Nieuwe Filmmuziek Op 4

De score voor Wicked, de verfilming van de musical met dezelfde titel van Stephen Schwarz en Winnie Holzman, werd gemaakt door Stephen Schwartz en John Powell. Powell kennen we ook van How to Train Your Dragon, The Bourne Identity, Happy Feet, en Solo: A Star Wars Story. Een ‘uitbundige verfilming' volgens Cinema.nl, en het gaat allemaal over de voorgeschiedenis van de boze heks uit The Wizard of Oz. De regie is van John M. CHu, en het boek waarop de musical was gebaseerd is van Gregory Maguire waarin de vraag wordt gesteld: waarom is de boze heks eigenlijk zo slecht, of, zoals Noa Johannes in haar bespreking van de film opmerkt: wat verstaan wij eigenlijk onder ‘wicked', en hoe belandt iemand, misschien wel onterecht, in zo'n hokje? Elphaba Thropp, zo heet de wicked witch die vanwege haar groene huid als van kindsbeen af gepest werd maar in wezen een slimme meid is die over magische krachten én een groot rechtvaardigheidsgevoel beschikt. De score is ruim een uur heerlijk schmierende musical-muziek.

The Outrun (VK 2024) is een drama van regisseur Nora Fingscheidt, met o.a. Saoirse Ronan, Stephen Dillane, Saskia Reeves en Naomi Wirthner. Fraaie verfilming van het gelijknamige boek van de op de afgelegen Schotse Orkney-eilanden geboren Amy Liptrot, die in The Outrun beschreef hoe ze na jaren van wild feesten in Londen een alcoholist was geworden. Als laatste redding keerde ze terug naar de rust van haar geboortegrond om daar, ver weg van de drukte van Londen te werken aan herstel. Ronan is fantastisch als de gebroken Amy (in de film heet ze Rona), die wanhopig probeert zichzelf weer in elkaar te zetten. Het verhaal wordt niet chronologisch verteld, maar in schijnbaar losse fragmenten die heen en weer springen door de tijd en tussen Londen en de Orkney-eilanden. De muziek bij The Outrun is van John Gürtler, Jan Miserre, een duo dat elektronische elementen en orkestklanken mixt. En net zoals de film gefragmenteerd het verhaal blootlegt achter de hoofdpersoon, springen we ook in de muziek heen en weer tussen de beukende club-dance-muziek en de aanzwellende soundscapes die de klanken van de golven op de kliffenkusten van de Schotse eilanden, oproepen. Twee bijzondere instrumenten die voor de score gebruikt zijn zijn de Ondes Martenot, een vroeg elektronisch instrument uit de jaren '20 van de 20e eeuw; en de Cristal Baschet, een instrument van glas en metaal, ontwikkeld in de jaren '50, verwant aan de glasharmonica. De ijle klanken van dat instrument klinken bijvoorbeeld als de hoofdpersoon een glas wijn ziet en onweerstaanbaar in de verleiding komt er een slok van te nemen. Voor de scenes waarin de natuur van de Orkney-eilanden het beeld beheerst, wordt de muziek gekenmerkt door de klanken van strijkers, houtblazers, en fluiten.

Muziek bij de film The Substance, een horrorfilm uit 2024 van Coralie Fargeat. Volgens Cinema.nl een heerlijke mix van body horror, satire en feministisch traktaat, over TV-persoonlijkheid-op-haar-retour Elizabeth Sparkle (een geweldige rol van Demi Moore), en zij kan dankzij vreemd, verder niet uitgelegd middeltje veranderen in een jongere, veel strakkere versie van zichzelf. Die jongere versie van Elizabeth heet Sue (gespeeld door Margaret Qualley) en ze is een instant succes. Probleem is wel dat Sue niet meer terug wil naar Elizabeth, wat grote gevolgen heeft voor de lichamen van beiden. Alles bij elkaar een slimme satire op ouder worden, schoonheidsidealen en de male gaze. De muziek is van de Britse DJ en producer Raffertie (artiestennaam van Benjamin Stefanski), die toen hij afstudeerde aan het Conservatorium van Birmingham in compositie, al naam had gemaakt in de elektronische muziekscene - hij trad toen al op op festivals door heel Europa. De veelheid van stijlen binnen de elektronische muziek waarmee hij in de loop der jaren experimenteerde hoor je ook weer terug in de score voor deze film. Muziek die beurtelings klinkt als stampende dance en verstilde, maar soms ook griezelige kamermuziek (maar dan wel elektronisch, niet met een keurig strijkje). Behalve voor film heeft Raffertie ook voor een hele reeks tv-series de muziek geschreven.

The Wild Robot is een Amerikaanse aimatiefilm van Chris Sanders over een geavanceerde robot, die op een onbewoond eiland aanspoelt. Bij gebrek aan mensen om te dienen, leert de machine geleidelijk samen te leven met een bonte groep wilde dieren. Doet onvermijdelijk denken aan soortgelijke producties als The Iron Giant en Wall-E, maar regisseur/scenarist Sanders weet er toch iets origineels van te maken: een schattige, prachtig vormgegeven familiefilm met geslaagde humor en een warme, wijze moraal. Muziek van de Amerikaanse componist, pianist en documentaire-maker Kris Bowers (1989). Dit is de eerste keer is dat hij voor een animatiefilm de muziek schrijft. Bowers begon met componeren kort nadat zijn dochtertje was geboren, en werkte er vervolgens twee jaar aan - met in het achterhoofd het gevoel van ‘familie', immers ook een belangrijk thema in de film. Bowers wilde opzettelijk geen instrumenten gebruiken die specifiek zijn voor een bepaalde cultuur; de ‘klank' van het eiland wordt vertegenwoordigd door The Sandbox Percussion, een slagwerkkwartet dat onder meer glazen flessen, theekopjes, houten planken en koebellen bespeelt. Om de emotie die in het verhaal zit muzikaal te vertalen, reflecteerde Bowers intens op de relatie met zijn jonge dochtertje en zijn gezin. Herkenbaar voor misschien wel iedereen, en passend bij een geslaagde familiefilm.

Muziek bij de film Fremont, een drama uit 2023, gemaakt door Babak Jalali. Over een Afghaanse vluchteling Donya, eenzaam voelt in het Amerikaanse Fremont, en op zoek naar geluk. Ze probeert via haar baan in een gelukskoekjes-fabriek een oproep voor liefde de wereld in te sturen. Een ingetogen en subtiel verteld karakterdrama, en een meditatieve film - met zeker ook humoristische momenten - in de regie van de Iraanse-Britse regisseur Babak Jalali. Hoofdrolspeelster Anaita Well Zada is zelf gevlucht uit Afghanistan in 2021. De muziek bij de film Fremont is van de Canadese Iraniër met Oostenrijkse roots Mahmood Schricker. Hij brengt de elementen uit zijn familie-voorgeschiedenis bij elkaar in een wonderlijke mix van de Perzische dastgah, dat is zogeheten modale muziek, plus dub en techno, en dan ook nog met een rol voor de hoorn, toch een instrument dat je eerder in een symfonie-orkest of een blazersensemble uit de Alpen zou verwachten. Mahmood Schricker studeerde etnomusicologie in York. Hij maakte inmiddels ook een paar soloplaten waarin hij een cross over tussen oost en west laat horen.

Here is een Belgisch drama van Bas Devos, gemaakt in 2023. Het is een intieme en kleine film, gelaagd en minimalistisch, maar volgens cinema.nl echt een meesterwerkje. De film speelt zich af in Brussel, en we volgen daar de Roemeense bouwvakker Stefan, die op het punt staat de stad te verlaten om terug te keren naar zijn thuisland, en de Belgisch-Chinese Shuxiu, die onderzoek doet naar mos. Door een toevallige ontmoeting ontstaat er iets moois tussen de twee. De Muziek bij Here is gemaakt door Ameel Brecht - hier en daar ook wel Brecht Ameel genoemd. Net als de film is het uiterst minimale, bijna kale muziek. Ameel Brecht is een klassiek opgeleid gitarist uit Schaarbeek (België), die zich toelegt op het creëren van een verstilde, melancholieke klankwereld waarin tijd geen rol lijkt te spelen. Ameel Brecht is medeoprichter van het akoestische collectief Razen, een impro-ensemble dat gebruik maakt van middeleeuwse muziekinstrumenten.

Muziek van Chanda Dancy bij de film Blink Twice, een Amerikaanse thriller van Zoë Kravitz. Het is tegelijk een komische en shockerende thriller rond het thema MeToo - en het verhaal ontvouwt zich zo: techmiljardair Slater King nodigt serveersters Frida en Jess uit voor een groots feestweekend op zijn tropische privé-eiland. Aldaar vloeit de alcohol rijkelijk, worden geesten verruimd en afgetrainde buikjes gevuld met exclusieve gerechten. Lang duurt het echter niet voordat mysterieuze gebeurtenissen zich opstapelen. Langzaam werkt de film toe naar een onthullende, bloederige finale. De Muziek bij Blink Twice is van de in Texas geboren Afro-Amerikaanse Chanda Dancy. Dancy is beïnvloed door rockmuziek, maar ook door sound-design - een vak waarin ze een paar jaar werkte na haar studie. Dat maakt haar geïnteresseerd in geluidsexperimenten, die je terughoort in deze score. En dan is er nog een Afro-Peruviaans Bach-achtig thema, een partita, dat direct gekoppeld is aan het personage Frida.

