Podcasts about oujda

Oujda au Maroc, est la deuxième ville au monde après Istanbul à compter le plus grand nombre de mosquées. Les Adhans, appels à la prière, y retentissent cinq fois par jour et rythment la vie quotidienne des Oujdi·es : muezzin, chanteur, étudiante, chauffeur de taxi, passant·es, marchand, nourrice racontent. Ces voix, mêlées à l'agitation de la place El Attarine, au marché de l'ancienne médina, au bruissement des ruelles et à la quiétude des parcs, dessinent une fresque, un voyage sonore, au coeur de l'Adhan.

“Today's Morocco is a prime example of what a great peaceful coexistence and international cooperation can be with an Arab country.” Eli Gabay, an Israeli-born lawyer and current president of the oldest continuously active synagogue in the United States, comes from a distinguished family of Jewish leaders who have fostered Jewish communities across Morocco, Israel, and the U.S. Now residing in Philadelphia, Eli and his mother, Rachel, share their deeply personal story of migration from Morocco to Israel, reflecting on the resilience of their family and the significance of preserving Jewish traditions. The Gabay family's commitment to justice and heritage is deeply rooted. Eli, in his legal career, worked with Israel's Ministry of Justice, where he notably helped prosecute John Ivan Demjanjuk, a Cleveland auto worker accused of being the notorious Nazi death camp guard, "Ivan the Terrible." Jessica Marglin, Professor of Religion, Law, and History at the University of Southern California, offers expert insights into the Jewish exodus from Morocco. She explores the enduring relationship between Morocco's Jewish community and the monarchy, and how this connection sets Morocco apart from its neighboring countries. —- Show notes: How much do you know about Jewish history in the Middle East? Take our quiz. Sign up to receive podcast updates. Learn more about the series. Song credits:  Pond5:  “Desert Caravans”: Publisher: Pond5 Publishing Beta (BMI), Composer: Tiemur Zarobov (BMI), IPI#1098108837 “Suspense Middle East” Publisher: Victor Romanov, Composer: Victor Romanov; Item ID: 196056047 ___ Episode Transcript: ELI GABAY: Standing in court and saying ‘on behalf of the State of Israel' were the proudest words of my life. It was very meaningful to serve as a prosecutor. It was very meaningful to serve in the IDF.  These were highlights in my life, because they represented my core identity: as a Jew, as a Sephardic Jew, as an Israeli Sephardic Jew. These are the tenets of my life. MANYA BRACHEAR PASHMAN: The world has overlooked an important episode in modern history: the 800,000 Jews who left or were driven from their homes in the Middle East and North Africa in the mid-20th century. Welcome to the second season of The Forgotten Exodus, brought to you by American Jewish Committee. This series explores that pivotal moment in history and the little-known Jewish heritage of Iran and Arab nations. As Jews around the world confront violent antisemitism and Israelis face daily attacks by terrorists on multiple fronts, our second season explores how Jews have lived throughout the region for generations – despite hardship, hostility, and hatred–then sought safety and new possibilities in their ancestral homeland. I'm your host, Manya Brachear Pashman. Join us as we explore untold family histories and personal stories of courage, perseverance, and resilience from this transformative and tumultuous period of history for the Jewish people and the Middle East.  The world has ignored these voices. We will not. This is The Forgotten Exodus.  Today's episode: leaving Morocco. MANYA: There are three places Eli Gabay calls home: Philadelphia, the city where he has raised his children; Morocco, the land where his parents Rachel and Amram were born and his ancestors lived for generations; and Israel, his birthplace and original ancestral homeland. Eli has been on a quest to honor all those identities since he left Israel at the age of 12. ELI: On my father's side, they were all rabbis. On my mother's side, they were all businesspeople who headed synagogues. And so, my grandfather had a synagogue, and my other grandfather had a synagogue. When they transplanted to Israel, they reopened these synagogues in the transition camp in Be'er Sheva. Both families had a synagogue of their own. MANYA: For the past five years, Eli has served as president of his synagogue--the historic Congregation Mikveh Israel, America's oldest continuous synagogue, founded in Philadelphia in 1740. Descended from a long line of rabbis going back generations, Eli is a litigation attorney, the managing partner of a law firm, a former prosecutor, and, though it might seem odd, the Honorary Consul of the Republic of Nicaragua in Philadelphia. But the professional role that has brought him the most acclaim was his time in the 1980s, working for Israel's Ministry of Justice, decades after the Holocaust, still trying to hold its perpetrators accountable. CLIP - ‘THE DEVIL NEXT DOOR' TRAILER: Charges were filed today against John Demjanjuk, the 66-year-old Ukrainian native, who's accused of being a Nazi death camp guard named Ivan the Terrible. The crimes he was accused of… MANYA: We'll tell you more about that later. But first, we take you to the Jerusalem Israeli Gift Shop in northeast Philadelphia, a little slice of Israel on the corner of Castor Avenue and Chandler Street. [shofar sounds] Every day, amid the menorahs and shofars, frames and mezuzahs, Eli's 84-year-old mother Rachel Gabay, the family matriarch and owner of thisJudaica shop, is transported back to the place where she grew up: Israel. ELI: My father was a teacher all his life, and my mother [shofar sounds] runs a Jewish Judaica store that sells shofars, you can hear in the background. RACHEL: It's my baby. The store here became my baby. CUSTOMER: You're not going to remember this, but you sold us our ketubah 24 years ago. RACHEL: Yeah. How are you, dear? ELI: Nice. CUSTOMER: We're shopping for someone else's wedding now. RACHEL: Oh, very nice… For who? CUSTOMER: A friend of ours, Moshe, who is getting married and we wanted to get him a mezuzah. MANYA: For Rachel, Israel represents the safety, security, and future her parents sought for her when in 1947 they placed her on a boat to sail away from Morocco. By then, Casablanca had become a difficult place to be Jewish. Israel offered a place to belong. And for that, she will always be grateful. RACHEL: To be a Jew, to be very good… ELI: Proud. RACHEL: Proud. I have a country, and I am somebody. ELI: My father's family comes from the High Atlas Mountains, from a small village called Aslim.The family arrived in that area sometime in 1780 or so. There were certain events that went on in Morocco that caused Jews from the periphery and from smaller cities to move to Casablanca. Both my parents were born in Morocco in Casablanca. Both families arrived in Casablanca in the early 30s, mid 30s. MANYA: Today, the port city of Casablanca is home to several synagogues and about 2,000 Jews, the largest community of Morocco. The Museum of Moroccan Judaism in suburban Casablanca, the first museum on Judaism in the Arab world, stands as a symbol of the lasting Jewish legacy in Morocco. Indeed, there's been a Jewish presence in what is considered modern-day Morocco for some 2,000 years, dating back to the early days of the establishment of Roman control.  Morocco was home to thousands of Jews, many of whom lived in special quarters called “Mellah,” or Jewish ghetto. Mellahs were common in cities across Morocco. JESSICA: Morocco was one of the few places in the Islamic world where there emerged the tradition of a distinctive Jewish quarter that had its own walls and was closed with its own gates. MANYA: Jessica Marglin is a professor of religion, law, and history at the University of Southern California. Her research focuses on the history of Jews and Muslims in North Africa and the Mediterranean. JESSICA: There's a bit of a debate. Were these quarters there to control Jews and force them to all live in one spot and was it a sort of form of basically repression? Or was it a way to protect them? The first mellah, the one in Fez is right next to the palace. And so there was a sense that the Jews would be closer to the Sultan or the Sultan's representative, and thus more easily protectable. It could be interpreted as a bad thing. And some Jews did see it as an unfair restriction. But I would say that most Jews didn't question the idea that Jews would live together. And that was sort of seen as natural and desirable. And there was a certain kind of autonomous jurisdiction to the mellah, too.  Because Jews had their own courts. They had their own butchers. They had their own ovens. Butchers and ovens would have been kosher. They could sell wine in the mellah. They could do all these things that were particular to them. And that's where all the synagogues were. And that's where the Jewish cemetery was, right? It was really like a little Jewish city, sort of within the city. MANYA: Unlike other parts of the Middle East and North Africa where pogroms and expulsions, especially after the creation of the state of Israel, caused hundreds of thousands of Jews to abruptly flee all at once – spilling out of countries they had called home for centuries – Jews chose to leave Morocco gradually over time, compared to the exodus from other Arab countries.  JESSICA: When I teach these things, I set up Morocco and Iraq as the two ends of the spectrum. Iraq being the most extreme, where Jews were really basically kicked out all at once. Essentially offered no real choice. I mean, some did stay, but it was choosing a totally reduced life.  Versus Morocco, where the Jews who left did so really, with a real choice. They could have stayed and the numbers are much more gradual than anywhere else. So there was a much larger community that remained for years and years and years, even after ‘67, into the ‘70s.  Even though they kept going down, it was really, it was not like Iraq where the population just falls off a cliff, right? It's like one year, there's 100,000, the next year, they're 5,000. In Morocco, it really went down extremely gradually. And that's in part why it's still the largest Jewish community in the Arab world by far. MANYA: Morocco's Jewish history is by no means all rosy. In all Arab countries, antisemitism came in waves and different forms. But there are several moments in history when the Moroccan monarchy could've abandoned the Jewish population but didn't. And in World War II, the Moroccan monarch took steps to safeguard the community. In recent years, there have been significant gestures such as the opening of the Jewish museum in Casablanca, a massive restoration of landmarks that honor Morocco's Jewish past, including 167 Jewish cemeteries, and the inclusion of Holocaust education in school curricula. In 2020, Morocco became one of four Arab countries to sign a normalization agreement with Israel, as part of the U.S.-backed Abraham Accords, which allowed for economic and diplomatic cooperation and direct flights between the two countries. MANYA: Oral histories suggest that Jews have lived in Morocco for some 2,000 years, roughly since the destruction of the Second Temple. But tangible evidence of a Jewish presence doesn't date as far back. JESSICA: The archaeological remains suggest that the community dates more to the Roman period. There was a continual presence from at least since the late Roman period, certainly well before the Islamic conquests. MANYA: Like other parts of the Middle East and North Africa, Jews in Morocco were heavily concentrated in particular artisanal trades. Many were cobblers, tailors, and jewelers who adorned their creations with intricate designs and embellishments. Gemstones, carved coral, geometric designs, and symbols such as the Hamsa to bless the wearer with good fortune and protect them from the evil eye. JESSICA: And there were certain areas where they kind of were overrepresented in part because of stigmas associated with certain crafts for Muslims. So gold and silver jewelry making in certain parts of Morocco, like in the city of Fez, Jews were particularly overrepresented in the trade that made these gold threads, which are called skalli in Moroccan Arabic, and which are used to embroider sort of very fancy clothing for men and for women. Skalli for instance, is a very common last name for Jews.  MANYA: Jessica notes that in the 12th and 13th Centuries, Morocco came under the rule of the Almohad caliphate, a fundamentalist regime that saw itself as a revolutionary reform movement. Under the Almohad dynasty, local Christians in North Africa from Morocco to Libya all but disappeared.  Jews on the other hand stayed. She suspects Morocco developed its own version of crypto-Jews who superficially converted to Islam or at least lived outwardly as Muslims to survive.  JESSICA: There's probably more of a sense of Jews had more experience of living as minorities. Also, where else were they going to go? It wasn't so obvious. So whatever conversions there were, some of them must have stuck. And there are still, for instance, Muslim families in Fez named Kohen . . . Cohen. MANYA: Jews chose Morocco as a place of refuge in 1391, when a series of mob attacks on Jewish communities across Spain killed hundreds and forcibly converted others to Christianity. As opposed to other places in Europe, Morocco was considered a place where Jews could be safe. More refugees arrived after the Alhambra Decree of 1492 expelled Jews from Spain who refused to convert. That is when Eli's father's side of the family landed in Fez.  ELI: Our tradition is that the family came from Spain, and we date our roots to Toledo, Spain. The expulsion of the Jews took place out of Spain in 1492 at which time the family moved from Spain to Morocco to Fez. MANYA: At that time, the first mellahs emerged, the name derived from the Arabic word for salt. Jessica says that might have referred to the brackish swamps where the mellah were built.  JESSICA: The banning of Jews from Spain in 1492 brought a lot of Jews to North Africa, especially Morocco, because Morocco was so close. And, you know, that is why Jews in northern Morocco still speak Spanish today, or a form of Judeo Spanish known as Haketia. So, there were huge numbers of Iberian Jews who ended up throughout Morocco. And then for a long time, they remained a kind of distinctive community with their own laws and their own rabbis and their own traditions. Eventually, they kind of merged with local Jews. And they used Spanish actually, for decades, until they finally sort of Arabized in most of Morocco. ELI: My father's family, as I said, comes from a small town of Aslim. The family arrived in that area sometime in 1780 or so after there was a decree against Jews in Fez to either convert to Islam or leave. And so in a real sense, they were expelled from that region of Fez. There were Jews who arrived throughout the years after different exiles from different places. But predominantly the Jews that arrived in 1492 as a result of the Spanish expulsion were known as the strangers, and they integrated themselves in time into the fabric of Moroccan Jewry.  MANYA: For Eli's family, that meant blending in with the nomadic Amazigh, or indigenous people of North Africa, commonly called Berbers. Many now avoid that term because it was used by European colonialists and resembles the word “barbarians.” But it's still often used colloquially.  ELI: Aslim is in the heart of Berber territory. My father's family did speak Berber. My grandfather spoke Berber, and they dressed as Berbers. They wore jalabia, which is the dress for men, for instance, and women wore dresses only, a head covering.  Men also wore head coverings. They looked like Berbers in some sense, but their origins were all the way back to Spain. MANYA: In most cases across Morocco, Jews were classified as dhimmis, non-Muslim residents who were given protected status. Depending on the rulers, dhimmis lived under different restrictions; most paid a special tax, others were forced to wear different clothes. But it wasn't consistent.  ELI: Rulers, at their whim, would decide if they were good to the Jews or bad to the Jews. And the moment of exchange between rulers was a very critical moment, or if that ruler was attacked. MANYA: The situation for Jews within Morocco shifted again in 1912 when Morocco became a French protectorate. Many Jews adopted French as their spoken language and took advantage of educational opportunities offered to them by Alliance Israélite Universelle. The borders also remained open for many Jews who worked as itinerant merchants to go back and forth throughout the region.  JESSICA: Probably the most famous merchants were the kind of rich, international merchants who dealt a lot with trade across the Mediterranean and in other parts of the Middle East or North Africa. But there were a lot of really small-time merchants, people whose livelihood basically depended on taking donkeys into the hinterland around the cities where Jews tended to congregate.  MANYA: Rachel's family, businesspeople, had origins in two towns – near Agadir and in Essaouira. Eli has copies of three edicts issued to his great-grandfather Nissim Lev, stating that as a merchant, he was protected by the government in his travels. But the open borders didn't contain the violence that erupted in other parts of the Middle East, including the British Mandate of Palestine.  In late August 1929, a clash about the use of space next to the Western Wall in Jerusalem led to riots and a pogrom of Jews who had lived there for thousands of years. Moroccan Jews also were attacked. Rachel's grandfather Nissim died in the violence. RACHEL: He was a peddler. He was a salesman. He used to go all week to work, and before Thursday, he used to come for Shabbat. So they caught him in the road, and they took his money and they killed him there.  ELI: So my great-grandfather– RACHEL: He was very young. ELI: She's speaking of, in 1929 there were riots in Israel, in Palestine. In 1929 my great-grandfather went to the market, and at that point … so . . . a riot had started, and as my mother had described, he was attacked. And he was knifed. And he made it not very far away, all the other Jews in the market fled. Some were killed, and he was not fortunate enough to escape. Of course, all his things were stolen, and it looked like a major robbery of the Jews in the market. It gave the opportunity to do so, but he was buried nearby there in a Jewish cemetery in the Atlas Mountains. So he was not buried closer to his own town. I went to visit that place. MANYA: In the mid-1930s, both Amram and Rachel's families moved to the mellah in Casablanca where Amram's father was a rabbi. Rachel's family ran a bathhouse. Shortly after Amram was born, his mother died, leaving his father to raise three children.  Though France still considered Morocco one of its protectorates, it left Morocco's Sultan Mohammad V as the country's figurehead. When Nazis occupied France during World War II and the Vichy regime instructed the sultan to deport Morocco's Jews to Nazi death camps, he reportedly refused, saving thousands of lives. But Amram's grandmother did not trust that Morocco would protect its Jews. Following the Second Battle of El Alamein in Egypt, the Axis Powers' second attempt to invade North Africa, she returned to the Atlas Mountains with Amran and his siblings and stayed until they returned to Casablanca at the end of the war.  ELI: There was a fear that the Nazis were going to enter Morocco. My father, his grandmother, took him from Casablanca with two other children and went back to Aslim in the mountains, because she said we can better hide there. We can better hide in the Atlas Mountains. And so my father returned, basically went from Casablanca to the Atlas Mountains to hide from the coming Nazis. MANYA:  In 1947, at the age of 10, Amram went from Casablanca to an Orthodox yeshiva in England. Another destination for Jews also had emerged. Until then, no one had wanted to move to British-controlled Palestine where the political landscape and economic conditions were more unstable.  The British restricted Jewish immigration making the process difficult, even dangerous. Additionally, French Moroccan authorities worked to curb the Zionist movement that was spreading throughout Europe. But Rachel's father saw the writing on the wall and took on a new vocation. RACHEL: His name is Moshe Lev and he was working with people to send to Eretz Yisrael. MANYA: A Zionist activist, Rachel's father worked for a clandestine movement to move children and eventually their families to what soon would become Israel. He wanted his children, including his 7-year-old daughter Rachel, to be the first. RACHEL: He worked there, and he sent everybody. Now our family were big, and they sent me, and then my sister went with my father and two brothers, and then my mom left by herself They flew us to Norvege [Norway].  MANYA: After a year in Norway, Rachel was taken to Villa Gaby in Marseille, France, a villa that became an accommodation center for Jews from France who wanted to join the new State of Israel. There, as she waited for a boat to take her across the Mediterranean to Israel, she spotted her brother from afar. Nissim, named for their late grandfather, was preparing to board his own boat. She pleaded to join him. RACHEL: So we're in Villa Gaby couple months. That time, I saw my brother, I get very emotional. They said ‘No, he's older. I told them ‘I will go with him.' They said ‘No, he's older and you are young, so he will go first. You are going to stay here.' He was already Bar Mitzvah, like 13 years.  I was waiting there. Then they took to us in the boat. I remember it was like six, seven months. We were sitting there in Villa Gaby. And then from Villa Gaby, we went to Israel. The boat, but the boat was quite ahead of time. And then they spoke with us, ‘You're going to go. Somebody will come and pick you up, and you are covered. If fish or something hurts you, you don't scream, you don't say nothing. You stay covered.  So one by one, a couple men they came. They took kids and out. Our foot was wet from the ocean, and here and there they was waiting for us, people with a hot blanket. I remember that. MANYA: Rachel landed at Kibbutz Kabri, then a way station for young newcomers in northern Israel. She waited there for years without her family – until one stormy day. RACHEL: One day. That's emotional. One day we were sitting in the living room, it was raining, pouring. We couldn't go to the rooms, so we were waiting. All of a sudden, a group of three men came in, and I heard my father was talking. His voice came to me. And I said to the teacher, taking care of us. I said ‘You know what? Let me tell you one thing. I think my father is here.' She said ‘No, you just imagination. Now let's go to the rooms to sleep.'  So we went there. And all of a sudden she came to me. She said, ‘You know what? You're right. He insists to come to see you. He will not wait till morning, he said. I wanted to see my daughter now. He was screaming. They didn't want him to be upset. He said we'll bring her because he said here's her picture. Here's her and everything. So I came and oh my god was a nice emotional. And we were there sitting two or three hours. My father said, Baruch Hashem. I got the kids. Some people, they couldn't find their kids, and I find my kids, thanks God. And that's it. It was from that time he wants to take us. They said, No, you live in the Ma'abara. Not comfortable for the kids. We cannot let you take the kids. The kids will stay in their place till you establish nicely. But it was close to Pesach. He said, we promise Pesach, we bring her, for Pesach to your house. You give us the address. Where are you? And we'll bring her, and we come pick her up. JESSICA: Really as everywhere else in the Middle East and North Africa, it was the Declaration of the Independence of Israel. And the war that started in 1947, that sort of set off a wave of migration, especially between ‘48 and ‘50. Those were the kind of highest numbers per year. MANYA: Moroccan Jews also were growing frustrated with how the French government continued to treat them, even after the end of World War II. When the state of Israel declared independence, Sultan Mohammad V assured Moroccan Jews that they would continue to be protected in Morocco. But it was clear that Moroccan Jew's outward expression of support for Israel would face new cultural and political scrutiny and violence.  Choosing to emigrate not only demonstrated solidarity, it indicated an effort to join the forces fighting to defend the Jewish state. In June 1948, 43 Jews were killed by local Muslims in Oujda, a departure point for Moroccan Jews seeking to migrate to Israel. Amram arrived in Israel in the early 1950s. He returned to Morocco to convince his father, stepmother, and brother to make aliyah as well. Together, they went to France, then Israel where his father opened the same synagogue he ran in the mellah of Casablanca. Meanwhile in Morocco, the Sultan's push for Moroccan independence landed him in exile for two years. But that didn't last long. The French left shortly after he returned and Morocco gained its independence in March 1956. CLIP - CASABLANCA 1956 NEWSREEL: North Africa, pomp and pageantry in Morocco as the Sultan Mohamed Ben Youssef made a state entry into Casablanca, his first visit to the city since his restoration last autumn. Aerial pictures reveal the extent of the acclamation given to the ruler whose return has of his hope brought more stable conditions for his people. MANYA: The situation of the Jews improved. For the first time in their history, they were granted equality with Muslims. Jews were appointed high-ranking positions in the first independent government. They became advisors and judges in Morocco's courts of law.  But Jewish emigration to Israel became illegal. The immigration department of the Jewish Agency that had operated inside Morocco since 1949 closed shop and representatives tasked with education about the Zionist movement and facilitating Aliyah were pressed to leave the country. JESSICA: The independent Moroccan state didn't want Jews emigrating to Israel, partly because of anti-Israeli, pro-Palestinian sentiment, and partly because they didn't want to lose well-educated, productive members of the State, of the new nation. MANYA: Correctly anticipating that Moroccan independence was imminent and all Zionist activity would be outlawed, Israel's foreign intelligence agency, the Mossad, created the Misgeret, which organized self-defense training for Jews across the Arab countries. Casablanca became its center in Morocco. Between November 1961 and the spring of 1964, the Mossad carried out Operation Yakhin, a secret mission to get nearly 100,000 Jews out of Morocco into Israel. JESSICA: There was clandestine migration during this period, and a very famous episode of a boat sinking, which killed a lot of people. And there was increasing pressure on the Moroccan state to open up emigration to Israel. Eventually, there were sort of secret accords between Israelis and the Moroccan King, which did involve a payment of money per Jew who was allowed to leave, from the Israelis to the Moroccans.  MANYA: But cooperation between Israel and Morocco reportedly did not end there. According to revelations by a former Israeli military intelligence chief in 2016, King Hassan II of Morocco provided the intelligence that helped Israel win the Six-Day War. In 1965, he shared recordings of a key meeting between Arab leaders held inside a Casablanca hotel to discuss whether they were prepared for war and unified against Israel. The recordings revealed that the group was not only divided but woefully ill-prepared. JESSICA: Only kind of after 1967, did the numbers really rise again. And 1967, again, was kind of a flashpoint. The war created a lot of anti-Zionist and often anti-Jewish sentiment across the region, including in Morocco, and there were some riots and there were, there was some violence, and there was, again, a kind of uptick in migration after that. For some people, they'll say, yes, there was antisemitism, but that wasn't what made me leave. And other people say yes, at a certain point, the antisemitism got really bad and it felt uncomfortable to be Jewish. I didn't feel safe. I didn't feel like I wanted to raise my children here.  For some people, they will say ‘No, I would have happily stayed, but my whole family had left, I didn't want to be alone.' And you know, there's definitely a sense of some Moroccan Jews who wanted to be part of the Zionist project. It wasn't that they were escaping Morocco. It was that they wanted to build a Jewish state, they wanted to be in the Holy Land. ELI: Jews in Morocco fared better than Jews in other Arab countries. There is no question about that. MANYA: Eli Gabay is grateful to the government for restoring many of the sites where his ancestors are buried or called home. The current king, Mohammed VI, grandson of Mohammed V, has played a significant role in promoting Jewish heritage in Morocco. In 2011, a year after the massive cemetery restoration, a new constitution was approved that recognized the rights of religious minorities, including the Jewish community.  It is the only constitution besides Israel's to recognize the country's Hebraic roots. In 2016, the King attended the rededication ceremony of the Ettedgui Synagogue in Casablanca.  The rededication of the synagogue followed the re-opening of the El Mellah Museum, which chronicles the history of Moroccan Jewry. Other Jewish museums and Jewish cultural centers have opened across the country, including in Essaouira, Fes, and Tangier. Not to mention–the king relies on the same senior advisor as his father did, Andre Azoulay, who is Jewish.  ELI: It is an incredible example. We love and revere the king of Morocco. We loved and revered the king before him, his father, who was a tremendous lover of the Jews. And I can tell you that in Aslim, the cemetery was encircled with a wall and well maintained at the cost, at the pay of the King of Morocco in a small, little town, and he did so across Morocco, preserved all the Jewish sites. Synagogues, cemeteries, etc.  Today's Morocco is a prime example of what a great peaceful coexistence and international cooperation can be with an Arab country. MANYA: Eli is certainly not naïve about the hatred that Jews face around the world. In 1985, the remains of Josef Mengele, known as the Nazis' Angel of Death, were exhumed from a grave outside Sao Paulo, Brazil. Eli was part of a team of experts from four countries who worked to confirm it was indeed the Nazi German doctor who conducted horrific experiments on Jews at Auschwitz. Later that decade, Eli served on the team with Israel's Ministry of Justice that prosecuted John Ivan Demjanjuk, a retired Cleveland auto worker accused of being the notorious Nazi death camp guard known as “Ivan the Terrible.” Demjanjuk was accused of being a Nazi collaborator who murdered Jews in the gas chambers at the Treblinka death camp in Nazi-occupied Poland during World War II. In fact, Eli is featured prominently in a Netflix documentary series about the case called The Devil Next Door. CLIP - ‘THE DEVIL NEXT DOOR' TRAILER: …Nazi death camp guard named Ivan the Terrible. The crimes that he was accused of were horrid.  The Israeli government is seeking his extradition as a war criminal. And that's where the drama begins.  MANYA: Demjanjuk was convicted and sentenced to death, but the verdict was later overturned. U.S. prosecutors later extradited him to Germany on charges of being an accessory to the murder of about 28,000 Jews at Sobibor. He was again convicted but died before the outcome of his appeal. ELI: Going back to Israel and standing in court and saying ‘on behalf of the State of Israel' were the proudest words of my life. It was very meaningful to serve as a prosecutor. It was very meaningful to serve in the IDF. These were highlights in my life.  They represented my core identity: as a Jew, as a Sephardic Jew, as an Israeli Sephardic Jew. These are the tenets of my life. I am proud to serve today as the president of the longest running synagogue in America. MANYA: Eli has encountered hatred in America too. In May 2000 congregants arriving for Shabbat morning prayers at Philadelphia's Beit Harambam Congregation where Eli was first president were greeted by police and firefighters in front of a burned-out shell of a building. Torah scrolls and prayer books were ruined. When Rachel opened her store 36 years ago, it became the target of vandals who shattered her windows. But she doesn't like to talk about that. She has always preferred to focus on the positive. Her daughter Sima Shepard, Eli's sister, says her mother's optimism and resilience are also family traditions. SIMA SHEPARD: Yeah, my mom speaks about the fact that she left Morocco, she is in Israel, she comes to the U.S. And yet consistently, you see one thing: the gift of following tradition. And it's not just again religiously, it's in the way the house is Moroccan, the house is Israeli. Everything that we do touches on previous generations. I'm a little taken that there are people who don't know that there are Jews in Arab lands. They might not know what they did, because European Jews came to America first. They came to Israel first. However, however – we've lived among the Arab countries, proudly so, for so many years. MANYA: Moroccan Jews are just one of the many Jewish communities who, in the last century, left Arab countries to forge new lives for themselves and future generations.  Join us next week as we share another untold story of The Forgotten Exodus. Many thanks to Eli, Rachel and Sima for sharing their family's story.  Too many times during my reporting, I encountered children and grandchildren who didn't have the answers to my questions because they'd never asked. That's why one of the goals of this project is to encourage you to ask those questions. Find your stories. Atara Lakritz is our producer. T.K. Broderick is our sound engineer. Special thanks to Jon Schweitzer, Nicole Mazur, Sean Savage, and Madeleine Stern, and so many of our colleagues, too many to name really, for making this series possible.  You can subscribe to The Forgotten Exodus on Apple Podcasts, Spotify, or wherever you listen to podcasts, and you can learn more at AJC.org/theforgottenexodus.  The views and opinions of our guests don't necessarily reflect the positions of AJC.  You can reach us at theforgottenexodus@ajc.org. If you've enjoyed this episode, please be sure to spread the word, and hop onto Apple Podcasts or Spotify to rate us and write a review to help more listeners find us.

