Podcasts about jeruzalemu

Iran je proti Izraelu po izraelskih navedbah izstrelil več deset balističnih raket in po iranskih več sto. Eksplozije se odjeknile v Tel Avivu in Jeruzalemu. O najmanj sedmih ranjenih poročajo iz osrednjega dela države. Ameriška vojska je izraelski pomagala prestrezati izstrelke. Napad Irana sledi obsežnim izraelskim, ki so bili usmerjeni na jedrske objekte v islamski republiki in vrh tamkajšnjih oboroženih sil. Mednarodna agencija za jedrsko energijo poroča o kemičnem in radiološkem onesnaženju znotraj objekta v Natancu.

Dela politične teoretičarke in nemške filozofinje judovskega rodu Hannah Arendt (1906–1975) so ključna referenčna točka za razmišljanja o politiki, družbi, moči, oblasti, demokraciji, totalitarizmu idr. Najbolj razvpiti njeni deli pa tudi petdeset let po njeni smrti ostajata Eichmann v Jeruzalemu (1963, slovenski prevod 2007, ponatis 2025), v katerem razgrne, kako običajni ljudje postanejo akterji v totalitarnih sistemih, in Izvori totalitarizma (1951, slovenski prevod 2003), v katerem totalitarizem definira kot proticivilizacijski politični pojav in opozori na pomen aktivnega državljanskega angažmaja. Več o življenju in delu Hannah Arendt pa z gostom. Sodeluje doc. dr. Gorazd Kovačič z Oddelka za sociologijo ljubljanske Filozofske fakultete, odličen poznavalec njene misli. Foto: Wikipedija

Piše Bojan Sedmak, bereta Sanja Rejc in Igor Velše. V slovenski kulturi je najbrž malokdo, ki ga ni v preteklih desetletjih na nek način vsaj oplazilo ustvarjanje novinarja, urednika, pesnika, pisatelja, esejista, scenarista, profesorja Branka Šömna (roj. Maribor, 1936). Morda še najbolj množično scenariji filmov, kot so Poslednja postaja, Samo enkrat se ljubi, Let mrtve ptice, Rdeči boogie in drugi, ali bolj individualno njegovo publicistično delo, bogat pesniški opus, zbirke humoresk in esejistične knjige ter predvsem njegovih deset romanov … Po predlani izdanih pretresljivih novelah Molitev za Jasenovac tudi v letos izdani knjigi Človek, ki ga ni pisec ohranja ter kvalitetno nadgrajuje svoje pripovedništvo, tokrat po uvodnem nekrologu s šestimi besedili kratke proze. Pred njimi bi lahko stala sentenca: »Človeško dojemanje sveta je polno sršečih vprašanj, misleči človek se lahko nanje nabode, celo izkrvavi.« A avtor je pod naslov pripisal: »To je knjiga retoričnih figur, alegoreze, legend o mrtvem času.« V moto pa: »Kjer ni grobov, ni pogreba. Zemlji telo, dušo bogu, srce bratstvu.« In začel z In memoriam prijatelju Milanu Vincetiču. Prvoosebni pripovedovalci so v besedilih dvoji, pol jih personalno pripovedujejo templjar, Mozart in udbaški morilec, pol pa pisec sam v prvi osebi, četudi se kdaj predstavi še kot François, France, Frank, Feri, da le ni vedno Branko. V zgodbah se kaže kot sprehajalec po Jeruzalemu, scenarist na ekipnem filmskem delu v Zadru, v tekstu Dno brez dna pa kot premišljevalec o smrti za osebno uporabo. V snovi je vseskozi pozoren na iztekanje časa, poln znanja, izkušenj, anekdot in spoznanj ter esejistično zavzet, predvsem za prostozidarstvo. Masonstvo, ki je nasploh pomemben del Šömnovega življenja, je kot motiv nevsiljivo prisotno v večini besedil; v Jeruzalemu se avtor podrobno seznani s kabalo; neuki oznovski eksekutor v noveli Likvidacija zaslišuje ujetega masona; Mozartov monolog – nekak trezen dodatek k Formanovemu in še kateremu vihravemu Amadeusu – vsebuje jasno sporočilo, da se je genij najbolje počutil v svoji prostozidarski bratovščini … In ko Šömen izbrska pomembne zadeve iz preteklosti za nove zgodbe, mimogrede izvleče tudi kaj iz lastne, nekdanje kulturniške bratovščine; s Petrom Božičem spi na predpražniku neke podstrešne sobe, s češnje padlim Matjažem Kmeclom v isti bolnišnični sobi enciklopedično modruje o umiranju, v Tivoliju debatira z Marjanom Rožancem, ob nekem omizju prepeva z Danilom Kišem … Seveda se piscu do devetdesetega leta marsikaj nabere, a za učinek je pomembno, da se to nabrano dobro bere. In Dno brez dna nikakor ni le še eno prijazno obujanje prigod, temveč je iskreno obračunavanje človeka s samim seboj na nivoju visoke, resne literature. V najdaljši noveli Vrana se zgodovinska faktografija o usodi templjarske utrdbe v Dalmaciji preliva z domišljijsko dramaturgijo v scenariju, ki ga protagonist piše za ameriške producente, ob čemer se zapleta v ljubezensko avanturo z domačinko. Ta ga reši iz vode, potem ko pisec v sebi pomeša junaško fikcijo in realnost slabega plavalca, za nameček pa ga pod rebra sune še konj. Šömen je mojster vizualizirane naracije, saj kot filmski scenarist beleži, kar prvenstveno vidi, ter to kadrira v sekvence, tako da se dogajanje poganja v pregledno urejeno celoto; obrt pač terja spretno razporejanje prekipevajočih motivov, ko »asociacije skušajo kot komarji posedati na kožo«. In tako so spletke beneškega doža na četrtem križarskem pohodu iz 13. stoletja zmontirane s posteljnimi pomenki sodobnih zaljubljencev, ne da bi taki rezi trgali rdečo nit pripetljajev, drvečih v presenetljiv finale. Pogosta tema v slovenski literaturi – duhovni in telesni samorazkroj povojnih organiziranih morilcev – je v Likvidaciji izpeljana z doslednostjo, katere učinek je grozljiva norost človekovega zla, nasilja in samouničenja. Ideje framasonskih lož so s takšnimi polomi v popolnem nasprotju; komunistični zasliševalec je deležen poduka od izobraženega zaslišanca v izjavi: »Prostozidarji se ne pogovarjajo ne o politiki ne o Cerkvi. Oni so humanisti, dobri ljudje, ne pripravljajo nobenih zarot, nobenih atentatov, kot so nas dolžili v preteklosti, mi smo za mir med narodi, v svetu.« V petindvajsetih odstavkih zadnje besedilne enote Dno brez dna s podnaslovom Razmišljanje za osebno uporabo ali Ponesrečen poskus življenjepisa so motivi povezani z osrednjo idejo – doumeti bližino konca. Šömen je v najbolj napeti formi, ko pripoveduje, kako se je večkrat po naključjih komaj izvil iz objema smrti; prijatelja je raznesla ročna bomba in bi lahko tudi njega, če se ne bi pri preskakovanju zapletel v ograjo; pravočasno je odskočil s proge pred drvečim vlakom, medtem ko prijateljici to ni povsem uspelo in je ostala brez nog; svoje je komaj ohranil tako, da jih je skrčil pred kolesi avtobusa, proti kateremu je zdrsel po zasneženem klancu; z očetom je bežal pred streljanjem nekega kulaka, v osamosvojitveni vojni je zadnji hip ustavil avto nekaj decimetrov pred mino; seznam se ne izteče, ko se zapore, pretepe, pljučnice, zlome in podobne nesreče postavi pred tri pike … In morda vzhičeno doda, da je vse to tako rekoč neverjetno. V meditacijah o neizogibnosti minevanja se avtor sicer ozira po religijah, pri čemer ne izpostavlja posebej vstajenja, pač pa se mu ob bistvenih duhovnih vpogledih utrinja bogata metaforika. Kaže, da je poezija na začetku in v zdajšnjosti Šömnovega ustvarjanja; čeprav so bile v polpreteklem obdobju objavljane predvsem pripovedi, so namreč mnoge prepojene s pesniškim jezikom; tako je tudi začetni spomin posvečen prvenstveno liriku. In zadnji stavek v zbirki, po katerem se imenuje knjiga, je naslov popevke, za katero je Šömen nekoč na opatijskem festivalu dobil nagrado za najboljše besedilo. V slogu vseh šestih besedil izstopajo pomensko domiselne besedne zveze. Za pričevanje o poetskih podobah v Šömnovi prozi je primerno nazoren naslednji citat: »… vse je bilo končano, najprej so umrle mistične karte, 'igralne podobe, ki z njimi noči sem zapravljal', slike spomina na ukradene poljube, na poležane rjuhe po hotelskih posteljah, v katerih sem po nekaj minut dokazoval panonsko moškost, na vrtiljaku noči so vrstili duhoviti komplimenti, laž in obljube, veliki kompromisi na delovnem mestu, v nergaški javnosti ter majhni kompromisi s samim sabo, kavarniški prepiri in nepopoln popis priložnostne nezvestobe, bežanja od doma ...« In čeprav novele niso niti spovedi niti rekviemi, vsebujejo tudi zrela ključna spoznanja človeka, ki se je obilno naužil telesnosti in vsakršnega duha: »… cerkev upa, da bom tudi jaz umrl v miru, zadovoljen v spokornosti, sprijaznjen s svetom, upornik brez razloga, dvomljivec o vsem pozemeljskem, zagledan v lepoto ženskih oči, v vesoljski razum razumnežev, v politično moč pametnejših, obiskovalec različnih hramov po svetu, sprehajalec po tujih pokopališčih, prebivalec med jelšami in brezami izgubljenih vasi in velikih, do praznine razkošnih velemest, lastnik majhnih bolečin v stihih in prozi, prodajalec velikih stisk srca pod judovskim kamnom dvoma, na dveh ploščah desetih zapovedi, v dogovoru s plamtečo ničnostjo, zasebnim pepelom, z odtisi velikega graditelja svetov.« Človek, ki ga ni zelo je. Šömen v knjigi domišlja in osmišlja svoje bivanjske poti in poti svojih junakov z močno pisateljsko energijo. Pri tem mu za estetski presežek služijo pestre osebne izkušnje, poznavanje zgodovine in dar za scenaristično domišljeno pripovedovanje, vse razumno posvečeno širinam in globinam življenja in umetniškega izražanja. Branko Šömen se torej ne predaja; ko se, pa se pisanju z obstojno kvaliteto.

Ljudski pregovor nam pravi, da v življenju ni dovolj imeti prav. Prav ta ljudska modrost se nam razkriva ob dveh Jezusovih učencih, ki se razočarana pomenkujeta na poti iz Jeruzalema v Emavs. Močno sta prizadeta, kajti tisti prerok, ki sta ga tudi onadva imela za mesijo, se pravi za odrešenika, je, namesto da bi vzpostavil novo Izraelsko kraljestvo, klavrno končal na križu. Ne moremo reči, da nimata prav, toda iz svojega doživljanja zgodovinskih trenutkov sta si izoblikovala globoko prepričanje in nič ju ne more odvrniti od njune globoke žalosti. A resnica vendar ni tako preprosta in enostavna. Pozneje izvemo, da so ju prestrašile izraelske žene, ki so v nedeljo zjutraj pohitele h grobu, a so ga našle praznega. Evangelist Luka, ki nam pripoveduje to zgodbo, takoj na začetku predstavi dve logiki, ki si nasprotujeta. Na eni strani gre za logiko političnih strategij, ki doživlja poraze in nas napolnjuje z grenkobo. In na drugi strani stoji logika ljubezni, ki jo poznajo svete izraelske žene in ki se ne ukloni političnim analizam, ampak prinaša pogled v globljo življenjsko resničnost. Ta logika ljubezni nam preprečuje, da bi v sebi gojili žalost in z njo obupano udrihali po vsem svetu. Pa vendar tudi učenca nista brez logike ljubezni. Najprej medse sprejmeta tujca, kar je lepa gesta do osamljenega potnika. Potem pa se vendar z njim tudi pogovarjata in ga skušata poučiti, da ne bi ostal pri svoji nevednosti in vendar tudi on izvedel za najnovejše dogodke v Jeruzalemu. In ko utihneta in sprejmeta, da bi tudi onadva lahko kaj novega izvedela, se zgodi preobrat. Spoznata, kako sta bila zaslepljena, saj jima je iz spomina izpadel čudovit spev preroka Izaije o »trpečem Božjem služabniku«, ki s svojo ljubeznijo odrešuje ves svet. Sprejmeta, da nima smisla, da bi trmasto vztrajala pri svojih predsodkih in da bi bila politična strategija vsa realnost. Resničnost ljubezni in prijateljstva je še močnejša, kajti Božja dobrota nas nikoli ne zapusti. Tujcu vzklikneta: Ostani z nama, Gospod, zakaj dan se je že nagnil! To povabilo izraža novo logiko ljubezni in upanja, ki se ji predata. Tudi onadva odslej gledata na življenje veliko globlje in v gesti lomljenja kruha zaznata, da je vstali in ljubeči Gospod med njima. Podobno je v našem življenju. Nič zato, če trenutki prazničnega veselja izginejo, pomembno je, da je v nas vstopila zavest, da je vstali in ljubeči Gospod vedno z nami.

Ko se je tistega dne, prvega v tednu, zvečerilo in so bila tam, kjer so bili učenci iz strahu pred Judi, vrata zaklenjena, je prišel Jezus, stopil v sredo mednje in jim rekel: »Mir vam bodi!« (Jn 20,19) Strah, ki je navdajal učence pred Judi, jih je zaprl v dvorano zadnje večerje, kjer so zaklenili vrata. Koliko ljudi danes po svetu dneve in noči preživlja po kleteh in po zakloniščih, ker jih je strah bomb, ki padajo z neba, ker jih je strah izstrelkov, ki rušijo in ubijajo. Kako zelo potrebujejo ljudi, ki vstopijo v njihov strah in tudi njim prinesejo sporočilo: »Mir vam bodi!« »In glej, prav tisti dan sta dva izmed njih potovala v vas, ki se imenuje Emavs in je šestdeset stadijev oddaljena od Jeruzalema. Pogovarjala sta se med seboj o vsem tem, kar se je zgodilo.« (Lk 24,13-14) … Silila sta ga in govorila: »Ostani z nama, kajti proti večeru gre in dan se je že nagnil.« In vstopil je, da bi ostal z njima. (v. 29). Ne, ta pot v Emavs ni bilo potovanje. Potovanje je pot k novim spoznanjem, k novim doživetjem, k širšim obzorjem. Njuni koraki iz Jeruzalema proti Emavsu so bili beg. Beg pred nevarnostjo, beg pred razočaranjem, beg od življenja brez prihodnosti. Reke ljudi tečejo po poteh in brezpotjih sveta, ker bežijo. Bežijo pred nasiljem, pred vojno, pred lakoto, bežijo pred revščino in pred obupom. Tudi na tem begu so izkoriščani, preganjani, prezirani, deležni pa so tudi sočutja in usmiljenja. Kako zelo potrebujejo ljudi, ki jim spregovorijo spoštljivo besedo, ljudi, ki ostanejo z njimi, ki hodijo z njimi, ki jih povabijo k svoji mizi. Žene, ki so prišle z Jezusom iz Galileje, so si ogledale grob in kako je bilo položeno njegovo telo. (Lk 22,55). Kdo bi mogel izmeriti solze mater, žena in otrok, ki jih jočejo ob grobovih svojih sinov, mož in očetov. Solze, ki jih nihče ne more osušiti, ker tečejo iz praznine ob izgubi in srčne bolečine. Žene, ki so prišle k Jezusovemu grobu, je nagovoril angel: »Vstal je, ni ga tukaj!« Koliko angelov bo moralo priti k vsem grobovom sveta in žalujočim prinesti sporočilo o vstajenju in o življenju. Zato tebe, Gospod Jezus Kristus, ki si ob tisti veliki noči v Jeruzalemu vstal iz groba in prinesel življenje vsem, ki jih ogrinja senca smrti, prosim, da tudi za letošnjo veliko noč prideš v srca vseh, ki odločajo o življenju drugih, da se bo v njihovih srcih zaslišala tvoja beseda: »Mir vam bodi!«; da tiho stopiš ob tiste, ki bežijo, da bi živeli ter hodiš z njimi, da se jim bodo ob srečanju s teboj odprle oči; da se tiho dotakneš vseh objokanih lic, da bodo ob tvojem nežnem dotiku deležni tolažbe in upanja. Gospod Jezus, pridi s svojim sporočilom vstajenja v naš svet, stopi v naša življenja, da bomo polni upanja deležni tvoje obljube odrešenja. Dragi dobri ljudje, vsem vam voščim blagoslovljeno veliko noč Jezusovega in našega vstajenja. msgr. Stanislav Zore OFM ljubljanski nadškof metropolit

Papež v meditacijah za drevišnji križev pot v Koloseju: Jezusov križ ruši zidove in briše dolgove.​Prenos velikega tridnevja iz župnije Šentjur pri Celju, župnik Markovič pri sveti maši zadnje večerje: Evharistija ni za popolne čase.60 let po rojstvu Farnega ognjišča bogati naš prostor revija Ognjišče.Na celjskem sodišču razglasitev sodbe v zadevi Trenta. Bosta morala Janša in Kastelic v zapor?Voditelji krščanskih Cerkva v Jeruzalemu povabili k molitvi za mir v Sveti deželi in drugod po svetu.Ukrajinski škof Sus: Svet ne potrebuje le pogumnih vojakov, ampak tudi pogumne kristjane.Bodo ZDA opustile pogajanja za končanje vojne v Ukrajini?Vreme: Popoldne bo spremenljivo oblačno, nastajale bodo plohe. Jutri bo na zahodu pretežno oblačno z občasnimi plohami, drugod bo večinoma sončno.Ustavno sodišče razveljavilo del odloka o kategorizaciji cest v Ljubljani.Velikonočni konec tedna zdraviliškemu turizmu prinaša dobro zasedenost kapacitet.Hamas zavrnil zadnji izraelski predlog za novo prekinitev ognja v Gazi.Ameriška vojska uničila za Hutijevce pomemben pristaniški terminal v Jemnu.Šport: Nogometaši Celja evropsko pot končali z remijem v Firencah.

Ranná kázeň: Mk(11, 1-10) „Keď sa priblížili k Jeruzalemu, ku Betfagé a Betánii na Olivový vrch, poslal (Ježiš) dvoch učeníkov a riekol im: Choďte do dediny, ktorá je naproti, a hneď, ako vkročíte do nej, nájdete priviazané osliatko, na ktorom ešte nikto nesedel; odviažte ho a priveďte. A ak by vám niekto povedal: Čo to Príspevok Potrebuješ novú perspektívu zobrazený najskôr Evanjelický a.v. cirkevný zbor v Žiline.

Večerná kázeň: Mk(11, 1-10) „Keď sa priblížili k Jeruzalemu, ku Betfagé a Betánii na Olivový vrch, poslal (Ježiš) dvoch učeníkov a riekol im: Choďte do dediny, ktorá je naproti, a hneď, ako vkročíte do nej, nájdete priviazané osliatko, na ktorom ešte nikto nesedel; odviažte ho a priveďte. A ak by vám niekto povedal: Čo to robíte? – Príspevok Potrebuješ novú perspektívu zobrazený najskôr Evanjelický a.v. cirkevný zbor v Žiline.

Izaiáš 62,1-12 1 Kvôli Sionu nebudem mlčať a kvôli Jeruzalemu nezostanem ticho, kým nevyjde ako jas jeho spravodlivosť a jeho spása nezažiari ako

Kdo še ni slišal za kompleks Križank v Ljubljani, ki so najbolj znan objekt redovnikov križnikov pri nas? Njihova zgodovina je dolga in silno zanimiva, saj so nastali v 12. stoletju v Jeruzalemu kot nemški hospital, kmalu pa so prišli tudi na območje Velike Nedelje. Da njihovo delovanje ne bo pozabljeno, je križniška sestra Jožefa Ogulin napisala knjigo Vitezi svetega križa.

V Vipavi nocoj odprtje razstave likovnih del kolonije Umetniki za KaritasV združeni župniji Šoštanj, Bele Vode in Zavodnje pripravljajo misijon z osrednjim geslom »Poslan si«!Koprski škof Jurij Bizjak bo jutri podelil škofijska odlikovanjaIzraelska policija vdrla v cerkveni kompleks v Jeruzalemu, ki je v lasti Francije.V dvorcu Lanthieri v Vipavi nocoj pripravljajo slovesno akademije Škofijske Karitas Koper, med katero bodo odprli tudi razstavo likovnih del, ki so nastala v 30. mednarodni likovni koloniji Umetniki za Karitas z geslom: »Mostovi upanja«. Darovi za likovna dela so namenjeni pomoči ostarelim in bolnim.

V svetu se vrstijo odzivi na odločitev Izraela, da prepove delovanje Agencije Združenih narodov za pomoč palestinskim beguncem na svojem ozemlju. V agenciji so ogorčeni. Po besedah njenega predstavnika Adnana Abu Hasne bo ta odločitev imela nevarne posledice za delovanje agencije na Zahodnem bregu, v Gazi in Jeruzalemu, vključno s prepovedjo komunikacije z agencijo, odvzemom imunitete in preprečitvijo vstopa mednarodnega osebja ali izdaje vizumov. Drugi poudarki oddaje: - Vlada pripravlja ukrepe za blažitev posledic krize v nemški avtomobilski industriji. - Zunanja ministra Tanja Fajon in Antonio Tajani za krepitev sodelovanja med Slovenijo in Italijo. - V ospredju svetovnega dneva možganske kapi spodbujanje gibanja.

Njegovo ime spominja na Narcisa iz grške mitologije, na vase zagledanega lepotca, in na spomladansko cvetico narciso. Sveti Narcis pa je bil škof v Jeruzalemu, potem ko je bilo mesto spet …

V prvi krščanski Cerkvi je bila zelo priljubljena pripoved o dveh učencih, ki sta na poti v Emavs prepoznala vstalega Gospoda. Evangelist Luka, ki je zapisal ta dogodek, še posebej poudarja konec te zgodbe, bratski, se pravi prijateljski obed in veselje nad praznim grobom. Iz te pripovedi namreč odseva vsa bistvena vsebina veselega oznanila, sporočila Jezusovega evangelija. Gre namreč za to, da učenca spoznata, da sta lahko trpljenje in žrtev tudi blagoslov, kadar ju doživimo v obzorju ljubezni, tistega osebnega odnosa, v katerem se žrtvujemo za druge. Kristus učencema jasno razloži, da je z ljubeznijo mogoče premagati vsako stisko, trpljenje in obup. Ljubezen, ki prihaja od Boga, je tista, ki premaga celo smrt. V luči velikonočne zmagovite ljubezni pa lahko razumemo tudi današnji praznik Marijinega vnebovzetja. Spomnimo se, da sta apostola Peter in Janez na priporočilo svetih žena stekla h Kristusovemu grobu in ga našla praznega. Podobno so pozneje tudi Jezusovi učeni obiskali Marijin grob v Jeruzalemu in ga prav tako našli praznega. Spomnili so se Jezusovega učenja, da takrat, ko nastopi najvišja ljubezen, ni mogoče, da bi se vse končalo s trohnenjem telesa v grobu. Ljubezen zmaguje naprej in prinaša novo življenje, ki pelje v večnost. Kristus je kot Božji sin vstal od mrtvih, a Marija je bila le človek in te moči ni imela. Imela pa je pogum sprejeti najvišjo Božjo dobroto, ki jo je popeljala v večnost. Pomen praznika Marijinega Vnebovzetja je prav to, da tudi mi ne vidimo v trohnenju človeškega telesa zadnje postaje človekove zgodovine, marveč samo obdobje pričakovanja, ko nas bo večna ljubezen v celoti, z dušo in telesom, popeljala v večnost. Človeško telo je kljub smrti voz, ki našo dušo, se pravi naše radosti, trpljenje in upe popelje v večnost. Pogoj pa je, da tudi mi znamo kot učenca na poti v Emavs sesti za mizo k bratski pojedini in da delimo med seboj tisto, kar pač imamo. Po krščanskem izročilu je Marija z apostoli obhajala zadnjo večerjo in potem skupaj z njimi opravljala spomin nanjo. Zato je tudi znala iz rok svojega sina sprejeti, da jo je z dušo in telesom popeljal v večno ljubezen. Zato krščanska tradicija vidi v njej najlepšo ženo, okrašeno z najlepšimi etičnimi vrlinami miline, dobrote in ljubezni.

