.Niektórzy jednak twierdzą, że imię Tytus jest formą imienia Tymoteusz. Czytaliśmy jednak w Galatów 2:3, że Tytus nie był obrzezany. Tymczasem o Tymoteuszu czytamy w Dziejach Apostolskich 16:3, że został obrzezany przez Pawła. Inny dowód, że Tytus i Tymoteusz to dwie różne osoby znajdujemy w Liście 2 do Tymoteusza 4:10. Czytamy tam, że Tytus udał się do Dalmacji. W kolejnym wersecie Paweł poleca aby Tymoteusz przybył do niego. Wyraźnie to pokazuje, że Tytus to nie Tymoteusz.Jak ułożyć chronologicznie wzmianki o Tytusie? Czytamy o nim w Liście do Galatów, w 2 Liście do Koryntian, 2 Liście do Tymoteusza oraz oczywiście w Liście do Tytusa. Listy te nie zawierają daty napisania. Wydaje się jednak, że najwcześniejsza wzmianka pochodzi właśnie z Listu do Galatów, gdzie Paweł pisał jak zabrał Tytusa do Jerozolimy w sprawie obrzezania. Co potem się dalej działo z Tytusem?Apostoł Paweł wysłał 1 List do Koryntian. Później posłał do Koryntu także Tytusa, który wrócił do niego z dobrymi wiadomościami. W 2 Liście do Koryntian 7:6 czytamy: “Lecz Ten, który pociesza uniżonych, Bóg, pocieszył nas przez przybycie Tytusa”. Tytus opowiedział jak Koryntianie zareagowali na 1 List do nich. Paweł postanowił posłać go więc ponownie do Koryntu. Z jakim zadaniem?W 2 Liście do Koryntian 8:6 czytamy: “Tak iż uprosiliśmy Tytusa, aby, jak rozpoczął, tak też dokończył i u was tej dobroczynnej działalności”. Ten zwrot “tej dobroczynnej działalności” wskazuje na zbieranie datków dla biednych chrześcijan w Judei. W Dziejach Apostolskich 11:28 czytamy o głodzie w czasach cesarza Klaudiusza. O tym samy głodzie wspomina również Józef Flawiusz. Prawdopodobnie właśnie w tym okresie zbierano datki dla głodujących w Judei.Po pierwszym uwięzieniu w Rzymie Paweł udał się na Kretę. W Liście do Tytusa 1:5 czytamy: “Pozostawiłem cię na Krecie w tym celu, abyś uporządkował to, co pozostało do zrobienia, i ustanowił po miastach starszych, jak ci nakazałem”. Wygląda więc na to, że Tytus udał się tam z Pawłem, który go tam pozostawił. Tytus miał ustanowić na Krecie starszych. W innych przekładach to słowo “starszych” oddano jako “prezbiterów” lub “biskupów”. Wielu historyków uznaje Tytusa za pierwszego biskupa Krety. Wydaje się jednak, że on raczej wyznaczał biskupów.Sam Tytus nie miał pozostać na Krecie, w Liście do Tytusa 3:12 czytamy: “Gdy przyślę do ciebie Artemasa albo Tychikusa, staraj się śpiesznie przybyć do mnie do Nikopolis, gdyż tam postanowiłem przezimować”. Wydaje się więc, że po ustanowieniu starszych lub biskupów na Krecie Tytus udał się do Pawła do Nikopolis. Było wiele miast o tej nazwie, ale prawdopodobnie chodzi o miasto w Grecji niedaleko którego rozegrała się bitwa pod Akcjum. To Nikopolis powstało po tej bitwie w miejscu, gdzie Oktawian miał swój obóz.Przypuszcza się, że Pawła aresztowano właśnie w Nikopolis. W 66 roku przebywał tam cezar Neron. Osądził on już raz Pawła i uwolnił go. Teraz jednak po spaleniu Rzymu zaczęło się prześladowanie chrześcijan. Jeżeli Neron i Paweł spotkali się ponownie w Nikopolis to jest całkiem możliwe, że został on aresztowany. Nie wiemy, czy Tytus zdążył się z nim spotkać zanim ponownie Pawła zabrano do Rzymu.Ostatni raz Tytus pojawia się w 2 Liście do Tymoteusza 4:10, gdzie czytamy, że “udał się do Dalmacji”. Sam apostoł Paweł siedział w więzieniu, ale mogli go odwiedzać współpracownicy. Uwięzienie polegało na czymś w rodzaju aresztu domowego. Paweł przebywał prawdopodobnie w wynajętym domu pilnowany przez pretorian. Wydaje się więc, że tak jak poprzednio wysyłał Tytusa do Koryntu, na Kretę i do Nikopolis, tak teraz wysłał go do Dalmacji.Tradycja chrześcijańska twierdzi, że Tytus powrócił na Kretę i poniósł śmierć męczeńską w czasach cesarza Domicjana. Ten cesarz miał starszego brata Tytusa, który był cesarzem przed nim. Może to było powodem śmierci chrześcijanina o tym imieniu. Jego szczątki miano pochować w Gortynie, mieście, które w czasach rzymskich było stolicą Krety. Gdy Kretę zdobyli Saraceni pozostała tylko czaszka, którą zabrali ze sobą Wenecjanie. Kreta była uznawana za terytorium kościoła wschodniego. W 1966 roku kościół katolicki zwrócił tą czaszkę. Trzy lata później w 1969 imię Tytusa zostało wpisane do kalendarza liturgicznego.Potem po czternastu latach udałem się z Barnabą znowu do Jerozolimy, zabrawszy z sobą i Tytusahttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Galacjan/2/1Ale nawet Tytusa, który był ze mną, chociaż był Grekiem, nie zmuszono do obrzezaniahttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Galacjan/2/3Bo nie tylko przyjął to wezwanie, ale w nadzwyczajnej swej gorliwości z własnej ochoty wybrał się do washttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Koryntian/8/17Co do Tytusa, jest on moim towarzyszem i współpracownikiem wśród was; co zaś do naszych braci, są oni posłańcami zborów, chwałą Chrystusowąhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Koryntian/8/23Albowiem Demas mnie opuścił, umiłowawszy świat doczesny, i odszedł do Tesaloniki, Krescent do Galacji, Tytus do Dalmacji;http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Tymoteusza/4/10Lecz Ten, który pociesza uniżonych, Bóg, pocieszył nas przez przybycie Tytusahttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Koryntian/7/6Tak iż uprosiliśmy Tytusa, aby, jak rozpoczął, tak też dokończył i u was tej dobroczynnej działalnościhttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-do-Koryntian/8/6I powstał jeden z nich, imieniem Agabus, i przepowiedział, natchniony przez Ducha, że nastanie głód wielki na całym świecie; nastał on też za Klaudiusza.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/11/28Gdy przyślę do ciebie Artemasa albo Tychikusa, staraj się śpiesznie przybyć do mnie do Nikopolis, gdyż tam postanowiłem przezimowaćhttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Tytusa/3/12