La région de l'Orientale, à l'est du royaume du Maroc, est frontalière de l'Algérie, un pays avec lequel les relations sont historiquement tendues. Depuis 1994, les frontières sont fermées et les relations diplomatiques rompues depuis 2021. Pour les populations qui vivent de part et d'autres de la frontière, cette situation est souvent un déchirement. De notre envoyé spécial à Saïdia, Avant la colonisation française, la région de l'Orientale ne connaissait pas les frontières. Mais depuis 30 ans, commercer ou voyager entre le Maroc et l'Algérie est devenu impossible légalement. Dans les rues d'Oujda, ville marocaine frontalière de l'Algérie, les jeunes comme Mounir regrettent de ne pas avoir connu cette époque : « On est des frères. Nous, notre cœur est pur. Après, chacun pense ce qu'il veut, mais on est des frères. Quand les frontières étaient ouvertes, Oujda et Alger… on travaillait ensemble, ils venaient ici et on allait là-bas. »Pour les plus anciennes générations, représentées par Daoudi, un ancien comptable aujourd'hui retraité, les échanges n'ont pourtant pas complètement cessé, il existe des chemins détournés pour aller en Algérie : « On passe par des portes comme Ahfir, Bni Drar, ou même à Oujda. Les braconniers rentrent et sortent facilement, on ne leur fait rien. Leur essence rentre ici et nous, on peut envoyer nos légumes. Le problème, c'est la politique. »Des familles déchirées par la fermeture des frontièresPour beaucoup, la création, puis la fermeture des frontières, a surtout été un déchirement. D'Oujda au Maroc à Oran en Algérie, les familles, la langue et la culture sont souvent les mêmes. Brahim Karkharch est barista à Saïdia : « Mes parents viennent des montagnes de Bin Znassen et ces montagnes vont jusqu'en Algérie... »Il regrette les conséquences sur sa famille :« On parle amazigh et aujourd'hui, j'ai encore mes cousins à Tlemcen et à Bejaia, ça fait dix ans qu'ils ne sont pas venus, ça fait dix ans qu'on ne s'est pas parlés. Les anciens sont morts, ceux qui nous rassemblaient sont morts, et la politique a tout gâché. »Se voir sans se parler, ce paradoxe prend toute sa forme à Bin Lajraf, cette attraction touristique se situe au bord d'une route à flanc de montagne. Au creux de la vallée, l'Oued Aghbal a délimité le tracé de la frontière. Derrière les barbelés, de l'autre côté de la route, à quelques dizaines de mètres, c'est l'Algérie : « Ici, on voit nos frères algériens, on échange des coucous, on papote, mais de loin. »Driss est venu de Taza, en famille, pour voir cette frontière : « Regardez, on est si proches, c'est juste à côté. Mais pour aller en Algérie, je dois aller à Casablanca, prendre un vol pour Tunis et ensuite aller en Algérie. Les Algériens et les Marocains sont des frères. On partage tellement de choses avec eux… Le combat est politique et les peuples n'ont rien à voir là-dedans. »À lire aussiCoupe de la CAF: le Sahara occidental s'invite sur le terrain du foot entre le Maroc et l'Algérie

Titre : Le cauchemar du déplacement des Berkanis en Algérie et leur retour mouvementé au Maroc Les Berkanis ont vécu une expérience infernale lors de leur déplacement en Algérie pour la Coupe de la CAF. Après une série d'événements malheureux, ils sont enfin de retour au Maroc. Voici les détails de leur calvaire et les premières déclarations du président de la Renaissance sportive de Berkane (RSB) et de l'entraîneur de l'équipe. La délégation berkanie est arrivée à Oujda dans la nuit de dimanche à lundi, après avoir été confrontée à une série d'incidents déplorables en Algérie. Initialement prévu pour affronter l'USM Alger au Stade du 5-Juillet-1962 le dimanche 21 avril, le match a finalement été annulé. Les autorités algériennes ont interdit à la RS Berkane d'utiliser son maillot habituel, floqué de la carte intégrale du Maroc avec son Sahara. Cette confiscation du maillot, en contradiction avec les recommandations de la Confédération africaine de football (CAF) qui autorise ce type de tenue, devrait faire l'objet de sanctions sévères. En plus de cette mesure, les membres de la délégation berkanie ont été confrontés à de l'intimidation, des injures racistes et des agressions de la part des autorités algériennes. Hakim Benabdallah, président de la RSB et chef de la délégation, a exprimé sa colère à leur arrivée à l'aéroport d'Oujda-Angad. Le président a tenu à féliciter l'équipe nationale de futsal pour son troisième sacre consécutif en Coupe d'Afrique des Nations, mais a préféré se concentrer sur les aspects sportifs de la situation. Il a déclaré : "Nous sommes venus en Algérie pour disputer la demi-finale aller de la Coupe de la CAF, en respectant les règles de la compétition. Malheureusement, nous avons été confrontés à des comportements inacceptables. Le soutien des Marocains envers la RSB est primordial, je les remercie pour leur soutien constant." Hakim Benabdallah a également exprimé sa reconnaissance envers la Fédération royale marocaine de football (FRMF) pour son soutien continu. Il attend maintenant une réaction ferme de la part de la CAF face aux actes ridicules des autorités algériennes. De son côté, l'entraîneur tunisien Mouine Chaabani a déploré le fait que le match n'ait pas pu avoir lieu malgré les préparatifs de l'équipe. Il a affirmé : "Nous étions présents et préparés pour disputer la rencontre jusqu'à la dernière minute. C'est dommage qu'elle n'ait pas eu lieu, car cela aurait pu être une belle rencontre." Ce retour tumultueux des Berkanis au Maroc après leur déplacement infernal en Algérie soulève de nombreuses questions sur les conditions de jeu équitables dans le football africain. La CAF devra prendre des mesures pour prévenir de tels incidents à l'avenir et garantir le respect des règles et des valeurs du sport. La Renaissance sportive de Berkane espère maintenant pouvoir se concentrer sur la suite de la compétition et faire preuve de détermination pour atteindre leurs objectifs. Malgré les nombreux obstacles rencontrés, l'équipe reste motivée et compte sur le soutien indéfectible de ses supporters. En conclusion, ce retour mouvementé des Berkanis au Maroc souligne les défis auxquels sont confrontées les équipes dans le contexte du football africain. Il est essentiel que les instances dirigeantes prennent des mesures pour garantir des conditions de jeu équitables et prévenir de tels incidents à l'avenir. La RSB reste déterminée à poursuivre sa quête de succès et à représenter fièrement le Maroc dans la Coupe de la CAF. --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/chatgpt20/message