Danes pred nas stopata dva moža, Simon Peter in Pavel. Oba sta bila kljub svoji krhkosti odločna. Peter, preprost ribič iz vasi Kafarnaum, je resno jemal svoje delo, a je pogosto reševal stvari po svoje in rad je govoril. Enkrat je Gospodu celo dejal: „Življenje dam zate.“(Jn 13,37). Ko je šlo kaj narobe, pa je pobegnil. Bil je trmast, včasih grob, a je postal opora vsem apostolom in je vodil prvo cerkveno skupnost. Čeprav še vedno krhek, je postal trdna skala, na katero so se drugi lahko naslonili. Bil je prvi, a je ostal skromen. Bil je odločen in je verjel, da je vredno umreti za resnico in biti križan kot Kristus. Pavel, iz ugledne judovske družine, je bil učenjak – intelektualec, z najboljšim učiteljem – Gamalielom – v Jeruzalemu. Trdno zasidran v judovsko tradicijo. Tekoče je govoril aramejsko, hebrejsko, grško in latinsko. Znal je pisati in poznal je judovsko in rimsko pravo. Bil je netipičen voditelj, a je po Božji milosti postal vzor vsem misijonarjem – oznanjal je upanje, ki ga je nosil s pogumom pustolovca po vsem tedaj znanem svetu. Odločnost in gorečnost, da ponese evangelij med narode, sta presegli marsikatero mejo. Bil je avtoriteta v boju za resnico ter zgled vztrajnosti in poguma, dokler ga niso obglavili. Apostola Peter in Pavel sta postala močni osebnosti, potem ko ju je prevzel njun življenjski vzor, Jezus Kristus. Ob Njem sta zaživela novo poslanstvo! Dopustila sta Jezusu, da je usmerjal njuno življenje, ter ga osmislila s svojim darovanjem za širjenje dobre novice – oznanila odrešenja. Vsi potrebujemo zglede, da bi našli pogum in postali to, kar v resnici smo – edinstveni in zapisani na Božjo dlan. Kdo nam lahko pomaga? Najbolj tisti, ki pozna naše srce. Tja pa lahko seže le Bog. Kaj je tako edinstvenega v nas? Božja podoba. Ko najdemo to podobo, najdemo tudi sami sebe. Ko sta Peter in Pavel odkrila Božjo podobo v sebi in v svojem življenju, sta postala več kot edinstveni osebnosti – postala sta svetnika! Današnji praznik, poln upanja in spodbude, je dan, ko praznujemo Božje delovanje v življenju dveh zelo različnih ljudi. Lahko sem ribič iz vasi kot Peter ali otrok iz mesta kot Pavel. A poklican sem, da zaživim svojo resnično svobodo kot božji sin ali hči. Kadar sem v stiku s Tistim, ki me je ustvaril, bom dopustil, da zasije iz mojega življenja zgodba, ki jo bova napisala skupaj. Kristus je skala, ob kateri so mnogi postali močne osebnosti, to pa je prevzelo tudi mene in k temu vas vse vabim ter želim, da bi bil On naša trdna opora na poti življenja.

V življenju preroka Mohameda je bilo nekaj prelomnih dogodkov, ki so odločilno zaznamovali njegovo nadaljnje poslanstvo. Eden takšnih dogodkov je »al-isra«, »nočno potovanje«, ki ga Koran v 17. suri opisuje z naslednjimi besedami: »Hvala Tistemu, ki je ponoči popeljal svojega služabnika od Svetega hrama do najbolj oddaljenega hrama, katerega okolico smo blagoslovili, da bi mu pokazali nekatere od naših znakov! Zares, On sliši in ve vse.« V arabskem izvirniku se na tem mestu pojavi beseda »asra«, ki pomeni »potovati ponoči« oz. »povzročiti, da nekdo potuje ponoči«. Na podlagi islamske tradicije naj bi Bog preroka Mohameda ponoči popeljal do mošeje Al-Aqse v Jeruzalemu, nato pa od tam vzdignil v »sedma nebesa«. Tako je »nočno potovanje« pravzaprav sestavljeno iz dve delov: iz potovanja iz Kabe v Meki do Al-Aqse v Jeruzalemu (»al-isra«), in iz »dviga v sedma nebesa« (»al-mi`aradž«). Islamsko izročilo opisuje, kako naj bi se med tem »dvigom v nebo« preroku Mohamedu razodela narava raja in pekla, srečal pa naj bi se tudi s številnimi predhodnimi preroki in Božjimi poslanci, ki naj bi mu razkrili skrivnosti Božje resničnosti. Prerokovo videnje nebes in srečanje z Bogom je še najbolje opisano v prvih vrsticah 53. sure. Ko se je Mohamed znašel v sedmih nebesih, se je približal Božanstvu do razdalje »dveh lokov ali še manj« in Ga zagledal … O naravi tega »nočnega potovanja«, ki obsega tako potovanje od enega kraja do drugega (»al-isra«) kakor tudi vzdig v nebo (»al-mi`aradž«), se med muslimanskimi učenjaki in eksegeti mnenja razhajajo. Nekateri ta dogodek tolmačijo kot metafizično zrenje, drugi pa ga razumejo kot dejansko potovanje skozi prostor in čas, ki naj bi se zgodilo natanko leto dni pred Mohamedovo migracijo iz Meke v Medino. Toda medtem ko religijski učenjaki in koranski eksegeti razpravljajo o naravi tega dogodka, pa sufiji, muslimanski mistiki, v prerokovem »nočnem potovanju« prepoznavajo arhetipsko izkustvo vzpona k Bogu in paradigmo za svoje lastno notranje približevanje k Božjemu. Za muslimanske mistike je Prerokov vzpon v nebesa zgled njihove lastne duhovne vznesenosti in ekstatične izkušnje. Hkrati pa, kot pravilno opozarja Marijan Molè, zaznamuje tudi mejo te izkušnje: Božje bistvo ostaja namreč nedosegljivo. Sufijska literatura tako razpolaga s številnimi pričevanji o podobnih izkušnjah mističnega vzpona, o srečanjih z Božjim in – o nedosegljivosti Njegovega bistva. Eden takšnih najbolj znamenitih opisov je zagotovo poročilo Bayazida Al-Bistamija, velikega mistika iz 9. stoletja, znanega po svojih izrekih o ekstatičnih stanjih in mističnih videnj. Takole pravi: »Brž ko sem šel Njegovi edinosti naproti, sem postal ptica, katere telo je bilo v Enosti, krila pa v Večnosti. In deset let nisem jenjal leteti po nébesu kakšnosti, dokler ga nisem sto tisočkrat preletel. In nisem jenjal leteti, dokler nisem priletel do planote Predvečnosti in tam zagledal drevo Enosti […] Gledal sem in videl, da je vse to samo slepilo.«

Daniel 6, 11 a 24 Keď sa Daniel dozvedel, že doklad je napísaný, šiel do svojho domu, v ktorom boli okná hornej izby otvorené smerom k Jeruzalemu. Tam si tri razy denne kľakol na kolená, modlil sa a oslavoval svojho Boha, ako to robieval predtým. Vtedy kráľ rozkázal vytiahnuť Daniela z jamy. Nato ho vytiahli […]

Mlad fant, fokolarin Carlos Palma iz Urugvaja, se je znašel v Jeruzalemu sredi napetosti zaradi vstaje. Bil je tudi tarča napada s kamenjem in ekplozije bombe v smetnjaku. Ves čas pa ga je preganjala misel: Kaj lahko jaz storim za mir? Verjel je, da je le ljubezen tista, ki premaga zlo. Živel je tudi v Iraku in nazadnje v Egiptu, kjer je dobil poseben navdih, v katerega je kmalu pritegnil še mnoge druge po vsem svetu. Če vas zanima, kako je začel graditi kulturo miru, vabljeni k poslušanju oddaje.

Izrael miał dwunastu synów. Naród izraelski dzieli się na dwanaście plemion. Może się wydawać, że od każdego syna pochodziło jedno plemię. Jest to jednak bardziej skomplikowane. Ile było tych plemion? Dwanaście czy trzynaście? Czy dziesięć z tych plemion zaginęło? Z jakich plemion pochodzili Jezus, Apostoł Paweł i inni? Jakub miał dwie żony Leę i Rachelę. Ta pierwsza urodziła mu sześciu synów. O pierwszym w Rodzaju 29:32 czytamy: “I poczęła Lea, i urodziła syna, i nazwała go Ruben, bo rzekła: Wejrzał Pan na niedolę moją, bo teraz mąż mój będzie mnie kochał”. Ten sam rozdział wymienia jeszcze Symeona, Lewiego i Judę. Rachela nie rodziła, postanowiła więc zrobić to co jej babka Sara. W Rodzaju 30:3 czytamy: “A ona rzekła: Oto niewolnica moja Bilha, obcuj z nią, że będzie mogła porodzić na kolanach moich, abym i ja miała z niej dzieci”. Bilha urodziła Dana, a później też Naftalego. Jednak Lea, też dała Jakubowi swoją służącą Zilpę i ta urodziła Gada i Aszera. Później jednak sama Lea także urodziła jeszcze dwóch synów Issachara i Zebulona. Wtedy zaczęła rodzić także Rachela. W Rodzaju 30:25 czytamy: “A gdy Rachela urodziła Józefa, rzekł Jakub do Labana: Zwolnij mnie, abym mógł wrócić na miejsce swoje i do ojczyzny swojej”. Józef był jedenastym synem i ostatnim, który urodził się w Charanie za rzeką Eufrat. Lea urodziła mu: Rubena, Symeona, Lewiego i Judę. Potem Bilha, niewolnica Racheli urodziła Jakubowi: Dana i Naftalego. Później Zilpa, niewolnica Lei urodziła: Gada i Aszera. Następnie Lea zaczęła ponownie rodzić i na świat przyszli: Issachar i Zebulon oraz córka Dina. Ostatecznie także Rachela urodziła Józefa. Narodziny tych 11 synów są opisane w Rodzaju rozdziałach 29 i 30.Ostatni syn Jakuba urodził się niedaleko Betlejem. W Rodzaju 35:18 czytamy: “A gdy uchodziła z niej dusza, bo umierała, nazwała go: Ben-Oni, lecz ojciec nazwał go Beniamin”. Siostry rywalizowały, która urodzi więcej synów. Zmarła Rachela, ale żyła jeszcze jej służąca. W Rodzaju 35:22 czytamy: “A gdy Izrael mieszkał w tym kraju, poszedł Ruben i spał z Bilhą, nałożnicą ojca swego. A Izrael dowiedział się o tym. A synów Jakuba było dwunastu”. Ruben być może wziął nałożnicę ojca, aby ta nie mogła urodzić więcej dzieci, które uznano by za dzieci zmarłej Racheli. Jest to ważne także dlatego, że w tym momencie najstarszy Ruben utracił prawo pierworodnego.Pierworodny syn dostawał dwa działy spadku po ojcu. Ruben jednak za ten występek z Bilhą utracił to prawo. Dostał je Józef. W Rodzaju 48:5 czytamy: “Dlatego teraz do mnie należą obaj synowie twoi, którzy urodzili ci się w ziemi egipskiej, zanim przybyłem do ciebie do Egiptu; Efraim i Manasses będą moimi jak Ruben i Symeon”. Józef miał dwóch synów: Efraima i Manassesa. Jednak Jakub zapowiedział, że będzie ich traktował jak swoich własnych synów. W ten sposób Józef dostał dwa działy, po jednym dla każdego ze swoich synów. Chrześcijan jednak bardziej interesuje linia rodowa Jezusa.W Rodzaju 49 rozdziale są zawarte zapowiedzi Jakuba odnośnie swoich synów. O pierworodnym Rubenie w Rodzaju 49:4 czytamy: “Burzliwyś jak woda, ale nie będziesz miał pierwszeństwa, boś wszedł na łoże ojca swego; splugawiłeś wówczas moje posłanie, na które wszedłeś”. O dwóch kolejnych w Rodzaju 49:5 czytamy: “Symeon i Lewi - to bracia; miecze ich są narzędziami gwałtu”. Nawiązano tutaj do wymordowania przez tych dwóch braci całego miasta za gwałt na ich siostrze Dinie. O czwartym synu Judzie napisano w Rodzaju 49:10, czytamy tam: “Nie oddali się berło od Judy ani buława od nóg jego, aż przyjdzie władca jego, i jemu będą posłuszne narody”. Wskazano tutaj, że potomkowie Judy będą rządzić. Będą królami. Z tej linii rodowej miał też pochodzić mesjasz.Jakub nazywany Izraelem miał 12 synów, ale synów Józefa uznał za swoich. Tak więc zamiast Józefa było liczonych jego dwóch synów Efraim i Manasses. W ten sposób było jakby 13 synów Izraela. Jednak jak pewnie wiecie plemion jest 12. Co się stało? W Liczb 3:41 czytamy: “Lewitów zaś wyodrębnisz jako moją wyłączną własność, bom Ja jest Pan, w zamian za wszystkich pierworodnych z synów izraelskich, a bydło Lewitów w zamian za wszelkie pierworodne wśród bydła synów izraelskich”. Plemię Lewiego zostało oddane Bogu jako zapłata za wszystkich pierworodnych. Z tego plemienia pochodził Mojżesz i jego brat Aaron, który został pierwszym arcykapłanem.Gdy więc później mówiono o 12 plemionach Izraela miano na myśli wszystkich oprócz Lewitów i kapłanów, którzy też pochodzili od Lewiego. Tak więc plemię Lewiego zostało odłączone do służby w przybytku, a później w świątyni. To plemię nie zniknęło, ale nie wliczano go plemion izraelskich. Właśnie w ten sposób mamy ponownie 12 plemion. Było 12 plemion izraelskich oraz to trzynaste plemię Lewitów, które zostało odłączone od tego narodu do służby w przybytku. Plemię Lewiego nie zniknęło, było odłączone. O mało co zginęło jednak inne plemię.Ostatnie rozdziały księgi Sędziów opowiadają o zagładzie plemienia Beniamina. W Sędziów 21:6 czytamy: “I żal było synom izraelskim Beniamina, ich brata, gdy pomyśleli: Dziś zostało odcięte jedno plemię od Izraela”. Pozostałe 11 plemion walczyło z Beniaminem i o mało co całe plemię zostało wybite. Pozostało jednak 600 mężczyzn, od których odtworzyło się to plemię. Z Beniamina pochodził później pierwszy król Izraela czyli Saul. Panował on nad całym Izraelem. Później królem został Dawid z plemienia Judy, po nim jego syn Salomon, a potem wnuk Rechoboam. W jego czasach doszło do podziału. W 1 Królewskiej 11:31 czytamy: “I rzekł do Jeroboama: Weź sobie dziesięć kawałków! Tak bowiem mówi Pan, Bóg Izraela: Oto Ja wyrywam królestwo z ręki Salomona i tobie daję dziesięć plemion”. Powstało wtedy osobne dziesięciplemienne królestwo Izraela pod panowaniem Jeroboama. Kto pozostał przy Rechoboamie? W 2 Kronik 11:1 czytamy: “Gdy Rechabeam przybył do Jeruzalemu, zgromadził ród Judy i Beniamina w liczbie stu osiemdziesięciu tysięcy zaprawionych w walce, aby wszcząć wojnę z Izraelem w celu przywrócenia królestwa Rechabeamowi”. Gdy oderwało się tamte dziesięć plemion Rechoboam zgromadził wojska z Judy i Beniamina. Później jego królestwo nazywano królestwem Judy, ale należeli do niego także Beniamici. Czy ktoś jeszcze? W 2 Kronik 11:14 czytamy: “Lewici bowiem porzucali swoje pastwiska i swoje posiadłości, i udawali się do Judy i do Jeruzalemu, gdyż Jeroboam i jego synowie odsunęli ich od czynności kapłańskich w służbie Pana”. Powstanie północnego 10-plemiennego królestwa Izraela wiązało się ze zmianą religii. Na północy rozpoczął się kult dwóch cielców. Lewici, którzy byli związani ze świątyną w Jerozolimie udali się do Judy. Tak więc królestwo Judy obejmowało plemiona Judy, Beniamina oraz odłączone do służby w świątyni plemię Lewiego. Co z pozostałymi 10 plemionami? Te 10 plemion utworzyło królestwo Izraela. Jednak niektórzy z powodów religijnych zamieszkali w Judzie. W 2 Kronik 11:16 czytamy: “Za nimi zaś przybywali do Jeruzalemu ze wszystkich plemion izraelskich ci, którzy byli oddani całym sercem szukaniu Pana, Boga izraelskiego, aby składać ofiary Panu, Bogu swoich ojców”. Później w Biblii używa się tych dwóch słów Juda i Izrael aby odróżnić te dwa królestwa. Np. w 2 Kronik 13:18 czytamy: “Tak to zostali wtedy synowie izraelscy upokorzeni, a Judejczycy zyskali przewagę, gdyż polegali na Panu, Bogu swoich ojców”. Izraelici czyli 10 plemion zostali pokonani przez Judejczyków czyli dwa plemiona.Należy pamiętać jednak, że wśród Judejczyków mieszkali Symeonici i najwyraźniej także inni ludzie. W 1 Królewskiej 12:17 czytamy: “A Rechabeam królował tylko nad synami izraelskimi, którzy mieszkali w osadach judzkich”. Tak więc część Izraelitów z pozostałych 10 plemion zamieszkała w Judzie. Była to raczej dużo mniejsza część, ale warto o niej wspomnieć. Szczególnie w kontekście tego co się później stało z 10 plemionami na północy.Stolicą północnego królestwa Izraela była Samaria. W 2 Królewskiej 17:6 czytamy: “W dziewiątym roku panowania Ozeasza król asyryjski zdobył Samarię, uprowadził Izraela do Asyrii i osadził ich tam w Chalach i nad Chaborem, rzeką Gozanu i w miastach medyjskich”. W ten sposób północne królestwo przestało istnieć. Podbili ich Asyryjczycy i uprowadzili do niewoli. Królestwo Judy istniało dalej. Ale czy jednak wszyscy z północnego królestwa zostali uprowadzeni? W czasach króla Jozjasza zaproszono Izraelitów na święto. W 2 Kronik 35:18 czytamy: “Takiej, jak ta Pascha, nie obchodzono w Izraelu od czasów proroka Samuela, ani też żaden król izraelski nie urządził takiej Paschy, jak ta, którą obchodził Jozjasz wraz z kapłanami, Lewitami, z całą Judą i Izraelem, które się zebrały, i z mieszkańcami Jeruzalemu”. Na to święto przybyli ludzie zarówno z Judy jak i Izraela. Oznacza to, że Asyryjczycy nie uprowadzili do niewoli wszystkich ludzi z północnego królestwa.I poczęła Lea, i urodziła syna, i nazwała go Ruben, bo rzekła: Wejrzał Pan na niedolę moją, bo teraz mąż mój będzie mnie kochał.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/29/32A ona rzekła: Oto niewolnica moja Bilha, obcuj z nią, że będzie mogła porodzić na kolanach moich, abym i ja miała z niej dzieci.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/30/3A gdy Rachela urodziła Józefa, rzekł Jakub do Labana: Zwolnij mnie, abym mógł wrócić na miejsce swoje i do ojczyzny swojej.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/30/25A gdy uchodziła z niej dusza, bo umierała, nazwała go: Ben-Oni, lecz ojciec nazwał go Beniamin.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/35/18

Ob začetku muslimanskega svetega meseca ramazana se v Gazi nadaljujejo spopadi. Izraelske sile so kljub zagotovilom oblasti, da bodo praznovanja na svetih krajih potekala normalno, številnim palestinskim vernikom preprečile vstop v kompleks mošeje Al-Aksa v vzhodnem Jeruzalemu, poroča Al Jazeera. Egipt si po navedbah neimenovanih virov v Kairu še naprej prizadeva dosego premirja v enklavi, kjer je bilo doslej ubitih več kot 31 tisoč Palestincev.

Pogumno in z ljubeznijo križu naproti - Sreda drugega postnega tedna Ko je šel Jezus proti Jeruzalemu, je vzel dvanajst učencev na sámo in jim med potjo rekel: »Glejte, v Jeruzalem gremo in Sin človekov bo izročen vélikim duhovnikom in pismoukom. Obsodili ga bodo na smrt in izročili poganom, da ga bodo zasmehovali, bičali in križali, toda tretji dan bo obujen.« (Mt 20,17-19)

Mówcie do serca Jeruzalemu i wołajcie na nie, że dopełniła się jego niewola, że odpuszczona jest jego wina. Iz 40,2 Począwszy od Jerozolimy, w imię Chrystusa ma być głoszone wszystkim narodom upamiętanie dla odpuszczenia grzechów. Łk 24,47

Kdo je bil Ciril Jeruzalemski? Zakaj je pomemben za zgodovino krščanstva? Njegovo poglavitno delo: Krstne in mistagoške kateheze je pravkar izšlo v slovenščini. Eden od prevajalcev tega dela iz grščine v slovenščino Benjamin Bevec, duhovnik iz redu jezuitov, bo odgovoril na omenjeni vprašanji in pojasnil vsebino Cirilovih katehez, ki so bile v sredini 4. stoletja v Jeruzalemu namenjenem katehumenom. Kdo pa so bili sploh pripravniki na krst v omenjenem obdobju?

Vatikan v letu 2024: nadaljevanje sinode in priprava na jubilej.Delegacija viteškega reda Božjega groba v Jeruzalemu končala obisk v Sveti deželi.Pomoč Ukrajini usiha.K Bogu odšla šolska sestra Roza Kristina Kranjc.

Bil pa je v Jeruzalemu mož, ki mu je bilo ime Simeon; bil je pravičen in bogaboječ. Pričakoval je v Izraelovo tolažbo … Tam je bila tudi prerokinja Ana, Fanuelova hči iz Aserjevega rodu. Bila je že zelo v letih (Lukov evangelij 2, 25-38).

Gaza pojawia się już w pierwszej księdze Biblijnej. W Rodzaju 10:19 czytamy: “Obszar Kananejczyków sięgał od Sydonu w kierunku Gerary do Gazy, w kierunku Sodomy i Gomory, Admy i Seboim aż do Leszy”. Dzisiaj miasto Gaza znajduje się nad brzegiem Morza Śródziemnego. Jest blisko granicy z Egiptem. Tak samo było w czasach starożytnych. W tym wersecie czytaliśmy, że Gaza była blisko Gerazy. Czym była Geraza?Geraza to było miasto na granicy z Egiptem. Tą samą nazwę nosiła rzeka wpadająca do Morza Śródziemnego. Rzeka ta płynęła kilka kilometrów na południe od Gazy. Bliskość tej granicy z Egiptem jest ważna dla współczesnej Gazy. Tak samo było w przeszłości. Gaza często była miejscem gdzie mieszkali czy skąd rządzili Egipcjanie. W XII p.n.e. przybywają Filistyni (prawdopodobnie “najazd ludów morza”). Co o tym mówi Biblia?W Powtórzonego Prawa 2:23 czytamy o Filistynach: “Chiwwijczyków zaś, którzy mieszkali w osiedlach aż do Gazy, wytępili Kaftoryci, którzy wyszli z Kaftor i zamieszkali na ich miejscu”. Kaftoryci to prawdopodobnie Filistyni, którzy przybyli z Krety. Kaftor to prawdopodobnie Kreta. Więcej o tym mówiłem w odcinku 42, który był poświęcony Filistynom. Wspomniano jednak tutaj, że w Gazie mieszkali Chiwwijczycy, czyli jakieś plemię kananejskie, a później przyszli tam Filistyni. Późniejsza historia jest związana właśnie z Filistynami.Izraelici dokonali podziału ziemi obiecanej przed jej całkowitym podbojem. W Jozuego rozdziale 15 wymieniono tereny, które miały należeć do Judy. W Jozuego 15:47 czytamy: “Aszdod, jego osady i osiedla; Gaza, jej osady i osiedla aż po Potok Egipski i Morze Wielkie z wybrzeżem”. Innymi słowy Izraelici zamierzali opanować całe terytorium ziemi obiecanej w tym także miasta Filistynów takie jak Gaza. Czy mieszkali tam tylko Filistyni?W Jozuego 11:22 czytamy: “Anakici nie uchowali się w ziemi izraelskiej; utrzymali się tylko w Gazie, w Gat i w Aszdodzie”. Anakici to byli bardzo wysocy ludzie, którzy mieszkali np. w Hebronie. Zostali jednak pokonani. Ponieważ zamieszkiwali także miasta Filistyńskie niektórzy historycy twierdzą, że byli oni spokrewnieni z Filistynami. Jozuego rozdział 13 wymienia terytoria, które nie zostały podbite. W Jozuego 13:3 czytamy: “Od Szichoru, który płynie na wschód od Egiptu, aż do północnej granicy Ekronu - uważana za ziemię kanaanejską - jest pięciu książąt filistyńskich z Gazy, z Aszdodu, z Aszkalonu, z Gat, z Ekronu: nadto Awwijczycy”. Czy Judzie udało się zdobyć Gazę?W Sędziów 1:18 czytamy: “Potem Juda zdobył Gazę wraz z jej okolicą i Aszkalon wraz z jego okolicą oraz Ekron wraz z jego okolicą”. Wygląda więc na to, że Juda zdobył trzy z pięciu filistyńskich miast, w tym także Gazę. Jednak ta sama księga Sędziów w rozdziale 16 pisze o sędzim Samsonie, który walczył z Filistynami z Gazy. Wygląda więc na to, że władza Judy nad Gaza była krótkotrwała i w czasach Samsona było odwrotnie. Rządzili Filistyni. Jak wielkim miastem była Gaza?Filistyni wyłupili oczy Samsonowi i sprowadzili go do Gazy. Podczas święta dla swojego boga Dagona sprowadzili go do tej świątyni. W Sędziów 16:27 czytamy: “Dom zaś był pełen mężczyzn i kobiet. Byli tam wszyscy książęta filistyńscy, na dachu zaś było około trzech tysięcy mężczyzn i kobiet, przyglądających się wyśmiewaniu Samsona”. Musiała to być ogromna świątynia jeżeli na jej dachu zgromadziło się około trzech tysięcy ludzi. Mówi to też sporo o wielkości tego miasta. Co wiemy o tej świątyni?Podobno na gruzach tej świątyni później Grecy zbudowali świątynię Zeusa, którą potem chrześcijanie przerobili na kościół. Ten kościół muzułmanie przerobili później na meczet. Gdy jednak Gazę zdobyli krzyżowcy ponownie powstał tam kościół, który później Saladyn kazał ponownie przerobić na meczet i tak jest do dzisiaj. Jeżeli to prawda, to tam gdzie dziś stoi wielki meczet w Gazie tam właśnie miała być świątynia Dagona, w której zginął sędzia Samson.Wspomniałem już o rzece, która płynęła niedaleko Gazy. Dzięki niej był to teren dobrze nawodniony i z tego powodu rosły tam oliwek, drzewa owocowe, sykomory, winorośl czy zboża. Nie to jednak było najważniejsze. Był to szlak handlowy prowadzący do Egiptu. Gaza miała więc idealne położenie aby wzbogacić się na handlu. Niestety tą samą drogą szły nie tylko karawany kupców, ale także wojska. Egipcjanie chcący pójść na północ przechodzili obok Gazy. Tak samo imperia z północy chcące zaatakować Egipt musiały przejść przez Gazę.Pięć filistyńskich miast, z których Gaza jest najbardziej wysunięta na południe walczyło z Izraelitami za rządów Saula i później Dawida. Zmieniło się to w czasach Salomona. W 1 Królewskiej 4:21 czytamy: “A Salomon panował nad wszystkimi królestwami od rzeki Eufrat aż po ziemię Filistyńską i aż po granicę egipską; składały one daniny i były podległe Salomonowi przez całe jego życie”. Werset 24 dodaje jeszcze, że panował od rzeki Eufrat na północy po miasto Gazę na południu. Zauważmy jednak, że powiedziano, że podlegała mu ziemia filistyńska i że płacili daninę. Innymi słowy w Gazie w czasach Salomona dalej mieszkali Filistyni.Nie zdziwi was jednak chyba to, że gdy tylko mogli Filistyni wydostali się spod władzy Izraelitów. Stało się to zapewne już po śmierci Salomona, z rządów jego syna Rechobowama. Biblia wspomina, że Filistyni zdobyli Jerozolimę i uprowadzili dzieci i żony króla Jehorama. Czytamy o tym w 2 Kronik 21:16, 17. Co się później działo z tymi uprowadzonymi. W Amosa 1:6 czytamy: “Tak mówi Pan: Z powodu trzech zbrodni Gazy i z powodu czterech nie cofnę tego, ponieważ uprowadzili całą ludność, aby ją wydać Edomowi”. Przypominam, że Gaza była miastem granicznym przez których przechodził lądowy handel z Egiptem i Edomem. Nic więc dziwnego, że właśnie tam kierowano niewolników izraelskich, których sprzedawano do Egiptu i Edomu.Prorok Amos zapowiadał zagładę tego miasta. Zostało ono zniszczone przez asyryjskiego władcę Tiglat-Pilesera III. Król Gazy Hanno był sprzymierzony z Egiptem i tam uciekł. W ten sposób Gaza spod panowania Egipskiego przeszła pod panowanie Asyryjskie. 2 Królewska 8:8 opowiada o czynach króla Ezechiasza, czytamy tam: “On to pobił Filistyńczyków aż do Gazy i jej okręgów, od wieży strażniczej aż do grodu warownego”. Wcześniejszy werset 7 mówi o tym, że Ezechiasz zbuntował się przeciwko Asyrii. Prawdopodobnie atak Ezechiasza na Filistynów, którzy byli poddanymi Asyrii oznaczał bunt przeciwko temu imperium. Asyryjczycy najechali wtedy Judę i wprawdzie nie zdobyli Jerozolimy to jednak rozdali terytoria izraelskie swoim sojusznikom. Kroniki asyryjskie donoszą, że wśród tych, którzy dostali zdobyte przez asyryjczyków miasta judzkie był także Sil-Bel, król Gazy.Asyryjskie imperium później upadło, ale pojawił się Babilon. Te czasy opisywał Jeremiasz. Np. w Jeremiasza 47:1 czytamy “To, co jako słowo Pana doszło proroka Jeremiasza o Filistynach, zanim faraon zdobył Gazę”. Tak więc Gaza dostała się ponownie pod panowanie Egipskie, ale później z północy nadciągnął król babiloński Nabuchodonozor i zdobył Gazę. Skutki tych ciągłych walk opisuje Sofoniasza 2:4: “Bo Gaza będzie opuszczona, a Aszkalon spustoszony, w biały dzień wyrzucą obywateli Aszdodu, Ekron zaś będzie do szczętu zburzony”.Archeologia potwierdza, że Gaza wielokrotnie była niszczona i przez długie okresy nikt tam nie mieszkał. Później jednak ludzie wracali, niekoniecznie ci sami i miasto odżywało. Zniszczył ją król Babilonu Nabuchodonozor, później Aleksander Macedoński, potem jeszcze wojska machabejskie pod wodzą króla i kapłana Aleksandra Janneusza. Za panowania Kleopatry VII Gaza należała do Egiptu, ale po jej pokonaniu i włączeniu Egiptu do cesarstwa rzymskiego Oktawian August przekazał Gazę Herodowi Wielkiemu.Ostatni raz Biblia wspomina Gazę w Dziejach Apostolskich. Czytamy tam o Etiopczyku, który wracał z Jerozolimy i spotkał ewangelizatora Filipa. W Dziejach 8:26 czytamy: “A anioł Pański rzekł do Filipa, mówiąc: Wstań i idź na południe drogą, która prowadzi z Jerozolimy do Gazy. Jest to droga pustynna”. Ponownie wspomniano tutaj o Gazie jako o miejscu przez które szło się do Egiptu. Etiopia jest na południe od Egiptu. W tym przekładzie ostatnie słowa oddano jako pustynną drogę. Można to jednak przetłumaczyć inaczej, np. Biblia gdańska w tym miejscu mówi: “Lecz Anioł Pański rzekł do Filipa, mówiąc: Wstań, a idź ku południowi na drogę, która od Jeruzalemu idzie ku Gazie, która jest pusta”. Być może więc w czasach Filipa znajdowały się tam ruiny Gazy.Obszar Kananejczyków sięgał od Sydonu w kierunku Gerary do Gazy, w kierunku Sodomy i Gomory, Admy i Seboim aż do Leszy.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/19Chiwwijczyków zaś, którzy mieszkali w osiedlach aż do Gazy, wytępili Kaftoryci, którzy wyszli z Kaftor i zamieszkali na ich miejscu.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/5-Ksiega-Mojzeszowa/2/23https://www.spreaker.com/user/bilberry/hdd53-gaza

