Podcasts about sowiet

W odcinku rozmowa z jednym z najbardziej cenionych historyków II wojny światowej profesorem Richardem Overym autorem monumentalnej książki "Krew i zgliszcza. Wielka wojna imperiów 1931-1945" będącej monografią najważniejszego konfliktu XX wieku". W  najbardziej znanych brytyjskich historyków, absolwent Uniwersytetu Cambridge, wykładowca tej uczelni, następnie uniwersytetów Londyńskim i Exeter. Jest członkiem Akademii Brytyjskiej i Królewskiego Towarzystwa Historycznego.Przenieśmy się do roku 1938, do Monachium. Zanim porozmawiamy z prof. Overym chciałam przedstawić Wam podstawowe fakty związane z drogą Europy do wojny. Wojny, która szczególnie dla naszego narodu stała się prawdziwą dziejową tragedią. Polska straciła procentowo największą ilość obywateli, jej stolica została zrównana z ziemią, wiele innych miast zostało zniszczonych. Straciliśmy część terytorium otrzymując w zamian rozgrabione przez Sowietów ziemie zachodnie. Na koniec staliśmy się de facto satelickim państwem ZSRR. Dotknęło to narodu, który walczył z Hitlerem od pierwszego do ostatniego dnia wojny w Europie.

Najbardziej dramatyczne historie, które z trudem wyobraziłby sobie pisarz lub scenarzysta filmowy, zdarzają się naprawdę, a ich bohaterami są zwyczajni ludzie, którzy dostali się w tryby wielkiej historii. Do takiej refleksji skłania reportaż „Światło na stepie” – opowieść babci i wnuka.Babcia – to 90-letnia Henryka Paśnik, która w 1940 roku, jako młoda dziewczyna, została wywieziona przez Sowietów na Sybir, a następnie do Kazachstanu. O swoich przeżyciach nie mogła opowiadać przez dziesięciolecia, jako że temat deportacji w głąb ZSRR był w komunistycznej Polsce zakazany. Dopiero niedawno otworzyła świat swych wspomnień przed wnukiem – Arkadiuszem. Opowiedziała o cierpieniu, okrucieństwie, ale i o miłości…Czy mogła przypuszczać, że jej ukochany wnuk pojedzie Koleją Transsyberyjską na drugi koniec świata, aby zdjąć z niej najcięższe brzemiona i by wypełnić obietnice sprzed lat, by zapalić światło na stepie?Realizacja dźwięku Piotr Król.

Krecik pierwotnie powstał jako film edukacyjny dla dzieci a po śmierci jego autora, członkowie rodziny rozpętali prawdziwą wojnę o finansową, wycenianą na setki milionów koron schedę. Piosenkę do Żwirka i Muchomorka śpiewał Karel Gott, do muzyki kompozytora, który w czasach stalinowskich, w obozie pracy, wydobywał dla Sowietów uran. Sąsiedzi natomiast - czyli pocieszni Pat i Mat, mieli całkiem sporo problemów z cenzurą, nie tylko tą komunistyczną.W najnowszym odcinku Czechostacji przypominam kilka czechosłowackich kreskówek, dobranych - z dwoma wyjątkami, wg bardzo oczywistego klucza - to po prostu te, które pokazywano i z przyjemnością oglądano w Polsce. Czyli takie, które się Polakom z Czechami, czy w tym wypadku głównie Czechosłowacją, kojarzą. W odcinku znajdziecie więc informacje o wspomnianym już Kreciku, Sąsiadach i bajce o dwóch skrzatach. A ponadto o Rumcajsie i Wodniku Szuwarku. Do tego opisuję dwa tytuły, których w Polsce nie pokazywano i opowiadam trochę o instytucji czechosłowackiej i czeskiej wieczorynki.-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydował się na to:DominikBardzo dziękuję

Finlandia – druga napaść Stalina w 1939 roku, o której milczy historia na podstawie książki Kimmo Rentola „Finlandia kontra Stalin”.Gdy w listopadzie 1939 roku Stalin uderzył na maluteńką, rzekomo zupełnie nieprzygotowaną do ataku Finlandię, spodziewał się, że zajmie ją w dwa tygodnie. Tymczasem konflikt zbrojny nazywany przez historyków „wojną zimową” zaskoczył Armię Czerwoną. Finowie stawili czoła przeważającej potędze militarnej, zadając agresorowi ogromne straty i nigdy nie pozwalając mu do końca opanować tego malutkiego kraju. Pasjonujące kulisy tej niebywałej wojny, mającej w oczach Sowietów być tylko wojenką i nieznana historia agresji, która stała się „zimną wojną”.

W 1939 roku po agresji sowieckiej na Polskę, po przeprawieniu się przez rzekę Bug w okolicach Włodawy, znalazły się oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza. Po stoczonej 1 października pod Wytycznem bitwie z oddziałami Armii Czerwonej dowódca gen. Orlik-Ruckeman rozwiązał zgrupowanie. Kopowcy mieli przeciwko sobie nie tylko Sowietów, ale też współpracujące z nimi miejscowe bojówki ukraińskie. Żołnierze polscy ginęli nie tylko w walkach, ale byli skrycie mordowani. Wiele ich grobów do dzisiaj pozostaje nieznanych.  Robert Korpysz z Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej, bohater reportażu, już od kilkunastu lat wraz z członkami różnych stowarzyszeń, zajmuje się poszukiwaniem miejsc pochówków zamordowanych polskich żołnierzy. Trafił też do Kosynia w Gminie Wola Uhruska, gdzie spotkał świadka tamtych wydarzeń. Osoby: Robert Korpysz – inicjator uroczystości odsłonięcia pomnika upamiętniającego żołnierzy Korpusy Ochrony Pogranicza w Kosyniu, czynny funkcjonariusz Nadburzańskiego Oddziału Straży Granicznej, członek Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych Paweł Skrok – z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie Andrzej Olichwiruk – major Straży Granicznej w stanie spoczynku, wiceprezes   Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych Robert Tokarski – prezes Stowarzyszenia Odkrywców Ziemi Włodawskiej Ksiądz Piotr Chodźko – poprzedni proboszcz parafii Kosyń   Ksiądz Grzegorz Bindziuk – obecny proboszcz parafii Kosyń Mirosław Konieczny – dyrektor Zespołu Szkół w Woli Uhruskiej Marzena Antoniuk – nauczyciel ze Szkoły Podstawowej w Woli Uhruskiej i uczniowie Filip Napalski i Wiktor Dąbrowski Irena Krauze i Dorota Ziętek – z koła gospodyń w Kosyniu Leokadia i Bronisław Misiura – którzy przybyli o wonie do Kosynia z powiatu chełmskiego Konrad Bisko z OSP w Łukówku, który podarował kamień, na którym znajduje się tablica upamiętniająca żołnierzy KOP-u W audycji wykorzystano nagrania archiwalne zarejestrowane w 2016 roku z nieżyjącym już  Henrykiem Dziedzickim świadkiem pobytu żołnierzy KOP w Kosyniu i okolicach.     

Wykład Piotra Czyża, Muzeum Narodowe w Warszawie, 12 grudnia 2019 [1h06min]https://wszechnica.org.pl/wyklad/niedoszly-jubileusz-ignacego-lopienskiego-czyli-o-wystawie-ktorej-nie-bylo-i-o-artyscie-zapomnianym/Ignacy Łopieński to wybitny polski grafik, którego twórczość po II wojnie światowej uległa zapomnieniu. Sylwetkę artysty przybliżył podczas wykładu Piotr Czyż, kurator ekspozycji „Wystawa, której nie było… Ignacy Łopieński (1865-1941)” w Muzeum Narodowym w Warszawie.Prelegent podzielił swoje wystąpienie na trzy części. Podczas pierwszej przybliżył słuchaczom biografię bohatera wykładu. Swoją opowieść rozpoczął od opisania drzewa genealogicznego Łopieńskich. Ignacy pochodził ze sławnej rodziny warszawskich brązowników. Choć w przyszłości będzie zajmował się przede wszystkim grafiką, w młodości uczył się różnych dziedzin rzemiosła artystycznego. Jego nauczycielami były wybitne wówczas nazwiska. W rysunku kształcił się pod okiem Wojciecha Gehrsona i Aleksandra Kamińskiego, naukę rzeźby pobierał u Bolesława Syrewicza. Praktykował również złotnictwo i grawerstwo. Wyjeżdżał na naukę do Berlina i Paryża.Przełomem w życiu artysty, jak mówił Czyż, było przyjęcie do Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Miało to miejsce w 1888 roku. Dzięki stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie mógł studiować po okiem Johanna Leonharda Raaba, grafika reprodukcyjnego. Prestiż przyniosło mu wykonanie portretu Anny Blińskiej według autoportretu z 1891 roku. Jak zaznaczył prelegent, grafika reprodukcyjna nie była wówczas uznawana za działanie odtwórcze i cieszyła się dużym prestiżem. Po tym sukcesie, Łopieński tworzył na zlecenie Wiedeńskiego Towarzystwa Powielania Sztuki. Wobec niewywiązywania się Towarzystwa ze zobowiązywań finansowych, ostatecznie prace artysty wykorzystało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.Po powrocie do Polski, Ignacy Łopieński uczył technik graficznych i rysunku m.in. Leona Wyczółkowskiego, Józefa Pankiewicza, Zofię Stankiewiczówną i Leona Kowalskiego. Artysta, który był prekursorem wklęsłodruku, współpracował z Feliksem Jasieńskim, znanym krakowskim kolekcjonerem i mecenasem sztuki. Wraz z nim stworzył „I Tekę Stowarzyszenia Polskich Artystów Grafików”, która została wydana w 1903 roku.Prelegent wskazał, że jedną z największych zasług Łopieńskiego było powołanie w 1912 roku Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Graficznych, które wzorowało się na podobnych instytucjach działających w Europie Zachodniej. Szerokim echem odbył się zorganizowany w 1914 roku przez Towarzystwo drugi konkurs im. Henryka Grohmana. Wśród nagrodzonych znalazły się znane nazwiska, m.in. Władysław Skoczylas i Zofia Stankiewiczówna. Łopieński jako organizator pozostawał aktywny również w czasie I wojny światowej.W 20-leciu międzywojennym artysta uczył rysunku w szkołach warszawskich. Ignacy Łopieński eksperymentował też wówczas z nowymi technikami, jak akwatinta. Wykonywał też portrety reprezentacyjne, m.in. prezydenta Ignacego Mościckiego i Józef Piłsudskiego.Druga część wystąpienia Piotra Czyża poświęcona była historii wystawy prac Ignacego Łopieńskiego, która miała zostać zorganizowana w październiku 1939 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie. Prelegent opowiedział również o powojennych losach kolekcji artysty.Nad niedoszłą wystawą, jak mówił prelegent, pracowały przede wszystkim dwie osoby. Pierwszą z nich była Maria Mrozińska, kustosz biblioteki Muzeum Narodowego w Warszawie. Druga to Hanna Abramowicz-Makowiecka, która jako konserwatorka była odpowiedzialna za oprawę prac w paspartu oraz przygotowanie katalogu dzieł artysty. Wiele prac, które miały zostać pokazane na wystawie, przekazał sam Łopieński. Przygotowania do ekspozycji zniweczył wybuch wojny we wrześniu 1939 roku. Artysta znalazł się wówczas w okupowanych przez Sowietów Lwowie. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 roku powrócił do Warszawy, gdzie wkrótce zmarł. Piotr Czyż - jest historykiem sztuki. Pracuje jako adiunkt w Gabinecie Grafiki i Rysunku Nowożytnego Polskiego Muzeum Narodowego w Warszawie. Zajmuje się grafiką oraz historią ekslibrisów Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #łopieński #kultura #sztuka #muzeum wystawa #artysta

