Podcast appearances and mentions of pierre razoux

Chế độ độc tài Bachar Al-Assad sụp đổ đẩy nhanh sự suy yếu ảnh hưởng của Nga và Iran tại Syria cũng như trong vùng Trung Đông. Sự kiện này khẳng định vai trò quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ và trong chừng mực nào đó là vị thế của Israel và Mỹ trong chiến thắng của phe nổi dậy. Chỉ trong vòng 12 ngày, chế độ độc tài Al-Assad, tồn tại vững chắc trong suốt hơn nửa thế kỷ, đã sụp đổ nhanh chóng. Theo một số nhà quan sát, kết quả này không có gì đáng ngạc nhiên, mà đó là hệ quả của một quá trình xuống dốc bắt đầu từ năm 2011, thời điểm nổ ra cuộc cách mạng « Mùa Xuân Ả Rập ».Thiên thời, địa lợi, nhân hòaChế độ Bachar Al-Assad, bị suy yếu do các cuộc biểu tình, cũng như do số lượng đáng kể các nhóm Hồi giáo cực đoan hay ôn hòa và kể cả những nhóm vũ trang phi tôn giáo, đã có thể trụ được cho đến ngày nay là nhờ vào sự hậu thuẫn của Nga và Iran.Bachar Al-Assad bị lật đổ cũng vì ông không còn được quân đội hậu thuẫn. Lực lượng trung thành với chế độ kêu gọi sĩ quan không chiến đấu và trong một động thái hiếm có, « bộ Tổng tham mưu ra thông cáo nói rằng chế độ Bachar Al-Assad đã kết thúc ».Trên thực tế, đó là một đội quân yếu kém, trang bị tồi, không còn tinh thần chiến đấu, theo như phân tích từ nhà nghiên cứu về Syria, Fabrice Balanche, giảng viên trường đại học Lyon 2, trên làn sóng RFI : « Quân đội Syria đã kiệt quệ. Cộng đồng thiểu số Hồi giáo hệ phái Alawites, vốn dĩ là nguồn cung chính cho các lực lượng quân đội trung thành với chế độ, hiến binh và các đơn vị tinh nhuệ, cũng đã kiệt sức, họ không còn muốn chiến đấu nữa. Đã có quá nhiều thiệt hại nhân mạng. Có khoảng 1/3 số đàn ông của cộng đồng, trong độ tuổi từ 20-45, đã chết trong cuộc chiến này ».Rồi nguồn hậu thuẫn từ Nga và Iran cũng bị suy giảm. Năm 2015, Nga can thiệp vào cuộc nội chiến Syria để bảo vệ đồng minh Bachar Al-Assad, trong bối cảnh chưa có xung đột Ukraina, Iran chưa « bị đánh gục » như hiện nay, và dải Gaza cũng chưa có biến cố 07/10. Ông Adel Bakawan, chuyên gia về Irak, trong chương trình Địa Chính Trị của RFI Pháp ngữ (08/12/2024), giải thích tiếp :« Từ khi chiến tranh Ukraina nổ ra, theo ước tính, Nga đã điều sang Ukraina khoảng từ 75-80% lực lượng mà trước đây họ bố trí ở Syria. Khách quan mà nói, Nga đã ở vào thế không thể ứng cứu Bachar Al-Assad. Chế độ Iran chưa bao giờ bị đe dọa cả từ bên trong lẫn bên ngoài như hiện nay. Ở trong nước là một làn sóng phản đối lớn, còn ở bên ngoài, Iran phải đối mặt với Israel và Hoa Kỳ. Và do vậy, Iran cũng không thể đến cứu Bachar Al-Assad. Trục kháng chiến cũng vậy, ở Gaza, Hamas và nhóm Thánh chiến Hồi giáo thì bị san bằng, còn phe Hezbollah ở Liban đã bị tiêu diệt. Chẳng còn ai có thể đến cứu chế độ. "Ông vua đã bị lột trần » trước mắt phe nổi dậy. »Sai lầm chiến lược của NgaTrong con mắt nhiều nhà phân tích phương Tây, sự kiện chế độ độc tài Damas sụp đổ đã cho thấy thất bại chiến lược của Nga. Cựu sĩ quan quân đội Pháp, ông Guillaume Ancel, và cũng là một cây bút thời luận về chiến sự, trên kênh truyền hình TV5 Monde nhắc lại : « Đây còn là một thất bại cho nước Nga của ông Vladimir Putin, bởi vì chính Nga đã hậu thuẫn Iran. Chính Nga hỗ trợ tất cả các nhóm vũ trang ủy nhiệm của Iran trong vùng Cận Đông. Điều chắc chắn là Nga đã châm ngòi cho cuộc tấn công khủng bố 07/10 chống Israel nhằm mở ra một mặt trận thứ hai để đánh lạc mục tiêu liên quan đến Ukraina, nhưng cuối cùng nước này cũng bị liên đới với hiệu ứng như một vụ nổ, bởi cuộc phản công bất ngờ này dẫn đến sụp đổ chế độ Damas. »Một hệ quả khác, không kém phần quan trọng của việc ông Bachar Al-Assad bị lật đổ là Nga có nguy cơ mất hai căn cứ chiến lược tại Syria, cửa ngõ cho Nga mở ra vùng Địa Trung Hải và triển khai sức mạnh quân sự ra châu Phi : Căn cứ hải quân Tartous và căn cứ không quân Hmemmim. Mất hai căn cứ này cũng có nghĩa là Nga sẽ mất ảnh hưởng tại vùng Trung Đông. Giới quan sát cho rằng, đây còn là thất bại cay đắng của quân đội và nhất là tình báo Nga. Matxcơva lẽ ra phải dự đoán rằng Israel có nhiều khả năng tấn công Syria một khi thỏa thuận hưu chiến được ký kết với phe Hezbollah. Đọc thêm: Syria : Chính quyền Putin câm lặng trước thất bại của quân đội và tình báoThất bại của Trục kháng chiếnNhưng có lẽ trong ván cờ này, bên thua nặng nhất là Iran. Ngay khi Cộng hòa Hồi giáo ra đời năm 1979, chế độ thần quyền Iran đã thắt chặt quan hệ với chế độ Assad, một phần cũng vì có chung một kẻ thù là Irak thời Saddam Hussein trong những năm 1990 và phần khác là sự gần gũi về tôn giáo giữa hai hệ phái Shia và Alawites.Syria cũng như Irak là một trong những mắc xích quan trọng trong « Trục kháng chiến », một đại lộ để Teheran vận chuyển vũ khí chi viện cho phe Hezbollah Liban, và gây áp lực lên đối thủ lớn của mình là Israel. Việc Damas sụp đổ đã gây ra những hậu quả chiến lược to lớn, cản trở Iran cấp vũ khí cho Hezbollah, cực kỳ bị suy yếu sau các chiến dịch triệt hạ dàn lãnh đạo Hezbollah cùng với các cuộc không kích của Israel vào các cơ sở quân sự của Hezbollah trên lãnh thổ Libann cũng như tại Syria trong những tháng gần đây.Tình huống này tước mất của Iran một công cụ để gây sức ép với Israel và Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời làm suy yếu Irak, một nút thắt khác trong « Trục Kháng chiến » của Iran. Trên làn sóng RFI, Pierre Razoux, giám đốc Quỹ Nghiên cứu Chiến lược về Địa Trung Hải nhận định :« Hiển nhiên, sự kiện này đã bẻ gãy "Trục Kháng chiến" do Teheran thiết lập. Trên thực tế, từ lâu những mắc xích yếu là Irak, Liban, giờ là Syria, vốn dĩ trước đây khá ổn định và tương đối vững mạnh. Iran kể từ giờ không thể tiếp cận trực tiếp Liban qua ngả đường bộ. Phe Hezbollah Liban hoàn toàn bị cô lập. Vụ việc này cũng ảnh hưởng đến Irak. Tôi nghĩ rằng giới chức Irak hiện nay cảm thấy bị căng thẳng. Họ tự hỏi liệu sắp tới Irak có sẽ là mục tiêu tiếp theo vừa của phe thánh chiến, vừa của một liên minh giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Israel, Hoa Kỳ và Ả Rập Xê Út, sau khi đã làm sụp đổ chế độ Assad tại Syria ? » Đọc thêm: Chế độ Al Assad sụp đổ: Iran mất mắt xích quan trọng nhất của « trục kháng chiến »Israel « cắt vòi bạch tuộc », Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định vị thếNếu như chiến thuật « cắt vòi bạch tuột » của Israel phần nào thành công, giới chuyên gia cũng nhận xét rằng tuy kẻ thù Bachar Al-Assad bị lật đổ, Israel có nguy cơ đối diện với một hiểm họa mới : Một chính quyền Hồi giáo cực đoan có thể hình thành ngay sát biên giới Israel.Tuy reo hò thắng lợi trước đối thủ Iran, cùng lúc Israel cũng có những biện pháp phòng ngừa để bảo đảm rằng các lực lượng nổi dậy hay nhiều nhánh vũ trang cực đoan khác không thể tấn công trực tiếp Israel. Chuyên gia Pierre Razoux cho biết « quân đội và không quân Israel đã liên tục oanh tạc các trại lính và nhiều vị trí quân sự, đặc biệt là các đơn vị tinh nhuệ của Bachar Al-Assad, để bảo đảm rằng các thiết bị quân sự tối tân, do quân đội kiểm soát, không rơi vào tay kẻ xấu. »Người vui mừng thắng lợi nhiều nhất là Thổ Nhĩ Kỳ. Trong chiến dịch phản công chớp nhoáng, Ankara có một vai trò quyết định, kiến tạo cho những gì diễn ra hiện nay. Với chiến dịch này, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được nhiều mục tiêu chiến lược : Đầu tiên hết là tạo ra một vùng đệm quân sự ở phía bắc Syria, chia cắt mối liên hệ giữa người Kurdistan Thổ Nhĩ Kỳ và Kurdistan Syria.Bachar Al-Assad bị hạ bệ sẽ giúp hồi hương hàng triệu người tị nạn Syria trên lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ra, đây còn là một thông điệp rõ ràng gởi đến đối thủ cạnh tranh Iran nhằm khẳng định vai trò « không thể bỏ qua » của Thổ Nhĩ Kỳ trong tiến trình Astana để giải quyết xung đột tại Syria. Đọc thêm: Israel vẫn oanh kích dồn dập Syria dù bị Liên Hiệp Quốc lên ánTuy nhiên, nhà nghiên cứu Fabrice Balanche lưu ý, « chính Thổ Nhĩ Kỳ điều khiển những gì xảy ra tại Syria. Đây là chiến lược tân đế chế Ottoman mà Thổ Nhĩ Kỳ của ông Erdogan đã phát triển từ một chục năm qua. Chỉ có điều chiến lược này đoạn tuyệt một cách thô bạo với nguyên trạng ở Syria, với những thỏa thuận mà Thổ Nhĩ Kỳ ký kết với Nga và Iran. Tôi không chắc là Nga có thể giữ được hai căn cứ quân sự tại Syria, và nếu như vậy, ông Putin khó mà tha thứ cho Erdogan. »Âm mưu của Mỹ và Israel ?Dù vậy, giới quan sát cũng thận trọng đánh giá mọi việc chưa hoàn toàn ngã ngũ. Ý thức được những hạn chế hiện tại, Nga và Iran đã tỏ ra thực dụng, chấp nhận bỏ rơi chế độ Bachar Al-Assad. Thông tín viên của RFI tại Matxcơva, Anissa El-Jabri, trả lời đài truyền hình Pháp LCI cho biết, ngoài việc tỏ ra kín tiếng về biến cố này ở Syria, chính quyền Matxcơva trong những phát biểu chính thức có giọng điệu khá hòa dịu, không xem phe nổi dậy là những phần tử khủng bố như trước đây, mà gọi là « các chiến binh vũ trang » hay là « các phe phái đối lập khác nhau » tại Syria.Pierre Razoux, giám đốc Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Địa Trung Hải, cho rằng Matxcơva bỏ rơi Bachar Al-Assad là để Nga và Iran có thể dàn xếp, thương lượng với các nhà lãnh đạo mới ở Syria.« Bởi vì chúng ta thấy rõ là phía Nga, điều cốt lõi là điện Kremlin muốn đàm phán với chính quyền mới tại Syria, bất kể là ai, về việc giữ Tartous và Hmemmis, hai căn cứ quân sự chính tại Syria. Vì lý do này mà Nga không tỏ ra ủng hộ đến cùng Bachar Al-Assad. Đối với Iran, thương lượng với tân chính quyền Syria về quyền được đi qua lãnh thổ để tiếp viện cho Hezbollah ở Liban, hiện đang bị cô lập hoàn toàn, là điều thiết yếu. Bởi vì trục tiếp viện chính, qua ngả Syria, Irak đã bị đóng do khu vực này nằm dưới sự kiểm soát của Lực lượng Dân chủ Syria người Kurdistan, lực lượng Hezbollah thì đã bị cô lập hoàn toàn từ khi Israel không để một máy bay nào của Iran đi vào không phận Liban. »Trong bối cảnh này, ngày 11/12/2024, giáo chủ Ali Khamenei, ba ngày sau khi chế độ Damas sụp đổ, đã đưa ra những bình luận đầu tiên khi cáo buộc « những gì diễn ra ở Syria, chẳng chút nghi ngờ, là kết quả một âm mưu của  Mỹ và Israel ».Alexandre Del Valle, nhà địa chính trị học Pháp – Ý, trả lời phỏng vấn trang tin Atlantico của Pháp nêu lên một chi tiết : Lãnh đạo phong trào Hayat Tahrir Al-Sham (HTS), ông Abou Mohammed Al-Golani, « thường xuyên nhận chỉ thị từ Thổ Nhĩ Kỳ, và một cách bí mật, gián tiếp từ Mỹ, vốn dĩ đang theo dõi điều được cho là xu hướng ôn hòa hơn » của ông Golani !

