POPULARITY
durée : 00:37:08 - Questions du soir : le débat - par : Quentin Lafay, Stéphanie Villeneuve - Face à la montée des menaces et au retrait progressif des États-Unis, l'Europe doit repenser sa défense. Augmenter les dépenses, relancer l'industrie, améliorer la coopération militaire : autant de défis pour bâtir une autonomie stratégique crédible. Mais les obstacles restent nombreux. - réalisation : François Richer - invités : Vincent Desportes Général, ancien directeur de l'Ecole de guerre; Gesine Weber Chercheuse au sein du bureau parisien du German Marshall Fund of the United States (GMF), chercheuse invitée à l'Université de Columbia au sein de l'Institut Arnold A. Saltzman d'études sur la guerre et la paix
durée : 00:37:08 - Questions du soir : le débat - par : Quentin Lafay, Stéphanie Villeneuve - Face à la montée des menaces et au retrait progressif des États-Unis, l'Europe doit repenser sa défense. Augmenter les dépenses, relancer l'industrie, améliorer la coopération militaire : autant de défis pour bâtir une autonomie stratégique crédible. Mais les obstacles restent nombreux. - réalisation : François Richer - invités : Vincent Desportes Général, ancien directeur de l'Ecole de guerre; Gesine Weber Chercheuse au sein du bureau parisien du German Marshall Fund of the United States (GMF), chercheuse invitée à l'Université de Columbia au sein de l'Institut Arnold A. Saltzman d'études sur la guerre et la paix
Ce matin du mardi 18 février 2025, les experts et journalistes de RFI répondaient à vos questions sur la médiation de l'Arabie saoudite entre les Américains et les Russes, l'affaire Bétharram en France et l'hypothèse d'un contingent européen en Ukraine. UA : le président Ruto a-t-il saboté la candidature de Raïla Odinga ? Au Kenya, plusieurs observateurs accusent le président William Ruto d'être responsable de la défaite de l'opposant Raïla Odinga à l'élection de la présidence de la Commission de l'Union africaine. Comment expliquer de telles accusations ? Cette défaite peut-elle avoir des conséquences politiques pour le président ?Avec Gaëlle Laleix, correspondante permanente de RFI à Nairobi. Guerre en Ukraine : pourquoi l'Arabie saoudite joue-t-elle les intermédiaires ? Le secrétaire d'État américain Marco Rubio et le ministre russe des Affaires étrangères Sergueï Lavrov se sont rencontrés mardi en Arabie saoudite afin d'entamer des pourparlers sur le conflit en Ukraine. Pourquoi cette rencontre s'est-elle tenue à Riyad ? Quels sont les intérêts de Mohammed ben Salmane dans cette médiation ?Avec David Rigoulet-Roze, chercheur associé à l'Institut de relations internationales et stratégiques (Iris), rédacteur en chef de la revue Orients Stratégiques. France : que reproche-t-on à François Bayrou dans l'affaire Bétharram ? Le Premier ministre français est mis en cause après les révélations de violences physiques et sexuelles sur mineurs commises dans l'établissement scolaire de Notre-Dame de Bétharram. Pourquoi François Bayrou est-il accusé d'avoir fermé les yeux sur ces violences ? Cette affaire peut-elle provoquer son départ de Matignon ?Avec Valérie Gas, cheffe du service politique de RFI. Guerre en Ukraine : vers le déploiement d'un contingent européen ? Lors d'une réunion informelle d'urgence organisée à Paris, les chefs d'État européens ont évoqué l'hypothèse d'envoyer des troupes en Ukraine. Comment un tel projet pourrait-il s'organiser ? Quel serait le rôle des soldats européens ?Avec Gesine Weber, experte en sécurité et défense européennes au German Marhsall Fund of United States (GMF).
La Matinale de ce jour est animée par Justine Crolla ! Dans une première interview, Sofiane Kolli et Pierre-Alexandre Lhotellier accueillent (à distance) Gesine Weber, chercheuse au think tank German Marshall Fund of the United States (GMF) à Paris, et doctorante au département d'études de défense du King's College à Londres. Ensemble, iels reviennent sur les deux ans de la guerre entre l'Ukraine et la Russie, ainsi que sur la place de l'Europe vis-à-vis de ce conflit ! Ensuite, dans l'interview Zoom, Anna Harel reçoit les membres de la chaîne YouTube "L'équipe Oui l'équipe". Une bande d'ami.e.s qui réalise des courts-métrages !! Une heure d'émission agrémentée de deux chroniques, signées Océane et Sébastien Petit ! Animation : Justine Crolla / Interview : Sofiane Kolli et Pierre-Alexandre Lhotellier / Zoom : Anna Harel / Chronique : Océane et Sébastien Petit / Réalisation : Jeanne Thevenot / Coordination : Héloïse Robert et Lucas Corroy
durée : 00:38:19 - Le Temps du débat - par : Emmanuel Laurentin - Alors que deux guerres se déroulent aux frontières de l'Europe et que l'UE vient de lancer une mission en mer Rouge, nous nous intéressons à la question de la sécurité et de la défense européennes. Où en est objectif d'autonomie stratégique européenne ? - invités : Jean-Dominique Merchet Journaliste à L'Opinion, spécialiste des questions militaires et stratégiques et auteur du blog "Secret Défense"; Federico Santopinto Directeur de recherche à l'IRIS, responsable du Programme Europe, spécialisé dans l'intégration européenne en matière de défense et de politique étrangère; Gesine Weber Chercheuse au sein du bureau parisien du German Marshall Fund of the United States (GMF), chercheuse invitée à l'Université de Columbia au sein de l'Institut Arnold A. Saltzman d'études sur la guerre et la paix
durée : 00:38:19 - Le Temps du débat - par : Emmanuel Laurentin - Alors que deux guerres se déroulent aux frontières de l'Europe et que l'UE vient de lancer une mission en mer Rouge, nous nous intéressons à la question de la sécurité et de la défense européennes. Où en est objectif d'autonomie stratégique européenne ? - invités : Jean-Dominique Merchet Journaliste à L'Opinion, spécialiste des questions militaires et stratégiques et auteur du blog "Secret Défense"; Federico Santopinto Directeur de recherche à l'IRIS, responsable du Programme Europe, spécialisé dans l'intégration européenne en matière de défense et de politique étrangère; Gesine Weber Chercheuse au sein du bureau parisien du German Marshall Fund of the United States (GMF), chercheuse invitée à l'Université de Columbia au sein de l'Institut Arnold A. Saltzman d'études sur la guerre et la paix
Hailed as one of the most successful displays of US foreign policy, the Marshall Plan not only initiated the rebuilding of Europe after the Second World War, but also secured the United States' sustained presence and influence in global affairs. With the return of war on the European continent, questions about a similar initiative to fund the long-term recovery of Ukraine are actively being considered. Could the United States again play a crucial role in coordinating and implementing a modern Marshall Plan, and what lessons should be drawn (or perhaps, avoided) when looking back at its predecessor? On the 13th of December 2023, The Netherlands Atlantic Association hosted Heather Conley, President of The German Marshall Fund of the United States (GMF) and author of the report “A Modern Marshall Plan for Ukraine”, in an online conversation with Bob Deen (Senior Research Fellow and Head of the Security Unit, The Clingendael Institute), moderated by Anna van Zoest (Director, Netherlands Atlantic Association). Together with Conley, we reflected on rebuilding Ukraine after the war and consider broader questions related to trans-Atlantic security cooperation in light of next year's NATO Summit and the 2024 US presidential elections.
