POPULARITY
Het is 45 jaar later, maar de gebeurtenissen in de wereldpolitiek van 1980 zijn verbluffend en leerzaam voor het heden. Vlak voor de cruciale NAVO-top en de daaropvolgende EU-top gaan we op bezoek in het Kremlin van toen en naar de ruige bergpassen van Afghanistan en het Vaticaan – met ook toen een nieuwe paus uit een bijzonder land. Jaap Jansen en PG Kroeger over de paranoïde, dementerende leider in het Kremlin, Leonid Brezjnev. Het dagboek wat hij bijhield werd steeds leger. Zijn bewind werd verlamd door de woeste baarden van de Moedjahedien, een wegzakkende economie die olie en gas rijkdom verspilde en door angst voor een kleine, gisse kettingroker in Beijing. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De jeugd in Moskou verveelde zich en keek jaloers naar de welvaart en vrijheden van leeftijdsgenoten elders. In het Westen maakte 'Eurosclerose' en verdeeldheid plaats voor 'één stem' en dynamiek. En een nieuwe paus riep: "Weest niet bevreesd!" In het bijzonder tegen zijn landgenoten en alle onderdrukten in het Oosten. De inval in Afghanistan in 1979 bleek direct al een rampzalige onderneming. Het kwam tot oneindig bloedvergieten, zware materiële verliezen en enorme schade aan de reputatie van de supermacht die hier in het drijfzand van de oorlog ten onder ging. Hoe kwam het tot die militaire ramp? Waarom maakte het Kremlin zo'n grote fout en waarom durfde niemand daar ermee te kappen? Brezjnev verpestte zo niet alleen zijn grote trots, de Olympische Zomerspelen in Moskou, maar ook de relatie met Washington. Afghanistan ruïneerde de herverkiezing van de Amerikaanse president Jimmy Carter, Brezjnevs droom van wereldheerschappij samen met Amerika en de faam van technologische superioriteit van de Sovjeteconomie. Vilein sloot China's Deng Xiaoping een alliantie met Amerika, Arabische landen en islamitische strijders - gefinancierd door rijke families als Bin Laden - om Moskou verder in het verderf te storten. Zelfs vazal Saddam Hoessein in Bagdad trok zich van Brezjnev niets meer aan en begon zijn eigen oorlog. Het bewind in Moskou was in verval, wereldwijd. Al in 1968 had KGB-chef Joeri Andropov gewaarschuwd dat de economie op instorten stond. Maar Brezjnev gokte liever op het gasgeld en stopte diens memorandum in de diepste la van zijn bureau. Toen Andropov hem 1982 opvolgde was het te laat, ook de chef van de geheime dienst was zwaar aan het aftakelen. Hij promootte nog jonge protegés als Gorbatsjov, Jeltsin en Poetin, maar zijn beleid stokte in repressie. Hij stierf al snel en zijn opvolger, de bureauchef van Brezjnev Konstantin Tsjernenko, was een nog korter leiderschap beschoren. De oorlog ging voort, het bloedvergieten was vreselijk, het Russische Rode Leger bleek zwak en ouderwets. Deng opende de poorten naar het Westen en China nam een finale voorsprong als nieuwe tijger van de wereldeconomie.De nieuwe Kremlinchef, Michail Gorbatsjov, kende die poorten naar het Westen. Hij had incognito rondgereisd en in Frankrijk een paradijs voor de arbeiders, welvaart, overvloed, openheid en culturele dynamiek ontdekt, waar Moskou geen idee van had. In Londen ontdekte hij een felle discussiepartner. Maggie Thatcher, met wie hij ongeremd kon bekvechten.Maar ook hij was te laat. Een nieuwe generatie westerse leiders trad aan. Van Helmut Kohl tot Ruud Lubbers en Ronald Reagan. De Europese Gemeenschap bloeide op, terwijl Moskou en de DDR het ravijn van een bankroet zagen opdoemen. De Afghaanse oorlog bleef een bloedende wond tot Gorbatsjov de aftocht blies. De paus en de Polen zorgden voor een revolutie. De Muur viel. De analogieën met vandaag zijn adembenemend. Zelfs de obsessies van de leiders in het Kremlin en hun vernedering door China lijken op elkaar. En ook hoe Europa zichzelf hervindt en een nieuwe paus ineens zijn stempel drukt. De smoezen van Sergej Lavrov om Leo XIV buiten de deur te houden zijn bijna lachwekkend herkenbaar. En Donald Trump? Die is geen Reagan of George Bush senior. Trumps lijn lijkt nog het meest op die van Richard Nixon en zelfs van Carter.***Verder lezenSergey Radchenko - To run the world (Cambridge University Press, 2024)***Verder luisteren508 – De NAVO-top in Den Haag moet de onvoorspelbare Trump vooral niet gaan vervelen486 - ‘Welkom in onze hel' Een jonge verslaggever aan het front in Oekraïne469 – Nieuwe kruisraketten in Europa? In de jaren '70 en '80 zat topdiplomaat Boudewijn van Eenennaam in het brandpunt van de besluitvorming455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed394 – Honderd jaar na zijn dood: de schrijnende actualiteit van Lenin354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2) oa Deng Xiaoping93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:07:32 – Deel 200:36:30 – Deel 301:12:07 – Deel 401:41:22 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
In het begin van dit milennium - Youtube bestond nog niet - ontdekte ik Tony Robbins. Ik vond zijn eerste boek in de bieb en een vriend leende me zijn CD's. Ik moet bekennen: de inspirerende verhalen en zijn levensadviezen spraken me toen zeker aan. Als ik toen de kans had gehad, was ik wellicht naar één van zijn seminars gegaan. Nu is Youtube er en kan je niet meer om de man heen. Hij heeft een enorm charisma, een krakende Hollywood-basstem en was adviseur van mensen als Gorbatsjov, Lady Di en Bill Clinton. Op de seminars die hij geeft komen meer dan tienduizend mensen - tegelijk. Je zou hem de rockstar van de persoonlijke ontwikkeling kunnen noemen. Toch ben ik in middels wat ambivalenter. Door zowel mijn eigen levenservaringen als het steeds vertrouwder raken met ACT ben ik vraagtekens gaan zetten bij de grote maakbaarheid van het leven, zoals Tony Robbins die voorpiegelt. Tijdens zijn live coaching-sessies (met duizenden uitzinnige fans als getuige) gaat hij wel héél ver in zijn on-the-spot analyses van wat iemands probleem is – en wat de bijbehorende oplossing. In de Netflix-docu ‘I am not your guru' is te zien hoe hij een vrouw met relatie-problemen ter plekke vrij dwingend adviseert om telefonisch de relatie te beëindigen. Iets wat zij vervolgens doet… Au. En toch. En toch… In een wereld met steeds meer vastgeroeste meningen geloof ik dat het waardevol is om mensen te spreken met een heel andere kijk op dingen. Mijn dierbare ex-collega Dagmar Vriends is bijvoorbeeld een groot Tony-fan. Samen met haar vrouw maakte zij iets bijzonder pijnlijks mee: het seksueel misbruik van haar kinderen door hun donor-vader. En in episode 71 van mijn podcast vertelt zij hoe een seminar van Tony Robbins voor haar een helende ervaring werd. In deze episode hoor je haar pijnlijke en tegelijk heel veerkrachtige en hoopgevende verhaal.Meer over Dagmar en haar trainingsaanbod vind je hier; https://www.sisstrainingen.nl/over-ons/Zin om je (verder) te bekwamen in het coachvak? Kijk eens hier: https://www.bewezeneffect.nl/ Zin om te reageren op deze Podcast? Hier laat je eenvoudig een voice-berichtje voor ons achter: https://www.speakpipe.com/bewezeneffect En in Spotify kun je tegenwoordig ook een reactie geven. Daarmee steun je deze podcast en zorg je dat ik gemotiveerd blijf om hem te maken, dus grote dank als je die kleine moeite neemt!
Afgelopen week verscheen de monumentale biografie van Ruud Lubbers, ‘een politicus van de buitencategorie', volgens zijn raadsadviseur tijdens het premierschap, Hans Borstlap. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem en de twee auteurs, Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen.***Deze aflevering is opgenomen voor publiek tijdens de Dag van de christendemocratie van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA in de Buitensociëteit in Zwolle. De show is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Uitgeverij Boom stelt speciaal voor vrienden van de show vier exemplaren beschikbaar van de kloeke biografie. Daarover lees je als vriend meer informatie op de site.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***'Ruud Lubbers. Een slag anders' brengt een man tot leven van vele facetten, 'dimensies' om een typisch Lubberiaans woord te hanteren; bijzondere eigenschappen, eigenaardigheden, bijna geniale kwaliteiten en kwetsbaarheden. In het gesprek duiken we met de auteurs in de verassingen die hun boek brengt en vele aspecten van Lubbers' leven, functioneren, prestaties en ideeën.Zo bleek de oliecrisis bij de start van het kabinet-Den Uyl het ideale moment om zijn vernuft, vindingrijkheid, politieke handigheid én kwaliteiten als crisismanager te doen ontdekken. In één klap was de jonge minister van Economische Zaken een begrip, een bekende Nederlander, ook internationaal.Lubbers kwam uit een ongebruikelijk milieu. Dat van de aristocratie van Rotterdamse ondernemers, maar dan wel uit de kleine rooms-katholieke minderheid in dat dominant liberale wereldje. Die aparte achtergrond is hem altijd blijven kenmerken. Hij was een diepgelovig mens én ruimdenkend; altijd nieuwsgierig naar ideeën, overtuigingen en denkwerelden van anderen.Duidelijk wordt dat juist een man als Lubbers paste bij de culturele en politieke veranderingen van de jaren '70. Politieke vernieuwing, de opmars van jongeren, doeners die geen 'excellentie' meer waren, maar een trui droegen en opeens een voornaam bleken te hebben. Lubbers leerde genieten van politieke en intellectuele strijd, leerde politiek nuttige zelfbeheersing, schitteren in Kamerdebatten en aandacht en succes bij de media.Door onverwachte gebeurtenissen werd hij de fractieleider van het CDA en vervolgens minister-president. De auteurs komen met vele boeiende inzichten. En PG, destijds werkzaam voor Lubbers, vertelt persoonlijke belevenissen.Duidelijk is dat Lubbers het moderne premierschap heeft vormgegeven: een ‘global player' in het Torentje. Zijn faam in Europa en wereldwijd was al snel gevestigd, mede door de Koude Oorlog en kruisrakettenkwestie. Margaret Thatcher, George H. W. Bush, Rajiv Gandhi - en wat mopperend - zelfs François Mitterrand hadden hem hoog zitten.Cruciaal voor zijn succes was de wederzijdse inspiratie en kritische sturing van het 'gouden duo' Lubbers en Jan de Koning. Daarbij was opvallend dat Lubbers een 'low profile' hield; hij was geen man van opsmuk en jolige media. Hij was een zich met alles bemoeiende premier, maar nooit een zonnekoning. Hij dacht mee, agendeerde en bespeelde Den Haag als geen ander. Borstlap noemt het vertrek van De Koning na twee kabinetten ‘een ramp'. Zowel voor Lubbers zelf, als voor het land, want ‘zijn derde kabinet was zwak, de spirit was eruit'.Die heel zijn leven kenmerkende nieuwsgierigheid naar nieuwe dingen en boeiende mensen bleek ook uit Lubbers' ontdekking van het milieuvraagstuk - al in zijn Rotterdamse bedrijfsleven-jaren - en hoe dit na zijn premierschap zich verdiepte in aandacht voor het klimaatvraagstuk. Met zijn pleidooi met Gorbatsjov voor het 'Earth Charter' zette hij wereldwijd een agenda van allure. Zo raakte hij bevriend met de lievelingsdochter van Thomas Mann, 'Medi', onthult PG.Het leven van Ruud Lubbers was niet zonder tragiek. Al voor hij premier werd kreeg hij een nauwe en warme band met koningin Beatrix en haar gezin. Die verdiepten zich toen prins Claus lang en ernstig ziek werd. Lubbers bekommerde zich zeer om hen, zijn vrouw Ria ‘kreeg een punthoofd' van het staatshoofd als nogal hulpeloze moeder. Dankbaarheid van het Oranjehuis hoefde Lubbers in zijn laatste jaren niet meer te verwachten. Beatrix sneed meedogenloos de banden door na enkele door Lubbers goedbedoelde anekdotes uit de privésfeer in Nieuwsuur.Ook dat was weer 'een slag anders' dan je zou verwachten. Geen wonder dat over dit boek en de mens Lubbers nog lang niet alles gezegd is. Zelfs niet in Betrouwbare Bronnen.***Verder lezenDe monumentale biografie***Verder kijkenRemmers ontmoet Ruud Lubbers, fractievoorzitter van het CDA (Veronica, 1979)Hoge Bomen: Ruud Lubbers (AVRO, 2003)Andere Tijden special: Het geheim van Ruud Lubbers (NTR-VPRO, 2013)***Verder luisteren naarDe mens Lubbers in 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersZijn geschiedenis en zijn tijdgenoten351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar laterBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar385 - Jan de Koning en het verschil tussen een greppel en de laatste gracht15 - George Bush Ruud Lubbers op de vingers tikteBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama87 - Het tragische laatste jaar van kabinetten38 - Elco Brinkman: 'Het incident regeert'64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop153 - Het CDA en de tand des tijds401 - Adieu Dries!79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:52 – Deel 201:02:41 – Deel 302:05:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Ivo Daalder adviseerde president Bill Clinton over Europa; werd Barack Obama's ambassadeur bij de NAVO en leidt nu de Chicago Council on Global Affairs. Een echte Amerikaan. Maar nu siddert hij bij de gedachte die bewuste keuze te laten varen en misschien wel terug te gaan naar Nederland. Hij kan niet anders, als Donald Trump terugkeert in het Witte Huis.Met Jaap Jansen en PG Kroeger praat Daalder over zijn geopolitieke belevenissen en de turbulente wereld van vandaag. Wat NAVO-partner Nederland betreft rekent hij op ‘the adults in the room'. Maar als Trump terugkomt? “Dan voelen Orbán, Wilders, AfD en mensen als Meloni en Fico zich gesterkt.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze BB bevat oa een advertentie van Bureau Vergezicht en van TibberHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Bill Clinton was de eerste president van na de Koude Oorlog. Met hem een beleid voor het nieuwe Europa ontwerpen was een avontuur in een onbekende wereld. Daalder vertelt kleurrijk over die ‘unieke relatie en nauwe vriendschap' van Bill met Boris en Bill met Helmut. Jeltsin kon een nieuw Rusland bouwen nadat hij de Sovjet-Unie had opgeblazen. Maar wat moest daarna eigenlijk gebeuren? Het idee dat Rusland een samenleving, economie en machtsstructuur van eeuwen tirannie kende, die nu wel te managen zou zijn? Dat is een illusie. "Rusland is Rusland." Hoe destijds de kernwapens en raketten in Oekraïne zijn 'weggewerkt' blijkt daarbij nú van essentiële betekenis. “Clinton was een binnenlandpresident, maar hij leerde het tijdens zijn ambtsperiode. Hij werd geconfronteerd met de wereld, met de realiteit.” Hij citeert Ruslandkenner collega Strobe Talbott die meteen al zag wie de nieuwe man in het Kremlin was: "Poetin kun je nooit vertrouwen."9/11 maakte een ruw einde aan de wereld van het ‘vredesdividend' en wees naar nieuwe confrontaties van heel andere aard. Daalder vertelt fascinerend wat hij die dag meemaakte.De nasleep deed hem kiezen voor Barack Obama en níet voor Hillary Clinton. Hij noemt Obama een politiek talent van de buitencategorie, maar als president een solide middenmoter. Tijdens Daalders ambassadeurschap was de NAVO verstrikt in Afghanistan en Libië. En de confrontaties met Poetins Rusland werden steeds ruwer. Obama's cruciale relatie in Europa was Angela Merkel. "Er zijn berichten dat dit gebeurde," zegt Daalder droogjes over het afluisteren van haar smartphone. Amerika wilde dat Duitsland een veel grotere ging spelen, maar Merkel hield dat af. Daalder is heel benieuwd naar Merkels binnenkort te verschijnen reflecties op haar rol als wereldleider die Europa afhankelijk hield van goedkope energie uit Rusland en pal stond voor vrijhandel met China.Hij zag hoe Mark Rutte door MH17 fundamenteel veranderde. "Heel Europa ervoer die schok, maar nergens kwam het zo hard aan als in Nederland." Het maakt hem de geschikte man de NAVO te leiden: omdat hij consensus kan smeden maar sindsdien wel een glasheldere lijn heeft.Daalder benadrukt dat je Trump letterlijk moet nemen. Als hij zegt dat de NAVO dood is, dat hij één dag dictator wil zijn en na hem geen verkiezingen meer nodig zijn, dan nemen we dit maar liever bloedserieus. "Het is wat in de jaren twintig in Italië en later ook in Duitsland gezegd werd.”Ook de 'vredesregeling' die Trumps running mate JD Vance schetst voor Oekraïne moeten we volstrekt ernstig nemen. In 2016 dienden rond Trump nog de ‘adults in the room' van de klassieke Republikeinse partij. Nu zijn nog alleen maar sekteleden over.De toekomst van Kyiv, Europa en de Atlantische waardengemeenschap hangt nu af van de keuze die de kiezers maken in de buitenwijken van Milwaukee, Pittsburgh, Atlanta en Detroit.***Verder luisteren434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU441 - Extra zomeraflevering: boekenspecial! over Erik Larson - Demon of unrest (vanaf 00:23:15)276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt150 - De memoires van Barack Obama***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:46 – Deel 200:55:27 – Deel 301:21:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Een week voor hij afgelopen kerst overleed schreef hij de laatste zinnen van zijn Erinnerungen. Wolfgang Schaüble was de langst dienende parlementariër van democratisch Duitsland, een kampioen in politiek en bestuur, vurig Europeaan, fijnzinnig, bewonderd en gevreesd.Zijn memoires kwamen geheel onverwacht. Zijn een politieke sensatie. Jaap Jansen praat met PG Kroeger over dat rijke boek, dit dramatische leven, de finesses van de staatsman, zijn hardheid, zijn humor en zijn blijvende betekenis. Vanuit Berlijn praat liberaal Bondsdaglid Otto Fricke mee.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Schaüble vertelt openhartig, verrassend fair en zelfkritisch over zijn belevenissen als Bondsdaglid vanaf 1972 en hoe hij met Helmut Kohl als Junge Wilde hun bedaagde CDU openbraken. Vanaf 1983 is hij zelf ineens de op één na machtigste man in Kohls regering. Hij raakt meteen verzeild in de meest geheime, riskante situaties als directe contactman met de dictatuur in Oost-Berlijn.Schaüble beleeft zo van binnenuit de ondergang van het Oostblok en de Stasi-tirannie. En de absurdistische kanten daarvan tijdens een wandelvakantie. De val van de Muur maakte dat hij de klus van zijn leven kreeg: in een moordend tempo onderhandelen over de Wiedervereinigung van Oost en West. In die historische dagen ontdekt hij de dan nog onbekende Angela Merkel.Dramatisch zijn de verhalen in zijn boek over de moordaanslag op hem direct na het eenheidsfeest; de ondergang van Kohl in het Parteispendenskandal en hoe Merkel hem een tweede loopbaan gunt. Die maakt hem nog meer een Europees staatsman. Onthullend vertelt hij over de Eurocrisis, de Griekse troebelen en over de worsteling met zijn eigen partij, met Merkel, de liberalen en de sociaaldemocraten en zijn zwak voor de Grünen.Otto Fricke zag het van dichtbij gebeuren. Zijn perspectief als FDP'er en gedreven parlementariër is dan ook extra interessant. Hij merkte Schaübles hardheid, ook tegen zichzelf trouwens, maar ook de humorvolle warmte én zijn onmiskenbare zwak voor vrouwen als Ursula von der Leyen: pittig, intelligent en ambitieus.De passie voor Europa deelde Fricke met de CDU-staatsman. En die voor de finesses van het politieke vak. Vol vuur vertelt hij over hun permanente worsteling met begrotingen en belastingen en hoe spannend en allerminst saai-technisch dat was. Ook zag hij van dichtbij Schaübles complexe relaties met zowel de patriarch Kohl als de modererende Merkel met haar Schritt für Schritt. Vaak hadden ze pittige meningsverschillen, geen 'strijd', wel 'dispuut' op een hoog intellectueel, ideologisch en politiek niveau.Fricke vertelt ook over Schäubles wijze, kort en scherp geformuleerde inzichten. Over geld, macht, democratie, leiderschap. Over waarom de DDR wel ten onder moést gaan. Zijn rolstoel. Fouten en ongewisheden bij de Euro. Zijn geloof én geestelijke Liberalität als conservatief uit het ruimdenkende Baden.Natuurlijk komen Schaübles liefdes aan de orde: Frankrijk en klassieke muziek. Fricke kreeg kippenvel toen president Emmanuel Macron in Berlijn in zeer goed Duits de laatste eer bracht aan Frankrijks vriend. En we eindigen met Richard Wagners Der Engel.***Verder lezenWolfgang Schäuble - Erinnerungen***Verder kijkenWolfgang Schäuble ist tot: Wie er zur Politik-Legende wurde (ZDF)Wolfgang Schäuble - Lebenslänglich Politik (SWR)Macron ehrt Schäuble im Bundestag mit auf Deutsch gehaltener Rede (AFP)***Verder luisteren135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regelde72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet Unie61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muur53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik46 - De zomer van 1989276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis331 – De Groenen 40 jaar in de Bondsdag: van ‘narrenschip' naar solide regeringspartij321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU02 - Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:58 – deel 201:03:33 – Deel 301:51:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
De eerste heerser van de Sovjet-Unie, Vladimir Iljitsj Oeljanov, leefde van 22 april 1870 tot 21 januari 1924. Honderd jaar na zijn dood lijkt hij bijna vergeten, maar is relevanter en actueler dan ooit. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over zijn leven en werk, zijn politieke en wereldwijde erfenis en zijn opmerkelijke actualiteit in de 21e eeuw. ***Betrouwbare Bronnen is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van voor Eneco. Ga naar eneco.nl/test om te zien of Eneco Dynamisch bij jou past.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u opOp sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Lenin - de schuilnaam van de revolutionair, verwijzend naar de Siberische rivier de Lena - groeide op in een gezin van ongekende sociale mobiliteit vanuit een lijfeigenenfamilie tot in de erfelijke adelstand. De executie van zijn broer als complotpleger tegen de tsaar deed de scholier radicaliseren en dat proces is heel zijn leven voortgegaan. Hij was een theoreticus voor wie de leer van Marx en diens toekomstvisioenen een abstracte werkelijkheid vormden. Het socialistische ideaal mocht wat hem betreft slechts door een kleine voorhoede en met geweld van bovenaf gerealiseerd worden. Daarin was hij een buitengewoon pragmatisch leider.Je kon immers met iedereen een alliantie sluiten die dat theoretisch ‘absoluut ware' dichterbij hielp brengen. Van Kaiser Wilhelm II tot een aartskapitalist als Herbert Hoover – de meest uiteenlopende bondgenoten benutte hij voor zijn machtsstreven. Eenmaal aan de macht - na bijna twee decennia van ballingschap buiten Rusland - was hij een meedogenloos tiran. Burgeroorlogen, hongersnoden en repressie waren middelen waar hij niet voor terugschrok om de macht van ‘de partij' te vestigen en onstuitbaar te maken. Tegelijk schetste Lenin een propaganda-imago van het meest progressieve, cultureel innovatieve en het volk brood, vrijheid, elektrificatie en gelukbrengend regime in de wereldgeschiedenis. Zijn opvolger Stalin heeft zich altijd in opmerkelijke bescheidenheid "leerling van de grote Lenin" genoemd. Hij bouwde een persoonscultus op rond de voorganger die vooral natuurlijk hemzelf legitimeerde. Hoe Stalin in de laatste twee jaar daadwerkelijk omging met de stervende Lenin is een ander verhaal; een gruwelsprookje. Lenin bleef de icoon, zeker na de destalinisatie. Ook Michail Gorbatsjov onderstreepte altijd zijn verering voor de oprichter van de Sovjet-Unie. En Vladimir Poetin? Die verfoeit Lenin en maakt hem daarmee in deze tijd ineens hoogst actueel. Lenin was immers de doodgraver van het Russische imperium en schonk onderworpen volkeren van de tsaar hun soevereiniteit in aanloop naar de 'wereldrevolutie' van Karl Marx. Poetin herstelt allengs de reputatie van Stalin als 'wreed doch krachtdadig redder' en spiegelt zich aan de meest repressieve Tsaren als Nicolaas I en Alexander III. Hun rijk werd door Lenin verwoest en diens faam werd door Gorbatsjov gekoesterd. Des te opvallender is het dat Poetin nadrukkelijk en bewust verbergt dat hij zelf op niemand zo lijkt als op Lenin. Zijn tactiek om de macht te grijpen en methode van heersen zijn puur leninistisch. Zoals ook de politieke strategie van de extreemrechtse en extreemlinkse groeperingen die Poetin in Europa steunt leninistisch pur sang is. Diens methodieken van permanente radicalisering, argwaan en zuiveringen én diens opportunisme en killersinstinct zien wij dezer dagen opnieuw op het politieke toneel.***Verder lezenVictor Sebestyen - Lenin, leven en legende***Verder kijkenZie en hoor Lenin spreken: "Wat is Sovjetmacht?"Bertrand Russel over zijn ontmoeting met Lenin in 1920Poetin: "Lenin legde een tijdbom onder Rusland"Poetin bezoekt de opgebaarde Michail Gorbatsjov***Verder luisteren21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland346 - Alle Menschen werden Brüder!***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:33 - Deel 200:55:40 - Deel 301:19:16 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Een inspirerend verhaal over een bijzonder persoon! Uitgegeven door Ploegsma Spreker: Kiefer Zwart
Liever bevriend of gevreesd? Doe je er als politiek leider beter aan je mondiale evenknieën te vriend te houden, of kunnen ze je beter vrezen? Dat laatste, aldus Machiavelli, al weet drs. René Cuperus van Instituut Clingendael dat ook vriendschappen doorslaggevend kunnen zijn in de internationale betrekkingen. Denk aan Reagan en Gorbatsjov – hun verstandhouding vormde de basis voor het einde van de Koude Oorlog. En dat is lang niet de enige intermenselijke relatie die zijn stempel op de naoorlogse geschiedenis heeft gedrukt. Ook onze eigen Mark Rutte moet het hebben van high fives en wangkussen. Wat verandert er in dit opzicht als Geert Wilders straks allicht met de scepter zwaait? De heropleving van Habermas' gedachtegoed Hoe een filosofisch boek zoals ‘De Eendimensionale Mens' van Marcuse opeens weer op een bestsellerlijst belandt en dat terwijl de stroming waartoe deze denker behoort twintig jaar geleden nog als achterhaald gold. Maar het antikapitalisme, het pro-communisme en de extreme gelijkheidsgedachte is niet alleen in onze samenleving, maar ook aan de politieke flanken weer bezig met een opmars. Wat is de oorsprong van deze filosofen uit de Frankfurter Schule en waarom verzetten zij zich tegen de populaire cultuur als de film en de popmuziek? Hoe kan het dat ze als oude, witte mannen toch een grote aanhang onder jongeren hadden en hebben? Dr. Thijs Lijster bestudeert de Frankfurter Schule aan de Rijksuniversiteit Groningen, schreef er een boek over en legt uit. How hard can it be? Prostaatkanker is in Nederland de meest voorkomende soort kanker bij mannen. De helft van de heren die ervoor worden bestraald krijgen erectieproblemen. Niet leuk in de slaapkamer – niet voor mannen zelf, noch voor vrouwen, zou je denken. Voor zijn promotie-onderzoek sprak jonge doctor Freek Teunissen patiënten over de impact van (het verlies van) de erectiele functie op hun kwaliteit van leven. Hoewel de erectie door deze en gene soms wat overgewaardeerd wordt, promoveerde dr. Teunissen tóch op een behandeling die uiteindelijk voor minder erectieproblemen moet zorgen.