La communauté internationale a les yeux rivés sur la Syrie après l'offensive éclair qui vient de mettre fin à un demi siècle de règne sans partage du clan Assad avec la chute de Bachar al-Assad. Fulgurante, l'opération armée démarrée dans le nord de la Syrie, le 27 novembre 2024, par une coalition de rebelles islamistes syriens a permis de prendre une à une les principales villes du pays avant d'arriver à Damas, la capitale. Les leaders du putsch se revendiquent d'Hayat Tahrir al-Sham, une formation islamiste radicale dirigée par Abou Mohammad al-Jolani. Mais au-delà, c'est un soulèvement quasi-général qui s'est produit en Syrie, à l'exception du fief alaouite concentré sur la côte méditerranéenne entre le Liban au sud et la Turquie au nord. Le régime Assad est tombé comme un fruit. Ses alliés, l'Iran et la Russie n'ont pas jugé utile de le défendre. Le régime était sans doute devenu trop vulnérable. Contrecoup du 7 octobre. Regard sur les conséquences de cette chute en Syrie, sur l'axe Iran/Russie et au-delà, pour Israël et la Turquie.Invités : Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Etudes Stratégiques. Auteur de nombreux ouvrages sur les conflits au Moyen Orient, dont « La guerre Iran-Irak » aux éditions Perrin. Fabrice Balanche, maître de conférences à l'Université Lyon 2, auteur de « Les leçons de la crise syrienne », éd Odile JACOB. Adel Bakawan, directeur du Centre Français de Recherche sur l'Irak, chercheur associé au Programme Turquie/Moyen-Orient de l'IFRI et membre de l'IREMMO. Prochain ouvrage à paraître en mai 2025, « La recomposition du Moyen-Orient : du 11 septembre au 7 Octobre ».