In deze aflevering draaien we een stevig en lang wasje met Hassnae Bouazza. Zij is o.a. programmamaker, columnist (LINDA. en NRC) en auteur van meerdere boeken waaronder Arabieren kijken en Een koffer vol citroenen. Hassnae vertelt ons hoe het was om laaaang, laaaang geleden, als enige Marokkaanse Nederlander bij een Hilversumse omroep te werken. Spoiler alert: vrij intens. De dominante witte norm in de media uit zich dus niet alleen in hoe er journalistiek wordt bedreven, maar ook in hoe er met collega's wordt omgegaan die daar niet toe behoren. We vroegen Hassnae of ze als columnist de vrijheid heeft om te schrijven en of ze vindt dat alle columnisten die vrijheid zouden moeten hebben.In het Hardnekkige Vlekken Kwartet halen we o.a. een problematische column aan van Rosanne Hertzberger, vragen we ons hardop af of het oké is om Surinaamse klederdracht te omschrijven als ‘traditioneel', bespreken we de manier waarop er (kritiekloos) bericht wordt over de migratiedeal en delen we kijktips van programma's die met humor de actualiteit bespreken en een nieuwe interessante serie waarin een groep diverse twintigers elkaar opzadelt met grote levensvragen.Plakshot kijk je hier: https://www.vpro.nl/programmas/plakshot.html Even tot hier kijk je hier: https://www.bnnvara.nl/eventothier Hoe Dan kijk je hier: https://www.eo.nl/programmas/hoedan Wat schreven Nederlandse kranten na één dag oorlog?: https://www.villamedia.nl/artikel/mei-1940-wat-schreven-nederlandse-kranten-na-een-dag-oorlog Transcript: One'sy Dit is Bonte Was Podcast   Zoë Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers.   One'sy Ik ben One'sy Muller.   Zoë En ik ben Zoë Papaikonomou.   One'sy En in deze aflevering zijn we in goed gezelschap, want Hassnae Bouazza is onze gast, welkom!   Hassnae Dankjewel.   Zoë Hassnae, Wat fijn dat je er bent. Jij werkt als programmamaker, vertaler, journalist, columnist en je bent auteur van meerdere boeken, waaronder Arabieren kijken. En iets recenter van vorig jaar, Een koffer vol citroenen. Wat ik nu ook heel mooi aan het aanwijzen ben, dat staat bij ons op tafel. Voor mijn neus, maar het is jouw boek. We duiken met jou, denk ik, in heel veel dingen vandaag, maar we moesten het toch samenvatten op een manier. We hebben het genoemd, de hardnekkige witte normen in de media en het gebrek aan oog voor intersectionaliteit.   Hassnae Helemaal goed.   Zoë Ja? Kan je er mee werken?   Hassnae Ja hoor. (lachen allemaal)   One'sy Het is genoeg kader. We gaan zo hebben over hoe je eigenlijk in de mediawereld terechtkwam, want dat is een hele interessante weg. Maar waar werk je nu aan?   Hassnae O, nou ja, verschillende dingen. Nog steeds schrijven dus columns en stukken enzo voor bladen en de krant. En een documentaireserie over de Rif, waar ik nog niet heel veel over kan vertellen. Ik ben heel bijgelovig, ik wil nooit te veel vertellen over dingen die nog moeten komen of gaande zijn.   Zoë Ik wil heel graag beginnen met een citaat uit jouw boek, Een koffer vol citroenen. Dat ben ik heerlijk, ik heb het bijna uit, aan het lezen. Het is een prachtig boek. Mag ik het ook een ode aan je moeder noemen?   Hassnae Zeker. Dat is het.   Zoë Die is een paar jaar geleden overleden. Het is heel lief en heel ontroerend. Maar je verwerkt er ook heel mooi in hoe het is geweest om op te groeien in Nederland als Marokkaans-Nederlands persoon. En je beschrijft dus ook hoe mensen eigenlijk in Nederland dan kijken naar mensen die hier ook wonen en die niet een geheel, nou laten we zeggen, geheel inheems Nederlandse achtergrond hebben. Heel herkenbaar op verschillende punten en op een gegeven moment beschrijf je heel mooi iets over, volgens mij gaat dat ook over jouw vader die op een gegeven moment naar Algerije is gemigreerd en dat er eigenlijk niet zoveel hierover bekend is, en een documentaire van Mohamed Bouzia daarover. Die heeft het ook over Marokkanen die naar Algerije migreerden een documentaire gemaakt en in het boek heb je dan een hele mooie zin staan en die raakte mij over dus die documentaire van Mohamed zeg je: "Het is een mooi testament dat de geschiedenis vertelt van een avontuurlijke generatie die onderbelicht is gebleven, die voor altijd in de geschiedenisboeken bestempeld is als migrant." Zou je daar misschien wat meer over kunnen vertellen?   Hassnae Ja, zeker. Die generatie van mijn vader inderdaad. Dat was ten tijde van de koloniale bezetting van Algerije en Marokko was een protectoraat, het noorden. We hadden natuurlijk de Spaanse bezetting in het noorden van Marokko. En veel mensen uit de Rif gingen lopend naar Algerije omdat daar werk was. Lopend. Dat is een enorme afstand en gewoon puur dat alleen al is hoe mensen op zoek gingen naar een beter bestaan en vervolgens in Algerije terechtkwamen, net zoals mijn vader. Mijn vader heeft daar mijn moeder ontmoet. Ze zijn getrouwd. Vervolgens ontstond er heibel tussen Marokko en Algerije. Marokkanen waren niet meer welkom. Ze zijn toen naar Marokko terug verhuisd, naar Oujda, waar ik ben geboren en van daaruit is mijn vader, omdat het daar ook weer niet al te florissant ging, is hij naar Europa geëmigreerd. Eerst via Spanje, Frankrijk en dan Nederland. En dat geldt voor veel van die mensen, van de generatie van mijn vader. Het waren mensen die inderdaad avontuurlijk waren, die het onbekende tegemoet gingen, die heel veel moeite deden om een goed bestaan op te bouwen en die, als je de persoonlijke verhalen hoort, ook in Nederland hun stempel achterlieten, het waren gewilde mannen. Er zijn veel dubbelbloed Marokkanen in Nederland uit de jaren 70 tot 80. Het waren exotische vogels, het waren sjacheraars, het waren flirters.   Zoë Of dubbelbloed Grieken. (lacht)   One'sy  Of dubbelbloed Surinamers.   Hassnae Dus er was heel veel gaande. Ik bedoel, ze lieten een indruk achter. Maar als je kijkt naar hoe ze in de berichtgeving zijn vastgelegd, zijn het gewoon besnorde mannen die in pensions werkten en fysieke arbeid deden. Migranten, niks meer, die stempel, één laag, verder niks, terwijl, het zijn complexe persoonlijkheden en dat is waarom ik dat heb geschreven. Ik heb mijn vader ook, door het boek heb ik natuurlijk mezelf en mijn moeder beter leren kennen, maar ook mijn vader. Ze verdienen gewoon veel meer een gelijkwaardige beschrijving en meer gelijkwaardige toenadering ook van de beschouwers.   Zoë Ja, ik vond dat zo mooi beschreven, want ik merk dat ik er nu ook weer kippenvel van krijg omdat wat ik erin herken is ook bijvoorbeeld, ik ben inderdaad dan een dubbelbloed of hoe je het wil noemen, maar dus Nederlandse moeder en Griekse vader. Mijn vaders migratieverhaal, dat is iets heel anders; hij is een kennismigrant, ook wel interessant, hoe noemen we wat? Maar dat verhaal is al ingewikkeld om te vertellen. Ze zijn uit elkaar gegaan, dan interesseert het eigenlijk niemand meer waarom, want dat is gewoon cultuurverschil. Weet je, die recht van eigenheid, gezien de complexiteit dat dat gezien mag worden, dat slaan we helemaal plat. Dat slaan we natuurlijk in media sowieso al wat sneller plat. Maar al helemaal als het inderdaad gaat over mensen die wij als de ander dan zouden zien.   Hassnae Ja, en er zou nooit gezegd worden, als twee mensen uit dezelfde cultuur scheiden, zou dat nooit geweten worden aan de cultuur. Maar op het moment dat er mensen uit twee verschillende culturen samen zijn, dan moet het dat wel zijn. Het is lekker makkelijk. Het is ook heel erg lekker simpel natuurlijk en op die manier word je ook soort van klein gehouden. Niet voor vol aangezien, want relaties die stranden nu eenmaal misschien. Misschien is de één wel verliefd geworden of zo. Het kan van alles zijn. Mijn geliefde is een witte Nederlandse man en hij zegt ook altijd tegen me dat hij en ik veel meer cultureel delen dan bijvoorbeeld zijn Nederlandse ex. En weet je, daar wordt gewoon aan voorbijgegaan.   Zoë Totaal. Nee, dat vind ik dus heel mooi, ook aan jouw boek. Want het leidt er bij mij toe dat ik zelfs vrij zuinig ben in wat ik daarover vertel in de publieke ruimte. Helemaal niet in mijn eigen omgeving, omdat er heel snel duizend etiketten op komen en wordt het heel erg geplaatst in de projectie van de ander of dus het wordt heel eendimensionaal en daar heb ik geen zin in. En dat vind ik wel heel mooi. Je hebt natuurlijk gewoon zelf helemaal jouw verhaal van al die kanten en al die kleine schakeringen kunnen opschrijven.   Hassnae Ja en dat is heel belangrijk. En het is ook wat je zegt: mensen gaan ermee aan de haal en dan is het niet meer van jou. En dan gaat het over iets dat op geen enkele manier over jou gaat of waarin je jezelf herkent. En dat is wel, denk ik, wat we, in ieder geval, laat ik voor mezelf spreken, al die jaren in Nederland hebben gehad, is dat er verhalen en gebeurtenissen op je worden geplakt waar je je voor moet verantwoorden of uitleg moet geven waar je echt helemaal niks mee hebt. Ik noem het migrantenkitsch.   Zoë Zo' n goede term is dat!   Hassnae Het is echt de clash binnenshuis en buiten ben je lekker vrij. Nederlandse cultuur vrij versus de verstikkende cultuur thuis. Tuurlijk, het zal voor mensen gelden, maar het geldt niet voor iedereen. Het geldt zeker niet voor mij. En ik wil daar niet mee besmet raken. Ik wil daar niets over vertellen en ik wil er ook niet op aangesproken worden. Het probleem is dat je dat decennialang moest doen. Iedere keer, iedere keer als er weer zo'n verhaal naar buiten sijpelde en media er gretig opdoken. Ze duiken er nog steeds heel erg op, niks liever dan dat. Dan wordt je weer opgetrommeld, moet je weer alert zijn, want dan krijg je weer een vraag erover of moet je weer uitleggen...   One'sy Dan ben je weer woordvoerder.   Hassnae Jaaa, ga toch weg! Echt zo klaar mee.   Zoë Het is mooi hoeveel woordvoerders van de Marokkaanse gemeenschap we in de loop der jaren wel niet hebben gezien. Het is wel mooi dat mensen dat dan zelf ook niet allemaal prima hebben gevonden.   Hassnae Nou, sommigen absoluut wel.   Zoë Maar sommigen wel.   Zoë Ik wil graag de woordvoerder van alle allochtonen worden, bij dezen. (lachen)   One'sy En zeggen, we zijn allemaal verschillend, en daarmee af. Maar dit is eigenlijk ook, we hebben het een beetje aangestipt, maar zeg maar die eendimensionaliteit, is dat ook wat jij hebt meegemaakt tijdens je werk in de media?   Hassnae Ja, natuurlijk. Ik denk dat het onvermijdelijk is. Ik zit nu even te denken wat ik voor voorbeelden zou kunnen geven, maar het zijn de clichés, weet je wel. Mensen zijn heel erg op zoek naar de clichés. En zelfs als ze dat niet zijn, dan gaan ze wel op een bevooroordelende manier met jou zelf om. Ik kan me herinneren dat ik bij een omroep ging werken jaren geleden en ik was de enige Marokkaanse en dat dat echt door het hele gebouw ging. En dat iedere dag weer kwamen er mensen…   Zoë Attentie, attentie.   One'sy We hebben er één!   Hassnae Er is een Marokkaan in het gebouw! (lachen)   Hassnae Ja, en dan kwamen ze met de meest, weet je wel, ken je een Iraniër? Ik heb daar een keer een stukje over geschreven, iets aangedikt. Ken je nog een Turk met één teelbal? Dat soort vragen. Op gegeven moment weet ik nog dat een collega van mij echt dacht van, laat dat meisje met rust! Het was echt, wauw, en ook heel erg het allochtonenhoekje moeten bemannen.   One'sy Nou, daar ging letterlijk mijn visie voor mijn eindexamen, mijn het afstuderen van journalistiek over. Mijn stelling was, toen zeiden we dat nog: "allochtone journalisten zouden niet alleen maar over allochtone berichten moeten schrijven", in mijn geval. Dat was mijn stelling. En het is heel vervelend, want ik ben dat natuurlijk zelf wel een beetje gaan doen, omdat het mijn interesse heeft. Maar ik vond dat wel heel irritant, want misschien wil ik het wel over sport hebben. Doe even normaal.   Hassnae Ja, precies. Dat is ook zo. Maar dat is echt een een gevecht ook geweest. Ik had ook ambitie. Ik wilde interviewen. Ik dacht ik spreek vloeiend: Frans, Engels, Arabisch. Ik kan mensen overhalen om een interview te geven. Nee hoor. Dat was echt… Ik moest echt wel mijn plek kennen. Een eindredacteur zei echt tegen me van: ja, interessant, maar weet je Hassnae, we zijn bezig met een programma voor en door allochtonen. Is dat niks voor jou? Je zou denken dat ik het verzin, maar het is gewoon echt zo, en dat is echt heel lang geweest en voor mij was het een reden om dan zelf maar een beetje op mijn eigen blogje of zo te schrijven over de dingen die ik leuk vind. En ik bedoel, ik schrijf ook over de Arabische wereld, want ik vind dat belangrijk.   Hassnae Ik bedoel die cultuur, die bagage heb ik, en het is heel belangrijk dat ik daar gebruik van maak en dat ik andere perspectieven deel. Maar ik ben ook gewoon een mens met voorkeuren, liefdes, passies en noem het maar op. Ik bedoel, als Ruud de Wild gaat schilderen, dan wordt dat ineens serieus genomen of weet ik veel, een acteur die dan foto's gaat maken, moeten we dan allemaal in katzwijm voor vallen. Maar mensen zoals ik worden daarin niet serieus genomen en je moet toch altijd wel je plek kennen.   Zoë Ik ben trouwens ook wel benieuwd, want je hebt ook verschillende programma's gemaakt rondom de Arabische wereld bijvoorbeeld. En toen Annebregt en ik bezig waren met Heb je een boze moslim voor mij? dan hebben we jou natuurlijk ook over gesproken, maar ook Sinan Çan en die had het ook heel erg over die reisdocumentaire wereld. Ik ben erg benieuwd wat je van de huidige ontwikkelingen daarin vindt, want hij beschreef heel erg van, het draait vaak om de witte westerse heer die zich gaat verwonderen ergens anders. Het voorbeeld was natuurlijk Paul Rosenmöller. Daar ben ik trouwens ook nog voor gevraagd om daar redactie voor te doen. Daar heb ik toch wel voor gepast. Nou, dat was wel helemaal, zeg maar, die moest iets op tv doen dus dat. En nu zie ik zelf wel een soort van ontwikkeling dat het nu de westerse witte heer of mevrouw is die wel de taal dan spreekt en die gaat er dan naar toe. Ik zit het natuurlijk wel weer lekker in te vullen allemaal. Maar hoe zie jij het?   Hassnae (lacht) Je kan het volgens mij niet anders zien. Het is echt Kuifje in noem het land maar op en daar zitten ze allemaal. Je ziet nu wel dat er iets meer bewustzijn is bij omroepen, dat er ook vrouwen en vrouwen van kleur ook af en toe iets mogen doen en op reis mogen. Maar als je er middenin zit, voel je de ongelijkheid. De rode loper wordt uitgerold voor al die witte mannen die allemaal bewonderd worden: och, wat zijn ze leuk. En als je kritisch kijkt, valt er nog wel wat af te dingen op hoe leuk ze zijn of hoe goed ze zijn. En ik vind het allemaal heel erg egocentrisch. Uiteindelijk draait het allemaal om de presentator, terwijl die vind ik helemaal niet interessant. Ik ben benieuwd naar de mensen zelf. Ik ben ook heel erg allergisch voor al die presentatoren. Maar goed, als je binnen een omroep werkt en je wilt iets erdoor krijgen, dan moet je concessies doen. Maar ik heb er helemaal niks mee. Dan zitten ze daar knikkend in beeld en o, wat zijn ze interessant en o, wat zijn ze charmant. En ik denk: nee, jij bent niet interessant. Ik wil die vrouw zien of ik wil die man zien of ik wil het verhaal. En dat is hardnekkig.   Zoë Ja, we zijn sowieso een beetje BN'er verslaafd natuurlijk in medialand.   Hassnae En het wordt gecultiveerd, want ze zeggen: anders scoort het niet. Ja, maar dat is omdat je mensen niks anders voorschotelt precies. Dat vind ik heel ergerlijk.   Zoë Ik zit te denken. One'sy, heb ik in Bonte Was de voorspelling gedaan. Ik moet denken over witte mannen voor wie de loper wordt uitgerold. Ik moet dan altijd meteen aan een zekere presentator van College Tour denken, die uitstapjes maakte en gewoon weer terugkon. Dat is allemaal helemaal prima.   Hassnae Laten we eerlijk zijn, is hij nou zo getalenteerd? Ik was tijdens de Arabische Lente, die ik meer Arabische opstanden noem, één keer uitgenodigd. Heette het toen al Nieuwsuur of NOVA? Één van de twee.   Zoë Ik denk al Nieuwsuur.   Hassnae Ja, ik denk het ook. Maar goed, ik schreef in die tijd over de Arabische wereld in Vrij Nederland. Dus ik ben niet van de straat, dus ik word uitgenodigd en ik neem plaats en dat is dus laat. Ik bedoel, je komt helemaal vanuit huis, dan ga je naar die studio. Je doet moeite, je hebt eigenlijk slaap. Je wilt eigenlijk liever thuis zijn, maar je doet die moeite. Je gaat naar die studio. Hij kwam zich voorstellen. En volgens mij zei die, ik weet het niet meer, maar ik zei wel: ik schrijf erover. Ik ben niet gewoon iemand die de taal spreekt. Maar goed, ik neem plaats. Het is live.   Zoë Iemand die random van straat is geplukt. (lacht)   Hassnae Dus ik neem plaats en tegenover mij zit een witte meneer.   One'sy Oh boy. Ik denk dat ik weet waar dit naartoe gaat.   Hassnae Hij kondigt me aan als Hassnae Bouazza. Je spreekt de taal. Ja, maar serieus. O ja, je had willekeurig wie dan ook uit kunnen nodigen. (sarcastisch) Ik zeg: nee, maar ik schrijf erover. Ik heb letterlijk zonder overdrijven één vraag gehad en de rest van de tijd ging naar de witte man.   One'sy Want die was natuurlijk dé specialist op het gebied van de Arabische wereld.   Hassnae En ik weet nog dat was die tijd van Twitter en dat mensen, mijn matties zeiden van "hey, wat is hier gaande? Waar is Hassnae nou?" Nooit meer! Dat doe ik gewoon niet meer, weet je, rot op. En hij kan inderdaad een beetje een uitstapje maken voor acht ton. Hij kan daar falen, hij mag weer terugkomen, alles weer oppakken. Als iemand als ik faalt, dan lig je eruit.   Zoë Dan ben je gewoon klaar. Ik wil dus nu ook de voorspelling doen, want ik las dat Coen Verbraak in gesprek is met Matthijs van Nieuwkerk over een interview en ik zeg de hele tijd, begrijp me niet verkeerd, ik vind reparatie niet dat mensen altijd voor eeuwig verdoemd moeten zijn. Daar ben ik het niet mee eens, maar mijn voorspelling is op 16 juni 2023. Naar de tijdspanne ben ik nu benieuwd, daar kun je misschien een wedje over leggen. Er komt een boek aan van Matthijs van Nieuwkerk, een bestseller en er wordt veel geld aan verdiend. Nou, ik denk over een jaar of drie, vier misschien. Het interview komt er volgend jaar en dan is die gewoon weer volledig terug en krijgt hij weer alle programma's. Ben ik nu te cynisch?   Hassnae Nee, ik denk helemaal niet nee. En ik ben het met je eens. Ik ben er ook niet voor dat mensen afgemaakt worden. We maken allemaal fouten. Maar het zou fijn zijn als we allemaal even gelijke kansen zouden krijgen en ook de vergiffenis. En dat is niet zo. Je ziet gewoon die dubbele maatstaf.   Zoë Ja, en inderdaad, wie zijn we wel en niet bereid om te vergeven, maar ook, dat was dus waarom ik de heer Twan Huys noemde in dit geval. Ik gun iedereen van alles. Oké... ik weet niet waarom ik dat eigenlijk zeg.   Hassnae Ik niet hoor. (lachen)   Zoë Nee, precies. Misschien eigenlijk wel helemaal niet. Maar ze houden dus wel weer allemaal posities de hele tijd bezet. Terwijl ik denk: maak ruimte voor anderen. Het is mooi geweest en inderdaad, zo fucking fantastisch zijn jullie nou ook weer niet, hè.   Hassnae En dat is ook iets wat me ergert: wie bepaalt wat goed is? Zij hebben dat al die tijd bepaald. Onze stem, onze mening deed er niet toe, doet er nog steeds niet toe, eerlijk gezegd. En ik vind dat daar al te makkelijk mee om wordt gegaan. We hebben ook een mening. Ik moet dan denken aan die column van Peter Middendorp. Ik vind het een sympathieke man. Hij komt sympathiek over op me, maar daags voor de Libris Literatuurprijs, bekendmaking van de nominaties. Hij had ook een boek en hij wist dat hij niet genomineerd zou zijn waarschijnlijk, dan ging die klagen van: "o, sinds vrouwen en diversiteit belangrijk zijn, winnen alleen nog maar kutboeken." En dacht ik vriend, er wonnen altijd al kutboeken, alleen waren ze allemaal witte auteurs en hoorden jullie onze mening niet. Maar nu praten we mee, maar het feit dat die kwaliteit zo ondubbelzinnig wordt gelinkt aan een witte huidskleur, hoe kun je daar niet cynisch van worden?   Zoë Kauthar en ik hebben dat ook best een aantal keer gehad, het was natuurlijk hilarisch dat wij Managementboek van het Jaar 2022 werden, maar toen was de reactie: het is ook wel 'hot' nu diversiteit. Het hele idee dat het gewoon misschien best wel een vet goed boek is. Dat is natuurlijk niet aan de orde.   Hassnae En dat is toch gewoon om helemaal ziedend van te worden?   Zoë Ja, het is echt heel sneu.   One'sy Dat is iets waar we later nog op terug gaan komen, denk ik, in het kwartet.   Zoë Grijp in, One'sy, grijp in.   One'sy Want we moeten het eigenlijk nog eventjes hebben over hoe je in de journalistiek bent beland.   Hassnae Ja, dat is een soort domino-effect geweest of zo. Ik heb Engels gestudeerd in Utrecht en toen heb ik nog een jaar Franse literatuur gedaan en toen ben ik gaan ondertitelen voor televisieprogramma's, films, Jerry Springer, noem het allemaal op.   Zoë (Zoë en One'sy lachen) Jerry, Jerry!   One'sy Wat leuk!   