W najnowszym odcinku naszej biblijnej serii podcastów WIARYgodni Dominika Szczawińska rozmawia z s. dr hab. Joanną Nowińską o Listach św. Pawła do Tymoteusza – kierowanych nie do gminy, ale do konkretnej osoby. O newralgicznych kwestiach dotyczących życia wspólnotowego i ich konfrontacji z myśleniem Pana Boga, który jest w centrum tego świata – w najnowszym odcinku, na który serdecznie zapraszamy!

Pastor Robert omawia fragment z 2. Listu do Tymoteusza 1:8-18. Co odziedziczyłeś w swoich genach a co w sposób duchowy? Jak to wpływa na twoje życie dzisiaj?

Więcej o nas znajdziecie tutaj: Facebook: https://www.facebook.com/kosciolnaskale Instagram: https://www.instagram.com/kosciolnask... Spotify: https://open.spotify.com/show/1OCpb2p... Strona Internetowa: https://kosciolnaskale.pl/

W przedostatnim w tym roku odcinku podcastu Radio Proza proponujemy wam posłuchanie wierszy oraz rozmowę o książce „Eseje, poezja, publicystyka, wywiady, t. 4” Tymoteusza Karpowicza, która w 2023  ukazała się nakładem Wydawnictwa Warstwy. Rozmowa oraz czytania miały miejsce w Willi Karpowiczów na wrocławskich Krzykach, przestrzeni, w której obecnie działa Fundacja Olgi Tokarczuk, a którą Tymoteusz Karpowicz przekazał miastu Wrocław w swoim testamencie. Czwarty tom „Esejów” zamyka dziesięciotomową, zapoczątkowaną jeszcze w 2011 roku edycję Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza i podobnie jak poprzednie scala istotną, tym razem już ostatnią partię rozproszonego, mniej znanego dorobku pisarza. Podczas premiery spotkaliśmy się z Janem Stolarczykiem – redaktorem książki, wieloletnim współpracownikiem miesięcznika „Odra”, sekretarzem i edytorem twórczości Tadeusza Różewicza oraz kuratorem spuścizny pisarskiej Tymoteusza Karpowicza. Rozmowę poprowadziła Ewelina Adamik. Podczas wydarzenia wiersze Karpowicza przeczytały poetki i poeci: Natalia Dziuba, Darek Foks, Karolina Kapusta, Martyna Pankiewicz i Adrian Tujek. Udanego słuchania! ------------------------------------------------------------------------ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Dzisiaj czytamy Listy do Tytusa i Filemona Dowiedz się więcej na temat Listu do Tytusa: https://bibliawrok.pl/nowy-testament/list-do-tytusa/ Dowiedz się więcej na temat Listu do Filemona: https://bibliawrok.pl/nowy-testament/list-do-filemona/ Dowiedz się, kim był Paweł, autor 2 Listu do Tymoteusza: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/postacie/swiety-pawel/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Linki, które warto sprawdzić: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠bibliawrok.pl/nowy-testament/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠instagram.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠facebook.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Biblia w rok

Dzisiaj czytamy 2 List do Tymoteusza, rozdziały 1-4 Dowiedz się więcej na temat 2 Listu do Tymoteusza: ⁠https://bibliawrok.pl/nowy-testament/2-list-do-tymoteusza/⁠ Dowiedz się, kim był Paweł, autor 2 Listu do Tymoteusza: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/postacie/swiety-pawel/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Linki, które warto sprawdzić: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠bibliawrok.pl/nowy-testament/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠instagram.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠facebook.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Biblia w rok

Dzisiaj czytamy 1 List do Tymoteusza, rozdziały 1-6 Dowiedz się więcej na temat 1 Listu do Tymoteusza: https://bibliawrok.pl/nowy-testament/1-list-do-tymoteusza/ Dowiedz się, kim był Paweł, autor 1 Listu do Tymoteusza: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bibliawrok.pl/postacie/swiety-pawel/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Linki, które warto sprawdzić: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠bibliawrok.pl/nowy-testament/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠instagram.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠facebook.com/bibliawrok⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Biblia w rok

Więcej o nas znajdziecie tutaj: Facebook: ⁠https://www.facebook.com/kosciolnaskale⁠ Instagram: ⁠https://www.instagram.com/kosciolnask...⁠ Spotify: ⁠https://open.spotify.com/show/1OCpb2p...⁠ Strona Internetowa: ⁠https://kosciolnaskale.pl/

Więcej o nas znajdziecie tutaj: Facebook: https://www.facebook.com/kosciolnaskale Instagram: https://www.instagram.com/kosciolnask... Spotify: https://open.spotify.com/show/1OCpb2p... Strona Internetowa: https://kosciolnaskale.pl/

Zapraszamy do wysłuchania dzisiejszego rozważania z nabożeństwa w 5. Niedzielę po Wielkanocy (Rogate). Podstawą rozważania jest fragment z Pierwszego Listu do Tymoteusza (1 Tm 2,1-6a), a prowadzi je ks. Piotr Gaś.