Imena novih ministrskih kandidatov so zaokrožila v javnosti, predvidoma bodo uradno potrjena še danes. Med njimi je poslanec Svobode in nekdanji načelnik upravne enote Litija Franc Props, ki je najverjetneši kandidat za vodenje resorja za javno upravo. Nekdanjo ministrico Sanjo Ajanovič Hovnik preiskuje protikorupcijska komisija. Druge teme: - Medtem ko se nadaljujejo prizadevanja za novo podaljšanje prekinitve ognja v Gazi, je Hamas prevzel odgovornost za strelski napad v Jeruzalemu. Na obisku v judovski državi je znova ameriški zunanji minister Antony Blinken. - 28-ta podnebna konferenca Združenih narodov se je v Dubaju začela uspešno. Ustanovili so namreč sklad za povračilo škod revnejšim državam zaradi posledic podnebnih sprememb. - Vzrok za začasno nedelovanje spletnih strani državnih ustanov je zastoj v delovanju omrežnih stikal. Kot je še dejala pristojna ministrica Emilija Stojmenove Duh, so odpravili težave in razloge zanje podrobneje preiskujejo. Ni pa šlo za kibernetski napad, je še dodala.

Predsednik vlade Robert Golob je koalicijskim partnerjem predstavil imena kandidatov za ministre za javno upravo, kmetijstvo ter naravne vire in prostor. Imen po sestanku niso razkrili. Vodja poslanske skupine Svoboda Borut Sajovic je ob tem dejal, da bi Golob lahko predlog v državni zbor poslal že danes. Ostali poudarki oddaje: Inflacija novembra na letni ravni s 4,9 odstotka najnižja v dveh letih KPK uvedla preiskavo zoper nekdanjo ministrico Ajanović Hovnik V streljanju v Jeruzalemu ubiti trije ljude, najmanj 16 je ranjenih. Ubita tudi domnevna palestinska napadalca. Ob začetku podnebne konference v Dubaju pozivi k opustitvi fosilnih goriv

Proračunski dokumenti so pripravljeni za obravnavo v državnem zboru. Parlamentarni odbor za finance je namreč danes podprl predlog sprememb proračuna za leto 2024 ter predlog zakona o izvrševanju proračunov za leti 2024 in 2025. Med drugim je odmrznil usklajevanje socialnih transferjev in plač. Preostale novice: Razmere v Gazi vse slabše; v Jeruzalemu protestniki zahtevajo dogovor o izpustitvi izraelskih talcev. Patriarh Ruske pravoslavne cerkve Kiril za zakonsko prepoved napeljevanja k splavu. Geografi pripravili spletni atlas naravnih nesreč v Sloveniji.

Slovenska ljudska modrost je izoblikovala številne pregovore, ki izražajo dolgoletno življenjsko izkušnjo našega naroda. Tako npr. tudi pravi: »Če bi gorela naša zavist, trboveljskim knapom ne bi bilo treba kopati premoga!« Gre za tisto globoko nagnjenje, ki je pravzaprav v vsakem človeku, da drug drugemu ne privoščimo veselja in uspeha, če ju nimamo tudi sami v še večji meri. Toda judovski preroki so svojemu ljudstvu v babilonskem izgnanstvu hoteli razkriti še neko drugo modrost. Povedo jim, da jih v prihodnosti čaka novo veselje, takšno, ki je podobno svatovskemu slavju. Na svatbi je dovolj jedače in pijače za vse, kar pomeni, da si ju drug drugemu z veseljem privoščimo. Tudi svatje so veseli, da sta se našla dva mlada, ki bosta pogumno začela skupno življenjsko pot. Privoščijo jima to veselje in njuna radost pomeni tudi zanje globoko zadovoljstvo. Zato prerok Izaija govori o »sočnih in okusnih« jedeh in kar dvakrat omenja »žlahtno vino«, drugič celo »prečiščeno«, ki so ga vsi deležni. Takšno vino, ki se je poprej kar nekaj časa žlahtilo, omogoča, da mladeniči prepevajo in mladenke zaplešejo. Še danes na judovski poroki fantje delijo z ženinom veselje tako, da ga z navdušenjem mečejo v zrak. Preroki s prispodobo svatbe tolažijo svoje ljudstvo, da se bo kmalu vrnilo iz tujine, da bodo pozidali tempelj svojemu ljubemu Bogu, ki jih ni zapustil in je z njimi v izgnanstvu. Znova bodo zasadila trto po jeruzalemskih gričih in spet se bo slišala pesem svatov po jeruzalemskih ulicah. Toda poprej se morajo etično prečistiti, kot je prečiščeno tudi svatovsko vino. Gre za etično spreobrnjenje k prijateljstvu vseh narodov, vseh ljudi. Kot sta ženin in nevesta tako srečna, da privoščita veselje vsem ljudem, podobno morajo tudi oni privoščiti vero v njihovega Boga ljubezni vsem narodom. Zato bodo v prihodnje romali v Jeruzalem, mesto miru, vsi narodi iz vseh koncev sveta. Sedaj razumemo, kakšna grenkoba je lahko za mladoporočenca, če ljudje ne verjamejo v njuno ljubezen, če niso sposobni z njima deliti njune sreče in jih enostavno ni. Lahko se celo zgodi, da celo nekdo pride in ob vstopu v svatovsko dvorano odkloni svatovsko oblačilo, ki ga vsi povabljeni dobijo zastonj. Na svatbi je zato, da bi omaloževal srečo ženina in neveste. Evangelij je zelo stog do tistega, ki drugim ne privošči osnovne življenjske sreče. Ob trenutnih tragičnih dogodkih v Sveti deželi pa se zavemo, da so preroki in Kristus govorili predvsem o nebeškem Jeruzalemu ter sreči in svatbi v večnosti.

Isus i danas hodi prema Jeruzalemu, te nas uči razlici između klanjanja kamenu i klanjanja u Duhu i istini.

Matúš 21,1-11 1 Keď sa priblížili k Jeruzalemu a prišli do Betfagé k Olivovému vrchu, vtedy Ježiš poslal dvoch učeníkov 2 a povedal

D. Lumir Ondřej Hanuš je vodilna avtoriteta na področju znanstvenega raziskovanja konoplje. Leta 1992 je prvi izoliral anandamid, to je snov, ki jo imamo v sebi in se v možganih veže na iste receptorje kot THC v konoplji. To snov, ki je odgovorna za homeostazo v telesu in je med drugim tudi v materinem mleku, so poimenovali po sanskrtski besedi za blaženost. Blaženost in radost tako znanstvenikov ob njenem odkritju kot po pričakovanem učinku. Hanuševo odkritje je pojasnilo delovanje kanabinoidnega sistema v telesu in dalo znanstveno podlago uporabi kanabinoidov v medicini. S 75-letnim češkim kemikom, ki že več kot tri desetletja živi in dela v Jeruzalemu, o znanstvenem raziskovanju konoplje, kanabinoidih in njihovi rabi v medicini, pa tudi o plezanju, ljubezni ter otroštvu nekoč in danes.

Svetega Petra si verjetno zaradi mnogih umetniških upodobitev predstavljamo s ključi v roki. Logično – Jezus mu je obljubil, da mu bo dal ključe nebeškega kraljestva. Nenazadnje tudi iz tega izhajajo vici in karikature, kako sveti Peter čaka pri nebeških vratih. Seveda se ob vsem tem tudi spomnimo, da je Peter bil prvi papež in obstaja kar nekaj umetniških upodobitev, na katerih je prikazan s papeško krono – tiaro, čeprav je v resnici bila vpeljana šele v začetku trinajstega stoletja. Kakorkoli že. Sveti Peter je svetnik in bil je prvi papež. Zato je toliko bolj šokantno, ko beremo v Matejevem evangeliju za današnjo nedeljo, da Jezus reče Petru, da je satan. Naravnost škandalozno. Tik pred tem dogodkom je Peter izpovedal, da je Jezus Odrešenik – Kristus, Sin živega Boga, kar smo brali preteklo nedeljo. Malo zatem pa ga Jezus ozmerja s satanom. S čim si je to zaslužil? Razlog za to se skriva v dejstvu, da je Jezus začel svojim učencem pripovedovati, da bodo šli v Jeruzalem, kjer mu bodo judovski starešine, véliki duhovniki in pismouk povzročili veliko trpljenja in ga umorili, a da bo čez tri dni obujen od mrtvih. Seveda se prvemu med apostoli – Petru to zdi skregano z zdravo pametjo. Če naj bi se zgodilo, da bodo v Jeruzalemu Jezusa ubili, zakaj neki bi sploh rinili v prestolnico. Čisti nesmisel. To seveda skuša z zdravo logiko dopovedati Jezusu in ga odvrniti od te tragedije. Ni logike in nima smisla, to je norost. Toda Jezusov odgovor je šokanten: »Poberi se! Proč od mene, satan! V spotiko si mi, ker ne misliš na to, kar je Božje, ampak kar je človeško!« Seveda Peter razmišlja čisto po človeško: Jezusa je treba zaustaviti pri tem nesmiselnem dejanju. Toda Božja logika je nad človeško. Božja logika ni preračunljiva, kot je človeška. Božja logika je v ljubezni in darovanju, ki vodi v odrešenje. Prav zato in samo zato, ker bo Jezus umorjen v Jeruzalemu, ga bo tretji dan Oče obudil od mrtvih. In samo s tem, ko je Jezus daroval svoje življenje za nas, se je lahko izvršilo naše odrešenje. Podarjajoča se ljubezen je v nasprotju s človeško preračunljivostjo, kaj se splača in kaj ne. Nenazadnje smo prav to doživljali v zadnjih tednih tudi pri nas v Zgornji Savinjski dolini. Koliko prostovoljcev, koliko požrtvovalnih gasilcev in vojakov je podarjalo sebe. Brez človeške preračunljivosti, ne da bi pri tem razmišljali, kaj se splača in kaj ne. Preprosto so dali na razpolago svoje moči, svoje sposobnosti in svoje srce. To ni človeška logika in preračunljivost, to je dejanje ljubezni. To je dopolnjevanje odrešenja. In to je Božje, ker je narejeno iz podarjajoče se ljubezni, ne glede na versko ali kakršnokoli drugo pripadnost. Preprosto podarim sebe tebi.

O tym, że początkowo Dawid miał dobre stosunki z Ammonitami mówi 2 Samuela 10:2, czytamy tam co zrobił Dawid po śmierci tego drugiego Nachasza: "Wtedy Dawid rzekł: Okażę przychylność Chanunowi, synowi Nachasza, jak jego ojciec mnie okazał przychylność. I wyprawił Dawid posłów, i kazał wyrazić mu przez swoje sługi współczucie z powodu zgonu jego ojca. I przybyli posłowie Dawida do ziemi Ammonitów". Niestety syn Nachasza doprowadził do wojny tym jak potraktował tych posłów.Podczas tej wojny zdarzyło się wiele rzeczy ważnych dla historii Izraela. Dawid nie wyruszył na tą wojnę, wysłał tam Joaba z armią. Joab i jego brat Abijasz pokonali Ammonitów oraz Syryjczyków, których wynajęli do tej wojny Ammonici. Joabowi poświęciłem odcinki 5 i 6, a Abiszajowi odcinek 7. Dawid pokonał później Syryjczyków ponownie i przestali oni pomagać Ammonitom. Izraelici mogli teraz się na nich skoncentrować.W 2 Samuela 11:1 czytamy: "Następnego roku, w czasie kiedy królowie zwykli wyruszać na wojnę, wysłał Dawid Joaba wraz ze swoimi wojownikami i z całym Izraelem, i ci splądrowali ziemię Ammonitów i oblegli Rabbę. Dawid wszakże pozostał w Jeruzalemie". Ammonici byli już pokonani. Izraelici mogli plądrować ich ziemię, bo wszyscy Ammonici schronili się w stolicy czyli Rabbie Ammonickiej. Jak długo trwało to oblężenie?Podczas gdy Joab oblegał Rabbę król Dawid wdał się w romans z Batszebą. Później kazał doprowadzić do śmierci jej męża. Joab wysłał Uriasza w miejsce pod murami Rabby, gdzie ten zginął. Później prorok karcący króla powiedział, że zabił on Uriasza, męża Batszeby mieczem Ammonitów. Batszeba zdążyła jeszcze urodzić Dawidowi syna, ale ten chłopiec zmarł szybko. Cały ten czas trwało oblężenie Rabby. Co się wydarzyło gdy padła?2 Samuela mówi, że Dawid 12:30 mówi, że Dawid włożył sobie na głowę koronę Milkoma, która ważyła talent złota. Milkom to był bożek Ammonitów. Ta korona ważyła talent czyli jakieś 34 kilogramy. Dawid więc raczej nie nosił tej korony, był to pewnie symboliczny gest pokonania Ammonitów. Jaką religię wyznawali Ammonici?Sędzia Jefte wspomniał, że bogiem Ammonitów jest Kemosz, podczas gdy inne fragmenty mówią o bożku Milkomie, nazywanym także Molochem. Czy to sprzeczność? Niekoniecznie, Ammonici byli politeistami i czcili wielu bogów. Poza tym określenie Milkom lub Moloch pochodzi od słowa król. Król po hebrajsku to melek. W zapisie trzy litery: M, L i K. Być może więc Ammonici naprawdę też czcili Kemosza, ale nazywali go królem. Dawid właśnie z posągu Molocha ściągnął tą 34-kilogramową koronę. Co jednak się stało z pokonanymi Ammonitami?W 2 Samuela 12:31 czytamy: "Następnie kazał wyprowadzić mieszkańców miasta i zatrudnił ich przy piłach do obróbki kamienia i przy żelaznych zębatych młockarniach, i przy żelaznych siekierach, zapędził ich też do wyrobu cegieł. Tak postąpił Dawid ze wszystkimi miastami Ammonitów, po czym Dawid powrócił wraz z całym zbrojnym ludem do Jeruzalemu". Ten fragment w starych przekładach Biblii brzmiał jakby Ammonitów torturowano przecinając piłami. Byli oni jednak zmuszani do pracy.Wśród najlepszych wojowników Dawida był także Celek Ammonita. Nas jednak najbardziej będzie interesować Ammonitka o imieniu Naama. Jeszcze zanim Salomon został królem ożenił się z Ammonitką. Ta jego żona Naama urodziła mu syna Rechoboama, który został królem po Salomonie. Ten syn był w połowie Ammontą. Od niego pochodzą wszyscy kolejni królowie. Ta linia prowadzi też do Jezusa. Co później działo się z Ammonitami?Gdy królestwo Żydów podzieliło się na Izrael i Judę, Ammonici wyrwali się spod ich władzy. W czasach judzkiego króla Jehoszafata wyruszyli na Judę wraz z Moabitami i Edomitami. Ponownie podporządkował ich sobie judzki król Uzzjasz. Tak więc Juda poradziła sobie z Ammonem. Później jednak nadciągnęli Asyryjczycy. Uprowadzili oni ludzi z północnego królestwa Izraela do niewoli. Ammonici w końcu mogli odzyskać ziemię które zabrali im jeszcze Amoryci. W Jeremiasza 49:1 czytamy: “O Ammonitach. Tak mówi Pan: Czy Izrael nie ma synów? Czy nie ma dziedzica? Dlaczego Milkom objął dziedzictwo Gada, a jego lud osiadł w jego miastach?”Żydzi byli podzieleni na północne królestwo Izraela, które miało 10 plemion oraz południowe królestwo Judy. Asyryjczycy pokonali to północne królestwo. Do jego terytorium należały także ziemie na wschód od Jordanu czyli między innymi ziemię, które po pokonaniu Amorytów przypadły żydowskiemu plemieniu Gada. Gdy jednak te 10 plemion, w tym Gadyci zostali uprowadzeni do Asyrii, wykorzystali to Ammonici i zajęli puste miasta Gada. Właśnie o tym pisał prorok Jeremiasz i za to głosił zagładę Ammonitów. Czy to się spełniło?Po Asyrii na te tereny najechali Babilończycy. Pomagali im wszyscy wrogowie Judy, w tym także Ammonici. W Amosa 1:13 czytamy: “Tak mówi Pan: Z powodu trzech zbrodni Ammonitów i z powodu czterech nie cofnę tego, ponieważ rozpruwali brzemienne w Gileadzie, aby rozszerzyć swoje granice”. Tak więc, Ammonici pomagali Babilończykom, aby pozbyć się Żydów z Gileadu. Jednak to był tylko krótkotrwały sojusz. Księga Ezechiela rozdział 21 mówi, że babiloński król Nabuchodonozor stał na rozdrożu. Jedna droga prowadziła do Jerozolimy, a druga do Rabby, stolicy Ammonitów. Nabuchodonozor wybrał najpierw Jerozolimę, ale później ruszył także na Ammonitów. Józef Flawiusz podaje, że pięć lat po zniszczeniu Jerozolimy Nabuchodonozor zniszczył także miasta Ammonitów i także ich uprowadził do niewoli w Babilonie. Zanim to się jednak stało Ammonici doprowadzili do całkowitego zniszczenia Judy.Gdy Babilończycy zniszczyli Jerozolimę, w Judzie dalej mieszkali Żydzi. Król Nabuchodonozor ustanowił Gedaliasza na zarządcę tego kraju. Gedaliasz był wnukiem Szafana. Tej rodzinie, w tym także Gedaliaszowi poświęciłem odcinek 19. Gedaliasz rządził z miasta Micpa (lub Mispa). Przybyli do niego dowódcy wojskowi rozproszeni podczas najazdu babilońskiego. Powiadomili go o spisku. W Jeremiasza 40:14 czytamy: “I rzekli do niego: Czy wiesz już, że Baalis, król Ammonitów, posłał Ismaela, syna Netaniasza, aby cię zamordował? Lecz Gedaliasz, syn Achikama, nie uwierzył im”. Ten człowiek rzeczywiście przybył i rzeczywiście zamordował Gedaliasza. Prawdopodobny wydaje się też ten fakt, że to król Ammonitów chciał totalnego zniszczenia państwa Żydów i tak się stało. Po śmierci Gedaliasza Żydzi się rozproszyli, a większość, w tym Jeremiasz pojechała do Egiptu.Biblia wspomina o tym, że perski król Cyrus pozwolił Żydom wrócić do Jerozolimy i odbudować świątynię. Persowie byli tolerancyjni. Takie same dekrety wydano dla innych narodów, prawdopodobnie także dla Ammonitów. Prorok Jeremiasz opisywał w 49 rozdziale zajęcie Gileadu przez Ammonitów, później karę jaka na nich spadnie, jednak w wesecie 6 jest mowa, że ta kara się skończy, czytamy tam: "Lecz potem odmienię los Ammonitów - mówi Pan" (Jeremiasza 49:6).Biblia skupia się na powrocie Żydów do ziemi obiecanej. Pojawiają się tam jednak także Ammonici. W Ezdrasza 9:1 czytamy: "Lud izraelski oraz kapłani i Lewici nie stronili od ludów tych ziem, jak też od obrzydliwości Kananejczyków, Chetejczyków, Peryzyjczyków, Jebuzejczyków, Ammonitów, Moabitów, Egipcjan i Amorejczyków. Brali bowiem ich córki za żony dla siebie i dla swoich synów, tak że święte potomstwo zmieszało się z ludami tych ziem, a w tym wiarołomstwie przodowali naczelnicy i przełożeni".Ten fragment mówi o istnieniu różnych narodów, w tym Ammonitów. Mówi też o ich obrzydliwości. To słowo jest w Biblii zarezerwowane do opisu bożków. Mowa też o małżeństwach Izraelitów z nimi. Powiązanie tych dwóch rzeczy wskazuje, że żony Izraelitów nie przechodziły na Judaizm. Żydzi brali sobie za żony Ammonitki, ale Ammonici żenili się też z Żydówkami. Jednym z takich Ammonitów był Tobiasz.Wtedy Dawid rzekł: Okażę przychylność Chanunowi, synowi Nachasza, jak jego ojciec mnie okazał przychylność. I wyprawił Dawid posłów, i kazał wyrazić mu przez swoje sługi współczucie z powodu zgonu jego ojca. I przybyli posłowie Dawida do ziemi Ammonitów.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/10/2Następnie kazał wyprowadzić mieszkańców miasta i zatrudnił ich przy piłach do obróbki kamienia i przy żelaznych zębatych młockarniach, i przy żelaznych siekierach, zapędził ich też do wyrobu cegieł. Tak postąpił Dawid ze wszystkimi miastami Ammonitów, po czym Dawid powrócił wraz z całym zbrojnym ludem do Jeruzalemu.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/12/31O Ammonitach. Tak mówi Pan: Czy Izrael nie ma synów? Czy nie ma dziedzica? Dlaczego Milkom objął dziedzictwo Gada, a jego lud osiadł w jego miastach?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-JeremiasNastępnie przeprawił się do Ammonitów. Tam jednak zastał wojsko mocne i lud liczny pod dowództwem Tymoteusza.https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1058

Potem, ko so v zdravstvenem domu Ljubljana Polje decembra zaradi pomanjkanja zdravnikov zaprli vse ambulante družinske medicine, tam jutri odpirajo prvo od dveh ambulant za neopredeljene paciente. Opredeljevanje vnaprej ni potrebno. Druga ambulanta se bo odprla predvidoma čez dva tedna, računajo, da bodo skupaj lahko sprejeli približno 1500 pacientov. Druge teme: - Izrael po zadnjih napadih v Jeruzalemu napovedal nove ukrepe za boj proti terorizmu. - Italija bo za oskrbo s plinom iz Libije vložila osem milijard dolarjev. - Uspešno leto za turizem na Cerkljanskem.