Au-delà de la guerre de Gaza et de l'extrême tension entre Israël et l'Iran, les recompositions en cours au Moyen-Orient voient apparaître depuis une dizaine d'années une affirmation certaine de l'autonomie stratégique de plusieurs puissances régionales, de même qu'un basculement géopolitique au profit de la Russie et de la Chine. Dans quelle mesure la situation actuelle confirme et renforce cette évolution ?  Invités :  Fabrice Balanche, maître de conférences à l'Université Lyon 2, spécialiste du Moyen-Orient. « Les leçons de la crise syrienne », éd. Odile Jacob, prix du livre Géopolitique du ministère des armées Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques. « Tsahal » également « La guerre Iran-Irak » chez Perrin.

La crainte d'une « attaque importante » de l'Iran contre Israël s'est intensifiée depuis une frappe contre le consulat iranien à Damas le 2 avril. Les États-Unis croient savoir qu'elle surviendra dans les 48 heures et en appellent à la Chine pour dissuader Téhéran. Quelles sont les options dont dispose l'Iran, et les lignes rouges à ne pas franchir ? L'analyse ce 12 avril 2024 de Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation méditerranéenne d'études stratégiques (FMES), spécialiste des conflits contemporains et auteur de nombreux ouvrages de référence, notamment Tsahal : Nouvelle histoire de l'armée israélienne, aux éditions Perrin.

[REDIFFUSION] Découvrez le douzième et dernier épisode de la saison 1 Périscope publié le 28 septembre 2023. Aujourd'hui dans Périscope, nous allons voyager dans une zone du monde à la fois pleine d'enjeux et pleine de dangers. Cette zone appelée "GAP" dans la Marine pour Golfe Arabo Persique. 2 pôles s'y opposent avec, au centre, le fameux Détroit d'Ormuz par lequel passe une grande partie des pétroles du monde. D'un côté, les pays du Golfe avec l'Arabie Saoudite et les Emirats, et de l'autre, l'Iran. Ce sont 2 visions totalement hermétiques qui s'opposent, tant religieuses que politiques (et donc, bien entendu, économiques et stratégiques). La Marine Française y est présente tout comme d'autres marines occidentales. Pour quoi faire exactement ? Quel est leur rôle ? Invités : Vice-Amiral Slaars, commandant de la zone maritime de l'Océan indien, commandant des forces françaises stationnées aux Emirats Arabes Unis Thierry Bros, expert énergie, professeur à Sciences Po Paris et auteur de nombreux ouvrages Pierre Razoux, directeur académique de la FMES Bonne écoute ! Vous en voulez plus ? Retrouvez l'intégralité des publications du Centre d'études stratégique de la Marine sur notre site : ⁠Centre d'études stratégiques de la Marine (CESM) | Ministère des Armées (defense.gouv.fr) N'hésitez pas aussi à vous abonner au podcast et à nous faire part de vos retours à l'adresse mail : ⁠podcast.cesm@gmail.com Pour rappel, vous pouvez dorénavant retrouver l'intégralité de la première saison de Périscope sur ce compte Spotify. N'hésitez pas à vous abonner pour découvrir les prochains épisodes de la saison 2 !

Du canal de Suez au golfe d'Aden, entre mer Méditerranée et océan Indien, la mer Rouge est une région stratégique. Poumon de la mondialisation avec le transit d'une part importante du transport maritime, notamment des hydrocarbures (14 % du trafic mondial). La mer Rouge est également une zone d'enjeux géopolitiques pour de nombreux pays, riverains ou non, chacun souhaitant protéger ses propres intérêts. Présences française, américaine, britannique, chinoise, japonaise, saoudienne à Djibouti à moins de 30 kilomètres de la pointe sud-ouest du Yemen. On se situe là de part et d'autre du détroit de Bab el Mandeb. Au-delà, ce sont tous les pays africains qui bordent la mer Rouge qui sont courtisés. Aux pays évoqués à propos de Djibouti, s'ajoutent les Émirats Arabes Unis, la Russie, la Turquie… La Chine a inclus la région dans son projet des routes de la soie. Enjeux commerciaux, enjeux militaires. La mer Rouge est aussi une zone de développement économique avec d'importants projets d'infrastructures générés par les ambitions chinoises, russes, émiraties, égyptiennes et saoudiennes. Une zone de conflits et d'instabilité également. Quel avenir pour l'axe Canal de Suez / Corne de l'Afrique ? La mer Rouge comme toutes les autres mers est le théâtre de la rivalité des grandes puissances. Convoitises et réalités sur un espace stratégique dont dépend la stabilité du reste du monde.  Invités :   Camille Lons, chercheuse invitée au Conseil européen pour les Relations internationales (ECFR). Spécialiste de la politique étrangère des pays du Golfe, les relations Golfe Chine, Golfe Asie et la géopolitique de la mer Rouge Géraldine Pinauldt, docteure en Géopolitique, spécialiste de la Corne de l'Afrique. Consultante. Auteure de plusieurs articles académiques sur la géopolitique locale et régionale, les migrations internationales et les questions relatives aux réfugiés Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques.   Émission enregistrée à Toulon dans le cadre des Rencontres Stratégiques de la Méditerranée organisées par la FMES, Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques.

Il y a une semaine, le Hamas lançait une attaque surprise et inédite sur Israël. Des centaines de roquettes tirées, des militants infiltrés en territoire israélien, des prises d'otages. Le bilan humain est immense. Le Premier ministre israélien a immédiatement déclaré que son pays était en guerre et décrété un blocus total sur Gaza.  Regard sur ce que cette opération - que d'aucuns comparent à l'attaque du 11 septembre 2001 aux États-Unis -  signifie pour Israël, les Palestiniens et la région toute entière. Échec du système israélien ? Retour sur les logiques de chacun, les options qui s'offrent au gouvernement israélien placé sous le feu des critiques et le contexte à la fois régional et mondial. Comment cette attaque remodèle-t-elle les rapports de force entre Israéliens et Palestiniens ?  Invités :  • Pierre Razoux, historien spécialisé dans les conflits contemporains et les relations internationales. Directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques• Thomas Vescovi, chercheur indépendant sur Israël Palestine. « L'échec d'une utopie », éd. La Découverte• Xavier Guignard, spécialiste de la Palestine. Chercheur au Centre de recherche indépendant Noria Research.  

