Podcasts about rumani

Laudetur Jesus Christus - Ngợi khen Chúa Giêsu KitôRadio Vatican hằng ngày của Vatican News Tiếng Việt.Nội dung chương trình hôm nay:00:00 Bản tin15:57 Sinh hoạt Giáo hội: Đức Thánh Cha Lêô chủ sự buổi tưởng niệm Chân phước Iuliu Hossu, Hồng y người Rumani tử đạo vì đức tin.26:20 Gương chứng nhân: Bà Chrisma xây 12 nhà nguyện ở Philippines

VOV1 - Tây Ban Nha đã chủ trì tổ chức Hội nghị ngoại giao, với sự tham gia của các Ngoại trưởng châu Âu và các nước Ả Rập, hay còn được gọi là “Nhóm Madrid” nhằm thảo luận về cuộc xung đột Israel - Palestine.- Tổng thống Hungary và Phu nhân thăm chính thức nước ta từ hôm nay đến ngày 29 tháng 5 này.- Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tuyên dương 51 gương “Người thợ trẻ giỏi” toàn quốc năm 2025- TP Huế tìm giải pháp bảo vệ các bảo vật quốc gia chặt chẽ hơn.- Tân Tổng thống Rumani tuyên thệ nhậm chức.

LA SCREENINGS: C21's Jordan Pinto [02:16] and Parrot Analytics' Alex Cameron [16:40] preview this year's event, discuss US programming trends, buzzworthy new titles, and shifting market dynamics; while buyers Sofie Schütt from TV4 Media [26:22], HBO Max's Ragnhild Thorbech [38:52], and UKTV's Melanie Rumani [48:48] share their expectations and the kind of shows they're looking out for.

Trong cuộc bỏ phiếu vòng một ngày 04/05/2025, ứng viên tổng thống George Simion, lãnh đạo đảng cực hữu Liên minh Đoàn kết Rumani (AUR), theo xu hướng chủ nghĩa dân tộc, đã về đầu với 41% số phiếu. Ông sẽ đối đầu với ứng viên cánh trung, ủng hộ châu Âu, Nicusor Dan, thị trưởng Bucarest, vào ngày 18/5. Một cuộc đọ sức sẽ được Washington và Bruxelles, thậm chí cả Matxcơva theo dõi chặt chẽ. Những đòn sét đánhChiến thắng áp đảo này của ông George Simion được cho như là một đòn sét đánh vào cánh trung tại Rumani nói riêng và trong Liên Hiệp Châu Âu nói chung. Việc Tòa Bảo Hiến Rumani hồi cuối tháng 12/2024 hủy kết quả cuộc bầu cử vòng một diễn ra một tháng trước đó đã không ngăn cản được đà tiến của phe cực hữu chủ trương bài châu Âu, chống viện trợ quân sự Ukraina, mang nặng chủ nghĩa dân tộc, chủ quyền quốc gia.Nhưng có lẽ, cú sốc chính trị đầu tiên là vào ngày 24/11/2024. Ứng viên đảng cực hữu Calin Georgescu, một nhân vật ít có tiếng tăm, chủ trương thân Nga, bài Do Thái, chống tiêm ngừa Covid, đã gây bất ngờ khi về đầu vòng một bầu cử tổng thống với gần 23% lá phiếu ủng hộ. Một cú sốc lớn cho các đảng truyền thống, thay phiên nhau cầm quyền tại Rumani kể từ khi chế độ cộng sản sụp đổ vào cuối những năm 1980.Đòn sét đánh thứ hai là vào tháng 12/2024, hai ngày trước khi diễn ra vòng hai cuộc bỏ phiếu, đối đầu giữa Georgescu và một ứng viên ủng hộ châu Âu, tòa Bảo Hiến Rumani ra phán quyết rằng quy trình bầu cử đã bị vi phạm và do vậy phải hủy bỏ.Và đến ngày 11/03/2025, hai tháng trước khi tổ chức lại vòng một bầu cử, Ủy ban Bầu cử thông báo loại ông Calin Georgescu khỏi cuộc tranh cử tổng thống. Ông bị chỉ trích là đã có những phát biểu phê phán việc Rumani gia nhập châu Âu và NATO, được hưởng lợi từ những can thiệp bất hợp pháp từ Nga, bao gồm cả các chiến dịch gây ảnh hưởng trên Tik Tok. Cuối tháng 2/2025, Georgescu đã bị cảnh sát bắt giữ và bị buộc 6 tội danh, bao gồm cáo buộc âm mưu chống lại an ninh Nhà nước.Lạm phát, nạn tham nhũng : Sự bất tài của các đảng truyền thốngCuộc bầu cử tổng thống 2025 diễn ra vào lúc Rumani, với hơn 19 triệu dân, quốc gia đông dân nhất tại Đông Âu, đang phải đối mặt với tình hình kinh tế khó khăn. Thoát khỏi chế độ cộng sản vào cuối những năm 1980, gia nhập NATO vào năm 2004 và Liên Hiệp Châu Âu năm 2007, Rumani vẫn nằm trong số các nước thành viên Liên Âu nghèo nhất.Lạm phát tăng cao, nạn tham nhũng trầm kha là những yếu tố khiến người dân mất niềm tin vào giới chính trị gia, đồng thời lên án sự thụ động của họ. Trong chương trình Địa Chính Trị, nhà báo Florentin Cassonnet, làm việc cho tờ Courrier des Balkans, ghi nhận :« Có một cảm giác bất an lớn sau 20 năm gia nhập Liên Âu. Ngày nay người dân Rumani bắt đầu nhìn sự việc với một góc nhìn lo lắng nhiều hơn so với năm 2007, thời điểm họ gia nhập Liên Âu. Vào lúc đó, việc gia nhập Liên Hiệp Châu Âu được xem như là một liều thuốc chữa bách bệnh. Giờ đây, đối với một bộ phận người dân, khi xem xét lại sự việc, họ nhận thấy rằng Liên Hiệp Châu Âu không đồng nghĩa với sự giầu có. Bởi vì có việc mở cửa thị trường, bãi bỏ các quy định về kinh tế, và nhiều người cảm thấy dễ bị tổn thương. Rồi còn có sự cạnh tranh giữa người này với người khác làm mất đi sự đoàn kết giữa họ với nhau. »Nếu như việc Tòa Bảo Hiến hủy bỏ kết quả vòng một bầu cử tổng thống tháng 11/2024 và cấm ông Calin Georgescu ra tranh cử đã khiến những người ủng hộ ông bất bình, ồ ạt xuống đường phản đối, cuộc khủng hoảng bầu cử tại Rumani còn làm nổi rõ sự cạnh tranh giữa « liên minh Trump và Putin để chống lại phe theo chủ nghĩa trung dung ở châu Âu » theo như ghi nhận của trang Politico ngày 10/03/2025.Vai trò của Tik TokRumani có một vị trí địa chiến lược quan trọng đối với Liên Hiệp Châu Âu, nhất là từ khi chiến tranh Ukraina bùng nổ. Quốc gia Đông Âu này có 600 km đường biên giới chung với Ukraina, và hiện là điểm trung chuyển quan trọng cho các thiết bị quân sự phương Tây gởi đến Kiev. Rumani sắp tiếp nhận căn cứ hải quân lớn nhất của NATO tại châu Âu, hiện đang trong quá trình xây dựng.Trong tầm nhìn này, Rumani đang trở thành một địa bàn cho cuộc chiến hỗn hợp do Nga tiến hành. Cuộc bầu cử tổng thống Rumani cũng nằm trong chiến lược gây bất ổn của Nga. Chiến dịch này đều được thực hiện qua Tik Tok, ứng dụng được sử dụng rộng rãi nhất tại Rumani.Theo trang Le Devoir ngày 03/05/2025, trên Tik Tok, những người gây ảnh hưởng dường như đã giúp thao túng cử tri bằng cách chia sẻ rộng rãi các nội dung ủng hộ Nga do các bot đăng tải và có lợi cho ứng cử viên Calin Georgescu. Bà Silvia Marton, giảng viên trường đại học Khoa học Chính trị tại Bucarest, xác nhận kết luận của một số nhà quan sát hiểu rõ vấn đề này, cho biết các tuyên truyền chống hệ thống dường như có sự hỗ trợ gián tiếp của các cựu quân nhân, các lãnh đạo doanh nghiệp có lợi ích ở Nga, cũng như các thành viên của Giáo hội Chính thống giáo.Putin : Mẫu người của truyền thống, biểu tượng cho nam tínhVì sao đông đảo cử tri tại Rumani, một nước thành viên NATO, lại tỏ ra thân Nga, ủng hộ Putin ? Chiến tranh Ukraina là yếu tố quan trọng trong cảm nhận của người dân Rumani. Tại những vùng giáp biên với Ukraina, việc thường xuyên được nhận báo động nhiều lần trong tuần, nguy cơ các mảnh vỡ tên lửa hay drone rớt xuống từ trên không khiến cảm giác bất an, lo lắng và mong mỏi một nền hòa bình bền vững ngày càng lớn.Georgescu khi vận động tranh cử từng tuyên bố rằng thắng lợi bầu cử của ông là một thắng lợi hòa bình. Thế nên, theo quan điểm của giáo sư danh dự Catherine Durandin, trong chương trình Địa Chính Trị trên đài RFI Pháp ngữ,  « ông Putin đại diện cho mẫu người đàn ông của chiến thắng, có các giá trị gia đình truyền thống, chính thống (..) Vì vậy, có một sự thu hút đối với một người của hòa bình, vì ông Putin được coi là người của hòa bình, Macron là người của chiến tranh, và Liên Hiệp Châu Âu thì đang tranh luận về chiến tranh. Theo tôi, điều này rất quan trọng như một sự thao túng hình ảnh, một kiểu làm tỏa sáng quyền lực bên ngoài hệ thống nghị viện. »Trump – Putin bắt tay để chống Bruxelles ?Nhưng không chỉ có Nga ra sức tác động lên bầu cử Rumani. Sau khi có thông báo hủy kết quả vòng một và tổ chức lại cuộc bỏ phiếu, nhà tỷ phú Mỹ Elon Musk đã đăng hàng chục tweet lên án nhà nước Rumani là chuyên chế và bày tỏ ủng hộ Georgescu. Phó tổng thống Mỹ J. D. Vance dạy cho các nước đồng minh một « bài học » dân chủ tại Hội nghị An ninh Munich khi lấy Rumani làm ví dụ điển hình:« Nếu nền dân chủ của quý vị có thể bị phá hủy chỉ vì vài trăm ngàn đô la tiền quảng cáo kỹ thuật số do một quốc gia nước ngoài chi trả, thì nền dân chủ đó ngay từ đầu đã không vững mạnh rồi. Sẽ không có sự an toàn nếu một người sợ ý kiến ​​của chính người dân nước mình. »Theo giới quan sát, Rumani đang đối đầu với một trục Trump – Putin liên quan đến việc thúc đẩy tư tưởng sức mạnh nam giới. Một hệ tư tưởng mà ngày càng nhiều người Rumani tuân theo và cũng khiến họ nhìn Vladimir Putin dưới một góc độ khác, như bà Catherine Durandin giải thích ở trên.Nhưng có lẽ trên hết, đối với Matxcơva cũng như đối với Washington thời Trump 2.0, Rumani dường như là một quân cờ trong cuộc chơi quyền lực chống Bruxelles. Sự co cụm theo chủ nghĩa dân tộc được Trump và Putin kích động không có gì là mới, nhưng với việc Rumani có một nhà lãnh đạo có cùng quan điểm với họ, châu Âu khó mà nói cùng một tiếng nói, nhất là về hồ sơ Ukraina,.Trên đài ARTE, Aurélien Duchene, cố vấn địa chính trị, nhận xét :« Nỗ lực can thiệp lớn này của Nga chính là ý tưởng cho rằng sau Hungary và Slovakia, Rumani có thể là một quân cờ domino dễ đổ. Mục tiêu tiếp theo là Hy Lạp chẳng hạn. Chính quyền Trump cũng có cách nhìn tương tự về Rumani, nghĩa là xem nước này như một quân cờ tiềm tàng để chia rẽ sự đoàn kết của châu Âu, ví dụ như để ngăn chặn những nỗ lực nhằm giải phóng quốc phòng châu Âu khỏi sự giám hộ của Mỹ. »Dù vậy, các nhà quan sát đều có chung nhận xét : « Mê » Nga không có nghĩa là Rumani sẽ rời bỏ NATO, ngả hẳn theo Matxcơva. « Thân thiện với Putin, Hòa bình với Nga nhưng Bảo đảm an ninh vẫn là Mỹ », đây có lẽ cũng là mong mỏi của khoảng 41% cử tri ủng hộ ứng viên cực hữu Georges Simion, người ủng hộ tư tưởng của Trump, đã về đầu cuộc bỏ phiếu ngày 04/05/2025.

Trước viễn cảnh mất điểm tựa an ninh là Hoa Kỳ, trước những mối đe dọa dưới nhiều hình thức khác nhau xuất phát từ những tham vọng địa chính trị của Nga, 27 thành viên Liên Hiệp Châu Âu có thêm 800 tỷ euro để tăng cường khả năng phòng thủ. Trong lĩnh vực quân sự, tiền bạc chỉ là « một mặt của vấn đề ». Có nhiều nghi vấn về hiệu quả của kế hoạch tái vũ trang cho Liên Âu và còn nhiều trở ngại để châu Âu tự chủ về quốc phòng.   Đầu tháng 3/2025 Bruxelles thông báo kế hoạch 800 tỷ euro « tái vũ trang Liên Hiệp Châu Âu », mà chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen xem là « nền tảng cho chính sách phòng thủ châu Âu ». Bộ Kinh Tế Pháp ngày 20/03/2025 trình bày « những giải pháp để tài trợ cho ngành công nghiệp quốc phòng ». Tại Berlin, một tuần lễ trước ngày Hạ Viện mới của Đức bắt tay vào việc, thủ tướng tân cử Friedrich Merz chạy nước rút, thuyết phục các đảng thông qua kế hoạch sửa đổi Hiến Pháp, cho phép nước Đức đi vay nợ, huy động « hàng trăm tỷ euro hiện đại hóa quân đội và cơ sở hạ tầng ». Đây sẽ là một cuộc « Cách mạng lớn » : Trong 80 năm qua, an ninh của nước Đức chủ yếu trong tay Hoa Kỳ.« Tự chủ về quân sự, quốc phòng » là chủ đề ám ảnh các thành viên Liên Âu, ngoại trừ Hungary và Slovakia, cùng có lập trường thân Nga. Riêng thủ tướng Hungary Viktor Orban thì tin tưởng là « bạn thân » của tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.Phát biểu tại các cuộc hội nghị quốc tế ở Paris hay Luân Đôn, Bruxelles, tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhắc đi nhắc lại châu Âu cần tăng chi tiêu quân sự, cần đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực quốc phòng, nhưng là để phát « công nghiệp quốc phòng » của khối này.Theo báo cáo mới nhất (10/03/205) của SIPRI, Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Quốc Tế Stockholm, các thành viên châu Âu trong liên minh NATO lệ thuộc đến 64 % vào các nguồn cung cấp vũ khí của Hoa Kỳ và đến 10 % vào Hàn Quốc, hơn 2 % vào Israel…. Trong giai đoạn 2020-2024, nhập khẩu của châu Âu tăng 155 % so với giai đoạn 5 năm trước đó mà phần lớn là để « mua hàng của Mỹ ».Nghịch lý ở đây là 27 tập đoàn của châu Âu ( BAE Systems, Airbus Defence, Leonardo, Thales, Rheinmetall, Dassault …) có tên trong danh sách 100 hãng cung cấp vũ khí và thiết bị quân sự có trọng lượng nhất trên thế giới. Ngành quốc phòng của châu Âu « bao phủ gần như toàn bộ thị trường », đáp ứng nhu cầu của từ bên bộ binh, đến không quân, hải quân. Các tập đoàn châu Âu hiện diện trên các thị trường từ tên lửa đến ra-đa, trong lĩnh vực chế tạo tàu ngầm, thiết giáp, máy bay tàng hình, trực thăng …Những rào cản từ phía châu Âu Trở lại câu hỏi làm thế nào để tăng cường khả năng phòng thủ cho Liên Hiệp Châu Âu một cách hiệu quả nhất trong những điều kiện hiện nay, làm thế nào để sử dụng gói 800 tỷ euro trong kế hoạch « ReArm Europe-Tái vũ trang cho châu Âu » một cách hợp lý nhất ? Giới trong ngành nhận định : Việc đầu tiên cần làm là « xác định rõ những nhu cầu về thiết bị quân sự » để biết trong « kho vũ khí » của châu Âu còn thiếu những gì, thiếu bao nhiêu và cần bao nhiêu thời gian để khắc phục được những « lỗ hổng đó ».Các chuyên gia Pháp như tướng Dominique Trinquand, chuyên nghiên cứu về các vấn đề quốc phòng và quan hệ quốc tế, hay Cyrille Bret, thuộc Viện Nghiên Cứu Jacques Delors, đã đưa ra một danh sách khá dài.Châu Âu « thiếu những phương tiện phòng thủ tầm xa » và hệ thống phòng không cũng là nhược điểm của khối này. Chiến tranh Ukraina cho thấy vai trò thiết yếu của drone, mà trong lĩnh vực này châu Âu có phần chậm trễ.Trên thị trường chiến đấu cơ hiện đại, châu Âu dù có những tên tuổi lớn như Rafale của Pháp, Gripen của Thụy Điển và thậm chí là Eurofigther (một dự án hợp tác giữa 4 nước châu Âu là Anh, Đức, Ý và Tây Ban Nha), nhưng « bụt chùa nhà không thiêng » : Nhiều nước trong khối này và cả Anh Quốc hay Thụy Sĩ đều chọn mua F-35 của Mỹ. Đức và Ý cũng như Ba Lan, Rumani và các nước trong vùng Baltic chuộng công nghệ của Hoa Kỳ.Trong một chương trình truyền hình trên đài France5, Guillaume Faury, tổng giám đốc tập đoàn hàng không Airbus và gồm cả một mảng quốc phòng Airbus Defence, giải thích về xu hướng « chuộng hàng Mỹ » đó của nhiều nước trong Liên Hiệp Châu Âu và Anh Quốc :  « Đức là một trong bốn thành viên ngay từ đầu tham gia dự án sản xuất chiến đấu cơ Eurofighter. Berlin vừa trang bị chiến đấu cơ của Mỹ F-35 vừa có cả Eurofighter. Tuy nhiên, để thực hiện một số phi vụ trong khuôn khổ các chương trình quân sự của NATO, với bài tập mang theo đầu đạn hạt nhân, Đức bắt buộc phải dùng F-35 của Mỹ. Bên cạnh đó cũng có những quốc gia khác trong Liên Âu quan niệm vũ khí của Hoa Kỳ còn là một lá bùa hộ mệnh, để được Washington bảo đảm an ninh. Nhưng đến khi Mỹ quay lưng lại với châu lục này như qua những diễn tiến gần đây, thì thỏa thuận đổi vũ khí lấy an ninh đó tan vỡ ».Thiếu các dự án tầm cỡ theo mô hình Airbus trong lĩnh vực dân sựCũng ông Faury nhấn mạnh đến một bất cập khác trong việc châu Âu từ lâu nay huy động các nguồn lực tài chính và chính sách phát triển công nghiệp quốc phòng.« Quả thực trong nhiều năm, châu Âu chậm trễ trong việc đầu tư phát triển công nghiệp quốc phòng. Các khoản đầu tư của châu lục này cũng bị ‘vụn vặt' nghĩa là tùy theo quyết định ở cấp quốc gia của mỗi thành viên, nên đã không có đủ tầm cỡ. Do vậy, trong ngắn hạn châu Âu chỉ có thể trông cậy vào Mỹ để có được một số thiết bị. Nhưng về lâu về dài thì không có lý do gì ngăn cản Liên Âu sản xuất những mặt hàng như Hoa Kỳ, với điều kiện là châu Âu phải đoàn kết. Châu Âu cần tăng cường các phương tiện phòng thủ, cần cùng nhau chi tiêu một cách có hiệu quả hơn và cần sử dụng hàng của châu Âu».Cạnh tranh từ phía Hàn Quốc Chính vì những bất cập đó mà các nước châu Âu trong Liên Minh Bắc Đại Tây Dương đã phải chuyển hướng mua thiết bị và khũ khí của Hàn Quốc. Ba Lan là một trường hợp điển hình. Yann Rousseau, phóng viên thường trực cho báo Les Echos tại thủ đô Tokyo, từng điều tra về tiềm lực của nền công nghiệp quốc phòng Hàn Quốc, giải thích :   « Chính vì Bắc Triều Tiên là một mối đe dọa vẫn tồn tại cho nên Hàn Quốc phải liên tục trang bị vũ trang, phải phát triển những công nghệ mới trong lĩnh vực quốc phòng, phải cải thiện khả năng sản xuất… Nhờ thế mà vũ khí của Hàn Quốc rẻ hơn so với hàng của Mỹ chẳng hạn, mà lại rất hiện đại với mức độ hiệu quả cao. Hơn nữa, đặt hàng Hoa Kỳ có khi phải đợi từ 3 đến 5 năm hàng mới đến tay. Trái lại, khi giao dịch với các nhà sản xuất Hàn Quốc, thời gian chờ đợi có khi chỉ là từ 6 tháng đến một năm ».Những giới hạn trong khâu sản xuất  Về phía các nhà sản xuất cũng có nhiều những thách thức đang đặt ra. Vào lúc an ninh của châu Âu không là một ưu tiên trong nhãn quan của Hoa Kỳ, ở Matxcơva, sau Ukraina tổng thống Vladimir Putin đang nhắm tới những « mục tiêu khác nữa ». Ba Lan và nhiều nước Đông Âu, cũng như ba nước vùng Baltic e rằng họ sẽ là những nạn nhân tiếp theo một khi Nga phục hồi sức mạnh quân sự. Do vậy, như phóng viên của báo Les Echos vừa nói, nhịp độ sản xuất của các tập đoàn Hàn Quốc là một lợi thế lớn để Seoul giành được nhiều hợp đồng, đứng đầu là Ba Lan. Quốc gia đông Âu này có đường biên giới sát cạnh Nga, Bélarus (đồng minh của Nga) và với Ukraina đang bị Nga xâm chiếm, cho nên Vacxava muốn chóng có vũ khí trong tay.Ba Lan hiện là thành viên duy nhất của NATO dành đến gần 5 % GDP cho ngân sách quốc phòng. Trong tài khóa 2024, Vacxava huy động 44 tỷ euro cho các chi phí quân sự và để bảo vệ an ninh.Trước nhu cầu cấp bách đó, Jean Pierre Maulny, phó giám đốc Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược IRIS của Pháp, cho rằng trở ngại đầu tiên để thực sự xây dựng một mạng lưới công nghiệp hiệu quả cho châu Âu trong lĩnh vực quốc phòng là các thành viên phải có những dự án hợp tác vững chắc. Mới chỉ có quá ít những chương trình hợp tác công nghiệp giữa nước trong Liên Âu được ra đời:« Trong mọi dự án hợp tác, luôn có nguy cơ cạnh tranh giữa các tập đoàn châu Âu trong lĩnh vực quốc phòng, có một sự tranh giành trong việc chia sẻ các công đoạn sản xuất, có một sự ngờ vực về mặt công nghệ. Đặc biệt là trong ngành chế tạo vũ khí và thiết bị quân sự, một dự án hợp tác chỉ thành công nếu như hai tập đoàn thực sự cộng tác với nhau, để tuy hai mà cũng như một (…) Trong lịch sử công nghiêp châu, Âu các dự án kết hợp này có một vài thành công, nhưng cũng không ít thất bại. Cuối thập niên 1990, đầu những năm 2000, châu Âu đã có nhiều dự án hợp tác lớn, như chương trình phát triển máy bay vận tải A400M » Một sự chậm trễ về kỹ thuậtChristopher Dembick, thuộc quỹ đầu tư Pictet Asset Management, nêu lên một khó khăn khác của Lục địa già : Sự chậm trễ so với Hoa Kỳ về kỹ thuật và sức sáng tạo : « Châu Âu bị chậm trễ khá nhiều. Pháp là quốc gia tiên tiến nhất, nhưng cả trong trường hợp này, xin đưa ra một thí dụ cụ thể : Paris đặt mua hàng không mẫu hạm với hệ thống phóng máy bay trên tàu, nhưng cả Pháp lẫn châu Âu hiện không có kỹ năng để chế tạo bộ phận thiết yếu này trên tàu sân bay. Pháp bắt buộc phải mua bộ phận này của Mỹ, tức là phi công của Pháp phải do Mỹ đào tạo. Trước mắt, Liên Âu huy động được hàng trăm tỷ euro vốn để tăng chi tiêu quân sự đã là một điều tốt, nhưng bên cạnh đó còn phải đầu tư vào các kỹ năng chế tạo một số công cụ mũi nhọn, và nhất là đuổi kịp Hoa Kỳ về công nghệ. Theo tôi điều này đòi hỏi thời gian và thời gian cần thiết dài hơn là ngưỡng 4 đến 5 năm như thường được nói đến »Yếu tố địa chính trị Lãnh đạo tập đoàn hàng không Airbus Guillaume Faury đưa ra một thực tế khác : Các nhà sản xuất của châu Âu vẫn đang chờ đơn đặt hàng và phải thích nghi với những chuyển biến về địa chính trị.« Trước mắt và nhất là từ khi nổ ra chiến tranh Ukraina, đã có những nỗ lực để mua vào đạn dược và một số trang thiết bị cho bên bộ binh. Đa phần là để chuyển sang Ukraina. Nhưng về trung hạn, hiện đang có nhiều giả thuyết đang được cân nhắc. Từ những kịch bản đó, nhà nước sẽ có những nhu cầu mới, sẽ cần những thiết bị mới, hay là sẽ đặt hàng nhiều hơn. Nhưng vấn đề lớn nhất hiện nay xoay quanh câu hỏi : châu Âu có nên tách rời khỏi công nghệ của Hoa Kỳ hay không. Đối với một số công nghệ nhậy cảm, điểm này liên quan trực tiếp đến mức độ tự chủ của toàn khối, đến chủ quyền an ninh của châu Âu. Đây là một đề tài mới vừa nổi lên, như chúng ta đã thấy và đây là một vấn đề hết sức nhạy cảm ». Tới kế hoạch tái vũ trang 800 tỷ euro công bố hơn 3 năm sau khi Ukraina bị Nga xâm chiếm, và phải đợi đến khi Hoa Kỳ quay lưng lại với châu lục này, Liên Âu bắt đầu hướng tới một « sự tự chủ về chiến lược ». Nhưng trong lĩnh vực an ninh, như đô đốc Henri Schrike, Học Viện Quân Sự Pháp, phân tích, để có một lực lượng quân sự hùng mạnh, Liên Âu vừa cần có thiết bị hiện đại và phù hợp, vừa cần có một đội quân hùng hậu cộng với khả năng phối hợp tác chiến chặt chẽ giữa các đội quân của các nước thành viên, cũng như là còn cần đến những công cụ hiệu quả để thu thập và xử lý thông tin tình báo. Đó là những vấn đề mà không chắc là gói « tái vũ trang 800 tỷ euro » của châu Âu có thể giúp giải quyết ngay lập tức.

Vào thời điểm cuộc xâm lược Nga chống Ukraina kéo dài đã hơn ba năm và các nỗ lực to lớn của phương Tây hỗ trợ Kiev và trừng phạt Nga đã không đủ để giúp chấm dứt chiến tranh, giới chuyên gia, chiến lược gia đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai chung của an ninh châu Âu. Làm thế nào để chấm dứt cuộc chiến tranh có nguy cơ châm ngòi cho một xung đột quy mô toàn châu lục, thậm chí toàn cầu ? Năm nay 2025 là tròn 50 năm Hiệp định Helsinki. Hiệp định, được ký kết ngày 01/08/1975 tại thủ đô Phần Lan thời Chiến tranh Lạnh, là kết quả của hai năm đàm phán trong khuôn khổ của Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu (CSCE) (1973 – 1994) (thường được gọi là « tiến trình Helsinki ») cho phép mở ra thời kỳ tan băng giữa khối phương Tây và khối cộng sản, đứng đầu là Hoa Kỳ và Liên Xô, hai siêu cường hạt nhân. Tuyên bố 10 điểm Helsinki được ký kết bởi tất cả các quốc gia thành viên hai tổ chức quân sự thù địch, Liên minh phòng thủ Bắc Đại Tây Dương – NATO và Hiệp ước Varsava.Hiệp định Helsinki: Nền móng của « Kiến trúc an ninh châu Âu »Các nguyên tắc của Hiệp định Helsinki, như tôn trọng chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, giải quyết các tranh chấp bằng con đường hòa bình, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, tôn trọng quyền con người và các quyền tự do cơ bản, tăng cường hợp tác giữa các nước… là thỏa hiệp mà hai khối đạt được. Theo nhiều nhà quan sát, Hiệp định này đã cho phép Liên Xô cải thiện hình ảnh trên trường quốc tế sau các đàn áp tàn bạo nhắm vào phong trào dân chủ Mùa xuân Praha năm 1968. Về phía các nước phương Tây, một thành công căn bản là lần đầu tiên nhân quyền được coi là một vấn đề an ninh trong quan hệ giữa các quốc gia.Hiệp định Helsinki tiếp tục có ý nghĩa quan trọng sau khi bức tường Berlin sụp đổ, Liên Xô tan rã. Năm 1990, sau khi bức tường Berlin sụp đổ, Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu – CSCE, họp tại Paris, đã ra một « Hiến chương Paris vì một châu Âu mới » ghi nhận sự chấm dứt của thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Với Hiến chương Paris vì một châu Âu mới, CSCE có các cơ quan thường trực, như Ban thư ký, hay Trung tâm ngăn ngừa các xung đột, và các cơ chế can thiệp, để sẵn sàng đối phó với các thách thức của kỷ nguyên hậu Chiến tranh Lạnh. Đọc thêm : Hiệp định tên lửa Mỹ - Liên Xô 1987 bên bờ tan vỡ ? (INF, ký ngày 08/12/1987, là một đóng góp quan trọng giúp chấm dứt cuộc Chiến tranh lạnh giữa hai siêu cường)Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), kế tục Hội nghị CSCE từ năm 1995, đã mở ra khả năng quản lý các xung đột của thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh tại châu Âu bằng con đường hòa bình. Hiệp định Helsinki và các cơ chế, tổ chức phát sinh, cùng với các hiệp ước cắt giảm và kiểm soát vũ khí chiến lược Mỹ - Liên Xô và sau này là Mỹ - Nga, đã cho phép tạo lập lòng tin giữa các nước có chế độ chính trị khác nhau. Hiệp định Helsinki được coi là nền tảng của « kiến trúc an ninh châu Âu » trong nhiều thập niên.Chiến tranh Ukraina và Hiệp định Helsinki, từ suy yếu đến tan vỡĐông đảo chuyên gia, nhà quan sát ghi nhận là cuộc xâm lược Ukraina của Nga đã báo tử « trật tự an ninh của châu Âu », được xác lập từ năm 1975 với Hiệp định Helsinki. Cựu đại sứ Pháp Pierre Vimont, nguyên tổng thư ký điều hành của cơ quan đối ngoại Liên Âu, tức nhân vật số hai của ngành ngoại giao Liên Âu (2010-2015), trong bài viết « Một trật tự an ninh châu Âu mới », nhấn mạnh với « chiến dịch quân sự đặc biệt » tại Ukraina, điện Kremlin đã tấn công vào « chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ », những nguyên tắc căn bản nhất của Hiệp định Helsinki, nền tảng của thế cân bằng tại châu Âu được xác lập một cách gian nan vào năm 1975. « Hợp tác kinh tế được dày công vun đắp từ hơn 40 năm qua bị hủy hoại với các đòn trừng phạt kinh tế và tài chính của phương Tây » nhắm vào Nga, « quan hệ giữa các xã hội dân sự, thành tố chủ chốt thứ ba của Hiệp định Helsinki, cũng đứng trước nguy cơ bị cắt đứt hoàn toàn do cuộc xung đột với các áp lực tẩy chay văn hóa Nga và xã hội Nga ».Cựu đại sứ Pháp Pierre Vimont ghi nhận việc kiến trúc an ninh châu Âu, ra đời với Hiệp định Helsinki, trên thực tế, đã suy yếu nghiêm trọng từ lâu trước khi Nga mở màn cuộc xâm lăng Ukraina, đặc biệt với cuộc can thiệp quân sự của Nga tại Gruzia, quốc gia thuộc Liên Xô cũ, vào năm 2008 (sau khi Mỹ để ngỏ khả năng Gruzia gia nhập khối NATO) và việc Nga thôn tính bán đảo Crimée năm 2014 và hậu thuẫn các lực lượng ly khai miền đông Ukraina, sau chính biến Maidan, đầu 2014, lật đổ lãnh đạo thân Nga Viktor Yanukovych.Tái xây dựng lòng tin hay đại cường phân chia thế giới: Hướng đến « Helsinki II » hay « Yalta II » ?Trước thềm cuộc xâm lăng Ukraina, cuối năm 2021, đầu năm 2022, Matxcơva liên tục phát đi các tín hiệu đòi phương Tây, trước hết là Mỹ, xem xét lại « kiến trúc an ninh châu Âu », đòi khối NATO không tiếp tục mở rộng sang phía đông, không kết nạp Ukraina, đồng thời giảm sự hiện diện quân sự tại các nước thành viên mới của NATO tại khu vực thuộc khối Đông Âu cộng sản trước đây, như Ba Lan, Rumani hay các nước Baltic. Đọc thêm : Châu Âu không muốn một Yalta II mà Nga đang cố áp đặt Đề nghị lúc đó của Nga đã bị Mỹ và các nước châu Âu bác bỏ. Ngoại trưởng Pháp vào thời điểm đó, Jean-Yves Le Drian, nhận định là đòi hỏi của Nga « rất giống với việc quay trở lại hiện trạng trước năm 1975, tức là một kiểu Yalta II, sẽ dẫn đến việc hình thành trở lại các khối, các vùng ảnh hưởng ». Hội nghị Yalta, rồi hội nghị Potsdam, diễn ra năm 1945, sau Thế Chiến Hai, được coi là các sự kiện có ý nghĩa biểu tượng cho việc các cường quốc thắng trận, Mỹ và Liên Xô, phân chia các khu vực kiểm soát.Ngoại trưởng Pháp nhấn mạnh là, để chống lại một « Yalta II », « cần phát triển một chiến lược thúc đẩy một Helsinki II, theo tinh thần những cam kết mà toàn bộ các nước ký kết các hiệp định Helsinki đã đưa ra năm 1975, trong đó có Liên Xô vào thời điểm đó, được tiếp nối với Hiến chương Paris (vì một châu Âu mới) năm 1990 ».Liên Âu tê liệt về « tư duy chiến lược » trước thời điểm sống cònVấn đề là để thúc đẩy được tinh thần Helsinki 1975, hướng đến xác lập một « Helsinki II », làm nền tảng cho một « kiến trúc an ninh châu Âu mới », các nước châu Âu phải xác lập được một tư duy chiến lược chung, trong đó quan hệ như thế nào với Nga là vấn đề cốt lõi. Nội bộ châu Âu phân rẽ sâu sắc về vấn đề này, từ nhiều năm nay. Trước chiến tranh Ukraina, các nỗ lực cải thiện quan hệ với Nga của nhiều lãnh đạo ngoại giao Liên Âu, từ Federica Mogherini đến Joseph Borell, đều không thuyết phục được Matxcơva. Kể từ khi chiến tranh bùng nổ, việc thảo luận về chủ đề này coi như kết thúc.Theo nhà ngoại giao Pháp Pierre Vimont, có một hố sâu ngăn cách giữa nhóm các nước cho rằng không thể đối thoại với Nga (đa số là các nạn nhân trước đây của đế chế Nga và Liên Xô), coi Nga là một đe dọa sinh tồn, và các nước cổ vũ cho việc mở ra các cơ hội đối thoại để vượt qua tình trạng mất lòng tin song phương. Đọc thêm : Chính sách quan hệ với Nga : Liên Hiệp Châu Âu và sự « chia năm xẻ bảy »Trong một cuộc trả lời Viện Nghiên cứu Cao cấp về Quốc phòng (IHEDN - Institut des hautes études de défense nationale) Pháp vào thời điểm hơn hai năm chiến tranh Nga - Ukraina, nhà chính trị học Barbara Kunz, giám đốc chương trình An ninh châu Âu của Viện Nghiên cứu về Hòa bình Quốc tế ở Stockholm (SIPRI) nhận định :« Tôi cho rằng tại châu Âu, thảo luận về vấn đề này sẽ rất là phức tạp, bởi có hai trường phái. Thứ nhất là những nước cho rằng cần phải cô lập Nga hoàn toàn, cụ thể như hoàn toàn không chấp nhận sự có mặt của các đại diện của Nga trong các hội nghị của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu OSCE. Và thứ hai là các nước có quan điểm gọi là ‘‘thực tế''. Những nước này trong lúc luôn cảnh giác về đe dọa từ Nga, nhưng khẳng định cần phải tìm ra các cách thức cho phép ít nhất là sống bên cạnh Nga, cho dù không thể cùng chung sống với Nga. Tìm ra được những cách thức hợp tác tối thiểu, ví dụ như trong việc kiểm soát vũ khí, để tránh leo thang, tìm thấy các cơ chế đối thoại để tránh tình hình trở nên tồi tệ hơn hiện nay. »Nước Mỹ của Trump: Bị đẩy vào chân tường, châu Âu buộc phải hướng đến « tự chủ chiến lược »Theo chuyên gia về an ninh châu Âu Viện Nghiên cứu về Hòa bình Quốc tế Stockholm, đối thoại để tìm kiếm một kiến trúc an ninh mới cho châu Âu một phần đáng kể bị cản trở do sự bất đồng cao độ và thái độ thụ động của đông đảo các nước châu Âu, lập trường của Mỹ có ý nghĩa quyết định trong bối cảnh này:« Cuộc thảo luận về tương lai của kiến trúc an ninh châu Âu, tôi có cảm giác là chưa thực sự bắt đầu. Hiện tại, chúng ta đang tập trung vào chiến tranh tại Ukraina, điều hoàn toàn có thể thông cảm được. Để nói một cách tóm lược, các nước ở sườn đông châu Âu, như các nước vùng Baltic, Ba Lan, Rumani, và những nước khác vốn có những kinh nghiệm lịch sử với Nga, khiến họ có thái độ hoài nghi cao độ về khả năng cùng tồn tại với Nga. Nước Đức có quan điểm như thế nào ? Về mặt lịch sử, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Đức thiên về phía các nước có quan điểm thực tế, tức tìm kiếm các khả năng chung sống với Nga. Điều này còn để xem. Nước Pháp tôi cho rằng cũng theo quan điểm thực tế. Các nước phía nam châu Âu, tôi nghĩ cũng tương tự, không nghi ngờ gì về đe dọa của Nga, nhưng đối với nhiều nước, đây không phải là chủ đề ưu tiên. Tôi cho rằng, rất nhiều điều trong vấn đề này phụ thuộc vào vai trò dẫn dắt của Mỹ. Bởi các nước châu Âu rất khó đạt đồng thuận về tiếp cận chung cần theo đuổi. » Đọc thêm : Tự chủ chiến lược của Liên Hiệp Châu Âu là một viễn cảnh xa vời (Lãnh đạo đảng bảo thủ Đức năm 2022 phản đối châu Âu "tự chủ chiến lược")Việc Donald Trump trở lại Nhà Trắng đầu năm 2025 này, và các chính sách của Washington trong những tuần cầm quyền đầu tiên của Trump cho thấy quan hệ hai bờ Đại Tây Dương bước vào một giai đoạn đầy bất định. Tân tổng thống Mỹ coi việc chấm dứt chiến tranh là ưu tiên cho dù có phải chấp nhận nhiều nhân nhượng với Nga, và việc hậu thuẫn Ukraina được coi gần như là chuyện riêng của châu Âu, khối NATO mà Mỹ là trụ cột sẽ không can dự.Bảo vệ Ukraina và tái lập quan hệ với Nga: Thách thức của một « kiến trúc an ninh châu Âu » mớiViệc đảng Cộng Hòa cầm quyền tại Mỹ là tác nhân trực tiếp kích phát trở lại đòi hỏi « tự chủ chiến lược » của châu Âu, vốn bị nhiều quốc gia chủ chốt của châu Âu như Đức không mặn mà. Hôm nay, 06/03/2025, Liên Hiệp Châu Âu họp thượng đỉnh để bàn về việc tăng cường tiềm lực quốc phòng của khối và hỗ trợ quân sự cho Ukraina. « Tự chủ chiến lược » bao gồm cả hai vế, quân sự và ngoại giao. Đọc thêm : Liên Hiệp Châu Âu phải làm gì để tự chủ về quốc phòng ? (Pháp thúc đẩy Liên Âu xác lập "la bàn chiến lược")Theo nhà ngoại giao Pháp Pierre Vimont, nguyên tổng thư ký điều hành của cơ quan đối ngoại Liên Âu, bên cạnh việc dành sự hậu thuẫn quân sự mạnh mẽ để giúp Ukraina tự vệ, Liên Hiệp Châu Âu cần chuẩn bị xác lập quan hệ hợp tác với Nga sau chiến tranh. Nhà ngoại giao, được tổng thống Pháp Emmanuel Macron bổ nhiệm làm đại diện đặc biệt của tổng thống trong các đối thoại vì « một kiến trúc an ninh châu Âu và xây dựng niềm tin với Nga » trước khi chiến tranh bùng nổ, lưu ý đến bài học lịch sử : tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt không phải đợi đến khi Thế chiến Hai kết thúc mới chuẩn bị cho việc xây dựng một hệ thống quốc tế mới, và « những người sáng lập » Liên Âu cũng đã chuẩn bị nền móng cho việc xây dựng khối, nhiều năm trước 1945. Đọc thêm - Cuộc chiến vệ quốc chống Nga: Ukraina và Liên Âu ngày càng ‘‘vận mệnh tương liên''Cũng nhà ngoại giao kỳ cựu này, trong một bài viết với nhan đề « Châu Âu và Ukraina : Lấy lại thế chủ động » (nguyên văn « Europe et Ukraine : reprendre l'initiative », Viện nghiên cứu châu Âu Jacques Delors), ra mắt cuối tháng 1/2025, nhấn mạnh : « Thời kỳ bất ổn sẽ còn kéo dài trên lục địa châu Âu, do các đe dọa Nga, không cho phép trật tự Helsinki trở lại nhanh chóng. Nhưng thời kỳ căng thẳng không tránh khỏi diễn ra trong quá trình xác lập hòa bình tại Ukraina này sẽ là một trắc nghiệm đối với khả năng của châu Âu vươn lên để trở thành một thực thể địa chính trị độc lập, điều mà người châu Âu mong muốn ».Thách thức với châu Âu không phải chỉ là tái lập quan hệ với Nga để xây dựng một kiến trúc an ninh mới cho châu Âu, mà còn là « sáng tạo nên một cơ chế đa phương quốc tế mới ». Trong bối cảnh cơ chế đa phương quốc tế được xác lập sau Thế chiến Hai đang « sụp đổ », cộng đồng quốc tế đang cần đến các cơ chế hợp tác mới giữa các nước phương Tây với các nước phương Nam toàn cầu, để hóa giải hàng loạt thách thức sống còn với nhân loại, như đại khủng hoảng khí hậu.

