Podcasts about historycy

Rozmowa trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r. https://wszechnica.org.pl/wyklad/droga-pod-wieden-1683/ 12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z 'półksiężycem'. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne. Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania - czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu. Kim byli Turcy osmańscy? Czym różnili się od Turków seldżuckich? Z pierwszej części rozmowy dowiadujemy się jak przebiegała wielka ekspansja Turków na zachód, podbój Konstantynopola w 1453 roku, i zaraz potem (w latach '70) opanowanie przez nich prawie całego basenu Morza Czarnego. Profesor Dariusz Kołodziejczyk opowiada o kontaktach polsko-tureckich, o pokojowym poselstwie króla Jagiełły, które w 1414 roku wyruszyło do Adrianopola (Konstantynopola). Cesarz Zygmunt Luksemburski prosił wprawdzie Jagiełłę o pomoc wojskową przeciwko Turkom, jednak król wybrał pokojowe rozwiązanie i zaproponował mediacje z ówczesnym sułtanem osmańskim Mefredem I. Zaproszeni historycy wspomnieli też o, znanym z podręczników szkolnych, chanacie krymskim, ostatnim spadkobiercy wielkiego imperium Czyngis-chana, o najazdach tatarskich i o tym jak Rzeczpospolita się przed nimi broniła. W drugiej części rozmowy zaproszeni goście opowiedzieli o wieku XVI i pokojowych stosunkach polsko-tureckich, o epoce wolnych elekcji w Rzeczpospolitej i wyborze w 1576 roku Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu na króla korony. Jak kształtowała się sytuacja na arenie międzynarodowej i jak tworzyły się sojusze w tym czasie? W 1618 roku wybucha wojna trzydziestoletnia. Profesorowie opowiedzieli o przyczynach pogorszenia się stosunków polsko-tureckich w pierwszej połowie XVII wieku – o najazdach kozackich i tatarskich, o wielkiej polityce i ukrytym udziale Polski w wojnie trzydziestoletniej. W trzeciej części rozmowy poruszony został temat Ukrainy i Kresów. Historycy opowiedzieli m.in o kozakach, powstaniu Chmielnickiego, hetmanie Piotrze Doroszenko i wezyrze Kara Mustafie. W 1673 roku Rzeczpospolita nie zgodziła się na to, żeby król Polski był wasalem tureckim, tak jak nakazywał to traktat w Buczaczu. Wybrano bardzo ciężki podatek pogłówny na wzmocnienie armii. W 1674 roku Jan III Sobieski został królem. Z czwartej części rozmowy dowiadujemy się jak wyglądała sytuacja Jana III Sobieskiego i Rzeczypospolitej w przeddzień bitwy pod Wiedniem, o tureckim oblężeniu Wiednia i wojskach Kara Mustafy. Czyje wojska walczyły pod Wiedniem, poza koronnymi wojskami Jana III Sobieskiego? Kto nie dotarł z odsieczą i jak przebiegały działania wojenne tureckiego wodza Kara Mustafy? Jak naprawdę wyglądała słynna szarża koronnej husarii? Jakie były nastroje po stronie tureckiej po bitwie Wiedeńskiej? Jak przegraną przeżył wódz Kara Mustafa? Czym była powstała w 1684 roku Liga Święta? Czy Rzeczpospolita zwyciężając pod Wiedniem była potęgą? Czy też wygrana w tej wojnie była tylko szczęśliwym zbiegiem okoliczności i ostatnim udanym wzlotem słabnącego i finansowo niewydolnego już państwa? Czy trzeba było iść pod Wiedeń i jak potoczyłyby się losy Europy gdyby Turcy jednak zdobyli Wiedeń? Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #historia #wiedeń #bitwapodwiedniem #1683 #sobieski #turcy #bitwa #Czyngischan #imperium #tureckie #janiiisobieski

Wykład towarzyszący wystawie „W warsztacie niderlandzkiego mistrza. Holenderskie i flamandzkie rysunki z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 17 sierpnia 2017 https://wszechnica.org.pl/wyklad/historyk-sztuki-detektywem-jak-fotografie-w-podczerwieni-zmieniaja-stan-wiedzy-o-obrazach/ Badania obrazów z użyciem z różnych typów promieniowania elektromagnetycznego umożliwiają historykom sztuki dokonywanie ciekawych odkryć dotyczących autorstwa dzieł czy warsztatu pracy malarzy. O sposobach badań i dokonanych dzięki nim ustaleniach opowiedziała podczas wykładu w Muzeum Narodowym w Warszawie Aleksandra Janiszewska. Historyczka sztuki przedstawiła, w jaki sposób obrazy badane są współcześnie przy użyciu zdjęć rentgenowskich i fotografii wykonywanych w podczerwieni. Badania te pozwalają w sposób nieinwazyjny ustalać, co kryje się pod kolejnymi warstwami farby. Historycy mogą się dzięki nim przyjrzeć podrysowaniom bądź wcześniejszym przemalowaniom dzieł. Ma to często bardzo istotne znaczenie przy ustalaniu ich autorstwa. W drugiej części swojego wystąpienia Aleksandra Janiszewska skupiła się na opisaniu, jakich odkryć udało się dokonać muzealnikom podczas fotografowania w podczerwieni "Tryptyku opłakiwania". Autorstwo obrazu, który znajduje się od 1862 roku w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, przypisane było Jeanowi Bellegambe. Wykonanie fotografii pozwoliło jego autorstwo poddać co najmniej w wątpliwość. Ujawniły również wcześniejsze przemalowania, które każą inaczej spojrzeć na genezę powstania dzieła. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #sztuka #kultura #muzeum #muzeumnarodowe #podczerwień #obrazy #nauka #badania

Aż do XIX wieku najpopularniejszym nurtem w medycynie była teoria humoralna oparta na wierzeniu, że cały wszechświat, w tym ludzkie ciało, składa się z czterech humorów: wody, ognia, powietrza i ziemi. Zaburzenie równowagi tych elementów prowadzi do choroby, a leczenie polega na przywróceniu równowagi poprzez dodanie brakującego elementu. Na tej samej zasadzie tworzono też leki. Historycy i farmaceuci z Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu podjęli współpracę, w celu rekonstrukcji leków, z których korzystano w Polsce od XVI do XVIII wieku. O staropolskich lekach, a szczególnie o teriaku, rozmawiam z dr Danutą Raj i dr. Jakubem Węglorzem z tego właśnie zespołu.Teriak był popularnym panaceum na wiele schorzeń, ale szczególnie zalecano go jako lek przeciwepidemiczny (na różnego rodzaju zarazy) i przeciwjadowy (na ukąszenie węża, ale też np. ugryzienie wściekłego psa – to też uważano wówczas za jad). Przepisy z epoki zawierają 71 składników i skomplikowaną procedurę powstawania, w tym roczną fermentację. Apteka, która dysponowała przywilejem warzenia teriaku, była chlubą swojego miasta i regionu –  przygotowywano go publicznie, by każdy mógł zobaczyć, że powstaje rzetelnie i według sztuki.By móc odtworzyć dawny lek, trzeba najpierw rozszyfrować przepis. To nie takie proste! Składniki z biegiem lat zmieniały nazwy, sposoby postępowania też są inne. Kolejny krok każe już wyjść poza laboratorium. – Zaczęliśmy od wizyt w muzeach farmacji – opowiada dr Raj. Żeby zobaczyć dawne sprzęty? Nie tylko! – Wziąć do ręki, sprawdzić, co się da tym zrobić, czego się nie da zrobić – dodaje. Nie wolno pomijać żadnego kroku, bo nie do końca wiadomo, który może zaważyć na efekcie końcowym. – Metoda wytworzenia ma wpływ na przedmiot, na przykład stopień rozdrobnienia jakiejś substancji roślinnej, czy ona jest utarta, ubita czy posiekana – wskazuje dr Węglorz. Metoda rozdrobnienia rośliny może wpłynąć na biodostępność zawartych w niej substancji aktywnych. Nawet we współczesnych publikacjach naukowych dokładnie podaje się np. sposób przeprowadzenia ekstrakcji wyciągu roślinnego. – Gdyby to nie miało znaczenia, to nie pojawiałoby się w publikacjach – wskazuje dr Raj.Wrocławski teriak aktualnie fermentuje. To znaczy, że eksperyment już powiódł się lepiej niż u dwóch innych grup badawczych, które próbowały go odtworzyć wcześniej. Jaka była różnica? Wrocławski zespół użył… miodu z barci, zanieczyszczonego woskiem, co najwyraźniej umożliwiło fermentację. W odcinku usłyszycie też o dawnych terapiach rtęcią (król Sobieski leczył nią kiłę), o tym, po co bogaci zjadali perły, a biedni sproszkowane zęby, jakich efektów spodziewają się naukowcy po teriaku oraz jakie problemy występują w interdyscyplinarnym zespole badawczym.

Dzisiaj sól używamy w zasadzie tylko jako przyprawę do potraw. W czasach starożytnych było jednak inaczej. Sól miała o wiele więcej zastosowań. Widać to także w Biblii. Zacznijmy jednak od hebrajskiego słowa melah zapisywano je przy pomocy trzech liter MLH. Fenickie słowo brzmiała malaha i też zapisywano je jako MLH. Podobno Fenicjanie sprowadzali sól aż z Hiszpanii i miasto Malaga na Półwyspie Iberyjskim ma mieć nazwę od fenickiego słowa sól. Sól występowała jednak także w Izraelu. Czemu sprowadzano ją z tak dalekich regionów? Do czego używano soli w czasach biblijnych?W Księdze Ezdrasza czytamy o urzędnikach, którzy sprzeciwili się budowie świątyni w Jerozolimie. Napisali on list do króla Persji Artakserksesa. W Ezdrasza 4:14 czytamy: “Ponieważ zaś jesteśmy na utrzymaniu twego dworu i nie godzi się nam patrzeć na pohańbienie króla, przeto posłaliśmy wiadomość o tym królowi”. Napisali oni, że są na utrzymaniu króla. Dosłownie w tym miejscu czytamy, że jedzą sól króla. Ten zwrot jeść kogoś sól oznaczał “być na czyimś utrzymaniu. Sól była bardzo droga i czasem używano jej jako pieniędzy.Np. dawać sól po łacinie brzmi: sal dare. Podobno od tego zwrotu pochodzi angielskie słowo soldier. Podobnie salary czyli wynagrodzenie też ma pochodzić od słowa sól. Tak więc w Ezdrasza 4:14 czytamy o urzędnikach, którzy byli na utrzymaniu króla i dostawali sól. Były okresy w historii gdy sól miała wartość jak złoto. Nie zdziwi was chyba więc to, że z jej powodu wybuchały wojny czy rewolucje. Przykładem jest choćby marsz solny Gandhiego. W 1930 ten indyjski przywódca poszedł nad morze i sam odparował sobie trochę soli protestując w ten sposób przeciwko monopolowi rządowemu i sprzedaży soli z wysokim podatkiem. Do czego jeszcze używano soli w czasach biblijnych?Ci urzędnicy z czasów Ezdrasza chcieli wstrzymać budowę świątyni, ale król Artakserkses nakazał pomóc kapłanom. W Ezdrasza 7:22 czytamy co należało dostarczać do świątyni po odbudowie: “Aż do stu talentów srebra, stu korców pszenicy, stu baryłek wina i stu baryłek oliwy, soli zaś bez ograniczenia”. Do świątyni składano w ofierze zwierzęta i inne pokarmy. Nie wszystko spalono, część spożywali kapłani i ich rodziny. Wszystkie te ofiary miały być posolone. Dlatego Kapłańska 2:13 mówi: “Każdą twoją ofiarę z pokarmów posolisz; żadnej twojej ofiary z pokarmów nie pozbawisz soli przymierza Boga twego. Przy każdej ofierze swojej składać będziesz i sól”. Przypominam sól była wtedy bardzo droga. Na szczęście te przepisy nie określały jak wiele soli miano dać wraz z ofiarą.Używanie soli jako przyprawy lub jako czynnika konserwującego żywność nie jest zaskakująca. Ale soli używano także przy narodzinach dzieci. W Ezechiela 16:4 czytamy: “A z twoim narodzeniem było tak: Gdy się narodziłaś, nie przecięto twojej pępowiny i nie obmyto cię wodą, aby cię oczyścić, nie wytarto cię solą i nie owinięto w pieluszki”. Jest to opis zaniedbanego dziecka, którego po narodzinach nie okryto pieluszką, ale też nie natarto solą. Wynika z tego, że to była zwykła praktyka w czasach proroka Ezechiela. Czy to działo się także w późniejszych czasach, np. czy Jezus też był natarty solą po urodzeniu tego nie wiemy. Jezus użył jednak przykładu z solą.W Mateusza 5:13 czytamy: “Wy jesteście solą ziemi; jeśli tedy sól zwietrzeje, czymże ją nasolą? Na nic więcej już się nie przyda, tylko aby była precz wyrzucona i przez ludzi podeptana”. W tym przykładzie przyrównał swoich uczniów do soli. Wspomniał jednak, że ta sól może zwietrzeć albo stracić smak. Jezus nie mówił tutaj o soli jakiej my dzisiaj używamy albo takiej jaką sprowadzali w tamtych czasach Fenicjanie z Hiszpanii. Jezus mówił tutaj o soli jaką można było znaleźć w Izraelu.Nie była to czysta sól, ale taka zmieszana z różnymi zanieczyszczeniami. Gdybyśmy sobie wyobrazili sól zmieszaną z piaskiem. Taka sól wrzucona do wody się rozpuści i pozostanie sam piasek. Właśnie o takiej soli mówił Jezus, gdy straci ona swój słony smak zostają same zanieczyszczenia, które można rzucić na drogę jak żwir.W innej ewangelii ten przykład z solą został rozszerzony. W Marka 9:50 czytamy: “Sól, to dobra rzecz, ale jeśli sól zwietrzeje, czymże ją przyprawicie? Miejcie sól w samych sobie i zachowujcie pokój między sobą”. Tutaj ponownie słyszymy o soli, która może stracić swoją słoną wartość, ale później czytamy do czego to było potrzebne. Tą sól uczniowie Jezusa mieli mieć w sobie aby zachować pokój między sobą. Jak należy to rozumieć? Wyjaśnił to chyba apostoł Paweł w Liście do Kolosan.W Kolosan 4:6 czytamy: “Mowa wasza niech będzie zawsze uprzejma, zaprawiona solą, abyście wiedzieli, jak macie odpowiadać każdemu”. Paweł przyrównał tutaj mowę do posiłku. Moglibyśmy odpowiedzieć bardzo szorstko i to przypominałoby podanie komuś jedzenia bez soli. Paweł zalecał jednak uprzejmą mowę, którą porównał do jedzenia doprawionego solą. Ludzie w tamtych czasach, szczególnie ci biedniejsi jedli pewnie czasami posiłki bez soli i wiedzieli jakie to niesmaczne. Zauważmy jaki to świetny przykład. Jeżeli damy komuś szorstką radę to ta rada mu pomoże tak jak ciału pomoże nawet pokarm bez soli. Jednak o wiele łatwiej jest przyjąć uprzejmą radę od kogoś tak samo jak łatwiej i przyjemniej jest zjeść coś, co przyprawiono.Sól przydawała się do konserwowania np. mięsa z tego powodu używano tego słowa w przenośni aby zaznaczyć, że coś jest trwałe. Np. w Liczb 18:19 czytamy: “Jest to wieczyste przymierze soli przed Panem dla ciebie i twojego potomstwa”. Przymierze soli to wieczyste przymierze. Tak jak mięso zaprawione solą mogło przetrwać długo tak samo przymierze soli wskazywało nie na krótkotrwałą umowę, ale na coś trwałego. Ale sól wiąże się także z zagładą.W Sędziów 9:45 czytamy: “Następnie nacierał Abimelech na miasto przez cały ten dzień, zdobył miasto a lud, który był w nim, wybił do nogi, miasto zrównał z ziemią i posypał miejsce to solą”. Nie był to wynalazek Izraelitów. Tak podobno mieli zrobić także Rzymianie po zniszczeniu Kartaginy. Historycy się spierają czy tak rzeczywiście było. Przypomnę może, że sól była droga. Rozsypanie soli na większym terenie było dość kosztowne, ale oczywiście było możliwe.W Starym Testamencie występuje hebrajskie słowo melah, a w Nowym Testamencie greckie słowo halas. W Izraelu używano czystej soli sprowadzanej przez Fenicjan, ale używano też miejscowej soli, która była pełna zanieczyszczeń. Soli używano jako przyprawy pokarmu, ale także do konserwowania np. mięsa. Używano jej także w celach leczniczych, np. nacierano nią noworodki po narodzinach. Sól była droga i w niektórych okresach była używana jak pieniądze. W czasach Ezdrasza określenie “jeść czyjąś sól” oznaczało być na czyimś utrzymaniu. Sól pojawia się także w przenośni. Oznacza całkowitą zagładę, ale także dobre cechy sprzyjające jedności wśród chrześcijan. Do takich dobrych cech można zaliczyć np. uprzejmą mowę.Ponieważ zaś jesteśmy na utrzymaniu twego dworu i nie godzi się nam patrzeć na pohańbienie króla, przeto posłaliśmy wiadomość o tym królowihttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/4/14Aż do stu talentów srebra, stu korców pszenicy, stu baryłek wina i stu baryłek oliwy, soli zaś bez ograniczenia.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/7/22Każdą twoją ofiarę z pokarmów posolisz; żadnej twojej ofiary z pokarmów nie pozbawisz soli przymierza Boga twego. Przy każdej ofierze swojej składać będziesz i sól.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/3-Ksiega-Mojzeszowa/2/13A z twoim narodzeniem było tak: Gdy się narodziłaś, nie przecięto twojej pępowiny i nie obmyto cię wodą, aby cię oczyścić, nie wytarto cię solą i nie owinięto w pieluszki.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezechiela/16/4Wy jesteście solą ziemi; jeśli tedy sól zwietrzeje, czymże ją nasolą? Na nic więcej już się nie przyda, tylko aby była precz wyrzucona i przez ludzi podeptana.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Mateusza/5/13Sól, to dobra rzecz, ale jeśli sól zwietrzeje, czymże ją przyprawicie? Miejcie sól w samych sobie i zachowujcie pokój między sobą.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Marka/9/50Mowa wasza niech będzie zawsze uprzejma, zaprawiona solą, abyście wiedzieli, jak macie odpowiadać każdemu.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Kolosan/4/6Wszystkie dary ofiarne z obrzędu podnoszenia z rzeczy poświęconych, które synowie izraelscy składać będą Panu, oddałem tobie i twoim synom, i twoim córkom, według wieczystego prawa. Jest to wieczyste przymierze soli przed Panem dla ciebie i twojego potomstwa.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/4-Ksiega-Mojzeszowa/18/19Następnie nacierał Abimelech na miasto przez cały ten dzień, zdobył miasto a lud, który był w nim, wybił do nogi, miasto zrównał z ziemią i posypał miejsce to solą.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/9/45