Em longa entrevista à revista The Economist, publicada em maio, o ex-secretário de Estado americano Henry Kissinger, prestes a fazer 100 anos, se disse alarmado com a dinâmica atual das relações entre os Estados Unidos e a China. Os dois países estão a caminho de uma confrontação, afirmou, para, logo em seguida, concluir que ambos têm de aprender a conviver como grandes potências. Um dos principais artífices da reaproximação entre essas duas nações, cinquenta anos atrás, ele apontou os próximos dez anos como um período crítico para essa relação bilateral e o futuro da Humanidade. Para responder à pergunta formulada por Kissinger – conseguirão os Estados Unidos e a China conviver pacificamente? –, a Fundação FHC convidou dois scholars que conhecem profundamente a história, a cultura, os sistemas políticos e a atuação externa dessas duas grandes potências do século 21. CONVIDADOS: BONNIE S. GLASER É diretora do Indo-Pacific Program do The German Marshall Fund of the United States (GMF), fellow não residente do Lowy Institute e associada sênior do Pacific Forum. Foi consultora sênior para a Ásia e diretora do China Power Project no Center for Strategic and International Studies. É coautora de US-Taiwan Relations: Will China's Challenge Lead to a Crisis (Brookings Press, abril de 2023). LANXIN XIANG Professor emérito do Graduate Institute of International and Development Studies (IHEID, Genebra), é membro do Stimson Center e diretor do Institute of Security Policy (ISP), do China National Institute for SCO International Exchange and Judicial Cooperation (Xangai). Atua como pesquisador visitante em diversos centros acadêmicos da Europa e EUA. MEDIADOR: SERGIO FAUSTO Cientista político e diretor geral da Fundação FHC.
A guerra na Ucrânia completará um ano em 24 de fevereiro sem um final à vista. Em nenhum momento desde o fim da Guerra Fria, a geopolítica causou tanto impacto nos mercados globais, já abalados pela pandemia de Covid-19. Energia e alimentos foram as commodities mais afetadas, com forte elevação de preços e grande volatilidade, produzindo significativas repercussões econômicas, sociais e potencialmente políticas no mundo todo. Diante desse contexto, cabe observar de perto as tendências presentes nos mercados globais de alimentos e energia, em busca de informações indispensáveis para compor cenários macroeconômicos e políticos plausíveis para 2023 (com um olho em 2024). Quais as probabilidades de novos aumentos abruptos dos preços de petróleo e gás? Terá a Europa reduzido estruturalmente a sua dependência da Rússia em matéria energética? Poderá compensar a Rússia essa perda com maiores exportações para a China? A inflação de alimentos continuará a dificultar a vida dos Bancos Centrais e a fomentar a insatisfação social e possivelmente instabilidade política, em especial nos países em desenvolvimento? Neste debate, quatro especialistas convidados pela Fundação FHC e pelo The German Marshall Fund of United States abordaram essas questões. - PAINEL 1 - MERCADO DE ALIMENTOS JOSEPH W. GLAUBER Ex-economista-chefe do USDA, pesquisador do International Food Policy Research Institute e do American Enterprise Institute. MARCOS JANK Engenheiro, coordenador do Insper Agro Global e conselheiro de diversas empresas do setor de agronegócio. Mediação: Sergio Fausto, diretor geral da Fundação FHC. - PAINEL 2 - MERCADO DE ENERGIA CLARISSA LINS Economista, sócia da Catavento Consultoria e integrante de conselhos de administração e sustentabilidade de diversas empresas. ELINA RIBAKOVA Economista-chefe do Institute of International Finance e fellow visitante no think tank Bruegel. Mediação: Jacob Funk Kirkegaard, senior fellow no The German Marshall Fund of the United States (GMF) e no Peterson Institute for International Economics (PIIE).
durée : 00:59:22 - Affaires étrangères - par : Christine Ockrent - Depuis une semaine, Vladimir Poutine a haussé le ton dans la guerre qu'il mène à l'Ukraine depuis sept mois. Référendums, mobilisation partielle, menace de l'arme nucléaire, le chef de la Russie refuse de perdre la guerre. Mais de plus en plus de pays le lâchent, tandis que nombre de russes fuient. - invités : Alexandra de Hoop Scheffer Politologue, spécialiste des Etats-Unis et de la politique étrangère américaine, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF); Tetyana Ogarkova Journaliste, responsable du département international à l'Ukraine Crisis Media Center; Jean-Sylvestre Mongrenier docteur en géopolitique, professeur agrégé d'Histoire-Géographie, et chercheur à l'Institut Français de Géopolitique (Université Paris VIII Vincennes-Saint-Denis).; Michel Goya Ancien colonel des Troupes de marine, auteur du blog "La voix de l'épée"
durée : 00:57:54 - Cultures Monde - par : Florian Delorme - L'assemblée générale des nations unies, ouverte depuis le 20 septembre, est l'occasion pour le monde de voir ce qu'il en est du cas russe. Si certains ont fait profil bas, à l'instar de Vladimir Poutine et de Xi jinping, ne se présentant pas au sommet, d'autres ont dénoncé la Russie avec véhémence. - invités : Marc Semo Correspondant diplomatique du Monde; Alexandra de Hoop Scheffer Politologue, spécialiste des Etats-Unis et de la politique étrangère américaine, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF); Dominique David conseiller du président de l'IFRI, co-directeur du rapport Ramsès 2016; Hossein Rezai Dessinateur
This week on Breaking Battlegrounds, Chuck and Sam are joined by Greg Lukianoff, president and CEO of the Foundation for Individual Rights and Expression. Later in the show, Mike Mazza joins the show to talk about China's aggression towards Taiwan.-Greg Lukianoff is an attorney, New York Times best-selling author, and the President and CEO of the Foundation for Individual Rights and Expression (FIRE). He is the author of Unlearning Liberty: Campus Censorship and the End of American Debate, Freedom From Speech, and FIRE's Guide to Free Speech on Campus. Most recently, he co-authored The Coddling of the American Mind: How Good Intentions and Bad Ideas Are Setting Up a Generation for Failure with Jonathan Haidt. This New York Times best-seller expands on their September 2015 Atlantic cover story of the same name. Greg is also an Executive Producer of Can We Take a Joke? (2015), a feature-length documentary that explores the collision between comedy, censorship, and outrage culture, both on and off campus, and of Mighty Ira: A Civil Liberties Story (2020), an award-winning feature-length film about the life and career of former ACLU Executive Director Ira Glasser.Greg has been published in The New York Times, The Wall Street Journal, The Washington Post, Los Angeles Times, The Boston Globe, and numerous other publications. He frequently appears on TV shows and radio programs, including the CBS Evening News, The Today Show, and NPR's Morning Edition. In 2008, he became the first-ever recipient of the Playboy Foundation's Freedom of Expression Award, and he has testified before both the U.S. Senate and the House of Representatives about free speech issues on America's college campuses.-Michael Mazza is a nonresident fellow at the American Enterprise Institute (AEI), the Global Taiwan Institute (GTI), and the German Marshall Fund of the United States (GMF). He analyzes U.S. defense policy in the Asia-Pacific region, Chinese military modernization, cross-Taiwan Strait relations, Korean Peninsula security, and U.S. interests in Southeast Asia. Mazza writes regularly for the Global Taiwan Brief, GTI's biweekly publication, and he has contributed to numerous AEI studies on American grand strategy in Asia, U.S. defense strategy in the Asia-Pacific, and Taiwanese defense strategy. His published work includes pieces in The Wall Street Journal Asia, Los Angeles Times, and Foreign Affairs. Mazza has an MA in international relations from the Johns Hopkins School of Advanced and International Studies and a BA in history from Cornell University. He has lived in China where he attended the Inter-University Program for Chinese Language Studies at Tsinghua University in Beijing.-Connect with us:www.breakingbattlegrounds.voteTwitter: www.twitter.com/Breaking_BattleFacebook: www.facebook.com/breakingbattlegroundsInstagram: www.instagram.com/breakingbattlegroundsLinkedIn: www.linkedin.com/company/breakingbattlegrounds This is a public episode. If you would like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit breakingbattlegrounds.substack.com
Es mögen vier- oder fünftausend Satelliten sein, die über uns im erdnahen Orbit am Himmel um die Erde kreisen. Für 12.000 zusätzliche Satelliten hat allein die Firma SpaceX von Elon Musk Genehmigungen erhalten, weitere 30.000 sind wiederum allein von SpaceX beantragt. Die Entwicklung ist exponentiell. Wie viele dieser künstlichen Himmelskörper militärischen Charakter haben, wer gerade welche Counter-Space-Waffen ob ballistisch, mit Lasertechnologie oder mit Hochleistungsmikrowellen ausgestattet auf welche Space-Ziele ausgerichtet hat, das gehört zu den wohl bestbehüteten Geheimnissen derzeitiger Militärstrateginnen und ‑strategen. Aber da gibt es zum Glück ja noch den Weltraumvertrag von 1967. Die Vereinten Nationen bemühen sich redlich, dessen Geist am Leben zu erhalten: die friedfertige Nutzung des Weltraums zum Wohle aller Menschen. Er verbietet die Stationierung nuklearer Waffen ebenso wie die nationale Aneignung von Ressourcen im Weltraum. Aber ist der Mond als Ganzer eine Ressource, wenn konkurrierende Nationen ihn als Startrampe für weitere Missionen ins Weltall nutzen und dazu ihre Interessensphären auf seiner Oberfläche abzustecken beginnen? Andrea Rotter ist die Expertin im Gespräch mit Moderator Oliver Weilandt in dieser Weltraum-Folge des Atlantic Talk Podcast. Sie leitet das Referat für Außen- und Sicherheitspolitik der Akademie für Politik und Zeitgeschehen der Hanns-Seidel-Stiftung in München. Zuvor war sie in der »Forschungsgruppe Amerika« an der Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) in Berlin tätig. Das Jahr 2018 hat sie als Visiting Fellow am German Marshall Fund of the United States (GMF) verbracht, und seit 2019 gehört sie außerdem zum Vorstand der deutschen Sektion von »Women in International Security« an. Ihren Forschungsschwerpunkt hat Andrea Rotter auf transatlantische Sicherheitskooperationen gelegt, insbesondere auf die Weltraumsicherheitspolitik.