2025- Ất Tỵ là năm kinh tế Trung Quốc gặp nhiều vận hạn, bị « hung thần Donald Trump chiếu tướng». Không khó để đoán trước quẻ bói này, nhưng năm nay Bắc Kinh kỷ niệm kế hoạch « Made In China 2025 » với tham vọng đưa Trung Quốc thành một cường quốc công nghệ mũi nhọn, ngang ngửa và thậm chí là hơn cả Hoa Kỳ tròn 10 năm tuổi.  Trong quẻ bói đầu năm về tương lai Trung Quốc báo tài chính Nhật, Nikkei Asia (06/01/2025) ghi nhận, 2024 đã chẳng được hanh thông, 2025 còn tệ hơn nữa. Năm ngoái, kinh tế Trung Quốc bị trì trệ, tình trạng tài chính ở các cấp tỉnh thành eo hẹp, thị trường lao động ảm đạm làm tê liệt tiêu thụ và đầu nước nội địa và Trung Quốc lâm vào giai đoạn « giảm phát dài nhất kể từ 1999 ».2025, ở Hoa Kỳ tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng với « chính sách thuế quan », vũ khí mà ông coi là lợi hại nhất để bảo vệ nước Mỹ về mọi mặt, từ thương mại, đến công nghiệp, từ công nghệ cao đến an ninh quốc gia và quân sự.Chìa khóa tăng trưởng của Trung Quốc được đặt tại Nhà Trắng Trung Quốc là mục tiêu đầu tiên hết tổng thống Mỹ thứ 47 nhắm tới. Trước khi nhậm chức, tổng thống đắc cử Hoa Kỳ dọa đánh thuế nhập khẩu vào « 500 tỷ đô la hàng Trung Quốc bán sang Mỹ », mức thuế hải quan dao động từ 10 đến 60 %.   Trong « kịch bản xấu nhất », theo thẩm định của ngân hàng JP Morgan tăng trưởng của Trung Quốc cho toàn năm 2025 có thể « chỉ còn là 3,9 % ». Ít bi quan hơn ngân hàng Mỹ này, cơ quan tư vấn Capital Economics trụ sở tại Luân Đôn dự báo, dù chính quyền Trump có mạnh tay « trừng phạt » hàng Trung Quốc, thiệt hại đối với GDP của Trung Quốc ước chừng « chưa tới 1 % » bởi Bắc Kinh chắc chắn sẽ « tương kế tựu kế », đánh đường vòng để tìm những ngả khác tiếp tục xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Trên đài truyền hình Pháp France24 giám đốc đặc trách về quan hệ quốc tế thuộc cơ quan nghiên cứu Institut Sapiens, Grégoire Verdeaux cũng tin rằng tổng thống Trump sẽ không nhân nhượng với Bắc Kinh nhưng là để dồn đối phương vào chân tường :« Bản chất ông Trump là một ‘deal maker', nắm bắt nhược điểm của đối phương và ông biết rằng kinh tế hiện tại là một điểm yếu của Trung Quốc. Tăng trưởng bị tắc nghẽn, khả năng sản xuất dư thừa Bắc Kinh cần xuất khẩu. Cùng lúc kinh tế nước này mang nợ, dân số già đi tức đe dọa đến nguồn lao động của các nhà máy sản xuất, và Trung Quốc trong thế giảm phát. Hoàn cảnh này khá giống với kịch bản Tokyo từng trải qua vào thập niên 1980-1990, tức là vào thời điểm Mỹ khởi động chiến tranh thương mại nhắm vào Nhật Bản. Cần nhắc lại là trong cuộc đọ sức đó bàn thắng đã thuộc về Hoa Kỳ. Donald Trump muốn kịch bản này tái diễn với Trung Quốc bởi vì Trung Quốc cũng đang gặp phải những khó khăn tương tự như Nhật Bản xưa kia ».Trong nhiệm kỳ 4 năm vừa qua, chính quyền của bên đảng Dân Chủ đã không mấy khoan nhượng với Trung Quốc. Những biện pháp trừng phạt mà tổng thống Joe Biden ban hành thậm chí « chính xác hơn », « độc hại hơn » nhắm vào những tham vọng Bắc Kinh đề ra trong kế hoạch « Made in China 2025 » để cạnh tranh với Hoa Kỳ về công nghệ cao.Richard Werly của nhật báo Thụy Sĩ Blick cũng trên France24 lưu ý đây trước hết là một cuộc tranh hùng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chứ không phải là chuyện cá nhân giữa ông Trump với « công xưởng sản xuất của thế giới ». Donald Trump chẳng qua « thích gây chú ý trong công luận » và lại đang trong thế mạnh, nên ông hô hào nhiều để khẳng định rằng nước Mỹ trong tay ông « mới áp đảo » được cỗ máy kinh tế của Trung Quốc.Elon Musk, ngôi sao giải hạn cho Trung Quốc ? Nói cách khác, kềm tỏa sự phát triển của kinh tế Trung Quốc, đặc biệt là trong những lĩnh vực « nhậy cảm » và về tham vọng công nghệ cao của ông Tập Cận Bình, chưa chắc tổng thống Donald Trump là khắc tinh lớn nhất của Trung Quốc. Bởi vì Trung Quốc đã học hỏi nhiều từ kinh nghiệm giao tiếp với ông Trump trong cuộc chiến thương mại lần thứ nhất trong nhiệm kỳ đầu của nhà tỷ phú New York này. Hơn nữa lần này ông Trump chuẩn bị quay lại Nhà Trắng với một người luôn theo sát chân ông như bóng với hình : Elon Musk. Grégoire Verdeaux bên Institut Sapiens phân tích : « Về công nghệ Donald Trump hiểu rõ là Mỹ và Trung Quốc đang lao vào một cuộc tranh hùng và Bắc Kinh đang chiếm thế thượng phong. Ông không hài lòng về chuyện đó chút nào. Song đừng quên rằng, cuộc chiến thương mại mà chính ông Trump khởi động lần trước đã dừng lại. Tập Cận Bình và Donald Trump biết nhau khá rõ. Họ từng gặp nhau nhiều lần ở Mar A Lago - Florida, hay ở Bắc Kinh… Hiện tại theo sát chân ông Trump là Elon Musk, người hiểu rất rõ về Trung Quốc và đã đầu tư rất nhiều vào Hoa Lục. Nhà máy Tesla ở Thượng Hải sản xuất 1 triệu chiếc xe, trong lúc các cơ sở ở California chỉ cho ra lò 650.000 chiếc. Elon Musk từng trực tiếp đàm phán với người mà nay là thủ tướng Trung Quốc, ông Lý Cường để được được giảm thuế và được cấp tín dụng trong dự án xây dựng nhà máy ở Thượng Hải. Điều đó cho thấy giữa Hoa Kỳ dưới chính quyền Trump và Trung Quốc, kênh đối thoại vẫn được duy trì. Bắc Kinh và Washington vẫn sẽ thảo luận và đàm phán với nhau ». Musk, người của Bắc Kinh ở Nhà Trắng ?Nhà báo Thụy Sĩ Richard Werly đi xa hơn khi e rằng những tuyên bố của ông Trump từ ngày đắc cử đến nay, và có thể là chính sách kinh tế, thương mại hay công nghiệp của nước Mỹ  sau này đang bị « tư hữu hóa », chuyển nhượng lại cho các nhà tỷ phú trung thành với Donald Trump, điển hình là trường hợp của Elon Musk. Trong kịch bản này, Trung Quốc dễ có giải pháp để giải hạn. « Hãy thử phân tích những tuyên bố của ông Trump qua lăng kính Elon Musk. Thị trường mua bán xe hơi cổ điển, sử dụng xăng dầu ảm đạm chừng nào, tốt chừng nấy cho ô tô điện của chủ nhân hãng Tesla. Cái nguy hiểm ở đây là khi mà Elon Musk điều khiển chính sách kinh tế của nước Mỹ khi mà ông ta có quyền trừng phạt những mảng công nghệ và công nghiệp nào bất lợi cho công việc làm ăn của chính mình. Trong bối cảnh đó câu hỏi đặt ra là hợp tác giữa Elon Musk và Donald Trump bền được bao lâu ».Rạn nứt trong các liên minh quân sự Á châu của Mỹ Đâu đó Elon Musk và những nhà tỷ phú thân cận với tổng thống Mỹ thứ 47 có thể là những đối tác quan trọng giúp Bắc Kinh kềm tỏa « hung thần » Donald Trump.Ngay cả trong kích bản đen tối nhất, tức là hàng của Trung Quốc bị đánh thuế nặng nhất và khó chen chân vào thị trường Mỹ, thì thứ nhất chính kinh tế Mỹ cũng gặp khó khăn. Giới quan không tin là ông Trump dám mạnh tay trừng phạt đến cùng hàng Trung Quốc để bảo vệ ngành công nghiệp của nước Mỹ, khi mà biện pháp đó đẩy lạm phát ở Hoa Kỳ lên cao. Đó sẽ là một kịch bản tai hại về mặt chính trị mà đảng Cộng Hòa sẽ không thể chấp nhận.Điểm thứ nhì và quan trọng hơn nữa là những gì Bắc Kinh đang trông thấy từ những tuyên bố của ông Trump ở thời điểm còn chưa chính thức quay lại Phòng Bầu Dục.Với ông thuế hải quan tựa như một « chiếc đũa thần » cho phép làm được tất cả và có thể được áp dụng với tất cả với mọi quốc gia, bất luật đó là những « đồng minh cốt lõi » của Washington hay không. Richar Werly đơn cử trường hợp của châu Âu khi mà Bruxelles và nhiều nước trong Liên Âu : « Xét cho cùng, Donald Trump áp đặt chính sách thuế quan khiến các nước trong mục tiêu bị ông nhắm tới cuống cuồng tìm cách để điều đình với Washington, đề tỏ thiện chí với chính quyền Trump. Rumani loan báo ý định trang chiến đấu cơ F35 của Hoa Kỳ, Liên Âu thì nói đến khả năng mua thêm năng lượng của Mỹ … Tức là châu Âu mà càng phụ thuộc vào Mỹ về an ninh (quân sự hay năng lượng) thì lại càng dễ bị đồng minh Hoa Kỳ bắt chẹt. Với tổng thống Trump châu Âu phát hiện ra rằng phải trả giá đắt để được Mỹ che chở, để đối lấy hòa bình cho châu lục này ». Vậy thì các đối tác quân sự, về chiến lược của Washington ở Ấn Độ -Thái Bình Dương từ Úc đến Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay các nước Đông Nam Á sẽ nghĩ gì ? Đành rằng các hàng rào quan thuế của ông Trump bất lợi cho tăng trưởng của Trung Quốc, trái lại viễn cảnh những liên minh quân sự với Hoa Kỳ ở châu Á bị rạn nứt khiến Bắc Kinh hài lòng. Trung Quốc chắn chắn đã trông thấy trước điều đó.  Giải quyết sản xuất dư thừa Song, ngoài « yếu tố Trump » có thể gây thêm khó khăn cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay, báo tài chính Nhật Bản Nikkei Asia nhấn mạnh đến hai nhược điểm lớn của mô hình tăng trưởng nước này.Vấn đề thứ nhất là Bắc Kinh cần giải quyết hiện tượng sản xuất dư thừa, tức là phải đi tìm các thị trường mới để tiêu thụ hàng rẻ « Made in China ». Bài toán này càng lúc càng phức tạp khi mà « từ Ấn Độ đến châu Âu, đang siết chặt các cánh cửa với hàng sản xuất tại Trung Quốc », trong mọi lĩnh vực, từ đồ chơi cho trẻ em đến hay máy pha cà phê hay pin mặt trời… Khuynh hướng này có phần gia tăng trong năm 2025. Điểm kẹt ở đây là Bắc Kinh trông đợi nhiều vào các nhà máy công nghiệp để tạo ra tăng trưởng và bảo đảm việc làm cho người dân vào lúc mà « khu vực bất động sản vẫn không có dấu hiệu được hồi sinh ». Đi tìm phép lạ thúc đẩy tiêu thụ nội địa Vấn đề thứ nhì mà Trung Quốc đang bị mắc kẹt là « cái bẫy giảm phát ». Hiện tượng này đã kéo dài cả năm 2024 do tiêu thụ nội địa trì trệ. Người dân có khuynh hướng tiết kiệm nhiều hơn vào lúc mà nhà đất mất giá, vào lúc khủng hoảng địa ốc kéo dài, vào lúc đầu tư của nước ngoài vào Trung Quốc sụt giảm … Cũng Nikkei Asia dự báo « hiện tượng giảm phát này tại Trung Quốc có nguy cơ tiếp diễn trong năm nay chừng nào mà thị trường lao động không có dấu hiệu phục hồi ».Trong trường hợp này, cho dù Bắc Kinh có mạnh dan ban hành những gói kích cầu, Ngân Hàng Trung Ương có tiếp tục hạ lãi suất thì ... cũng vô ích.

- Sau hơn 1 thập kỷ nộp đơn xin gia nhập, mới đây, Liên minh châu Âu đã chính thức chấp thuận cho 2 quốc gia này trở thành thành viên chính thức của Khu vực tự do đi lại Schengen. Theo đó, từ ngày 1/1/2025 tới đây, Rumani và Bungari sẽ gia nhập Schengen bằng đường bộ, hoàn tất quá trình hội nhập Schengen. Đây được đánh giá là thời khắc đặc biệt với cả EU và hai quốc gia này, vừa củng cố thêm sự thống nhất của Liên minh châu Âu, vừa tạo ra những cơ hội to lớn về phát triển kinh tế, thương mại – đặc biệt là du lịch cho Rumani và Bungari. --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1sukien/support

 - Nhiều hoạt động trọng thể kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam ở trong nước và nước ngoài- Việt Nam dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về tỷ lệ doanh nghiệp Nhật Bản muốn mở rộng đầu tư- Bộ Nội vụ bác thông tin trên mạng xã hội về chế độ với cán bộ khi sắp xếp tinh giản bộ máy- Ông Donald Trump chia sẻ kế hoạch của nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ thứ hai trong bài phỏng vấn với Time, sau khi được tạp chí này bình chọn là “Nhân vật của năm”- Bulgaria và Rumani trở thành thành viên đầy đủ khối Schengen từ đầu năm tới Chủ đề : thông tin, bịa đặt, trên mạng --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Ngày 21/11/2024, quân đội Nga lần đầu tiên đã phóng tên lửa loại « Orechnik » nhằm vào thành phố Dnipro của Ukraina. Theo một số chuyên gia, với hành động này, tổng thống Vladimir Putin đưa ra một thách thức leo thang rất rõ ràng đối với phương Tây : Quý vị đã sẵn sàng hay chưa để Nga tấn công các cơ sở của NATO ở bất kỳ nơi nào tại châu Âu bằng các loại tên lửa siêu thanh mà quý vị không có ? Theo Le Monde, đây là lần đầu tiên trong lịch sử hạt nhân quân sự, Nga sử dụng một tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM), được thiết kế để mang đầu đạn hạt nhân trên chiến trường Ukraina. Tên lửa mới mang tên « Orechnik », có tầm bắn nằm trong khoảng từ 2000-3000 km.« Orechnik » : Đòn phủ đầu bất ngờChuyên gia Heloise Fayet, phụ trách chương trình nghiên cứu về Răn đe và Phổ biến Hạt nhân, Trung tâm Nghiên cứu An ninh, Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), trên đài phát thanh France Culture giải thích đây là một phiên bản cải biên từ loại tên lửa cũ RS-26, từng được Nga phát triển trong những năm 2010, nhưng chương trình đã bị đình lại do quá tốn kém:« Điều thú vị ở đây là loại tên lửa này đã bị cấm trong từ năm 1987 đến năm 2019, nhờ vào Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF). Văn bản được ký kết giữa Hoa Kỳ và Liên Xô sau cuộc khủng hoảng tên lửa châu Âu (1977 – 1987). Vụ căng thẳng nổi tiếng này lại gia tăng giữa Mỹ và Liên Xô tại châu Âu sau khi Nga phát triển và bố trí một số loại tên lửa nhằm đáp trả việc Mỹ cho lắp tên lửa Pershing tại châu lục này.Hai đại cường thời kỳ đó nhận ra rằng việc trang bị các loại tên lửa đạn đạo có tầm bắn từ 500 đến 5.500 km tạo ra một sự mơ hồ chiến lược, bởi vì một điểm tại châu Âu đã nằm trong tầm bắn từ lãnh thổ Liên Xô, và do vậy loại tên lửa này đã bị cấm. Tuy nhiên, trong những năm 2010, Nga đã quyết định tái khởi động một số chương trình vũ khí. Kế hoạch bị Mỹ phát hiện và ông Donald Trump năm 2019 đã quyết định rút khỏi Hiệp ước INF và sau đó là đến lượt Nga. »Đương nhiên, đòn phủ đầu này của Nga đã mang lại niềm hân hoan cho những người theo đường lối cứng rắn tại Matxcơva. Còn tại các thủ đô phương Tây, hành động này của Nga đã gây bất ngờ và là một bước rẽ quan trọng trong cuộc chiến tranh Ukraina. Hành động này có thể được xem như là một thách thức từ ông Putin, theo đó, NATO không đủ sức để đối phó với các loại tên lửa « siêu thanh » của Nga mà phương Tây không hề có.Chiến lược leo thang căng thẳngVề điểm này, Ian Proud, một nhà cựu ngoại giao Anh, am tường về Nga, trên trang Responsible Statecraft (27/11/2024) đánh giá rằng phương Tây đang hiểu sai về chiến lược của Nga. Tại mỗi thời điểm quan trọng trong một thập kỷ qua, Nga tìm cách thống trị leo thang, một khái niệm Chiến Tranh Lạnh, theo đó, một quốc gia có thể kiềm chế xung đột tốt nhất và tránh leo thang nếu họ thống trị ở mỗi bậc leo thang liên tiếp, cho đến nấc sau cùng là bậc thang hạt nhân.Chiến lược này đã được Nga áp dụng kể từ khi nổ ra khủng hoảng Ukraina năm 2014. Việc sáp nhập bán đảo Crimée năm 2014 và cuộc chiến xâm lược Ukraina tháng 02/2022 là bước leo thang lớn mà NATO đã không đối đầu trực diện. Chiến lược này cũng được Nga thực hiện trong lĩnh vực ngoại giao. Người ta còn nhớ năm 2017, Matxcơva leo thang căng thẳng với Washington khi trục xuất 755 nhân viên ngoại giao Mỹ. Khi cho leo thang quá mức, Nga đánh cược rằng đối thủ của mình sẽ không sẵn sàng bước thêm một nấc thang nữa.Tại Matxcơva, có một quan điểm cứng rắn, được củng cố bởi chủ nghĩa tuần tiến của Joe Biden, cho rằng khi có căng thẳng, Nga sẽ luôn vượt trội hơn một liên minh phương Tây chia rẽ và yếu kém về mặt đạo đức. Bởi một lẽ dễ hiểu là Nga có thứ mà phương Tây không có : Quyền lực tối cao và Ý chí chính trị, để có thể đơn phương hành động.Ông Putin đã bị những người theo đường lối cứng rắn chỉ trích là đã không phản ứng trước việc phương Tây tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraina. Do vậy, việc Nga phóng một tên lửa siêu thanh Orechnik vào một cơ sở vũ khí kiên cố của Ukraina tại Dnipro đúng là đã đánh dấu một bước leo thang mới, bởi vì đây là lần đầu tiên tên lửa đạn đạo tầm trung được sử dụng trên chiến trường.« Orechnik » : Ngưỡng hạt nhân không bị phá vỡTheo ông Ian Proud, hành động này của Matxcơva mang nhiều ý nghĩa quan trọng, vì một số lý do. Thứ nhất, việc sử dụng tên lửa « Orechnik » cho thấy một sự leo thang mới về khả năng hủy diệt. Thiệt hại gây ra từ cuộc không kích này dường như lớn hơn đáng kể so với các cuộc tấn công thông thường khác.Về điểm này, nhà nghiên cứu Heloise Fayet, lưu ý rằng, điều thú vị ở đây, không phải ở điểm tên lửa có thể mang đầu đạn hạt nhân, mà là việc chúng có thể mang nhiều đầu đạn thông thường cùng một lúc. Trên đài phát thanh France Culture, nữ chuyên gia Pháp giải thích tiếp:« Giới chức Nga rất rõ ràng về chủ đề này. Mục tiêu của họ với loại tên lửa đạn đạo tầm trung là sử dụng nhiều đầu đạn cùng lúc và tiến hành bắn hàng loạt để có thể tiếp cận bằng tên lửa quy ước nhiều địa điểm mà trước đây chỉ có thể thực hiện bằng vũ khí hạt nhân, và do vậy cho phép tấn công dễ dàng hơn nhiều.Bởi vì, với một loại vũ khí quy ước như vậy, quý vị không vi phạm điều cấm kỵ về hạt nhân, và do vậy tấn công dễ dàng hơn nhiều các mục tiêu tại Ukraina, hay, tại sao không, ở Ba Lan, Rumani hay các nước vùng Baltic ? Điều này đặt ra câu hỏi : Chúng ta sẽ phản ứng thế nào, đặc biệt là NATO hay Pháp, trước một cuộc tấn công nhằm vào các địa điểm cho đến giờ được cho là khó thể bị nhắm đến ? »Thứ hai, theo ông Ian Proud, một ngày sau cuộc không kích, tổng thống Nga, trong bài phát biểu trước toàn dân, đã cẩn thận mô tả đây là « một cuộc thử nghiệm », đồng thời khẳng định tên lửa « Orechnik » có một khả năng triển khai vượt xa năng lực các loại tên lửa mà các cường quốc phương Tây cho phép Ukraina sử dụng để oanh kích sâu vào lãnh thổ Nga như ATACMS hay Storm Shadow. Nguyên thủ Nga còn để ngỏ cánh cửa cho các « cuộc thử nghiệm » tiếp theo của Orechnik.« Orechnik » làm lộ rõ điểm yếu của châu ÂuTrong bài phát biểu, tổng thống Nga khẳng định, phương Tây chưa có một phương tiện nào để chống lại một kiểu oanh kích như ngày 21/11. Với tốc độ Mach 10, tức khoảng từ 2,5 -3 km/giây, chưa có một hệ thống phòng không nào hiện có trên thế giới, kể cả các hệ thống phòng không Mỹ bố trí tại châu Âu có thể bắn chặn. Một thông tin phần nào cũng được nhà nghiên cứu Heloise Faye, thừa nhận trên làn sóng France Culture ngày 25/11/2024: « Có một số hệ thống phòng không có khả năng bắn chặn loại tên lửa này, đặc biệt là hệ thống THAAD. Đây là hệ thống tên lửa của Mỹ và được nước này triển khai gần đây ở Israel để bảo vệ lãnh thổ Israel trước một cuộc tấn công của Iran. Vấn đề là hệ thống phòng không này cực kỳ đắt và có rất ít. Quả thật, nghĩ đến một dạng Vòm Sắt giống như hệ thống vũ khí được bố trí ở Israel trên lãnh thổ châu Âu hoàn toàn là một điều ảo tưởng. »Cuộc « thử nghiệm » của Nga đang đặt Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Pháp trong thế phải đối mặt với việc đưa Ukraina vào một tình huống mà một loại vũ khí có sức tàn phá lớn hơn có thể được sử dụng để chống phá các mục tiêu chiến lược hoặc trên chiến trường.Cuối cùng, phạm vi tấn công của Orechnik lớn hơn gấp 16 lần so với tên lửa ATACMS và Storm Shadow. Điều này đặt bất kỳ mục tiêu nào của NATO trong tầm bắn của cuộc tấn công thông thường. Theo nhiều nguồn tin từ Nga, trong cuộc không kích hôm 21/11, Nga đã phá hủy cơ sở vũ khí Yuzhmash, được xây dựng từ thời Liên Xô cũ, nằm sâu dưới lòng đất để tránh bị tấn công. Đây dường như là nơi được hãng vũ khí Rheinmetall của Đức sử dụng để sửa chữa xe tăng Leopard và Ukraina dùng làm cơ sở để sản xuất drone tầm xa.Thế nên, với việc lần đầu tiên dùng vũ khí đạn đạo tầm trung không kích Ukraina, ông Putin đã gởi đi một thông điệp rất rõ ràng đến các nhà hoạch định chiến lược quân sự của Mỹ và Anh Quốc, những nước ủng hộ việc triển khai ATACMS, hay Storm Shadow, rằng mục tiêu cụ thể sắp tới rất có thể sẽ là NATO.Leo thang xung đột : Mỹ có sẽ phản ứng ?Dù vậy, nhà nghiên cứu tại IFRI lưu ý thêm rằng, chi phí để sản xuất một loại tên lửa như vậy rất tốn kém, ước tính lên đến hàng chục triệu euro, phải mất nhiều năm để sản xuất và Nga hiện chỉ sở hữu một số lượng rất hạn chế, nhất là vẫn còn đang trong giai đoạn « thử nghiệm » như tuyên bố của nguyên thủ quốc gia Nga.Trong cuộc leo thang xung đột giữa Nga và Phương Tây, liệu tổng thống Nga có đi đến nấc sau cùng là dùng đến vũ khí nguyên tử hay không ? Chuyên gia Heloise Fayet cho biết lập trường của bà:« Theo tôi, nguy cơ sử dụng vũ khí nguyên tử là cực kỳ thấp, ngay cả khi chúng ta nói đến vũ khí hạt nhân của Mỹ, Bắc Triều Tiên, Nga… Tôi cho rằng  Vladimir Putin đang tìm cách chứng tỏ rằng ông có nhiều giải pháp thay thế hơn là một cuộc tấn công hạt nhân, bởi vì ông biết rằng vũ khí hạt nhân đã không được dùng đến từ năm 1945 và thật không may là hiện nay, Nga không còn trong thế yếu trên chiến trường Ukraina.Ông Putin cũng thấy rõ là tại châu Âu và Mỹ đang có nhiều cuộc tranh luận, rồi việc ông Trump sắp trở lại cầm quyền, về nguyên tắc, là ít hậu thuẫn Ukraina hơn, và do vậy, ông ấy thật sự cũng chẳng được lợi gì nếu bị cộng đồng quốc tế gạt ra bên lề, nhất là có thể gây mâu thuẫn với đối tác Trung Quốc, vốn luôn thận trọng trong việc sử dụng vũ khí nguyên tử.Ngược lại, ông ấy sẽ tìm cách đẩy lùi dần ngưỡng sử dụng vũ khí hạt nhân khi đánh cược trên cả hai vế : Một mặt, bằng cách cho phát triển các phương tiện tấn công sâu theo quy ước, có thể cho phép ông đạt được mục tiêu chính trị nhưng không vi phạm điều cấm kỵ về hạt nhân, và mặt khác, bằng cách luôn đưa ra báo động về việc ông ấy điều chỉnh học thuyết răn đe hạt nhân Nga, để cho thấy mối đe dọa hạt nhân vẫn luôn còn đó. Một lần nữa, ông Putin có sẵn nhiều lựa chọn thay thế, kể cả tấn công mạng và nhất là, tại sao không, sử dụng vũ khí hóa học tấn công sâu để đẩy lui việc sử dụng vũ khí hạt nhân ».Về phía Mỹ, vào lúc sắp hết nhiệm kỳ tổng thống, liệu ông Biden có quyết định sẵn sàng leo thang quá mức với Putin hay không ? Điều này đòi hỏi vị tổng thống sắp mãn nhiệm phải mở rộng một cách ồ ạt, quy mô và phạm vi của các hệ thống vũ khí của Hoa Kỳ có thể được sử dụng ở Ukraina. Tuy nhiên, Ian Proud nhắc nhở, quân đội Mỹ vẫn chưa có một hệ thống tương đương đang hoạt động như Orechnik. Sắp đến ngày chính thức bước vào Nhà Trắng, liệu rằng Donald Trump có sẽ quyết định mở kho vũ khí hay không, đây vẫn còn là một điều đáng ngờ !

Dans son émission média, Thomas Isle et sa bande reçoivent chaque jour un invité. Aujourd'hui, Matthieu Rumani et Nicolas Slomka, les créateurs et scénaristes de la série "Culte" qui raconte les coulisses de l'avènement médiatique du début des années 2000 autour de Loft Story. La série est lancée lce vendredi sur Prime Vidéo.

Dans son émission média, Thomas Isle et sa bande reçoivent chaque jour un invité. Aujourd'hui, Matthieu Rumani et Nicolas Slomka, les créateurs et scénaristes de la série "Culte" qui raconte les coulisses de l'avènement médiatique du début des années 2000 autour de Loft Story. La série est lancée lce vendredi sur Prime Vidéo.

Toute l'actualité des médias, de la télé à la radio, de la presse écrite aux réseaux sociaux, des shows populaires aux publications les plus pointues, dénuée d'à-priori, mais non de bienveillance. Accompagné de chroniqueurs et de spécialistes, Thomas Isle décrypte chaque jour ce qui fait parler dans les médias.

Dans son émission média, Thomas Isle et sa bande reçoivent chaque jour un invité. Aujourd'hui, Matthieu Rumani et Nicolas Slomka, les créateurs et scénaristes de la série "Culte" qui raconte les coulisses de l'avènement médiatique du début des années 2000 autour de Loft Story. La série est lancée lce vendredi sur Prime Vidéo.

Toute l'actualité des médias, de la télé à la radio, de la presse écrite aux réseaux sociaux, des shows populaires aux publications les plus pointues, dénuée d'à-priori, mais non de bienveillance. Accompagné de chroniqueurs et de spécialistes, Thomas Isle décrypte chaque jour ce qui fait parler dans les médias.

Tại cuộc triển lãm công nghệ Vivatech ở Paris cuối tháng 5/2024, bao trùm lên hết là trí tuệ nhân tạo ( Artificial intelligence - AI ), với vô số các ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực. Đặc biệt trí tuệ nhân tạo được sử dụng ngày càng nhiều trong việc cải thiện cuộc sống của những người tàn tật, trong đó có người mù và khiếm thị.  Nhờ những tiến bộ của trí tuệ nhân tạo (AI), các công nghệ hỗ trợ bằng giọng nói giờ đây trở nên hiệu quả hơn bao giờ hết, giúp người mù và người khiếm thị vượt qua những trở ngại đang hạn chế họ. Chẳng hạn như công ty Israel Orcam, được thành lập năm 2010, đã phát triển một loại camera mang trên Orcam MyEye, với giá khoảng hơn 2.000 euro, gắn trên mắt kính, với ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giúp cho người mù và người khiếm thị hiểu được các văn bản và xác định được các vật thể nhờ giọng nói mô tả những gì mà họ không nhìn thấy được.Tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng CES ở Las Vegas, Hoa Kỳ, đầu năm nay, công ty khởi nghiệp Lumen của Rumani đã giới thiệu một loại mắt kính có thể thay thế chó dẫn đường. Công nghệ này sử dụng các cảm biến, tai nghe để hướng dẫn người mù, người khiếm thị. Khi phát hiện một  thứ gì đó đang chặn đường, tai nghe sẽ rung ở bên phải hoặc bên trái để hướng dẫn đổi hướng. Có 6 camera và sử dụng trí tuệ nhân tạo, loại mắt kính này coi như mô phỏng các đặc điểm chính của chó dẫn đường.Bên cạnh đó còn có những trợ lý giọng nói, chẳng hạn như Siri, Google Assistant và Amazon Alexa, có thể đáp lại các lệnh thoại, cung cấp thông tin theo thời gian thực và thậm chí thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Do đó, đối với người khiếm thị và mù, những trợ lý giọng nói này trở thành người bạn đồng hành kỹ thuật số cho phép họ truy cập thông tin. Trong việc hỗ trợ người mù và người khiếm thị, người ta cũng sử dụng ngày càng nhiều những chatbots, tức là những chương trình trí tuệ nhân tạo được thiết kế nhằm mô phỏng lại các cuộc trò chuyện với người dùng thông qua nền tảng internet. Các chatbot đó được thiết kế đặc biệt để đáp ứng nhu cầu của người khiếm thị và người mù. Các chatbot này sử dụng giao diện giọng nói và văn bản để cho phép giao tiếp liền mạch. Họ có thể hiểu và trả lời các câu hỏi, đưa ra lời khuyên, hỗ trợ. Sử dụng trí thông minh đàm thoại, các chatbot được điều chỉnh này được cá nhân hóa và dễ tiếp cận cho những người khiếm thị và người mù.Chính là theo chiều hướng này mà một ê kíp ở vùng Paris đã phát triển một loại điện thoại với ứng dụng chatbot dành riêng  cho người mù và người khiếm thị. Điện thoại hiện được bán với giá khoảng gần 385 euro, cộng thêm tiền thuê bao mỗi tháng 12 euro.Nói chung, trí thông minh nhân tạo với chức năng đàm thoại đang cách mạng hóa khả năng tiếp cận cho người khiếm thị và người mù. Nhờ công nghệ hỗ trợ giọng nói, họ trở nên độc lập hơn và hòa nhập xã hội tốt hơn.Nhưng những sáng chế về trí thông minh nhân tạo hỗ trợ cho người mù và người khiếm thị không chỉ dừng ở đó. Có mặt tại triển lãm VivaTech cuối tháng 5/2024, công ty khởi nghiệp Biped.ai, trụ sở tại Lausanne, Thụy Sĩ, đã giới thiệu một sản phẩm mang tên NOA, một dây nịt được trang bị thiết bị định vị GPS và máy tính kết hợp với trí tuệ nhân tạo tổng hợp để phát hiện chướng ngại vật cho người mù và khiếm thị. Trả lời RFI Việt ngữ tại triển lãm Vivatech, đại diện của công ty Biped.ai, kỹ sư tin học Paul Prevel, cho biết: “Công ty của chúng tôi đã được thành lập từ 3 năm nay và chúng tôi đã bỏ ra 2 năm để nghiên cứu phát triển NOA, huy động 250 người thử nghiệm beta. Năm nay, chúng tôi bước vào giai đoạn thương mại hóa, chuẩn bị mở thị trường Hoa Kỳ, châu Âu và Úc. Sản phẩm sẽ được bán với giá 4.300 euro. Mục đích là tạo một giải pháp với giá cả dễ tiếp cận hơn.Dĩ nhiên là ở mỗi nước chúng tôi sẽ làm việc với các nhà phân phối để sản phẩm được hoàn trả một phần hay toàn bộ, tùy theo quy định của các nước. Ở Pháp, các cơ quan cấp tỉnh đặc trách về những người tàn tật sẽ hoàn trả đến 65% giá mua sản phẩm.”Nói là dây nịt nhưng thật ra NOA là một dây đai đeo trên vai, với camera góc rộng ở bên trái ngực, một máy tính nhỏ ở bên phải và một pin phía sau cổ. Nhờ trí tuệ nhân tạo, NOA xác định các mối nguy hiểm, hướng dẫn và mô tả môi trường xung quanh người sử dụng. Toàn bộ dây nịt nặng chưa tới 1 kg.Tham vọng của những người sáng lập công ty khởi nghiệp Biped là tạo ra một sự đổi mới có thể thay đổi cuộc sống của những người mù, người khiếm thị và có thể giúp họ tự khám phá những địa điểm mới, hoàn toàn an toàn và tự chủ. Ý tưởng là phát triển một “phi công phụ” lấy cảm hứng từ phương tiện tự hành, có khả năng đọc văn bản, nhận diện khuôn mặt, phát hiện các lối qua đường dành cho người đi bộ và cung cấp khả năng điều hướng khi di chuyển bên trong các tòa nhà. Công ty khởi nghiệp này đã hợp tác với viện nghiên cứu Honda. Sản phẩm cùng tên của họ tự quảng cáo là “dây nịt phát hiện các chướng ngại vật đang đến gần và cung cấp hướng dẫn GPS, tất cả trong một, kèm theo phản hồi bằng âm thanh”. Các mô hình nhận dạng đối tượng bằng thuật toán xác định chướng ngại vật (tĩnh hoặc chuyển động) và dự đoán rủi ro va chạm. Người dùng được thông báo bằng tín hiệu âm thanh qua tai nghe Bluetooth.Trả lời RFI Việt ngữ tại triển lãm Vivatech, kỹ sư tin học Paul Prevel giải thích thêm: “ NOA có 3 chức năng. Chức năng thứ nhất là dẫn đường, làm sao đưa người mù tới một điểm đến mới. Chức năng thứ hai là phát hiện các chướng ngại vật, những vật thể mà “gậy trắng”, tức là gậy trang bị cho người mù không thể phát hiện được, chẳng hạn như những vật ngang đầu hay những hố mà “gây trắng” không thể dò được. Chức năng thứ ba là vận dụng trí tuệ nhân tạo, mô tả bằng giọng nói những gì mà camera thấy được.Ứng dụng dẫn đường chủ yếu dùng thiết bị định vị GPS, nhưng trên đường đi, trí tuệ nhân tạo sẽ được sử dụng những khi phải băng qua đường, hướng dẫn người mù đến làn dành cho người đi bộ, bấm nút để chờ đèn xanh. Hệ thống sau đó sẽ hướng dẫn đi như thế nào để lúc nào cũng ngay giữa lối đi, có đông người đi không, có xe nào dừng kế bên không. Camera sẽ thu thập tất cả những thông tin ba chiều chung quanh người mù để cảnh báo là có một cái hố hay một cây cột trên đường, hay có một người đi từ phía trước đến. Khi tới điểm đến dự kiến, hệ thống sẽ hướng dẫn đến cửa vào tòa nhà, cửa có mở hay không, cầu thang nằm ở đâu.”Lý tưởng nhất là dây nịt này bổ sung cho gậy hoặc chó dẫn đường cho người mù và người khiếm thị. Giải pháp NOA cũng có thể được áp dụng cho thế giới việc làm, hỗ trợ những người mù và người khiếm thị làm công việc hàng ngày trong công ty của họ. Về lâu dài, những người đồng sáng lập Biped hy vọng công nghệ của họ thậm chí sẽ có thể giúp người dùng chạy hoặc thậm chí trượt băng. Trên toàn thế giới có hơn 300 triệu người khiếm thị và 40 triệu người bị mù hoàn toàn. Giải pháp của biped.ai có tiềm năng trở thành giải pháp cứu mạng nhiều người: bằng cách kết hợp xử lý tín hiệu và thị giác bằng máy tính tiên tiến, biped.ai có thể cung cấp thông tin chi tiết nhanh hơn tới 10 lần so với các “đối thủ” cạnh tranh.Giải pháp NOA cũng bắt đầu được ứng dụng trong hệ thống giao thông công cộng ở Thụy Sĩ. Từ tháng 6 năm nay, trên tuyến tàu điện ngầm M2 ở Lausanne, một tổ hợp gồm công ty Biped.ai, TL (Giao thông công cộng vùng Lausanne) và SME Urbagestion phát triển một giải pháp di chuyển độc đáo trên thế giới: hành trình hoàn toàn tự động đầu tiên dành cho người mù tới một điểm đến mới. Theo Maël Fabien, giám đốc và người đồng sáng lập công ty Biped.ai, dự án này "nhằm chứng minh rằng người mù có thể đến một cuộc hẹn mà không cần biết trước lộ trình”. Trên thực tế, mục tiêu là điều chỉnh phát minh này cho phù hợp với điều kiện giao thông công cộng và bên trong các tòa nhà, nơi tín hiệu GPS không đi qua được. 