Hassnae Maar Jerry was dus heel moeilijk om te ondertitelen, want als je kijkt denk je dat is simpel, maar omdat mensen zo door elkaar heen lullen. Het was echt hels. Maar goed, dus dat soort dingen. En via dat ondertitelen kwam ik op gegeven moment bij de VPRO terecht. Ik ging daar op locatie ondertitelen, met Tegenlicht werken en toen viel een vertaling van dat beroemde debatprogramma van Al Jazeera op, dus werd ik gevraagd of ik voor De Volkskrant toen een aantal stukken wilde schrijven over de berichtgeving van Al Jazeera. En op een gegeven moment kwam ik zo, ook per toeval bij Vrij Nederland, want ik wilde columns of stukken schrijven over Arabische media waar mensen naar kijken. Uiteindelijk heeft dat geresulteerd in Arabieren kijken. Want mijn idee was: als je weet waar mensen naar kijken, waar ze het over hebben, wat de schandalen zijn, dan leer je ze ook beter kennen. En dat was echt na 11 september en ik bedoel de manier waarop er naar de Arabische wereld werd gekeken, vond ik stuitend. Als je het hebt over stereotypen en gevaarlijke stereotypen ook en vijandschap en zo. Dus ik wilde die Arabische mensen in al hun diversiteit, van Marokko tot en met Saudi Arabië, Noord-Afrika, Midden-Oosten, dichterbij brengen. Dus dat heb ik een aantal jaar gedaan en schreef af en toe een opiniestuk of zo. Dus ik ben er gewoon er steeds ingerold. En dat televisie maken, doordat ik daar zat, ben ik gevraagd als redacteur-researcher voor de VPRO, dus ik heb ook lang daar gezeten. En ja, van het ene naar het andere. Op gegeven moment ben ik wel weggegaan bij de VPRO, dan vond ik het genoeg geweest, maar ik ben altijd wel docu's blijven maken als freelancer en blijven schrijven en ik vind het de ideale combinatie.   One'sy Hoe was het bij de VPRO? (iedereen lacht)   Hassnae Ja, weet je, ik heb daar hele leuke mensen ontmoet met wie ik nog steeds contact heb. Maar de VPRO is ook wel een log instituut dat zichzelf zeker progressief vond en vindt, maar nog veel kon bijleren, laat ik het zo zeggen. Je ziet nu wel dat ze een inhaalslag aan het maken zijn, maar ik denk dat er nog, laat ik even denk hoe ik het zeg, de intentie of het uiterlijk is mooier dan zeg maar de binnenkant.   One'sy Dat geldt volgens mij wel voor heel veel plekken in Hilversum.   Hassnae Weet je wat de meest progressieve omroep is waar ik ooit mee heb gewerkt en waar de mensen ook echt doen wat ze zeggen en staan voor de idealen? De IKON.   One'sy Ja, makes sense.   Zoë Die is nu opgeslurpt door de EO.   Hassnae Ja, en dat is ook een van de afschuwelijkste omroepen, zeg ik er meteen bij (lacht). De EO was echt, toen ik daar kwam, ben ik gebeld door de IKON anderhalf of twee jaar voordat ze opgeslurpt werden. Daar was het echt van, ‘er is een moslim in het gebouw.' (lacht)   One'sy O, echt?   Zoë Attentie, attentie.   Hassnae Daar ging het zo ook een beetje van, gaat dat wel goed enzo? Alsof je een soort wijwater en Dracula hebt, zeg maar, twee chemische samenstellingen hebt die niet samengaan of zo. Ik vind het eeuwig zonde dat IKON niet meer bestaat, want dat is dus echt een hele kleine, dat is zeg maar Gallië. Asterix en Obelix weet je wel, tegen die stroom in, voor de menselijkheid en heel erg idealistisch. Dus ze zijn er wel, maar ook weer niet helemaal, want op een gegeven moment bestaan ze niet meer en dat is zonde.   Zoë Trouwens nog wel benieuwd, want ik hoor je nu inderdaad zeggen van, er is een moslim in het gebouw, maar we hadden natuurlijk ook een beetje beloofd om het over intersectionaliteit te hebben. Maar het is natuurlijk wel interessant. Jij schrijft daar natuurlijk ook vaker over, bij jou komen er natuurlijk meerdere dingen samen. Is daar oog voor? En hoe kan je ook je eigenheid daarin bewaren binnen zo'n media?   Hassnae Binnen de IKON sowieso wel. Het is ook wel een kwestie van volhouden, doorzetten. Ik was net kritisch over de VPRO, maar ik heb tegelijkertijd bij de VPRO wel hele goede dingen kunnen maken, ook over de Arabische wereld, dus dat is wel weer de andere kant. En die intersectionaliteit is wat mij betreft essentieel. Het is niet een strijd van alleen vrouwen of alleen gehoofddoekte vrouwen of alleen zwarte mensen of joodse mensen of transseksuelen. Het is een gezamenlijke strijd. Het gaat over de gelijkheid van iedereen en rechten voor iedereen. Ik merk wel dat veel mensen die op de voorgrond treden toch wel intersectionaliteit prediken, maar er niet naar leven en niet naar handelen. En dat vind ik heel erg jammer. Ik merk wel dat veel mensen alleen opstaan als het hen direct zelf raakt. Dat is niet hoe het zou moeten zijn. Het is belangrijk dat we voor elkaar opkomen, dat we sterker zijn, want links-progressief is al heel erg versnipperd en klein. Dat is wel waar ik voor sta. En ik ga het dan niet voor die of die groep opnemen omdat ik ze niet hoor, dan zit je over jezelf alleen maar zorgen te maken. Dat is sneu.   Zoë Maar ik kan me wel voorstellen. Er komen zoveel dingen bij elkaar, ook in jou, dat zorgt er wel voor... We gaan het straks ook nog over jouw columns. Ik kan me wel voorstellen dat je voor veel mensen een rode lap op een stier bent.   One'sy Ja, heel erg kortsluiting.   Zoë En 'moslim' is vaak wat mensen op jou plakken. Dat bedoel ik ermee.   Hassnae Ik ben het ook. Daar hebben ze het maar mee te doen. Maar dat is ook zo. Mensen reageren heel erg agressief, maar echt met zoveel woede.   One'sy In de media?   Hassnae Nee, nou ook, de ranzige media, laat ik het zo zeggen, maar ook gewoon lezers en de anonieme types. En de komende jaren komt heel veel woede vrij. Maar ik lees het gewoon niet. Dat helpt verschrikkelijk goed. Dan kun je je er ook niet aan ergeren, dan word je ook niet verleid om erop te reageren. Want vroeger deed ik dat nog wel, tot ik dacht: het is waanzin. Totaal nutteloos. En ik benut mijn momenten.   Zoë Ja, precies. Maar dit vind ik zo mooi. Dit vind ik echt een tip ook aan luisteraars die misschien zelf of het nou op social media is of op andere vlakken publiceren. Voor mij is het ook zo'n gevoel van macht dat ik denk: ik ga het lekker niet lezen. Het interesseert me niets wat je schrijft.   Hassnae Precies, laat 'm lekker spartelen. Ik heb dat ook op Twitter, want je kan daar mensen negeren of blokkeren, maar ik vind een blok een erkenning van diens bestaan. Je mag niet eens weten dat ik het gezien heb.   Zoë O, heerlijk. We moeten straks natuurlijk naar het hardnekkige vlekken kwartet, maar ik ben nog wel benieuwd. Je stipte het net even aan. Je zei ook van, bepaalde dingen zijn echt nog steeds zo. We zijn natuurlijk allemaal eeuwig 31 jaar, maar inmiddels zit je 25 jaar al in de media.   Hassnae Ja, helaas. (lacht)   Zoë Heb je ook positieve verandering gezien?   Hassnae Jazeker. Er is veel meer kleur, veel meer andere perspectieven die ruimte krijgen. Dus ik bedoel, onmiskenbaar. We zitten niet in 2001 of 2004 of 2010, wat dat betreft. Dus er is echt wel wat veranderd en ik merk ook wel dat de media zich daar heel erg bewust van zijn, van de noodzaak van andere perspectieven, andere verhalen en andere personen überhaupt. Ik merk dat ook heel erg aan mijn eigen krant, NRC. Ik krijg daar echt ruimte. Ik hoor mensen weleens klagen over dat NRC racistisch is, en denk: hoho, dat is de krant die ook mijn perspectief deelt. Dus ik vind altijd wel dat je daar wel eerlijk in moet zijn. En ook gewoon veel andere medewerkers die bij de krant werken en hun stempel drukken. Dus er is absoluut veel veranderd. Maar wat je wel ziet, is dat die verandering niet gepaard gaat met meer acceptatie in de samenleving of politiek, dus er is een averechts effect.   Hassnae Racisme wordt veel openlijker geuit in de politiek. Het was heel lang van, als ze maar integreren, aanpassen en een goede baan hebben. Maar we hebben die goede banen, we hebben echt topposities. Mensen vinden dat heel erg moeilijk om te accepteren en dat leidt gewoon tot nog meer explosief racisme.   One'sy Zijn dat de laatste stuiptrekkingen, denk je? Want dat zeggen ze toch? Als het heel heftig wordt, daarna gaat het een beetje...   Hassnae Ja, weet je, ik vind het moeilijk om het laatste stuiptrekking te noemen, omdat je ziet dat ze in de politiek oppermachtig zijn. Dus het is niet die 20% waar iedereen het altijd over heeft. Het is gewoon ruim de helft en dus dat vind ik heel moeilijk. Ik heb steeds gedacht als je goede progressieve leiders hebt, dat je de tij kunt keren. Maar ik vind ze erg hardnekkig. En degenen die winnen zijn echt, hoe zal ik ze noemen, laat maar (lacht). Dit zijn interessante tijden, maar ik vind het ook heel zorgelijke tijden.   One'sy Dit is een media podcast. De rol van media moeten we daarin zeker meenemen.   Hassnae Ja, media maken die rechtse en reactionaire populisten, extreemrechtse types allemaal groot. Dat kun je gewoon zien. Ze hebben Wilders groot gemaakt, meermaals tot politicus van het jaar verkozen. Politicus van het jaar! Iemand die zegt: minder Marokkanen en die Europa weer wil de-islamiseren. Je hebt daarin gewoon een verantwoordelijkheid. Baudet, glamour shoots, is ook tot grote hoogten gestuwd, won de provinciale verkiezingen. Nou ja, die heeft het voor zichzelf verpest, want anders zaten we echt wel met hem opgescheept. Hij werd wappie en het was echt zijn positie, zijn standpunten ten aanzien van de coronapolitiek, die hebben hem genekt. Niet zijn racisme.   Hassnae Dus dat zegt heel veel. Vervolgens Eerdmans scheidde zich af van Baudet en toen was hij niet meer weg te denken uit de talkshows. En daarna kwam die ‘Trekker Truus', die verschrikkelijke Caroline (in koor). Dat is echt een heel ranzig figuur die consequent met extreemrechts PVV en FVD mee stemt. En nou ja, een soort van waas van onschuld, boerennuchterheid of zo? Het is een oplichter. Het is een gevaarlijk iemand. Zij was geloof ik dagelijks bij Jinek of zo. Dus de media die maken die mensen groter. Vervolgens denken ze: o, hoe heeft dit kunnen gebeuren? Misschien heb je ze wel… One'syDat gebeurt onder je neus.   Zoë Een gratis promotiebureau, ja.   One'sy Dat weet ik nog. Dat was rond vier vijf mei op Villamedia hadden ze artikelen van rond 1940 gepost van, hoe berichtten media over die Duitse bezetting? Heel, heel, heel interessant. Ik ga eens kijken of ik dat nog kan vinden. Misschien in de shownotes posten. Maar ik ben zo benieuwd, want we gaan zometeen inderdaad lekker kwartet spelen. Hassnae, je hebt het al een beetje aangestipt dat je columns schrijft voor onder andere LINDA. en NRC. Ik ben zelf ook een tijdje 'columnist' geweest, tussen aanhalingstekens, bij het personeelsmagazine van H&M en ook bij Spreekbuis. Voor wie niet weet wat dat is, dat is een magazine voor omroepmedewerkers. En nou ben ik benieuwd. Ik weet de column is een beetje een soort van rare eend in de bijt in de media, vooral in de schrijvende pers. Heb jij de vrijheid om te schrijven waar je over wil schrijven?   Hassnae Ja, dat zeker wel. Een column geeft inderdaad heel veel vrijheid. Het is niet zoals een artikel of reportage waarin je je aan allerlei journalistieke regels moet houden, maar de column, je kan er veel uithalen als je wilt en ik vind columns mogen ook lekker polemisch zijn, maar ook vol twijfel of heel persoonlijke of politiek. Ik maak er wel altijd gebruik van om het over de maatschappelijke verhalen te hebben.   One'sy Ja, want wat is jouw stijl en wat zijn nou thema's waar jij het altijd over hebt?   Hassnae Nou ja, de stijl is afhankelijk van het medium. De columns voor NRC zijn niet hetzelfde als voor LINDA. Het is ander publiek, een ander soort stijl. Waarbij ik wel aanteken dat ik ook bij Linda veel vrijheid heb om echt de maatschappelijke onderwerpen aan te kaarten die ik belangrijk vind. Dus ik vind seksisme, racisme, achterstelling, noem al dat soort onderwerpen, vind ik heel belangrijk. Ik schrijf bijvoorbeeld ook heel graag over eten. Maar zeg maar in zo'n column, en  ik lees ook weleens columns en die gaan dan over heel erg het persoonlijke leven. Dan heeft een partner ruzie gehad met zijn partner en dan denk ik: dat zou ik niet kunnen, want er staat zoveel op het spel als je bicultureel bent. Ik wil het me niet veroorloven. Ik kan het me niet veroorloven om dan te gaan babbelen. Dus ik kies wel echt voor de onderwerpen die ik belangrijk vind en waarvan ik vind dat ze ons raken als mensen en waarbij ik steeds wel dat perspectief van de ander naar voren wil brengen. Hoe het is om als vrouw achtergesteld te worden of als biculturele Nederlander of als moslim of als vrouw met een hoofddoek. Dat het niet oké is dat er in het parlement wordt gepraat over dat het niet oké is dat vrouwen in het parlement met een hoofddoek weggezet worden als terroristen bijvoorbeeld. Dus dat soort onderwerpen vind ik heel erg belangrijk en ik vind dat daar niet genoeg verontwaardiging over is. Ik vind niet dat er genoeg tegengeluid is.   Zoë Nou ja, ik ben benieuwd. Vind jij dat er een grens is? Want wat ik soms moeilijk vind,  ik zie dat sommige media ook wel de column misbruiken om de meest racistische en extreemrechtse shit de wereld in te poepen. En dat kan dan onder het mom van vrijheid van meningsuiting en deze persoon. Ik ben heel blij met columnisten zoals jij of natuurlijk een Clarice Gargard en een aantal anderen die juist maatschappelijke problemen aankaarten. Maar ik vind dat heel moeilijk. Hoe kijk jij daar naar?   Hassnae Ja, ik dat je het moeilijk vindt. Het probleem is natuurlijk dat dat een beetje de norm is. Het anti-multiculturele, anti-diversiteit en de stemmen die daar tegen ingaan zijn schaars en dat maakt het moeilijk. Tegelijkertijd vind ik wel dat als ik die vrijheid heb om helemaal los te gaan, de andere kant het ook moet hebben.   Zoë Ja, maar jij bent niet racistisch. Is Artikel 1 niet ook voor media een grens? Of overheerst dan de vrijheid van meningsuiting?   One'sy Dat wordt er natuurlijk niet onder geschaard. Wij vinden het racisme, maar dan is het: nee, dat is jouw mening. Dat is volgens mij wel een beetje de teneur.   Hassnae Ik vind wel dat je als columnist ook feitelijk moet zijn. Je moet niet liegen. En dat doen heel veel columnisten wel. En daar komt dan natuurlijk ook het racisme bij kijken. Als jij dingen beweert zoals zwarte mensen zijn genetisch inferieur, dan heb ik daar wel moeite mee.   One'sy Maar ja, een krant grijpt dan dus niet in, want dit is een column en wij gaan niet...   Hassnae Ik denk dat je daarin dus verantwoordelijkheid hebt als krant of als blad. En dat je daarin keuzes moet maken. Ik zie wel dat kranten en podia dat ze onder het mom van het debat en de polemiek inderdaad veel plaatsen wat kwalitatief, laat ik het dan zo noemen, absoluut niet de norm zou halen. Ik heb hier al vaak over nagedacht en het erover gehad, het is ook weer een beetje wie nodig je uit, wie nodig je niet uit en dan zeggen ze: ja, maar je moet ook rechtse geluiden uitnodigen. En dan denk ik: ja natuurlijk, maar er zijn toch ook redelijke rechtse mensen?   Hassnae Rechtse politiek an sich, daar is helemaal niks mis mee. Maar moet het dan zo ranzig en racistisch zijn? Meer dan dat je het zou verbieden, zou ik er gewoon voor zijn dat media hun verantwoordelijkheid nemen. En dan moet je niet bij De Telegraaf zijn natuurlijk, dat blijft dat riool. Maar de anderen zouden daar best over mogen nadenken.   Zoë Ik bedenk me net. Let op de drie R'en: rechts, ranzig en racistisch.   Iedereen Lacht en Rrrrrr...   Zoë Volgens mij moeten we gaan kwartetten of niet?   One'sy Over columns gesproken, daar wil jij ook nog iets over zeggen, toch Hassnae? (hardnekkige vlekken kwartet lied) In het hardnekkige vlekken kwartet delen we voorbeelden van wat wel en niet goed gaat in de media. Hassnae, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie columnisten?   Hassnae Ja, ik moet eraan geloven. Zij moet eraan geloven. Maar de voorlaatste column van Rosanne Hertzberger over het standbeeld in Rotterdam. Dat was in zijn geheel een blinde vlek. Daar werd weer kwaliteit gelinkt aan huidskleur.   One'sy Even de context schetsen.   Hassnae Nou ja, ze vond het standbeeld van het zwarte meisje in joggingbroek en op Nikes in Rotterdam een belediging. En haar punt was: tegenwoordig als je maar vrouw bent of gehandicapt of een hoofddoek draagt, dan krijg je al sympathie en wordt de rode loper voor je uitgerold. Nou, ik dacht dan weet jij niet hoe het is.   One'sy Ik weet niet in welke wereld jij leeft, Rosanne?   Zoë Hoe kom je erbij?   Hassnae Nou ja, ze vond het allemaal slechte kunst en zo en dan dacht ik: maar hoezo ben jij de norm? En hoezo bepaal jij wat goede of slechte kunst is? En dat is waar we het eerder over hadden. Die norm is altijd bepaald door mensen als Rosanne Hertzberger en nu zijn er andere mensen die zichtbaar zijn, die hun plek opeisen, die terugpraten en die geen 'nee' accepteren. En dan wordt opeens de kwaliteit meteen gelinkt aan de cultuur en vindt er degeneratie plaats en slechte kunst en weet ik veel wat allemaal. Het is stuitend en schokkend. Het is verbijsterend, maar het bevestigt wel waar je elke dag mee te maken hebt.   One'sy Het is niet verrassend dat ze dit zegt of dat iemand dit zegt.   Hassnae En het interessante is haar echtgenoot. Je moet mensen niet aanspreken op hun partners, maar haar echtgenoot Arjen van Veelen - ik neem aan dat ze getrouwd zijn, het kan ook gewoon haar partner zijn -  die twitterde een keer, verbijsterend openhartig, dat hij het makkelijker vond toen allochtonen nog, biculturele Nederlanders, gewoon mindere baantjes deden en sinds ze het beter deden maatschappelijk had hij daar best wel moeite mee. En ik vond, zeg maar, de eerlijkheid wel verfrissend. Omdat we het weten en het merken en hij zei het of hij schreef het gewoon. En dat is die norm, hè. Dus dat je altijd moet bewijzen dat je goed genoeg bent en dat je niet bent gekozen omdat je vrouw bent of omdat je biculturele of moslim of gehandicapt of trans bent. Maar nee, wat ik doe, dat is waardevol. Ik vind dat heel moeilijk hoor, dat je steeds klein wordt gehouden en tegengewerkt en gekleineerd, zelfs vernederd. Ik ben ook weleens vernederd bij de omroep. Het is niet oké.   Zoë Nee, en ook bij haar zeg maar, je ziet ook het zelfvertrouwen en ook het gewoon vinden dat je dat maar eens even mag bepalen. En dat is hardcore.   Hassnae Zoë, heb jij voor mij een voorbeeld in de categorie othering?   Zoë Zeker. Altijd. Er is een tip van een kennis van mij, Siela, die mij een stuk stuurde van Het Parool en dat ging over de aftrap van de Keti Koti maand. Ooit van One'sy geleerd. Ik zeg het nog maar weer eens: het is Keti Koti, niet Keeti Kooti (spreekt het fout uit). Het was op zich een prima stuk over de aftrap daarvan en zij had dat ook echt omcirkeld. Ze stuurde het me op, want ze viel over bepaalde frases en ik zal er één noemen en ik snapte dat wel een beetje. Dan stond er bijvoorbeeld: er waren ook veel vrouwen uitgedost in traditionele kledij. Ik ga toch eerst naar jou kijken, One'sy.   One'sy Ja. Ik denk dat de auteur heeft gedacht. Ik ben een reportage aan het schrijven en ik beschrijf nu gewoon wat ik zie, maar wat hij beschrijft... Ik weet wel precies wat hij bedoelt. Hij bedoelt vrouwen in koto en misschien dat hij dan denkt, als ik dat zeg, dan weet niemand waar ik het over heb. Dus net als een msemmen is Marokkaanse pannenkoek of roti is een Surinaamse pannenkoek. Laten we het maar lekker vernederlandsen. Dat is eigenlijk wat hij hier heeft gedaan. Ik las het en ik stoorde me er niet zo aan, maar ik kan me wel voorstellen dat je daarmee inderdaad weer doet alsof het bijzonder is. Nee, want dat moet ik zeggen, het is ook bijzonder. In Suriname loopt niet iedereen elke dag in een koto. Dat doe je tijdens feestelijke gelegenheden. Het komt natuurlijk ook uit de slavernij.   One'sy Een koto is dus een Surinaamse jurk en daar hoort dan een jackje bij en dat is ook echt bedacht om zeg maar de tot slaaf gemaakte vrouwen die mochten hun vormen niet laten zien, dus het is echt heel wijde kleding en er zaten in die hoofddoeken, angisa's, zaten ook allemaal boodschappen waarin vrouwen dat aan elkaar doorgeven, dus er zit heel veel lading achter en daarom snap ik ook dat mensen dat droegen tijdens die aftrap. Dus het is ook niet gewone kleding.   Zoë Ik denk voor mij zit het 'm toch een beetje in het woord traditioneel of zo. Ook met het woord traditie of traditioneel is er niet perse iets mis. Maar dat is denk ik iets waar we geneigd zijn om dat voor bepaalde groepen veel meer te gebruiken en dat vind ik wel interessant . Ik gaf onlangs een workshop en ik doe dan ook altijd een bepaalde oefening met de groep en dan moeten mensen zich op een bepaalde manier voorstellen. En toen omschreef iemand zichzelf als dragende klassieke kleding, vond ik ook zo interessant. Wat zij gewoon bedoelde was, ik denk een beetje Frans of zo. Wat is klassieke kleding? Het heeft bij mij ook een beetje te maken met welke waarden je waaraan hecht. Dus ik voelde 'm wel een beetje. Voel jij 'm Hassnae? Of denk je nou valt mee?   