Ks. Władysław Jędruszak przez 40 lat, do śmierci w 1975 roku, kierował parafią w podlubelskich Niemcach. W latach 30. był kapelanem więziennym na Zamku Lubelskim a w czasie wojny wyciągał stamtąd aresztowanych przez gestapo parafian. Po wojnie uwieziony przez Sowietów trafił tam znowu. Należał do AK a po wojnie do Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, za co był inwigilowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Po jego śmierci jego grób był kilkukrotnie sprofanowany. Dzisiaj jego losy są ciągle odkrywane przez lokalną społeczność. Osoby: – Teresa Zembrzycka – regionalistka z Woli Niemieckiej, która zebrała i opracowała materiały w trzech książkach w cyklu „Ocalić od zapomnienia”, poświęconych dziejom miejscowości Niemce i okolicznych wsi, w których odnaleźć można wiele informacji o księdzu Władysławie Jędruszaku - Wiesław Zembrzycki – mąż Teresy Zembrzyckiej, już jako ministrant widywał księdza Jędruszaka - Michał Zembrzycki – syn państwa Zembrzyckich, z wykształcenia biolog, ale pasjonuje go historia lokalna Niemiec i okolic; to z nim autor odwiedził grób księdza Jędruszaka - Wiesław Kasperek – emerytowany nauczyciel szkoły podstawowej w Niemcach, ksiądz Jędruszak uratował jego ojca przed wywiezieniem na roboty do Niemiec; - Wiesław Wiśniewski z Niemiec, ksiądz Jędruszak między innymi udzielał mu ślubu;   - Krystyna Piekarz z Woli Niemieckiej – która opowiadała o aresztowaniu księdza przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i jego pobycie w więzieniu; - Alicja Gruda – była przewodnicząca i członkini obecna rady parafialnej kościoła w Niemcach, znała ks. Jędruszaka; - pani Irena - córka byłego kościelnego Stefana Kociołka, który przez 3 lata współpracował z ks. Jędruszakiem; - Mateusz Hamera – mgr historii UMCS, pasjonat historii, który dotarł do teczki ks. Jędruszaka w lubelskim IPN-ie

W audycji: Wieczory autorskie prof. St. S. Niciei i promocja XXI tomu Kresowej Atlantydy. Wywózki za pierwszych Sowietów – H. Sak. Więzienie za obronę polskości – A. Paniszewa. Kresowy festiwal z Cz. Niemenem w tle – w SP nr 8 w Bojkowie. Łukasz Goik, dyr. Opery Śl. – artystyczne wydarzenia z pamięcią o Adamie Didurze. 

Pani Krystyna Piekarz jako dziecko przyglądała się jak wygląda okupacja niemiecka i późniejszy (w 1944 r.) pobyt czerwonoarmistów w jej rodzinnej wsi Woli Niemieckiej. Ojciec, który był sołtysem miał na czas m.in. dostarczać słomę do obozu na Majdanku. Pewnego razu do domu przyjechał esesman, który za spóźnienie dostawy postawił całą rodzinę pod ścianą i kazał rozstrzelać. Po wkroczeniu Sowietów zaś zaczęły się kradzieże a ojciec aresztowany przez UB trafił do więzienia na lubelskim Zamku. To tylko dwie spośród wielu opowieści o tamtym trudnym czasie, które zapamiętała bohaterka reportażu. W opowieściach towarzyszy pani Krystynie córka Alina Piekarz.

W audycji: Za "pierwszych Sowietów" we Lwowie – Helena Sak i Lesław Jóźków. Więziona za polskość Anna Paniszewa – o sytuacji Polaków na Białorusi. Dwa łyki polityki – skandal w głosowaniu eurodeputowanych z Polski nad sprawą Wołynia. 50-lecie polskiej szkoły we Lwowie.

Opowieść o Ewie Kołaczkowskiej, pisarce utworów dla dzieci i młodzieży, tłumaczce. Pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Okupację hitlerowską przeżyła w Strzyżewicach w powiecie lubelskim, zajmowała się pomocą i wysyłką paczek do obozów oraz konspiracją w AK. Ten trudny czas opisała w dzienniku okupacyjnym dostępnym dzisiaj w jedynym egzemplarzu w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Jesienią 1944 roku po wkroczeniu Sowietów, musiała opuścić Strzyżewice i na stałe zamieszkała w Warszawie. Po latach, na jeden dzień, powróciła w rodzinne strony, które były dla niej bardzo ważne przez całe życie. Niedawno (2024.09.12) w dawnym Dworku Kołaczkowskich w Strzyżewicach miała miejsce konferencja poświęcona jej życiu i twórczości.

W audycji: Bolesna historia i trudna rzeczywistość. 85. rocznica wkroczenia Sowietów do Lwowa i tragiczna powódź w Polsce. Apel o pomoc i pamięć. Wspomnienie ambasadora Grzybowskiego o nocnym incydencie przed inwazją sowiecką. Helena Sak: miałam wtedy 11 lat. L. Jóźków – początek pierwszej okupacji sowieckiej. M. Szwarc – Obrona Grodna 1939. Ks. K. Panasowiec z młodzieżą polską w Dytiatynie. Zaproszenie do szkoły lwowskiej piosenki z kapelą Henia Poloczka.

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat reparacji od Niemców. Polska po II wojnie światowej była kompletnie zniszczona. Lata okupacji i zbrodni dokonanych przez Niemców, a potem Sowietów sprawiły, że polskie miasta i wsie tonęły w zgliszczach. Warszawa nie nadawała się do zamieszkania. Przestało istnieć mnóstwo cennych zabytków. Niemcy okradli Polskę z dóbr kultury. Gospodarka praktycznie nie istniała. Wiele fabryk nie były w stanie niczego produkować. Zginęły miliony polskich obywateli. Jeszcze więcej stało się inwalidami. Jeszcze przed zakończeniem wojny polskie władze emigracyjne, a także przedstawiciele promoskiewskiego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego zaczęli liczyć straty, aby po upadku III Rzeszy wystawić Niemcom odpowiedni rachunek. Niezależnie od reprezentowanego rządu - emigracyjnego czy tego powstałego w Lublinie - oczekiwania wobec agresorów z Zachodu były ogromne. Nikt nie miał wątpliwości, że Niemcy powinny wypłacić Polsce potężne reparacje. Nie było żadnej taryfy ulgowej. Jednak jak pokazały kolejne lata Polska, która znalazła się pod butem Moskwy musiał najpierw obniżyć swoje oczekiwania względem Niemców, aby następnie całkowicie zrezygnować z wypłaty odszkodowań. Dlaczego tak się stało? Tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie.

Pełnej wersji podcastu posłuchasz w aplikacji Onet Audio. Gośćmi najnowszego odcinka podcastu „Raport międzynarodowy” są Tomasz Kozłowski oraz Rafał Dutkiewicz z Instytutu Pamięci Narodowej. Tematem rozmowy są okoliczności upadku komunizmu w ZSRR oraz PRL. Pytanie to tylko pozornie dotyczy jednak historii. Tak naprawdę chodzi bowiem o to, żeby znaleźć odpowiedź, jakie sygnały świadczą o zmianach wewnątrz systemu autorytarnego – a co takiej zmiany nie zwiastuje? Pytanie to jest o tyle istotne, że w wielu państwach Zachodu każdy sygnał dowodzący nawet najmniejszej i nieistotnej zmiany, interpretowany bywa jako przejaw ważnych procesów, które miałyby zachodzić w Rosji. W Polsce z kolei bardzo często nawet te istotne zmiany są ignorowane, bo panuje przekonanie, że w Rosji nigdy i nic się nie zmieni. Problem polega na tym, że tego rodzaju sposób patrzenia na Rosję może spowodować, że Polska nie zdoła przekonać naszych partnerów zachodnich, żeby nie brali pod uwagę tych nieistotnych zmian. Aby trafnie rozpoznać to, co się dzieje w Rosji, warto jednak przeanalizować, czy do upadku ZSRR doszło nagle, a reżim nie zdawał sobie sprawy z prawdziwego stanu spraw – czy też, jak twierdzi Tomasz Kozłowski, już w chwili wejścia do Afganistanu Sowieci w istocie zdawali sobie sprawę, że są na granicy bankructwa. Goście podcastu omawiają historię upadku Sowietów, wskazując na to, że oficjalna propaganda nie zmieniała się o jotę. Równocześnie wewnątrz systemu istniała pełna świadomość klęski ZSRR. Pytanie, w jakim stopniu podobnie było w Polsce i jak Amerykanie ewoluowali w swoim stosunku do Wojciecha Jaruzelskiego. Czy istnieje związek pomiędzy upadkiem Mirosława Milewskiego, Stefana Olszowskiego i tzw. betonowej frakcji w PZPR a śmiercią Jurija Andropowa? Czy Jurij Andropow naprawdę chciał wprowadzić komunistyczny kapitalizm i pójść tzw. chińską drogą? Goście Witolda Jurasza odpowiadają też na pytanie, w jakiego rodzaju komunikatach płynących z Sowietów można było wyczytać, że szykuje się potężna zmiana. Więcej w podcaście.