Muziek van Milad Movahedi bij de film Critical Zone, een film uit Iran, gemaakt in 2023 door Ali Ahmadzadeh. We volgen een nacht lang een verdwaasde maar ook goedhartige drugsdealer, Amir - hij heeft meer weg van een welzijnswerker dan van een criminele dealer. We volgen hem door de illegale onderbuik van Teheran, langs klanten van allerlei rangen en standen, terwijl zijn routeplanner hem veilig langs politiecontroles loodst. De beelden zijn onconventioneel, soms zwengelt de camera aan het stuur, of zwiept beeld mee omhoog met de achterklep van de auto. De film is zoals cinema.nl zegt een krankzinnige trip, clandestien gefilmd, en een middelvinger naar de verstikkende sociale repressie in Iran. Bekroond met een Gouden Luipaard op het festival van Locarno 2023. De muziek bij Critical zone is van componist Milad Movahedi, die schrijft voor film, televisie, commercials en documentaires. Vorig jaar publiceerde hij ook zijn muziek bij de film Morning without evening - een documentaire over de 19e eeuwse filosoof Nikolai Fedorov; en er is ook al weer een volgende filmproductie waarvoor hij de muziek geschreven heeft: The Invasion, een remake van Invasion of the body snatchers.

The Dead don't hurt is een romantische western van acteur Mortensen (die net als bij zijn regiedebuut Falling (2020) tekende voor regie, scenario, soundtrack en een hoofdrol). Volgens sommigen is de film een feministische western, maar zo heeft Mortensen er zeker niet over gedacht - hij wilde simpelweg een goed verhaal vertellen over een gewone vrouw. Het gaat over de vrijgevochten Vivienne, een Frans-Canadese bloemist in San Francisco, ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog. Ze wordt verliefd op de Deense immigrant Holger Olson. De twee beginnen een nieuw bestaan aan de rand van een klein plaatsje in het Wilde Westen. Maar wanneer Olson gaat vechten aan het front, moet Vivienne zich staande zien te houden tussen de gewelddadige en corrupte cowboys van het dorp. Viggo Mortensen schreef zelf de muziek - een ingetogen mix waarin country 'n western-klanken fraai vermengd worden met dromerige, neoklassieke pianopassages en klassieke strijkersarrangementen. Vaak bedrieglijk simpel geconcentreerd op een paar akkoorden: piano en strijkers, meer heeft Mortensen niet nodig om precies de goede sfeer te creëren; slechts in een heel enkel nummer hoor je toegevoegde klankeffecten, of een verrassend tikje op een woodblock.

Muziek van Evert en Lesley Verbeek bij de film Ménilmontant, een stille impressionistische film uit 1926, geregisseerd door Dimitri Kirsanoff, en gemaakt in Frankrijk. De muzíek bij de film is gemaakt door Evert Verbeek, ook bekend onder zijn artiestennaam AutonomY-Music, en zijn dochter Lesley, die de film een aantal jaren geleden zag als onderdeel van haar studie filmtheorie en er toen muziek uit het archief van haar musicerende vader onder monteerde. Nu is er dus een nieuwe soundtrack gemaakt door vader en dochter bij deze dramatische thriller uit 1926. De film speelt zich af in Ménilmontant, een buurt in het 20e arrondissement van Parijs, net ten noorden van Père Lachaise. En het gaat over moord, dubbelspel, verraad, armoede en de band tussen twee zussen, rollen voor Nadia Sibirskaïa, de eerste echtgenoete van regisseur Kirsanoff, en Yolande Beaulieu. Net als veel avant-garde films uit Frankrijk uit die tijd, wordt een mix van verschillende stijlen en technieken gebruikt, zoals het toen nieuwe double exposure, waarbij twee beelden door elkaar worden gemixt. De nieuwe muziek voor Ménilmontant is samengesteld, gecomponeerd, en uitgevoerd door Evert Verbeek en zijn dochter Lesley. Ze hebben daarbij gezocht naar een nauwkeurige aansluiting bij de melancholie die uit de beelden spreekt. De film is te zien in Vera in Groningen, dinsdag 28 mei 2024 om 20.30 uur. En net als bij de eerdere film die Evert en Lesley van nieuwe muziek hebben voorzien, Nosferatu, zal er na afloop een Q and A zijn met Lesley. Check www.vera-groningen.nl In het voorprogramma is een andere bijzondere historische film te zien, het korte Brumes d'Automne, ook van Dimitri Kirsanoff, en ook met Nadia Sibirskaïa. Een Poème Cinégraphique, zo wordt de film genoemd, en ook die film is van nieuwe muziek voorzien door AutonomY-Music. Meer over Evert Verbeek is te vinden via zijn website autonomy-music.com

Muziek bij de documentaire Four Daughters, of zoals de film in het Frans heet: Les filles d'Olfa, een wat curieuze maar ook indringende mix van documentaire en film van Kaouther Ben Hania. ‘De dochters van Olfa' dus, en als je dat begrip noemt dan weten ze in Tunesië meteen wie je bedoelt: de eigenzinnige alleenstaande moeder Olfa en haar vier dochters. Van wie er twee radicaliseerden, zich aansloten bij ISIS en uiteindelijk in 2016 in de gevangenis belandden. Regisseur Kaouther Ben Hania won het vertrouwen van Olfa en maakte deze intrigerende film, waarin ze Olfa en de twee achtergebleven dochters laat vertellen over dat levensverhaal, samen met twee actrices, die de twee ontbrekende dochters spelen en af en toe flink tekeer gaan tegen de echte Olfa. De ingetogen muziek bij Les Filles d'Offa wordt vooral bepaald door de sfeer van de strijkers die je hoort. De score is van de hand van de in 1986 geboren Tunesische filmcomponist Amin Bouhafa, die al vanaf zijn 15e filmmuziek schrijft, voor film, maar ook voor televisie. Dat is jong, maar Bouhafa was er op zeer jonge leeftijd bij, op zijn 7e ging hij naar de muziekhogeschool van Tunis, waar hij op zijn 12e al een diploma Arabisch muziek haalde. En trouwens niet alleen in de muziek ligt zijn fort, hij is ook gediplomeerd informatica-technicus. En inmidddels ook al de nodige prijzen in de wacht gesleept, voor zijn muziek bij de film Timbuktu bijvoorbeeld ontving hij een César.

Green Border is een film van de Poolse regisseur Agnieszka Holland, gemaakt in 2023. De film volgt een Syrisch gezin dat denkt dat ze via Belarus legaal naar familie in Zweden kunnen reizen - aangemoedigd in die misvatting door het corrupte regime van Belarus. Maar in de bossen van het grensgebied tussen Belarus en Polen (de ‘groene grens' uit de titel) worden ze als illegale vluchtelingen tegengehouden. En daarna zijn ze speelbal van de bijzonder wrede grenswachten van zowel Belarus als Polen. De film is een politieke aanklacht, en misschien is het niet in alle opzichten heel genuanceerd, maar de film maakt wel goed invoelbaar hoe het is om als vluchteling volledig afhankelijk te moeten zijn van de goedheid van andere mensen. En goede andere mensen, die komen de vluchtelingen maar heel weinig tegen… De muziek bij Green Border is van de Belgische musicus en filmcomponist Frédéric Vercheval, die na zijn filmmuziekdebuut in 1992 vooral de laatste 20 jaar veel componeert voor film en televisie. Prijzen won hij onder meer voor de uitbundige muziek bij Duelles van Olivier Masset-Depasse. De muziek bij Green Border is - zoals te verwachten bij een thema als van deze film - veel ingetogener en op sommige momenten, ook zonder de beelden, aangrijpend.

Muziek van Fabio Massimo Capogrosso voor de film Rapito - een drama van Marco Bellochio, gemaakt in Italië/​Frankrijk/​Duitsland in 2023. Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw. In 1852 was Bologna een onderdeel van de Kerkelijke Staat waarover de paus regeerde. Een van zijn kardinalen eist van een Joodse familie hun zesjarige zoontje op, omdat die in het geheim zou zijn gedoopt ‘en nu voor eeuwig christen' is. De waargebeurde ‘zaak Mortara' wordt een internationale rel, en een principekwestie voor paus Pius IX. De film is een goed vertelde, sociaal bevlogen, historische moraalvertelling van de Italiaanse regisseur Marco Bellocchio, in een epische cinemastijl die je niet vaak meer ziet. Met enkele sterke magisch-realistische, symbolische scènes. De ingetogen en mooi-traditioneel klinkende muziek is van Fabio Massimo Capogrosso, geboren in Perugia in 1984, de eerste componist in residence bij de Toscanini Philharmonic. Hij is winnaar van diverse internationale prijzen, vooral voor zijn klassieke concertmuziek, zoals van Discover America, de prestigieuze wedstrijd van het Chicago Ensemble, en hij won de eerste prijs op de Keuris Composers Contest 2018. Voor zijn soundtrack voor Esterno Notte werd hij genomineerd als beste componist bij de David di Donatello en hij won bovendien de titel "Componist van het jaar" bij de Apulia soundtracks Award.