VERHUISBERICHT: deze podcast gaat vanaf 2024 naar de feed van De Jortcast, ook te beluisteren via alle verschillende podcastapps. Daar vindt u ook andere verdiepende podcast van dr Kelder, of alleen de uitzending zelf. --------- Liever bevriend of gevreesd? Doe je er als politiek leider beter aan je mondiale evenknieën te vriend te houden, of kunnen ze je beter vrezen? Dat laatste, aldus Machiavelli, al weet drs. René Cuperus van Instituut Clingendael dat ook vriendschappen doorslaggevend kunnen zijn in de internationale betrekkingen. Denk aan Reagan en Gorbatsjov – hun verstandhouding vormde de basis voor het einde van de Koude Oorlog. En dat is lang niet de enige intermenselijke relatie die zijn stempel op de naoorlogse geschiedenis heeft gedrukt. Ook onze eigen Mark Rutte moet het hebben van high fives en wangkussen. Wat verandert er in dit opzicht als Geert Wilders straks allicht met de scepter zwaait? De heropleving van Habermas' gedachtegoed Hoe een filosofisch boek zoals ‘De Eendimensionale Mens' van Marcuse opeens weer op een bestsellerlijst belandt en dat terwijl de stroming waartoe deze denker behoort twintig jaar geleden nog als achterhaald gold. Maar het antikapitalisme, het pro-communisme en de extreme gelijkheidsgedachte is niet alleen in onze samenleving, maar ook aan de politieke flanken weer bezig met een opmars. Wat is de oorsprong van deze filosofen uit de Frankfurter Schule en waarom verzetten zij zich tegen de populaire cultuur als de film en de popmuziek? Hoe kan het dat ze als oude, witte mannen toch een grote aanhang onder jongeren hadden en hebben? Dr. Thijs Lijster bestudeert de Frankfurter Schule aan de Rijksuniversiteit Groningen, schreef er een boek over en legt uit. How hard can it be? Prostaatkanker is in Nederland de meest voorkomende soort kanker bij mannen. De helft van de heren die ervoor worden bestraald krijgen erectieproblemen. Niet leuk in de slaapkamer – niet voor mannen zelf, noch voor vrouwen, zou je denken. Voor zijn promotie-onderzoek sprak jonge doctor Freek Teunissen patiënten over de impact van (het verlies van) de erectiele functie op hun kwaliteit van leven. Hoewel de erectie door deze en gene soms wat overgewaardeerd wordt, promoveerde dr. Teunissen tóch op een behandeling die uiteindelijk voor minder erectieproblemen moet zorgen.
De communistische Sovjet-Unie was in de vorige eeuw één van de grootste en machtigste landen ter wereld. Onder leiding van o.a. Lenin, Stalin en Gorbatsjov is de natie een leidende macht. Toch ging het mis. Hoe de Sovjet-Unie uit elkaar valt, bespreken Maarten en Tom in deel 3 van het drieluik over de Sovjet-Unie. Luister eerst deel 1 en deel 2.
Venstreintellektuelle Noahm Chomsky har anbefalt å stille spørsmålet: Hvem er det som ikke kan kritiseres? Hvem er hevet over kritikk? Vi har registrert mangt og mye som ikke skal kritiseres eller omtales. Det gjelder krigen i Ukraina og kulturkollisjoner. Men krig er nå en gang mer intensivt og komprimert enn innvandring og kulturskifter, selv om sistnevnte kan være like alvorlige. Hva var det som skjedde med Nato på 90-tallet? Etter at Muren falt og Warszawa-pakten gikk i oppløsning? Noen prøver å spinne en story om at Russland var like farlig som det gamle Sovjet. På 90-tallet var det åpenbart ikke tilfellet. Russland lå med brukket rygg lenge. Hva med løftene som ble gitt Gorbatsjov om at Nato ikke skulle utnytte maktvakuumet til å ekspandere østover? Disse avtalene finnes fortsatt og enhver som vil kan kontrollere dem. Burde det ikke utløse noen spørsmål? Velkommen til en interessant samtale med Alf R. Jacobsen. https://nsarchive.gwu.edu/briefing-book/russia-programs/2017-12-12/nato-expansion-what-gorbachev-heard-western-leaders-early YouTube Viktig melding! Abonner på vår nye YouTube-kanal, vi ønsker å tilby et alternativ skulle Rumble svikte. Abonner på vår Doc-TV News kanal – det er helt gratis, og det hjelper oss å stige i algoritmene og nå et større internasjonalt publikum! Hvis du setter pris på sendingene: Vipps oss på 638941. Alle bidrag hjelper. Hva med å møte likesinnede ved å bli med i et av våre lokallag? Lag en konto på Odysee her! – Odysee vil da gi oss poeng som hjelper oss å klatre i algoritmene! Følg oss på Rumble. Følg oss også på PodBean, iTunes og alle steder der podcasts finnes. Husk å rate oss med 5 stjerner, så flere likesinnede sannhetssøkere finner oss der! Ny bok fra Alf. R. Jacobsen. Kjøp boken her!
De verwoesting van de Kakhovka-stuwdam in de Oekraiense Dnipro-rivier is een signaal dat Vladimir Poetin beseft dat hij zijn zogenaamde ‘speciale militaire operatie' aan het verliezen is. Daarbij voltrekken zich gebeurtenissen en patronen die hun wortels hebben in de eeuwen van autocratie die Rusland en zijn 'bufferstaten' domineerden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren die, om wat nu gebeurt beter te begrijpen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!We zijn blij met de advertentie van matt sleeps. Met de code betrouwbarebronnen10 krijg je tien procent korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***In de Russische geschiedenis is het verschijnsel dat de leider weigert te luisteren naar 'brengers van onwelkome feiten' een vast patroon. Gorbatsjov werd pas gewaar hoe desastreus de oorlog van de Sovjet-Unie in Afghanistan verliep nadat hij zelf de baas in het Kremlin was geworden. Zijn voorgangers hadden de waarheid niet willen horen en luisterden alleen nog naar jaknikkers.Dramatisch en bijna fataal was de weigering van Jozef Stalin om – ondanks reeksen signalen - geloof te hechten aan de aankondiging dat Nazi-Duitsland de het Sovjetrijk zou binnenvallen. In zijn paranoia hechtte hij eerder geloof aan collega-tiran Adolf Hitler dan aan zijn eigen spionnen, diplomaten en Winston Churchill. Toen Operatie Barbarossa begonnen was, hield de leider zich elf dagen schuil. Om vervolgens een opmerkelijke toespraak te houden. Stalin schrok er niet voor terug in Oekraïne de grootste stuwdam op te blazen en vele duizenden van zijn eigen soldaten te laten verdrinken.Het schrikbeeld voor de heersers in het Kremlin is hierbij de ondergang van tsaar Nicolaas II. Schijnbaar onaantastbaar bleek hij kwetsbaar en stuurloos, ondermijnd door conflicten in zijn directe omgeving en afhankelijk van de Franse president Poincaré. Hij weigerde de feiten onder ogen te zien. Zijn 'speciale militaire operaties' - zoals de oorlog tegen Japan en de inval in Pruisen leidden tot desastreuze nederlagen. De gevolgen waren vreselijk.Het regime reageerde op de nederlagen met golven van repressie en deportaties, precies zoals Stalin later zou doen in 1941-1945. De tsaar ontsloeg zijn oom en opperbevelhebber en ging zelf het leger leiden. Niet alleen was hij daar ongeschikt voor, het leidde ook tot een soort burgeroorlog binnen het bewind van de Romanov-dynastie. Veel van de onderlinge bedreigingen nu met de Wagnergroep, de Tsjetsjeense leider Kadyrov en de legertop in Moskou zijn geheel herkenbaar.De tsaar ging erin ten onder en de Duitse vijand stookte het vuurtje nog wat op door revolutieleider Vladimir Lenin vanuit Zürich naar Sint-Petersburg te laten reizen. Uiteindelijk zou de bolsjwiekenleider het tsarengezin laten vermoorden.Het noodlot van autocraten blijkt keer op keer dat zij zich afschermen van de realiteit en daarin vereenzamen. Hierdoor ontstaat net onder hen een machtsstrijd, zeker als er geen sprake is van een duidelijke opvolging. Militaire en geopolitieke nederlagen worden dan aanleiding voor ongekende repressie, vervolging en bloedvergieten. Desnoods verdrinkt de heerser zijn eigen onderdanen.***Verder luisteren348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:23 – Deel 201:26:06 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Je mag niet teveel van Oekraïne verwachten bij een aankomend tegenoffensief, zegt defensiedeskundige en voormalig bataljonscommandant George Dimitriu. Tegelijkertijd moeten we Rusland niet overschatten, stelt onderzoeker Bob Deen. In een speciale Perestrojkast discussiëren deze twee collega's bij Instituut Clingendael een uur lang over de doelen en de gevolgen van een Oekraïense bevrijdingsactie 'die je weet die zal komen'. Wat als je de politieke en culturele kant van de Russo-Oekraïense oorlog wilt combineren met een harde militaire analyse bij het gevechtsveld? Dan breng je dus twee collega's van de Security Unit van Instituut Clingendael samen aan een ronde tafel met kaarten van Bachmoet én door Rusland bezet gebied. To measure or not to measureDeen en Dimitriu, die sinds de zomer vanuit De Koninklijke Landmacht bij Clingendael werk, kijken in gesprek met Geert Jan Hahn naar de middelen waar Oekraïne over beschikt én waar het Oekraïne aan ontbreekt. Tegelijkertijd bespreken ze de 'onmeetbare' facetten, zoals de wil om te vechten, interne cohesie, command and control, inlichtingenposities en de rol van partizanen. Daarnaast is er aan de aandacht voor de meetbare en onmeetbare elementen aan Russische zijde. De verdedigingslinies zien er op satellietbeelden indrukwekkend uit, maar blijven de bezetters wel op hun posities zitten als zij minder wil hebben om zich te verdedigen dan dat de Oekraïners de wil hebben om aan te vallen? Als het rommelt in Bachmoet, dondert het in het Kremlin?Een andere vraag die we opwerpen: is het mogelijk om met een succesvol counteroffensief het 'te laten rommelen' in het Kremlin? En kun je de tragische Slag om Bachmoet ook al als onderdeel van die tegenaanval al zien? Politieke observaties van Bob Deen (en ook van Geert Jan en Floris in Oekraïne) duiden er namelijk op dat Oekraïne met de huidige ontwikkelingen bij Bachmoet inzet op 'een psychologische klap', terwijl George Dimitriu militair-strategisch observeert dat dit het gevolg kan zijn van een eventuele omsingeling van Russische troepen (en Wagner) waar Oekraïne op zou inzetten. Naast de kaarten zijn overigens ook chocolade uit Lviv, biografieën van onder meer Gorbatsjov en Nazarbajev en het bordspel AFU. Te gast op Clingendael: Geert Jan Hahn Dynamisch duo: Bob Deen en George Dimitriu In de buurt van een blauw-gele gitaar: Floris Akkerman Montage: Elvira Baan Muziek: DJ Zavala - Welcome to Ukraine Foto's: Zie onze Twitterpagina! Gametip van Deen: Hearts of Iron IV Taaltip van het huis: 'Bezdorizjzja': de zompige lentes in Oekraïne met natte grond, in Rusland bekend als Raspoetitsa. See omnystudio.com/listener for privacy information.
'Homelands' noemt Timothy Garton Ash zijn zeer persoonlijke boek over 50 jaar leven, denken en praten met iedereen die ertoe doet in Europa. Het verschijnt meteen ook in het Nederlands als Europa, een persoonlijke geschiedenis. De eminente Britse historicus van Oxford en Stanford sprak over dat boek en de diepe lagen en vele verrassende ontmoetingen en verhalen daarin met Jaap Jansen en PG Kroeger.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Vader John Garton Ash stormde op D Day het Normandische strand op en speelde na de capitulatie van het Derde Rijk cricket in het door zijn eenheid veroverde dorpje Westen in Noord-Duitsland. Zoon Timothy moest onlangs bij het geven van een lezing in de Oekraïense stad Lviv plots de schuilkelder in. Het boek vertelt het verhaal, de belevenissen en inzichten die hij in de voorbije decennia meer en meer ging krijgen. En het is of we met hem door tal van eerdere edities van Betrouwbare Bronnen wandelen. Over De val van de Muur, Václav Havel, de Balten, de retorica van Volodymyr Zelensky, Vladimir Poetins tsarendromen, Helmut Kohl en zijn Saumagen, de heimelijke Gaullist Mitterrand, de Brexit en de ‘bregrets' daarover en over Margaret Thatchers 'handbagging'.Timothy Garton Ash ziet hoe Europa tussen 1945 en 1989 zichzelf moest heruitvinden, terwijl een grote meerderheid van Europeanen in dictatoriale regimes leefde. Met de val van de Muur brak een nieuw tijdperk aan waarin een heel nieuw Europa zichzelf opnieuw moest uitvinden. En met de inval van Rusland in Oekraïne ziet hij een nieuwe tijd aanbreken. Een periode waarin dat onvolmaakte continent, toch vrijer en sterker dan ooit, zichzelf opnieuw moet definiëren. "We weten nog lang niet waar dit heen gaat, maar ik durf nu wel degelijk een gevoel van optimisme te delen."De ontdekkingstocht van de Britse historicus begon als student in het West-Berlijn van de Koude Oorlog. Hij raakte verslingerd aan het oude, bijna vergeten 'Mittel Europa' dat juist in die jaren nieuw leven kreeg in verzet tegen de tirannie. In Berlijn, Praag, Warschau en het gruwelijk onderdrukte Roemenië kreeg hij vrienden waarmee hij sprak over hun dromen en idealen. Hij was in Gdansk op Walesa's scheepswerf, hij zocht Václav Havel stiekem op in zijn boerengehucht en leerde hun leuze 'Liberté, Fraternité, Normalité!' kennen. Een normaal land, een gewone samenleving als die van Nederlanders, Belgen en Britten, dát werd de droom.Toen de Muur viel, werd alles anders. Maar het intense gesprek met Havel, Kohl en Bronisław Geremek ging voort. En met zijn veelbelovende student - die George Soros voor hem financierde - Viktor Orbán. "Nee, dat is geen succes van mij als leermeester...", zegt Garton Ash vol zelfspot.Hij werd gecommandeerd naar Chequers, het buitenhuis van Margaret Thatcher. Hun gesprek over de de Duitse 'Wiedervereinigung' schreef geschiedenis. Dat geldt ook – en nu, 30 jaar later, dringt dat pas tot hem door - voor de rede van Kohl op zijn uitnodiging in Oxford hield. Het bleek de 'blauwdruk' van Kanzler en Jacques Delors voor de decennia daarna. Zo'n visie is nu weer heel erg nodig, zegt Garton Ash. Maar van wie moet die komen?Ook president George W Bush worstelde met toekomstvragen. "Moeten wij Amerikanen wel willen dat die EU een succes wordt? En moeten we de NAVO verder uitbreiden?", vroeg hij aan Garton Ash. Vlak daarna werden hij en Amerika zeker tien jaar afgeleid door '9/11', Afghanistan en Irak. Vooral China profiteerde daarvan.En nog iemand. Vladimir Poetin. Die ontmoeten we in dit gesprek in 1994 als onbekend gemeenteambtenaar in St. Petersburg. Diens toen al onversneden Russisch Imperiale dromen en frustraties leerden we na 2007 pas goed leren kennen. Te lang heeft Europa daarbij een appeasement-politiek gevoerd, is de bittere conclusie. Nu zullen we Zelensky – in wie Garton Ash overeenkomsten ziet met Havel - moeten helpen te winnen, stelt hij. Alleen zo kan ook in en met Rusland een nieuw begin mogelijk worden.En voor een democratisch Rusland moet uiteindelijk plaats zijn in de NAVO, zegt hij. En het Verenigd Koninkrijk komt terug in de Europese Unie, over een jaar of tien.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Vrienden van de show kunnen meedingen naar een van de vijf exemplaren van het boek van Timothy Garton Ash, beschikbaar gesteld door uitgeverij De Geus. Als vriend krijg je daarover bericht.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore303 - Bijzondere Britse premiers290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder259 - PG bespreekt 'Catharina de Grote & Potjomkin'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne236 – Václav Havel, de dissident die president werd211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde124 - 95 jaar Jacques Delors111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte107 - Jean Monnet, de vader van Europa93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden71 - Caroline de Gruyter: Habsburg als metafoor voor Europa63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenisAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik46 - De zomer van 1989Afl. 42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis35 - Charles de Gaulle32- Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:21 – Deel 201:05:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Wie half februari 2022 had verteld dat Volodymyr Zelensky als held zou worden ontvangen op een top van Europese regeringsleiders, het Europees Parlement en het Amerikaanse congres was uitgelachen. In die dagen zaten Emmanuel Macron en Olaf Scholz in het Kremlin aan een heel lange tafel te soebatten met Vladimir Poetin en wisten de 'realisten' onder de experts en commentatoren heel zeker dat Poetin zou doen wat zij van hem verwachtten: oorlog zou er nooit komen.Nu de Russische inval precies een jaar geleden plaatsvond, doen Jaap Jansen en PG Kroeger een eerste poging tot een bestandopname sinds die zwarte dag in de Europese geschiedenis, 24 februari 2022. Ook omdat we inmiddels veel meer weten van wat die eerste 48 uur nu écht gebeurde. "Ik weet niet of wij elkaar ooit zo nog een keer zullen spreken”, zei de Oekraïense president uit zijn bunker via het scherm tegen de Europese leiders die met spoed bijeenkwamen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***In deze aflevering komt PG in gesprek met Jaap met tien observaties en lessen zoals die nu rondgaan onder kenners en politieke leiders.1] Poetins 'speciale militaire operatie' was en is een door en door ideologische oorlog2] Het in de historie vaak niet zo succesvolle Russische leger zorgde opnieuw voor een fiasco van planning, logistiek, operaties en afwezige exit-strategie3] Europa is aaneengesmeed in plaats van uiteengejaagd en het 'levert'4] Niet alleen overleeft Oekraïne, heeft zijn positie - met Moldavië! - feitelijk zeer versterkt5] De onder president Donald Trump ‘hersendode NAVO' (dixit Macron) is springlevend en geopolitiek herrezen6] Poetin voert zijn oorlog op tot een cultuurstrijd met heel 'het Westen' tot schrik van andere grote machten7] Wat een Blitzkrieg moest zijn werd ‘Verdun 1916'8] Rusland leunt hierbij op irreguliere bendes en maffiose geweldsstructuren, ook buiten Europa9] Het Westen levert Kyiv stap-voor-stap materiële ondersteuning, nooit meer dan nét genoeg10] Robert Serry had gelijk in Betrouwbare Bronnen 287: 'Poetin beëindigde resoluut elke twijfel aan identiteit en nationale cohesie van Oekraïne.'Daarom zijn voor de periode die nu voor ons ligt in jaar 2 van deze oorlog drie scenario's te voorzien.1] Rusland wintDe 'Verdun-strategie' en tijdrekken daarmee tot de presidentsverkiezingen in Amerika eind 2024 zou Oekraïne kunnen uitputten en reduceren tot een vazalstaat. Moldavië is dan eveneens verloren. En hun toekomstige lidmaatschap van EU en NAVO helemaal. Een Trump-achtige president zal dan een deal sluiten met het Kremlin.2] Oekraïne houdt stand en herwint initiatiefZelensky weet hoe hij winnen wil. En dat hij daarmee EU en NAVO voor zich wint, zodat Kyiv sterke veilgheidsgaranties krijgt. Die gelden dan meteen ook voor Moldavië. Onzeker blijft of 'het Westen' een militaire winst aandurft die tot een Kremlincollaps zou leiden.3] Verdun wordt PanmunjeomEen patstelling aan de fronten - zoals in de Eerste Wereldoorlog - kan een bevroren conflict opleveren dat zeer negatief uitpakt voor Europa en Kyiv. Amerika ziet dan liefst Oekraïne als een stekelvarken dat Rusland voorgoed afschrikt. Een soort Zuid-Korea. Zo'n uitkomst zou zelfs gunstig kunnen uitpakken voor een herverkiezing van Joe BidenJaap en PG wijzen op de meest recente, sterk symbolische speech van Poetin die zo'n conflict als de opmaat naar een soort 'Minsk 3 Akkoord' en ‘n overwinning op het Westen schetst. Die hield hij in het voormalige Stalingrad bij de viering van de tachtigste verjaardag van de capitulatie van Hitlers zesde Leger. Dit betoog is net zo veelzeggend als zijn roemruchte tv-rede van 23 februari 2022, die we analyseerden in Betrouwbare Bronnen 253.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenZelensky's vredesplanHubert Smeets - Eén jaar oorlog: de realistische school moet eens in de spiegel kijken***Verder kijkenPoetin - Toespraak tot de Münchenconferentie in 2007Poetin - Toespraak: tachtig jaar na Stalingrad***Verder luisteren313 - Zweden, land met een roemruchte geschiedenis, wordt op 1 januari EU-voorzitter279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne236 – Václav Havel, de dissident die president werd211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:57 – Deel 201:20:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Gorbatsjov en de val van de muur! Een monumentale aflevering wat dat betreft. Gorbatsjov is één van de belangrijkste personen in de koude oorlog en zou met zijn ideeën en handelen de bevroren situatie doen ontdooien, met enorm grote gevolgen.Eén van die gevolgen was de val van de muur. In 1989 dacht in eerste instantie niemand dat de muur zou vallen, maar toch gebeurde het!Wie was Gorbatsjov en waarom was hij zo belangrijk?En waarom viel de muur in 1989 dan om? Support the showHelp ons een handje!.Als je ons wilt helpen en onze podcast mogelijk wilt blijven maken voor de toekomst, kan dat via de link hieronder:.Klik hier om naar de Buzzsprout-website te gaan.Buzzsprout is onze podcasthost en biedt nu een handige manier om ons te steunen. Het maakt het ook voor ons makkelijker om in de toekomst misschien wat extraatjes met jullie te delen. Betalen kan via Google Pay of Credit Card..Social Media.Vergeet niet om lid te worden van onze Geschiedenisreis Facebookgroep. Hier kun je je kennis testen met leuke interacties, je mening delen over onze podcast en praten over geschiedenis met andere liefhebbers!.Volg ons op onze social media kanalen:. Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen! Instagram: Hier delen we info over onze podcast, achtergrondverhalen en aankomende onderwerpen. YouTube: Documentaires in samenwerking met VidiVision TikTok: Korte documentaires met beeldmateriaal! Zakelijk emailadres:leethijsgeschi...
In zestig jaar was de wereld niet eerder zó nabij een nucleaire catastrofe, een ‘Armageddon', als nu. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden afgelopen week. Hij ziet belangrijke, schrikwekkende analogieën van de dreiging door Vladimir Poetin met kernwapens met de Cubacrisis van oktober 1962.Waarom? En welke lessen kun je hieruit trekken? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar die dertien dagen die de wereld schokten en hun actualiteit vandaag.John F Kennedy speelde met zijn dochtertje Caroline toen zijn kerngroep van adviseurs met informatie en foto's kwam die ondubbelzinnig bewezen dat de Sovjet-Unie raketten met kernkoppen installeerde op korte afstand van Florida. Vanaf dat moment moest hij hectisch crisismanagement bedrijven en tegelijk heel scherp en strategisch opereren. Daarbij kwam dat hij het gedrag van Sovjetleider Nikita Chroesjtjov beleefde als onpeilbaar grillig.Er volgden dagen van intens beraad, dreigende taal, merkwaardige briefwisselingen met het Kremlin, backchannels en consultaties met NAVO-bondgenoten. JFK's broer Robert en vicepresident Lyndon Baines Johnson speelden een belangrijke rol, maar ook sleuteladviseurs als FDR's tolk Chip Bohlen en de KGB-chef in Washington DC, Grigori Bolshakov. En ook: het DDR-passagiersschip Völkerfreundschaft! Zoals zo vaak speelt Nederland een opmerkelijke bijrol - al meteen in het allereerste crisisberaad.Deze crisisperiode is door vele historici tot in detail bestudeerd. PG gebruikt hierbij de unieke publicatie van de tapes van vergaderingen en gesprekken in het Witte Huis. Alsof je nu exact 60 jaar later mee om tafel zit terwijl Kennedy piekert, zijn broer scherp doorvraagt en LBJ in het brein van de Kremlinchef kruipt.Veel van de omstandigheden, onzekerheden, risico's en angsten van toen herkent Joe Biden nu. En net als Kennedy toen is hij daar heel open over. Om het Kremlin geen enkele illusie te geven.***In het laatste kwartier van deze editie keren Jaap en PG nog even terug naar aflevering 292 van Betrouwbare Bronnen. Toen was staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) te gast. Die presenteerde in dat gesprek een opening voor de benadeelde spaarders met Box-3 vermogen die achter het net visten bij de compensatie – anders dan de 60.000 belastingbetalers die officieel bezwaar hadden gemaakt. Van Rij wees op de mogelijkheid met terugwerkende kracht (tot en met 2017) alsnog bezwaar aan te tekenen.Zes dagen later op Prinsjesdag bleek dit een loze belofte.Hoe kan dat nou? Te gast is Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers, die eerder de 60.000 bezwaarmakers bijstond. Wat hoorde hij vorige week van Van Rij bij de Algemene Financiële Beschouwingen en wat gaat zijn bond nu doen?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenPeter Jennings - The Missiles of October: What the World Didn't Know (1992)Oval Office Address on the Cuban Missile Crisis - John F. Kennedy - Oct. 22, 1962JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 1 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 2 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 3 of 3 - ABC News Nightline, 1994***Verder luisteren287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:00 – Deel 201:24:25 – Box-3 met Jurgen de Vries01:39:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Wie had toen ooit kunnen denken dat het hoofd van de communistische partij van de Sovjet-Unie een bezoek zou brengen aan de Opperherder van de katholieke Kerk? Wie was eigenlijk Michael Gorbatsjov, die ooit verklaarde: "Alles wat in Oost-Europa is gebeurd, zou niet mogelijk zijn geweest zonder de aanwezigheid van deze Paus...". Embed from Getty Images
‘Je ziet op de Russische staats-TV de eerste barsten en twijfel in het pantser ontstaan'. Was getekend, Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, oud-inwoner van Moskou en voormalig tolk van wijlen Gorbatsjov. Hoe kijkt hij naar de situatie in Oekraïne en Rusland? ‘Wij zijn in oorlog zonder in oorlog te zijn.' In het Brusselse Berlaymont, het gebouw van de Europese Commissie, praten BNR's Eurocommissarissen Hahn en De Vries een half uur met een echte Eurocommissaris: Frans Timmermans, de vicevoorzitter van de Europese Commissie. Met hem praten Hahn en de Vries over de oorlog, maar ook over de Europese Deal, de verkiezingen in Italië én: treinen door Europa. Oorlog en dreiging De strijd tussen Oekraïne en Rusland laat de vicevoorzitter niet onberoerd: ‘de oorlog die Rusland is begonnen tegen Oekraïne raakt ons rechtstreeks'. Niet alleen op het gebied van energie, maar ook onze democratische samenlevingen zijn in gevaar: ‘Hij [Poetin] zou graag zien dat ook de Europese landen autocratisch bestuurd worden. Hij heeft altijd de EU als een bedreiging voor zijn visie gezien, en heeft altijd geprobeerd de Europese Unie uit elkaar te spelen. Wij zijn in oorlog zonder in oorlog te zijn'. Klimaat en Italië Ook reageert Timmermans op andere uitdagingen voor Europa: de strijd tegen klimaatverandering (‘We kunnen tot een heel hoog niveau onafhankelijk worden van import elders, dan zijn wij niet meer chantabel'), de Europese spoorwegen (‘Ik heb de Europese spoorwegen tot eind dit jaar gegeven om met een ticketingsysteem te komen dat voor iedereen toegankelijk is. Doen ze het niet, dan gaan we het wettelijk afdwingen') en de aankomende verkiezingen in Italië (‘Wij zijn geneigd om als mensen altijd in vooruitgang te denken, maar er is ook regressie mogelijk (…) Ik hoop dat dat mensen naar de stembus kan brengen'). De vijfenzeventigste aflevering van BNR Europa (voorheen Europa Podcast): Hahn en De Vries houden Brussel, de Europese Unie, Schengen, de eurozone en de rafelranden van ons continent in de smiezen. En hoe we ons over dat continent bewegen. Daarnaast is er ook wekelijks aandacht voor 'muziek' van ons continent. En deze aflevering gaan we naar ... Oostenrijk, natuurlijk! De hele playlist Eurotrash kun je hier vinden! Shownotes: Aflevering #103 en aflevering #104 van de Italië podcast: See omnystudio.com/listener for privacy information.