Hej, w tym odcinku serii Powojnie ponownie zajrzałem za naszą wschodnią granicę. Białoruś przed i po wojnie była areną starcia między Kremlem, a białoruskim narodem. Stalin sukcesywnie niszczył jego kulturę i język. Równocześnie najważniejsze stanowiska radzieckiej republiki zaczęli zajmować ludzie wysłani z Moskwy. Nawet najbardziej oddani jej białoruscy komuniści byli po 1945 roku odsyłani w głąb Rosji. Zaledwie kilka lat po wojnie 90% kadry zarządzającej w zakładach i urzędach Białorusi stanowili Rosjanie. Rusyfikacja objęła też szkolnictwo. Egzaminy z języka białoruskiego były stopniowo wycofywane. Zanim reżim rozpoczął brutalną batalię z Białorusinami wcześniej przez radziecką republikę przetoczyła się fala wywózek. Tuż po wojnie na ulicach miast i wsi pojawiły się afisze, że wszyscy Polacy mogą wyjechać do "nowej Polski". Nie wszyscy zdecydowali się jednak na ten krok z różnych powodów. Niektórzy nie chcieli porzucać swoich rodzinnych majątków. Inni wierzyli, że pozostając na miejscu przekonają Moskwę, aby zrewidowała plany związane z nowym układem granic i dołączyła do Polski przejęte przez Sowietów tereny. Więcej na ten temat już w najnowszym odcinku.

Na przełomie lat 50. i 60. amerykański program kosmiczny nie radził sobie najlepiej. Sowieci pokonali USA w prawie każdym większym starciu w kosmosie, a amerykańskie rakiety wciąż wybuchały na platformie startowej. Według odtajnionych dokumentów CIA, pewnej nocy Amerykanie zrobili wszystko, co w ich mocy, aby dogonić Sowietów, nawet jeśli było to nieco podstępne. Dowiedz się więcej o tym, jak CIA udało się porwać radziecką sondę księżycową w tym odcinku WszystkoWszędzie. Bądź ciekawy!To jest nowy podcast, bardzo potrzebuję :) Twojej pozytywnej recenzji na Spotify, Apple Podcasts czy Google Podcasts, albo na YouTube. Jeśli to co usłyszałeś lub usłyszałaś było ciekawe, poświęć minutkę na napisanie recenzji, to pomoże mi kontynuować tą historię i da motywację na dalsze odcinki. Codziennie. #podcast #słuchowisko #wszystkowszedzie #codziennie #wszystko #wszędzieSłuchamy na Spotify: https://open.spotify.com/show/5jAxA7ZCDIJ3c4oYIabP3k?si=49af7c981a164025Słuchamy na Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/wszystkowszedzie/id1707180797Słuchamy na YouTube:https://youtube.com/@WszystkoWszedzie?si=XLuxsEXMonapvolg Oglądamy na Instagramiehttps://instagram.com/wszystkowszedzieplOglądamy na Facebookuhttps://www.facebook.com/wszystkowszedziepl/ Oglądamy na X dawniej Twitterhttps://twitter.com/WszystkoWszedziNasza strona www:https://wszystkowszedzie.buzzsprout.com

Artur Żak przywołuje najważniejsze wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej w rejonie Lwowa. W sobotę odbędą się uroczystości upamiętniające polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Zadwórzem.  Ponadto, Artur Żak omawia relacje świadków wydarzeń, które nastąpiły po wysadzeniu tamy w Dnieprzańskiej Elektrowni Wodnej.   Żenia Klimakin podsumowuje okres "nowej niepodległości" Ukrainy, trwający już niemal 32 lata i przemiany świadomości narodowej, jakie zachodzą od 24 lutego 2022 r. 

Bohaterem audycji jest Stanisław Grekowicz, m.in. uczestnik słynnej szarzy polskich legionistów pod Rokitną z 1915 roku przeciwko Rosjanom, żołnierz walczący w wojnie polsko-bolszewickiej. Po II wojnie za przynależność do AK zesłany przez Sowietów na Wschód. Po powrocie znalazł pracę w szkole rolniczo-pszczelarskiej w Pszczelej Woli. Niestety nie na długo.  Po latach pasjonaci historii z Pszczelej Woli, społeczność uczniowska i nauczycielska, członkowie Strzyżewickiego Towarzystwa Regionalnego postanowili poznać jego losy i upamiętnić Stanisława Grekowicza.  Wspomnienia o Stanisławie Grekowiczu przetrwały głownie dzięki jego córce prof. Marii Grekowicz-Rakowskiej (zmarła w 2015 r.), które dzisiaj przekazuje wnuczka prof.  Magdalena Rakowska-Boguta. A w audycji głos zabierają - prof. Magdalena Rakowska-Boguta – wnuczka Stanisława Grekowicza - prof. Eugeniusz Sakowicz - religioznawca, profesor nauk teologicznych -  Adam Pidek i Marian Paszkiewicz – ze Strzyżewickiego Towarzystwa Regionalnego - Beata Wawryn - synowa Tadeusza i Zofii Wawrynów patronów szkoły w Pszczelej Woli - Jan Janczak – świadek historii, uczeń Stanisława Grekowicza - Magdalena Pielecka-Szafruga – wicedyrektor w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli oraz Izabela Kępa – bibliotekarz w tejże szkole.

Dziś opowieść o trzech polkach. Taniec polka powstał w pierwszej połowie XIX wieku w Czechach. Jego autorstwo rozpłynęło się w mroku dziejów. Taniec pierwotnie nazywany był maderą. Później ze względu na metrum zyskał nazwę plka (czyli połówka), by ostatecznie zostać polką. I tu mamy dwie teorie. Zmiana nastąpiła albo w wyniku wzrostu sympatii Czechów do Polaków po upadku powstania listopadowego, albo w wyniku wzrostu sympatii kompozytora Františka Matěja Hilmara do polskiej śpiewaczki Esmeraldy. Polka szybko ruszyła na podbój Europy. Podbił przede wszystkim Austrię, Polskę i Włochy, trochę później nawet Finlandię. Nasza pierwsza polka powstała pod koniec XIX wieku w Austrii jako „Klarinetten Muckl”, lub po prostu „A Hupfata” czyli „skakany” . Autor oczywiście nieznany. Melodię usłyszał i zauroczył się nią Karol Namysłowski, twórca Włościańskiej Orkiestry w Zamościu. Pan Karol przearanżował austriackie nuty i powstała „Polka Dziadek”. W 1913 roku osobiście zastrzegł do niej (aranżacji) prawa autorskie. Melodia napisana z myślą o klarnecie stanowi nie lada wyzwanie dla gitarzystów, nie mówiąc już o smyczkach. Dwie kolejne polki spotkamy na północy Europy. Pod koniec XIX wieku polka dotarła do Finlandii i rozkochała w sobie Finów. I za tę miłość pięknie się im odwdzięczyła. W 1930 roku kompozytor i akordeonista Viljo "Vili" Vesterinen nagrał „Säkkijärven polkka”, melodię jak najbardziej ludową spisaną 50 lat wcześniej przez pewnego muzyka kościelnego. Vesterinen nagrał później tę polkę trzykrotnie, ale najważniejsze było nagranie z 1939 roku z orkiestrą Dallape. Dlaczego? Historia rozegrała się podczas radziecko fińskiej wojny kontynuacyjnej. W 1941 roku wycofujący się Sowieci zaminowali Wyborg. Rozstawione miny były wyzwalane trzydźwiękowym akordem wprawiającym w drgania zestaw stroików charakterystyczny dla każdej osobnej miny. Sowieci detonowali systematycznie bomby wprawiając Finów w konsternację. Trzeba było jakoś sygnał Sowietów zagłuszyć. Do boju ruszył wóz transmisyjny. Zaczął nadawać właśnie wspomnianą „Säkkijärven polkka. I nadawał bez przerwy, do czasu opracowani alternatywnej metody ponad 1500 razy. Polka przyczyniła się do rozbrojenia min o mocy kilku tysięcy kg. trotylu. Ale to nie „Säkkijärven polkka” jest dzisiaj najbardziej znana na świecie. W 1928 roku Eino Kuttenen napisał do ludowej melodii zabawny tekst w dialekcie używanym we wschodniej Karelii. Młody mężczyzna opowiada o kobiecie o imieniu Eva, lokalnie Ieva. Evę pilnuje mama, ale dziewczyna wymyka się z domu na potańcówkę. I tańczy całą noc z chłopakiem. Prosta historia. To „Ievan Polkka” - po wojnie powoli stawała się zapomniana. Aż w 1995 roku jej brawurową wersję na swoim debiutanckim albumie nagrała wokalna grupa Loituma. Trzy lata później album został wydany w Stanach zjednoczonych. „Ievan Polkka” zawojowała cały świat. Dziś każdy chyba kojarzy tę skoczną melodię. Ale najwspanialsza wersja „Ievan Polkki” powstała u nas. W 2021 roku (czyli chyba jeszcze z covidowych nudów) brawurowo fińska polkę zaaranżował i nagrał kwintet NorthCape. I panowie dorzucili jeszcze do tego przezabawny teledysk. Poszukajcie go w sieci, koniecznie, ubawicie się. Sail-ho Audycja zawiera utwory: „Polka Dziadek”, wyk. Wojtek Zięba, muzyka: tradycyjna „Polka Dziadek”, wyk. Kameralna Orkiestra Polskiego Radia, muzyka: tradycyjna „Säkkijärven polkka”, wyk. Viljo Vesterinen i orkiestra Dallapé, muzyka: tradycyjna „Säkkijärven polkka”, wyk. Leningrad Cowboys, muzyka: tradycyjna „Ievan Polkka”, wyk. Matti Jurva i Ramblers-orkesteri, słowa: Eino Kuttenen, muzyka: tradycyjna „Ievan Polkka”, wyk. Loituma, słowa: Eino Kuttenen, muzyka: tradycyjna „Ievan Polkka”, wyk. North Cape, słowa: Eino Kuttenen, muzyka: tradycyjna „Guitarrpolka” (w tle), wyk. Gabriel Karlsson, muzyka: Gabriel Karlsson „Ievan Polkka” (w tle), wyk. Eiro Nareth, muzyka: tradycyjna