Novoustanovljeni strateški svet za zdravstvo, v katerem je 22 strokovnjakov z različnih področij, bo po napovedih Erika Breclja, ki omenjeni svet vodi, prihodnji teden podal prva predloga za ureditev področja primarne medicine in za povečanje vpisa na obe medicinski fakulteti. Naloga sveta, ki ga koordinira premier Robert Golob, je sicer priprava strokovnih izhodišč za novo zdravstveno reformo, za pisanje zakonov pa je zadolžena delovna skupina na ministrstvu za zdravje. Druge teme: - V napadu na sinagogo v Jeruzalemu ubitih 7 ljudi. - Med prednostnimi nalogami slovenskega predsedovanja Alpski konvenciji tudi mladi. - V finalu svetovnega rokometnega prvenstva Danci in Francozi.

Zerubbabel pojawia się w Biblii w momencie powrotu z niewoli Babilońskiej. Cofnijmy się jednak 80 lat wcześniej gdy dziadek Zerubbabel był królem. 10 lat przed zburzeniem Jerozolimy, król babiloński Nabuchodonozor uprowadził do niewoli króla Jehojachina. W 2 Królewskiej 24:8 czytamy o nim: "Jehojachin miał osiemnaście lat, gdy objął władzę królewską, a panował w Jeruzalemie trzy miesiące". Jehojachin poszedł do niewoli, a królem został jego wuj Sedekiasz.Minęło jednak 10 lat i Nabuchodonozor ponownie był pod Jerozolimą, bo ustanowiony przez niego król Sedekiasz zbuntował się. Jerozolima została wtedy zniszczona. Co jednak działo się z Jechojachinem, który już 10 lat przebywał w Babilonie? Wygląda na to, że cały czas za panowania Nabuchodonozora siedział w więzieniu. W 2 Królewskiej 25:27 czytamy: "W trzydzieści siedem lat po uprowadzeniu do niewoli Jehojachina, króla judzkiego (...) wypuścił Ewil-Merodach, król babiloński, w roku objęcia przezeń władzy królewskiej, Jehojachina, króla judzkiego, z więzienia". Jak wyglądało to więzienie?Kolejne wersety mówią, że król miał tam więzienne szaty. Później król Babilonu zaprosił go do zmiany tych szat i zaprosił go aby z nim jadał przy stole. Tak więc sytuacja Jehojachina się zmieniła, ale dopiero 37 lat po uprowadzeniu do niewoli. Biblia mówi tutaj, że ten były więzień zasiadł przy stole króla Babilonu i jadł tam do końca życia. Niekoniecznie należy rozumieć to dosłownie.Zachowała się tabliczka znaleziona w Babilonie niedaleko bramy Isztar. Oba te wykopaliska czyli cała bramę oraz tą tabliczkę można zrealizować zobaczyć w Berlinie w Muzeum Pergamonu. Na tej tabliczce napisano jaki przydział jedzenia dostawał król Jehojachin oraz jego pięciu synów. Tak więc jadanie ze stołu króla Babilonu mogło znaczyć korzystanie z przydziału jedzenia dla króla i jego dworu. Ale dlaczego wymieniono tylko 5 synów?1 Kronik 3:17, 18 mówi o 7 synach, którzy urodzili się Jehojachinowi w Babilonie. Tabliczka wspominała tylko o 5 z nich. Być może została sporządzona przed urodzeniem ostatnich dwóch. Gdybyście czytali te fragmenty w swojej Biblii pamiętajcie, że ten król w 2 Królewskiej jest nazywany Jechojachin, a w 1 Kronik Jechoniasz. W 1 Kronik 3:17, 18 czytamy: "Synami Jechoniasza, jeńca, byli Szealtiel, Malkiram, Pedajasz, Szeneassar, Jekamiasz, Hoszama i Nedabiasz".Tak więc król Jehojachin, nazywany też Jechoniaszem, był królem przez trzy miesiące. Później poszedł do niewoli. Gdy minęło pięć lat jego wygnania zaczął swoją służbę prorok Ezechiel, który też był na wygnaniu w Babilonie. Gdy minęło kolejne pięć lat Jerozolima została zburzona. Gdy minęło 37 lat od wygnania, a 27 lat od zburzenia Jerozolimy król ten wyszedł z więzienia. Tam na wygnaniu urodziło mu się 7 synów. Nas będą interesować dwóch: Szealtiel i Pedajasz.Szealtiel był pierwszym synem króla Jechoniasza urodzonym na wygnaniu w Babilonie. Pedajasz był trzecim synem, który się tam urodził. Wg 1 Kronik 3:19 Pedajasz był ojcem Zerubbabela. Jednak Ewangelie mówią, że ojcem Zerubbabela był Szealtiel. Czytamy o tym w Mateusza 1:12 i Łukasza 3:27. Kto ma rację? Jak można to wyjaśnić? Być może Zerubbabel był synem starszego Szealtiela. Gdy on umarł jego młodszy brat Pedajasz zajął się sierotą Zerubbabelem. Inne wyjaśnienie to małżeństwo lewirackie. Jeżeli Szealtiel najstarszy zmarł bezdzietnie to jego brat Pedajasz miał obowiązek wziąć żonę po swoim bracie i spłodzić mu syna. Narodzony z takiego związku Zerubbabel byłby synem Pedajasza, ale w rodowodach byłby zapisany jako syn zmarłego Szealtiela.Zerubbabel był więc wnukiem króla Jechoniasza, synem Szealtiela lub Pedajasza. Jego imię Zerubbabel znaczy "nasienie Babel" czyli urodzony w Babilonie. Tutaj warto wspomnieć jeszcze o kimś nazwanym Szeszbassarem, w Ezdrasza 1:8 czytamy: "Cyrus, król perski, wydał je do rąk skarbnika Mitredata, który rozliczył się z nich z Szeszbassarem, księciem judzkim". Kim był Szeszbassar?Wiele wskazuje na to, że Szeszbassar i Zerubbabel to ta sama osoba. Obu nazwano książętami lub naczelnikami. Szeszbassar otrzymał od Cyrusa naczynia do świątyni. Jednak to imię nie występuje w spisie przybyłych do Jerozolimy. Jest tam Zerubbabel. Jak pokazuje np. księga Daniela Babilończycy dawali żydowskim więźniom babilońskie imiona. Tak było chyba tutaj. Imię Szeszbassar pojawia się gdy są cytowanie dokumenty. Ezdrasza rozdział 1 cytuje dekret Cyrusa, a Ezdrasza rozdział 5 list urzędowy. W obu wypadkach autorami nie byli Żydzi i ma to sens, że posłużyli się babilońskim imieniem Szeszbassar.Tak więc Zerubbabel, wnuk króla Jechoniasza był pierwszym namiestnikiem. W Biblii jego imię pojawia się często wraz z arcykapłanem Jeszuą. Np. w Ezdrasza 3:2 czytamy: "Wtedy Jeszua, syn Josadaka, wraz ze swoimi braćmi kapłanami i Zerubbabel, syn Szealtiela wraz ze swoimi braćmi zabrali się do budowy ołtarza Bogu Izraela". Odbudową ołtarza kierował arcykapłan Jeszua oraz namiestnik Zerubbabel. Wcześniej czytaliśmy, że Szeszbassar dostał naczynia ze świątyni. Jeżeli Szeszbassar i Zerubbabel to ta sama osoba to po odbudowie ołtarza Zerubbabel mógł przekazać te naczynia kapłanom.Zerubbabel i Jeszua rozpoczęli odbudowę. Okoliczne narody czyli Samarytanie chcieli się przyłączyć. Odpowiedź znajdujemy w Ezdrasza 4:3, gdzie czytamy: "Lecz Zerubbabel, Jeszua i pozostali naczelnicy rodów z Izraela odpowiedzieli im: Nie godzi się, abyście wy razem z nami budowali świątynię Bogu naszemu, gdyż my sami budować będziemy dla Pana, Boga Izraela, jak nam nakazał Cyrus, król perski". Samarytanie postanowili temu przeszkodzić. Najpierw próbowali zniechęcić i zastraszyć ludzi. Później gdy królem Persji został Artakserkses napisali do niego skargę na Żydów. Do czego to doprowadziło?Minęło prawdopodobnie kilka miesięcy i przyszła odpowiedź nakazująca wstrzymanie budowy. W Ezdrasza 4:23 czytamy: “Gdy potem odpis listu króla Artakserksesa został odczytany przed Rechumem i sekretarzem Szimszajem oraz ich towarzyszami, udali się oni śpiesznie do Żydów w Jeruzalemie i przemocą i gwałtem wstrzymali budowę”. Dalsza budowa byłaby poczytana za bunt przeciwko perskiemu władcy, który rządził aż po Egipt. Zastanawia tutaj jedna rzecz. W państwie perskim każda decyzja króla była wiążącym prawem także po jego śmierci. Tak więc nakaz Cyrusa cały czas obowiązywał. Dlaczego więc Artakserkses wydał decyzję aby wstrzymać budowę?Istnieją przynajmniej dwa wytłumaczenia. Po pierwsze Artakserkses to być może władca, który przejął władzę. W tym okresie panowało dwóch takich władców, każdy panował po parę miesięcy. Być może byli to uzurpatorzy, który nie szanowali praw wydanych przez poprzednich władców. Po drugie, ten perski król został okłamany. Żydzi odbudowywali świątynię, a Samarytanie piszący list sugerowali, że odbudowywane jest całe miasto wraz z murami obronnymi. Jak się zakończyła ta sprawa?Ezdrasz podaje, że budowę wstrzymano aż do drugiego roku króla Dariusza. Panował on po tych dwóch władcach, którzy panowali zaledwie kilka miesięcy. Prawdopodobnie to właśnie Dariusz pozbawił drugiego z nich władzy. Władza więc wróciła do prawowitych władców Persji, ale świątynia nie była odbudowywana. Wtedy wystąpiło dwóch proroków, którzy zachęcali lud. Byli to Aggeusz i Zachariasz. Obaj ci prorocy zwracali się przede wszystkim do namiestnika Zerubbabela oraz arcykapłana Jozuego. Jaki był wynik ich działalności?W Aggeusza 1:14 czytamy: “Wtedy Pan poruszył ducha Zorobabela, syna Szealtiela, namiestnika Judei, i ducha arcykapłana Jozuego, syna Jehosadaka, i ducha całej reszty ludu, tak że przyszli i podjęli pracę koło domu Pana Zastępów, swojego Boga”. Zorobabel to oczywiście Zerubbabel, a Jozue to oczywiście Jeszua. To oni mieli podjąć decyzję i oni otrzymaliby karę za złamanie zakazu odbudowy. Aggeusz użył takich słów: “Lecz teraz, bądź mężny, Zorobabelu! - mówi Pan. - Bądź mężny, arcykapłanie Jozue, synu Jehosadaka! Bądź mężny, cały ludu kraju! - mówi Pan. - Do dzieła, bo ja jestem z wami! - mówi Pan Zastępów” (Aggeusza 2:4). Słowa proroka Zachariasza są jeszcze bardzej zachęcające.W Zachariasza 4:6, 7 czytamy: “6 Wtedy on odpowiedział, mówiąc do mnie: Takie jest słowo Pana do Zorobabela: Nie dzięki mocy ani dzięki sile, lecz dzięki mojemu Duchowi to się stanie - mówi Pan Zastępów. 7 Kim ty jesteś, wysoka góro? Wobec Zorobabela staniesz się równiną! On położy kamień na szczycie wśród okrzyków: Cudny, cudny!”Jehojachin miał osiemnaście lat, gdy objął władzę królewską, a panował w Jeruzalemie trzy miesiące. Matka jego nazywała się Nechuszta, była córką Elnatana z Jeruzalemu.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Krolewska/24/8W trzydzieści siedem lat po uprowadzeniu do niewoli Jehojachina, króla judzkiego, w dwunastym miesiącu, dwudziestego siódmego dnia tegoż miesiąca, wypuścił Ewil-Merodach, król babiloński, w roku objęcia przezeń władzy królewskiej, Jehojachina, króla judzkiego, z więzienia.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Krolewska/25/27Synami Jechoniasza, jeńca, byli Szealtiel,http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Kronik/3/17

Ob svetovnem dnevu spomina na žrtve holokavsta je spet zaživela gledališka predstava Judovski pes, nastala pred leti po romanu izraelskega pisatelja Asherja Kravitza. Rodil se je leta 1969 v Jeruzalemu. Študiral je elektroniko, matematiko in fiziko. Prvi knjigi, ki ju je napisal, sta humorni kriminalki, tretje delo Jaz sem Mustafa Rabinowitz je zgodba o vojaku v protiteroristični enoti izraelske vojske in njegovih moralnih dilemah. Leta 2007 je Asher Kravitz napisal roman Judovski pes: gre za prvoosebno pripoved psa, ki je svojo življenjsko pot začel v nemško-judovski družini tik pred nastopom nacizma. Besedilo je prevedla Katja Šmid, avtor odrske priredbe je Yonathan Esterkin, ki je slovensko predstavo – nastala je v koprodukciji Mini teatra in Prešernovega gledališča Kranj – tudi režiral. V njej nastopa dramski igralec Miha Rodman, ki je besedilo naštudiral tudi v angleščini. Z Asherjem Kravitzem se je leta 2017 ob premieri pogovarjala Staša Grahek. Na fotografiji: Miha Rodman, Judovski pes, foto PGK / Miha Fras

Za glasen vstop v novo leto je poskrbela ukrajinska vojska, ki je v zaledju frontne črte z raketami zadela stavbo, v kateri so imeli zabavo ruski mobiliziranci. Žrtev je bilo več deset, po ukrajinskih podatkih več sto. Dogodek je za Rusijo zelo neprijeten, sploh ker poskuša hkrati dajati vtis, da vojna poteka po načrtih. Tudi v ameriškem kongresu ni šlo nič po načrtih vodstva republikanske stranke, nova vladajoča koalicija v Izraelu pa ima kot kaže svoje načrte glede sobivanja s Palestinci. Obisk ministra za nacionalno varnost na tempeljskem griču v Jeruzalemu, ki je za muslimane svet kraj, napetosti vsekakor ni zmanjšal. V Vatikanu in Braziliji so se poslovili od dveh ljudi, ki sta pomembno zaznamovala zadnjih 50 let. Če je Pele navduševal množice ljubiteljev nogometa, je bil vpliv zaslužnega papeža Benedikta XVI. manj opazen na površju, a zato nič manj daljnosežen.

Najhujši obliki možganskega raka, glioblastomi, doslej ni prišla do živega niti kemoterapija. Skupina raziskovalcev, ki jo vodi prof.dr. Tamara Lah Turnšek z Nacionalnega inštituta za biologijo je odkrila presenetljivo sposobnost določene mešanice kanabinoida konoplje kanabinerola, CBG v kombinaciji s kanabidiolom, CBD, ki glede na njihove predklinične raziskave povzroči programirano celično smrt glioblastome. CBG ni psihoaktiven kanabinoid konoplje, in je eden manj raziskanih od sicer več kot stotih, ki jih je v 60-ih letih odkril še delujoči izraelski kemik Raphael Mechoulam s Hebrejske univerze v Jeruzalemu. Glede na tudi v zdravniških krogih zakoreninjeno prepričanje o konoplji kot »drogi«, čeprav že vrabci čivkajo, da je najbolj razvpita le ena njena komponenta, psihoaktivni kanabinoid THC, je omenjeno odkritje, v pogovoru ga povzame Tamara Lah Turnšek, nedvomno vzpodbuda za nove raziskave ene najstarejših kulturnih in industrijskih rastlin, konoplje. FOTO: Shema biokemije CBG in CBD vs matična celica glioblastoma VIR: Metka Novak, NIB

Alpski smučarji so zaokrožili serijo tekem v Dolomitih z veleslalomom v Alta Badiji, judoisti sezono končujejo v Jeruzalemu preplet ujamete v Navalu na šport.

Izaiáš 7,1-9 1 Za dní judského kráľa Ácháza, syna Uzijovho syna Jótáma, pritiahol sýrsky kráľ Recín a izraelský kráľ Pekach, syn Remaljov, k Jeruzalemu

„… lebo toho sú svetlá, ktoré potrebuješ Ty, …“ Evanjelium podľa Matúša 21,1-9 Keď sa priblížili k Jeruzalemu a prišli do Betfagé pri Olivovom vrchu, poslal Ježiš dvoch učeníkov a povedal im: Choďte do dediny, ktorá je pred vami, a hneď nájdete oslicu priviazanú a osliatko s ňou; odviažte a priveďte mi ich. A ak by vám […]

Daniel miał w swym górnym pokoju okna otwarte w stronę Jeruzalemu i trzy razy dziennie padał na kolana, modlił się i wysławiał swojego Boga. Dn 6,11 Bądźcie w nadziei radośni, w ucisku cierpliwi, w modlitwie wytrwali. Rz 12,12

Kralj David je zelo pomembna osebnost v judovstvu in krščanstvu. Akademik, priznani biblicist, teolog in prevajalec dr. Jože Krašovec, ki je med drugim doktoriral tudi na hebrejski univerzi v Jeruzalemu, bo v pogovoru z Nejcem Krevsom analiziral življenje Davida kot ga prikazuje Stara zaveza Svetega pisma.

Viktor Frankl, svetovno znani logoterapevt, je preživel tri leta v koncentracijskih taboriščih. Kot zdravnik je veliko časa posvetil skrbi za bolne in umirajoče sotrpine. Proti koncu vojne sta s prijateljem naredila načrt, da pobegneta iz taborišča. Začel se je pripravljati na to. Frankl je šel še zadnjič pogledat bolnike, nemočne na lesenih pogradih v mrzli taboriščni baraki. Prišel je do umirajočega moža, svojega rojaka. Očitno je mož zaslutil zdravnikovo namero in mu s solzami v očeh dejal: »Torej odhajate.« Frankl je hotel to zanikati, toda besede moža so ga zadele in imel je občutek, da ga obtožujejo. Zdelo se mu je, da bi z odločitvijo izdal njega in vse druge bolnike. Jasno je začutil, kaj mora storiti. Poiskal je prijatelja in mu dejal, naj zbeži sam, on bo ostal s svojimi bolniki. V trenutku ga je zapustil moreči občutek izdajstva in navdal ga je notranji mir, ki ga doslej ni nikoli občutil. Frankl je taborišče preživel in pozneje je napisal veliko dragocenih del o pomembnosti smisla in predanosti za naše življenje. Taboriščne izkušnje so najlažje prenesli tisti, ki so bili globoko predani nekomu, ki so živeli za nekaj. To je dajalo smisel njihovemu življenju (Zgodbe za veselje do življenja, 113). Pomembno je vedeti, komu v življenju sledimo, za kom hodimo. Kristjani vemo, da hodimo za Kristusom. V današnjem evangeliju vidimo prelomnico v Jezusovem življenju. Lahko bi ostal, kjer je udobno živel, toda odločil se je, lahko bi rekli, da je svoje življenje posvetil nečemu – in se odpravil proti Jeruzalemu, kjer bo trpel in bo križan. Na poti v Jeruzalem je srečal več vrst ljudi, ki bi lahko hodili za njim, a so jih od tega odvračali druge skrbi in razlogi. Prvo srečanje je s samarijskimi vaščani. Vaščanu prepreči hojo za Jezusom njegov nacionalizem, pretirano poudarjanje svojega naroda. Ljubezen do naroda in domovine je lepa stvar, toda v trenutku, ko zato sovražimo pripadnike drugih narodov in podcenjujemo vse, kar ni »naše«, postane škodljivo. Drugo srečanje je srečanje s človekom, ki je rekel: »'Za teboj bom hodil, kamor koli pojdeš.' Jezus mu je odgovoril: 'Lisice imajo brloge in ptice neba gnezda, Sin človekov pa nima, kamor bi glavo naslonil'« (Lk 9,57-58). Najbrž je Jezus videl, da ima pred seboj človeka, ki mu izredno veliko pomeni materialna gotovost. Dobro je, če lahko gmotno poskrbimo sami zase in za tiste, za katere moramo skrbeti. Toda prevelika navezanost na udobje in materialno ugodnost nas ovira, da bi se popolnoma predali Bogu. Potem je tu še mož, ki se je želel posloviti od svojih domačih, preden bi šel za Jezusom. Ta mož je postavil visoko družinske vrednote ter prijateljske vezi. Samo želimo si lahko, da bi vsi ljudje tako visoko spoštovali družino. Toda tudi pred prijateljskimi in družinskimi vezmi ima prednost Gospodov klic (prim Lk 9.62). Ti primeri nam kažejo, da moramo hoditi za Kristusom brezpogojno. Vedimo pa tudi, da kdor se njemu popolnoma preda, najde velik smisel svojemu življenju.

