Podcasts about huus

Nein, es geht nicht um den vielbeschworenen Niedergang unserer Dialekte oder gar um die Frage, ob Schweizerdeutsch ausstirbt. Nadias und Markus' Thema ist die Zukunft als grammatikalische Verbform. Viel weniger dramatisch also! In der Mundart wird die Zukunft mit dem Präsens ausgedrückt: «Ich chume morn verbi», statt wie auf Hochdeutsch «Ich werde morgen vorbeikommen». Doch so idealtypisch, wie sich das Nadia wünscht, ist die Realität längst nicht mehr. Denn Sätze wie: «Ich wirde mir nie es Huus chönne läischte» oder «du wirsch die Prüefig beschtaa» hört man immer häufiger. Warum ist das so? Und warum gibt es im Schweizerdeutschen mit dem Präsens und dem Perfekt lediglich zwei Zeiten, im Gegensatz zum Hochdeutschen mit seinen sechs Zeiten? Markus und Nadia reisen auch tief in die Vergangenheit, um den gegenwärtigen Zustand der Zukunft zu verstehen. «Dir wärded stuune!»

Jungedi, is dat anstreng'd: Je öller ick warr, je mehr mutt mutt ick mi marken. Ick mutt mi all dat marken, wat ick mi vörher al markt heff: Wo ick heet; wonehm ick wohn; wokeen dor noch wohnt; wo de heet, de dor noch wohnt; wat mien Arbeid is, wann ick dor hen mutt - un denn je ook noch all den annern Krom: Wat twee mol söben is; wat de Ünnerscheed mang Nominativ un Akkusativ is; wo de Hauptstädte vun etliche Länner heet; de wo veelte Planet Uranus in't Sünn'süsteem is un all so'n Snurrkrom. Bi veele Sooken weet ick gor ni, worüm ick ehr weet. Annerlei. Op jeden Fall kümmt je all dat dorto, wat ick mi jeden Dag frisch marken mutt: Wann un wonehm ick to'n Gebuurtsdag inlod‘ bün; dat ick mi noch 'n elektrischen Schaltplon för mien Motorrad besorgen will; dat ick ennli dat Paket no de Post bring, dat ick dor al länger henbring‘ will un so wieder. Bi all dat Marken vergeet ick overs ook mol wat. Tomeist vergeet ick overs ni, wat twee mol söben is un so. Ick vergeet eher Sooken, de ick noch erledigen wull. Un richti slimm is dat, wenn man weet, dat man wat vergeeten hett, overs ni mehr, wat dat weer. In de Psüchologie heet dat je, dat man losloten schall, wat een belasten deiht. Dat mok ick in so'n Fall mitünner ook. Jo, un in so'n Oogenblick in den ick eenfach loslot, wat ick vergeeten heff, in den ick so richti mark, wo de letzte Zippel an den ick dat fastholn heff, as so'n afreeten Tampen regelrecht in‘ Nebel verschwinn'd – in den Oogenblick kümmt verscheedene Geföhle in mi hoch. Toerst so'n Oart Bammel: „Oh Gott, ick heff dat losloten.“ Denn kümmt de Moot, den ick mi sülms tospreek: „Ick wull dat losloten, ick heff dat losloten, dat heff ick richti mokt.“ Denn kümmt för so'n poor Millisekunnen dat groote Geföhl vun Frieheit. Dor kann ick so richti dörpusten. Dat duuert overs ni lang. Un denn is weller allns ganz normol. So lang, bet ick to'n Bispeel no Huus kom un mien Madam to mi seggt: „Hallo mien Schatz. Hest du doran dacht, Botter mittobringen?“ In so'n Momang dink ick: Dat mit dat Losloten kannst echt vergeeten… In düssen Sinn

Kinnt Ju noch Teekessel speeln ut de School, dor wo twee Lüüd datsülbige Woord hebbt, dat overs twee ünnerscheedliche Bedüüdung‘ hett? Ball un Ball to'n Bispeel: „Op mien Teekessel kann man danzen.“ – „Mit mien Teekessel kann man speeln.“ Wurr ick dat hüüt nochmol speeln, op Platt, denn wurr ick 'n Woord nehm‘, dat veel mehr as blots twee Bedüüdung‘ hett. Un dat Woord is: „Schier!“ Dor kann man sick glieks mit vief Kollegen opstelln, all hebbt Schier in‘ Sinn un all meent se wat anners dormit. Geiht man to'n Bispeel no'n Slachter un will 'n Stück Fleesch hebben, in dat keen Knooken sünd, denn will man Fleesch hebben, dat „schier“ is. Overs ook Fleesch, an dat meist keen Fett sitt, is schier. Mokt man den Goorn schmuck, mit Unkruut hacken un Beete harken un Wege trech moken, denn is de Goorn an't Enn „schier“. Schier is also fettfrie un ohne Knoken un schmuck un sauber. Överdrievt man dat mit dat Kleihn in Goorn, is man in‘ Dutt vun de Arbeid, denn is man „schier“ mit Jack un Büx. Schier is also, fettfrie, ohne Knoken, schmuck, sauber un kaputt. Kümmt 'n Kind mit 'n Een in de Klassenarbeit vun de School no Huus, denn finnd de Öllern dat ganz seeker „schier“. Schier is also, fettfrie, ohne Knoken, schmuck, sauber, kaputt un würkli good. Dat gifft noch 'n ganzen Schwung mehr Beüüdung‘ vun Schier, dat is vun Region to Region ook 'n beten anners. Dor heuert „'n beten“ to un probleemlos un toart (zart) un verwunnert. Overs de Bedüüdung‘ kinn ick un unse Gegend ni. Op jeden Fall kunn man för Schier al meist 'n eegen'd Wöörbook anleggen. In Winter kann man sogor den Barg dohlfohrn, wenn man „Schier“ hett. Och nä, de dorsten Dingers ward anners schreeven. Overs vertellt man een, dat man jüst doröver nodinkt, wat dat Woord Schier allns heeten kann, denn kriegt man bilütten to heuern: „Du büst je ni ganz ‚schier‘!“. Schier is also, fettfrie, ohne Knoken, schmuck, sauber, kaputt, würkli good un ni ganz dicht. Un dorüm finn ick Schier richti schier… In düssen Sinn

Die eine gilt als knallharte Chefin und Politikerin, die andere führt einen Schweizer Traditionskonzern: Magdalena Martullo-Blocher und Miriam Baumann-Blocher sprechen bei «Eco Talk» über ihre Kindheit und ihre Ziele als Unternehmerinnen. Mit einem geschätzten Vermögen von 15 bis 16 Milliarden Franken gehören die Blochers zu den reichsten Familien der Schweiz. Während Vater Christoph Blocher kürzer tritt, führen die vier Kinder sein Vermächtnis weiter. Weshalb dieses Streben nach Macht, wie fühlt sich das Aufwachsen in einer Unternehmerfamilie an und wie sieht die Rollenteilung unter den Geschwistern aus? Darüber spricht Reto Lipp mit den beiden Schwestern Magdalena Martullo-Blocher (Mit-Inhaberin Ems Chemie) und Miriam Baumann-Blocher (Inhaberin Läckerli Huus).