O cerkwi pw. św. Paraskewy w Kwiatoniu opowiedział jej opiekun i przewodnik Jan Hyra. Konferencja „Dziedzictwo kulturowe wsi podkarpackiej i małopolskiej", panel "Nowe życie pod starymi dachami". Bóbrka, 10-11 października 2014 r. https://wszechnica.org.pl/wyklad/o-opiece-i-udostepnianiu-cerkwi-greckokatolickiej-pw-sw-paraskewy-w-kwiatoniu/ Nazywam się Jan Hyra – jestem przewodnikiem i opiekunem cerkwi w Kwiatoniu, w Małopolsce, powiecie Gorlickim. Świątynia nasza pełni obecnie funkcję filialnego kościoła parafii rzymsko-katolickiej w Uściu Gorlickim.Cerkiew budowana została w pierwszej połowie XVII wieku, jako budowla drewniana, trójdzielna i zorientowana. Historycy określają ją jako północno-zachodnio-łemkowską w wariancie starszym. Natomiast turyści nadali jej kilka innych określeń, a to: perła architektury drewnianej, gotyk łemkowski, cudeńko, puzderko, perełka, a ostatnio baletnica- wszystkie te określenia odnoszą się do smukłości jej wież jak również wystroju wnętrza. Wyposażenie świątyni pochodzi z 1903 i 1904 roku. Polichromię w całości cerkwi wykonał Michał Bogdański mieszkaniec Jaślisk, jego też dziełem są ikony w ikonostasie. Natomiast snycerkę ikonostasu jak i pierwsze ławy do cerkwi wykonał rzeźbiarz Andrzej Szajna z Rymanowa. Dopełnieniem całości wystroju jest kilka starszych elementów. Mianowicie dwa boczne ołtarze z XVIII wieku, XIX-wieczna płaszczennica i kamienna kropielnica z 1750 roku. Cerkiew przechodzi obecnie konserwację. Prace konserwatorskie wewnątrz rozpoczęto w 2005 roku i prowadzone są w miarę pozyskiwania środków finansowych. Podczas prac konserwatorskich przy parapecie chóru, konserwator pani Magdalena Stawowiak odkrywa fragment pierwszego ikonostasu. Przedstawia on Chrystusa Pantokratora, któremu towarzyszą Matka Boska i św. Jan Chrzciciel. W dalszej części malowidła jest 5 apostołów. Dzieło pochodzi z pierwszej połowy XVII wieku, co potwierdziło datowanie cerkwi. Jest to nasze najcenniejsze dzieło poddane obecnie zabiegom konserwatorskim, po zakończeniu których powróci do cerkwi i eksponowane, będzie dodatkową atrakcją wewnątrz świątyni. Kiedy w 1989 roku inwentaryzację cerkwi przeprowadza dr. Ryszard Brykowski, świątynia wymaga gruntownego remontu.Był to dobry czas jak i klimat do rozpoczęcia prac. Dzięki konserwatorowi nowosądeckiemu, panu Zygmuntowi Lewczukowi prace rozpoczęto w 1990 roku i po 2 latach zakończono remont strony zewnętrznej. Na całości świątyni wróciły gonty, przywrócono w ten sposób cerkwi jej naturalny i pierwotny wygląd. Wówczas była potrzeba koordynowania pracami pomocniczymi wykonywanymi przez mieszkańców jak i przygotowanie materiału na budowę, był to początek mojej „przygody „ z świątynią w Kwiatoniu. Od tego czasu zostałem jej opiekunem. Wspólnie z mieszkańcami Kwiatonia w 2000 roku rozbieramy betonowe ogrodzenie. Zostało odtworzone pierwotne z bali drewnianych, kryte gontem. Mieszkańcy chętnie pracowali przy „swojej” jak to często podkreślali świątyni. Turystów od zawsze przyciągała nasza cerkiew. W 2001 roku powstaje Szlak Architektury Drewnianej woj. małopolskiego, który tworzą 253 obiekty zabytkowe (w tym obecnie 8 obiektów będących na liście UNESCO. Początkowo naszą świątynię odwiedzało 2-3 tysiące osób w sezonie, obecnie liczba ta wzrosła do 20-25 tysięcy osób. Powstające gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty, jako jedną z atrakcji dla swoich gości polecają wizytę w cerkwi w Kwiatoniu. Nie brakuje turystów zagranicznych, jednak gro turystów to mieszkańcy Polski. Od pewnego czasu cerkiew w Kwiatoniu stała się miejscem gdzie swoje sakramentalne „TAK” wypowiadają nowożeńcy z różnych stron, niekoniecznie z Polski. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #dziedzictwo #kultura #sztuka #zabytki #religia #cerkiew #unesco

Gog z Magog lub Gog i Magog to dwa zwroty z Biblii, które pojawiają się w dwóch księgach biblijnych trudnych do zrozumienia. Chodzi o księgę Ezechiela i księgę Apokalipsy. Zanim przejdziemy do tych dwóch zwrotów, które są dość podobne warto przypomnieć, że te dwie księgi mają więcej podobieństw. Np. na początku Ezechiel opisuje tron Boga. Bardzo podobny opis jest w księdze Apokalipsy. Księga Ezechiela opisuje też świątynię i jej mierzenie. Bardzo podobny opis jest w Apokalipsie. Nie dziwi więc, że także opisy Goga z Ezechiela i Apokalipsy są podobne.W Ezechiela 38:2 czytamy: “Synu człowieczy, zwróć swoje oblicze ku Gogowi w kraju Magog, głównemu księciu w Mesech i Tubal, prorokuj przeciwko niemu”. Z Kolei księga Apokalipsy 20:8 (nazywana także księgą Objawienia) mówi: “I wyjdzie, by zwieść narody, które są na czterech krańcach ziemi, Goga i Magoga, i zgromadzić je do boju; a liczba ich jak piasek morski”. Główna różnica polega na tym, że Ezechiel mówi o Gogu z kraju Magog, a Objawienie o Gogu i Magogu. Co wiemy o tych imionach?Księga Rodzaju 10:2 mówi: “Synami Jafeta są: Gomer, Magog, Madai, Jawan, Tubal, Meszech i Tiras”. Mowa tutaj o Jafecie, synu Noego oraz o jego potomkach. Warto zwrócić uwagę, że nie tylko pojawia się imię Magog, ale także imiona Meszech i Tubal. Przypomnę, że Ezechiela 38:2 mówi: “zwróć swoje oblicze ku Gogowi w kraju Magog, głównemu księciu w Mesech i Tubal”. Imiona Magog i Tubal pojawiają się dokładnie w tej samej formie. Imię Meszech z Rodzaju zmienia się w Mesech w Ezechiela. Ale jest tak w tym przekładzie. W oryginale w obu miejscach występuje imię “Meszek”.Przypomnę może, że Noe miał trzech synów: Sema, Chama i Jafeta. Każdy z nich miał pójść w inną stronę. Od Chama pochodzili ci, którzy zamieszkali w Kanaanie i Afryce, od Sema pochodzili między innymi Żydzi, a od Jafeta narody na północy, np. Magog, Meszech i Tubal. Z grubsza można powiedzieć, że od Sema pochodzą Azjaci, od Chama Afrykańczycy, a od Jafeta Europejczycy. Może ciężko to sobie nam wyobrazić, ale właśnie potomkowie Jafeta czyli Europejczycy byli uważani za barbarzyńców. Od Chama pochodzili np. Egipcjanie, od Sema np. Babilończycy, a od Jafeta straszni barbarzyńcy.Gdy więc mowa o Magogu, Meszechu i Tubalu mowa tutaj o plemionach z północy, które budziły strach. Niektórzy utożsamiają ich ze Scytami. Dla wyjaśnienia Scyci dla starożytnych to to samo co np. dla Polaków Mongołowie czy Tatarzy. Czy jednak Gog z Magog to naprawdę Scyci? W Ezechiela 38:15 czytamy: “I przyjdziesz ze swojego miejsca pobytu, z najdalszej północy, a wraz z tobą liczne ludy; wszyscy na koniach, wielkie zastępy, liczne wojsko”.Historia interpretacji kim jest Gog z Magog zwykle opierała się na tej informacji, że ma on przyjść z północy. Na północ od Izraela była Syria. Jednak w tym wersecie wspomniano o najdalszej północy. Już Józef Flawiusz w “Dawnych dziejach Izraela” utożsamia Goga ze Scytami. Czy jednak chodzi o naród Scytów? Warto pamiętać, że gdy starożytni mówili o Scytach mieli na myśli barbarzyńców z północy. Wszystkich pochodzących z tamtych regionów. Podobnie jest z polskim słowem Tatar, używano go na określenie wszystkich ludów na wschód od Kaukazu. To były różne plemiona, ale Polacy ich wszystkich nazywali Tatarami.Zauważmy, że pojęcia Scyta czy Tatar są bardzo pojemne. Być może więc tak samo należy potraktować pojęcie Gog z Magog. Ale może jednak chodzi o konkretny kraj? W Ezechiela 38:8 czytamy: “Po wielu dniach otrzymasz rozkaz, w latach ostatecznych przyjdziesz do kraju uwolnionego od miecza i do ludu zebranego z wielu ludów na górach izraelskich, które długo były spustoszone; wszyscy oni wyprowadzeni spośród narodów, mieszkają bezpiecznie”. Mowa tutaj o “latach ostatecznych” czyli o przyszłości. Zauważmy, że Gog miał zaatakować “góry izraelskie, które długo były spustoszone”.Napisał to Ezechiel, który dostał się do Babilonu 10 lat przed zburzeniem Jerozolimy. Góry izraelskie zostały zasiedlone ponownie po jakichś 80 latach, długo po śmierci Ezechiela. Nie może tu chodzić o Medów i Persów, którzy też przybyli z północy. Oni zniszczyli Babilon i uwolnili Izraelitów, a przecież Ezechiel mówił o tym, że Gog miał zaatakować ponownie zasiedlone góry izraelskie. Nie mogło też chodzić o Babilończyków. Był to ktoś z dalekiej północy.Określenie z Ezechiela brzmi “Gog z krainy lub ziemi Magog”. Z kolei Objawienie używa krótszego “Gog i Magog”. To sformułowanie stało się później bardzo popularne. Pojawia się ono  raz w zwojach znad Morza Martwego. Niestety jest to malutki fragment z kilkoma słowami. Nie mamy więc kontekstu do słów “Gog i Magog”. Tak więc przed wzmianką w Objawieniu pojawia się tylko raz. Później jednak wielokrotnie i to nie tylko w pismach chrześcijańskich.Te imiona w sformułowaniu “Gog i Magog” pojawiają się u żydowskich pisarzy, ale także w Koranie. Sura 18:94 mówi: “O powiedzieli: "O Zu'l Karnajnie! (O Dwu Rożny) Oto Gog i Magog sieją zgorszenie na ziemi! Czy moglibyśmy przygotować dla ciebie daninę, abyś zbudował między nami i między nimi zaporę?" Tak więc Koran mówi o jakimś władcy, który będzie przygotowywał zabezpieczenie przed Gogiem i Magogiem. Kogo uważano za Goga?Przez wieki różne ludy uważano za tą postać z proroctwa. Np. wcześni chrześcijanie tak mówili o Rzymianach, później o Gotach, Scytach, Sarmatach, Hunach, Węgrach, Turkach, Mongołach, Tatarach, Saracenach i jeszcze innych. Za każdym razem gdy przybywali jacyś barbarzyńcy ktoś uznawał ich pojawienie się jako spełnienie proroctwa. Niektórzy z tych najeźdźców sami tak się nazywali, np. Mongołowie. Być może chcieli w ten sposób wystraszyć chrześcijan. Także władcy Rusi twierdzili, że pochodzą od Magoga. A współcześnie kogo uważano za Goga?Niektórzy rabini za Goga uznali Napoleona najeżdżającego Rosję. Później podczas zimnej wojny niektórzy uznali Rosję za tą potęgę. Rosja była sprzymierzona z krajami arabskimi, które atakowały nowopowstałe państwo Izrael. Gog z proroctwa Ezechiela miał najechać właśnie Izrael. Niektórzy wierzą, że to proroctwo spełniło się podczas wojny 6-dniowej w 1967.Historia interpretacji tych dwóch fragmentów jest bardzo długa. Np. współczesne identyfikowanie Rosji jako Goga opiera się na tym, że państwo to znajduje się na dalekiej północy patrząc od terytorium Izraela. Współczesny rosyjski imperializm pojawił się też w okresie gdy ponownie powstało państwo Izrael. Interpretacja tego proroctwa wiązała się tylko z Izraelem czyli Żydami?Inni jednak traktowali słowo Izrael z tego proroctwa jako synonim ludu Bożego. Tak więc chrześcijańskie narody siebie traktowały jak Izrael czyli lud wybrany, a swoich wrogów jako Goga. Tak np. myśleli Krzyżowcy walczący z Saracenami. Ale także Saraceni czuli wyznawcy Islamu czytali Koran i o swoich wrogach myśleli jako o Gogu i Magogu.Podsumowując. Proroctwo Ezechiela wspomina o Gogu z Magog. Ostatnia księga w Biblii czyli Apokalipsa albo Objawienia mówi o Gogu i Magogu. Ten sam zwrot pojawia się w zwojach znad Morza Martwego. Historycy dyskutują nad tym czy Apokalipsa cytuje ten fragment znad Morza Martwego czy na odwrót. Możliwe, że obie księgi cytują jeszcze trzecie źródło. Później jednak to sformułowanie pojawia się w wielu pismach chrześcijańskich, a nawet w muzułmańskim Koranie.Synu człowieczy, zwróć swoje oblicze ku Gogowi w kraju Magog, głównemu księciu w Mesech i Tubal, prorokuj przeciwko niemuhttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezechiela/38/2I wyjdzie, by zwieść narody, które są na czterech krańcach ziemi, Goga i Magoga, i zgromadzić je do boju; a liczba ich jak piasek morski.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Objawienie-Swietego-Jana/20/8Synami Jafeta są: Gomer, Magog, Madai, Jawan, Tubal, Meszech i Tiras.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/2I przyjdziesz ze swojego miejsca pobytu, z najdalszej północy, a wraz z tobą liczne ludy; wszyscy na koniach, wielkie zastępy, liczne wojsko.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezechiela/38/15Po wielu dniach otrzymasz rozkaz, w latach ostatecznych przyjdziesz do kraju uwolnionego od miecza i do ludu zebranego z wielu ludów na górach izraelskich, które długo były spustoszone; wszyscy oni wyprowadzeni spośród narodów, mieszkają bezpiecznie.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezechiela/38/8A ty, synu człowieczy, prorokuj przeciwko Gogowi i mów: Tak mówi Wszechmocny Pan: Oto Ja wystąpię przeciwko tobie, Gogu, główny książę w Mesech i Tubal.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezechiela/39/1

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Czy powstanie warszawskie miało sens? Historycy w tej kwestii zajmują odmienne od siebie stanowiska. Sami powstańcy po latach różnie na nie odpowiadali. Rozmówca podkreśla, że miało ono doraźny cel polityczny, ale zakończyło się katastrofą. Ogromne straty poniosła ludność cywilna. Według szacunkowych danych zginęło od 150 tys. do nawet 200 tys. osób. Jakie czynniki zważyły na podjęciu decyzji o wybuchu powstania? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Januszem Marszalcem, historykiem, wicedyrektorem Muzeum Gdańska, współtwórcą Muzeum II Wojny Światowej. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zarówno po I jak i po II wojnie światowej podejmowano działania mające na celu rozliczenie sprawców zbrodni wojennych. Społeczeństwo niemieckie po 1918 r. z oporem przyjmowało oskarżenia, w których obarczano ich kraj za rozpętanie wojny. Nie powołano wówczas żadnego międzynarodowego trybunału i odbył się tylko jeden proces. Zupełnie inaczej sytuacja wyglądała w latach czterdziestych, gdy doszło do rozliczeń sądowych na niespotykaną wcześniej skalę. Polskie władze na emigracji już w 1940 r. domagały się ukarania niemieckich zbrodniarzy. Najbardziej radykalne stanowisko prezentowała jeszcze w 1945 r. Wielka Brytania, która opowiadała się za karaniem śmiercią przez rozstrzelanie bez sądu. Proces w Norymberdze, mimo licznych kontrowersji i krytyki, był wyjątkową próbą społeczności międzynarodowej osądzenia i skazania niemieckich zbrodniarzy. Historycy szacują, że powojenne procesy objęły ok. 150 tys. Niemców i Austriaków, podczas gdy setki tysięcy obywateli III Rzeszy uczestniczyło w zbrodniach. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Pawłem Machcewiczem z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk; w latach 2008–2016 współtwórcą i dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/histor

Ma na koncie najdłuższą listę ofiar w historii: żaden męski seryjny morderca nie może z nią konkurować. Była czarownicą, wampirzycą i kobietą tak opętaną strachem przed utratą urody, że była gotowa zrobić wszystko, by ją utrzymać. Ale mogło być też tak, że padła ofiarą politycznego spisku i większość jej zbrodni zmyślili jej wrogowie. Historycy do dziś nie mogą się zgodzić, co jest prawdą. W dzisiejszym odcinku Katarzyna Wężyk i Natalia Waloch opowiadają o Elżbiecie Batory.

14 października 1943 roku wybuchło powstanie więźniów niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze. Historycy oceniają to wydarzenie jako jeden z najbardziej heroicznych przejawów oporu Żydów przeciw masowej eksterminacji w czasie II wojny światowej. Co roku dla upamiętnienia tego wydarzenie Sobibór odwiedzają... Niemcy. W audycji wypowiadają się Steffen Hanschen i Florian Ross ze stowarzyszenia Bildungswerke Stanisław Hantz, tłumaczka Anita Borkowska, i uczestnicy wyjazdu. Ilustracja muzyczna – Artur Giordano.