Muziek van Max Richter bij de film Spaceman, een Amerikaans-Tsjechische film uit 2024, geregisseerd door Johan Renck. De zwaarmoedige Jakub is een astronaut die in zijn eentje de ruimte in gestuurd is op weg naar de andere kant van ons zonnestelsel. Halverwege zijn solomissie naar een mysterieuze deeltjeswolk aan de andere kant van Jupiter stort Jakub in. Hij blijkt gezelschap te hebben van een gigantische pratende spin die ook nog eens over telepathische gaven blijkt te beschikken. En die hem helpt te beseffen dat de ruimtemissie - al is hij ook eindeloos lang helemaal aan zichzelf overgeleverd - niet de bron van zijn eenzaamheid is. De deprimerende sfeer in het ruimteschip, dat eerder op een uitdragerij lijkt dan op een gelikt technisch hoogstandje, is heel effectief in beeld gebracht. Maar jammer genoeg krijgen we weinig zicht op de diepere psychologie van Jakub en op de moeizame relatie met zijn op aarde achtergebleven zwangere vrouw Lenka. De muziek van Max Richter bij deze film is zeker de moeite waard. Richter weet het gevoel van eindeloosheid subtiel over te brengen door een combinatie van harmonisch klinkende elektronica en schurende, dissonante klanken die meteen een sfeer oproepen van oude science fiction films. Gelukkig blijft de soundtrack - helemaal in lijn met het sombere en uitzichtloze van het verhaal - voortdurend ingetogen en zijn er geen uitbarstingen van grote symfonie-orkesten of dergelijke die in de peilloze duisternis van de kosmos welbeschouwd nogal misplaatst zijn. Dat maakt weliswaar ook dat de muziek zónder de film weinig spannende momenten kent, geen climax of spetterend slotakkoord te horen. Maar misschien is dat ook weleens lekker - chille ruimtemuziek, ambient in kosmische vorm om het zo te zeggen.

In zijn veelgeprezen blockbuster Dune (2021) was alles al groots en episch. In vervolgfilm Dune: Part Two doet regisseur Denis Villeneuve er nog een schepje bovenop. Terwijl het eerste deel vooral de verkenning was van een nieuwe wereld, een opzet die het publiek warm maakte voor Herberts eigenzinnige ruimteverhaal, is het Dune: Part Two waarin de actie van start gaat. De tweede akte begint waar de eerste eindigde: na de aanval van de kwaadaardige Harkonnens op de basis van de familie Atreides op Arrakis wisten Paul en zijn moeder Jessica (Rebecca Ferguson) net op tijd te ontkomen. Ze voegden zich bij de Fremen, de oorspronkelijke bewoners van de planeet. De thema's uit het eerste deel - ecologische verwoesting, godsdienstwaanzin en kolonialisme - worden verder uitgediept en er is aandacht voor de opbloeiende liefdesrelatie tussen Paul en Chani. De muziek is opnieuw van succescomponist Hans Zimmer, die ook muzikaal nog een flinke schep weet toe te voegen aan de soundtrack van het eerste deel. In een interview licht Zimmer zelf toe: 'Ik heb de wereld van Dune eigenlijk nooit verlaten - de regisseur zal wel gedacht hebben dat ik niet goed bij mijn hoofd was, want ik bleef maar doorgaan met componeren, ook nadat we deel 1 hadden afgerond. Maar omdat ik het verhaal kende, het boek kende, wist ik wat er nog aan zou komen... Veel van de muzikale thema's uit dit tweede deel schreef ik al voordat Denis (Villeneuve, de regisseur) was begonnen met filmen. Ik wilde de sfeer, de mindset van deel 1 vasthouden.'

Muziek bij de film Scrapper, komedie uit het Verenigd Koninkrijk 2023 van Charlotte Regan. Prijswinnende film op het Sundance filmfestival. Over de 12-jarige Georgie, de debuutrol van Lola Campbell. Ze staat er alleen voor na de dood van haar moeder. De buitenwereld denkt dat ze samenleeft met haar oom, maar in werkelijkheid dopt ze haar eigen boontjes. In de kleurrijke Londense achterbuurt waar Georgie woont trekt ze op met klasgenootje Ali (Alin Uzun), met wie ze fietsen steelt en die dan weer doorverkoopt. Maar dan staat plots haar van haar vervreemde vader op de stoep (een geblondeerde Harris Dickinson, goed als altijd) en moet Georgie wel stilstaan bij de dood van haar moeder. Charmant en liefdevol debuut van de Engelse Charlotte Regan. Droevig en grappig tegelijkertijd en met knap acteerwerk. Patrick Jonsson is componist van filmmuziek die veelal orkestklanken en elektronica met elkaar combineert. Hij zegt zelf over deze soundtrack onder meer dit: "Om te werken met regisseur Charlotte Regan was geweldig, want ze is heel open en eerlijk, ze weet wat ze wil, maar ze laat ook veel ruimte voor onderzoek en experiment. Ik heb al vaker met haar gewerkt voor korte films, en nu dus deze lange speelfilm. Wat we wilden bereiken is dat de muziek klinkt als vanuit het perspectief van de hoofdpersoon, de 12-jarige Georgie. Zo gebruik ik bijvoorbeeld veel metaal-achtige klanken in de muziek, verwijzend naar de enorme berg oud ijzer die Georgie construeert - als een overdrachtelijke verwerking van haar verdriet. Die klanken kon ik opnemen met slagwerker Paul Clarvis die een enorme voorraad vreemde metalen slagwerkinstrumenten had meegenomen. En die geluiden zitten dus allemaal in de score. Maar ik wilde ook de storm aan emoties van de hoofdpersoon laten doorklinken. Met koperblazers en houtblazers, versterkt via gitaarversterkers zodat je een rauw geluid krijgt, en zodat het als het ware boos gaat klinken." Aldus Patrick Jonsson, de componist van de muziek bij de film Scrapper.

Muziek van Robbie Robertson bij de film Killers of the Flower Moon, een misdaadfilm van Martin Scorsese, gemaakt in de Verenigde Staten in 2023. Met onder meer Leonardo DiCaprio, Robert De Niro zien, Lily Gladstone, Jesse Plemons en Tantoo Cardinal. Het verhaal speelt zich af Begin jaren twintig van de vorige eeuw; toen werden tientallen leden van de Osage-stam vermoord nadat op hun land olie was gevonden. Onder de slachtoffers veel Osage-vrouwen, die opvallend vaak met witte mannen waren getrouwd. De film gaat over zo'n echtpaar: Mollie en Ernest Burkhart (Gladstone en DiCaprio). De niet al te snuggere Ernest is een neef van veeboer William Hale (DeNiro), die het brein blijkt achter de moorden op de Osage. Het is mag je rustig zeggen een monumentale verfilming, gebaseerd op een boek - non-fictie! - van David Grann. Indrukwekkend gespeeld episch drama in de krochten van de ziel van kapitalistisch Amerika. De muziek bij de film Killers of the Flower Moon is van Robbie Robertson (1943-2023), in de popmuziek wereldberoemd sinds de jaren '60 als lid van The Band, de begeleidingsgroep van Bob Dylan. Robertson was gitarist, zanger en songschrijver. In 1976 nam The Band afscheid met een groots concert, dat werd gefilmd door regisseur Martin Scorsese: The Last Waltz. Robertson en Scorsese bleven daarna samenwerken. Robertson verzorgde een aantal filmscores, zoals van Raging Bull (1980), The King of Comedy (1982), The Color of Money (1987), Shutter Island (2010) en The Wolf of Wall Street (2013). Robertson werd postuum een Oscar-nominatie toegekend voor zijn muziek bij Killers of the Flower Moon. En in deze soundtrack is ook het een en ander te horen niet alleen van het countryrock-verleden van Robbie Robertson, maar ook van zijn native american roots van moederszijde.