- Pamiętajmy, że o ile Rosja zmieniała się ustrojowo, to w sensie funkcjonowania służb, w sensie pewnych personalnych układów w polityce i w aparacie wywiadowczym, nie zmieniła się w ogóle. Stanowi pewną kontynuację Sowietów w prostej linii - podkreślił w Polskim Radiu 24 prof. Mieczysław Ryba. 

Wystąpienie prof. Krzysztofa Skubiszewskiego w czasie konferencji poświęconej 20-leciu powołania rządu Tadeusza Mazowieckiego. Uniwersytet Warszawski, 13 września 2009 r. Więcej na: https://wszechnica.org.pl/wyklad/sesja-dwudziestolecia-w-rocznice-powolania-rzadu-tadeusza-mazowieckiego/ Normalizacja stosunków z ZSRR, uregulowanie sprawy granicy polsko-niemieckiej oraz integracja Polski z Zachodem to najważniejsze zagadnienia w polityce zagranicznej, przed jakimi stanął powołany we wrześniu 1989 roku rząd Tadeusza Mazowieckiego. O ich realizacji opowiedział prof. Krzysztof Skubiszewski, szef MSZ w rządzie pierwszego niekomunistycznego premiera po wojnie podczas sesji z okazji 20-lecia powołania jego gabinetu. Nadrzędnym celem polityki zagranicznej rządu Mazowieckiego było uczynienie z Polski państwa suwerennego, niezależnego od ZSRR. Dlatego obawiano się w Warszawie, jak Moskwa zareaguje na przemiany demokratyczne w Polsce. Skubiszewski zaznaczył, że o ile ostatni przywódca ZSRR Michail Gorbaczow nie zamierzał interweniować w Warszawie, to niewiadomą było, jako zachowają się jego oponenci w Moskwie. - Polska była w swojej emancypacji wówczas osamotniona, dlatego dla zyskania na czasie działaliśmy rozsądnie i stopniowo - zaznaczył były szef MSZ. Skubiszewski podkreślił, że rząd Mazowieckiego działał w zmiennej sytuacji geopolitycznej. Już w listopadzie 1989 roku, wobec upadku muru berlińskiego, stanął przed perspektywą zjednoczenia RFN i NRD. Rodziło to możliwość potwierdzenia przez Berlin powstałej po II wojnie światowej granicy na Odrze i Nysie, ale rodziło zagrożenie w relacjach z ZSRR. Moskwa była bowiem gwarantem zachodniej granicy Polski, co groziło ingerencją Sowietów w jej wewnętrzene sprawy. - Żadnych gwarancji sowieckich, a później rosyjskich dla Polski nie można było dopuścić. Kto bowiem gwarantuje pewien stan, ten uzyskuje wgląd w sprawę danego państwa w taki czy inny sposób - mówił o ówczesnych obawach Warszawy były szef MSZ. Ostatecznie sprawę udało się załatwić dla Polski pozytywnie w toku konferencji 2+4 (NRD, RFN, Francja, USA, Wielka Brytania, ZSRR). Rozwiązanie kwestii granicy zachodniej umocniło pozycję Warszawy w relacjach z Moskwą. Pozwoliło to na silniejszy nacisk na wycofanie wojsk sowieckich z Polski. Nota w tej sprawie została skierowany do ZSRR w sierpniu 1990 roku. Jednocześnie Warszawa starała się nawiązywać odrębne relacje z republikami ZSRR. Skubiszewski odwiedził Litwę, Ukrainę i Białoruś. Ale już wcześniej, w marcu 1990 roku, rząd Mazowieckiego poparł deklarację Rady Najwyższej Litwy o przywróceniu niepodległości. - Cała polityka dwutorowa, z jednej strony ZSRR, z jednej strony republiki dała początek polityce polskiej wobec jej wschodnich sąsiadów. Powiem nawiasem, że była to zupełna nowość w ówczesnej polityce europejskiej - podkreślił były szef MSZ. Skubiszewski mówił także o strategii Polski w sprawie rozwiązania Układu Warszawskiego. Warszawa stała na stanowisko, że powinno do tego dojść za zgodą wszystkich sygnotariuszy. - Aczkolwiek nie wykluczałem także możliwości wystąpienia z Układu wcześniej przez trzy państwa, mianowicie Czechosłowację, Węgry i Polskę - wspominał były szef MSZ. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

- Pytanie, co by było, gdyby okazało się, że był to intencjonalny atak Sowietów, że te rakiety zostały specjalnie wystrzelone na terytorium naszej ojczyzny, równałoby się to na dobrą sprawę wypowiedzeniu wojny - powiedział w Polskim Radiu 24 Piotr Kaleta (Prawo i Sprawiedliwość), komentując działania rządu bezpośrednio po zdarzeniu w Przewodowie. W dyskusji wziął udział również Krzysztof Piątkowski (Platforma Obywatelska).

Koniec października będzie stał pod znakiem nagród literackich. Najbliższe trzy odcinki kręcić się będą wokół finału Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Jak może niektórzy z was wiedzą, w tym roku Angelusa otrzymał Edward Pasewicz za powieść „Pulverkopf”. To drugi przypadek w 17-letniej historii nagrody, kiedy trafiła ona w ręce pisarza z Polski. W tym roku nie była to jednak jedyna rodzima nominacja, poza Pasewiczem w finale znaleźli się: Katarzyna Surmiak-Domańska z „Czystką” oraz Andrzej Stasiuk nominowany za „Przewóz”. Ale zaczynamy od spotkania z Edwardem Pasewiczem. O książce „Pulverkopf” (Wielka Litera) Meseritz (dziś Międzyrzecz, Polska), kilkadziesiąt lat po wojnie. Miasto wciąż zaludniają duchy przeszłości, dawne uprzedzenia i historie, o których mówi się wyłącznie w czterech ścianach rodzinnych domów. Niemal zawsze ukradkowo, ściszonym głosem, aby nie usłyszał ich nikt niepowołany.Nastoletni Patryk Werhunt znajduje pływające w Obrze zwłoki jednego z sąsiadów. Okoliczności śmierci są niejasne, a cień podejrzenia pada na wkraczającego w dorosłość chłopaka. Traumatyczne wydarzenie staje się pretekstem do snucia rozległej i skomponowanej misternie niczym fuga opowieści o splątanych losach: Polaków, Żydów, Niemców, Sowietów oraz ich potomków. Opowieści, której motywem przewodnim jest obsesyjne poszukiwanie prawdy o losach niemieckiego kompozytora Norberta von Hannenheima. To także rzecz o byciu odmieńcem, kundlem, w chwilach, kiedy życie i historia nie dają innego wyboru. O autorze: Edward Pasewicz – poeta, pisarz, dramaturg i kompozytor. Za swoją twórczość poetycką, m.in. za tomiki „Drobne! Drobne!” i „Pałacyk Bertolta Brechta”, wielokrotnie nominowany do głównych nagród literackich. Jego wiersze były tłumaczone na 11 języków. Autor powieści kryminalnej „Śmierć w darkroomie”. O prowadzącym: Dawid Szkoła (1985) – doktor nauk humanistycznych, autor pracy doktorskiej o egzystencjalizmie w twórczości autorów pokolenia'56. Prowadzi zajęcia w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Wydał m.in. książki „Ciemno, coraz ciemniej” czy „Bejt znaczy dom”. Mieszka we Wrocławiu.

Cześć! 17 września 1939 roku Związek Radziecki napadł na Polskę. 83 lata temu rozpoczęła się wieloletnia gehenna polskiego narodu pod komunistycznym jarzmem. Jedną z największych zbrodni popełnionych przez Sowietów na Polakach był zdecydowanie mord dokonany na polskich bohaterach w Katyniu. O tej tragedii w przestrzeni internetowej jest mnóstwo informacji. Jednocześnie o życiorysach morderców, osób które strzelały Polakom w głowę wciąż - moim zdaniem - niewiele jest artykułów i filmów poruszających ten temat. Dlatego postanowiłem zająć się tą sprawą. 13 kwietnia Radio Berlin obwieściło światu, że w lesie katyńskim odnaleziony został masowy grób 10 tysięcy polskich oficerów. Dwa dni wcześniej informację na ten temat podała jedna z agencji informacyjnych. Świat był w szoku. Polscy politycy w Londynie natychmiast zajęli się tą sprawą. Tymczasem Kreml uprawiał propagandę twierdząc, że zbrodnię popełnili Niemcy. W tym czasie większość katów z Katynia otrzymywało kolejne awanse w radzieckiej armii i NKWD. W tym odcinku serii Powojnie przybliżę ich losy. Czy spotkała ich sprawiedliwość? Czy mieli wyrzuty sumienia?