Poetin had het te druk voor de uitvaart van Gorbatsjov, het offensief van Oekraïne zet door. In de Russische media: een bizar filmpje van Gazprom en een Russische journalist gaat in de gevangenis.
Samband sveitarfélaga á Austurlandi vonast til að lært verði af biturri reynslu ef haldið verður áfram í haust með hugmyndir um sameiningu sýslumannsembættanna. Í umsögn sambandsins um drög dómsmálaráðherra um breytingar á lögum um sýslumenn kemur fram að síðustu breytingar hafi verið illa undirbúnar og vanfjármagnaðar. Við ræddum við Einar Má Sigurðarson, formann Sambands sveitarfélaga á Austurlandi, um fyrirhugaðar breytingar á sýslumannsembættunum. Greint var frá því í gær að sextíu og fimm milljörðum evra verði varið í stuðningsaðgerðir til handa þýskum almenningi og fyrirtækjum, vegna hækkandi orkuverðs og verðbólgu. Eftirlaunaþegar og námsfólk fá eingreiðslu til að geta borgað orkureikninga, almenningssamgöngur verða niðurgreiddar og fyrirtæki fá ýmis konar aðstoð. Þá hafa verið kynntar nýjar reglur sem eiga að draga úr orkunotkun fyrirtækja og einstaklinga: til að mynda mega skrifstofurými nú ekki vera heitari en 19 gráður og bygginar og útilistaverk sem áður voru upplýst - verða það ekki áfram á meðan orkuskortur er í landinu. Við ræddum við Önnu Þorbjörgu Jónasdóttur, fréttakonu, sem nú er búsett í Berlín. Gunnar Smári Egilsson félagi í Sósíalistaflokki Íslands greindi frá því um helgina að að honum hefði verið veist fyrir pólitíska þátttöku sína á förnum vegi en eins að rúður hefðu verið brotnar í húsnæði flokksins. Hann var gestur okkar til að ræða þessi atvik betur. Í dag tekur stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis til umræðu skipan embættismanna án auglýsingar en nokkur tilvik hafa komið upp að undanförnu þar sem embættismenn eru skipaðir eða færðir til í starfi án þess að hefðbundið umsóknarferli eigi sér stað. Þær Þórunn Sveinbjarnardóttir, formaður nefndarinnar og þinggkona Samfylkingarinnar, og Halla Signý Kristjánsdóttir þingkona Framsóknarflokksins, sem einnig á sæti í nefndinni, voru gestir okkar. Við ræðum við Árna Þór Sigurðsson, sendiherra Íslands í Moskvu, sem var um helgina viðstaddur útför Mikhaíls Gorbatsjovs, fyrrverandi leiðtoga Sovétríkjanna. Útför Gorbatsjovs var ekki ríkisútför og því var Vladimír Pútín Rússlandsforseti ekki viðstaddur, ekki frekar en leiðtogar vestrænna ríkja þó að frátöldum Viktori Orbán, forsætisráðherra Ungverjalands. Við ræddum við Árna um Gorbatsjov og stöðuna í Rússlandi. Já og við förum yfir íþróttirnar, eins og alltaf á mánudögum, með Þorkeli Gunnari Sigurbjörnssyni í lok þáttar.
Samband sveitarfélaga á Austurlandi vonast til að lært verði af biturri reynslu ef haldið verður áfram í haust með hugmyndir um sameiningu sýslumannsembættanna. Í umsögn sambandsins um drög dómsmálaráðherra um breytingar á lögum um sýslumenn kemur fram að síðustu breytingar hafi verið illa undirbúnar og vanfjármagnaðar. Við ræddum við Einar Má Sigurðarson, formann Sambands sveitarfélaga á Austurlandi, um fyrirhugaðar breytingar á sýslumannsembættunum. Greint var frá því í gær að sextíu og fimm milljörðum evra verði varið í stuðningsaðgerðir til handa þýskum almenningi og fyrirtækjum, vegna hækkandi orkuverðs og verðbólgu. Eftirlaunaþegar og námsfólk fá eingreiðslu til að geta borgað orkureikninga, almenningssamgöngur verða niðurgreiddar og fyrirtæki fá ýmis konar aðstoð. Þá hafa verið kynntar nýjar reglur sem eiga að draga úr orkunotkun fyrirtækja og einstaklinga: til að mynda mega skrifstofurými nú ekki vera heitari en 19 gráður og bygginar og útilistaverk sem áður voru upplýst - verða það ekki áfram á meðan orkuskortur er í landinu. Við ræddum við Önnu Þorbjörgu Jónasdóttur, fréttakonu, sem nú er búsett í Berlín. Gunnar Smári Egilsson félagi í Sósíalistaflokki Íslands greindi frá því um helgina að að honum hefði verið veist fyrir pólitíska þátttöku sína á förnum vegi en eins að rúður hefðu verið brotnar í húsnæði flokksins. Hann var gestur okkar til að ræða þessi atvik betur. Í dag tekur stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis til umræðu skipan embættismanna án auglýsingar en nokkur tilvik hafa komið upp að undanförnu þar sem embættismenn eru skipaðir eða færðir til í starfi án þess að hefðbundið umsóknarferli eigi sér stað. Þær Þórunn Sveinbjarnardóttir, formaður nefndarinnar og þinggkona Samfylkingarinnar, og Halla Signý Kristjánsdóttir þingkona Framsóknarflokksins, sem einnig á sæti í nefndinni, voru gestir okkar. Við ræðum við Árna Þór Sigurðsson, sendiherra Íslands í Moskvu, sem var um helgina viðstaddur útför Mikhaíls Gorbatsjovs, fyrrverandi leiðtoga Sovétríkjanna. Útför Gorbatsjovs var ekki ríkisútför og því var Vladimír Pútín Rússlandsforseti ekki viðstaddur, ekki frekar en leiðtogar vestrænna ríkja þó að frátöldum Viktori Orbán, forsætisráðherra Ungverjalands. Við ræddum við Árna um Gorbatsjov og stöðuna í Rússlandi. Já og við förum yfir íþróttirnar, eins og alltaf á mánudögum, með Þorkeli Gunnari Sigurbjörnssyni í lok þáttar.
Samband sveitarfélaga á Austurlandi vonast til að lært verði af biturri reynslu ef haldið verður áfram í haust með hugmyndir um sameiningu sýslumannsembættanna. Í umsögn sambandsins um drög dómsmálaráðherra um breytingar á lögum um sýslumenn kemur fram að síðustu breytingar hafi verið illa undirbúnar og vanfjármagnaðar. Við ræddum við Einar Má Sigurðarson, formann Sambands sveitarfélaga á Austurlandi, um fyrirhugaðar breytingar á sýslumannsembættunum. Greint var frá því í gær að sextíu og fimm milljörðum evra verði varið í stuðningsaðgerðir til handa þýskum almenningi og fyrirtækjum, vegna hækkandi orkuverðs og verðbólgu. Eftirlaunaþegar og námsfólk fá eingreiðslu til að geta borgað orkureikninga, almenningssamgöngur verða niðurgreiddar og fyrirtæki fá ýmis konar aðstoð. Þá hafa verið kynntar nýjar reglur sem eiga að draga úr orkunotkun fyrirtækja og einstaklinga: til að mynda mega skrifstofurými nú ekki vera heitari en 19 gráður og bygginar og útilistaverk sem áður voru upplýst - verða það ekki áfram á meðan orkuskortur er í landinu. Við ræddum við Önnu Þorbjörgu Jónasdóttur, fréttakonu, sem nú er búsett í Berlín. Gunnar Smári Egilsson félagi í Sósíalistaflokki Íslands greindi frá því um helgina að að honum hefði verið veist fyrir pólitíska þátttöku sína á förnum vegi en eins að rúður hefðu verið brotnar í húsnæði flokksins. Hann var gestur okkar til að ræða þessi atvik betur. Í dag tekur stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis til umræðu skipan embættismanna án auglýsingar en nokkur tilvik hafa komið upp að undanförnu þar sem embættismenn eru skipaðir eða færðir til í starfi án þess að hefðbundið umsóknarferli eigi sér stað. Þær Þórunn Sveinbjarnardóttir, formaður nefndarinnar og þinggkona Samfylkingarinnar, og Halla Signý Kristjánsdóttir þingkona Framsóknarflokksins, sem einnig á sæti í nefndinni, voru gestir okkar. Við ræðum við Árna Þór Sigurðsson, sendiherra Íslands í Moskvu, sem var um helgina viðstaddur útför Mikhaíls Gorbatsjovs, fyrrverandi leiðtoga Sovétríkjanna. Útför Gorbatsjovs var ekki ríkisútför og því var Vladimír Pútín Rússlandsforseti ekki viðstaddur, ekki frekar en leiðtogar vestrænna ríkja þó að frátöldum Viktori Orbán, forsætisráðherra Ungverjalands. Við ræddum við Árna um Gorbatsjov og stöðuna í Rússlandi. Já og við förum yfir íþróttirnar, eins og alltaf á mánudögum, með Þorkeli Gunnari Sigurbjörnssyni í lok þáttar.
Hei igjen liberale venner!I episode 304 av Liberaleren Podcast har Klaus besøk av Liberalerens redaksjonsmedlem Lene Johansen.De er innom mange temaer, men må selvsagt snakke om Mikhail Gorbatsjov, som nylig gikk bort i en alder av 91 år. Var han en fredens mann?I tillegg er de innom:-Utviklingen etter 1989 og endringene Gorbatsjov stod for.-Amerikanerne har ikke lenger tillit til mediene, hvordan går dette videre?-Hva er liberalismens vei videre, finnes det et godt håp for god utvikling?-Trond Giske-filmen "Makta rår", hva er våre tanker om filmen?-239 asylsøknader fra Afghanere som har hjulpet det norske forsvar.-Næringslivet og miljø og klima-muligheter.Vennligst abonner på podcasten i din egen app, så blir du varslet når nye episoder kommer ut.Følg/kontakt oss her: liberalaften@gmail.comhttps://www.facebook.com/liberalerenpodcast/https://www.instagram.com/liberalerenpodcast/https://twitter.com/LiberalerenPRate oss gjerne også i de apper som tilbyr dette!Skriv også positive kommentarer i de podcast apper hvor det er mulig.Her er en link til å skrive reviews:https://ratethispodcast.com/rateliberalerenpodcastLes dine daglige nyheter på Liberaleren:https://www.liberaleren.no/ Støtt Liberaleren gjennom diverse bidrag her:https://www.liberaleren.no/donasjoner/ Finn mer:https://www.podpage.com/liberaleren-podcastVIPPS valgfrie kroner til Liberaleren: 579172Liberaleren TV:https://www.youtube.com/channel/UCHChWhwyiNrhDlfmvgJRbrA Liberal hilsning fra Klaus og Lene! Our GDPR privacy policy was updated on August 8, 2022. Visit acast.com/privacy for more information.
Het overlijden van Michail Gorbatsjov riep veel reacties op in Europa. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn zag dat er lang niet overal hetzelfde wordt gereageerd. Kritiek is er vooral in de voormalige Sovjetstaten. Luister ook | #72: Een nieuw seizoen BNR Europa! Met: Liesje SchreinemacherSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Karpe får kritikk fra Skeiv Ungdom for tidligere bruk av homofobiske skjellsord - vi intervjuer Chris fra Lobbyen og Anine Kierulf ved Institutt for rettsvitenskap. Sovjetunionens første og siste president, Mikhail Gorbatsjov, gikk bort på tirsdag - men i hvilket lys vil han huskes? Borgerkrigen i Etiopias Tigray-provins fortsetter, med store katastrofale følger for den humanitære situasjonen i landet. Alt dette, og mer, får du høre i dagens episode av Opplysningen. Medvirkende: Emma Nordsteien, Benjamin Nordtømme og Lise Mari Skogheim Benus I studio: Benjamin Nordtømme og Emma Nordsteien Tekniker: Karl Magnus
Michail Gorbatsjov, de laatste president van de Sovjet-Unie, overleed dinsdag op 91-jarige leeftijd. In het buitenland wordt hij gevierd als de man die de weg plaveide voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Veel Russen verwijten hem juist het Russische imperium te hebben verkwanseld, vertelt Ruslandkenner Hubert Smeets. Wat is de erfenis van Gorbatsjov?Gast: Hubert SmeetsPresentatie: Floor BoonProductie: Anna Korterink & Weike van KoolwijkMontage: Bas van WinZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
De glasnost (openheid) die Michail Gorbatsjov zo graag wilde, werd uiteindelijk de ondergang van de Sovjet-Unie. Buitenlandredacteur Bert Lanting blikt terug op zijn ontmoetingen en op de rol in de wereldgeschiedenis van deze belangrijke, maar in eigen land impopulaire, Sovjetleider.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nog een keer stond hij op de voorpagina's van alle Westerse kranten, net als in de jaren tachtig en negentig. Afgelopen dinsdag overleed Michail Gorbatsjov, de laatste leider van de Sovjet-Unie, op 91-jarige leeftijd. De man die Europa opschudde met zijn glasnost en perestrojka en onder wie het Sovjetrijk uiteenviel. Het maakte van hem in het Westen een held, maar in Rusland en omringende landen kijken ze met minder enthousiasme naar hem. Was dat beeld toentertijd ook zo? Gaf Gorbatsjov de belangen van de Sovjet-Unie te makkelijk weg en moest het daardoor wel tot een Russisch revanchisme onder Poetin komen? En hoe keek Gorbatsjov naar Oekraïne? We hopen er met Marc Jansen een antwoord op te vinden. Jansen, Ruslandhistoricus aan de Universiteit van Amsterdam, schreef diverse boeken over Rusland, Oekraïne en Georgië. Tussen 1987 en 1990 woonde hij in Moskou en zag de omwentelingen onder Gorbatsjov van dichtbij. En er is een mop, met Gorbatsjov in zijn onderbroek. Host in de studio: Floris Akkerman Host thuis: Geert Jan Hahn Dé Gorbatsjovkenner van de Benelux: Marc Jansen Onderbroekenlol: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.
Michail Gorbatsjov, de laatste leider van de Sovjet-Unie, is dinsdag overleden. De man van de glasnost en perestrojka bracht de USSR onbedoeld ten val, maar daarmee veranderde hij de wereld fundamenteel. Wat moeten we van hem onthouden? Credits op standaard.be/podcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Mikhail Gorbatsjov var en av få verdensledere man med sikkerhet kan si endret verdenshistorien. Nå er han død - han ble 91 år gammel. Så hans død vil selvsagt prege denne utgaven av Nyhetsmorgen, men vi skal ikke bare snakke om Gorbatsjov - du skal få høre at det har vært en kraftig økning i godstrafikken med tog, og at kapasiteten snart er sprengt. I dag tas 431 nye lærere ut i streik, etter at det ble brudd i meklingen i årets lønnsoppgjør. Det er 25 år siden prinsesse Diana døde i en bilulykke i Paris, bare 36 år gammel. Men konspirasjonsteoriene om hennes død lever i beste velgående. Hør episoden i appen NRK Radio
Siste nytt fra VG kl 6.30
Michail Gorbatsjov is overleden. In het Westen wordt hij beschouwd als vredesstichter, maar in Rusland zelf werd Gorbatsjov een antiheld omdat hij de Sovjet-Unie niet kon redden. Na de coronacrisis pakt het overlegcomité nu ook de energiecrisis aan. De vergadering van alle regeringen van ons land lijkt een soort super-regering te worden die knopen kan doorhakken. Klopt dat beeld? En Remco Evenepoel haalde zwaar uit in de tijdrit in de Ronde van Spanje. Wat maakt van hem zo'n fenomeen?
Met vandaag: Gorbatsjov overleden | Ledenbijeenkomst VVD over asielbeleid | Atoomwaakhond naar Oekraïne | Hoe onrustig wordt het in Irak | Hoe bouw je een boot? Presentatie: Wilfried de Jong.
In deze eerste aflevering van alweer het vijfde seizoen van Betrouwbare Bronnen keren we terug naar het onderwerp wat in seizoen vier plotseling deze podcast ging beheersen: Oekraïne. We praten we met Robert Serry, in de periode 1992-1996 de eerste ambassadeur namens Nederland in dat toen net onafhankelijk geworden land.Serry werkte daarna nog voor de NAVO en de Verenigde Naties, maar hij bleef terugkeren naar het land waaraan hij inmiddels verknocht was geraakt. Sterker: hij had er zijn vrouw gevonden en kreeg er familie bij. Ook stuurde toenmalig VN secretaris-generaal Ban Ki-Moon hem naar de door Rusland ingenomen Krim, maar Poetins ‘groene mannetjes' zetten hem er zonder pardon uit.Deze zomer verbleef Serry opnieuw in Kyiv en omgeving en schreef een dagboek. Zijn ooggetuige-verslag vertelt hij bij ons. Hij trof een zelfverzekerd volk dat meer dan ooit zijn lot in eigen hand neemt. Zo er al twijfels zouden zijn geweest aan de nationale cohesie en identiteit van Oekraïne, dan heeft Poetin die met zijn oorlog resoluut beëindigd, zegt hij.Serry vertelt een kleurrijk verhaal waarin de complexiteit van het land zichtbaar wordt. In alles is Oekraïne hoe dan ook een 'grensland'. Niet alleen territoriaal, ook cultureel en politiek. In veel is nog de erfenis van dictatuur en communistisme merkbaar. Wat Rusland onder Jeltsin meemaakte gebeurde bijna identiek in Oekraïne. Oligarchen, corruptie, verarming, het ontbreken van een democratische cultuur en civil society - ook Oekraïne zuchtte eronder.Toch is Serry nu optimistisch. De nieuwe generatie, zoals Volodymyr Zelensky en zijn staf, ademt een nieuwe geest van vrijheid en een Europese toekomst. Maar Serry is ook realistisch. In de verlammende Brezjnev-jaren werkte hij op de Nederlandse ambassade in Moskou. Daarna leek het of alles kon, maar veel oude structuren blijken taai of komen zelfs weer terug. Kort voor de inval in Oekraïne kwam Serry nog regelmatig bijeen met Russische en Oekraiense deskundigen. Toen bleek hem al dat het Kremlin niet meer luisterde naar de eigen experts en diplomaten.Als oud-diplomaat probeert Serry te doen wat hij kan. Ook op microniveau: hij helpt Oekraïners wier appartementsgebouwen door Poetin kapotgebombardeerd zijn met wederopbouw. Ook de luisteraars van Betrouwbare Bronnen kunnen hierbij financieel helpen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer tekst. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijken Amerikaanse onderminister aan de telefoon met Geoffrey Pyatt in opgenomen gesprek over Serry. Ze zegt: "Fuck the EU."Serry klemgezet en gedeporteerd uit De Krim (2014)***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:49 – Deel 201:40:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Siste nytt fra VG Nyheter.
In deze laatste aflevering van het podcastseizoen 2021-2022 komen heel veel thema's van dit vierde seizoen bijeen in één stad aan de Baltische kust. De exclave Kaliningrad is het restant van Stalins annexaties in 1946. Anno 2022 is het een 'flashpoint' in de geopolitieke en militaire spanningen die Europa op zijn kop zetten. Wat is dat voor stad en waarom gebeurt dit juist daar?In gesprek met Jaap Jansen vertelt PG Kroeger het verhaal van deze 'oblast' van Rusland. Het is het verhaal van ons Europese continent, onze cultuur en politiek sinds de Middeleeuwen.Het was een havenstadje van het Slavische volk der Prussen. Het werd een militair, strategisch en mercantiel centrum van de Duitse ridderordes die de Baltische kusten veroverden en met de Hanzesteden tot grote bloei brachten.Die ridders eerden hun heerser Ottokar II door de nieuwe stad Königsberg - Koningsburcht - te noemen. In de eeuwen daarna werd het de hoofdstad van de eerste protestantse staat in Europa, het machtscentrum van Brandenburg-Pruisen, rebelse stad van kunst en wetenschap.Hier schetste de geniale filosoof Immanuel Kant in de late achttiende eeuw hoe de wereld 'tot eeuwige vrede' zou kunnen komen. Fascinerend is hoe hij concreet voor zich zag hoe wij nu in de EU, met een 'rules based order' en een Erasmus-programma de poging zijn gaan wagen.PG vertelt ook over de rampen die Königsberg troffen, de verwoestingen en deportaties en dat Poetins FSB gevestigd is in het voormalige Gestapo-hoofdkwartier. De enorme spanningen nu tussen Rusland, Litouwen en Polen rond de treincorridor naar Kaliningrad zijn de echo van eeuwen.Tot slot het verhaal van het grootste mysterie in de kunst: de verdwenen Barnsteenkamer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenHubert Smeets - Kaliningrad: sovjetkolonie die worstelt met haar identiteit (2017)Laura Starink - Russisch sabelgekletter na Litouwse stop op staaltransport naar Kaliningrad (2022)Rusland mag goederen naar Kaliningrad blijven uitvoeren, goederen met militaire toepassing worden uitgesloten***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:10 – Deel 201:25:10 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Zondag overleed Mient Jan Faber en ik was het vergeten, maar mijn moeder vertelde me dat een van mijn eerste stukjes als journalist – ik was 21 – over hem ging. Zij wist het nog want we aten taart: ik kreeg er voor betaald en het stond in het legendarische Vrij Nederland! Ik was erachter gekomen dat Faber door zijn Interkerkelijk Vredesberaad op het matje was geroepen. De grote man achter de kernwapendemonstraties – 400.000 mensen in Amsterdam en later nog eens 500.000 in Den Haag – had geopperd dat het misschien toch niet zo'n slecht idee was om in ons land tijdelijk een klein aantal nieuwe kruisvluchtwapens te ‘parkeren' als dat het uiteindelijke doel – veel minder kernwapens in Europa – kon dienen. Faber moest voortaan eerst overleggen met zijn bestuur voordat hij een interview gaf over nieuwe ideeën. Hij vertelde me dat-ie ermee kon leven. Soms moet je tijdelijk iets accepteren waar je liefst vandaag nog vanaf wilt. Het was vloeken in de kerk natuurlijk. Hans van Mierlo vreesde dat we van die kernwapens nooit meer afkwamen: je kunt ze niet on-uitvinden. En Doe Maar scoorde in die dagen een nummer 1-hit met ‘Carrière maken, voordat de bom valt.' Het paradoxale van die bom is dat je redelijk safe bent als je ‘m bezit. Had Oekraïne hem nog gehad, dan was Poetin het land niet binnengevallen. Destijds demonstreerde ik mee in Amsterdam en Den Haag. ‘Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen met Nederland.' Dat laatste vond ik een beetje raar, maar ja – je moest toch ergens beginnen? Ook hier weer een paradox: misschien is het uiteindelijk wel Ronald Reagan die het meeste voor de wereldvrede gedaan heeft. Zijn wapenwedloop putte Moskou uit, Gorbatsjov zag dat het communisme niet langer levensvatbaar was, in 1989 viel de Muur en het aantal kernwapens in Europa werd fors verminderd. In Den Haag, dicht bij de Tweede Kamer, herinnert de Laan van Reagan en Gorbatsjov daar nog aan. Een dikke veertig jaar verder zijn we weer heel erg bang voor de bom. Prominente Duitsers waarschuwen tegen het leveren aan Oekraïne van zware wapens: het kan een kernoorlog veroorzaken! Twee jaar geleden nam de Tweede Kamer een motie aan van Sjoerd Sjoerdsma van D66. Om te voorkomen dat de nieuwe Joint Strike Fighter ook in Nederland kernwapens zou dragen, moest de regering het initiatief nemen voor een ‘strategische dialoog' tussen de Verenigde Staten en Rusland. Het was onbegonnen werk, de Russen hadden juist het zo cruciale INF-verdrag opgezegd en China moderniseerde zijn arsenaal in razend tempo. Nederland was als enige NAVO-land aanwezig bij onderhandelingen over het VN Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens, maar stemde tegen omdat het gebruik en stationeren van kernwapens verbiedt. En de NAVO is nu eenmaal óók een kernwapenalliantie. Een motie voor een dialoog zou nu geen enkele zin hebben. It takes two to tango. En toch moet zo'n gesprek er uiteindelijk wel weer komen. Met alle paradoxen - die ook Mient Jan Faber heel goed begreep – erbij. Voordat de bom valt. Dit was de laatste column van Jaap Jansen, maar we horen hem ongetwijfeld terug op BNR en je kunt hem blijven volgen via zijn podcast Betrouwbare Bronnen See omnystudio.com/listener for privacy information.