In this final episode of the year, Heather sits down Masha Gessen, a Russian-American journalist, author, translator and activist, and staff writer for The New Yorker. They discuss Masha's piece “Can Russia's Press Ever Be Free?” as well as the current state and future of journalism, society, and freedom of expression in Russia. Masha's latest article and other pieces can be found here: www.newyorker.com/contributors/masha-gessen If you are interested in all things NATO, listen to Europe, Russia, and Eurasia Program's new podcast “NATO's Road to Madrid” here: www.csis.org/podcasts/natos-road-madrid Although we gladly bid farewell to all the challenges that 2021 presented, we sadly note that this is the final episode of Russian Roulette featuring host Heather Conley. Beginning in January 2022, Heather will be the new president of the German Marshall Fund of the United States (GMF). Don't worry - we will have guest hosts pick up the mantle in 2022 for another great Russian Roulette series. Until then, we send heartfelt thanks to our podcast guests and listeners for making this such an exciting year of interesting and important conversations. With best wishes for a wonderful holiday and a healthy new year! С наступающим 2022 годом!
Hassan Mneimneh is Principal at Middle East Alternatives in Washington DC. He is a Scholar at the Middle East Institute and Contributing Editor at Fikra Forum at the Washington Institute for Near East Policy. He was previously Senior Transatlantic Fellow at the German Marshall Fund of the United States (GMF), Senior Fellow at the Hudson Institute, Visiting Fellow at the American Enterprise Institute (AEI), and Director of the Center for Global Engagement at the Institute for American Values. Between 1999 and 2008, Mneimneh assumed leading functions at the Iraq Memory Foundation, the Iraq Foundation, and the Iraq Research and Documentation Project. Mneimneh specializes in the affairs of the Middle East, North Africa, and the wider Islamic world with a particular emphasis on radicalism and factionalism. In previous capacities, he has focused on the significance of socio-political and cultural developments in the MENA region to US and European policies; assessed civil reaction to radicalizing tendencies in Muslim societies; and studied the evolution, record, and prospects of radical Islamist formations worldwide. He has written, in English, Arabic, and French, on political, cultural, historical, and intellectual questions concerning the Arab and Muslim worlds.
durée : 00:58:28 - Affaires étrangères - par : Christine Ockrent - Qu'attendre du sommet organisé par le président des Etats-Unis ? - invités : Maya Kandel historienne des Etats-Unis, chercheuse à l'Université Sorbonne Nouvelle et responsable du programme Etats-Unis à l'Institut Montaigne; François Godement Historien et sinologue, conseiller pour l'Asie à l'Institut Montaigne, membre associé du Carnegie Endowment for International Peace; Yascha Mounk professeur à l'Université Johns Hopkins à Baltimore et auteur de « Le peuple contre la démocratie » (Editions de l'Observatoire, 2018); Alexandra de Hoop Scheffer Politologue, spécialiste des Etats-Unis et de la politique étrangère américaine, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF)
durée : 00:58:07 - Cultures Monde - par : Florian Delorme, Mélanie Chalandon, Antoine Dhulster - En vingt ans, la stratégie américaine en matière d'interventions militaires sur le sol afghan est passée de la doctrine du nation building au retrait total amorcé par Donald Trump. - réalisation : Vincent Abouchar, Benjamin Hû - invités : Alexandra de Hoop Scheffer Politologue, spécialiste des Etats-Unis et de la politique étrangère américaine, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF); Frédéric Charillon professeur de science politique; Marie-Cécile Naves Politologue, spécialiste des Etats-Unis. Directrice de recherche à l'IRIS (Institut des Relations Internationales et Stratégiques) où elle dirige l'Observatoire Genre et Géopolitique.