Am 14. Juni beim Jubiläumsfest von Livenet werden sie den Worship leiten - und heute sind sie zu Gast im Talk: Stefan Röthlisberger und Cornelia Guida sind Teil der Berner Band «Columbus» und sprechen in diesem Talk über die Ursprünge von «Huus vom Lob», das Phänomen O'Bros, das geplante Album mit Kindermusik und vieles mehr. Fragen, die im Gespräch bei Florian Wüthrich ebenfalls zur Sprache kommen, sind: Was ist wahre Anbetung? Lobt man Gott vor allem durchs Singen am Sonntagmorgen oder hat Anbetung eine tiefere Bedeutung?Dir gefallen unsere Talks und du möchtest uns unterstützen? Unterstütze uns als Videopartner: https://www.livenet.ch/news/29345_videopartnerUnterstütze den Verein Livenet: https://www.livenet.ch/spende Du findest uns auch auf Instagram, Twitter, Facebook und anderen Social-Media-Plattformen: https://www.livenet.ch/service/social_media#worship #musik #bern

Wat sick de Dinkers dacht hebbt Dat is je bilütten interessant, wat över bekannte Lüüd ut de Vergangenheit vertellt ward, ne. To Platon, den oln Philosoph to'n Bispeel, gifft dat allerhand Experten, de bilütten so doht, as harrn se Platon beter kinnt, as he sick sülms. Nu hett Platon je meist all sien Ideen as Dialoge opschreeven. Dor ünnerhölt sick denn twee, dree Lüüd – Sokrates weer dor ook gern mol mang – över de Probleeme, de de Alldag so mit sick bringt, över den Sinn vun't Leven un all sowat. Wenn ick mi dat dörlees' heff ick jümmers dat Geföhl, wat Platon sien Dialoge Satire sünd. Worüm ook ni, bi hüütige Satirikers lacht man je an un för sick ook över philosphische Geschichen, de dostellt, wo verdreiht wi Minschen eegentli sünd. Overs vertellt man dat een, de sick för'n Platon-Spezialist hölt, denn will de een an leevsten direkt dat Fell över de Ohrn trecken. Op ehrn scheun‘ Philosoph lött de Dorsten nix kom. Allns wat Platon schreeven hett is Dooternst. Dor lacht man ni över. So is dat mit annere groote Geisters je ook. Goethe, Schiller, Mozart, Lessing, Dr. Oetker, wat weet ick. Un natüürli sünd se noher all de „Söhns“ vun de Städte ut de se kümmt. Dat Graff is noch gor ni ganz dichtschüffelt, dor ward al 'n schmucke Bronzetofel an't Gebuursthuus nogelt. Mit Bloskapell un Frack un Zylinder. Mennige vun ehr harrn wohrschienli direkt in't Graff roteert. Na jo. De Schriever Theodor Storm hett jedenfalls ook sien Plakette an't Huus kreegen. Kümmt man no't Storm-Huus in Husum, denn ward vertellt, dat Storm in Husum op de Welt kom‘ is un dat he den Schimmelrieder schreeven hett. Is je ook richti. Overs schreeven hett he sien Schimmelrieder even ni in Husum, sünnern in Homaschen (Hanerau-Hademarschen), wonehm he toletzt je to Huus weer. Veellicht wormt dat de Husumer Stormexperten je so'n beten. Denn as de Moler un Bildhauer Jens Rusch ut Brunsbüttel sien Biller to'n Schimmelrieder in Husum utstelln wull, hett he ni mol 'n anstännige Antwoord vun dor kreegen. Tscha, Geschicht‘ is even, wat de dorvun mokt, de dat Seggen hett… In düssen Sinn

De Mehrsten vun uns hebbt wiss al mol 'n Drohne sehn. De een oder anner hett veellicht sogor een to Huus. Toerst weern de Dingers mit veer, süss oder acht Propellers je ni veel mehr as drullige Speeltüüch. Intwüschen kann man overs allerhand dormit moken. Man kann dor 'n Kamera anbuun, üm to 'n Bispeel notokieken, wat de Nover jüst nokelt in Goorn rümliggt. Man kann dor overs natüürli ook wunnerbore Luftopnohm‘ mit moken, de fröher richti düüer ween sünd. Na jo, man kann ook ganz fürchterliche Sooken mit Drohnen moken, ehr as fleegende Bomben insetten un so. Overs dorüm schall dat hier ni gohn. Mi geiht dat üm all de nützlichen Anwennungen, de mit de patenten Fleegers mögli sünd. Groote Versandhannels fangt al an, mit de Dingers Pakete bet no de Huusdöör fleegen to loten. Fehlt blots noch 'n Arm mit 'n Finger an, de op 'n Klingelknoop drückt. Op de anner Sied de ward dat Postbüddel, de sick 'n frische Arbeit sööken mutt, veellicht erstmol ni so lusti finnen, un man kann sick je överhaupt froogen, wo dat mit all de Technik noch hengohn schall. Overs ni allns, wat nied is is automatisch slecht. So'n würkli nützliche Anwennung gifft dat in China un Afrika al länger, un nu ook bi uns: Blootkonserven un sowat ward mit Drohnen mang Krankenhüüs hen- un herflogen. Dat is 'n feine Sook. Dat geiht gau, dat is günsti, dor mutt keen Auto mehr för in Stau stohn un so wieder. Schier. Overs wat is, wenn so'n Drohne mit twee, dree Liter Levenssaft an Bord afstött? Ick kann mi dat Drama al regelrecht bildli vörstelln. „Herr Dokter, Herr Dokter, ick heff hier 'n Notfall“, seggt de besorgte Natuurfründ to'n Tierarzt. „Hier, düsse dösige Vogel is jüst vun Himmel fulln, mi direkt vör de Fööt. Dat hett fürchterli klötert, un dat Bloot hett blots so sprütt. He zuckt overs noch af un to. Kann man dor veellicht noch wat moken?“ Tscha, den Dokter weer wiss gau klor, dat sick dor keen Operatschoon lohn‘ wurr un dat dor ni mol mehr 'n Drohne mit 'n Blootkonserve an Bord hölpen kunn… In düssen Sinn

This week we discuss the loss of the USS Turner, a Gleaves-class destroyer that sank off of New York City in January 1944. **Jump to around 13:30 to get right into the action**Sources: "Gleaves class destroyers (1940)." https://naval-encyclopedia.com/ww2/us/gleaves-class-destroyers.phpNaczi, Robert F. "Special: Tragedy Strikes in New York Harbor." U.S. Naval Institute, December 1995, https://www.usni.org/magazines/proceedings/1995/december/special-tragedy-strikes-new-york-harborVerga, Christopher. "Sinking of the U.S.S. Turner: Tragedy, Heroism, and Mystery." Fire Island News, 26 Dec 2024. https://www.fireislandnews.com/history/sinking-of-the-u-s-s-turner-tragedy-heroism-and-mystery/#:~:text=Huus%20rapidly%20mobilized%20his%20crew,survivors%20before%20additional%20help%20arrivedSupport the show

Hebbt Ju dat Dingsdag ook in't Radio heuert? Dor keem in de Norichen, dat de Nord-Ostsee-Kanol in „Ost-Nordsee-Kanol“ ümbenennt ward. Dat „Lübecker Institut för Geographische Gliekstellung“ hett siet Johrn dorop klogt un nu vör't böberste Lannesgericht in Sleswig Recht kreegen. In de Begrünnung hett dat heeten, wat dat ni gerecht weer, dat de Nordsee bi den Kanol al siet 77 Johr an Anfang steiht. Nu schall de Ostsee in den Noom för de nästen 77 Johr op Platz een stohn. De Brunsbütteler Börgermeister Martin Schnmedtje hett dor in't Radio ook wat to seggt. He is splitteri un frogt sick, wat för'n „Honk“ ut den Nord-Ostsee-Kanol 'n „ONK“ moken will. Ulf Kämpfer, de böberste Börgermeister vun Kiel, finnd dat good, weil he je an de Ostsee to Huus is. Un Thomas Fischer, de Pressespreeker vun't Woter- un Schippfohrtsamt süht in de Noomsännerung blots 'n grooten Barg Arbeid. Dösig weer overs, dat de ganze Krom blots op een Radiosenner loopen is un ni op all. Un wokeen in Kalenner keeken hett, den weer klor, dat Dingsdag de 1. April ween is. Jo, dat weer 'n Aprilscherz. Ni slecht. Dat hebbt se sick scheun utdacht. Ook dat Schmedtje, Kämpfer un Fischer dor mitspeelt hebbt funn ick drulli. Veele Toheurers weer seeker glieks klor, wat dat Klamauk ween is. Harr de Mellung heeten, dat de NOK in „Donald-Trump-Kanol“ ümbenennt warrn schall, harrn dat wohrschienli mehr Lüüd glöövt. Op de anner Sied is för Trump je geföhlt jeden Dag de 1. April, wenn dat üm de Wohrheit geiht. Un dormit is he lang ni alleent. Na, un wann hebbt Ju toletzt een in April schickt? Dat schient je so'n beten ut de Mod‘ to kom‘. Overs ick finn, dat's 'n feine Sook, wenn man sien graue Zelln bilütten ook mol dorto bruukt, annere Lüüd mit'n harmlose Sook op'n Arm to nehm. Achteran kann man denn tosom doröver to lachen. Denn mit unscheune un weniger amüsante Angelegenheiten ward wi je al mehr as genog op'n Arm nohm… In düssen Sinn