Poprzedni odcinek zakończyliśmy na Moabitce Rut. Skorzystała ona z prawa lewirackiego. Chodzi o to, że bezdzietna wdowa zostawała żoną brata lub kuzyna swojego męża. Ten brat zmarłego męża miał spłodzić syna, który był uznawana za syna zmarłego. W ten sposób wdowa nie traciła ziemi swojego męża, bo ta przechodziła na syna, którego spłodził brat lub kuzyn zmarłego. Tak się stało właśnie w wypadku Rut. Co ciekawe, gdy jakiś Izraelita odmawiał tego, wdowa miała prawo do niego podejść splunąć mu w twarz i zdjąć sandał, co było wielką hańbą. Zauważmy, że wdowa miała prawo opluć brata swojego mężą, który nie chciał dopełnić obowiązku spłodzenia syna zmarłemu.Mężczyzna, który odmówił spłodzenia syna z Rut sam zdjął swój sandał. W Rut 4:8 czytamy: "Gdy więc wykupiciel powiedział do Boaza: Nabądź go ty dla siebie, zdjął swój sandał". Biblia w tym miejscu nie mówi też nic o tym aby Rut napluła mu w twarz. Być może chodziło o to, że wprawdzie tamten bliższy krewny (być może kuzyn) jej męża nie chciał wziąć jej za żonę, ale zrobił to Boaz. Kobiety miały więc swoje prawa i mogły ich dochodzić. Zajmijmy się teraz prorokiniami. Biblia kojarzy się z mężczyznami, którzy przekazywali słowo Boże. Ile było kobiet, które były prorokiniami i jak traktowali je mężczyźni? Biblia wymienia co najmniej sześć kobiet, które prorokowały. Kolejno były to: Miriam, Debora, żona Izajasza, Chulda, Noadia i Anna. Zajmijmy się nimi kolejno. Biblia nie podaje żadnego proroctwa przekazanego przez Miriam. Przypomnijmy jednak, że zbuntowała się ona przeciwko swojemu bratu. W Liczb 12:2 czytamy: "I mówili: Czy tylko przez Mojżesza przemawiał Pan? Czy także przez nas nie przemawia?". Miriam i Aaron mówili przeciwko Mojżeszowi bo miał czarnoskórą żonę. Warto tutaj zwrócić uwagę na kolejność. Miriam i Aaron się zbuntowali. Wygląda na to, że ona chciała odebrać władzę Mojżeszowi. Ale czy kobieta mogłaby przewodzić temu narodowi? Pokazuje to historia Debory. W Księdze Sędziów 4:4 czytamy: "W tym czasie sądziła Izraelitów prorokini Debora, żona Lappidota". Wprawdzie zwykle wymieniamy Baraka jako sędziego, zauważmy jednak, że Izraelitów sądziła Debora. W Sędziów 4:6 czytamy o tym, że Debora posłała po Baraka i kazała mu wyruszyć na górę Tabor. Jak więc widzimy były okresy, kiedy to kobiety miały dużą władzę. Jak już mówiłem wielu wśród sędziów wylicza Baraka. Przeczytajmy jednak jeszcze raz Sędziów 4:4 "W tym czasie sądziła Izraelitów prorokini Debora". Takie kobiety jak Debora nie zawsze wykorzystywały swoją pozycję dla dobra Izraelitów. Nehemiasz wspomina, że prorokini Noadia chciała go zastraszyć. Podobnie swoją pozycję prorokini wykorzystywała Jezebel wspomniana w ostatniej księdze biblijnej. Wróćmy jednak do pozytywnych przykładów. Druga Księga Samuela rozdział 20 opowiada o tym jak Joab oblegał miasto Abel-Beer-Maaka. Z murów przemówiła wtedy kobieta twierdzącą, że reprezentuje mieszkańców miasta. Joab przedstawił swoje żądania, a ta kobieta zadecydowała, że przyjmuje te warunki. Joabowi została wyrzucona głowa buntownika, który ukrywał się w tym mieście. Joab odstąpił od oblegania. Tak więc ta kobieta swoją decyzją uratowała całe miasto. Innym przykładem kobiety, która podjęła decyzję ratującą życie wielu ludziom była Abigail, żona Nabala. Potraktował on bardzo nieuprzejmie Dawida, który wtedy ukrywał się przed królem Saulem. Dawid postanowił zabić wszystkich mężczyzn z domu Nabala, który akurat się upił. Do Abigail jego żony przyszedł jeden ze sług i poprosił aby coś zrobiła w tej sprawie. Wygląda na to, że to nie był pierwszy raz kiedy Abigail podejmowała decyzję. Wyszła ona na spotkanie Dawidowi i dała mu dary aby go udobruchać. Uratowała swojego męża oraz wszystkich mężczyzn w całym domostwie.Inna kobieta, która uratowała całe miasto jest bezimienna. Syn Gedeona Abimelech zaatakował pewne miasto i je zdobył. Mieszkańcy ukryli się w wieży. Abimelech podszedł pod wieżę bo chciał spalić ludzi znajdujących się w środku. W Sędziów 9:53 czytamy: "Pewna kobieta rzuciła kamień młyński na głowę Abimelecha i roztrzaskała mu czaszkę". On poprosił sługę aby go dobił. Nie chciał aby mówiono, że zabiła go kobieta. Jego żołnierze widząc śmierć wodza rozeszli się. Ci, którzy schronili się w wieży byli ocaleni. W historii Judy była też jedna królowa, która panowała przez 6 lat. Mowa oczywiście o Atalii. Poświęciłem jej odcinek 21. Niemniej wynika z tego, że rządy kobiety nie były może czymś co zdarzało się dość często, ale nie było to niemożliwe.Czy jednak Biblia zawiera słowa kobiet. Można choćby przypomnieć prorokinie Deborę czy Chuldę. Warto jednak przypomnieć Księgę Przysłów rozdział 31. Mamy tam słowa matki dla syna. Być może są to słowa Batszeby dla króla Salomona. Między innymi opisała ona sytuację kobiet. W Przysłów 31:16 czytamy: "Gdy zechce mieć rolę, nabywa ją, pracą swoich rąk zasadza winnicę". Mowa jest tam o kobiecie, która podejmuje decyzje finansowe, kupuje pola, sądzi winnicę.Kobieta była nie tylko żoną, która rodziła dzieci, ale była zarządcą majątku. Gdy mąż był np. na wojnie ona podejmowała wszystkie decyzje. W Przysłów 31:11 czytamy: "Serce małżonka ufa jej, nie brak mu niczego". Mąż mający taką żonę mógł jej zaufać i niczego mu nie zabrakło. Zachęcam was do przeczytania w całości 31 rozdziału Księgi Przysłów. Podsumowując: w czasach biblijnych kobiety były prorokiniami. Debora także sądziła Izraela. To ona podjęła decyzję, że Barak ma ze swoim wojskiem udać się na górę Tabor. Inne kobiety, które nie miały w zasadzie prawa do podejmowania decyzji przejmowały władzę gdy mężczyźni zawodzili. Najbardziej znany przykład to Abigail. Warto jednak przypomnieć jeszcze kobietę, która pertraktowała z Joabem. W tamtym mieście była rada, byli przywódcy, ale to ona podjęła decyzję i przekonała większość aby tak postąpić. O tym możecie przeczytać w 2 Samuela rozdziale 20.W następnym odcinku chciałbym się zająć sytuacją kobiet w czasach apostolskich, czyli tych opisanych w Nowym Testamencie. Gdy więc wykupiciel powiedział do Boaza: Nabądź go ty dla siebie, zdjął swój sandał.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Rut/4/8I mówili: Czy tylko przez Mojżesza przemawiał Pan? Czy także przez nas nie przemawia? A Pan to usłyszał.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/4-Ksiega-Mojzeszowa/12/2W tym czasie sądziła Izraelitów prorokini Debora, żona Lappidota.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/4/4Pamiętaj, o Boże mój, o tych uczynkach Tobiasza i Sanballata, a również prorokini Noadii i pozostałych proroków, którzy chcieli mnie zastraszyć.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Nehemiasza/6/14I kobieta ta zwróciła się do całego ludu ze swoją mądrością, i ucięli Szebie, synowi Bikriego, głowę, i rzucili ją Joabowi. Ten zaś kazał zatrąbić i odstąpili od miasta. Każdy udał się do swego namiotu, Joab zaś powrócił do Jeruzalemu, do króla.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/20/22Rozważ więc teraz i obmyśl, co zrobić, gdyż zguba pana naszego i całego jego domu jest postanowiona, on sam zaś jest zbyt złośliwy, żeby można z nim rozmawiać.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Samuela/25/17Pewna kobieta rzuciła kamień młyński na głowę Abimelecha i roztrzaskała mu czaszkę.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/9/53I ukrywał się z nią w świątyni Bożej sześć lat, podczas gdy Atalia sprawowała rządy nad krajem.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Kronik/22/12Cóż mam powiedzieć, mój pierworodny Lemuelu, i co, synu mojego łona, synu moich ślubów?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Przypowiesci-Salomona/31/2Gdy zechce mieć rolę, nabywa ją, pracą swoich rąk zasadza winnicę.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Przypowiesci-Salomona/31/16

Kako da naša komunikacije bude kvalitetnija.

Danes smo vas hoteli popeljati nekam na malico. Toliko je velikonočnih dobrot in toliko priprav in nakupov in opravil povezanih z njimi, da bomo menda že našli kako ime kraja, ki govori samo zase. Nazadnje smo se vdali, jedli bomo kar popotnico od doma, ker ni ne Hrenovega, ne Jajčne vasi, kaj šele Svete Šunke ob Potici ali česa podobnega. Na vso srečo se bomo lahko posvetili dušni paši: na veliko nedeljo vas namreč vabimo v Veliko nedeljo. In da bo razlog za obisk še bolj v duhu časa, je kraj relativno blizu Jeruzalemu - tako da je vse na svojem mestu …

Rusija napoveduje novo raketiranje Kijeva kot odgovor na ukrajinske napade na rusko ozemlje. Najhuje je še vedno v obleganem Mariupolju. Po podatkih ukrajinskih oblasti je iz mesta danes s svojimi prevozi zbežalo 363 ljudi, skupno pa so iz Ukrajine danes evakuirali skoraj 3 tisoč ljudi. Medtem ruska vojska še naprej krepi napade na vzhodu Ukrajine. Druge teme oddaje: - V Slovenijo prihaja 20 otrok sirot iz Luganska - V spopadih z izraelsko policijo v Jeruzalemu ranjenih več kot 150 Palestincev - Odbojkarice Calcita finale državnega prvenstva začele z zanesljivo zmago proti Braniku

Po navedbah ukrajinskih oblasti v Mariupolju še vedno potekajo spopadi v okolici pristanišča in jeklarne Iljič, za katero Rusija trdi, da jo je že zavzela. Ruska vojska naj bi proti mestu usmerjala dodatne enote za odločilen napad, prav tako naj bi tam prvič uporabila strateške bombnike. Drugi poudarki oddaje: - V vzhodnem Jeruzalemu v spopadih z izraelsko policijo ranjenih več kot 150 Palestincev. - Mariborski UKC ob zapiranju covidnih bolnišnic skrbi dodatna obremenitev, že zdaj z manj operativnega programa. - Okoljski inšpektorat izdal sedem odločb zaradi nezakonito odložene sadre.

W poprzednim odcinku mówiłem o pierwszym miesiącu czyli Nisan, 14 dnia tego miesiąca była Pascha czyli święto podczas, którego został zabity Jezus. Drugi miesiąc do Ijjar, wtedy przypadała druga Pascha dla tych, którzy byli nieczyści w miesiącu Nisan. Trzeci miesiąc to był Siwan, czyli miesiąc, kiedy przypadała Pięćdziesiątnica. Tradycja żydowska podaje, że król Dawid urodził się 4 Siwan 1040 p.n.e., a zmarł 6 Siwan 940 p.n.e. W Dziejach Apostolskich czytamy, że tego dnia (6 Siwan) został wylany Duch Święty. Czwarty miesiąc to był Tammuz czyli miesiąc, w którym zaczęto burzyć zarówno pierwszą jak i drugą świątynię. Dzisiaj będą kolejne cztery miesiące.Ab to piąty miesiąc w kalendarzu religijnym, a jedenasty w świeckim. Ten miesiąc przypada na przełom lipca i sierpnia. Możecie więc sobie wyobrazić, że był to najcieplejszy miesiąc. Nazwa pochodzi od babilońskiego boga Abu i chyba z tego powodu nie występuje w Biblii. Np. w Ezdrasza 7:9 czytamy: “Wyznaczył bowiem wymarsz z Babilonu na pierwszy dzień pierwszego miesiąca, a dotarł do Jeruzalemu pierwszego dnia piątego miesiąca”. Dowiadujemy się zatem, że Ezdrasz wraz z podróżującymi z nim Żydami podróżował do Jerozolimy przez 4 miesiące i dotarł tam właśnie w miesiącu Ab, pierwszego dnia tego miesiąca. Ezdrasz użył jednak liczebnika piąty miesiąc, a nie nazwy Ab.Wiele wieków wcześniej właśnie w tym miesiącu zmarł także pierwszy arcykapłan. W Księdze Liczb 33:38 czytamy: “wstąpił Aaron, kapłan, na górę Hor i umarł tam w czterdziestym roku po wyjściu synów izraelskich z ziemi egipskiej pierwszego dnia piątego miesiąca”. Tradycja żydowska podaje kilka innych dat. Np. 7 Ab 67 roku podpalono zapasy żywności, co później, gdy wrócili Rzymianie szybciej doprowadziło do głodu. Jak pewnie wiecie w 66 roku n.e. wybuchło powstanie przeciwko Rzymianom. Żydzi wypędzili Rzymian. Niestety zaczęli walczyć sami ze sobą i 67 roku doszło do wojny domowej w samej Jerozolimie. Żydzi zamiast przygotowywać się do powrotu Rzymian zabijali sami siebie i właśnie w miesiącu Ab 67 roku zniszczyli sobie zapasy żywności. W poprzednim odcinku mówiłem o czwartym miesiącu, że 17 Tammuz Żydzi obchodzą post, bo tego dnia w roku 70 przyszły cesarz rzymski Tytus zdobył Jerozolimę. Tamtego dnia zaczęło się łupienie i niszczenie. Księżniczka Berenike prosiła Tytusa aby oszczędził świątynię. Została ona jednak podpalona w piątym miesiącu, dokładnie 9 Ab i spaliła się doszczętnie następnego dnia czyli 10 Ab. Józef Flawiusz piszący “Wojnę żydowską” napisał, że zdarzyło się to tego samego dnia, w którym poprzednią świątynię spalili Babilończycy. Jeżeli to prawda to zarówno pierwsza jak i druga świątynia spłonęły i zostały doszczętnie zniszczone 10 Ab.Biblia potwierdza, że starożytni Żydzi pościli w miesiącu Ab. W Zachariasza 7:3 znajdujemy pytanie Izraelitów do Boga: “Czy w piątym miesiącu mam obchodzić pokutę z płaczem i postem, jak to czyniłem przez tyle lat?” Gdybyście szukali tego wersetu w swoich Bibliach to możecie go znaleźć w Zachariasza 7:3 albo w Zachariasza 7:8, bo tłumaczenia Biblii różnią się w tym miejscu numeracją wersetów. W każdym bądź razie Żydzi obchodzili wtedy post. Później tego samego dnia miała zostać zniszczona druga świątynia. Współcześni Żydzi poszczą 9 Ab czyli w dniu, w którym zaczęła w 70 roku płonąć świątynia.Elul to szósty miesiąc w kalendarzu religijnym, a dwunasty w świeckim. Ten miesiąc wypada na przełomie sierpnia i września. Jest to nazwa pochodząca z Babilonu i prawdopodobnie oznacza “żniwa” lub “miesiąc żniw”. W tym miesiącu zbierano daktyle, figi i winogrona. Gdy Mojżesz wysłał 12 zwiadowców na przeszpiegi do ziemi obiecanej przynieśli oni właśnie winogrona. W Liczb 13:23 czytamy: “I przybyli aż do doliny Eszkol, i ucięli tam gałąź krzewu winnego z jedną kiścią winogron, i nieśli ją we dwóch na drążku; nabrali także nieco jabłek granatu i fig”. Wygląda więc na to, że Jozue i Kaleb oraz 10 innych zwiadowców szpiegowali właśnie w miesiącu Elul.Prorok Aggeusz zaczął zachęcać Żydów do dokończenia świątyni właśnie w tym miesiącu. W Aggeusza 1:1 czytamy: “Drugiego roku króla Dariusza, w szóstym miesiącu, pierwszego dnia tegoż miesiąca doszło przez proroka Aggeusza do Zorobabela, syna Szealtiela, namiestnika Judei, i do arcykapłana Jozuego, syna Jehosadaka, słowo Pana tej treści”. W ostatnim wersecie tego rozdziału czyli w Aggeusza 1:15 czytamy o tym, że 24 dnia miesiąca szóstego czyli miesiąca Elul ukończono odbudowę świątyni.Także Nehemiasz wspomina o tym, że właśnie w tym miesiącu odbudowano mury Jerozolimy. W Nehemiasza 6:15 czytamy: “A mur został wykończony dwudziestego piątego dnia miesiąca Elul, w ciągu pięćdziesięciu dwóch dni”. Jest to jedyne miejsce w Biblii, gdzie użyto nazwy “Elul”. Jednak ten miesiąc nie kojarzy się tylko z odbudową. W Ezechiela 8:1 czytamy: “Gdy w szóstym roku, w szóstym miesiącu, piątego dnia tego miesiąca, siedziałem w swoim domu, a starsi judzcy siedzieli przede mną, spoczęła tam na mnie ręka Wszechmocnego Pana”. Czyli właśnie 5 Elul prorok Ezechiel dostał wizję o tym co złego dzieje się w Jerozolimie. Dowiedział się wtedy też, że Jerozolima zostanie zniszczona.Tiszri lub Etanim to był siódmy miesiąc w kalendarzu religijnym pierwszy w kalendarzu świeckim. Nazwa pochodzi prawdopodobnie z języka akadyjskiego i znaczy “początek” lub “zaczynać”. Pasuje to do informacji z Tory, że 1 Tiszri zostali stworzeni Adam i Ewa. Hebrajska nazwa Etanim znaczy prawdopodobnie “wciąż płynące”. Chodzi chyba o potoki, których było sporo o tej porze roku. Tiszri przypadał na nasz wrzesień i październik.W tym miesiącu było sporo świąt. W Liczb 29:1 czytamy: “W siódmym miesiącu, pierwszego dnia miesiąca, będziecie mieli uroczyście ogłoszone święto; nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy, będzie to dla was dzień radości przy dźwięku trąb”. Pierwszego dnia tego miesiąca trąbiono. W ten sposób zaczynano każdy miesiąc, więc być może 1 Tiszri trąbiono dłużej niż na pierwszego dnia innych miesięcy. 10 Tiszri przypadał Dzień Przebłagania, a od 15 do 21 Tiszri odbywało się Święto Szałasów, nazywane też Świętem Namiotów. Występuje tam hebrajskie słowo: Sukkot.Najważniejszym z tych świąt był 10 Tiszri, który po hebrajsku nazywa się Jom Kipur. Słowo “Jom” znaczy “dzień”, a “Kipur” można przetłumaczyć na pokutę lub sąd. Tak więc Jom Kipur to Dzień Pokuty, ale popularnie w Polsce określano to jako Dzień Sądu, co jednak jest błędem. W 1973 roku 10 Tiszri przypadał na 6 października. Żydzi jak zwykle obchodzili to święto, gdy niespodziewanie zostali zaatakowani przez Egipt i Syrię. Żydzi byli całkowicie zaskoczeni i siły egipskie i syryjskie przez dwa dni parły na przód. Później jednak Izraelici przejęli inicjatywę i ostatecznie wyparli Syryjczyków, a Egipcjan zmusili do podpisania pokoju. Ta wojna jest dzisiaj znana jako wojna Jom Kipur. Według naszego kalendarza zaczęła się 6 października 1973 roku, ale według kalendarza żydowskiego zaczęła się 10 Tiszri, czyli w święto Jom Kipur.Warto jednak pamiętać, że przed wyjściem z Egiptu ten miesiąc był liczony jako pierwszy miesiąc. Np. w Rodzaju 8:13 czytamy “W sześćsetnym pierwszym roku, w miesiącu pierwszym, pierwszego dnia tego miesiąca, wyschły wody na ziemi. Zdjął tedy Noe dach arki i zobaczył, że powierzchnia ziemi obeschła”. Noe miał zdjąć dach z arki “w miesiącu pierwszym, pierwszego dnia tego miesiąca”. To było przed przesunięciem roku na miesiąc Nisan, tak więc chodzi tutaj o miesiąc Tiszri, który wtedy był jeszcze pierwszym miesiącem. Zasada jest prosta. Miesiące w Księdze Rodzaju są liczone od Tiszri, w pozostałych księga biblijnych są liczone od miesiąca Nisan. Tak więc pierwszy miesiąc w Księdze Rodzaju to miesiąc Tiszri, a w pozostałych księgach pierwszy miesiąc to Nisan.Cheszwan lub Bul to ósmy miesiąc w kalendarzu religijnym, drugi w świeckim. W języku akadyjskim “Cheszwan” znaczy po prostu “ósmy miesiąc”. To nazwa przyjęta po niewoli babilońskiej. Wcześniej ten miesiąc nazywano “Bul” co znaczy “plon” lub “urodzaj”. Miesiąc ten przypadał gdzieś od połowy października do połowy listopada.Ten miesiąc jest mocno związany z potopem. W Rodzaju 7:11 czytamy: “W roku sześćsetnym życia Noego, w miesiącu drugim, siedemnastego dnia tego miesiąca, w tym właśnie dniu wytrysnęły źródła wielkiej otchłani i otworzyły się upusty nieba”. Przypominam, że w Księdze Rodzaju Cheszwan był drugim miesiącem, w pozostałych ósmym. Tak więc potop miał się zacząć 17 Cheszwan i wtedy Noe wszedł do arki. Kiedy z niej wyszedł? W Rodzaju 8:14 czytamy, że było rok później 27 Cheszwan. Tak więc był tam rok i 10 dni.W Księdze Rodzaju rozdziale 5 są podane lata życia kolejnych potomków Adama aż do Noego. Wszyscy czytający ten rozdział z reguły zwracają uwagę na Metuszelacha zwanego też Metuzalemem, który wg Biblii żył najdłużej, bo aż 969 lat. Wyliczenia z tej księgi prowadzą do wniosku, że umarł on w tym samym roku, w którym Noe wszedł do arki. Czyżby więc zginął w potopie? Biblia na to pytanie nie odpowiada, ale tradycja żydowska twierdzi, że Metuzalem zmarł 11 Cheszwan, czyli 6 dni przed potopem, który jak mówi Biblia miał wypaść 16 Cheszwan.W poprzednim miesiącu Tiszri przypadało święto namiotów, od 15 do 21 Tiszri. Gdy po śmierci Salomona rozpadło się jego królestwo na dwie części, królem tej północnej części został Jeroboam (mówiłem o nim w pierwszym odcinku tego podkastu). Jeroboam ustanowił podobne święto, ale w kolejnym miesiącu czyli w miesiącu Cheszwan. W 1 Królewskiej 12:32 czytamy: “Nadto ustanowił Jeroboam w ósmym miesiącu, piętnastego dnia tegoż miesiąca, święto na wzór święta, jakie było obchodzone w Judzie, i składał ofiary na ołtarzu”. Tak więc w południowym królestwie Judy obchodzono święto namiotów 15-21 Tiszri, a w północnym królestwie Izraela podobne święto 15-21 Cheszwan.W Biblii jest tylko raz użyta nazwa tego miesiąca. W 1 Królewska 6:38 czytamy o budowie świątyni Salomona: “A wykończono świątynię...

Ps. 137 (1) Nad rzekami Babilonu - tam siedzieliśmy I płakaliśmy na wspomnienie Syjonu. (2) Na wierzbach w tamtej krainie Zawiesiliśmy lutnie nasze, (3) Bo tam żądali od nas słów pieśni Ci, którzy nas wzięli w niewolę, A ciemiężcy nasi - radości: Śpiewajcie nam jakąś pieśń Syjonu! (4) Jakże mamy śpiewać pieśń Pana Na obcej ziemi? (5) Jeśli zapomnę cię, Jeruzalem, Niech uschnie prawica moja! (6) Niech przylgnie język mój do podniebienia, Jeślibym nie pamiętał o tobie, Jeślibym nie wyniósł Jeruzalemu Nad największą radość moją! (7) Pamiętaj, Panie, synom Edomu dzień Jeruzalemu, Gdy wołali: Zburzcie, zburzcie je aż do samych posad! (8) Córko babilońska, pustoszycielko! Błogosławiony, kto ci odpłaci to, coś nam wyrządziła! (9) Błogosławiony, kto pochwyci I roztrzaska niemowlęta twoje o skałę. Kazanie z dnia 27 marca 2022

„A spikli sa všetci dovedna, že prijdú bojovať proti Jeruzalemu a že v ňom spôsobia zmätok. Preto sme sa modlili k svojmu Bohu a postavili sme stráž proti nim vo dne i v noci, pretože sme sa ich báli.“ (Neh 4:8-9, Roháčkov preklad) Niekedy sa stane, že ľudia v mene duchovnosti nie sú ani prinajmenšom duchovní. […] The post Modlitba a práca – 17. február appeared first on evs.sk.

Pred Nedeljo Svetega pisma smo v sobotnem popoldnevu spoznali utrinke plodovite in razgibane življenjske poti dr. Marijana Peklaja. Duhovnika, biblicista, prevajalca in univerzitetnega profesorja, ki tudi po upokojitvi ostaja dejaven. Z njim smo se pogovarjali o odraščanju v zahtevnih letih povojnega obdobja, o odločitvi za poklic, priložnostih študija Svetega pisma v Rimu in Jeruzalemu, o prevodu in sporočilih Stare zaveze ter predvsem o globini besede, ki je večna, živa in dejavno nagovarja slehernega človeka.

Ob misli na Sveto družino pride pred nas podoba idealnega dečka Jezusa, ki zna ubogati, ki je staršem vedno samo v veselje in ki ga imajo prav vsi v njegovem kraju zelo radi. Toda Sveto pismo nam ob Jezusu in njegovih starših, predstavi neko drugo podobo, ki je malo manj romantična, vsekakor pa veliko bolj življenjska in ki nam razodene še globje bogastvo družinskega dogajanja. Jezus iz Nazareta je bile namreč ne samo Božji sin, ampak tudi v polnosti človek. Zato je kot otrok, ki vstopa v doraščajočo dobo, imel podobne težave in iskanja kot naši najstniki. Na današnjo nedeljo beremo Lukovo pripoved o 12- letnem Jezusu v templju. Kot vsako leto so tudi tokrat Jezusovi straši z vso družino romali v Jeruzalem. Otroci so hodili spredaj in se me potjo razigrano pogovarjali. Potem so šli v romarski procesiji odrasli in ob koncu starejši, ki so bili nekoliko počasnejši. Če je Jezus želel ostati še malo v Jeruzalemu, bi moral to povedati staršem in prositi za dovoljenje, toda tokrat jih je želel, kot zamika vsakega dečka njegove starosti, tudi kaj poučiti. Prizor mladoletnega Jezusa med modreci v templju je prav tako zanimiv. Gre namreč za obred »bar mitzvah«, ko deček sedi v krogu odraslih mož, bere odlomek iz judovske Postave in ga komentira, hkrati pa zastavlja starejšim zanimiva vprašanja. Pogosto so zelo domiselna, zato se tudi modreci čudijo, kako Božji duh spregovori po besedah tega otroka in so navdušeni nad njegovo rano modrostjo. Zato modreci tudi premišljujejo, kaj jim je hotel Bog sporočiti po ustih tega dečka. Škoda, da nam Luka na pove kaj več o teh zanimivih pogovorih. A izpostavi nam dialog med Jezusom in njegovo materjo. Po judovskem običaju bi ga moral okarati njegov krušni oče, Jožef, vendar varuh svete družine to prepusti materi, saj od Jezusovega rojstva ve, da se pred njim odvijajo svete skrivnosti, ki jih ne razume. Mati Marija iskreno pove, da sta z očetom bila žalostna. In potem pride čudovit odgovor, ko jima sin pojasni, da se sedaj že zaveda, kdo je njegov pravi oče, Bog sam, in zaradi tega pripada Njemu in nikomur drugemu. Da, Jezus v imeni vseh otrok staršem sporoča, da otroci pripadajo Bogu, saj so dar njegove ljubezni. Zato ne morejo biti zgolj sredstvo za uresničevanje starševskih želja in ambicij. Otroci so razkritje Božje ljubezni in njegove modrosti mede nami. Sveta družina nas s svojim otrokom preseneča, podobno kot nas preseneča vsak otrok, pomembno je le, da zaslišimo, kako prek njega spregovori Bog sam. Vsem družinam in otrokom želimo veselja, zdravja in radosti v novem letu. Naj vas vse navdahne mir in naj pri vas ostane.

Praznovanje božiča tudi letos zaznamuje epidemija, a pod milejšimi ukrepi.Kako so se na božič pripravljali v OŠ Alojzija Šuštarja?Latinski patriarh v Jeruzalemu upa, da bodo k polnočnici v Betlehem prišli vsaj kristjani iz drugih delov Izraela in Palestine.

V temi tedna s kustosom Svete dežele v Sloveniji p. Petrom Lavrihom o nedavnem papeževem obisku na Cipru, o praznovanju adventa in božiča v Jeruzalemu in Betlehemu ter težkih razmerah krščanske skupnosti v Jezusovi domovini, ki je v veliki meri odvisna od romarjev. Poleg tega še: Kaj nam papež svetuje v pripravi na božič, poslanica latinskega patriarha v Jeruzalemu, praznovanje Drinskih mučenk v Goraždah in Lateranski palači, ki je postala muzej.