durée : 00:38:43 - Le Temps du débat - par : Emmanuel Laurentin, Chloë Cambreling - Joe Biden avait promis un retrait ordonné d'Afghanistan. Les images de chaos qui nous sont parvenues ont mis fin à un certain état de grâce. Comment la présidence américaine va-t-elle faire face à cette crise ? Dans quelle mesure ces évènements vont-ils influencer leurs relations avec le monde ? - réalisation : Thomas Jost - invités : Pierre Vimont Ex-ambassadeur de France aux Etats-Unis et auprès de l'Union européenne, ancien secrétaire général du Service Européen pour l'Action Extérieure (SEAE), chercheur associé à la Fondation Carnegie Europe; Alexandra de Hoop Scheffer Politologue, spécialiste des Etats-Unis et de la politique étrangère américaine, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF); Philip Golub Professeur de sciences politiques, de philosophie politique et de relations internationales à l'Université américaine de Paris (AUP)
Cuộc gặp thượng đỉnh Biden – Putin tại Geneve, Thụy Sĩ, khép lại vòng công du châu Âu của tổng thống Mỹ Joe Biden, kéo dài từ ngày 11-16/06/2021. Mục tiêu cuộc gặp là làm sáng tỏ những bất đồng trong một số hồ sơ và hạ nhiệt căng thẳng. Nhưng theo giới quan sát, « làm thế nào kéo Nga ra khỏi vòng tay của Trung Quốc » mới là mục đích tối hậu. Như dự đoán, cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Nga đã không có những thông báo bất ngờ nào. Thông cáo chung của Vladimir Putin và Joe Biden sau cuộc họp chỉ vỏn vẹn có một chủ đề : « Đối thoại song phương về ổn định chiến lược ». Nước Nga tìm lại vị thế cường quốc thế giới Kết quả cuộc gặp có thể là khiêm tốn, nhưng chí ít tổng thống Mỹ cũng đã thực hiện được hai điều : Thứ nhất, trấn an các đồng minh châu Âu về vấn đề Nga và thứ hai, sửa chữa những tuyên bố vụng về trong quan hệ với Nga dưới thời tổng thống Barack Obama, theo như giải thích của chuyên gia về quan hệ xuyên Đại Tây Dương, Alexandra de Hoop Scheffer, thuộc tổ chức nghiên cứu, tư vấn của Đức, German Marshall Fund of the United States (GMF) trên đài RFI. « Vào thời điểm đó, tổng thống Obama có những lời lẽ nặng nề nhắm vào ông Putin, đại khái cho rằng "ông chỉ đứng đầu một cường quốc khu vực". Thật chẳng còn gì tệ hơn việc quý vị đến nói với tổng thống Putin là nước Nga chỉ là một cường quốc khu vực. Thế nên, khi mở một cuộc gặp thượng đỉnh với Nga, chính là người ta thừa nhận vị thế cường quốc thế giới của nước này. Trên thực tế, điều đó cho phép tạo ra một địa bàn đối thoại tích cực. (…) Chúng ta thấy rõ có một ván cờ cân bằng chiến lược, giữa một bên là ý muốn của ông Biden, tìm cách tỏ sự khác biệt với người tiền nhiệm, rằng ông có một đường lối cứng rắn với Nga trong nhiều vấn đề, đầu tiên là an ninh mạng, sự can dự của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, các vấn đề nhân quyền cũng như là vai trò của Nga tại những khu vực mang tính địa chính trị và bên kia là việc duy trì những kênh ngoại giao công khai. Ở đây chỉ có một vấn đề duy nhất có liên quan đến châu Âu chính là việc kiểm soát vũ khí. » Chiếc bóng Trung Quốc tại Geneve Đây cũng là lĩnh vực duy nhất còn lại mà đôi bên có thể hợp tác. Hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân New Start – hiệp ước song phương cuối cùng vẫn còn chưa bị Mỹ xé bỏ – có thể sẽ được triển hạn. Theo giải thích của ông Oleg Kobtzeff, giáo sư ngành địa chính trị trường đại học Mỹ tại Paris (AUP) với báo mạng Nga Sputnik, Nga và Mỹ rất có thể sẽ thiết lập một cơ chế bao gồm các chuyên gia « quân sự và ngoại giao » của hai nước nhằm kiểm soát « những loại vũ khí mới, tinh vi và nguy hiểm ». Tuy nhiên, có một điểm được hầu hết giới chuyên gia đồng chia sẻ : Giống như các cuộc họp G7, NATO và Mỹ - Liên Hiệp Châu Âu trước đó, chiếc bóng Trung Quốc một lần nữa lởn vởn trên thành Geneve. Trong cuộc họp báo, tổng thống Mỹ Joe Biden lại đề cập ngắn gọn đến ông khổng lồ châu Á, khi nói về đường biên giới dài mà Trung Quốc chia sẻ cùng với Nga và nhấn mạnh đến mối đe dọa từ Trung Quốc đối với Nga. Đối với Mỹ, một trong những thách thức lớn là làm cách nào tách rời Nga ra khỏi Trung Quốc. Điều này giải thích vì sao cuộc gặp Nga – Mỹ vừa qua cho một kết quả khiêm tốn như nhận định của ông Martin Quencez, chuyên gia về quan hệ quốc tế, quỹ GMF trên đài RFI. « Đúng là những tiến bộ đó chỉ mang tính biểu tượng, bởi vì điều quan trọng ở đây là đưa ra những lằn ranh đỏ đối với Hoa Kỳ, giải thích rõ quan điểm của chính quyền Biden về quan hệ Nga – Mỹ. Thuật ngữ được sử dụng nhiều lần là "mối quan hệ ổn định và có thể lường trước". Bởi vì ông Biden thật sự muốn tập trung nhiều vào mối quan hệ với Trung Quốc và ông không muốn Nga gây ra chút rắc rối nào ở bên cạnh, đồng thời cản trở Nga can dự vào hồ sơ Trung Quốc ». Nga – Trung : Liên minh tình thế ? Nước Mỹ giờ đây có lẽ chợt nhận ra rằng « thái độ bài Nga dường như đã đi quá đà », như lời nhận xét của ông Pierre Lorrain, nhà báo chuyên về thế giới hậu Xô Viết và Nga với trang mạng Sputnik. Hoa Kỳ và phương Tây giờ cảm thấy lo lắng khi thấy rằng nước Nga của ông Putin mỗi lúc xích lại gần hơn với Trung Quốc kể từ sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Quan hệ ngoại giao giữa hai nước nhanh chóng được bình thường hóa khi đôi bên đúc kết một « đối tác chiến lược » năm 1996. Năm năm sau đó, một hiệp ước hữu nghị được ký năm 2001, công bố tầm nhìn chung của hai nước về quan hệ quốc tế. Và sau cùng, Bắc Kinh và Matxcơva quyết định chấm dứt những tranh chấp lãnh thổ trong năm 2004. Theo phân tích của ông Thierry Fortin – cựu sĩ quan, chuyên gia về quốc phòng, an ninh và quan hệ quốc tế, giữa Nga và Trung Quốc có một kiểu « Liên minh khách quan ». Mối liên minh này ngày một được củng cố kể từ sau những cuộc can thiệp quân sự của Mỹ tại Kosovo (1999) và tại Irak (2003). Trước thế bá quyền chính trị đơn phương của Mỹ ngày càng lớn, Nga và Trung Quốc tin rằng cần phải có một đối trọng « không phương Tây » nhằm duy trì một sự cân bằng đa phương và ngăn cản Hoa Kỳ sở hữu thế độc quyền quân sự, kinh tế và văn hóa mà không có đối lập. Thế đối trọng này còn được khẳng định rõ trong việc thành lập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải năm 1996, một chương trình hợp tác an ninh, với sự tham gia của Trung Quốc, Nga, các nước vùng Trung Á, Ấn Độ, Pakistan và nhiều nước quan sát viên khác. Đáng lo hơn nữa là tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, Nga thường xuyên dựa vào Trung Quốc để phản đối các dự thảo do Mỹ hay phương Tây đề xuất. Từ năm 2007 đến nay, Bắc Kinh đã bảy lần sử dụng quyền phủ quyết tại Hội Đồng Bảo An và lúc nào cũng đi cùng với Nga. Tương tự, cả hai