 - Ngày 1/10, Quốc hội Rumani đã phê duyệt việc thành lập một Trung tâm huấn luyện cho lính thủy đánh bộ Ukraine tại nước này theo đề xuất của Tổng thống Iohannis. Chủ đề : Romania, lính thủy đánh bộ, Ukraine --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

- Bão số 3 đã áp sát các tỉnh Quảng Ninh - Hải Phòng, gây mưa lớn, gió giật mạnh khiến hàng loạt cây cối, cột điện gãy đổ. Trước tình hình bão số 3 với mức độ rủi ro thiên tai lớn, Chính phủ đã thành lập Bộ Chỉ huy tiền phương tại Hải Phòng để chỉ đạo công tác phòng, chống bão.- Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2024; xử lý một số vướng mắc đối với dự án đầu tư kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp.- Rumani chấp thuận chuyển giao hệ thống phòng không Patriot cho Ucraina. Tuy vậy, nhóm liên lạc quốc phòng gồm 50 quốc gia phương Tây không hỗ trợ Ucraina sử dụng vũ khí tầm xa để tấn công lãnh thổ Nga.- Động đất gần Sydney (Australia) gây mất điện trên diện rộng Chủ đề : Thủ tướng, Phạm Minh Chính --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Sau hơn hai chục năm thành lập, Résidence du Festival de Cannes - Trại sáng tác điện ảnh của Liên hoan phim Cannes đã tiếp đón nhiều lớp đạo diễn trẻ, tạo tiền đề phát triển các dự án phim đầu tay. Được thành lập vào năm 2000, « xưởng sáng tác nghệ thuật » giành cho các tài năng điện ảnh trẻ của Liên hoan phim Cannes đã tiếp đón hơn 250 đạo diễn trẻ đến từ hơn 60 quốc gia trên thế giới từ hơn hai chục năm qua.Nhiều người trong số đó đã tạo được tiếng tăm trong nền nghệ thuật thứ bảy, như đạo diễn người Rumani, Corneliu Porumboiu, được giải Ống Kính Vàng vào năm 2006 qua bộ phim “12 giờ 08 ở phía đông Bucarest”, hay đạo diễn người Mêhicô Amat Escalante, đoạt giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại LHP Cannes vào năm 2013, hoặc đạo diễn người Hungary, với giải Grand Prix ở Cannes vào năm 2015, hoặc Oscar cũng như Quả Cầu Vàng (Golden Globe), cho bộ phim tiếng nước ngoài xuất sắc nhất vào năm 2016 qua bộ phim “Le Fils de Saul”. Mỗi năm, 12 đạo diễn được tuyển chọn vào hai đợt, mùa thu và mùa hè (từ tháng 10 đến tháng 2 và từ tháng 3 đến tháng 7). Trong vòng 4 tháng, họ sẽ cư trú tại « trại sáng tác », tọa lạc tại số 6, Cité Malesherbes, tại quận 9, trung tâm thủ đô Paris. Mỗi đạo diễn sẽ được hướng dẫn phát triển kịch bản cho đến quá trình sản xuất cho bộ phim đầu tay. Tất cả cũng sẽ được hỗ trợ một khoản chi tiêu khoảng 800 euros, có vé vào nhiều rạp chiếu phim ở Paris và được mời đến dự Liên hoan phim Cannes. Bên lề sự kiện diễn ra ở miền nam nước Pháp (14-25/05/2024), 12 đạo diễn cũng sẽ có buổi thuyết trình về dự án làm phim để giành được giải thưởng của quỹ điện ảnh CNC - Trung tâm điện ảnh và hình ảnh động quốc gia Pháp, trị giá 5000 euros.  Diana Cẩm Vân Nguyễn, nữ đạo diễn người CH Séc, gốc Việt, là một trong 6 đạo diễn trẻ được lựa chọn vào khoá mùa thu từ tháng 10/2023 đến tháng 02/2024 và có mặt tại Liên hoan phim Cannes lần thứ 77 vừa qua.Nhân dịp này RFI Tiếng Việt đã phỏng vấn nữ đạo diễn trẻ, tác giả của nhiều bộ phim ngắn, được đề cử tranh giải tại nhiều liên hoan phim như Locarno, Toronto, Rotterdam, Annecy và Liên hoan phim tài liệu quốc tế Amsterdam.Bộ phim ngắn gần đây nhất Love, Dad (2021) do cô thực hiện, đã được đề cử ở hạng mục Phim ngắn hay nhất tại European Film Awards 2022 và đã giành được hơn 70 giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế bao gồm giải phim ngắn hay nhất tại Liên hoan BFI ở London. ***Xin cảm ơn Diana Cẩm Vân Nguyễn đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của RFI Tiếng Việt.Là một trong 6 đạo diễn trẻ được lựa chọn tham gia trại sáng tác nghệ thuật của Liên hoan phim Cannes mùa thu đông năm ngoái. Chị có thể cho biết trải nghiệm này như thế nào được không ? Diana Cẩm Vân Nguyễn : Đó là một trải nghiệm tuyệt vời và tôi khuyên tất cả các đạo diễn trẻ nên thử sức nếu muốn làm ra bộ phim dài đầu tiên. Trại sáng tác cung cấp chỗ ở tại trung tâm thủ đô Paris. Tại đó, chúng tôi có thể dành toàn bộ thời gian, cùng những đạo diễn khác được chọn, đến từ khắp nơi trên thế giới, cùng sống trong một căn nhà và có thể truyền cảm hứng cho nhau.Một điểm khác nữa là trại sáng tác này cho tôi một khoảng thời gian để tập trung vào bản thân và vào dự án mà tôi đang chuẩn bị, mà tôi không biết là tôi cần khoảng thời gian đó, cho phép tôi chuẩn bị cho việc viết kịch bản cho phim của tôi tốt hơn. Để được lựa chọn vào trại sáng tác, chúng tôi phải có một dự án làm phim trước và đến đó để hoàn thiện kịch bản.Trại sáng tác có những hoạt động cụ thể gì ?Diana Cẩm Vân Nguyễn : Ban tổ chức cũng cung cấp cho chúng tôi những lời khuyên hữu ích, với các cuộc gặp gỡ cùng các đạo diễn nổi tiếng. Ví dụ, đạo diễn Justine Triet (Cành Cọ Vàng năm 2023) đã đến trại và trao đổi với chúng tôi. Ngoài ra, còn có các nhà làm phim nổi tiếng khác như Claire Maton, hay Céline Chiama. Chúng tôi cũng có một tiết học kéo dài 4 tiếng nói về sinh thái, giới thiệu cho chúng tôi về eco-filming, green-filming (làm phim nhưng vẫn bảo vệ sinh thái). Chúng tôi cũng học tiếng Pháp 3 giờ mỗi tuần. Hiện tôi vẫn nhớ một chút, hiểu một chút tiếng Pháp nhưng tôi vẫn chưa tự tin để nói tiếng Pháp. Sau đó, phần còn lại của chương trình phụ thuộc vào quyết định của chúng tôi. Nếu chúng tôi muốn viết kịch bản, viết sách, hay đi bộ trên phố, tìm cảm hứng, hoặc thăm các triển lãm…Để được lựa chọn vào trại sáng tác này, chị đã chuẩn bị những gì ?Diana Cẩm Vân Nguyễn : Thực tình là tôi không có bỏ quá nhiều công sức vì tôi nộp hồ sơ vào phút cuối, tôi gửi cho họ tất cả những gì tôi có. Ban tổ chức cũng có những quy định khá nghiêm khắc cho các nhà làm phim từ khắp nơi trên thế giới, (không phải là người Pháp và không sống ở Pháp), chẳng hạn như các đạo diễn phải đến để chuẩn bị cho bộ phim đầu tay hoặc bộ phim thứ hai và các bộ phim đã làm, phải xuất hiện trong danh sách 8 liên hoan phim danh giá nhất. Các đạo diễn phải dưới 35 tuổi.Khi đạt được những điều kiện này, thì ban tổ chức sẽ xem những bộ phim ngắn mà bạn đã thực hiện và nếu qua vòng thì sẽ có một cuộc phỏng vấn. Cuối cùng, họ sẽ ra chọn ra 6 người.Đối với tôi, quá trình này không quá khó, nhưng tôi cũng không ngờ là mình được chọn và tôi rất biết ơn vì đó là một chương trình tuyệt vời.Ví dụ như trong việc tìm kiếm nhà sản xuất phim, tôi muốn tìm một nhà đồng sản xuất cho phim của tôi ở Pháp, và nhờ vào trại sáng tác mà tôi đã có cơ hội gặp được nhiều nhà sản xuất quan tâm đến dự án của tôi.Chị có thể chia sẻ về dự án làm phim đang chuẩn bị được không ?Diana Cẩm Vân Nguyễn : Đó là một câu chuyện được lấy cảm hứng từ câu chuyện của chính tôi cách nay vài năm, khi tôi 22 tuổi. Một người bạn của bố mẹ tôi đã bảo tôi lấy con trai của họ ở Việt Nam. Nếu làm vậy, tôi có thể giúp anh ta đến CH Séc, đến châu Âu. Trong gia đình tôi, tôi là người duy nhất có quốc tịch CH Séc và là chị cả trong nhà. Nếu làm vậy, tôi sẽ nhận được 20 000 euro. Đó là vấn đề chính mà tôi muốn khai thác, nhưng nhân vật chính trong phim của tôi sẽ nhạy cảm hơn, và nhân vật bố mẹ trong phim, không may lại gặp phải vấn đề tài chính, khiến cô gái đó cảm thấy có lỗi và chấp nhận cuộc hôn nhân giả này. Tôi chỉ có thể tiết lộ đến đây thôi. Đây sẽ là một phim viễn tưởng, kết hợp với các hình ảnh hoạt hình, vì tôi được đào tạo làm phim hoạt hình. Những kỹ thuật mà tôi sẽ sử dụng trong phim khá giống với với bộ phim ngắn Love Dad của tôi. Phần hoạt hình sẽ chiếm 30 % và 70 % sẽ do diễn viên đóng.  Tôi đã bắt đầu dự án phim này từ hai năm trước và vẫn đang hoàn thiện. Hiện tôi vẫn đang viết kịch bản, tôi cũng đã chọn được diễn viên. Vào tháng 9 tới, tôi dự định sẽ hoàn thành một phim ngắn khoảng 8 phút, để xem thành quả ra sao khi kết hợp các kỹ thuật khác nhau. Tôi đã nhận được tài trợ từ một quỹ điện ảnh ở CH Séc và từ Creative Europe Media, tôi cũng sẽ làm hồ sơ để xin hỗ trợ sản xuất vào tháng 10 tới. Hiện có hai nhà sản xuất, từ CH Séc và Slovakia tham gia vào bộ phim này tôi đang muốn tìm nhà sản xuất Pháp, Singapore và Việt Nam.Nhiều đạo diễn trẻ sau khi tham gia vào trại sáng tác đã đạt được không ít giải về điện ảnh, liệu chị có đặt ta mục tiêu, nhắm vào một giải nào cụ thể  hay không ? Chẳng hạn như được lọt vào danh sách tranh giải của Liên hoan phim Cannes ?Tôi rất cẩn thận vì điều này. Vì, trên thực tế, trại sáng tạo cho chúng tôi cảm giác là giành được giải sẽ dễ hơn, nhưng hiện tôi vẫn chưa rõ bộ phim của tôi sẽ ra sao và tôi không muốn dự đoán. Dĩ nhiên, nếu phim được lựa chọn đi tranh giải, thì với tôi, sẽ giống như là giấc mơ trở thành hiện thực, nhưng tôi nghĩ điều này sẽ rất khó khăn, để được chọn tại Liên Hoan Phim Cannes và không phải ai cũng có thể làm được.Nếu được bất cứ một liên hoan phim khác chọn thì tôi cũng sẽ rất mừng. Mục địch của tôi không phải là trở thành người nổi tiếng hay gì cả mà tôi chỉ muốn có thể tiếp tục làm phim, tức là nếu bộ phim đầu tay của tôi thành công, thì tôi có thể tiếp tục làm điều mà tôi thích. Tôi dành nhiều quan tâm cho phim hơn là những hào quang, được tỏa sáng trên thảm đỏ, dù biết rằng đó là một phần của các liên hoan phim. RFI Tiếng Việt xin cảm ơn nữ đạo diễn Diana Cẩm Vân Nguyễn, tác giả của nhiều bộ phim ngắn, trong đó có phim Love, Dad.

« Cõng rắn cắn gà nhà ». Hãng xe hơi Pháp Stellantis bị chỉ trích mạnh mẽ sau thông báo từ tháng 09/2024 sẽ phân phối ô tô điện Leapmotor của Trung Quốc. Pháp là bệ phóng cho xe điện Trung Quốc « đổ bộ » vào 9 nước trong Liên Âu. Thấy gì từ việc một tên tuổi hàng đầu của nền công nghiệp xe hơi trên thế giới trở thành « đại lý » phân phối xe  « made in China »? Tâm điểm của ngành công nghiệp xe hơi thế giới đã chuyển hẳn về Trung Quốc? Vào lúc ô tô điện Trung Quốc rẻ hơn so với xe do các hãng châu Âu sản xuất và hàng chục ngàn chiếc đã đậu sẵn ở các hải cảng chờ thâm nhập thị trường châu Âu, họp báo từ Bắc Kinh hôm 14/05/2024, tổng giám đốc Stellantis, Carlos Tavares, trịnh trọng loan báo tập đoàn do ông điều hành có thêm thành viên thứ 15 là hãng xe Trung Quốc Leapmotor International. Hệ quả là ngay từ mua thu năm nay, Stellantis bắt đầu phân phối ô tô điện của nhãn hiệu này, ban đầu là với hai kiểu xe điện T03 và C10 bên cạnh những chiếc xe quen thuộc với người tiêu thụ ở châu Âu như Peugeot - Citroen của Pháp hay Alfa Romeo, Fiat của Ý, Chrysler và Jeep của Mỹ hay Opel của Đức… T03 là loại xe điện nhỏ, tương đương với nhiều kiểu ô tô điện của hãng Citroen. Còn C10 thuộc dòng xe thể thao đa dụng SUV.Pháp, bệ phóng cho ô tô điện Trung QuốcTheo thông cáo chính thức, từ nay đến cuối năm Leapmotor International dự trù mở khoảng 200 đại lý tại 9 nước trong Liên Âu (Pháp, Đức, Ý, Hà Lan, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Bỉ, Hy Lạp và Rumani), trước khi tiến tới Thổ Nhĩ Kỳ và các vùng lãnh thổ hải ngoại của Pháp. Bước kế tiếp nữa là vẫn dựa vào mạng lưới phân phối của Stellantis để hiện diện tại Ấn Độ, Úc, New Zealand, Thái Lan và Malaysia, Brazil và Chilê.Từ một công ty khởi nghiệp ra đời năm 2015, có trụ sở tại Hàng Châu, Leapmotor chỉ tập trung phát triển ô tô điện. Nhãn hiệu này hiện vẫn còn rất xa lạ ngay cả với người tiêu dùng Trung Quốc và bị những anh em cùng nhà như BYD, Zeekr, Chery … bỏ xa lại phía sau.Tháng 10/2023, Stellantis chi ra 1,5 tỷ euro mua lại một phần vốn của Leapmotor và đến mùa xuân năm nay đôi bên khai sinh đại công ty Leapmotor International, trụ sở đặt tại Amsterdam, Hà Lan. Pháp nắm giữ 51 % vốn. Vấn đề đặt ra là vào lúc ngành ô tô điện của Pháp chưa thực sự cất cánh, chính phủ một mặt đầu tư nhiều cho cả Stellantis và hãng xe Renault để sản xuất các loại xe điện nhỏ, vừa với túi tiền của tầng lớp trung lưu,  thì hàng chục ngàn chiếc xe điện Trung Quốc đã túc trực sẵn tại nhiều bến cảng của châu Âu chờ đợi được mua vào.Trung bình, xe Trung Quốc rẻ hơn so với các kiểu ô tô điện tương đương của châu Âu 30%. Kiểu xe T03 của hãng Leapmotor rẻ hơn 15% so với kiểu xe tương đương Citroen C3 của Pháp và 70% so với ô tô điện Fiat500 của Ý.  Stellantis sợ bỏ lỡ cơ hội hay tìm cách "moi" công nghệ của Trung Quốc ?Carlos Tavares, tổng giám đốc tập đoàn Stellantis, tính toán những gì trong bối cảnh chính các hãng xe châu Âu do ông điều hành đang chạy nước rút để sản xuất xe điện đại trà ?Trả lời đài truyền hình Pháp France 5 hôm 18/05/2024, kinh tế gia Elie Cohen, nguyên giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Quốc Gia Pháp cho rằng Stellantis đang « cõng rắn cắn gà nhà » và có nguy cơ « giết từ trứng nước » ngành công nghiệp ô tô điện của châu Âu mà phần lớn hoạt động dưới trướng của Stellantis :    Elie Cohen : « Chắc chắn là Carlos Tavares, tổng giám đốc Stellantis, thiên về giải pháp tăng doanh thu cho tập đoàn này, trước viễn cảnh xe ô tô điện Trung Quốc như một cơn sóng ập vào châu Âu. 40% xe của Trung Quốc là để bán sang thị trường châu Âu. Stellantis muốn đồng hành cùng với trào lưu này, thay vì « đắp đê » bảo vệ các nhà sản xuất, bảo vệ thị trường châu Âu, thay vì chú trọng đến tính tự chủ của nền công nghiệp chung toàn khối. Công nghiệp xe hơi là lá phổi của toàn bộ nền công nghiệp châu Âu. Chấp nhận thế áp đảo của xe Trung Quốc có nghĩa là đánh thẳng vào cả nền công nghiệp trên châu lục này. Tôi ngạc nhiên vì quyết định của hãng xe Stellantis phân phối ô tô điện Trung Quốc, bởi mới sáu tháng trước đây chính ông Tavares từng chỉ trích các giới chức châu Âu và nhất là chính phủ Pháp trải thảm đỏ cho xe của Trung Quốc tràn vào thị trường châu Âu ».Trước những chỉ trích mở cửa cho xe Trung Quốc vào châu Âu, cạnh tranh bất bình đẳng với xe do chính các tập đoàn của Pháp, của Ý hay Đức mới chỉ bắt đầu sản xuất, tổng giám đốc Stellantis, Carlos Tavares, biện minh : Leapmotor xuất khẩu xe điện qua trung gian Stellantis, do vậy, với số nhiều, một phần tiền lãi của hãng xe Trung Quốc này « rơi vào túi của hãng xe Pháp và số tiền đó sẽ được dùng để đầu tư vào các công nghệ mới trong ngành sản xuất ô tô ». Theo giới trong ngành, điều không nói ra ở đây là hãng xe Pháp với những tên tuổi lớn từ lâu đời như Peugeot hay Citroen kỳ vọng vào công nghệ của Trung Quốc để phát triển xe điện.Trong mắt giáo sư Thomas Porcher, giảng dậy tại trường quản trị kinh doanh Paris School of Business, trên đài phát thanh France Inter (ngày 17/05/2024), sự hợp tác này là bằng chứng rõ rệt nhất thể hiện « thất bại trong chính sách công nghiệp của châu Âu và của bản thân các nhà sản xuất xe trên châu lục này » khi họ nhường hẳn một sân chơi mới là mảng công nghiệp ô tô điện cho Trung Quốc.Thomas Porcher : « Đây là một thất bại của chính sách công nghiệp châu Âu, đã không tạo chỗ đứng cho một tên tuổi lớn trong lĩnh vực ô tô điện, khác hẳn với trường hợp của Mỹ như với Tesla. Đây cũng là một thất bại của các nhà sản xuất châu Âu, để rồi những tên tuổi hàng đầu trong ngành như Peugeot, Citroen, dưới màu cờ của Stellantis, trở thành một đại lý cho xe Trung Quốc. Đâu đó như thể Stellantis chuẩn bị để thay thế những sản phẩm sáng giá của mình bằng xe Trung Quốc. Chỉ là một nhà phân phối xe cho Trung Quốc thì Stellantis đâu có hàng mới để chinh phục thị trường ».Châu Âu cận thịMột số tên tuổi lớn trong ngành như Toyota của Nhật, sau khi tiên phong trong thể loại xe hybride, sử dụng điện và xăng, không chuyển hướng sang ô tô điện. General Motors của Mỹ cũng bị chậm đến mấy nước cờ so với các hãng xe Trung Quốc. Ba con chim đầu đàn của nền công nghiệp xe hơi Pháp là Renault, Peugeot và Citroen vẫn mải mê phát triển xe chạy bằng xăng và dầu… Để rồi giờ đây bị các đối thủ Trung Quốc qua mặt. Kinh tế gia Elie Cohen mạnh mẽ lên án tính toán thiển cận của lãnh đạo Stellantis và qua đó gián tiếp hy sinh mảng ô tô điện của chính các công ty mà ông Tavares đang điều hành.Elie Cohen : « Tôi rất sửng sốt nhận thấy rằng, tập đoàn Stellantis từng đánh cược vào kiểu xe điện C3 do hãng Citroen sản xuất, xem đây như một lá chủ bài để chinh phục thị trường ô tô điện châu Âu. Đây là một loại xe nhỏ, bình dân, dễ dàng chinh phục thị trường Pháp và châu Âu. Chính phủ Pháp đã hỗ trợ nhiều cho Stellantis để phát triển mảng ô tô điện này, kèm theo đó là những khoản trợ cấp để khuyến khích người tiêu dùng sắm ô tô điện…. Để rồi, Stellantis giờ đây không còn nhắc nhiều đến kiểu xe Pháp C3 nữa mà lại rầm rộ thông báo với khách hàng lã sẽ phân phối xe điện mang nhãn hiêu Trung Quốc Leapmotor ».Công bằng mà nói, về hình thức bề ngoài, dáng các kiểu xe Trung Quốc khá bắt mắt, Leapmotor và các hãng xe Trung Quốc khác có khả năng cung cấp từ những kiểu xe nhỏ, bình dân đến gam hạng sang. Xe của Trung Quốc được trang bị nhiều thiết bị điện tử thông minh… giá lại rẻ nên chúng « có tất cả những chìa khóa để chinh phục những khách hàng khó tính châu Âu », như ông Elie Cohen ghi nhận.Liên Âu vẫn rụt rè Vào lúc Hoa Kỳ đã thẳng thừng đóng chặt cửa với ô tô điện Trung Quốc thì Liên Âu vẫn chỉ mới lên tiếng đe dọa :Elie Cohen : « Chính quyền Trung Quốc trợ giá rất mạnh cho nền công nghiệp xe hơi nước này, từ sản xuất đến xuất khẩu. Nhờ vậy xe điện Trung Quốc nhanh chóng bành trướng ở khắp nơi, dẫn đầu trong số các nhà xuất khẩu vào Liên Âu, qua mặt luôn cả xe Mỹ Tesla… Trước làn sóng xe điện Trung Quốc đó thì Liên Hiệp Châu Âu vẫn cứ tranh cãi, điều tra xem ô tô điện Trung Quốc có được trợ giá hay không, cân nhắc xem nên đánh thuế nhiều hay ít … và một số thành viên trong Liên Hiệp Châu Âu mạnh mẽ chống đối áp thuế xe điện Trung Quốc… Trong khi đó, xe của Trung Quốc tiếp tục được ra lò và các nhà máy tiếp tục hoạt động mạnh ».Trong trường hợp khả quan nhất, Bruxelles cũng chỉ đánh thuế từ 15 đến 30 % xe điện Trung Quốc nhập khẩu vào Liên Âu chứ không bao giờ dám áp thuế 100 % như Mỹ. Hiện tại, Đức là tiếng nói mạnh mẽ nhất chống mọi kế hoạch đánh thuế ô tô điện Trung Quốc. Hungary vừa ký hợp đồng với tập đoàn BYD để mở một nhà máy lắp ráp xe Trung Quốc ngay giữa lòng châu Âu. Tây Ban Nha thì hợp tác với Chery ….  Liên Âu đề ra mục tiêu đến năm 2035, 100 % xe lưu hành phải là ô tô điện. Trung bình mỗi năm, người Pháp mua vào 1,8 triệu chiếc xe mới. Trước khi mở đại lý cho xe Trung Quốc, chính Carlos Tavares, tổng giám đốc Stellantis đã mạnh mẽ chỉ trích các giới chức ở Bruxelles và chính phủ Pháp « nuôi dưỡng » nền công nghiệp ô tô điện Trung Quốc !

- Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Kiên Giang nhằm đưa Phú Quốc phát triển nhanh và bền vững.- Bà Rịa – Vũng Tàu trao 15 Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Quyết định chủ trương đầu tư với tổng vốn đăng ký gần 26 nghìn tỉ đồng và 1,5 tỉ đô la cho các nhà đầu tư.- Tỷ lệ hộ nghèo tại 10 xã “lõi” nghèo của Lào Cai vẫn còn khoảng 50%.- 8 cán bộ Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Lào Cai đã trực tiếp nhận nhiệm vụ giúp đỡ 10 xã, hướng đến mục tiêu giảm xuống dưới 20% hộ nghèo vào năm 2025.- Chuyến tàu "Kết nối di sản miền Trung" hứa hẹn là một sản phẩm trải nghiệm du lịch độc đáo, thú vị dành cho du khách khi đến miền Trung.- Tổng thống Mỹ Joe biden tung "chiêu thức" mới lôi kéo cử tri ôn hòa của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Mỹ 2024.- Bungari và Rumani sẽ gia nhập một phần khu vực tự do đi lại Schengen rộng lớn của châu Âu vào ngày mai 31/3.- OpenAI vừa giới thiệu một công cụ nhân bản giọng nói có tên gọi là Või Engin có thể sao chép giọng nói dựa trên mẫu âm thanh 15 giây. Chủ đề : Thủ tướng, Phạm Minh Chính, Kiên Giang --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Nông dân tại nhiều nước trong Liên Hiệp Châu Âu, những đồng minh gắn bó với Kiev, phẫn nộ vì nông phẩm rẻ Ukraina phá giá thị trường. Trong khi đó lúa mì, ngô và ngũ cốc của Nga dễ dàng được nhiều nước trong Liên Âu « mở rộng vòng tay chào đón » mà không bị cáo buộc « cạnh tranh bất bình đẳng » với nông phẩm của châu Âu. Đây là một « thắng lợi quan trọng về nhiều mặt » đối với Matxcơva từ khi Vladimir Putin đưa quân xâm chiếm Ukraina.   25 tháng sau khi những người lính Nga đầu tiên tràn sang biên giới Ukraina, mãi đến hôm 22/03/2024 Ủy Ban Châu Âu mới đề nghị tăng thuế đánh vào ngũ cốc, dầu ăn của Nga. Một công đôi việc : vừa ngăn chận nông phẩm rẻ khuynh đảo thị trường châu Âu (qua đó xoa dịu nỗi công phẫn trong giới nông gia trước bầu cử Nghị Viện châu Âu), vừa ngừng tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Vladimir Putin.Tại sao phải mất hơn 2 năm, Liên Âu mới nhắm tới đến nông phẩm của Nga ? Sau nhiều tháng « khủng hoảng », nông dân Ba Lan, Solvakia hay các nước vùng Baltic, chận xe tải chở lương thực, thực phẩm Ukraina ở các đường biên giới, sau việc 5 nước thành viên Liên Âu đầu mùa thu 2023 tạm cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraina, Bruxelles mới đề nghị tăng thuế nhập khẩu đánh vào nông phẩm của Nga (ngũ cốc, ngô, lúa mì, dầu thực vật và các sản phẩm chế biến từ dầu…) bán trực tiếp cho Liên Âu. Biện pháp đề xuất đó không liên quan đến nông phẩm của Nga chỉ trung chuyển qua khối này để xuất khẩu sang một thị trường khác như châu Phi, hay Trung Đông …Chiến tranh Ukraina, nông dân Nga hưởng lợiThống kê của châu Âu cho thấy từ tháng 7/2023 đến tháng 1/2024, Liên Âu hàng tháng nhập khẩu ngũ cốc từ Nga cao hơn « gấp 5 lần so với mức trung bình của 5 năm gần đây ».  Ý và Tây Ban Nha là hai nước mua vào nhiều nhất ngũ cốc của Nga. Lúa mì của Nga bán cho Ý tăng 82 % trong chưa đầy một năm, đạt 423.000 tấn hồi 2023.Theo giới quan sát, điện Kremlin có nhiều lý do để vẫn yên tâm « trên mặt trận nông nghiệp » vào lúc mà Bruxelles đòi đánh thuế nông phẩm Nga. Thứ nhất, đây mới chỉ là một đề xuất được Liên Hiệp Châu Âu đưa ra trong phiên hôm 22/03/2024, mà ai cũng biết là về bất cứ một vất đề gì, 27 thành viên Liên Âu luôn cần « thảo luận, đàm phán » rất nhiều trước khi tìm được đồng thuận và thực sự áp dụng chính sách đã đề ra.Điểm thứ nhì là đành rằng do tác động chiến tranh Ukraina và châu Âu vẫn để ngỏ cửa cho hàng của Nga thâm nhập, nhưng chỉ riêng về ngũ cốc, nhập khẩu của Liên Âu (mà Nga chỉ là một trong số các đối tác) tính ra chưa đầy 0,56 % so với khối lượng ngũ cốc mà khối này bán ra cho toàn thế giới. Nói cách khác, đánh thuế nông phẩm của Nga chỉ mang tính tượng trưng chứ không ảnh hưởng gì đến nông dân Nga, đến các hoạt động xuất khẩu nông phẩm của Nga.Điểm thứ ba là vào lúc Liên Âu bàn thảo về khả năng tăng thuế nhập khẩu đối với nông phẩm Nga thì Bruxelles, vì bảo vệ lợi ích cho nông dân khối châu Âu, cũng trở nên ích kỷ hơn và ít đoàn kết hơn với nông dân Ukraina.Hầu như mỗi ngày các phương tiện truyền thông của Pháp, Đức hay Ba Lan, Slovakia đều điểm danh thịt gà, trứng, đường, ngô, dầu ăn… của Ukraina nhân gây xáo trộn trên thị trường lương thực thực phẩm của Liên Hiệp Châu Âu, gây thiệt hại cho giới chăn nuôi của khối này.Nông gia Châu Âu có lợi cho Putin tịch thu một công cụ kháng chiến của KievChâu Âu càng đau đầu vì nông phẩm Ukraina, Nga càng mừng. Hình ảnh nông dân Ba Lan (mà Vacxava là điểm tựa trung thành và vững chắc của chính quyền Kiev ngay từ những ngày đầu chiến tranh), đổ nông phẩm Ukraina xuống đường, cũng đủ để thách thức tính đoàn kết của quốc gia đông Âu này với Ukraina. Đó là một thắng lợi về mặt tâm lý mà Matxcơva không phải tốn đến một xu !Hơn thế nữa, từ khi nổ ra chiến tranh, nếu như tổng thống Nga Vladimir Putin trông cậy vào năng lượng để tài trợ « chiến dịch quân sự đặc biệt », thì nông phẩm đối với tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelenski, cũng là một công cụ kháng chiến.Trong một chương trình về địa chính trị, do giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược IRIS của Pháp, ông Pascal Boniface điều hành, nhà nghiên cứu về lương thực, thực phẩm Sébastien Abis, giám đốc Câu Lạc Bộ Club Déméter phân tích :Sébastien Abis : Trong trường hợp cụ thể của Ukraina, một cường quốc nông nghiệp trên thế giới, bị ngăn cản xuất khẩu qua ngả Biển Đen cho nên chính quyền Kiev đã phải tìm những giải pháp thay thế, bằng đường sông, đường bộ. Tuy nhiên, sau hai năm chiến tranh, Ukraina đã có khả năng thích nghi, xuất khẩu trở lại qua Biển Đen. Từ một vài tháng trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu lương thực, thực phẩm của quốc gia này đã trở lại ngang bằng với thời kỳ trước khi bị Nga xâm chiếm. Đối với Ukraina thì xuất khẩu nông phẩm mang yếu tố sống còn. Đây là một trong những cột trụ của kinh tế Ukraina trong giai đọan chiến tranh. Nhờ xuất khẩu nông phẩm mà Kiev có phương tiện kháng cự trước sức mạnh quân sự của Nga. Cũng chính hồ sơ nông nghiệp đã đẩy căng thẳng giữa Kiev và Vacxava lên cao đến mức, vào tháng 9/2023, vài tuần trước bầu cử Quốc Hội, Ba Lan tuyên bố « ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraina ». Ba Lan là cửa ngõ chính đưa viện trợ vũ khí của phương Tây vào Ukraina.Tuyên bố cuả thủ tướng khi đó là ông Mateusz Morawiecki, (với lâp trường bảo thủ) đã gây chấn động đến nỗi tổng thống Ba Lan cùng phe với Morawiecki đã vội vàng giải thích đấy là một sự « hiểu nhầm ».Sau bầu cử Quốc Hội Ba Lan, tân chính phủ do thủ tướng Donald Tusk, một người có lập trường cởi mở với châu Âu đứng đầu, nhưng nông dân Ba Lan vẫn bất mãn vì bị nông phẩm rẻ của Ukraina cạnh tranh.Sự phẫn nộ đó dễ hiểu do : từ đầu chiến tranh Ukraina, Bruxelles mở cửa cho Kiev tự do xuất khẩu từ lúa mì đến ngũ cốc vào Liên Âu bằng đường bộ. Liên Hiệp Châu Âu không áp dụng các hàng rào quan thuế, cũng không quy định hạn ngạch quota.Trên nguyên tắc, khối lượng thực phẩm đó sẽ tiếp tục được chuyển tới một thị trường ở ngoài khối châu Âu. Thực tế có phần khác. Thống kê của Liên Hiệp Châu Âu Eurostat cho thấy : lượng lúa mì Ukraina tràn vào Liên Âu trong hai năm đã được « nhân cao lên tới 17 lần so với trước chiến tranh ». Cùng thời kỳ, giá một tấn lúa mì trên thị trường quốc tế đang từ 430 euro nay đã giảm xuống còn chưa đầy 200 euro/tấn. Giới chăn nuôi trong Liên Hiệp Châu Âu nói đến một « sự sụp đổ trên thị trường » và lên án Ukraina « cạnh tranh bất bình đẳng ».Về phía Kiev, tổng thống Zelensky hoàn toàn ý thức được là « già néo đứt dây » nên đã liên tục tỏ thiện chí trên hồ sơ nông nghiệp. Gần đây nhất, hôm 25/03/2024, Ukraina khẳng định sẵn sàng « kiểm soát các luồng xuất khẩu liên quan đến 4 loại ngũ cốc » sang Ba Lan và đã có những thỏa thuận tương tự với một số quốc gia khác như Rumani hay Bulgari.Lòng tốt của Liên Âu có hạnChuyên gia về tầm mức địa chính trị của lương thực, thực phẩm Sébastien Abis cũng trong chương trình của Viện IRIS phân tích thêm :Sébastien Abis : Vấn đề Ukraina rất tế nhị bởi ở đây bao hàm tất cả những mâu thuẫn giữa tầm nhìn đôi khi thiển cận của Liên Âu. Ở đây đặt ra hai vấn đề : một là chính sách nông nghiệp chung châu Âu PAC mà trên thực tế trong thời gian gần đây, mỗi thành viên đều chủ động đưa ra một số biện pháp riêng lẻ để bảo vệ nông dân của mình. Tình thần cộng hưởng của chính sách nông nghiệp chung châu Âu trong một chừng mực nào đó đã bị một số thành viên xé rào từ 2023. Điểm thứ nhì là trong bối cảnh chiến tranh Ukraina, thì ngay từ những ngày đầu, Liên Hiệp Châu Âu đã rất đoàn kết với Ukraina và đã giúp đỡ Kiev về mọi mặt, kể cả trong việc tìm cách đưa lúa mì, ngũ cốc … của Ukraina ra khỏi các vùng chiến sự để bán được cho nước ngoài. Cũng ngay từ những ngay đầu cuộc chiến, Bruxelles đã lập tức cắt giảm các hàng rào thuế quan đánh vào nông phẩm của Ukraina. Liên Âu thực sự đứng về phía Ukraina và nhấn mạnh đến vị trí của quốc gia này trong khối Châu Âu. Song Ukraina như vừa nói là một cường quốc nông nghiệp, mà mại không phải tuân thủ các chuẩn mực hay quy định nghiêm ngặt của Liên Hiệp Châu Âu về môi trường, về sinh thái, về các điều khoản vệ sinh, y tế …. Lao động của Ukraina rẻ hơn nhiều so với trong khối 27 nước thành viên Liên Âu. Thành thử nhiều lĩnh vực nông nghiệp của châu Âu cạnh tranh không lại với nông phẩm Ukraina. Thí dụ như ban đầu ngũ cốc của Ukraina đánh bại hàng từ phía các nước đông Âu, rồi tới gà Ukraina rẻ hơn so với của các nước Tây Âu, thế rồi đường, lúa mì của Ukraina rẻ hơn so với giá thành ở Pháp…. Đến một lúc nào đó, nông gia châu Âu phẫn nộ …Phòng Nông Nghiệp Pháp ghi nhận : Năm 2022, hơn 50 % trứng gà Ukraina bán ra cho thế giới bán sang Liên Hiệp Châu Âu. Xuất khẩu của Ukraina sang thị trường châu Âu trên mặt hàng này đã nhân lên gấp 10 trong vòng một năm. Trước khi Nga xâm lược Ukraina, chỉ có 20 % đường cát sản xuất tại Ukraina được dành để bán sang Liên Âu. Dưới tác động chiến tranh, tỷ lệ đó tăng lên tới 74 %Điều khiến nhiều thành viên trong Liên Hiệp Châu Âu bất bình là sau hai năm chiến tranh, Ukraina đã thích nghi với tình huống, giao thương hàng hải ở Biển Đen không còn bị đứt quãng như trong nửa đầu năm 2022. Lạm phát vẫn tồn tại và giá nhu yếu phẩm tại một số quốc gia vẫn còn cao, nhưng giá một tấn lúa mì giờ đây đã giảm đi hơn 50 % so với những tháng đầu cuộc chiến. Thậm chí, các hoạt động ở những bến cảng Ukraina chung quanh Biển Đen đã phục hồi và tìm lại được « nhịp độ như trước tháng 2/2022 ».Do vậy, Kiev khó chỉ trích Bruxelles ích kỷ khi mà Ủy Ban Châu Âu « điều chỉnh lại » các biện pháp hỗ trợ nông nghiệp cho Ukraina. Đó là chưa kể bài toán của Liên Âu càng thêm khó hơn hai tháng trước bầu cử Nghị Viện. Khuynh hướng chung là các đảng cực tả và cực hữu khai thác phẫn nộ của nông dân châu Âu để kiếm phiếu. 

- Đại sứ Đỗ Đức Thành vừa tham dự Giải Quán khí đạo (Kwan Ki do) cúp Mùa Xuân khu vực Đông và Nam Romani được Liên đoàn Võ thuật Rumani tổ chức hằng năm, với hơn 300 vận động viên thanh thiếu niên đến từ các câu lạc bộ Quán khí đạo tại Rumani, đặc biệt có sự tham gia của một số trẻ em bị tự kỷ. Chủ đề : võ cổ truyền, việt nam --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1tintuc/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Rumani và lãnh đạo 2 Viện của Quốc hội Rumani.- Các địa phương khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ bắt đầu lấy nước đổ ải vụ Đông xuân 2023-2024.- Lần đầu tiên Hà Nội tổ chức Phiên việc làm chuyên đề dành cho chiến sỹ nghĩa vụ công an.- Cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa giữa cựu Tổng thống Mỹ Donal Trump và cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc bà Ních-ki Ha-lây diễn ra hôm nay tại bang Niu Hăm-phai.- Mối quan hệ Việt Nam – CHLB Đức và tầm quan trọng của chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Cộng hòa liên bang Đức Phran – Van-tơ Xtai-mai-ơ tới Việt Nam. Chủ đề : Thủ tướng Phạm Minh Chính, hội kiến, Tổng thống Rumani, lãnh đạo 2 Viện Quốc hội Rumani --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

- Chuyến thăm cấp nhà nước Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Liên bang Đức Frank-Walter Steinmeier theo lời mời của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng được kỳ vọng tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược song phương lên tầm cao mới.- Thủ tướng Phạm Minh Chính kết thúc tốt đẹp chuyến công tác dự hội nghị lần thứ 54- Diễn đàn kinh tế thế giới Davos và thăm chính thức Hungary và Rumani.- Vệ tinh radar đầu tiên của Việt Nam sẽ được phóng lên quỹ đạo vào năm 2025.- Đợt rét đậm, rét hại diện rộng ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có thể kéo dài trong nhiều ngày tới. Trong đợt rét đậm, rét hại diện rộng này vùng núi cao có khả năng xảy ra mưa tuyết và băng giá.- Tổng thống Nga Putin sẽ sớm thăm Triều Tiên - Đây sẽ là chuyến thăm Triều Tiên đầu tiên của Tổng thống Putin sau hơn 2 thập kỷ.- Một trận động đất mạnh 7,1 độ ríchte đã xảy ra ở khu vực A-xu, Tân Cương, Trung Quốc vào rạng sáng nay, khiến nhiều người bị thương và nhà cửa bị sập. Chủ đề : Đợt rét đậm, rét hại diện rộng, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, có thể kéo dài, nhiều ngày tới --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

- Thủ tướng Ion-Marcel Ciolacu chủ trì Lễ đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng đoàn đại biểu cấp cao nước ta thăm chính thức Rumani.- Tổng Cục dự trữ Nhà nước hỗ trợ 17 địa phương gần 13.000 tấn gạo dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.- Băng giá xuất hiện trên đỉnh Phia Oắc, tỉnh Cao Bằng. Các tỉnh miền núi phía Bắc triển khai nhiều biện pháp bảo vệ sức khỏe người dân và cây trồng vật nuôi.- Thủ tướng Israel bác bỏ mọi sức ép ngừng chiến dịch ở Gaza, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột tại khu vực Trung Đông lan rộng vượt tầm kiểm soát.- Australia ngừng cấp thị thực nhập cư với nhà đầu tư nước ngoài do không mang về nhiều lợi ích kinh tế, trong khi phải chi trả nhiều tiền hơn cho bảo hiểm y tế và an sinh xã hội. Chủ đề : Thủ tướng, Ion-Marcel Ciolacu, chủ trì, Lễ đón, Thủ tướng, Phạm Minh Chính --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

 - Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ Rumani I-ôn-Mác-xen- Ci-ô-la-cu (Ion-Marcel Ciolacu), Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam Phạm Minh Chính và Phu nhân sẽ thăm chính thức Rumani từ chiều 20 đến 22/01/2024. Chuyến thăm lần này được kỳ vọng sẽ mang lại khí thế mới, tạo thêm động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống trên nhiều lĩnh vực giữa hai nước cũng như thúc đẩy sự hội nhập và gắn bó của cộng đồng người Việt tại Rumani. Phóng viên Đài TNVN đã có cuộc trao đổi với Đại sứ Việt Nam tại Rumani Đỗ Đức Thành về nội dung này. Chủ đề : Đại sứ Việt Nam tại Rumani, Đỗ Đức Thành --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1sukien/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 54 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos, Thụy Sỹ, thăm chính thức Hungary và Rumani từ ngày 16 đến 23/1.- Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.- Năm 2023, xuất khẩu hạt điều đạt trị giá 3, 6 tỷ đô la Mỹ, vượt kế hoạch năm, cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.- Hôm nay, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk mở phiên xét xử sơ thẩm 100 bị cáo trong vụ khủng bố tại Đắk Lắk.- Áo sẽ phủ quyết gia nhập Schengen trên đất liền đối với Rumania và Bulgaria.- Ứng cử viên Tổng thống, Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump gần như chắc thắng lợi tại bầu cử sơ bộ đảng Cộng hoà tại bang Iowa.- Trong chương trình có bình luận: Để cán bộ, công chức vững tâm khi giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp. Chủ đề : Thủ tướng, Phạm Minh Chính, lên đường, tham dự, Hội nghị --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 54 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos, Thụy Sỹ, thăm chính thức Hungary và Rumani từ ngày 16 đến 23/1.- Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.- Năm 2023, xuất khẩu hạt điều đạt trị giá 3, 6 tỷ đô la Mỹ, vượt kế hoạch năm, cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.- Hôm nay, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk mở phiên xét xử sơ thẩm 100 bị cáo trong vụ khủng bố tại Đắk Lắk.- Áo sẽ phủ quyết gia nhập Schengen trên đất liền đối với Rumania và Bulgaria.- Ứng cử viên Tổng thống, Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump gần như chắc thắng lợi tại bầu cử sơ bộ đảng Cộng hoà tại bang Iowa.- Trong chương trình có bình luận: Để cán bộ, công chức vững tâm khi giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp. Chủ đề : Thủ tướng, Phạm Minh Chính, lên đường, tham dự, Hội nghị --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1sukien/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dự hội nghị thường niên của Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Davos, Thụy Sĩ; thăm chính thức Hungary và Rumani từ ngày 16 đến 23 này.- Ngân hàng HSBC đánh giá kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi, nhưng vẫn cần biện pháp ứng phó với rủi ro về thương mại và lạm phát.- Hải Phòng tặng quà Tết cho người có công cao hơn gần 10 lần mức chung cả nước.- Phòng Cảnh sát giao thông TPHCM còn thiếu 10.000 mét vuông kho bãi để giữ xe tang vật, vi phạm.- Mỹ tìm kiếm biện pháp ngoại giao để hạ nhiệt căng thẳng biên giới giữa Libăng và Israel.- Nga cáo buộc Mỹ gây áp lực với châu Âu để tịch thu bất hợp pháp tài sản bị đóng băng của nước này.- Từ hôm nay, Hàn Quốc cung cấp xét nghiệm chẩn đoán nhanh sốt xuất huyết miễn phí tại tất cả các sân bay.- Dịch Covid-19 tiếp tục là mối đe dọa với Thái Lan trong năm nay, khi dự báo số ca mắc lên tới 650.000 người.- Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi chính phủ các nước tiếp tục giám sát và điều trị các ca mắc COVID 19 khi số ca tử vong vì căn bệnh này trên toàn cầu lên tới 10.000 người trong tháng qua. Chủ đề : Hải Phòng, tặng quà Tết, người có công, cao hơn gần 10 lần --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

In this second episode from Mipcom in Cannes this week: Dori Media Group's Nadav Palti, Abacus Media Rights's Will Stapley, BBC Studios' Melanie Rumani and the C21 team on the big stories and themes that informed this year's market and those that will continue to shape the international TV business beyond.