Muziek bij de film Godzilla Minus One, een actiefilm van Takashi Yamazaki, gemaakt in Japan in 2023. Het is alweer de 37ste film in de Godzilla-franchise! Misschien een tikkeltje voorspelbaar, maar wel echt heel goed gemaakt. We gaan terug naar de dagen waarin het fameuze radioactieve monster voor het eerst opduikt in de Japanse wateren. Het land is net weer een beetje aan het opkrabbelen na de Tweede Wereldoorlog, maar met de komst van Godzilla dreigt opnieuw de massavernietiging. Een voormalige kamikazepiloot - die eerder wegdook voor zijn oorlogsplicht - krijgt de taak om het monster te stoppen, geholpen door een paar gewiekste oorlogsveteranen. En ja, dat gebeurt uiteraard met het nodige visuele spektakel, maar de film overtuigt juist ook op de kleinere, meer melodramatische momenten. Een van de betere monsterfilms in tijden. De muziek bij Godzilla Minus One is gecomponeerd door Naoki Satô, geboren in 1970 in Japan. Hij schreef eerde muziek voor diverse anime series en films, maar ook voor de prijsuitreikingsceremonie tijdens de Olympische Spelen in Tokyo in 2020. Lekker vet aangezette - je zou haast zeggen: ‘ouderwetse' - filmmuziek die de spanning helpt opvoeren en het monsterachtige van Godzilla fraai tot klinken brengt. Satô liet zich inspireren door de mjziek bij de Japanse anime-films van het beroemde Studio Ghibli, vooral als het om het gaat om het tot klinken brengen van emotie. Maar hij heeft ook goed geluisterd naar het werk van de oorspronkelijke Godzilla componist Akira Ifukube, een van de grootste Japanse filmcomponisten. De tegenstelling tussen bijna serene momenten en luid schallende passages, dat is precies wat een spektakelfilm als deze nodig heeft.

Muziek van Michael Giacchino bij de film Society of the snow (2023) van Juan Antonio Bayona, gebaseerd op een waargebeurd verhaal. In 1972 stort een vliegtuig neer in het Andesgebergte, met aan boord een Uruguayaans rugbyteam. Slechts 29 van de 45 inzittenden overleeft de crash op de besneeuwde bergtop, en moeten daar zien te overleven. Deze tragische en in de media breed uitgemeten gebeurtenis is meermaals verfilmd, maar deze versie van regisseur Bayona (van rampenfilm The Impossible) is de beste en meest realistische van allemaal. Hij baseerde zich op het gelijknamige boek van journalist Pablo Vierci - die dat schreef met hulp van een aantal overlevenden - en vond precies het juiste evenwicht tussen werkelijk adembenemende actie en lange dialogen over ethische kwesties. Want hoe ver ga je om te overleven? Muziek van Michael Giacchino (1967), Amerikaans componist voor film, tv en aanvankelijk vooral videospellen. Winnaar van onder meer een Oscar voor zijn muziek voor de animatiefilm ‘Up' en een Emmy voor ‘Lost', en verder Grammy's voor onder meer ‘Ratatouille'. Giacchino laat horen hoe je met subtiele instrumentatie kleur en sfeer kunt aanbrengen in schijnbaar eenvoudige thema's.

Muziek van Martin Phipps bij de film Napoleon, een drama van Ridley Scott uit 2023, met o.a. Joaquin Phoenix en Vanessa Kirby. We volgen de militaire bliksemcarrière van Napoleon Bonaparte (Phoenix, fantastisch), van tweede luitenant op zijn 16de, generaal op zijn 24ste, tot keizer en alleenheerser op zijn 35ste. En we zijn getuige van zijn onstuimige huwelijk met de overspelige Joséphine (Kirby, ook fantastisch), op wie Napoleon zijn hele leven verliefd is gebleven. De fil is zo goed als zonder CGI gemaakt, wat het half dozijn historische veldslagen dat we te zien krijgen beslist realistischer maakt. Maar het hart van de film is Napoleons liefde voor Joséphine, de enige strijd die hij niet kon winnen. Schitterende muziek van Martin Phipps, die de sfeer van de episoden in de film illustreert in het karakter van de verschillende onderdelen van de soundtrack. Met een mooie rol voor het in oude muziek gespecialiseerde Ensemble Organum en een indrukwekkend coda met de Corsicaanse stemmen van Ensemble Spartimu. Martin Phipps, geboren in 1968, Brits componist van film- en televisiemuziek. Dit is de eerste keer dat hij samenwerkt met Ridley Scott, die - zoals Phipps in een interview zei - op geen enkel moment specifieke muzikale eisen stelde, maar wel wilde dat Phipps als componist een goed begrip had van het karakter van Napoleon - Napoleon die geen hooggeboren aristocraat was maar van een bescheidener komaf, wat zijn manier van doen tekende, maar hem ook redde van de guillotine.

Muziek van Marvin Miller bij de film Das Lehrerzimmer van Ilker Çatak, met o.a. Leonie Benesch en Eva Löbau. De idealistische wiskundelerares Carla Nowak is nieuw op school, maar heeft al snel een goede band met de leerlingen. Maar op een dag komen drie leraren haar les binnen, ze sturen de meisjes naar buiten en zeggen tegen de jongens dat ze hun portemonnees op tafel moeten leggen: er is geld gestolen uit de lerarenkamer. Dat is het begin van een noodlottige kettingreactie, waardoor Juf Nowak uiteindelijk klem komt te zitten tussen de schoolleiding en haar eigen leerlingen. Een morele strijd over grenzen en rechtvaardigheid die thrillerachtige proporties aanneemt… Intelligente film waarin de school een microkosmos is van de maatschappij: nepnieuws, cancelen en het zoeken van zondebokken zijn aan de orde van de dag. De doeltreffende muziek is van Marvin Miller, overigens aangevuld in de film met fragmenten uit de klassieke traditie. Marvin Miller is een in Augsburg wonende en werkende componist, die actief is in de filmmuziek sinds een kleine tien jaar. Prachtig voorbeeld van effectieve en spannende muziek met weinig middelen: een strijkersensemble, meer heeft hij niet nodig…

Muziek van Leonard Küszner bij de documentaire Anselm, een film uit 2023 van Wim Wenders over de Duitse schilder en beeldhouwer Anselm Kiefer. Anselm Kiefer werd geboren in maart 1945, als kind van de toen al bijna verloren oorlog. Wat van grote invloed zou zijn op zijn latere werk, waarin oorlog, verval en vernietiging een grote rol spelen. In Wenders' fraaie, impressionistische documentaire komt de kunstenaar zelf nauwelijks aan het woord, maar zien we hem vooral aan het werk. Onder meer in zijn gigantische atelier in Croissy, net buiten Parijs. Waar hij zijn ontegenzeglijk imposante kunstwerken met gasbranders en kokend lood te lijf gaat. De muziek bij deze documentaire is van de Duitse componist Leonard Küßner, die niet alleen film- en theatermuziek schrijft, maar ook concertstukken. Opgeleid als pianist en slagwerker, vele jaren in allerlei orkesten gewerkt, en toen alsnog compositie gaan studeren. Zijn Andante voor saxofoon en piano verscheen niet lang geleden op een CD van Hannah Koob en Martien Maas, op het Nederlandse label 7 Mountain Records.

Muziek van Christopher Bear en Daniel Rossen bij de film Past Lives - een mooi ingetogen drama van Celine Song, gemaakt in de Verenigde Staten/ en Zuid-Korea in 2023. Een verhaal in drie hoofdstukken. In het eerste vertelt de 12-jarige Na Young tegen haar stiekeme aanbidder Hae Sung dat ze Zuid-Korea gaat verlaten en met haar ouders naar Canada verhuist. In het middenstuk leggen de twee na twaalf jaar bij toeval weer contact via internet. En in het fraaie en eerlijke slot zullen de twee – dertigers inmiddels – elkaar na al die jaren eindelijk ontmoeten. In New York, waar Na Young, die zich inmiddels Nora noemt woont... met haar (witte) echtgenoot. De film wordt een IJzersterk regiedebuut van regisseur Song genoemd. De muziek bij Past Lives werd gemaakt door Christopher Bear, en Daniel Rossen. Christopher Bear is de drummer van de New Yorkse rockband Grizzly Bear, Daniel Rossen is singer-songwriter. Niet eerder werd muziek van dit tweetal voor een speelfilm gebruikt, dus ook dit is, net als voor de regisseur, hun debuut. En een succesvol en smaakvol debuut, mag je gerust stellen. De twee componisten zochten samen naar een muzikale uitdrukking voor het verglijden van de tijd.

Muziek van Joseba Beristain bij de film Unicorn Wars. Animatiefilm van Alberto Vázquez (Spanje, Frankrijk, 2022). Een animatiefilm vol teddyberen en eenhoorns in een roze getinte wereld. En toch is deze Spaanse productie bepaald geen kinderkost... De zelfingenomen teddybeer Bluey en zijn teerhartige broertje Tubby nemen namelijk deel aan een trainingskamp waar zachte teddybeertjes (met piemeltjes) worden gehard tot vechtmachines voor een heilige oorlog tegen de eenhoorns in het sprookjesbos. Het gaat er dan ook niet zachtzinnig aan toe in deze brute, zwartkomische horrorfilm over machismo, indoctrinatie en superioriteitsdenken. Een vermakelijke maar ook heftige correctie op het idyllische wereldbeeld dat doorgaans wordt opgediend in kinderanimatie. Prachtige, soms griezelige maar steeds sfeervolle muziek van Joseba Beristain, die muziek schrijft in een grote variëteit aan stijlen, vooral voor audiovisuele producties, inclusief, uiteraard, films. Voor Beristain is de vertellende kracht van muziek het belangrijkste, en dat is wat hij zijn studenten ook probeert bij te brengen. Het is trouwens niet voor de eerste keer dat hij een animatiefilm van muziek voorziet, eerder maakte hij de muziek bij Elf on the run en de Spaanse avonturenfilm Elcano & Magellan, over de eerste reis rond de wereld.