Raz, raz, raz, eto mój KrAZ!Ten odcinek to wysokobudżetowa superprodukcja, koniecznie obejrzyj go na YouTube :)https://youtu.be/ywLd7ZX-XzMRadziecka psychologia sportowa czyli trening mentalny w sporcie wg ZSRR. Jest prosta, brzydka ale przejedzie przez wszystko i można ją naprawić młotem. Jest jak KrAZ 255 - radziecka ciężarówka wojskowa. Porozmawiamy o tym czym dla Sowietów była mentalność sportowca i przygotowanie mentalne zawodników takich dyscyplin jak chociażby podnoszenie ciężarów. Radziecka myśl treningowa jest nam całkiem dobrze znana, szczególnie jeżeli chodzi o trening siłowy i trójboj siłowy, jednak mało mówi się o tym co robili aby psychika sportowca była twarda jak stal. A sięgali nawet po takie narzędzia jak hipnoza

W tym roku obchodzimy 102. rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Jednym z jej najsłynniejszych symboli stał się ks. Ignacy Skorupka. Został on upamiętniony m.in. na słynnym obrazie Jerzego Kossaka "Cud nad Wisłą" z 1930 roku. W lipcu 1920 roku w obliczu napaści Sowietów na Polskę ksiądz Skorupka uzyskał nominację na kapelana garnizonu na warszawskiej Pradze. Stał się duchowym przewodnikiem obrońców Warszawy. Wraz z porucznikiem Stanisławem Matarewiczem wyruszył 13 sierpnia 1920 roku, by ratować stolicę przed bolszewikami. Padł od kuli wroga w momencie udzielania pomocy i ostatniego namaszczenia konającemu żołnierzowi. Wieść o ofiarnej postawie i śmierci kapelana natchnęła żołnierzy, a wkrótce obiegła cały kraj powodując wzrost uczuć patriotycznych. Bój pod Ossowem był pierwszą zwycięską potyczką Bitwy Warszawskiej. Od niej zaczął się początek końca bolszewików. Dzięki ofierze księdza Skorupki i wielu młodych żołnierzy i ochotników zmienił się bieg historii Polski i Europy. 

Jedeneen hett je al mol wat vun „Philosophie“ heuert. Bi Mennige weer dat de Ünnerricht in de School, den se noch weniger mucht hebbt as all den annern Ünnerricht. Overs, wat is dat eegentli, Philosophie? Heeten deiht dat je, wat man de Weisheit leev hett. „Philos“ is de Leevde un „Sophos“ de Weisheit. Un de Philosophen hebbt al jümmers doröver nodacht, wat dat allns schall. Also würkli allns! Worüm gifft dat de Welt, worüm sünd wi hier, wo kümmt wi her, wo goht wi hen un wat för Schoh schüllt wi dorto antrecken? Tscha. Gor ni so eenfach. Nu gifft dat den ol'n Snack ut de ole Griechiche Philosophie, de heet: „Ick weet, dat ick nix weet.“ Sokrates ut Athen schall dat fröher mol seggt hebben. So hett ook de Philosoph Cicero dat schreeven, de je overs bummeli 300 Johr no Sokrates levt hett. Sokrates sülms hett gor nix opschreeven. De weer mehr för't Snacken. He keem noher jümmers blots in de Schriften vun anner Philosophen vör, Platon to'n Bispeel. De weer 'n Schööler vun Sokrates. Nu hett Platon düt över Sokrates schreeven un annere hebbt dat över em schreeven un bums, weer de Striedt dor. Blangbi: In de Philosophie hett dat noch nie 'n Fruunquote geeven. Dat weern meist allns Mannslüüd. Blots üm de 15 Perzent weern Fruunslüüd. Theano to'n Bispeel. Kinnt Ju ni? Overs ehrn Mann kinnt Ju! Ut'n Mathe-Ünnerricht: Pythagoras! Na jo, dat is so, as dat is. Overs nochol trüch to dat Nix weeten. Sowiet as sick dat rekontrueern lött, hett Sokates nie seggt, wat he nix weet. He hett anschiend mol seggt, dat he 'n ganzen Barg ni wusst hett. Over nix hett he even ni wusst, sünnern 'n lütt beten mehr. Nu kunn man sick frogen, wann man genog weet oder sogor to veel. Ook dat sünd philosophische Frogen. Un dat is je dat Scheune an de Philosophie. Man kann dat jümmers un överall moken. Dat kost nix, un in de Tied, in de man an Sinneern is, kann man ook keen dumm‘ Tüch anstelln. Worüm de Minsch in't Allgemeine overs doch veel dumm‘ Tüch mokt anstatt mehr notodinken, dat weet ick ook ni... In düssen Sinn

W audycji: Odsłonięcie pomnika Orląt i Kadetów Lwowskich w Katowicach. Metropolita lwowski abp Mokrzycki w gościnie u Ślązaków. Dr B. Biel o edukacyjnej roli Stowarzyszenia Międzynarodowy Motocyklowy Rajd Katyński. Lwowski ministrant: Boże Ciało we Lwowie za Sowietów i dzisiaj.

Sejm, uznając wielkość dorobku Józefa Mackiewicza, ustanowił rok 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza. Józef Mackiewicz, jeden z największych w dziejach pisarzy polskich urodził się 1 kwietnia 1902 roku w Petersburgu, a dzieciństwo i młodość spędził na Wileńszczyźnie. Od stycznia 1919 roku, już jako siedemnastoletni ochotnik, walczył przeciwko bolszewikom w Dywizji Litewsko-Białoruskiej, a później na własną prośbę — w 13. pułku ułanów, Po wojnie odbył studia przyrodnicze na uniwersytetach w Warszawie i Wilnie. W maju 1943 roku, za zgodą polskich władz podziemnych, był świadkiem prowadzonej przez Niemców ekshumacji ciał oficerów zamordowanych przez Sowietów w Katyniu . Był nieprzejednanym wrogiem totalitaryzmów, szczególnie komunizmu. Zmarł w styczniu 1985 roku.

Piotr Witt wyjaśnia w jaki sposób ZSRR stał się propagandowo jedynym zwycięzcą w walce z III Rzeszą. Anglosasi zostali usunięci w cień. Korespondent Radia Wnet z Francji przypomina jak wyglądało wsparcie zachodnich aliantów dla Sowietów. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

W dzisiejszym odcinku podcastu „Babel, czyli Rzeczpospolita Multi-Kulti” podważamy mit wojny '39 roku. To nie była po prostu wojna Niemców, później także Sowietów, z Polakami. Po naszej stronie walczyli też Ukraińcy, których los po wojnie rzucił na Zachód albo do ZSRR albo… z powrotem do Polski. Części z nich nie ominęła służba w niemieckich mundurach. Więcej w podcaście. I piszcie do nas: babel@tok.fm

- Postawy były niejednoznaczne. Nie można powiedzieć, że wszyscy chłopi cieszyli się albo żałowali dziedzica. Mieliśmy chłopów folwarcznych i oni czekali na Sowietów, na rozdawanie ziemi, ale byli też chłopi zamożni, którzy, jeśli chodzi o mentalność i stosunek do ziemi, często byli bliżej dziedzica. Oni nie czekali na reformę - mówiła w "Poranku Dwójki" Anna Wylegała, socjolożka, która bada dzieje reformy rolnej w Polsce.

Krzysztof Wyszkowski przyznaje, że na początku stanu wojennego naiwnie podchodził do władz PRL-u. Został wówczas aresztowany razem z Tadeuszem Mazowieckim w Grand Hotelu. Ja liczyłem na to, że aresztowania [....], że to jest taka przygrywka do nowej tury rozmów. Działacz opozycji antykomunistycznej w PRL sądził, że komuniści popełnili błąd "wyciągając nóż w czasie negocjacji. Jak zauważa, nie rozumiał wówczas, że To nie są Polacy, to nie są ludzie normalnie myślący. To są sowieccy agenci, ludzie, którzy wykonają każdy rozkaz, który przyjdzie tam z Moskwy. Choćby to był rozkaz samobójczy Polska została zamrożona na 8 lat, a potem okaleczona Okrągłym Stołem. Wyszkowski podkreśla, że stan wojenny był operacją mającą zniszczyć Polskę w interesie Sowietów. Stan wojenny nie był wcale koniecznością. Był pragnieniem Moskwy zrealizowanym własnymi rękami. Publicysta zauważa, że decyzja o stanie wojennym była podjęta gdy gen. Wojciech Jaruzelski zostawał pierwszym sekretarzem. Jego poprzednik Stanisław Kania zwlekał z wprowadzeniem stanu wojennego. Członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej wspomina słowa Tadeusza Mazowieckiego, który po aresztowaniu w Grand Hotelu stwierdził, iż Fakt, że Polacy dokonali tego własnymi rękami jest rzeczą gorszą niż gdyby wkroczyli Sowieci. Rozmówca Łukasza Jankowskiego komentuje niedawno ujawnione nagranie z 2000 r. na którym Adam Michnik brata się z gen. Wojciechem Jaruzelskim. Redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” deklaruje na nim miłość do generała i stwierdza m.in., że Jaruzelski kochał Polskę bez wzajemności. Wyszkowski podkreśla, że jest to żenujące, a przy tym niedostatecznie kompromitujące człowieka, który pozostaje redaktorem naczelnym "potężnego ośrodka wpływu na polską opinię publiczną". "GW" tworzy zaś, jak mówi, wspólny front z telewizją TVN oraz portalami takimi jak Onet.pl, czy Wirtualna Polska. Ta antypolska piąta kolumna ciągle jest potężna. Nasz gość zaznacza, że Michnik jest "kłamcą, oszustem, łajdakiem bez sumienia. Przypuszcza, że motywem wizyty Michnika u Jaruzelskiego w 2000 r. była chęć ukrycia prawdy na temat jego relacji z Sowietami i innych tajemnic z przeszłości. W moim przekonaniu to Michnik przyszedł do Jaruzelskiego prosić o to, żeby Jaruzelski nie ujawnił żadnych kompromitujących Michnika dokumentów, bo przecież Jaruzelski wiedział wszystko o Michniku i jego przeszłości. Wyszkowski stwierdza, że Jacek Kuroń i Adam Michnik przygotowywali już w 1981 r. rząd jedności narodowej. Jednak ich nadzieje okazały się przedwczesne. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