Cankarjev dom / gostovanje 18. 12. 2021 Režija: Jernej Lorenci Dramaturgija: Matic Starina Scenografija: Branko Hojnik Kostumografija: Belinda Radulović Koreografija: Gregor Luštek Skladatelj: Branko Rožman Asistenti režiserja: Aleksandar Švabić, Rajna Racz in Tim Hrvaćanin Asistentki kostumografinje: Bernarda Popelar Lesjak in Marta Žegura Prevod: Nives Košir Igrajo: Katarina Bistrović Darvaš, Dado Ćosić, Frano Mašković, Mia Melcher, Pjer Meničanin, Rakan Rushaidat, Lucija Šerbedžija, Vedran Živolić Sinoči je v Linhartovi dvorani Cankarjevega doma s predstavo Eichmann v Jeruzalemu gostovalo Zagrebško gledališče mladih. Izhodišče predstave v režiji Jerneja Lorencija je poročilo Hannah Arendt o sojenju organizatorju holokavsta Adolfu Eichmannu, ki ga uprizoritev širi s številnimi viri pričevanj in igralskimi osebnim zgodbami. Predstavo si je ogledal Rok Bozovičar. Foto: ZKM

Zachariáš 14,1-11 1 Hľa, prichádza deň Hospodinov, a korisť tebe odňatá bude rozdelená uprostred teba. 2 Vtedy zhromaždím všetky národy k Jeruzalemu do

Zachariáš 12,9-13,1 9 V ten deň sa budem snažiť zničiť všetky národy, ktoré vytiahnu proti Jeruzalemu. 10 Vylejem na dom Dávidov a na

V Goraždah god blaženih Drinskih mučenk praznovali z mašo kardinala Puljića.Krščanski voditelji v Jeruzalemu opozorili na grožnje kristjanom v Sveti deželi.V neposredno pripravo na božič vstopamo tudi z ljudskim običajem Marijo nosijo.Ob koncu slovenskega predsedovanja EU maša kardinala Rodeta v rimski baziliki.

Dzisiaj trzecia część historii Jerozolimy, czyli okres od wyzwolenia z Babilonu do powstania Machabeuszy. Innymi słowy Jerozolima w czasach imperium Perskiego i później w czasach hellenistycznych. Czasy perskie to Jerozolima na skraju imperium czyli na prowincji. Później w czasach hellenistycznych czyli podczas rządów Greków Jerozolima i jej okolice były placem boju pomiędzy dwoma królestwami greckimi. Zacznijmy jednak od początku.Powrót do Jerozolimy opisuje księga Ezdrasza. W rozdziale pierwszym przepisano dekret króla Cyrusa, który zezwolił na powrót i odbudowę świątyni w Jerozolimie. Oddał też naczynia, które zrabowali Babilończycy podczas zagłady Jerozolimy. Rozdział drugi wylicza tych, którzy wrócili. W wersecie 64 czytamy, że było ich 42 tysiące. Po przybyciu rozeszli się do różnych miast i pewnie odbudowywali sobie domy jednak w miesiącu 7 przybyli do Jerozolimy. W Ezdrasza 3:2 czytamy: “Wtedy Jeszua, syn Josadaka, wraz ze swoimi braćmi kapłanami i Zerubbabel, syn Szealtiela wraz ze swoimi braćmi zabrali się do budowy ołtarza Bogu Izraela, aby składać na nim ofiary całopalne, jak to jest przepisane w zakonie Mojżesza, męża Bożego”.Nie oznaczało to, że odbudowano wtedy świątynię. Odbudowano jedynie ołtarz i zaczęto na nim składać ofiary. Ten miesiąc siódmy, w którym to się wydarzyło nazywał się Tiszri i przypadał gdzieś na przełom września i października. Wtedy obchodzono święto namiotów nazywane też świętem szałasów. Izraelici obchodzili to święto, ale odbudowa świątynii ruszyła dopiero pół roku później. W Ezdrasza 3:8 czytamy: “A w drugim roku po ich przybyciu do domu Bożego w Jeruzalemie, w drugim miesiącu: Zerubbabel, syn Szealtiela, i Jeszua, syn Josadaka, i reszta ich braci, kapłani i Lewici oraz wszyscy, którzy powrócili z niewoli do Jeruzalemu, rozpoczęli odbudowę”. Jak im poszło?Asyryjczycy i później Babilończycy mieli strategię zabezpieczania się przed buntem. Po prostu wywozili ludzi w obce miejsca. Tak więc Izraelici poszli do niewoli do Asyrii, a później do Babilonu. Za to do Izraela sprowadzono inne ludy. Najbardziej znani są Samarytanie. Praktykowali oni synkretyzm religijny czyli połączyli swoje religie z miejscową religią czyli religią Izraelitów. Gdy ci powrócili Samarytanie i inne ludy zaproponowały współpracę. Ich słowa zacytowano w Ezdrasza 4:2 “Przystąpili do Zerubbabela, do Jeszuy i do naczelników rodów, i rzekli do nich: Będziemy budować razem z wami, gdyż czcimy Boga waszego tak jak wy i składamy mu ofiary od czasów Asarchaddona, króla asyryjskiego, który nas tutaj sprowadził”.Izraelici się na to nie zgodzili, a niechęć czy wręcz nienawiść pomiędzy Żydami i Samarytanami istnieje do dzisiaj. Księga Ezdrasza opisuje odbudowę Świątyni. Późniejsza księga Nehemiasz opisuje odbudowę murów. Tak więc najpierw odbudowano ołtarz, potem świątynię, a na końcu mury Jerozolimy. Ile to trwało? Izraelici powrócili z niewoli w Babilonie około 537 p.n.e. Rok później w 536 p.n.e. położono fundamenty świątynii, ale odbudowę zakończono dopiero w 515 p.n.e. Zajęło to ponad 20 lat. Z kolei mury Jerozolimy odbudowano dopiero w 455 p.n.e. czyli ponad 80 lat od powrotu.Świątynię budowano 20 lat, bo sprzeciwiały się okoliczne narody. Za to mury Jerozolimy odbudowano szybko Nehemiasza 6:15 mówi tak: “A mur został wykończony dwudziestego piątego dnia miesiąca Elul, w ciągu pięćdziesięciu dwóch dni”. Niestety nie wiemy wiele o tym co się później działo w Jerozolimie. Należała ona do imperium perskiego i była miastem na prowincji. Coś jak Warszawa w zaborze rosyjskim, czy Kraków w zaborze austryjackim. Później jednak państwo perskie upadło.W 333 p.n.e. Aleksander Wielki pokonał armię perską w bitwie pod Issos. Ruszył oblegać Tyr i zażądał pomocy od Żydów w Jerozolimie. Ci pozostali lojalni Dariuszowi, królowi Persji. Grekom za to chętnie pomogli Samarytanie. Później gdy Aleksander już zdobył Tyr ruszył na Jerozolimę wraz z Samarytanami, zaprzysięgłymi wrogami Żydów. Wg Józefa Flawiusza Żydzi pokazali mu wtedy proroctwo Daniela mówiące o tym, że grecki król pokona Persję. W Daniela 8:20, 21 czytamy: “Baran z dwoma rogami, którego widziałeś, oznacza królów Medii i Persji. A kozioł, to król grecki, a wielki róg, który jest między jego oczami, to król pierwszy”. Aleksander uwielbiał proroctwa i być może to zmieniło jego stosunek do Żydów.Zawsze mnie to zastanawiało, czy Żydzi pokazali Aleksandrowi całe proroctwo czy tylko część dotyczącą jego samego. Kolejny werset, Daniela 8:22 mówi: “A to, że został złamany, a cztery inne wyrosły zamiast niego, znaczy: Z jego narodu powstaną cztery królestwa, ale nie z taką mocą, jaką on miał”. Państwo Aleksandra Wielkiego rozpadło się na cztery mniejsze. Dla historii biblijnej ważne są dwa z nich: Syria i Egipt. Pamiętajcie jednak, że w tych dwóch państwach rządzili grecy. W Syrii dynastia Seleucydów, a w Egipcie dynastia Ptolemeuszy. Toczyli oni ze sobą wojny, a polem bitwy była właśnie Palestyna.Jeden z królów syryjskich z dynastii Seleucydów, Antioch IV Epifanes, złupił Jerozolimę. Poświęcił też tamtejszą świątynię Zeusowi Olimpijskiemu. Wybuchło wtedy powstanie Machabeuszów. Czytamy o tym w 1 Machabejskiej “W tym czasie powstał Matatiasz, syn Jana, syna Symeona, kapłan z pokolenia Joariba z Jerozolimy, który mieszkał w Modin. Miał on pięciu synów: Jana, który miał przydomek Gaddi, Szymona, który miał przydomek Tassi, Judę, który miał przydomek Machabeusz” (1 Machabejska 2:1-4). Kapłan Matatiasz Hasmoneusz odmówił złożenia ofiary i później uciekł wraz z pięcioma synami. Jeden z nich (z tych synów) Juda Machabeusz zdobył Jerozolimę w 164 p.n.e. i ponownie poświęcił świątynię. Tak narodziło się święto Chanuka, które jest obchodzone właśnie w rocznicę ponownego poświęcenia świątyni w Jerozolimie.Mamy więc w Biblii dość dokładny opis tego co się działo z Jerozolimę przez około 100 lat po powrocie z Babilonu. Późniejszy okres jest opisany właśnie w 1 Księdze Machabejskiej, którą jednak nie wszyscy uważają za księgę biblijną. W polskich przekładach Pisma Świętego można tą księgę znaleźć tylko w przekładach katolickich, np. w Biblii Tysiąclecia. Nie ma tej księgi w przekładach protestanckich, np. w Biblii warszawskiej. Jednak nawet przeciwnicy tej księgi uznają jej wartość historyczną. Niezależnie więc drogi słuchaczu jaki masz stosunek do wartości religijnej księgi 1 Machabejskiej to na pewno warto ją przeczytać z powodów historycznych.Mamy tam opis tego co się działo w Jerozolimie. Żydzi podzielili się na tych wiernych religii i tradycji oraz tych, którzy się helenizowali czyli przyjmowali kulturę i religię grecką. W 1 Machabejskiej 1:14 i 15 czytamy: “W Jerozolimie więc wybudowali gimnazjum według pogańskich zwyczajów. Pozbyli się też znaku obrzezania i odpadli od świętego przymierza. Sprzęgli się też z poganami i zaprzedali się [im], aby robić to, co złe”. Tradycja mówi, że Żydzi zaczęli uprawiać greckie sporty, w tym zapasy. Grecy robili to nago. Żydzi, którzy chcieli się przyłączyć wstydzili się obrzezania. Robili sobie więc dość bolesną operację, która miała odtworzyć im ucięty po urodzeniu napletek.Tak więc w Jerozolimie byli wtedy zhellenizowani Żydzi oraz ci wierni tradycji. Król grecki postawił ołtarz Zeusa, co musiało się podobać tym pierwszym, ale wywołało bunt tych drugich. Machabeusze wygrali i odnowili ołtarz w Jerozolimie. Ich stronnictwo, czyli stronnictwo przeciwników hellenizacji podzieliło się co najmniej na trzy grupy: esseńczyków, faryzeuszy i saduceuszy. Ale o tym mówiłem już w odcinku 9.Na dzisiaj to wszystko. W następnym odcinku powiemy trochę o historii Jerozolimy w czasach rzymskich. Podsumowując dzisiejszy odcinek. Gdy rządzili Persowie w Jerozolimie odbudowano najpierw sam ołtarz, potem całą świątynię, a na końcu mury Jerozolimy 80 lat po powrocie z Babilonu. Później Persja upadła pokonana przez Aleksandra. Powstało wiele greckich państw. Na północy Izraela grecka Syria czyli państwo Seleucydów, a na południu grecki Egipt czyli państwo Ptolemeuszów. Walczyli oni o wpływy w Jerozolimie. Syryjski król Antioch IV Epifanes postawił w Jerozolimie ołtarz dla Zeusa, ale powstanie Machabeuszów przywróciło dawne zwyczaje.Wtedy Jeszua, syn Josadaka, wraz ze swoimi braćmi kapłanami i Zerubbabel, syn Szealtiela wraz ze swoimi braćmi zabrali się do budowy ołtarza Bogu Izraela, aby składać na nim ofiary całopalne, jak to jest przepisane w zakonie Mojżesza, męża Bożego (Ezdrasza 3:2)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/3/2A w drugim roku po ich przybyciu do domu Bożego w Jeruzalemie, w drugim miesiącu: Zerubbabel, syn Szealtiela, i Jeszua, syn Josadaka, i reszta ich braci, kapłani i Lewici oraz wszyscy, którzy powrócili z niewoli do Jeruzalemu, rozpoczęli odbudowę, ustanawiając Lewitów w wieku od dwudziestego roku życia wzwyż nadzorcami robót przy budowie domu Pana (Ezdrasza 3:8)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/3/8Przystąpili do Zerubbabela, do Jeszuy i do naczelników rodów, i rzekli do nich: Będziemy budować razem z wami, gdyż czcimy Boga waszego tak jak wy i składamy mu ofiary od czasów Asarchaddona, króla asyryjskiego, który nas tutaj sprowadził (Ezdrasza 4:2)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/4/2A mur został wykończony dwudziestego piątego dnia miesiąca Elul, w ciągu pięćdziesięciu dwóch dni (Nehemiasza 6:15)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Nehemiasza/6/15Baran z dwoma rogami, którego widziałeś, oznacza królów Medii i Persji.A kozioł, to król grecki, a wielki róg, który jest między jego oczami, to król pierwszy (Daniela 8:20)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/8/20A to, że został złamany, a cztery inne wyrosły zamiast niego, znaczy: Z jego narodu powstaną cztery królestwa, ale nie z taką mocą, jaką on miał (Daniela 8:22)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/8/221 Machabejska, rozdział 2https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1055

Ranná kázeň: Mt  (21, 1-11) „Keď sa priblížili k Jeruzalemu a prišli do Betfagé pri Olivovom vrchu, poslal Ježiš dvoch učeníkov a povedal im: Choďte do dediny, ktorá je pred vami, a hneď nájdete oslicu priviazanú a osliatko s ňou; odviažte a priveďte mi ich. A ak by vám niekto hovoril niečo, povedzte, že Pán Príspevok Ajhľa: Ajhľa, Pán prichádza zobrazený najskôr Evanjelický a.v. cirkevný zbor v Žiline.

W poprzednim odcinku zakończyliśmy historię Jerozolimy na królu Dawidzie. Biblia pierwszy raz wtedy wspomina o czymś, co być może zbudował tam Dawid. Niektórzy tłumacze używają słowa “nasyp”, inni pozostawiają słowo nieprzetłumaczone i np. w Biblii Warszawskiej w 2 Samuela 5:9 czytamy: “Zamieszkał tedy Dawid w twierdzy i nazwał ją Miastem Dawida. Obudował ją też Dawid wokoło, począwszy od Millo ku środkowi”. Ten “nasyp” czy to “Millo” być może było twierdzą albo wieżą. To samo słowo występuje także w Sędziów, rozdziale 9 i mowa tam o domu Millo. Tak więc była to chyba wieża broniąca Jerozolimy. Niestety Jerozolima została od tamtego czasu zburzona kilkakrotnie i trudno dzisiaj powiedziedzieć co to było. Bardzo podobnie jest z innymi budowlami, o których będziemy dzisiaj mówić.W poprzednim odcinku mówiłem też o dwóch źródłach, które leżały poza murami Miasta Dawidowego, czyli twierdzy, która znajdowała się na górze Syjon. Oba źródła leżały poza murami. Jedno się nazywało En-Rogel, a drugie Gichon. To drugie było bliżej i przebito tunel, którym można było pobierać z niego wodę także podczas oblężenia. Tym właśnie tunelem prawdopodobnie przedostał się Joab. Gdy Dawid był już stary jego syn Adoniasz zgromadził wszystkich przy pierwszym źródle. Tymczasem Dawid kazał obwołać królem Salomona przy źródle Gichon. Źródła musiały być stosunkowo blisko, bo w 1 Królewskiej 1:41 czytamy: “Usłyszał o tym Adoniasz i wszyscy zaproszeni, którzy byli u niego, a właśnie kończyli ucztę. Gdy jednak Joab usłyszał głos rogu, rzekł: Co znaczy ta wrzawa w mieście?”.Salomon zbudował wiele rzeczy, które niestety znamy tylko z opisu. Po pierwsze na górze Moria zbudował świątynię. W 1 Królewskiej 7:8 czytamy o niektórych z tych budowli: “Dom zaś jego, w którym mieszkał, w drugim podwórzu z tyłu tej sali, był zbudowany tak samo. Dla córki faraona, którą Salomon pojął za żonę, też kazał zbudować taki sam dom, jak ta sala”. Salomon więc nie mieszkał w najstarszej części miasta, którą dalej nazywano Miastem Dawidowym. On wybudował wiele domów, w tym jeden dla córki faraona, która była jego żoną. Biblia mówi, że miał w związku z tym małżeństwem wyrzuty sumienia. Uważał, że córka faraona, nie może mieszkać w Mieście Dawidowym, bo przebywała tam arka. Dostała więc swój własny dom. Wszystkie te nowe budowle znajdowały się chyba na zboczu góry Moria, gdzie na szczycie znalazła się świątynią. Tak więc w czasach Salomona Jerozolima objęła swoim zasięgiem oba wzgórza: Syjon i Morię.Tradycja żydowska przypisuje Salomonowi wybudowanie akweduktów doprowadzających wodę. Niestety żadne inne źródła nie potwierdzają tego. Dość często ludzie kojarzyli współczesne sobie budowle ze starożytnymi postaciami. W naszej historii Bolesław Chrobry miał Szczerbcem uderzyć w Złotą Bramę. Niestety za jego życia ona jeszcze nie istniała. Być może podobnie było w Jerozolimie. Akwedukty zbudowali prawdopodobnie Hasmoneusze czy Herod Wielki. Ostatni akwedukt był postawiony prawdopodobnie przez Piłata. Niestety nie ma tutaj nic pewnego.Za życia Salomona panował pokój. Przypominam, że nazwa Jerozolima prawdopodobnie znaczy “Miasto podwójnego pokoju”, mówiłem o tym w poprzednim odcinku. Samo imię “Salomon” także pochodzi od słowa pokój. Niestety po jego śmierci wszystko się zmieniło. Żydzi podzielili się na dwa królestwa. Jerozolima stała się stolicą tego dwu plemiennego. Wtedy Jerozolimę najechał też faraon Sziszak. Król Rechoboam się poddał, a Egipcjanie złupili Jerozolimę. Być może zabrali wtedy arkę. Mówiłem już o tym trochę przy okazji odcinka 1 o Jeroboamie, który był królem tego dziesięcio plemiennego królestwa. Sziszak był pierwszym, który zdobył stolicę Judy, ale niestety nie ostatni.Jerozolimę rozbudowywali kolejni królowie Judy. Dobudowywali oni mury, a Ezechiasz zbudował kanał wodny. Niestety zdobyta była wielokrotnie. Pierwszy raz jak już powiedziałem zdobył ją faraon Sziszak za rządów Rechoboama. Drugi raz Arabowie i Filistyni za rządów Jehorama. Trzeci raz Syryjczycy za rządów Jehoasza. Czwarty raz Izraelici (czyli te 10 plemion z północy) za rządów Amacjasza. Później Jerozolimę umocnili królowie Uzjasz, Jotam i Ezechiasz. Ten pierwszy miał postawić maszyny oblężnicze, a ten ostatni zbudować kanał wodny doprowadzający wodę, to bardzo przydało się podczas oblężenia asyryjskiego.Za rządów Ezechiasza Judę najechał król Asyrii Sanheryb. Oblegał Jerozolimę, ale nie udało mu się jej zdobyć. Ten najazd potwierdza relacja asyryjska, która mówi: “Jego samego [czyli króla Ezechiasza] zamknąłem, jak ptaka w klatce, w jego siedzibie, Jerozolimie. Jego miasta, które złupiłem”. Król Sanheryb chwali się zdobyciem miast judzkich i zamknięciem Ezechiasza w Jerozolimie jak ptaka w klatce. Potwierdza to więc fakt oblężenia oraz to, że Jerozolima nie została zdobyta. Syn Ezechiasza to Manasses. Był on sojusznikiem Asyrii. Biblia wspomina, że został on w pewnym momencie uwięziony w łańcuchach w Babilonie. Później został zwolniony. Nic jednak nie świadczy o tym, że Asyryjczycy oblegali wtedy Jerozolimę albo, że ją zdobyli. Później jednak była zdobyta kilkakrotnie.Gdy król Jozjasz zginął pod Meggido podczas bitwy z Egipcjanami. Faraon Necho zawrócił wtedy i zdobył Jerozolimę. Później pod Jerozolimę podeszli Babilończycy. Żydzi uznali babilońską zwierzchność, ale potem się zbuntowali i Babilończycy zdobyli miasto, króla uprowadzili do niewoli. Jako króla w Jerozolimie ustanowili Sedekiasza. Mówiłem o tym w odcinku 18 poświęconym prorokowi Ezechielowi, bo on żył właśnie w tamtych czasach. Ten ostatni król Sedekiasz także się zbuntował. Babilończycy wrócili i tym razem nie tylko zdobyli Jerozolimę, ale także ją zniszczyli. Jerozolima była w gruzach przez 70 lat. Niektórzy historycy twierdzą, że było to tylko 50 lat.W ten sposób omówiliśmy wszystkie zdobycia Jerozolimy, o których mówi Biblia. Na początku mieszkali tam Jebusyci. Ich miasto zdobyli i zniszczyli Judejczycy, ale Jebusyci wrócili i je odbudowali. Później zdobył je Dawid używając przejścia przez kanał wodny. Za Salomona panował pokój. Na drugim wzgórzu zbudowano wtedy świątynię. Potem jednak Jerozolima była oblegana wielokrotnie. Choć asyryjskie oblężenie odparto to jednak zdobyto ją około 7, 8 razy. Ostatecznie Jerozolimę zrównał z ziemią król Babilonu Nabuchodonozor.Na koniec kilka słów o zabudowie. Na górze Syjon było miasto Dawidowe, czyli najstarsza część Jerozolimy. Później na szczycie sąsiedniej góry Moria Salomon zbudował świątynię. Na zboczu tej drugiej góry zbudował też swój pałac, pałac dla swojej żony, córki faraona i wiele innych budynków. Kolejni władcy dobudowywali mury. Np. Manases zbudował swój mur, a Ezechiasz jest znany z budowy kanału wodnego. W czasach Ezechiasza czytamy też o prorokini Chuldzie, która mieszkała jak czytamy w 2 Królewskiej 22:14 w “drugiej dzielnicy”. W niektórych Bibliach oddano to jako “nową dzielnicę”. Była to prawdopodobnie część miasta na północ od świątyni.Ważnym miejscem były też różne doliny otaczające Jerozolimę. Warto może tylko wspomnieć o Dolinie Syna Chinnoma. W 2 Kronik 28:3 czytamy o królu Achazie: “On to składał ofiary z kadzidła w Dolinie Syna Chinnoma, a nawet własnego syna oddał na spalenie w ogniu, jak to było ohydnym zwyczajem narodów, które Pan wytępił przed synami izraelskimi”. W tej dolinie składano ofiary z ludzi i robili to królowie Achaz i Manasses. Później Jozjasz kazał to miejsce zniszczyć i zrobił tam śmietnisko. Będę o tym jeszcze mówił następnej części, bo Jezus nawiązywał do tego miejsca wielokrotnie. Dokładnych opisów Jerozolimy i jej dzielnic nie będę robił bo do tego lepiej nadają się mapy niż słowo mówione. Na sam koniec parę słów o górze Syjon. W ten sposób nazywano górę, na której była najstarsza część Jerozolimy czyli tz. Miasto Dawidowe. Tam przyniesiono arkę Bożą. Później jednak arkę przeniesiono na północną górę Moria. Salomon na górze Moria zbudował świątynię. Wtedy całą Jerozolimę zaczęto nazywać Syjon. Później ta nazwa przyjęła się na oznaczenie góry ze świątynią. Ją zaczęto nazywać Syjon, choć ta góra miała nazwę Moria. Tak więc górą Syjon nazywano najpierw górę z Miastem Dawida, potem tak nazywano górę gdzie była świątynia. To jednak nie wszystko. Dzisiaj górą Syjon nazywa się górę na zachód od Miasta Dawidowego. Jest więc małe zamieszanie. Gdy ktoś mówi góra Syjon to może mieć na myśli trzy różne góry, albo wręcz całą Jerozolimę czyli wszystkie góry na raz.Zamieszkał tedy Dawid w twierdzy i nazwał ją Miastem Dawida. Obudował ją też Dawid wokoło, począwszy od Millo ku środkowi.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/5/9Usłyszał o tym Adoniasz i wszyscy zaproszeni, którzy byli u niego, a właśnie kończyli ucztę. Gdy jednak Joab usłyszał głos rogu, rzekł: Co znaczy ta wrzawa w mieście?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Krolewska/1/41Dom zaś jego, w którym mieszkał, w drugim podwórzu z tyłu tej sali, był zbudowany tak samo. Dla córki faraona, którą Salomon pojął za żonę, też kazał zbudować taki sam dom, jak ta sala.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Krolewska/7/8I ci, wyruszywszy przeciwko Judzie, wtargnęli do niej i zagarnęli całe mienie, jakie znajdowało się w pałacu królewskim, uprowadzili też jego synów i żony, a został przy nim tylko najmłodszy z jego synów, Jehoachaz.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Kronik/21/17Po upływie roku wyruszyło przeciwko niemu wojsko aramejskie, które przybywszy do Judy i do Jeruzalemu, wytraciło spośród ludu wszystkich ich przywódców, całą zaś zdobycz posłali do króla Damaszku.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Kronik/24/23Amasjasza zaś, króla judzkiego, syna Joasza, wnuka Jehoachaza, wziął do niewoli Joasz, król izraelski, w Bet-Szemesz, po czym sprowadził go do Jeruzalemu, gdzie zrobił wyłom na czterysta łokci w murze jeruzalemskim od Bramy Efraimskiej aż do Bramy Narożnejhttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Kronik/25/23

„Keď sa Daniel dozvedel, že doklad je napísaný, šiel do svojho domu, v ktorom boli okná hornej izby otvorené smerom k Jeruzalemu. Tam si tri razy denne kľakol na kolená, modlil sa a oslavoval svojho Boha, ako to robieval predtým.“ (Dan 6:11) Ako starší muž sa prorok Daniel stal poradcom babylonského kráľa Dáriusa. Dárius si […] The post Dôležitosť vďakyvzdania – 9. október appeared first on evs.sk.