Na de val van het IJzeren Gordijn had Gorbatsjov grootse plannen voor een gemeenschappelijk Europees huis. Het zou een terugkeer van Rusland naar Europa betekenen. Het Westen had geen interesse. Maarten en Tom vragen zich of hier de wortels liggen voor het huidige conflict in Oekraïne. Geproduceerd door t-talks
Donderdag 31 maart spreekt de Oekraïense president Volodimir Zelenski de Tweede Kamer toe, live via het scherm. Dit nieuwe type staatsbezoek is de afgelopen weken ontstaan in de oorlog van Vladimir Poetin tegen Oekraïne. Het Europees Parlement had de primeur. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe deze optredens zich hebben ontwikkeld tot een nieuw, wereldwijd fenomeen. Duidelijk is dat de president, een voormalig acteur, veel geleerd heeft van zijn vakgenoot uit Hollywood, Ronald Reagan. In de Bondsdag citeerde hij hem zelfs!In het Europese mozaïek neemt elk land zijn eigen positie in richting Rusland en Oekraïne. En Zelenski spreekt ze daar een voor een op aan. Zijn optreden in de Bondsdag was een van de bijzonderste. En dat is ook een beetje een waarschuwing voor Vera Bergkamp en Mark Rutte. Want in Duitsland stak na die zitting een storm op. ‘Pijnlijk' en ‘stijlloos' waren de meest gebruikte termen. Dat bondskanselier Olaf Scholz alleen maar toekeek en na afloop gewoon wegliep naar zijn kantoor werd een schande gevonden.Wat maakt het voor Duitse politici en vooral die van de SPD zo moeilijk zich hier een gepaste houding te geven? PG neemt je mee in de geschiedenis van de Ostpolitik waar juist die partij zich als grote erflater van ziet. Grote namen als Willy Brandt en Helmut Schmidt klinken dan, maar juist ook hier weinig bekende mensen als 'Der Onkel', Herbert Wehner. En de rol van Oskar Lafontaine mag hierbij niet ongenoemd blijven.De CDU had een eigen variant van Ostpolitik. Daarvoor zorgde de baas van Beieren, Franz Josef Strauß. Hij begon een sluwe ondermijning van de DDR door de bijna bankroete SED-machthebbers leningen te verstrekken en zo langzamerhand afhankelijk te maken van de West-Duitse banken en bedrijven. Helmut Kohl zette dit voort in de jaren van Michail Gorbatsjov en Boris Jeltsin bij het helpen van de Russen als dank voor de Wiedervereinigung.Jaap en PG belichten de bijzondere band van de SPD in de tijd van Gerhard Schröder met Vladimir Poetin en zijn gasbel in Siberië. Die werkt nu onder Scholz fors door en Schröder is bepaald niet de enige binnen die partij die als 'Putinversteher' te boek staat. Een oud-minister van Brandt publiceerde pal voor de inval zelfs nog een boek met veel begrip voor de Russische houding.Ook Angela Merkel hield vast aan de lijn van haar coalitiepartner SPD. Maar haar relatie met Poetin was - mede aangemoedigd door de andere westerse leiders - toch weer heel anders dan die van Schröder. Essentieel is wat hierbij in 2014 en 2015 gebeurde. In de nieuwe 'Ampel Koalition' zijn het nu de Groenen die zich ondanks hun pacifistische traditie nog het stevigst tonen tegenover Poetin.Donderdag doet Zelenski's tournee Den Haag aan. Jaap en PG zijn benieuwd hoe hard hij Nederland aanpakt. Was wat hij over Nederland zei afgelopen week in zijn speech op de Europese Top slechts een voorproefje?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! (oa over Poetin)258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:29:52 – Deel 201:16:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
In deze aflevering van Na de Les pakken we het groot aan: we bespreken in sneltreinvaart de Koude Oorlog in Europa. We beginnen in Jalta en Potsdam en eindigen met de val van Sovjet Unie. Maar hoe zat het nou met die Berlijnse Muur en wat had Gorbatsjov daar mee te maken? Dit alles en nog veel meer in deze aflevering!
In de multipolaire wereld van de 21e eeuw staan de verhoudingen op scherp. De VS, de Europese Unie en andere westers gezinde naties als Canada, Australië, Japan en Zuid-Korea staan eensgezind tegenover Poetin en zijn geweld in Oekraïne. Eigenlijk heeft Rusland nog maar één potentiële grote bondgenoot: China. Wat gaat de volksrepubliek doen? Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de geschiedenis van de relatie tussen die twee supermachten.Een groot trauma in de Russische historie is dat dit moederland van de orthodoxie eeuwenlang is geregeerd vanuit China. De vorsten en steden langs Wolga en Don moesten tribuut betalen als vazallen van de Khans uit Mongolië. Deze regeerden ook China en grote delen van Midden-Azië aan de Zijderoute. Met een uitgekiende administratie en razendsnelle cavalerie beheersten zij het grootste imperium ooit op aarde. PG vertelt over de diepe sporen en invloed die deze periode tot 1500 achterliet en die in de 19e eeuw tot grote revolutionaire veranderingen in de Russische cultuur leidde.Pas na 1917 was er met de rode revolutie sprake van een bijzondere band tussen Moskou en China. Daarin speelde een Nederlands Kamerlid een unieke rol, de revolutionair-socialist Henk Sneevliet. Met de triomf van Mao Zedong als nieuwe leider van China begon een nieuwe fase. Niet een van communistisch broederschap, maar van paranoia en rivaliteit. PG vertelt daarbij over de Chinese geleerde Lu Jiaxi die Mao hielp een eigen atoombom te maken en met wie PG boeiende gesprekken had in de jaren tachtig.Toen Mao de opening naar Amerika in gang zette begon de multipolaire wereld van vandaag, nu precies 50 jaar geleden. Dat werd versterkt door Deng Xiaoping die Gorbatsjov een prutser vond en erin slaagde het straatarme China tot wereldmacht en economische reus te ontwikkelen. Xi Jinping behandelt daarom Rusland heel zakelijk. Hij ziet een economisch tamelijk zwak en autoritair land dat hij met name in het bijna lege oosten kan exploiteren.In zekere zin is Poetin voor China iemand die nog het meest lijkt op Noord-Korea's Kim. Een 'geestverwante buur', maar feitelijk een vazal. Een onberekenbare factor die de langetermijnstrategie van het land kan verstoren en zelfs ondermijnen. Uit de historie en uit opmerkelijke recente analyses blijkt nu dat Xi en zijn bewind zich door Rusland beslist niet willen laten leiden. En ze hebben al helemaal geen zin door militaire avonturen geschaad te worden in hun economische relaties met de rest van de wereld.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenJoris Teer - China's partijdige neutraliteitSteven Lee Myers & Chris Buckley - China Sees at Least One Winner Emerging From Ukraine War: ChinaHu Wei - Possible Outcomes of the Russo-Ukrainian War and China's ChoiceCsava Barnabas Horvath - Was China Betting On Russian Defeat All Along?Verder kijkenDocumentaire: Why China Lost Faith In The Soviet Union Alliance | Mao's Cold WarPutin: President Xi is the only state leader who celebrated my birthday (CGTN)Poetin en Xi bakken pannenkoeken met kaviaarUit het slot van deel 2 van deze opera hoor je een stukje tegen het einde van deze aflevering:Kirov Opera: Alexander Borodin - Prince Igor / Князь Игорь (Part 1)Kirov Opera: Alexander Borodin - Prince Igor / Князь Игорь (Part 2)***Verder luisteren257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:52:47 – Deel 201:16:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
De inval van Rusland in Oekraïne past op geen enkele manier bij het klassieke beeld dat in West-Europa vanaf 1812 en nog heftiger sinds 1945 bestaat van de militaire en politieke grootsheid van Rusland. Dat klassieke beeld is een zorgvuldig opgebouwde mythe, vertelt PG Kroeger in deze aflevering aan Jaap Jansen. Sinds de ondergang van Napoleon grossiert het Russische imperium in ongekende militaire catastrofes in plaats van verpletterende overwinningen. Twee van die nederlagen zijn voor Volodimir Zelinski en zijn Oekraïense volk bijzonder instructief.Het begon al bij het rolmodel van Vladimir Poetin, tsaar Nicolaas I. Zijn bewind stortte in door een buitenlands militair avontuur dat vanuit de westelijke mogendheden werd geblokkeerd. De autocraat die angst voor vernieuwing en repressie als kern van zijn politiek maakte stierf aan stress, wanhopig pogend zijn Europees denkende zoon, tsarevitsj Alexander op zijn mislukte lijn vast te zetten.Diens kleinzoon, Nicolaas II, zorgde voor de ondergang van het glorieuze tsarenrijk door in 1904 een koloniaal militair avontuur te beginnen in Azië. Zijn legers liepen vast in Mantsjoerije, zijn hypermoderne vloot werd voor de kust van Korea en Japan naar de bodem van de zee gejaagd. 5000 matrozen kwamen in één nacht om. Hij moest smeken om een vredesverdrag en de president van de Verenigde Staten kon dat voor hem regelen. Theodore Roosevelt kreeg daarvoor de Nobelprijs voor de Vrede.Het andere conflict dat zeer doet denken aan wat Poetin nu doet, speelde zich af in de ijzige winter van 1939-1940, dicht bij de Noordpool. Stalin had met Hitler een pact gesloten over wederzijdse expansie en invloedsferen. Daarop intimideerde hij het in omvang kleine Finse volk in hun reusachtige, koude land van bossen en meren. PG vertelt over de obsessie die de ‘vozhd' in het Kremlin had met de nationale trots van de Finnen, hun vrijheid en de uitstraling daarvan in de Sovjet-Unie zelf.De 'speciale militaire operatie' van Stalin werd een fiasco. Bijna alles wat toen gebeurde voltrekt zich nu ook in Oekraïne, inclusief de gruwelen die de gewone burgers van het 'broedervolk' worden aangedaan. Het Rode Leger ging de mist in en de verliezen aan mensen, materieel en reputatie als machtige moloch waren ongekend. Uiteindelijk moesten de Finnen zwichten, maar ze konden hun onafhankelijkheid nog wel enigszins redden. PG wijst er daarbij op, dat wie nu als 'Putinversteher' bezweert dat wij de belangen van Rusland bij bufferstaten en vazallen aan zijn grenzen moeten erkennen in feite het Molotov-Ribbentroppact legitimeert en van groter gewicht beschouwt dan de vrijheid van de burgers in de Baltische staten en elders om zelf te kiezen voor hun toekomst in Europese Unie en NAVO.Voor Russen van nu is ook de herinnering aan het fiasco in Afghanistan een trauma dat Poetin heftig terugroept in de herinnering. De tragiek van Rusland is dan ook dat het nu een leider heeft die het fatale lot van zijn rolmodel Nicolaas I ondergaat en tegelijkertijd erin slaagt in al zijn aspecten de Sovjetsfeer terug te brengen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDramatic Scenes - Berlin Riots (Pathé, 1953)An American newsreel of refugees fleeing Hungary after the Soviet Union crushed the 1956 Hungarian RevolutionWarsaw Pact Invasion of Czechoslovakia - ABC News - August 21, 1968Paul de Groot (Andere Tijden)300 Years of the Romanov Dynasty | The Tercentenary Tour (1913)Vapaussoturin Valloituslaulu - Marching Song of the Finnish White ArmyFinnish Minister On The Russian Invasion (1939)Victory Parade 9 May 2021 Red Square Moscow***Verder luisteren256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:06 – Deel 201:40:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
“Met de Russische inval in Oekraine is een pagina in het boek van de wereldgeschiedenis omgeslagen”, zei premier Mark Rutte anderhalve week geleden in de Tweed Kamer. Europa staat voor belangrijke beslissingen, bijvoorbeeld op het terrein van defensie.“We leven in een nieuwe wereld. Niets zal meer zijn zoals het was”, zegt de leider van de christendemocraten in het Europees Parlement, Manfred Weber, in deze aflevering. Hij vindt dat de Europese Unie nu serieus moet gaan werken aan een eigen defensiecapaciteit. Ook de VVD, die vroeger vaak huiverig was voor ideeën over een Europese defensie, zegt bij monde van Europarlementariër Bart Groothuis dat de EU nu stappen moet gaan zetten.Europa moet haar eigen missie opnieuw definiëren. Daarom was Jaap Jansen deze week in Straatsburg in het Europees Parlement, waar hij ook kort even Kaja Kallas ontmoette, de premier van het kleine Estland, met 1,3 miljoen inwoners direct grenzend aan Rusland en vlakbij de Russische enclave Kaliningrad, die vol staat met op Europa gerichte Russische raketten.Zij heeft veel vertrouwen in de NAVO-bescherming, maar vindt ook da Europa meer zelf moet gaan doen. Weber en Groothuis schetsen de zwakheden van de Europese verdediging en vullen concreet in wat nu echt snel moet gebeuren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDebat in het Europees Parlement met als gast (via het scherm) president Zelenski (1 maart 2022)Debat in het Europees Parlement met premier Kaja Kallas:toespraken (9 maart 2022)deel 1deel 2deel 3 adeel 3 b Persconferentie Kaja Kallas en Roberta MetsolaKorte Oekraïne-manifestatie op het plein voor het Europees Parlement***Verder luisteren254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: Kaja Kallas00:07:28 – Deel 2: Manfred Weber00:23:13 – Deel 3: Bart Groothuis01:03:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Weinig Nederlanders waren de voorbije jaren zó nauw betrokken bij Oekraïne als Frank Heemskerk. Tot 2018 was hij bij de Wereldbank de bewindvoerder die zowel Nederland als Oekraïne in portefeuille had. Bovendien dineerde hij deze week nog met Emmanuel Macron, Olaf Scholz, Ursula von der Leyen en Charles Michel op het Élysée om met top-ceo's te bespreken hoe de EU Vladimir Poetin nog krachtiger kan aanpakken. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem.Heemskerk dineerde trouwens ook eens met Poetin in het Kremlin. Als staatssecretaris van Buitenlandse Handel in Balkenende IV vergezelde hij de premier en een groep Nederlandse ceo's. Hij beleefde hoe Poetin Balkenende in het Duits uitfoeterde. Vanwege Nederlandse steun aan de Russische civil society.Dat president Volodimyr Zelensky en zijn volk uitblinken in moed en daadkracht verbaast Heemskerk eigenlijk niet. Oekraïne heeft met vallen en opstaan belangrijke vooruitgang gemaakt, ook als democratie. Terwijl Rusland onder Poetin steeds banger werd voor die gunstige ontwikkeling van het grote buurland. De Europese leiders treuren over de radicalisering die greep heeft gekregen op de president die zich steeds meer ontwikkelt als dictator.Heemskerk vertelt hoe teleurgesteld Oekraïne was toen Nederland in het referendum van 2016 het EU-associatieverdrag afwees. Niet lang daarna schoten Russen in Oekraïne vlucht MH17 en kwam de bevolking massaal bloemen neerleggen bij de Nederlandse ambassade.De gevolgen van de economische sancties voor Rusland zijn heel groot, ook voor ‘zijn' ceo's. De consequenties zijn nauwelijks te overzien, want dit is ‘echt een economische oorlog'. Het gaat erom de kleptocratie rond Poetin zwaar te treffen. Heemskerk schetst vijf scenario's voor de nabije toekomst.In de tweede helft van het gesprek geeft Heemskerk als secretaris-generaal van de European Round Table een reeks scherpe observaties over hoe Europa zich economisch ontwikkelt. Zo blijkt de veelgeroemde interne markt vaak ingeperkt door allerlei nationale bepalingen en eigenaardigheden - helaas vooral ook bij de technologisch innovatieve sectoren. En vaak wil iedereen het wiel zelf uitvinden, terwijl elders in Europa al heel veel kennis en praktijkervaring bestaat. Dat geldt zeker ook bij de nieuwste inzichten door werknemers in ‘leven lang ontwikkelen'. De Round Table neemt hierbij een initiatief dat juist ook in ons land het verschil kan maken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 - Deel 100:52:29 - Deel 201:23:18 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
De oorlog van het Kremlin tegen Oekraïne had een bizarre inleiding. President Vladimir Poetin hield een toespraak tot het Russische volk over alle tv-kanalen en die speech leek maar niet te willen eindigen. Uiteindelijk maakte hij aan het einde in enkele zinnen slechts bekend dat hij het parlement zou vragen in te stemmen met erkenning van de twee van Oekraïne afgesplitste ´volksrepublieken´.In deze editie van Betrouwbare Bronnen analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger deze uitzonderlijke rede tot in de details. Zo blijkt de denklijn in die uitvoerige woorden voort te bouwen op een essay dat Poetin op 12 juli 2021 publiceerde. Tegelijkertijd is die denklijn een klassieke uit de Russische geschiedenis, waarover in de 19e eeuw intens gediscussieerd werd. Vooral in de jaren waarin Poetins rolmodel, Tsaar Nicolaas I, het imperium met ijzeren vuist regeerde. In essentie zegt Poetin dat Oekraïne niet bestaat, niet kan bestaan en daarom ook geen recht van bestaan heeft. En de reden daarvoor is dat Rusland zijn oorsprong kent in het vorstendom van Kiev, dat al meer dan 1000 jaar geleden 'Rus' genoemd werd. PG vertelt over de diepe wortels die Kiev heeft in de identiteit en cultuur van Rusland. Die zijn vele eeuwen ouder dan die van Moskou en Sint-Petersburg. PG neemt ons mee van het jaar 998 en vorst Vladimir in Kiev naar Tsaar Ivan III die niet alleen heel lang op de troon zat in de 15e eeuw, maar ook Moskou de nieuwe wereldhoofdstad maakte van de Orthodoxe kerk en haar tradities. Dit hele gebeuren - zo lang geleden - is voor Poetin dermate belangrijk dat hij een hele film heeft laten maken die dit allemaal behandelt. Natuurlijk speelt de erfenis van Tsarina Catharina II hierbij een grote rol. Zij maakte een 'westers Rusland' tot een echte supermacht die Napoleon weerstond en Europa bevrijdde van de Franse heerser. Poetins diepe frustratie is de teloorgang van die grote tijden door de ineenstorting van de Sovjet-Unie.De hele speech is doordrenkt van woede en afkeer van de ontwikkeling van dat grote imperium tot een eigenlijk verarmde, krimpende natie waarvan de vroegere vazallen hun heil zoeken bij een welvarend, vrij en democratisch Europa. Poetin gaat zelfs heftig te keer over een standbeeld van een generaal van Catharina uit de 18e eeuw.Zeer opmerkelijk is ook de bittere, venijnige toon van Poetin. PG noteert dat hij over de regering van Volodymyr Zelensky in Kiev zelfs de codetaal benut die in de laatste jaren van Jozef Stalin werd gebruikt om Joden te beschuldigen en vervolgen. Uit alles blijkt de angst van het Kremlin voor een verlies van greep op de eigen identiteit en het verlangen van de Russen naar meer vrijheid en democratie als Europese natie. Daarom vindt Poetin het nodig om de geschiedenis en het lot van het land centraal te stellen en zó te interpreteren dat die zijn heerschappij rechtvaardigt. Deze uitvoerige redevoering is onthullend, leerzaam en afschrikwekkend tegelijk.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenThe fall of an empire—the Lesson of Byzantium (2012) (de film waarnaar PG in deze aflevering verwijst)***Verder luisteren252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:35 – Deel 201:27:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Europa en de NAVO hebben het aan de stok met het Rusland van Vladimir Poetin. Ze willen Oekraïne helpen een onafhankelijke, soevereine staat te blijven, terwijl Rusland de spanning opvoert met steeds meer militairen, tanks en ander wapentuig aan de lange grens met Oekraïne.Eén land roep hierbij argwaan, twijfel en aarzelingen op. Het grootste land binnen de EU nota bene. Duitsland. Waarom? Is dat terecht? En hoe komt dat toch?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze Betrouwbare Bronnen de historie van de relatie tussen Duitsland en Rusland. Want deze grote, cultureel zo rijke en kleurrijke landen hebben een heel eigen, eeuwenoude band die ook vandaag nog bepaalt hoe zij met elkaar omgaan.Zo onderwierpen Duitse ridderordes Slavische stammen langs de Oostzeekust in de 13e eeuw, onder wie de Borussen. Onder dat Duitse bewind ontstond zo het land der 'Prussen', wat later 'Pruisen' ging heten. En nog later de naamgever werd van sportclubs die zich Borussia noemden. En zo zijn er nog veel meer verbindingen tussen Rusland en Duitsland in cultuur, economie en het werk van grote denkers en kunstenaars.Pruisen en Rusland waren in de 17e en 18e eeuw vaak bondgenoten omdat zij in het Europa van toen een soort 'nouveaux riches' waren van de macht. Andere vorsten waren er bang voor en keken ook wel wat op ze neer. Daarbij kwam nog dat de tsaren geen Russen waren, maar vooral Duitsers - heel vaak de kinderen van tsarina's die zelf als prinsessen in kleine Lutherse vorstendommen in Noord-Duitsland waren opgegroeid.Met Napoleon en zijn ondergang begon de glorietijd van de alliantie van de autocratische machten Pruisen en Rusland. In de jaren van rijkskanselier Otto von Bismarck vonden die hun hoogtepunt. PG vertelt over diens heel aparte band met de tsarenfamilie in Sint-Petersburg. De kunstenaars en geleerden in beide landen hadden elkaar toen ook al helemaal ontdekt. Voor veel Duitsers waren de Russen het broedervolk dat ook zo'n diepe 'Seele' had, een echte 'Kultur' in plaats van westers rationalisme, liberale democratie en mercantilisme.Daarna ging het helemaal mis en kwamen de slachtingen van de Eerste Wereldoorlog. Zodra die voorbij waren en Vladimir Lenin met Duitse hulp de nieuwe machthebber in het Kremlin werd, bleek de tijd van Bismarck heruitgevonden. Zelfs Hitler dealde zonder scrupules met Stalin en na 1945 werd 'Druschba!' het parool in de DDR. Russen en Duitsers waren immers eeuwige vrienden die elkaar als enigen écht begrepen.Die unieke band werd door allerlei latere ontwikkelingen extra opgepoetst. De Ostpolitik van Willy Brandt, de gas- en oliedeals en pijpleidingen die Helmut Schmidt liet maken, de warme banden en volle glazen van Helmut Kohl met Boris Jeltsin en de Männerfreundschaft van Gerhard Schröder en Poetin onderstreepten dit keer op keer. Geen wonder dat andere landen (nu bijvoorbeeld het Amerika van Joe Biden!) argwaan blijven koesteren.Het maakt het functioneren van de nieuwe regering van Olaf Scholz al bij de start extreem ingewikkeld. Coalitiepartner De Groenen zitten op één lijn met oppositiepartij CDU, terwijl in Schröders eigen SPD allerlei lieden meer op de lijn van Die Linke en Poetinhorigen als de AfD zitten. Maar het beroep op historische trauma's om nu even niks te doen wordt door veel andere regeringen in Europa niet langer serieus genomen. Opeens schrikken Duitsers dat de buren in Europa van hen nu écht 'Realpolitik' verlangen. Anders krijgt de Europese Unie immers nooit de zo verlangde strategische autonomie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWortprotokoll der Rede Wladimir Putins im Deutschen Bundestag am 25.09.2001Medvedev echoes Putin's dangerous Ukraine obsession (12 oktober 2021)***Verder kijkenWladimir Putin, Deutscher Bundestag (25.09.2001)"Kaum eine Sache beschäftigt uns mehr" - Bundeskanzler Olaf Scholz im Interview (2 februari 2022)Macht. Mensch. Schröder - Beckmann trifft den Altkanzler - ARD Reportage (3 oktober 2014)Buitenhof, 6 februari 2022, met onder anderen Otto Fricke"Worte oder Waffen - wo steht Deutschland im Ukraine-Konflikt?" Anne Will diskutiert mit Kevin Kühnert, Jürgen Trittin, Dietmar Bartsch, Anne Applebaum, Andrij Melnyk und Ina Ruck (6 februari 2022)***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt35 - Charles De Gaulle19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:25 – Deel 201:41:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
In 1991 werd bovenop het Kremlin de rode vlag gestreken. Het einde van de Sovjet-Unie, niet lang na de mislukte coup tegen Gorbatsjov en Jeltsin, waarover ooggetuige Frans Timmermans vertelde in de vorige aflevering van Betrouwbare Bronnen. In geen land was de impact hiervan zo existentieel als in die andere communistische wereldmacht: China."Observeer kalm. Hou vast aan je lijn. Antwoord sober. En zorg dat je dingen gedaan krijgt." Dat was het eerste advies van de oude leider Deng Xiaoping aan zijn net aangetreden opvolgers. Maar daar bleef het niet bij. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze aflevering in de gebeurtenissen in het hart van de macht in China in de weken na de ondergang van het Sovjetrijk.De analyse van Deng over de fouten van Moskou in de decennia sinds het impulsieve bewind van Nikita Chroesjtsjov was snijdend. Ook Gorbatsjov en die coupplegers vond hij eigenlijk maar amateurs zonder langetermijnvisie. Hij was nu 87 en trok zich langzaam terug als leider. Hij wilde een ordelijke, stabiele overgang van de macht. De chaos in Oost-Europa na de val van de Muur zorgde dat hij toch nog één keer moest ingrijpen. Deng aarzelde niet en deed dit op zijn eigen manier. Even subtiel als hard tegelijk.In deze aflevering volgen we Deng Xiaoping precies 30 jaar geleden op zijn zogenaamd nostalgische wintervakantietrip ver weg van het bitterkoude, winterse Beijing naar het warme zuiden van China. Daar kon hij kalm aan doen en zich gezellig verpozen met zijn kleinzoontje en enkele vertrouwelingen met de trein en ook per schip over de Parelrivier. 'Shushu Hao' Deng, 'oud oompje' zou onder de radar van de staatsmedia en de partijbonzen voldongen feiten scheppen.Het begint op het centraal station van Wuhan, waar de plaatselijke chefs hem bij de overstap op het perron gedag komen zeggen. Daar blijkt dat Deng zijn treinreis zorgvuldig gepland had en krachtige boodschappen ging verkondigen, verpakt als werkbezoeken en informele gesprekken met de hightech industrie en hervormingsgezinde partijchefs in de steden langs die Parelrivier.'De Zuidelijke Reis' werd zo een fase van groot politiek gewicht in de ontwikkeling van China en daarmee van de geschiedenis van deze tijd. We varen mee op een boot over de rivier langs het tolhuis van de Qing-keizers en horen hoe Deng zijn reisgenoten uitlegt hoe hij de toekomst ziet van zijn land en de finesses van de ideologische ontwikkeling van socialisme en kapitalisme. De als relaxte vakantietrip verpakte politieke coup eindigt in Shanghai. Daar doet Deng iets dat hij in geen dertig jaar gedaan had. Hij gaat shoppen.De impact van die weken in het warme zuiden na de winterse ondergang van het Sovjetimperium werkt door tot in onze tijd. Wie Xi Jinping ziet opereren en Poetin die vanuit Moskou Rusland weer een gevreesde wereldmacht wil laten lijken, kijkt naar de gevolgen van deze treinreis. En PG vond vond zelfs een zeer opmerkelijke tekst van Deng over Nederland, die laat zien hoe hij de coalitieverhoudingen in de Tweede Kamer op de voet volgde!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenTHE SELECTED WORKS OF DENG XIAOPING, MODERN DAY CONTRIBUTIONS TO MARXISM-LENINISM Vol. 2 (1975-1982) (hieraan ontleent PG wat hij aan het einde van de aflevering vertelt)***Verder kijkenDeng Xiaoping's Southern Tour in 1992Deng Xiaoping's legacy celebrated in China***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag220 - China's nieuwe culturele revolutie95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2): Deng Xiao Ping58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:41 – Deel 201:19:55 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Nederland Klimaatkampioen van Europa? Die ambitie van Rutte IV vindt Frans Timmermans zeker de moeite waard, maar dan zal ons land toch echt flink aan de slag moeten. We hebben heel wat in te halen en de tijd dringt.In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met de man die in de Europese Commissie verantwoordelijk is voor het klimaatbeleid. Ze bespreken een reeks grote uitdagingen waarmee Timmermans, het Europees Parlement en de 27 lidstaten en hun parlementen aan de slag moeten.Jaap en PG zijn ook benieuwd wat de functie ‘eerste vicepresident van de Europese Commissie' eigenlijk inhoudt. Hij neemt de luisteraar mee in zijn werkweek en de grote diversiteit in soorten werk, in aanpak en in de lagen van politiek en bestuur waarmee hij van doen heeft.Timmermans zag 'Brussel' veranderen van een sterk Frans gekleurde organisatie naar een waarin veel meer culturen en tradities hun plek kregen. Maar voor een Nederlander blijft dat pyramidale van de Franse structuur wennen. Hoe hij met zijn staf en zijn adjudant Diederik Samsom hiermee omgaat geeft een bijzonder inkijkje. En dat geldt zeker voor zijn portretten van de 'presidenten' aan de top van die pyramide. Zijn vorige baas Jean-Claude Juncker en de huidige, Ursula von der Leyen, het maakt verschil.Timmermans vertelt hoe de soms zeer complexe, lastige problemen rond het klimaatbeleid – Europa klimaatneutraal maken in 2050 en daarmee de stijging van de zeespiegel beperken tot anderhalve meter - het uiterste aan stuurmanskunst vereisen. Of het nu de toekomst van biomassa en merkwaardige afspraken van Rutte IV betreft, of de mijnwerkers in Polen, Schiphol en de luchtvaart of een argwanende auto-industrie - altijd weer moeten stappen bedacht worden 'die de mensen meekrijgen en kunnen meemaken'. Daarbij kan geen enkel land alleen en zelfs de EU als geheel de problemen niet aan zonder samen te werken met de rest van de wereld. Klimaat is geopolitiek.Ook de koers van Vladimir Poetin inzake Oekraïne komt mede voort uit de klimaatverandering, legt Timmermans uit. Het land staat voor ongekende problemen.Persoonlijk maakte Timmermans als jonge tweede secretaris op de Nederlandse ambassade in Moskou de coup tegen Michail Gorbatsjov in de zomer van 1991 mee. Hij stond er met zijn neus bovenop en hoorde Boris Jeltsin drie keer dezelfde toespraak houden. De eerste twee keer in kleine kring, de derde keer op de legendarische tank! Poetins gedrag nu maken Timmermans' belevenissen toen actueler dan ooit.In de actuele crisis aan de oostgrens wordt voor hem des te duidelijker dat Europa allereerst voor zichzelf moet opkomen. Spanningen kunnen onbeheersbaar worden en alleen duidelijke en eensgezinde 'fermheid' overtuigt. Niet alleen naar het Kremlin trouwens. Timmermans wijst ook op diegenen die binnen de EU autoritaire opvattingen en machtsuitoefening bepleiten. Dat negeren zou een fatale fout zijn. Hij eindigt met een hartstochtelijk pleidooi voor een krachtige, weerbare democratie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord37 – GroenLinks Europees lijsttrekker Bas Eickhout***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:52:00 – Deel 201:18:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Tijdens mijn studententijd begin jaren 90 deed ik een keer een zomercursus Russisch in Moskou. Ik zat een maand lang met een groep in een armoedige Russische studentenflat en maakte de Perestrojka van Gorbatsjov van dichtbij mee. Ik heb in die maand een mondje Russisch geleerd, ik heb geleerd hoe belangrijk voedselhygiëne is - ik zal je de onsmakelijke details besparen - maar ik leerde ook iets over nierstenen. De link naar mijn membership Het Lab die ik noem in deze aflevering is https://www.schrijvenvoorinternet.nl/membership-het-lab/
Hoe uit het geruzie tussen Oekraïne en Rusland zich op familieniveau? We duiken daarom in de Oekraïense familiewortels van Lisa Weeda. In oktober kwam Lisa's eerste roman uit over haar familiegeschiedenis, getiteld Aleksandra. Lisa staat midden in een familie waarvan sommigen pro-Europees zijn en anderen pro-Russisch. Een geruzie, gedoe, een conflict dat teruggaat naar 2014 en deze week de voorpagina's haalde met de virtuele top tussen Vladimir Poetin en Joe Biden. Volgde Lisa's familie deze ontmoeting? Gaan haar familieleden elkaar te lijf straks tijdens het kerstdiner of doen ze alles om de lieve familievrede te bewaren? En natuurlijk gaan we het hebben over het boek Aleksandra zelf. Waar Geert Jan zo zijn eigen gedachten over heeft. En Lisa draagt voor uit eigen werk. Daar blijft het niet bij. Voor de donkere decemberdagen hebben Lisa en Floris lees- en kijktips over Oekraïne en Gorbatsjov. En er is nieuws over Nino Haratischwili, de schrijfster van Het achtste leven. Geert Jan komt met een eindejaarslijst. Wie zijn de machtige vrouwen en mannen in onze regio? En er is de enige, echte Joost Bosman. De beste moppentapper van het journaille, die mee moest naar een Oekraïens politiebureau. De Moldavische wijn uit deze aflevering is hier te bestellen. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Schrijverstalent van het jaar: Lisa Weeda Moppentapper van het jaar: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.