O tym, że początkowo Dawid miał dobre stosunki z Ammonitami mówi 2 Samuela 10:2, czytamy tam co zrobił Dawid po śmierci tego drugiego Nachasza: "Wtedy Dawid rzekł: Okażę przychylność Chanunowi, synowi Nachasza, jak jego ojciec mnie okazał przychylność. I wyprawił Dawid posłów, i kazał wyrazić mu przez swoje sługi współczucie z powodu zgonu jego ojca. I przybyli posłowie Dawida do ziemi Ammonitów". Niestety syn Nachasza doprowadził do wojny tym jak potraktował tych posłów.Podczas tej wojny zdarzyło się wiele rzeczy ważnych dla historii Izraela. Dawid nie wyruszył na tą wojnę, wysłał tam Joaba z armią. Joab i jego brat Abijasz pokonali Ammonitów oraz Syryjczyków, których wynajęli do tej wojny Ammonici. Joabowi poświęciłem odcinki 5 i 6, a Abiszajowi odcinek 7. Dawid pokonał później Syryjczyków ponownie i przestali oni pomagać Ammonitom. Izraelici mogli teraz się na nich skoncentrować.W 2 Samuela 11:1 czytamy: "Następnego roku, w czasie kiedy królowie zwykli wyruszać na wojnę, wysłał Dawid Joaba wraz ze swoimi wojownikami i z całym Izraelem, i ci splądrowali ziemię Ammonitów i oblegli Rabbę. Dawid wszakże pozostał w Jeruzalemie". Ammonici byli już pokonani. Izraelici mogli plądrować ich ziemię, bo wszyscy Ammonici schronili się w stolicy czyli Rabbie Ammonickiej. Jak długo trwało to oblężenie?Podczas gdy Joab oblegał Rabbę król Dawid wdał się w romans z Batszebą. Później kazał doprowadzić do śmierci jej męża. Joab wysłał Uriasza w miejsce pod murami Rabby, gdzie ten zginął. Później prorok karcący króla powiedział, że zabił on Uriasza, męża Batszeby mieczem Ammonitów. Batszeba zdążyła jeszcze urodzić Dawidowi syna, ale ten chłopiec zmarł szybko. Cały ten czas trwało oblężenie Rabby. Co się wydarzyło gdy padła?2 Samuela mówi, że Dawid 12:30 mówi, że Dawid włożył sobie na głowę koronę Milkoma, która ważyła talent złota. Milkom to był bożek Ammonitów. Ta korona ważyła talent czyli jakieś 34 kilogramy. Dawid więc raczej nie nosił tej korony, był to pewnie symboliczny gest pokonania Ammonitów. Jaką religię wyznawali Ammonici?Sędzia Jefte wspomniał, że bogiem Ammonitów jest Kemosz, podczas gdy inne fragmenty mówią o bożku Milkomie, nazywanym także Molochem. Czy to sprzeczność? Niekoniecznie, Ammonici byli politeistami i czcili wielu bogów. Poza tym określenie Milkom lub Moloch pochodzi od słowa król. Król po hebrajsku to melek. W zapisie trzy litery: M, L i K. Być może więc Ammonici naprawdę też czcili Kemosza, ale nazywali go królem. Dawid właśnie z posągu Molocha ściągnął tą 34-kilogramową koronę. Co jednak się stało z pokonanymi Ammonitami?W 2 Samuela 12:31 czytamy: "Następnie kazał wyprowadzić mieszkańców miasta i zatrudnił ich przy piłach do obróbki kamienia i przy żelaznych zębatych młockarniach, i przy żelaznych siekierach, zapędził ich też do wyrobu cegieł. Tak postąpił Dawid ze wszystkimi miastami Ammonitów, po czym Dawid powrócił wraz z całym zbrojnym ludem do Jeruzalemu". Ten fragment w starych przekładach Biblii brzmiał jakby Ammonitów torturowano przecinając piłami. Byli oni jednak zmuszani do pracy.Wśród najlepszych wojowników Dawida był także Celek Ammonita. Nas jednak najbardziej będzie interesować Ammonitka o imieniu Naama. Jeszcze zanim Salomon został królem ożenił się z Ammonitką. Ta jego żona Naama urodziła mu syna Rechoboama, który został królem po Salomonie. Ten syn był w połowie Ammontą. Od niego pochodzą wszyscy kolejni królowie. Ta linia prowadzi też do Jezusa. Co później działo się z Ammonitami?Gdy królestwo Żydów podzieliło się na Izrael i Judę, Ammonici wyrwali się spod ich władzy. W czasach judzkiego króla Jehoszafata wyruszyli na Judę wraz z Moabitami i Edomitami. Ponownie podporządkował ich sobie judzki król Uzzjasz. Tak więc Juda poradziła sobie z Ammonem. Później jednak nadciągnęli Asyryjczycy. Uprowadzili oni ludzi z północnego królestwa Izraela do niewoli. Ammonici w końcu mogli odzyskać ziemię które zabrali im jeszcze Amoryci. W Jeremiasza 49:1 czytamy: “O Ammonitach. Tak mówi Pan: Czy Izrael nie ma synów? Czy nie ma dziedzica? Dlaczego Milkom objął dziedzictwo Gada, a jego lud osiadł w jego miastach?”Żydzi byli podzieleni na północne królestwo Izraela, które miało 10 plemion oraz południowe królestwo Judy. Asyryjczycy pokonali to północne królestwo. Do jego terytorium należały także ziemie na wschód od Jordanu czyli między innymi ziemię, które po pokonaniu Amorytów przypadły żydowskiemu plemieniu Gada. Gdy jednak te 10 plemion, w tym Gadyci zostali uprowadzeni do Asyrii, wykorzystali to Ammonici i zajęli puste miasta Gada. Właśnie o tym pisał prorok Jeremiasz i za to głosił zagładę Ammonitów. Czy to się spełniło?Po Asyrii na te tereny najechali Babilończycy. Pomagali im wszyscy wrogowie Judy, w tym także Ammonici. W Amosa 1:13 czytamy: “Tak mówi Pan: Z powodu trzech zbrodni Ammonitów i z powodu czterech nie cofnę tego, ponieważ rozpruwali brzemienne w Gileadzie, aby rozszerzyć swoje granice”. Tak więc, Ammonici pomagali Babilończykom, aby pozbyć się Żydów z Gileadu. Jednak to był tylko krótkotrwały sojusz. Księga Ezechiela rozdział 21 mówi, że babiloński król Nabuchodonozor stał na rozdrożu. Jedna droga prowadziła do Jerozolimy, a druga do Rabby, stolicy Ammonitów. Nabuchodonozor wybrał najpierw Jerozolimę, ale później ruszył także na Ammonitów. Józef Flawiusz podaje, że pięć lat po zniszczeniu Jerozolimy Nabuchodonozor zniszczył także miasta Ammonitów i także ich uprowadził do niewoli w Babilonie. Zanim to się jednak stało Ammonici doprowadzili do całkowitego zniszczenia Judy.Gdy Babilończycy zniszczyli Jerozolimę, w Judzie dalej mieszkali Żydzi. Król Nabuchodonozor ustanowił Gedaliasza na zarządcę tego kraju. Gedaliasz był wnukiem Szafana. Tej rodzinie, w tym także Gedaliaszowi poświęciłem odcinek 19. Gedaliasz rządził z miasta Micpa (lub Mispa). Przybyli do niego dowódcy wojskowi rozproszeni podczas najazdu babilońskiego. Powiadomili go o spisku. W Jeremiasza 40:14 czytamy: “I rzekli do niego: Czy wiesz już, że Baalis, król Ammonitów, posłał Ismaela, syna Netaniasza, aby cię zamordował? Lecz Gedaliasz, syn Achikama, nie uwierzył im”. Ten człowiek rzeczywiście przybył i rzeczywiście zamordował Gedaliasza. Prawdopodobny wydaje się też ten fakt, że to król Ammonitów chciał totalnego zniszczenia państwa Żydów i tak się stało. Po śmierci Gedaliasza Żydzi się rozproszyli, a większość, w tym Jeremiasz pojechała do Egiptu.Biblia wspomina o tym, że perski król Cyrus pozwolił Żydom wrócić do Jerozolimy i odbudować świątynię. Persowie byli tolerancyjni. Takie same dekrety wydano dla innych narodów, prawdopodobnie także dla Ammonitów. Prorok Jeremiasz opisywał w 49 rozdziale zajęcie Gileadu przez Ammonitów, później karę jaka na nich spadnie, jednak w wesecie 6 jest mowa, że ta kara się skończy, czytamy tam: "Lecz potem odmienię los Ammonitów - mówi Pan" (Jeremiasza 49:6).Biblia skupia się na powrocie Żydów do ziemi obiecanej. Pojawiają się tam jednak także Ammonici. W Ezdrasza 9:1 czytamy: "Lud izraelski oraz kapłani i Lewici nie stronili od ludów tych ziem, jak też od obrzydliwości Kananejczyków, Chetejczyków, Peryzyjczyków, Jebuzejczyków, Ammonitów, Moabitów, Egipcjan i Amorejczyków. Brali bowiem ich córki za żony dla siebie i dla swoich synów, tak że święte potomstwo zmieszało się z ludami tych ziem, a w tym wiarołomstwie przodowali naczelnicy i przełożeni".Ten fragment mówi o istnieniu różnych narodów, w tym Ammonitów. Mówi też o ich obrzydliwości. To słowo jest w Biblii zarezerwowane do opisu bożków. Mowa też o małżeństwach Izraelitów z nimi. Powiązanie tych dwóch rzeczy wskazuje, że żony Izraelitów nie przechodziły na Judaizm. Żydzi brali sobie za żony Ammonitki, ale Ammonici żenili się też z Żydówkami. Jednym z takich Ammonitów był Tobiasz.Wtedy Dawid rzekł: Okażę przychylność Chanunowi, synowi Nachasza, jak jego ojciec mnie okazał przychylność. I wyprawił Dawid posłów, i kazał wyrazić mu przez swoje sługi współczucie z powodu zgonu jego ojca. I przybyli posłowie Dawida do ziemi Ammonitów.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/10/2Następnie kazał wyprowadzić mieszkańców miasta i zatrudnił ich przy piłach do obróbki kamienia i przy żelaznych zębatych młockarniach, i przy żelaznych siekierach, zapędził ich też do wyrobu cegieł. Tak postąpił Dawid ze wszystkimi miastami Ammonitów, po czym Dawid powrócił wraz z całym zbrojnym ludem do Jeruzalemu.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/12/31O Ammonitach. Tak mówi Pan: Czy Izrael nie ma synów? Czy nie ma dziedzica? Dlaczego Milkom objął dziedzictwo Gada, a jego lud osiadł w jego miastach?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-JeremiasNastępnie przeprawił się do Ammonitów. Tam jednak zastał wojsko mocne i lud liczny pod dowództwem Tymoteusza.https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1058