Človek je radovedno bitje. Nekateri raziskujejo svoje rodovnike, kdo so, kdo so njihovi predniki, od kod prihajajo, kaj so bili, s čim so se ukvarjali … Vse to zato, da bi začutili svojo bit, svoje življenje, da bi še bolj živeli zdaj in tukaj. V kontekstu iste radovednosti pa bi lahko govorili tudi, ko gledamo okoli sebe in vidimo, kaj vse je človek pripravljen narediti, da bi "videl" svojo prihodnost, svoj jutrišnji dan. Danes obhajamo praznik rojstva Device Marije, pogovorno ta praznik imenujemo tudi mali šmaren. Na ta dan je bila namreč v Jeruzalemu posvečena bazilika, zgrajena nad hišo sv. Ane, Marijine matere. Evangelij, ki se bere na današnji praznik, je vzet z začetka Matejevega evangelija. Pripoveduje o Jezusovem rojstvu. Pred tem pa je rodovnik, ki ga je evangelist postavil na začetek svojega evangelija, kot uvod. Ob prebiranju tega rodovnika dobimo občutek, kot da bi šlo za prerez Stare zaveze, od Abrahama naprej. Na koncu rodovnika se zelo jasno pokaže Marijina vloga v zgodovini zveličanja, ki je tesno povezana s Kristusom, z njegovim učlovečenjem. Papež Frančišek v eni od svojih pridig pravi, da pri rodovniku takoj opazimo prekinitev sheme, saj pri Jožefu ne piše "se mu je rodil", temveč "mož Marije, iz katere je bil rojen Jezus, ki se imenuje Kristus". Ime Jezus pomeni Bog rešuje, Kristus pa v grščini pomeni maziljeni. Ob tem prazniku poudarjamo, da Jožef, Marijin mož, ne spočne Jezusa. Sina preprosto sprejme – je dar, ki mu ga je Oče naklonil po Mariji. Tako nam današnji praznik ponuja več izhodišč za razmišljanje. Lahko bi se ustavili ob rodovniku, lahko bi se ustavili ob ženskih likih rodovnika, ob Mariji in njenem mestu v zgodovini odrešenja, pri Jezusu Kristusu. Sveti Andrej s Krete, svetnik, ki je živel med 7. in 8. stoletjem, je zapisal: "Današnje bogoslužje časti rojstvo Božje Matere. Vendar pa sta pravi pomen in cilj tega dogodka učlovečenje Besede. Marija se namreč rodi zato, da bi bila Mati Kralja vseh vekov." Tako nas tudi današnji praznik po ovinkih pripelje do Jezusa Kristusa. Naj bo tudi naša radovednost taka, da nas bo pripeljala bliže k nam samim, k našim bližnjim, do Boga. Pomembno je, kam je usmerjen naš fokus.

Dzisiaj chciałbym kontynuować historię królów perskich, którzy są związani z historią biblijną. W poprzednim odcinku mówiłem głównie o Cyrusie Wielkim. Dzisiaj będziemy kontynuować historię imperium, które założył. Jak zwykle treść będzie wiązać historię opisaną w Biblii z tą historią pochodzącą z innych źródeł.W Księdze Daniela w rozdziale 11 czytamy zapowiedź o wojnie Persji z Grecją. Daniela 11:2 mówi: “Oto jeszcze trzej królowie powstaną w Persji, lecz czwarty zdobędzie większe bogactwa niż wszyscy. A gdy się wzmocni dzięki swoim bogactwom, poruszy wszystkich przeciwko państwu greckiemu”. Kim byli ci czterej królowie Persji? Daniela 11:1 mówi o rządach Dariusza Meda. Po nim rządzili: Cyrus Wielki, Kambyzes II, Dariusz I oraz Kserkses I. Cyrusowi Wielkiemu poświęciłem poprzedni odcinek. Dziś zajmiemy się pozostałymi trzema.Kambyzes II był synem Cyrusa. Podczas jego panowania doszło do dwóch zaćmień księżyca. Stąd wiemy, że jego siódmy rok panowania to był rok od wiosny 523 do wiosny 522 pne. Dzięki temu możemy obliczyć ostatni rok panowania Cyrusa. Zginął on podczas wyprawy wojennej w 530 pne. Jego syn Kambyzes II podbił Egipt, ale czy występuje on w Biblii? Problem z królami perskimi w Biblii jest taki, że wielu z nich określono jako Aswerusa. Dodatkowo zamieszanie wprowadzili tłumacze, którzy myśleli, że to król Kserkses. I tak np. w Biblii warszawskiej w Księdze Ezdrasza 4:6 czytamy o skardze, która ludzie złożyli królowi Kserksesowi. Tak naprawdę w tym miejscu Biblii występuje imię Aswerus. Podobnie jest z księgą Estery. Tamten król także jest nazwany Aswerusem. Czy więc król Persji z księgi Ezdrasza i Estery to ten sam król?W Ezdrasza 4:6 czytamy: "gdy królem został Aswerus (w wielu Bibliach przetłumaczono to na Kserkses), na początku jego panowania, napisali skargę na mieszkańców Judei i Jeruzalemu". Był to prawdopodobnie syn Cyrusa Wielkiego czyli Kambyzes II, który podbił Egipt. Zginął on w tajemniczych okolicznościach i tron na krótki czas przejął człowiek, którego w kolejnym wersecie Ezdrasza 4:7 nazwano Artakserksesem. To właśnie on kazał wstrzymać odbudowę świątyni w Jerozolimie. Skąd wiemy, że Aswerus to Kambyzes II? W Ezdrasza 4:26 czytamy: "W ten sposób ustała praca nad domem Bożym w Jeruzalemie i była wstrzymana aż do drugiego roku panowania Dariusza, króla perskiego". Z historii wiemy, że przed Dariuszem I Wielkim panował właśnie Kambyzes II nazwany w Biblii Aswerusem, a po nim krótko panował pewien uzurpator nazwany w Biblii Artakserksesem.Tak więc panował Cyrus Wielki, który zezwolił na powrót Żydów do Jerozolimy oraz na odbudowę świątyni. Później panował jego syn Kambyzes II, który podbił Egipt. Po nim panował uzurpator, który zakazał odbudowy. Ponownie wydał zgodę na odbudowę świątyni Dariusz I Wielki. Z historii Dariusz jest znany z ataku na Grecję i przegranej pod Maratonem. Kim więc był ten król, który wg Daniela 11:2 miał wysłać wszystkich przeciwko Grecji?Dariusz Wielki zaatakowała Greków, ale Ateńczycy pokonali jego armię pod Maratonem. Dariusz chciał się zemścić, ale zmarł. Jego syn nazywał się Kserkses i to chyba właśnie on jest królem Aswerusem z księgi Estery. Czytamy tam: “król Achaszwerosz zasiadał na swoim tronie królewskim na zamku w Suzie” (Estery 1:2). Właśnie ten król zebrał wielką armię aby uderzyć na Greków. Herodot opisuje jego wybuchy gniewu. Podobny opis znajdujemy w księdze Estery. Król ten, czyli Kserkses opanował kilka buntów i rzucił całą armię na Grecję. Tam doszło do trzech sławnych bitew.Kserkses nie mógł się przedostać przez wąwóz Termopile, którego broniło między innymi 300 Spartan pod wodzą Leonidasa. Gdy ich pokonał zdobył i spalił Ateny. Niestety dla niego jego flota została pokonana w bitwie morskiej pod Salaminą. Kserkses wrócił więc do Persji, a wojnę kontynuował jego szwagier Mardoniusz. Przegrał on jednak w bitwie pod Platejami. Tam zginął i była to ostatnia próba podbicia Grecji przez Persów. Później sytuacja się odmieniła i to Grecy pod wodzą Aleksandra Wielkiego podbili Persję, ale to już inna historia.Kolejnym królem Persji był Artakserkses, który pozwolił Ezdraszowi, a potem Nehemiaszowi wrócić do Jerozolimy. Ezdrasz opisuje swoją podróż do Jerozolimy w Ezdrasza 7. Z kolei Nehemiasz pisze: “W miesiącu Nisan, w dwudziestym roku panowania króla Artakserksesa, usługując mu jako podczaszy, wziąłem wino i podałem królowi, a nigdy przedtem tak źle nie wyglądałem” (Nehemiasza 2:1). Ezdrasz wyruszył w 7 roku panowania Artakserksesa, a Nehemiasz w 20. Pozwala nam to określić kiedy działy się rzeczy opisywane w tych dwóch księgach.Kolejni królowie Perscy nie pojawiają się już w Biblii. Powtórzmy jednak tych pięciu, którzy mają swój udział w historii biblijnej. Cyrus Wielki zdobył Babilon i dwa lata później wypuścił Żydów aby ze złotem wrócili i odbudowali świątynię. Po nim panował Kambyzes II. Za jego czasów napisano skargę na Żydów i później przyszedł zakaz odbudowy. Żydzi odwołali się za rządów trzeciego władcy czyli Dariusza Wielkiego. Z historii znany on jest z ataku na Grecję i przegranej pod Maratonem. Jego syn Kserkses również zaatakował Grecję i chociaż wygrał pod Termopilami to przegrał pod Salaminą i pod Platejami. W Biblii pojawia się jako mąż Estery. Piątym królem był Artakserkses. Za jego rządów do Jerozolimy wrócił najpierw Ezdrasz, a 13 lat później także Nehemiasz. Artakserkses pozwolił Nehemiaszowi odbudować także mury Jerozolimy.Persowie byli dość przychylni innym narodom. Pozwolili najpierw na odbudowę świątyni w Jerozolimie, a potem kilkadziesiąt lat później także na odbudowę murów tego miasta. Z odbudową Jerozolimy wiąże się proroctwo z księgi Daniela 9:25. Mowa tam o tygodniach, po których ma się pojawić Pomazaniec czyli Mesjasz albo Chrystus. Żydzi, a później wielu chrześcijan obliczało ten okres. Daniela 9:25 mówi o tym, że należy zacząć liczyć od momentu kiedy wyszło pozwolenie na odbudowę Jerozolimy. A o tym właśnie mówi Nehemiasza rozdział 2. Z tego powodu wielu starało się dokładnie określić kiedy był 20 rok króla Artakserksesa.Przypominam, że niektóre podane fakty nie są pewne. Grupa na facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.biblijnaLecz teraz oznajmię ci prawdę: Oto jeszcze trzej królowie powstaną w Persji, lecz czwarty zdobędzie większe bogactwa niż wszyscy. A gdy się wzmocni dzięki swoim bogactwom, poruszy wszystkich przeciwko państwu greckiemu (Daniela 11:2)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/11/2A gdy królem został Kserkses, na początku jego panowania, napisali skargę na mieszkańców Judei i Jeruzalemu (Ezdrasza 4:6)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/4/6W ten sposób ustała praca nad domem Bożym w Jeruzalemie i była wstrzymana aż do drugiego roku panowania Dariusza, króla perskiego (Ezdrasza 4:24)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/4/24Otóż w tych dniach, gdy król Achaszwerosz zasiadał na swoim tronie królewskim na zamku w Suzie,http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Estery/1/2Po tych wydarzeniach, za panowania Artakserksesa, króla perskiego, wyruszył Ezdrasz, syn Serajasza, syna Asariasza, syna Chilkiaszahttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/7/1W miesiącu Nisan, w dwudziestym roku panowania króla Artakserksesa, usługując mu jako podczaszy, wziąłem wino i podałem królowi, a nigdy przedtem tak źle nie wyglądałem.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Nehemiasza/2/1Przeto wiedz i zrozum: Odkąd objawiło się słowo o ponownej odbudowie Jeruzalemu aż do Pomazańca-Księcia jest siedem tygodni, w ciągu sześćdziesięciu dwu tygodni znowu będzie odbudowane z rynkiem i rowami miejskimi; a będą to ciężkie czasy.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/9/25

Ranná kázeň: L (9, 51-56) „Keď sa približovali dni Jeho povýšenia, obrátil sa tvárou k Jeruzalemu, že pôjde tam. A poslal pred sebou poslov. Tí sa vydali na cestu a prišli do samaritánskej dediny, aby Mu pripravili (prístrešie). Ale (tam) Ho neprijali, lebo tvárou bol obrátený k Jeruzalemu, aby šiel tam. Keď to videli učeníci Príspevok Život v Kristovi zobrazený najskôr Evanjelický a.v. cirkevný zbor v Žiline.

Pierwszą żoną Dawida miała zostać starsza córka króla Saula o imieniu Merab. W zasadzie Saul nie chciał chyba mu dać swojej córki, po prostu chciał, aby go Filistyni zabili. W 1 Samuela 18:17 czytamy: “rzekł Saul do Dawida: Oto najstarsza moja córka Merab; dam ci ją za żonę. Tylko okaż mi się waleczny i prowadź wojny Pana. Myślał zaś Saul tak: Nie chciałbym tknąć go moją ręką, ale niech go dotknie ręka filistyńska”. Ostatecznie jednak oddano tą córkę komuś innemu. W międzyczasie jednak Saul się dowiedział, że jego młodsza córka Michal zakochała się w Dawidzie. Saul ponownie chciał wykorzystać to aby zabić Dawida. Kazał mu przekazać, że nie chce opłaty za narzeczoną, ale chce 100 filistyńskich napletków. Dawid od razu poszedł i zdobył 200. Innymi słowy Dawid zapłacił za swoją żonę zabiciem 200 Filistynów.Saul jednak dalej chciał zabić Dawida, teraz już swojego zięcia. Dawida uratowała właśnie jego żona Michal. W 1 Samuela 19:11 czytamy: “Wysłał Saul oprawców pod dom Dawida, by go pilnowali i rano go zabili. Lecz Michal, jego żona, doniosła o tym Dawidowi, mówiąc: Jeżeli w ciągu tej nocy nie ujdziesz z życiem, jutro zostaniesz zabity”. Michal pomogła mu uciec przez okno, a potem do łóżka położyła posążek i udawała, że Dawid leży tam chory. Dzięki temu nie wysłano za Dawidem pościgu. Gdy jednak Saul pytał swoją córkę czemu tak postąpiła odparła w wersecie 17, że Dawid zagroził jej śmiercią.Dawid przez wiele lat prowadził życie uciekiniera wtedy ożenił się z dwiema kobietami: Achinoam z Jizreel i Abigail wdowę po Nabalu. Czytamy o tym w 1 Samuela 25:40-43. Kolejny werset 44 mówi o tym, że Saul oddał Michal innemu mężczyźnie. Czy te wydarzenia są opisane chronologicznie? Tz. czy Dawid najpierw wziął sobie te dwie nowe żony, a Saul słysząc o tym oddał jego żonę nowemu mężowi. Czy też było na odwrót? Tego nie wiemy, w każdym bądź razie Dawid stracił Michal, ale miał dwie żony Achinoam i Abigail. Biblia niewiele o nich mówi. Achinoam urodziła syna Amnona, z którym potem było wiele problemów, a mądra Abigail urodziła Daniela, który też jest znany pod imieniem Kileab.Później Dawid wraz z tymi dwoma żonami oraz swoimi ludźmi poszedł do Gat. Od króla tego miasta dostał później Ciklag i tam umieścił obie swoje żony. Gdy później doszło do wojny pomiędzy Saulem i Filistynami, Dawid stawił się aby walczyć po stronie Filistynów. Oni się go obawiali i ostatecznie nie wziął udziału w wojnie. W międzyczasie jednak Ciklag zostało zdobyte przez Amalekitów. Wszyscy ludzie, w tym żony Dawida zostali uprowadzeni. Dawid ruszył jednak w pościg i odbił wszystkich porwanych, w tym także Achinoam i Abigail. W międzyczasie Filistyni pokonali wojsko Saula, a on sam zginął. Dawid udał się do Hebronu, czyli do miasta na terenie plemienia Judy i został tam królem. W międzyczasie królem Izraela został jedyny syn Saula.Właśnie w Hebronie urodzili się synowie Dawida. Księga 2 Samuela 3:2-5 wymienia 6 synów, każdy z innej żony. Dwie pierwsze już poznaliśmy: Achinoam z Jizreel i Abigail wdowę po Nabalu. Jako trzecia jest wymieniona Maaka, córka króla Geszuru. Mówiłem o niej w odcinku 3, który był poświęcony jej prawnuczce, która też tak miała na imię. Nie wiadomo kiedy Dawid zawędrował do Geszuru, ale najwyraźniej zawarł sojusz z królem tego kraju Talmajem. To małżeństwo z Maaką, córką Talmaja, króla Geszuru był najwyraźniej potwierdzeniem tego sojuszu.Kolejne trzy żony to Chaggita, Abital oraz Egla. Nie wiemy o nich wiele. Tak więc przebywając w Hebronie Dawid miał 6 żon i każda urodziła mu jednego syna. Achinoam urodziła Amnona, Abigail Daniela, Maaka Absaloma i córkę Tamar, a Chaggita Adoniasza. Wydaje się, że następcą Dawida miał być jego najstarszy syn Amnon. Zgwałcił on jednak swoją przyrodnią siostrę Tamar, za co zabił go jej brat Absalom. Ten ostatni po zabójstwie brata uciekł do swojego dziadka Talmaja do Geszuru.W międzyczasie z Dawidem chciał się skontaktować Abner, dowódca wojska króla Saula. Dawid mu odpowiedział, że go przyjmie jedynie gdy ten przyprowadzi jego pierwszą żonę Michal. Abner odebrał ją jej drugiemu mężowi i przysłał do Dawida. Jej drugi mąż podążał za nią płacząc. Może lepiej, żeby z nim została, bo z Dawidem niespecjalnie się jej układało. Przypomnijmy, że była jego pierwszą żoną. Teraz Dawid ma już przynajmniej 6 dodatkowych żon i każda urodziła mu dziecko, a Michal jest dalej bezdzietna. I tak miało pozostać, dlaczego?Dawid postanowił sprowadzić arkę Bożą do Jerozolimy. Udało się to za drugim razem. W 2 Samuela 6:16 czytamy co się wtedy wydarzyło: “A gdy Skrzynia Pańska dotarła do Miasta Dawida, Michal, córka Saula, wyjrzała przez okno i widziała, że król Dawid skakał i tańczył przed Panem, i wzgardziła nim w swoim sercu”. Gdy wrócił on do domu powiedziała, że poniżył się w oczach innych kobiet. Dawid odpowiedział, że będzie u nich szukał szacunku zamiast u Michal. Ostatni werset tego rozdziału mówi, że Michal nie miała dzieci. Wydaje się, że Dawid po prostu przestał z nią współżyć.Jeżeli tak było to Dawid złamał nakaz z Prawa Mojżeszowego. W Wyjścia 21:10 czytamy: “Jeżeli weźmie sobie inną za żonę, nie ujmie jej ani pożywienia, ani odzieży, ani obcowania cielesnego”. Zdaje się, że Michal nie brakowało pożywienia i odzieży, ale Dawid nie chciał z nią współżyć po tym wydarzeniu. W 2 Samuela 21:8 czytamy o 5 synach Michal, byli to jednak chyba synowie jej siostry Merab. Merab najwyraźniej umarła, a wychowaniem jej synów zajmowała się bezdzietna Michal.Czy Dawid zaniedbał Michal bo zajmował się pozostałymi 6 żonami. Wydaje się, że Dawid wziął sobie wtedy jeszcze więcej żon. Np. kiedy Absalom wrócił do Izraela wstawiał się za nim Joab. Później ponownie gdy chciał się dostać przed oblicze Dawida ponownie prosił o to Joab. Zauważmy, że gdyby Maaka matka Absaloma miała jakiś wpływ na Dawida prawdopodobnie syn by prosił przez nią. Najwyraźniej Dawid miał już wtedy wiele żon i nałożnic. Czytamy o tym w 2 Samuela 5:12: “Gdy Dawid przeniósł się z Hebronu, dobrał sobie jeszcze nałożnice i żony z Jeruzalemu; urodziło mu się też jeszcze więcej synów i córek”.Niestety Dawidowi było tego za mało. Wdał się więc w romans z Batszebą, żoną jednego ze swoich najwierniejszych żołnierzy Uriasza. Gdy Batszeba zaszła w ciążę, Dawid spowodował śmierć jej męża. Wtedy przyszedł prorok Natan i opowiedział mu historię bogacza, który miał wiele owieczek, ale kazał zabrać jedyną owieczkę biedaka. Oczywiście Dawid był tym bogaczem z przypowieści - miał wiele żon, ale zabrał jedyną, którą miał Uriasz. Prorok zapowiedział wtedy: “Wzbudzę zło w twoim własnym domu przeciwko tobie, na twoich oczach zabiorę ci twoje żony i dam je innemu, i będzie z nimi obcował w blasku tego słońca. Ty wprawdzie uczyniłeś to potajemnie, Ja jednak uczynię to wobec całego Izraela i przy blasku słońca” (2 Samuela 12:11-12). Jak się spełniły te słowa?Gdy Absalom się zbuntował Dawid uciekł wraz z całym swoim domem. W 2 Samuela 15:16 czytamy: “wyruszył król piechotą z całym swoim domem. Na miejscu król pozostawił dziesięć swoich nałożnic do pilnowania domu”. Dawid uciekając przed Absalomem zabrał cały swój dom, czyli wszystkie żony, nałożnice i dzieci. Zostawił tylko tych 10 kobiet. Co się z nimi stało? Za radą Achitofela zbuntowany syn Absalom na oczach całego Izraela wszedł do namiotu, gdzie przebywało tych 10 nałożnic jego ojca. Gdy Dawid pokonał już Absaloma i wrócił oddał te kobiety pod straż. Utrzymywał je ale z nimi nie współżył.Ostatnią prawdziwą żoną Dawida, którą znamy z imienia była Batszeba. Wprawdzie ich pierwsze dziecko umarło, ale drugim okazał się Salomon. Gdy Dawid się zestarzał znaleziono mu ostatnią “żonę”, która miała go ogrzewać. “Szukano pięknej dziewczyny po całym obszarze Izraela, a gdy znaleziono Abiszag, Szunamitkę, przyprowadzono ją do króla. Była to bardzo piękna dziewczyna; pielęgnowała i obsługiwała króla, lecz król z nią nie obcował” (1 Królewska 1:3-4). Dawid miał jednak wielu synów, kto miał zostać jego następcą?Przypomnijmy, że pierwszy jego syn Amnon został zabity przez trzeciego syna Absaloma. Biblia nic nie mówi o drugim synu urodzonym przez mądrą Abigail. Miał on na imię Danieli być może umarł wcześnie. Ja jednak lubię jego nieobecność w walkach o władzę po Dawidzie tłumaczyć mądrością i pokorą jego matki. W każdym bądź razie Amnon miał być chyba następcą Dawida, po jego śmierci władzę próbował przejąć Absalom. Po jego buncie i śmierci wydaje się, że do władzy szykował się czwarty syn Dawida - Adoniasz.Prorok Natan powiedział więc Batszebie, żeby poszła porozmawiać z królem Dawidem. Ten przebywał w swoich komnatach ze swoją ostatnią żoną, która go ogrzewała czyli z Abiszag. Batszeba przypomniała Dawidowi, że obiecał jej, że jej syn Salomon zostanie po nim królem, a tymczasem władzę powoli przejmuje Adoniasz. Dawid więc kazał obwołać królem Salomona i postawić wszystkich przed faktem dokonanym. Tak więc Salomon został królem vivente rege czyli za życia poprzedniego króla.Adoniasz poczekał, aż Dawid umrze, a potem poprosił Batszebę matkę Salomona, aby poprosiła dla niego o ostatnią żonę króla Dawida czyli piękną Abiszag, z którą Dawid nigdy nie współżył. W 1 Królewskiej 2:21 jest zapisana prośba Batszeby do Salomona: “Niech oddadzą Abiszag, Szunamitkę, Adoniaszowi, twemu bratu, za żonę. Tak sobie myślę, że Batszeba była trochę zazdrosną o tą ostatnią niby żonę Dawida. Salomon jednak wiedział, że za tą prośbą stoi Adoniasz i kazał go zabić. Najwyraźniej prawo do żon króla miał tylko jego następca. Nie ma jednak wzmianki co się stało z Abiszag, być może została jedną z 700 żon króla Salomona.zapraszam do grupy tego podkastu na facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.biblijna

Marjan Dikaučič, ki so ga poslanci sinoči potrdili za novega pravosodnega ministra, bo danes že prevzel posle. Predsednik SMC Zdravko Počivalšek je dejal, da novi minister uživa tako zaupanje njegove stranke kot koalicije. V delu opozicije pa Dikaučiču očitajo pomanjkanje izkušenj in povezave s slamnatimi podjetji, kar pa sam zanika. Tu so še drugi poudarki oddaje: - Majhna pričakovanja pred današnjim srečanjem Biden - Putin v Ženevi - Pohod judovskih nacionalistov v Jeruzalemu izzval nove napetosti med Izraelci in Palestinci - Slovenski odbojkarji zelo namučili Brazilce, francoski nogometaši boljši od nemških

Vatikanski dokument: Katehetsko poslanstvo kot posebna cerkvena služba.Vatikan za umik patentov pri cepivih proti covidu.Vatikan je ustanovil delovno skupino za izobčenje mafije.Krščanski voditelji v Jeruzalemu so zaskrbljeni zaradi naraščanja nasilja v mestu.