Tình yêu xuyên biên giới là một chủ đề rất hấp dẫn mà Cởi Mở sẽ mang đến. “Tình yêu được tạo nên từ những điều không phải tình yêu.” Với câu chuyện yêu người ngoại quốc, câu nói này còn đúng hơn thế nữa. Những cách biệt ngôn ngữ, văn hóa luôn tạo ra thử thách mỗi ngày, thách thức tình yêu của cả hai.Những niềm vui và thách thức khi yêu người ngoại quốc là gì? Cả hai vượt qua những khác biệt văn hóa và cái nhìn xã hội ra sao để đi đến hạnh phúc đích thực? Cùng tìm hiểu thông qua podcast Cởi Mở nhé. Khách mời của tập này là anh Valentin Constantinescu (người Rumani), đã sinh sống tại Việt Nam được 19 năm. Anh sẽ trải lòng về những cảm xúc và cuộc sống hôn nhân của mình. Và câu chuyện hôm nay vẫn được dẫn dắt bởi 2 host thân quen là chị Minh Trang (Sexedu by Trang) và Phương Nam (Sài Gòn Tếu).Lưu ý: Đây là góc nhìn và ý kiến cá nhân của anh Valentin Constantinescu. Cảm ơn khán giả đã lắng nghe podcast.Nếu có bất cứ góp ý, phản hồi hay mong muốn hợp tác, bạn có thể gửi email về địa chỉ team@vietcetera.com—Cảm ơn Durex đã đồng hành cùng Vietcetera trong hành trình Cởi_Mở và khám phá bản thân. Các bạn có thể tìm mua Durex chính hãng tại Shopee Mall và sử dụng code “COIMO23” để được giảm 15% tại đây: https://bit.ly/CoiMo04 Mã khuyến mãi được áp dụng đồng thời với mã của shop. #Coimo #Vietcetera #podcast #Durex #DurexVietnam #DurexXVietcetera #DurexJeans #Vietcetera_PodcastYêu thích tập podcast này, bạn có thể donate cho Cởi Mở tại:● Patreon: https://www.patreon.com/vietcetera● Buy me a coffee: https://www.buymeacoffee.com/vietcetera

Ngày 22/01/2023 là đúng 60 năm Pháp và Đức ký kết Hiệp ước Elysée mở đường cho một tiến trình hòa giải giữa hai nước. Năm 1987, để biểu thị cho tình hữu nghị, lữ đoàn Pháp – Đức (Eurocorp) đã được thành lập theo đề nghị của tổng thống F. Mitterand và thủ tướng H. Kohn. Từ năm 2016, Pháp và Đức đã có nhiều sáng kiến hướng đến một nền phòng thủ chung của Liên Hiệp Châu Âu. Nhưng điều đó không có nghĩa là các học thuyết chiến lược Pháp và Đức đồng nhất về mọi mặt. Paul Maurice, Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), trên kênh truyền hình ARTE nhắc lại, lữ đoàn này còn là nền tảng đầu tiên cho nền quốc phòng chung châu Âu mà trong đó Pháp và Đức sẽ là hạt nhân. Biểu tượng này còn mang tính lịch sử khi lữ đoàn Pháp – Đức cùng diễu binh mừng ngày Quốc Khánh 14/07 trên đại lộ Champs-Elysées vào các năm 1994 và năm 2014.Nhờ vào hành động chung này và chính trong bối cảnh những hệ quả do cuộc chiến vùng Balkan (Bosnia, Kosovo) để lại, mà nền quốc phòng châu Âu đã có thể được khởi động năm 1999 để rồi sau đó Anh Quốc thời Tony Blair đã tham gia vào dự án trang bị cho Liên Hiệp Châu Âu một năng lực quân sự độc lập với NATO.Tháng 9/2017, trong bài diễn văn tại Sorbonne, tổng thống Pháp nhấn mạnh đến thiện chí phối hợp hành động với Đức để phát triển « một năng lực quân sự tự chủ châu Âu bổ sung cho NATO ». Tháng 11/2018, tổng thống Macron và thủ tướng Đức lúc bấy giờ là Angela Merkel kêu gọi hình thành một quân đội châu Âu.Đáng chú ý là hiệp ước mới ký kết tại Aix-La-Chapelle ngày 22/01/2019 về hợp tác và hội nhập giữa hai nước, lấy lại các điều khoản phòng thủ chung trong Hiệp ước Liên Hiệp Châu Âu (điều số 42, khoản 7) và Hiệp ước Washington thành lập NATO (điều số 5). Điều này cho phép củng cố hơn nữa sự liên kết chiến lược giữa Pháp và Đức.Những khác biệt văn hóa Pháp-ĐứcNhưng phải chăng chiến tranh Ukraina do Nga phát động đang làm lung lay mối hợp tác quân sự Pháp – Đức, vốn dĩ đã gặp nhiều trắc trở trong các dự án phát triển công nghiệp quốc phòng chung giữa hai nước ?Bà Delphine Deschaux-Dutard, nhà nghiên cứu và giảng viên Trung tâm Nghiên cứu An ninh Quốc tế và Hợp tác châu Âu (CESICE), trường đại học Grenoble Alpes, trong một bài viết đăng trên Tạp chí Quốc phòng số tháng 6/2019, từng nhận xét mối quan hệ hợp tác quân sự Pháp-Đức mang nặng tính biểu tượng hơn là thực tế. Mục tiêu cơ bản của sự hợp tác này là nhằm hòa giải về mặt chính trị.Nhưng trên hết, giữa hai nước có một sự khác biệt lớn về văn hóa. Về mặt chính trị, vốn có tác động khá lớn đến cách thức sử dụng sức mạnh quân sự, tại Pháp, tổng thống có thể ra quyết định sử dụng vũ lực trong một thời hạn rất ngắn, nhưng trong khi đó thủ tướng Đức phải được sự chấp thuận của Nghị Viện, có thể mất nhiều tuần tùy theo cường độ của cuộc tranh luận.Trên bình diện chiến lược, Pháp và Đức có rất ít điểm tương đồng trong các học thuyết. Điều này thể hiện rõ trong Sách Trắng Quốc Phòng 2016 của Đức và Tầm nhìn Chiến lược 2017 của Pháp. Sự khác biệt này đã có ngay từ những ngày đầu ký Hiệp ước Hữu nghị Pháp-Đức cách nay 60 năm.Paul Maurice, chuyên gia về quan hệ Pháp – Đức, Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp (IFRI), trên kênh truyền hình ARTE giải thích :« Nước Pháp dưới thời tướng de Gaulle, ý tưởng đưa ra là nhằm xích lại gần hơn với Đức nhằm thoát khỏi phần nào sự trói buộc của Mỹ trong khuôn khổ NATO và hậu chiến. Nhưng vào năm 1963, Đức trông cậy rất nhiều vào sự bảo hộ của Mỹ, theo như cách nói phổ biến, vào lá chắn quân sự Mỹ. »Hoa Kỳ : Lá chắn an ninh không thể thiếu của ĐứcĐối với Đức, sự gắn kết với Mỹ là một chân trời không thể vượt qua. Do yếu tố lịch sử và sự hội nhập chặt chẽ trong NATO, Đức gắn liền với Mỹ nhiều hơn và có xu hướng đi theo lập trường của Mỹ. Nước Đức luôn khéo tránh mọi đề nghị của Pháp ưu tiên phòng thủ châu Âu thay cho lá chắn của Mỹ.Thứ trưởng ngoại giao Đức, Michael Link, cũng trong chương trình ARTE, khẳng định Berlin không có cùng cách nhìn về khái niệm tự chủ quốc phòng mà tổng thống Pháp đưa ra tại Hội nghị Sáng kiến châu Âu, Sorbonne, ngày 26/09/2017:« Tôi xin diễn giải điều này một cách khác. Thuật ngữ tự chủ khiến chúng tôi bị chệch hướng đi. Tôi thích thuật ngữ chủ quyền hơn, vì chúng tôi thật sự muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Mỹ, vốn là đối tác chính gần gũi nhất của chúng tôi. »Lập trường này của Đức thể hiện rõ trong thông báo đặt mua chiến đấu cơ F-35 của Mỹ, sau khi thủ tướng Olaf Scholz ngày 27/02/2022 bất ngờ quyết định dành 100 tỷ euro ngân sách để hiện đại hóa quân đội. Paris thất vọng vì Berlin đã không chọn Rafale của Pháp cho không quân Đức. Cảm giác hụt hẫng càng lớn khi Olaf Sholz tháng 10/2022 ký kết European Skyshield Initiative, một hệ thống lá chắn tên lửa châu Âu sử dụng công nghệ của Mỹ và Israel, với 12 nước Bắc – Đông Âu mà không có Paris.Tầm nhìn chiến lược này của Đức lại phù hợp với quan điểm của các nước vùng Baltic nằm sát cạnh Nga, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến Ukraina kéo dài sang năm thứ hai. Giấc mơ một nền phòng thủ chung tương lai châu Âu theo kiểu Pháp lại càng không có tầm quan trọng trước sự hiện diện thực tế của NATO – Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương.Đối với những nước này, NATO là một tổ chức quân sự quý giá, có uy tín, rất được công luận ủng hộ. Họ tin tưởng vào vai trò bảo vệ của NATO. Nước Đức dưới thời bà Angela Merkel đã hiểu rõ điều đó hơn bao giờ hết, theo như lời thuật của Ursula Weidenfeld, tác giả về tiểu sử Angela Merkel, trên kênh truyền hình ARTE:« Angela Merkel hiểu rất rõ tầm quan trọng của khối NATO đối với các nước Đông Âu, thành viên của Liên Hiệp Châu Âu. Từ quan điểm này, Pháp từ lâu tỏ ra mù quáng, không hiểu rằng họ phải tìm một đồng thuận tại châu Âu với Ba Lan, Hungary, với các nước vùng Baltic, với Bulgari và Rumani. »Pháp – Đức và sự cảm nhận về đe dọa khác nhauChiến tranh bùng nổ tại Ukraina, vai trò lãnh đạo hàng đầu của trục Pháp-Đức chịu nhiều áp lực từ các nước Đông Âu, phía bên kia màn sắt cũ. Cuộc xung đột đã khơi dậy những chấn thương cũ xưa, những năm tháng dưới sự kềm tỏa của Matxcơva. Giới quan sát tại những nước Baltic cho rằng việc Pháp và Đức chỉ dành có 0,1% ngân sách để hỗ trợ Ukraina, ít hơn đến 10 lần so với một số nước Baltic đã làm suy yếu vai trò đầu tầu của trục Pháp – Đức như là động lực của Liên Hiệp Châu Âu. Trục quyền lực hình thành giữa Pháp và Đức ngày càng dịch chuyển sang phía Đông vào lúc Ba Lan, một quốc gia thành viên NATO và Liên Hiệp Châu Âu, không ngừng tăng chi tiêu quốc phòng, với tham vọng đạt mức 4% của GDP trong năm 2023 này.Ngược lại, Pháp cũng khiến Đức khó chịu vì những thông báo hỗ trợ quân sự cho Ukraina mà không có sự phối hợp trước với Berlin, như cấp xe bọc thép hạng nhẹ, tên lửa tầm xa và nhất là thay đổi lập trường ủng hộ Ukraina gia nhập NATO, xích lại gần hơn với quan điểm các nước Đông Âu và vùng Baltic.Le Monde (04/07/2023) nhắc lại, tại thượng đỉnh NATO ở Bucarest năm 2008, cả tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và thủ tướng Đức Angela Merkel đều phản đối việc kết nạp nhanh chóng Ukraina, bất chấp ý kiến của chính quyền tổng thống G. Bush.Thế mất cân xứngNhững chuyển động này cho thấy Pháp và Đức không có cùng một cảm nhận về những mối đe dọa cơ bản đang đè nặng lên Liên Hiệp Châu Âu. Thứ trưởng ngoại giao Đức Michael Link nói đến những khó khăn khi thảo luận về Đông Âu với các đồng nghiệp Pháp mà Berlin biết rõ cần phải có mối quan hệ để vượt qua một giai đoạn chính trị đầy khó khăn.Theo Claude Martin, cựu đại sứ Pháp ở Trung Quốc và Đức, trong một chương trình Địa Chính Trị của RFI, những bất đồng hiện nay giữa Pháp và Đức, trong mọi lĩnh vực phản ảnh một sự bất cân xứng trong quan hệ giữa hai nước. Thế cân bằng về chính trị có được cách nay 60 năm nay phần nào nghiêng hẳn về phía Đức, được thể hiện rõ qua thế áp đảo các đại diện Đức tại nghị trường Liên Âu. Sự mất cân xứng này phần nào được giải thích bởi sự yếu thế về kinh tế ngày một lớn của Pháp trước đối tác chính trị bên kia bờ sông Rhin:« Tôi cho rằng cần phải tìm lại được thế « ngang vai ngang vế ». Đây là cơ sở của thế cân bằng. Chúng ta thật sự có cảm giác như trong một cặp đôi mà cả hai có cùng giá trị, có cùng tiếng nói và được lắng nghe theo cùng một cách. Dù muốn hay không, do sức nặng kinh tế và vị trí địa lý, Pháp đang bị suy yếu, bởi vì châu Âu đang dịch chuyển về phía bắc, bởi vì nền kinh tế của Pháp không mạnh bằng nền kinh tế nước láng giềng của chúng ta. Do vậy, thế ngang vai ngang vế giữa Pháp và Đức là không còn nữa. »

Nga xâm chiếm Ukraina, đe dọa một trong những kho ngũ cốc của thế giới. Liên Hiệp Châu Âu đã nhanh chóng mở những hành lang trên bộ « giải cứu » hàng trăm ngàn, hàng triệu tấn thực phẩm cứu các nông gia Ukraina và tránh một cuộc khủng hoảng lương thực cho thế giới. Nhưng chính những hạt lúa mì, sữa, bắp … của Ukraina đang làm rạn nứt nội bộ 27 thành viên Liên Âu và thách thức luôn cả tình liên đới giữa khối này với Kiev. Đông Âu, người nông dân nổi dậy Bốn nước trong Liên Âu có đường biên giới chung với Ukraina (Hungary, Rumani, Ba Lan, Slovakia) và Bulgarie đang khốn đốn vì hạt cải, hạt hoa hướng dương, lúa mì…  của Ukraina. Hàng ngàn nông dân trong Liên Hiệp Châu Âu chận các đoàn xe tải của Ukraina chở thực phẩm.Các nhà kho tại Bulgarie chứa đầy hạt hướng dương Ukraina. Trong năm 2022 Bulgarie nhận vào 940.000 tấn hạt hoa hướng dương từ Ukraina đổ sang. Khối lượng này tương đương với 50 % xuất khẩu của Ukraina sang thị trường toàn châu Âu. Áp lực tại Ba Lan lại càng mạnh hơn nữa đến nỗi bộ trưởng Nông Nghiệp đã phải từ chức. Tức nước vỡ bờ, ngày 15/04/2023 Vacxava đơn phương tuyên bố « đóng cửa biên giới với hầu hết các loại nông phẩm và thực phẩm Ukraina ». Nhưng chỉ ba hôm sau, chính phủ Ba Lan dịu giọng cho phép « hàng hóa của Ukraina chung chuyển qua lãnh thổ Ba Lan » với điều kiện những sản phảm đó phải được đưa đến các thị trường khác. Song Ba Lan duy trì lệnh cấm nhập khẩu vào thị trường nội địa một số mặt hàng từ rau quả đến sữa, thịt gà, trứng, đường, hay mật ong và nhất là lúa mì, ngũ cốc.Sáu tháng trước bầu cử Quốc Hội, đảng bảo thủ cầm quyền Pháp Luật và Công Lý (PiS) không thể để mất lá phiếu của nông dân Ba Lan. Tại quốc gia này, giá một tấn lúa mì đang từ 390 rơi xuống còn 190 euro trong vài tháng và  trước thềm một vụ thu hoạch mới vẫn còn tám hay chín triệu tấn ngũ cốc đang tồn đọng trong các nhà kho.Làn sóng phẫn nộ đó bắt nguồn từ đâu ?Từng mở rộng cửa đón nhận người tị nạn Ukraina chạy trốn chiến tranh, là nơi tiếp nhận vũ khí của phương Tây trước khi đưa sang quốc gia đang phải đối mặt với xe tăng, tên lửa của Nga, nay Ba Lan lại quyết liệt nhất trong việc chận nông phẩm của Ukraina. Ngày 22/07/2022 thế giới thở phào nhẹ nhõm nhờ Sáng Kiến Ngũ Cốc Hắc Hải. Qua trung gian của Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, Nga đồng ý mở hành lang trên Biển Đen, đưa nông phẩm của Ukraina đến với thế giới bên ngoài. Cùng với hành lang lương thực trên bộ, Sáng Kiến Ngũ Cốc Hắc Hải cho phép tạm xua tan một cuộc khủng hoảng lương thực trên toàn cầu. Tính đến ngày 01/03/2023 chỉ riêng cánh cổng Hắc Hải cho phép Ukraina xuất khẩu 23 triệu tấn ngũ cốc và thực phẩm ra thế giới.Có điều cứu nông gia Ukraina, Liên Âu mang họa. Trung tuần tháng 3/2023 trả lời một đài phát thanh địa phương, Lech Sprawka lãnh đạo thành phố Lublin, miền đông Ba Lan, giải thích : trong số gần 800.000 tấn ngũ cốc Ukraina « quá cảnh vào Ba Lan, chỉ có 4.000 tấn được giành để bán cho một quốc gia thứ ba ngoài khối Liên Âu ». Số còn lại hoặc được cất giữ trong các nhà kho của Ba Lan, hoặc được phân phối ngay trên thị trường nội địa 27 nước trong Liên Âu, tệ hơn nữa là để cung cấp cho chính người dân Ba Lan. Châu Âu cạnh tranh không nổiVấn đề nằm ở chỗ ngũ cốc Ukraina rẻ hơn so với nông phẩm của chính người dân Ba Lan làm ra. Nông dân Ba Lan cũng như ở các nước đông Âu trực tiếp bị thực phẩm Ukraina cạnh tranh « bất bình đẳng ». Từ tháng 5/2022, tức ba tháng sau khi Matxcơva khởi động chiến dịch tấn công Ukraina, Bruxelles đồng lòng xóa bỏ hàng rào quan thuế đánh vào nông phẩm của Ukraina và đây là một trong hai biện pháp mạnh của Liên Âu thể hiện liên đới với Kiev. Trả lời RFI tiếng Pháp, Sébastien Abis, giám đốc Club Demeter, một tổ chức quy tụ nhiều trường đại học và viện nghiên cứu trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp chế biến thực phẩm ghi nhận vai trò của Liên Âu trong việc giải quyết khủng hoảng lương thực cho một phần nhân loại : « Liên Hiệp Châu Âu đã đóng góp nhiều trong việc thiết lập một hành lang đưa nông phẩm của Ukraina ra thế giới bên ngoài. Mọi chú ý tập trung vào ngả đi qua Hắc Hải, mà ít chú trọng vào hành lang lương thực thực phẩm trên bộ. Liên Âu đã tài trợ và giúp Ukraina xuất khẩu ngũ cốc, lúa mì, nông phẩm bằng tàu hỏa, bằng đường bộ và các phương tiện vận chuyển trên sông. Khối lượng nông phẩm của Ukraina thoát ra bên ngoài bằng các phương tiện này tương đương với khối hàng được vận chuyển qua đường biển. Qua đó Liên Âu đóng góp vào việc bảo đảm an ninh lượng thực cho nhân loại ». Vấn đề đặt ra là lúa mì, ngũ cốc, hay ngô Ukraina không chỉ « quá cảnh » tại châu Âu trước khi được xuất khẩu tiếp sang châu Phi hay Trung Đông. Tháng 8/2022 nông dân Ba Lan bán một tấn ngô với giá 380 euro. Đến đầu tháng 3/2023 cũng một tấn ngô chỉ còn có 220 euro. Một nhà trồng trọt tại vùng Kuyavie-Pomeranie sát biên giới Ba Lan – Ukraina được báo Le Figaro hôm 30/03/2023 trích dẫn phẫn nộ giải thích thêm rằng : nông dân trong Liên Hiệp Châu Âu phải tuân thủ đủ mọi chuẩn mực về lao động, về môi trường, nông gia Ukraina thì không. Hiệu ứng phụ ngoài mong muốn của BruxellesThierry Pouch kinh tế trưởng Phòng Nông Nghiệp Pháp đơn cử một thí dụ khác cho thấy liên đới với Ukraina của các nhà tròng trọt và chăn nuôi cũng có giới hạn : « Một số thành viên trong châu Âu than phiền Liên Âu tạo điều kiện thuận lợi đưa nông phẩm của Ukraina ra khỏi vùng chiến tranh, giảm bớt áp lực lạm phát cho toàn thế giới. Một số thành viên của Liên Âu giờ đây đòi Bruxelles tăng viện trợ nông nghiệp. Rõ ràng là thiện chí của châu Âu muốn giúp các nông dân Ukraina đã có những hiệu ứng phụ, tác động đến nông gia của Liên Âu, do thực phẩm của Ukraina rẻ hơn. Giới chăn nuôi ở Pháp chẳng hạn không hài lòng khi thấy thịt gà Ukraina bán sang châu Âu năm ngoái tăng 140 % ». Châu Âu giữ lương thực cho chính mình ?Một câu hỏi được đặt ra ở đây là tại sao thực phẩm của Ukraina một khi được đưa vào châu Âu không tiếp tục đến được những thị trường khác như ở Trung Đông hay châu Phi để giảm bớt áp lực lạm phát cho các khu vực này ? Lương thực, thực phẩm của Ukraina một khi vào đến Liên Âu đã không thể tiếp tục hành trình đến các quốc gia thứ ba bởi thứ nhất, như Thierry Pouch lưu ý : một số thành viên Liên Âu, điển hình là Ý và Tây Ban Nha đã lợi dụng nông phẩm rẻ của Ukraina để giảm bớt áp lực về giá cả trên thị trường nội địa. Năm ngoái Tây ban Nha và Ý bị hạn hán, sản lượng về nông phẩm sụt giảm nên Roma cũng như Madrid mua lúa mì của Ukraina rẻ hơn là mua của Pháp hay Ba Lan. Đến nay chỉ có 27% ngũ cốc của Ukraina xuất khẩu qua ngả Biển Đen vào Liên Âu đã được dành để cung cấp cho các « quốc gia có thu nhập thấp và trung bình ».Lý do thứ hai khiến hàng của Ukraina tồn đọng tại các nước lân cận như Ba Lan hay Rumanie, Bulgarie do những quốc gia này không có đủ phương tiện để vận chuyển tiếp hàng từ Ukraina đến những thị trường thứ ba. Do vậy lúa mì, hạt hoa hướng dương hay đường cát của Ukraina ngủ im trong các nhà kho ở Bulgarie, Slovakia … Do bị tồn đọng trong các nhà kho, những mặt hàng đó, chung cuộc được dùng để bán cho chính những người dân địa phương, như giám đốc cơ quan tư vấn Jacques Delors, tại Bruxelles, bà Geneviève Pons ghi nhận. Bruxelles phải chi tiềnTrên nguyên tắc đến tháng 5 tới đây Liên Âu sẽ họp lại để cứu xét về các biện pháp hỗ trợ nông phẩm Ukraina. Các bên sẽ quyết định có triển hạn việc dỡ bỏ các hàng rào thuế quan đánh vào thực phẩm của Ukraina hay không. Theo giới phân tích, dường như Bruxelles tiếp tục hỗ trợ Kiev về mặt này. Do vậy để xoa dịu tình hình, Ủy Ban Châu Âu chọn giải pháp đền bù cho các nông dân trong Liên Âu bị thiệt hại. Đến nay, Bruxelles đã trích 150 triệu euro từ quỹ khẩn cấp hơn 450 triệu trong ngân sách của Chính Sách Nông Nghiệp Chung (PAC) để giúp các nhà trồng trọt, giới chăn nuôi Rumani, Ba Lan hay Bulgarie, Slovakia. Nhưng đó chỉ là những giải pháp khẩn cấp để nông phẩm Ukraina vẫn có lối thoát hiểm. Hơn nữa khoản tiền 150 triệu euro ấy cũng nhằm giúp duy trì đoàn kết của Liên Âu với một quốc gia đang bị xâm chiếm. Sébastien Abis, tổ chức Club Demeter cho rằng đó là cái giá phải trả để duy trì một trong những nông trại lớn nhất thế giới. « Mặc dù chiến sự gia tăng từ tháng 2/2022 thế nhưng Ukraina vẫn duy trì hoạt động canh nông và thu hoạch năm ngoái không đến nỗi tệ, hiểu theo nghĩa, sản xuất lúa mì của Ukraina năm vừa rồi tương đương với 50 % so với mức trung bình trong 15 năm trở lại đây. Dù vậy mất hẳn một nửa lượng sản xuất cũng là một điều tai hại đối với Ukraina, đối với nông dân nước này. Từ đầu thế kỷ 21, Ukraina cũng như là Nga đã đầu tư rất nhiều vào nông nghiệp, coi đây là một lực đẩy kinh tế. Từ 2000 đế 2022, sản xuất lúa mì của Ukraina đã được nhân lên gấp 8. Ukraina đứng hạng 4 hay hạng 5 trên thế giới về lúa mì và 3/4 sản xuất là để cung cấp cho thế giới »Nông nghiệp, bằng chứng việc kết nạp Ukraina vào Liên Âu là chuyện viễn vôngNếu như không có tài trợ của Liên Âu, nhiều quốc gia như Liban hay Tunisia, hoặc tại châu Phi (Ai Cập, Kenya…)  không đủ sức mua lúa mì với giá 370 euro một tấn. Sébastien Abis : « Từ tháng 2 đến tháng 8/2022, nông phẩm Ukraina không thể xuất khẩu qua ngả Biển Đen. Thị trường thế giới bị thiếu mất nguồn cung cấp này. Hơn nữa, như vừa nói, mức sản xuất của Ukraina bị sụt giảm mất một nửa. Do vậy tình hình lương thực thế giới khi đó rất căng và có một sự chênh lệch giữa mức cung và cầu. Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng, khoảng trống mà Ukraina để lại từ một năm nay đã không có một nguồn cung cấp nào thay thế. Có nghĩa là trong một năm qua, không một quốc gia nào sản xuất lúa mì đủ đề bù lại hay thay thế các lúa mì Ukraina thiếu vắng trên thị trường. Trong một tương lai gần, chỗ trống ấy cũng sẽ bị bỏ ngỏ. Quốc gia duy nhất có lợi trong thời gian vừa qua là Nga : vụ mùa năm ngoái tương đối tốt. Nga từ 2016 là nguồn sản xuất số 1 trên thế giới về lúa mì ».Chiến tranh Ukraina hiện nay làm lộ rõ một điểm : chỉ nội hồ sơ nông nghiệp cũng đủ báo trước rằng con đường để Ukraina kết nạp Liên Âu còn rất, rất dài. Mới chỉ ở khúc dạo đầu mà những hạt lúa mì, hạt ngô và hoa cải vàng của Ukraina cũng đủ để Chính Sách Nông Nghiệp Chung của Liên Âu bị rạn nứt. Trong trường hợp của Ba Lan, rõ ràng, lòng trắc ẩn của người dân Ba Lan với người Ukraina, những tính toán của chính quyền Vacxava trước một mùa bầu cử, trước áp lực của một phần công luận trong nước lại là một chuyện khác. Trong khi đó ở Bruxelles, Ủy Ban Châu Âu có quỹ khẩn cấp gần 500 triệu euro cho chính sách nông nghiệp, nhưng ngoài những biện pháp chữa cháy đó, dường như khả năng giúp đỡ Ukraina lâu dài của Liên Âu không nhiều. Đoàn kết giữa các nông dân trong Liên Hiệp Châu Âu với nông dân Ukraina cũng không bao nhiêu ! 

- Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì Phiên họp thứ 23 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Tại phiên họp này, Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, tiêu cực bổ sung vụ án “Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Giả mạo trong công tác” xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam và một số Trung tâm Đăng kiểm vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, xử lý - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến “Tiếng nói phương Nam” - Chủ trì hội nghị Hợp tác đầu tư Việt Nam – Lào, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Sonexay Siphandone nhất trí nâng tầm hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư thành một trụ cột trong quan hệ song phương, tương xứng với tiềm năng và tầm vóc của tình hữu nghị vĩ đại và đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào, vì lợi ích thiết thực của nhân dân và doanh nghiệp hai nước - Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay từ 6,47 đến 6,83% - Trường đại học Ngoại ngữ - Tin học thành phố Hồ Chí Minh và Trường Quân sự Quân khu 7 họp báo thông tin về clip nữ sinh đi học quân sự gây xôn xao dư luận - Nga và Rumani ghi nhận những ca đầu tiên nhiễm dòng phụ XBB.1.5 đầu tiên của Omicron, số ca mắc tăng nhanh Tổ chức Y tế Thế giới cân nhắc khả năng duy trì tình trạng khẩn cấp toàn cầu về đại dịch Covid-19 Chủ đề : kịch bản, tăng trưởng, kinh tế --- Support this podcast: https://podcasters.spotify.com/pod/show/vov1thoisu0/support

Ngày 11/12/2022, Viện Công Tố Liên Bang Bỉ thông báo bắt giữ 4 người trong đó có phó chủ tịch Nghị Viện Châu Âu và một cựu nghị sĩ châu Âu trong khuôn khổ nghi án nhận hối lộ từ Qatar. Nếu như thông báo này gây ra một cơn bão chính trị tại nghị trường châu Âu, vụ việc làm lộ rõ những khe hở trong các quy định về « đạo đức » của các nghị sĩ và cả một mạng lưới « tội phạm có tổ chức » ngay trong lòng định chế lớn nhất châu Âu. Qatargate : Cơn sóng thần ở Bruxelles Hơn một triệu euro tiền mặt bị tịch thu, một trong số 14 phó chủ tịch Nghị Viện Châu Âu, bà Eva Kaili, một trợ lý nghị sĩ, Francesco Giorgi và cũng là bạn đời bà Kaili, một cựu nghị sĩ châu Âu thuộc đảng Xã Hội – Dân Chủ Ý Pier Antonio Panzeri, cùng ba người khác đã bị bắt giam sau một loạt vụ khám xét tại Bruxelles. Nghi án « Qatargate » đang đưa ra một hình ảnh chính trị thảm hại về một khối Liên Hiệp Châu Âu 27 nước thành viên. Những người này bị cáo buộc nhận tiền từ một nước « vùng Vịnh », theo như lời lẽ từ cảnh sát Bỉ, nhằm tác động lên nhiều quyết định của Liên Âu. Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho rằng cuộc điều tra do thẩm phán Michel Claise điều hành xác nhận một điểm : « Tư pháp Bỉ đang thực hiện những gì Nghị Viện Châu Âu đã không tự làm được ». Nghị trường châu Âu rúng động, nhiều cuộc tranh cãi lại dấy lên, do việc vụ bê bối này trước hết phơi bày ra ánh sáng những lỗ hổng về các quy định trong Nghị Viện Châu Âu trên phương diện đạo đức, chống tham nhũng, xử lý xung đột lợi ích và hoạt động vận động hành lang. Theo báo Bỉ L'Echo, nghi án tham nhũng này gợi nhớ lại tai tiếng « Cash for Amendments » năm 2011. Phóng viên tờ Sunday Times của Anh đã cài bẫy bốn nghị sĩ châu Âu Áo, Tây Ban Nha, Rumani và Slovenia khi đóng giả là những nhà vận động hành lang và đề nghị họ trình các sửa đổi luật lệ châu Âu để đổi lấy một khoản tiền mặt. Bộ quy tắc ứng xử và những khe hở cho tham nhũng Sau vụ tai tiếng này, Liên Hiệp Châu Âu đã thông qua một bộ quy tắc ứng xử dành cho các giới chức lãnh đạo, các nghị sĩ, cũng như các viên chức làm việc tại các định chế. Văn bản này thiết lập vài quy định ngắn gọn, đặc biệt nghiêm cấm các dân biểu nhận quà cáp có giá trị trên 150 euro. Một quy định mà Raphael Kergueno thuộc Tổ chức Minh Bạch Thế Giới (Transparency International) đánh giá là quá « nhẹ ». Trả lời báo kinh tế L'Echo của Bỉ, ông lưu ý, « bộ quy tắc ứng xử này chỉ có vài trang, không bằng bộ quy tắc ứng xử dành cho thượng nghị sĩ Mỹ phải dài đến khoảng 100 trang ». Hơn nữa, tất cả các hoạt động trong mục đích gây ảnh hưởng lên các chính sách và tiến trình ra quyết định tại các định chế của Liên Âu là được công nhận. Tuy nhiên, việc vận động gây ảnh hưởng cũng phải tuân thủ theo các quy định nội bộ của Nghị Viện, đặc biệt là những tiêu chí liên quan đến những cuộc tiếp xúc với các đại diện quyền lợi. Nhà báo Christophe Dansette, kênh truyền hình France 24 giải thích : « Từ năm 2011, các nhà vận động hành lang phải đăng ký để có thể hoạt động bên trong các tòa nhà của Liên Hiệp Châu Âu, bất kể đó là Nghị Viện, Ủy Ban hay Hội Đồng Châu Âu. Các nhà hoạt động sẽ được cấp một thẻ để có thể ra vào các khu nhà. Họ cũng phải chấp nhận một bộ quy tắc ứng xử, nghiêm cấm họ trao tặng một số kiểu quà cáp. Hiện tổng cộng có khoảng 12.500 cá nhân và cơ chế đã đăng ký hoạt động, từ các tổ chức phi chính phủ cho đến các tập đoàn đa quốc gia. Ngoài ra, các nhân vật lãnh đạo cao cấp quan trọng, chẳng hạn như các ủy viên, chủ tịch các nhóm chính trị, phải khai báo toàn bộ những nhà vận động hành lang mà họ tiếp xúc, do việc những quan chức này thường xuyên xử lý nhiều hồ sơ mà họ không chắc nắm rõ và do vậy họ cần đến sự tư vấn từ nhiều chuyên gia. » Điểm đáng chú ý ở đây là quy định này, nếu mang tính ràng buộc cho các vị trí lãnh đạo quan trọng, thì chúng chỉ có tính chất khuyến nghị cho các nghị sĩ. Kết quả là chỉ 37% trong khoảng hơn 700 số nghị sĩ châu Âu là có khai báo các cuộc tiếp xúc của họ với các nhà vận động hành lang. Trong số này, đứng đầu bảng là các nước Bắc Âu, chiếm hơn 90%, nước Pháp nằm trong khoảng 63,3%, nhưng Cộng hòa Chypre chỉ có 16,7% và Hy Lạp là thành viên tệ nhất khi chỉ có 9,5%. Đây có lẽ là nguyên nhân khiến Hy Lạp giờ bị điểm mặt ! Nghị Viện Châu Âu và « văn hóa không trừng phạt » Về điểm này, ông Yves Bertoncini, giảng viên và cố vấn các vấn đề châu Âu, trên đài truyền hình Arte, giải thích vì sao là Nghị Viện Châu Âu đã có phần chậm trễ so với Ủy Ban Châu Âu : « Bởi vì ở đây có một ý tưởng là các đại biểu phải được tự do, họ do dân bầu lên, họ không cần phải giải trình một cách cụ thể như các ủy viên châu Âu, hay như các quan chức cao cấp hoặc như các ủy viên châu Âu về các hoạt động của họ. Vào thời điểm vụ tai tiếng năm 1999, người ta đã có thể mở rộng các hoạt động của cơ quan chống tham nhũng sang Nghị Viện Châu Âu. Chính nhờ thế mà người ta mới phát hiện ra việc sử dụng sai trái nguồn quỹ của Nghị Viện Châu Âu từ một số chính đảng của Pháp. Nhưng hiện tại các nghị sĩ châu Âu là khá tự do và do vậy, hậu quả của vụ bê bối này là phải củng cố các quy tắc. » Mặt khác, nghị sĩ châu Âu thuộc đảng Xanh của Đức Daniel Freund, lưu ý thêm rằng các đại diện Nhà nước là không bị ràng buộc đăng ký minh bạch. Ông cay đắng nhắc lại : « Lần gần đây nhất, khi chúng tôi thảo luận về hoạt động vận động hành lang tại Liên Hiệp Châu Âu cách nay hai năm, tôi từng đề nghị gộp cả vấn đề vận động gây ảnh hưởng từ các Nhà nước, nhưng chỉ có một mình tôi đề xuất, các nhóm chính trị khác thì không muốn, lập luận rằng đó là hoạt động ngoại giao, chứ không phải vận động hành lang ». Theo báo Bỉ L'Echo, trong lĩnh vực này, quả thật Liên Hiệp Châu Âu phải học hỏi thêm nhiều từ Hoa Kỳ. Đạo Luật Đăng Ký Đại Diện Nước Ngoài (Foreign Agents Registration Act – FARA), đề ra những ràng buộc minh bạch cho những ai đại diện các lợi ích của nước ngoài và tìm cách gây ảnh hưởng lên các quyết định của chính phủ hay Quốc Hội. Một quy định mà ông Daniel Freund nhìn nhận tuy không thể ngăn chặn triệt để nạn mua chuộc, nhưng chí ít cho phép « giảm thiểu nguy cơ, và tạo thuận lợi cho các cuộc điều tra của cảnh sát và viện công tố khi làm lộ rõ những mạng lưới, các nguy cơ xung đột lợi ích và tham nhũng ». Cuối cùng, một lỗ thủng khác không nhỏ khiến cuộc chiến chống tham nhũng của Liên Âu trở nên kém hiệu quả : Thiếu các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc. Việc có trừng phạt một nghị sĩ nào đó vi phạm các quy tắc « đạo đức » hay không phụ thuộc vào một « ủy ban tham vấn » gồm 5 nghị sĩ. Trong năm năm qua, dù ủy ban này đã xem xét 24 trường hợp vi phạm bộ quy tắc ứng xử, nhưng chưa có một ai phải chịu một hình phạt nào. Đến mức Transparency International đã lên án Liên Âu để hình thành một thứ « văn hóa không trừng phạt ». Tổ chức này kêu gọi nên thiết lập một cơ chế độc lập, có phương tiện tài chính và nhân lực để có thể tiến hành điều tra và ban hành các trừng phạt hay chuyển giao hồ sơ cho tư pháp. « Qatargate » và mạng lưới tội phạm có tổ chức Nếu như trong vụ việc này, tư pháp Bỉ chỉ nói có liên quan đến một nước Vùng Vịnh, thì mọi cặp mắt đang đổ dồn về phía Qatar. Liệu rằng sau vụ bê bối này cùng với những chỉ trích liên quan đến vấn đề nhân quyền trong việc tổ chức World Cup 2022 gây nhiều tranh cãi, Liên Âu có nên xem xét lại mối quan hệ với Doha? Nhà nghiên cứu địa chính trị Agnès Levallois, thuộc Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược (FRS), trước hết lưu ý, việc một nước như Qatar chẳng hạn tìm cách mở các kênh ảnh hưởng ở nước khác là lẽ thường tình, tất cả các nước đều làm việc này. Bà nhận định thêm : « Đừng quên rằng Qatar hiện nay là một trong số các nước cung cấp khí đốt nhiều nhất. Tất cả các nước đều ve vãn Qatar để có được hợp đồng mua khí đốt, bởi vì chúng ta hiện nay đang trong một cuộc khủng hoảng năng lượng thảm hại và bởi vì Qatar cảm thấy tự tin hơn, đang trong thế thượng phong. » Không chỉ riêng Qatar, khối 27 nước thành viên hiện đang đối mặt với những sức ép vận động nhằm gây chia rẽ Liên Âu, chủ yếu đến từ Nga, Trung Quốc, Mỹ và trong một chừng mực nào đó là Anh Quốc – đây cũng là 4 nước thành viên thường trực trong Hội Đồng Bảo An. Một điều chắc chắn, tai tiếng tham nhũng xảy ra đã làm hoen ố hình ảnh của Nghị Viện vào lúc định chế này đang có một cuộc đọ sức gay gắt với thủ tướng Viktor Orban của Hungary, cũng bị lên án là tham nhũng. Tuy nhiên, nghi án này không chỉ dừng ở cấp độ chính trị. Cảnh sát Bỉ nghi ngờ đây là một mạng lưới tội phạm có tổ chức. Ngoài bà phó chủ tịch Eva Kaili là người Hy Lạp, những người bị bắt còn lại Francesco Giorgi, Pier Antonio Panzeri, Luca Visentini – lãnh đạo nghiệp đoàn, và Niccolo Figa – Talamanca, thư ký tổ chức phi chính phủ No Peace Without Justice, đều là người Ý. Một chi tiết khiến các nhà điều tra Bỉ nêu lên giả thuyết sự hiện diện của một đường dây « Italian Connection ». Tư pháp Bỉ quyết định mở rộng điều tra theo trục Bruxelles – Milan để xác định mạng lưới quan hệ của Pier-Antonio Panzeri. Ngoài ra, trong vụ tai tiếng này, giới điều tra Bỉ ưu tiên tìm hiểu 600 ngàn euro với những tờ giấy bạc mới tinh vừa được phát hành từ đâu mà ra. Một phần trong số này được in tại Bỉ, phần còn lại đang được điều tra với nhiều câu hỏi lớn : Phải chăng Qatar có được quyền ưu tiên tiếp cận những tờ bạc mới tại Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu ? Bằng cách nào họ có thể rút ra một khoản tiền lớn đến như thế mà không khơi dậy một chút nghi ngờ nào ?