Hassnae Ik weet wie het geschreven heeft en dat maakt ook dat ik er veel milder over ben. Want waar ik ook aan zit te denken, is wat misschien ook wel goed is om te zeggen, want we zijn heel kritisch geweest en denk er zijn ook heel veel medestanders die ik afgeschrikt zie worden door mensen die zich toch progressief noemen en omdat ze bijvoorbeeld wit zijn en net het verkeerde woorden zeggen of ze moeten hun mond houden omdat ze wit zijn. En dat is één van de dingen waar ik me het meest aan stoor, want we zijn al zwak en ik wil niets liever dan witte medestanders.   Zoë Zeker, je hebt helemaal gelijk.   Hassnae We hebben elkaar nodig en we houden van elkaar en dus ik denk dat we soms ook gewoon mild mogen zijn en mensen, als ze een misstap begaan, gewoon laten gaan.   One'sy Of het met liefde zeggen.   Hassnae Ja, absoluut.   Zoë Ik ben ook blij als mensen mij op iets wijzen. Dat is echt een oefening, een gezamenlijke oefening, een oefening voor iedereen. Maar om ook als iemand gewoon zegt: hé, luister. Bonte Was is voor ons ook een liefdevol programma.   One'sy Vlekken moet je nou eenmaal wegwassen. (lachen)   Zoë One'sy, ik ga even naar jou. Heb jij een voorbeeld van dubbele moraal of met twee maten meten?   One'sy Zeer zeker. Het bericht over de racistische agent die een leidinggevende functie kreeg bij de vreemdelingenpolitie. Dat is inmiddels teruggedraaid. Ja, dat is wel een interessant verhaal natuurlijk. Allereerst wat ik interessant vind is dat sommige media besloten om voluit te schrijven wat hij heeft gezegd tegen arrestanten, waarvan ik denk: o, daar zijn we weer. En laten we vooral het N-woord lekker uitschrijven, want dat heeft relevantie alsof niemand het weet. Maar ik zag ook een heleboel media die wel het N-woord gebruikten, waaronder dan weer allemaal trollen gingen reageren. "Met het woord an sich wordt toch niks racistisch bedoeld?" Ik weet ook niet waarom ik dit stemmetje doe.   Iedereen Lacht.   One'sy Dit is jouw 'vervelende comments'-stemmetje.   Hassnae Dat zijn meestal de mensen die echt ziedend worden, echt rood waas voor de ogen krijgen, als je ze wit noemt.   One'sy O ja, tuurlijk. En dan, de term an sich is niet... Oké, maar dan kunnen we niet praten als we daar nog zijn. Maar goed, het was natuurlijk groot nieuws en ik moet wel even een soort van schouderklopje geven aan het AD die een hele kritische vraag heeft gesteld aan degene die besloten had dat deze man een leidinggevende functie kon krijgen bij de vreemdelingenpolitie. Want ze vroegen ook aan hem van: goh, heb je er zelf niet over nagedacht dat dit een beetje een slecht idee was? En wat zegt dit over jouw eigen functioneren dat je dit niet hebt gezien? Ja, daar heb ik eigenlijk nog niet over nagedacht, dus dat vond ik wel heel goed dat ze zo kritisch waren ook. Alleen is natuurlijk wel weer interessant dat er veel mensen in de media zijn die ook racistisch zijn en doen. En daar wordt natuurlijk nooit over bericht of die moeten ooit hun functie afstaan. Ik noem een zekere hoofdredacteur die pepernoten op het bureau gooide van een zekere presentatrice, "voor de enige Zwarte Piet op onze redactie."   One'sy Ik denk dat de beste man geen promotie gemist zal hebben daarom.   Zoë Ik ben altijd blij als hier goede en veel aandacht voor is, maar ik vind dat altijd wel interessant. We zijn natuurlijk wat kritischer richting onszelf, eindelijk of het ene medium is graag kritisch op het andere medium, nog niet zozeer op zichzelf. Dus dat is positief natuurlijk. Maar ik dacht wel meteen: ik ken er ook wel een aantal. Wat ik daarbij trouwens ook wel weer wil zeggen: groei moet mogelijk zijn. Deze man heeft inderdaad een enorme uitglijder gemaakt, maar volgens mij liep het hoger beroep ook nog. Het was een hele onhandige actie en het is ook teruggedraaid. Maar het gaat erom hoe dat zo ‘plump', en daarna zag ik de term vreemdelingenpolitie. Maar goed, het is te veel. Hassnae, wil jij daar nog iets over zeggen?   Hassnae Ik ben het met je eens dat groei mogelijk moet zijn, maar wel wanneer het gepast is. En dit nu was echt niet gepast. (lachen)   One'sy Ik zat gisteren dus met mijn producer te denken: hoe zou dat gesprek nou gegaan zijn? En het enige wat wij konden bedenken, is dat ze hebben gedacht: voor jouw imago zou het goed zijn als je laat zien dat je goede wil hebt en dat je daarom dus bij de vreemdelingenpolitie aan de slag gaat.   Hassnae O, meen je dat nou?   Zoë Denk je dat ze daar überhaupt aan gedacht hebben? Ik denk dat ze er gewoon niet eens over hebben nagedacht.   Hassnae Ik denk dat het zo vanzelfsprekend is, dat racisme binnen de politie echt zo vanzelfsprekend is.   One'sy Nee, maar anders snap ik het echt niet. Dat was mijn enige verklaring.   Zoë Nee, het is toch lullig als iemand dat de hele tijd tegenhoudt.   Hassnae Nee nee nee.   Zoë Maar je hebt een mooi hart, schat.   One'sy (lacht) Hassnae, heb jij voor ons nog een voorbeeld in de categorie framing of terminologie?   Hassnae Ja, ik denk dan misschien wel aan het voorbeeld van die migratiedeal.   Zoë Ook een goed woord, hè? Migratiedeal.   Hassnae Inderdaad. Waar de media behoorlijk kritiekloos over schrijven. Ik zeg trouwens: de media doe ik nog steeds meervoud.   One'sy Ja, dat is het toch ook.   Hassnae Ze gaan mee in wat de politiek beweert. Dus het gaat over een enorm hoge asielinstroom die niet enorm hoog is. De deal wordt beschreven alsof het een volstrekt normale deal is die is gesloten met de dictator in Tunesië die de eigen mensen onderdrukt. Alle oppositie is opgepakt en achter tralies. Racisme aanwakkert tegen Afrikaanse migranten. Het is een boef. Het is een boef die onrechtmatig aan de macht is gekomen. En dan gaat Europa met al die mooie woorden... Rutte zat erbij. Meloni zat erbij.   Zoë Ook zo'n doldwaze, heerlijke...   Hassnae Ja, en dan gaan ze het hebben over Europese waarden, mensenrechten en vrijheid. Wat ze doen is, je bent mensen aan het weigeren, je bent mensen terug de dood aan het injagen en daar wordt gewoon kritiekloos verslag van gedaan. Er zijn geen kritische beschouwingen en dat zie je dus steeds als het gaat over asiel - ik wil het niet problematiek noemen, want het is een probleem dat gecreëerd is door de overheid - maar over mensen die vluchten voor een beter lot. En je kan het over alles hebben, over of je draagkracht hebt of over de huidige manier van werken of die werkt. Je kan het over heel veel hebben. Maar zolang we geen eerlijk gesprek hebben over de mensenrechten. Dat gaat over mensen die je op dezelfde manier moet behandelen als je zelf behandeld wilt worden, dat je die niet laat verdrinken in zee, dat je die niet terug naar Libië duwt, dan komen we gewoon nergens. En als je willens en wetens voorzieningen sluit en vervolgens mensen in Ter Apel buiten in de lucht moet slapen, dan is dat niet de asielinstroom. Dan is dat jouw verderfelijke politiek. En dat eerlijke gesprek en die eerlijke analyses, die mis ik heel erg.   Zoë Ja, mooi. Ik vind het ook een zorgwekkende daad. Ik wilde het ontwikkeling noemen, maar ik denk dat het er altijd al is geweest. Maar media, wat natuurlijk ook de taak is: waakhond van de macht, weet ik veel hoe we onszelf allemaal noemen en dat is ook helemaal waar. Maar ze nemen hier zo de taal van de macht over "illegale migratie", weet ik veel. Neem dat niet zomaar klakkeloos over. Denk na wat je opschrijft en bijvoorbeeld het feit dat enorm trieste gegeven dat er weer een een schip is gezonken of een boot is gezonken, moet ik zeggen, en waarschijnlijk minimaal honderd doden. Het is gewoon vreselijk. Griekenland is ook schandalig bezig, laat me dat als eerste zeggen. Maar die ligt natuurlijk ook totaal aan de leiband van West-Europa.   Zoë Ze kunnen zeker andere keuzes maken, maar dat is dus ook weer hoe die imperiale en koloniale macht werkt. Ook hoe ze dan naar Tunesië gaan: "we gaan eens even daar honderden migratiedealtjes sluiten. Walgelijk! Ik vind het echt walgelijk op alle fronten. Griekenland kondigt dan drie dagen van nationale rouw aan, dan denk ik: waarom kondigen wij niet drie dagen aan van nationale rouw? Waarom wij in West-Europa niet? Wij werken hier allemaal aan mee. Ik vind het echt een schande. Natuurlijk zijn er wel kritische geluiden in mediaberichtgeving, maar die liggen net zo hard aan de leiband van de macht. Je moet hier op een heel andere manier over gaan berichtgeven.   Hassnae Terecht. Maar ook omdat ze gewoon het narratief van de overheid reproduceren.   Zoë Daar ben je er toch niet voor.   One'sy Dat maakt het dus heel lastig als de overheid andere dingen zegt om ze te geloven. Dit is waarom het tijdens de coronapandemie zo mis is gegaan of mensen tenminste twee verschillende wegen in zijn geslagen, omdat politici gewoon liegen en omdat media dingen klakkeloos overnemen. Ik wil nog een heel klein voorbeeld aanhalen van een Twitter-account dat ik volg, Nieuwscheckers, en die hebben toen ook ontdekt dat veel media de berichtgeving over een boekenban in Amerika ergens hebben overgenomen, wat helemaal niet klopte. Dat was een boekverbod in Florida. Dat was helemaal niet zo en iedereen heeft daarover bericht en ze zijn erachter gekomen dat het eigenlijk helemaal meeviel. Dus dat vond ik wel interessant. Dit gebeurt dus echt heel veel en heel vaak.   Zoë Ja, maar ik vind dit dus echt een primaire vaardigheid van een journalist, is dat je niet dat je niet klakkeloos overneemt wat de machthebber zegt. Het gaat niet over wantrouwen, dat is weer iets anders. Maar je moet het niet klakkeloos overnemen. En dat gebeurt wel omdat er allemaal snel berichtjes moeten worden getypt. En dat is heel schadelijk, want dat wordt in een frame neergezet, wat dus allesbepalend is en waardoor we praten over mensen alsof ze een stroom of een tsunami zijn.   Hassnae Ja, je ontmenselijkt. Het zijn geen mensen meer waar je mee meeleeft, maar het is een ding, een overlast en dan maakt het niet uit als het in de zee...   Zoë Waar je even een dealtje over kan sluiten. We doen even een dealtje.   Hassnae Daar word ik wel boos om, weet je. En daarna lullen over democratie en mensenrechten. Laat je nakijken.   One'sy Mooie titel voor een podcast.   Zoë Laat je nakijken! (lacht)   One'sy Ik heb net al een tip gegeven, maar volgens mij, Zoë, heb jij ook nog een tip?   Zoë Ja, ik kende dat eigenlijk helemaal niet. Jij wel weet ik, One'sy, maar dat ga je straks nog wel vertellen. Dat is Plakshot, een YouTube-kanaal van...   One'sy Nou nee, het is gewoon een programma op tv.   Zoë O, ik zag het op YouTube.   One'sy Ja, dat is om jonge mensen te bereiken.   Zoë Ik ben zo jong, ik kijk het alleen op YouTube.   One'sy Dat is Roel Maalderink. Ik weet niet of hij nou echt comedian is, maar - en dat vind ik ook heel tof, want dat deed me ook meteen denken waar we het nu over hadden - aan dat dus gewone media dit soort dingen niet behandelen, maar dat dan soort van humoristische actualiteitenprogramma's dat wel doen. En dat is Plakshot eigenlijk. En je hebt ook dat programma van BNNVARA dat heet Even tot hier en die hadden toen ook een hele toffe sketch over Zwarte Piet en er waren allemaal kindjes die gingen zingen: Papa... nou, ja ik weet het liedje niet meer, maar in ieder geval een variant op Papa van Stef Bos. En dan van waarom gedraag je je zo over Zwarte Piet? Voor mij hoef je het niet te doen, er waren allemaal kindjes die dat gingen zingen. En ze hebben het ook inderdaad gehad over de vluchtelingenproblematiek en dat doen ze op een humoristische manier. En dat doet ze Plakshot ook, een hele lange aanleiding om te zeggen: wat heb jij gezien, Zoë?   Zoë Ja, misschien moeten we even een klein fragment beluisteren.   Fragment uit Plakshot Moeten er meer vrouwen aan de top? Ja, dat denk ik wel ja. Ja hoor, hartstikke leuk, gezellig. Ja, tuurlijk. Waarom niet? Ja, sowieso. Moeten er wat u betreft minder mannen aan de top? Dat hoeft ook weer niet. Maar gewoon wel meer vrouwen die aan de top mogen. Moeten er wat minder mannen op topfuncties? Nee, nee, het blijft gewoon hetzelfde. Nee, laat ze maar gewoon kijken wie het beste is voor dat toch? Of niet? The best man on the best job, zeg ik altijd.   Zoë Ja, wat ik gewoon zo hilarisch vind, ook iemand die in één zin zegt: Nee, meer vrouwen, maar niet minder mannen. Dus ja, hoe gaan we het doen, vriend?   One'sy Ja, dat vraagt Roel toch ook letterlijk van: maar hoe komen er dan meer vrouwen aan de top? Ja, je denkt echt: oh my goodness, hoe zie je dit niet? En hij doet dit dus altijd. Hij heeft ook een keer over klimaatactivisten iets gedaan. Wat vind je daarvan? Dan doet hij straatinterviews. "Ja, allemaal oppakken" en dan de boerenprotesten: "Dat is echt heel goed." Dat vraagt hij dan dezelfde mensen. Laatst heb ik er ook een gezien die vond ik ook briljant over vlees eten: "dat is goed, lekker." En dan zegt Roel: "Heel even iets anders. Er is dus een man hier in de buurt en die vermoordt dieren." Hij snijdt ze dan open en hangt ze aan hun nek, aan een haak en dan haalt hij die organen eruit." Walgelijk. Wat een dierenbeul. Hoe kan je dat nou doen? En dan uiteindelijk zegt hij dan: en dan verpakt hij het in een plastic en dan brengt hij het naar de supermarkt. Die mensen hebben gewoon totaal geen idee dat hij het over hun eigen vleesconsumptie heeft, maar ik vind dat hij dat echt heel goed doet. Dus dat is meteen een tip denk ik van ons allemaal. Ken jij het ook, Hassnae?   Hassnae Ja, ik ken het zeker.   One'sy Ja, ik vind het zo'n goed programma. Plakshot.   Zoë Verder heb ik een hekel aan wat dan de vox pop heet. Ik ben erg tegen in nieuwsprogramma's. Vreselijk!   Hassnae Ook eens.   One'sy De mening van de straat.   Zoë Wel grappig. Toen ik net bij AT5 werkte, waren dat altijd witte mensen in Amsterdam. Dat was prachtig.   Hassnae Ja, ze kunnen ze niet vinden. (sarcastisch)   One'sy Of daar hebben ze die ene allochtone collega voor nodig, want die moet dan even zijn hele familie optrommelen.   Zoë Of FunX, hè.   One'sy O ja, laten we daar even binnenlopen. Tuurlijk. En in Even tot hier doen ze dat echt heel goed om op een soort van humoristische manier - ik weet niet of humor nou per se de bedoeling is - maar om allemaal onderwerpen aan te snijden waardoor je toch een beetje anders gaat kijken naar onderwerpen. Dus ik vind het heel goed gedaan. Dat zijn zijn twee tips. En dan had ik er nog eentje, want je had het net, Hassnae, over de EO die echt een verschrikkelijke omroep is of die jij een verschrikkelijke omroep vindt, maar die hebben echt een hele toffe serie gemaakt en die heet Hoe dan? Dat is een serie waarin zes jongeren gevolgd worden met levensvragen. En dat kan zijn van, ik ben bang voor de dood en dat is dan een dame die een hartafwijking in de familie heeft. Maar ook een jongen die zegt: hoe kan ik meer bij mijn eigen gevoel komen?   One'sy Of een andere jongen die zegt van, ik heb het idee dat mijn relatie niet helemaal lekker loopt. We hebben net een kind gehad. Hoe zorg ik ervoor dat we dat toch goed houden want anders gaan we gewoon uit elkaar? En dan gaan die andere jongeren ze helpen die levensvragen op te lossen, en op te lossen klinkt een beetje groot, maar ik vind het echt een heel tof programma. Ze zijn heel goed gecast. Er zitten wat christelijke jongeren in. Er zit een moslim jongen die ook in, hoe heet die serie nou van Jalal Bouzamour?   Hassnae Poldermocro's.   One'sy Ja, die best wel uitgesproken jongen. Hoe heet ie nou? Ik ben zijn naam even vergeten, in ieder geval, die zit dus ook in deze serie. Zijn aflevering is trouwens ook écht heel mooi, want het gaat over dat ‘ie eigenlijk altijd humor gebruikt om de grappen die mensen over Marokkaanse Nederlanders maken, zelf maar te maken. Dus heel verdrietig eigenlijk, dat je denkt: ach liefje, kom eens hier, je krijgt een knuffel. Er zit een jongen in die - ik ben even vergeten uit welk Afrikaans land zijn vader komt - maar die wil dan een gouden tand en die heeft het dan over: ik weet wel wat voor stereotiepe ideeën daaraan vastzitten, dus moet ik het wel doen? Ik vind dat echt een hele toffe serie om te zien. Die duurt niet zo lang en ik vind het dus ook goed gecast. Ik heb helemaal niet het idee dat ze dachten van: we moeten er nog eentje en we moeten nog eentje zo en dan gaat het alleen maar daarover. Ik vind het heel subtiel ingewerkt. Dat is mijn kijktip.   Zoë We gaan gewoon naar the final thought.   Zoë en One'sy in koor Hassnae, Hassnae!   Hassnae Nou ja, ik mis wel de klappen   Zoë en One'sy klappen en gillen   Hassnae Nee, ik bedoelde de fysieke klappen met het gevecht.   One'sy We gaan natuurlijk niet vechten.   Hassnae Vooral doorgaan. (lachen) We laten ons niet kisten en we gaan gewoon door.   One'sy We blijven de witte norm bevechten. Dank je wel, Hassnae dat je hier was en met ons hebt willen praten over die witte norm. Nou, Bonte Was, we gaan, omdat het bijna zomer is, er even lekker tussenuit. Het is tijd voor vakantie. En eind september gaan we weer nieuwe wasjes voor je draaien. Dus in de tussentijd is er nog genoeg wat je kan horen. Beluister bijvoorbeeld onze eerdere aflevering waarin we het met Lisa Jansen hadden over hoe er in de media bericht wordt over dikke mensen. (fragment met Lisa speelt)   Zoë Dit was Bonte Was Podcast.   One'sy Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan ook een recensie achter, want dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.   Zoë Heb je ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @BonteWasPodcast en geef ze daar aan ons door.   One'sy En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast. One'sy Dahaaag.Zoë Doei.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dans cet épisode, nous discutons du patrimoine culturel algérien avec Al-Bouni, spécialiste et fervent défenseur de la culture algérienne. La discussion porte sur deux thèmes: la préservation du patrimoine algérien et l'appropriation culturelle que subit notre pays. Suivez notre émission sur Twitter: https://twitter.com/ledzpodcast Suivez Al-Bouni sur Twitter: https://twitter.com/albouni23Accédez à cet épisode sur votre plateforme de podcasts favorite depuis notre site internet: https://www.ledzpodcast.comRéférences:- Pastilla : "Ce premier livre marocain raconte une séquence d'une fête organisée à l'honneur du maréchal Lyautey. Lors de la fête, Lyautey commente sur les plats préparés et il dit qu'il a déjà vu la pastilla en Algérie, avant son arrivée au Maroc, mais elle devient rare ses derniers temps. Un des marocains répond : "la pastilla est d'origine algérienne mais si la présence des français perdure au Maroc aussi longtemps qu'en Algérie, la pastilla risquerait de disparaître du Maroc".Réf. :  تاريخ زعير قديماً وحديثاً ,ابن سودة المري ,أبو عبد الله محمد بن عمر, دار النشر المغربية / 1977"Abou Chouaïb Doukkali dans son livre, raconte que lors d'une fête, les français ont beaucoup apprécié la pastilla et lui demandèrent son origine. Abou Chouaïb Doukkali répondit : "elle est d'origine algérienne". A rappeler que Abou Chouaïb Doukkali était à cet époque, le ministre de la justice et de l'enseignement du MarocRéf. : 1989 / ابو شعيب الدكالي اكادميه علميه تسير علي رجليها ,طبعه- Pâtisseries : "L'art culinaire tétouanais a été particulièrement influencé par la cuisine andalouse, mais également par l'algérienne (du temps des Ottomans). Les recettes venues d'Algérie et des régions berbères, sous la domination Ottomane à l'époque, sont les gâteaux, les k'taifs, le kaâb m'fenned, m'hannecha et zammita."Réf. : Cuisine de Tétouan Héritage Andalous, Fatima Rhouni / 1960- Caftan : "C'était une industrie de Tlemcen transportée à Fès. Ils y apportaient également des selham(burnous) et des caftans".Réf. : Archives Marocaines, Volume 20 / 1913- Khit errouh :"C'est le khit er roh algérien (le fil de l'âme) récemment importé au Maroc."Réf. : Costumes du Maroc, Jean Besancenot / 1990- Assaba / Jbine : "Enfin, dans le nord su pays, on retrouve l'influence de l'Algérie dans l'adoption du diadème appelé 'asaba.""L'assaba J. Jouin notait déjà en 1931 à propos de la mariée de Tétouan que "ses bijoux sont d'influence algérienne"."un diadème, l'assaba, est un exemple de la mise en commun de parures qui, largement répandues en Algérie, ont été adoptées dans le Maroc du Nord jusqu'à y être non seulement importées mais fabriquées."Réf. : Bijoux du Maroc du Haut Atlas à la Méditerranée, depuis le temps des juifs jusqu'à la fin du XXe siècle,  Marie-Rose Rabaté, André Goldenberg, Jean-Louis Thau / 1999- Gharnati : "A leading Oujdi performer and teacher of Andalusi music, riffing on whether there was gharnātī in Oujda before the arrival in the 1920s of an Algerian lycée teacher, Mohamed Ben Smaïl, who founded the city's first Andalusian association"."The French protectorate apparatus in Morocco was important for the introduction of Algerian Andalusi styles to Rabat, Tangier, and other Moroccan cities."Réf. : The Lost Paradise, Andalusi Music in Urban North Africa, Jonathan Glasser / 2016- Différences entre le costume algérien et marocain : "Les boutiques s'y trouvent en grand nombre, et presque toutes sont tenues par des Algériens, dont le costume brillant contraste avec la simplicité marocaine. Ces algériens paraissent beaucoup plus civilisés, et passent pour entendre les affaires du commerce."Réf. : Revue des deux mondes, Volume 8 / 1836Support the show