Debata w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [17 września 2023 r.] Słowo „populizm” na dobre zagościło w naszym życiu. Używają go dziennikarze i felietoniści, politycy i politolodzy oraz autorzy niezliczonych postów w mediach społecznościowych. Bywa określeniem pewnego stylu uprawiania polityki, ale też inwektywą, fachowym terminem politologii i łatką, która nie wiadomo co znaczy. Tymczasem w naukach społecznych od dłuższego już czasu trwa ożywiona dyskusja nad przyczynami sukcesów i skutkami rządów populistycznych polityków, nad tym co ich łączy i co ich różni, oraz nad treścią samego pojęcia populizm. Historycy odnajdują jego przejawy już w starożytności, a nowoczesne formy od XIX wieku. Politolodzy, socjolodzy i ekonomiści publikują setki artykułów roztrząsających jego współczesne cechy i mechanizmy. Po czym go poznają i jak odróżniają od innych nurtów polityki? Jakie są jego źródła? Czy populizm to śmiertelna choroba demokracji, czy tylko przeziębienie, które mija, a może mechanizm jej odnowy? Co w populizmie jest niebezpieczne i jak temu przeciwdziałać? Te i inne pytania zadamy uczonym z kilku dziedzin nauk społecznych. Uczestnicy: Elżbieta Korolczuk (Södertörn University), Katarzyna Sałach-Dróżdż (Wydział Nauk Ekonomicznych UW), Mikołaj Cześnik (SWPS) Prowadzenie: Dariusz Stola (PAN) Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #populizm

Początkowo językiem aramejskim posługiwano się wyłącznie w miejscu nazywanym Aram. Myślę, że to logiczne: Aramejczycy mieszkali w Aramie i mówili po aramejsku. Ale co to jest Aram i gdzie się znajdował? Np. Księga Sędziów 10:6 mówi o niewiernych Izraelitach: “Zaczęli oddawać cześć Baalom, podobiznom Asztarte, bogom Aramu”. W starszych przekładach biblijnych, np. w Biblii Wujka i Biblii gdańskiej można tutaj przeczytać, że “oddawali cześć bogom Syrii”. Współczesne Biblie na ogół pozostawiają hebrajskie słowo “Aram”, a te starsze przekłady oddawały to jako “Syria”. Oba tłumaczenia są dobre, ale to starsze jest chyba łatwiejsze do zrozumienia, bo gdy słyszymy Aram to myślę, że mało kto wie gdzie to było, ale gdy słyszymy Syria od razu pewnie kojarzy się nam to państwo z jego stolicą w Damaszku.Według Rodzaju 10:22 Aram był potomkiem Sema, tak więc potomkowie Arama tak jak Izraelici byli Semitami. Nie dziwi więc fakt, że język potomków Arama czyli aramejski był spokrewniony z hebrajskim. Abraham początkowo mieszkał w Ur Chaldejskim później jednak przeprowadził się do Syrii do miasta Charan. Nie dziwi więc też to, że język chaldejski także był spokrewiony z aramejskim i hebrajskim. Później Abraham poszedł dalej do Ziemi Obiecanej, ale jego rodzina dalej mieszkała w Syrii. Z tej rodziny pochodziła Rebeka, żona Izaaka, syna Abrahama. Co ciekawe Rebeka miała kuzyna o imieniu Aram, który mieszkał w Aramie i mówił po aramejsku. Można chyba przyjąć, że jej kuzyn dostał to imię od kraju.Język aramejski był spokrewniony z językiem hebrajskim oraz językiem chaldejskim. Hebrajski i aramejski były chyba bliższe sobie. Abraham jest nazywany Hebrajczykiem, a więc kimś mówiącym po hebrajsku. Dla swojego syna kazał jednak sprowadzić żonę z Aramu czyli z Syrii. Czytamy o tym w Rodzaju 25:20 “Izaak miał czterdzieści lat, gdy pojął za żonę Rebekę, córkę Betuela, Aramejczyka z Paddan-Aram, siostrę Labana, Aramejczyka". Tak więc Abraham jest nazywany Hebrajczykiem, a Laban Aramejczykiem. Biblia nic jednak nie mówi o tym aby Izaak i Rebeka potrzebowali tłumacza. Można to chyba porównać do polskiego i czeskiego. Dzisiaj te języki różnią się od siebie jednak w czasach Mieszka i Dobrawy, Polacy i Czesi rozumieli się bez problemów. Później do Aramu został wysłany ich syn Izaaka i Rebeki. Czy języki hebrajski i aramejski zaczęły się różnić?Jakub przybył do Syrii i wziął sobie za żony, córki brata swojej matki czyli swoje kuzynki - Leę i Rachelę. Ponownie nic nie wskazuje na to, że miał on jakieś trudności w rozmowie z teściem czy żonami. Później jednak gdy się rozstawali Jakub i jego teść Laban zbudowali kopiec. W Rodzaju 31:47 czytamy: "Laban nazwał go Jegar Sahaduta, a Jakub nazwał go Galed". Laban użył aramejskiego, a Jakub hebrajskiego. Znaczenie obu tych wyrażeń było jednak takie samo: kopiec świadectwa. Zauważmy, już choćby w tym wyrażeniu widać różnice między hebrajskim i aramejskim.W czasach najazdu asyryjskiego (czyli ponad 500 lat później) były już to jednak dwa różne języki. Gdy król Asyrii oblegał Jerozolimię wysłał swoich sług aby przekonali obrońców miasta do poddania się. Ci asyryjscy wysłannicy mówili do ludzi na murach Jerozolimy po hebrajsku. Król Judy wysłał do nich swoich urzędników. Ich wypowiedź znajdujemy w 2 Królów 18:26, czytamy tam: "Wtedy Eljakim, syn Chilkiasza, i Szebna, i Joach rzekli do Rabszaka: Zechciej rozmawiać ze sługami swymi po aramejsku, gdyż my rozumiemy, a nie rozmawiaj z nami po judejsku przed tym ludem, który tu jest na murze". Ci wykształceni urzędnicy znali aramejski, którego jednak nie rozumiała większość mieszkańców Jerozolimy. Aramejski był w tym regionie językiem międzynarodowym, ale znali go tylko wykształceni ludzie. Ci Asyryjczycy odmówili i wołali do ludzi na murach po hebrajsku, bo chcieli ich wystraszyć. Jak jednak do tego doszło, że aramejski stał się językiem międzynarodowym?Poprzedni król asyryjski Tiglat-Pileser III nazywany Pulem jest znany z tego, że zniszczył północne królestwo Izraela. Miał on jednak także ogromny wpływ także na język. Rozpowszechnił on dialekt wschodnio-aramejski czyli język syryjski jako lingua franca. Nawet gdy Asyria upadła język aramejski dalej był językiem urzędowym u Babilończyków oraz Persów. Właśnie ten dialekt urzędowego aramejskiego znajduje się w Biblii. Fragmenty po aramejsku można znaleźć w Ezdrasza, Jeremiasza i Daniela. Czyli tak jak dzisiaj językiem międzynarodowym jest angielski, w średniowieczu była łacina, a w czasach starożytnych greka, tak w czasach przed Aleksandrem Wielkim lingua franca tamtych ziemiach był aramejski. Ten język przetrwał trzy imperia, najpierw asyryjskie, potem babilońskie, a w końcu perskie. Dopiero Grecy wprowadzili swój język jako kolejny język międzynarodowy.Język aramejski pojawił się także w Biblii. Stary Testament jest napisany głównie po hebrajsku, a Nowy po grecku. Jednak są cztery miejsca, gdzie znajdują się fragmenty (czasem całkiem długie) po aramejsku. Jak już mówiłem, Asyryjczycy wprowadzili ten język jako język urzędowy. Jednak zapisy w tym języku pojawiły się w Biblii dopiero w czasach najazdu kolejnej lokalnej potęgi - Babilonu. Zarówno Asyryjczycy jak i Babilończycy mieli własne dialekty. Jednak w oficjalnej korespondencji posługiwali się językiem aramejskim. Do tych oficjalnych dokumentów przejdę za chwilę. Pierwszy fragment jest dość krótki, ale i dość tajemniczy. W Jeremiasza 10:11 czytamy: "Tak mówcie o nich: Bogowie, którzy nie stworzyli nieba ani ziemi, zginą z ziemi i spod tego nieba". Ten jeden werset jest w oryginale po aramejsku. Dlaczego?Księga Jeremiasza to 52 rozdziały po około 25 wersetów każdy. Ale tylko ten jeden werset jest po aramejsku, reszta po hebrajsku. Dlaczego? Jeremiasz w tym 10 rozdziale mówi o swoim Bogu, ale w tym jednym wersecie zmienia temat i mówi o bożkach. Być może religię dało się rozpoznać po języku. Być może wyznawcy bożków mówili po aramejsku, a Jeremiasz i jego współwyznawcy po hebrajsku. Napiszcie mi może w komentarzu co wy myślicie. Dlaczego Jeremiasz pisał ten rozdział cały po hebrajsku i nagle werset 11 napisał po aramejsku? W księgach Daniela i Ezdrasza mamy o wiele dłuższe fragmenty po aramejsku, ale są to po prostu cytaty dokumentów.Księga Daniela to 12 rozdziałów. Fragment po aramejsku jest bardzo długi. Od rozdziału drugiego, a wersetu czwartego (od połowy) do końca rozdziału siódmego. Tak więc prawie połowa księgi Daniela jest po aramejsku. Reszta oczywiście po hebrajsku. W księdze Ezdrasza są dwa fragmenty, od Ezdrasza 4:8 do 6:18 oraz rozdział 7:12-26. Oba te fragmenty to listy do i od króla Perskiego. Jak widać jeszcze w czasach perskich używano do korespondencji z tą częścią imperium języka aramejskiego. W jakim jednak języku mówili Żydzi po powrocie z Babilonu?Historycy nie są zgodni co do języka, a w którym mówili Żydzi po niewoli babilońskiej. Jest spora grupa biblistów, która twierdzi, że zwykli Żydzi mówili po aramejsku i nie znali hebrajskiego. Księga Nehemiasza 8:8 mówi: "I czytali z księgi Zakonu ustęp za ustępem, od razu je wyjaśniając, tak że zrozumiano to, co było czytane”. Ten werset opisuje Żydów, którzy przyszli na święto. Jak zwykle podczas świąt żydowskich czytano prawo. Jednak ten werset Nehemiasza 8:8 mówi, że czytali od razu wyjaśniając. Co to znaczy? Niektórzy twierdzą, że ktoś odczytywał po hebrajsku, a osoba stojąca obok tłumaczyła to na aramejski. Oczywiście ten zwrot “od razu wyjaśniając” może oznaczać, że tłumaczono jak należy rozumieć to prawo. Jednak część biblistów twierdzi, że większość ludzi nie znała biblijnego hebrajskiego i mówiła po aramejsku, tak więc trzeba było dla nich przetłumaczyć tekst hebrajski na język aramejski. To prowadzi do pytania: jakim językiem mówił Jezus?Izaak miał czterdzieści lat, gdy pojął za żonę Rebekę, córkę Betuela, Aramejczyka z Paddan-Aram, siostrę Labana, Aramejczyka. http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/25/20Laban nazwał go Jegar Sahaduta, a Jakub nazwał go Galed.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/31/47Wtedy Eljakim, syn Chilkiasza, i Szebna, i Joach rzekli do Rabszaka: Zechciej rozmawiać ze sługami swymi po aramejsku, gdyż my rozumiemy, a nie rozmawiaj z nami po judejsku przed tym ludem, który tu jest na murze.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Krolewska/18/26

Łucja, Zuzia i Tadeusz mieszkają w Warszawie. Postanowiliśmy więc razem omówić historię tego miasta. Będziemy mówić o tym skąd się wzięło to miasto i dlaczego stało się takie ważne. Zanim jednak przejdziemy do historii tego miasta to poznajmy legendę dotyczącą jego powstania.Jedna z legend mówi o rybaku, który miał na imię Wars i syrence, która miała na imię Sawa. W herbie Warszawy jest właśnie syrenka. Historycy jednak nie lubią legend i twierdzą, że nazwa pochodzi od imienia Warcisław. To imię znaczy “Wróci sława”. Początkowo to miasto nazywano Warszewa i Warszowa. Dopiero później nazwano Warszawa.Warszawa powstała po zachodniej czyli lewej stronie Wisły. Ale dlaczego? Prawa strona Wisły była niebezpieczna. Z tamtej strony na Warszawę mogli napaść Litwini. Było to jeszcze w czasach zanim Polska się połączyła z Litwą i Litwini często wtedy napadali na miasta w Polsce. Litwini mogli przyjść od wschodu czyli z prawej strony Wisły. Ponieważ jednak Warszawę zbudowano po lewej stronie tej rzeki, a w tamtych czasach nie było mostów, miasto było bezpieczne.Ale czemu Warszawę zbudowano nad Wisłą? Było tam dużo miejsca i była też woda. Ale co jeszcze dawała rzeka? W tamtych czasach lasy były bardzo gęste. Trudno było przez nie przejść. Najłatwiej i najszybciej było płynąć rzeką. Dzisiaj mamy drogi, a w tamtych czasach poruszano się po rzekach. Można powiedzieć, że wtedy rzeki to były autostrady.Czy pamiętacie kto doprowadził do rozbicia dzielnicowego? Kiedy skończył ten podział Polski? Czy jednak Łokietek połączył wszystkie kawałki? A jak się nazywa ta część Polski, gdzie leży Warszawa? Tak więc czy Warszawa powstała w Polsce? Kto rządził na Mazowszu?Rządzili tam książęta mazowieccy, z których wielu miało na imię Janusz. 26 lipca 1376 Janusz I dał Warszawie przywilej wybudowania łaźni miejskiej. W tamtych czasach ludzie nie mili łazienki w swoich domach i wszyscy chodzili do jednej łaźni. Nawet książę mazowiecki Janusz I nie miał łaźni. Ludzie, którzy tam przychodzili musieli płacić za wejście, ale książę Janusz mógł się kąpać raz w tygodniu za darmo. Ten sam książę, który pozwolił wybudować w Warszawie łaźnię zrobił coś jeszcze. Czym otoczona była Warszawa?Warszawa była otoczona murami i nie było miejsca aby wybudować nowe domy. Co więc postanowiono? Na północ od Warszawy wybudowano drugie miasto, które też otoczono murem. Czyli była jedna Warszawa, a zaraz obok niej zbudowano drugą Warszawę. Jak się je nazywa?Jak będziecie kiedyś zwiedzać Warszawę to z rynku Starego Miasta na rynek Nowego Miasta idzie się około 10 minut. Te dwa miasta, te dwie Warszawy były bardzo blisko siebie. Barbakan to stare mury, które właśnie oddzielały starą Warszawę od tej nowej. Jeżeli pójdziecie zwiedzać rynek Starego Miasta. To tam gdzie jest Syrenka. Stamtąd można pójść na rynek Nowego Miasta. To tam gdzie jest taka stara studnia. Po drodze z jednego rynku na drugi możecie zobaczyć stare mury czyli Barbakan.Stare i Nowe miasto czyli Stara i Nowa Warszawa powstały w czasach gdy Mazowsze nie należało do Polski. Był to osobny kraj, gdzie rządzili książęta mazowieccy. Rządził tam wtedy książę Janusz I Starszy, którego nazywa się Januszem warszawskim, bo on dał Starej Warszawie ten przywilej pozwalający otworzyć łaźnie i to też on pozwolił zbudować drugą Nową Warszawę.W 1374 urodziła się Jadwiga, późniejszy król Polski. W tym samym roku Janusz I został księciem warszawskim. Z tego powodu Janusza nazywa się też Januszem warszawskim.Jadwiga urodziła się w 1374. Gdy miała 10 lat została koronowana na króla Polski, a gdy miała 12 lat została żoną Jagiełły. W ten sposób Polska i Litwa niejako wzięły ślub. Polska i Litwa stały się jakby jednym krajem, ale pomiędzy nimi leżało Mazowsze, które było wtedy osobnym krajem.Książę mazowiecki czyli Janusz I Starszy nazywany też Januszem warszawskim był jednak przyjacielem Jagiełły i walczył razem z nim w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku.Co zrobił król Polski Zygmunt Stary? Gdy królem Polski był Zygmunt Stary na Mazowszu umarł ostatni książę Janusz III. Po jego śmierci Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze do Polski.Niektórzy jednak myślą, że Polskę na nowo połączyły już wcześniej Władysław Łokietek. Łokietek połączył tylko kilka części Polski, głównie Małopolskę i Wielkopolskę. Było to 182 lata po rozbiciu Polski na części. Mazowsze zostało przyłączone jednak dopiero po 388 latach.Jakie zabytki na starym mieście? Zamek w Warszawie zbudował właśnie książę mazowiecki Janusz I Starszy. Jednak on był księciem i w jego czasach ten zamek nazywał się zamkiem książęcym. Dopiero jak przyłączono Mazowsze do Polski do tego zamku przybył król Zygmunt Stary i od tego momentu ten zamek nazywa się królewskim. Niedaleko zamku stoi kolumna króla Zygmunta III Wazy. Zygmunt I Stary przyłączył Mazowsze z Warszawą do Polski, a jego wnuk Zygmunt III Waza przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy.Kim był Zygmunt III Waza? Tata Zygmunta III Wazy był Szwedem, ale mama była Polską, była to córka Zygmunta I Starego - Katarzyna Jagiellonka. Zygmunt III Waza był królem Polski i Litwy, ale także Szwecji. Przeniósł stolicę do Warszawy, bo stamtąd miał bliżej do Szwecji.Chociaż Zygmunt III Waza i inni królowie po nim mieszkali w Warszawie, to koronacje odbywały się dalej w Krakowie. Ale co to jest koronacja? Warszawa była stolicą, ale królów koronowano w Krakowie i jak umarli to pochowano ich też w Krakowie.Kto jeszcze wtedy przyjeżdżał do Warszawy? Do Warszawy przyjeżdżali posłowie na sejm, ale co to jest sejm? A czy wy chcielibyście być posłami? Co robią posłowie w sejmie? Ale dlaczego sejm był w Warszawie. Dlaczego posłowie musieli przyjeżdżać do Warszawy? Mazowsze było pomiędzy Polską a Litwą. Gdy Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze Warszawa znalazła się w środku. Było to najlepsze miejsce do spotkania dla Polaków i Litwinów. Dodatkowo Zygmuntowi III Wazie spalił się zamek w Krakowie i dlatego przeprowadził się do zamku w Warszawie.