Was klingt wie ein Kinderlied, ist korrekte Mundart, die sich nicht wortwörtlich ins Hochdeutsche übersetzen lässt. Und ein Beispiel für den kreativen Satzbau im Schweizerdeutschen. «gang go», «la la» und Co. sind ursprünglich keine verdoppelten Verben, sondern eine Transformation von «gen», welches eine Richtung anzeigt. Und das ist bei Weitem nicht die einzige Eigenheit im schweizerdeutschen Satzbau. Heute schauen André Perler (Markus Gassers Edeljoker) und Nadia Zollinger die Syntax ganz genau an. Immer wieder hört man, dass wir im Schweizerdeutsch gar keine Grammatik hätten. Doch das ist falsch – wie alle Sprachen haben auch unsere Dialekte eine Grammatik. Und unsere Hörerschaft diskutiert heftig über Verbreihenfolgen im Satz, Komparativanschlüsse, Relativsatzanschlüsse oder finale Infinitivanschlüsse: Heisst es «grösser als» oder doch «grösser wie» oder sogar «grösser als wie»? Und ist «es Huus, das ich cha zahle» falsch? Keine Angst – heute gibt es keine trockene Grammatikstunde, sondern eine sehr kreative Episode. Es ist fast wie Legospielen. Ausserdem in der Sendung: Alle Hintergründe zum Familiennamen Bätscher. Buch-Tipp: Elvira Glaser (Hrsg.): Syntaktischer Atlas der deutschen Schweiz (SADS), Narr Francke Attempto 2021. https://dialektsyntax.linguistik.uzh.ch/

Wer ein altes Haus renovieren will, wie Lina Martschin, investiert viel Zeit, Arbeit und macht sich auch viele Gedanken. Hier gibt es mehr Plattdeutsch: Podcast: Die plattdeutsche Morgenplauderei "Hör mal 'n beten to" als kostenloses Audio-Abo für Ihren PC: https://www.ndr.de/wellenord/podcast3096.html Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

Huut is je würkli 'n gediegenen Krom, ne. Fröher heff ick mi dor gor keen Gedanken över mokt. Un an leevsten wurr ick mi dor jümmers noch keen Gedanken över moken. Intwüschen heff ick dat overs mit twee ünnerschedliche Effekte to kriegen, wat mien Pelz angeiht: To'n een ward mien Huut ümmer knitteriger, besüners in't Gesicht un an de Hannen, un to'n annern spannt mi de Pell‘ in de Snut mitünner so dull, as wurr ick dor gor ni mehr rinpassen. Besünners morns no't Duschen is dat so. Also ick kinn echt keen annered Materiol, dat Falten smitt un gliektiedig to ing is. Nu kümmt düssed Geföhl, dat mien Huut spannt overs ni direkt no't Duschen. Dor is 'n Tiedzünder bin. So no'n halve Stünn loter, wenn ick al lang ut‘ Huus bün, geiht dat los. Noch dorto föhlt sick dat an, as harr ick Sandpoppier in't Gesicht. Besünners över de Oogen, also op de Stiern. Dat föhlt sick fürchterli an. Mien Madam seggt je bi jede Gelegenheit, dat ick mi inkreem‘ schall. Un intwüschen doh ick dat bilütten sogor. Na jo, ick doh dat, wenn ick dat ni vergeet. Overs denn melld‘ sick je de dorste Sanpoppier-Spannungseffekt mit Verzögerung. Dat is overs ook 'n Malleuer. Ick mach dat nömli op Düwel-kom-rut ni hebben, mi de Snut mit Kreeme intosmeern. Ekeli finn ick dat. Woför dusch ick denn överhaupt, wenn ick mi achteran mit so'n backsigen Schiet inkleister. Un denn hett man de Smeer je ook an de Hannen. Dor kannst no't Inkreem‘ nix mehr anfoten. Wullt den Kaffebeeker anböhrn, rutscht di dat Dings ut de Hand. Sittst in't Auto un wullt afbeugen, fohrt de Koor wieder groodut, weil sick keen anstännigen Kontakt mang de Hannen un dat Lenkrad herstelln lött. Un to all dat kümmt denn je ook noch de „Duft“. Jüst erst heff ick mi so'n scheuned, männliched Rasierwoter in't Gesicht haut, un denn, no't Inkreem rüük ick as'n Primelputt op de Tanksteed. Wo schall dat blots noch henföhrn? Kann ni eenfach mol irgendwat in Ordnung blieven, wenn dat in Ordung is? Tscha mi dücht, öller warrn is 'n Reis‘ in't Ungewisse… In düssen Sinn

Was klingt wie ein Kinderlied, ist korrekte Mundart, die sich nicht wortwörtlich ins Hochdeutsche übersetzen lässt. Und ein Beispiel für den kreativen Satzbau im Schweizerdeutschen. «gang go», «la la» und Co. sind ursprünglich keine verdoppelten Verben, sondern eine Transformation von «gen», welches eine Richtung anzeigt. Und das ist bei Weitem nicht die einzige Eigenheit im schweizerdeutschen Satzbau. Heute schauen André (Markus' Edeljoker) und Nadia die Syntax ganz genau an. Immer wieder hört man, dass wir im Schweizerdeutsch gar keine Grammatik hätten. Doch das ist falsch – wie alle Sprachen haben auch unsere Dialekte eine Grammatik. Und unsere Hörerschaft diskutiert heftig über Verbreihenfolgen im Satz, Komparativanschlüsse, Relativsatzanschlüsse oder finale Infinitivanschlüsse: Heisst es «grösser als» oder doch «grösser wie» oder sogar «grösser als wie»? Und ist «es Huus, das ich cha zahle» falsch? Keine Angst – heute gibt es keine trockene Grammatikstunde, sondern eine sehr kreative Episode. Es ist fast wie Legospielen.

Jümmers wenn man in't Huus mol in een Eck‘ togang is, in de man sünst nix to dohn hett – jümmers denn entdeckt man allerhand Sooken, de man al länger as 'n Ewigkeit ni in de Hand hatt hett. Wenn mi dat so geiht, denn freu ick mi jedet Mol as 'n Sneekönig. Kriegt mien Madam dat mit, denn seggt se gern so in't Vörbigohn: „Dat bruukst du gor ni erst weller in Regol packen. Dat smiet man glieks wech!“ Se meent dat je gor ni böös‘, se dinkt blots praktisch: Blots keen Gelegenheit ungenutzt loten, de Bood‘ to entrümpeln. Overs wenn ick dor so stoh, as Howard Carter, de jüst dat Graff vun König Tut in Ägüpten utbuddelt hett, denn deiht mi dat richti an Lief weh, wenn se so ungeröhrt seggt, wat ick dat wechsmieten schall. Nu bün ick wiss keen grooten Horter vun Sooken, dor kinn ick ganz annere. Overs vun mennige Sooken, besünners vun Warktüüch, Schruuven, Rohrstücken, Reste vun Breed un al sowat, kann ick mi blots ganz swor trenn‘. Man weet je ni, wat man dat noch mol bruuken kann. Na jo, dat kümmt vör, dat ick 'n Warktüüch finn‘, dat ick al twee- un dreemol heff, weil ick dorvun alle poor Johr een op'n Grabbeldisch in Buumart finn‘ un dink: „Och kiek mol, so günsti kümmst dor ni weller bi.“ Denn heff ick overs al vergeeten, dat ick dorvun al twee in't Huus heff. Noch in‘ den originoln Katong. Na jo, dor seh ick denn ook in, wat dat ni veel Sinn afgifft, all de Exemplare to beholn. Ansünsten seh‘ ick dat overs eher so as dat mit all de Speziolwarktüüge in 'n Autowarksteed is, de man blots eenmol in't Johr bruukt, de dorüm overs ook ni wechsmeeten ward. Op so'n Argumente seggt mien Seute: „Dat kann je angohn, overs wi sünd nu mol keen Autowarksteed.“ Ick versöch denn nochmol sowat as: „Denn lot uns overs ook den oln Handmixer wechsmieten, den wi ni mehr bruukt, siet dat wi de groote Köökenmoschien hebbt.“ Dat is denn overs „dumm‘ Tüch“, weil dat je „wat ganz anners“ weer. Aha. Dor mutt ick denn wohrschienli wieder hendör. Un mi dücht, dor bün ick ni de Eenzige… In düssen Sinn