nước cùng có chung một đường lối trong nhiều hồ sơ quốc tế khác như Iran, Syria hay như khủng bố Hồi giáo quốc tế. Vẫn theo nhận định của ông Thierry Fortin với trang mạng Diploweb, kiểu « liên minh khách quan » này giữa Nga và Mỹ càng được thắt chặt hơn qua việc Matxcơva chỉ định NATO như là một mối họa cho sự toàn vẹn lãnh thổ của Nga và Bắc Kinh xem Mỹ là mối đe dọa cho sự tự do hành động của Trung Quốc, nhất là tại khu vực Biển Đông. Nga – Trung liên thủ : Kịch bản tồi tệ cho Mỹ ? Điều này giải thích vì sao Nga và Trung Quốc tìm cách tạo ra mọi áp lực để ngăn ngừa Hoa Kỳ tiến quá xa trong tham vọng bành trướng như cho mở rộng NATO bằng cách kết nạp thêm nhiều nước Đông Âu hay vùng Balkan và tăng cường các hoạt động quân sự như tập trận hải quân Nga – Trung tại biển Baltic (2017), cuộc tập trận quy mô lớn Vostok tháng 9/2018… Liệu rằng những khác biệt về quan điểm chiến lược giữa ba cường quốc hàng đầu thế giới – Nga, Mỹ và Trung Quốc – có sẽ củng cố hơn nữa mối liên minh khách quan Nga – Trung trong những năm sắp tới ? Phải chăng Matxcơva và Bắc Kinh hiện đang hiệp sức đối đầu Mỹ cùng lúc trên nhiều mặt trận ? Theo chuyên gia Alexandra de Hoop Scheffer, những câu hỏi này tuy chưa có lời đáp, nhưng đang khiến chính quyền Biden lo lắng. « Chính quyền Biden xem liên minh Nga – Trung như là một liên minh chiến lược, được thành lập dựa trên một nền tảng cơ bản : Có cùng tầm nhìn trật tự thế giới và cùng phản đối mạnh mẽ nước Mỹ. Do vậy, ở đây, có thể có một mối lo lắng về một kịch bản tiềm tàng, bởi vì người ta nhận thấy có chút bắt đầu. Theo đó, Nga và Trung Quốc dường như cùng tổ chức các cuộc tập trận giả định, những cuộc tấn công quân sự, trong các khu vực lân cận tương ứng của mình. Cụ thể là Nga với Ukraina, cùng lúc nhiều căng thẳng tại Biển Đông và eo biển Đài Loan. Đây chính là những mối lo của Hoa Kỳ hiện nay, về những kịch bản Nga và Trung Quốc rất có thể liên thủ hành động để làm bất ổn nước Mỹ. Rõ ràng là Nga và Trung Quốc đang trắc nghiệm năng lực của Hoa Kỳ và điều này khiến Washington lo lắng rất nhiều. » Tổng thống Mỹ có lôi kéo được Nga ra khỏi vòng tay Trung Quốc hay không ? Thời gian sẽ cho câu trả lời. Như một sự cười nhạo, mười hai ngày sau cuộc gặp với đồng nhiệm Mỹ, tổng thống Nga Vladimir Putin và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong cuộc họp trực tuyến tuyên bố triển hạn hiệp ước hữu nghị thêm 5 năm nữa. Đây cũng là cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến thứ hai giữa hai nước chỉ trong vòng có 30 ngày. Và như một sự trùng hợp, một báo cáo do Tổ chức South China Sea Strategic Situation Probing Initiative (Sáng kiến Thăm dò Tình hình Chiến lược Biển Đông/SCSPI) công bố gần đây cho biết số phi vụ thám sát trên Biển Đông của Mỹ trong tháng Sáu giảm đến một nửa so với tháng Năm (72 vụ) và chuyển hướng sang Biển Hoa Đông. Tổ chức này giải thích rằng hoạt động quân sự Mỹ giảm hẳn trên Biển Đông được cho là do Nga tập trận quy mô ngoài khơi Hawai hồi tháng Sáu, thu hút một phần lực lượng trinh sát của Mỹ. Các quan chức Nga nói rằng đây là cuộc tập trận lớn nhất tại Thái Bình Dương kể từ thời chiến tranh lạnh. Quan hệ Nga – Phương Tây ngày càng xuống cấp nhất là kể từ sau những căng thẳng về Ukraina năm 2014. Cuộc gặp thượng đỉnh tại Geneve giữa Biden và Putin vẫn chưa cho phép giải tỏa tình thế này. Tờ L'Opinion tự hỏi : « Làm thế nào Nga và Trung Quốc không ngừng tiếp tục xích lại gần nhau trong khi mà Hoa Kỳ và các đồng minh vẫn sẵn sàng tiến hành một chiến lược kềm hãm họ trên trường quốc tế ! »
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chọn châu Âu là điểm đến cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nhậm chức. Một mặt là để hàn gắn mối quan hệ bị tan vỡ dưới thời Donald Trump, nhưng mặt khác, còn để siết chặt hàng ngũ chống Trung Quốc. Đâu là những phương tiện để Liên Hiệp Châu Âu tái lập mối quan hệ cân bằng với Mỹ ? Liên Hiệp Châu Âu có chấp nhận đi theo Hoa Kỳ lao vào cuộc « thập tự chinh » chống Trung Quốc ? « America is back » Đây chính là thông điệp xuyên suốt trong chuyến công du châu Âu vừa qua của tổng thống Mỹ Joe Biden. Hoa Kỳ cần tái khẳng định vai trò đi đầu trong lòng các định chế đa phương và củng cố mối quan hệ hợp tác với các nước chia sẻ cùng giá trị và lợi ích với Mỹ. Trong mối lo này, Hoa Kỳ trước hết, cần sửa chữa lại mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương và Liên Hiệp Châu Âu, đã bị sứt mẻ nghiêm trọng dưới thời người tiền nhiệm Donald Trump, theo như quan sát của nhà nghiên cứu Martin Quencez, tổ chức nghiên cứu, tư vấn của Đức, German Marshall Fund of the United States (GMF) trên đài RFI. « Mục tiêu thật sự là để cho thấy chúng ta không còn dưới thời Donald Trump nữa, những vụ tai tiếng thường xuyên, hay chuyện phơi bày công khai những bất đồng giữa châu Âu và Mỹ sẽ không còn nữa. Ngược lại, họ cho thấy có một sự hợp nhất. Ông Joe Biden thường xuyên nhắc lại rằng ông ấy muốn chứng tỏ một sự đoàn kết, một sự gắn kết. Thứ đến là để bắt đầu hình thành một lịch trình mới cho mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương. » Nhưng những cử chỉ thân thiện này của nguyên thủ Mỹ không thể che giấu được một nỗi ám ảnh lớn khác. Ông Jo Coelmont, chuyên gia về các mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, Viện Egmont tại Bỉ, lưu ý : « Vấn đề đầu tiên của ông Biden là chính sách đối nội của Mỹ, sự phân cực của xã hội, dịch bệnh Covid-19, một đa số mong manh ở Quốc Hội. Vấn đề lớn thứ hai, chính là Trung Quốc. » (Trang mạng Echo ngày 11/06/2021) Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc hồi phục nhanh bất chấp cuộc khủng hoảng dịch tễ. Theo dự báo của Ngân Hàng Thế Giới, tỷ lệ tăng trưởng của Trung Quốc năm 2021 sẽ là 8,5%. Với nhịp độ này, Trung Quốc đang trên đà soán ngôi Mỹ về kinh tế. Bị giáng hạng, Hoa Kỳ có nguy cơ mất dần tầm ảnh hưởng. Thế nên, nhìn từ Washington, chính quyền Biden mong muốn các đồng minh châu Âu tỏ ra cứng rắn hơn với Trung Quốc như hạn chế bớt các đầu tư của nước này trong nhiều dự án hạ tầng trọng điểm của châu Âu, giảm lệ thuộc vào công nghệ Trung Quốc, hay công khai lên án các vụ vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc… Trên bình diện quốc tế, Washington cũng muốn các đồng minh có một vai trò trong cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung. Sự hiện diện quân sự của châu Âu – chủ yếu là Anh và Pháp – tại vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương, đối với Mỹ vẫn luôn có một giá trị biểu tượng quan trọng. Liên Hiệp Châu Âu : Hết rồi thời chư hầu của Mỹ ? Chỉ có điều, cuộc chiến thương mại do Donald Trump khởi xướng đã để