Pierre Razoux est le directeur académique et géopolitique de l'Institut Fondation Méditerranéenne d'Études stratégiques (FMES). Historien spécialisé dans les conflits contemporains et les relations internationales, il a dirigé, jusqu'à son arrivée à la FMES, le domaine « Europe / Russie / Méditerranée / Moyen-Orient » à l'Institut de Recherche Stratégique de l'École Militaire. Il a dirigé auparavant le programme « Afrique du Nord / Moyen-Orient » au Collège de Défense de l'OTAN, après avoir servi à la Délégation aux Affaires Stratégiques du ministère de la Défense. Pierre Razoux a une expérience pratique du terrain, de la géopolitique et des négociations internationales. Expert reconnu du Moyen-Orient et du Bassin méditerranéen, il a navigué sur plusieurs navires dont le porte-avions Charles de Gaulle. Il est l'auteur de nombreux ouvrages de référence (notamment Tsahal, La guerre Iran-Irak, Le Siècle des as) récompensés par plusieurs prix littéraires. Concepteur de wargames, il a mis en place des ateliers dédiés au profit d'acteurs universitaires et institutionnels. Il nous parle du rôle de l'historien dans le décryptage de l'actualité et du défi à avoir une pensée indépendante. 

Le 19 mai 2023, le sommet de la Ligue arabe à Djeddah a marqué le retour en grâce de Bachar el-Assad auprès de ses pairs du Proche-Orient. Tapis rouge pour un président que l'organisation avait exclu, fin 2011, pour sa répression sanglante du soulèvement démocratique en Syrie, dans le sillage des Printemps arabes. Un président toujours en place après 12 ans d'une guerre au bilan effroyable : au moins 500 000 morts, 150 000 disparus dans les geôles du régime, des populations gazées à l'arme chimique, 7 millions de déplacés et presque autant de réfugiés, un pays en ruines, un régime accusé de crimes de guerre et crimes contre l'humanité.Pourquoi Bachar el-Assad est-il de nouveau fréquentable aux yeux de la Ligue arabe ? Qui, parmi les 22 pays membres, a œuvré au retour du président syrien sur la scène diplomatique régionale ? Quel impact peut avoir cette réintégration de la Syrie sur le conflit en cours et sur la situation de ses réfugiés ? Quelle stratégie à présent pour les Occidentaux après le camouflet que vient de leur infliger la Ligue arabe ? D'autres pays dans le monde sont-ils tentés par une normalisation des relations avec Damas ? Trois invités :  Manon-Nour Tannous, docteure en Relations internationales, maîtresse de conférences à l'Université de Reims Champagne-Ardenne et chercheure associée au Collège de France (Chaire d'histoire contemporaine du monde arabe) et à l'Université Paris 2 (Centre Thucydide). A publié  « La Syrie au-delà de la guerre », au Cavalier Bleu en 2022 Thomas Pierret, chargé de recherche à l'Iremam, l'Institut de recherches et d'études sur le monde arabe et musulman. A publié : Bachar Al-Assad à la Ligue arabe : le retour du pestiféré syrien sur la scène internationale (sur le site The Conversation le 17 mai 2023) ; Prophetic rituals in modern Syria: Defending the « old orthodoxy » with the ʿulamāʾ in it (In The Presence of the Prophet in Early Modern and Contemporary Islam, Brill, 2023); Book review: In Search of Greater Syria/The Rise and Fall of Greater Syria (Middle East Journal, Spring 2023) Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques (FMES), auteur de « La guerre Iran-Irak », aux éditions Perrin en 2016.    

This week we're traveling back to 1970s Iran with Persepolis! Join us as we learn about Qajar princes, the role of the CIA in the Shah's regime, banned music in 1970s Iran, the Iran-Iraq War, and more! Sources: Afshar v. Department of State (1983). Case text available at https://casetext.com/case/afshar-v-department-of-state Richard T. Sale, "SAVAK: A Feared and Pervasive Force," Washington Post, available at https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1977/05/09/savak-a-feared-and-pervasive-force/ad609959-d47b-4b7f-8c8d-b388116df90c/ AJ Langguth, "Torture's Teachers," New York Times, June 11 1979, available at https://www.nytimes.com/1979/06/11/archives/tortures-teachers.html "CIA Confirms Role in 1953 Iran Coup," The National Security Archive, available at https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB435/ Qajar portraits https://asia.si.edu/exhibition/exhibition-highlights/  Miriam Berger, "The divisive legacy of Iran's royal family," The Washington Post (16 January 2020),  https://www.washingtonpost.com/world/2020/01/16/divisive-legacy-irans-royal-family/ Yann Richard, Iran: A Social and Political History since the Qajars (Cambridge University Press, 2019).  https://www.theguardian.com/world/2020/aug/17/british-spys-account-sheds-light-on-role-in-1953-iranian-coup Eskandari, Mohammad. “Pierre Razoux , The Iran–Iraq War, Trans. Nicholas Elliot (London: Belknap Press of Harvard University Press, 2015). Pp. 640. $39.99 Cloth. ISBN: 9780674088634.” International Journal of Middle East Studies 49, no. 1 (2017): 202–205. Heather Rastovac, "Contending with Censorship: The Underground Music Scene in Urban Iran," Intersections 10, 2 (2009) RT: https://www.rottentomatoes.com/m/persepolis  Wiki: Kristin Hohenadel, "An Animated Adventure, Drawn From Life," New York Times (21 Jan 2007) https://www.nytimes.com/2007/01/21/movies/21hohe.html  Roger Ebert's review (2008); https://www.rogerebert.com/reviews/persepolis-2008  Ranj Alaaldin, "How the Iran-Iraq war will shape the region for decades to come," The Brookings Institute (9 October 2020), https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/10/09/how-the-iran-iraq-war-will-shape-the-region-for-decades-to-come/   Bruce Riedel, "Lessons from America's First War with Iran," The Brookings Institute (22 May 2013), https://www.brookings.edu/articles/lessons-from-americas-first-war-with-iran/ 

L'invasion de l'Ukraine représente un tournant stratégique majeur. La mobilisation décrétée par la Russie et les référendums organisés dans les régions ukrainiennes bordant la Mer d'Azov marquent une escalade. D'aucuns estiment que la Russie veut non pas la paix mais la victoire. Les Etats-Unis sont eux à la veille des élections de mi-mandat qui pourraient se traduire par un changement de majorité au Congrès et une remise en question de l'aide américaine à l'Ukraine. Y a t-il des risques d'extension du conflit au théâtre européen?  Avec Alexandra Goujon, maître de conférences à l'Université de Bourgogne. «Ukraine, de l'indépendance à la guerre», éditions le Cavalier Bleu L'Amiral Henri Schricke, ancien représentant militaire de la France auprès de l'Otan et de l'Union européenne Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques. Édition enregistrée à Toulon dans le cadre des Rencontres stratégiques de la Méditerranée. Initiative conjointe de la FMES et de la FRS.  