Sagnfræðingafélag Íslands boðar í kvöld til fundar í Iðnó um fall Sovétríkjanna og þróunina í Rússlandi nú þegar 30 ár eru frá því að Sovétríkin liðuðust í sundur og heimsmyndin breyttist á svipstundu. Fáir hefðu búist við því þegar Reagan og Gorbatsjov hittust í Höfða árið 1986 að aðeins fimm árum síðar væru Sovétríkin horfin. Og hvað hefur gerst síðan og hvernig er staðan í Rússlandi í dag? Valur Gunnarsson sagnfræðingur, einn frummælenda í kvöld, kom í þáttinn og fræddi okkur um hvað hefur gerst eftir fall Sovétríkjanna. Jólagleði í Garðalundi á Akranesi var fyrst haldin í desember árið 2016 og hefur verið árviss viðburður síðan. Í fyrra þurfti að hugsa hlutina uppá nýtt og var farin sú leið að setja upp litla ævintýraheima í skógræktinni. Á þessum ævintýrastöðum eru skilti með textum og þar verða svokallaðir QR kóðar sem vísa á lesnar sögur og ekki síst á upplestra á kvæðum Jóhannesar úr Kötlum um jólasveinana, jólaköttinn og Grýlu, bæði á íslensku, ensku og nú á pólsku. Nina Slowinska er þýðandi kvæða og texta og pólskir leikarar sjá um lesturinn. Nina kom í þáttinn í dag ásamt Margréti Blöndal sem er ein af höfundum og hugmyndasmiðum Jólagleðinnar í Garðalundi. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni og kortið í dag hófst á lýsingu á veðri og vindum í Vestmannaeyjum, en þar er vindasamt og úrkomumikið veður flesta daga að sögn Magnúsar. Þaðan var farið út í hinn víðáttumikla geim því eftir hálfan mánuð verður risavöxnum geimsjónauka skotið á loft og honum er ætlað að svara mikilvægum spurningum um samsetningu og eðli alheims. Undir lok kortsins var sagt frá óttanum sem fjölmiðlar hafa skapað vegna kórónuveirufaraldursins. UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Sagnfræðingafélag Íslands boðar í kvöld til fundar í Iðnó um fall Sovétríkjanna og þróunina í Rússlandi nú þegar 30 ár eru frá því að Sovétríkin liðuðust í sundur og heimsmyndin breyttist á svipstundu. Fáir hefðu búist við því þegar Reagan og Gorbatsjov hittust í Höfða árið 1986 að aðeins fimm árum síðar væru Sovétríkin horfin. Og hvað hefur gerst síðan og hvernig er staðan í Rússlandi í dag? Valur Gunnarsson sagnfræðingur, einn frummælenda í kvöld, kom í þáttinn og fræddi okkur um hvað hefur gerst eftir fall Sovétríkjanna. Jólagleði í Garðalundi á Akranesi var fyrst haldin í desember árið 2016 og hefur verið árviss viðburður síðan. Í fyrra þurfti að hugsa hlutina uppá nýtt og var farin sú leið að setja upp litla ævintýraheima í skógræktinni. Á þessum ævintýrastöðum eru skilti með textum og þar verða svokallaðir QR kóðar sem vísa á lesnar sögur og ekki síst á upplestra á kvæðum Jóhannesar úr Kötlum um jólasveinana, jólaköttinn og Grýlu, bæði á íslensku, ensku og nú á pólsku. Nina Slowinska er þýðandi kvæða og texta og pólskir leikarar sjá um lesturinn. Nina kom í þáttinn í dag ásamt Margréti Blöndal sem er ein af höfundum og hugmyndasmiðum Jólagleðinnar í Garðalundi. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni og kortið í dag hófst á lýsingu á veðri og vindum í Vestmannaeyjum, en þar er vindasamt og úrkomumikið veður flesta daga að sögn Magnúsar. Þaðan var farið út í hinn víðáttumikla geim því eftir hálfan mánuð verður risavöxnum geimsjónauka skotið á loft og honum er ætlað að svara mikilvægum spurningum um samsetningu og eðli alheims. Undir lok kortsins var sagt frá óttanum sem fjölmiðlar hafa skapað vegna kórónuveirufaraldursins. UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
In 1991 – nu 30 jaar geleden was het plotseling voorbij met de supermacht die het Westen sinds de Tweede Wereldoorlog in de ban hield. Op 25 december werd de vlag van de Sovjet-Unie voor het laatst gestreken boven de reusachtige koepel van het Kremlin.Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar het Moskou van die laatste weken van dat jaar en we komen ook nog in Madrid, Beijing, een buitenhuisje in Frankrijk, een datsja in Belevezha (Oekraïne) en tot slot in Barcelona.Op die plekken werd het eindspel gespeeld waarin Boris Jeltsin wraak nam op de vernederingen die Michael Gorbatsjov hem had aangedaan. Jeltsin liet zijn eigen republiek Rusland ontstaan om als nieuwe wereldmacht op de kaart te zetten. De net van een coup geredde Sovjetleider ging ondertussen onversaagd door en deed net of er niets aan de hand was.Maar in gesprekken met zijn vriend François Mitterrand - tussen diens kippen en geiten in Latche - en met zijn kameraad Felipe González en koning Juan Carlos klaagde hij zijn nood. Hij smeekte alle andere wereldleiders om hulp en vooral geld om zijn nobele plannen voor hervorming en Glasnost te redden. De vlijmscherpe Amerikaanse minister James Baker zei het zo: "Hij is een drenkeling.”In het diepste geheim zorgde Jeltsin voor voldongen feiten. Hij liet de Sovjet-Unie verdampen door een vernuftige politieke zet. Die had direct opvallende steun van de oude heerser in China, Deng Xiaoping! Want die zag scherp hoe nuttig dit voor zijn succes kon zijn.President George HW Bush stuurde daarop zijn rechterhand Baker naar Moskou om bij dat fatale eindspel er zelf bovenop te zitten. Zijn gesprekken met Jeltsin en Gorbatsjov moesten ervoor zorgen dat deze implosie van een wereldmacht niet tot ellende zou leiden. Want wat zou er bijvoorbeeld gebeuren met dat koffertje met de lanceercodes van de Sovjetkernmacht?Gorbatsjov restte weinig meer dan zijn laden op te ruimen en zijn spulletjes van kantoor in het Kremlin mee te nemen. PG vertelt over die tragikomische laatste dagen, maar ook over de paniek van Raïsa Gorbatsjova en haar brieven, die lege kast achter het bureau van haar man, de topgeheime stukken van Stalin die nog in mapjes zaten en Jeltsin die de fles vast opende.25 december 1991 werd zo een sleutelmoment in de wereldgeschiedenis, of zoals Baker die dagen schreef in zijn strategiememo voor Bush: "Dit is uiteindelijk de echte ineenstorting van het Sovjetrijk. Maar niemand weet waardoor het wordt vervangen. We worden geconfronteerd met grote kansen en even groot gevaar."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst en verwijzingen vind je altijd hier***Verder lezenWilliam Taubman – Gorbatsjov, de man en zijn tijdperk***Verder kijkenGorbachev Resigns: December 25, 1991***Verder luisteren211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:48 – Deel 201:24:35 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Gert Jan Segers lette even niet op. De trein reed door en zijn geheime leesvoer bleef liggen: een nogal progressief formatiedocument, afkomstig van VVD en CDA, eind september geschreven om te kijken waarover ze het samen eens waren en waarvan ook D66 blij zou worden.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verschijnsel van 'het politieke lek'.Is wat de ChristenUnie-aanvoerder overkwam nu echt zo uitzonderlijk, zo'n onbegrijpelijk ongelukje waarvan hij zelf twitterde dat hem dat overkwam? En wat zijn eigenlijk de consequenties van zo'n ongelukje? Waartoe leidt lekken en het laten slingeren van stukken in de politiek?PG onderscheidt drie soorten lekken. 'Het ongeluk', ‘de Klokkenluider' en ‘de strategische scoop'. Binnen die drie typen zijn allerlei gradaties van effect, hilariteit, ernst en historische en soms zelfs iconische betekenis. Zo schampte een Franse president ooit midden in de nacht in Parijs tegen een vuilniswagen; hij zat achter het stuur in de snelle bolide van een vriend. Oh la la, wat een gevolgen had dat!Lekken met een hoogst sullig karakter à la Segers komen overal voor. Zo was er die campagnestrateeg van Tony Blair die het complete handboek voor de partijcampagne in de trein verloor. En er zijn maar liefst twee VVD-Kamerleden die door een loslippige onhandigheid hun politieke carrière zagen geruïneerd. Een van hen zorgde ermee zelfs voor een klassiek Haags begrip voor een ongekende stommiteit: ‘het boekestijntje'.Lekken door klokkenluiders zijn vaak van een meer tragische aard. Hier spelen geprangde gewetens en de behoefte het publiek te waarschuwen voor gevaren en slechteriken een rol. Zo was er die jonge wetenschapper die documentatie over de oorlog in Vietnam moest analyseren. En er was die vrouw in Genève die Ruud Lubbers toch wat al te amicaal vond. De meest tragische is van Princess Diana, die de koninklijke klok luidde nadat zij - naar pas recent bleek - onder valse voorwendselen - een tikje paranoïde was geworden.In de grote en de kleine politiek is strategisch lekken befaamd en gaarne toegepast. Henry Kissinger deed het ongeremd, James Baker was er berucht om en Jack de Vries kreeg er de bijnaam 'Jack het Lek' door.De ayatollahs in Teheran wisten precies wat ze in 1986 deden toen president Ronald Reagan op de toppen van zijn aanzien was na zijn nucleaire toppen met Gorbatsjov. Eén berichtje in een lokale krant in Beiroet en een gigantisch schandaal kwam bloot te liggen. En wat dacht je van die hoge FBI-ambtenaar die een jonge journalist in een duistere parkeergarage maande: 'follow the money'? Het werd het roemloos einde van Richard Nixon.Jaap en PG vertellen ook over een lek met enorme impact uit het Kremlin. FDR's Victory Program is misschien wel het lek met de allergrootste historische gevolgen.En het oudste, strategische en tragische politieke lek? Dat kennen we uit de Bijbel: componist Georg Friedrich Händel wijdde er zijn briljante opera 'Saul' aan!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenFormatiedocument VVD & CDA, versie 26-09-2021***Verder kijkenSegers vergat formatiestuk in de treinBoekestijn klapt uit de schoolPresident Reagan's Address to the Nation on Iran-Contra Affair from the Oval Office, August 12, 1987Händel - Funeral March from Saul Oratorio HWV53***Verder luisteren224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:25 – Deel 201:25:28 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Dezer dagen is het precies 30 jaar geleden dat de wereld haar adem inhoudt om wat er gebeurt in een zomervilla in het stadje Foros op de Krim. In een oude ranch in Wyoming, aan de voet van de Rocky Mountains gaat laat op de avond het alarm af. In Moskou is een staatsgreep gepleegd.Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar het Moskou van augustus en september van 1991 en we komen ook in Sint Petersburg (toen nog net Leningrad), Berlijn, Brussel, Washington en Kennebunkport, Maine.De oude garde van het Kremlin zag geen uitweg meer uit de crisis van het communistische imperium en de instortende commando-economie. Alleen een staatsgreep zou nog kunnen helpen. Dat zo'n coup in de maak was bleek allerminst een geheim. President George Bush senior wist het, Boris Jeltsin wist het en zelfs Sovjet-leider Mikhail Gorbatsjov hield er rekening mee. En toch kwam hij als een verrassing.PG vertelt in deze editie van betrouwbare Bronnen over de adembenemende gebeurtenissen van die dagen, mede op basis van nieuwe literatuur die soms verrassende details en inzichten geeft. Terwijl op de Russische televisie het Zwanenmeer vertoond wordt, speelt achter de schermen een jonge Vladimir Poetin een opmerkelijke rol.De coup – onder regie van de geheime dienst – mislukt, maar de KGB-elite houdt niettemin de touwtjes in handen.En natuurlijk vertelt PG over dat fenomeen op zichzelf: een zomerpaleis op de Krim. Waarom is dat zo'n onmiskenbaar klassiek signaal van oppermacht, luxe en grandeur? Verrassende namen komen hierbij langs, van de grootste tsarina uit de Russische historie tot FDR en van Leonid Brezjnev en Willy Brandt tot Poetin. Want ook de huidige baas in het Kremlin doet wat al zijn voorgangers deden. Maar uiteraard doet hij dat net weer een beetje anders en geheimzinniger.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenPeter Baker & Susan Glasser - The Man Who Ran Washington, the Life and Times of James A. Baker III***Verder kijkenThe Soviet Coup: Day One, August 19th 1991Soviet Coup 1991: Day Two - ABC News (full broadcast) - August 20The Soviet Coup: Day Three, August 21st 1991***Verder luisteren197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:13 – Deel 100:47:26 – Deel 201:33:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
In deze derde aflevering van de Betrouwbare Bronnen serie over de ineenstorting van de ‘rode supermacht', de Sovjet Unie, nu 30 jaar geleden, duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in het meeslepende levensverhaal van een nu al een beetje vergeten man. Boris Nikolajevitsj Jeltsin, de eerste democratisch gekozen president van Rusland, het grootste land op aarde. Hij leefde van 1931 tot 2007 en zijn lotgevallen, persoonlijkheid en tragiek zijn symbolisch voor die van het Russische volk in de 20 e eeuw.Jeltsin kwam uit een boerendorp bij het huidige Jekaterinenburg, toen Sverdlovsk geheten. Ten oosten van de Oeral, de poort van Siberië. Zijn familie leed onder Stalins terreur. Hij was een slimme en gedreven jongen die zich in de bouwsector na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog' (1941 - 1945) snel opwerkte en door de partijbonzen als talent werd gekoesterd. PG vertelt hoe de oude Sovjetleider Leonid Breznjew hem nieuwsgierig in het Kremlin uitnodigde voor een kennismaking en hoe hij als aanjager van hervormingen en openheid door Michail Gorbatsjov eerst werd gesteund, maar later tegenover hem kwam te staan.We reizen met de politiek in ongenade gevallen Jeltsin mee naar Amerika en zien hem in een groentenwinkel in Texas twijfelen aan zijn communistische idealen. We beleven zijn moed, zijn strijd voor democratie en eerlijkheid over de gruwelen van het Sovjetregime. En zien hem ten onder gaan in het nieuwe Rusland waar hij een grote verkiezingsoverwinningen boekte maar daarna de grip verloor. Hij was een populist die corruptie en bureaucratie aanpakte; een bullebak met een hart voor de gewone Rus die diep verdriet voelde over het lot van zijn volk.Historici worstelen nog altijd met de vraag welke plaats Jeltsin verdient. Jaap en PG vertellen hoe dit treffend zichtbaar is rond het Jeltsin Museum in Jekaterinenburg en de inhoud van wat daar tentoongesteld wordt. De toespraak van de door hemzelf naar voren geschoven opvolger Vladimir Poetin bij de opening van dat museum bewees dat zelfs die niet goed raad weet met Jeltsin. Ook 30 jaar na de turbulente hoogtepunten van zijn loopbaan is het boek nog lang niet dicht en het definitieve verhaal nog niet geschreven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenTom Vennink - Rusland eert zijn president van de chaos op Amerikaanse wijze (Volkskrant, 1 februari 2016)When Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake (Houston Chronicle, 13 september 2017)***Verder kijkenBoris Yeltsin - The Making of a Leader (2001 Documentary)Press Conference with President Clinton & President YeltsinBoris Godounov - Varlaam (Evgeny Nikitin)***Verder luisteren188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:15 – Deel 100:39:00 – Deel 201:15:14 – Uitro01:15:55 – EindePrivacy Policy and California Privacy Notice.
Viktor Orban, de voortdurend en terecht verguisde Hongaarse premier, veroorzaakte de zoveelste bonje binnen de EU met deze opmerking: 'Brussel moet stoppen met de obsessie om verzonnen en schreeuwerige verklaringen af te leggen. De afgelopen jaren heeft deze gezamenlijke buitenlandse politiek, ingegeven door binnenlandse politieke overwegingen, het buitenlandbeleid van de Europese Unie tot een lachertje gemaakt.' Dat ging natuurlijk over de Europese kritiek op Hongarije, maar ook om Orbans overtuiging dat Rusland en China echt niet met de pootjes omhoog gaan liggen door veroordelingen en vermaningen van de EU, of de G7, of Amerika. Heiko Maas, de Duitse minister van buitenlandse zaken, was woest, omdat Hongarije gezamenlijke Europese verklaringen steeds door vetos tegenhoudt. Schreeuwerige verklaringen Die vetos zijn hinderlijk, en als iemand een obsessie heeft voor verzonnen en schreeuwerige verklaringen, is het Orban zelf. Maar toch heeft hij een punt. Het westerse buitenlandbeleid bestaat nog maar uit twee elementen: boze statements en sancties. We waarschuwen, veroordelen, en boycotten een paar bedrijven of personen. Westerse leiders houden elkaar voor dat het allemaal echt effect heeft, maar Poetin krijgt gewoon zijn Nord Stream 2 en Xi Jinping gaat de economische en technologische race winnen. De doorbraak zou moeten komen van Joe Biden, de machtigste man ter wereld. Briljant als hij de coronacrisis mag hebben aangepakt, van een duidelijk buitenlandbeleid is, ondanks zijn ervaring en kennis, nauwelijks sprake. Politico noemt het de eeuwige, eindeloos frustrerende speurtocht naar de Biden Doctrine. Hij kan zijn gezag niet uitsluitend blijven ontlenen aan het feit dat hij niet Trump is. Dat vinden de bondgenoten overigens prettig. Maar om Poetin te laten breken met de Wit-Russische leider Loekasjenko of de Oekraïense separatisten, of Xi te laten stoppen met de onderdrukking van de Oeigoeren, moet je kunnen intimideren. Zoals John Kennedy dat deed met Chroesjtsjov, Nixon met Mao, en Reagan met Gorbatsjov. Op de zoveelste groepsfoto en een pittig slotcommuniqué zit de wereld niet te wachten. See omnystudio.com/listener for privacy information.
De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden komt naar Europa. Hij heeft zijn Russische collega Vladimir Poetin uitgenodigd voor een topontmoeting. Die vindt op 16 juni 2021 plaats in Genève.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen bespreekt Jaap Jansen met PG Kroeger de historische, symbolische en politieke finesses van deze top. Zelfs die Zwitserse stad als locatie zit vol symboliek.Waarom nam Poetin deze invitatie meteen aan? En wat deed hij vooraf om Biden een helder signaal te geven dat hij wel degelijk begrijpt dat het tijdperk-Trump voorbij is? PG analyseert de opvallende manoeuvres van beide presidenten, hun tamelijk onbehouwen taal over elkaar en de wending die nu plaats lijkt te vinden in hun wederzijdse benadering. En is deze in het licht van de geschiedenis wel zo plotseling en onverwacht?De historie van dit soort topontmoetingen is kleurrijk en leerzaam. Sommige zijn bijna helemaal vergeten. Andere kregen in de decennia die volgden een bijna mythisch aura, terwijl hun realiteit prozaïscher was. En sommige presidenten wisten op en rond zo’n top belangrijke dingen te realiseren terwijl zijzelf in de geschiedschrijving bepaald geen gunstige reputatie hebben.Misschien wel de meest belangrijke topontmoeting met de grootste directe gevolgen voor de wereld was de allereerste. Dat was trouwens meer een soort proto-top van de naaste medewerker Franklin Delano Roosevelt met de ‘Vozhd’, de wrede tiran in het Kremlin, Jozef Stalin. PG Kroeger vertelt hoe ´FDR´ zijn rechterhand Harry Hopkins in juli 1941 plotseling naar Moskou liet reizen.Zelf ontmoette Roosevelt als eerste president de Sovjetleider twee jaar later. Maar dat gebeurde niet zonder een uitvoerige briefwisseling vooraf, de nodige onderlinge spanningen en heel wat ´armpje drukken´ over waar en hoe Stalin en hij elkaar zouden ontmoeten. Ook deze top - uiteindelijk gehouden in Teheran - lijkt wat vergeten, vooral omdat de volgend in Jalta zo veel discussie losmaakte.In de podcast worden topontmoetingen in Wenen, Parijs en Helsinki besproken van presidenten van zeer verschillende herkomst en politieke kleur. Eisenhower, Kennedy, Nixon, Reagan en Trump probeerden elk op hun geheel eigen manier een dialoog met het Kremlin te bereiken. Waarom nota bene ´JFK´ en ´the Donald´ daarbij een beetje op elkaar leken blijkt dan ook nog. De aanstaande top in Genève staat in een rijke traditie en Biden sluit opvallend aan bij die andere ontmoeting in tijden van grote geopolitieke spanningen, de top van Reagan en Gorbatsjov in datzelfde Genève in 1985. Zou hij met Poetin ook bij een haardvuur nader tot elkaar komen? Ontstaat ook nu een soort ‘bromance’?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMary Elizabeth Malinkin - Reagan's Evolving Views of Russians and their Relevance Today***Verder kijkenRussia lashes out after Biden calls Putin a killer (CBS Eveneing News, march 2021)Helsinki Summit: President Trump Backs Vladimir Putin On Election Interference (NBC Nightly News)The Big Three In Teheran (Pathé, 1943)***Verder luisteren163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen13 - Met Stalin naar de opera***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:41 – Deel 200:56:12 – Deel 301:15:44 – Uitro01:16:24 – Einde
Sven Ornelis, iedereen kent hem als radio icoon en tegenwoordig ook van Would Be Chef. In deze aflevering spreken we over hoe Sven zijn schrijftalenten hem tot bij Gorbatsjov brachten. Daarnaast hebben we het over hoe de maatschappij is geëvolueerd en de effecten van politieke correctheid. We kijken ook naar zijn visie rond de mainstream media als iemand die er al meer dan 30 jaar inzit. Enjoy! DISCOURS vzw https://www.discours.be PODCAST Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/be/podcast/discours-met-de-boys/id1552090974 Spotify: https://open.spotify.com/show/1hC2t2YYCE3l7BOB12yjIr Youtube: https://www.youtube.com/@discours SOCIALS Twitter: https://twitter.com/DiscoursDialoog Instagram: http://instagram.com/discoursdialoog Facebook: https://www.facebook.com/DiscoursDialoog TikTok: https://www.tiktok.com/@discoursdialoog
Jan Tinbergen kreeg als eerste Nederlander de nobelprijs voor de economie. Zijn ideeën werden over de hele wereld overgenomen. Zelfs Sovjet-leider Gorbatsjov kwam naar de Haagse Vogelwijk voor een ontmoeting met de professor. dr Kelder duikt in de biografie en neemt en passent wat andere grote economen mee in zijn gedachten.