Mối quan hệ với Nga là chủ đề chính sách đối ngoại gây chia rẽ nhiều nhất trong Liên Hiệp Châu Âu, chí ít từ năm 2014, sau vụ sáp nhập bán đảo Crimée vào Nga. Và cuộc chiến xâm lăng Ukraina do Nga tiến hành còn làm nổi rõ sự « chia năm xẻ bảy » giữa các nước thành viên trong việc ra các quyết định liên quan đến Nga. Có nên tiếp tục đối thoại với Vladimir Putin hay không như Đức, Pháp và Ý vẫn kiên nhẫn làm, giữ mối liên hệ với hy vọng một ngày nào đó nối lại đàm phán khi chiến tranh kết thúc ? Tại châu Âu, đường lối đối ngoại này ngày một gây chia rẽ. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, với chính sách « ngoại giao điện thoại », đã dành nhiều giờ đồng hồ để điện đàm với đồng nhiệm Nga Vladimir Putin. Kể từ ngày chiến sự bùng phát ở Ukraina, nguyên thủ Pháp đã có 11 cuộc trao đổi và trước đó, còn có nhiều cuộc nói chuyện khác nữa. Nhưng những cuộc gọi định kỳ này, mà lần cuối cùng là hôm thứ Bảy 28/5, với sự đồng hành của thủ tướng Đức Olaf Scholz, đã chẳng làm thay đổi lập trường của tổng thống Nga. Không những thế, đường hướng này của nguyên thủ Pháp còn làm dấy lên nhiều chỉ trích từ nhiều nước thành viên trong khối 27 nước. Ba Lan, các nước vùng Baltic và một số quốc gia khác , trong sâu thẳm, không muốn đối thoại cả với ông Putin lẫn nước Nga, như những gì cho thấy qua việc từ chối cấp visa cho du khách Nga. Những nước này quan niệm rằng « chẳng thể trông đợi được gì không những từ ông Putin, mà còn từ nước Nga, quốc gia chưa bao giờ biết đến nền dân chủ và sẽ không bao giờ biết được. Người ta đẩy nước Nga sang châu Á xa chừng nào tốt chừng ấy », theo như quan sát của ông Pierre Vimont, cựu đại sứ Pháp tại Mỹ, cựu đặc sứ về Nga cho tổng thống Macron, nhân cuộc hội thảo Địa Chính Trị tại Nantes, do Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược tổ chức, với sự cộng tác của Radio France Internationale (RFI). Quan hệ Nga – Liên Âu và sự chia rẽ theo địa lý Xu hướng này được thấy rõ ngay từ cuộc chiến tranh Irak 2003-2004. Vào thời đó, châu Âu chia thành hai phe : Ba Lan và các nước vùng Baltic ủng hộ Mỹ đánh Irak, còn Pháp, Đức cùng với Nga chống cuộc chiến. Mối quan hệ giữa Liên Hiệp Châu và Nga càng thêm khó khăn khi biên giới của khối Liên Âu dần mở rộng sang phía Đông, hình thành một mối tương quan lực lượng mới, dưới sự ảnh hưởng của quá khứ lịch sử và sự cảm nhận về Nga từ những nước láng giềng. Tại hội thảo mang chủ đề « Ngoại giao Pháp đối mặt với xung đột », được tổ chức tại Nantes ngày 23/9/2022, bà Marie Dumoulin, giám đốc chương trình « Wider Europe », thuộc Hội Đồng Đối Ngoại Châu Âu (European Council on Foreign Relations – ECFR) nhấn mạnh, bất chấp năm nguyên tắc cơ bản – và đây cũng là mẫu số chung nhỏ nhất có được – cho phép điều hành các mối quan hệ giữa các nước châu Âu với Nga, nhưng các cuộc tranh luận về chủ đề này trong nội bộ Liên Âu vẫn luôn gay gắt, nhất là kể từ khi Nga sáp nhập bán đảo Crimée năm 2014. Marie Dumoulin : « Tình trạng chia năm xẻ bảy về hồ sơ Nga mà chúng ta thấy trong Liên Hiệp Châu Âu, chúng ta thường có xu hướng xem chúng như là một sự chia rẽ theo địa lý, giữa một bên là những nước Đông Âu, vốn sợ hãi ông láng giềng Nga, chỉ muốn duy trì quan hệ ít chừng nào tốt chừng ấy và nếu có thể, cùng với các nước Bắc Âu đôi khi cũng cùng một nhịp, xây một bức tường lớn để bảo đảm cắt đứt mọi cầu nối, và bên kia là các nước Tây – Nam Âu, có xu hướng thân Nga, hòa giải với Nga hơn. » Nếu như tính chất địa lý, quá khứ lịch sử là những tác nhân gây trở ngại cho việc đề ra một chính sách quan hệ với Nga của một số nước, thì sự chia rẽ này trong khối Liên Âu còn thêm phần phức tạp do những khác biệt trong sự cảm nhận về vị trí của Nga trong chính sách đối ngoại. Marie Dumoulin, còn là một chuyên gia về các nước Đông – Trung Âu, tại hội thảo mà RFI Tiếng Việt có dịp tham dự giải thích : Marie Dumoulin : « Về cơ bản, sự chia rẽ ở đây còn còn do sự cảm nhận của các nước châu Âu về Nga khác nhau thông qua bản chất của mối quan hệ, cũng như là sự cảm nhận của họ về các đối tác lớn khác như Mỹ chẳng hạn, và cảm nhận về chính vị thế của họ tại châu lục và trên trường quốc tế. Đối với một nước như Ba Lan, mối quan hệ với Nga là một vấn đề trọng tâm trong chính sách đối ngoại. Đây có thể cũng là mối bận tâm chính trong chính sách đối ngoại trong mối quan hệ với Đức. Nhưng với Pháp, đó chỉ là một trong số nhiều hồ sơ khác. Đây cũng chính là một chủ đề mang tính quyết định cho phần đông các nước khác, bởi vì Nga là thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Người ta phải nói chuyện với Nga khi muốn bàn về Syria, Iran hay về tất cả các cuộc khủng hoảng lớn trên thế giới. » Chiến tranh Ukraina : Sợi chỉ đoàn kết của khối Liên Âu? Ngoài ra, còn có một yếu tố khác xác định nên mối liên hệ với Nga : Tính đa dạng của các mối quan hệ mà nước này nước kia có thể thiết lập với Nga, không chỉ ở cấp độ nhà nước mà cả trên bình diện xã hội. Đối với nhà nghiên cứu Marie Dumoulin, những mối quan hệ này còn mập mờ hơn cả những gì người ta có thể thấy một cách chính thức trên bình diện chính trị. Marie Dumoulin :« Một nước như Vương Quốc Anh có những phát biểu chính thức hết sức cứng rắn đối với Nga, nhưng mặt khác lại tiếp đón rất nhiều tỷ phú Nga, các khoản đầu tư từ Nga và có một thị trường bất động sản hưởng lợi rất nhiều từ các quỹ đầu tư đến từ Nga. Do vậy, hiện tượng "chia năm xẻ bảy" là cực kỳ phức tạp, đa dạng và ta không thể chỉ tóm gọn trong chia rẽ theo địa lý. » Đương nhiên, cuộc tranh luận về đường hướng đối thoại với Nga không chỉ tựu quanh ở nhóm ba nước vùng Baltic cùng với Ba Lan. Các nước như Ý, Hy Lạp, Malte và Áo, mỗi nước có một mối quan hệ riêng với Nga, có một quan điểm riêng về Nga. Trong một chừng mực nào đó, Pháp và Đức, hai đầu tầu của khối 27, được ví như là điểm cân bằng. Nhưng do chiến tranh Ukraina bùng nổ, thế cân bằng này của hai nước cũng đang có những thay đổi. Cuộc chiến tranh chống Ukraina do ông Putin phát động, ít nhiều cũng làm cho Liên Hiệp Châu Âu đoàn kết lại. Bảy loạt biện pháp trừng phạt kinh tế nhắm vào Nga đã được thông qua. Lần đầu tiên trong lịch sử, khối 27 nước có những biện pháp hỗ trợ quân sự, như cấp vũ khí sát thương, cho Ukraina, quốc gia không nằm trong khối 27 nước. Điểm đáng chú ý khác là Đan Mạch đã thay đổi lập trường, tham gia vào hệ thống phòng thủ chung. Còn Thụy Điển và Phần Lan, cũng quyết định từ bỏ thế trung lập, xin gia nhập Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương. Liên Âu trước thách thức từ vũ khí năng lượng của Nga Chỉ tiếc rằng, trong hội thảo, lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là sự phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt từ Nga, một vế khác quan trọng không kém trong việc định hình mối quan hệ với Matxcơva, đã không được các chuyên gia nhắc đến. Cuộc chiến xâm lược Ukraina do tổng thống Putin phát động đã làm lộ rõ một sự phụ thuộc quá lớn của khối 27 nước vào nguồn cung dầu khí từ Nga : 48,4% khí đốt và 25,4% dầu hỏa. Đây còn là một chủ đề nhậy cảm cho nhiều nước thành viên, tùy theo mức độ phụ thuộc vào nguồn năng lượng của Nga. Nhìn chung, có một sự phân hóa rất rõ nét giữa Đông và Tây trong lĩnh vực này. Trên thực tế, tại 10 nước Đông – Trung Âu (Phần Lan, Estonia, Latvia, Cộng hòa Séc, Slovakia, Slovenia, Áo, Hungary, Rumani và Bulgari), khí đốt Nga chiếm đến hơn 75% lượng nhập khẩu năng lượng ngoài khu vực Liên Âu. Trong khi Ba Lan, Đức và Thụy Điển có mức độ phụ thuộc nằm trong khoảng 50-75%, thì ngược lại, đối với Pháp, Ý, Hy Lạp, Litva hay nhiều nước Nam Âu khác, tỷ lệ này xuống còn 25-50%. Sự phụ thuộc này khiến Liên Hiệp Châu Âu gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một tiếng nói chung để chống cuộc chiến xâm lược của Nga tại Ukraina, từ việc cấm vận dầu khí Nga, ngưng cấp visa nhập cảnh cho du khách Nga, đến cả việc giảm 15% mức tiêu thụ khí đốt từ đây đến tháng 3/2023, nhằm tìm cách cắt nguồn tài chính phục vụ cỗ máy chiến tranh của Vladimir Putin. Những nước như Hungary, Cộng hòa Séc hay Slovakia gần như lệ thuộc hoàn toàn vào khí đốt Nga và thiếu một chính sách giảm phụ thuộc như Ba Lan thực hiện, đã phản đối các biện pháp của Liên Hiệp Châu Âu cấm vận dầu khí Nga,  vốn dĩ có nguy cơ đe dọa đến nền kinh tế đất nước. Dẫu sao thì trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng do Matxcơva đang cắt dần các nguồn cung khí đốt và giá nhiên liệu trên thị trường thế giới tăng vọt khiến vật giá sinh hoạt leo thang, Liên Hiệp Châu Âu đứng trước nguy cơ trải qua một mùa đông giá lạnh và những rủi ro bất ổn xã hội trong nước như những gì đang diễn ra tại Anh Quốc. Liệu rằng tình đoàn kết, thống nhất mà phần nào Liên Âu có được từ sau cuộc khủng hoảng dịch tễ và trong cuộc đối đầu, chống chiến tranh Ukraina do Nga tiến hành, có bị sẽ  bị bẻ gãy trước vũ khí năng lượng lợi hại của chủ nhân điện Kremlin ? Trả lời cho câu hỏi này, nhà nghiên cứu Marie Dumoulin một lần nữa cho rằng điều đó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Marie Dumoulin : « Các nước khác nhau không chịu tác động từ các hậu quả kinh tế của chiến tranh cùng một kiểu. Họ cũng không bị ảnh hưởng giống nhau do những hệ quả từ các trừng phạt kinh tế. Do vậy, việc duy trì tình đoàn kết ở châu Âu sẽ còn khó khăn hơn nhiều, bởi vì những tình trạng khác nhau ở các nước sẽ ngày càng bất cân xứng. Sự chia rẽ có nguy cơ trỗi dậy tùy theo việc người ta xem cuộc xung đột kết thúc như thế nào ? Lúc nào nên kết thúc và làm thế nào người ta có thể đánh giá là đã đến lúc nên kết thúc ? Liệu họ có đi đến đồng thuận là đã đến lúc nên ngồi vào bàn đàm phán với Nga ? Hiện tại đúng là người ta nói rằng nên để Ukraina quyết định và họ có lý bởi vì chính Ukraina đang trên tuyến đầu và chính lãnh thổ của họ bị xâm chiếm. Nhưng tác động của cuộc chiến đang dần hiện rõ, rất có thể có một số nước muốn thúc đẩy đàm phán hơn nhiều nước khác. Ngoài vấn đề này ra, người ta có cái nhìn như thế nào về tương lai của châu lục, an ninh của châu Âu ? Nên đi cùng với Nga hay là không ? Tất cả những điều đó, tuy vẫn chưa rõ ràng, nhưng mang tính thiết yếu. »

Wildlife filmmakers Keith Scholey of Silverback Films and Chadden Hunter from WildBear Entertainment on the evolution of natural history documentaries and their coverage of climate change; and BBC Studios' Melanie Rumani on the kind of programming she's looking to acquire for the company's channels around the world.

- Sau hơn một thập kỷ chờ đợi, Thủ tướng Rumani Nicolae Ciuca mới đây bày tỏ hy vọng nước này sẽ sớm gia nhập khu vực Schengen của Liên minh châu Âu (EU) vào cuối năm nay. Đây là niềm kỳ vọng lớn của Rumani và là cơ hội để tăng sức hấp dẫn của nước này đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Vậy Rumani đã phải vượt qua những rào cản gì để được EU chấp nhận? Trong bối cảnh cả EU và khu vực Schengen thực tế không còn quá hấp dẫn như trước với nhiều vấn đề khủng hoảng nội bộ, liệu kỳ vọng của Rumani có trở thành hiện thực? 10 phút Sự kiện luận bàn hôm nay sẽ góp thêm một góc nhìn với PV Hải Đăng - Thường trú Đài TNVN tại Séc theo dõi khu vực Đông Âu. Tác giả : Phương Hoa Chủ đề : Rumani, Schengen, --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1sukien/support

- Đến một thời điểm thích hợp, Ukraine sẽ cần phải đàm phán với Nga cùng sự tham gia của các thành viên châu Âu. Đây là tuyên bố của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trong chuyến thăm Rumani và Moldova hôm qua (15/4) để trấn an các đồng minh và đối tác phía Đông. Ông Macron cũng cho biết ủng hộ tư cách thành viên Liên minh châu Âu (EU) của Moldova, Ukraine và Grudia. Tác giả : Mạnh Hà/VOV Pháp Chủ đề : Moldova, đối thoại, tổng thống pháp --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1tintuc/support

- Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đôn đốc triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. - Điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Liên bang Nga và Bộ trưởng Ngoại giao Ucraina, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, Việt Nam chân thành mong muốn các bên xung đột tại Ukraina kiềm chế, giảm căng thẳng. - Sáng nay, chuyến bay thứ ba đưa bà con sơ tán từ Ucraina sang Rumani đáp xuống sân bay Nội Bài, đưa gần 220 công dân về nước. - Khai mạc Liên hoan Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc khu vực Trường Sơn- Tây Nguyên mở rộng. - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tuyên bố tăng lãi suất để chống lạm phát kỷ lục tại Mỹ. - Xin đừng để người dân “Vô phúc đáo tụng đình”. Chủ đề : đôn đốc triển khai, phục hồi, phát triển kinh tế --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu0/support

- Thêm gần 600 bà con người Việt di tản khỏi Ucraina sẽ về tới sân bay Nội Bài, Hà Nội trong sáng nay trên các chuyến bay từ Ba Lan, Rumani và Nga - Bình Dương tạm ngưng việc công bố số ca mắc COVID-19, phù hợp với tình hình dịch bệnh hiện nay - Doanh nghiệp thành phố Hồ Chí Minh đa dạng hóa thị trường để gỡ khó từ thị trường Nga -Lãnh đạo Nga, Pháp và Đức nhất trí xúc tiến các cuộc tiếp xúc về Ukraine - Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cân nhắc tiêu chí tuyên bố kết thúc tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu do đại dịch COVID-19. Trong khi nhiều nước đang tiến tới coi covid 19 là bệnh đặc hữu Chủ đề : Doanh nghiệp thành phố Hồ Chí Minh, đa dạng hóa thị trường, để gỡ khó từ thị trường Nga --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu0/support

- Tối ngày 12/3, chuyến bay thứ 2 chở 291 công dân Việt Nam sơ tán khỏi Ukraine từ thủ đô Bucharest, Rumani đã cất cánh lên đường về Hà Nội. Rút kinh nghiệm từ chuyến bay đầu tiên đưa bà con về nước, chuyến bay thứ 2 đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, công tác bảo hộ công dân đã được thực hiện chu đáo, kịp thời và đảm bảo điều kiện tốt nhất cho bà con về nước an toàn. Tác giả : Hải Đăng - Nho Biền/VOV CH Czech Chủ đề : Chuyến bay thứ 2, từ Romania đưa 291 bà con, người Việt từ Ukraine về nước --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1tintuc/support

- Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm và khảo sát, kiểm tra tình hình triển khai một số dự án, công trình lớn, trọng điểm tại việc tại tỉnh Khánh Hòa - Hôm nay tiếp tục có 2 chuyến bay khởi hành từ Ba Lan và Rumani đưa công dân Việt Nam từ vùng chiến sự Ukraine về nước - Ngành du lịch các địa phương đang nỗ lực chuẩn bị đón khách quốc tế từ 15/3 tới - Vụ việc các doanh nghiệp Việt Nam mất quyền kiểm soát 36 bộ chứng từ gốc trong số 100 container xuất sang Italia đã có kết quả bước đầu khả quan - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang xem xét các tiêu chí cần thiết để tuyên bố kết thúc tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu dịch COVID-19, đánh dấu cột mốc quan trọng sau hơn 2 năm kể từ khi đại dịch bùng phát - Tân Tổng thống Chi lê Ga-bri-en Bô-rích, 36 tuổi tuyên thệ nhậm chức, trở thành Tổng thống trẻ tuổi nhất của quốc gia Nam Mỹ này Chủ đề : Ngành du lịch, các địa phương, đang nỗ lực chuẩn bị đón khách, quốc tế từ 15/3 tới --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu0/support

Ukraina là nơi sinh sống của khoảng 7000 kiều dân Việt Nam, chủ yếu tập trung tại 3 thành phố lớn như Kiev, Kharkov và Odessa. Từ khi chiến tranh nổ ra cũng như hàng triệu người sống tại Ukraina, kiều dân Việt phải di tản đến các quốc gia lân cận chủ yếu là Ba Lan. Trước cảnh chạy nạn khó khăn của đồng hương, cộng đồng người Việt tại Ba Lan tích cực trợ giúp. Từ hơn một tuần qua, trang mạng của cộng đồng người Việt tại Ba Lan với hơn 40 000 thành viên, chưa bao giờ lại sôi động đến thế. Mọi người trong nhóm trở nên quen thuộc với những dòng tin ngắn gọn như “Đội xe đón người từ cửa khẩu Korczowa 25 phút nữa sẽ có mặt. 2 xe đón được 10 người. Ai cần ra xe nhé”. Một tin khác thông báo : “Nhà tôi giờ lại có hai phòng trống vì các bạn kia lên đường rồi ! Chỉ còn 1 gia đình ở thôi ! Vậy là có thể nhận thêm 2 gia đình có con nhỏ nhé !”, hay một tin nhắn khác : “Trưa mai cần 2-3 bạn tình nguyện chở hàng cứu trợ lên biên giới”. Và cả những thông báo, tin nhắn xin cứu trợ của người Việt từ Ukraina như trường hợp của gia đình chị Nguyễn Việt Nga, từng sinh sống ở Kiev. Ban đầu, nghe tin chiến tranh, cả gia đình do dự không rời đi ngay vì đã coi Ukraina là quê hương thứ hai, nơi làm ăn sinh sống của cả gia đình. Chị kể : “Có một quả tên lửa rơi ngay cạnh nhà, lúc đấy chúng tôi mới quyết định đi, tôi còn con nữa, một bé 8 tuổi nữa. Vì nghĩ cho con nên mình phải đi, mình phải bỏ hết tất cả lại, mình đi thôi. Lúc chúng tôi đặt chân sang Ba Lan thì chúng tôi không quen biết ai cả. Tôi đăng tin lên hỏi hội người Việt Nam ở Ba Lan. Đoàn nhà tôi sang Ba Lan tầm 20 người như thế, mà có trẻ con người già, thì mọi người có thể giúp chỗ ở qua đêm, để từ từ chúng tôi thuê nhà được không, thì có rất nhiều người nhắn vào hộp thư cho tôi là có thể đón chúng tôi về nhà ở. Lúc mà chúng tôi chưa biết đi đâu về đâu thì có một anh lúc đấy cũng muộn rồi, chạy xe ra đưa chúng tôi về tận nơi (cho chúng tôi ở lại qua đêm), mặc dù không biết tôi là ai cả”. Ngay khi nhận được thông tin sơ tán từ Ukraina, và những thông tin tìm kiếm sự trợ giúp như của gia đình chị Việt Nga, nhiều người Việt tại Ba Lan đã thành lập các đội tình nguyện tự phát đề xuất hỗ trợ đồng hương chạy từ Ukraina sang. Trong đó có nhóm của chị Nguyễn Dung gồm khoảng 20 người. Những chuyến xe Không đồng Mọi người tự phân chia công việc theo đội. Một đội có nhiệm vụ ở cửa khẩu để hướng dẫn di dân từ Ukraina sang Ba Lan, phiên dịch, làm thủ tục qua cửa khẩu. Một đội khác phụ trách các chuyến xe Không đồng (miễn phí), đón mọi người từ cửa khẩu đưa đến những địa điểm theo yêu cầu. Một nhóm khác tập hợp các yêu cầu về chỗ ở kết nối với những hộ gia đình đề xuất hỗ trợ. Đội tình nguyện đã lập ra một danh sách dài các cơ sở doanh nghiệp đề xuất tuyển lao động di dân Việt từ Ukraina, đính kèm số điện thoại liên lạc. Một số cơ sở đề xuất không chỉ việc làm mà cả chỗ ở.  Chị Dung kể rằng có những thành viên trong nhóm vừa chạy xe mấy trăm cây số đón người từ cửa khẩu về, tranh thủ ngủ, rồi lại đi tiếp. Nhiều người tạm ngưng công việc hiện tại, chung tay trợ giúp bà con. Ngoài việc tham gia hỗ trợ đưa đón, gia đình chị Dung, có căn nhà rộng hơn 100 mét vuông, đã không do dự chuyển đổi chỗ ở thành nơi trung chuyển, tiếp đón người tị nạn. Hiện gia đình chị đang tiếp đón 4 gia đình gồm 16 người đến từ Ukraina. Chị cho biết thêm : “Như bản thân mình, mình chỉ nghĩ là một người đi xa tổ quốc rất là lâu rồi, mình cũng là người tha hương. Thế nên mình thấy rất là thương những người đến một nơi xa lạ, không biết tiếng, người ta lo sợ. Ngoài ra người ta để lại tất cả tài sản của người ta để chạy trốn và chỉ cố cứu lấy mạng của người ta thôi. Thì lúc này, người ta không còn chỗ nào bấu vứu nữa thì chúng mình đang có điều kiện tốt hơn thì chúng mình sẽ dang tay ra giúp đỡ. Với lại mình cùng là người Việt với nhau.”   Người ở lại, người ra đi Tại Vacxava, một trong những nơi tập trung đông kiều bào Việt Nam nhất tại Ba Lan, không chỉ có các hộ gia đình nhỏ lẻ tiếp nhận đồng hương di tản mà cả các tổ chức đoàn thể. Hai công ty thực phẩm châu Á lớn nhất do người Việt quản lý đó là Asia Foods và Pitaya Kuchnia đã tận dụng nhà kho và các gian văn phòng thành địa điểm tiếp đón người tị nạn. Chủ công ty Pitaya Kuchnia là vợ chồng chị Nga và anh Lâm. Khi hai vợ chồng nghe tin có người tị nạn cần trợ giúp, ngay lập tức đã điều động xe đi đón, chuyển đổi khu văn phòng vừa thi công xong chuẩn bị đưa vào sử dụng của công ty, bố trí chỗ ở cho khoảng hơn 50 người. Chị Nga cho biết :  “Như đêm hôm qua, có 9 người có cả trẻ con và người lớn, họ gọi điện cho mình vào đêm, xin là có thể ở được đây hay không. Mình rất là sẵn sàng vì còn chỗ để cho mọi người ở. Người ở cũng có, người đi cũng có. Người ta đi vì có người quen ở tỉnh, hay sang nước thứ ba, có những người thì mình cũng giới thiệu công ăn việc làm. Có những người được đón đi để có công việc ở Ba Lan. Mình thì mình cũng không biết là sẽ giúp được họ trong bao lâu. Mình nghĩ là chiến tranh này chỉ gây bất ổn trong vòng một hai tháng thôi. Chiến tranh thời xưa thì có thể, nhưng mình nghĩ thời này chiến tranh chỉ cầm cự tối đa là một tháng. Nếu họ còn tiếp tục chiến tranh. Mình bỏ qua vấn đề chính trị sang một bên. Khi mà họ ngừng nổ súng hoặc Nga thua hoặc Ukraina thua, thì dân sẽ không di cư nữa. Họ sẽ dừng di tản. Đối với những người đã sang bên này rồi, thì trong vòng 1, 2 tuần, mình có thể hỗ trợ được họ chỗ ở cũng như công ăn việc làm. Cái đấy sẽ không lâu dài. Và chỉ trong vòng một vài tháng thì vợ chồng mình có thể giúp được.”  "Mái chùa che chở hồn dân tộc" Tại chùa Nhân Hoà, ở ngoại ô thủ đô Vacxava của Ba Lan. Kể từ khi đại dịch Covid bắt đầu, có lẽ lâu lắm rồi nhà chùa chưa tiếp đón nhiều người đến vậy. Các tấm đệm vốn được dùng để trải trong chánh điện dùng cho sinh hoạt tâm linh nay được dùng làm đệm cho di dân Việt từ Ukraina sang. Kể từ hơn 1 tuần qua, chùa Nhân Hoà là một trong những nơi tiếp đón nhiều người tị nạn lớn nhất tại Vacxava. Từ ngày 1/3, chùa đã tiếp đón lượt người đầu tiên. Sư trị sự tại chùa Nhân Hòa, thầy Thích Trung Đạt cho biết, chùa đã tiếp đón khoảng hơn 1000 lượt người đến rồi lại đi. Những người này chỉ ở tạm một hai ngày rồi sau đó di chuyển sang các nước có người thân hoặc các nước như Đức, Thụy Điển, Na Uy. Hiện hơn còn 200 người vẫn đang lưu trú tại chùa. Thầy Thích Trung Đạt chia sẻ với RFI như sau : “Có câu thơ mái chùa che chở hồn dân tộc mà, hiện tại chùa chưa từ chối bất cứ ai đến chùa cả. Bà con về tới chùa tới cổng rồi, tôi đều nhận hết. Có một hôm, buổi sáng, thầy bước ra khỏi phòng tôi thấy một đoàn cả 100 người vào, tôi mới nói cả trăm người này thì tính sao đây, thất thủ rồi ! Thôi mọi người ở trên rồi, thì tất cả đưa hết lên trên, còn dư thì đi xuống dưới, tận dụng luôn chánh điện để làm nơi nghỉ ngơi. Nhà chùa tạm dừng mọi nghi lễ tâm như là tụng kinh giảng pháp đi, dừng phần nghi lễ lại để yểm trợ cho bà con chỗ ngủ trước đã. ”    Nhóm thiện nguyện của chị Dung cũng tham gia hỗ trợ chùa Nhân Hòa trong việc tiếp đón người tị nạn qua việc kêu gọi quyên góp thực phẩm chăn đệm cùng những nhu yếu phẩm khác. Chùa Nhân Hòa cũng lập đội xe taxi Không đồng, những người có kỹ năng phụ trách chăm sóc y tế. Một đội chịu trách nhiệm định hướng cho di dân Ukraina, phụ giúp mua vé tàu nếu muốn đi một nước khác hoặc về Việt Nam. Thầy Thích Trung Đạt cho biết hành động tương trợ trong cộng đồng người Việt tại Ba Lan không phải là điều gì mới mẻ. Từ lâu nay, bất cứ ai có khó khăn gì, về mặt giấy tờ, tài chính hay công việc, chỉ cần lên tiếng là đều nhận được phản hồi từ cộng đồng. Trong đợi dịch Covid-19 vừa rồi, cộng đồng người Việt tại Ba Lan thực hiện may khẩu trang và viện trợ một số dụng cụ bảo hộ y tế cho các bệnh viện. Nhiều đợt quyên góp, hỗ trợ về giáo dục cho trẻ em ở một số nơi tại Việt Nam. Người dưng hai tiếng đồng bào Chiến tranh nên nhận kéo vào lòng nhau. (Chia sẻ của chị Hao Wlodarczyk ở Vacxava, gia đình chị cũng tiếp đón các gia đình di tản từ Ukraina.) Theo Liên Hiệp Quốc, trong vòng chưa đầy 10 ngày, khoảng 1,7 triệu người đã rời khỏi Ukraina. Đây được xem là cuộc khoảng di dân với tốc độ nhanh chóng nhất xảy ra từ sau Đệ Nhị Thế Chiến. Ba Lan là quốc gia tiếp đón người tị nạn lớn nhất do có đường biên giới dài tiếp giáp với Ukraina.  Riêng ngày thứ Hai, 7/3, 141 500 người đã đi qua biên giới từ Ukraina sang Ba Lan. Những người tị nạn chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Để hỗ trợ hàng trăm nghìn người tị nạn đến và sống ở Ba Lan, chính phủ Ba Lan đã thông qua một dự luật hôm 7/3, theo đó, cho phép đàn ông và phụ nữ Ukraina có thể lưu trú 18 tháng trên lãnh thổ Ba Lan, được tự do sinh sống, làm việc. Nếu mong muốn, những người này có thể gia hạn thêm 18 tháng. Di dân từ Ukraina có thể được tiếp cận các dịch vụ y tế cũng như giáo dục. Trang mạng của bộ Ngoại Giao Ba Lan cho biết, tất cả những người tị nạn từ chiến tranh Ukraina không cần phải thông qua cơ quan nhập cảnh và có thể cư trú tạm thời trên lãnh thổ Ba Lan, mà không đưa ra thông tin cụ thể. Phía Liên Hiệp Châu Âu cũng đưa ra lệnh cấp quy chế bảo hộ tạm thời cho người tị nạn Ukraina hôm 04/03 vừa qua. Về phía chính phủ Việt Nam, hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines, phối hợp với cơ quan ngoại giao tổ chức chuyến bay giải cứu không thu phí, đưa người Việt từ Ukraina về nước. Chuyến bay đầu tiên xuất phát từ Rumani hạ cánh tại Hà Nội hôm 8/3. Chuyến bay thứ hai xuất phát từ Vaxava dự kiến chở 270 công dân Việt Nam xuất phát vào ngày 9/3.

- Tổng kết 20 năm công tác phân giới cắm mốc biên giới đất liền Việt Nam- Campuchia, 2 bên đã hoàn thành cắm mốc 84% chiều dài đường biên giới trên thực địa. Cục Hàng không Việt Nam hỗ trợ tích cực cho Vietnam Airlines thực hiện chuyến bay đầu tiên đưa công dân bị ảnh hưởng bởi chiến sự tại Ucraina về nước. - Từ hôm nay diễn ra Lễ hội áo dài TPHCM với chủ đề “Tôi yêu áo dài Việt Nam” và Lễ hội hoa lê tại Lào Cai mang đậm bản sắc dân tộc Mông. - Phóng viên Đài TNVN đưa tin trực tiếp từ thủ đô Bucharest của Rumani về công tác bảo hộ công dân Việt Nam. - NATO khước từ thiết lập vùng cấm bay theo lời kêu gọi của Ucraina. - Gần 300 người thương vong trong vụ đánh bom liều chết tối qua, tại một nhà thờ Hồi giáo dòng shia của Pakixtan. Chủ đề : Lễ hội áo dài, Cục Hàng không, Gương mặt trẻ Việt Nam --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu0/support

- Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án trọng điểm cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2017 – 2020 trước kế hoạch ít nhất 1 quý. - Hà Nội chỉ tổ chức dạy học trực tiếp ở các địa bàn có dịch ở cấp độ 1, 2 từ ngày 10/2 này. Các địa phương quyết tâm đưa học sinh trở lại trường. - Phóng viên Đài TNVN phỏng vấn ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân công đoàn, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam về những giải pháp cấp bách và lâu dài để phục hồi và ổn định thị trường lao động trong năm 2022. - Nga bác bỏ tin đồn và khẳng định không có kế hoạch xâm lược quốc gia láng giềng Ucraina. - Mỹ bắt đầu đưa lực lượng tăng cường đến Ba Lan và Rumani. Chủ đề : dự án trọng điểm, cao tốc Bắc - Nam --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu0/support

Juan Calandria, Gory Colás, Ander Giménez e Iván Barba se sumergen una semana más en el mundo de Eurovisión para analizar las novedades del concurso: - Los representantes de Grecia y Montenegro - El himno del Benidorm Fest - Los temas de Rumanía, Noruega y Letonia - Resultados de Lituani