Malgré leur éloignement des zones de conflit, les pays du Maghreb et du Moyen Orient sont directement touchés par la guerre tant en termes politiques qu'en ce qui concerne la sécurité alimentaire. La tension est venue s'ajouter à une région déjà structurellement sous tension. Le Moyen-Orient et l'Afrique du Nord sont parmi les plus gros importateurs de produits alimentaires de Russie et d'Ukraine. Raidissement politique. Accroissement des rapports de force. On assiste à une importante militarisation de la Méditerranée en même temps qu'un sentiment anti-européen assez fort court le long de la rive sud de la Méditerranée.    Invités :   Agnès Levallois, analyste à la Fondation pour la Recherche Stratégique et vice-présidente de l'IREMMO     Amiral Pascal Ausseur, directeur général de la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques Pierre Razoux, directeur académique de la FMES. 

Cela fait plusieurs semaines que l'accord sur le nucléaire iranien n'est plus…qu'une affaire de jours. Discuté depuis un an à Vienne, et présenté comme imminent, le retour au JCPOA (Plan d'action global commun sur le programme nucléaire iranien) de 2015 se fait attendre et semble être passé, comme d'autres dossiers régionaux, au second plan des préoccupations diplomatiques depuis la guerre en Ukraine. Une certaine lassitude s'est également installée, alors que le besoin du pétrole et du gaz iraniens acquiert une certaine urgence. Joe Biden avait fait du retour au JCPOA une priorité de son mandat, après le retrait de l'accord décidé par Donald Trump en 2018. À six mois des élections de mi-mandat, le président américain subit une forte pression des élus du parti républicain, largement hostiles à un accord d'une partie des démocrates et de son allié israélien. Regard.   Invités :    Héloise Fayet, chercheuse au Centre des Études de Sécurité de l'IFRI et coordinatrice du Programme de recherche sur la dissuasion et la prolifération   Clément Therme, chercheur associé à l'Institut International d'Études iraniennes, chargé de cours à Sciences Po et à l'Université Paul Valéry de Montpellier. « L'Iran et ses rivaux. Entre nation et révolution », éd. Passés Composés Pierre Razoux, directeur académique de la FMES, la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques. «Atlas Stratégique de la Méditerranée et du Moyen-Orient». 

Cela fait plusieurs semaines que l'accord sur le nucléaire iranien n'est plus…qu'une affaire de jours. Discuté depuis un an à Vienne, et présenté comme imminent, le retour au JCPOA (Plan d'action global commun sur le programme nucléaire iranien) de 2015 se fait attendre et semble être passé, comme d'autres dossiers régionaux, au second plan des préoccupations diplomatiques depuis la guerre en Ukraine. Une certaine lassitude s'est également installée, alors que le besoin du pétrole et du gaz iraniens acquiert une certaine urgence. Joe Biden avait fait du retour au JCPOA une priorité de son mandat, après le retrait de l'accord décidé par Donald Trump en 2018. À six mois des élections de mi-mandat, le président américain subit une forte pression des élus du parti républicain, largement hostiles à un accord d'une partie des démocrates et de son allié israélien. Regard.   Invités :    Héloise Fayet, chercheuse au Centre des Études de Sécurité de l'IFRI et coordinatrice du Programme de recherche sur la dissuasion et la prolifération   Clément Therme, chercheur associé à l'Institut International d'Études iraniennes, chargé de cours à Sciences Po et à l'Université Paul Valéry de Montpellier. « L'Iran et ses rivaux. Entre nation et révolution », éd. Passés Composés Pierre Razoux, directeur académique de la FMES, la Fondation Méditerranéenne d'Études Stratégiques. «Atlas Stratégique de la Méditerranée et du Moyen-Orient». 

Le 18 juin 2021, les Iraniens sont appelés à se rendre aux urnes pour élire un successeur à Hassan Rohani à la présidence de la République islamique d'Iran, à qui la Constitution interdit de briguer un 3ème mandat consécutif. L'élection se déroule dans un climat de mécontentement général face à la grave crise économique et sociale que traverse le pays. Depuis plusieurs mois, les autorités appellent à une participation massive alors que les rares projections disponibles laissent présager d'une très forte abstention après le taux record de 57%, enregistré lors des législatives de février 2020. Il faut dire que la motivation n'est pas forcément là après l'invalidation par le Conseil des gardiens de la Constitution de la candidature de plusieurs personnalités jugées insuffisamment loyales envers la République islamique. En Iran, le rôle du président est généralement faible mais cette fois le scrutin revêt une plus grande importance que le simple remplacement d'Hassan Rohani. Ainsi il s'avère décisif pour avoir un aperçu de l'avenir du pays.   Invités : Marie Ladier-Fouladi, directrice de recherches à l'EHESS. « La République islamique d'Iran vue de l'intérieur » éditions du Croquant. Azadeh Kian, professeure de Sociologie à l'Université de Paris. Directrice du Centre d'Enseignement, de documentation et de recherche pour les études féministes. « Femmes et pouvoir en Islam » Michalon 2020. Pierre Razoux, directeur académique et de la recherche de l'Institut FMES. Thierry Coville, économiste. Chercheur à l'Iris.

Regard sur la place de l'Iran dans son environnement régional, la relation de Téhéran avec les USA, la Chine. Et ces questions : l'Iran est-il prêt à accepter de renégocier avec les USA un retour à l'accord sur le nucléaire avec l'objectif de voir, à un horizon encore incertain, une levée des sanctions ? Ou choisira-t-il de conserver le statu quo ? Un statu quo au nom de la «résistance à l'Occident» chère au Guide suprême Ali Khamenei, au profit des gardiens de la révolution et du sérail, et au mépris de la population qui endure au quotidien les conséquences des sanctions et des choix politiques de ses dirigeants ? La voie des négociations est étroite. L'apaisement est-il possible ? Invités :   Marie Ladier-Fouladi, directrice de recherches à l'EHESS.  « La République islamique d'Iran vue de l'intérieur », éditions du Croquant. Azadeh Kian, sociologue, professeure à l'Université de Paris. Directrice du Centre d'Enseignement, de Documentation et de Recherche pour les études féministes. « Femmes et pouvoir en Islam » Michalon 2020. Pierre Razoux, directeur académique et de la recherche de l'Institut FMES. Thierry Coville, économiste. Chercheur à l'Iris.