#artificialintelligence #military #aiethics #war MILITARISATION OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE- AUTONOMOUS KILLER DRONES Emmanuel R. Goffi is a philosopher of artificial intelligence. He is the Co-Director and coFounder of the Global AI Ethics Institute in Paris. He holds a PhD in Political Science from the Paris Institute of Political Studies. Dr Goffi is also AI Ethics Officer with Huawei, as well as a research member with the ZInspection® Initiative Frankfurt, Germany, a member of the Éthique, Langue, Communication et Numérique Team of the Université Mohammed Premier in Oujda, Morocco, and a research fellow with the Centre for Defence and Security Studies at the University of Manitoba, in Winnipeg, Canada. He has been lecturing in several institutions in France, Canada, and in Germany, and he has written numerous pieces on ethics applied to artificial intelligence. He is regularly invited to give talks and lectures and to participate in experts meeting and boards worldwide. His research focuses on the development of artificial intelligence and its ethical dimensions through a multicultural approach https://globalethics.ai https://en.wikipedia.org › wiki › Emmanuel_Goffi https://twitter.com › goffi_emmanuel https://www.linkedin.com/in/emmanuelgoffi

Le coup d'envoi de la 21ème édition du Trophée Hassan II de Tbourida, championnat du Maroc des arts équestres traditionnels (27 juin – 03 juillet), placé sous le Haut Patronage du Roi Mohammed VI, a été donné lundi à Dar Es Salam à Rabat. Les éliminatoires de cette prestigieuse compétition se tiendront durant quatre jours avec la participation de 18 troupes Seniors –plus de 17 ans- et 6 troupes Juniors -12 à 16 ans-, tandis que la phase finale aura lieu les samedi et dimanche prochains afin de déterminer la sorba gagnante. Les 18 sorbas en lice représentent les régions de Casablanca-Settat (Settat 1, Sidi Bennour 2), Rabat-Salé-Kénitra (Rabat 1, Témara 2, Khémisset 1), Béni Mellal-Khénifra (Béni Mellal 1, Khouribga 1, Fkih Ben Saleh 1), Marrakech-Safi (Youssoufia 1, Safi 1), Guelmim-Oued Ennoun (Guelmim 2) et l'Oriental (Taourirt 1, Oujda 1). Ces sorbas se sont qualifiées pour ce trophée au terme des éliminatoires inter-régionales organisées durant les mois de mars et mai derniers dans les différentes villes du Royaume, en partenariat avec la Société Royale d'Encouragement du Cheval (SOREC). Les arts équestres traditionnels incluent les performances des sorbas, qui sont composées de 14 cavaliers et d'un « Mouqadem » dont la principale mission est de veiller et à la discipline de sa troupe et à la motivation des cavaliers. Les cavaliers se mettent en ligne droite au point de départ et se lancent, après le signal du « moqaddem », dans une course exquise dans laquelle les chevaliers démontreront l'étendu de leurs techniques dans le contrôle de leurs chevaux, le maniement habile des fusils et la synchronisation des tirs. Les sorbas sont notées selon des critères déterminés par les arbitres de la Fédération royale marocaine des sports équestres, qui prennent en compte les réalisations des cavaliers en termes d'expression cinétique, de discipline et de synchronisation des mouvements. Le titre de la 20è édition avait été remporté chez les seniors par la sorba du « Mouqadem » Maher El Bachir de la région Casablanca-Settat, préfecture de Settat. La Tbourida a été inscrite en décembre 2021 sur la liste du patrimoine culturel immatériel de l'UNESCO eu égard à l'importance que revêt ce patrimoine traditionnel national. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/aziz-mustaphi/message