Abraham przez wiele lat nie miał własnych dzieci. Zaadoptował więc syna swojego zmarłego brata Harana. Ten syn miał na imię Lot. Miał on dwie córki i to właśnie one urodziły mu dwóch synów. W Rodzaju 19:38 czytamy: "Młodsza także urodziła syna i nazwała go Ben-Ammi. On jest praojcem dzisiejszych Ammonitów". Słowo "ben" znaczy syn, a "ammi" to krewni. Tak więc Ben-Ammi to syn krewnych. O co tutaj chodziło? Według Rodzaju rozdziału 19 to właśnie Lot był ojcem synów swoich córek. Biblia jednak mówi, że one upiły go do nieprzytomności. Wynika z tego, że nie zrobiłby tego na trzeźwo. Poza tym warto przypomnieć, że zakaz kontaktów seksualnych z bliskimi krewnymi pojawił się dopiero wiele wieków później w Prawie Mojżeszowym. Tak więc imię Ben-Ammi czyli Syn Krewnego odnosi się chyba do tego, że był to syn ojca czyli bliskiego krewnego.Jeżeli przyjmiemy, że Lot był synem Abrahama, w takim razie Izaak jest bratem Lota. Jeżeli jednak jak było naprawdę przyjmiemy, że Lot był bratankiem Abrahama to wtedy syn Abrahama Izaak był dla niego kuzynem. Izaak miał dwóch synów Ezawa i Jakuba. Od pierwszego pochodzą Edomici, a od drugiego Izraelici. Edomitów można więc nazwać braćmi Izraelitów, a Moabitów i Ammonitów kuzynami Żydów. Gdzie oni wszyscy mieszkali?Ziemia Obiecana czyli Kanaan znajdowała się między wybrzeżem Morza Śródziemnego oraz rzeką Jordan. Na południe od Kanaanu byli Edomici, a na wschód za rzeką Jordan mieszkali Moabici i Ammonici. Izraelici, którzy wyszli z Egiptu szli najpierw przez ziemię Edomitów. Nie weszli jednak od południa do Ziemi Obiecanej, ale przeszli na wschód od rzeki Jordan. Tam przeszli najpierw przez ziemię Moabitów, a potem przez ziemię Ammonitów.W Powtórzonego Prawa 2:19 czytamy: "Zbliżasz się bardzo do synów Ammonowych; nie nastawaj na nich i nie wszczynaj z nimi wojny, gdyż nie dam ci nic z ziemi Ammonitów w dziedziczne posiadanie, dałem ją bowiem w dziedziczne posiadanie synom Lota". Często mówi się o Żydach jako narodzie wybranym, który dostał od Boga przydział ziemi. Zauważmy jednak, że to samo według Biblii tyczyło także Ammonitów, a oprócz nich także Moabitów i Edomitów. Czemu to ważne?Historycy toczą spory w kwestii tego, kiedy Izraelici przybyli w te rejony. Niektórzy mówią, że pojawili się już wcześniej, inni zgadzają się z Biblią, że dopiero po niewoli egipskiej. Zauważmy jednak, że obie strony mogą mieć rację. Ammonici mówili tym samym językiem co Izraelici. Dla postronnych obserwatorów mogło nie być różnicy między Żydami, a Ammonitami. Jedni i drudzy przybyli w te rejony i wywalczyli sobie te ziemie, a potem w nich zamieszkali. Ammonici i Moabici zdobyli swoje terytoria dużo wcześniej. Żydzi przyszli później.W Powtórzonego Prawa 2:20 czytamy: “Również ją uważano za ziemię Refaitów. Mieszkali w niej dawniej Refaici, a Ammonici nazywali ich Zamzummim”. Zanim więc Izraelici ruszyli aby zdobyć dla siebie Kanaan to Ammonici pokonali Refaitów i zamieszkali na ich terytorium. Ten sam rozdział mówi o tym, że także Moabici i Edomici pokonali ludy, które żyły na ich terytoriach i teraz tam mieszkali. Tak więc Izraelici byli jakby ostatnim plemieniem idącym zdobyć swoje terytorium. Ich bracia Edomici już swoje zdobyli. Tak samo kuzyni Moabici i Ammonici też zdobyli swoje. Zanim jednak przyszli Żydzi coś się zmieniło.Kananejczycy dzielili się na kilka plemion. Jednym z nich (być może najsilniejszym) byli Amoryci. Mieszkali oni na południu od Jerozolimy, niedaleko miasta Hebron. Czyli mieszkali po zachodniej stronie Jordanu. To właśnie oni wdarli się na terytorium Ammonitów i je zdobyli. Czyli Amoryci przekroczyli Jordan i znaleźli się także na wschodzie od tej rzeki. Początkowo terytorium Ammonitów i Moabitów sięgało aż do rzeki Jordan. Jednak Amoryci zagarnęli te ziemie przy Jordanie. Moabici zostali odrzuceni na południe za rzekę Arnon, a Ammonici na wschód na pustkowie. Właśnie w tym momencie przybyli Izraelici. Idąc z Egipu przeszli przez terytorium Edomitów, potem przez terytorium Moabitów. Zakazano im walczyć z tymi braćmi i kuzynami. Co się jednak stało gdy przekroczyli Arnon?Izraelici chcieli wejść do Kanaanu czyli przekroczyć Jordan, bo to była Ziemia Obiecana. Ta ziemia po zachodniej części Jordanu. Musieli jednak przejść przez terytorium dwóch królestw amoryckich, które tam powstały po wygonieniu Moabitów i Ammonitów. Były to królestwo Sychona oraz Oga. Amoryci postanowili walczyć z Izraelitami i zostali pokonani. O te dwa terytoria nazywane później Gileadem i Baszanem poprosiło 2,5 plemiona Izraelitów. Dostali te tereny, a 9,5 plemiona zdobyło Kanaana czyli teren na zachodzie Jordanu.Co to jednak ma wspólnego z historią Ammonitów. Izraelici pokonali dwóch królów amoryckich, którzy wcześniej zabrali te ziemie Moabitom i Ammonitom. Gilead czyli terytorium na wschodzie od Jordanu to była w przeszłości ziemia Ammonitów, potem zabrali im tą ziemię Amoryci. W momencie podboju Ammonici i Moabici bali się oni żądać zwrotu tych terenów, bo Izrael właśnie rozbił Amorytów, a potem resztę plemion Kananejskich. Jednak później Izraelici osłabli. Wtedy o te tereny upomnieli się Ammonici. Zaatakowali oni nie tylko Gilead po wschodniej stronie Jordanu, ale także przeszli tą rzekę i napadli także na plemiona Beniamina, Judy i Efraima. Jednak głównym powodem ich ataku był Gilead.W Sędziów 11:13 czytamy: “Król Ammonitów odpowiedział posłom Jefty: Dlatego, że po wyjściu z Egiptu Izrael zajął moją ziemię od Arnonu aż po Jabbok i aż po Jordan. Oddaj ją więc z powrotem dobrowolnie”. Czyli król Ammonitów żądał zwrotu tych terenów, które zabrali im Amoryci. On żądał zwrotu Gileadu. Jednak Jefte odpowiedział mu przypominając historię izraelskiego podboju. W Sędziów 11:22 czytamy o Żydach: “I objęli w posiadanie cały obszar Amorejczyków od Arnonu aż do Jabboku i od pustyni aż do Jordanu”. Jefte więc przypomniał, że Izraelici zdobyli Gilead pokonując Amorejczyków. Jak się skończył ten konflikt?Izraelici pod wodzą sędziego Jefty pokonali Ammonitów, którzy wrócili na wschód. Tak Jefte z Gileadu po wschodniej części Jordanu odparł roszczenia Ammonitów. Nie było to jednak ani pierwszy, ani ostatni raz. Przed Jeftem sędzią był Ehud. W tamtych czasach Izraelitów zaatakowali Moabici, Ammonici im pomagali. Z kolei po czasach sędziego Jefte wyruszył król Ammonitów imieniem Nachasz. Miał on ogromny wpływ na to co się wydarzyło w Izraelu.Gdy sędzią był prorok Samuel na tereny Gileadu i Baszanu wyruszył Nachasz. Okrążył on Izraelitów z tych 2,5 plemiona mieszkających na wschodzie Jordanu w mieście Jabesz. W 1 Samuela 11:2 czytamy co kazał przekazać oblężonym: “Lecz Ammonita Nachasz rzekł do nich: Zawrę z wami przymierze w taki sposób, że każdemu z was wyłupię prawe oko i wyrządzę tym zniewagę całemu Izraelowi”. W jednym ze zwojów znad Morza Martwego zapisano dodatkowe szczegóły tego najazdu.W tym zwoju napisano: “Nachasz, król dzieci Ammona, srodze gnębił dzieci Gada oraz dzieci Rubena i wyłupił im wszystkim prawe oczy i wzbudził przerażenie i trwogę w Izraelu. Nie pozostało za Jordanem ani jedno z dzieci Izraela, którego prawe oko nie zostałoby wyłupione przez Nachasza, króla dzieci Ammona, oprócz tych siedmiu tysięcy mężczyzn, którzy uszli dzieciom Ammona i weszli do Jabesz-Gilead”. Innymi słowy Izraelici oblężeni w Jabesz-Gilead byli jedynymi, którym jeszcze nie wyłupiono oczu. Dlaczego król Ammonitów Nachasz chciał to zrobić?O jednym z powodów już czytaliśmy. Powiedział, że w ten sposób chciałby wyrządzić zniewagę Izraelitom. Był jednak także praktyczny powód. Jedną z broni była proca. Do jej używania potrzeba także pary oczu. Izraelici nie posiadali wtedy mieczy, a proce były w powszechnym użyciu. Tak więc pozbawienie ludzi prawych oczu sprawiało, że te 2,5 plemiona po wschodniej stronie Jordanu stawało się bezbronne i łatwo było ich kontrolować. Jak ta groźba wpłynęła na Izraelitów?Młodsza także urodziła syna i nazwała go Ben-Ammi. On jest praojcem dzisiejszych Ammonitów.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/19/38Zbliżasz się bardzo do synów Ammonowych; nie nastawaj na nich i nie wszczynaj z nimi wojny, gdyż nie dam ci nic z ziemi Ammonitów w dziedziczne posiadanie, dałem ją bowiem w dziedziczne posiadanie synom Lota.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/5-Ksiega-Mojzeszowa/2/19Król Ammonitów odpowiedział posłom Jefty: Dlatego, że po wyjściu z Egiptu Izrael zajął moją ziemię od Arnonu aż po Jabbok i aż po Jordan. Oddaj ją więc z powrotem dobrowolnie.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/11/13A potem, widząc, że Nachasz, król Ammonitów, wyruszył przeciwko wam, rzekliście do mnie: Nie tak, ale król niech panuje nad nami, a przecież Pan, Bóg wasz, jest waszym królem.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Samuela/12/12

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych. "Za krew przelaną w obronie ojczyzny" – napisał w lutym 2010 r. prezydent Lech Kaczyński, który podjął inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia tego święta.  Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" przypada na 1 marca. Tego dnia w 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński ("Pług", "Ludwik") i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu. Historycy przypominają, że za historią stoją konkretni ludzie. Za postawę patriotyczną zapłacili najwyższą cenę, byli mordowani w katowniach NKWD. Jak młode pokolenie patrzy na niezłomną postawę naszych bohaterów z tamtego czasu.

80 lat temu - 9 lutego 1943 r. Ukraińska Powstańcza Armia zaatakowała polską wieś Parośla i wymordowała ponad 150 jej mieszkańców. Zbrodnię tę uznaje się za początek „antypolskiej akcji” na Wołyniu, która następnie objęła Galicję Wschodnią, a wiosną 1944 r. także południowo-wschodnią Lubelszczyznę. Historycy szacują, że w wyniku polsko-ukraińskiego konfliktu w czasie II wojny światowej zginęło między 80 tys. a 100 tys. Polaków, a w wyniku działań polskiej partyzantki między kilka a kilkanaście tysięcy Ukraińców. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Będę dzisiaj mówić o królach Damaszku, czyli królach Syrii. Należy jednak pamiętać, że ten teren był też nazywany królestwem aramejskim, a jego mieszkańcy Aramejczykami. Tak więc Syryjczycy i Aramejczycy to ten sam lud. Z tym ludem wiąże się oczywiście język aramejski. Był to w okresie starotestamentowym język międzynarodowy. Cztery razy ten język jest wspomniany w Biblii. Także cztery fragmenty Biblii są spisane po aramejsku. Język aramejski nazywano też chaldejskim. Był on tak powszechny, że niektórzy bibliści skłaniają się ku twierdzeniu, że Jezus posługiwał się właśnie aramejskim. Ten język był spokrewniony z językiem hebrajskim. Być może kiedyś nagram osobny odcinek poświęcony Syrii oraz językowi aramejskiemu. Dziś jednak skupimy się na jednym królu.Chazaela poznajemy pierwszy raz jak przychodzi do proroka Bożego. W 2 Królów 8:9 czytamy: "Chazael wyszedł więc na jego spotkanie (...) A gdy przyszedł do niego i stanął przed nim, rzekł: Twój syn Ben-Hadad, król Aramu, wysłał mnie do ciebie z zapytaniem: Czy wyzdrowieję z tej choroby?" Chazael był w tym momencie urzędnikiem króla Aramu czyli króla Syrii. Ciekawe jest jednak to, że król syryjski wysłał swojego urzędnika do proroka hebrajskiego. Prorocy Eliasz i Elizeusz działali na terytorium Izraela czyli północnego królestwa. Mieli oni jednak wpływ także na południowe królestwo Judy oraz znajdująca się na północy Syrię. Już prorok Eliasz dostał trzy zadania. W 1 Królów 19:15-17 czytamy, że Eliasz miał wyznaczyć Elizeusza na proroka, Jehu na króla Izraela, a Chazaela na króla Syrii. Z tych trzech rzeczy Eliasz zrobił tylko jedną. Wybrał Elizeusza na swojego następcę jako proroka. I to właśnie Elizeusz zajął się wyznaczeniem tych dwóch królów.Elizeusz przekazał Jehu, że zostanie królem Izraela, a Chazaelowi, że będzie królem Syrii. W obu wypadkach były to tzw. samospełniające się proroctwa. Chodzi tutaj o to, że człowiek słyszący proroctwo zaczyna działać, a jego działania doprowadzają do spełnienia tego co usłyszał. My dzisiaj zajmiemy się tylko tym co usłyszał i co zrobił Chazael.W 2 Królów 8:10 czytamy: "Elizeusz rzekł do niego: Idź i powiedz mu: Na pewno wyzdrowiejesz, chociaż Pan mi objawił, że na pewno umrze". Jest tu pewna gra słów i niektóre stare rękopisy podają "nie wyzdrowiejesz". Król miał wyzdrowieć ze swojej choroby, ale jednak umrzeć. Chazael dopytywał się o szczegóły. W wersecie 13 Elizeusz dał odpowiedź: "Pan ukazał mi ciebie jako króla nad Aramem". Jak na to zareagował Chazael? Wrócił do króla Syrii Ben-Hadada i go zamordował. W ten sposób sam spełnił to co usłyszał. Czy jednak tylko Biblia o nim wspomina? W 2 Królów 8:13 Chazael dziwi się temu, że ma zostać królem. Mówi, że przecież jest nikim. Nazywa się nawet psem. Pasuje to do tego co zapisali Asyryjczycy. Król Asyrii Salmanasar III opisał Chazaela w swojej kronice jako "człowieka z ludu" dosłownie napisano tam, że Chazael był niczyim synem. Jak już wspomniałem Chazaela wyznaczył na króla Elizeusz, ale zadanie to dostał jeszcze jego poprzednik Eliasz. Co dokładnie miał zrobić?W 1 Królów 19:15 czytamy: “A Pan rzekł do niego: Idź, udaj się w drogę powrotną na pustynię damasceńską, a gdy tam dojdziesz, namaścisz Chazaela na króla nad Aramem”. Eliasz miał namaścić Chazaela. Namaszczenie zwykle odbywało się przy pomocy wylania na głowę olejków. Tutaj jednak do tego nie doszło. Niemniej Chazael został namaszczony czyli pomazany na króla. Co to oznacza? Po hebrajsku słowo pomazaniec brzmi “mesjasz”, a po grecku “chrystus”. Chodziło tutaj o to, jak przekazał prorok, że Chazael został wyznaczony na króla i miał za zadanie gnębić grzeszny Izrael. Nie ma w tym niczego nadzwyczajnego. Późniejsi prorocy także mówili o namaszczonych pogańskich królach. Np. w Księdze Izajasza czytamy, że perski król Cyrus był namaszczony czyli był mesjaszem lub pomazańcem. Też dostał zadanie do wykonania. Jak jednak to namaszczenie odebrał sam Chazael?Na stelli z Tel Dan Chazael mówi o tym jak pokonał armie Izraela i Judy. Mówi tam też, że królem został dzięki bogu Hadadowi. Ten tekst potwierdza dwie rzeczy. Po pierwsze Chazael nie pochodził z królewskiego rodu. Nie został królem po swoim ojcu. Po drugie powołuje się na boską interwencję. Oczywiście nie wymieniono tutaj imienia Boga Izraela tylko Hadada boga Syrii. Trudno jednak aby król Syrii chwalił się przed swoimi poddanymi, że na króla wyznaczył go Bóg sąsiedniego narodu, który właśnie pokonał. Zajmijmy się teraz tymi bitwami.Chazael walczył przeciwko połączonym siłom Izraela i Judy pod Ramot-Gilead. W 2 Królów 8:28 czytamy o królu Judy Achazjaszu: "Wyruszył on z Joramem, synem Achaba, na wojnę z Chazaelem, królem Aramu, pod Ramot Gileadzkie, lecz Aramejczycy zranili Jorama". W tym okresie władcy Izraela i Judy byli spokrewnieni. Mówiłem o tym w odcinkach 20 i 21. Tamte odcinki poświęciłem Jezebel i Atalii. Joram, król Izraela był synem Achaba. Jego siostra Atalia została żoną króla Judy i teraz królem Judy był jej syn Achazjasz. Tak więc pod Ramot-Gilead Achazjasz, król Judy pomagał swojemu wujkowi Joramowi, królowi Izraela. Jak się skończyła ta bitwa? W 2 Królów 8:28 czytaliśmy, że "Aramejczycy zranili Jorama". Nie wiemy nic więcej. Można chyba jednak przypuścić, że Izraelici i Judejczycy walczyli z Syryjczykami, nazwanymi tutaj Aramejczykami, aż do momentu, gdy król Izraela Jorama został zraniony. Wtedy pewnie się wycofali. Można więc chyba uznać, że bitwę wygrali Syryjczycy, ale nie zniszczyli oni armii Izraela i Judy. Był to jednak dopiero początek. Króla Jorama i jego matkę Jezebel zabił Jehu, który został królem Izraela. Sytuacja była tutaj podoba. To prorok Elizeusz kazał namaścić Jehu, który od razu wyruszył, zabił Jorama i sam został królem. Kiedyś pewnie zrobię odcinek o Jehu, dziś jednak wróćmy do Chazaela. W 2 Królów 10:32 czytamy: "W tym czasie zaczął Pan po kawałku uszczuplać Izraela, mianowicie Chazael zadawał im klęski na całym pograniczu izraelskim". Tak za rządów Chazaela Syria się powiększała, a Izrael malał. Czy ten król Syrii atakował tylko Izrael? W 2 Królów 12:18 czytamy: "W tym czasie nadciągnął Chazael, król Aramu, uderzył na Gat i zdobył je; następnie Chazael zamierzał wyprawić się na Jeruzalem". Tak więc Chazael, król Syrii zdobył miasto Filistynów - Gat oraz ruszył na Jerozolimię. Król Judy Joasz mu jednak zapłacił aby nie oblegał Jerozolimy. Chazael dał się we znaki wszystkim sąsiadom, ale szczególnie Izraelowi. Syria stała się wtedy potężnym państwem i powiększyła swoje terytorium. Król Jehoachaz stał się wręcz wasalem Syrii. W 2 Królów 13:7 czytamy: "Toteż nie pozostało Jehoachazowi więcej ludu zbrojnego jak tylko pięćdziesięciu jezdnych, dziesięć wozów wojennych i dziesięć tysięcy pieszych, wytracił ich bowiem król Aramu i uczynił z nich jakby proch do deptania". Czy to znaczy, że Chazael wygrywał wszystkie bitwy?Zanim Chazael ruszył na Izrael, Filisteę i Judę musiał się zmierzyć z Asryrią. W 841 p.n.e., Salmanasar III, król Asyri zaatakował Syrię i pobił Chazaela w bitwie u podnóża góry Senir. Chazael przegrał wprawdzie tą bitwę, ale potem zamknął się w Damaszku, którego król Asyrii nie mógł już zdobyć. Tak więc mimo przegranej bitwy obronił się przed Asyrią. Ale czy o Hazazelu mówi tylko Biblia? Jakie źródła pozabiblijne wspominają tego króla Syrii?Znaleziono fragment zbroi dla konia. Konkretnie jest to fragment czegoś w rodzaju przyłbicy na głowę konia. Jest tam napisane: “dar od Hadada dla naszego pana Chazaela”. Przypomina to napis na stelli z Tel Dan, która mówiła: “Hadad uczynił mnie królem”. W obu wypadkach mowa jest o królu Chazaelu, który służył bogu o imieniu Hadad. Znaleziono także łóżko z kości słoniowej, na którym było imię Chazael. Mamy więc oprócz opisów biblijnych także zapis asyryjski, który mówi, że było on niczyim synem, zapis na stelli z Tel Dan, gdzie opisano jego podbój Izraela oraz dwie rzeczy, które do niego należały: fragment zbroi dla konia oraz łóżko. Ale co się stało z jego imperium?Po Chazaelu zaczął panować jego syn Ben-Hadad. To może się trochę, mylić, bo Biblia aż trzech królów nazywa imieniem Ben-Hadad. Tak miał na imię król zabity przez Chazaela oraz syn Chazaela, który po nim panował. Historycy ponumerowali tych królów, tak więc panował najpierw Ben-Hadad II. Potem Chazael, a potem syn Chazaela - Ben-Hadad III. Biblia nie podaje tych numerów, a więc ci dwaj królowie mogą się komuś pomieszać. Zamieszania dodaje fakt, że Ben-Hadad I także jest opisany w Biblii i również bez numeru. Wracając do Chazaela, niestety jego syn Ben-Hadad III stracił wszystko co zdobył jego ojciec. Królowie Izraela odbyli wszystkie terytoria zagrabione wcześniej przez Chazaela, ale to już inna historia.Chazael wyszedł więc na jego spotkanie, zabrawszy z sobą jako dar wszelkiego rodzaju cenne towary damasceńskie, załadowane na czterdziestu wielbłądach. A gdy przyszedł do niego i stanął przed nim, rzekł: Twój syn Ben-Hadad, król Aramu, wysłał mnie do ciebie z zapytaniem: Czy wyzdrowieję z tej choroby?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Krolewska/8/9Chazael odpowiedział: Czymże jest twój sługa, który wszak jest tylko psem, że miałby dokonać tej okropnej rzeczy? Elizeusz zaś na to: Pan ukazał mi ciebie jako króla nad Aramem.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Krolewska/8/13A Pan rzekł do niego: Idź, udaj się w drogę powrotną na pustynię damasceńską, a gdy tam dojdziesz, namaścisz Chazaela na króla nad Aramem.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Krolewska/19/15