Maria Przełomiec przyznaje, że jest zagrożenie przedostania się "zielonych ludzików" Łukaszence bardzo zależy, aby sprowokować polską Straż Graniczną do strzelania. Jeśli jednak nie będziemy strzelać, to możemy ich nie zatrzymać. Zauważa, że białoruskie służby mają już dobrze rozpracowaną polską granicę. Jak stwierdza dziennikarka, Jakbym była bardzo złośliwa to bym ich wpuściła i każdemu wręczyła bilet do Niemiec. Stwierdza, że relokacja imigrantów do innych krajów Unii Europejskich nie jest opcją, gdyż nikt nie będzie chciał ich przyjąć. Obecnie imigranci uciekają ze szpitali, żeby przedostać się do Niemiec. Gość Kuriera w samo południe mówi także o "pożytecznych idiotach" Łukaszenki, którzy lżą Straż Graniczną i polskie wojsko. Kto będzie bronił tych durniów, jeżeli nie daj Boże dojdzie do jakiegoś większego konfliktu? Ci "mordercy" ze straży granicznej i wojska. Wskazuje na wypowiedź wiceburmistrza Michałowa koło Supraśla, który mówił niemieckim dziennikarzom o dwustu zwłokach płynących Swisłoczą. Apeluje, żeby zacząć wydawać pojedyncze akredytacje dziennikarzom w strefie przygranicznej. Rozmówczyni Krzysztofa Skowrońskiego zaznacza, że mamy do czynienia z wojną informacyjną. Nasz wschodni sąsiad próbuje podgrzewać atmosferę strachu. Mnie się wydaje, że to taka powtórka z rozrywki z okresu międzywojennego, kiedy mieliśmy na naszej wschodniej granicy ciągłe prowokacje ze strony Sowietów. Zdaniem Przełomiec trzeba odpowiedzieć na prowokacje Mińska dodatkowymi sankcjami wobec Białorusi. Przykro mi, ale to niestety trzeba zrobić w konsultacji z Unią Europejską wstrzymać jakikolwiek tranzyt przez białoruską granicę. Niech Łukaszenkę zacznie to za dużo kosztować. Zauważa, że import białoruskiego cementu wzrósł w ciągu ostatniego roku o 80 proc. Przypomina, że już od dwóch tygodni polscy dziennikarze piszą o potrzebie wstrzymania tranzytu. Zgodzić się jednak musi na to Unia Europejska. Jak stwierdza Maria Przełomiec, Łukaszenka uznał, że może szantażować Europę tak jak Erdoğan. Teraz zaś sam ma problem z masą młodych mężczyzn z Południa, których sprowadził do swego kraju. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

- Jeśli ktoś dzisiaj, a wiele jest takich osób, mówi o tym, że po 1944 roku w Polsce nie było okupacji sowieckiej, nie było sowieciarzy w polskim rządzie, i że to tak naprawdę polscy komuniści rządzili, to się myli. Całe to państwo tworzone przez komunistów, było podporządkowane i kierowane przez Sowietów - mówił w Polskim Radiu 24 historyk Piotr Dmitrowicz.

Wracamy w dzisiejszej dyskusji do przełomu 1944 i 1945 roku. Zmienia się okupant ziem polskich z Niemców, na Sowietów. O sytuacji na terenach Polski po wyzwoleniu, w dzisiejszych "Rozmowach Niekontrolowanych".

Dziś wracamy do wydarzeń z września 1939 roku. Jak wyglądała sytuacja Polaków dzień po agresji Sowietów na Polskę? Prześledzimy cały okres II Wojny Światowej właśnie z tej perspektywy. W programie będzie też szczególna analiza roku 1945.

Józef Beck - szef naszej dyplomacji w dwudziestoleciu międzywojennym - jest nierzadko bohaterem czarnej legendy. Obarcza się go odpowiedzialnością za klęskę wrześniową w 1939 r., za brak politycznego rozeznania w planach prawdziwych polskich wrogów i rzekomych sojuszników, za progermańskość a nawet podstępne flirtowanie z Hitlerem. Do tego dochodzą zarzuty o alkoholizm i wyniosłość, małomówność i lekceważenie opinii publicznej. Można by powiedzieć: minister "Wujek Samo Zło". Jego los po sowieckiej inwazji na Rzeczpospolitą był nie do pozazdroszczenia, opuszczony przed niedawnych towarzyszy, odsunięty przez krajowych rywali do władzy, zdradziecko internowany przez Rumunów, pilnowany dniami i nocami jak wojenny przestępca, był Beck postacią na wskroś tragiczną. A przecież był człowiekiem niezwykłym, żołnierzem odważnym aż do brawury, co udowodnił na frontach I Wojny Światowej i podczas walk o niepodległość, politykiem wybitnym, co zauważył od razu sam Józef Piłsudski, czyniąc go od razu swoim najbardziej zaufanym człowiekiem. W swoim politycznym testamencie to właśnie Becka uczynił spadkobiercą swojej taktyki w relacjach z innymi państwami. To właśnie Beck kontynuował po śmierci swego Mistrza jego strategię - utrzymywania równowagi w relacjach z Niemcami i Rosją, niedopuszczania do sojuszu między Berlinem a Moskwą i niewchodzenia z tymi ościennymi państwami w żadne separatystyczne sojusze. Tak więc Beck, mimo oskarżeń, zwłaszcza ze strony Francji , o germanofilstwo odrzucał niemieckie "umizgi". Nie zdecydował się na przykład na wejście do Paktu Antykominternowskiego, wymierzonego w światowy (czytaj- sowiecki) komunizm przymierza Berlina, Rzymu i Tokio. Mój gość w przedpołudniowym, piątkowym programie w RMF24 - Jerzy Chociłowski, autor książki "Najpierw Polska. Rzecz o Józefie Becku", którą przeczytałem z wypiekami na twarzy - portretuje szefa MSZ-etu w zupełnie innych, jasnych barwach. Choć nie unika słów krytyki pod adresem niektórych jego zachowań.

Paweł Rakowski zauważa, że istotne jest pytanie, jaki będzie Afganistan pod nowymi rządami talibów. To nie są ci sami ludzie, którzy w 2001 r. przywracali Afganistan do VIII w. Możliwie, że obecnie Taliban pójdzie drogą irańskich ajatollahów. Teheran łączy fundamentalizm religijny z nowoczesną polityką zagraniczną. Rakowski stwierdza, że stworzenie z mieszkańców Afganistanu jednego narodu wydaje się niemożliwe. Sam prezydent Stanów Zjednoczonych przyznał, że nie to było celem interwencji w tym kraju. Wyszkolona przez Amerykanów armia poddała się bez walki. Afganistan jest bardzo trudnym terenem. Górzystość tego kraju ułatwia obronę, o czym przekonali się Sowieci. Gość Kuriera w samo południe zauważa, że straty Amerykanów w Afganistanie było nieporównywalnie mniejsze niż te Sowietów. Amerykanie weszli wtedy kiedy chcieli i wyszli wtedy, gdy chcieli. Uznaje słowa o upadku amerykańskiej potęgi za przedwczesne. Rakowski zwraca uwagę na relacje talibów z Iranem. Przypomina, że w 1999 r. o mało nie doszło do inwazji Iranu na Afganistan po powieszeniu pracowników irańskiego konsulatu w Heracie. Zauważa, że dawniej talibowie jako radykalni sunnici byli wrodzy szyitom. Tymczasem wczoraj w dniu szyickiego święta Ashura talibowie odwiedzili szyicki meczet. Talibowie powstali po pakistańskiej stronie granicy. Powstanie talibów odbyło się pod auspicjami służb specjalnych Pakistanu. Wpływów tego ostatniego w Afganistanie obawiają się Indie. Dziennikarz wskazuje, że Afganistan na początku XXI w. był chaotycznym sojusznikiem Stanów Zjednoczonych. Obecnie zaś jest on bardziej pod chińską kuratelą. Ambasady państw zachodnich się ewakuują. O żadnej ewakuacji ambasady chińskiej i rosyjskiej nie ma mowy. Rozmówca Tomasza Wybranowskiego zaznacza, że "za pierwszego taliba" był to ruch skupiony głównie wokół Pasztunów. Obecnie ruch ten otworzył się na inne grupy etniczne i narodowe. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

Gościem Radia Kielce była Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. 77 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, wybuchło Powstanie Warszawskie. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Umożliwiłoby to Delegaturze Rządu RP na Kraj, reprezentującej legalny polski rząd na wychodźstwie, objęcie Warszawy władzą cywilną i wystąpienie wobec Sowietów w roli wolnych gospodarzy swojego kraju. Zryw planowany na kilka dni zakończył się 3 października po 63 dniach walki.