lại nhiều di hại. Đối với Liên Hiệp Châu Âu, bốn năm cay đắng vừa qua đủ để cho khối này trưởng thành và ý thức được rằng Liên Hiệp Châu Âu cần phải « tự lực tự cường » phần nào về kinh tế, và nhất là độc lập về chính trị, quốc phòng. Trong hồ sơ Trung Quốc, Liên Hiệp Châu Âu tỏ rõ lập trường khác biệt với Mỹ và không muốn bị lôi kéo vào cuộc cạnh tranh giữa hai ông khổng lồ của hành tinh. « Việc Trung Quốc đi lên thành cường quốc là một vấn đề cho Mỹ, vốn dĩ muốn vẫn là nước đi đầu thế giới. Nhưng với châu Âu, đó là một chuyện có lẽ mang tính lô-gic », ông Sven Biscop Viện Egmont nhận định. Hoa Kỳ trừng phạt ngày càng nhiều Trung Quốc, nhưng Liên Hiệp Châu Âu xem Bắc Kinh như là « một đối tác kinh tế » và « một đối thủ hệ thống ». Việc Liên Hiệp Châu Âu ký kết thỏa thuận đầu tư toàn diện với Trung Quốc hồi tháng 12/2020 là một bằng chứng rõ ràng, gây bất ngờ cho phía chính quyền Biden. Theo phân tích của Pierre Haroche, chuyên gia về an ninh châu Âu, Viện Nghiên cứu về chiến lược thuộc trường Quân sự (IRSEM), nhìn từ Bruxelles, thỏa thuận này minh họa rõ nét cho khái niệm « tự chủ chiến lược » được Ủy Ban Châu Âu xúc tiến từ nhiều tháng trước đó. « Một mặt, châu Âu nhắc đến "quyền tự quyết" để khẳng định rằng họ không cần đợi sự cho phép của Mỹ để làm việc với Trung Quốc, như là cách Hoa Kỳ thời Donald Trump đã không hỏi ý châu Âu khi ký thỏa thuận "giai đoạn 1" với Trung Quốc hồi tháng Giêng năm 2020. Mặt khác, Liên Âu muốn nhấn mạnh rằng tham vọng tự chủ của họ cũng được "mở rộng", nghĩa là đây không phải là một bức bình phong cho một kiểu tân bảo hộ mậu dịch. Chiến lược này vẫn luôn tương thích với truyền thống mở rộng trao đổi mậu dịch của châu Âu với điều kiện đó là những cuộc trao đổi cân bằng và không tạo ra một lợi thế mất cân xứng cho các đối thủ cạnh tranh của châu Âu ». (Diplomatie số tháng 4-5/2021). Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, ngay sau khi kết thúc thượng đỉnh G7 ở Anh Quốc, từng nói rõ ông mong muốn một Liên Hiệp Châu Âu « không phải là chư hầu của Trung Quốc, nhưng cũng không đi theo lập trường của Hoa Kỳ trong hồ sơ này. » Khi Hoa Kỳ là đồng minh quốc phòng… Lập trường này của Liên Hiệp Châu Âu không phải không có cơ sở. Theo một thăm dò gần đây do European Council on Foreign Relations thực hiện tại 11 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu, đa số những người được hỏi đều xem Trung Quốc như là một đối tác, rất hiếm khi là đồng minh cũng như là đối thủ. Là một người rất am hiểu châu Âu và được bao bọc bởi một dàn cố vấn thân châu Âu, tổng thống Mỹ Joe Biden hoàn toàn ý thức được những vấn đề trên. Khác với người tiền nhiệm, Joe Biden – cũng chủ trương « America First » – đã tỏ ra khôn khéo khi đề cập đến vấn đề Trung Quốc, theo như giải thích của bà Alexandra de Hoop Scheffer, giám đốc tổ chức nghiên cứu, tư vấn của Đức, German Marshall Fund of the United States (GMF) trên đài RFI : « Joe Biden biết cách gói ghém các lợi ích, các mục tiêu của mình trong khuôn khổ lớn hơn, khi đưa ra lập luận dân chủ chống chuyên chế, khiến châu Âu không có nhiều chọn lựa phải nhanh chóng quyết định. Việc không ngừng nhắc lại luận điệu này, buộc châu Âu, nhất là trong hồ sơ Trung Quốc, cũng phải từ từ ngả theo Mỹ. Chúng ta thấy rõ điều này trong khuôn khổ cuộc họp NATO, bởi vì tuyên bố chung của khối này lần đầu tiên đã chỉ định Trung Quốc như là một "thách thức hệ thống", tức là một "mối đe dọa tiềm tàng". » Liệu Liên Hiệp Châu Âu có đủ đoàn kết trước sức ép này của Mỹ trong cách đối phó với Trung Quốc ? Bởi vì, nội bộ Liên Hiệp Châu Âu cũng bị chia rẽ trong cách đối xử với Trung Quốc khi nhiều nước thành viên như Ba Lan, Cộng hòa Séc, các nước vùng Baltic luôn xem Mỹ như là một đồng minh quân sự chiến lược. Tuy nhiên, giám đốc tổ chức GMF lưu ý, hồ sơ Trung Quốc còn là một phần trong chiến lược « mặc cả » để có được sự hậu thuẫn của Mỹ về an ninh quốc phòng. « Nghĩa là họ đi theo Mỹ trong chính sách "kềm hãm", đối đầu với Trung Quốc nhưng đổi lại họ muốn Hoa Kỳ bảo đảm quốc phòng tập thể trong lòng khối NATO để đối phó với mối đe dọa Nga. Hình thức mặc cả này cũng được áp dụng cùng kiểu trong quan hệ song phương Mỹ - Đức với dự án Nord Stream 2. Washington nói dỡ bỏ trừng phạt của Mỹ nhắm vào công trình này để hâm nóng lại quan hệ với Đức. Nhưng đổi lại, Washington cũng yêu cầu Berlin thay đổi chút thái độ trước Trung Quốc và hỗ trợ Mỹ trong một cách tiếp cận cứng rắn hơn ». Liên Hiệp Châu Âu : Một tác nhân thực thụ ? Dẫu sao thì, khi đến châu Âu lần này, Joe Biden không đi với đôi bàn tay trắng. Việc Hoa Kỳ dỡ bỏ các trừng phạt đối với dự án đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 và kết thúc 17 năm tranh chấp thương mại giữa Boeing và Airbus, cho thấy rõ ý muốn hòa giải của chính quyền Biden, mở ra một cách tiếp cận mới cho mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương. « Điều thú vị cần quan sát ở đây là tổng thống Biden chấp nhận một số đề nghị từ Liên Hiệp Châu Âu dưới hình thức gọi là hợp tác để có thể đề cập đến tất cả những chủ đề nào mà Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ vẫn còn nhiều điểm mâu thuẫn, thậm chí bất đồng. Chẳng hạn như hội đồng Liên Âu – Hoa Kỳ để thảo luận các vấn đề thương mại, công nghệ ; Hội đồng Liên Âu – Mỹ về Nga. Đây thật sự là một điểm mới, cho thấy rõ Liên Hiệp Châu Âu đang tìm cách khẳng định vị thế như là một tác nhân thật thụ, được chính quyền Biden nhìn nhận về những chủ đề vừa mang tính kinh tế, thương mại vừa cả chiến lược. ». Nếu như có nhiều dấu hiệu cho thấy chính quyền Biden công nhận nhiều hơn vị thế của Liên Hiệp Châu Âu trong nhiều lĩnh vực, thì theo chuyên gia Alexandra de Hoop Scheffer, rào cản duy nhất còn lại gây trở ngại cho con đường « tự chủ chiến lược » của châu Âu, để có thể đối thoại "bình đẳng" với Mỹ là vấn đề tự chủ quốc phòng cho dù đã có một số bước tiến đáng kể. « Điều thú vị là chính quyền Biden tỏ ra rất cởi mở với ý tưởng một châu Âu tự chủ trong lĩnh vực quốc phòng, khác hẳn với các chính quyền tiền nhiệm. Nhưng, với một điều kiện là Hoa Kỳ phải được tham gia vào các dự án quốc phòng của châu Âu. Chẳng hạn như, chính quyền Mỹ thời Donald Trump từng gây áp lực với Bruxelles để Hoa Kỳ có thể được tham gia dự án "hợp tác mang tính cơ cấu thường trực về quốc phòng" (PESCO), thì giờ Biden đã có được điều đó. (...) Có thể nói, Hoa Kỳ chấp nhận Châu Âu có một nền quốc phòng vững mạnh hơn với tư cách là đối tác của Mỹ nhưng với điều kiện là nền công nghiệp quốc phòng Mỹ cũng có thể được hưởng lợi. Điều này rõ ràng không hẳn vô hại cho chính châu Âu và các ngành công nghiệp quốc phòng của châu Âu ».