Dit jaar is het 30 jaar geleden dat de Sovjet-Unie, die enorme wereldmacht van Stalin en Brezjnew ten onder ging. Het grootste land op aarde. Een wereldwijd imperium van onderworpen naties en communistische bondgenoten. Met meer kernraketten dan de Verenigde Staten.En dat allemaal stortte in 1991 in. De gevolgen daarvan zijn nog alle dagen merkbaar en van grote invloed op het wereldtoneel, op het huidige Europa en nergens zo sterk als in Rusland en het bewind van Vladimir Poetin.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de gebeurtenissen van dat jaar en de impact dit zij ook nu nog hebben. Aan het begin stond Gorbatsjov op de toppen van zijn roem. Hem was in 1990 de Nobelprijs voor de Vrede toegekend. Hij werd alom geloofd als bevrijder van de mensen in Midden en Oost Europa, de man van Glasnost en Perestojka. Ook zijn initiatieven tot ontwapening werden wereldwijd toegejuicht. Daar kwam nog bij dat hij met de Amerikaanse president George H.W. Bush en zijn minister James Baker gezamenlijk optrok om een verwoestende oorlog in het Midden Oosten af te stoppen en een vredesregeling te realiseren.Toch pakten donkere wolken zich samen boven het Kremlin. Gorbatsjov en zijn aanhangers kwamen meer en meer klem te zitten. Het kleine Baltische land Litouwen stak de lont in het kruitvat.PG vertelt hoe juist daar, op de staten en pleinen in Vilnius, de echte ondergang van de Sovjet-supermacht zich voltrok. De oude machtsstructuren en apparaten begonnen zich meer en meer van Gorbatsjov af te keren, ook vanwege zijn samenwerking met Bush tegen de vroegere Sovjet-cliënt Saddam Hoessein.Intussen veranderde er veel binnen dat enorme land. Steden kregen nieuwe namen, een gebeurtenis van grote betekenis. Meest symbolisch was wel dat de stad van de oprichter van de Sovjet-Unie hernoemd werd. Leningrad werd weer Sint Petersburg. En ‘Volodya’ Poetin, een KGB-officier, werd overgeplaatst van het Oost-Duitse Dresden naar Leningrad, waar hij een nieuwe loopbaan begon als gemeenteambtenaar. Hij werd toezichthouder op het verkeer in de zeehaven die Tsaar Peter in 1703 had gesticht. Daar bouwde hij de netwerken van de ondergrondse economie en de geheime dienst op waarvoor vele Russen en Europeanen ook vandaag nog sidderen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenGenocide and Resistance Research Centre of Lithuania***Verder kijkenPresident Gorbachev was greeted by Secretary Baker. He arrived from Ottawa (C-Span)Gorbachev Wins Peace Prize (ABC News)‘Gorbymania’ strikes Canadian capital (CTV News)News January 11, 1991 - Soviet Union Military in LithuaniaLeningrad Back to St. Petersburg (1991)***Verder luisteren163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regelde72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet Unie21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:39 – Deel 101:00:28 – Deel 201:21:47 – Uitro01:22:23 – Einde
Oud-president Michail Gorbatsjov van de Sovjet-Unie mocht deze week 90 kaarsjes uitblazen en daarom blikt Hubert Smeets van het platform Raam Op Rusland terug op zijn leven en carrière. Zo'n 10 procent van de Twitter-berichten aan vrouwelijke politici is haatdragend, blijkt uit onderzoek van Coen van de Ven van de Groene Amsterdammer.
Oud-president Michail Gorbatsjov van de Sovjet-Unie mocht deze week 90 kaarsjes uitblazen en daarom blikt Hubert Smeets van het platform Raam Op Rusland terug op zijn leven en carrière. Zo'n 10 procent van de Twitter-berichten aan vrouwelijke politici is haatdragend, blijkt uit onderzoek van Coen van de Ven van de Groene Amsterdammer.
Fremur rólegt var í stjórnmálunum í vikunni og störf Alþingis fóru fram án teljandi átaka. Ríkisstjórnin stendur sterkt að vígi samkvæmt nýrri könnun Gallup og nýtur talsvert meira fylgis en stjórnarflokkarnir hver um sig. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir þingfréttamaður rabbaði um pólitíkina. Mikail Gorbatsjov, fyrrverandi leiðtogi Sovétríkjanna, varð níræður á mánudag. Af því tilefni ætlum við að ræða um Gorbatsjov, umbrotatímana sem hann leiddi Sovétríkin í gegnum og áhrif hans á heimsmálin og söguna. Albert Jónsson, sem var sendiherra Íslands bæði í Rússlandi og í Bandaríkjunum, og auk þess lengi ráðgjafi stjórnvalda í utanríkismálum. Það er líf og fjör í jarðfræðitímunum í framhaldsskólunum þessa dagana líkt og í jarðskorpunni sjálfri á Reykjanesskaganum. Já, hræringarnar og hugsanlegt eldgos gera námið eflaust enn meira spennandi en venjulega og kennarinn fær óvænt í hendur lifandi kennsluefni. Við spjölluðum um jarðfræðikennslu í jarðskjálftahrinu við Anný Grétu Þorgeirsdóttur, jarðfræðikennara í Flensborgarskólanum í Hafnarfirði. Tónlist: Tunglið mitt - Hildur Vala Einarsdóttir Wind of change - Scorpions
Fremur rólegt var í stjórnmálunum í vikunni og störf Alþingis fóru fram án teljandi átaka. Ríkisstjórnin stendur sterkt að vígi samkvæmt nýrri könnun Gallup og nýtur talsvert meira fylgis en stjórnarflokkarnir hver um sig. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir þingfréttamaður rabbaði um pólitíkina. Mikail Gorbatsjov, fyrrverandi leiðtogi Sovétríkjanna, varð níræður á mánudag. Af því tilefni ætlum við að ræða um Gorbatsjov, umbrotatímana sem hann leiddi Sovétríkin í gegnum og áhrif hans á heimsmálin og söguna. Albert Jónsson, sem var sendiherra Íslands bæði í Rússlandi og í Bandaríkjunum, og auk þess lengi ráðgjafi stjórnvalda í utanríkismálum. Það er líf og fjör í jarðfræðitímunum í framhaldsskólunum þessa dagana líkt og í jarðskorpunni sjálfri á Reykjanesskaganum. Já, hræringarnar og hugsanlegt eldgos gera námið eflaust enn meira spennandi en venjulega og kennarinn fær óvænt í hendur lifandi kennsluefni. Við spjölluðum um jarðfræðikennslu í jarðskjálftahrinu við Anný Grétu Þorgeirsdóttur, jarðfræðikennara í Flensborgarskólanum í Hafnarfirði. Tónlist: Tunglið mitt - Hildur Vala Einarsdóttir Wind of change - Scorpions
Dertig jaar geleden implodeerde een supermacht. Niet door een gruwelijke burgeroorlog, een nucleair conflict of andere oorzaken die in de wereldgeschiedenis soms de ondergang van een groot rijk in gang zetten. De Sovjet-Unie hief zichzelf op. Het Kremlin streek letterlijk voor het laatst de rode vlag met gouden hamer en sikkel. Hoe kon dat? Wat gebeurde er in de aanloop naar deze implosie? Was deze onvermijdelijk, een bedrijfsongeval, een samenzwering?Na de reeks podcasts van Betrouwbare Bronnen over de Val van de Muur en de Wiedervereinigung van Duitsland volgt bijna als vanzelfsprekend een serie over hoe die gebeurtenissen in de rest van de communistische wereld van toen doorwerkte. Minstens zo dramatisch en vol van soms alweer vergeten, toen niet altijd waargenomen feiten en gebeurtenissen.Jaap Jansen en PG Kroeger beginnen het verhaal in 1961, nu precies 60 jaar geleden. Niets wees erop dat de Sovjet-Unie nauwelijks nog één generatie zou voortbestaan. Integendeel. Dat jaar vierde zij haar grootste triomf. Heel de wereld volgde ademloos wat vanuit Moskou gepresteerd werd. De man die als eerste mens door het heelal om de aarde vloog was in een klap een held, een historische figuur; symbool van hoe dynamisch, innovatief en machtig het Kremlin-regime wel niet was. Joeri Gagarin was het bewijs dat ‘wij het kapitalistische Westen in tien jaar zullen begraven!’ zoals partijleider Nikita Chroesjtsjov stralend voorspelde.Maar 1961 gaf nog een signaal af. Burgers in vazalstaat Oost-Duitsland ontsnapten in zulke grote aantallen de rode heilstaat’, dat alleen een fysieke muur die exodus nog kon afstoppen. 13 augustus in Berlijn wees op nog heel iets anders. De reus stond op lemen voeten. Dat werd pijnlijk duidelijk toen Chroesjtsjov in de jaren daarna ten val kwam door zijn impulsieve aanpak en zijn opvolgers een neostalinisme introduceerden.Als wereldspeler en atoommacht was de Sovjet-Unie onder Leonid Brezjnew in die jaren tussen 1965 en 1985 op de toppen van invloed en kracht, maar interne verlamming en misgrepen ondermijnden die indruk toen al. De schaduw van de ‘Vozhd’, de baas Jozef Stalin bleef over het regime hangen, zelfs zijn megalomane plannen om de Sovjet-Unie fysiek, cultureel en sociaal te herrichten bleven leidend voor zijn opvolgers. Brezjnew werd daarbij onverwacht geholpen door de oliecrisis. Maar ook reusachtige stromen ‘oliedollars’ konden het Kremlin niet op andere gedachten en initiatieven brengen.Met de ‘détente’ en opening naar Europa door de ‘Ostpolitik’ kon de supermacht ook intern de greep op de eigen samenleving en de vazalstaten niet meer overeind houden. Met China groeide een veracht broederland juist in deze jaren uit tot een dynamische concurrent. Niet alleen de oude leiders in het Politburo verkalkten jaar op jaar, ook hun ideologische ambities, hun economisch beleid en hun geopolitieke strategie verloren het zicht op de realiteit. De dynamiek van de Gagarin-jaren en de petrodollars onder Breznjew konden niet langer verhullen dat de supermacht labiel en armoedig werd. En toen kwam Gorbatsjov.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken Film Navalny over Poetin Gagarin in de ruimteGagarin in MoskouHet keukendebat van Chroetsjov en Nixon***Verder luisterenBB 135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeBB 93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingenBB 84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeBB 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet UnieBB 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurBB 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 21 - PG over Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas IBB 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:35 – Deel 101:00:41 – Deel 201:30:20 – Uitro01:31:04 – Einde
Het is alweer 30 jaar geleden. Het grote moment voor onze oosterburen: 3 oktober 1990. Minder dan 11 maanden na de van van de Muur werd Duitsland ‘wiedervereinigt’. Geen schot was gevallen, geen staatsgreep van de Stasi, geen bloedbad, geen burgeroorlog. Het was een wonder hoe deze geweldloze en democratische revolutie zich voltrok in het machtigste land, midden in Europa. Hoe kon deze enorme stap zó snel gezet worden?In Betrouwbare Bronnen aflevering 42 vertelde ‘Mister Europe’, oud-Europarlementariër Elmar Brok (CDU) over de essentiële rol van die ene 'Hollander' in dit gigantische historische gebeuren: Carlo Trojan, de latere secretaris-generaal van de Europese Commissie. Trojan zat als enige niet-Duitser aan tafel bij de onderhandelingen tussen Oost- en West-Duitsland.Carlo Trojan is te gast in deze aflevering.Wat hij in 1990 presteerde was een heroïsche klus. Hij zorgde dat 40.000 pagina’s ‘Europees recht’ en 3000 handelsverdragen van de communistische dictatuur doorgevlooid werden en waar nodig in nieuwe regelgeving ‘Europa-proof’ werden gemaakt. Zo kon de ex-DDR per 3 oktober meteen volledig meedoen in de Europese Gemeenschap en werd vermeden dat er in Duitsland een ‘twee klassen land’zou ontstaan, waardoor juist het arme, zeer vervuilde deel niet kon profiteren van de afspraken, investeringen en milieuverbeteringen vanuit Europa.Carlo Trojan vertelt een meeslepend verhaal. Over het ‘Bauchgefühl’ van Helmut Kohl. Over de politieke finesse van James Baker. Over de moed der wanhoop van de failliete Michail Gorbatsjov. Over ernstige fouten van Ruud Lubbers. Over de zeer krachtige persoonlijkheid van Wolfgang Schäuble, in wiens team hij aan de hoofdtafel zat.In dit verhaal zitten vele verrassingen. Hoe was zijn ontmoeting in Oost-Berlijn met die jonge bèta-wetenschapper die erbij zat als DDR-regeringsvoorlichter, Dr. Angela Merkel? Op welk moment zonk hem de moed in de schoenen en welke creatieve collega in Brussel bedacht dé oplossing? Wat vergat Helmut Kohl heel zijn leven niet meer? Hoe zette Bush sr. Margaret Thatcher schaakmat? Wat deed Frankrijk met haar grote zoon Jacques Delors toen hij in deze fase van de geschiedenis op de toppen van zijn macht was? En wat deden de gewone mensen in de DDR eigenlijk gedurende 1990? Trojan was erbij, sprak met iedereen en verrichtte met zijn staf een huzarenstukje.Carlo Trojan maakt van zijn hart geen moordkuil. Over Delors zegt Trojan: “Hij was geen makkelijke man, Delors stelde zeer hoge eisen aan zijn mensen en aan zichzelf.” Hij is ook behoorlijk kritisch op de huidige EU-leiders, inclusief Mark Rutte. Dat deze visie als iets vervelends wegzet stoort Trojan zeer. Hij verwijt hem uit angst voor extreemrechts kiezers laffe praatjes te houden over Europa, terwijl hij beter weet. Voor Trojan is Emmanuel Macron de enige EU-leider met visie, ook al hoef je niet al zijn ideeën te omhelzen.Hij wijst erop dat geen EU-lidstaat dankzij ligging, vernuft, economische structuur en poldertraditie zó heeft geprofiteerd van de EU, de Interne markt, de euro en de uitbreiding met nieuwe landen als juist Nederland.De aflevering sluit af met klanken van de viering op 3 0ktober 1990 van de Wiedervereinigung in de Berlijnse Philharmonie, waar onder meer Beethovens negende symfonie klonk en het Deutschlandlied. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en door Weee NederlandDe opname vond plaats in Internationaal Perscentrum Nieuwspoort***Verder lezenAddress given by Jacques Delors - Bruges, 17 October 1989Ansprache von Bundespräsident Richard von Weizsäcker beim Staatsakt zum Tag der deutschen Einheit - Berlin, 3. Oktober 1990***Verder kijkenMauerfall 1990: die Mauerspechte am Brandenburger TorTag der Deutschen Einheit - Tagesschau vom 3. Oktober 1990Deutsche EInheit 03.10.1990 Festakt in der Berliner Philharmonie***Verder luisterenBB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisBB 46 – De zomer van 1989BB 53 – De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 61 – De val van de Berlijnse MuurBB 72 – ‘Wir sind ein Volk!’ - december 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenBB 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeBB 124 – 95 jaar Jacques Delors***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:23 – Carlo Trojan01:28:22 – Uitro01:29:07 – Einde
Deel 1 van deze aflevering is de zevende editie in de serie over de Val van de Muur en de omwentelingen in Europa en Duitsland 30 jaar geleden. Jaap Jansen kijkt met PG Kroeger terug naar de onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl. Leert die ons ook iets voor leiders in crises nu? Deel 1:De Bondskanselier en CDU-voorman was in de loop van 1989 politiek min of meer afgeschreven, ook in zijn eigen partij. En toen kwamen die weken en maanden waarin zijn land en de wereld revolutionaire veranderingen doormaakten.Kohl draalde geen moment. Ineens bleek hij toch vol energie en daadkracht. En vol fantasie én flexibiliteit. Met veel improvisaties bleef hij de gebeurtenissen vaak nog net voor. In het voorjaar van 1990 - nu precies 30 jaar geleden - kon hij daardoor definitief de nooit gedachte route inslaan naar versnelde eenwording van Duitsland en nieuwe verkiezingen in die nieuwe nationale eenheid.Niet alleen Helmut Kohl werd zo een historisch voorbeeld van een politicus die in een crisissituatie zich revancheerde en ontpopte als iemand die helemaal nog niet afgeschreven, geen 'Auslaufmodell' was. Integendeel. PG Kroeger analyseert nog enkele bijzondere voorbeelden daarvan. Sommige daarvan zijn juist in coronatijden hoogst actueel.Deel 2:Zeker zo bekend als Kohls herrijzenis uit een diep dal is in de geschiedschrijving het lot van de Amerikaanse president Harry Truman. Nu de Verenigde Staten opnieuw moeten afwegen of zij een zittend staatshoofd een tweede termijn gunnen, is Trumans gevecht daarvoor in 1948 heel leerzaam. 'Give'm hell, Harry!'Deel 3:Kohls opvolger als CDU’er in het Kanzleramt blijkt nu ook in staat tot zo'n indrukwekkende wederkeer, zelfs als wereldleider en politiek en moreel icoon. Angela Merkel is in deze coronacrisis sterker terug dan ooit. Hoe kan dat?Deel 4:Ook de Nederlandse premier Mark Rutte was nog niet zo lang geleden geheel afgeschreven. Nauwelijks een kwart van de VVD-opinieleiders wilde hem een jaar geleden nog als aanvoerder.Dat lijkt in coronatijd geheel vergeten, of weggemoffeld. Des te boeiender om die trend en ontwikkeling in de geschiedenis en wederwaardigheden van politiek leiderschap nog eens onder de loep te nemen.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:19 – Deel 100:23:29 – Deel 201:15:32 – Deel 301:28:46 – Deel 401:42:46 – Uitro01:43:27 – Einde *** Verder lezenVVD’ers zijn het erover eens: tijdperk-Rutte loopt ten einde (NRC, 15 maart 2019)*** Verder luisterenAfl. 93 – Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingenAfl. 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 – ‘Wir sind ein Volk!, december 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenAfl. 61 – PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 – PG en de viering van 40 jaar DDRAfl. 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis
Caspar en Thomas zitten in quarantaine. Dit weerhoudt hen echter niet om de Barracuda Message het land in de sturen. Waar zijn Noord Limburg en Zuid Brabant? Wat hebben Hennie Huisman en Gorbatsjov besproken tijdens lunch? Dossier Groningen wordt geopend wat betreft misdaadcijfers. Verder natuurlijk vaste rubrieken: Weetje van de week, Barracuda Barricade, grappenrubriek, sport, nieuws, akkoord van week. En de nieuwe lezerspost rubriek.
Betrouwbare bronnen aflevering 93 vervolgt de serie waarin we terugblikken op de historische gebeurtenissen van 30 jaar geleden, toen de Berlijnse Muur viel en Europa en de wereld ingrijpend veranderden. In deze 6e editie kijkt PG Kroeger in gesprek met Jaap Jansen terug op de gebeurtenissen in de supermacht van het Kremlin in de winter en lente van 1990.Terwijl in het westen iedereen meegesleept werd door de revolutionaire ontwikkelingen in Midden- en Oost-Europa, was dat in Rusland en zijn vele vazalstaten binnen de Sovjet Unie allerminst het geval. Natuurlijk volgden de communistische elites in Moskou - en de intelligentsia - de gebeurtenissen in de 'broederstaten' van het Warschau Pact, maar zelfs partijleider Michail Gorbatsjov kon daar feitelijk maar heel beperkt aandacht aan besteden. Andere zaken slokten zijn aandacht en energie op.Twee in het bijzonder. De economische chaos in het grootste land op aarde zorgde voor steeds grotere onrust. Gorbatsjovs 'perestrojka' - hervorming - leverde niet de dynamiek en welvaartsimpuls op die hij had voorgespiegeld. Integendeel: de meest basale levensbehoeften, van kaas tot zeep, van worst tot schoolschriftjes waren nergens meer te krijgen. Tot dan toe geheimgehouden data over de staatsfinanciën en de prestaties van de sovjet-economie bleken apocalyptisch.Het tweede vraagstuk dat de partijleiding deed wankelen was het effect van de 'glasnost' campagnes voor meer openheid, publiek debat en pluriformiteit. Die lukten heel erg goed, tot ontzetting van de oude hap van de partij-nomenklatura. Stakingen, protesten en eisen alom van onderdrukte volkeren die hun cultuur, geloof en eigen toekomst wilden beleven.Toch zette Gorbatsjov door met zijn programma, ondanks steeds feller van veel partijbonzen. PG Kroeger analyseert wat hem daartoe bracht en de opmerkelijke ideologische en historische wortels daarvan. Maar ook de rol die zijn vrouw Raisa Maksimovna daarbij speelde. Zij was zeer intelligent en vasthoudend, wat haar in eigen land impopulair maakte en ook leidde tot een epische slechte verstandhouding met de Amerikaanse first lady Nancy Reagan.Het waren uiteindelijk 'gewone mensen' in Jerevan en fabrieken in Vilnius die Gorbatsjov confronteerden met het onbedoelde effect van zijn beleid van openheid en economische hervorming. Dat hij rekening moest houden met geheel nieuwe verhoudingen in een nieuwe kenniseconomie van data-innovatie was hem in de jaren daarvoor al helder gemaakt uit wel heel onverwachte bron. Het mocht zijn perestrojkavisioenen niet meer helpen.Voordat PG over Gorbatsjov vertelt, praat hij nog even over de historische DDR-verkiezingen van 18 maart 1990. Dat was het begin van de grootste klus die Wolfgang Schäuble in zijn leven te doen kreeg. Over zijn werk aan het verdrag dat de 'Wiedervereinigung' moest verwezenlijken blijkt een hoop onverwachts en onbekends te vertellen. Moest Duitsland niet een nieuwe naam krijgen? Een ander volkslied, een vernieuwde Grondwet?***Verder lezenWilliam Taubmann – Gorbatsjov, de man en zijn tijdperk (Overamstel, 2017) ***Verder kijkenNancy Reagan geeft Raisa Gorbatsjov tour door het Witte Huis op 9 december 1987***Verder luisterenAfl. 84 – Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeAfl. 72 – ‘Wir sind ein Volk’, December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet-UnieAfl. 61 – PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 – PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikAfl. 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:55 – Deel 100:37:40 – Deel 201:21:37 – Uitro01:22:40 – Einde
Ze denken allemaal dat ze de baas zijn. Van Klaus Iohannis tot Viktor Orban, en van Jaroslaw Kaczysnki tot Andrej Babis. Maar wie heeft nou écht de macht in deze Centraal-Europese landen? Respect en tolerantie richting minderheden en religie. Zo ziet Kazachstan zichzelf graag. Toch kwam het vorige maand tot etnische onlusten, waarbij zeker tien doden vielen.
Betrouwbare bronnen aflevering 84 vervolgt de serie waarin we terugblikken op de historische gebeurtenissen van 30 jaar geleden, toen de Berlijnse Muur viel en Europa en de wereld ingrijpend veranderden. In deze 5e editie kijkt PG Kroeger terug op de eerste weken van 1990. Waren november en december van 1989 al geopolitieke aardbevingen geweest - in Berlijn, Praag, Boekarest, de Baltische staten en zelfs de Kaukasus - nu kwamen de schokgolven echt aan in het Kremlin, Parijs en vooral in Bonn. Het tempo van de gebeurtenissen versnelde.Twee staatslieden stonden nu onder enorme druk en kwamen bijna helemaal klem te zitten. Allereerst de sterke man in het Kremlin, Michail Gorbatsjov. Hij merkte al meteen na de jaarwisseling dat heel zijn imperium op instorten begon te staan. Juist aan de randen daarvan glipte het uit zijn handen, van Baku tot Riga. En Moskou werd geconfronteerd met een existentiële ondermijning van het bewind: honger en ontberingen in Rusland zelf.Wie kon dat oplossen? Bondskanselier Helmut Kohl merkte dat zijn improvisaties in de weken na de val van de Muur zich tegen hem begonnen te keren. Binnen de DDR verviel het centrale gezag van het communistische regime in een enorm en bedreigend tempo. PG Kroeger vertelt over de dramatische scènes die hij daarvan in Oost-Berlijn zelf meemaakte.Kohl ging opnieuw improviseren, hij kon nauwelijks anders. Het waren vooral mensen als James Baker, Jacques Delors en François Mitterrand die hem daarbij - achter de schermen en vaak in het diepste geheim - hielpen een vaste, langetermijnkoers te vinden. Kohl deed een reeks uitermate gewaagde sprongen naar voren, zowel richting het Kremlin als naar de burgers in de DDR. Zij waren het die toen volkomen onverwacht de beslissende stap zetten. En diezelfde avond van 18 maart maakte Kohl een van de grootste fouten in zijn politieke leven. Geen wonder dat hij enkele dagen daarna op zijn verjaardagsfeest zijn eigen lot en capaciteiten met een kwinkslag relativeerde tot zijn vrienden. Ook Helmut Kohl besefte hoe kwetsbaar en feilbaar een politicus is.***Verder luisterenAfl. 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in DresdenAfl. 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurAfl. 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikAfl. 42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:48 - Deel 100:53:26 - Deel 201:30:27 - Uitro01:31:08 - Einde
Í þættinum í dag ræða Andri og Ólafur um hrun Sovétríkjanna og aðdraganda þess 1985-1991. Rætt er um sögulega þýðingu þess atburðar og hvernig fjallað hefur verið um hann á þeim stutta tíma sem liðinn er síðan. Teknar voru fyrir tvær bækur sem síðasti aðalritari sovéska kommúnistaflokksins, Mikhail Gorbatsjov skrifaði sjálfur árin 1987 og 2000. Hvaða hlutverk spilaði einstaklingurinn Gorbatsjov í falli Sovétríkjanna? Var hrunið óhjákvæmilegt? Töpuðu Rússar kalda stríðinu eða var það sigur alls mannskyns?
Geert Jan en Floris kunnen niet wachten. De perestroj-cast gaat op 10 december het land in. Een avond over Roemenië, 30 jaar na de val van Ceauescu. Een avond met Roemeense wijnen en spijzen en columnist Nausicaa Marbe. Meer daarover in deze aflevering.