Trump will Kuntroll över Gaza +++ Ölven Dode dör Schööt in Sweden +++ Veel leddigstahn Ladens in Bremen +++ Stadt maakt wat gegen Autodickdoers +++ Op plattdüütsch dör dat Huus vun de Börgeschop +++ Dat Weer

Wi goht je al recht steil op den drütten Advent to, ne. Un so as jedet Johr, sünd je al lang weller an 'n Barg Hüüs oder in de Büschers vör de Hüüs Lichterkeeden to sehn. Un achter veele Fisters süht man Wiehnachsterns mit 'n Lamp bin, Talliglichtständers ut'n Erzgebirge un all sowat. Sowat in de Oart hebbt wi bi uns to Huus ook. Ick heff sogor extra 'n Buten-Lichterkeed in't Internet bestellt. Mit Solarzelln. Vun wegen de Energiewenn‘ un so. Overs de dorste Solarbestromung is al in Dutt. Ick mutt mol sehn, wat ick dor noch 'n Lösung för finnen kann. Annerlei. Jedenfalls schmückt blang de Privotlüüd de ook veele Gemeenden de Dörpers: So'n beten lütthechselte Wiehnachsbööm mit raude Schleufen an de Latern‘ oder schmucke Lichters, de an Strippen över de Stroot bummelt un so wieder. In de Städte mokt se dor je noch veel mehr vun. Dor will ick gor ni anfang‘ över Hamborg to sinneern un över Lübeck erst recht ni. Overs annerlei wonehm ick jüst bün - nu, wo dat erst lot hell un fröh weller düster ward, geneet ick dat, wenn ick in de Düsterkeit dör de Gegend fohr un mi dorbi all den bunten Zauber bekiek. Bilütten sünd dor ook mol bunte Lichtinstallatschoon bi, de so wild blinkt un flackert, dat man dor an un vör sick hunnert Meter vörher Schillers mit 'n Epilepsie-Warnung an de Stroot stelln schull. Overs annerlei wonehm ick ünnerwegens bün – nix kann in de Wiehnachstied no mien Ansehn Gudendörp dat Woter rieken. Wenn man ut Gudendörp no St. Michel rutfohrt, denn kümmt man an 'n Mehrfamieljenhuus vörbi, blang dat in de Adventstied so veele Lichters un Wiehnachsfiguurn un noch mehr Lichters un noch mehr Figuurn an lüchen sünd. Dor mut man meist 'n Sünnbrill opsetten. Un dat ward jedet Johr mehr. Mi dücht de Lüüd, de dat dor opstellt bruukt bald 'n eegened Kraftwerk oder'n eegene Windmöhl. Kiekt dor man mol obends vörbi. Ick weet je ni genau, wonehm de Wiehnachsmann wohnt, ne, overs dat kann ni mehr lang duuern, denn treckt he dor bi all de schmucken Lichters in Gudendörp in… In düssen Sinn

Wenn man Reisebusfohrer is, denn kümmt man twor ni jeden Obend Klock fief no Huus, man kümmt overs rüm un lehrt allerhand Lüüd kinnen. Vöriged Weekenenn to'n Bispeel heff ick de Gemeendevertreters ut Büsum fohrt. De Reis‘ gung vun Friedag bet Sünndag no Kühlungsborn, wat je de Partnerstadt vun Büsum is. So hebbt sick de Büsumer Politikers dor mit de Stadtvertreters vun dat Seebad dropen. Dat Leibnitz-Institut, 'n Anstalt för Atmosphärenforschung, wurr sick bekeeken un Obends wurr wat eeten un 'n denn fiert. Dorbi wurrn ook de tokünftigen Börgermeisters vun de beiden Küstenorte vörstellt: Olivia un Oliver: In Kühlungsborn ward dat Olivia Arndt. Un in Büsum övernehmt Oliver Kumbartzky an 1. Februar dat Amt vun Hans-Jürgen Lütje. Dormit weer ick sotoseggen mit twee Börgermeisters un teihn vun de 20 Gemeendevertreters ut Büsum an de Ostsee. Un weil wi uns al op de henfohrt good verstohn hebbt, bün ick obends to'n Eeten un to'n Fiern inlodt worrn. Dat weer je mol 'n Gelegenheit: Bi de Politikers de lütte Muus ünnern Disch speeln. Se hebbt je wusst, dat ick för den Döschkassen verantwoordli bün, overs dat Risiko hebbt se op sick nohm. Tscha, wat is also passeert? Oliver Kumbartzky, de je noch för de FDP in Landdag sitt, hett no dat Enn vun de Ampel 'n Barg hämische Snacks to heuern kreegen. Jo nu, wokeen den Schoden hett, mutt sick üm den Spott ni mehr sülms kümmern, ne. Dorblang hett Hans-Jürgen Lütje för Opreegung sorgt, weil he tweemol sien Ackersnacker verbummelt harr. Un he hett drullige Geschichen vertellt. So is he mol vun 'n Fruu ansnackt worrn, de sick övern Erpel op 'n Büsumer Dörpstpümpel beklogen wull: „Dat dorste Tier vergewaltigt jümmers all de Oanten. Ünnernehmt se wat.“ Dat hett se ernst meent. Overs allto veel kunn he gegen de frivole Natuur ni moken. Ünnern Streek kann ick seggen, dat man mit de Politikers ut Büsum, allns ganz normole Lüüd, bannig Spoß hebben kann. Tominst kann ick dat över de seggen, de mitfohrt sünd. Un mi dücht, all, de to Huus bleeven sünd, hebbt düchti wat verpasst… In düssen Sinn