La compagnie Air Arabia Maroc, leader du transport aérien low cost au Maroc, a annoncé le lancement de son premier vol direct entre la capitale espagnole Madrid et Nador, qui a été opéré ce jeudi. Air Arabia propose deux vols hebdomadaires entre Madrid et Nador, qui sont programmés les jeudi et dimanche. La ligne Madrid-Nador vient s'ajouter à une autre liaison de la compagnie, reliant la capitale espagnole à Tanger. Depuis Barcelone, Air Arabia assure cinq liaisons avec le Maroc, à savoir Fès, Tanger, Nador, Casablanca et Oujda. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/aziz-mustaphi/message

Nos trasladamos al Pleistoceno y el Holoceno para conocer cómo eran las primeras sociedades humanas del norte de África. Un equipo de arqueólogos hispano-marroquíes trabajan en varios yacimientos alrededor de Oujda, la capital de Marruecos oriental. Descubriremos una zona de paisaje semiárido, actualmente muy poco poblado que alberga gran cantidad de yacimientos, y que a veces se pueden encontrar fácilmente expuestos al aire libre. Restos muy útiles para los investigadores ya que les permiten entender mejor cómo era el poblamiento humano de la región.

Greetings Glocal Citizens! This week on the podcast we're talking innovation in migration. My guest, serial entrepreneur, Sam Baddoo joins me from his current base in Columbus Ohio, shortly after a recent trip back home to Accra, Ghana where he was born and raised. Sam is all about empowering immigrants everywhere to show love with intention starting with healthcare. He is the founder and CEO of the healthcare insurtech start-up Fleri which ensures that the money immigrants send back home goes exactly where they intended while getting quality healthcare for loved ones in Africa and eliminating money transfer fees. Many words define who he is, but none more so than “immigrant” - and his story represents the stories of millions of brave, hopeful and selfless individuals, many giving up the comfort of familiar spaces to create a new life and future for themselves and those who depend on them. He is all “IMMIGRANTS” and his life's work is to see his us live more authentically - flourishing and thriving, not just surviving. This was such an inspiring conversation offering a thoughtful perspective on the type of agility that defines successful entrepreneurship. Tune in and for those of you migrants with loved ones check out Fleri (https://joinfleri.com/), there's a plan for your needs and the peace of mind we all seek when we can't always be a physical presence. Where to find Sam? On LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/skbaddoo/) On Twitter (https://mobile.twitter.com/ghanaboysam) On Instagram (https://www.instagram.com/skbaddoo/?hl=en) On Facebook (https://web.facebook.com/sam.baddoo) Fleri on YouTube (https://www.youtube.com/channel/UCCqwwDBjZ6JUNrzgEGQo9uw/featured) What's Sam listening to? Tim Ferriss (https://tim.blog) Brene Brown (https://brenebrown.com) Esther Perel (https://www.estherperel.com) Other topics of interest: Oujda, Morocco (https://marocmama.com/oujda-morocco/) Grameen Bank (https://grameenbank.org) Heel the World Luxury Accessories (https://htwshoes.bigcartel.com/?fbclid=IwAR2RJBaEzzGorcZhud1D4n4TNcNNx5dQyDiaz4eih514hijOCa8jypoup4M) Makola Market (https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwin19K-vOL3AhVBMewKHdcVBPcQFnoECAQQAQ&url=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2FMakola_Market&usg=AOvVaw0QdCGD10svgukExPHxrGwG) Korle Bu (https://kbth.gov.gh) Teaching Hospital, Ghana Bohten Eyewear (https://bohten.com/pages/about-us) Sankofa (https://www.adinkrasymbols.org/symbols/sankofa/) More on Self-talk (https://www.healthline.com/health/positive-self-talk#_noHeaderPrefixedContent) Nguvu Health (https://www.nguvuhealth.com)

Will God answer your prayer if you don't end with, "In Jesus' name, Amen?" Learn what praying in the name of Jesus really means. I taught this week on the call of Abraham and the development of God's missionary call through the nation of Israel as they were responsible to communicate the truth of God to the cultures around them. They were given that great commission. The great commission didn't start in Matthew 28. It started with Abraham in Genesis 12 —the first three verses there —Abraham, chosen by God to raise up a nation who would then be God's priests to the world so that they would be a blessing to all of the nations. They had a unique role in the great monotheistic religion. The Jews were supposed to reflect morality to the world. Israel was to witness to the name of God. When they talked about the name of God and witnessing to God's name, that does not mean that they were to let everybody know what they called God, "Yahweh." Their goal wasn't to cover the countryside with evangelists who just let everybody know what the right word for God was. It meant something different. ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆ ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆ https://linktr.ee/jacksonlibon -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- #realtalk #face #instagram #amour #take #couple #dance #dancers #vogue #voguedqnce #garden #tiktok #psychology #beyou #near #love #foryou #money #ForYouPizza #fyp #irobot #theend #pups #TikToker #couplegoals #famille #relation #doudou #youtube #twitter #tiktokers #love #reeĺs #shorts #instagood #follow #like #ouy #oyu #babyshark #lilnasx #girl #happybirthday #movie #nbayoungboy #deviance #autotrader #trading #khan #academy #carter #carguru #ancestry #accords #abc #news #bts #cbs #huru #bluebook #socialmedia #whatsapp #music #google #photography #memes #marketing #india #followforfollowback #likeforlikes #a #insta #fashion #k #trending #digitalmarketing #covid #o #snapchat #socialmediamarketing

En plein affaire “Sexe contre bonnes notes” à l'Université de Settat, l'ENCG Oujda se retrouve à son tour dans le viseur d'étudiantes qui dénoncent le harcèlement sexuel de la part d'un de leurs professeurs. La parole se libère.  Manifestations et dénonciations digitales se multiplient. Va-t-on vers #MeToo universitaire ? Quel état des lieux du harcèlement et du chantage sexuel dans les universités au Maroc et comment y mettre fin ? Dans Le Scan, le podcast d'actualité de TelQuel, Landry Benoit reçoit Leila Chik, journaliste de la rédaction de TelQuel et Najwa Koukouss, député PAM. L'équipe "Le Scan" par TelQuel Média :  Ecriture et présentation : Landry Benoit Montage et réalisation : Adam El Harchaoui Archives et sonores : Ibtissam Ouazzani Soutenez un média indépendant. Abonnez-vous à Telquel :https://telquel.ma/abonnement/ 

En 1984, Fatéma Hal a fondé le Mansouria, célèbre restaurant de spécialités marocaines dans le 11e arrondissement de Paris. Au-delà de l'intérêt qu'elle porte à l'héritage culinaire de son pays, cette cheffe est convaincue que la gastronomie joue un rôle culturel, politique et interreligieux essentiel dans nos sociétés.  ► Saison 4, épisode 8 – Résumé :  Fille des frontières, c'est le titre qu'a choisi Fatéma Hal pour son autobiographie publiée en 2011 aux éditions Philippe Rey. Il résume parfaitement le parcours de cette cheffe cuisinière, ambassadrice de la cuisine marocaine traditionnelle en France.  Née au début des années 1950 dans la ville d'Oujda, dans le nord-est du Maroc, Fatéma Hal émigre en France à l'âge de 18 ans et se marie avec un homme désigné par sa famille. Après avoir eu trois enfants, la jeune femme décide de reprendre ses études à Paris et obtient une licence de littérature arabe, ainsi qu'un diplôme d'ethnologie.  Après son divorce, elle choisit d'ouvrir un restaurant, afin d'être financièrement autonome. "Cela a été très difficile, je n'avais pas un centime et aucune garantie", se rappelle Fatéma Hal, dans ce huitième épisode du podcast Place des religions. Elle réussit cependant à lancer son affaire, grâce à un système de tontine et à la vente de repas payés à l'avance.  Fatéma Hal baptise son établissement le Mansouria – c'est le prénom de sa mère – et y sert des spécialités du Maroc, dont les recettes lui ont été transmises par les femmes de son entourage. Au fil des années, son restaurant acquiert une solide réputation, jusqu'à même devenir l'une des tables favorites de l'ancien président François Mitterrand, qui apprécie l'une de ses spécialités : la pastilla au pigeon.  Cette cheffe s'intéresse aux différentes civilisations qui ont influencé la gastronomie marocaine, aux traditions berbères, africaines, juives ou encore européennes. L'une de ses recettes préférées est celle de la mourouzia, un plat mijoté à base de viande, d'épices et de miel dont l'origine remonte au XIIe siècle, lorsque la péninsule Ibérique était sous domination musulmane. Cette recette est réalisée pour le deuxième jour de la fête de l'Aïd-El-Kébir, qui marque, en islam, la fin de la période de pèlerinage à la Mecque.  Autrefois musulmane observante, Fatéma Hal revendique aujourd'hui une relation plus souple à la religion, dont elle a conservé une image bienveillante. "L'islam me rappelle les plaisirs des grandes fêtes religieuses : la famille qui se regroupe, les assiettes remplies de gâteaux…", se remémore-t-elle.  D'après Fatéma Hal, l'image de l'islam en Europe s'est construite sur une méconnaissance et se cristallise autour de manifestations religieuses extérieures, comme le port du hidjab ou de la burqa. "Les hommes ont une idée rétrécie de la religion, ils ont une toute petite fenêtre. Or je pense que les religions sont beaucoup plus riches que cela", lance-t-elle.  Persuadée que la cuisine a un rôle majeur à jouer dans le dialogue entre les religions, Fatéma Hal a, entre autres, animé une conférence à Jérusalem intitulée "Juifs et musulmans, la cuisine du lien". Elle a choisi d'y aborder les nombreuses traditions culinaires communes aux deux confessions. Une manière d'insister, d'après elle, sur les ressemblances et non sur les divisions. Car Fatéma Hal en est convaincue, "la nourriture est une des derniers liens forts qui restent à l'humanité".  ► Parmi les autres personnalités invitées : Thierry Marx, chef doublement étoilé adepte du bouddhisme ; Florence Kahn, propriétaire d'une boutique de spécialités yiddish ; Djamel Bouhadda, chef du restaurant gastronomique halal Le Médaillon ; Stéphane Esclef, recteur de la basilique du Sacré-Cœur de Montmartre et ancien cuisinier dans des palaces parisiens ; Jean-Luc Gadreau, pasteur baptiste et pizzaïolo ; Sabine Gosselin, restauratrice sur le chemin de Saint-Jacques-de-Compostelle ; Emmanuel Renaut, chef trois étoiles fin connaisseur de la liqueur des chartreux…   ► Tous les mercredis jusqu'au 17 novembre, écoutez un nouvel épisode sur le site et l'application du journal La Croix et sur toutes les plateformes de podcast.  ► Retrouvez également tous les épisodes des saisons précédentes :  Saison 1 : Ainsi soient-elles  Saison 2 : Paroles de politiques  Saison 3 : Le choix du risque  ► Vous avez une question ou une remarque ? Écrivez-nous à cette adresse : placedesreligions@bayard-presse.com  CRÉDITS :  Rédaction en chef : Jérôme Chapuis et Fabienne Lemahieu. Responsable éditorial : Clémence Maret. Journaliste au service Religion : Malo Tresca. Chargée de production : Célestine Albert-Steward. Réalisation : Clémence Maret. Mixage : Théo Boulenger. Responsable marketing : Laurence Szabason. Identité graphique : Kimi Kimoki et Mathieu Ughetti. Création musicale : Arnaud Forest.  Place des religions est un podcast original de LA CROIX – Novembre 2021  

الحلقة 6 - ولد محمد في قرية صغيرة بجوار وجدة ، ثم أنهى دراسته الهندسية في العاصمة الرباط قبل أن ينتقل إلى تورنتو ، كندا ، حيث يعيش الآن منذ أكثر من 5 سنوات. في هذه الحلقة سنتحدث عن كليته السابقة في المغرب ، ولماذا اختار كندا ، وكيف هاجر إليها ، والطقس الكندي والشعب الكندي. ثم نختم ببعض النصائح العميقة.لا تنس: كن دائمًا فضوليًا ، وكن دائمًا طموحًا.Episode 6 - Mohamed born in a small village next to Oujda, and later on finished his Engineering studies in the capital Rabat before moving to Toronto, Canada, where he is living now for over 5 years. In this episode we will be talking about his former college in Morocco, why he chose Canada, how he migrated there, Canadian weather and Canadian People. Then we close with some profound advice. Don't forget: be always curious, be always ambitious.All Episodes:Spotify: https://spoti.fi/3vysl4OApple Podcasts: https://apple.co/3jpNSYPGoogle Podcasts: https://bit.ly/3C7ey7NAmazon Music: https://amzn.to/3GdfnhOSoundCloud: https://bit.ly/30UxWHHFollow & Support:Instagram: www.instagram.com/lharba_lghorba/Support on Patreon: https://www.patreon.com/lharbawlghorbaGuest:Contact: -Immigrate to Canada:https://www.canada.ca/en/services/immigration-citizenship.htmlIntro/Outro Music:Be Water My Friend by Coxinella (ft. Luke Merlons): https://spoti.fi/3Ek8nhrInstagram: https://www.instagram.com/coxi.nella/Support this podcast at — https://redcircle.com/lharba-w-lghorba/donations

Aujourd'hui, c'est au tour de Zoé de raconter son expérience.  Zoé a 27 ans et elle n'en est pas à sa première expatriation. Elle a étudié en Allemagne et en Italie. Ensuite, elle a décidé de faire un service civique à Oujda, au Maroc. Elle travaille actuellement à Berlin.  Son Service Civique a été une aventure unique et cela lui a permis d'avoir accès aux services avantageux de l'Institut de l'Engagement. Cet accompagnement personnalisé l'a aidée à valoriser son engagement et l'a soutenue dans son projet d'avenir.  Elle partage également ses conseils sur comment bien choisir son master.  Suivre Dix Heures D'avance :  http://instagram.com/expat_dixheuresdavance Bonne écoute ! 

A companhia aérea passa a ter mais duas rotas para Marrocos (Agadir e Oujda) e mais duas para a Tunísia (Monastir e Djerba).