Trong vòng sáu ngày từ ngày 11-16/06/2021, tổng thống Mỹ Joe Biden có chuyến công du châu Âu để tham dự một loạt cuộc họp thượng đỉnh lớn : G7, NATO, Mỹ - Liên Hiệp Châu Âu, và sau cùng là Mỹ - Nga. Thế nhưng, từ lúc Joe Biden đặt chân đến Anh Quốc cho đến khi ông rời Geneve, có hai nỗi ám ảnh luôn luôn đeo bám nước Mỹ : Sự đối đầu với Trung Quốc và Nỗi lo bị suy thoái, mất tầm ảnh hưởng cũng như thế bá quyền về công nghệ. Đây chính là những quan sát từ nhà nghiên cứu về Mỹ, Alexandra de Hoop Scheffer, giám đốc tổ chức nghiên cứu, tư vấn của Đức, German Marshall Fund of the United States (GMF) được nêu trên nhật báo Công Giáo La Croix (17/06/2021). Chuyên gia về Hoa Kỳ còn lưu ý thêm : « Người Mỹ tin rằng, quốc gia nào sở hữu được nền công nghệ tinh vi nhất sẽ trở thành cường quốc hàng đầu thế giới ! ». Mối lo này của Mỹ không phải là không có cơ sở. Từ nhiều thập niên qua, đã bao lần các nhà quan sát nói đến sự suy thoái của nước Mỹ, sau mỗi biến cố lớn xảy ra. Tất cả đều đồng ý rằng « sự suy thoái – tương đối – của Mỹ là không thể tránh khỏi trong những thập niên sắp tới. Điều đó có nghĩa là vị thế tương đối của Mỹ đối với những nước lớn khác – đi đầu là Trung Quốc và trong một chừng mực nào đó là Ấn Độ – sẽ có thay đổi, gây bất lợi cho nước Mỹ. » 2030 : Năm vận hạn của Mỹ ? Đây chính là những dự báo của ông Charles Cogan, cựu quân nhân, nhà báo và từng lãnh đạo cơ quan CIA tại Paris, trong một bài viết đăng trên Tạp chí Quốc tế và Chiến lược năm 2010. Theo ông, tăng trưởng của hai ông khổng lồ châu Á về dân số này sẽ có những thay đổi vị thế kinh tế và chiến lược so với Hoa Kỳ. Thế ưu việt áp đảo của Mỹ rất có thể sẽ không còn kể từ năm 2030. Trật tự 8 nền kinh tế lớn, theo thứ tự giảm dần trong năm 2025 sẽ như sau : Hoa Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Đức, Anh, Pháp và Nga. Những nhận định này được đưa ra trong bối cảnh vai trò lãnh đạo hàng đầu của nước Mỹ, có được kể từ sau kết thúc Đệ Nhị Thế Chiến, mỗi lúc bị phản đối, nhất là sau cú sốc ngày 11/09/2001, vụ tấn công khủng bố nhắm vào tòa tháp đôi World Trade Center tại New York và Lầu Năm Góc ở Washington. Các cuộc chinh chiến nhân danh chống khủng bố tại Irak, Afghanistan còn làm cho hình ảnh Mỹ thêm phần sứt mẻ. Thế siêu cường này của Mỹ hơn bao giờ hết mỗi lúc một lung lay cùng với đà tiến của Trung Quốc. Thế nhưng, dự phóng này của ông Charles Cogan đã không lường được việc, tỷ phú địa ốc New York Donald Trump đắc cử tổng thống năm 2016 và đại dịch Covid-19, bùng phát từ Vũ Hán, Trung Quốc cuối năm 2019, đầu năm 2020 lan rộng toàn cầu làm tê liệt nhiều nền kinh tế lớn. Những cuộc chiến thương mại và công nghệ mà ông Donald Trump khởi xướng nhắm vào « đối thủ chiến lược » Trung Quốc và các đồng minh phương Tây của Mỹ, không những không ngăn cản được đà tiến lên của Trung Quốc mà còn làm chao đảo cả thế giới, các nước đồng minh hụt hẫng. Chính sách co cụm và những quyết định đơn phương của chính quyền Donald Trump không chỉ làm uy tín của Mỹ trên trường quốc tế bị sụt giảm nghiêm trọng mà dường như còn thúc đẩy nhanh hơn tiến trình suy thoái đó. Nhà nghiên cứu về Hoa Kỳ, Martin Quencez, thuộc German Marshall Fund ở Paris, trong một chương trình phát thanh của RFI hồi năm 2020, nhìn nhận rằng khả năng gây ảnh hưởng của Mỹ lên các đối tác trong việc ra các quyết định phần nào đã bị suy yếu. Đây có thể được xem như là một dấu hiệu của sự suy thoái tương đối của Mỹ, chí ít trong số lĩnh vực quan trọng. « Điểm đáng chú ý ở đây chính là ở cấp độ những yếu tố gây ảnh hưởng rõ rệt nhất, nghĩa là sức mạnh kinh tế, quân sự, năng lực ngoại giao của Mỹ, rồi còn có vấn đề công nghệ, khoa học nữa… Rõ ràng là có một sự suy thoái tương đối so với Trung Quốc, cụ thể là trong khoa học, công nghệ ở một số lĩnh vực quan trọng có thể làm biến đổi thế giới, nền kinh tế thế giới như công nghệ 5G, trí thông minh nhân tạo hay như máy tính lượng tử. Trong những lĩnh vực này, nước Mỹ vẫn còn rất hấp dẫn nhưng không hẳn còn là quốc gia đi đầu về khoa học nữa. Đây chính là những yếu tố xác định tầm ảnh hưởng của Mỹ trong những năm sắp tới. » Đâu sẽ là vị thế của nước Mỹ trong tương lai ? Trở lại với bài viết của Charles Cogan, vị cựu lãnh đạo CIA ở Paris từng cho rằng trong xu hướng suy thoái tương đối đó, nước Mỹ rất có thể sẽ phải xếp vào hàng ngũ những « cường quốc bình thường như bao nước khác ». Xu hướng này dường như đã được một bộ phận người dân Mỹ, nhất là ông Donald Trump thể hiện rõ qua cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, theo như giải thích của ông Martin Quencez. « Từ nhiều năm qua, người ta luôn nhận thấy có một sự hoài nghi trong các thăm dò dư luận và một vài điều đã để lại dấu ấn trong những năm tháng ông Obama lãnh đạo đất nước. Đích thân tổng thống Mỹ Obama thời bấy giờ từng nhiều lần giải thích tầm nhìn của ông về chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ, bởi vì phe đối lập, là đảng Cộng Hòa nghi ngờ ông là một người đã phá hỏng quyền lực mềm đó của Mỹ. Trong suốt chiến dịch vận động tranh cử năm 2015-2016, ông Donald Trump thường xuyên gạt bỏ ý tưởng này khi cho rằng Hoa Kỳ không chỉ đang hồi thoái trào mà còn phải xử sự như bao nước khác. Người ta còn nhớ trong một cuộc trả lời phỏng vấn, khi một nhà báo hỏi rằng Vladimir Putin có phải là một « sát thủ », Donald Trump đã trả lời như sau : Liệu ông có nghĩ rằng chúng ta cũng vô tội đến thế chăng ? Điều này thật sự mang tính biểu tượng vì đó không chỉ là tầm nhìn của riêng Donald Trump mà cả một đại bộ phận cử tri Mỹ về những gì nước Mỹ đại diện ngày nay. » Nhà nghiên cứu Quỹ German Marshall lưu ý thêm rằng sự co cụm này của nước Mỹ trong những thời gian qua, đó là do chính quyền Donald Trump, mỗi khi nhận thấy sức ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc hay từ nhiều tác nhân quốc tế khác, đã quyết định thoái lui khỏi các định chế quốc tế, những cơ quan phát huy ảnh hưởng cho Mỹ trước đây. Động thái này của Mỹ đã gây lo ngại cho nhiều đồng minh châu Âu và châu Á, trở nên do dự có nên đi theo Mỹ hay không trong nhiều vấn đề. Tuy nhiên, nhà sử học André Kaspi, cũng trong chương trình phát thanh của RFI năm 2020, nhắc lại rằng Donald Trump chưa phải là nguồn cơn duy nhất của chính sách co cụm đó của Mỹ. « Sự co cụm của nước Mỹ không phải là một điều gì mới mẻ cả. Đây đúng hơn là một hệ quả từ việc Chiến Tranh Lạnh chấm dứt. Đối mặt với Mỹ không còn là Liên Xô nữa, mà giờ là Trung Quốc. Điều đó muốn nói lên rằng cuộc xung đột mà Mỹ đang nhắm tới, nó không còn là một cuộc đối đầu về ý thức hệ, mà đó là một cuộc xung đột chính trị, kinh tế, thương mại, chiến lược… Đó không còn là một cuộc chiến giữa thế giới tự do chống thế giới bị áp bức, cho dù chế độ Trung Quốc là hiện thân