Man mutt sick je wunnern, wo dreist mennige Lüüd sünd, ne: Annerletzt sünd in Gaushorn twee Ampelanlogen klaut worrn. Meern an Dag – an‘ Sünnobend, morn vör twee Weeken. Also dat sünd keen fast verbuute Ampeln ween, de mit Betong in Grund verankert weern, sünnern mobile Anlogen för Buusteeden un ähnliche Angelegenheiten. Dor sünd jedenfalls 'n poor Banditen mit 'n Transporter to'n Afholn komen. De Dorsten hebbt sick bi't Inloden sogor tokieken loten, se hebbt nömli den Indruck mokt, as wenn dat allns sien Richtigkeit harr. So stunn dat in de Polizei-Mellung. Veellicht harrn se je so orangsche Plünn an, as Deepbuu-Arbeiders se normolerwies anhebbt. Op jeden Fall weern de Buuarbeiden, also de Grund dorför, dat de Ampeln dor stohn hebbt, al vörbi. De „Lichtzeichenanlagen“, as dat op Beamtisch heet, wurrn also gor ni mehr bruukt. Se hebbt blots noch dorop töövt, dat se afholt ward. Un weil se dor över't Weekenenn so truuri in de Gegend rümstohn dehn, hebbt de Spitzbooven mit den Tansporter sick wohrschienli dacht: De Ampeln bruukt 'n niedet Tohuus. Overs wat mokt de Räubers nu mit dat Blinkgestell? Stellt se sick de Dingers as Lichtorgel in‘ Partyköller? Hmm. Eher ni. So'n Ampeln wesselt je so selten de Farven. So langsome Musik gifft dat gor ni. Dor wurr man je bi't Danzen tosloopen. Verkööpen? Veellicht – overs wohen? Wokeen kann so'n klaute Ampeln bruuken. As Buu-Ünnernehmer will man sick wohrschienli ni mit so'n Blinkdingers tofot kriegen loten, för de man gor keen Poppiern hett. Veellicht hebbt de Banditen de Lichtanlogen je an de Firma verköfft, de se vörher al heuert hett. Op jeden Fall kann de dorste Firma jüst 'n poor Ampeln bruuken. So is dat je bi't Hanneln: Wenn man erfolgriek wat verkööpen will, mutt man den Kööper erstmol klor moken, dat em wat fehlt. Na jo. Nu sünd de Lichtteeken jedenfalls wech. Dumm loopen, wurr ick mol seggen – tominst för de Firma, de beklaut worrn is. Dorüm mien Tipp: Ampeln de ni in Insatz sünd, jümmers mit no Huus nehm‘… In düssen Sinn

Bet Dingsdag bün ick för meist een Week ni in Düütschland ween. Ick weer mit'n Wohnwoog‘ in Dänemark. Op de Ostsee-Insel Als heff ick op'n Campingplatz stohn. Jungedi, wat weer ick begeistert. In Dänemark is je allns 'n beten anners, ne. Wat glieks opfallt, wenn man över de Grenz‘ kümmt, is, wat dat in Dänemark veel weniger Verkehrsschiller gifft. Dat föhlt sick richti lufti an. Man kriegt dat Geföhl, wat de dänische Staat sien Lüüd veel mehr totruut, as dat bi uns de Fall is. Un de Strooten sünd so good in Schuss. Dorto gifft dat meist överall breede Radweegen. Dor mokt dat richti Spooß Fohrrad to fohrn. Jo, un annerlei, wat man in de Stadt oder op't Dörpen is – överall överkümmt een so'n komodiged Geföhl. „Hygge“ seggt de Dän‘ dorto, wenn se sick so komodig föhlt. An all dat un wiss an noch veel mehr liggt dat denn wohrschienli ook, dat de dän'schen Lüüd so fründli sünd. Bi't Inkööpen oder wenn man wat eeten geiht oder eenfach so op de Stroot, wenn man sick „hej“ seggt: De Dän‘ hebbt jümmers 'n Lächeln op de Lippen. Noch dorto süht man blots ganz weni Lüüd, de op de Stroot op ehr Smartfohn kieken doht. Ganz ungewohnt is dat. So'n beten as fröher föhlt sick dat an. Man töövt regelrecht dorop, dat Pippi Langstrump un Michel ut Lönneberga üm de näste Eck kümmt. Ook wenn de je eegentli no Schweden heuert. Ünnern Streek wunnert mi dat jedenfalls ni, dat de Dän‘ dat tweetglücklichste Volk op de Welt sünd. Blots de Finnen sünd noch glücklicher. Düütschland dorgegen is in Sooken Glücklichkeit jüst vun Platz 16 op Platz 24 afrutscht. Dor ward een richti klamm üm't Hart, wenn man doran dinkt, dat man no'n Urlaub weller ut Dänemark rut mutt. Overs ick harr Glück in den Urlaub bi dat glückliche Volk: Ick bün krank worrn. Richti dull verköhlt heff ick mi. Mit Hosten, Schnöben un all den Snurrkrom. Dor kunn ick dat gor ni aftööven, weller no Huus to kom‘. Dat harr overs mehr mit mien eegen'd Bett to kriegen. Na jo, wi hebbt dat je lang ni slecht hier, overs an mennige Steeden kunnen wi uns ruhi wat vun Dänemark afkieken… In düssen Sinn

Jo, ick weet, dor is weller 'n niedet Bild vun mi. So blifft dat nu overs ook. Tominst so lang ick so utseh as op dat Foto. Nu overs to wat ganz annered. Mi is annerletzt wat opgohn: Wenn man Fruunslüüd över ehr Söhns snacken heuert denn is dor in de Regel blang ganz veel Mudderleevde 'n Barg Verständnis för allns rut to heuern, wat de Jungs noch ni so good künnt. Dat ritt ook ni af, wenn „de lütte Jung“ al kort vör de Rente steiht. Nu snack ick hier ni för alle Müdders, de Jungs optrocken hebbt, overs mi dücht, bi veele is dat so. Un wenn de Jungs al uttrocken overs noch Junggeselln sünd, denn ward ook gern mol holpen: „Nä, morn kann ick ni to'n Canasta kom‘, ick mok bi mien Jung de Köök mol richti schier.“ Vellicht mutt ook jüst de Goorn 'n beten Pleege hebben oder sünst wat liggt an. Gegen düsse müdderliche Hölp künnnt de Söhns sick an un för sick gor ni wehrn. Un gern kümmt vun de Muddersied ook de wichtige Tosatz: „He deiht sick doch so swor dormit.“ Tscha, wenn een wat afnohm ward, mutt man dat ni sülms moken. Man mutt dat ook ni lehrn. Ganz eenfach. Overs Müdders betüddelt nu mol gern de Lütten – un even ganz besünners gern de lütten Jungs. Annerlei wo groot de Lütten al sünd. Dat is je ook allns in Ordnung so. Wenn uns‘ Welt wat verdreegen kann, denn is dat mehr Leevde. Düsse Mudderleevde un Nosicht, de ick jüst beschreeven heff wennd‘ sick overs blots an de eegen‘ Jungs, ni an alle Mannslüüd un al gor ni an den eegen‘ Ehemann. Ehemänner schüllt sülmsstänni ween, möglichst veel köön‘ un se schüllt sick allgemein ni so anstelln. Fallt Ju wat op? Ick meen, jeder Ehemann is je ook de Söhn vun 'n Mudder. Un wohrschienli is he vun sien Mudder sülms düchti betüddelt worrn. Dor drängt sick doch de Froog op, wonehm all de sülmsstännigen Mannslüüd herkom schüllt. Finn‘ den Fehler. Overs mit düsse Zwickmöhl mööt Mannslüüd nu mol leeven. Un wohrschienli hett al Eva den Appel blots vun Boom reeten, weil se em ehrn Jung mit no Huus bring‘ wull… In düssen Sinn

Denn am Sunntig spielt dr FCB vor vollem Huus.

Hebbt Ju al mol wat vun Parasiten heuert, de „Lütte Leberegels“ heet? De sünd veellicht dösig. De künnt blots överleeven, wenn Schoop, Snecken un Miestriebels (Ameisen) op desülbige Koppel levt. Un dat geiht so: De utwussen‘ Egels sünd in de Leber, genauer geseggt in de Gallngänge vun Schoop to Huus. Dor leggt se ook Eiers, de denn dör'n Darm vun't Schoop no buten kümmt. Mit 'n beten Glück kruupt nu 'n Sneck över de Schoopkötels mit de Egeleier bin un fritt wat dorvun. In‘ Darm vun de Sneck slüppt de Larven ut de Eier un kruupt vun‘ dor in de Lung, wonehm se de Sneck so lang argert, bet se 'n beten Sliem mit de Larven dorbin uthosten deiht. Jüst op düssen Sliem hett dat nu 'n bestimmte Miestriebel-Oart afsehn. So langt 'n ganzen Schwung Egel-Larven in 'n Miestriebel, wo se sick sick in't näste Stadium verwannelt. Se blievt denn erstmol in Darm. All, bet op een. De wannert in‘ Kopp vun de Miestriebel, wonehm se sick in't Nervensüsteem inklinkt. Vun dor an geiht de Miestriebel obends ni mehr no Huus in't Nest, sünnern se krabbelt op'n hogen Grashalm un bitt sick dor boben fast. Wenn nix passeert, kümmt se morns to Arbeid dohl, üm obends weller op'n Halm to krabbeln. So lang, bet 'n Schoop den Halm mit de Miestriebel opfritt. In't Schoop kinnt sick de lütten Egels genau ut, denn wenn se ut de verdaute Miestriebel rut sünd, beugt se in Schoopsdarm direkt in Gallngang af. Dor ward se groot un leggt Eiers för den nästen Törn. Verrückten Krom gifft dat, ne. Overs een Sook lött mi ni los: De Ümprogrammeerung vun de Miestriebel, so dat se obends op'n Halm krabbelt. Kann man dat ni op uns Minschen anwennen? Ick wurr to'n Bispeel gern bi mennige Autofohrers inprogrammeern, dat se eenfach tosom mit all de annern losfohrt, wenn de Ampel för ehr op greun springt – dat se ni so lang rümnusselt eher weller rot is. Na jo, veellicht weer dat ook 'n beten överdreeven, de Lüüd dorvör so'n dösigen Egel in' Bregen to setten. Liekers: Man mutt sick wunnern, wat de Natuur sick allns utdinkt… In düssen Sinn