Betrouwbare Bronnen aflevering 61Jaap Jansen praat met Pieter Gerrit KroegerZe noemden hem 'de Antifascistische Beschuttingswal'. Alleen een bureaucratische dictatuur kan daar op komen. Op 9 november 1989 'viel de Muur'. In zijn historische verhaal vertelt PG over die avond en nacht en de nog in de weken daarvoor onvoorstelbaar geachte dagen die daarop volgden.Dankzij drie nieuwe bronnen is veel van wat PG vertelt nieuw materiaal. Er is net een buitengewoon onthullend boek verschenen over deze periode van de belangrijkste adviseur van president Bush sr. in die dagen, Condoleeza Rice. Zij benut hierin niet alleen haar eigen kennis en belevenissen, maar ook geheime documenten en eerder gesloten archieven, zoals de dagboeken van haar collega-adviseur bij Gorbatsjov.Tweede nieuwe bron is het grote interview van Angela Merkel in Der Spiegel van 9 november 2019. Voor het eerst vertelt de altijd zo ingetogen Kanzlerin over haar leven en dromen in de DDR. Ook gaat zij indringend en voor haar doen soms bijna fel en emotioneel in op de gebeurtenissen sindsdien en het vele werk dat Duitsland nog heeft om echt verenigd te zijn. Ze gebruikt daarin ineens - wat zij bijna nooit doet - de woorden 'Uns Ostdeutschen'.Derde bron zijn de herinneringen van PG Kroeger zelf. Dankzij puur toeval belandde hij ineens in Berlijn, in het hart van de storm. Niet alleen sloeg hij zijn duim bijna tot moes, maar voerde gesprekken in West en Oost over de toen prangende vraag 'Und was nun jetzt?'LeesvoerCondoleezza Rice & Philip Zelikow - To Build a Better World. Choices to End the Cold War and Create a Global Commonwealth (2019)https://www.spiegel.de/international/europe/interview-with-angela-merkel-on-the-fall-of-the-berlin-wall-a-1295241.htmlEerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen over dit onderwerpAfl. 15: Hoe George H.W. Bush Ruud Lubbers op de vingers tikteAfl. 16: PG vertelt hoe Merkel haar afscheid voorbereidtAfl. 20: Peter Altmaier (Duitse minister van economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelAfl. 42: Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenisAfl. 53: PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikTijdlijn BB 6100:00:00 - Intro00:01:25 - PG (deel 1)00:38:34 - PG (deel 2)00:59:01 - PG (deel 3)01:30:11 - Uitro01:30:50 - Einde
Misschien wel de grootse gebeurtenis in de twintigste eeuw na WOII: de val van de Berlijnse muur, op 9 november dertig jaar geleden. Vier generaties praten erover in deze Perestrojkast.
Nicolien de Kroon, een gewone moeder uit het Noord-Hollandse Andijk volgt haar roeping met heel haar hart en verstand. Samen met vele andere moeders en hun kinderen vult zij vanaf 1991, in 18 jaar, meer dan 200.000 bananendozen met onder meer medicijnen, voedsel, kleding en knuffels. Om… luister goed… deze hulpgoederen vervolgens persoonlijk naar de meest gruwelijke oorlogsgebieden en brandhaarden op de wereld te brengen. Hoe ze het gedaan heeft, ik vind het ongelofelijk. Het lijkt toch onmogelijk om o.a. het kantoor van president Gorbatsjov tot de nok toe te vullen met hulppakketten. Moeder Teresa te ontmoeten, die je adviseert en de naam voor je organisatie bedenkt: Motherhood. Terwijl er thuis ook nog eens 4 kleine kinderen je aandacht vragen. Gelukkig heeft ze haar hele verhaal in een boek gegoten Motherhood. En Nicolien is ook vandaag heel vrijgevig, want ze geeft gratis 50 boeken weg aan de luisteraars van de Verschil-Makers Podcast. Luister het interview helemaal en ga vervolgens naar https://marleentoxopeus.nl/winactie-boek-motherhood/ daar vind je precies wat je moet doen om Nicoliens boek te bemachtigen.
In Betrouwbare Bronnen aflevering 42:Merkels vertrouweling Elmar Brok 'Mister Europe' was overal bij. Nu neemt hij afscheid als EuroparlementariërFinancieel econoom Sylvester Eijffinger hoorde in Sintra waar het naartoe gaat met de euro, de ECB en de opvolging van Draghi***Jaap Jansen en PG Kroeger spraken in Brussel met 'Mister Europe’, zoals de BBC hem noemt. Na bijna 40 jaar verlaat hij het Europees Parlement, wat hij decennia domineerde: de CDU-politicus uit Bielefeld, Noordrijnland-Westfalen, Elmar Brok.Achteloos, bescheiden vertelt hij over de sleutelrol die hij speelde en de reeks staatslieden uit heel de wereld die hij sprak, adviseerde en regelmatig ongezouten de waarheid zei. Maar ook over zijn onverminderde waardering voor Margaret Thatcher, van wie hij een portretfoto met zijn zoon op haar schoot nog steeds koestert. “She was consistent in her ideas and she was pro-Europe.”Ik was er bijSleutelfiguren in Broks politieke leven waren Helmut Kohl en Angela Merkel. Twee volstrekt verschillende mensen qua naturel, maar beiden even doortastend en visionair. Ze zochten zijn raad, zijn netwerk en zijn politiek vernuft intensief. “I did not bother them every day, but they could call me”, zegt hij sereen. Brussel en Berlijn weten dat beide Kanseliers dat permanent deden. “I was there, I could give advice to Chancellors, I had certain contacts and could bring things together. I was involved in all Treaty changes since Maastricht. Getting rid of the democratic gap in the EU. It's not my achievement, but I could take part in that achievement.”Zijn band met Nederland blijkt zeer intens. Het was een toenmalig collega-Europarlementariër van het CDA die hem op 9 november 1989 in de vooravond thuis belde vanuit een vergadering van een juridische commissie van dat parlement in Berlijn. “I was alone at home in Bielefeld and a Dutchman from Rotterdam called me, Jimmy Janssen van Raay. He said: ‘Elmar, the Wall is falling!’” Hij deed de televisie aan en zag het ongelooflijke gebeuren: “The most impressive moment in modern European history.”Mijn God!Brok pakt Nederland hard aan in het gesprek. Mark Rutte, die hij regelmatig sprak, en zijn eigen zusterpartij het CDA krijgen er van langs om hun wankelmoedigheid ten aanzien van de toekomst van Europa. Hij verwijt hen uit angst voor de PVV te zijn gaan schuiven. “I was unhappy. Not only with Mark Rutte, but also with my CDA. A classical pro-European country, the Netherlands, was walking to the right. The lesson it taught: you should keep down Wilders and these groups. I was in committees in the ‘Tweede Kamer’. Oh my God! It sounded as if I was in enemy country! Very scary it was. Now I have the feeling that the Netherlands is going back a little bit more to the moderate way.”De Kamermotie tegen het beginsel van ‘an ever closer Union’ – die onlangs steun kreeg van VVD en CDA – doet Brok zuchtend het hoofd schudden. Anders dan Amerikanen, Zwitsers en Duitsers snappen Nederlanders niet wat ‘een federale Unie’ inhoudt. Zijn korzelige college staatsrecht en historie hierover zal in Nederland zelden zo scherp gehoord zijn. “An ever closer Union means that we work closer together in certain areas. For example in foreign policy, migration, internal and external security, climate change, banking. And in a democratic way. That's what we understand as an ever closer Union. For Germans, federalism is in our DNA. It does not mean centralisation! That's the English interpretation of the word. For us it means décentralisation: you only do things on a central level that cannot be done in a decentral way. Subsidiarity in other words. And that is the opposite of a superstate!”Waarom Poetin doet wat hij doetRuslandkenner Elmar Brok vertelt uit zijn eigen discussies met Gorbatsjov, Jeltsin en Poetin. Onder meer over de gebeurtenissen in de loop van 1989 toen in de Sovjet-Unie hongersnood dreigde en Helmut Kohl alle vleesvoorraden in de koelcellen van de EU opkocht en naar het oosten liet vervoeren. Toen wist Gorbatsjov dat Duitsland zijn vertrouwen verdiend had. Hij was tegen de ‘Wiedervereinigung’ en wilde natuurlijk dat de DDR bleef bestaan, maar liet het gebeuren toen de mensen dit van onderop doorzetten. De troepen van het Rode Leger bleven in de Oost-Duitse kazernes. Rusland greep niet in.Broks portret van Poetin en zijn politiek is adembenemend. "He changed in 2012, when he was not convinced anymore that a democratic and transparant Russia would support him.” Toen de jongeren in Kiev in 2014 afdwongen dat in Oekraïne vrije verkiezingen en een Europees gezinde democratie kwam, besefte Poetin: als hij dit zou tolereren zou ook zijn macht over Rusland in verval raken. Alle handelingen va Poetin staan sindsdien in dit teken. De greep naar de Krim, MH17, de oorlog in Donbass en het omkopen van anti EU-partijen en politici.Powerplay liveMiddenin het gesprek werd duidelijk dat Elmar Brok als strateeg en ‘mannetjesmaker’ nog altijd onmisbaar is in Europa. De luisteraar van Betrouwbare Bronnen is getuige van een opmerkelijk moment. Broks telefoon rinkelt. Hij begint meteen met ‘Hallo Manfred!’ indringend advies te geven aan zijn ‘Fraktionsvorsitzende’, EVP-topman Manfred Weber. Hij vertelt hem over een vertrouwelijk achtergrondgesprek met een topman van de Duitse Groenen in Brussel, die binnen de Groene Eurofractie de baas zijn.In het vervolg van Betrouwbare Bronnen doet Brok een aanbod aan de andere partijen in het EP: steun Weber als de democratisch gekozen opvolger van Juncker en de EVP helpt de macht van het parlement te vergroten tegen zowel de Europese Raad van regeringsleiders als tegen de Europese Commissie als ‘executive’. Fijntjes steekt hij een politiek mes tussen de ribben van de liberalen Macron en Vestager. “It's written in the Lisbon Treaty: the European Parliament elects the Commission President. I myself wrote the amendment to the Treaty! The European Peoples Party has double so many parlementarians as the liberals of Macron. At the moment, we debate the right of initiative for the EP. With Weber we would get such a thing. Margrethe Vestager has said: ‘the Parliament has nothing to do with the candidate’. So she is not a reliable candidate.” Powerplay in de Europese top waar de luisteraar van Betrouwbare Bronnen getuige van is.Grote landen beseffen dit nauwelijks nogElmar Brok háát Brexit. Omdat hij in Edinburgh studeerde in de jaren zestig, leeft hij erg mee met de Britten, zijn vrienden sinds die studentenjaren. Hij waarschuwt dat heel de Unie schade zal ondervinden van het uittreden van het VK, maar geen volk zal zo lijden als de Britten zelf. “You can not get the benefits from going out that you will not have when you remain inside the Union,” zegt hij kortaf.Zijn schets van de komende decennia in de EU is al kort en bondig. “Kleine landen weten het al eeuwen. Grote landen beseffen dit nauwelijks nog.” Niemand kan de enorme vraagstukken van deze tijd nog in zijn eentje, als natiestaat, oplossen of zich daaraan onttrekken als soevereine afzondering.Democratie kan imploderen, je moet haar verdedigen!Het gesprek eindigt in diepe emotie en zorgen. Eenvoudig en ontroerend vertelt Elmar brok over zijn partijgenoot uit Hessen, Walter Lübcke. De twee generatiegenoten lijken zelfs op elkaar met die walrussnor en gedrongen gestalte. Brok trad in mei tijdens de Europese verkiezingscampagne nog bij hem op in diens kiesdistrict. “He was very convinced about the poiicies on migration. This brought him the hate of right-wing people. If hatred becomes a normal thing for certain people, then it becomes practice. This is the danger for every democracy.”De neonazi-moordaanslag op deze katholiek-sociale regio-politicus raakt Elmar Brok dan ook diep. Hij vertel voor het eerst hoe hij zelf met zulk terrorisme geconfronteerd werd als jong politicus. “In the time of the RAF I had personal threats already. They wanted to kidnap my children. I never said that publicly. It's most clever not to say this. Nowadays with the new media, in shitstorms people can be totally destroyed. We are in a dangerous situation, but we cannot get rid of an invention like social media. Here I have some problems, I have no answer.”“Would good people go into politics? Will you take the risk to say certain things? It's a real danger. I'm very, very much afraid that people are hesitating to go into politics. They say: ‘don't do it, look after your children!’ This development is very dangerous. Democracy can implode, very fast. That should be a lesson. If you want to have freedom and democracy, you have to defend it."***Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie in Tilburg, was deze week met bankpresident Klaas Knot de enige Nederlander op het exclusieve ECB Forum on Central Banking onder leiding van Europese Centrale Bank-president Mario Draghi.Wat Draghi daar zei, wekte meteen de woede van Donald Trump. Ten onrechte, meent Eijffinger. Draghi's woorden werkten overigens meteen als geruststelling voor de Europese markten, zoals eerder zijn woorden dat hij zou doen 'whatever it takes' om de euro stabiel te houden. "Dit was whatever it takes, part two."Eijffinger dringt aan op een grondige evaluatie van het ECB_beleid om lessen te trekken voor de toekomst. "De vraag is of de bank niet teveel heeft gefocust op inflatie. Je moet opnieuw definiëren wat je bedoelt met prijsstabiliteit. Want de ECB heeft het doel van 2 procent inflatie nooit gehaald, het is blijven steken op 1 à anderhalf procent. De ECB moet een nieuwe koers bepalen.De Tilburgse hoogleraar zou het voor de afwikkeling van Brexit verstandig vinden als Brexit-onderhandelaar van de Europese Commissie Michel Barnier de nieuwe Commissie gaat leiden. Als de Fransman Commissiepresident wordt, kan de Duitser Jens Weidmann de ECB gaan leiden. Weidmann is minder havik dan dan vroeger: "Hij is flexibeler geworden."***Tijdlijn BB 42:00:00:00 - Intro met quotes Brok en Eijffinger00:04:20 - Elmar Brok (deel 1)00:35:30 - Elmar Brok (deel 2)00:51:07 - Sylvester Eijffinger (deel 1)01:19:29 - Sylvester Eijffinger (deel 2)01:43:58 - Uitro01:44:39 - Einde
In aflevering 24 van Betrouwbare Bronnen drie gasten:· Spitzenkandidat Manfred Weber van de Europese christendemocraten haalt uit naar premier Mark Rutte· De Nederlandse biograaf van Xi Jinping Ties Dams over de sterkste Chinese leider sinds Mao· Historicus Pieter Gerrit Kroeger over de jonge Rutte, staatssecretaris in Balkenende I en II***Mark Rutte moet hom of kuit geven over zijn Europese ambities. Manfred Weber, de kandidaat van de christendemocraten om Jean-Claude Juncker op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie, roept de Nederlandse premier op, voor eens en voor altijd duidelijk te maken of hij nu wel of niet óók op die baan zit te azen. Dit zegt hij in de politieke podcast Betrouwbare Bronnen.Weber neemt het Rutte en de Franse president Emmanuel Macron kwalijk dat de liberalen nog steeds geen eigen kandidaat naar voren hebben geschoven voor de hoogste Europese post. Rutte en Macron hebben eerder laten weten dat zij het niet eens zijn met de gedachte dat de grootste politieke fractie in het Europees Parlement na de verkiezingen recht heeft op die post.‘Sorry, maar wat is het probleem’, zegt Manfred Weber. ‘Zelfs Mark Rutte kan toch begrijpen dat de grootste fractie de kans krijgt om de Commissie te gaan leiden? Dat is toch niet zo moeilijk? Ik ben er een beetje klaar mee om elke keer de principes van democratie uit te leggen.’De christendemocraten zijn sinds jaar en dag de grootste politieke familie in het Europees Parlement. ‘In Nederland is het toch ook zo dat de sterkste partij de baan van premier in de pocket heeft?, zegt Weber. ‘De socialisten van Frans Timmermans steunen dit systeem, de Groenen ook. Alleen de liberalen distantiëren zich ervan. Ik vraag Macron en Rutte: alsjeblieft, vertel ons, wie is jullie kandidaat? Dat is democratische transparantie. Anders wordt Europa weer een black box, met besluitvorming achter gesloten deuren.’Weber stelt dat zijn partij niet voor een kandidaat zal stemmen die zich vóór de Europese verkiezingen (in Nederland op 23 mei) niet als zodanig gepresenteerd heeft: ‘Als Mark Rutte mee wil doen, moet hij dat nu zeggen.’***De jonge wetenschapper Ties Dams (1993) schreef het boek De Nieuwe Keizer, Xi Jinping, de machtigste man van China (uitgeverij Prometheus, 2018). In Betrouwbare Bronnen vertelt hij het wonderbaarlijke verhaal van Xi de partijprins, die dankzij zijn vader opklimt in de rangen van de communistische partij. Maar dat ging niet vanzelf: Xi's vader werd eerst door de partij verbannen. Xi junior werd toen van school getrapt en later naar het platteland gestuurd. Pas na heel veel geslijm mocht hij terugkeren in de rangen van de partij. Inmiddels is hij volgens Ties Dams de machtigste Chinese leider sinds Mao Zedong.Op weg naar de macht bestudeerde Xi de val van de Sovjet-Unie. Gorbatsjov opende zijn rijk voor het kapitalisme, maar maakte volgens Xi tegelijk de fout, democratie toe te laten. Dat zal Xi nooit doen. Wat hij wel wil? De wereld langzaamaan gaan overheersen door landen stuk-voor-stuk van China afhankelijk te maken.Ties Dams waarschuwt Nederland, dat op dit moment een eigen China-strategie ontwikkelt. Dom! Je kunt veel beter met China onderhandelen als Europese Unie dan elk land afzonderlijk.[Meer weten? In Betrouwbare Bronnen afl. 10 kwam GroenLinks Tweede-Kamerlid Bram van Ojik al aan het woord over China]***In de jonge Mark Rutte zag je al de Rutte van nu.Mark Rutte was deze week jarig en speelt nu al ruim vijftien jaar een hoofdrol aan het Binnenhof. Wat weten en snappen we eigenlijk van hem, van zijn aanpak, karakter en politieke eigenschappen en wellicht ook eigenaardigheden? PG Kroeger kijkt terug naar de jonge staatssecretaris van Onderwijs die in 2004 die post plotseling moest overnemen van de pijnlijk gesjeesde Annette Nijs. Hoe hij toen aan de slag ging, is leerzaam voor wie de Europese staatsman Rutte van nu wil begrijpen.Rutte bleek niet bang, had een hekel aan ijdele bobo's, zocht bewust zijn opponenten onder de activistische studenten op en spatte van de energie, 'Begeisterung' en af en toe wat onbezonnen oprispingen, die premier Balkenende dan wel even moest gladstrijken. Als woedende hoogleraren en studenten een protestavond organiseerden, ging hij daar zelf, onaangekondigd heen en wist de boosheid nog soepel op te vangen ook en naar bereidheid tot samen verder op te trekken om te smeden.En het bleek nota bene in Brussel dat de jeugdige bewindsman een waarachtig visionair was. Een man die in een grootse rede Goethe citeerde en Jean Cocteau! Aan zijn verjaardag deed hij ook toen al niet, althans die indruk wist hij gedurig te wekken. Maar is dat het hele verhaal wel? Er blijkt toch wat meer te gebeuren met de 'Kabinetten Rutte I tot en met VI' die hij rond die dag ongedwongen viert... Uiteraard in een van zijn vaste stekken van het oude, Indische Den Haag dat zozeer Ruttes hart heeft.***Tijdlijn afl. 24:00:00:00 – Quote Ties Dams00:01:10 – Introductie door Jaap Jansen met quotes van Ties Dams en Manfred Weber00:06:15 – Historische rubriek met PG Kroeger00:50:57 – Ties Dams, deel 101:31:16 – Ties Dams, deel 202:13:53 – Manfred Weber02:49:51 – Uittro02:50:51 – EindeBetrouwbare Bronnen is te beluisteren via vrijwel alle podcast-apps.@TiesDams, @ManfredWeber, @jaapjansen en @pgkroeger twitteren en er is ook een Betrouwbare Bronnen-pagina op Facebook.Mailadres: betrouwbarebronnen@dagennachtmedia.nl
Det er i dag nøyaktig 30 år siden Mikhail Gorbatsjov overtok vervet som leder av Det øverste sovjets presidium- og ble president for Sovjetunionen. Mangeårig Moskva-korrespondent Halvor Tjønn ser tilbake på tidens hendelser, og vi spør hvor Gorbatsjovs politiske arv står i dag? Programleder: Ellen Wesche Guttormsen.
Nok en gang kan Skravleklassen servere dere en smakfull borsht av en episode, og denne gangen er temaet Russland.Folk tenker mye rart når de hører ordet “Russland”; Nyrike oligarker som kjøper luksusbiler og fotballag slik andre kjøper First Price-tacosett på fredager. Vladimir Putin i bar overkropp som rir på hester og bryter med bjørner. Macho menn med dype stemmer som drar prammer opp Volgafloden mens de synger om å dra prammer opp Volgafloden. Vodka, KGB, kommunisme, føflekken til Gorbatsjov og selvfølgelig atomvåpen. I dag fremstår russerne som mer aggressive enn noen gang. Men utgjør Russland virkelig en fare for resten av verden, eller har vi et fordomsfullt syn på vårt enorme naboland i øst? Sturla Haugsgjerd og Lasse Josephsen tok en prat med Julie Wilhelmsen, forsker ved NUPI med Russland og sikkerhetspolitikk som spesialfelt. Kan hun plassere en fuktig klut av håp på våre bekymrede panner?
George VI, Napoleon Bonaparte, Gorbatsjov en Bush senior. Het kleine Malta speelt een belangrijke rol in de wereldgeschiedenis. In Van Albanië tot Zwitserland de geschiedenis van de Malta.