Sau 11 ngày khói lửa dữ dội, Israel và phe Hamas cùng tạm hưu chiến kể từ đêm 20 rạng sáng 21/05/2021. Thiếu một giải pháp chính trị, vấn đề người Palestine trên dải Gaza lại có nguy cơ bị rơi vào quên lãng như bao lần trước. Tuy nhiên, thái độ phản ứng chậm trễ, có phần thụ động của Mỹ trong suốt cuộc xung đột lần này cho thấy Trung Đông không còn là một ưu tiên của Hoa Kỳ, cuộc đọ sức với Trung Quốc mới là mối bận tâm chính. Trung Đông « lấn át » Cận Đông Chưa có lúc nào lệnh ngừng bắn lại mong manh như lần này. Cuộc xung đột vừa qua không giống như những cuộc chiến năm 2008 hay năm 2014. Tên lửa của phe Hamas có thể bắn tới các khu dân cư ở Tel-Aviv, nằm sâu trong lãnh thổ Israel. Phương trình Palestine cũng đã thay đổi. Chính phủ Israel giờ phải đối phó với những cuộc bạo động và xung đột sắc tộc chưa từng có tại những thành phố có người Do Thái và Ả Rập sống chung với nhau.  Trong bối cảnh này, ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken đã có chuyến công du đầu tiên tại Cận Đông. Một mặt, Hoa Kỳ tái khẳng định sự hậu thuẫn không gì lay chuyển của Washington đối với Israel. Mặt khác, ông hối thúc Israel thông lối vào trên dải Gaza, bị phong tỏa từ 14 năm qua, cho cứu trợ khẩn cấp. Ngoại trưởng Mỹ thông báo cho tái lập cầu nối với Ramallah – thủ đô của chính phủ Palestine (AP) ; mở lại tòa lãnh sự Mỹ ở Đông Jerusalem ; và hỗ trợ tài chính cho Cơ quan cứu trợ và việc làm của Liên Hiệp Quốc cho người tỵ nạn Palestine tại Cận Đông (UNRWA). Những tuyên bố này cho thấy tham vọng hạn hẹp của Mỹ trong hồ sơ Cận Đông phức tạp. Chuyến công du bốn nước Israel, Palestine, Cisjordanie và Ai Cập của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ chỉ nhằm củng cố lệnh ngừng bắn, chứ không nhằm tái khởi động tiến trình hòa bình cho một giải pháp hai Nhà nước. Thời sự Palestine mỗi lúc trở nên mờ nhạt trong nhãn quan của Washington. Vì sao như vậy ? Nhà nghiên cứu Alain Dieckhoff1 (Questions Internationales số ra tháng 9-12/2020) cho rằng cuộc xung đột giữa Israel và Palestine từ hơn hai thập niên nay đã trở thành một « cuộc xung đột ngoại vi » có tính chất khu vực, không còn mang tầm cỡ địa chính trị nữa. Tâm điểm thời sự dần dịch chuyển sang Trung Đông, cụ thể là vùng Vịnh từ cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000, bởi hai xu hướng cơ bản : Thứ nhất, cuộc chiến do Mỹ khởi xướng chống chế độ Saddam Hussein (2003) và chương trình làm giầu chất uranium mà Iran che giấu hiện đang là mối bận tâm lớn của Mỹ, Israel và nhiều nước lân cận trong khu vực. Thứ hai, sự trỗi dậy mạnh mẽ của những phe nhóm thánh chiến Hồi giáo cực đoan như Al Qaida, Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (Daech)… đe dọa an ninh nhiều nước phương Tây, cũng như nhiều quốc gia Ả Rập. Giải pháp hai Nhà nước : Giấc mơ xa vời Hồ sơ Israel/Palestine còn trở nên lu mờ hơn bao giờ hết trước cuộc nổi dậy của những phong trào mùa xuân Ả Rập chống chế độ độc tài. Hy vọng một nền dân chủ nhanh chóng bị dập tắt, nhiều quốc gia giờ vẫn bị đắm chìm trong cảnh « huynh đệ tương tàn » (như Ai Cập, Libya, Yemen và nhất là Syria). Dù vậy, cộng đồng quốc tế nhìn nhận rằng cơ may duy nhất cho nền hòa bình lâu dài tại vùng Cận Đông là giải pháp hai Nhà nước Israel/Palestine cùng tồn tại song song, dựa trên nền tảng thỏa thuận Oslo đúc kết được năm 1993 và được hội nghị vì hòa bình Paris năm 2017 tái khẳng định. Chỉ có điều, những điều kiện để hình thành một Nhà nước Palestine mỗi lúc một xa vời do những chính sách « sự đã rồi » của nhà nước Do Thái. Chính quyền Israel tăng tốc xây dựng các khu dân cư tại những vùng đất bị chiếm đóng, lập chốt kiểm soát, rào chắn hay tường chắn… Số cư dân Do Thái tại Cisjordani (ngoài thành Jerusalem không ngừng tăng lên từ 1.200 dân (1972) lên 410 ngàn người ngày nay, khép lại mọi dự án xây dựng của Palestine. Trong toàn cảnh này, theo nhà địa chính trị học Frédéric Encel, giảng viên trường đại học Khoa học Chính trị Sciences Po, nếu như cuộc xung đột 11 ngày gần đây giữa Israel và phe Hamas trên dải Gaza đã khuấy động trở lại chính trường quốc tế, « rủi thay, chúng ta lại đối mặt với một hồ sơ mà trong lĩnh vực địa chính trị người ta gọi là một cuộc chiến dài nhưng có cường độ thấp. Nghĩa là, thi thoảng cứ mỗi 2 năm, 5 năm, hay 10 năm một lần, người ta lại chứng kiến một đợt tấn công chấn động và nhiều đòn đáp trả, nhưng bản thân cuộc xung đột sẽ tiếp tục không được giải quyết ! » (France Culture ngày 18/5/2021). Israel/Palestine : Joe Biden sang trang Donald Trump ? Giới quan sát lưu ý, chuyến công du Cận Đông lần này của ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken tuy nói rằng là để sang trang chính sách chống Palestine của cựu tổng thống Donald Trump, nhưng điều đó cũng không có nghĩa là chính quyền Joe Biden hiện nay sẽ phá vỡ hoàn toàn những gì chính phủ tiền nhiệm đã thực hiện. Chính quyền Donald Trump đã đoạn tuyệt hoàn toàn với tiến trình Oslo khi đưa ra một kế hoạch hòa bình cho Cận Đông hồi tháng Giêng 2020. Theo đó, Washington thừa nhận quyền chủ quyền của Israel tại 30% vùng lãnh thổ Cisjordani (thung lũng Jourdain, tất cả các vùng dân cư chiếm đóng) ; Jerusalem là thủ đô duy nhất của Israel – vốn dĩ phải chịu trách nhiệm về mọi điểm Thánh địa. Và cuối cùng, Israel phải bảo đảm an ninh tuyệt đối cho vùng Tây Jourdain. Về phần Palestine, họ có thể thành lập một Nhà nước « phi quân sự » trên một vùng lãnh thổ bị đứt đoạn mà thủ đô bao gồm những vùng thị trấn ngoài thành Jerusalem nhưng với điều kiện phải đáp ứng một số đòi hỏi như quản lý có hiệu quả, ngừng chính sách tuyên truyền thù nghịch… Và họ sẽ được hưởng một « kế hoạch Marshall » để kích thích phát triển kinh tế. Theo phân tích của Robert Malley, chuyên gia cố vấn ở Nhà Trắng, được nhà nghiên cứu Pierre Razoux2 trích dẫn (Diplomatie tháng 4-5/2021), tại vùng Trung Đông, mối bận tâm duy nhất của Mỹ chính là hồ sơ hạt nhân Iran. Chính quyền Biden cũng sẽ không xem xét lại những thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các nước Ả Rập gần đây (Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, Barhein và Maroc) mà Washington cho rằng có thể giúp hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực. Ngoài những yếu tố trên, tờ Le Monde (22/05/2021) trong một bài phân tích còn nhận định rằng sự bối rối và thái độ cứng rắn chậm trễ đối với đồng minh Israel còn cho thấy có « một chiến lược tránh né của tổng thống Joe Biden tại Trung Đông ». Một khu vực mà Mỹ đã hao tốn biết bao tiền của nhưng thu hoạch chẳng được bao nhiêu trong nhiều thập niên qua. « Trung Đông không còn là một ưu tiên nữa » theo như nhận xét của nhà chính trị học Charles Thépaut, thuộc Institut for Near East Policy, tại Washington (Le Monde ngày 22/05/2021). Bởi vì, nỗi ám ảnh duy nhất hiện nay của Mỹ là cuộc đối đầu lớn với Trung Quốc, mở ra trên nhiều mặt trận từ quân sự, kinh tế, thương mại cho đến cả công nghệ cao. Washington mong muốn sang trang Trung Đông mà « mô hình chuyên chế mỗi lúc một lan rộng, có những chính sách đi ngược với những lợi ích và các giá trị của Hoa Kỳ », để tập trung củng cố khối các nước đồng minh dân chủ nhằm chuẩn bị cho một cuộc chiến thế kỷ chống Trung Quốc. Trung Quốc mối đe dọa toàn cầu cho Mỹ Trong cuộc đọ sức này với Trung Quốc và trong một chừng mực nào đó là với Nga, chính quyền Joe Biden muốn khẳng định lại vai trò lãnh đạo hàng đầu của Mỹ trong một cơ chế đa phương. Một vị thế mà Joe Biden đã thể hiện rõ khi lần lượt bác bỏ các dự thảo tuyên bố chung về xung đột Israel/Palestine, kể cả từ đồng minh Pháp, tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Chỉ có điều thế giới này nay có nhiều thay đổi. Bối cảnh địa chính trị ngày nay khác xưa rất nhiều. Trung Quốc với thế mạnh kinh tế và nhu cầu ngày càng lớn về dầu hỏa ; Nước Nga của ông Vladimir Putin, với ưu thế quân sự, có tham vọng lấy lại ánh hào quang thuở xưa, và trong một chừng mực nào đó, Thổ Nhĩ Kỳ, cũng mong muốn gầy dựng lại đế chế Ottoman năm nào, ngày càng can dự nhiều hơn vào vùng Trung Đông. Trong bối cảnh này, chiến sự bùng nổ giữa Israel và Hamas chẳng khác gì như một lời nhắc nhở, Hoa Kỳ liệu có từ bỏ được Trung Cận Đông như bao lần dự định, khi mà có nhiều tác nhân mới can dự vào khu vực cũng đe dọa đến thế bá quyền. Và nhất là vào thời điểm chính sách đối ngoại này của Mỹ bắt đầu vấp phải sự phản đối ngay từ trong lòng đảng Dân Chủ. Chuyên gia về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ, bà Annick Cizel, giáo sư sử học và văn minh Mỹ, chuyên gia về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ, tóm lược những thách thức lớn cho chiến lược Trung Đông của chính quyền Biden như sau : « Vấn đề ở đây là tổng thống Mỹ phải tiến hành một thế cân đối cả trên bình diện khu vực lẫn quốc tế. Điều này buộc ông Joe Biden phải đáp trả cùng lúc rất nhiều đòi hỏi ngoài cuộc xung đột Israel/Palestine này. Hoa Kỳ nhất thiết phải có những bảo đảm đối với Israel vào thời điểm họ tái thương lượng về hồ sơ Iran thông quan trung gian hòa giải là Liên Hiệp Châu Âu, sao cho cả Mỹ và Iran đều có thể trở lại với thỏa thuận hạt nhân 2015. Cùng lúc này, tại Đông Địa Trung Hải, Israel, Hy Lạp, Chypre và cả Hoa Kỳ đang mở những cuộc đàm phán khác về an ninh nhằm ngăn chặn đà bành trướng của Thổ Nhĩ Kỳ. Do vậy, cần phải dàn xếp với Israel. Tuy nhiên, tổng thống Mỹ không chỉ đối diện với những áp lực đến từ nội bộ đảng Dân Chủ - cụ thể là từ phe thiên tả chủ trương hậu thuẫn Palestine và đòi ngưng gói viện trợ 735 triệu đô la vũ khí cho Israel – mà cả từ trên trường quốc tế, bởi vì còn có nhiều nước trung gian hòa giải khác có thể như Nga, Trung Quốc hay Pakistan. Thế nên, trong cuộc chơi vai trò lãnh đạo ngoại giao này của Mỹ, diện mạo thế giới và diện mạo ngoại giao tại vùng Trung Đông ngày nay cũng đã thay đổi. Chúng vừa mang tính khu vực như giữa Ai Cập, Jordani, Qatar vừa là toàn cầu vì còn có cả Nga, Trung Quốc nữa. Hoa Kỳ buộc phải phối hợp các nguồn hậu thuẫn của mình mà không thể nào gây xích mích với Israel. Cần phải đưa ra nhiều bảo đảm cho Israel nếu người ta muốn đàm phán với Iran. » (France 24 ngày 20/05/2021) Tóm lại, trong toàn cảnh này, nhà phân tích quân sự Michel Goya, cựu đại tá thủy quân lục chiến nhận định, thường dân Palestine có nguy cơ tiếp tục là nạn nhân lâu dài cho cuộc chơi « tên lửa và lá chắn » giữa Israel và Hamas (France Culture ngày 18/05/2021). ********** 1. Israel/Palestine : Một cuộc xung đột trở thành ngoại vi - Questions Internationales số ra tháng 9-12/2020, Alain Dieckhoff, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế (CERI), Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia (CNRS). 2. Giải mã mối quan hệ Mỹ - Israel – Diplomatie số ra tháng 4-5/2021, Pierre Razoux, giám đốc Viện Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Địa Trung Hải (FMES).