Wi hebbt je all so'n poor Steeden, an de wi an leevsten ween möögt, ne. Veellicht to Huus, in't eegene Dörp, an' besünnern Urlaubsort un so wieder. Op de anner Sied kinnt jede un jeden vun uns overs ook Gegenden, de uns överhaupt ni toseggt. Dat kann jüst so 'n bestimmted Dörp oder 'n Stadt ween. Wenn wi heuert, dat een vun dor kümmt, schüddelt uns dat richti. Un denn kann dat passeern, dat een‘ de Snack över de Lippen kümmt, üm den mi dat nu geiht: „Dor much ick ni doot över'n Tuun hang‘.“ Na jo, ick weet je, wat de dorste Snack, de „Metaffer“, bedüüden schall. Liekers froog ick mi: Wat steekt dor achter? Op de een‘ Sied kunn een dat je annerlei ween, wonehm man hangt, wenn man doot is. Dat kriegt man je wohrschienli so un so ni mehr mit. Op de anner Sied wurr dat je ook to Gesabbel föhrn: „Moin Kuddel. Segg mol, hest dat al mitkreegen? Bi Meier in de Hauptstroot hangt 'n Dooden övern Tuun…“ Jo un wat passeert denn, wenn man dor so hangt? Sowat smitt doch Froogen op. Dat mutt doch Aktivitäten no sick trecken. Un in'n Dörp in dat man eenfach doot övern Tuun hangen bleev, as wenn't nix Besünners weer, much ick tatsächli ni doot övern Tuun hangen. In‘ Tatort wurr erstmol de Spoornseekerung kom‘, üm to ünnersöken, worüm dor een‘ doot övern Tuun hangt. Is he dor alleent un ohne fremmed Inwürken röverfulln oder hannelt sick dat op't Letzt‘ doch üm 'n Verbreeken? Mi wurr dat jedenfalls stutzi moken, wenn bi uns to Huus een doot över'n Tuun hangen wurr. Dorbi geiht mi wat op: Ick mach je würkli gern in dat Dörp ween, in dat ick to Huus bün. Kunn man in so'n Fall denn annersrüm seggen: „Dor much ick gern doot över'n Tuun hangen?“ Man weet dat ni. Tscha, wenn man bilütten mol doröver nodinkt, wat dat mit den een‘ oder anner Snack op sick hett, denn kann man al in't Staun‘ geroden. Overs min Fazit is in düssen Fall is: Ick much an un för sick narms doot över'n Tuun hang‘. Ick finn‘, dat heuert sick eenfach ni… In düssen Sinn

Blüemli mached Fröid Do, wo mir jetzt wohned isch es lang kahl gsi i de Wohnig. Doch endlich he-mer paar Pflanze organisiert. Es sind zwar kei Blueme, doch es veränderet es Ambiente völlig. Obwohl mer i de Regel in Costa Rica, egal wo mer wohnt, immer vo vill Böim umgäh isch, isch es halt doch schön, chli Pflanze im Huus z ha. Contact me to see the whole script or join speaking practice https://www.swiss-german-online.com/contact-us.html    VIP or basic Swiss German course https://www.swiss-german-online.com/app.html 

Siet 'n Wiel bün ick Busfohrer. Dor heuert man je automatisch mit, wat de Lüüd in de ersten poor Reegen so vertellt. Un mitünner kümmt dor recht drullige Sooken bi rut. So hett annerletzt 'n söbenjährigen Jung sien Schoolkolleg froogt: „Segg mol, wann starvt Putin eegentli?“ Dorop de anner: „Wat is 'n Putin?“ Jo, un vörige Week bün ick mit 'n Reisegruppe in Richtung Hamborg ünnerwegens ween. De Lüüd weern overs al lang ut de School rut. Nu keem‘ wi op de A23 an de Buusteed bi Pinneberg vörbi. Dor, wo ümmer Stau is. Dat kann man jeden Dag in de Verkehrsnorichen heuern. Wi sünd dor also op de linke Sied vun de Autobohn langnusselt, weil de Stroot op de rechte Sie nied mokt ward. Dor stunnen jede Menge Lastwogens, Walzen, 'n groote Teermoschien un 'n Barg annered Speziolgerät. Wat man overs ni sehn kunn, dat weern Minschen, Buuarbeiders. Un wi harrn ni Sünndagobend, dat weer meern in de Week morns halvi negen. Drööge Luft harrn wi ook. Beste Bedingung‘ also, üm so'n Stroot trech to moken. Dor gung dat achter mi los: „Wo sünd de Lüüd denn, hebbt se keen Tied to arbeiden?“ Denn 'n annern: „Oh, dor, ick seh‘ een – dor noch een…“ Op de gesamte Buusteed, de so bummeli fief Kilometer lang is, weern genau dree Buuarbeiders ingang, würkli. „Mol kieken, wat sick bet hüüt Nomeddag verännert, wenn wi hier weller lang komt.“ Nomeddags Klock veer, keem‘ wi dor in de anner‘ Richtung lang. Un achter mi gung dat weller los: „Dat is je as bi so twee Billers, bi de man de Ünnerscheede rutfinnen mutt.“ „Also ick seh‘ ni, dat sick dor wat verännert hett.“ Denn 'n annern: „Nu heff ick dat! Een Arbeider is no Huus gohn.“ Tatsächli, nu weern blots noch twee Lüüd op de ganze Buusteed. „Ach dorüm schall dat noch bet nästed Johr duuern. Mit twee, dree Arbeiders schaffst je nix wech.“ Ut 'n anner Eck: „Kann man dat ni eenfach so loten?“ „Nä, dor sünd doch noch gor keen Streeke op de Fohrbohn.“ „Och, de kann man sick doch dinken…“ Tscha, veellicht schull de Verkehrsminister ook mol so'n Bustour mitmoken… In düssen Sinn

Bunnsregeern will Huusholt fastleggen +++ Düütschland hölpt bi Wedderopbo vun dat kaputte Kinnerkrankenhuus in Kiew +++ Staus op de Straaten umto dat Deichbrand-Festival vermoodt +++ Koggenbräu-Huus in Bremerhoben warrt ümboet +++ Werder Bremen föhrt in´t Trainingsquarteer +++ Dat Weer

In Luigi's Mansion 2 HD ist in jedem normalen Level ein Buu Huu versteckt. Um sie aufzuspüren, müsst ihr in der Regel ein bestimmtes unsichtbares Objekt mit der Düsterlampe offenbaren. Findet ihr alle Buu Huus in einem Anwesen, schaltet ihr ein Bonuslevel frei – es lohnt sich also. In diesem Guide erfahrt ihr alle Fundorte.