Muziek van Cornel Wilczek bij de Australische horrorfilm Talk To Me (2022) van tweelingbroers Danny en Michael Philippou. Wanneer je de gebalsemde hand van vermoord medium vastpakt en zegt: ‘Praat met me', krijg je toegang tot de wereld van de geesten. Waar het louter treurnis en ellende is. Op het eerste gezicht zoveelste horrorfilm waarin dwaze tieners de deur naar de onderwereld openzetten, met alle bloederige gevolgen van dien. Maar... deze variant slaagt er desondanks in de kijker bij de keel te grijpen en achter te laten met een prettig-ongemakkelijk gevoel. Muziek van Cornel Wilczek, een Australische filmcomponist en producer. Experimenteren en nieuwe geluiden verzinnen - dat zijn z'n drijfveren, door zelf ontwikkelde elektronica te combineren met akoestische instrumenten. Overigens treedt hij ook op als artiest onder de naam ‘Qua'. In zijn eigen studio in Melbourne werkt een collectief van componisten en geluidstechnici aan muziek voor tv en film. De muziek van Wilczek wordt in de film afgewisseld met onder andere populaire hiphopnummers en zelfs een bekend nummer van Edit Piaf: la Foule - waarvan een opmerkelijke remix te horen is, gemaakt door Richard Carter.

Muziek van Gavin Brivik bij de film “How to blow up a pipeline” - een thriller over klimaatactivisme, geregisseerd door Daniel Goldhaber. De film toont hoe boosheid, angst, verdriet, onmacht en wanhoop tot deze drastische actie hebben geleid. De film won de Alexander Mouret Award, een prijs ‘voor films die risico's durven te nemen'. De muziek bij de film How to blow up a pipeline is gemaakt door Gavin Brivik, die hedendaagse klassieke muziek en elektronische muziekcompositie studeerde aan de Universiteit van Missouri in Kansas, en hij combineerde die kennis met zijn wortels als gitarist in de rock- en folk-scene. In New York leerde hij het vak van filmcomponist. Toen hij aan de muziek voor deze film ging werken was het eerste wat hij deed opnamen maken van geluiden op de filmset. Inclusief het bonken op olievaten in de woestijn, met een trommelstok waar een stuiterbal op was vastgemaakt. Daarmee wreef hij langs metalen buizen, om een dreigend, galmend geluidseffect te bereiken. Bizarre geluiden die Brivik een plek gaf in zijn score. Inspiratie daarvoor vond Brivik in de muziek van de Duitse synthesizer-groep Tangerine Dream, en in de muziek van elektronica-pionier Pierre Schaeffer, bekend van de zogeheten Musique Concrète.

Muziek van Ludwig Göransson bij de film Oppenheimer van Christopher Nolan. Een indrukwekkende biopic over het leven van J. Robert Oppenheimer, de 'vader van de atoombom'. We kijken in het gekwelde brein van de wetenschapper, die wist dat de wereld na zijn uitvinding voorgoed veranderd was. Van zijn studententijd in Engeland in de jaren twintig, waar hij Bohr en de kwantummechanica leerde kennen, tot de geheime verhoren in de jaren vijftig, toen de gevierde wetenschapper verdacht werd van communistische sympathieën. Het zwaartepunt van de film ligt bij het bouwen en tot ontploffing brengen van de atoombom in Los Alamos, New Mexico. Het overweldigende, grootse effect dat de regisseur steeds nastreeft in zijn beelden, zat ook in de opdracht aan componist Ludwig Göransson. Zijn muziek is bij vlagen overdonderend en geïnspireerd op de special effects die al voor het eigenlijke filmen waren ontwikkeld om ingewikkelde begrippen als kwantummechanica en nucleaire reacties te verbeelden. Er is een onderhuidse spanning die je bijna letterlijk hoort, en in elk geval voelt, in de muziek: het intellect van Oppenheimer tegenover zijn krachtige emoties als hij zich realiseert wat zijn uitvinding impliceert. Om dat effect te bereiken maakt Göransson veel gebruik van de viool, met hulp van zijn echtgenote Serena trouwens, die violist is - met een viool kun je gemakkelijk en direct switchen van romantisch en sentimenteel naar angstaanjagend en gespannen. Een subtiele zoektocht dus naar een evenwicht tussen krachtig en subtiel. Een drumstel komt er niet aan te pas. Göransson wilde her risico vermijden dat de muziek militair zou klinken. Als er ritmische geluiden moeten klinken gebruikt hij bijvoorbeeld de celli, die col legno spelen, dus met het hout van de strijkstok op de snaren tikkend. Muziek van Ludwig Göransson bij de film Oppenheimer.

Muziek van Lorne Balfe bij de film Mission Impossible Dead Reckoning pt 1 - de nieuwe (2023) Mission Impossible is weer een wervelende actiefilm, regie Christopher McQuarrie. Met o.a. Tom Cruise, Rebecca Ferguson, Pom Klementieff, Hayley Atwell en Simon Pegg. En ja het is al de 7e Mission Impossible-film dus het is vast niet gemakkelijk geweest om er weer een nieuwe draai aan te geven of verrassende ideeën te verzinnen. De plot van deze aflevering is dan ook aan de zwakke kant, het gaat over een op hol geslagen Artificial Intelligence programma, dat moet dan weer worden uitgelegd om het geheel begirjpelijk te houden en daardoor zijn sommige scenes ook wat stroef. Maar de persoonlijke missie van Tom Cruise maakt veel goed, Cruise overtreft zichzelf weer eens. Weergaloze stunts en actiescenes te over, en het open einde van dit eerste deel maakt zeker nieuwsgierig naar het vervolg. De muziek bij Mission Impossible Dead Reckoning pt 1 is, net als die van de vorige aflevering, gecomponeerd door Lorne Balfe. Hij schaarde zich in een rijtje illustere voorgangers: Lalo Schifrin (die het thema bedacht), Danny Elfman, Hans Zimmer… Balfe lichtte in een recent interview toe dat hij gezocht heeft naar aanpassingen in de muziek om een andere kant van Ethan Hunt - de held van de Mission: Impossible-films - te benadrukken, een meer emotionele en zorgzame kant. Hij liet zich daarbij onder meer inspireren door Sergei Rachmaninoff en Igor Stravinsky, zo zegt hij zelf. Door musici in te schakelen op de locaties waar ook gefilmd werd, zoals Rome en Wenen, kwam hij uit bij een militaire drumband - en dat leidde uiteindelijk tot een paar krachtige ritmische, percussieve passages, veel sterker dan in de muziek tot nu toe te horen was. Je hoorde daar al een paar fraaie voorbeelden van, in de muziek van Lorne Balfe bij Mission Impossible Dead Reckoning pt 1.

Muziek van onder andere(!) Alexandre Desplat uit de film Asteroid City in deze filmmuziekpodcast. En je kunt het gerust een merkwaardige soundtrack noemen, deze verzameling nieuwe stukken van de gelauwerde componist Alexandre Desplat in combinatie met een schijnbaar willekeurige greep uit het rijke country & western-repertoire uit de jaren '50 van de vorige eeuw. Maar het gaat dan ook om een merkwaardige film, van Wes Anderson is. Zoals wel vaker in de films van Anderson (The Grand Budapest Hotel, The French Dispatch) lopen er in deze film verschillende werkelijkheden door elkaar. Maar de belangrijkste speelt zich af in Asteroid City, een afgelegen woestijnplaatsje in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Daar landt opeens een (vriendelijke) alien, wat de levens van de handvol personages die op dat moment in Asteroid City verblijven, voorgoed zal veranderen. In pasteltinten geschoten ode aan de buitenbeentjes, die regisseur Anderson volpropte met bekende acteurs, voor wie hij een keur aan heerlijk eigenzinnige en droogkomische personages schreef. Muziek dus van Alexandre Desplat, maar vooral 17 country&western-songs die daadwerkelijk in die periode waarin de film zich afspeelt, de jaren '50 van de vorige eeuw, zijn opgenomen. Overigens niet voor het eerst dat Alexandre Desplat met Wes Anderson samenwerkt, hij componeerde ook al de muziek voor de Anderson-films Fantastic Mr. Fox, Moonrise Kingdom, The Grand Budapest Hotel, Isle Of Dogs en The French Dispatch. Daarnaast was Desplat verantwoordelijk voor de muziek van Guillermo Del Toro's Shape Of Water, Little Women van Greta Gerwig en de beide delen van Harry Potter And The Deathly Hallows.