Ces deux pays qui s’opposent au Moyen-Orient depuis les années quatre-vingt sont désormais engagés, depuis plusieurs mois, dans une bataille navale clandestine. Chaque camp vise des bateaux adverses qualifiés de militaires cachés, ou d’autres livrant du pétrole ou des armes en contrebande. À ce petit jeu, les nageurs de combat israéliens sont les plus actifs et aussi les plus discrets. Pierre Razoux, directeur académique de la Fondation méditerranéenne d'études stratégiques, nous explique les dessous de ce conflit maritime inavoué.

durée : 00:58:13 - Cultures Monde - par : Florian Delorme, Mélanie Chalandon, Antoine Dhulster - Les accrochages se multiplient entre Israël et l'Iran depuis ces derniers mois. Des tensions relancées par la nouvelle administration américaine et les négociations sur le nucléaire iranien. Mais que représente la menace existentielle iranienne pour Israël ? Faut-il craindre une escalade ? - réalisation : Vincent Abouchar, Benjamin Hû - invités : Pierre Razoux historien, directeur académique de la Fondation méditerranéenne d'études stratégiques (FMES); Frédéric Encel Géopolitologue, maître de conférences à Sciences Po Paris et professeur à la Paris School of Business; Amélie Ferey Chercheuse en science politique au Centre de Recherches Internationales de Sciences Po (CERI), résidente à l’Institut de recherche stratégique de l’école militaire (IRSEM).

Albert Alegre, muy bien acompañado por Ivan Giménez (@estrategasofa) y por Antonio Rodriguez (@Flanker334) analizan en profundidad el juego publicado en 2020 por la editorial Nuts publishing (Urban Operations/ Phantom Fury) y diseñado por Pierre Razoux. FITNA, en boca de su diseñador es un juego que nos quiere introducir y hacer entender los conflictos habidos en Oriente Medio desde 2012 (Guerra civil siria, avance del ISIS..), así como presentarnos escenarios posibles en los años venideros. Pierre Razoux es Historiador Militar y ha formado parte de la delegación de Asuntos Estratégicos del ministerio de Defensa del gobierno Francés y ha sido asesor de la OTAN (entre otros). Actualmente está a cargo de la Iniciativa Diálogo Mediterráneo y Cooperación de Estambul. Durante el episodio no sólo hablaremos de las mecánicas y las sensaciones de juego, sino que tanto Ivan cómo Antonio pondrán sobre la mesa varios de los hechos reales acontecidos para analizar la capacidad del juego como simulador geopolítico. Como se indica al final del episodio, los audios de terceros se incluyen bajo los acuerdos de ivoox con la SGAE.