Bi "Wi snackt Platt" sünd wi dütmal bi Buer Erni alias Ernst Korth in't Rieck Huus in Curslook to Besöök. Dorto geiht dat ok noch üm dat Plattdüütsch Woort vun't Johr 2024, Yared Dibaba vertellt uns, op wat een sik bi de grote "Vertell doch mal"-Gala an'n 16. Juni in't Ohnsorg-Theater freien kann, un wi sünd op Klassenreis mit twee Hamborger Schoolklassen. “Kinder brauchen Musik” heet en Stiften, de Ledermaker Rolf Zuckowski al vör twinnig Johr grünnt hett. Een vun de Projekten vun de Stiften sünd de „Klassenreisen zur Musik“ – un düsse Reisen, de gifft dat nicht blots op hochdüütsch, sünnern ok op Platt to beleven. "Wi snackt Platt"-Reporterin Vanessa Kossen weer verleden Wekenenn bi de grote Afsluss-Opföhren in Hoisdörp bi Hamborg mit dorbi un is dor ok op Rolf Zuckowski drapen. Moderatschoon: Jan Wulf Moderatschooon: Jan Wulf

Scholz reist in't Hoochwaterrebeet +++ FDP un CDU freit sik över Heils nee'e Plaans för de Rent +++ Steinmeier bedrapen över Dod vun Polizisten +++ Nee'e Sekerheitskrus an'n Bremer Hauptbahnhoff +++ Füer in Huus in Bremerhaben +++ Dat Weer

Wi hebbt dat je 'n beten good hier op't Land, ne. Bi mi to Huus is dat to'n Bispeel so, dat ick, wenn ick mi op't Fohrrad sett un losfohr, no dree Minuten so wiet wech vun allns bün, dat ick keen Huus mehr sehn kann. Bi uns in Windbargen, liekers wi „Wind“ in Ortsnoom hebbt, is dat sogor so, wat dat noch veele Steeden in't Feld gifft, vun de ut man keen eenzige Windenergieanlog sehn kann. Overs dat ward sick wiss ook bald ännern. Dor bün ick gor ni Bang üm. Nu keem mi annerletzt, as ick so op't Rad dör de Wischen fohrt bün, 'n Gedanke. Ick heff an so'n Steed Rast mokt, vun de ut man blots all de schmucken Bööm un all de annern Planten sehn kunn, de nu weller vull in Saft stoht. Dorbi gung mi dör'n Kopp, wat man so in de Norichen över Krieg un de ganzen annern Slechtigkeiten leest, heuert un süht, de de Minschen op de Welt sick gegensiedig andoht. Dor heff ick bi mi dacht: Wo weer dat, wenn dat op unsen Planet‘ keen Minschen geev, de sick gegensiedig ümbringt un bi de een den annern sogor noch dat Swatte ünner de Fingernogels rutpröökelt? Vun mi ut kunnen ook all de annern Tiern wech ween, de sick gegensiedig opfreeten doht. All, bet op de Immen veellicht, de dorför sorgt, dat all de smucken Planten wiederbestoht. Wo freedlich dat denn hier weer, kann man sick meist gor ni utmoln. Wo freedlich un ook wo smuck. Schoodt weer dat veellicht blots dorüm, dat sick denn keen Minsch all den smucken Freeden bekieken kunn, üm dor veellicht 'n scheuned Gedicht oder 'n Leed över to schrieven. Dummerwies schrievt wi Minschen overs ni blots Gedichte. Gau sünd wi dorbi, Tulpen smucke Planten un Giersch Unkruut to nööm‘. Düt dörft blieven, dat mutt wech. Sünd Planten eegentli Bang vör Vegetariers oder Veganers? Man weet dat ni. Vör de Industrie – kunn ick mi vörstelln – hebbt Planten wiss Bammel, weil de Planten je de Fabriken un so wieder in Weg stoht. Na jo, dat is je so un so blots 'n lütted Gedankenspeel. Liekers: So lang de Bööm un de Bloom noch dor sünd, warr ick dat geneeten, mi ehr to bekieken... In düssen Sinn

Ein baufälliges Bootshaus war es vor mehr als 20 Jahren, das "Huus achter'n See", damals Treffpunkt von vier Freundinnen. Eine von ihnen hat daraus ein schmuckes Ferienhaus gemacht, in dem sie nach Jahrzehnten ein Wiedersehen arrangieren. Eigentlich hatten die Frauen sich niemals wiedersehen wollen, schon gar nicht an diesem Ort. Ein unausgeprochenes gemeinsames Erlebnis scheint die Freundinnen zu trennen und sie zugleich miteinander und mit diesem See zu verbinden. Als ein Schwimmbagger den Grund des Sees aufwühlt, müssen auch die Frauen in ihrer Vergangenheit graben. Mitwirkende Herma Köhn: Andrea Birte Kretschmer: Lisa Beate Kiupel: Beate Sabine Junge: Dagmar Antje Schröder: Christine Produktion: Radio Bremen und NDR 2000

Bummeli 3,6 Millioon Lüüd bi uns in't Land sünd in Momang Arbeidslos. Liekers gifft dat keen Brangsche, de ni över Personolmangel klogt. Dat passt vöör un achter ni tosom. Dat is so, as wenn man vör 'n vulled Köhlschapp sitt un verhungert. Dat mangelt jüst so an Dokters as an Handwarkers. De eenzige Brangsche, in de dat jümmers genog Lüüd gifft, is de Politik. Na jo, dor bruukt man ook keen Utbillung för un dat Gehalt kann man sülms höger moken. Veellicht schull man dat Prinzip ook bi Handwarkers, Dokters un all de annern inföhrn. Kunn klappen. Wat sünst passeert, dat lött sick in ümmer mehr Hotels un Restaurants bekieken. So ook op Gut Kaden in't Hotel Breitenburg, wo ick an Dingsdag op'n Bustour mit 'n Brunsbütteler Börgervereen weer. Ick sülms heff dat ni sehn, overs as de Lüüd vun Kaffedrinken weller to'n Bus keem‘ hebbt se ganz begeistert dorvun snackt, wat dor 'n Roboter Töllers un Tassen wechbröcht hett. Dat weer sogor 'n Roboter-Deern, wenn man't genau nehm‘ deiht. „Bella“ heet se, hett 'n Fruu ut 'n Bus to mi seggt. Dat de Lüüd överhaupt dor henkom‘ sünd, üm sick Bella to bekieken, is blangbi gor ni sülmsverstännli, denn Busfohrers gifft dat ook veels to weni. Pass man op: Een, twee, dree sitt 'n Bella-Roboter an't Stüüer. Un wenn de Bus mol ni vull ward, denn ward de leerigen Plätze ook noch mit Roboters besett. An't Enn fohrt 'n Busfohrer-Roboter 'n Driff vull Roboters no Gut Kaden, wo de Roboters vun annere Roboters 'n Kännchen Smeeröl serviert kriegt. Na jo, ganz so wiet is dat noch ni. Liekers: Dree'nhalf Millioon Lüüd hebbt nix to dohn, overs överall fehlt dat an Personol. Dat liggt natüürli ook doran, dat wi ganz scheun verwöhnt worrn sünd. To mien Schooltied harr ni jedeneen 'n Auto, dree Fernsehers un fief Compjuters to Huus. Overs dat weer normol. Hüüt is dat anners. De Ansprüche sünd steegen, overs de Tofreedenheit is sunken. Un dat dat so is, dat nehmt wi hen un lot‘ uns vun 'n drulligen Roboter den Kaffe bringen. Mi dücht de Minsch is würkli 'n dösiged Tier… In düssen Sinn