W kolejnym rozważaniu z serii #toproste w Społeczności Chrześcijańskiej Tomy w Łodzi poprowadził nas Pastor Szymon Karkowski. Fragment: 2 List do Tymoteusza 4:1-10 Seria: To Proste cz.3

W kolejnym rozważaniu z serii #toproste w Społeczności Chrześcijańskiej Tomy w Tomaszowie Mazowieckim poprowadził nas Sebastian Wójcik. Fragment: 2 List do Tymoteusza 4:1-10 Seria: To Proste cz.3

Biblia w rok

Biblia w rok

Czy wiedziałeś, że Diabeł jest zadowolony z pobożności niektórych ludzi? Kontynuujemy serię "Prawdziwa rodzina", rozważając 1 List do Tymoteusza.

Prowadzi pastor Robert Miksa na podstawie 1. Listu do Tymoteusza 3:8-13

Prowadzi Robert Miksa na podstawie 1. Listu do Tymoteusza, 3:1-7

Skąd wiemy, że 2 List do Tymoteusza to najprawdopodobniej ostatnie z pism Pawła Apostoła? Dlaczego to pismo zawiera tak wiele „zaszyfrowanych” treści i jak je rozumieć? Czemu Paweł pragnie się widzieć z Tymoteuszem? Jakie instrukcje mu zostawia w razie, gdyby spotkanie się nie udało? O jakiej koronie (koronach) Paweł wspomina Tymoteuszowi, a przez niego i całemu Kościołowi? Tajemny Plan to Słowo Boże na każdy dzień. Dziś studiujemy korespondencję Pawła Apostoła z Tymoteuszem. Rozdziały: 00:00:00 Wstęp i modlitwa 00:05:35 Jak Bóg egzekwuje swoją wolę przez Pawła dla Tymoteusza? 00:38:36 Po co Paweł pisze 2 List do Tymoteusza? 00:57:51 Czy Paweł zaszyfrował wiadomość do Tymoteusza? Co zaszyfrował? 01:19:00 Jak rozszyfrować 2 list Pawła do Tymoteusza? 01:36:54 Kim jesteś w Ciele Chrystusa? 01:54:19 Co powoduje, że strach paraliżuje nas przed wypełnieniem powołania? 02:15:20 Wydajesz owoce zgodne z wolą Bożą? 02:32:28 Jaka jest struktura 2 listu do Tymoteusza? 02:48:18 Jak rozszyfrować pojęcie czasu? 03:08:45 Czy można wyprzeć się Chrystusa nie publicznie? 03:30:22 Czym jest wierność Chrystusowi? 03:49:44 Czym jest korona sprawiedliwości; 04:12:03 Czym charakteryzuje się "Stefanos" ? 04:32:00 Czy "Stefanos" jest wyłącznie atrybutem królów? 04:51:53 Czym naprawdę jest miłosierdzie? -----------------------------