Izpolnjena oba pogoja za prehod v rumeno fazo. Vlada o sproščanju ukrepov jutri.Številni zadržani pri naročanju na cepljenje, stroka opozarja, da je to edina pot v normalnost.V Evropi se stanje epidemije počasi umirja, ponekod je število hospitaliziranih in umrlih še vedno zaskrbljujoče.Janša v Atenah tudi o evropskem načinu življenja in kovidnem potrdilu, ki bo omogočilo prosto gibanje med državami.Nasilje v Jeruzalemu ne poneha. Pozivi po umiritvi razmer iz vseh strani.Društvo za zdravje srca in ožilja opozarja, da je ob sumu na možgansko kap bistveno hitro ukrepanje.Papež katehetsko poslanstvo opredelil kot posebno cerkveno službo.ŠPORT: Hokejisti Jesenic trinajstič postali državni prvaki.VREME: Že popoldne možne padavine; nevihte s padavinami tudi v prihodnjih dneh.

Daniel 1,1-21 1 V treťom roku kraľovania judského kráľa Jehojákíma prišiel babylonský kráľ Nebúkadnecar k Jeruzalemu a obkľúčil ho. 2 Pán mu vydal

Význam mena: ten, ktorý má moc; pán (z gr.) Roky života: 315 – 386 Vyhlásený: 28.7.1882 – Lev XIII. Dátum Cyrilovho narodenia sa odhaduje na rok 315. Vyrastal v Jeruzaleme. Narodil sa pár rokov pred vypuknutím bludu arianizmu (okrem iného hlásal, že Ježiš nebol Boží syn a že nie je jedno s Otcom). Jeho rodičia boli pravdepodobne kresťania a Cyril sa o nich v starobe príkladne postaral. Často aj slovom nabádal katechumenov, aby si ctili svojich rodičov „pretože akokoľvek sa im odplatíme, nikdy pre nich nebudeme tým, čím boli oni pre nás.“ Vieme, že mal sestru a synovca Gelasia, ktorý sa stal biskupom a tiež si ho uctievame ako svätého. Cyril žil spočiatku ako viacerí muži v tej dobe, ktorí síce bývali každý vo svojom dome, ale zachovávali čistotu, askézu a slúžili iným. Neskôr bol za diakona a kňaza. Biskup sv. Maximus mu zveril katechumenov. Cyril ich pripravoval na prijatie sviatostí. Katechézy, ktoré pre nich napísal, sa zachovali dodnes. Veľmi pekne a presvedčivo písal o Božích veciach. Keď biskup Maximus zomrel, na jeho miesto bol menovaný práve Cyril. Podporoval ho ariánsky biskup Akácius z Cézarey, myslel si totiž, že bude mať spojenca. Zmýlil sa. Keď Jeruzalem postihol hladomor, chudobní sa obrátili k Cyrilovi o pomoc. Ten, keďže nemal peniaze, predal niektoré cirkevné majetky a z toho podporoval biednych a chudobných. Akáciovi sa to nepáčilo, pokladal Cyrila za svojho podriadeného a obvinil ho z neoprávneného predaja majetku. Cyril sa bránil, Akácius ho teda vykázal. Cyril musel odísť do Tarzu a tam čakal na rozhodnutie koncilu. Tak sa začali dlhotrvajúce spory medzi Cyrilom a Akáciom. Začali síce majetkami a územím, ale preniesli sa aj do oblasti viery. Po viacerých prieťahoch koncil rozhodol v prospech Cyrila, Akácia a jeho učenie zhromaždení biskupi odmietli. Cyril sa vrátil späť do Jeruzalema. Tým to však neskončilo, keďže Akácius toto všetko predniesol cisárovi. Samozrejme, bolo to povedané tendenčne a Cyril bol znovu vykázaný z Jeruzalema. V exile zotrval dovtedy, pokým sa cisárom nestal Julián, ktorý znovu povolal späť všetkých vyhnaných biskupov, ortodoxných, aj Ariancov. Niektorí tvrdia, že to spravil kvôli obnovujúcemu sa napätiu v Cirkvi, aby tak zvýšil svoju moc v impériu. Takže Cyril sa mohol vrátiť do Jeruzalemu. Keď Akácius zomrel, každá strana nominovala svojho vlastného nástupcu pre Cézareu. Cyril navrhol svojho synovca Gelázia. Na prvý pohľad to vyzerá ako nepotizmus (obsadzovanie miest príbuznými s rodiny), no svätosť Geláziovho života robila z neho skutočne vhodného kandidáta na túto funkciu. O rok neskôr – „vďaka“ novému cisárskemu konzulovi – však boli obaja vyhnaní z Palestíny. Späť do Jeruzalema prišiel Cyril po jedenástich rokoch. Našiel tam neporiadok, spôsobený bludármi a verejným násilím. Veci sa mu už nikdy nepodarilo dostať do pôvodných koľají. Proti arianizmu však bojoval neúnavne ďalej. Zúčastnil sa koncilu v Carihrade (381), kde bolo potvrdené učenie koncilu v Nicei a definitívne bol zavrhnutý arianizmus. Koncil taktiež prijal rozhodnutie, ktorým očistil Cyrila od predošlých chýrov a vzdal mu pochvalu za „prínosný boj proti arianizmu na viacerých miestach“. Tak mohol Cyril stráviť ešte osem pokojných rokov v Jeruzaleme až do svojej smrti v r. 386. Mal asi sedemdesiat rokov. Za jeho prínos v oblasti náuky Cirkvi mu prináleží titul učiteľ Cirkvi. www.casoslov.sk

V življenju preroka Mohameda je bilo nekaj prelomnih dogodkov, ki so odločilno zaznamovali njegovo nadaljnje poslanstvo. Eden takšnih dogodkov je »al-isra«, »nočno potovanje«, ki ga Koran v 17. suri opisuje z naslednjimi besedami: »Hvala Tistemu, ki je ponoči popeljal svojega služabnika od Svetega hrama do najbolj oddaljenega hrama, katerega okolico smo blagoslovili, da bi mu pokazali nekatere od naših znakov! Zares, On sliši in ve vse.« V arabskem izvirniku se na tem mestu pojavi beseda »asra«, ki pomeni »potovati ponoči« oz. »povzročiti, da nekdo potuje ponoči«. Na podlagi islamske tradicije naj bi Bog preroka Mohameda ponoči popeljal do mošeje Al-Aqse v Jeruzalemu, nato pa od tam vzdignil v »sedma nebesa«. Tako je »nočno potovanje« pravzaprav sestavljeno iz dve delov: iz potovanja iz Kabe v Meki do Al-Aqse v Jeruzalemu (»al-isra«), in iz »dviga v sedma nebesa« (»al-mi`aradž«). Islamsko izročilo opisuje, kako naj bi se med tem »dvigom v nebo« preroku Mohamedu razodela narava raja in pekla, srečal pa naj bi se tudi s številnimi predhodnimi preroki in Božjimi poslanci, ki naj bi mu razkrili skrivnosti Božje resničnosti. Prerokovo videnje nebes in srečanje z Bogom je še najbolje opisano v prvih vrsticah 53. sure. Ko se je Mohamed znašel v sedmih nebesih, se je približal Božanstvu do razdalje »dveh lokov ali še manj« in Ga zagledal … O naravi tega »nočnega potovanja«, ki obsega tako potovanje od enega kraja do drugega (»al-isra«) kakor tudi vzdig v nebo (»al-mi`aradž«), se med muslimanskimi učenjaki in eksegeti mnenja razhajajo. Nekateri ta dogodek tolmačijo kot metafizično zrenje, drugi pa ga razumejo kot dejansko potovanje skozi prostor in čas, ki naj bi se zgodilo natanko leto dni pred Mohamedovo migracijo iz Meke v Medino. Toda medtem, ko se religijski učenjaki in koranski eksegeti razpravljajo o naravi tega dogodka, pa sufiji, muslimanski mistiki, v prerokovem »nočnem potovanju« prepoznavajo arhetipsko izkustvo vzpona k Bogu in paradigmo za svoje lastno notranje približevanje k Božjemu. Za muslimanske mistike je Prerokov vzpon v nebesa zgled njihove lastne duhovne vznesenosti in ekstatične izkušnje. Hkrati pa, kot pravilno opozarja Marijan Mole, zaznamuje tudi mejo te izkušnje: Božje bistvo ostaja namreč nedosegljivo. Sufijska literatura tako razpolaga s številnimi pričevanji o podobnih izkušnjah mističnega vzpona, o srečanjih z Božjim in – o nedosegljivosti Njegovega bistva. Eden takšnih najbolj znamenitih opisov je zagotovo poročilo Bayazida Al-Bistamija, velikega mistika iz 9. stoletja, znanega po svojih izrekih o ekstatičnih stanjih in mističnih videnj. Takole pravi: »Brž ko sem šel Njegovi edinosti naproti, sem postal ptica, katere telo je bilo v Enosti, krila pa v Večnosti. In deset let nisem jenjal leteti po nébesu kakšnosti, dokler ga nisem sto tisočkrat preletel. In nisem jenjal leteti, dokler nisem priletel do planote Predvečnosti in tam zagledal drevo Enosti […] Gledal sem, in videl, da je vse to samo slepilo.«

Lukáš 9,51-56 51 Keď sa približovali dni Jeho povýšenia, obrátil sa tvárou k Jeruzalemu, že pôjde tam. 52 A poslal pred sebou poslov.

In glej,bil je v Jeruzalemu človek, ki mu je bilo ime Simeon. Ta človek jebil pravičen in bogaboječ.(Lk 2, 25)

Izaiáš 62,1-12 1 Kvôli Sionu nemôžem mlčať, kvôli Jeruzalemu sa neviem upokojiť, pokiaľ jeho ospravedlnenie nevzíde ako žiara a jeho záchrana nevzplanie ako

Mt 21, 1 - 9: Keď sa priblížili k Jeruzalemu a prišli do Betfagé pri Olivovom vrchu, poslal Ježiš dvoch učeníkov 2 a povedal im: Choďte do dediny, ktorá je pred vami, a hneď nájdete oslicu priviazanú a osliatko s ňou; odviažte a priveďte mi ich. 3 A ak by vám niekto hovoril niečo, povedzte, že Pán ich potrebuje a že ich hneď pošle späť. 4 Toto sa stalo, aby sa splnilo slovo prorokovo: 5 Povedzte dcére sionskej: Ajhľa, tvoj kráľ k tebe prichádza krotký, sediac na oslovi, a to na osliatku ťažnej oslice. 6 Učeníci šli a urobili, ako im prikázal Ježiš: 7 priviedli oslicu a osliatko a kládli na ne svoje rúcha; i vysadol na ne. 8 A veľký zástup rozprestieral rúcha na cestu, iní sekali ratolesti zo stromov a stlali na cestu. 9 No zástupy, ktoré šli pred Ním a za Ním, volali: Hosana Synovi Dávidovmu! Požehnaný, ktorý prichádza v mene Pánovom! Hosana na výsostiach!

Oblikovali smo praznično občestvo vseh, ki smo na poti proti Nebeškemu Jeruzalemu. V pogovoru s poslušalci, ki so delili svoje zgodbe, so prav tako sodelovali tudi duhovniki iz vseh škofij: Frančiškan p. Marko Novak - NM; s. Emanuela Žerdin - CE; Toni Brinjovc - MS; Miro Šlibar - LJ; Marko Rijavec - KP in Simon Potnik - MB.

Lecz na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalemu wyleję ducha łaski i błagania. Za 12,10 Duch wspiera nas w niemocy naszej; nie wiemy bowiem, o co się modlić, jak należy. Rz 8,26

Mówcie do serca Jeruzalemu i wołajcie na nie, że dopełniła się jego niewola, że odpuszczona jest jego wina. Iz 40,2 Samo stworzenie będzie wyzwolone z niewoli skażenia ku chwalebnej wolności dzieci Bożych. Rz 8,21

Takrat so v Jeruzalemu obhajali praznik tempeljskega posvečenja. Bilo je pozimi.Jezus je hodil v templju gor in dol po Salomonovem stebrišču.

Daniela Slavik je Izraelka, rodila se je v Jeruzalemu, vendar že skoraj vse življenje živi ob morju, v Tel Avivu

V oddaji Sedmi dan se bomo tokrat odpravili na Bližnji vzhod. Danes Hašemitska kraljevina Jordanija velja za eno redkih stabilnih arabskih držav, ki skrbno ščiti lastno medkulturno in medversko pestrost. Potopili se bomo tudi v preteklost, ko so območja Jordanije naseljevali Nabatejci in spregovorili o vlogi jordanskega kralja v svetem mestu Jeruzalemu.

Jr 14:1-9 (1) Słowo Pana, które doszło Jeremiasza z powodu wielkiej posuchy. (2) W smutku pogrążony jest Juda, a w jego bramach lud omdlewa z wyczerpania, w żałobie pochylony jest ku ziemi, a krzyk Jeruzalemu wznosi się w górę. (3) Ich możni ślą swoje sługi po wodę, ci przychodzą do studzien, lecz wody nie znajdują, wracają z próżnymi dzbanami, zawiedzeni i zawstydzeni zasłaniają swoją głowę. (4) Z powodu spieczonej gleby — nie było bowiem deszczu na ziemi — rolnicy są zawiedzeni, zasłaniają swoją głowę. (5) Nawet łania, gdy w polu miota, porzuca swoje młode, gdyż nie ma trawy, (6) A dzikie osły, stojąc na gołych wzniesieniach, łapią powietrze jak szakale; ich oczy gasną, gdyż nie ma zieleni. (7) Chociaż nasze winy świadczą przeciwko nam, uczyń, o Panie, jak ci każe twoje imię, gdyż liczne są nasze wykroczenia, którymi przeciwko tobie zgrzeszyliśmy! (8) O, nadziejo Izraela, jego Wybawco w czasach niedoli! Czemu jesteś jak obcy przybysz w ziemi, jak wędrowiec, który rozbija namiot tylko, aby przenocować? (9) Czemu jesteś jak mąż strwożony, jak wojownik, który nie może ocalić? Przecie Ty, Panie, jesteś pośród nas, a twoim imieniem jesteśmy nazwani, nie opuszczaj nas! - Biblia Warszawska [brytyjka] (1975) Nagranie z dnia 19 sty 2020

Na prvi dan tišrija, sedmega meseca v judovskem koledarju, Judje začenjajo s praznovanjem Roš Hašane ali novega leta. Roš hašana v hebrejščini pomeni glava leta. Praznično vzdušje, pa je še najmočneje občutiti v Sveti deželi, še posebej v Davidovem mestu Jeruzalemu. Veselijo se vsi, zahodni in vzhodni, ortodoksni in sekularni Judje. O zgodovinskem in kulturnem pomenu praznika se bo Nejc Krevs pogovarjal z dr. Samom Skralovnikom s katedre za sveto pismo in judovstvo, teološke fakultete.

»Potem so naši divjali skozi celotno mesto, plenili zlato in srebro, konje in mule in hiše polne vseh dobrin. Vsi so namreč prišli veseli, jokali so zaradi velikega veselja, da bi molili na grobu našega Odrešenika Jezusa in izpolnili svojo zaobljubo. Naslednje jutro so se previdno povzpeli na streho templja in napadli Saracene, moške in ženske in jih obglavili z golimi meči.« Takole, z besedami, v katerih se za današnjega bralca na težko razumljiv način prepletata barbarska okrutnost in vznesena pobožnost, je avtor–očividec, čigar ime je zgodovina sicer pozabila, popisal dogajanje v Jeruzalemu, ko je udeležencem prve križarske vojne po dobrih treh letih na pohodu julija leta 1099 naposled uspelo doseči svoj veliki cilj in zavzeti sveto mesto treh velikih monoteističnih religij. In čeprav so ti dogodki od nas zdaj oddaljeni že 920 let, ni mogoče reči, da so pozabljeni – vprašanje, kdo je pred slabim tisočletjem storil kaj v Mali Aziji, na levantinski obali in nazadnje v Sveti deželi, pač buri domišljijo številnih muslimanov in kristjanov še danes in pomaga poglabljati geopolitične in ideološke ločnice sodobnega sveta. Če si torej čas križarskih vojn nasploh in prve križarske vojne posebej zasluži našo resno pozornost, preprosto ne smemo spregledati enega ključnih zgodovinskih virov za njegovo preučevanje. To je anonimno besedilo Dejanja Frankov in drugih na poti v Jeruzalem, ki ga je pred nedavnim prevedel, mu pripisal spremno študijo in pri Znanstveni založbi Filozofske fakultete objavil zgodovinar dr. Milan Lovenjak. Zakaj je ta kronika prve križarske vojne kratko malo nepogrešljiva za razumevanje tedanjega dogajanja in kako skozi njeno prizmo lahko razumemo protislovna dejanja zahodnih kristjanov na vzhodni sredozemski obali, smo preverjali v tokratnih Glasovih svetov, ko smo pred mikrofonom gostili dr. Lovenjaka, sicer predavatelja na Oddelku za zgodovino ljubljanske Filozofske fakultete. Z njim se je pogovarjal Goran Dekleva. foto: bitka pri Dorileju, ki so jo križarji bojevali proti Turkom Seldžukom 1. julija 1097; upodobitev iz 14. stoletja (Wikipedia - javna last)

V tokratni ponovitveni oddaji se bomo spomnili nedavno umrlega biblicista patra Milana Holca. Zadnje desetletje svojega življenja je bil na Ptujski gori predstojnik-gvardijan tamkajšnjega minoritskega samostana, prej pa je več kot 30 let preživel v Vatikanu, kjer je na Papeški teološki fakulteti Seraphicum predaval biblično hebrejščino in grščino ter uvod v Sveto pismo Stare zaveze. Ob znanstvenoraziskovalnem in predavateljskem delu se je istočasno izpopolnjeval še v semitski lingvistiki ter biblični arheologiji, topografiji in geografiji na univerzah v Jeruzalemu. Aktivno je kot prevajalec nekaterih starozaveznih knjig sodeloval je pri novem Standardnem prevodu Svetega pisma - prva izdaja 1996 in pri nastajanju novega Slovenskega prevoda – Jeruzalemska izdaja.

Est 2:1nn (1) Po tych wydarzeniach, gdy ustał gniew króla Achaszwerosza, wspomniał on Waszti i to, co ona uczyniła, i to, co o niej postanowiono. (2) Lecz dworzanie króla, którzy mu usługiwali, rzekli: Trzeba poszukać dla króla panien, dziewic urodziwych; (3) Niech więc król wyznaczy we wszystkich prowincjach swojego królestwa urzędników, i niech ci zgromadzą wszystkie panny, dziewice urodziwe na zamku w Suzie, w domu kobiet, pod opieką Hegaja, eunucha królewskiego, pilnującego kobiet, i niech im dostarczą olejków kosmetycznych. (4) A ta panna, która najbardziej spodoba się królowi, niech zostanie królową zamiast Waszti. Rzecz ta spodobała się królowi, tak więc postąpił. (5) A był na zamku w Suzie pewien Żyd, imieniem Mordochaj, syn Jaira, syna Szimejego, syna Kisza, z plemienia Beniamina. (6) Został on uprowadzony do niewoli z Jeruzalemu wraz z jeńcami uprowadzonymi razem z królem judzkim Jechoniaszem, którego uprowadził do niewoli Nebukadnesar, król babiloński. (7) Był on opiekunem Hadassy, to jest Estery, córki swego stryja, gdyż nie miała ona ani ojca, ani matki. Była to panna urodziwa i piękna. A po śmierci jej ojca i matki przyjął ją Mordochaj za córkę. (8) Gdy tedy usłyszano o nakazie i zarządzeniu króla i gdy zgromadzono wiele panien na zamku w Suzie pod opiekę Hegaja, została też zabrana Estera do pałacu królewskiego pod opiekę Hegaja, pilnującego kobiet. (9) I spodobała mu się ta panna, i zyskała u niego względy, toteż od razu kazał jej dostarczyć należne jej stroje i kosmetyki, i przydziały i dał jej siedem dziewcząt z pałacu królewskiego, i wyznaczył dla niej i dla jej dziewcząt najlepsze pomieszczenia w domu kobiet. (10) Estera nie ujawniła wszakże swojej narodowości i swojego pochodzenia, gdyż Mordochaj zakazał jej to uczynić. (11) A Mordochaj przechadzał się codziennie przed dziedzińcem domu kobiet, aby dowiadywać się o zdrowiu Estery i o tym, co się z nią dzieje. (12) Gdy zaś przyszła na każdą z tych panien kolej, aby pójść do króla Achaszwerosza po upływie dwunastomiesięcznego okresu pielęgnowania ich urody kobiecej, mianowicie po sześciu miesiącach olejkiem mirrowym, a po sześciu miesiącach balsamem i innymi kosmetykami kobiecymi, (13) Wtedy dopiero panna szła do króla, a dawano jej wszystko, co idąc do króla, chciała wziąć z sobą, z domu kobiet do pałacu królewskiego. (14) Wieczorem szła, a rano wracała do innego domu kobiet pod opiekę Szaaszgaza, eunucha królewskiego, pilnującego nałożnic. Nie szła już do króla, chyba że król ją sobie upodobał i imiennie ją wzywano. (15) Gdy więc na Esterę, córkę Abichaila, stryja Mordochaja, który przyjął ją za córkę, przyszła kolej, aby pójść do króla, nie żądała niczego poza tym, co jej doradził Hegaj, eunuch królewski, pilnujący kobiet. I Estera zyskała względy u wszystkich, którzy na nią spojrzeli. (16) Estera zaś została zabrana do króla Achaszwerosza do pałacu królewskiego w dziesiątym miesiącu, to jest w miesiącu Tebet, w siódmym roku jego panowania. (17) Król pokochał Esterę bardziej niż wszystkie kobiety i ona znalazła łaskę i zyskała u niego względy ponad wszystkie dziewice. Toteż włożył diadem królewski na jej głowę i uczynił ją królową zamiast Waszti. (18) Potem król wydał wielką ucztę dla wszystkich swoich książąt i dworzan, ucztę Estery, prowincjom zaś przyznał ulgi podatkowe i porozdzielał królewskie dary. (19) A gdy pozostałe dziewice sprowadzono do drugiego domu kobiet, Mordochaj był w orszaku królewskim. (20) Lecz Estera nic jeszcze nie powiedziała o swoim pochodzeniu i o swojej narodowości, jak jej nakazał Mordochaj; polecenie Mordochaja wykonała Estera tak jak wtedy, gdy była jeszcze pod jego opieką. (21) Otóż w tym czasie, gdy Mordochaj był w orszaku królewskim, dwaj eunuchowie królewscy spośród stróżów progów, Bigtan i Teresz, wpadli w gniew i szukali sposobności, aby dokonać zamachu na króla Achaszwerosza. (22) Wiadomość o tej sprawie dotarła do Mordochaja i on podał ją królowej Esterze, Estera zaś w imieniu Mordochaja powiedziała o tym królowi. (23) Sprawę zbadano i stwierdzono jej prawdziwość, wobec czego obu ich powieszono na szubienicy, po czym zapisano to w obecności króla w Księdze Dziejów. - Biblia Warszawska [brytyjka] (1975) Nagranie z dnia 29 lis 2018

Iz 65:17-24 (17) Oto Ja stworzę nowe niebo i nową ziemię i nie będzie się wspominało rzeczy dawnych, i nie przyjdą one na myśl nikomu. (18) A raczej będą się radować i weselić po wszystkie czasy z tego, co Ja stworzę, bo oto Ja stworzę z Jeruzalemu wesele, a z jego ludu radość! (19) I będę się radował z Jeruzalemu i weselił z mojego ludu, i już nigdy nie usłyszy się w nim głosu płaczu i głosu skargi. (20) Nie będzie już tam niemowlęcia, które by żyło tylko kilka dni, ani starca, który by nie dożył swojego wieku, gdyż za młodzieńca będzie uchodził, kto umrze jako stuletni, a kto grzeszy, dopiero mając sto lat będzie dotknięty klątwą. (21) Gdy pobudują domy, zamieszkają w nich, gdy zasadzą winnice, będą spożywać ich plony. (22) Nie będą budować tak, aby ktoś inny mieszkał, nie będą sadzić tak, aby ktoś inny korzystał z plonów, lecz jaki jest wiek drzewa, taki będzie wiek mojego ludu, i co zapracowały ich ręce, to będą spożywać moi wybrani. (23) Nie będą się na próżno trudzić i nie będą rodzić dzieci przeznaczonych na wczesną śmierć, gdyż są pokoleniem błogosławionych przez Pana, a ich latorośle pozostaną z nimi. (24) I zanim zawołają, odpowiem im, i podczas gdy jeszcze będą mówić, Ja już ich wysłucham. - Biblia Warszawska [brytyjka] (1975) Nagranie z dnia 25 lis 2018

Po enem letu bivanja v Izraelu je Matic Kastelec dovolj obvladal jezik, da so mu dovolili študij na hebrejski univerzi. “Zame, vegana, je Izrael meka,” pravi in kot dokaz omenja obisk očeta, sicer zapriseženega mesojedca. “Tako je užival v raznih humusih, falaflih, šakšukah, da je bilo vse, kar je v desetih dneh pojedel mesnega, neka salama, ki jo je s seboj prinesel za izredne okoliščine.” Večino časa sicer preživi v pisarni, kjer piše magisterij o dvesto let starih nemških besedilih. In čeprav sta z ženo v Jeruzalem prišla bolj po naključju, v mestu vztrajata že štiri leta.

Najwan Darwish je palestinski pesnik, pisatelj in urednik. Živi v Jeruzalemu, kjer dela kot urednik kulture časnika Al Araby Al Jadeed, ki je arabski časopis, ki izhaja v Londonu. Nekateri kritiki ga opisujejo kot enega izmed največjih novih zvezd arabske literature. Njegovo knjigo “Nothing more to lose” so leta 2014 uvrstili na prestižen seznam knjig leta po izboru ameriškega NPR-ja. Vendar sam je daleč od slave, saj se je izogiba in na nikakršen način noče imeti opravka z njo. Povsem skromno in ponižno se oklepa zgolj in samo poezije.

Delova komentatorja Janez Markeš in Ali Žerdin vsako sredo komentirata, kaj se je dogajalo po Sloveniji (in včasih po svetu).