Nhân dịp ra mắt đĩa nhạc « Bubbles » của hãng băng dĩa La Dolce Volta vừa rồi, Dana Ciocarlie - nghệ sĩ dương cầm người Pháp gốc Rumani - cùng những người bạn nghệ sĩ thân thiết nhất biểu diễn tại Salle Gaveau, Paris quận 8, ngày 5 tháng 12. Dường như hàng năm, bà đều trở lại thính phòng này. Năm 2018, bà từng trình diễn cùng nghệ sĩ dương cầm người Gruzia, Irakly Avaliani. Năm 2019 bà độc tấu tại đây một chương trình hoàn toàn dành cho Schumann. Năm 2020, Paris bị phong tỏa suốt nhiều tháng, giới nghệ sĩ phải đợi mãi đến sau tháng Giêng năm 2021 mới được trở lại sân khấu. Chương trình vào tháng 12 hứa hẹn nhiều thú vị : độc tấu, song tấu piano-violon với nghệ sĩ Gilles App, piano-cello với Astrig Siranossian, piano-accordeon với Pascal Contet, thơ được thể hiện qua giọng đọc truyền cảm của Julie Depardieu, piano cùng sánh theo tiếng hát ngọt ngào của 2 ca sĩ Isabelle Georges, Julliettte Armanet và giọng ca đặc biệt của nhạc sĩ Philippe Katerine. Với một chương trình biểu diễn đa dạng: ngoài những tác giả cổ điển quen thuộc như Schubert, Chopin, Mozart, người nghe sẽ được thưởng thức tác phẩm của các tác giả đương đại như Satie, Philip Glass và đồng thời sẽ không bị nhàm chán nhờ các giai điệu múa như Tango của Piazzola, hay vũ điệu dân gian của Artemi Ayvazian. Tiếng đàn đi vào lòng người Cách diễn đạt tự nhiên và đầy cảm xúc của Dana Ciocarlie được so sánh với tiếng đàn của nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng Clara Haskil; yếu tố này khiến bà luôn gặt hái thành công ở mọi buổi diễn đồng thời nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả khắp nơi. Tài năng bà được biết đến qua các giải thưởng lớn : Giải Quốc Tế Robert Schumann tại thành phố Zwickau, nơi Schumann được sinh ra và lớn lên, giải đặc biệt Sandor Vegh tại Zurich, giải quốc tế Pro Musicis, giải nghệ sĩ trẻ Châu Âu tại Leipzig, giải Ferrucio Busoni tại Ý. Sinh ra tại Bucharest trong một gia đình không có truyền thống âm nhạc, Dana Ciocarlie đến với dương cầm như một khám phá bất ngờ của riêng bà, nó như « một vật thể đầy ma thuật có khả năng cuốn hút kỳ lạ ». Bà kể lại cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa bà và cây đàn nhân một dịp đến chơi nhà một người cô lúc bà 5 tuổi rưỡi. Âm thanh của nó ngay lập tức mê hoặc bà. Sau đó, tuy không thể thuyết phục được ba mẹ cho ghi danh học piano và mua đàn, bà đã phải tự chế tác một cây piano bằng giấy trong những năm đầu. Mãi đến 9-10 tuổi bà mới thực sự được học nhạc và sau đó được tuyển vào trường trung học đặc biệt dành cho các các học sinh tài năng. Đến Pháp năm 1991, Dana Ciocarlie được học với Victoria Melki tại Ecole Normale Superieure de Musique Alfred Cortot, với Dominique Merlet ở Nhạc Viện Cao Học Quốc Gia tại Paris (Conservatoire National Supérieur de Musique de Paris). Năm 2018, CD nhạc tuyển chủ đề Schumann của bà được chọn giải CD hay nhất trong giải Những Thành Công Của Âm Nhạc Cổ Điển tại Pháp (Les Victoires de la Musique Classique). Bộ CD bao gồm 13 dĩa nhạc được thu trực tiếp từ 15 buổi trình diễn trong suốt 4 năm tại Dinh Béhague của Đại Sứ Quán Rumani tại Paris. Với lối diễn đạt như hòa mình vào tâm trạng và cuộc đời của tác giả, trong suốt 14 giờ, toàn bộ các tác phẩm của Schumann được hồi sinh qua nhiều sắc thái vô cùng sâu lắng. Một số các nhạc sĩ thời nay như Edith Carnat de Chizy (cho loạt sáng tác « Dong buồm » - « Sailing »), Jean Pierre Armanet  (« Nước Mỹ là đây » - « This is America »), Jacques Lenot (« Thư gửi khách lãng du » - « La lettre au voyageur ») tìm đến Dana Ciocarlie để riêng tặng bà tác phẩm của họ với ước mong chúng được truyền đạt đến công chúng qua ngón đàn giàu cảm xúc của bà. Người viết bài này đã được nghe bà trình diễn « Sailing » tại điện Invalides cạnh lăng mộ Hoàng đế Napoleon ở Paris ngày 19 tháng 9 vừa qua. Edith Carnat de Chizy đã đưa vào tác phẩm của mình tất cả âm thanh của đại dương: rì rào sóng vỗ, vi vu gió, ì ầm bão biển. « Sailing » được đề tặng riêng cho Dana Ciocarlie. Chỉ với 10 ngón tay, 7 nốt nhạc và 88 phím đàn, bà đã cuốn người nghe đến cõi mênh mông của biển khơi.  Qua trao đổi với RFI Tiếng Việt, bà giải thích : « Tôi cố gắng thể hiện tác phẩm sao cho đạt đến mức âm nhạc trở nên thống khoái tự do. Khi ta tìm hiểu điều gì đó được sáng tác bởi người khác, nếu nắm bắt được ý tưởng và cảm xúc sâu xa của tác giả, ta sẽ có thể thâm nhập vào đúng cái điều đã làm thăng hoa trí tưởng tượng của người nghệ sĩ. »     Bubbles, cuộc đoàn viên của những kẻ tha hương Bubbles gợi hình ảnh những ly sâm-banh sủi bọt. Hãy cùng nâng ly để mừng cuộc hạnh ngộ, để chia sẻ hi vọng và ước mơ sau thời gian dài bị phong tỏa vì Covid. Đĩa nhạc đã được ghi âm vào tháng 9 năm 2020 – thời gian mà mọi sinh hoạt trình diễn đều đóng băng, sân khấu nguội lạnh và các nghệ sĩ, không riêng gì ở Pháp, đều khắc khoải chờ đợi. Đó cũng là cuốn phim tua lại cuộc đời của Dana Ciocarlie, với những khoảnh khắc khó quên, « như một bức hình gia đình hay một tập ảnh kỷ niệm với những bức ảnh cũ của quá khứ, cũng có những bức mới của hiện tại, qua đó ta thấy lại tuổi thanh xuân, buổi đầu tập tễnh với dương cầm, với các thầy cô, âm nhạc thuở ấu thơ, và ta có những người bạn. Ta xem lại các bức ảnh và rồi, bạn ta bỗng hiện diện. Những bài độc tấu là quá khứ, những bài song tấu cùng bạn bè là hiện tại. » Dana Ciocarlie hiện là giáo viên giảng dạy nhạc thính phòng ở Nhạc Viện Cao học Quốc Gia Lyon. Trong cuộc phỏng vấn trên Kênh nhạc France Musique năm 2017 nhân dịp ra mắt bộ đĩa Schumann, bà tâm sự: « Là một nghệ sĩ dương cầm, tôi thật may mắn có cơ hội phiêu lưu vào các thế giới đa dạng của âm nhạc. » Bà cho rằng sự phối hợp của các giọng khác nhau trong nhạc thính phòng làm cho âm thanh nên phong phú. Phần lớn các CD trước đây của bà độc tấu hoặc chỉ song tấu với một nhạc cụ khác (CD với nghệ sĩ kèn Saxophone Guy Touvron, CD piano 4 tay với Christiane Baume-Sanglard, CD với nghệ sĩ vĩ cầm Marianne Piketty, v.v.). Đĩa này đặc biệt chỉ có 4 bài độc tấu. 17 bài còn lại là song tấu với nhiều nhạc cụ khác. Được hỏi về sự chọn lựa các nghệ sĩ trong chương trình này nhân dịp phỏng vấn bà cho RFI ngày 21 tháng 11 vừa qua, bà giải thích thêm về sự ra đời của "Bubbles" : « Tôi thường tìm người đồng hành, một nhạc cụ khác hay một giọng ca. Điều quan trọng và đẹp đẽ đối với tôi là các âm hưởng khác nhau từ sự phối hợp khác nhau của các nhạc cụ, cây đàn dương cầm không phải là một công cụ vật chất, mà là cánh cửa mở rộng cho trí tưởng tượng. » Được tự do chọn bài, mỗi nghệ sĩ cùng Dana Ciocarlie thể hiện một hoặc hai bài đặc trưng cho thể loại sở trường của họ. « Ca sĩ Isabelle Georges chọn nhạc của Gilbert Bécaud để tưởng nhớ 20 năm kể từ ngày ông mất. Bài Nghệ sĩ dương cầm Varsovie cô hát kể lại kỷ niệm đầu với Chopin, cũng để tưởng nhớ những người thầy dạy dương cầm. » Pascal Contet nghệ sĩ accordeon, khi đàn nhạc Tango của Piazzola hay nhạc do ông sáng tác mang lại cho khán phòng không khí nhộn nhịp đúng tinh thần của một cuộc găp gỡ. Julie Depardieu đọc 3 bài thơ của 2 thi sĩ người Rumani (Nichita Stanescu và Lucian Blaga) đan xen vào các bản nhạc như là quãng lặng để chấm câu ngắt đoạn hoặc để thay cho « lời giới thiệu trước khi bắt đầu một chương mới. » Cùng nhau chinh phục khán thính giả qua các thể loại âm nhạc đa dạng Thật khó nhắc về Đặng Thái Sơn mà không liên tưởng đến các tác phẩm của Chopin hoặc Glenn Gould với các Préludes hay Fugues của Bach. Dana Ciocarlie ngược lại, bà hoàn toàn không muốn bị khép vào một khuôn khổ hay một loại nhạc cố định. Người ta biết đến bà phần lớn là qua nhạc cổ điển, qua các tác phẩm Schumann, Schubert và Mozart. Khá ngạc nhiên trước câu hỏi vì sao bà chuyển hướng sang loại nhạc Cabaret, Dana Ciocarlie cho biết :« Nhạc Cabaret gắn liền với tư chất của những người được mời góp phần vào Bubbles ». Ngoài việc tôn trọng chất giọng lẫn thể loại nhạc họ thường hát, bà cũng cố tình muốn vượt xa hơn khả năng của mình. « Nếu tận dụng hết khả năng của mình, tôi hi vọng công chúng cũng sẽ có sự đồng cảm tương tác. Tôi nhận thấy nhạc cổ điển ngày càng giới hạn ở một đối tượng văn hóa riêng biệt, một số người nhất định, thường chững lại ở một lứa tuổi nào đó. Nếu có điều kiện hay cơ hội lôi cuốn các tầng lớp khán giả khác nhau, đồng thời chứng minh cho họ thấy rằng nhạc cổ điển không chỉ dành riêng cho những kẻ thông thái, rằng nó không phải là cái chi đáng sợ; nếu làm được như vậy thì ta nên làm thôi ! ». Việc phối hợp các loại nhạc trong buổi trình diễn, thậm chí đưa thơ vào lời ca hay đọc thơ, có lẽ làm cho chương trình càng thêm phong phú. Trong khi người Việt Nam quá quen thuộc với việc ngâm thơ có đệm đàn tranh hoặc sáo trúc, thì điều này khá mới lạ đối với người Pháp. Dana Ciocarlie cũng cho biết dự kiến năm tới bà sẽ ra mắt một dĩa nhạc trong đó bà trình bày các tác phẩm lấy cảm hứng từ các bài thơ Haiku Nhật Bản, của Philippe Hersant. Vào ngày 16-17/01/2022 sắp tới, bà sẽ trình diễn với nhóm Brumes du Nord một chương trình có lồng âm nhạc vào các trích đoạn truyện cổ tích của Anderson, tại L'Entrepôt quận 14 Paris. « Tôi nghĩ phối hợp nhiều loại hình nghệ thuật là góp phần gắn kết các thể loại âm thanh lại với nhau, dù là giọng đọc hay tiếng đàn – nó như một tấu khúc hòa âm. » Cuộc trò chuyện do RFI thực hiện với nghệ sĩ dương cầm Dana Ciocarlie đã mở ra nhiều cánh cửa thú vị cho giới yêu nhạc. « Bubbles » không chỉ là những ly rượu sâm-banh sủi bọt mừng hạnh ngộ giữa Dana Ciocarlie và bạn bè, mà còn là một cuộc « giao duyên » thơ-nhạc thật đặc sắc, với nhiệt tình hợp tác từ những người nghệ sĩ có cùng đam mê và lý tưởng cống hiến vì nghệ thuật. Giữa không khí u ám toàn cầu vì dịch bệnh, « Bubbles » như tia nắng ấm trong một ngày mùa đông.

« Rừng vàng, biển bạc » : Trung Quốc đang chiếm đoạt những mỏ « vàng  xanh » của Pháp. Sau châu Á, châu Phi và rừng Amazon, đến lượt châu Âu trở thành nạn nhân của « cơn khát gỗ Trung Quốc ». Đầu tháng 7/2021, hiệp hội các công ty khai thác gỗ FNB báo động: « Rừng Pháp đang bị Trung Quốc rút ruột và 90% các xưởng cưa khan hiếm gỗ sồi ». Hàng chục ngàn người lao động trong ngành công nghiệp chế biến gỗ trên toàn quốc bị đe dọa mất việc. Với 18 triệu hecta, Pháp là một trong những quốc gia có diện tích rừng lớn nhất châu Âu, là một trong ba nguồn xuất khẩu gỗ lớn nhất thế giới, đặc biệt là xuất khẩu gỗ sồi. Nhưng bản thân nước Pháp có nguy cơ thiếu gỗ để làm nhà hay ván lót sàn nhà, để sản xuất đồ nội thất. Cơn sốt trên thị trường gỗ FNB, hiệp hội quốc gia trong ngành gỗ, bao gồm các chủ đồn điền, các công ty khai thác gỗ, các xưởng cưa, ngành chế biến gỗ, công nghiệp bột giấy, kiến nghị lên chính phủ Pháp tăng cường các biện pháp bảo vệ ngành lâm sản, vào lúc thị trường gỗ trên thế giới đang lên cơn sốt. Bản kiến nghị đã thu thập được hơn 13.000 chữ ký của giới trong ngành. Nhu cầu tiêu thụ của thế giới và giá gỗ tăng vọt. Chỉ riêng với loại gỗ sồi, 1/3 sản lượng của Pháp khai thác trong năm được dành để phục vụ thị trường Trung Quốc. Từ tháng Giêng cho tới hết tháng 5/2021, gần 190 ngàn mét khối gỗ sồi của Pháp đã được bán qua Trung Quốc. Kim ngạch xuất khẩu gỗ của Pháp tăng 42% trong sáu tháng đầu năm. Nhưng đây hoàn toàn không phải là một tin vui. Hiệp hội FNB báo động, với đà này, Pháp sẽ đánh mất từ 50.000 đến 400.000 việc làm. Samuel Deschaumes, điều hành công ty CBM trong ngành làm ván lót sàn nhà trong vùng Cher (miền trung nước Pháp), giải thích : « Hậu quả vừa nghiêm trọng vừa tức thời. Sáng nay chẳng hạn, nhà cung cấp vừa báo cho chúng tôi biết là giá gỗ lại tăng, và ở cuối thư có ghi rõ là ngay cả với giá cao hơn trước, chúng tôi cũng không được bảo đảm là được giao hàng đúng thời hạn. Nếu không nhanh chóng tìm ra ngõ thoát, thì chỉ đến mùa thu này, Pháp bị thiếu nguyên liệu để làm ra những tấm ván ép lót sàn nhà ». Bà Mathilde Joselet, điều hành xưởng cưa của gia đình trong vùng Charente, miền tây nước Pháp, cho biết vì thiếu nguyên liệu, chính xưởng chỉ hoạt động từ 60 đến 80% so với công suất bình thường. Nguy cơ dân Pháp mất việc Marie Claude, một nhân viên của xưởng Joselet, trông thấy tương lai đen tối: « không có việc làm vì Trung Quốc vét hết gỗ ». Patrice Janody, chủ nhân một công ty trong vùng Ain, cũng gióng tiếng chuông báo động tương tự, khi nói đến một sự « bất lực » trước viễn cảnh hãng JmB của ông không thể bảo đảm công việc làm cho dân cư trong vùng. Ông nhấn mạnh hiện còn cầm cự được là nhờ quen biết một số chủ rừng như Gérard Thivillier. Ông này chủ trương ưu tiên bán gỗ để nuôi sống các nhà sản xuất trong vùng : « Cho đến giờ chúng tôi vẫn bán gỗ cho các hãng Pháp tương tự như 10-15 năm trước đây, vì không muốn trông thấy các xưởng cưa ở địa phương phải đóng cửa, dân ở đây bị mất việc». Năm 2020, lượng gỗ của Pháp xuất khẩu sang Trung Quốc đã « tăng lên gấp đôi so với thời điểm 2019 ». Từ hai năm nay, trên thị trường gỗ sồi, Pháp đã qua mặt cả Mỹ và Nga, vốn là hai quốc gia xuất khẩu gỗ lớn nhất thế giới, chiếm 30% thị phần Trung Quốc. Theo các số liệu của Cơ quan quản lý rừng quốc gia, hiện tại 1/3 gỗ sồi quốc gia dành để phục vụ thị trường Trung Quốc, cách nay vài năm tỷ lệ đó chỉ là 1/10. Bảo vệ rừng quốc gia, nhưng hủy hoại tài sản của nơi khác Từ 2017, Bắc Kinh ban hành một chỉ thị bảo vệ 138 triệu hecta rừng trong vòng 99 năm. Trung Quốc liên tục khoe thành tích huy động 14 tỷ đô la « mở rộng diện tích rừng », nhưng  thế giới trả giá đắt cho ý thức về môi trường đó của Trung Quốc. Hãng tin Bloomberg năm 2016 thẩm định, « đến 2020 Trung Quốc phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng 40% nhu cầu nội địa ». Đó là chưa kể nạn mua bán gỗ lậu Trung Quốc, như trung tâm nghiên cứu Chattham House của Anh đã báo động. Theo báo cáo của trung tâm bảo vệ phát triển bền vững Wood Value Promotion and Sustainable Development, trực thuộc cơ quan Lương Nông Liên Hiệp Quốc, từ 2014, nhu cầu về gỗ của Trung Quốc đã vượt quá khả năng khai thác tài nguyên quốc gia. Năm 2017, khối lượng nhập khẩu lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 triệu mét khối. Năm ngoái, bất chấp tác động dây chuyền từ dịch Covid-19, nhu cầu nhập khẩu gỗ của Trung Quốc vẫn gia tăng. Trung Quốc sản xuất 300 triệu bàn ghế, giường tủ và một phần lớn trong số đó lại là để xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu hay châu Á. Áp lực từ phía Nga Khoảng 90% gỗ của Mozambic, 70% xuất khẩu của Nga là để bán sang Trung Quốc. Với Pháp, bài toán thêm nan giải sau khi Matxcơva thông báo từ ngày 01/01/2022 sẽ « cấm xuất khẩu » để bảo vệ ngành công nghiệp chế biến gỗ của Nga. Trong vài tháng nữa, lượng gỗ trên thị trường quốc tế giảm sụt 20% khi không còn nguồn cung cấp của Nga. Đại diện của hiệp hội ngành gỗ tại Pháp Nicolas Douzain-Didier nhắc lại châu Phi từ 10 năm qua đã ngừng xuất khẩu gỗ, Trung Quốc với nhu cầu tiêu thụ và xuất khẩu hàng chế biến từ gỗ bây giờ chỉ còn trông cậy vào thị trường Mỹ và châu Âu. Áp lực đối với châu Âu, đặc biệt là với Pháp, lại càng lớn. Câu hỏi đặt ra là những xưởng cưa hay các hãng chế biến sản phẩm từ gỗ cầm cự được tới khi nào trước « cơn khát gỗ » của Trung Quốc ? Trung Quốc trao toàn quyền và hầu bao khá lớn cho các nhà môi giới để thâu tóm gỗ của châu Âu. Chủ tịch hiệp hội các nhà sản xuất gỗ của Pháp, Jacques Ducerf, giải thích, khách hàng Trung Quốc sẵn sàng trả giá cao hơn từ 20 đến 30% so với thị trường để làm chủ nguồn tài nguyên này. Trong điều kiện đó, các hãng của Pháp khó mà cưỡng lại. Một nhà khai thác rừng trong vùng Savoie, miền đông nước Pháp, ông Nicolas Talpin, trình bày về áp lực tài chính đặt ra cho các chủ đồn điền : « Khách hàng Trung Quốc trả giá cao hơn từ 30 đến 40%. Họ lại thanh toán ngay khi lấy hàng. Về phía các chủ đồn điền, chúng tôi cần được bảo đảm nguồn thu nhập để trang trải chi phí cho ngân hàng, để có thể tiếp tục khai thác, bảo quản rừng ». Gilles de Boncourt, giám đốc tổ hợp quản lý rừng Unisylva, cho biết thêm : « Trong bốn năm trở lại đây, giá gỗ sồi đã nhân lên gấp đôi, nhờ vậy chúng tôi không bị thua lỗ nhiều và nhất là có phương tiện để đầu tư trở lại vào các diện tích rừng. Đương nhiên là chúng tôi muốn bán gỗ, nhất là các loại gỗ tốt, cho các nhà sản xuất của châu Âu, của Pháp, nhưng đôi khi chúng tôi không có sự lựa chọn nào. Đơn giản là vì vấn đề giá cả mà thôi ». Trên đài France Culture, Bertrand Robert, điều hành một xưởng cưa và khai thác gỗ trong vùng Indre, miền tây nước Pháp, cho rằng đã đến lúc chính phủ phải can thiệp để bảo vệ ngành khai thác lâm sản và cả mảng công nghiệp gỗ quốc gia : « Ở đây chúng tôi bị kiểm tra ở đủ mọi khâu, lúc thì bị kiểm tra về chất lượng gỗ, khi thì về các chuẩn mực bảo vệ môi trường thiên nhiên. Những nhà mua bán ngoại quốc thì không. Họ đến Pháp, mua gỗ chở đi, mà không cần giấy tờ chứng minh gì cả. Đây là một sự cạnh tranh bất bình đẳng ». Một điều trớ trên khác là Trung Quốc « hút gỗ » của Pháp và châu Âu nói chung, nhưng một phần lớn là để đóng đồ nội thất, rồi những thành phẩm đó lại được xuất lại sang châu Âu. Theo lôgic này, giá đồ nội thất làm từ Trung Quốc bán cho Pháp sẽ đắt hơn trong lúc mà các xưởng chế biến đồ gỗ của Pháp thì không có nguyên liệu để hoạt động, người lao động Pháp bị đe dọa mất việc. Ngành lâm sản bảo đảm việc làm cho 440.000 người tại Pháp, tương đương với khối lượng lao động của ngành công nghiệp xe hơi, đem về doanh thu hơn 60 tỷ euro (3% GDP). Khác với Trung Quốc, hay sắp tới đây là Nga, hiện tại Pháp chưa quyết định cấm hay giới hạn xuất khẩu gỗ, trong lúc các chuẩn mực về môi trường về mục tiêu chống phá rừng lại rất khắt khe, cho nên diện tích và khối lượng gỗ được khai thác hàng năm có hạn. Vào lúc Pháp cận kề nguy cơ thiếu nguyên liệu thì chính phủ « chờ đợi » một giải pháp chung ở cấp châu Âu. Hiệp hội FNB lưu ý rằng từ nay cho đến khi Bruxelles tìm được đồng thuận chung cho 27 thành viên về chính sách khai thác rừng và cho ngành công nghiệp gỗ, Trung Quốc « tiếp tục hút cạn » « rừng vàng » của Pháp. Ngay cả một quốc gia như Rumani đã trông thấy mối đe dọa từ các « tay môi giới Trung Quốc », nên Bucarest đã cấm xuất khẩu gỗ của Rumani ra ngoài thị trường chung châu Âu. Chỉ riêng thí dụ điển hình của ngành khai thác gỗ cũng đủ cho thấy những giới hạn của quyết tâm « độc lập về công nghiệp » của Pháp với nền kinh tế số 2 thế giới.

Hạ tuần tháng 5/2021, nữ khoa học gia Hungary nổi tiếng - tiến sĩ (TS.) Karikó Katalin, phó chủ tịch cấp cao của công ty công nghệ sinh học BioNTech, một trong những “cha đẻ” của công nghệ RNA Thông tin (mRNA) - nền tảng của các loại vaccine “thế hệ mới” kháng Covid-19 - bất ngờ bị cáo buộc là có hợp tác với Cơ quan An ninh Quốc gia thời cộng sản tại Hungary ngay trong chuyến trở về thăm quê hương của bà. Định cư ở Mỹ từ năm 1978 và hiện là người Hung nổi tiếng nhất trên thế giới, TS. Karikó Katalin được xem là có khả năng đoạt giải Nobel sinh lý học và y khoa trong năm nay do những cống hiến mà nhiều hãng truyền thông quốc tế - trong đó có đài báo Pháp - coi là đã góp phần “cứu vãn nhân loại” khỏi hiểm họa Covid-19. Tin dữ đến với bà đúng vào lúc, sau rất nhiều năm tháng gian nan, bà đã được hưởng sự tiếp đón trọng thị từ quê hương. TS. Karikó Katalin là một trong số rất nhiều nhân vật nổi tiếng của Hungary được xem là có quan hệ với mật vụ cộng sản và trường hợp của bà cho thấy, bóng ma của Chủ Nghĩa Cộng Sản vẫn chưa buông tha Hungary sau hơn 30 năm. Những hồ sơ mật vụ chưa được bạch hóa vẫn là vấn đề nhức nhối, được xem là một trong những đề tài của kỳ tranh cử Quốc Hội vào mùa xuân năm sau, và chắc chắn sẽ vẫn còn ầm ĩ trong những tháng còn lại của năm 2021. “Mỗi người dân là một chiến sĩ an ninh” Được xây dựng trên căn bản “công an trị”, nên các thể chế độc tài toàn trị luôn xây dựng một hệ thống an ninh mật rất rộng lớn và bao trùm, điển hình là các cơ quan mật vụ chính trị khét tiếng trong quá khứ như Cheka - KGB của Liên Xô, Stasi của Cộng Hòa Dân Chủ Đức, Securitate của Rumani ... Trong nhiều thập niên, việc người dân hợp tác - tình nguyện hay bắt buộc - trên diện rộng với những cơ quan này, là điều rất bình thường và phổ biến ở các xứ cộng sản. Tại Liên bang Xô-viết, kể từ khi tổ chức tiền thân đầu tiên của các ủy ban an ninh quốc gia được thành lập vào tháng 12/1917 sau chính biến tháng Mười với tên rất dài là “Ủy ban đặc biệt toàn quốc về đấu tranh chống phản cách mạng, tung tin đồn nhảm và phá hoại” (gọi tắt là Cheka), thì cơ quan này đã dần trở thành hình mẫu cho các cơ quan mật vụ chính trị khác trong khối cộng sản ở cÂu, và sau này lan ra các châu lục khác trên thế giới. Tròn 20 năm sau, nhân kỷ niệm 2 thập niên cuộc đảo chính tháng 10/1917, phó chủ tịch Hội đồng Dân ủy (tức phó thủ tướng Liên Xô) khi đó là Anastas Mikoyan đã long trọng tuyên bố kết quả đạt được của Liên Xô trong 20 năm, là “mỗi người dân đều trở thành một cán bộ mật vụ Chekist”. Câu nói này của ông, về sau còn được mô phỏng ở các quốc gia cộng sản khác, và trở thành một thực tế đáng sợ, khi bất cứ ai cũng có thể trở thành chỉ điểm! Là một nhân sĩ thiên tả, văn hào Pháp André Gide, Giải Nobel Văn chương năm 1947 đã có chuyến thăm Liên Xô vào năm 1936 và được chính quyền Xô-viết đón tiếp rất trọng thể như một “nhà văn tiến bộ Phương Tây” để tô điểm cho chế độ. Tuy nhiên, Gide đã nhận thấy và tỏ ra kinh hoàng trước cảnh bị mật vụ theo dõi thường xuyên, và người dân Liên Xô từ trẻ em trở đi đã coi việc chỉ điểm như một “phẩm hạnh” và “nghĩa vụ công dân”. Trong nhiều thập niên của thể chế cộng sản tại Châu Âu, thông tin về những công dân là “cộng tác viên” cho cơ quan mật vụ chính trị được lưu trữ trong các hồ sơ tuyển dụng, kèm các báo cáo, theo dõi của họ về bạn bè, đồng nghiệp, hoặc ngay chính các thành viên gia đình của mình. Tại các nước cộng sản Đông Âu, việc xử lý, công bố hoặc “mật hóa” một phần những hồ sơ này luôn là vấn đề được xã hội quan tâm, vì những hệ lụy không lường được của nó. Cách đây 6 năm, một bộ phim tài liệu mang tựa đề “Trong tầm ngắm của Securitate” khi được công chiếu tại Rumani và Hungary, một lần nữa làm “dậy sóng” công luật về những vấn đề nhức nhối về đạo đức và tội ác trong quá khứ vẫn chưa bị trừng phạt. Điều đáng sợ là tình huống trong phim, như chồng chỉ điểm vợ với chính quyền trong nhiều năm ròng là điều không hiếm, đặc biệt là với hệ thống mật vụ chính trị Liên Xô hay Cộng Hòa Dân Chủ Đức. “Chỉ điểm” tại Hungary Dùng mạng lưới chỉ điểm dày đặc để duy trì chính quyền và khiến người dân luôn trong cảnh sợ hãi và phục tùng cũng là vũ khí của thể chế cộng sản tại Hungary, thông qua các cơ quan mật vụ chính trị như AVH (tính đến năm 1956), và cơ quan tương ứng trục thuộc bộ Nội Vụ thời kỳ 1957-1989. Chỉ tính đến năm 1953, AVH đã có hệ thống chỉ điểm bao trùm khắp nước Hung với 40 ngàn “cộng tác viên” được tuyển dụng, theo dõi 1,28 triệu công dân. Một thống kê chưa đầy đủ cho thấy trong thời gian 1945-1989, đã có chừng 200 ngàn “chỉ điểm viên”, “đặc tình” từng phục vụ thể chế độc tài tại Hungary, trong số đó, có cả các nhóm “kiều nữ” trẻ thành thạo tiếng Ả Rập và không ngần ngại nếu phải sử dụng thân xác cho “việc lớn”. Với thời gian, không ít những nhân vật có uy tín - những chính khách, tăng lữ, văn nghệ sĩ, nhà thể thao... của nước này đã bị lộ diện là những kẻ chỉ điểm. Có thể kể đến ở đây những cái tên hết sức “gây sốc” khi họ bị phanh phui là đã hợp tác với mật vụ chính trị, như Đức Hồng y Paskai László (cựu chủ tịch Hội đồng Giám mục Hungary), Szepesi György (nhà bình luận thể thao cựu trào bậc nhất của nước này), hay cựu danh thủ bóng đá Novák Dezső của đội tuyển Hungary và tuyển Thế giới thập niên 60. Cần nói là mỗi người đều có những hoàn cảnh khác nhau khi bị cơ quan an ninh tuyển dụng. Một bộ phận không nhỏ, vì lý do muốn thăng tiến trên đường hoạn lộ, sẵn sàng nhận vai trò báo cáo về bạn bè hoặc các nhân vật bị chính quyền nghi vấn, mà không có gì áy náy về lương tâm. Bộ phận khác bị cưỡng bức hợp tác cùng an ninh mật, như TS. Karikó Katalin, nhưng cố gắng giảm thiểu mọi rủi ro cho người khác. Không ít người bị bắt bí, do chính quyền nắm được những bí mật, hay bất lợi trong đời tư, và do đó đành theo con đường này. Trường hợp của cựu danh thủ Novák Dezső ở trên là khá điển hình: như các đồng đội, ông thường buôn lậu đồng hồ trong các chuyến thi đấu ở nước ngoài. Một lần, ông bị cảnh sát phát giác, và gây sức ép tinh thần để phải lựa chọn: hoặc cộng tác, hoặc bị bỏ tù, thu hộ chiếu và tiêu tan sự nghiệp. Đồng thời, cảnh sát cho phóng xe chở tù đến nơi ông luận tập, như thể sẽ bắt đưa đi luôn. Lần thứ ba, ông đành nhắm mắt ký “mà không biết ký gì”! Tuy nhiên, đây là trường hợp của những cá nhân có tiếng, còn đối với đa số thường dân, hợp tác với chính quyền theo con đường chỉ điểm không đem lại cho họ số phận khá hơn. Đa phần họ xuất thân công nhân, nông dân, với họ vào đảng cũng là “bước tiến” trong đời sống nên dễ tuyển dụng. Họ thường xuyên gặp một vấn đề đáng kể nếu cần phải nghe ngóng để báo cáo, ví dụ, về cuộc chuyện trò của 2-3 trí thức, thì không sao họ có thể hiểu nổi! Bởi vậy, những tường trình kiểu ấy của giới chỉ điểm thường gây rối loạn cho bộ máy mật vụ cộng sản đương thời. Chỉ về sau, mới có thể biết rằng chỉ điểm không chỉ là cái nghề mạt hạng, bị coi thường nhất, mà nó cũng là “ngõ cụt” trên con đường hoạn lộ của các “báo cáo viên”, vì từ “vị thế” chỉ điểm không thể ngóc đầu lên được nữa. Ngoại lệ duy nhất có lẽ là ông Harangozó Szilveszter, một chỉ điểm đã leo tới chức thứ trưởng bộ Nội Vụ Hung. Số phận những hồ sơ tuyển dụng Vì tình trạng báo cáo, chỉ điểm lẫn nhau là một trong những vấn nạn về đạo đức lan tràn và nhức nhối thời cộng sản, nên trong hơn 3 thập niên qua, việc xử lý các hồ sơ tuyển dụng luôn là vấn đề nổi cộm của mọi nội các, tại các quốc gia Đông Âu hậu cộng sản. Nhu cầu thiết lập công lý, trừng phạt những tội ác trong quá khứ, để kẻ gieo gió phải gặp bão - nói rộng ra là trong sạch và trực diện triệt để với quá khứ - là nguyện vọng hợp lý của số đông cư dân. Ở đây, vấn đề chia làm 2 hướng. Thứ nhất, người dân có nhu cầu biết đến kẻ nào đã báo cáo về mình, và nội dung những bản báo cáo ấy ra sao, ảnh hưởng như thế nào tới cuộc đời của họ. Thứ hai, những kẻ thủ ác trong giai tầng lãnh đạo, hoặc đơn thuần là những kẻ thừa hành của bộ máy mật vụ cho tới giờ hầu như không hề bị trừng phạt, có thể sinh sống và ra đi êm thấm. Thậm chí, không ít người có thể còn giữ địa vị cao trong chính quyền. Tuy nhiên, một thực tế là việc đối diện với quá khứ và truy cứu trách nhiệm sau ngần ấy năm không hề đơn giản. Về mặt pháp luật, các nội các cầm quyền tại Hungary sau 1990 đều khước từ việc công khai hóa các hồ sơ tuyển dụng và thanh lọc quá khứ những người nắm giữ các vai trò chủ chốt trong chính quyền. Đặc biệt, phe cầm quyền cánh hữu trong hơn 10 năm qua, đã 23 lần từ chối đề xuất này của đảng nhỏ “Chính trị Có thể Khác” (LMP). Những động thái của Hungary (như muốn trao hồ sơ mật vụ vào tay tư nhân, hoặc thành lập Ủy ban Ký ức Quốc gia với mục tiêu làm sáng tỏ và xử lý mọi vấn đề có liên quan tới quá khứ cộng sản), hay Ba Lan (giảm lương hưu của khoảng 32 ngàn cựu nhân viên mật vụ cộng sản nước này xuống mức lương hưu trung bình), bị coi là chưa thấm vào đâu trong việc phơi trần tội lỗi của những kẻ phục vụ chế độ cũ, và cũng phản ánh sự lúng túng. Khó khăn khác trong thực tế, là rất nhiều nhân chứng không còn sống, những hồ sơ, tư liệu bị tiêu hủy và thiếu sót nên khó đưa ra được bức tranh toàn cảnh, sự buộc tội và chứng tỏ tội trạng rất khó khăn. Phe đối lập và một phần công luận thì cho rằng chính quyền vẫn giấu giếm, một là để bảo vệ những thành viên của mình, hai là nhằm “nắm gáy” các địch thủ chính trị, khi sở hữu trong tay những bí mật trong quá khứ của họ để dùng khi cần. Đó là trường hợp cựu thủ tướng Medgyessy Péter, người đã đưa Hungary vào Liên Âu năm 2004, bị cáo buộc làm việc cho cơ quan an ninh mật cộng sản, khiến ông bị kiến nghị bất tín nhiệm và phải đệ đơn từ chức. Vụ việc của TS. Karikó Katalin cũng bị coi là “âm mưu” của một số kẻ ghen tức trước thành công của bà, cho dù cả bà lẫn vị cựu thủ tướng có tên trong hồ sơ tuyển dụng, nhưng không phải mà chỉ điểm theo nghĩa kinh điển của từ này. Giải pháp thế nào? Trong cuộc đua khốc liệt chuẩn bị cho kỳ bầu cử Quốc Hội Hungary mùa xuân sang năm, một chính khách đang chạy đua để giành cương vị ứng viên thủ tướng của phe đối lập - ông Márki-Zay Péter - đã tuyên bố rằng sau khi liên minh cầm quyền hiện tại bị thất bại, nội các mới sẽ bạch hóa toàn bộ các hồ sơ tuyển dụng không chỉ của thời cộng sản, mà còn của thể chế FIDESZ, để làm trong sạch bộ máy nhà nước và đáp ứng mong muốn của người dân. Tất nhiên, đây là một tuyên bố mang tính “cao vọng” và nhằm mục tiêu tranh cử, nhưng trong thực tế, nếu chính quyền hiện tại thực hiện được lời hứa của họ, thì đến cuối năm nay, bất kỳ ai đều có thể ngồi nhà và sử dụng máy tính để xem những báo cáo về bản thân hoặc gia đình dưới thời cộng sản. Đó là tuyên bố của TS. Gergő Bendegúz Cseh, tổng Giám đốc Cơ quan Lưu trữ Lịch sử trực thuộc Cơ quan An ninh Quốc gia Hungary hiện tại. Được biết, đây là kết quả một chương trình phát triển đã diễn ra từ nhiều năm, có thể đẩy nhanh tiến độ tìm hiểu các tư liệu thời xa xưa. Theo kế hoạch, qua cổng thông tin cá nhân, mọi công dân sau khi xác định nhân thân đều có thể “đặt hàng” miễn phí các dữ liệu mà trước đây, đội ngũ “cộng tác viên” đã báo cáo về bản thân họ hoặc gia đình họ. Hiện tại, việc nghiên cứu hồ sơ gặp phải nhiều hạn chế và chỉ có thể diễn ra tại chỗ, đích thân. Bên cạnh đó, dựa án này cho phép bất kỳ ai cũng có thể tra vấn về quá khứ của các chính trị gia, chẳng hạn, về một ứng viên thị trưởng, xem đương sự có từng làm việc cho cơ quan mật vụ trước năm 1990 hay không. Nếu được thực hiện như lời hứa, đây là một bước tiến lớn, nhưng cũng có thể đem lại nhiều biến động khôn lường trong đời sống chính trị và xã hội Hungary, bên thềm cuộc bầu cử Quốc Hội 2020 hứa hẹn sẽ diễn ra quyết liệt. Bởi lẽ, theo nhận định của sử gia Soós Viktor Attila thuộc Ủy ban Ký ức Quốc gia, mấu chốt vấn đề nhiều khi là ở chỗ khác : những kẻ “đầu sỏ” chỉ huy hệ thống chỉ điểm này thì tên tuổi vẫn bị mật hóa, và có những nhóm “bên ngoài” hợp tác khá toàn diện với mật vụ chính trị thì không có hồ sơ tuyển dụng và tường trình của họ thường là báo cáo miệng, không để lại dấu vết. Quá khứ chỉ điểm, như thế, không đơn thuần là hệ thống hồ sơ tuyển dụng. Hơn thế nữa, còn rất nhiều hồ sơ trôi nổi ở các nơi khác, mà không thuộc sự quản lý của Cơ quan Lưu trữ Lịch sử bởi suy cho cùng, tất cả hệ thống mật vụ là để phục vụ “đơn đặt hàng” của đảng Cộng Sản một thời. Khả năng là sẽ không bao giờ hậu thế có thể có được cái nhìn bao quát và toàn diện về hệ thống chỉ điểm, một phần của bộ máy đàn áp mà thủ phạm chính là những kể “ngồi trên”, và hệ lụy này vẫn có thể kéo dài trong tương lai ...

VOV1 - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc điện đàm với Tổng thống Rumani. - Phiên bế mạc kì hóp 58 Ủy ban TVQH, CTQH Vương ĐÌnh Huệ khẳng định tất cả đã sẵn sàng cho kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa 15. - Trong quý IV năm nay, hãng dược phẩm Pfizer sẽ cung ứng khoảng 47 triệu liều vắc xin ngừa covid-19 cho Việt Nam. - Doanh nghiệp TP.HCM “chạy đua” đảm bảo các biện pháp phòng dịch Covid-19, trước thời điểm quy định về điều kiện được hoạt động có hiệu lực từ ngày mai 15/7. - Hội nghị Bộ trưởng ngoại giao ASEAN- Mỹ khẳng định vai trò của hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. - Mực nước biển dâng cao có thể sẽ nhấn chìm hơn 130 đô thị ven biển trên toàn cầu trong 30 năm tới. Chủ đề : hãng dược phẩm Pfizer, vắc xin ngừa covid-19, Quốc hội khóa 15 --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support

Tròn 80 năm trước, những chiếc máy bay lạ mặt ồ ạt không kích thành phố cổ Kassa của Vương quốc Hungary (nay là Košice của Slovakia). Tổng cộng, 29 trái bom được ném xuống đô thị này, khiến 32 cư dân thiệt mạng và 80 người bị thương. Sự việc diễn ra chỉ vỏn vẹn 4 ngày sau khi phát-xít Đức tấn công Liên Xô vào rạng sáng 22/6/1941. Mặc dù không thật rõ ngọn nguồn, nhưng nội các Bárdossy khi đó của Hungary vẫn coi đó là hành vi xâm lược của Liên bang Xô Viết, và lập tức tuyên chiến với Liên Xô. Vụ oach tạc Kassa nhờ vậy là yếu tố quyết định khiến Vương quốc Hungary tham gia Đệ Nhị Thế Chiến, hơn 1 năm rưỡi sau khi cuộc chiến này bùng nổ vào ngày 1/9/1939 với cuộc tấn công của Đức quốc xã nhằm vào Ba Lan. Thân Đức để “báo thù” Vụ ném bom không rõ nguồn gốc này, cho tới nay, vẫn chưa có lời giải đáp, và thuộc vào hàng những bí ẩn nổi tiếng nhất và để lại hậu quả thảm khốc nhất trong lịch sử Hungary. Dầu khó tránh được việc phải tham chiến và đứng về phe Đệ tam Đế chế, nhưng những trái bom ném xuống Kassa đã góp phần khiến nước Hung, một lần nữa, trở thành đất nước tổn thất bậc nhất sau cuộc Thế chiến này. Để hiểu được nguồn cơn câu chuyện, cần trở về những ngày tháng của mùa hè 1920, khi Vương quốc Hungary - thành viên nền “song quốc quân chủ” Áo - Hung - bị “phe thắng cuộc” áp buộc ký kết Hiệp định hòa bình Trianon, khiến nước này đánh mất 2/3 diện tích đất nước và 2/3 dân số khi đó. Hungary còn bị giải trừ quân bị và bị cấm sở hữu các vũ khí hạng nặng và binh chủng không quân. “Quý vị giờ đây đã đào mồ chôn nước Hung, nhưng Hungary sẽ có mặt tại tang lễ của tất cả các quốc gia mà bây giờ đang đào nấm mồ cho nước Hung” - bá tước Apponyi Albert, nhà bác học và nhà ái quốc vĩ đại của Hungary, được mệnh danh là “Đại lão trượng vùng Trung Âu”, đã nói như vậy nhân ngày 4/6/1920 định mệnh. Cả dân tộc Hung sục sôi trong tâm cảm phải phục thù bằng mọi giá. Không chấp nhận “nỗi đau Trianon”, không nhắm mắt trước cảnh nước Hung lịch sử trôi nổi bên bờ vực thẳm của sự chia cắt, Hungary phải tìm đến đồng minh là nước Đức Hitler, vốn cũng thuộc “phe thua cuộc”, để chấn hưng kinh tế và được vực dậy sau đòn đánh quá thảm khốc này. Tuy nhiên, lệ thuộc vào kinh tế, ắt dẫn đến lệ thuộc vào chính trị với nước Đức đang cần đến “không gian sinh tồn”. Sự lớn mạnh của các đảng phái, phong trào cực hữu theo chủ nghĩa xét lại ở Hungary khiến quốc gia do Nhiếp chính vương Horthy Miklós đứng đầu này ngày càng có sự gắn bó mật thiết với Đức. Bài xích người Do Thái để làm “đẹp lòng” Đức, nhờ sức ép của Đệ tam Đế chế, Hung được trả lại phân nửa diện tích đất đai bị cắt cho ngoại quốc qua hai hội nghị quốc tế ở Vienna (Áo) thời kỳ 1938-1940. Nhưng chính giới Hungary không phải không biết rằng, nước Hung nên tránh chiến tranh. Trải nghiệm Đệ Nhất Thế Chiến, khi nước này buộc tham gia cuộc chiến chung của Đế chế Áo - Hung cho dù không có chút lợi lộc gì trong thực tế, khiến lãnh đạo Hung phải cân nhắc. Tuy nhiên, sau khi nỗ lực trung lập về quân sự gặp phải thất bại, sự “vào cuộc” của Hungary với Đức chỉ còn là vấn đề thời gian. Vụ không kích Kassa Sáng 26/6/1941, từ một phi đội máy bay không rõ nguồn gốc, những tay súng đã nhả đạn vào một đoàn tầu hỏa chạy từ Budapest, khiến 3 người chết và 6 người bị thương. Khả năng là vẫn chính 3 máy bay ấy, sau 13h chiều cùng ngày, chỉ trong vòng 2 phút, đã oanh tạc trên bầu trời Kassa, vốn là một trong 8 “thành phố hoàng gia tự do”của Vương quốc Hungary từ cuối thế kỷ 15, gây thiệt hại không nhỏ. Vì Kassa là nơi tọa lạc căn cứ của Học viện Không quân Hungary, nên rất nhanh chóng, các chiến đấu cơ của Hung lập tức rượt đuổi theo 3 chiếc máy bay lạ, nhưng không tiếp cận được dưới khoảng cách 1km. Theo lời các nhân chứng, không ai phát hiện ra được xuất xứ của đội bay, nhưng sau vị ném bom, các chuyên gia quân sự tìm thấy 2 trái tác đạn không nổ và kết luận là khả năng là của Liên Xô. Cho dù Tư lệnh Sân bay Kassa, ông Krúdy Ádám viết trong tường trình rằng có thể đây là các máy bay chiến đấu của Đức, nhưng điều này bị giấu kín trước nội các thân Đức của Thủ tướng Bárdossy László. Bầu không khí chính trị khi ấy rất căng thẳng : 4 hôm trước, Hitler vừa tấn công Liên Xô và quân đội các nước khi đó bị xem là thù địch với Hungary là Rumani và Slovakia cũng tham gia cuộc chiến đó. Hungary bị đặt trước một bài toán khó : Liên Xô dường như muốn Vương quốc Hungary đứng ở vị trí trung lập, và thậm chí có thể ủng hộ nước này trong nỗ lực “xét lại”. Đồng thời, chính phủ Hung sợ rằng, Rumani và Slovakia do hiện diện trong chiến dịch “đánh nhanh, thắng nhanh” của Đức, sẽ có lợi thế trong việc giành lại những vùng đất mà Hungary đã nhận lại qua các hội nghị quốc tế ở Vienna. Sau chiến thắng như chẻ tre của phát-xít Đức trong những ngày đầu trước Hồng quân, Bộ Tổng tư lệnh Hungary cho rằng cuộc tấn công Liên Xô có thể chỉ kéo dài vài tuần, giống như hồi Đức đánh Pháp, và do đó, Hungary có thể tham gia mà không hề hấn gì, thậm chí có thể còn có lợi về mặt lãnh thổ sau này. Ngay trong ngày 26/6, nội các Hungary nhóm họp và đặt đất nước vào tình trạng chiến tranh. Rạng sáng hôm sau, Vương quốc Hungary bước vào Đệ Nhị Thế Chiến sau khi Quốc Hội nước này thông qua quyết định “trả đũa”. Ngày 1/7/1941, 40 ngàn quân nhân Hungary được huy động tham gia cùng Đức quốc xã trong cuộc chiến chống Liên Xô mà khi đó, ít ai nghĩ là sẽ kéo dài nhiều năm, rốt cục dẫn đến thảm họa lớn nhất của Quân đội Hoàng gia Hungary, và của cả nước Hung ngàn năm tuổi. Vì sao nên nỗi ? Vụ không kích Kassa như là yếu tố làm bùng nổ chiến tranh với Hungary, sau 80 năm vẫn rất được giới sử học quan tâm, và là nguồn cơn của nhiều giả thuyết trái ngược. Khó tin được rằng đây là sự khiêu khích của Liên Xô, khi đó đang khốn đốn vì bị Đức tấn công và Stalin không có lợi lộc gì khi có thêm một kẻ thù, nhất là khi Ngoại trưởng Vyacheslav Molotov cũng đang đề nghị nước Hung hãy trung lập. Nói về trái tạc đạn không nổ bị coi là của Liên Xô, điều này cũng không có gì chắc chắn vì khi đó, ở châu Âu, quân đội Tiệp Khắc, Nam Tư và Tây Ban Nha thời nội chiến cũng dùng loại vũ khí đó. Thế thì phải chăng, đây là âm mưu của Đức để buộc Hungary tham chiến cùng? Điều này cũng vô cơ sở vì trong những ngày đầu của chiến tranh, Đức quốc xã chưa hề cần Quân đội Hoàng gia Hungary phải hỗ trợ. Hơn thế nữa, các phi đội máy bay của Không quân Đức (Luftwaffe) không xa lạ với dân Hung, vì trước đó đã nhiều lần họ được thấy, nên có thể phát hiện ngay. Giả thuyết các phần tử thân Đức của Vương quốc Hungary tự “thiết kế” một cuộc tấn công như vậy để có cớ “lâm trận” với phát-xít Đức cũng khá phi lý, vì nếu vậy, không khó khăn gì để máy bay Hung dội bom xuống chính căn cứ quân sự Hung! Còn lại một giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất cho tới giờ, là quả thực cuộc tấn công do Liên Xô thực hiện, nhưng họ nhầm lẫn địa chỉ! Vào thời điểm đó, Slovakia đã tham chiến cùng Đức và tại thành phố Eperjes về phía Bắc của Kassa, có một cứ điểm thông tin đáng kể của Đức tọa lạc. Rất có thể, máy bay Liên Xô do “trục trặc kỹ thuật”, đã nhầm Eperjes với Kassa, khi họ muốn triệt hạ cơ sở này của Đức. Dầu sao đi nữa, khả năng này đã không được nội các thân Đức của Hungary để tâm đến, và nó cũng chỉ là một giả thuyết mà không ai có thể kiểm chứng được. Vụ ném bom Kassa khả năng vĩnh viễn sẽ là một bí ẩn của lịch sử, nhưng hậu quả của nó thì vô bờ : mặc dầu dự định vượt qua chiến tranh với tổn thất tối thiểu, nhưng tới năm 1944-45, Hungary trở thành vùng đệm của chiến sự Liên Xô - Đức. Rốt cục, Vương quốc Hungary lại đại bại trong Đệ Nhị Thế Chiến: với Hiệp định Hòa bình Paris năm 1947, nước Hung đánh mất tất cả những vùng đất đã được nhận lại và còn mất thêm đất cho Tiệp Khắc, Hungary phải bồi hoàn chiến tranh và hậu quả dài lâu của cuộc chiến, là nước này nằm dưới ách thống trị của Liên Xô tới năm 1991, khi người lính cuối cùng của Hồng quân vĩnh viễn rời đất nước này ...