Jak wygląda plan 1 Listu do Tymoteusza? Dlaczego Paweł zdecydował się pisać właśnie w taki sposób? Czym jest „pobożność”, a czym „nauka zgodna z pobożnością” opisane w tym liście? Na czym polegało w Kościele pierwotnym „oddanie szatanowi”? Jak wspaniałe obietnice i Boże gwarancje związane są z pojęciem „autarkeia”, którym Paweł posługuje się w tym piśmie? Rozdziały: 00:00:00 Wstęp i Modlitwa 00:07:54 Jaka jest struktura 1 listu do Tymoteusza? 00:32:39 Jak rozpoznać naukę zgodną z pobożnością? 00:52:04 Jak rozwiązać problemy w kościele i społeczne ludzi usprawiedliwionych? 01:08:09 Na jakie ataki musi być wyczulony kościół? 01:34:16 Czym jest oddanie kogoś szatanowi? 02:03:20 Jak zaradzić grzechowi w kościele? 02:39:32 Jak prawidłowo rozumieć pobożność i nie dać się zmanipulować? 02:59:18 Czy wszystko co cielesne i duchowe mamy już zapewnione? 03:22:50 Gdzie jest twój skarb? 03:39:38 Jakie obietnice błogosławieństw mamy zapewnione w Bożym słowie? -----------------------------

W jaki sposób Paweł chciał swoim listem umocnić misję apostolską Tymoteusza w Efezie? Jak z tą misją wiązał się problem religijnej i magicznej „gnozy” wyznawanej w tym mieście? Czemu tak istotne w podejściu do tego tematu jest właściwe rozumienie pobożności i… sumienia? Czym właściwie jest sumienie według Biblii? I czym według Biblii jest… chrześcijańska gnoza? Rozdziały: 00:00:00 Modlitwa 00:03:57 W jakim celu Paweł napisał list do Tymoteusza? 00:25:00 Na czym polegała misja apostolska Tymoteusza w Efezie? 00:34:35 Co oznacza, ze nauczanie jest zgodne z pobożnością? Czy jest to walka z rzekomym poznaniem (gnozą)? 01:10:17 Jakie formy przybiera wspólcześnie niewłaściwe poznanie (gnoza)? 01:20:11 Jak opisuje gnozę Ireneusz z Lyonu? 01:41:24 Czy nauczanie powinno być testowane praktyką? Czym jest pobożnosć? 02:39:10 Pobożność, a praktyka życia. 03:00:09 Czym jest sumienie u człowieka nowonarodzonego? 03:41:18 Co to znaczy, że sumienie może zdziczeć? -----------------------------

Jaki zestaw pism Nowego Testamentu nazywamy „listami pastoralnymi” i dlaczego? Kiedy powstały „listy pastoralne” i czemu określenie czasu ich powstania ma tak istotne znaczenie dla zrozumienia ich przekazu? Kim był Tymoteusz, adresat dwóch z „listów pastoralnych”? Jakie relacje wiązały go z apostołem Pawłem? Kim Tymoteusz stał się dla kościoła lokalnego w Efezie i kościoła uniwersalnego aż do naszych czasów? Rozdziały: 00:00:00 Wstęp i modlitwa 00:19:11 Czym różnią się od siebie pierwszy i drugi list św. Pawła do Tymoteusza i dlaczego Paweł je napisał? Tzw. listy pastoralne/eklezjalne. 00:36:27 Z jakiej perspektywy Paweł pisał do Tymoteusza? Z perspektywy pastoralnej czy z perspektywy osobistej? 00:56:10 Kiedy i gdzie zostały napisane listy do Tymoteusza? 01:20:16 Kiedy i w jakich okolicznościach zginął apostoł Paweł? 01:41:54 Kim był Tymoteusz? Skąd pochodził i jak poznał ap. Pawła? 02:23:24 Jaka relacja łączyła ap. Pawła i Tymoteusza? Dlaczego Paweł nazywa go swym umiłowanym synem? 02:51:48 Tymoteusz jako apostoł Efezu. Po czym kościół dziś ma rozpoznawać namaszczenie apostolskie? 03:03:52 Kogo może dotyczyć List Pana Jezusa do anioła zboru w Efezie z Księgi Objawienia? -----------------------------

Tym razem będziemy kontynuować serię "Prawdziwa Rodzina" czyli rozważania I listu do Tymoteusza i Robert wprowadzi nas w temat Tajemnicy Modlitwy.