Muziek van John Williams bij de film Indiana Jones and the Dial of Destiny - de vijfde en laatste Indiana Jones-film, geregisseerd door James Mangold, met o.a. Harrison Ford, Phoebe Waller-Bridge, Mads Mikkelsen, Boyd Holbrook en Antonio Banderas. De inmiddels bejaarde archeoloog wordt bezocht door zijn pittige peetdochter (Phoebe Waller-Bridge), die een tijdreisapparaat van Archimedes op het spoor is. Schoorvoetend gaat Indy nog eenmaal op avontuur, als vanouds achtervolgd door een snode nazi (Mads Mikkelsen). Regisseur James Mangold, die het stokje overnam van meester Steven Spielberg, wilde vooral de iconische filmheld een waardig afscheid geven. En dat is goed gelukt. Herkenbaar is het muzikale thema dat de (inmiddels 91-jarige) John Williams ooit bedacht, en dat op de cruciale momenten in alle Indy-films terugkomt: de ‘Riders March'. ‘Ik schrijf wel wat nieuwe thema's' liet de componist weten, maar toen hij eenmaal bezig was, zo vertelde regisseur Mangold in een interview, wist hij van geen ophouden. En dat leverde dus zowat twee uur nieuwe en herziene muziek op. Mooie verrassing voor de klassieke liefhebber is het optreden van violiste Anne-Sophie Mutter. Zij speelt Helena's Theme voor viool en orkest.

Muziek van Daniel Pemberton bij de film: Spider-Man, Across the Spider-Verse, een animatiefilm van Joaquim Dos Santos, Kemp Powers en Justin K. Thompson. Het is een vervolg op de Oscarwinnende film Spider-Man: Into the Spider-Verse uit 2018. Het verhaal, waarin hoofdpersonen Miles en Gwen van het ene naar het andere universum hoppen en letterlijk honderden nieuwe Spider-figuren ontmoeten, staat wederom bol van de creatieve vondsten, maar voelt ook wat chaotisch en overvol. Visueel hebben de makers zichzelf overtroffen. Elk universum heeft z'n eigen unieke ontwerp, waarmee de film een staalkaart is van verbluffende animatiestijlen, een nieuw ijkpunt binnen het medium. Dat van het ene naar het andere universum hoppen hoor je terug in de muziek, die gemaakt is door Daniel Pemberton - hij schreef ook de muziek voor de genoemde voorganger en schroomt niet om verrassend van het ene op het andere idioom te springen. Zo verkeert een opera-aria in een potje hard-rock, blijkt een galmende tenor te veranderen in een met elektronica vervormde elektrische gitaar, enzovoort. Muziek van Daniel Pemberton dus bij de film Spider-Man: Across the Spider-Verse.

Muziek van Patrick Jonsson bij de film The Boogeyman, een horrorfilm van Rob Savage, gebaseerd op een kort verhaal van Stephen King. Een vreemde man dringt het huis van een psycholoog binnen, tot grote schrik van de dochters des huizes. Die nadien ook nog eens geplaagd worden door een schaduwmonster. En hoe langer hun angst voor het schaduwmonster wordt ontkend, hoe groter hij wordt. Patrick Jonsson is geboren in Zweden maar wonend en werkend in Londen - hij componeerde de score voor The White Helmets, waarmee hij een Emmy won; en viel opnieuw in de prijzen met zijn score voor Evelyn in 2018. Recenter schreef hij de muziek voor de Netflix-serie Black Earth Rising. En niet alleen als filmcomponist, ook als solo-artiest onderscheidde Jonsson zich met zijn album Suddenly We Looked Like Giants.

Muziek van Frederic Alvarez bij de film Dalva, een Frans-Belgische film uit 2022, debuutfilm van Emmanuelle Nicot. Hoofdrol is voor de jonge, getalenteerde Zelda Samson, die de rol speelt van de twaalfjarige Dalva - het meisje wordt uit huis geplaatst, maar ze kleedt en gedraagt zich als een zelfbewust dame'tje. Al snel wordt duidelijk waarom dat zo is. Ze werd jaren misbruikt door haar vader, die haar weghaalde bij haar moeder en Dalva zogenaamd ‘opvoedde' alsof ze zijn vrouw was. In het opvanghuis waar Dalva terechtkomt kan het deprogrammeren beginnen. Heftig gegeven, maar ook een sterk debuut van de Belgische Emmanuelle Nicot, en met indrukwekkende acteerprestaties van de jonge Zelda Samson in de zware hoofdrol van de weerbarstige en getraumatiseerde Dalva. De film won de FIPRESCI-prijs op Cannes 2022 en de Publieksprijs op IFFR 2023. De muziek bij Dalva is gemaakt door Frederic Alvarez, Frans componist, geboren in Annecy in 1987. Hij studeerde onder andere aan het Conservatorium in Parijs, en heeft zich de afgelopen kleine 10 jaar ontwikkeld tot een geziene en succesvolle filmcomponist. De score voor Dalva is uiterst ingetogen en sober - en bevat eigenlijk niet meer dan piano en een soort digitaal bewerkte strijkers-achtige klanken, zodat je de film ervaart als het ware van heel dichtbij.

Muziek van John Murphy bij de film Guardians of the Galaxy vol. 3, de derde in de serie actiefilms van regisseur James Gunn over een nogal maf superheldenteam uit het Marvel-universum. In deze laatste aflevering wordt ingezoomd op de geschiedenis van een van de personages, een pratende ‘wasbeer' die Rocket heet – en diens verleden blijkt een een verrassend grimmig en emotioneel verhaal te zijn. De Engelse filmcomponist John Murphy, bekend geworden door zijn muziek voor onder meer Miami Vice, verschillende tv-series, commercials en de eerdere James Gunn-film The Suicide Squad, noemt deze derde film in de Guardians-reeks een stuk donkerder dan de eerste twee films: veel meer diepte in de karakters, en dat is ook leidraad geweest bij het componeren van de muziek. En dat leverde muziek op die soms veel ruiger is dan wat Murphy tot nu toe ooit gecomponeerd heeft, maar op andere momenten ook veel lieflijker en gevoeliger. Het belangrijkste bij zo'n blockbuster is natuurlijk de herkenbaarheid van de klank en de thema's. Ook daarom komt een thema uit de eerste film (die gecomponeerd werd door Tyler Bates) terug in déze score. En niet te vergeten: Dido's Lament van Henry Purcell, letterlijk meegenomen in een arrangement dat lekker vet is aangezet, zoals het past in de muziek bij een spektakelfilm als deze.

Muziek van Brian H. Kim bij de film Spoiler Alert, een komedie met serieuze ondertoon van Michael Showalter, gebaseerd op het autobiografische boek Spoiler Alert: The Hero Dies van de Amerikaanse entertainmentjournalist Michael Ausiello over zijn relatie met fotograaf Kit Cowan, die ten slotte – de spoiler uit de titel – overleed aan kanker. Ondanks de tragische afloop is het verhaal opvallend luchtig. Showalter vertelt het zonder haast of grote pretenties, en houdt het sentiment redelijk in toom. De muziek van Brian H. Kim is vakkundig gemaakt, subtiel van toon en nergens over the top. Kim begon zijn muzikale carrière als pianist in New York, maar ging over op het produceren van elektronische muziek en het schrijven van muziek voor film en televisie. Hij schrijft trouwens ook graag songs, bijvoorbeeld voor musical-series voor Netflix en Disney.

Muziek van Ramin Kousha, bij de film Leila's Brothers - een Iraans drama uit 2022 van Saeed Roustayi. Gelaagde film die al is vergeleken met The Godfather, al is het eerder een corruptie- dan een misdaadepos. Centraal staat een straatarme Iraanse familie, met aan het hoofd een tachtigjarige vader die het veiligstellen van zijn eigen positie als patriarch belangrijker vindt dan de toekomst van zijn kroost. Ondertussen probeert dochter Leila met haar vier broers een bonafide winkeltje van de grond te krijgen. De muziek bij de film is van Ramin Kousha, maar helaas is hiervan nog maar één nummer verkrijgbaar, hopelijk komt ook de rest nog uit als album. Verder in deze podcastaflevering een paar voorbeelden van ander werk van Kousha, die al voor meer dan 40 films muziek geschreven heeft, en voor een reeks commercials op de Amerikaanse televisie. Kousha is van Iraanse afkomst, maar woont en werkt in de Verenigde Staten als componist en musicus. En zoals bij veel hedendaagse filmmuziek maakt ook hij gebruik van een combinatie van elektronische klanken in combinatie et strijkers en piano. Fragmenten van de muziek bij Sun Children, RadioFlash, The Warden, 5th Passenger en Sharknado.

Muziek van Stephen Rennicks bij de film The Quiet Girl, een drama van de ierse cineast Colm Bairéad, gebaseerd op de roman Foster van de Ierse schrijver Claire Keegan. Hoofdpersoon: Cait, ze is 10 jaar oud en ze komt uit een groot streng katholiek gezin. Het verhaal speelt zich af in 1981. Cait heeft al vijf broertjes en zusjes en nummer zes is op komst. Vandaar dat ze in de zomer een paar maanden bij familie wordt gestald. Bij Seán en Eibhlín (spreek uit als Eileen), daar is immers plek zat, want die hebben zelf geen kinderen. De komst van Caít heeft dan ook grote impact. Niet alleen op Seán en Eibhlín, maar vooral op Cáit zel. Thuis is ze eigenlijk altijd emotioneel verwaarloosd, maar nu wordt ze voor het eerst echt gezien. De muziek bij The Quiet Girl is van de Ierse musicus en filmcomponist Stephen Rennicks. Rennicks is opgevoed met protestantse kerkmuziek, en hij zegt daar zelf over dat dat zijn gevoel voor harmonie heeft beïnvloed. En misschien hoor je het er ook wel een beetje in terug, in de stemmige, melodieuze en ingetogen muziek die hij maakte voor deze film.