Kể từ khi bán đảo Crimée bị sáp nhập năm 2014, Nga không ngừng củng cố sức mạnh quân sự tại Biển Đen, mà ví dụ gần đây nhất là cuộc tập trận quy mô lớn trong tháng 4/2021. Thổ Nhĩ Kỳ cũng tùy nghi thích ứng. Là chủ nhân của hai eo biển Bosphore và Dardanelles, Ankara từ lâu đóng vai trò chốt chặn chống sự bành trướng của Nga ra Địa Trung Hải. Cùng căng thẳng với Washington, kể từ giờ, Ankara và Matxcơva ngăn chận các lực lượng hải quân phương Tây đi vào Hắc Hải. Với diện tích 420.000 km vuông, Biển Đen hay Hắc Hải – vùng biển nửa khép kín – được bao bọc bởi sáu quốc gia : Gruzia, Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgari, Rumani, Ukraina và Nga. Vùng đặc quyền kinh tế của 6 nước này được phân chia theo những cách như sau : Một số ranh giới được phân định theo những thỏa thuận ký kết dưới thời Xô Viết, như giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Xô. Những ranh giới giữa Gruzia và Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgari – Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraina – Rumani, được quyết định sau khi Liên Xô sụp đổ. Biển Đen : Cánh cổng ra Địa Trung Hải Là điểm giao thoa giữa các nền văn minh Đông – Tây, giữa phía nam châu Á và phía bắc Slav, vùng biển này là khu vực có một vị trí chiến lược cực kỳ quan trọng. Ngay từ thế kỷ XVIII, nước Nga, thời nữ hoàng Catherine II (1762-1796), luôn xem Biển Đen như là một thách thức địa chiến lược lớn, từng vạch ra kế hoạch thống trị Biển Đen. Để đánh dấu bản sắc đế chế Nga và để mở rộng vùng ảnh hưởng, chế độ Nga hoàng ao ước kiểm soát nhiều thành phố mới như Sebastopol hay Istanbul. Đế chế Sa Hoàng cho rằng nhất thiết phải nắm lấy quyền kiểm soát hai eo biển Bosphore và Dardanelles để nước Nga có thể vươn ra Địa Trung Hải. Trận chiến Sebastopol năm 1855 là một sự kiện đáng nhớ trong lịch sử nước Nga, đồng thời đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cách nhìn của Tây Âu về một vùng biển mà trước đó họ luôn cho là vùng « sân sau » của Địa Trung Hải. Trong chương trình phát thanh của France Culture, ngày 23/10/2017, nhà nghiên cứu Jean-Sylvestre Mongrenier, giáo sư Sử - Địa Viện Địa lý học của Pháp, trường đại học Paris VIII (Vincennes-Saint- Denis) nhắc lại : « Cuộc chiến kéo dài từ năm 1853 – 1856 (…) Sự kiện đánh động sự chú ý của Pháp và Tây Âu về vùng Biển Đen. Vào thời điểm đó, Anh Quốc và Pháp đã can thiệp vào cuộc xung đột, nhằm ủng hộ đế chế Ottoman chống lại đế chế Sa Hoàng, vốn dĩ muốn chiếm lấy các eo biển, Constantinople trong một chiến dịch mà người ta gọi là "chiến lược vùng biển ấm" ». Xung đột kết thúc bằng thất bại của nước Nga, buộc nước này phải quay sang châu Á để đi ra những vùng biển khác. Ba thách thức cho « tầm nhìn Biển Đen » của Nga Việc sáp nhập bán đảo Crimée (2014) và xây cầu băng qua eo biển Kertch nối liền bán đảo với Nga (2018), đã làm thay đổi hoàn toàn hiện trạng tại Biển Đen. Các sự kiện này, một mặt đe dọa nguyên trạng đồng quản lý biển Azov (phía bắc Biển Đen) giữa Nga và Ukraina trong thỏa thuận ký kết năm 2003, theo hướng có lợi cho Matxcơva. Và mặt khác, cho phép Nga mở rộng thêm ranh giới lãnh hải và tăng cường sự hiện diện quân sự trên bán đảo Crimée như bố trí một hệ thống phòng không S-400 và giàn pháo Bastion chống tầu chiến, cũng như nhiều phương tiện chiến tranh điện tử. Việc trang bị những loại vũ khí tối tân có khả năng bắn chặn tiêm kích – oanh tạc cơ cũng như là tên lửa đạn đạo đã biến Biển Đen thành một trong những vùng « chống xâm nhập » rộng hàng trăm km vuông, có nguy cơ gây tê liệt các lực lượng quân sự của NATO. Giới quan sát cho rằng những gì tổng thống Vladimir Putin tiến hành thời gian gần đây chỉ là « cập nhật » một chính sách cũ xưa và theo đuổi một tham vọng có từ hàng trăm năm qua. Các động thái này cũng đặt « tầm nhìn của Nga về Biển Đen » trước ba thách thức lớn, theo phân tích của Igor Delanoë – giám đốc Đài Pháp – Nga. « Thứ nhất, cuộc cạnh tranh giành ảnh hưởng giữa các tác nhân khu vực (Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, NATO và Liên Hiệp Châu Âu) và ngoài khu vực (Hoa Kỳ). Thứ hai, các thách thức về năng lượng, bởi vì vùng biển cầu nối này còn là một hành lang dầu khí chính yếu cho Nga, bắt nguồn từ Novorossiisk và các dự án đường ống dẫn khí (Blue Stream) cũng như là Turkish Stream. Cuối cùng, Biển Đen còn là một điểm nóng của các mối đe dọa xuyên quốc gia (buôn lậu vũ khí và thuốc phiện, phổ biến các thành tố dành cho vũ khí hủy diệt hàng loạt, khủng bố) ». Biển Đen : « Ao nhà » của nước Nga ? Quả thật, việc khu vực này ngày càng có xu hướng « phương Tây hóa » từ khi Liên Xô sụp đổ khiến Matxcơva lo ngại. Ba trong số 6 nước xung quanh vùng Biển Đen là thành viên khối NATO : Bulgari, Rumani và Thổ Nhĩ Kỳ, và hai nước đầu tiên cũng đã trở thành thành viên của Liên Hiệp Châu Âu. Và hai nước khác là Gruzia và Ukraina thì có những thỏa thuận đối tác với liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO). Trong bối cảnh này, tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra một tầm nhìn rất rõ ràng về việc sử dụng các vùng biển để xây dựng những hạm đội pháo đài « nhằm ngăn chận phương Tây sử dụng các vùng Biển Đen và biển Baltic chống lại nước Nga ». Về điểm này, ông Jean-Sylvestre Mongrenier có lưu ý thêm như sau : « Đây không chỉ đơn giản là một tầm nhìn về pháo đài hạm đội để bảo vệ nước Nga, mà ở đây, Biển Đen và biển Baltic còn là những bệ phóng để Nga khuếch trương thế mạnh ra bên ngoài. Từ Baltic, nước Nga có thể đi vào Đại Tây Dương, và từ Biển Đen, Nga có thể đi ra Địa Trung Hải, để rồi từ đó đi qua kênh đào Suez, ra Ấn Độ Dương. Rộng ra hơn nữa, ở đây còn có một ý định tái khẳng định sức mạnh Nga trên toàn bộ vùng biển Địa Trung Hải ». Từ tầm nhìn này, mục tiêu của Nga trong khu vực là tìm cách biến Biển Đen thành vùng « ao nhà » của mình, theo như cách diễn giải của vị giáo sư Sử - Địa. « Nga thật sự muốn là một cường quốc thống trị, kiểm soát các luồng lưu thông, ngăn chận hay gây phiền phức các nước thành viên khối NATO, nhất là những nước nào muốn đưa tầu chiến tham gia khối liên minh quân sự này ». Thổ Nhĩ Kỳ : Một chủ nhân khác của Biển Đen ? Trong mục tiêu này, Nga đã có được một đồng minh có tiếng nói khá quan trọng. Bởi vì, Thổ Nhĩ Kỳ - thành viên của khối NATO, vốn dĩ lo ngại bị mất thế độc quyền, buộc phải nới lỏng những ràng buộc được quy định trong Công ước Montreux ký kết năm 1936. Theo đó, Thổ Nhĩ Kỳ nắm quyền kiểm soát các eo biển Bosphore và Dardanelles, bảo đảm lưu thông các thuyền buôn nhưng cũng có thể hạn chế các di chuyển các tầu chiến, nhất là vào thời điểm có chiến sự. Điểm quan trọng đối với Nga : Công ước này áp đặt những hạn chế ít nghiêm ngặt hơn cho việc đi lại các tầu chiến Nga, với tư cách là quốc gia ven vùng Biển Đen. Ngoài ra, văn bản còn hạn chế số lượng, trọng tải và số ngày hiện diện cho tầu thuyền các nước không thuộc vùng Biển Đen. « Nếu như trong quá khứ, những eo biển này của Thổ Nhĩ Kỳ và sự hậu thuẫn của phương Tây đối với Ankara đã có thể cho phép kềm hãm đà bành trướng của các Sa hoàng, rồi sau này là Liên Xô thẳng hướng ra Địa Trung Hải, thì công ước Montreux ngày nay lại gây cản trở cho cường quốc hải quân Mỹ chống lại đà tiến của hạm đội Nga tại Biển Đen », ông Igor Delanoë, ghi nhận trên tờ Le Monde Diplomatique (số ra tháng Giêng năm 2019). Nhà nghiên cứu Viện Địa Lý học của Pháp, ông Jean-Sylvestre Mongrenier có lý giải như sau : « Theo truyền thống, trước khi Erdogan lên cầm quyền, Thổ Nhĩ Kỳ lúc nào cũng muốn giữ vai trò bảo đảm hòa bình tại Biển Đen. Trong thực tế, Ankara ưu tiên một kiểu "đồng quản lý" Nga – Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng khi thảo luận về vấn đề mở rộng hoạt động của hạm đội NATO từ Địa Trung Hải sang Biển Đen, Thổ Nhĩ Kỳ đã dùng đến quyền phủ quyết. Ankara thiên về hợp tác đa phương, kể cả với Nga như thành lập Black Sea Forces (lực lượng Biển Đen), chẳng hạn. Đây có thể được xem như là một trong những chiếc chìa khóa cho việc Nga và Thổ Nhĩ Kỳ xích lại gần nhau hơn. » Bởi vì, nhìn từ Ankara cũng như là Matxcơva, việc nới lỏng công ước Montreux, mở cửa cho một số tác nhân bên ngoài vào can thiệp có nguy cơ gây tổn hại cho thế độc quyền « quản lý chung » về an ninh mà Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cùng chia sẻ từ thời Liên Xô sụp đổ. Những mối quan hệ « lập lờ » của Ankara Thổ Nhĩ Kỳ luôn tỏ ra cẩn trọng không để biến Biển Đen thành một vùng đối đầu giữa Nga và NATO, khi duy trì một thế cân bằng khôn khéo giữa vị thế thành viên NATO của mình và người láng giềng khổng lồ phương Bắc. Đây cũng chính là điểm Nga luôn tìm cách gây chia rẽ giữa Thổ Nhĩ Kỳ với các nước đồng minh phương Tây, ngăn chặn NATO lấy tư cách có nước thành viên trong khu vực, để có thể hiện diện đông đảo tại Biển Đen. Mối lo này của Nga càng lớn khi Thổ Nhĩ Kỳ có ý định mở thêm kênh đào Istanbul, nhằm giảm tải áp lực cho eo biển Bosphore. Trước nguy cơ dự án kênh đào Istanbul tạo thuận lợi cho tầu chiến các nước ngoài vùng đi vào Biển Đen, điện Kremlin trong một thông cáo hồi giữa tháng Tư năm 2021 nhấn mạnh đến « tầm quan trọng của việc duy trì cơ chế có hiệu lực tại những eo biển của Biển Đen dựa trên cơ sở Công ước Montreux nhằm bảo đảm sự ổn định và an ninh khu vực ». Điều này giải thích phần nào mối quan hệ mập mờ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng như giữa Thổ Nhĩ Kỳ với phương Tây. Chính quyền Ankara muốn có một chính sách quốc gia cho phép tham gia một phần vào một liên minh quốc tế (NATO) nhưng vẫn có khả năng bảo vệ những lợi ích ở cấp độ khu vực. Đồng thời, Ankara cũng có những phạm vi hành động để đối phó với Nga. Ông Jean Marcou, chuyên gia về Thổ Nhĩ Kỳ, trên TV5 nhấn mạnh : « Ngày nào mà Thổ Nhĩ Kỳ bất đồng với Nga, khi ấy, Ankara sẽ dựa vào mối liên minh với phương Tây để nói với Matxcơva rằng "chúng tôi không đơn độc" ».

Trong những ngày dịch bệnh hoành hành trên đất nước Hungary, mà vị thủ tướng nước này phải thốt lên than thở “chúng ta đang ở những thời khắc đen tối nhất trước bình minh”, ít ỏi du khách đặt chân tới thủ đô Budapest có thể thấy trên đường phố những áp-phích khổ lớn với dòng chữ “Mùa xuân Bartók” (Bartók tavasz). Đây là sự quảng bá cho “Các tuần lễ Nghệ thuật Quốc tế” diễn ra từ mùng 2/4 tới 18/4/2021, điểm sáng văn hóa đáng kể duy nhất sau hơn 1 năm mà nước này phải bế quan tỏa cảng và đóng cửa với các biện pháp ngặt nghèo phòng chống đại dịch Covid-19. Đồng thời, nó nhắc nhớ tới một tên tuổi âm nhạc lớn của Hungary: Bartók Béla. Đại nhạc sư này được giới am tường đánh giá là đã để lại dấu ấn và ảnh hưởng rất lớn đến nền âm nhạc Hungary, châu Âu và thế giới thế kỷ 20, một trong những danh nhân tầm quốc tế của nước Hung. Ngày 25/3, nước Hung kỷ niệm 140 năm ngày sinh của Bartók Béla, người mà ngay ở Paris cũng có tượng đài và công viên mang tên ông. Sự nghiệp âm nhạc của Bartók Béla rất đa dạng: không chỉ là một nghệ sĩ dương cầm lớn, một trong những nhà soạn nhạc quan trọng nhất của thế kỷ trước, mà ông còn là nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc Đông Âu, người sáng lập ngành Dân tộc nhạc học với các công trình “chuẩn hóa” dân ca và do đó, gìn giữ được hồn cốt các dân tộc. Khởi nguồn nghệ thuật Bartók Béla chào đời năm 1881 tại một vùng đất đặc biệt nằm ở phía nam của Vương quốc Hungary, mà sau này Hiệp định hòa bình Trianon chấm dứt Đệ nhất Thế chiến đã chia cắt cho Serbia và Rumani. Đây là nơi luôn có sự chung sống của nhiều dân tộc như Serbia, Rumani, Đức, Bulgari và Hungary, nét đa văn hóa đó đã có ảnh hưởng không nhỏ tới tính cách và sự nghiệp của Bartók về sau này. Được thừa hưởng nền tảng của cha mẹ là các trí thức am hiểu âm nhạc - cha ông chơi thạo nhiều nhạc cụ, sáng tác một số vở nhạc vũ và từng tổ chức một hiệp hội âm nhạc cùng rất nhiều buổi hòa nhạc tại địa phương, còn mẹ ông, một phụ nữ gốc Đức, là một nhạc công xuất sắc - nên Bartók cho rằng ông có được thiên hướng và tài năng trong âm nhạc là nhờ họ và bầu không khí tinh thần như vậy. Được mẹ chăm lo, chiều chuộng nên thuở nhỏ, cậu bé Bartók tỏ ra rụt rè, ít tiếp xúc, và do bị nhiễm trùng khi chủng đậu mùa nên cho đến năm lên 5 tuổi, cậu luôn phải tới bác sĩ điều trị. Chậm biết đi, hơn 2 tuổi mới bắt đầu biết nói, nhưng từ năm 1 tuổi cậu đã rất để tâm tới nhạc và ra hiệu là thích loại nhạc nào. Một tuổi rưỡi, cậu nhận biết được giai điệu và khi lên bốn, đã chơi được một tay trên dương cầm. Theo hồi ức của người nhạc sĩ lớn sau này, lúc đó, cậu bé 4 tuổi đã thuộc được chừng 40 bản dân ca, và nếu ai nói từ đầu của bài là Bartók lập tức nhớ ngay được giai điệu. Nhạc dân tộc đã đi vào tâm thức của Bartók như thế, và đặt nền móng cho sự nghiệp sưu tầm, nghiên cứu và hệ thống hóa “dân nhạc” - cũng như việc đưa nhạc dân tộc vào những sáng tác để đời của ông trong những năm tháng sau. Bartók Béla được cha dạy bài nhạc dương cầm đầu tiên vào sinh nhật 5 tuổi, và một tháng sau, cậu đã khiến cha ngạc nhiên với khả năng “chơi bốn tay” cùng cha. Năm lên 6, cậu có được ấn tượng lớn khi lần đầu nghe giao hưởng: theo lời kể của bà mẹ, “các vị khách vẫn tiếp tục ăn uống, nhưng cậu lập tức đặt thìa dĩa xuống bàn và chỉ tập trung nghe nhạc, và bất bình vì sao nhạc hay thế mà thiên hạ cứ ăn”. Đó là một buổi hòa nhạc do hiệp hội âm nhạc mà cha cậu đứng đầu tổ chức, và chắc chắn là có vai trò ngoạn mục trong sự hình thành thẩm mỹ của Bartók. Lên 7 tuổi, cậu đã có “khiếu thẩm âm tuyệt vời”, vẫn theo lời người mẹ, và sau đó cậu đã bắt đầu sáng tác tặng mẹ. “Như dòng chảy của sông Danube vậy”, cậu nói, nhưng rồi không ngờ cuộc sống êm đềm ấy mau chóng kết thúc với sự ra đi của người cha. Bậc thầy trong nghiên cứu nhạc học Đang rất tiến bộ trong quá trình học hỏi, nhưng Bartók và cả gia đình đã gặp phải thay đổi lớn lao khi cha ông qua đời khi còn rất trẻ, năm 32 tuổi. Khi đó, Bartók mới lên 8, và mẹ ông phải bỏ dạy trong trường để nuôi dạy và rèn nhạc cho con. Cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn: cuối năm đó, họ phải trả lại căn hộ công vụ của gia đình. Bắt đầu một thời kỳ mà họ phải sống tằn tiện, và cứ hàng năm lại đổi chỗ ở. Bước ngoặt đến với chàng trai Bartók khi ông chuyển lên Bratislava, được coi là thành phố lớn so với các vùng quê mà ông từng sống, và khi đó là đô thị quan trọng của Vương quốc Hungary. Được thụ giáo một bậc thầy có tiếng, ông trở thành nghệ sĩ dương cầm triển vọng và trình diễn tốt các bản nhạc của Chopin, Liszt... Khi đó, ông quyết định không qua Vienna, mà lên Budapest theo người thầy của mình. Năm 18 tuổi, Bartók thi đậu vào Nhạc viện Pest, “thánh địa” của âm nhạc cổ điển Hungary do “ông hoàng của nhạc lãng mạn” Liszt Ferenc sáng lập, và chỉ trong 2 năm, ông tốt nghiệp khoa Trình diễn và Sáng tác. Nhanh chóng, Bartók trở thành một danh cầm lưu diễn ở nhiều nơi, từ Budapest qua Vienna, nhưng sự nghiệp sáng tác của ông vẫn dậm chân ở mức mày mò, cho tới khi ông gặp dòng nhạc thôn quê. Đó là năm 1904, khi Bartók bắt đầu những chuyến “điền dã” về các miền quê, và dần dần phát hiện ra nét đẹp và sự khác biệt giữa 2 thể loại “dân nhạc” và “nhạc thôn quê”. Một năm sau, ông khởi đầu thu thập và nghiên cứu một cách khoa học nền nhạc dân tộc. Năm 1906, ông được thụ giáo, học hỏi và hỗ trợ từ Kodály Zoltán, một “người khổng lồ” khác của nền nhạc Hungary, được xem như nhà bác học về nhạc học. Bartók đã bỏ ra hơn 10 năm để đi về các vùng quê của Đế chế Áo - Hung, sau đó, ông còn sang Thổ và Bắc Phi để tìm hiểu những nét đặc sắc trong nhạc dân tộc của các xứ sở này. Nhờ đó, về sau này, người nhạc sĩ đã có nguồn cảm hứng mới từ những âm hưởng dân gian phong phú, tạo nên một trường phái mang tên ông, với dáng dấp mới mẻ, hiện đại, khai phóng và tiên phong trong nền nhạc cổ điển Hung. Trên cương vị nghiên cứu nhạc học, Bartók đã có một tác phẩm lớn, để đời mang tên “Nhạc dân tộc Hungary” (năm 1924), trong đó ông thu thập, phân tích và tái biên soạn các bản nhạc dân tộc Hung cho đời sau. Một công trình nghiên cứu lớn khác của ông, in năm 1934, với tựa đề “Dân nhạc Hungary và nhạc dân tộc các nước lân cận”, hay được nhắc tới và được coi là nghiên cứu cơ bản của môn Âm nhạc So sánh. “Trường phái Bartók” Năm 26 tuổi, Bartók được giữ cương vị giáo sư dương cầm tại Nhạc viện Hoàng gia Quốc gia Budapest, và thực sự khởi đầu sự nghiệp sáng tác. Tuy nhiên, các tác phẩm của ông vì tính mới lạ và khó cảm thụ, thoạt đầu không chiếm được cảm tình của giới phê bình và công chúng. Những sáng tác chịu ảnh hưởng “nhạc thôn quê” của ông ngày càng “lạ”, đặc trưng và cấp tiến, và tiến gần tới chủ nghĩa biểu hiện. Không nản chí, Bartók vẫn theo đi con đường riêng, để dần dần định hình và tạo dựng “Trường phái Bartók Béla” trong thời gian giữa 2 cuộc Thế chiến, kết hợp và đồng hóa ảnh hưởng của các trường phái cổ điển, lãng mạn và biểu tượng với những tinh túy của nhạc dân tộc châu Âu, và cả những nét nhạc châu Phi và Ả Rập. Phong cách ấy của nhạc Bartók đã có tầm ảnh hưởng khá lớn đến nhạc đương đại thế giới. Những tác phẩm của ông, dù là sáng tác cho sân khấu opera, nhạc balet, tứ tấu đàn dây, độc tấu dương cầm, concerto cho đàn violin hoặc cho dàn nhạc đều không dễ cảm nhận, dường như chỉ dành cho giới “sành nhạc”. Dầu vậy, “Lâu đài yêu râu xanh”, “Hoàng tử gỗ”, “Mandarin tuyệt vời”, “Cantata Profana” hay “Mikrokozmosz”... về sau này đều được giới phê bình đánh giá là những kiệt tác trong thể loại của chúng. Là thành viên Viện Hàn lâm Khoa học Hungary, Bartók được coi là người đã đưa văn hóa âm nhạc Hung lên tầm thế giới và ở nửa đầu thế kỷ 20, trong số các nhà soạn nhạc lớn thì ông đã tìm được giải pháp hoàn thiện nhất, đầy đủ nhất và thuyết phục nhất trên phương diện ý tưởng và nghệ thuật, giữa những mâu thuẫn, mê lộ và cách trở của thời đại ông sống. Như một danh cầm, ông cũng có dịp lưu diễn ở 22 nước. Trong những chuyến đi ấy, Paris đương nhiên là một chặng không thể thiếu với Bartók: năm 1905, ông tham dự Cuộc thi Dương cầm Rubinstein nhưng không đoạt giải. Tuy nhiên, nhạc của ông đã được giới nghệ sĩ trẻ Pháp để tâm và yêu thích: năm 1922, Bartók đã có dịp giới thiệu bản sonat thứ nhất dành cho vĩ cầm với sự hiện diện của các tên tuổi Ravel và Stravinsky. Năm 1931, ông được nhận huân chương Bắc đẩu Bội tinh  của Pháp. Với thời gian, Bartók trở thành một trong những tên tuổi đại diện của nền văn hóa Hung tại Pháp, và thuộc hàng những nhà soạn nhạc ngoại quốc được trình diễn nhiều nhất tại các khán phòng Pháp. “Allegro Barbaro”, tác phẩm lớn sáng tác năm 1911 dành cho đàn dương cầm của Bartók, được coi là một tác phẩm điển hình cho chủ nghĩa hiện đại Hungary trong 1 triển lãm lớn kéo dài gần 3 tháng ở Paris. Nổi trôi theo dòng lịch sử Bartók Béla là một “công dân thế giới” theo đúng nghĩa của từ này: học nhạc tại Hung, Tiệp, biểu diễn tại Đức, Áo, Anh, Pháp, Hà Lan, Liên Xô, Thổ Nhĩ Kỳ... và định cư ở Mỹ. Dầu vậy, trong những năm tháng “nhiễu nhương” của thời cuộc, không phải lúc nào Bartók Béla cũng được nhìn nhận đúng tầm vóc của ông: ngay ở quê hương, cũng có những tháng năm dài tên tuổi Bartók bị vùi dập và tưởng như đi vào quên lãng. Chẳng những là một nhạc sĩ lớn, Bartók Béla còn là một nhà ái quốc với câu nói nổi tiếng : “Tôi chỉ có một mục đích: phục vụ dân tộc và tổ quốc Hung”. Khi chủ nghĩa phát-xít bắt đầu lan rộng ở châu Âu, ông đã cấm các kênh phát thanh Đức và Ý chơi nhạc của ông và dần dần, đoạn tuyệt các mối quan hệ âm nhạc liên quan đến Đức. Năm 1940, Bartók cùng vợ phải sang Mỹ lánh nạn Thế chiến - mà theo ông nghĩ chỉ là “tạm thời”. Tuy nhiên, vì bệnh tình máu trắng quá nặng, Bartók từ trần tại Mỹ năm 1945, ngay sau khi nước Hung thoát khỏi ách phát-xít. Những năm đầu của chế độ cộng sản ở Hung, sự nghiệp âm nhạc của Bartók đã bị trù dập, việc Mỹ và các nước Phương Tây tôn trọng và đánh giá cao nhạc và những công trình nghiên cứu nhạc học của ông, đã khiến chính quyền Hung cho rằng ông “phục vụ chủ nghĩa đế quốc”. Cùng những tài danh khác của nền âm nhạc Hungary như Kodály Zoltán, Seress Rezső (tác giả “Chủ nhật buồn”, được coi là bản nhạc tình buồn nhất thế kỷ 20), nhiều tác phẩm của Bartók đã bị cấm ở Hung trong một thời gian. Nhạc của ông còn bị coi là “khó hiểu”, “theo chủ nghĩa hình thức”, xa lạ với quần chúng và người yêu nhạc thời ấy. Tuy nhiên, lịch sử vốn công bằng và hậu thế đã trả lại vị thế xứng đáng cho Bartók Béla. Cuộc Cách mạng mùa thu năm 1956 và ba thập niên của “nền độc tài mềm dẻo” của tổng bí thư Kádár János sau đó đã từng bước đem các tác phẩm của Bartók trở lại với công chúng. Tên ông được đặt cho đường phố ở Budapest, tượng ông được dựng tại London, Paris và Bruxelles: tại Bỉ, đây là pho tượng duy nhất của một danh nhân Hung! Một thời, hình Bartók được đưa lên đồng tiền mệnh giá 1.000 Forint của Hung. Và sau 43 năm, vào mùa hạ 1988, tro cốt Bartók Béla đã được trở về với cố quốc, khi đó đang đứng trước ngưỡng cửa tự do, và ông được vinh danh như nhà soạn nhạc xuất chúng của Hung thế kỷ 20. Tại Paris, tượng của Bartók nằm ở một công viên nhỏ rợp bóng cây mang tên ông tại quận 15, gần tháp Eiffel, là nơi là giới yêu văn nghệ và Hung kiều thường lai vãng để tưởng nhớ người nghệ sĩ đi ra thế giới từ Đông Âu!

Nước Pháp trong năm 2020 đã trải qua hai đợt phong tỏa chống dịch Covid-19. Đối với du học sinh Việt Nam tại Pháp, cũng giống như sinh viên Pháp và sinh viên nước ngoài đến Pháp học tập, tình trạng phong tỏa kéo dài khiến họ gặp không ít khó khăn trong học tập cũng như cuộc sống hàng ngày và các thủ tục hành chính; tâm lý bị ảnh hưởng ít nhiều. Pháp là một trong những nước bị dịch bệnh Covid-19 gây tác hại nặng nề nhất thế giới. Về mặt sức khỏe, tính mạng, người cao tuổi là nạn nhân hàng đầu, nhưng dưới góc độ kinh tế-xã hội, giới trẻ là những người bị tác động nhiều nhất, đặc biệt là sinh viên. Tình hình chung là như vậy, còn du học sinh Việt Nam tại Pháp thì sao ? Theo tìm hiểu của RFI Việt ngữ, một số bạn do đặc thù ngành nghề theo học, công việc làm thêm thuận lợi đặc biệt, hoặc gia đình khá giả được bố mẹ hỗ trợ tài chính nhiều, hoặc được học bổng toàn phần khá cao nên không cảm thấy quá lo lắng, nhưng đa số còn lại thì gặp khó khăn về tài chính. Thiếu nguồn thu nhập cho không có việc làm thêm Nam Quốc là sinh viên năm thứ nhất trường Grande Ecole ESCA, Paris. Từ Hà Nội mới « chân ướt chân ráo » sang Paris nhập học được 1 tháng, còn đang bỡ ngỡ với cuộc sống mới tại Pháp thì có đợt phong tỏa chống dịch Covid, nên Nam Quốc cũng có những khó khăn riêng. Ngày 28/12/2020, trả lời RFI Việt ngữ, bạn sinh viên mới qua tuổi 18 cho biết : « Em mới sang Pháp được 3 tháng. Em sang đây học ngành quản lý kinh tế của trường ESCA - một Grande Ecole (trường Đại học có chất lượng cao, phải qua thi tuyển đầu vào). Em sang đây được học bổng vài % thôi còn lại phải tự túc. Gia đình em hỗ trợ được một phần còn sau này em phải tự đi làm kiếm tiền vì gia đình em không thể trang trải hết được cả mấy năm em ăn học tại Pháp. Em sẽ học 5 năm. Tiền thuê nhà khá đắt, em phải trả 460 euro/tháng. Em được CAF (Quỹ hỗ trợ gia đình của Pháp) hỗ trợ khoảng 190 euro nhưng vì dịch bệnh như thế này nên CAF chưa hỗ trợ được ngay mà em phải đợi đến tận năm sau mới được, vì đang có dịch bệnh nên hồ sơ rất phức tạp. Em cũng đang làm dở thẻ bảo hiểm nhưng vì dịch bệnh, việc làm hồ sơ bị chậm chạp nên em vẫn chưa có thẻ. Điều này làm em rất lo vì nếu chẳng may em bị ốm đau phải đi khám chữa thì phải đóng rất nhiều tiền. Nếu em có thẻ bảo hiểm thì sẽ được hỗ trợ và chi trả. Ăn uống, chi phí sinh hoạt bên này cũng rất tốn kém. Dự định của em khi sang đây là sẽ phải vừa đi làm vừa đi học, nhưng khi em sang Covid lại bùng phát nên em cũng chưa xin được việc làm thêm. Vì thế em gặp nhiều khó khăn trong chi tiêu hàng ngày. Trường em thì cũng cho em một cái thẻ mua hàng của siêu thị trị giá 50 euro. Vấn đề thực phẩm thì hiện nay em vẫn còn có thể chi trả được nhưng nếu kéo dài thì rất có khó vì hiện em không có việc làm. Em phải tiết kiệm từng đồng. Em cũng không chắc là đủ tiền trang trải đến hết mùa dịch này nên cũng đang cố gắng tìm việc làm thêm. » Đường về nước cũng gian nan Cũng tương tự Nam Quốc, Quang Trưởng, một thực tập sinh tại đại học ENS (Ecole Normale Supérieure) - Paris Saclay, cũng rơi vào hoàn cảnh khó khăn khi sang thực tập 3 tháng đúng vào đợt Pháp phong tỏa đợt 2. Vì có học bổng toàn phần nên Quang Trưởng không gặp khó khăn về tài chính như Nam Quốc, nhưng lại gặp rất nhiều khó khăn trong việc được về nước sau khi kết thúc khóa thực tập 3 tháng. Trả lời RFI ngày 29/12/2020, Quang Trưởng kể lại : « Theo thời hạn học bổng thực tập, tôi phải hoàn thành vào ngày 15/12/2020 và về nước. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh Covid diễn biến phức tạp nên hầu hết các chuyến bay thương mại từ nước ngoài về Việt Nam đều bị hủy. Nhưng rất may mắn là Việt Nam tổ chức chuyến bay nhân đạo để đón các công dân gặp khó khăn về nước. Tôi cũng đã đăng ký chuyến bay này rất nhiều lần nhưng lúc đầu đều không được, tôi cảm thấy cũng rất hoang mang. Chuyến bay nhân đạo đầu tiên tôi đăng ký là vào ngày 29/11, cuối cùng sau 3 lần đăng ký, đến chuyến bay ngày 30/12 tôi rất may mắn có thể về nước. Theo giấy tờ đăng ký, visa của tôi hết hạn ngày 15/12/2020. Chính vì thế, trong những ngày vừa rồi tôi ở trong điều kiện không có giấy tờ và tôi thấy hoang mang vì học kỳ 1 này ở Việt Nam tôi bắt đầu phải thi hết môn. Việc không về được Việt Nam trong thời gian này để thi cử sẽ là gây một ảnh hưởng rất lớn khiến tôi phải tốt nghiệp muộn và ra trường vào năm sau nữa. Lúc đó tôi cảm thất rất mất bình tĩnh. Nhưng may mắn là tôi đã đăng ký được chuyến bay nhân đạo về nước vào ngày 30/12, sẽ kịp hoàn thành kỳ thi để có thể tốt nghiệp trong năm 2021. Nếu không về nước được đợt này thì tôi cũng sẽ gặp nhiều khó khăn về tài chính vì tiền học bổng của tôi đã hết. Ngoài ra, ở Pháp tôi cũng không có bất kỳ người thân nào. Chỗ ở cũng đã hết hạn. Chính vì thế, tôi không còn chỗ ở nào tại Pháp nữa và cũng không biết giải quyết tiếp thế nào.» Ngày 30/12, Quang Trưởng đã về Việt Nam và đang thực hiện cách ly theo quy định phòng dịch trong nước. Vướng mắc về thủ tục hành chính Còn đối với chị Hải Minh, một nghiên cứu sinh tại Paris, khó khăn không chỉ về tài chính mà còn liên quan đến tiến độ nghiên cứu, đăng ký nhập học, thủ tục giấy tờ trong nước vì chị được học bổng toàn phần của Việt Nam. Trả lời phỏng vấn của RFI Việt ngữ ngày 29/12/2020, chị Hải Minh chia sẻ : « Về công việc nghiên cứu, tất cả các hội thảo, khóa đào tạo từ tháng 03 đến tháng 06/2020 đều bị hủy. Một số khóa học quan trọng đều bị đẩy sang năm học tiếp theo. Cá nhân tôi, tôi muốn tổ chức một ngày nghiên cứu, theo kế hoạch ban đầu là vào ngày 23/04/2020, nhưng chính vì dịch Covid nên ngày nghiên cứu của tôi bị hủy, khi mà chương trình hội thảo đã được lên, khách mời từ các nước khác nhau như Rumani, Đức, cũng như từ nhiều vùng khác nhau của Pháp, cũng đã được mời. Về việc học, thông thường chúng tôi đăng ký nhập học cho năm tiếp theo vào tháng khoảng 07 hàng năm. Tuy nhiên, năm 2020 do khó khăn vì dịch bệnh nên tất cả các hoạt động đều bị ngưng trệ, ngay cả việc đăng ký nhập học cho năm tiếp theo cũng không được tiến hành như bình thường được. Việc nhập học năm vừa rồi vì thế phải lui đến tận đầu tháng 12/2020, tức là chậm hơn so với bình thường khoảng 5 tháng. » Chưa thể đăng ký nhập học cho năm tiếp theo, tức là sinh viên, nghiên cứu sinh chưa có chứng nhận nhập học, một loại giấy tờ quan trọng đối với du học sinh nước ngoài để có thể làm nhiều thủ tục hành chính khác tại Pháp, chẳng hạn thẻ cư trú. Chị Hải Minh may mắn không gặp khó khăn đặc biệt về việc gia hạn thẻ cư trú tại Pháp như tình cảnh của nhiều du học sinh, nhưng vì tiến độ nghiên cứu chậm hơn dự kiến do tác động của dịch bệnh và biện pháp phong tỏa nên chị phải gia hạn thêm một năm học, kéo theo đó là những khó khăn tài chính do không còn khoản học bổng khoảng gần 900 euro/tháng. Chị Hải Minh cho biết tiếp : « Năm 2020 do dịch bệnh nên tiến triển nghiên cứu không tốt, tôi đã phải gia hạn thêm 1 năm và thủ tục gia hạn tương đối là phức tạp. Đợt dịch bắt đầu vào tháng vào tháng 03/2020, khi đó cũng là thời điểm tôi hết học bổng, nên tôi gặp rất nhiều khó khăn về kinh tế. Là nghiên cứu sinh nhưng tìm được một công việc phù hợp với trình độ của chúng tôi là rất khó nên tôi đã phải gửi hồ sơ xin việc ngay cả ở các siêu thị, nhưng vì dịch Covid và phong tỏa nên rất khó tìm việc từ tháng 03 đến tháng 07/2020. Tôi gửi hồ sơ nhưng đến tận tháng 12/2020 các siêu thị, cửa hàng mới gọi và tôi mới có việc làm thêm để có thêm thu nhập trong thời gian dịch bệnh. » Cử chỉ đẹp trong cộng đồng Để giúp đỡ các sinh viên trong giai đoạn đặc biệt khó khăn, CROUS (Trung tâm quản lý chỗ ở và đời sống của sinh viên cấp vùng của Pháp) cung cấp bữa ăn sinh viên, không phân biệt quốc tịch, với giá ưu đãi đặc biệt 1 euro. Tuy nhiên, chính sách này chỉ áp dụng cho các sinh viên có học bổng. Du học sinh tự túc thường phải trông cậy vào các tổ chức cứu tế, hiệp hội sinh viên của vùng, của trường … Báo chí Pháp cho biết tỉ lệ sinh viên sống nhờ cứu trợ thực phẩm của các hiệp hội cứu tế gia tăng đáng kể trong thời gian qua, nhất là trong giai đoạn phong tỏa chống dịch lần thứ hai hồi tháng 11-12/2020. Còn ngay trong cộng đồng người Việt tại Pháp, trên Facebook, mạng xã hội được du học sinh Việt Nam ưa chuộng, cũng có những cá nhân hào phóng đăng tin tặng thực phẩm cho người gặp khó khăn, trong số những cá nhân đó có chị Maya Nguyen. RFI liên lạc qua điện thoại, chị Maya Nguyen giải thích : « Tôi ở Paris, quận 13. Lần đầu tiên tôi đăng lên Facebook tặng mỗi người 1 phần quà gồm 5 kg gạo, 15 gói mỳ, 1 chai nước mắm. Đợt phong tỏa đầu tiên thì cũng có nhiều người nhận quà là người không có giấy tờ, những người có hoàn cảnh khó khăn, người lớn tuổi và các bạn sinh viên. Đợt phong tỏa đầu tôi giúp đỡ mọi người 150 phần quà, nhưng đến đợt phong tỏa thứ hai thì khả năng của tôi không giúp được nhiều nhưng tôi cũng đăng lên Facebook thông báo tặng khoảng chừng 50 phần quà cho những người gặp khó khăn. Đợt phong tỏa lần 2 có nhiều người nhận quà là sinh viên. Cũng có nhiều bạn tâm sự là phong tỏa không đi học được và không kiếm được việc làm thêm nên khó khăn. Tôi trao quà trong vòng 1 tuần là hết. Khi tôi đăng bài lên Facebook giúp đỡ mọi người thì rất, rất nhiều người nhắn tin ngay. Có những bạn đến tận nơi ở quận 13 để nhận liền, nhưng cũng có những bạn ở xa, tận các vùng 92, 94, 95 (ngoại ô Paris), các bạn nói là không đi nhận quà được vì đi lại khó khăn thì mình chia ra, đi đến tận nơi, một ngày mình giao cho 10, 15 người chẳng hạn. » Dịch bệnh chưa biết khi nào mới chấm dứt, khó khăn phía trước còn nhiều, nhất là đối với những du học sinh phải sống xa nhà, nhưng sự hào phóng của các tổ chức thiện nguyện, cử chỉ đẹp của những người như chị Maya Nguyen, dù ít dù nhiều, có lẽ phần nào đã an ủi các du học sinh trong hoàn cảnh khó khăn.