W dzisiejszym odcinku przedstawimy sylwetki dwóch osób: historyków, którzy zdecydowali się na życie na emigracji, ale pamiętali o Ojczyźnie. Pierwszą z nich jest prof. Stanisław Bóbr-Tylingo, osoba niezwykła, pełna wiary w ideały wolnej i niepodległej Polski, walcząca o te ideały „karabinem” w kraju – jako żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, a po zakończeniu wojny „słowem” na obczyźnie. Część jego bogatej spuścizny trafiła z Kanady do IPN pod koniec 2014 r. w dość dramatycznych okolicznościach, szczegółowo opisanych w dzisiejszym odcinku. Drugą osobą zaprezentowaną w podcaście jest prof. Anna Maria Cienciała, jedna z najznamienitszych polskich historyczek na obczyźnie. Zajmowała się głównie historią dwudziestowiecznej dyplomacji oraz miejscem Polski w polityce wielkich mocarstw. Była zaangażowana w inicjatywy promujące historię Polski za oceanem. Na archiwalia przekazane do IPN składa się m.in. bogata korespondencja prof. Cienciały z historykami, ludźmi kultury oraz organizacjami polonijnymi niemal z całego świata.

Od początku budził kontrowersje. Kolorowy budynek powstał na początku lat 90. w ścisłym centrum Wrocławia. Obok jest gotycki kościół, niedaleko przy tej samej ulicy klasycystyczna opera, secesyjny hotel Monopol. Solpol został wybudowany jako dom towarowy. To było jedno z pierwszych przedsięwzięć Zbigniewa Solorza. Zatrudnił do tej inwestycji pracującego przez wiele lat w Kuwejcie Wojciecha Jarząbka. Architekt dostał wolną rękę i wymyślił kolorowy budynek o ciekawej fasadzie z elementami nawiązującymi do obiektów obok. Po latach w mieście pojawiły się wielkie galerie handlowe. Ulica Świdnicka przestała pełnić tę funkcję i Solpol podupadł. Do budynku przylega niezabudowana działka, więc właściciel postanowił Solpol wyburzyć i w tym miejscu postawić coś nowego. Na wieść o rozbiórce wiele osób zaangażowało się w jego obronę. Jak dotąd niestety nieskutecznie. Historycy sztuki i architekci podkreślają, że Solpol to jeden z najlepszych przykładów polskiego postmodernizmu. Jego makieta

Salomea z Bergu była drugą żoną Bolesława Krzywoustego, która urodziła dwanaścioro dzieci i gdyby nie jej zabiegi Władysław Wygnaniec zapewne po śmierci ojca bardzo szybko przejąłby władzę. Była znana z tego, że posiadała w swojej kolekcji ponad 90 relikwii, które zbierała tak jak teraz kolekcjonuje się znaczki czy figurki. Historycy są podzieleni czy to ona doprowadziła do rozbicia dzielnicowego czy jej spór z żona pasierba spowodował rozłam państwa Polskiego. Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w tym odcinku. Link do patronite: https://patronite.pl/HWRG Link do FB: https://www.facebook.com/search/top/?q=historia%20w%20roli%20g%C5%82%C3%B3wnej Patroni: Sławomir Pedrycz, Leszek Pacholczyk, Agnieszka Hawryluk-Boruta, TLtoruń, Karol Jarząbek Montaż: Rafał Matraszek Scenariusz i prowadzący: Adrianna Adamska Podkład głosowy: Rafał Matraszek Muzyka: Kevin MacLeod - Celtic Impuls oraz Lord of the Land, Yonder Hill and Dale Źródła: B.Faron "Święte i Tygrysice", B.Faron "Piastówny na tronach Europy", I.Kienzler "Polki Władczynie Europy"

Historycy uwielbiają kreślić linie na mapach, wyznaczać europejskie strefy „kultury wina” tradycyjnie zarezerwowanej dla południowej Europy, „narody piwa” na północy i obszar gdzie najchętniej spożywa się alkohole wysokoprocentowe. Stereotyp rozpowszechniony na świecie głosi, że typowo polskim trunkiem jest wódka. Ile jest w nim prawdy, skoro w kronikach Ibrahima Ibn Jakuba relacjonującego w X w. podróże po naszych ziemiach znajdują się informacje o winnicach rozciągających się na wzgórzach pod piastowskimi grodami. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Historycy od blisko 150-ciu lat starają się rozwikłać zagadkę Mary Celeste – owianego złą sławą statku, który w roku 1872 został odnaleziony około 600 mil na zachód od Gibraltaru. Na jego pokładzie nie było nikogo. Los zaginionej załogi stał się jedną z największych zagadek w historii morskich katastrof. Od dawna badacze tajemnic prześcigają się w wymyślaniu coraz to innych hipotez. Trójkąt Bermudzki, wiry wodne, bunt załogi, piraci, potwory morskie, a nawet UFO. To tylko niektóre próby rozwiązania tej zagadki. Jak się jednak okazuje – przyczyna zaginięcia wszystkich osób może być całkiem prozaiczna. I nie taka tajemnicza, jak się przez lata mogło wydawać... Kontakt/Współpraca: wmrokuhistoriiblog@gmail.com Instagram: W mroku historii https://www.instagram.com/w.mroku.historii/

Na placu między wysokimi drzewami w kijowskim parku stoi, wysoka na półtora metra, menora wykonana z czarnego żelaza. U jej podnóża, na dwóch kamiennych tablicach zapisano jedno zdanie, po hebrajsku i ukraińsku „Głos krwi brata twego woła do mnie z ziemi". Wokół z głośników rozbrzmiewają hebrajskie lamenty. Niedaleko, na skarpie, stoi niewielka drewniana synagoga o nietypowej, na wpół otwartej konstrukcji. Jej sufit pokazuje symboliczne, rozgwieżdżone niebo nad Kijowem 29 września 1941 r. Wtedy, w najświętszy dzień judaizmu, Jom Kipur, Niemcy rozpoczęli masowe rozstrzeliwania Żydów w Babim Jarze. W ciągu dwóch dni zamordowano tutaj 33 771 osób.Babi Jar jest symbolem Holokaustu w Ukrainie. Chociaż od masakry minęło osiemdziesiąt lat, wciąż toczy się walka o to, jak upamiętnić zbrodnię, a co za tym idzie, odpowiedzieć na pytania o sposób upamiętniania historii w kraju, który nadal walczy o swoją przyszłość. Pamięć o Babim Jarze zawsze była tu problematyczna, a teraz pobrzmiewają w niej nawet echa trwającej wojny z Rosją.Współczesny park nie przypomina piaszczystego parowu sprzed osiemdziesięciu lat, w którym w czasie wojny Niemcy zamordowali prawie 100 tys. ludzi, w większości Żydów, choć także sowieckich jeńców wojennych i partyzantów, ludzi chorych psychicznych, zwykłych, aresztowanych Kijowian i ukraińskich nacjonalistów. Po wojnie milicja nie pozwalała upamiętniać tutaj ofiar, a do wąwozu odprowadzano szlam z pobliskiej cegielni. W 1961 r. doszło do katastrofy i błoto wymieszane z ludzkimi kośćmi zalało okolicę grzebiąc setki ludzi. Jar zasypano, a władze komunistyczne postawiły monument, który nawet nie wspominał o Żydach. Teraz znajduje się tu park i wiele różnych instalacji i pomników poświęconych ofiarom. O utworzenie nowoczesnego, godnego miejsca pamięci konkurują dwie instytucje. Jedna, wspierana przez oligarchów, krytykowana jest za wpisywanie się w rosyjską politykę historyczną i plany stworzenia "Disneylandem Holocaustu”. Jej twórcy stanowczo te oskarżenia odrzucają podkreślając potrzebę przemawiania do odwiedzających w sposób współczesny. Historycy, intelektualiści i aktywiści, którzy nie podzielają tej multimedialnej, „produktowej” wizji pamięci cierpią jednak na brak środków na realizację własnych pomysłów. - Dla mnie bardzo ważne jest to by powstała ukraińska polityka pamięci, nie rosyjska, nie amerykańska, czy nawet polska – mówi Josyf Zisels, przewodniczący związku gmin i organizacji żydowskich w Ukrainie. - Powinna być to ukraińska polityka pamięci, która wyrosła z ukraińskiej kultury pamięci. Oznacza to wypracowany przez naród ukraiński punkt widzenia na obecność Żydów w ich kraju, na II wojnę światową, na Holocaust i na Babi Jar.To jednak wymaga jedności, której w Ukrainie nie ma, a nawet poglądy na upamiętnianie Holokaustu są powodem podejrzeń o udział w rosyjskiej wojnie hybrydowej. Bez wątpienia pamięć o przeszłości jest niezwykle istotna dla umacniania młodego państwa, a tragedia Babiego Jaru stała się jednym z symbolicznych pól bitewnych, na których trwa walka o tożsamość narodową Ukraińców.Podcast został zrealizowany przez Jerzego Sobottę i Aleksandra Ralikota dla Bayerischer Rundfunk. Adaptacja na język polski - Free Range Productions.