Covid-19 et chute des prix du pétrole, comment ce double choc rebat-il les cartes au Proche et au Moyen-Orient ? Le Covid-19 ouvre une période de grande incertitude dans l’ordre international. Le Proche et le Moyen-Orient n’y échappent pas. La crise sanitaire y est un véritable choc. Et la question se pose de connaître la façon dont les équilibres peuvent ou vont bouger. Le virus perturbe. Le confinement aggrave les crises : dégringolade sociale au Liban… Fragilisation du régime iranien, déblocage politique en Israël, mais inquiétude quant à la solidité de l’alliance établie par le Premier ministre. Situation précaire en Irak et en Syrie où la confusion et le désengagement occidental permettent à l’organisation État islamique de reconstituer ses forces. L’Arabie saoudite qui cherche une porte de sortie au Yemen est en délicatesse avec Washington pour avoir fragilisé l’industrie américaine du pétrole. En Afrique du Nord, retour à l’ordre de fer en Algérie et situation toujours instable et incertaine en Libye. Invités : - Agnès Levallois, maîtresse de recherche à la Fondation pour la recherche stratégique et vice-présidente de l’Iremmo. - Pierre Razoux, historien, directeur de recherche à l’Institut de recherches stratégiques de l’École militaire et associé à la Fondation méditerranéenne des études stratégiques.

Extrait du colloque avec François Nicoullaud, ancien ambassadeur de France en Iran, Pierre Razoux, directeur de recherche à l'IRSEM, Amin Moghadam, géographe, Université de Princeton. Modération : Marie-France Chatin, journaliste à RFI. Retrouvez les questions du public dans la vidéo : https://youtu.be/vVJxbhpW7iI Suivez nos évènements sur les réseaux sociaux YouTube : @upiremmo Facebook : @institutiremmo Twitter : @IiReMMO Instagram : @institutiremmo Soutenez notre chaîne Tipeee : @iremmo Lilo : @iremmo HelloAsso : @iremmo

Dans le Collimateur de cette semaine, après une présentation du numéro 145 de DSI de janvier-février par Joseph Henrotin, c'est Pierre Razoux, chercheur à l'IRSEM et directeur du domaine "Euratlantique, Russie, Moyen-Orient" qui revient dans le Collimateur pour décrypter la montée récente des tensions entre les États-Unis et l'Iran, et ses conséquences stratégiques pour la région. Avec Alexandre Jubelin, il commence par retracer l'histoire tumultueuse de la relation entre les deux pays depuis 1979 (11:00) puis la montée des tensions depuis 2018 et le retrait des États-Unis de l'accord sur le nucléaire iranien. Puis ils évoquent la crise actuelle, ses conséquences, les stratégies sous-jacentes et les perspectives d'avenir à l'échelle régionale et mondiale (38:00). Extrait audio : Vince Vance and the Valiants - "Bomb Iran" sur l'album "I know what it means to miss New Orleans" (1980)

Bonjour et bienvenue à la deuxième épisode de notre rdv. Je suis Rooh Savâr directeur de Thinkestân avec vous pour parler aujourd'hui de la  tentions dans le golfe Persique. Merci de votre intérêt pour la  première épisode de notre podcast, l'entretien que nous avons eu avec  Delphine O, notre co-fondatrice. Je profite l'occasion pour féliciter […] The post Un conflit militaire entre l'Iran et les USA avec Pierre Razoux – Thinkestan #2 appeared first on RoohCast.

Bonjour et bienvenue à la deuxième épisode de notre rdv. Je suis Rooh Savâr directeur de Thinkestân avec vous pour parler aujourd'hui de la tentions dans le golfe Persique. Merci de votre intérêt pour la première épisode de notre podcast, l'entretien que nous avons eu avec Delphine O, notre co-fondatrice. Je profite l'occasion pour féliciter sa nomination en tant que l'ambassadrice à l'ONU et directrice générale de la Conférence mondiale sur les femmes. Aujourd'hui nous sommes avec Pierre Razoux, directeur de recherche à l'IRSEM, enseignant à SciencesPo Paris, l'auteur de La guerre Iran-Irak : Première guerre du Golfe (1980-1988), Éditions Perrin, pour parler des tensions dans le golfe Persique, mais particulièrement entre l'Iran et les États-Unis.

Le Collimateur de l’IRSEM retrouve cette semaine Pierre Razoux, directeur du domaine « Questions régionales nord » de l’IRSEM, et auteur du « Siècle des As. Une autre histoire de l’aviation » publié chez Perrin. Avec Alexandre Jubelin, il évoque ce qu’est un « as » (1:00), les débuts de l’aviation de combat lors de la Première Guerre mondiale (6:00) puis ses perfectionnements dans les années 1930 (12:30) et son paroxysme pendant la Seconde Guerre mondiale (15:00). Ils discutent ensuite du mythe de l’as, entre propagande et réalité (22:00). Ils développent ensuite la très forte analogie entre aviation et chevalerie, dans les origines comme dans les pratiques des as (27:00), évoquent des portraits d’as comme le « baron rouge » et René Fonck (33:30) avant d’essayer de dresser un portrait-robot des « as » en abordant notamment la question des pilotes femmes (38:00). Ils discutent ensuite de l’obsession du chiffre (52:00), des plus beaux avions de chasse (1:00:00), avant de poser la question de l’extinction des « as », et de leur avenir potentiel (1:06:00). Extraits audio Iron Maiden – « Aces High » sur l’album « Powerslave » (1984) Johnny Halliday – « Les Chevaliers du ciel » (générique du feuilleton télévisé), 1968 Kenny Loggins – « Danger Zone », BO du film « Top Gun » (1986)

Ce sont les wargames qui se trouvent cette semaine dans le Collimateur de l’IRSEM, en compagnie de Pierre Razoux, directeur du domaine « Questions régionales nord » et organisateur de l’atelier « Wargaming » de l’IRSEM. Avec Alexandre Jubelin, ils évoquent ce qu’est un wargame et plus généralement un serious game (1:15), la longue histoire des wargames remontant au XIXe siècle (7:10), et leur importance stratégiquement décisive notamment aux Etats-Unis dans l’Entre-deux-guerres (12:11). Puis ils détaillent les avantages de la pédagogie active des wargames (17:00), le déroulement d’un jeu à partir de l’exemple de Fitna (26:50), les éventuelles limite de l’exercice (32:10) et les raisons pour lesquelles un wargame informatique aurait plus d’inconvénients que d’avantages (37:00). Enfin, ils se lancent dans une partie de Bloody Dawns, le wargame de Pierre Razoux sur la guerre Iran-Irak (45:00) Extraits audio tirés de la bande originale du film WarGames de John Badham (1983) : Crosby, Stills and Nash - « WarGames » - dans l’album Allies (1983) Arthur Rubinstein - « David’s Concern » (1983)