Łukasz Dutkowski opowiada, że jego pradziadek miał w Sokółce mleczarnię. Jednak po wojnie wszystko zostało rozkradzione. Wyjaśnia, że na lodach nie zarabia się wcale tak łatwo i przyjemnie, jak się niektórym wydaje. Ważny jest wsad. Jeśli klient ma do nas wrócić składniki muszą być dobrej jakości. Mówi o historii rodziny Skwarko, która po agresji Sowietów na Polskę, po której Skwarko został wywieziony na wschód. Wraz z Armią Andersa dostał się do Iranu. Na defiladzie wojskowej odnalazła go jego żona. Dutkowski przypomina także cud w Sokółce. Badali go niezależnie od siebie dwaj lekarze. Ocenili oni, że tkanka znaleziona na komunikancie przypomina mięsień serca ludzkiego w agonii. Rozmówcy Katarzyny Adamiak zdradzają jak funkcjonuje lodziarnia. Czas pracy jest bardzo nieunormowany. Dutkowskim zależy na zachowaniu rzemieślniczego charakteru ich lodów. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

W dzisiejszym Po prostu Wschód 00:00 Podsumowanie, 03:15 Strzelanina w Kazaniu, dlaczego w Rosji dochodzi do tego rodzaju tragedii, dr Maria Domańska, OSW; 22:00 Czy 17 września będzie na Białorusi świętem? Czym jest Dzień Zwycięstwa, prof. Alaksandr Smalanczuk, pod którego redakcją Centrum Polsko Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia wydało książkę “Za pierwszych Sowietów”, 39:00 Polski Meet - podcast wileńskich dziennikarzy Eweliny Mokrzeckiej i Antoniego Radczenki. Podcast powstaje dzięki Państwa wsparciu https://patronite.pl/PoProstuWschód https://zrzutka.pl/6m35sn. W podcaście wykorzystałem utwory: - Goworit Moskwa - Shortparis - Zabył - Petlia Prystriastia, Dasza Deriugina - Siaip ar taip - shishi Te utwory można znaleźć na mojej playliście https://cutt.ly/qsoKGpB Wszystkie moje podcasty: https://anchor.fm/pogorzelski https://youtu.be/AUiRbb3GV3M

19 marca 1928 roku w Polsce powstały Państwowe Zakłady Inżynierii. Zawsze kiedy porusza się podobny temat, pojawia się myśl - co by było gdyby? Jak wyglądałby dziś polski przemysł, także ten motoryzacyjny, gdyby nie agresja Niemców a potem Sowietów we wrześniu 1939 roku?

Rozmowa z dr. Maciejem Kozłowskim [29 stycznia 2020] Holokaust mógł zdarzyć się tylko w państwie absolutnie dyktatorskim, gdzie nie istniało prawo w tym sensie, że wola przywódcy była prawem – mówi w rozmowie z Piotrem Szczepańskim dr Maciej Kozłowski, historyk i były ambasador RP w Izraelu. Gość Wszechnicy na wstępie odpowiada na pytanie o czynniki, bez których ludobójstwo by nie zaistniało. Jeśli chodzi o kwestie ideologiczne, wymienia antysemityzm i rasizm. – Na początku XX w. oświeceniowe idee zmieniły antysemityzm o charakterze religijnym, który istniał przez cały okres od średniowiecza do rewolucji francuskiej, w antysemityzm rasistowski, czyli antysemityzm oparty na przynależności do rasy – wyjaśnia dr Kozłowski. Historyk wskazuje również, że do Zagłady przyczyniła się eugenika. – Ponieważ teoria eugeniki pozwalała na różnicowanie ludzi, że jedni są bardziej warci, a inni mniej warci [życia], w połączeniu z antysemityzmem dała to, co dała – stwierdza historyk. Dr Maciej Kozłowski: Holokaust by się nie wydarzył, gdyby nie wojna Gość Wszechnicy wymienia również dwa czynniki polityczne, bez których eksterminacja Żydów nie byłaby możliwa do przeprowadzenie. Pierwszy to dyktatura Adolfa Hitlera w Niemczech. – Taka rzecz mogła zdarzyć się tylko w państwie absolutnie dyktatorskim, gdzie nie istniało prawo w tym sensie, ze wola przywódcy była prawem – wyjaśnia. Drugi z faktorów to wywołana przez Niemców wojna. – Wojna sprawia, że życie ludzkie jest tanie. (…) Kiedy giną miliony, nikt nie patrzy na śmierć setek, tysięcy czy nielicznych milionów – mówi dr Kozłowski. Gość Wszechnicy przywołuje liczby: w trakcie drugiej wojny światowej śmierć poniosło 60 mln ludzi, z czego Żydzi stanowili 6 mln. W kolejnej części wywiadu dr Kozłowski odpowiada na pytanie, od kiedy można mówić o początku Zagłady. Historyk przytacza pogląd części badaczy, którzy odwołują się do „Mein Kampf” Hitlera. Uważają oni, że ludobójstwo Żydów naziści planowali u zarania swojego ruchu. W kontekście prześladowań Żydów w Niemczech historyk szerzej opisuje tzw. Polenaktion i odnosi się do oskarżeń, jakie pod adresem ówczesnego ambasadora RP w Berlinie wysunął Władimir Putin. Gość Wszechnicy przypomniał, że rozmowa amb. Józefa Lipskiego z Hitlerem, do której doszło 20 września 1938 roku w Berchtesgaden, podczas której tematem była m.in. emigracja Żydów z Europy, odbyła się już pod konferencji z udziałem mocarstw w Évian. W jej trakcie – konferencja trwała 6-15 lipca 1938 – przywódcy odmówili przyjęcia na swoje terytorium Żydów prześladowanych w Niemczech. Kalendarium Zagłady – kiedy rozpoczęła się eksterminacja Żydów? Gość Wszechnicy nie zgadza się z poglądem, że Zagłada rozpoczęła się wraz dojściem do władzy w Niemczech przez nazistów. Jego zdaniem o początku Holokaustu można mówić nawet nie od wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, ale dopiero od rozpoczęcia wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 roku. Pierwszym etapem zdaniem historyka były pogromy ludności żydowskiej, do jakich doszło na terenach zajmowanych przez wojska niemieckie. – Jedwabne i wszystkie pogromy, które miały miejsce na niewielkim terenie etnicznie polskim, który był okupowany przez Sowietów w 1939 roku, miały źródło. One były dokonane przez Polaków, ale na wyraźną zachętę czy nawet instytucjonalną próbę zorganizowania tego przez Niemców. Tam nie było Niemców fizycznie, ale ci Polacy wiedzieli, że Niemcy tego oczekują – podkreśla historyk. Powołuje się instrukcję Reinharda Heydricha, która zalecała podjęcie tego typu działań. Oprócz tego dr Kozłowski wymienia działalność Einsatzgruppen, które na zapleczu frontu dokonywały mordów na Żydach utożsamianych z komunistami.

18 listopada 1945 roku w Warszawie odsłonięto Pomnik Braterstwa Broni. Był to niezwykle gorzki moment w historii Warszawy. Niemal miasto widmo, wyburzone niemal do cna przez niemieckich barbarzyńców po upadku powstania rok wcześniej. Powstańcy nie otrzymali pomocy od Sowietów, których armia stała po drugiej stronie rzeki - Stalin przyglądał się unicestwianiu stolicy Polski i różnymi decyzjami przedłużał tylko jej konanie. W listopadzie 1945 roku zaś pierwszym pomnikiem, jaki ustawiono w podnoszącej się powoli z gruzów Warszawie był Pomnik Braterstwa Broni...

To spotkanie z historią Rzeczpospolitej poświęcamy mniej znanym a niejejednokrotnie nieznanym w ogóle aspektom najazdu Sowietów na Polskę 17 września 1939 roku.Jak zachowywała się Armia Czerwona na polskich terenach? Czy był Korpus Ochrony Pogranicza? Jaką rolę odegrał Gen. bryg. Wilhelm Orlik – Rückemann. Które nazwiska moga być uznawane w historii Polski za symbol zdrady? Oto przedmiotrozważań historycznych prof. Zygmunta Woźniczki i Wojciecha Jerzego Poczachowskiego.

W tym spotkaniu z historią wspominamy jedną z najtragiczniejszych dat w dziejach naszego kraju - 17 września 1939 roku napaść Sowietów na Polskę. To jest przedmiotem rozważań historycznych prof. Zygmunta Woźniczki i Wojciecha Jerzego Poczachowskiego.

W tym odcinku Po prostu Wschód: - Marek Menkiszak z Ośrodka Studiów Wschodnich komentuje spotkanie Putin - Łukaszenka w Soczi, - dyrektor Centrum Polsko - Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia Ernest Wyciszkiewicz opowie o sondażu poświęconym temu, jak Polacy patrzą na swoich sąsiadów, w tym na Rosjan, Ukraińców i Białorusinów, - na koniec Agnieszka Knyt z ośrodka Karta przedstawi najnowszą książkę wydaną wspólnie z Centrum Polsko - Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia “Przerwane biografie. Relacje deportowanych z Polski w głąb Sowietów 1940-41”. Przypominam też, że można mnie wesprzeć na portalu Zrzutka.pl wpisując “Po prostu Wschód”. https://zrzutka.pl/6m35sn Zachęcam też do zajrzenia na playlistę Po prostu Wschód na Spotify https://cutt.ly/qsoKGpB

Pierwszy raz w historii kanału Powojnie odwołuję się do Historii Polski. Moje filmy odwołują się przede wszystkim do powojennych losów reszty świata jednak tym razem zrobiłem wyjątek. W miesiącu, gdy po raz kolejny będziemy przypominać o bohaterach Sierpnia '80 zapominamy o innym dużym sierpniowym antykomunistycznym strajku w Gdańsku jaki miał miejsce już w rok po wojnie. W 1946 roku zmęczeni nową władzą dokerzy, rozgoryczeni postawą Sowietów w Polsce postanowili powiedzieć stanowcze "nie" temu co działo się w tym momencie w kraju. Jak donoszą niektóre źródła prawie 2 tysiące osób zebrało się w Nowym Porcie i rozpoczęło strajk. Ten odcinek powstał też z jeszcze jednego powodu. Kilka lat temu opowiedziałem tę historię swojemu Przyjacielowi. Był bardzo zaskoczony tym co działo się w Gdańsku w 1946 roku. Namawiał mnie wielokrotnie, abym w końcu się przemógł i nagrał jakiś film o tym co działo się właśnie wtedy w stolicy Pomorza. "Ludzie powinni się o tym dowiedzieć" - mówił. Dzisiaj mojego Przyjaciela nie ma już wśród nas. To był dla mnie impuls, który sprawił, że oglądacie właśnie ten odcinek. Wiktorze to dla Ciebie. Mam nadzieję, że to oglądasz gdziekolwiek jesteś.