O Persach słyszałem dużo. Jako chłopak byłem zafascynowany wojnami grecko-perskimi, a szczególnie bitwami pod Maratonem czy Termopilami. O istnieniu Medów dowiedziałem się czytając Księgę Daniela. W piątym rozdziale czytamy o piśmie na ścianie oraz o tym, że Babilon - “twoje królestwo będzie podzielone i oddane Medom i Persom” (Daniela 5:28). O tym, że Persowie zdobyli Babilon wiedziałem, ale skąd się wzięli ci Medowie i dlaczego ich wymieniono jako pierwszych?Ciekawie na to pytanie odpowiada Księga Daniela w rozdziale 8. Są tam opisane zmagania pomiędzy Grecją a Medo-Persją. Grecję przedstawiono jako kozła z jednym rogiem, bo Grecją rządził jeden król, ale Medo-Persję przedstawiono jako barana z dwoma rogami, bo to państwo składało się z dwóch części. W Daniela 8:3 czytamy: “oto baran stanął na brzegu rzeki; miał dwa rogi. Oba rogi były długie, lecz jeden był dłuższy od drugiego, a ten dłuższy wyrósł później”. Zauważmy, że baran miał dwa rogi, ale nie były one równe. Jeden był dłuższy i on wyrósł później. Tak więc Medo-Persja to było państwo, w którym tym ważniejszym członem była najpierw Media, a potem na czoło wysunęła się Persja. Zacznijmy więc od Medi.Z punktu widzenia Izraelitów imperiami były kolejno: Egipt, Asyria, Babilon, a potem Medo-Persja. Nie znaczy to, że nie było wtedy na świecie innych imperiów, po prostu Izraelitom zagrażały kolejno te cztery i dlatego tym czterem Biblia poświęca swoje karty. Np. po śmierci Salomona faraon Necho zdobył Jerozolimę i być może zabrał arkę. Później nową potęgą stała się Asyria. Zdobyła ona północne królestwo Izraela, ale Juda przetrwała. Asyria rządziła na terenie, który historycy określają jako tz. żyzny półksiężyc. Później jednak doszło do wojny domowej w Asyrii. Wojny pomiędzy dwoma braćmi. Wykorzystały to różne ludy, które chciały się wyzwolić spod panowania Asyrii. Byli to Babilończycy na południu oraz Medowie na północy. Zawarli oni sojusz.W dawnych czasach nie spisywano sojuszy pomiędzy państwami, ale sojusze wojskowe wspierano małżeństwem. Następca tronu Nabuchodonozor ożenił się z medyjską księżniczką Amytis. Pochodziła ona z północy z górskich rejonów, a teraz po ślubie mieszkała z królem Babilonu w miejscu płaskim jak naleśnik. Podobno bardzo tęskniła za górami porośniętymi roślinnością. Właśnie dla niej Nabuchodonozor zbudował wiszące ogrody w Babilonie - jeden z siedmiu cudów świata starożytnego. Babilończycy i Medowie razem pokonali Asyrię. Podzielili się też zdobyczą. Babilończycy dostali południe, w tym ziemię obiecaną, a Medowie północ. Zauważcie, że nie powiedziałem jeszcze nic o Persach.Wraz z Babilończykami i Medami Niniwę zdobyli także Persowie. W tamtym jednak okresie byli oni wasalami Medów. Jak doszło do odwrócenia tych ról? Herodot pisze, że król Medii miał sen o swojej córce. Jej syn miał zabrać mu imperium. Nakazał jej więc wyjść za mąż za księcia Persji, który był jego wasalem. Właśnie z tego małżeństwa narodził się Cyrus. Pokonał on później Medów i objął władzę nad całym imperium medo-perskim. Dlaczego Medowie na to przystali?Zauważcie, że jego matka Cyrusa była Medyjka, tak więc Medowie się nie buntowali, bo uważali go za swojego. Cyrus nie dyskryminował też Medów. Świadczy o tym Daniela 7:1, gdzie czytamy o tym co się wydarzyło po zdobyciu Babilonu. Jest tam napisane: “Dariusz Medyjczyk objął królestwo, mając sześćdziesiąt dwa lata”. Królem całego państwa był Cyrus, ale tymi podbitymi terenami rządził wyznaczony przez niego Med o imieniu Dariusz. W królestwie Cyrusa Wielkiego urzędy dostawali zarówno Persowie jak i Medowie. Niemniej od teraz to Persowie byli tymi ważniejszymi.Wróćmy jednak do wcześniejszego okresu. Cyrus Wielki najpierw pokonał swojego dziadka, króla Medii. Wg Herodota armia Medyjska przeszła na stronę Cyrusa. Tak więc zjednoczył on państwo Persów i Medów. Później walczył z najbogatszym człowiekiem na świecie. Król Lidii miał na imię Krezus. Do dzisiaj mówi się bogaty jak Krezus. Najstarsze odnalezione monety są właśnie z tego państwa, są z Lidii. Były wykonane z elektrum czyli stopu złota i srebra. Cyrus Wielki pokonał Krezusa. Potem wg jednej wersji go zabił, a według drugiej zatrzymał go jako swojego doradcę. Dlaczego jest to ważne dla biblijnej historii to za chwilę. Najpierw data podboju Babilonu.Wg wielu źródeł Cyrus Wielki zdobył Babilon w 539 roku p.n.e. Jest to tak dokładnie ustalona data, że wg niej datuje się inne wydarzenia. W każdym bądź razie. Po zdobyciu Babilonu Cyrus powierzył władzę nad tym państwem Dariuszowi Medowi, a sam dalej walczył. Ostatnim władcą Babilonu był Nabonid, ale przekazał on także władzę swojemu synowi Baltazarowi. Był on także królem vivente rege, czyli za życia poprzedniego króla swojego ojca. W Daniela rozdziale 5 król Baltazar woła, że ten co odczyta pismo ze ściany zostanie trzecim w królestwie. Ma to sens, bo rządził już wtedy Nabonid oraz jego syn Baltazar. Wg Biblii Daniel odczytał ten napis i w nagrodę został trzecim w królestwie. Królestwie, które tej nocy upadło, bo zdobył je Cyrus.W Babilonie przebywał wtedy Baltazar i zginął on podczas szturmu. Nabonid wraz z armią przebywał jednak poza miastem i zginął dużo później. Być może z tego powodu Babilonem rządził Dariusz Med. Był rok 539 p.n.e. i Cyrus mimo zdobycia Babilonu walczył z pozostałym wojskiem babilońskim przebywającym poza stolicą. Starał się też zabić króla Nabonida. Gdy to się stało był już prawdopodobnie rok 538. Wtedy Cyrus wydał dekret o którym czytamy w Księdze Ezdrasza: “W pierwszym roku panowania Cyrusa, króla perskiego, aby się spełniło słowo Pana wypowiedziane przez usta Jeremiasza, pobudził Pan ducha Cyrusa, króla perskiego, żeby ogłosił ustnie, a także pisemnie w całym swoim królestwie, co następuje” (Ezdrasza 1:1). Zanim przypomnimy co kazał ogłosić zajmijmy się tym “pierwszym rokiem panowania Cyrusa”.Wacław II został królem Czech w 1297 roku. Trzy lata później w 1300 został koronowany także na króla Polski. Zauważmy, że rok 1300 był dla Czechów 4 rokiem panowania, ale dla Polaków ten samo rok 1300 był 1 rokiem panowania. Wracając do Cyrusa. Został on królem Persji wiele lat wcześniej, potem został także królem Medii. Jednak w 538 roku został królem Babilonu. Dla Daniela, mieszkańca Babilonu, był to pierwszy rok panowania Cyrusa. Tak więc Cyrus w pierwszym roku panowania jako król Babilonu wydał dekret zezwalający Żydom powrót do Jerozolimy. Żydzi dowiedzieli się o tym pod koniec 538 lub na początku 537. Musieli się przygotować, a potem wyruszyć w 4-miesięczną podróż do Jerozolimy. Ezdrasza rozdział 3 mówi, że w miesiącu siódmym już mieszkali z powrotem w Jerozolimie i okolicach.Co ciekawe jedno z biblijnych proroctw zapowiadało, że król o imieniu Cyrus wykona wolę Boga. W Izajasza 44:28 czytamy: “Który mówię o Cyrusie: On moim pasterzem, wykona całkowicie moją wolę, i który mówię o Jeruzalemie: Będziesz odbudowane - a o świątyni: Będziesz na nowo założona”. W kolejnym rozdziale Biblia nazywa Cyrusa wręcz “pomazańcem” (Izajasza 45:1). Przypomnę, że słowo pomazaniec, po hebrajsku brzmiało mesjasz, a po grecku chrystus. Tak więc Cyrus był pomazańcem, który wg Pisma Świętego został wybrany do wykonania woli Boga. Pozwolił on wrócić Żydom do Jerozolimy. Pozwolił ją odbudować. Oddał im także wszystkie złote naczynia, które wcześniej zabrali Babilończycy. Dlaczego to zrobił?Jest to chyba jedyny przypadek w historii, kiedy to zdobywca uwalnia niewolników i jeszcze daje im złoto na drogę. Dlaczego Cyrus to zrobił? Historycy wskazują na jego tolerancję religijną. Warto przypomnieć, że Cyrus nie wyróżnił tylko Żydów, ale wypuścił wszystkich niewolników, którzy byli w Babilonie i wszystkim nakazał to samo. Mieli oni wrócić do swoich ziem i odbudować swoje świątynie. Jest to duża zmiana w porównaniu do Babilończyków, którzy starali się zmusić innych do swojej religii. Teraz Cyrus, który miał swoją religię wypuszcza inne ludy, między innymi Żydów i wręcz nakazuje im odbudować swoje miejsca wielbienia.Ja osobiście mam swoją własną teorię dlaczego Cyrus wypuścił Żydów i jeszcze oddał im złote naczynia ze świątyni w Jerozolimie. Pamiętajmy, że przed podbiciem Babilonu Cyrus podbił Lidię i zdobył bogactwa Krezusa. Być może miał tak wiele bogactwa, że nie zależało mu wcale na tych złotych naczyniach, które oddał Żydom, którzy z powrotem zanieśli je do Jerozolimy. W ten sposób Cyrus pojawia się imiennie w Biblii wielokrotnie i jest nawet nazywany mesjaszem albo chrystusem. Jego potomkowie wdali się w wojnę z Grekami, ale o tym opowiem wam w kolejnym odcinku.Peres - twoje królestwo będzie podzielone i oddane Medom i Persom (Daniela 5:28).http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/5/28A gdy podniosłem oczy, widziałem, a oto baran stanął na brzegu rzeki; miał dwa rogi. Oba rogi były długie, lecz jeden był dłuższy od drugiego, a ten dłuższy wyrósł później (Daniela 8:3).http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/8/3A Dariusz Medyjczyk objął królestwo, mając sześćdziesiąt dwa lata (Daniela 6:1)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Daniela/6/1W pierwszym roku panowania Cyrusa, króla perskiego, aby się spełniło słowo Pana wypowiedziane przez usta Jeremiasza, pobudził Pan ducha Cyrusa, króla perskiego, żeby ogłosił ustnie, a także pisemnie w całym swoim królestwie, co następuje (Ezdrasza 1:1)http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/1/1Który mówię o Cyrusie: On moim pasterzem, wykona całkowicie moją wolę, i który mówię o Jeruzalemie: Będziesz odbudowane - a o świątyni: Będziesz na nowo założona.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Izajasza/44/28

Historycy muzyki uważają, że narodziny pieśni protestu nastąpiły w Argentynie, w 1944 roku, a jej ojcem/matką był pieśniarz o pseudonimie Atahualpa Yupangi, który użył w swym utworze fragment poezji Indian Andyjskich. Jego twórczość pozwoliła wypłynąć muzyce And z zamkniętej lokalnej enklawy i stać się częścią muzyki świata, obecną na wszystkich kontynentach.

W tym roku mija 45 lat od protestów robotników w Radomiu. Historycy mówią, że to trochę zapomniane wydarzenia z naszej historii, ale niezwykle ważne dla rodzenia się opozycji. Jan Krzysztof - poeta, kompozytor, pieśniarz opozycji demokratycznej, uwiecznił je w swojej balladzie o czerwonym Radomiu ("Czerwony Radom pamiętam siny/ jak zbite pałką ludzkie plecy/ szosę E 7, na dworcach gliny/Strach w ludzkich oczach, upokorzenie/ w spotniałych palcach świstki wyroków/ pamięć odbitą na ścieżkach zdrowia/ listy z więzienia, lekarz, adwokat…"). Marian Brandys na kartach "Dziennika 1978", nazywał go "ulubionym pieśniarzem opozycji", który w swych utworach najcelniej oddał kształt ówczesnej rzeczywistości. Po rozruchach w czerwcu 1976 roku w Radomiu i Ursusie, z polecenia Komitetu Obrony Robotników, Jan Krzysztof brał udział w akcjach pomocy prawnej i finansowej dla represjonowanych. Wśród kurierów KOR-u, którzy jeździli z pieniędzmi do Radomia, znalazła się też jego żona Urszula "Kuba" Sikorska.

Książka autorstwa Aleksandra Krawczuka pt. “Herod, król Judei” jest pierwszym tomem cyklu palestyńskiego. Kolejne książki są zatytułowane: “Herod, król Judei”, “Tytus i Berenika” oraz “Rzym i Jerozolima”. Aleksander Krawczuk jest chyba najbardziej znany ze swoich książek poświęconych cesarzom rzymskim czyli książka: “Poczet cesarzy rzymskich”, potem “Poczet cesarzy bizantyjskich” czy “Poczet cesarzowych rzymskich”. Cykl palestyński opisuje dzieje rodu króla Heroda oraz jego powiązania z Rzymem. Ja czytałem (a w zasadzie słuchałem) tą książkę kolejny raz. Nagrywam także inny podcast poświęcony historii biblijnej i opracowując dzieje rodziny Heroda postanowiłem jeszcze raz posłuchać co ma na ten temat do powiedzenia profesor Krawczuk.Aleksander Krawczuk był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był także ministrem kultury i sztuki w PRLu. Potem był posłem z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Może dziwicie się, że o tym mówię, ale ma to znaczenie dla tej trylogii. Otóż wyraźnie słychać niechęć autora do historii biblijnej. Herod Wielki jest oczywiście najbardziej znany z opisuj rzezi dzieci z Ewangelii. Źródła świeckie nie potwierdzają tego faktu. Jednak charakter króla i jego strach przed spiskiem oraz fakt, że zamordował swoją żonę, szwagra oraz troje synów dla mnie jest wskazówką, że byłby zdolny do zabicia dzieci w okolicach Betlejem.Tą niechęć słychać także w kwestii określenia daty śmierci króla Heroda. Wg Biblii żył on w momencie narodzin Jezusa. Żył on jeszcze gdy Jezus wraz z rodzicami znalazł się w Egipcie. Profesor Krawczuk upiera się jednak, że król Herod musiał umrzeć w 4 roku p.n.e. Tutaj podobnie jak w kwestii rzezi dzieci z okolic Betlejem po prostu nie wiemy jak było. Historycy datują śmierć Heroda albo w 4 albo w 1 roku p.n.e. Upieranie się, że to musiał być 4 rok i że jest to dowód tego, że Biblia się myli jest trochę naciągany.Tak więc słuchając można się natknąć na takie fragmenty świadczące o niechęci do chrześcijaństwa i jego pism. Mimo wszystko książka jest warta polecenia. A to dlatego, że król Herod był postacią naprawdę ciekawą. Był świetnym zarządcą, wspaniałym wodzem, przebiegłym politykiem oraz kiepskim ojcem. Historia jego życia oraz państwa Judei wiąże się z republiką rzymską, która za życia Heroda przekształciła się w cesarstwo rzymskie. Tak więc na kartach tej historii pojawiają się kolejno Pompejusz Wielki, Juliusz Cezar, Kleopatra VII, Marek Antoniusz oraz kolejni cesarze jako Oktawian August, Tyberiusz, Kaligula oraz Klaudiusz.Pierwszy tom, który właśnie skończyłem jak mówi sam tytuł: “Herod, król Judei” jest poświęcony Herodowi. Ale kolejne tomy są poświęcone jego potomkom. Np. drugi tom jest zatytułowany “Tytus i Berenika”. Tytus to cesarz rzymski, który zniszczył Jerozolimę w 70 roku, a Berenika to prawnuczka Heroda Wielkiego. Można więc powiedzieć, że jest to historia cesarstwa rzymskiego widziana przez pryzmat kolejnych członków rodziny Heroda.Na koniec może warto wspomnieć, że to jest beletrystyka i autor pozwala sobie na dopowiadanie rzeczy, których nie możemy być pewni. Poza tym książka “Herod, król Judei” została wydana w 1965 roku. Od tamtej pory wiedza o czasach starożytnych wzrosła i pewne rzeczy są już trochę nieaktualne. Np. wspomniane już przeze mnie upieranie się przy tym, że Herod umarł w 4 roku p.n.e. Niemniej książkę polecam. Gdy słuchałem jej przychodziły mi do głowy różne porównania.Herod Wielki otrzymał tytuł wielki chyba z tego samego powodu co nasz Kazimierz Wielki. Herod zbudował wiele twierdz, portów, świątyni, pałaców itd. Herod był też waleczny i nie poddawał się pomimo pozornie beznadziejnych sytuacji, co przypominało mi naszych Bolesławów Chrobrego, Śmiałego czy Krzywoustego. Był też sprytnym politykiem, który umiał się wkraść w łaski władców Rzymu. Miał też problemy rodzinne jak wielu polskich władców.Dziękuję wam za wysłuchanie tej audycji. Gdybyście chcieli posłuchać moich nagrań o rodzinie Heroda to zapraszam do innego mojego podcastu, który nazwałem “Historie Biblijne”:https://www.spreaker.com/show/historie-biblijne

W roku 1764 blady strach padł na francuską prowincję Gévaudan. Nieznane stworzenie w ciągu następnych trzech lat dokonało 240 ataków na kobiety i dzieci, zabijając łącznie 112 osób. Bestialsko okaleczało ludzkie ciała a szczątki rozrzucało po okolicznych lasach i polach. Nawet interwencja samego króla Francji, który wysłał do Gévaudan swoich najlepszych myśliwych, nie przynosiła rezultatu. Historycy do dziś spierają się kim lub czym była ta krwiożercza istota. Czy był to ogromnych rozmiarów wilk, a może powołany do życia potwór, który wymknął się spod kontroli swojego twórcy? Tożsamość bestii okazała się największą tajemnicą XVIII-wiecznej Europy... Kontakt/Współpraca: wmrokuhistoriiblog@gmail.com Instagram: W mroku historii https://www.instagram.com/w.mroku.historii/

15 października 1962 roku rozpoczął się kryzys kubański. Historycy lubią używać określenia "świat wstrzymał oddech". Rzadko kiedy ma ono tak dobre uzasadnienie, jak w przypadku próby opisu tak zwanego kryzysu kubańskiego. Fot. www.wikipedia.org

Debata z udziałem dr. hab. Romana Wysockiego, prof. Jana Pisulińskiego i prof. Andrzeja Friszkego, Klub Inteligencji Katolickiej, 22 stycznia 2018 r. W 2018 roku mija 100. rocznica ogłoszenia deklaracji niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową (22 stycznia 1918). Jakie były szanse utrzymania się wówczas niezależności ukraińskiego państwa zmuszonego walczyć jednocześnie z Polakami, bolszewikami i „białą” armią Gen. Denikina dyskutowali historycy dr hab. Roman Wysocki, prof. Jan Pisuliński oraz prof. Andrzej Friszke w trakcie debaty zorganizowanej przez Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Podczas dyskusji uczestnicy przedstawili tło polityczne oraz wydarzenia, które doprowadziły w konsekwencji do proklamowania niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozmawiali również o przebiegu wojny polsko-ukraińskiej, będącej następstwem powstania URL oraz wybuchłych wcześniej walkach o Lwów (1 listopada 1918), podkreślając ich istotną wagę dla kształtujących się wówczas stosunków między oboma narodami. Znacząca część debaty została poświęcona zawarciu i losom sojuszu polsko-ukraińskiego (21 kwietnia 1920) skierowanemu przeciw bolszewikom. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozważali dylematy, przed jakimi stał wówczas przywódca URL Semen Petlura. Historycy umieścili też układ na tle dwóch różnych koncepcji ułożenia polskich relacji ze wschodnimi sąsiadami Rzeczpospolitej – „asymilacyjnej” lansowanej przez endecję oraz „federacyjnej” proponowanej przez obóz Piłsudskiego. Debatę zakończyła refleksja, jak wydarzenia z lat 1918-1921 wpłynęły na późniejsze stosunki między Polakami i Ukraińcami.

Rozmowa z prof. dr. hab. Włodzimierzem Borodziejem i dr. Arturem Markowskim, 19 października 2017 W 2017 roku przypada 100. rocznica rewolucji październikowej – przewrotu dokonanego w Rosji przez bolszewików w nocy z 6 na 7 listopada 1917 roku (24 na 25 października według kalendarza juliańskiego). O genezie rewolucji, towarzyszącym jej terrorze oraz wpływie jaki powstanie pierwszego komunistycznego państwa wywarło na późniejsze dzieje świata mówili w studiu Wszechnicy historycy z Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego – prof. dr hab. Włodzimierz Borodziej i dr Artur Markowski. Goście Wszechnicy przypomnieli, że powinniśmy mówić nie o jednej, ale dwóch rewolucjach w 1917 roku – rewolucji lutowej, w wyniku której doszło do obalenia cara Mikołaja II i rewolucji październikowej, na skutek której władzę w Rosji przejęli bolszewicy. Historycy wśród przyczyn upadku caratu i późniejszego przewrotu bolszewickiego wymienili archaiczny i niewydolny system rządów w Imperium Rosyjskim, zmęczenie społeczeństwa udziałem kraju w pierwszej wojnie światowej oraz nierozwiązany problem uwłaszczenia chłopów, spośród których rekrutowali się przede wszystkim walczący na froncie żołnierze. O sukcesie bolszewików w wyścigu po władzę w państwie będącym na skraju upadku przesądziło zdaniem gości Wszechnicy najlepsze zorganizowanie i najtrafniejsze odczytanie ludowych emocji. Rozmówcy przyczyn upadku caratu i wybuchu rewolucji październikowej szukali też jednak wcześniej. Zaliczyli do nich rozbudzone aspiracje polityczne społeczeństwa Imperium Rosyjskiego po rewolucji 1905 roku. Wśród wielu zaktywizowanych wówczas ugrupowań politycznych ruchy robotnicze zdaniem historyków najsilniej zdołały wzmocnić swój potencjał w latach 1905-1917. Goście Wszechnicy jako istotny czynnik wpływający na rewolucyjne nastroje w Imperium wskazali również upośledzenie w prawach przez niektóre narody (np. Polaków czy Żydów). Internacjonalistyczny charakter komunizmu przysparzał mu zwolenników, co bolszewicy starali się wykorzystać również po przejęciu władzy – do eksportu rewolucji. Terror i pamięć W trakcie dyskusji podjęto również wątek terroru stosowanego przez bolszewików po przejęciu władzy. Historycy zwrócili uwagę, że w trakcie wojny domowej wybuchłej po rewolucji październikowej zarówno „Czerwoni”, jak też „Biali” dopuszczali się zbrodni na swoich przeciwnikach, nie wyłączając cywilów. Co jednak charakterystyczne, w przeciwieństwie do mających miejsce w podobnym czasie rewolucyjnych starć w Niemczech czy na Węgrzech, w Rosji terror ze strony „Czerwonych” dotknął większej ilości ofiar niż ze strony „Białych”. Historycy zaznaczyli jednak, że obraz terroru w pamięci masowej został ukształtowany w dużej mierze już w wyniku represji stalinowskich. Ostatnią część dyskusji poświęcono wpływowi, jakie państwo komunistyczne powstałe w wyniku rewolucji październikowej odniosło na losy Europy i świata. Rozmówcy zastanawiali się m.in., na ile dzisiejszy strach przed Rosją ma swoją genezę w lęku przed komunizmem, uosabianym przez Rosję bolszewicką i ZSRR. Dyskutanci zgodzili się, że pamięć o zbrodniach tego okresu nadal oddziałuje na masową wyobraźnię i może wpływać na wyobrażenia na temat Rosji. Zaznaczyli jednocześnie, że obecnie mamy przede wszystkim do czynienia nie z lękiem przed komunizmem, lecz przed „putinizmem” – czyli nieobliczalnym państwem kierowanym przez jednego człowieka.