Muziek van Abel Korzeniowski bij de film Till - een drama van de Amerikaanse cineaste Chinonye Chukwu met een hoofdrol voor actrice Danielle Deadwyler. De film draait om de nasleep van het waargebeurde verhaal van de veertienjarige Emmett Till, die in 1955 op gruwelijke wijze wordt gelyncht door een witte menigte. Emmett zou hebben geflirt met een winkelbediende, en dat is voor een Afro-Amerikaanse tiener een doodzonde in het Mississippi van de jaren vijftig. De muziek is van de Poolse componist Abel Korzeniowski (geboren in 1972), en draagt veel bij aan de emotionele lading van de film. Een hoofdrol in de orkestratie is weggelegd voor de strijkers, er zit een goed aandeel piano in, maar andere instrumenten blijven beperkt tot het toevoegen van wat extra kleur. Heel melodieuze muziek, die nergens over the top is, en simpelweg doet wat het moet doen: de diepte van de emotie voelbaar maken.

Ryuichi Sakamoto, Japans componist en musicus, beroemd geworden met zijn filmmuziek, is op 71-jarige leeftijd overleden op 28 maart 2023. In deze aflevering van de podcast een keuze uit fragmenten uit het NPO Klassiek radioprogramma Vrije Geluiden, waarin de muziek van Sakamoto te horen is.

Muziek bij het familiedrama L'Immensità (Italië/Frankrijk 2022) van Emanuele Crialese, waarin de regisseur terugkijkt op zijn jeugd in het Rome van de jaren zeventig. Toen hij nog een meisje was dat dolgraag een jongen wilde zijn, met een moeder die gevangen zat in een rothuwelijk. Ernstige maar toch luchtige film. Knap verbeeld, hoe hoofdpersoon Adri nog met één been in de magische kinderwereld staat en het ‘immense' volwassen leven vol afschuw tegemoet treedt. En een prachtrol van Penelope Cruz als gekwelde, flamboyante moeder. De muziek is van de Spaanse componist en musicus Rauelsson, die naar eigen zeggen gespecialiseerd is in “Gently textured ambient pop embers”, neoklassieke, vriendelijke muziek, met schaarse pianoklanken, ingebed in synthesizerklanken die een mysterieuze en melancholieke sfeer oproepen. Rauelsson is de artiestennaam van Raúl Pastor Medall - een componist en producer die een paar jaar aan de Amerikaanse westkust woonde en werkte maar nu zijn thuisbasis weer heeft in Spanje.

Muziek van Son Lux bij de film Everything Everywhere All At Once, Amerikaanse film uit 2022 van Daniel Scheinert en Daniel Kwan. De Chinees-Amerikaanse Evelyn is een uitgebluste vijftiger die met haar sullige echtgenoot een wasserette runt. Op een dag ontdekt ze verbijsterd dat ze in staat is om parallelle universums te bezoeken waarin ze heel andere levenskeuzes heeft gemaakt. Deze duizelingwekkende indiehit heeft trekken van een typische Marvelsuperheldenfilm, maar is veel origineler en ambitieuzer. Verkozen tot VPRO Cinema's Film van het Jaar 2022 en winnaar van maar liefst zeven Oscars. Ook de soundtrack werd genomineerd voor een Oscar - muziek van Son Lux, een Amerikaanse ‘experimentele band' rond muzikant Ryan Lott. Uitgebracht in een album van nagenoeg twee uur herkenbare en toch zeer uiteenlopende korte stukjes, met medewerking van beroemdheden als David Byrne, Randy Newman de Ghanees-Amerikaanse zangere Moses Sumney en de New Yorkse avontuurlijke vocaliste Nina Moffitt. Son Lux ontstond in 2008 als een solo-project van Ryan Lott. Inmiddels zijn ook Rafiq Bhatia en Ian Chang officieel lid van Son Lux, als respectievelijk gitarist en drummer.

Muziek van Oliver Coates bij de film Aftersun - een drama (VK, 2022) van de Schotse schrijver en regisseur Charlotte Wells. De gescheiden Calum (mooie rol van Paul Mescal, Oscarnominatie voor gekregen) is met zijn elfjarige dochter Sophie (indrukwekkend debuut van Frankie Corio) op vakantie in Turkije. De twee hebben het duidelijk naar hun zin, maar er broeit iets bij Calum, al moet de kijker zelf uit snippers informatie opmaken wat dat zou kunnen zijn. De film wordt verteld vanuit de herinnering van de volwassen Sophie, die filmpjes terugkijkt van die vakantie. Sterk filmdebuut van Wells, die in dit ogenschijnlijk alledaagse familiedrama langzaam maar vol zelfvertrouwen toewerkt naar een levensecht en aangrijpend slot. De uiterst ingetogen, ambient-achtige muziek is van Oliver Coates. Coates is cellist, producer van elektronische muziek én filmcomponist. Hij is, zou je kunnen zeggen, gespecialiseerd in (experimentele) ambient-muziek. Zijn muziek klopt ook heel goed met de film: dat we nooit meer van de ander weten dan wat we elkaar laten weten - ook in de beeldtaal van de film: de wazige filmbeelden van de amateurfilmpjes die tijdens de vakantie geschoten zijn en waar de volwassen Sophie naar terugkijkt geven niet meer dan een vage indruk, en wat zich werkelijk afspeelde in het hoofd van haar vader blijft een raadsel. Coates verwijst ook naar de toegepaste studiotechniek, en het werk van sound designer Johan Nilsson, waardoor er altijd een raadselachtige extra laag in de muziek doorklinkt.

Muziek van Hildur Gudnadottir bij de film Women Talking, een drama van Sarah Polley, gemaakt in de Verenigde Staten in 2022. De film gaat over een groep vrouwen in een Mennonitische geloofsgemeenschap. Vrijwel allemaal werden ze stelselmatig in hun slaap verdoofd en verkracht door mannen uit hun commune. Niks doen, blijven en vechten, of vertrekken: dat zijn de drie opties waarover de vrouwen van een mennonitische geloofsgemeenschap binnen een dag, op een hooizolder, willen beslissen. De niet bepaald gemiddelde filmmuziek is van de inmiddels wereldberoemde en succesvolle IJslandse componiste Hildur Guðnadóttir. Het zijn eigenzinnige en heel afwisselende stukjes muziek, soms ronduit vreemd, soms louter met slagwerkinstrumenten gemaakt, soms hoor je het getokkel van een gitaar of strijkersklanken, streng en sober. Prachtig hoe aangrijpend en indringend een film kan zijn zonder dat het nodig is om met de muziek de maar al te vaak gehanteerde dramatische cliché's uit de kast te halen.

Armageddon Time is een film van James Gray, met o.a. Banks Repeta, Anthony Hopkins, en Anne Hathaway. Het verhaal speelt zich af in New York, 1980. De twaalfjarige Paul (Repeta) zit op een openbare school, maar volgens zijn vader is het beter dat ook hij, net als oudere broer Ted, naar een peperdure privéschool gaat. Die keuze wordt versneld wanneer Paul en zijn vriend Johnny, een van de weinige zwarte jochies in Pauls klas, zichzelf in de nesten werken. Het kattenkwaad dat de jongens uithalen is vergelijkbaar, maar de straffen en consequenties van hun daden zijn dat niet. Hard, maar eerlijk en intelligent coming-of-age verhaal, dat regisseur Gray goeddeels baseerde op zijn eigen jeugd. Met sterke bijrol van Anthony Hopkins als de sympathieke en wijze opa van Paul. De muziek van Christopher Spelman onderstreept de puber-emoties op de subtielst mogelijke wijze. Nergens wordt de diepere laag uitvergroot door overdonderrende orkestpartijen - in veel gevallen is niets meer te horen dan ingetogen klassiek gitaarspel. Fijn en genuanceerd. Laat je niet misleiden door de disco in de trailer trouwens! Christopher Spelman is een New Yorkse componist, en hij werd onder andere in de Hollywood Reporter al geprezen om zijn subtiele, delicate muziek die de emoties van de film weet te versterken. Eerder maakte hij al de muziek van The Lost City of Z , The Immigrant (2013) and Two Lovers (2009). Maar dit is dus de muziek bij Armageddon Time…

Muziek van Emilie Levienaise-Farrouch bij de film Living van Oliver Hermanus, een filmdrama uit Engeland met onder andere Bill Nighy. Het verhaal speelt zich af in Londen in 1953. De op-en-top Britse kantoorklerk Mr Williams krijgt na dertig jaar trouwe, maar volstrekt nutteloze dienst, van zijn arts te horen krijgt dat hij nog maar even te leven heeft. Wanhopig probeert hij de verloren tijd in te halen. Om te ontdekken dat hij geen idee heeft hoe je dat moet doen. Remake van de Japanse klassieker Ikiru (1952) van Akira Kurosawa. De muziek bij Living is van Emilie Levienaise-Farrouch, Franse componiste en pianiste die in Londen woont en werkt. Ze schreef al eerder de muziek voor onder “The forgotten Battle” van Matthijs van Heijningen, de film die we in Nederland beter kennen als ‘De Slag om de Schelde'. Emilie is niet alleen als componist actief, maar ook als pianiste, met veelal eigen werk. Verschillende albums uitgebracht sinds 2015. En natuurlijk horen we haar ook op de piano in de muziek bij de film Living.