"Et la nuit tombe sur Oujda, enveloppant dans l'épaisseur de son manteau toutes les détresses et toutes les espérances. Humaines". Extrait du roman : https://actualitte.com/l/lfAJH54a jingle par Planete Event www.planete-event.com Crédits photo : ActuaLitté, CC BY SA 2.0

In this episode I sit down with my friend Jinane Ennasri and ask her a magnitude of questions. We divulge into her photography journey and how photography for her is a language. We talk about our (shared) love for Morocco, and her love for sneakers and Kylian Mbappe. Jinane Ennasri is a Moroccan American Photographer and creative based in NYC. She documents the beauty of portraiture and travel. She takes a photo-journalistic approach when capturing her subjects, finding candid moments both large and small. Jinane is currently freelancing for magazines and publications while welcoming new projects. She is represented by Fubiz Studio based in New York and Paris.Jinane first photo book “Perspectives” comprises photographs + narratives of all her subjects from around the world. “Live From Morocco” released on September 1st, takes you to the Moroccan cities of Tangier, Fes, Oujda, Berkane, Al Hoceima and Taza.  Shooting and collecting photographs since 2016 for this momentous project with never-before-seen film photographs, It is a gift to the Northern region of Morocco and to the world.To connect and learn more about Jinane, check out:https://jinaneennasri.comhttps://www.instagram.com/jinaneennasri/ If you would like to connect, provide feedback on the podcast, or feel as though questions have been left unanswered, please connect with me via @myfriendsallysue on IG, @sallysue on CH or at www.myfriendsallysue.com

Cette semaine, le Club RFI, dans le cadre de son atelier littéraire interactif «L’écume des mots» reçoit Marc Alexandre Oho Bambe dit Capitaine Alexandre, auteur du roman «Les lumières d’Oujda» (récompensé par le Prix littéraire des Rotary Clubs de langue française 2020), paru aux éditions Calmann-Lévy. L’artiste «po-éthique» inspiré par les auteurs tels que Aimé Césaire, René Char, Édouard Glissant ou encore Frankétienne, dialogue avec les élèves de l’École Dianath Ahouéfa de Hévié (Bénin), autour de son roman «Les lumières d’Oujda». Il raconte sa passion pour l’écriture, la poésie et le slam. Avec la participation de : Attiogbe Cynthia, Shania Adanhousodé, Montcho Trinité, Médohoungbé Otnielle, et Akay Messan Iréné, président du Club RFI Jeunesse Positive - Abomey Calavi. Musique : Christophe Maé «Lampedusa». Présentation : Myriam Guilhot et Éric Amiens. Réalisation : Cécile Bonici. «Écrire, c’est lire en soi pour écrire en l’autre», Robert Sabatier. Site officiel de Marc Alexandre Oho Bambe dit Capitaine Alexandre.  Cliquez en haut à gauche de la page pour écouter la version longue. (Rediffusion du 3 avril 2021).   En images

Cette semaine, le Club RFI, dans le cadre de son atelier littéraire interactif «L’écume des mots» reçoit Marc Alexandre Oho Bambe dit Capitaine Alexandre, auteur du roman «Les lumières d’Oujda» (récompensé par le Prix littéraire des Rotary Clubs de langue française 2020), paru aux éditions Calmann-Lévy. L’artiste «po-éthique» inspiré par les auteurs tels que Aimé Césaire, René Char, Édouard Glissant ou encore Frankétienne, dialogue avec les élèves de l’École Dianath Ahouéfa de Hévié (Bénin), autour de son roman «Les lumières d’Oujda». Il raconte sa passion pour l’écriture, la poésie et le slam. Avec la participation de : Attiogbe Cynthia, Shania Adanhousodé, Montcho Trinité, Médohoungbé Otnielle, et Akay Messan Iréné, président du Club RFI Jeunesse Positive - Abomey Calavi. Musique : Christophe Maé «Lampedusa». Présentation : Myriam Guilhot et Éric Amiens. Réalisation : Cécile Bonici. «Écrire, c’est lire en soi pour écrire en l’autre», Robert Sabatier. Site officiel de Marc Alexandre Oho Bambe dit Capitaine Alexandre.  Cliquez en haut à gauche de la page pour écouter la version longue.   En images

Le ministre de l'Education nationale, de la Formation professionnelle, de l'Enseignement supérieur et de la Recherche scientifique, Saaid Amzazi, a souligné, samedi à Oujda, la nécessité d'accélérer la mise en œuvre du portefeuille des projets de la loi-cadre 51.17 au titre de 2021. Intervenant lors d'une réunion de coordination avec les responsables et cadres de l'Académie régionale d'éducation et de formation (AREF) de l'Oriental et de ses directions provinciales, axée sur le suivi des chantiers lancés au niveau régional et provincial, M. Amzazi a appelé à l'activation du «projet de l'établissement» en tant que mécanisme essentiel pour atteindre les objectifs de la réforme dans les établissements scolaires. Le ministre a appelé l'ensemble des partenaires à s'unir autour de l'école marocaine, soulignant aussi l'importance de promouvoir l'enseignement primaire, qui constitue le socle de la réforme, ainsi que de créer un environnement éducatif intégrant au sein de l'ensemble des établissements scolaires, indique un communiqué de l'AREF. Il a également relevé l'intérêt de ces réunions régionales de coordination afin d'assurer l'appropriation des projets, partager la notion de la réforme, communiquer avec les équipes au niveau régional et provincial et prendre la mesure des difficultés en vue de les surmonter et trouver des solutions adéquates. M. Amzazi a saisi cette occasion pour saluer l'adhésion de l'ensemble des intervenants et partenaires dans la région de l'Oriental, qu'il s'agisse des autorités locales, du Conseil de la région ou des autres conseils élus, mettant en exergue les partenariats fructueux établis dans l'Oriental. De son côté, le directeur de l'AREF de l'Oriental, Mohamed Dib, a présenté un bilan d'étape de la mise en œuvre des dispositions de la loi-cadre 51-17 au niveau de la région, mettant l'accent sur le saut qualitatif enregistré dans le domaine de l'enseignement préscolaire, avec un taux qui est passé de 28 pc à 65,4 pc, dont 50 pc dans le secteur public. Il a également souligné que 35 nouveaux établissements ouvriront leurs portes à la prochaine rentrée scolaire, dont 14 écoles communautaires, notant que l'AREF de l'Oriental a retenu des modèles d'établissements adaptés aux spécificités de la région, en élargissant l'expérience des écoles communautaires et en mettant en place des établissements regroupant les deux phases de l'enseignement secondaire --- Send in a voice message: https://anchor.fm/aziz-mustaphi/message

In this Magazine Programme, our Editor and Presenter, Mounira Chaieb speaks to Larbi Touaf Professor of English and Comparative Literature at ‬Mohammed Premier University, Oujda, Morocco and Dr. Marwa Maziad an international relations and Middle East media and politics expert. In this edition we look at why certain North African Countries have been showing a keen Economic interest in Countries South of Sahara in recent years.

Rabia vient du Maroc, de Oujda, une ville à l'économie laminée et où les regards ne se tournent plus que vers « El Kharij », l'extérieur, comme disent certains pour désigner l'Europe. Rêvant de changer sa destinée et celle de sa famille, Rabia a décidé de rejoindre cette Belgique inconnue, fantasmée et riche en promesses de lendemains meilleurs. Elle ne connaît pas encore le prix de l'exil. « Nous sommes tous appelés à partir de chez nous, nous entendons tous l'appel du large (...), le besoin de quitter la terre natale, parce que souvent elle n'est pas assez riche, assez aimante, assez généreuse pour nous garder auprès d'elle. » Tahar Ben Jelloun ____ Réalisation : Yasmina Hamlawi Montage et mixage : Jeanne Debarsy Casting et direction des comédiens : Alain Eloy Comédiens : Carine Seront, Claire Tefnin, Maxime Donnay, Céline Rallet, Monique Clémont Avec les musiques de Ghalia Benali, Nicolas Thys, Manu Hermia, Majid Bekkas Production : L'acsr et la RTBF Avec le soutien du FACR de la Fédération Wallonie-Bruxelles, le service pour la Promotion des Lettres de la Communauté française de Belgique avec l'appui de la Scam-Sacd Belgique et le concours de la Fondation Roi-Baudouin Licence : Oeuvre déposée à la Scam

Le geste inédit des joueurs du Paris SG et du Basaksehir Istanbul de quitter mardi la pelouse, après des accusations de racisme portées à l'encontre du quatrième arbitre, a conduit au report du match de Ligue des champions à ce mercredi. Cette décision historique a été saluée par le monde du football et l’UEFA annonce une enquête. Ce n'est pas la première fois qu'un incident à caractère raciste vient perturber un match disputé dans un stade français. La réaction d'Abdeslam Ouaddou, l'actuel entraîneur du Mouloudia club d’Oujda (MCO, Maroc). Il avait été lui-même la cible d'injures racistes lors d'une rencontre entre Metz et Valenciennes en 2008.  

La Compagnie aérienne belge «TUI fly» a annoncé mercredi qu'elle va opérer une série de vols spéciaux entre la Belgique et le Maroc du 27 août au 10 septembre. TUI fly précise dans un communiqué avoir «reçu l'autorisation du gouvernement marocain d'opérer des vols entre Brussels South Charleroi et Casablanca, Oujda et Al Hoceima». «Ces vols spéciaux permettront aux citoyens marocains actuellement en Europe de retourner dans leur pays d'origine. Inversement, les Marocains ayant une résidence permanente en Europe pourront également rentrer en Belgique par le vol de retour», explique la compagnie aérienne. Pour pouvoir voyager vers/depuis le Maroc, TUI fly souligne que «les passagers devront prouver leur double nationalité et se soumettre aux conditions d'entrée des pays de destination, telles que présentées sur le site du Ministère belge des Affaires étrangères». --- Send in a voice message: https://anchor.fm/aziz-mustaphi/message

"Barbes Blues: Ce qu'ils n'ont pas pu nous prendre" une série podcast consacrée aux luttes politiques de l'immigration maghrébine dans les années 70. Le tout en musique. Au commencement, il y a Barbes, le premier quartier historique de l'immigration maghrébine et africaine à Paris. Le coeur battant. Au comment de cette aventure, il y a aussi Mokhtar. Mokhtar, né Mohamed Bachiri, à Sidi Boubkir près de Oujda. Mokhtar sera un des pionniers des luttes politiques des années 70. Il dira de la Goutte d'or qu'elle était "la capitale des immigrés". Il fallait bien commencer quelque part et ce sera avec Mokhtar, dont le souvenir résonne à qui connait le 18ème depuis assez longtemps. Mokhtar est, à mes yeux, le symbole de l'engagement des ouvriers maghrébins dans la lutte. Mokhtar fut des tous les combats des années qui furent ceux des nôtres durant les années 70- début 80 : grève des immigrés de 73, occupation et grèves dans les usines, soutien à la cause palestinienne, lutte contre les expulsions, lutte contre les crimes racistes et policiers, lutte pour les radios libres. Fin mélomane, il fut à l'initiative de nombreux collectifs politiques et de nombreux productions culturelles de la radio au troupes de théâtre. Il fallait bien commencer quelque part et si c'est Mokhtar c'est aussi parce qu'il me rappelle mon père, dans sa dignité d'ouvrier. Cette série de podcast elle est aussi pour lui, qui un jour me lâchera une rare confidence : "bien sûr que j'ai fait la grève ! Je l'ai fait de 71 à 79 ! On a fait la grève pour nos droits" . Et pour tous les enfants d'ouvriers maghrébins. Nos parents n'ont jamais baissé la tête. Bien sûr que nos parents ont dû mérite. Playlists - archives sonores : La Rumeur - Live du 17 Octobre 2002 Cheb Khaled - El Babour Discours de Abdelkrim El Khattabi- Archive radiophonique de la radio égyptienne "Sawt el Arab" (La voix des Arabes) Begar Hadda - Ya Djabel Boukhadra Bouchaib el Bidaoui - Khoutna ya el islam Archive de l'émission " Cinq colonnes à la une" en 1963 Extrait du documentaire "Un Certain Maroc" (1972) Enquête sur la disparition de Mehdi Ben Barka, France 2, juin 2001 (INA) Abdelouahab Doukali - Kateajebni Extrait radiophonique de la radio égyptienne "Sawt el Arab" Archive du journal tv français du 5 Juin 1967 (INA) Extrait du discours télévisé de Nasser, le 9 juin 1967 (Télévision nationale égyptienne) Fayrouz - Zahret el Madayen Cheikh Imam - Ya Falastinya Nora- Ya rabbi sidi

Fatema Hal est l'invitée de ce nouvel épisode de 9addat. Cheffe, antroplogue et auteure de plusieurs livre, Fatema a un fabuleux destin guidé par sa soif d'apprentissage et ses longues recherches sur l'histoire de la cuisine marocaine. Dans cet épisode, Fatima revient sur son enfance à Oujda et de son arrivée en France à 18 ans. Trois ans et trois enfants mis au monde plus tard, elle décide de reprendre ses études et est plus que jamais déterminée à s'investir pour les causes qui la concerne.  Après un court passage dans le monde politique, Fatema réalise que ce qui l'anime, c'est la réalisation de projets concrets qui voient véritablement le jour et se lance dans le projet fou de pré-vente de repas à déguster dans son restaurant, avant d'avoir son restaurant ! C'est l'histoire de "La Mansouria" qui après cette levée de fonds improbable deviendra rapidement une ambassade de la cuisine et la culture marocaine. Décorée de la Légion d’honneur puis du Ouissam alaouite, Fatima milite pour voir un jour au Maroc une Ecole pour la transmission de la gastronomie marocaine. En attendant, elle nous parle du travail d’écriture qu'elle poursuit pour préserver et promouvoir le patrimoine culinaire marocain et de son nouveau projet de Master class !

À propos du livre : « Le Poussin d'Oujda » Paru aux Éditions du Cherche Midi " Le parcours brillant d'un pionnier de l'informatique, depuis son enfance modeste à Oujda, au Maroc, à sa réussite à la tête d'un des plus grands groupes de services informatiques français " C'est l'histoire vraie d'un homme qui, tout jeune, sans formation ni diplômes et venu de loin, va être subjugué par ce qu'on n'appelait pas encore l'informatique – et qui en deviendra l'un des pionniers en France. Pierre Benhamou raconte son humble enfance au Maroc, sa découverte à Paris des premiers ordinateurs, sa vision prophétique du rôle de la robotique, ainsi que la réussite de ses inventions et de ses entreprises. À travers le passionnant récit d'une vie – amours, tragédie, amis, familles, valeurs... –, le regard de Pierre Benhamou se pose sur un chemin singulier, le long des années décisives de la fin du XXe siècle. Né en 1939, Pierre Benhamou a grandi dans la ville d'Oujda, au Maroc. Il a fondé sa première société de conseil en informatique en 1967, avant de créer le groupe Dataid.

Met this brother in Oujda, Morocco and immediately felts presence. A few words of philosophies and Break life In Oujda. Later we went a few rounds! Respect! --- This episode is sponsored by · Anchor: The easiest way to make a podcast. https://anchor.fm/app --- Send in a voice message: https://anchor.fm/BreakingBread/message Support this podcast: https://anchor.fm/BreakingBread/support

Mohammed Dib est un écrivain algérien d'expression française, auteur de romans, de nouvelles, de pièces de théâtre, de contes pour enfants, et de poésie. Il est né le 21 juillet 1920 à Tlemcen, dans l’ouest algérien, et décédé à La Celle-Saint-Cloud en région parisienne, le 2 mai 2003, à l’âge de 83 ans. Mohammed Dib naît dans une famille cultivée d'artisans. Il fait ses études primaires et secondaires en français, Il devient orphelin de père en 1931, à l’âge de 11 ans. Autour de 1934, il commence à écrire des poèmes, mais également à peindre. De 1938 à 1940, Mohammed Dib devient instituteur, enseignant à Zoudj Bghel, près de la frontière marocaine. Comptable à Oujda, l'année suivante, au service des Subsistances de l'Armée, il est en 1942 requis au Service civil du Génie puis, en 1943 et 1944, interprète franco-anglais auprès des armées alliées à Alger. De retour à Tlemcen en 1945, Mohammed Dib est jusqu'en 1947 dessinateur de maquettes de tapis, réalisés et vendus sous son contrôle. Il publie en 1946 sous le nom de Diabi un premier poème, « Été », dans la revue littéraire Lettres, fondée à Genève pendant la guerre et co-animée par Pierre Jean Jouve, puis en 1947, le poème « Véga » dans la revue « Forge » dirigée à Alger par Emmanuel Roblès. De 1950 à 1952, Mohammed Dib est rédacteur au journal progressiste Alger républicain. Il y publie des reportages, des textes engagés et des chroniques sur le théâtre en arabe parlé. Il a pour collègue Kateb Yacine. Il écrit également dans Liberté, journal du Parti communiste algérien. En 1951, il se marie à Colette Bellissant, fille d'un instituteur français de Tlemcen, dont il aura quatre enfants. En 1952 paraît aux Éditions du Seuil La Grande Maison, premier volet de sa trilogie Algérie, inspirée par sa ville natale, qui décrit l'atmosphère de l'Algérie rurale. Les deux autres volets de la trilogie, L'Incendie et Le Métier à tisser, paraissent en 1954, l'année même du déclenchement de la guerre, et en 1957. La bibliographie de Mohammed Dib est aujourd'hui la plus importante de la production algérienne en langue française. En 1995, Mohamed Dib publie le recueil de nouvelles La Nuit Sauvage. Certaines nouvelles ont pour cadre la guerre d'Indépendance, d'autres textes cette guerre que vit actuellement l'Algérie. D'autres encore se situent dans l'entre-deux. Il y a enfin celles qui parlent d'autres violences, sous d'autres cieux. Mohammed a reçu de nombreux prix, notamment le prix Fénéon en 1952 ; le prix de l'Union des écrivains algériens en 1966 ; le prix de l'Académie de poésie en 1971 ; le prix de l'Association des Écrivains de langue française en 1978 ; le grand prix de la Francophonie de l'Académie française en 1994, attribué pour la première fois à un écrivain maghrébin. Il a obtenu en 1998 le prix Mallarmé pour son recueil de poèmes L'Enfant-jazz.  

Episode 17: Poetry Slam Evening Rencontre avec Noussayba Lahlou Figure connue de la scène Slam au Maroc, Noussayba Lahlou, née à Ksar el Kebir, est une artiste et poète urbaine. Elle s'est notamment produite à la Fédération des oeuvres laïques de Casablanca, au Festival Youmein à Tanger, au Théâtre Mohamed V de Oujda, au Live Room à Tanger, au théâtre Afifi d'El Jadida, à Tangier American Legation Institute for Moroccan Studies (TALIM), ainsi qu’aux Soirées Slam du Cinéma Renaissance à Rabat avec Dkhla b’ktab. Tout en poursuivant des études de littérature à l’Université Ben M’sik, elle intervient régulièrement dans des ateliers slam organisés dans des lycées et écoles au Maroc.  Elle présente dans ce podcast quelques-uns de ses célèbres slams. Cet épisode a été enregistré le 30 Septembre 2017 à Tanger au Maroc, dans le cadre de l’événement « Poetry Slam Evening » organisé par Tangier American Legation Institute for Moroccan Studies (TALIM).

Déclaration à la MAP de Serge Berdugo, Président de la Communauté Juive au Maroc, le 6 décembre à fès, lors de funérailles du président de la communauté juive de Fès, Oujda et Sefrou Armand Guigui.