Historycy badają dzieje, sięgając do czasów sprzed dziesiątków, setek i tysięcy lat. A co z tym, co stało się wczoraj, przed chwilą? Czy jesteśmy w stanie jakoś zanotować to, czego doświadczyliśmy w tak bliskiej przeszłości jako społeczeństwo, a także indywidualnie? Kiedyś pisano i publikowano pamiętniki i wspomnienia. Robiono zdjęcia – to ważne źródło – rejestracja dokonana przez uczestników zdarzeń z ich udziałem. Ale dziś dysponujemy czymś nowym - narzędziami do zapisu ruchomych obrazów - cyfrowymi kamerami i smartfonami. Już kilkadziesiąt lat temu kręciliśmy w domach materiały filmowe na taśmie super 8, 16 mm, później – VHS. Na ile postęp techniki video pozwala nam lepiej niż pamiętniki i fotografie poznać życie rodziców i dziadków? A czy to, co widzimy w archiwalnych filmach, to autentyczny obraz przeszłości? Czy prawdę znajdujemy w Kronice Filmowej, realizowanej przez dziesiątki lat w PRL przez państwową WFD i licznych reżyserów dokumentalistów czy też w domowych archiwach - w formie małych rodzinnych pamiątek - zarejestrowanego w nich życia codziennego i prywatnych uroczystości? Nasi goście: MACIEJ DRYGAS - reżyser filmowy i radiowy, producent, scenarzysta, profesor w Szkole Filmowej w Łodzi. Autor projektu Polskie Archiwum Filmów Domowych. Archiwum ma powstać w wyniku gromadzenia i digitalizacji filmów prywatnych, domowych, tworzonych w powojennej Polsce w kontekście życia codziennego, głównie na taśmach 8 i 16 mm. ZBIGNIEW GLUZA - dziennikarz, redaktor i wydawca, działacz opozycji w okresie PRL, autor m.in. książki wspomnieniowej „Rodzina z niepamięci”, twórca Ośrodka Karta, największego w Polsce archiwum społeczne XX wieku, na które składają się fotografie, dokumenty, korespondencja, dzienniki oraz nagrania audio i wideo, a także pamiątki i muzealia. KONRAD ZARĘBSKI - krytyk i dziennikarz filmowy, wykładowca wiedzy o filmie i historii filmu. Uczestnik programu Cyfrowa Polska, którego celem jest udostępnienie wersji cyfrowej klasyki kina polskiego – filmów fabularnych i dokumentalnych, a także Polskiej Kroniki Filmowej.

„Panny Dworskie” to obraz zagadka, bo tak naprawdę nikt nie wie, co też jego autor - Diego Veláskuez - miał na myśli, gdy go malował. Historycy sztuki prześcigają się w kolejnych teoriach, ba!, powstało nawet opasłe opracowanie „Tajemnice Las Meninas”, w którym zebrano kilkanaście interpretacji tego konkretnego obrazu, ale cóż z tego, skoro w głowie wciąż dźwięczą te dwa przeklęte pytania. Co przedstawia ta scena? I kto tak naprawdę jest jej głównym bohaterem? Dodam, że ten podcast powstał na życzenie słuchaczki, Agaty Strukow, którą z tego miejsca serdecznie pozdrawiam. A jeśli Ty też chcesz, żebym nagrał podcast o Twoim ulubionym obrazie, to wejdź na mój facebookowy fanpage DAWNO TEMU W SZTUCE i wyślij mi wiadomość. Kto wie? Może kolejną audycję zadedykuję właśnie Tobie. Ponadto na moim fanpageu znajdziesz mnóstwo lekkich felietonów o malarstwie, a także informacje o wydarzeniach, jakie organizuje oraz sporo ciekawostek, anegdot i memów o sztuce. ZAPRASZAM! Na końcu podcastu - tradycyjnie - zagra dla nas młoda kompozytorka - Hania Derej. :-) Polecam jej stronę oraz koncert online. NIECH SIĘ DOBRZE SŁUCHA! ZOSTAŃ ZE MNĄ I SUBSKRYBUJ MNIE NA YOU TUBE!➜https://www.youtube.com/channel/UCMxRpfeSsXPvIzm0VulyU_g?sub_confirmation=1 MÓJ FACEBOOK (felietony+filmy+podcasty) ➜ https://www.facebook.com/zasztukowani/ Podcasty do słuchania tutaj: ANCHOR (podcasty)➜https://anchor.fm/dawnotemuwsztuce/episodes/ep-eblv2v SPOTIFY(podcasty)➜ https://open.spotify.com/show/0eiFSN9Z7gNQXJgLtQnqF8 i na wielu innych platformach streamingowych w tym Breaker, Google podcasts, Overcast, Pocket Cast, Radio Public. Można również wpisać w wyszukiwarce: "dawno temu w sztuce podcast" i wtedy w wynikach wyszukiwania znajdzie się mój kanał! Muzyka w tle: Utwór intro: Invitation to the Castle Ball Źródło: licencja YT➜ https://www.youtube.com/audiolibrary/music?nv=1 Utwór w tle: Bumbling Wykonawca: Pictures of the Floating World➜ https://open.spotify.com/artist/3w4PF7ZJTfnxfckFuraqPm posiada licencję "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne" --- Send in a voice message: https://anchor.fm/dawnotemuwsztuce/message

Debata z cyklu „Polacy i Węgrzy. Historia – polityka – kultura” z udziałem prof. Andrzeja Chwalby, prof. Paula Gradvohla oraz dr. Miklósa Zeidlera. Dyskusję poprowadził dr János Tischler. Zamek Królewski w Warszawie [26 listopada 2015] W wyniku traktatu w Trianon zawartego w 1920 roku Węgry utraciły dwie trzecie obszaru obszaru państwa. Skutki tego są odczuwane przez Madziarów do dziś. Podczas debaty z cyklu „Polacy i Węgrzy. Historia – polityka- kultura” o ocenie tego porozumienia z perspektywy polskiej, francuskiej i węgierskiej dyskutowali prof. Andrzej Chwalba, historyk i eseista z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Paul Gradvohl, dyrektor Ośrodka Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW oraz dr Miklós Zeidler, historyk z Uniwersytetu im. Eötvösa Loránda w Budapeszcie. Debatę poprowadził dr János Tischler, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie. Traktat w Trianon został zawarty po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej w wyniku pierwszej wojny światowej. Miklós Zeidler przypomniał jego postanowienia. Na mocy traktatu Węgry utraciły na rzecz sąsiadów (Rumunii, Czechosłowacji, Królestwa SHS, Austrii i Polski) 100 tys. km kw. terytorium. Ludność państwa zmniejszyła się w wyniku tego z 18 do 8 mln obywateli. 3 mln wskutek zmiany granic znalazły się poza ojczyzną. Do dziś 2,3 mln Węgrów żyje poza swoim państwem. Węgierski historyk podkreślił, że traktat w Trianon nadal stanowi narodową traumę. W czasach komunizmu należał on do tematów zakazanych. Po upadku reżimu pamięć o nim zaczęto przywracać. W kraju zaczęły powstawać pomniki zachowujące pamięć o tragicznym dla Madziarów porozumieniu. W dzień jego podpisania odbywają się specjalnie poświęcone temu wydarzeniu uroczystości państwowe. Jest to też wciąż temat obecny w debacie publicznej. Niektóre środowiska polityczne domagają się rewizji postanowień traktatu. Andrzej Chwalba mówił, w jaki sposób traktat z Trianon był odbierany przez Polaków. Polski historyk przypomniał, że część mieszkańców Polski solidaryzowała się w narodowej żałobie z Węgrami. Piszący przed drugą wojną światową historycy tematem tym się jednak nie zajmowali, bo były to wydarzenia zbyt świeże. W czasach komunizmu, podobnie jak na Węgrzech, był to temat tabu. Władze nie chciały antagonizować należących do bloku wschodniego pozostałych sygnatariuszy traktatu należących do bloku wschodniego. Historycy tacy jak Wacław Felczak oraz Henryk Wereszycki oceniali jednak, że Madziarom wyrządzono krzywdę. Paul Gradvohl podsumował, że dla Francji doprowadzenie do podpisania traktatu w Trianon było jedynie krótkotrwałym sukcesem.Było bowiem jasne, że w dalszej perspektywie Węgry znajdą się w orbicie wpływów Niemiec, głównego przeciwnika Paryża na kontynencie.

Przewrót majowy 1926 roku to jeden z najbardziej dramatycznych momentów w historii II RP. Stanowił on brutalną kulminację długiej, bo sięgającej głęboko w ćwierćwiecze poprzedzające odzyskanie niepodległości, rywalizacji dwóch zwaśnionych obozów – narodowych demokratów i piłsudczyków, w większości będących wcześniej działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej. Historycy różnią się w ocenach politycznych konsekwencji zamachu. Na ten temat dyskutują: prof. Kazimierz Badziak (historyk, Katedra Historii Polski Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego), prof. Antoni Dudek (historyk, politolog, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), Piotr Zaremba (publicysta, dziennikarz, pisarz, komentator polityczny) oraz dr. Mikołaj Mirowski w roli moderatora (historyk i publicysta, Muzeum Historii Polski). Nagranie zrealizowało Muzeum Historii Polski.

Trzecia część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.] 12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem'. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne. Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu. W trzeciej części rozmowy poruszony został temat Ukrainy i Kresów. Historycy opowiedzieli m.in o kozakach, powstaniu Chmielnickiego, hetmanie Piotrze Doroszenko i wezyrze Kara Mustafie. Zapraszamy do wysłuchania czwartej części rozmowy.

11 kwietnia 2013 r. odbyła się debata „Zapomniany pokój – traktat ryski po latach” z udziałem profesorów Jerzego Borzęckiego i Michaiła Narinskiego oraz dra Sławomira Dębskiego, którą zorganizowało Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Zamek Królewski w Warszawie Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski) zakończył wojnę polsko-bolszewicką (lata 1919-1920). Podpisany został w Rydze 18 marca 1921 r. przez trzy państwa: Polskę, Rosję oraz Ukrainę. Ustalał granice między państwami oraz regulował inne sporne kwestie. Traktat ryski w Polsce cieszył się (i nadal cieszy się) opinią porozumienia straconej szansy. Ile w tym prawdy? Czy można było zyskać więcej? Prof. Michaił Narinski (z Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Stosunków Międzynarodowych, MGIMO) uważa, że obie strony były wyczerpane wojną, zatem traktat był konieczny, ale nie udałoby się Polakom wynegocjować lepszych jego warunków. Podobną opinię prezentuje prof. Jerzy Borzęcki (z Uniwersytetu w Toronto). Według niego gdyby Polacy zażądali Mińska, pokój nie zostałby zawarty. Ani po jednej ani po drugiej stronie nie było jednomyślności co do treści traktatu. Czy traktat ryski wpłynął na konstrukcję ZSRR i czy miał wpływ na rok 1991? Wkrótce po podpisaniu traktatu proklamowano Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Historycy zgodnie twierdzą, że treść traktatu zmieniła zależność Ukrainy, a tym samym pozostałych republik, które oficjalnie były niezależne i do związku wstąpiły dobrowolnie. Zapis ten dawał zatem możliwość dobrowolnego wystąpienia republik z ZSRR, a tym samym wsparł jego bezkrwawy rozpad. Czy można było uniknąć wojny bolszewickiej? I czy nazwa „wojna bolszewicka” jest w ogóle prawidłowa? Ile państw podpisało traktat – trzy czy cztery? Jaki był udział Niemiec w negocjacjach? Zapraszamy do obejrzenia lub wysłuchania debaty. W spotkaniu udział wzięli: prof. Jerzy Borzęcki, Uniwersytet w Toronto prof. Michaił Narinski, Moskiewski Państwowy Uniwersytet Stosunków Międzynarodowych (MGIMO) dr Sławomir Dębski, Dyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia Prowadzenie: Piotr Skwieciński, dziennikarz i publicysta tygodnika „W sieci”

Rozmowa dwóch historyków: dr Krzysztofa Kowalewskiego i dr hab. Igora Kąkolewskiego Historycy dr Krzysztof Kowalewski i dr hab. Igor Kąkolewski rozmawiają o genezie, przygotowaniu oraz przebiegu wojny-polsko krzyżackiej w 1410 roku. Omawiają też przebieg bitwy pod Grunwaldem, która była głównym wydarzeniem w trakcie tej kampanii. Historycy podczas rozmowy obalają wiele mitów – narosłych zarówno wokół samej bitwy, jak też stosunków-polsko krzyżackich.

Rozmowa dwóch historyków: dr Krzysztofa Kowalewskiego i dr hab. Igora Kąkolewskiego Historycy dr Krzysztof Kowalewski i dr hab. Igor Kąkolewski rozmawiają o genezie, przygotowaniu oraz przebiegu wojny-polsko krzyżackiej w 1410 roku. Omawiają też przebieg bitwy pod Grunwaldem, która była głównym wydarzeniem w trakcie tej kampanii. Historycy w trakcie rozmowy obalają wiele mitów – narosłych zarówno wokół samej bitwy, jak też stosunków-polsko krzyżackich.

Rozmowa dwóch historyków: dr Krzysztofa Kowalewskiego i dr hab. Igora Kąkolewskiego Historycy dr Krzysztof Kowalewski i dr hab. Igor Kąkolewski rozmawiają o genezie, przygotowaniu oraz przebiegu wojny-polsko krzyżackiej w 1410 roku. Omawiają też przebieg bitwy pod Grunwaldem, która była głównym wydarzeniem w trakcie tej kampanii. Historycy w trakcie rozmowy obalają wiele mitów – narosłych zarówno wokół samej bitwy, jak też stosunków-polsko krzyżackich.

Historycy wątpią w istnienie Jezusa. I nie jest to dyskusja teologiczna. Chodzi o faktycznego człowieka, który miał nauczać w Nazarecie. Wielu uważa, że... nigdy nie istniał. Co wiemy? Zapraszam do wysłuchania!Wesprzyj Podcast Historyczny: https://patronite.pl/podcasthistoryczny/descriptionZapraszam na fanpage na którym publikuje dodatkowe ciekawostki i plany na kolejne odcinki: https://www.facebook.com/podcasthistoryczny/Kontakt: rafal_sadowski@hotmail.com Muzyka: Open Music Revolution (www.openmusicrevolution.com)

Cześć! Jestem Paulina i zapraszam Cię do wysłuchania odcinka o "Portrecie Młodzieńca" - bardzo cennym obrazie Rafaela Santiego, który zaginął w czasie XX wojny światowej. Chociaż autor obrazu nie był Polakiem, "Portret Młodzieńca" był bardzo cennym dziełem sztuki w posiadaniu polskiego muzeum - Muzeum Czartoryskich. W tym odcinku podkastu usłyszysz:- Skąd ten obraz wziął się w Polsce- Jakie są 3 najcenniejsze obrazy w Polsce- Dlaczego obrazami w Muzeum Czartoryskich interesowali się Niemcy- Jakie są teorie zaginięcia "Portretu Młodzieńca"Jeśli interesujesz się sztuką i historią Polski, ten odcinek z pewnością Ci się spodoba! Daj mi znać co o nim myślisz. Skontaktuj się ze mną przez media społecznościowe:MOJE LINKI:Facebook: http://bit.ly/2XJJ2g8Grupa na FB: http://bit.ly/2JvQXolInstagram: http://bit.ly/2LP3cy0Spotify: https://spoti.fi/30vnzErPOMÓŻ MI SIĘ ROZWIJAĆ DLA CIEBIE. ZAREJESTRUJ SIĘ NA MOJEJ STRONIE :) : https://www.polskidaily.eu/signupI https://www.polskidaily.eu/pd057

Cześć! Jestem Paulina i zapraszam Cię do wysłuchania odcinka o "Portrecie Młodzieńca" - bardzo cennym obrazie Rafaela Santiego, który zaginął w czasie XX wojny światowej. Chociaż autor obrazu nie był Polakiem, "Portret Młodzieńca" był bardzo cennym dziełem sztuki w posiadaniu polskiego muzeum - Muzeum Czartoryskich. W tym odcinku podkastu usłyszysz:- Skąd ten obraz wziął się w Polsce- Jakie są 3 najcenniejsze obrazy w Polsce- Dlaczego obrazami w Muzeum Czartoryskich interesowali się Niemcy- Jakie są teorie zaginięcia "Portretu Młodzieńca"Jeśli interesujesz się sztuką i historią Polski, ten odcinek z pewnością Ci się spodoba! Daj mi znać co o nim myślisz. Skontaktuj się ze mną przez media społecznościowe:MOJE LINKI:Facebook: http://bit.ly/2XJJ2g8Grupa na FB: http://bit.ly/2JvQXolInstagram: http://bit.ly/2LP3cy0Spotify: https://spoti.fi/30vnzErPOMÓŻ MI SIĘ ROZWIJAĆ DLA CIEBIE. ZAREJESTRUJ SIĘ NA MOJEJ STRONIE :) : https://www.polskidaily.eu/signupI https://www.polskidaily.eu/pd057