của một sự áp bức hoàn toàn. » Liên minh thay vì đơn phương hành động ? Giờ đây, nước Mỹ ngỡ ngàng nhận ra rằng, cuộc mặc cả năm xưa mà Mỹ và Trung Quốc có « giao kèo », theo đó, Mỹ đổ vốn và công nghệ xây nhà xưởng, Trung Quốc sản xuất, chế biến và cung cấp ngược lại cho Mỹ hàng hóa giá rẻ, giờ chỉ có lợi cho Bắc Kinh trong nhiều mặt. Trung Quốc năm 2020 trở thành cường quốc kinh tế hàng đầu, và có nguy cơ qua mặt Mỹ trong nhiều lĩnh vực chủ chốt khác, đặc biệt là những lĩnh vực công nghệ cao có khả năng áp dụng cho quân sự như mạng 5G, trí thông minh nhân tạo… Về điểm này, nhà sử học Pierre Mélandri, trên đài RFI đưa ra một nhận định cay đắng : « Nước Mỹ không còn là một siêu cường tuyệt đối, tầm ảnh hưởng độc quyền mà Mỹ nắm giữ trong một thời gian dài nay cũng không còn. Đương nhiên, Hoa Kỳ vẫn là cường quốc hàng đầu và tôi nghĩ là Trung Quốc tất nhiên cũng không muốn khoác lên vai điều mà Hoa Kỳ gọi là « gánh nặng đế chế ». Tôi lưu ý một điểm, đúng là ngân sách dành cho quân sự của Mỹ đã tăng mạnh nhưng trong một hướng đi rất cụ thể : Đó chính là Trung Quốc. » Nhưng có lẽ mối lo của Hoa Kỳ bị Trung Quốc soán ngôi siêu cường quân sự cũng là lẽ thường tình. Nhịp độ bắt kịp tiến bộ quân sự của Trung Quốc tăng nhanh đến mức trong năm 2020, ngân sách Quốc Phòng của Bắc Kinh cao gấp bốn lần ngân sách của những đồng minh mạnh nhất của Mỹ là Anh, Pháp và Đức. Chỉ riêng Mỹ và Trung Quốc đã chiếm đến 50% tổng chi tiêu quân sự toàn cầu, cao gấp 6 lần so với khối 27 nước Liên Hiệp Châu Âu. (Tạp chí Quốc tế và Chiến lược số 120/2020 với tiêu đề « Song đấu Mỹ/Trung ? ») Thế nên, vẫn theo ông Charles Cogan, thế kỷ XXI sẽ không còn là một « thế kỷ của Mỹ » như trước đây. Thế giới vừa khép lại một chương « đơn cực ». Nước Mỹ sau những cuộc can thiệp quân sự với những kết quả gây tranh cãi có lẽ sẽ phải hướng đến ưu tiên ngoại giao hơn là dựa vào vũ lực như xưa. Trong cuộc đối đầu mới này với Trung Quốc, Hoa Kỳ buộc phải chú trọng nhiều vào việc thành lập các liên minh, từ bỏ thế « đơn thương độc mã ». Bởi vì, vị thế chiến lược tương đối bị suy giảm của Mỹ sẽ không cho phép một thứ chủ nghĩa đơn phương nào như vậy trong thế giới sắp tới. Tầm nhìn này của ông Charles Cogan, một lần nữa đã được sử gia người Pháp, Pierre Grosser xác nhận, trong một cuộc trả lời phỏng vấn gần đây cho trang mạng Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược IRIS. Đây cũng chính là những gì chính quyền Joe Biden hiện nay đã và đang thực hiện, nhân chuyến công du châu Âu vừa qua. « Tái thiết đất nước, nỗ lực thiết lập các liên minh công nghệ trên khắp thế giới vì các nền dân chủ và đương nhiên là cả đầu tư trong những điểm yếu kém hay ngược lại trong những lĩnh vực có thể gây ra các vấn đề cho Trung Quốc trên phương diện kỹ năng, như đất hiếm chẳng hạn. Chúng ta biết là Trung Quốc gần như độc quyền từ hơn một thập niên nay, và điều này đã đặt ra nhiều vấn đề. Do vậy, Hoa Kỳ bắt đầu đầu tư vào Canada ví dụ vậy, hay như tìm cách thúc đẩy lợi thế đã có mà hiện nay người ta đang nói nhiều về vi mạch bán dẫn khi tìm cách liên minh với Đài Loan. »
durée : 00:57:39 - Affaires étrangères - par : Christine Ockrent - Que devons-nous attendre du G7 et du sommet de l'Otan cette semaine, avant la rencontre entre Joe Biden et Vladimir Poutine prévue le 16 juin ? - réalisation : Luc-Jean Reynaud - invités : Alexandra de Hoop Scheffer politologue, spécialiste de la relation transatlantique, directrice du bureau parisien du think tank The German Marshall Fund of the United States (GMF); Timothy Garton Ash; François Heisbourg Conseiller spécial à l'ISS (International Institute for Strategic Studies), conseiller spécial du président de la Fondation pour la recherche stratégique (FRS); Daniela Schwarzer directrice exécutive de la Open Society Foundation
In this episode, we took a look at how the Russian government and its media networks used their power and reach to discredit Covid vaccines made by Western companies and how it boosted its own Sputnik V Covid jab -- and how this might backfire. Experts say that attributing anonymous or obfuscated social media profiles is tricky, but they tend to be remarkably consistent and align with the goal of promoting Sputnik V at the expense of Western, but not Chinese vaccines. We talked to Seb Cubbon, a research analyst at First Draft (one of their reports here), Miriam Matthews, senior behavioral and social scientist at RAND, Olga Dobrovidova, a Russian science journalist, Bret Schafer from the German Marshall Fund of the United States (GMF), Peter Stano, lead spokesperson at the European External Action Service, which is the EU's diplomatic service, and Peter Balasz, a former diplomat and professor emeritus, Central European University. You can read more about vaccine disinformation in the New York Times, CNN and other sources. A link to the transcript is here. Our reporting is supported by Journalismfund.eu, Media Lab Bayern and Alfred Toepfer Stiftung. Please subscribe to this show on Apple Podcasts, Audible, Google Podcasts, Spotify or another platform of your choice. Follow us on Facebook as @theinoculation, on Twitter as @TInoculation, and on Instagram as @the_inoculation
Laura Rosenberger is the director of the Alliance for Securing Democracy and a senior fellow at The German Marshall Fund of the United States (GMF). Laura is a global expert in foreign interference and misinformation campaigns. Before she joined GMF, Laura was foreign policy advisor for Hillary for America where she coordinated national security and strategy for Secretary Clinton. I caught up with Laura for a chinwag about the escalating threat of foreign interference, whether social media giants are doing enough to prevent misinformation, if Tiktok should be banned, what democracies must do to defend themselves and how they can turn the tables on autocracies, the crucial roles that alliances play in defending liberal society and why democracies must renew themselves internally if they want to project themselves to the world. Misha and Laura get into some real mind bending conundrums and really dive into the practical as well as the philosophical challenges presented by autocratic misinformation and social media manipulation. If you're interested in the work of the Alliance for Securing Democracy and misinformation campaigns, please check ot the Hamilton 2.0 dashboard. It's an incredible resource that details narratives being pushed by autocratic regimes such as the Russian Federation and the Chinese Communist Party. https://securingdemocracy.gmfus.org/hamilton-dashboard/ Please be sure to rate and review the episode! See omnystudio.com/listener for privacy information.