You'll be in Heaven with Episode XXXVII (Sarai in paradiso con l'episodio trentasette)!   We'd have something definitive about the US Election but like in Rumania, "vee are shtill vating for da count'.   You know Mars is taking over when profound enmity and patience go head-to-head with a lunar and solar eclipse in the same month.  Space-time continuum quark physics time travel is my thing, like all creatives, and we go linear back to Sportsman's Camera in Sioux City, Iowa circa 1967 where my creative career began part-time after Junior High School, and I explain why today's Snowflakes never had a proper job to jumpstart their lives and proper pronouns.  Science Bitches! (R) goes to Rumania and Utah.  I'm not sure there's a difference---to find the 2001 Monolith.  It's a Tale of Two Cities and Tale of Two Directors as MANK and HILLBILLY ELEGY go head to head.  The WuFlu may have blew through here but there's a new Twin Towers WuFlu Fashion Dynasty straight outta Oz, and I'm onto it.  It's Bake Time again but we didn't do it at home... we went to (gasp!) Spotswood and there's a bunch of reasons to grab your passport and fill up the tank and drive there. #IF.com.au #jackieKeast #WuFlu #Incu #AnthonyLaPaglia #EssieDavid #JustinKurzel #ShaunGrant #ScottJohnson #THR #VARIETY #OwenGleiberman #RonHoward #DavidFincher #Mank #GaryOldman #HillbillyElegy #JDVance #Chanel #Zimmermann #VivienneWestwood #JacqueMarieMage #OPSF #AllegroBrighton MANK with Gary Oldman HILLBILLY ELEGY RUMANIAN AND UTAH MONOLITHS OFFICIAL FAMILY BREWERY OF THE DRUNK ENGLISH POPE INCU STORE WU BROTHERS, Founders of INCU A REASON TO GO TO SPOTSWOOD: A BUNCH OF CAKES SIOUX CITY, IOWA c1960 Top: INCU   Necklace: VIVIENNE WESTWOOD  Ring: CHANEL  Watch: IWC

Camille Rumani la co-fondatrice et COO de EatWith, une start up qui met en relation touristes et hôtes pour partager un dîner chez l'habitant.  Camille s'est lancée dans un programme de coaching en développement intégral avec Thomas. Elle nous partage ce que cela lui a apporté en tant qu'individu et dirigeante, et en quoi cette démarche a changé sa vision de l'entreprise et de son rôle.   Contactez-nous !  pyxis-suisse.ch   Formulaire de contact  LinkedIn 

Đầu tháng 9/2020, giới chuyên gia còn khá phân vân trước câu hỏi: châu Âu có đang bước vào làn sóng Covid thứ hai ? Đến cuối tháng 9, tình hình ngày một rõ. Nếu không có các biện pháp kịp thời và phù hợp, dịch Covid-19 rất có thể một lần nữa khiến châu lục khủng hoảng trầm trọng. Tây Ban Nha đang là tâm dịch, nước Ý tương đối bình an. Rút ra các bài học từ hai kinh nghiệm tương phản này có thể giúp châu Âu đối phó tốt hơn với đại dịch.   Ý là quốc gia đầu tiên của châu Âu bị Covid-19 tấn công đầu năm 2020. Vài tuần sau, cùng với Pháp, Tây Ban Nha trở thành nạn nhân tiếp theo. Cả Ý, cả Pháp, cả Tây Ban Nha đều trải qua giai đoạn phong tỏa kéo dài nhiều tháng, trước khi bắt đầu ra khỏi phong tỏa vào mùa hè này. Với mùa lạnh đang tới, châu Âu đang đối mặt với nguy cơ làn sóng Covid thứ hai. Tuy nhiên, mối đe dọa là rất khác biệt tùy theo từng quốc gia. Theo báo cáo mới nhất của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh của châu Âu (ECDC), công bố ngày 24/09/2020, Tây Ban Nha nằm trong nhóm 7 quốc gia « rất đáng ngại », cùng với Rumani, Bulgari, Hungary, Croatia, CH Séc và Malta. Ngược lại, Ý nằm trong nhóm 7 nước tình hình được coi là tương đối ổn định, cùng với Đức, Ba Lan, Phần Lan, Hy Lạp, Chypre và Litva. Pháp nằm trong nhóm 13 nước còn lại của Liên Âu, tức nhóm « có xu hướng đáng ngại ». Theo các số liệu thống kê chính thức, về số người dương tính với virus tại ba nước, vào giữa tháng 9 (từ 14 đến 26/09), nước Ý có trung bình 34,5 ca trên 100 000 dân, so với 204,5 tại Pháp và 320 ở Tây Ban Nha. Về số người chết vì Covid-19, trong khoảng thời gian từ ngày 19 đến 28/09, tại Ý có 183 người, tại Pháp có 617, trong khi ở Tây Ban Nha là 916 người. Tây Ban Nha đứng đầu châu Âu với tổng số 750.000 người dương tính với virus (tăng thêm khoảng 300.000 người trong vòng 1 tháng). Tinh thần kỉ luật và văn hóa bảo vệ gia đình Khi đại dịch Covid tràn đến châu Âu, Ý được coi là cửa ngõ đầu tiên. Tình hình tại Ý trong tháng 3/2020 rất thê thảm, với số tử vong có lúc lên tới gần 1.000 người trong một ngày. Cho đến đầu tháng 5, số tử vong vẫn xấp xỉ 500 người/ngày. Vậy mà giờ đây, tình hình tại Ý được coi là trong tầm kiểm soát. Tinh thần kỉ luật chống dịch (mới hình thành trong thời gian đại dịch hồi đầu năm) và văn hóa phổ biến trong xã hội vốn rất coi trọng bảo vệ sức khỏe của người thân trong gia đình được coi là hai nguyên nhân căn bản (bên cạnh nguyên nhân thứ ba là quá trình ra khỏi phong tỏa được tiến hành một cách bài bản, dần từng bước). Thông tín viên Éric Sénanque của RFI từ Roma cho biết cụ thể: Trước hết là vấn đề tuân thủ kỷ luật. Trước đây, đối với các nước láng giềng, dân Ý vốn được coi là không dễ khép mình vào kỷ luật. Đại dịch Covid-19 đã phá vỡ định kiến này, và cho thấy là, về mặt y tế, người dân bán đảo rất xem trọng mối đe dọa dịch bệnh. Ông Jean Luca, chủ một quán bar, đã không hề do dự khi buộc các khách hàng không mang khẩu trang phải rời khỏi quán. Đối với vị chủ quán này, thì việc tuân thủ các quy định là điều không thể thương lượng. Theo ông, con đường tốt nhất để đẩy lùi dịch bệnh là tuân thủ các hướng dẫn của giới có thẩm quyền về chính trị và khoa học. Người chủ quán cũng nhấn mạnh : ‘‘Phải lắng nghe hướng dẫn của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, phải đeo khẩu trang ! Đây không phải là một trò chơi, phải tuân thủ ! Đừng nổi loạn ! Thái độ phản đối vô chính phủ càng khiến tình hình dịch bệnh trầm trọng hơn’’. Một trong những yếu tố giải thích khác cho tình hình dịch bệnh ít lây lan là nỗi sợ. Nỗi sợ là một động lực. Sợ lây nhiễm cho người thân, sợ bị phạt. Khắp nơi tại Ý, cảnh sát phạt người không tuân thủ các biện pháp phòng dịch. Ví dụ như tại Napoli, nơi chính quyền đe dọa phạt người không mang khẩu trang đến 1.000 euro. Tại Ý, việc gia đình có vị trí rất quan trọng cũng là một nguyên nhân ảnh hưởng đến tình trạng dịch bệnh được kìm hãm. Riccardo Antoniucci, một phóng viên trẻ, chúng tôi gặp tại một khu phố nghèo ở Roma, cho  biết, ‘‘có một điểm tiêu biểu cho văn hóa cơ bản của người Ý, đó là sự tôn trọng gia đình, tôn trọng những người mà ta chung sống. Người Ý thường sống chung với cha mẹ, với ông bà. Ớ đây, chúng tôi có xu hướng tránh tiếp xúc sát, ôm hôn ông bà mình chẳng hạn, tránh có các tiếp xúc gây nguy hiểm cho người thân trong gia đình’’. Giống như nhiều nước, Ý cũng bị đại dịch tấn công bất ngờ. Tuy nhiên, các biện pháp nghiêm ngặt mà chính quyền áp đặt ngay từ ngày 01/03 và quá trình dỡ bỏ phong tỏa được tiến hành một cách có bài bản dường như đã đóng vai trò trong việc giảm nhẹ mức độ lây lan của dịch bệnh..   Đọc thêm : Covid-19 tại châu Âu: Ý bất ngờ chặn được làn sóng thứ hai ? Không khí hội hè gây lo ngại Còn về nước Tây Ban Nha thì sao ? Thông tín viên Diane Cambon từ Madrid trước hết cho biết không khí hội hè bất chấp tình hình dịch bệnh được nhiều người coi là nguyên nhân nổi bật, hàng đầu : Một buổi tối thứ Bẩy tại Madrid, tại quảng trường de la Vida ở trung tâm thủ đô. Không khí hội hè. Trẻ nhỏ chơi trên vỉa hè, hàng quán chật người. Xung quanh một bàn ăn, 12 thanh niên tuổi từ 20 đến 25 chia nhau ba đĩa tapas, món ăn khai vị truyền thống, gồm tortilla - món bánh trứng ốp-lết của người Tây Ban Nha, chả cá tuyết, mực tẩm bột chiên. Các thực khách hoàn toàn không còn nhớ gì đến các biện pháp giãn cách tối thiểu. Đối với Susana, một sinh viên ngành kiến trúc, thì không có gì là đáng ngạc nhiên cả. Cô nói : ‘‘Thực ra, không có nguy hiểm gì cả, chúng tôi vốn là bạn bè cùng nhóm. Tôi cho rằng tình hình được kiểm soát khá tốt ở đây. Chúng tôi cũng không thấy có nhiều người mắc bệnh. Ngoài ra, khi ra ngoài đường, chúng tôi đều đeo khẩu trang’’. Joan, một thanh niên khác, ngồi đầu kia bàn cho biết, thoạt tiên, có lo ngại, nhưng theo anh, cũng không có cách nào khác, bởi nếu không, thì làm thế nào có thể duy trì được các quan hệ ? Thiếu biện pháp phòng dịch rõ ràng, nhất quán Tuy  nhiên, không phải ai cũng đồng ý với cách giải thích nghiêng về lối sống cá nhân và tập quán truyền thống này. Nhà chính trị học Pháp, ông Philippe Moreau Defarges (viện IFRI), trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo 20 Minutes (ngày 08/09), nhận định : việc sử dụng các yếu tố mang tính văn hóa, lối sống để giải thích nguyên nhân dịch bệnh không đủ thuyết phục, bởi đây là « các yếu tố khó lượng hóa ». Mặt khác, có thể tìm thấy các hiện tượng tương tự trong nhiều xã hội khác, nhưng không phải xã hội nào cũng gánh chịu mức độ lây lan của dịch bệnh như Tây Ban Nha.   Theo nhà chính trị học Philippe Moreau Defarges, cần đặc biệt chú ý đến tình trạng đầu tư thấp cho hệ thống y tế công của Tây Ban Nha, do các khủng hoảng kinh tế và chính sách khắc khổ đi kèm. Thiếu đầu tư cho y tế cũng có nghĩa là thiếu khả năng phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả. Thông tín viên Diane Cambon từ Madrid dẫn lại nhận định của giáo sư y khoa Ildefonso Hernández, Đại học Alicante, nêu bật một số nguyên nhân theo hướng này: Theo ông, có những nhân tố quan trọng khác dẫn đến làn sóng Covid thứ hai này, ví dụ như chính quyền thông tin kém về các biện pháp phòng ngừa. Theo vị giáo sư y khoa này, các biện pháp được đưa ra là quá chung chung. Chính vì vậy, người dân khó làm theo. Đôi khi, người ta bắt buộc phải mang khẩu trang một cách hết sức phi lý trong một số tình huống. Ngược lại, trong một số trường hợp, rõ ràng là có nguy cơ, nhưng việc mang khẩu trang lại không bắt buộc. Dân chúng không còn hiểu là cần phải làm gì cho đúng nữa. Với giới trẻ lại càng như vậy. Giới trẻ lại càng lơi lỏng với các biện pháp phòng ngừa, bởi họ biết rằng họ rất ít gặp hiểm nguy, ít hơn hẳn so với lớp những người cao tuổi. Chính quyền đầu tư ít cho y tế công Một nguyên nhân nữa cũng bị điểm mặt. Đó là việc thiếu các phương tiện ngăn dịch. Giáo dục và y tế là thuộc quyền quyết định của mỗi vùng, trong số 17 vùng tại Tây Ban Nha. Mà, mỗi vùng lại có các định hướng đầu tư khác nhau đối với y tế công. Giáo sư Ildefonso Hernández chỉ trích chính sách y tế công của chính quyền vùng thủ đô Madrid, từ hàng chục năm nay nằm trong tay phe hữu bảo thủ : ‘‘Madrid là ví dụ tiêu biểu của tình trạng thiếu các phương tiện chẩn đoán sớm các trường hợp lây nhiễm, và việc cách ly những người có tiếp xúc với đối tượng có nguy cơ. Tại Madrid, có thể thấy có sự tương phản rất lớn trong đầu tư cho y tế công so với nhiều vùng khác, đã đối phó tương đối tốt hơn với dịch bệnh. Tại vùng thủ đô, con số người nhiễm virus cao hơn rất nhiều’’. Số lượng người dương tính với virus cao hơn rất nhiều đặc biệt tại các khu phố nghèo, tại vùng ngoại ô phía nam của thủ đô Madrid. Tại những khu phố này, dân cư thường sống chen chúc, và đó cũng là nơi mà mạng lưới y tế tư nhân gần như không tồn tại. Thực trạng này khiến nhiều chuyên gia nhận định : đỉnh dịch Covid lần thứ hai này gây thiệt hại nặng nề nhất đối với các tầng lớp dân cư nghèo khó. Đây cũng là những thành phần không có điều kiện làm việc từ xa hay có phương tiện di chuyển riêng. Trung ương - địa phương trống đánh xuôi, kèn thổi ngược Nhật báo Le Monde, trong một phân tích cách đây ít tuần (ngày 12/09), cũng nhấn mạnh đến việc bộ Y Tế của chính phủ cánh tả đã có một kế hoạch ra khỏi phong tỏa một cách bài bản, với chủ trương gắn liền việc mở lại hoạt động bình thường với việc các vùng có đủ năng lực rà soát, phát hiện người nhiễm virus kịp thời. Tuy nhiên, do áp lực của nhiều vùng tự trị và do thiếu đa số tại Quốc Hội, chính phủ Tây Ban Nha đã không duy trì được khả năng kiểm soát chiến lược toàn quốc đối phó với dịch, buộc phải trao quyền cho các vùng. Và để có được sự ủng hộ của đa số trong Quốc Hội, chính phủ đã buộc phải dỡ bỏ tình trạng báo động vào cuối tháng 6, tức sớm hơn dự định một tháng.   Trên thực tế, vấn đề không phải do tự thân chế độ tản quyền, mà là do khả năng phối hợp giữa chính quyền các địa phương với chính quyền trung ương, để tránh tình trạng trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Tại Đức, chính phủ của thủ tướng Merkel nhìn chung được coi là đã thành công trong việc điều phối chiến lược đối phó dịch giữa các bang. Tại Tây Ban Nha, trước tình trạng dịch bệnh tăng mạnh, có nguy cơ buộc phải áp đặt phong tỏa trở lại lần thứ hai trên toàn quốc, chính quyền vùng thủ đô Madrid cánh hữu, ngày 29/09/2020, đã phải chấp nhận các khuyến nghị của chính phủ cánh tả, ban hành một loạt các biện pháp siết chặt phòng dịch tại vùng thủ đô (Le Figaro ngày 30/09). Tính cho đến hiện tại, hơn 1 triệu dân vùng thủ đô Madrid (trên tổng số hơn 6,6 triệu dân) không được phép rời nhà, ngoại trừ vì các lý do đặc biệt như đi làm, đi bác sĩ hay đưa con đến trường. Châu Âu: Cảnh giác cao, rà soát lại các kinh nghiệm Ra hè, Liên Hiệp Châu Âu được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ với nguy cơ đại dịch Covid trở lại lần nữa. Với tỉ lệ người có kháng thể với virus gây bệnh Covid-19 mới chỉ dưới 15% tại đa số các quốc gia Liên Âu và Vương Quốc Anh (còn xa với tỉ lệ cho phép đạt được « miễn dịch cộng đồng »), Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh của châu Âu (ECDC) nhấn mạnh « tính chất dễ tổn thương của toàn Liên Hiệp là ở mức độ cao ». Ngay cả nước Ý, vốn được coi là một khu vực tương đối bình an, cũng hết sức cảnh giác. Nhà miễn dịch học Flavia Riccardo thuộc Viện Y học Cao cấp ở Roma, nhận xét ở đây cũng như những nơi khác, dân chúng mệt mỏi và căng thẳng trông đợi dịch bệnh chấm dứt, nhưng không biết đến khi nào. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, hai tháng 10 và 11 tới sẽ là giai đoạn « đặc biệt khó khăn » với châu lục. Bối cảnh hiện nay khiến châu Âu càng buộc phải rà soát lại kinh nghiệm nhiều mặt của các hiện tượng được coi là thành công, hay thất bại, để rút ra các bài học sát sườn, nhằm đối phó với dịch, một cách phù hợp, kịp thời, nhưng không quá mức khắc nghiệt, sẽ gây tổn hại quá mức cho nền kinh tế và xã hội. Kinh nghiệm nước Bỉ phong tỏa triệt để, nhưng tỉ lệ tử vong rất cao, hay ngược lại trường hợp Thụy Điển (*), vốn bị phê phán kịch liệt, coi như một biểu hiện thất bại của chiến lược « tự miễn dịch cộng đồng », cũng bắt đầu được một số chuyên gia yêu cầu xem xét lại.   Ghi chú (*) Theo nhà dịch tễ học Antoine Flahault, giám đốc Viện Y tế Tổng quát (Institut de la santé globale), Genève, hoàn toàn không thể nói xã hội Thụy Điển không có chiến lược phong tỏa ngăn dịch. Thụy Điển cũng áp dụng hàng loạt biện pháp, như khuyến khích làm việc từ xa, hạn chế đi lại, nhiều hỗ trợ tài chính hay tạo điều kiện thuận lợi cho người nghỉ ốm… Tóm lại, có thể nói đây là phương thức « tự phong tỏa », với rất nhiều điểm khác biệt với các mô hình đã biết tại châu Âu. Bác sĩ Antoine Flahault nhấn mạnh, nhiều biện pháp của Thụy Điển dựa trên trách nhiệm cá nhân và niềm tin (Le Figaro, 25/09/2020).

Virus corona là cú hích thúc đẩy Bruxelles khẩn trương « giành lại chủ quyền » và « độc lập » cả từ công nghiệp, đến y tế và nhất là công nghệ cao. Dịch Covid-19 và tình trạng thiếu hụt trang thiết bị, bảo hộ, dụng cụ y tế làm lộ rõ nhược điểm trong mô hình phát triển của Liên Hiệp Châu Âu. Trong gần hai tháng mùa xuân năm 2020, Pháp thiếu đủ mọi trang thiết bị y tế để đối phó với dịch Covid-19. Nhiều thành viên Liên Hiệp Châu Âu từ Ý đến Tây Ban Nha, Pháp và cả Đức cùng nhiều nước Đông Âu đã phải ồ ạt nhập từ găng tay đến khẩu trang y tế của Trung Quốc. Việc Bruxelles ráo riết thúc đẩy kế hoạch phát triển một cách độc lập, đặc biệt là trong các ngành y dược là điều hiển nhiên. Phải chăng vì thế mà trong bài diễn văn tuyên bố giành được thắng lợi đầu tiên trong cuộc chiến chống virus corona hôm 14/06/2020, tổng thống Emmanuel Macron đã nhiều lần nhấn mạnh Pháp cần đẩy mạnh đầu tư để có hẳn một chiến lược phát triển không lệ thuộc vào bất kỳ một đối tác nào ngoài Liên Hiệp Châu Âu ít nhất trên bốn phương diện, « công nghệ cao, kỹ thuật số, công nghiệp và nông nghiệp », « củng cố một khối châu Âu độc lập » là điều cấp bách hơn bao giờ hết ? Một khái niệm ra đời trước Covid-19 Công bằng mà nói, Paris cũng như Liên Âu không đợi virus corona cảnh tỉnh về mức độ lệ thuộc vào một số nền kinh tế khác trên thế giới, đứng đầu là Trung Quốc hay Hoa Kỳ. Ngày 07/02/2020 trong bài diễn văn đọc trước các thực tập sinh khóa 27 trường võ bị Ecole de Guerre, tổng thống Macron đã tuyên bố, cùng với « sức mạnh quân sự, sự tự chủ về kinh tế về công nghệ kỹ thuật số là những yếu tố bảo đảm cho một khối Liên Âu độc lập » . Một tuần lễ trước khi nước Pháp ban hành lệnh phong tỏa, tại Bruxelles, Ủy Ban Châu Âu trình bày chiến lược công nghiệp chung cho Liên Âu với mục tiêu « củng cố mức tự chủ về công nghiệp và trong những lĩnh vực chiến lược, đối phó với cạnh tranh gay gắt ở cấp quốc tế ». Để đạt đến đích, 27 thành viên châu Âu xác định được ba ưu tiên : nâng cao năng suất, tăng trưởng nhưng không gây thêm hiệu ứng nhà kính tàn phá môi trường, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng để phát triển công nghệ kỹ thuật số. Ủy viên châu Âu đặc trách về thị trường nội địa Thierry Breton trong buổi giới thiệu với báo chí về chiến lược phát triển công nghiệp châu Âu cho giai đoạn 5 năm sắp tới đã lưu ý rằng « châu Âu phải luôn rộng mở nhưng sẽ không ngây thơ (…) và ở đó cạnh tranh phải được bình đẳng ». Theo giới phân tích, lời lẽ này nhắm vào những « tập đoàn cá mập của cả Trung Quốc lẫn của Mỹ ». Riêng đối với nhà nghiên cứu Jean-Pierre Darnis, thuộc Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược của Pháp, trong bài tham luận đăng trên trang mạng của quỹ này hôm 19/05/2020, ông đã đặc biệt chú ý đến yếu tố « độc lập về mặt công nghệ của châu Âu ». Trả lời RFI Việt ngữ, chuyên gia Darnis nhấn mạnh đến vai trò đầu tàu của Pháp trong lĩnh vực này. « Quyền tự chủ về mặt công nghệ là một khái niệm xuất phát từ Pháp dưới thời tổng thống Jacques Chirac, đầu những năm 2000. Ban đầu khái niệm này chủ yếu bao hàm các lĩnh vực công nghệ không gian và quốc phòng. Trong một thời gian dài chỉ thỉnh thoảng người ta mới nhắc đến chiến lược tự chủ về công nghệ. Nhưng gần đây, ngày càng có nhiều lãnh đạo châu Âu quan tâm đến chủ đề này. Từ đó một số dự án chung châu Âu đã được cho ra đời. Điển hình là chương trình phát triển hệ định vị qua vệ tinh Galileo của châu Âu. Hồ sơ này lại càng được tăng tốc trong những tuần qua. Dịch Covid-19 cho thấy hơn bao giờ hết châu Âu cần phải độc lập về mặt công nghệ và ai cũng ý thức được điều đó ». Đến thời tổng thống Macron, điện Elysée đặt khả năng phòng thủ, sự tự chủ về kinh tế và về kỹ thuật số ngang hàng với nhau. Công nghệ cao và an ninh  Có ba thí dụ cụ thể gần đây nhất cho phép trả lời câu hỏi đơn giản: châu Âu định nghĩa như thế nào về quyền « tự chủ công nghệ và công nghiệp ». Thứ nhất, khi virus corona mới chỉ khoanh vùng ở Vũ Hán rồi Trung Quốc, nhiều nhà máy của tập đoàn sản xuất xe hơi Pháp Renault ở mãi tận Rumani hay Slovenia đã phải tạm cho nhân viên nghỉ việc hay làm việc bán thời gian vì phụ tùng từ Trung Quốc không chuyển sang kịp, làm gián đoạn chu kỳ sản xuất xe hơi mang nhãn hiệu Renault hay Daccia cũng thuộc về nhóm này. Các hãng xe của Đức cùng cảnh ngộ. Điều này thể hiện nhược điểm của Liên Hiệp Châu Âu khi không làm chủ toàn bộ dây chuyền cung ứng.   Thí dụ thứ hai, khi dịch bùng phát tại châu Âu, kể từ tháng 3/2020 hình ảnh Âu, Mỹ giành giật nhau những lô khẩu trang made in China, những chuyến bay chở trang thiết bị bảo hộ y tế từ Trung Quốc trở về được xem như thể vừa thực hiện một nhiệm vụ phi thường đã thực sự ám ảnh công luận châu Âu. Hai năm trước đó nhà máy sản xuất khẩu trang y tế Plaintel, vùng Côtes d’Armor – tây bắc nước Pháp, đã phải đóng cửa vì làm ăn thua lỗ, giá thành quá cao so với khẩu trang nhập từ Trung Quốc.   Thí dụ thứ ba cho thấy Pháp nói riêng và Liên Âu nói chung cần làm chủ các công nghệ kỹ thuật số vào lúc đã có đến 75-80% nhân viên tại nhiều công sở phải làm việc từ nhà trong thời gian các biện pháp phong tỏa và giãn cách xã hội được ban hành trên toàn quốc. Làm chủ được các cơ sở hạ tầng trong ngành công nghệ cao, viễn thông trong hoàn cảnh đó, như ghi nhận của chuyên gia Jean-Pierre Darnis, Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp liên quan trực tiếp đến an ninh và sự sống còn của hơn 500 triệu dân trong Liên Hiệp Châu Âu:  « Rõ rệt nhất là châu Âu ngày càng quan tâm đến công nghệ kỹ thuật số, đến vấn đề quản lý một cách an toàn các dữ liệu cá nhân của các công dân châu Âu, các dữ liệu của các tập đoàn công nghiệp châu Âu. Liên Âu đã quá lệ thuộc vào các tập đoàn quản lý dữ liệu của nước ngoài. Dịch Covid-19 lần này cho thấy an ninh của Liên Hiệp Châu Âu tùy thuộc vào chiến lược tự chủ về công nghệ. Với khủng hoảng y tế lần này, rõ ràng là châu Âu không làm chủ hết tất cả các công đoạn từ việc thu thập cho đến quản lý các dữ liệu, để rồi ảnh hưởng luôn cả tới mặt y tế. Công nghiệp dược phẩm châu Âu đã phụ thuộc vào Trung Quốc. Cũng chính sự cạnh tranh của Trung Quốc là cú hích. Liên Âu thấy rõ là cần phải tự chủ hơn trong rất nhiều lĩnh vực, từ điện lực đến công nghệ không gian, từ quốc phòng đến viễn thông và đương nhiên là cả ngành dược phẩm, trang thiết bị y tế, đó là chưa kể tới hệ thống cung cấp lương thực thực phẩm. Có rất nhiều lĩnh vực đang mở ra trước mắt ».  Trên đài RFI Việt ngữ nhà nghiên cứu Jean-Pierre Darnis lưu ý nếu như trong vế công nghiệp, châu Âu thận trọng với Trung Quốc thì ngược lại Mỹ mới là yếu tố đầu tiên thức tỉnh Bruxelles về nhu cầu độc lập trong lĩnh vực công nghệ và kỹ thuật số. Năm 2013, nước Đức, một đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ, đã rúng động trước những tiết lộ từ Edward Snowden, theo đó « tai mắt của Mỹ » đã lọt vào đến tận bên trong nội các của thủ tướng Merkel, bản thân thủ tướng Đức cũng trực tiếp bị dọ thám. Theo chuyên gia thuộc Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược này của Pháp, đây là một khúc quanh quan trọng vì « liên quan đến từ quyền tự do cá nhân, tự do ngôn luận đến quyền lực chính trị của toàn khối Liên Âu ». Thách thức kép Gần đây hơn, tranh luận lại dấy lên trước dự án triển khai mạng 5G mà ở đó vai trò của tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi thực sự là một thử thách kép đối với châu Âu : một là thách thức bảo đảm an ninh cho các cơ sở hạ tầng cung cấp mạng, thu thập và quản lý các dữ liệu, và hai là bảo đảm một thế độc lập của Liên Hiệp Châu Âu giữa hai ông khổng lồ trong ngành là Mỹ và Trung Quốc. Vào lúc các thành viên trong Liên Âu và cả Ủy Ban Châu Âu đều mạnh dạn thông báo những kế hoạch đầu tư tái thiết kinh tế sau đại dịch Covid-19, nhà nghiên cứu Jean-Pierre Darnis cho rằng đây là thời cơ để « một số những tập đoàn công nghệ cao của Liên Âu cất cánh » : « Từ khóa ở đây là sự "tự chủ về công nghiệp" : trong quá khứ, châu Âu đã bỏ lỡ nhiều cơ hội trong các khâu từ thu thập đến quản lý các dữ liệu cá nhân và các dữ liệu công nghiệp. Nhưng từ tháng 2 vừa qua, Bruxelles đã nhận thấy rằng kết hợp công nghệ cao với việc quản lý các dữ liệu công nghiệp sẽ cho phép châu Âu có khả năng cạnh tranh rất lớn, kể cả với Trung Quốc hay Hoa Kỳ. Lấy thí dụ trong khủng hoảng Covid-19 lần này, nếu chúng ta có những dữ liệu về y tế ở cấp châu Âu, thì sẽ phân phối dụng cụ y tế, thuốc men cho các thành viên một cách hiệu quả hơn, chính sách dự báo sẽ chính xác hơn... Công nghệ data đó sẽ có lợi cả cho ngành bào chế thuốc, cho các bệnh viện, các cơ quan cung cấp dịch vụ y tế. Ngay cả trong mục tiêu đối phó với đại dịch, làm chủ công nghệ số và các dữ liệu đang là chìa khóa để châu Âu độc lập về đủ mọi mặt ». Jean-Michel Dalle, giáo sư đại học Sorbonne, giám đốc điều hành trung tâm đào tạo trong lĩnh vực công nghệ mới Agoranov trên báo kinh tế Les Echos (ngày 16/06/2020) không ngần ngại cho rằng sau đại dịch Covid-19 nhân loại đang bước vào thời đại của « deeptech »  nghĩa là thời đại thuộc về « những công nghệ tiên tiến nhất và một số ít những tập đoàn, những tác nhân tham gia vào những công trình đó ». Khủng hoảng y tế còn chưa tới hồi kết năm nay cho thấy Pháp nói riêng, châu Âu nói chung « rõ ràng là không thể tự chủ nếu không kiểm soát được một số công nghệ ». Hiềm nỗi, trên mặt trận này theo giáo sư Dalle, Mỹ và Trung Quốc đang đi trước Liên Hiệp Châu.  Gần 70 năm sau ngày Cộng Đồng Than và Thép Châu Âu ra đời, đã đến lúc thành lập một « Cộng Đồng Châu Âu về deeptech (…) đây là điều mang tính sống còn » vì nếu không, chẳng bao lâu nữa châu Âu sẽ « mất tự do chọn lưa » khi phải dựa vào công nghệ của các nước bên ngoài mà trước mắt là Mỹ và Trung Quốc.

A great chat with Ali on all the things related to yoga including how it has helped him physically and mentally as well as how he fell into doing his initial yoga teacher training. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/tim-colledge/message

Times of crisis affect everyone, no matter their status or expertise. Professor and psychologist Dr. Rumani Duvasula recently sat down with Jay Shetty and shared how her profession has equipped her with skills to not only survive but thrive during times of pain and uncertainty. Listen in as Dr. Rumani shares the secrets she believes will empower people to be honest with themselves about their situations and do their best to get through this well. Text Jay Shetty 310-997-4177A Word From Our Sponsors:Go to Blinkist.com/JAY try it FREE for 7 days AND save 25% off your new subscriptionKiwiCo is redefining play, with hands-on projects that build confidence, creativity, and critical thinking skills. Get YOUR FIRST MONTH FREE on select crates at kiwico.com/JAYTake your game to the next level with Beet Elite by going to LiveHuman.com/onpurpose and get 20% off your first purchaseGet 21 days FREE access to the Les Mills app. So don’t wait and go to trylesmills.com/ONPURPOSE

Times of crisis affect everyone, no matter their status or expertise. Professor and psychologist Dr. Rumani Duvasula recently sat down with Jay Shetty and shared how her profession has equipped her with skills to not only survive but thrive during times of pain and uncertainty. Listen in as Dr. Rumani shares the secrets she believes will empower people to be honest with themselves about their situations and do their best to get through this well.

Times of crisis affect everyone, no matter their status or expertise. Professor and psychologist Dr. Rumani Duvasula recently sat down with Jay Shetty and shared how her profession has equipped her with skills to not only survive but thrive during times of pain and uncertainty. Listen in as Dr. Rumani shares the secrets she believes will empower people to be honest with themselves about their situations and do their best to get through this well. Text Jay Shetty 310-997-4177A Word From Our Sponsors:Go to Blinkist.com/JAY try it FREE for 7 days AND save 25% off your new subscriptionKiwiCo is redefining play, with hands-on projects that build confidence, creativity, and critical thinking skills. Get YOUR FIRST MONTH FREE on select crates at kiwico.com/JAYTake your game to the next level with Beet Elite by going to LiveHuman.com/onpurpose and get 20% off your first purchaseGet 21 days FREE access to the Les Mills app. So don’t wait and go to trylesmills.com/ONPURPOSE

- Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc với chủ đề “Thúc đẩy phát triển công nghiệp chế biến nông sản và cơ giới hóa nông nghiệp”. - Các thành viên Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 đánh giá, Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh, nhưng chúng ta vẫn phòng chống dịch bệnh này với tinh thần chủ động và cao nhất. - Hàn Quốc tiếp tục xác nhận thêm 52 người mới nhiễm Covid 19, nâng số người nhiễm bệnh ở nước này lên 156 người. - Dịch cúm tại Rumani cũng diễn biến phức tạp khiến 44 người tử vong. - Các bên tham chiến ở Libi nối lại đàm phán tại Giơ-ne-vơ, Thụy Sỹ. Đây là một phần nỗ lực của Liên Hợp Quốc nhằm thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho Libi sau nhiều năm nội chiến. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support

- Hôm nay, tại Băng Cốc, Thái Lan, khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN lần thứ 52. Hai vấn đề bao trùm hội nghị này, đó là Biển Đông và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị. - Hội Nghề cá Việt Nam phản đối tàu Hải Dương 8 của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền, cản trở ngư dân Việt Nam. Trong khi đó, 4 Thượng nghị sỹ Mỹ gửi thư kêu gọi Ngoại trưởng Mike Pompeo lên án hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Băng Cốc, Thái Lan. - 20 trong số 37 bộ, cơ quan trung ương không công khai bất cứ thông tin gì về ngân sách. Đây là kết quả khảo sát vừa được Liên minh Minh bạch Ngân sách và Trung tâm Phát triển và Hội nhập công bố hôm qua tại Hà Nội. - Mỹ chính thức yêu cầu Đức tham gia sứ mệnh bảo vệ Eo biển Hormuz. - Trước sức ép từ vụ hai thiếu nữ bị giết hại dã man tuần trước, Bộ trưởng Nội vụ Rumani đã phải tuyên bố từ chức - Hôm nay, tròn 10 năm Bộ chính trị ra thông báo, kết luận về việc tổ chức cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, bài bình luận: “10 năm và hiệu ứng từ một cuộc vận động đặc biệt”. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support

- Kết quả điều tra quốc gia về người khuyết tật chỉ rõ, số người khuyết tật có xu hướng tăng lên trong tương lai do già hóa dân số, ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông... - Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đề xuất thu hồi bằng lái vĩnh viễn đối với tài xế gây tai nạn nghiêm trọng. - Cận Tết Nguyên đán 2019, hàng loạt chặng tàu, máy bay đến thời điểm hiện tại đã “cháy vé”. - Lâm tặc ngang nhiên chặt phá tận diệt Rừng tự nhiên Nà Pen, xã Nà Nhạn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, trước sự bất lực của lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương. - Hạ viện Mỹ thông qua các dự luật khôi phục hoạt động chính phủ liên bang. - Rumani chính thức đảm nhận chức Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu, trong bối cảnh khối này đang trải qua giai đoạn bất ổn. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support

Trao đổi với phóng viên Hữu Bình, thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại khu vực Đông Âu. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1sukien/support

- Chính phủ ban hành 2 Nghị quyết quan trọng trong ngày đầu tiên của năm 2019. - Khách du lịch đến Hà Nội tăng mạnh trong dịp Tết Dương lịch 2019. - Bão số 1 với sức gió mạnh cấp 8, giật cấp 10 tiến gần hơn vào đất liền các tỉnh Nam Bộ. - Rumani đứng trước nhiều thách thức trong nhiệm kỳ Chủ tịch Liên minh Châu Âu (EU). - Bé trai 11 tháng tuổi sống sót kỳ diệu sau 35 giờ bị vùi lấp trong vụ sập tòa nhà chung cư ở Nga. - Bình luận: “Đừng gieo oan nghiệt từ những cái đinh”. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support

- Bài viết của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về những nhiệm vụ trọng tâm trong năm mới 2019. - Áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 1 năm 2019. - 5 đối tượng bị bắt vì nghi giấu doanh thu của cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương. - Rumani tiếp nhận chức Chủ tịch luân phiên Liên minh Châu Âu từ Áo, trong bối cảnh EU đang phải trải qua các giai đoạn bất ổn. --- Support this podcast: https://anchor.fm/vov1thoisu/support