Dziś porozmawiamy o bitwie pod Legnicą.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciNa ostatniej lekcji mówiliśmy o podziale Polski na wiele małych kawałków. Historycy ten okres nazywają rozbiciem dzielnicowym, bo Polska podzieliła się na dzielnice, a w każdej rządził kto inny. Dlatego właśnie nazywamy ten okres rozbiciem dzielnicowym.Na ile kawałków została podzielona Polska? I czy taka podzielona Polska mogła być silna?Polskę próbowali zjednoczyć władcy, którzy rządzili na Śląsku - każdy miał na imię Henryk dlatego mówi się o nich jako o Henrykach śląskich. Prawie udało im się zjednoczyć Polskę, ale wtedy pojawili się Mongołowie zwani Tatarami. Najechali oni na Polskę. Jeden z Henryków, którzy rządzili na Śląsku walczył z nimi pod Legnicą. Miał on przydomek Pobożny, dlatego nazywa się go Henrykiem Pobożnym. Mongołowie wykorzystali podczas bitwy fajerwerki.Dlaczego konie Tatarów nie bały się fajerwerków?Polskie konie nie były przyzwyczajone i uciekły.Henryk Pobożny przegrał tą bitwę. Mongołowie ucięli mu głowę i podjechali pod zamek. Ilustracją do tego podkastu jest taki średniowieczny komiks przedstawiający sceny z życia matki Henryka Pobożnego. Można znaleźć ten komiks szukając w internecie frazy “Tryptyk z Legendą św. Jadwigi Śląskiej”. Jak już wspomniałem do tego podkastu ilustracją jest fragment tego komiksu przedstawiający cztery sceny. Na pierwszej widzimy wojska przed bitwą, na drugiej rycerze już walczą, ale Henryk już nie żyje. Na trzeciej scenie Tatarzy podjeżdżają pod mury Legnicy pokazując głowę Henryka, ale Legnica się nie poddała.Na czwartym obrazku jest matka albo żona Henryka.Mongołowie zwani też Tatarami pokonali Henryka, który już prawie zjednoczył Polskę. Wtedy stało się coś dziwnego - wszyscy Mongołowie wrócili. Dlaczego? Umarł król Mongołów i trzeba było wybrać nowego króla. Dziś ludzie wybierają np. kto będzie prezydentem. Np. prezydentem USA był Barak Obama, a teraz jest Donald Trump.Co myślicie o Mongołach zwanych też Tatarami. Czy Mongołowie byli źli?Na koniec może powtórzmy czego dowiedzieliśmy się o bitwie pod Legnicą.A pamiętacie co Mongołom pomogło wygrać bitwę pod Legnicą?I to by było na tyle. Podkast można wesprzeć poprzez Patronite. Adres to:patronite.pl/historia-dla-dzieciW ramach podziękowań oferuję wam nagranie tytułu do kolejnego podkastu albo nawet udział w takiej lekcji, która później ukaże się w formie podkastu. Wszystkie szczegóły na moim profilu na patronite. Zachęcam was też do dołączenia do grupy na facebooku. Wszystkie potrzebne linki będą w notatkach do tego podkastu. Np. link do iTunes. Jeżeli wam się podobała ta audycja to zachęcam do komentowania, dania nam kilku gwiazdek na iTunes i może nawet napisania recenzji.Teraz już dziękuję za wysłuchanie i do usłyszenia za tydzień.

Dziś porozmawiamy o bitwie pod Legnicą.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciNa ostatniej lekcji mówiliśmy o podziale Polski na wiele małych kawałków. Historycy ten okres nazywają rozbiciem dzielnicowym, bo Polska podzieliła się na dzielnice, a w każdej rządził kto inny. Dlatego właśnie nazywamy ten okres rozbiciem dzielnicowym.Na ile kawałków została podzielona Polska? I czy taka podzielona Polska mogła być silna?Polskę próbowali zjednoczyć władcy, którzy rządzili na Śląsku - każdy miał na imię Henryk dlatego mówi się o nich jako o Henrykach śląskich. Prawie udało im się zjednoczyć Polskę, ale wtedy pojawili się Mongołowie zwani Tatarami. Najechali oni na Polskę. Jeden z Henryków, którzy rządzili na Śląsku walczył z nimi pod Legnicą. Miał on przydomek Pobożny, dlatego nazywa się go Henrykiem Pobożnym. Mongołowie wykorzystali podczas bitwy fajerwerki.Dlaczego konie Tatarów nie bały się fajerwerków?Polskie konie nie były przyzwyczajone i uciekły.Henryk Pobożny przegrał tą bitwę. Mongołowie ucięli mu głowę i podjechali pod zamek. Ilustracją do tego podkastu jest taki średniowieczny komiks przedstawiający sceny z życia matki Henryka Pobożnego. Można znaleźć ten komiks szukając w internecie frazy “Tryptyk z Legendą św. Jadwigi Śląskiej”. Jak już wspomniałem do tego podkastu ilustracją jest fragment tego komiksu przedstawiający cztery sceny. Na pierwszej widzimy wojska przed bitwą, na drugiej rycerze już walczą, ale Henryk już nie żyje. Na trzeciej scenie Tatarzy podjeżdżają pod mury Legnicy pokazując głowę Henryka, ale Legnica się nie poddała.Na czwartym obrazku jest matka albo żona Henryka.Mongołowie zwani też Tatarami pokonali Henryka, który już prawie zjednoczył Polskę. Wtedy stało się coś dziwnego - wszyscy Mongołowie wrócili. Dlaczego? Umarł król Mongołów i trzeba było wybrać nowego króla. Dziś ludzie wybierają np. kto będzie prezydentem. Np. prezydentem USA był Barak Obama, a teraz jest Donald Trump.Co myślicie o Mongołach zwanych też Tatarami. Czy Mongołowie byli źli?Na koniec może powtórzmy czego dowiedzieliśmy się o bitwie pod Legnicą.A pamiętacie co Mongołom pomogło wygrać bitwę pod Legnicą?I to by było na tyle. Podkast można wesprzeć poprzez Patronite. Adres to:patronite.pl/historia-dla-dzieciW ramach podziękowań oferuję wam nagranie tytułu do kolejnego podkastu albo nawet udział w takiej lekcji, która później ukaże się w formie podkastu. Wszystkie szczegóły na moim profilu na patronite. Zachęcam was też do dołączenia do grupy na facebooku. Wszystkie potrzebne linki będą w notatkach do tego podkastu. Np. link do iTunes. Jeżeli wam się podobała ta audycja to zachęcam do komentowania, dania nam kilku gwiazdek na iTunes i może nawet napisania recenzji.Teraz już dziękuję za wysłuchanie i do usłyszenia za tydzień.

Link do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do podkastu:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciWitam w 8 odcinku podkastu “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci”.Dzisiaj powiemy sobie już o siódmym historycznym władcy Polski. Będzie to trzeci władca o imieniu Bolesław.Bolesław III Krzywousty był siódmym władcą. Czy wiecie jak się nazywała ich dynastia, jak się nazywała ich rodzina?Czy umielibyście wymienić tych siedmiu władców Polski?Tak więc mamy dwóch Mieszków, trzech Bolesławów, Kazimierza i Władysława.Może powtórzę ich jeszcze raz wraz z numerkami:Mieszko I, Bolesław I Chrobry, Mieszko II, Kazimierz I Odnowiciel, Bolesław II Śmiały, Władysław I Herman, Bolesław III Krzywousty.Dziś właśnie będziemy mówić o tym trzecim czyli o Bolesławie III Krzywoustym. Jak może pamiętacie wszyscy polscy władcy o imieniu Bolesław byli wielkimi wodzami. Tak też był w wypadku trzeciego Bolesława zwanego Krzywoustym. Ciekawe skąd ma ten przydomek. Historycy nie wiedzą, a co wy myślicie, dlaczego nazwano go Krzywoustym?Dziś powiemy sobie o wojnie na którą wyruszył Krzywousty. Kiedy on walczył na Pomorzu czyli na północy (u góry mapy) na południu czyli na dole mapy na Śląsk najechali Niemcy.Napadli na miasto Głogów. Nazwa tego miasta pochodzi od takiej rośliny, która się nazywa głóg.Głóg to takie drzewo z czerwonymi kuleczkami trochę podobnymi do jarzębiny. Wróćmy jednak do miasta Głogowa. W ręce Niemców dostali się zakładnicy. Między innymi synowie mieszkańców miasta.Niemcy przywiązali ich do maszyn oblężniczych aby obrońcy nie mogli strzelać. Niemcy trzymali tych chłopców jak tarcze, aby ich ojcowie nie strzelali. Mimo tego nie udało im się zdobyć Głogowa. Z północy przybył Bolesław III Krzywousty i ich uratował.Właśnie w czasach, gdy rządził Bolesław Krzywousty przybył do Polski Gall Anonim i napisał pierwszą kronikę Polską. Czy pamiętacie ile mu za to zapłacono?O Gallu Anonimie mówiliśmy w lekcji 3. Jeżeli jej jeszcze nie słuchaliście to zachęcam.Dziś już zakończymy naszą lekcję historii.Linki do podkastu oraz do iTunes będą w notatkach. Gdy będziecie w iTunes napiszcie krótką recenzję i dajcie nam kilka gwiazdek jeżeli wam się podobało. Na facebooku założyłem grupę “Historia Polski dla dzieci i według dzieci”. Zapraszam do niej. Będziemy tam się dzielić najnowszymi informacjami o podkaście. Tam też możecie się dzieliś swoimi opiniami o kolejnych odcinkach. Podawać pomysły o czym powinny być kolejne odcinki. Jeszcze raz dziękujemy za wysłuchanie 8 odcinka podkastu “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci”.

Link do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do podkastu:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciWitam w 8 odcinku podkastu “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci”.Dzisiaj powiemy sobie już o siódmym historycznym władcy Polski. Będzie to trzeci władca o imieniu Bolesław.Bolesław III Krzywousty był siódmym władcą. Czy wiecie jak się nazywała ich dynastia, jak się nazywała ich rodzina?Czy umielibyście wymienić tych siedmiu władców Polski?Tak więc mamy dwóch Mieszków, trzech Bolesławów, Kazimierza i Władysława.Może powtórzę ich jeszcze raz wraz z numerkami:Mieszko I, Bolesław I Chrobry, Mieszko II, Kazimierz I Odnowiciel, Bolesław II Śmiały, Władysław I Herman, Bolesław III Krzywousty.Dziś właśnie będziemy mówić o tym trzecim czyli o Bolesławie III Krzywoustym. Jak może pamiętacie wszyscy polscy władcy o imieniu Bolesław byli wielkimi wodzami. Tak też był w wypadku trzeciego Bolesława zwanego Krzywoustym. Ciekawe skąd ma ten przydomek. Historycy nie wiedzą, a co wy myślicie, dlaczego nazwano go Krzywoustym?Dziś powiemy sobie o wojnie na którą wyruszył Krzywousty. Kiedy on walczył na Pomorzu czyli na północy (u góry mapy) na południu czyli na dole mapy na Śląsk najechali Niemcy.Napadli na miasto Głogów. Nazwa tego miasta pochodzi od takiej rośliny, która się nazywa głóg.Głóg to takie drzewo z czerwonymi kuleczkami trochę podobnymi do jarzębiny. Wróćmy jednak do miasta Głogowa. W ręce Niemców dostali się zakładnicy. Między innymi synowie mieszkańców miasta.Niemcy przywiązali ich do maszyn oblężniczych aby obrońcy nie mogli strzelać. Niemcy trzymali tych chłopców jak tarcze, aby ich ojcowie nie strzelali. Mimo tego nie udało im się zdobyć Głogowa. Z północy przybył Bolesław III Krzywousty i ich uratował.Właśnie w czasach, gdy rządził Bolesław Krzywousty przybył do Polski Gall Anonim i napisał pierwszą kronikę Polską. Czy pamiętacie ile mu za to zapłacono?O Gallu Anonimie mówiliśmy w lekcji 3. Jeżeli jej jeszcze nie słuchaliście to zachęcam.Dziś już zakończymy naszą lekcję historii.Linki do podkastu oraz do iTunes będą w notatkach. Gdy będziecie w iTunes napiszcie krótką recenzję i dajcie nam kilka gwiazdek jeżeli wam się podobało. Na facebooku założyłem grupę “Historia Polski dla dzieci i według dzieci”. Zapraszam do niej. Będziemy tam się dzielić najnowszymi informacjami o podkaście. Tam też możecie się dzieliś swoimi opiniami o kolejnych odcinkach. Podawać pomysły o czym powinny być kolejne odcinki. Jeszcze raz dziękujemy za wysłuchanie 8 odcinka podkastu “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci”.

Witajcie,znów recenzja, tym razem pod lupę postanowiłem wziąć ciekawą, ale występującą jakby z boku rynku książkę "Obiekt R/W0036". Nie jest łatwo ją ocenić jednoznacznie.Ale o co chodzi?To dobre pytanie gdy przeglądając pobieżnie książkę zorientujemy się, że to pomieszanie legendy o bazyliszku i losów powstańców warszawskich walczących z hitlerowcami w 1944 roku. Na powieść uwagę zwróciła mi moja dziewczyna, Kasia, która trafiła na nią podczas chwilowej fascynacji historical fiction. Jak się okazało mamy w Polsce nie tylko taki gatunek, ale i jego odłam w postaci grozy. "Obiekt R/W0036" to właśnie taki styl - przepis na książkę jest banalnie prosty, ale nie można odmówić autorowi odwagi i pomysłowości, że zdecydował się na takie połączenie.Czy warto?To zależy od tego czego oczekujecie od takiej powieści. Ja wziąłem ją do ręki zachęcony pozytywną opinią Kasi i miałem nadzieję na relaksującą rozrywkę z ciekawym pomysłem. To zdecydowanie nie jest książka dla osób, które historię traktują na tyle poważnie, że nie dopuszczają możliwości jej parodiowania, trawestacji czy wreszcie wykorzystania w mariażu z sensacyjną popkulturą. Kiedy w rozmowie wspomniałem o tej powieści panu Janowi Ołdakowskiemu, dyrektorowi Muzeum Powstania Warszawskiego aż złapał się za głowę - powieść znał, choć ledwo ją wytrzymał. Dla kogo to zatem? Dla tych, którzy nie będą traktować kostiumu historycznego jako wiążącego. Wydarzenia 1944 roku, wojna i jej strony są tu potraktowane tylko jako scenografia do opowieści o potworze terroryzującym miasto. Równie dobrze można by rozpisać opowieść o bazyliszku w dzisiejszych realiach. Bo to właśnie prastary jaszczur jest tutaj bohaterem, a nie polscy czy niemieccy żołnierze. Zatem to książka dla miłośników popkultury, potworów, horrorów i mrocznych baśni. No i zdecydowanie dla miłośników sagi "Obcy", o czym w następnym akapicie.Giger w kanałach Śródmieścia.Szwajcarski artysta pewnie nie słyszał o bazyliszku z warszawskiej starówki i jego straszliwym spojrzeniu, ale nie wątpię by mógł doskonale go zaprojektować na potrzeby filmu na podstawie "Obiektu". A o filmie mówię nie bez kozery, bo Bukowski z wprawą stosuje narrację przypominającą kolejne ujęcia thrillera. Oglądamy wojnę z wielu kamer, ze wszystkich frontów i wreszcie od tej najmroczniejszej strony - oczami bestii. Krótkie, szybkie rozdziały idealnie nadają się do lektury w podróży i zostawiają z apetytem na więcej. Bukowski nie lubi przyzwyczajać czytelnika do bohaterów, czasem mam wrażenie, że woli się ich pozbyć zanim ich polubi, tak więc i Wam doradzam - nie przyzwyczajajcie się do postaci, tu rządzi bazyliszek i to on jest głównym bohaterem. Reszta zasługuje tylko na miejsce na jego talerzu. Oprócz głównych wątków powieści pojawiają się krótkie scenki żywcem wyjęte z horrorów - dla zbudowania klimatu wprowadzimy na chwilkę postać z zupełnie innej strony historii tylko po to by efektownie rzucić ją na pożarcie - zupełnie jak w filmowych klasykach o rekinach i innych bestiach. Wspomniałem o "Obcym" i rzeczywiście w książce tej jest coś z nastroju legendarnej sagi - dziwny tajemniczy stwór, kanały w których błąkają się ludzie bezradni wobec pradawnego potwora, napięcie i atmosfera polowania... na ludzi. Ale jest jeszcze coś, powieść ma w sobie troszkę klasycznego horroru o grozie, której początki są znacznie przed cywilizacją ludzi. Warszawski bazyliszek nie był  w końcu jedyny, ale więcej nie zdradzam!!!!Podsumowanie"Obiekt" to czysta rozrywka podlana grozą i zaprojektowana w ciekawych uniwersum nawiązującym do historii. Historycy i poszukiwacze literackich dzieł raczej się nie zachwycą, za to miłośnicy grozy, potworów i komputerowych strzelanek - będą czuli się jak w domu. Moim zdaniem powieść jest naprawdę warta uwagi, a szczerze mówiąc, bardzo bym się ucieszył gdyby na jej podstawie powstałby film. Niestety w Polsce fantastyka w filmie w ostatnich latach nie ma się najlepiej więc nie liczę na cud. Ale powieść Bukowskiego to gotowy scenariusz. Pozostaje pytanie czy Polacy potrafią i chcą rozmawiać o historii z takim dystansem by łączyć ją z popkulturą i horrorem? Czy nie poczują się urażeni tym, że doniosłym wydarzeniom z historii towarzyszy potwór w kanałach? W polskim nauczaniu historii i tożsamości jednak wciąż główny nacisk kładzie się na poważną martyrologię, tak więc nie ma tu miejsca na mariaż z rozrywką. "Bitwa pod Wiedniem", czy "Bitwa Warszawka" pokazują, że o historii mówimy najczęściej na wdechu. A "Obiekt R/W0036" to czysta rozrywka - bez pretensji do wielkiej literatury. Moim zdaniem to przemawia za Bukowskim - nie próbuje nam nic udowodnić. Tylko dobrze nastraszyć. I jestem mu za to wdzięczny - bo się przy tym dobrze bawiłem.Posłuchajcie fragmentu książki.A pod tym linkiem znajdziecie muzykę towarzyszącą.Na koniec zapowiedź - co w lutym? Recenzja i odcinek. Tytułu odcinka na razie nie zdradzę, ale recenzji już mogę - będziemy zaglądać do powieści "W otchłani Imatry" czyli rosyjskiego kryminału z przenikliwym detektywem w roli głównej.Kolorowych koszmarów!