Dziś zajmiemy się okresem opisanym w Nowym Testamencie. Myślę, że po przesłuchaniu odcinków 33 i 34 zgodzicie się, że sytuacja kobiet nie była idealna, ale miały one swoje prawa. Ich głos był wysłuchiwany. Kilka kobiet podejmowało albo miało duży wpływ na podejmowane decyzje co do całego narodu czy miasta. Później przyszły jednak wpływy greckie i sytuacja kobiet się pogorszyła.Przypomnę, że w 331 p.n.e. Aleksander Wielki zdobył Tyr. Stamtąd pomaszerował do Jerozolimy. Nie musiał jej zdobywać. W ten sposób skończyło się perskie panowanie nad Żydami, a rozpoczął się okres grecki. Aleksander wprawdzie zginął, a jego królestwo rozpadło się na kilka części. Jednak dwie z tych części miały wpływ na Izraelitów. Mowa oczywiście o seleudzkiej Syrii oraz ptolemejskim Egipcie. Oba te rody zarówno Seleucydzi w Syrii jak i Ptolemeusze w Egipcie były rodami greckimi. Widać to w Nowym Testamencie. Np. apostoł Paweł dzielił ludzi na Żydów i Greków. Np. w Galacjan 3:28 czytamy: “Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie”.Tak więc Żydzi mieli za swoich sąsiadów ludzi mówiących po grecku zarówno na północy jak i na południu. Nazywali ich więc Grekami. Dla Żyda każdy obcokrajowiec był Grekiem. Mieli oni, chodzi o Greków, mieli oni wielki wpływ na kulturę, tradycję oraz język wszystkich podbitych ludów, w tym także Żydów. Np. Nowy Testament został napisany właśnie po grecku. Wraz z językiem i kulturą przyszło także gorsze traktowanie kobiet. Np. w Talmudzie księdze judaizmu, widać takie postrzeganie kobiet gdzieś około II wieku p.n.e. czyli właśnie pod panowaniem greckim. Możemy tam, czyli w Talmudzie znaleźć taką radę: “Nie rozmawiaj za dużo z kobietami, bo w końcu doprowadzi cię to do nieczystości”.Miało to duży wpływ na wszystkich ludzi. Np. kiedy Jezus rozmawiał z Samarytanką przy studni nie było jego uczniów. W Jana 4:27 czytamy: “W tej właśnie chwili przyszli jego uczniowie i dziwili się, że rozmawiał z niewiastą”. Zdziwili się, ale nie narodowością, ale płcią. W tamtych czasach mężczyźni nie rozmawiali z kobietami w miejscach publicznych. Jezus często wytykał uczonym w Piśmie, że dla nich tradycja była ważniejsza od Pism, czyli Starego Testamentu. Np. w Marka 7:9 czytamy: “chytrze uchylacie przykazanie Boże, aby naukę swoją zachować”. W innych przekładach oddano to tak: “uchylacie przykazanie Boże dla swojej tradycji”. Jak jednak widzimy nawet uczniowie Jezusa mieli z tym problem. Także uczniowie Jezusa czyli apostołowie dziwili się, że Jezus rozmawiał z kobietą w miejscu publicznym. Dyskryminacja kobiet dotyczyła np. tego, że nie mogły być one świadkami w sądzie. Mężczyźni nie uznawali świadectwa kobiet. Tutaj ponownie można wskazać, że apostołowie także mieli z tym problem. Świadkami zmartwychwstania Jezusa były na początku wyłącznie kobiety. Jak jego uczniowie przyjęli ich słowa? W Łukasza 24:11 czytamy: “lecz słowa te wydały im się niczym baśnie, i nie dawali im wiary”. W innych przekładach oddano to tak: “nie wierzyli kobietom”. Można to porównać z tym, że później uwierzono, gdy to samo potwierdziło np. dwóch mężczyzn idących do Emaus.Również same kobiety uznawały swoją pozycję. Gdy Jezus odwiedził rodzinę Łazarza, który mieszkał ze swoimi dwoma siostrami to jedna z nich Marta zajmowała się przygotowywaniem posiłku podczas gdy mężczyźni słuchali Jezusa. Co robiła wtedy druga siostra czyli Maria? W Łukasza 10:39 czytamy: "Ta miała siostrę, a na imię jej było Maria, która usiadłszy u nóg Pana, słuchała jego słowa". Co to oznaczało? Dzisiaj siedzenie u czyichś stóp być może kojarzy nam się z wnuczkami, które słuchają dziadka. Jednak w czasach starożytnych tak wyglądała nauka. Np. apostoł Paweł tak właśnie opisał to jak on się uczył od jednego z najsławniejszych nauczycieli tamtych czasów. W Dziejach 22:3 czytamy: "Jestem Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście u stóp Gamaliela, starannie wykształconym w zakonie ojczystym". Tak więc Maria siedzącą u stóp Jezusa zajmowała pozycję, którą zwykle zajmowali mężczyźni. Kto skarcił Marię? Nie zrobił tego ani Jezus, ani apostołowie. Zrobiła to jej siostra Marta. Zwróciła się do Jezusa, aby przypomniał jej siostrze o jej miejscu. Jezus jednak powiedział, że to Maria wybrała lepszą cząstkę. Jezus nie był więc przeciwnikiem nauki dla kobiet. Wręcz do tego zachęcał. Najważniejszą działalnością chrześcijan była ewangelizacja. Czy zajmowali się tym wyłącznie mężczyźni? Dzieje Apostolskie rozdział 1 i 2 mówią o tej działalności podczas święta pięćdziesiątnicy. Czytamy tam, że zebrało się około 120 osób, w tym także kobiet. Później gdy zaczęli głosić ewangelię Żydom, którzy przybyli na święto z różnych stron robiły to także kobiety. Aby wyjaśnić co się dzieje apostoł Piotr przypomniał proroctwo Joela. W Dziejach Apostolskich 2:18 czytamy: "Nawet i na sługi moje i służebnice moje Wyleję w owych dniach Ducha mego I prorokować będą". Słowo prorokować miało wtedy szersze znaczenie. Prorokować znaczyło także głosić ewangelię. Zauważmy, że miały to robić także córki, nie tylko synowie. Także służebnice nie tylko słudzy. Jak to się odbywało? Biblia tego nie wyjawia. Pamiętajmy jednak, że wśród Żydów panowało uprzedzenie wobec kobiet. Ja więc wyobrażam sobie, że mężczyźni ewangelizowali mężczyzn, a kobiety inne kobiety. Czy Biblia mówi o kobietach zajmujących się ewangelizacją?Przykładem są córki Filipa. Jedynej osoby nazwanej w Biblii ewangelizatorem lub ewangelistą. Nie chodzi o Filipa apostoła, ale tego Filipa wybranego wraz ze Szczepanem, który został wysłany najpierw by ochrzcić dostojnika z Etiopii, a potem do Samarii. W Dziejach 21:9 czytamy: “A miał on cztery córki, dziewice, które prorokowały”. Ponownie przypominam, że “prorokować” mogło oznaczać przepowiadanie przyszłości, ale tego słowa używano także w znaczeniu przekazywania dobrej nowiny.Inny przykład to małżeństwo - Pryscylla i Akwila. Współpracowali oni z apostołem Pawłem w Efezie. Gdy przybył tam uczeń Jana Chrzciciela o imieniu Apollos. Czytamy o nim w Dziejach 18:26: “Ten to począł mówić śmiało w synagodze. A gdy go Pryscylla i Akwila usłyszeli, zajęli się nim i wyłożyli mu dokładniej drogę Bożą”. Zauważmy, że mamy tutaj liczbę mnogą. To nie tylko Akwila go uczył. W tym miejscu czytaliśmy, że “Pryscylla i Akwila wyłożyli mu dokładniej drogę Bożą”. Tak więc także Pryscylla uczyła Apollosa. Biblia kładzie duży nacisk na taką cechę jak pokora. Można sobie wyobrazić, że potrzebowali tego mężczyźni wychowani w tamtych czasach, gdy pouczały ich kobiety.Na koniec przypomnijmy słowa apostoła Pawła, które napisał do Tymoteusza. W 2 Tymoteusza 1:5 czytamy: “Przywodzę sobie na pamięć nieobłudną wiarę twoją, która była zadomowiona w babce twojej Loidzie i w matce twojej Eunice, a pewien jestem, że i w tobie żyje”. Paweł zdawał sobie sprawę, że Tymoteusz nauczył się wszystkiego właśnie od swojej babci oraz matki. W tym samym liście, ale rozdziale 3, wersecie 15 czytamy, że Tymoteusz “od dzieciństwa zna Pisma święte”.Na koniec przykład kobiety, której wpływ określono w Biblii jako negatywny. W liście do zboru w Tiatyrze, który jest zapisany w Księdze Apokalipsy 2:20, czytamy: “Lecz mam ci za złe, że pozwalasz niewieście Izebel, która się podaje za prorokinię, i naucza, i zwodzi moje sługi, uprawiać wszeteczeństwo i spożywać rzeczy ofiarowane bałwanom”. Nie znamy szczegółów, ale jakaś kobieta w tym zborze miała duży wpływ na innych członków tego zgromadzenia. Przyrównano ją do starożytnej królowej Jezebel, która wprowadziła kult Baala do Izraela. Jej wpływ świadczy o tym, że kobiety miały duży wpływ na innych, w tym także na mężczyzn.Oczywiście stanowiska w zgromadzeniu wiernych były zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. Np. Jezus na 12 apostołów wybrał tylko mężczyzn. Później apostoł Paweł napisał w 1 Tymoteusza 3:2: “Biskup zaś ma być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, umiarkowany, przyzwoity, gościnny, dobry nauczyciel”. Znaczyło to, że biskupem może zostać mężczyzna, który ma tylko jedną żonę. Dlaczego tak było? Czemu kobieta nie mogła zostać biskupem? Po grecku jest tu słowo: “episkopon”, które można przetłumaczyć jako nadzorca. Warto może przypomnieć, że śmiertelność u kobiet była dużo wyższa. Czasami na gorączkę połogową umierała prawie co druga kobieta. Czy to było głównym powodem tego ograniczenia? A co wy o tym sądzicie? Napiszcie mi w komentarzu.Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Galacjan/3/28W tej właśnie chwili przyszli jego uczniowie i dziwili się, że rozmawiał z niewiastą. Nikt jednak nie rzekł: O co pytasz? Albo: O czym z nią rozmawiasz?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Jana/4/27I mówił im: Chytrze uchylacie przykazanie Boże, aby naukę swoją zachować.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Marka/7/9Lecz słowa te wydały im się niczym baśnie, i nie dawali im wiary.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/24/11Ta miała siostrę, a na imię jej było Maria, która usiadłszy u nóg Pana, słuchała jego słowa.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/10/39Jestem Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście u stóp Gamaliela, starannie wykształconym w zakonie ojczystym, pełnym gorliwości dla Boga, jak i wy dziś wszyscy jesteście.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/22/3Nawet i na sługi moje i służebnice moje Wyleję w owych dniach Ducha mego I prorokować będą.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/2/18A miał on cztery córki, dziewice, które prorokowały.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/21/9