Muziek van Volker Bertelmann bij de film Im Westen nichts Neues. De Duitse Oscarinzending Im Westen nichts Neues (All Quiet on the Western Front) is een oorlogsfilm van het soort dat we vaker hebben gezien. Maar dan gemaakt vanuit een Duits perspectief. De film is gebaseerd op de anti-oorlogsroman van dezelfde titel van Erich Maria Remarque uit 1928, een decennium na de beëindiging van de Eerste Wereldoorlog dus. De Duitse regisseur Edward Berger: ‘Hoewel er al veel oorlogsfilms zijn gemaakt, laten maar weinig daarvan een Duits perspectief zien. Het perspectief van bijvoorbeeld Amerikanen of Engelsen is dat ze Europa hebben gered. De soldaten die terugkeerden naar het thuisfront, hoewel getraumatiseerd en psychisch aangetast, werden onthaald als helden en de oorlog werd deels ook gezien als iets om trots op te zijn. Voor ons was het precies het tegenovergestelde: in onze nationale psyche is er slechts ruimte voor schuldgevoel, afschuw en verschrikking als we terugdenken aan oorlog.' De soms ronduit huiveringwekkende muziek is van Volker Bertelmann, ook bekend onder de artiestennaam Hauschka. Net als in de repetitieve, minimalistische pianomuziek die Bertelmann maakt onder de naam Hauschka heeft hij aan weinig genoeg om spanning en sfeer neer te zetten, en door de film heen komen die bedrieglijk eenvoudige thema's steeds terug - als om de uitzichtloosheid van de loopgravenoorlog te benadrukken.

Nosferatu is een film uit 1922 van Friedrich Wilhelm Murnau. Het is de eerste echte horrorfilm, met een vampier, de bloedzuigende graaf Orlok (rol van Max Schreck) als hoofdpersoon. De film is losjes gebaseerd op de roman Dracula uit 1887 van Bram Stoker, en sindsdien is er een lange traditie van Dracula-films. De film bestaat nu dus 100 jaar, en dat bracht Lesley Verbeek op het idee om de film van een nieuwe soundtrack te voorzien. Niet helemaal verwonderlijk klopte Lesley aan bij haar vader Evert Verbeek, die onder de naam AutonomY-Music al vele jaren muziek maakt bij film. Een deel van de nieuwe soundtrack is gecompileerd uit ouder, bestaand werk, en voor andere delen van de film is compleet nieuwe muziek gecomponeerd. Alle muziek bij deze 100 jaar ouder film ‘Nosferatu' dus van relatief recente datum of zelfs splinternieuw, gecomponeerd en geproduceerd door Autonomy-Music, waarbij gebruik gemaakt is van samplers, synthesizers en gitaar met de nodige elektronica. Dinsdag 1 november om 20.30 is de film mét de nieuwe soundtrack te zien in Vera in Groningen, met aansluitend een Q&A met Lesley Verbeek over het maakproces.

De muziek bij The Woman King van Terence Blanchard. The Woman King is een drama van Gina Prince-Bythewood. Het fascinerende verhaal gaat over het Afrikaanse koninkrijk Dahomey, dat grofweg bestond tussen 1600 en 1900. In dat land was een leger actief dat geheel bestond uit vrouwen: de gevreesde Ahosi. De historische setting is min of meer accuraat, het verhaal goeddeels fictief, met mythische trekjes. Meer dan 20 jaar geleden werkte Blanchard ook al samen met regisseur Prince-Bythewood, maar we kennen hem natuurlijk ook van zijn langjarige samenwerking met Spike Lee - en van de Oscarnominaties die hij kreeg voor zijn muziek bij Blackklansman en Da 5 Bloods. Doel van de score was - en dat hoor je ook duidelijk - om zowel de sfeer te ademen van een groot klassiek orkest áls te refereren aan de West-Afrikaanse cultuur, met instrumenten en zang. Het Royal Scottish National Orchestra werd opgenomen in Glasgow, en de stemmen van het Vox Noire Ensemble en de Ghanees-Amerikaanse mezzo-sopraan Tesia Kwarteng werden toegevoegd - net als trouwens soulzangeres Dianne Reeves. En om de link met de Afrikaanse roots in de muziek nog te versterken werd ook de hulp ingeroepen van de oorspronkelijk uit Benin afkomstige gitarist Lionel Loueke (die trouwens een ex-leerling van Blanchard is). En je hoort de kalimba, een Afrikaanse xylofoon, die door Blanchard zelf bespeeld wordt.

Muziek van John Powell uit de film Don't worry darling (Verenigde Staten 2022), een thriller van van Olivia Wilde. Een ambitieuze film, waarin we terechtkomen in het modeldorpje Victory, waar nog geleefd wordt als in de commercials uit de jaren vijftig. Manlief gaat elke dag braaf naar zijn werk en vrouwlief is een gelukkige en gedienstige huisvrouw. Maar er klopt iets niet in Suburbia, zoals Alice al snel ontdekt (rol van Florence Pugh, zoals altijd uitstekend). En ook de figuur van Jack (een rol van popster Harry Styles) lijkt niet te vertrouwen. Het is een curieuze mix van The Stepford Wives, Black Mirror en Get Out , prachtig in beeld gebracht, maar jammer genoeg naar het einde toe een beetje rommelig. De uitstekende, dreigende muziek bij Don't worry darling is gemaakt door John Powell. In de film horen we niet alleen de duistere, horror-achtige klanken die John Powell heeft bedacht, maar ook vrolijke upbeat jazz- en blues en close harmony-muziekjes uit de jaren '50 en '60. Ray Charles, Dizzy Gillespie, The Platters, dat werk. De tegenstelling kon bijna niet groter zijn, en dat is natuurlijk ook precies de bedoeling geweest. John Powell is bekend van zijn muziek voor de drie How to train your dragon-films, maar ook voor Chicken Run en de Happy Feet films - dit is dus wel even iets totaal anders. Donkere sferen, spookachtige klanken, hoewel het niet alleen maar spookhuisgeluiden zijn, integendeel Powell weet die sfeer op te roepen met gewoon goed gemaakte muziek.

Oldboy (Zuid-Korea 2003) is een heruitgebrachte actiefilm van Park Chan-wook. Park verfilmt een extreme Japanse wraakmanga, waarin aartsrotzak Oh na een dronken avond ontwaakt in een hotelkamerachtig vertrek. Daar blijft hij 15 jaar lang opgesloten, met louter de tv als gezelschap. Na zijn plotselinge vrijlating is het uur der wrake aangebroken: in een storm van visueel briljante, inhoudelijk nihilistische cinema ontrolt zich de tragedie van een afgestompt en treurig menswezen. Juryprijs in Cannes 2004. De uitstekende muziek is van de in 1962 geboren Jo Yeong-wook, de vaste ‘muziekman' van Park Chan-wook. Aardig aan deze soundtrack is dat alle nummers op de CD titels zijn van meer of minder bekende films, niet zo gek als je weet dat de hoofdpersoon opgesloten heeft gezeten met niet meer dan een tv. De soms sprookjesachtige klanken die Yeong-wook heeft bedacht staan soms in schril contrast met de grove en gewelddadige inhoud van de film - maar dat past ook wel bij de contrastrijke verteltrant van de regisseur.

Muziek van Dascha Dauenhauer bij de film Evolution van het vermaarde Hongaarse filmduo Kata Wéber (scenario) en Kornél Mundruczó (regie). De film is een drieluik over de invloed van antisemitisme op drie generaties van één familie, beginnend bij de bevrijding van de in Auschwitz geboren Eva. In deel twee krijgt zij bezoek van haar dochter Lena. In het slotdeel volgen we Lena's zoon Jonas, na een brandje in zijn middelbare school. Dascha Dauenhauer is een jonge, succevolle Duitse filmcomponiste, die eerder dit jaar al weer twee prijzen won, waaronder de Deutscher Musikautor*innen Preis. Eerder schreef ze bijvoorbeeld de muziek voor de filmversie van Berlin Alexanderplatz, en voor de Netflix-film Blood Red Sky, die sinds afgelopen zomer te zien is. Ingetogen en aangrijpende klanken bij een indringend verhaal.