Wykład dr. Jánosa Tischlera, Zamek Królewski w Warszawie [8 października 2015 r.] Polacy zachowali pamięć o rewolucji na Węgrzech w czasach, kiedy nad Dunajem było to zakazane – powiedział dr János Tischler, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie, historyk, polonista, tłumacz i redaktor prac historycznych. Tematem wykładu z cyklu „Polacy i Węgrzy. Historia – polityka – kultura” było powstanie węgierskie w październiku 1956 r. i pomoc, jakiej Polacy udzielili wówczas narodowi węgierskiemu. Prelegent rozpoczął swoje wystąpienie od opisania genezy rewolucji węgierskiej. Jak zaznaczył, nie byłoby węgierskiego października bez polskiego czerwca. Wystąpienia przeciwko władzy komunistycznej w 1956 roku w Poznaniu uświadomiły bowiem Węgrom, że można zbuntować się przeciwko systemowi. Dr Tischler podkreślił jednocześnie, by poznańskiego czerwca nie porównywać z węgierskim październikiem. Wydarzenia poznańskie miały bowiem charakter lokalny, a powstanie węgierskie ogólnonarodowy i odbiło się echem na całym świecie. Dr Tischler powtórzył też za niektórymi historykami, że nieprzypadkowo do masowego buntu przeciw sowieckiej hegemonii doszło na Węgrzech, a nie w Polsce. Madziarzy czuli się bowiem szczególnie pokrzywdzeni przez ZSRR. Po II wojnie światowej utracili bowiem część kraju na rzecz Czechosłowacji. Polacy musieli oddać Sowietom ziemie wschodnie, ale otrzymali w zamian rekompensatę w postaci terenów poniemieckich. Prelegent wskazał również na odmienny stosunek węgierskich komunistów pod wodzą Mátyása Rákosiego do symboli narodowych. O ile polski orzeł stracił jedynie koronę, to na Węgrzech zmieniono zupełnie godło narodowe – nowe odwoływało się całkowicie do symboliki komunistycznej i nie zawierało prawie w ogóle akcentów narodowych. Oba narody były w okresie stalinowskim poddane przez lokalne reżimy komunistyczne masowym represjom. Herbert po stronie rewolucji Rewolucja na Węgrzech rozpoczęła się 23 października 1956 r., jak przypomniał dr Tischler, od studenckiego wiecu pod pomnikiem gen. Józefa Bema w Budapeszcie. Protestujący chcieli wyrazić poparcie dla „odwilży” w Polsce, do jakiej doszło za sprawą nowego sekretarza generalnego KC PZPR Władysława Gomułki. Podczas demonstracji powiewały polskie flagi, śpiewano „Mazurka Dąbrowskiego” oraz pieśń „Boże, coś Polskę” z węgierskim tekstem. W tłumie znaleźli się też polscy studenci. Obecni byli także literaci – Adam Ważyk i Zbigniew Herbert, który napisał potem wiersz zatytułowany „Węgrom”. Demonstranci udali się pod siedzibę parlamentu. W międzyczasie do pochodu dołączyli też wychodzący z pracy w zakładach robotnicy. Protestujący domagali się rozwiązania owianej zbrodniczą sławą węgierskiej służby bezpieczeństwa (ÁVH), pociągnięcia do odpowiedzialności winnych represji, wycofania wojsk sowieckich, przywrócenia na stanowisko premiera odsuniętego od władzy przez stalinistów liberalnego komunisty Imre Nagya oraz wolnych wyborów. Część demonstrujących udała się do siedziby radia, gdzie zostali ostrzelani przez funkcjonariuszy bezpieki. Na wieść o rozruchach Ernő Gerő, ówczesny pierwszy sekretarz KC Węgierskiej Partii Pracujących, zwrócił się do Sowietów z prośbą o interwencję wojskową.

23 czerwca 1944 roku premier RP na Uchodźstwie Stanisław Mikołajczyk ostatecznie odrzucił ultimatum Józefa Stalina. Polska była wtedy w fatalnym położeniu, wymazana z map przez Niemców i Sowietów, obarczona piętnem niemieckiej okupacji, która przypominała senny koszmar i co równie straszne - alianci zamierzali nas sprzedać Stalinowi, a prawdę mówiąc już to zrobili...

70 lat temu, w nocy z 19 na 20 czerwca 1950 roku, funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa spacyfikowali klasztor w Radecznicy i aresztowali kilkunastu ojców bernardynów. Kontrola nad zakonem miała posłużyć UB do walki z Kościołem katolickim. W tym miejscu, w czasie okupacji, prowadzona była działalność konspiracyjna, ojcowie potajemnie nauczali, a po wkroczeniu Sowietów bywali tam wyżsi dowódcy państwa podziemnego. Po wojnie zakonnicy otworzyli gimnazjum koedukacyjne, w którym uczono postaw patriotycznych. To wszystko sprawiało, że nowe władze w kraju postanowiły podjąć brutalne działania. W programie „Na własne uszy” przypomnimy reportaż Mariusza Kamińskiego pod tytułem „Kryptonim Bernadyni”, opowiadający o tamtym wydarzeniu.

Tuż przed wybuchem II wojny Światowej Druga Rzeczpospolita Polska znajduje się w najbardziej dramatycznej sytuacji w swojej młodej historii. Z jednej strony zagrożenie ze strony Sowietów, z drugiej ze strony III Rzeszy Niemieckiej. Dodatkowo Polska jest niezbyt „kochana” przez swoich sojuszników z Zachodu – Wielką Brytanię i Francję. Byliśmy de facto osamotnieni… Rozważają prof. Zygmunt Woźniczka i Wojciech Jerzy Poczachowski

Wywiad z dr. Władysławem Bułhakiem, historykiem z Instytutu Pamięci Narodowej, autorem monografii „Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej”. Fundacja Wspomagania Wsi [lipiec 2014] Niezwykłą cechą polskiego wywiadu – z czym nigdy się nie spotkałem w przypadku organizacji podziemnych – była jego struktura. To nie była tylko siatka agentów. To była rozbudowana instytucja, z biurami analitycznymi, archiwami, księgowością, posiadająca wszelkie cechy profesjonalnego wywiadu. Funkcjonował nawet „trust mózgów”, czyli rada doradcza złożona z najwybitniejszych polskich naukowców-techników – mówi dr Władysław Bułhak W okresie międzywojennym polskim wywiadem (czyli zdobywaniem informacji o innych krajach) i kontrwywiadem (czyli ochroną przed wywiadowczą działalnością innych krajów) kierowały struktury wojskowe. Po niemieckiej i sowieckiej napaści na Polskę w 1939 roku struktury te zostały rozbite, a wojsko wraz ze swoją działalnością wywiadowczą i kontrwywiadowczą musiały zejść do podziemia, podobnie jak Rząd RP. W latach 1939-1945 Polska miała ogromny potencjał wywiadowczy – kraj znalazł się w centrum II wojny światowej. Dziś wiadomo, że informacje przekazywane przez Polaków aliantom były bardzo cenne i pomocne w walce z hitlerowskimi Niemcami. Ponadto, dzięki bliskiej granicy z ZSRR, Polacy informowali także Zachód o działalności Sowietów (którzy mimo wspólnej z aliantami walki z III Rzeszą nie chcieli dzielić się informacjami). Wywiad i kontrwywiad Polskiego Państwa Podziemnego podzielił się pracą: pierwsza siatka agentów działała przy sztabie Naczelnego Wodza w Londynie (najpierw był nim gen. Władysław Sikorski, potem gen. Kazimierz Sosnkowski). Wywiad ten, składający się głównie z przedwojennych wywiadowców którzy wyemigrowali do Europy, działał głównie poza granicami Polski. Druga grupa wywiadowców działała w okupowanej Polsce (czyli w samym rdzeniu II wojny światowej), w samej III Rzeszy (agentami byli m.in. przymusowi pracownicy wywożeni do Niemiec, pracujący w przemyśle i budownictwie) oraz na zapleczu frontu wschodniego, dostarczając informacji o ruchach Sowietów. Do wielkich sukcesów wywiadu AK należy m.in. zdobycie wiadomości dotyczących tajnych broni niemieckich V1 i rakiet V2. Wywiad aktywny – pisał Kazimierz Leski w komunistycznym więzieniu – uważałem za najwspanialszy sposób walki, dający możność wykorzystania tak odwagi, przytomności, jak sprytu, inteligencji czy zdolności organizacyjnych z jednej strony, z drugiej zaś przynoszący bezwzględnie większe korzyści dla całokształtu wojny z Niemcami niż lokalna partyzantka. O tym jakie uznanie zdobyła na zachodzie AK świadczyć może opinia brytyjskiego wywiadu z 1942 roku: Polski wywiad jest naszym najlepszym źródłem informacji o przebiegu walk na froncie wschodnim. Informacje z Polski są bardzo wartościowe, a lista rannych ze szpitali, podająca jednostki wojskowe rannych Niemców jest rzeczą wyjątkową. […] Trudno jest nam wyrazić jak ważne i wartościowe są zasługi waszej wspaniałej organizacji, której trudności można sobie łatwo wyobrazić. Składamy jej serdeczne podziękowania za jej przeszłą, teraźniejszą i przyszłą pracę, która z pewnością będzie znaczącym wkładem w naszą wspólną sprawę.” Po wojnie nowe polskie władze szykanowały podziemie AK. Żołnierzy i agentów zamykano w więzieniach, sądzono oraz skazywano na wieloletnie więzienia i kary śmierci. Wiele osób uciekło z Polski.