Flp 2,1-30 (1) Jeśli więc w Chrystusie jest jakaś zachęta, jakaś pociecha miłości, jakaś wspólnota Ducha, jakaś serdeczność i miłosierdzie, (2) pomnóżcie moją radość i bądźcie jednomyślni, związani tą samą miłością, skupieni na wspólnym celu, złączeni jednym zdaniem. (3) Myślcie nie o tym, jak się wybić kosztem innych lub zaspokoić własną próżność, ale raczej w pokorze uważajcie jedni drugich za ważniejszych od siebie. (4) Niech każdy dba nie tylko o to, co jego, lecz i o to, co cudze. (5) Bądźcie względem siebie tacy jak Chrystus Jezus. (6) On, choć istniał w tej postaci, co Bóg, nie dbał wyłącznie o to, aby być Mu równym. (7) Przeciwnie, wyrzekł się siebie, przyjął rolę sługi i był jak inni ludzie. A gdy już stał się człowiekiem, (8) uniżył się tak dalece, że był posłuszny nawet w obliczu śmierci, i to śmierci na krzyżu. (9) Dlatego Bóg szczególnie Go wywyższył i obdarzył imieniem znaczącym więcej niż wszelkie inne, (10) aby na imię Jezus zgięło się każde kolano w niebie, na ziemi, pod ziemią, (11) i aby każdy język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem — na chwałę Boga Ojca. (12) Dlatego, moi ukochani, jako zawsze posłuszni — nie tylko, gdy jestem z wami, lecz tym bardziej, gdy mnie nie ma — czyńcie użytek ze swego zbawienia, w poczuciu czci i odpowiedzialności wobec Pana. (13) Bóg to bowiem jest sprawcą waszych pragnień i działań płynących z dobrej woli. (14) Czyńcie wszystko bez narzekania i powątpiewania, (15) tak byście jako dzieci Boga byli bez zarzutu, nienaganni i szczerzy pośród tego zepsutego, wynaturzonego pokolenia. Na jego tle świecicie jak gwiazdy na niebie. (16) Trzymajcie się przy tym Słowa życia, abym mógł się czymś szczycić w dniu przyjścia Chrystusa, żebym miał dowód, że nie na próżno biegałem i nie na darmo się trudziłem. (17) A jeśli nawet mam być złożony w ofierze i przez to wzmocnić waszą wiarę, cieszę się i podzielam radość was wszystkich. (18) Podobnie wy się cieszcie i dzielcie radość ze mną. (19) A mam nadzieję w Panu Jezusie, że wkrótce poślę do was Tymoteusza. Chciałbym, by mi przyniósł od was jakieś pocieszające wieści. (20) Nie mam nikogo, kto by myślał podobnie jak on, kto by tak rzetelnie mógł się wami zająć. (21) Wszyscy inni krzątają się wokół własnych spraw, nie spraw Chrystusa Jezusa. (22) Znacie jego historię, że niczym dziecko ojcu służył on razem ze mną przy głoszeniu dobrej nowiny. (23) Właśnie jego mam nadzieję posłać, gdy się dowiem, jakie będą moje dalsze losy. (24) Jestem zaś przekonany w Panu, że sam także wkrótce do was przybędę. (25) Uznałem ponadto, że będzie lepiej, jeśli poślę do was Epafrodytosa. To wasz wysłannik, a dla mnie brat, współpracownik i współbojownik. W waszym imieniu zadbał on o moje potrzeby. (26) Tęsknił za wami. Martwił się też tym, że dotarła do was wiadomość o jego chorobie. (27) A rzeczywiście zachorował. Omal nie umarł. Bóg jednak zmiłował się nad nim, a także nade mną, abym nie miał jednego zmartwienia za drugim. (28) Czym prędzej więc go posyłam. Niech was ucieszy jego widok, a mnie niech ubędzie nieco smutku. (29) Przyjmijcie go zatem w Panu z wielką radością. Szanujcie takich ludzi, jak on. (30) Bo zajęty dziełem Chrystusa bliski był śmierci. Naraził swe życie, aby usłużyć mi wtedy, gdy wy nie mogliście. Kazanie z dnia 5 czerwca 2022