I forrige uke kom nyheten om at den russiske ambassadøren til Norge sa at Russland var nødt til å reagere, hvis Norge ble en del av NATOs rakettskjold. Men var ikke den idéen død og begravet med avtalene inngått mellom Reagan og Gorbatsjov for snart 30 år siden? Rakettskjold mot atomraketter er drømmen som tilsynelatende aldri vil dø. Mest kjent var president Ronald Reagans visjon på 1980-tallet som bare ble kalt Star Wars. reporter er Bo Brekke
Het is bijna 2008.... Ruud Lubbers, oud-premier van Nederland en oud-Hoge Commissaris voor de Vluchtilingen van de Verenigde Naties heeft een nieuw stokpaardje: duurzaamheid. We kunnen hem niet van het meeliften op de groene hype beschuldigen, want al sinds juni 2005 draait Lubbers' bestaan om het behoud van de aarde. Op festival Lowlands maakte hij in datzelfde jaar samen met Wubbo Ockels zijn opwachting om met de massaal toegestroomde jongeren - die hem luid verwelkomden door "Ruud-juh, Ruud-juh!" te scanderen - over duurzaamheid te discussiëren. Hij heeft de politieke wind wel mee, en dat zal hem niet onwelgevallig zijn. De vluchtelingen is hij echter ook nog niet vergeten. In juli 2006 werd hij bestuursvoorzitter van de Stichting voor Vluchteling Studenten. Hij noemde in zijn eerste lezing in die hoedanigheid het Nederlandse asielbeleid, op dat moment nog in de ijzeren greep van minister Rita Verdonk, "verkrampt". Met een groeiende behoefte aan 'kenniswerkers' in Nederland is het onverantwoord om het talent onder vluchtelingen niet te benutten. Kortom, de inmiddels 67-jarige, op één na beste premier van Nederland (na Willem Drees, volgens Elsevier in 2005) is nog lang niet toe aan zijn pensioen. Met Chris Kijne bespreekt hij zijn toekomstplannen. ---------------------------------- Biografie Ruud Lubbers, geb. 7 mei 1939 te Rotterdam Niet zo goed in afscheid nemen Niet alleen omdat hij de langstzittende premier van Nederland was, maar om tal van andere redenen lijkt Rudolphus Franciscus Marie Lubbers, roepnaam Ruud, de verpersoonlijking van de Nederlandse politiek. Hij regeerde in de jaren tachtig en negentig over links en over rechts en onderstreepte daarmee de eeuwige kracht van het Nederlandse midden. Hij was de jongste minister in het rode kabinet Den Uyl in de jaren zeventig, maar ook de eerste fractievoorzitter van het CDA en als premier met de VVD de grote saneerder van de jaren tachtig. En illustreerde zodoende dat Nederlandse politiek altijd compromissenpolitiek is en vooral meer pragmatisch dan ideologisch. Maar tegelijkertijd is hij, zowel met de Europese collega’s waarmee hij in de jaren tachtig het Europese project weer vlot trekt, als de laatste jaren met zijn intense pleidooien voor duurzaamheid, tolerantie en wereldburgerschap, typisch zo’n vertegenwoordiger van ‘Nederland gidsland’. Nooit te beroerd om, toen hij begin deze eeuw Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen was bij de Verenigde Naties, de Amerikaanse president voor de laatste keer te waarschuwen waar het Irak betrof. Of te kapittelen om het asielbeleid. Dat laatste deed hij overigens ook ten opzichte van, meer dan wie ook, minister Rita Verdonk van Vreemdelingenzaken, toen deze regeerde met zijn eigen partij. Het werd tijd, zei Ruud Lubbers toen – niet in de laatste plaats vanwege zijn ervaringen als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen – om Nederland te ‘ontverdonken’ en uit zijn kramp ten opzichte van ‘de vreemdeling’ te krijgen. En hij blijft het zeggen, onlangs nog in de brochure De Vrees Voorbij, die niet geheel toevallig verscheen ten tijde van de eerste Algemene Beschouwingen van het kabinet-Balkenende IV. Bovendien brengt Lubbers die woorden in praktijk als voorzitter van de UAF, de organisatie voor vluchtelingstudenten. Zoals hij ook zijn pleidooien voor duurzame ontwikkeling kracht bij zet als voorzitter van de International Advisory Board verbonden aan het Rotterdam Climate Initiative en als voorzitter van de Raad van Toezicht van het Energie Centrum Nederland in Petten. Allemaal activiteiten die weer voortkomen uit zijn betrokkenheid, begin jaren negentig, bij het opstellen van het ‘Handvest voor de Aarde’, op initiatief van Michael Gorbatsjov. En daarbij is Ruud Lubbers, als katholieke ondernemerszoon en voormalig directeur van het familiebedrijf, ook zo’n typisch Nederlandse ondernemer. Even katholiek namelijk als calvinistisch, niet geïnteresseerd in grote rijkdom en uiterlijk vertoon en erg gericht op de samenwerking tussen arbeid en kapitaal. Niet voor niets is bij het aantreden van zijn eerste regering het Poldermodel geboren. Achtenenzestig is Ruud Lubbers nu, maar afscheid nemen, ho maar. Zeker niet sinds hij de laatste jaren bijna als een popidool onthaald wordt door de MTV-generatie bij optredens op Lowlands en in De Melkweg. En afscheid nemen, daar was hij toch al niet zo goed in. Twee keer was de econoom Lubbers van plan de politiek weer vaarwel te zeggen voor de wetenschap, twee keer kwam het er niet van. De derde keer, in 1994, gebeurde het wel maar met een desastreuze slotklap ten koste van beoogd opvolger Elco Brinkman en de zetels van het CDA. En ook zijn afscheid van de VN, na – volgens eigen zeggen – vóórtdurende berichtgeving over een klacht wegens seksuele intimidatie die zijn functioneren onmogelijk maakte, zal hem niet met het verschijnsel verzoend hebben. Misschien wel daarom is Ruud Lubbers nog steeds nadrukkelijk aanwezig in het publieke debat. ---------------------------------------- Samenvattingen Functioneel verhullend taalgebruik Eerste uur Eerst verbleven we even in kerstsfeer in het Lubbers-familiehuis. Drie kinderen, negen kleinkinderen, en opa Lubbers die schaakt met zijn tienjarige kleinzoon. De kersttoespraak van de koningin heeft hij niet gehoord, en zeker niet gelezen: ook als premier las hij die nooit van te voren. Hij heeft de koningin altijd gestimuleerd om kleur te bekennen, en niet muizig te zijn. Bij Alexander en Maxima ook, dan denkt hij: laat ze in hemelsnaam wat zeggen. Over de reactie van Wilders op die toespraak, daar wil hij verder geen woord aan kwijt, maar de reactie daarop weer van Balkenende vindt hij wel een voorbeeld dat die steviger worden, duidelijker opkomend voor de positie van migranten – waar Lubbers eerder dit jaar in het pamflet De vrees Voorbij voor pleitte. Voor het objectieve probleem van de aanwezigheid van zoveel mensen uit een andere cultuur ziet hij vooral praktische oplossingen. Laat mensen participeren, werken, dingen doen – dat is de beste manier van integreren. Neem de 300 afgestudeerde vluchtelingenstudenten, die hij als voorzitter van de UAF meemaakte, geef ze een status, dacht hij, maar dan was het antwoord van Verdonk: nee dat kan niet, regels zijn regels. Dat leidde tot zijn ontglipte hartekreet dat het tijd werd Nederland te ‘ontverdonken’. Vluchtelingen zijn sterke mensen: als je ze uitdaagt, dan gaan ze vechten. Die kracht zag hij in de vluchtelingenkampen , toen hij Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN was. En daarom vindt hij de opstelling van de sociaaldemocraat Paul Scheffer, die er goed aan deed het integratievraagstuk te benoemen – hij ontdekte dat het niet goed zat toen het CDA dat al wist –, te eenzijdig: die eenzijdige opsomming dat migratie alleen afzien is voor alle partijen. Dan die andere hartstocht: de aarde! Duurzaam produceren, energiebewust zijn – dat is begonnen in Kralingen in Rotterdam waar hij opgroeide, toen er nog kikvorsen waren, die er niet meer waren toen zijn kinderen daar opgroeiden. Met het leefklimaat Rotterdam begon het, er zijn jaren geweest in zijn actieve politieke leven dat hij er niet zo mee bezig was, geeft hij toe, maar nu is er dan het Rotterdam Climate Initiative , dat de CO2 problematiek technisch wil aanpakken – ook een goed exportmiddel. Tweede uur Het begin van zijn politieke loopbaan: als ondernemer en KVP-er werd hij gevraagd toe te treden tot het kabinet-Den Uyl als minister van Economische Zaken. Boeiende jaren, een levendig kabinet, maar hij moet er moeite voor doen om er positief over te zijn – omdat hij het heeft afgebroken en mentaal afscheid heeft genomen van Den Uyl, die hij te verstard in zijn opvattingen vond. Hij liep wel eens emotioneel weg. Functioneel, hoor – je kiest om boos te worden en weg te lopen, je gaat in die hogere versnelling om duidelijk te maken dat je het echt niet eens bent, bijvoorbeeld rond het minimumjeugdloon. Na de val van Aantjes ging hij de CDA-fractie leiden in het kabinet Van Agt-Wiegel. De interviewer laat hem zo’n typische Lubber- tekst van toen voorlezen – één grote verbale mist. Dat verhullende taalgebruik, zegt hij nu, was ook functioneel, want hij moest door een voortdurend mijnenveld wandelen met die fractie die maar deels het kabinet steunde. Politieke taal is altijd functioneel, dat is de kern, ook het verhullende taalgebruik, die hij gebruikte om crisissen te overwinnen. Dan die twee kabinetten-Lubbers, met de VVD: het harde saneren zoals Thatcher het in Engeland deed. Voelt hij zich verantwoordelijk voor de problemen in achterstandwijken en in het onderwijs vanwege de bezuinigingen van toen? “Nee, dat geloof ik niet”, is het duidelijke antwoord – in de achterstandwijken moeten we de mensen erbij betrekken, laten participeren, dwingen de handen uit de mouwen te steken, en in het onderwijs moet de aandacht weer naar de leraar in plaats van naar al de structuurwijzigingen. Na de armoede is het onderwerp veiligheid. Terug in de tijd, het manoeuvreren tussen onze NAVO-trouw en de meerderheid van de bevolking die geen kruisraketten wilde. Hoe hij dat intelligent oploste door te zeggen: we plaatsen niet als de Russen ook tot stilstand komen. Het was een gedachte die hij kreeg tijdens de oorlogsherdenking. Er was contact met Gorbatsjov, en die kreeg overeenstemming met de Amerikanen zodat Lubbers tevreden kan terugkijken over hoe dat afliep. De wereld was toen onveilig, omdat er altijd de zenuwen waren van de Koude Oorlog dat het fout zou kunnen lopen. Nu is er het weggevallen vertrouwen van Amerika in de VN dat die het nucleaire evenwicht kunnen waarborgen, waardoor ze het zelf gingen aanpakken, wat de ellende in Irak heeft opgeleverd – want een vriend van de huidige Amerikaanse politiek is Lubbers uitgesproken niet. Vergeleken met van Agt kiest hij geen partij in het MiddenOosten. Een doorvoelde vrede als het gemeenschappelijk doel, zo wil hij het omschrijven.
Het is bijna 2008.... Ruud Lubbers, oud-premier van Nederland en oud-Hoge Commissaris voor de Vluchtilingen van de Verenigde Naties heeft een nieuw stokpaardje: duurzaamheid. We kunnen hem niet van het meeliften op de groene hype beschuldigen, want al sinds juni 2005 draait Lubbers' bestaan om het behoud van de aarde. Op festival Lowlands maakte hij in datzelfde jaar samen met Wubbo Ockels zijn opwachting om met de massaal toegestroomde jongeren - die hem luid verwelkomden door "Ruud-juh, Ruud-juh!" te scanderen - over duurzaamheid te discussiëren. Hij heeft de politieke wind wel mee, en dat zal hem niet onwelgevallig zijn. De vluchtelingen is hij echter ook nog niet vergeten. In juli 2006 werd hij bestuursvoorzitter van de Stichting voor Vluchteling Studenten. Hij noemde in zijn eerste lezing in die hoedanigheid het Nederlandse asielbeleid, op dat moment nog in de ijzeren greep van minister Rita Verdonk, "verkrampt". Met een groeiende behoefte aan 'kenniswerkers' in Nederland is het onverantwoord om het talent onder vluchtelingen niet te benutten. Kortom, de inmiddels 67-jarige, op één na beste premier van Nederland (na Willem Drees, volgens Elsevier in 2005) is nog lang niet toe aan zijn pensioen. Met Chris Kijne bespreekt hij zijn toekomstplannen. ---------------------------------- Biografie Ruud Lubbers, geb. 7 mei 1939 te Rotterdam Niet zo goed in afscheid nemen Niet alleen omdat hij de langstzittende premier van Nederland was, maar om tal van andere redenen lijkt Rudolphus Franciscus Marie Lubbers, roepnaam Ruud, de verpersoonlijking van de Nederlandse politiek. Hij regeerde in de jaren tachtig en negentig over links en over rechts en onderstreepte daarmee de eeuwige kracht van het Nederlandse midden. Hij was de jongste minister in het rode kabinet Den Uyl in de jaren zeventig, maar ook de eerste fractievoorzitter van het CDA en als premier met de VVD de grote saneerder van de jaren tachtig. En illustreerde zodoende dat Nederlandse politiek altijd compromissenpolitiek is en vooral meer pragmatisch dan ideologisch. Maar tegelijkertijd is hij, zowel met de Europese collega’s waarmee hij in de jaren tachtig het Europese project weer vlot trekt, als de laatste jaren met zijn intense pleidooien voor duurzaamheid, tolerantie en wereldburgerschap, typisch zo’n vertegenwoordiger van ‘Nederland gidsland’. Nooit te beroerd om, toen hij begin deze eeuw Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen was bij de Verenigde Naties, de Amerikaanse president voor de laatste keer te waarschuwen waar het Irak betrof. Of te kapittelen om het asielbeleid. Dat laatste deed hij overigens ook ten opzichte van, meer dan wie ook, minister Rita Verdonk van Vreemdelingenzaken, toen deze regeerde met zijn eigen partij. Het werd tijd, zei Ruud Lubbers toen – niet in de laatste plaats vanwege zijn ervaringen als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen – om Nederland te ‘ontverdonken’ en uit zijn kramp ten opzichte van ‘de vreemdeling’ te krijgen. En hij blijft het zeggen, onlangs nog in de brochure De Vrees Voorbij, die niet geheel toevallig verscheen ten tijde van de eerste Algemene Beschouwingen van het kabinet-Balkenende IV. Bovendien brengt Lubbers die woorden in praktijk als voorzitter van de UAF, de organisatie voor vluchtelingstudenten. Zoals hij ook zijn pleidooien voor duurzame ontwikkeling kracht bij zet als voorzitter van de International Advisory Board verbonden aan het Rotterdam Climate Initiative en als voorzitter van de Raad van Toezicht van het Energie Centrum Nederland in Petten. Allemaal activiteiten die weer voortkomen uit zijn betrokkenheid, begin jaren negentig, bij het opstellen van het ‘Handvest voor de Aarde’, op initiatief van Michael Gorbatsjov. En daarbij is Ruud Lubbers, als katholieke ondernemerszoon en voormalig directeur van het familiebedrijf, ook zo’n typisch Nederlandse ondernemer. Even katholiek namelijk als calvinistisch, niet geïnteresseerd in grote rijkdom en uiterlijk vertoon en erg gericht op de samenwerking tussen arbeid en kapitaal. Niet voor niets is bij het aantreden van zijn eerste regering het Poldermodel geboren. Achtenenzestig is Ruud Lubbers nu, maar afscheid nemen, ho maar. Zeker niet sinds hij de laatste jaren bijna als een popidool onthaald wordt door de MTV-generatie bij optredens op Lowlands en in De Melkweg. En afscheid nemen, daar was hij toch al niet zo goed in. Twee keer was de econoom Lubbers van plan de politiek weer vaarwel te zeggen voor de wetenschap, twee keer kwam het er niet van. De derde keer, in 1994, gebeurde het wel maar met een desastreuze slotklap ten koste van beoogd opvolger Elco Brinkman en de zetels van het CDA. En ook zijn afscheid van de VN, na – volgens eigen zeggen – vóórtdurende berichtgeving over een klacht wegens seksuele intimidatie die zijn functioneren onmogelijk maakte, zal hem niet met het verschijnsel verzoend hebben. Misschien wel daarom is Ruud Lubbers nog steeds nadrukkelijk aanwezig in het publieke debat. ---------------------------------------- Samenvattingen Functioneel verhullend taalgebruik Eerste uur Eerst verbleven we even in kerstsfeer in het Lubbers-familiehuis. Drie kinderen, negen kleinkinderen, en opa Lubbers die schaakt met zijn tienjarige kleinzoon. De kersttoespraak van de koningin heeft hij niet gehoord, en zeker niet gelezen: ook als premier las hij die nooit van te voren. Hij heeft de koningin altijd gestimuleerd om kleur te bekennen, en niet muizig te zijn. Bij Alexander en Maxima ook, dan denkt hij: laat ze in hemelsnaam wat zeggen. Over de reactie van Wilders op die toespraak, daar wil hij verder geen woord aan kwijt, maar de reactie daarop weer van Balkenende vindt hij wel een voorbeeld dat die steviger worden, duidelijker opkomend voor de positie van migranten – waar Lubbers eerder dit jaar in het pamflet De vrees Voorbij voor pleitte. Voor het objectieve probleem van de aanwezigheid van zoveel mensen uit een andere cultuur ziet hij vooral praktische oplossingen. Laat mensen participeren, werken, dingen doen – dat is de beste manier van integreren. Neem de 300 afgestudeerde vluchtelingenstudenten, die hij als voorzitter van de UAF meemaakte, geef ze een status, dacht hij, maar dan was het antwoord van Verdonk: nee dat kan niet, regels zijn regels. Dat leidde tot zijn ontglipte hartekreet dat het tijd werd Nederland te ‘ontverdonken’. Vluchtelingen zijn sterke mensen: als je ze uitdaagt, dan gaan ze vechten. Die kracht zag hij in de vluchtelingenkampen , toen hij Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN was. En daarom vindt hij de opstelling van de sociaaldemocraat Paul Scheffer, die er goed aan deed het integratievraagstuk te benoemen – hij ontdekte dat het niet goed zat toen het CDA dat al wist –, te eenzijdig: die eenzijdige opsomming dat migratie alleen afzien is voor alle partijen. Dan die andere hartstocht: de aarde! Duurzaam produceren, energiebewust zijn – dat is begonnen in Kralingen in Rotterdam waar hij opgroeide, toen er nog kikvorsen waren, die er niet meer waren toen zijn kinderen daar opgroeiden. Met het leefklimaat Rotterdam begon het, er zijn jaren geweest in zijn actieve politieke leven dat hij er niet zo mee bezig was, geeft hij toe, maar nu is er dan het Rotterdam Climate Initiative , dat de CO2 problematiek technisch wil aanpakken – ook een goed exportmiddel. Tweede uur Het begin van zijn politieke loopbaan: als ondernemer en KVP-er werd hij gevraagd toe te treden tot het kabinet-Den Uyl als minister van Economische Zaken. Boeiende jaren, een levendig kabinet, maar hij moet er moeite voor doen om er positief over te zijn – omdat hij het heeft afgebroken en mentaal afscheid heeft genomen van Den Uyl, die hij te verstard in zijn opvattingen vond. Hij liep wel eens emotioneel weg. Functioneel, hoor – je kiest om boos te worden en weg te lopen, je gaat in die hogere versnelling om duidelijk te maken dat je het echt niet eens bent, bijvoorbeeld rond het minimumjeugdloon. Na de val van Aantjes ging hij de CDA-fractie leiden in het kabinet Van Agt-Wiegel. De interviewer laat hem zo’n typische Lubber- tekst van toen voorlezen – één grote verbale mist. Dat verhullende taalgebruik, zegt hij nu, was ook functioneel, want hij moest door een voortdurend mijnenveld wandelen met die fractie die maar deels het kabinet steunde. Politieke taal is altijd functioneel, dat is de kern, ook het verhullende taalgebruik, die hij gebruikte om crisissen te overwinnen. Dan die twee kabinetten-Lubbers, met de VVD: het harde saneren zoals Thatcher het in Engeland deed. Voelt hij zich verantwoordelijk voor de problemen in achterstandwijken en in het onderwijs vanwege de bezuinigingen van toen? “Nee, dat geloof ik niet”, is het duidelijke antwoord – in de achterstandwijken moeten we de mensen erbij betrekken, laten participeren, dwingen de handen uit de mouwen te steken, en in het onderwijs moet de aandacht weer naar de leraar in plaats van naar al de structuurwijzigingen. Na de armoede is het onderwerp veiligheid. Terug in de tijd, het manoeuvreren tussen onze NAVO-trouw en de meerderheid van de bevolking die geen kruisraketten wilde. Hoe hij dat intelligent oploste door te zeggen: we plaatsen niet als de Russen ook tot stilstand komen. Het was een gedachte die hij kreeg tijdens de oorlogsherdenking. Er was contact met Gorbatsjov, en die kreeg overeenstemming met de Amerikanen zodat Lubbers tevreden kan terugkijken over hoe dat afliep. De wereld was toen onveilig, omdat er altijd de zenuwen waren van de Koude Oorlog dat het fout zou kunnen lopen. Nu is er het weggevallen vertrouwen van Amerika in de VN dat die het nucleaire evenwicht kunnen waarborgen, waardoor ze het zelf gingen aanpakken, wat de ellende in Irak heeft opgeleverd – want een vriend van de huidige Amerikaanse politiek is Lubbers uitgesproken niet. Vergeleken met van Agt kiest hij geen partij in het MiddenOosten. Een doorvoelde vrede als het gemeenschappelijk doel, zo wil hij het omschrijven.
Het is bijna 2008.... Ruud Lubbers, oud-premier van Nederland en oud-Hoge Commissaris voor de Vluchtilingen van de Verenigde Naties heeft een nieuw stokpaardje: duurzaamheid. We kunnen hem niet van het meeliften op de groene hype beschuldigen, want al sinds juni 2005 draait Lubbers' bestaan om het behoud van de aarde. Op festival Lowlands maakte hij in datzelfde jaar samen met Wubbo Ockels zijn opwachting om met de massaal toegestroomde jongeren - die hem luid verwelkomden door "Ruud-juh, Ruud-juh!" te scanderen - over duurzaamheid te discussiëren. Hij heeft de politieke wind wel mee, en dat zal hem niet onwelgevallig zijn. De vluchtelingen is hij echter ook nog niet vergeten. In juli 2006 werd hij bestuursvoorzitter van de Stichting voor Vluchteling Studenten. Hij noemde in zijn eerste lezing in die hoedanigheid het Nederlandse asielbeleid, op dat moment nog in de ijzeren greep van minister Rita Verdonk, "verkrampt". Met een groeiende behoefte aan 'kenniswerkers' in Nederland is het onverantwoord om het talent onder vluchtelingen niet te benutten. Kortom, de inmiddels 67-jarige, op één na beste premier van Nederland (na Willem Drees, volgens Elsevier in 2005) is nog lang niet toe aan zijn pensioen. Met Chris Kijne bespreekt hij zijn toekomstplannen. ---------------------------------- Biografie Ruud Lubbers, geb. 7 mei 1939 te Rotterdam Niet zo goed in afscheid nemen Niet alleen omdat hij de langstzittende premier van Nederland was, maar om tal van andere redenen lijkt Rudolphus Franciscus Marie Lubbers, roepnaam Ruud, de verpersoonlijking van de Nederlandse politiek. Hij regeerde in de jaren tachtig en negentig over links en over rechts en onderstreepte daarmee de eeuwige kracht van het Nederlandse midden. Hij was de jongste minister in het rode kabinet Den Uyl in de jaren zeventig, maar ook de eerste fractievoorzitter van het CDA en als premier met de VVD de grote saneerder van de jaren tachtig. En illustreerde zodoende dat Nederlandse politiek altijd compromissenpolitiek is en vooral meer pragmatisch dan ideologisch. Maar tegelijkertijd is hij, zowel met de Europese collega’s waarmee hij in de jaren tachtig het Europese project weer vlot trekt, als de laatste jaren met zijn intense pleidooien voor duurzaamheid, tolerantie en wereldburgerschap, typisch zo’n vertegenwoordiger van ‘Nederland gidsland’. Nooit te beroerd om, toen hij begin deze eeuw Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen was bij de Verenigde Naties, de Amerikaanse president voor de laatste keer te waarschuwen waar het Irak betrof. Of te kapittelen om het asielbeleid. Dat laatste deed hij overigens ook ten opzichte van, meer dan wie ook, minister Rita Verdonk van Vreemdelingenzaken, toen deze regeerde met zijn eigen partij. Het werd tijd, zei Ruud Lubbers toen – niet in de laatste plaats vanwege zijn ervaringen als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen – om Nederland te ‘ontverdonken’ en uit zijn kramp ten opzichte van ‘de vreemdeling’ te krijgen. En hij blijft het zeggen, onlangs nog in de brochure De Vrees Voorbij, die niet geheel toevallig verscheen ten tijde van de eerste Algemene Beschouwingen van het kabinet-Balkenende IV. Bovendien brengt Lubbers die woorden in praktijk als voorzitter van de UAF, de organisatie voor vluchtelingstudenten. Zoals hij ook zijn pleidooien voor duurzame ontwikkeling kracht bij zet als voorzitter van de International Advisory Board verbonden aan het Rotterdam Climate Initiative en als voorzitter van de Raad van Toezicht van het Energie Centrum Nederland in Petten. Allemaal activiteiten die weer voortkomen uit zijn betrokkenheid, begin jaren negentig, bij het opstellen van het ‘Handvest voor de Aarde’, op initiatief van Michael Gorbatsjov. En daarbij is Ruud Lubbers, als katholieke ondernemerszoon en voormalig directeur van het familiebedrijf, ook zo’n typisch Nederlandse ondernemer. Even katholiek namelijk als calvinistisch, niet geïnteresseerd in grote rijkdom en uiterlijk vertoon en erg gericht op de samenwerking tussen arbeid en kapitaal. Niet voor niets is bij het aantreden van zijn eerste regering het Poldermodel geboren. Achtenenzestig is Ruud Lubbers nu, maar afscheid nemen, ho maar. Zeker niet sinds hij de laatste jaren bijna als een popidool onthaald wordt door de MTV-generatie bij optredens op Lowlands en in De Melkweg. En afscheid nemen, daar was hij toch al niet zo goed in. Twee keer was de econoom Lubbers van plan de politiek weer vaarwel te zeggen voor de wetenschap, twee keer kwam het er niet van. De derde keer, in 1994, gebeurde het wel maar met een desastreuze slotklap ten koste van beoogd opvolger Elco Brinkman en de zetels van het CDA. En ook zijn afscheid van de VN, na – volgens eigen zeggen – vóórtdurende berichtgeving over een klacht wegens seksuele intimidatie die zijn functioneren onmogelijk maakte, zal hem niet met het verschijnsel verzoend hebben. Misschien wel daarom is Ruud Lubbers nog steeds nadrukkelijk aanwezig in het publieke debat. ---------------------------------------- Samenvattingen Functioneel verhullend taalgebruik Eerste uur Eerst verbleven we even in kerstsfeer in het Lubbers-familiehuis. Drie kinderen, negen kleinkinderen, en opa Lubbers die schaakt met zijn tienjarige kleinzoon. De kersttoespraak van de koningin heeft hij niet gehoord, en zeker niet gelezen: ook als premier las hij die nooit van te voren. Hij heeft de koningin altijd gestimuleerd om kleur te bekennen, en niet muizig te zijn. Bij Alexander en Maxima ook, dan denkt hij: laat ze in hemelsnaam wat zeggen. Over de reactie van Wilders op die toespraak, daar wil hij verder geen woord aan kwijt, maar de reactie daarop weer van Balkenende vindt hij wel een voorbeeld dat die steviger worden, duidelijker opkomend voor de positie van migranten – waar Lubbers eerder dit jaar in het pamflet De vrees Voorbij voor pleitte. Voor het objectieve probleem van de aanwezigheid van zoveel mensen uit een andere cultuur ziet hij vooral praktische oplossingen. Laat mensen participeren, werken, dingen doen – dat is de beste manier van integreren. Neem de 300 afgestudeerde vluchtelingenstudenten, die hij als voorzitter van de UAF meemaakte, geef ze een status, dacht hij, maar dan was het antwoord van Verdonk: nee dat kan niet, regels zijn regels. Dat leidde tot zijn ontglipte hartekreet dat het tijd werd Nederland te ‘ontverdonken’. Vluchtelingen zijn sterke mensen: als je ze uitdaagt, dan gaan ze vechten. Die kracht zag hij in de vluchtelingenkampen , toen hij Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN was. En daarom vindt hij de opstelling van de sociaaldemocraat Paul Scheffer, die er goed aan deed het integratievraagstuk te benoemen – hij ontdekte dat het niet goed zat toen het CDA dat al wist –, te eenzijdig: die eenzijdige opsomming dat migratie alleen afzien is voor alle partijen. Dan die andere hartstocht: de aarde! Duurzaam produceren, energiebewust zijn – dat is begonnen in Kralingen in Rotterdam waar hij opgroeide, toen er nog kikvorsen waren, die er niet meer waren toen zijn kinderen daar opgroeiden. Met het leefklimaat Rotterdam begon het, er zijn jaren geweest in zijn actieve politieke leven dat hij er niet zo mee bezig was, geeft hij toe, maar nu is er dan het Rotterdam Climate Initiative , dat de CO2 problematiek technisch wil aanpakken – ook een goed exportmiddel. Tweede uur Het begin van zijn politieke loopbaan: als ondernemer en KVP-er werd hij gevraagd toe te treden tot het kabinet-Den Uyl als minister van Economische Zaken. Boeiende jaren, een levendig kabinet, maar hij moet er moeite voor doen om er positief over te zijn – omdat hij het heeft afgebroken en mentaal afscheid heeft genomen van Den Uyl, die hij te verstard in zijn opvattingen vond. Hij liep wel eens emotioneel weg. Functioneel, hoor – je kiest om boos te worden en weg te lopen, je gaat in die hogere versnelling om duidelijk te maken dat je het echt niet eens bent, bijvoorbeeld rond het minimumjeugdloon. Na de val van Aantjes ging hij de CDA-fractie leiden in het kabinet Van Agt-Wiegel. De interviewer laat hem zo’n typische Lubber- tekst van toen voorlezen – één grote verbale mist. Dat verhullende taalgebruik, zegt hij nu, was ook functioneel, want hij moest door een voortdurend mijnenveld wandelen met die fractie die maar deels het kabinet steunde. Politieke taal is altijd functioneel, dat is de kern, ook het verhullende taalgebruik, die hij gebruikte om crisissen te overwinnen. Dan die twee kabinetten-Lubbers, met de VVD: het harde saneren zoals Thatcher het in Engeland deed. Voelt hij zich verantwoordelijk voor de problemen in achterstandwijken en in het onderwijs vanwege de bezuinigingen van toen? “Nee, dat geloof ik niet”, is het duidelijke antwoord – in de achterstandwijken moeten we de mensen erbij betrekken, laten participeren, dwingen de handen uit de mouwen te steken, en in het onderwijs moet de aandacht weer naar de leraar in plaats van naar al de structuurwijzigingen. Na de armoede is het onderwerp veiligheid. Terug in de tijd, het manoeuvreren tussen onze NAVO-trouw en de meerderheid van de bevolking die geen kruisraketten wilde. Hoe hij dat intelligent oploste door te zeggen: we plaatsen niet als de Russen ook tot stilstand komen. Het was een gedachte die hij kreeg tijdens de oorlogsherdenking. Er was contact met Gorbatsjov, en die kreeg overeenstemming met de Amerikanen zodat Lubbers tevreden kan terugkijken over hoe dat afliep. De wereld was toen onveilig, omdat er altijd de zenuwen waren van de Koude Oorlog dat het fout zou kunnen lopen. Nu is er het weggevallen vertrouwen van Amerika in de VN dat die het nucleaire evenwicht kunnen waarborgen, waardoor ze het zelf gingen aanpakken, wat de ellende in Irak heeft opgeleverd – want een vriend van de huidige Amerikaanse politiek is Lubbers uitgesproken niet. Vergeleken met van Agt kiest hij geen partij in het MiddenOosten. Een doorvoelde vrede als het gemeenschappelijk doel, zo wil hij het omschrijven.