Historyk Kościoła czyta Biblię i odpowiada na komentarze słuchaczy do popularnego odcinka o profesjonalizacji kleru (#41)*Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast – możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki!https://patronite.pl/radionaukowe *Przed Wami nietypowy odcinek. To część druga podcastu nr 41 pt „Celibat, dziwne fryzury, hierarchia - powstanie i profesjonalizacja kleru” * Prof. Robert Wiśniewski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego opowiadał w nim, że u zarania chrześcijaństwa nie było grupy kapłańskiej rozumianej, jako specjalistów od kultu. – Nie ma ludzi, którzy są jedynymi uprawnionymi do wykonywania czynności świętych – przypomina badacz. W odcinku opowiadał, jak ten stan ewoluował, aż do współczesnej pracy typu „full time job”.Odcinek wywołał sporo emocji i komentarzy, także krytycznych wobec stawianych w odcinku tez. Zebrałam główne argumenty i poprosiłam prof. Wiśniewskiego o odniesienie się. Często powoływano się na list św. Pawła do Tymoteusza. Np. pan Piotr argumentował: „Trochę ściemnia. Wzmianka o biskupach i ich funkcjach jest już w Liście do Tymoteusza. List datowany jest na ok. 65 rok naszej ery a więc pierwszy wiek. Dzieje Apostolskie do których się odniósł są późniejsze.”W liście do Tymoteusza rzeczywiście stoi (za Biblią Tysiąclecia): „Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny, przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania (…)”. (...) „Diakonami tak samo winni być ludzie godni, w mowie nieobłudni, nie nadużywający wina, niechciwi brudnego zysku, [lecz] utrzymujący tajemnicę wiary w czystym sumieniu. I oni niech będą najpierw poddawani próbie, i dopiero wtedy niech spełniają posługę, jeśli są bez zarzutu”. Mamy więc znane nam pojęcia, funkcje i hierarchię (pojedynczego biskupa, mnogich diakonów). W Dziejach Apostolskich struktura jest prostsza. To nieco dziwne, prawda? Jeśli list do Tymoteusza jest tekstem starszym, to dlaczego opisuje wyraźniej rozwiniętą hierarchię?I tu dochodzimy do kłopotów z argumentem pana Piotra (jak i wielu innych komentujących). - W studiach nad tekstami biblijnymi pasuje dosyć powszechna zgoda, że list do Tymoteusza nie jest listem Pawłowym. (…) Najpierw powstały Dzieje Apostolskie, potem powstał list do Tymoteusza, list który zaczął być przypisany Pawłowi (…) – tłumaczy prof. Wiśniewski. Jak wyjaśnia Dzieje Apostolskie powstały najwcześniej w latach 70., z kolei śmierć Pawła możemy z dużą dozą prawdopodobieństwa datować na połowę lat 60. Po co więc powstał taki tekst? – List do Tymoteusza próbuje umacniać pewną wizję wspólnoty – zauważa badacz. – Wygląda na to, że między drugą połową I wieku, a przełomem I i II wieku pojawiło się to, co się nazywa episkopatem monarchicznym: na czele gminy stanął jeden biskupów. To nie była rzecz oczywista. Ewidentnie nie było to przyjmowane jako pozytywny rozwój sytuacji przez wszystkich członków gmin. I dlatego prawdopodobnie potrzeby był autorytatywny tekst, który mówiłby: tak ma być – dodaje prof. Wiśniewski. Dlatego autorom tego tekstu przypisanie go Pawłowi – twórcy gmin chrześcijańskich – było na rękę.Na jakiej podstawie historyk może przypisać lub „odebrać” komuś autorstwo listu? Skąd wie, jaki tekst jest wcześniejszy, a jaki późniejszy? Jak może rozpoznać, czy autor tekstu zapisał prawdę? O tym wszystkim posłuchacie w odcinku z elementami warsztatu pracy historyka. Na koniec jeszcze ważna uwaga techniczna: używając określenia „kapłan” historyk definiuje je tak, jak rozumieli je starożytni: jako rytualnego pośrednika między Bogiem (bóstwem) a ludźmi, a nie nauczyciela moralności. Chrześcijaństwo było pierwszą religią, która mocno połączyła te dwie funkcje. * Słuchanie pierwszej części jest polecane, ale nie jest konieczne Czytane teksty:1 List do Tymoteusza (1TM,3,1-13)https://www.biblijni.pl/1Tm,3,1-13 - - - - - - - - - - - - - -Dzieje Apostolskie (Dz 6, 1-6)https://www.biblijni.pl/Dz,6,1-7 Porównanie opowieściList do Galatów (Ga 2, 11-14)https://www.biblijni.pl/Ga,2,11-14Dzieje apostolskie (Dz 14, 26-28 i 15, 1-21)https://www.biblijni.pl/Dz,14,8-28https://www.biblijni.pl/Dz,15,1-6