In der heutigen Folge geht es unter anderem um diese Themen: - Kaffee und Kuchen mit unserem früheren Landesvater? Diese Gelegenheit gab es am Donnerstag im Watt‘n Huus für die Büsumer. Bürgermeisterkandidat Oliver Kumbartzky hatte den damaligen Ministerpräsidenten von Schleswig-Holstein in die Nordseegemeinde eingeladen, und Peter Harry Carstensen sagte gerne zu. Wir haben die Gelegenheit zu einem Interview mit dem Nordstrander genutzt. - Die kommunalen Krankenhäuser des 6K-Verbundes in Schleswig-Holstein, darunter die Westküstenkliniken in Dithmarschen, prüfen eine intensivere Zusammenarbeit. Auch eine Fusion ist nicht ausgeschlossen. Bürgermeister Martin Schmedtje macht sich vor diesem Hintergrund Sorgen um das WKK in Brunsbüttel. - Eine umfangreiche gemeinsame Verkehrskontrolle der Polizei und des Zoll gab es in der ausklingenden Woche an der Bundesstraße 5. Unser Audioreporter Maurice Dannenberg war mit dem Mikrofon dabei. -Der fehlende und seit langem geforderte Radweg an der Landesstraße 140 zwischen St. Michaelisdonn und Quickborn ist ein Dauerthema. Jetzt ist er endlich in das Radverkehrsnetz des Landes aufgenommen worden. Wie stehen die Chancen, dass er in absehbarer Zeit tatsächlich gebaut wird? Wir haben das den St. Michaelisdonner Bürgermeister und Landtagsabgeordneten Volker Nielsen gefragt. - Der Kreis fördert kulturelles Engagement aus einem 2020 installierten Fonds. Aufgabe seines Kulturbeirats ist es, Vorschläge zu machen, welche Akteure und Vorhaben Unterstützung bekommen sollen. Dieser Tage ist in Marne - dazu passend - der Jugendkulturpreis verliehen worden. - Noch laufen die Proben, doch den Termin haben sich viele Kulturliebhaber im Kalender markiert: Am 9. Mai wird im Dom Händels Messiah zu erleben sein, dargeboten vom Meldorfer Domchor.

Ralf Spreckels beschäftigt sich mit einer schönen Sitte, einer Geste von Großzügigkeit. Hier gibt es mehr Plattdeutsch: Podcast: Die plattdeutsche Morgenplauderei "Hör mal 'n beten to" als kostenloses Audio-Abo für Ihren PC: https://www.ndr.de/wellenord/podcast3096.html Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

Dat Dorste mit dat Dorste Wenn man mol över de eegne Sprook nodinkt, denn kann man sick bilütten düchti wunnerwarken, ne. Nu heff ick an't Enn vun de vörige Week Post kreegen. Ut Borg. Un twor vun een Mann, den ick hier eenfach mol „Norbert“ nööm‘ will. Norbert hett mi schreeven, dat he, jüst so as sien Fruu (ehr nööm ick eenfach mol Norbert sien Fruu), sick friedags jümmers op 'n Döschkassen freut. Nu sünd de beiden ni mit Plattdüütsch opwussen overs se möögt de Sprook un wat se ni direkt verstoht, künnt se sick tomeist ut'n Tosomhang trechklabüstern. Blots bi een Woord hebbt se ni so recht rutkreegen, wat dat bedüüden schall: Bi dat „Dorste“ nömli. Norbert hett mi beeden, em mol to verkloogfiedeln, wat dat Dorste bedüüden schall. Tscha, dor heff ick sülms erstmol över nodinken musst. För mi is dat Dorste jümmers al dat Dorste ween. Eenfach so. Norbert un Norbert sien Fruu hebbt sick tosomriemelt, wat dat sowat heeten kunn as „das Vorhandene“. An un för sick 'n goode Idee. Denn dat Dorste kümmt je vun dor, also vun dat, wat dor is. Overs dat dreept dat ni würkli un ni ganz un gor. As mol 'n plattdüütsche Fruu ut 'n Dithmarscher Dörp op Hochdüütsch no'n bestimmted Huus froogt worrn is, hett se versöcht de Antwoord op Hochdüütsch to geeven: „Ich mein‘ das ist das ‚daste‘ Haus.“ Dat Dorste kann also dat dor dröven heeten. Bilütten ward dat je overs ook to Slitzohrn seggt: „Bi den Dorsten“ oder „de Dorsten muttst du geheuri oppassen.“ Dat Dorste kann sick ook op 'n dösigen Sachverhalt betrecken. In‘t Hochdüütsche kann man dat overs ni würkli een to een översetten, denn dat is'n „Superlativ“ vun dor, so as duun, duuner, an duunsten – also dor, dorer an dorsten. Dat gifft dat blots op Platt. Un eegentli is dat Dorste op Platt je 'n Lokaladverb, as Schoolmasters un all de dorsten kloogen Lüüd so seggt. Dat kann overs ook 'n Präpositschoon ween oder 'n Nomen mit vörgestellten bestimmten Artikel. Jungedi, mi ward al ganz blümerant. Dat Dorste mit dat Dorste is gor ni so eenfach, mutt ick seggen… In düssen Sinn

Dat eerste Mal: een Johr lang mehr as 1,5 Graad warmer op de Eer +++ Fregatt Hessen nimmt Kurs op dat Rode Meer +++ Medizin-Fachpersonal schall een Dag lang streiken +++ Klinikum Mitt in Bremerhaven: Bedrievsraat un Gewarkschap wüllt weten, woneem dat hengeiht +++ Huus brennt in Jaad: Een Mann doot +++ Dat Weer

The Insular Cases are SCOTUS cases regarding rights of people in U.S. territories. They're considered U.S. citizens from birth, but they don't have the same constitutional rights or representation as citizens who live in one of the 50 states. Research: Armstrong v. United States, 182 U.S. 243 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/243/ Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "Sanford Ballard Dole". Encyclopedia Britannica, 5 Jun. 2023, https://www.britannica.com/biography/Sanford-Ballard-Dole. Accessed 31 July 2023. Carstensen, Vernon. “The Constitutional and Territorial Expansion.” https://naldc.nal.usda.gov/download/IND88053401/pdf DeLima v. Bidwell, 182 U.S. 1 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/1/ Dooley v. United States, 182 U.S. 222 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/222/ Dooley v. United States, 183 U.S. 151 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/183/151/ Downes v. Bidwell, 182 U.S. 244 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/244/ Erman, Sam. “Meanings of Citizenship in the U.S. Empire: Puerto Rico, Isabel Gonzalez, and the Supreme Court, 1898 to 1905.” Journal of American Ethnic History Summer 2008 Volume 27, Number 4. Fiol-Matta, Lía. “Future of the Insular Cases.” Latino Justice. https://www.latinojustice.org/en/latinojusticeopina/future-insular-cases Fourteen Diamond Rings v. United States, 183 U.S. 176 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/183/176/ Gelpí, Gustavo A. “The Insular Cases: A Comparative Historical Study of Puerto Rico, Hawai‘i, and the Philippines.” The Federal Lawyer | March/April 2011. Gershon, Livia. “The Myth of Manifest Destiny.” JSTOR Daily. 5/5/2021. https://daily.jstor.org/the-myth-of-manifest-destiny/ Goetze v. United States, 182 U.S. 221 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/221/ Howe, Amy. “Court declines to take up petition seeking to overturn Insular Cases.” SCOTUS Blog. 10/17/2022. https://www.scotusblog.com/2022/10/court-declines-to-take-up-petition-seeking-to-overturn-insular-cases/ Huus v. New York & Porto Rico Steamship Co., 182 U.S. 392 (1901). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/182/392/ National Archives. “Louisiana Purchase Treaty (1803).” https://www.archives.gov/milestone-documents/louisiana-purchase-treaty#no-1 Perez, Lisa Maria. “Citizenship Denied: The ‘Insular Cases' and the Fourteenth Amendment.” Virginia Law Review , Jun., 2008, Vol. 94, No. 4 (Jun., 2008). https://www.jstor.org/stable/25470577 Ponsa-Kraus, Christina. “The Insular Cases Run Amok: Against Constitutional Exceptionalism in the Territories.” Yale Law Journal. Vol. 131, No. 8. June 2022. https://www.yalelawjournal.org/article/the-insular-cases-run-amok Sparrow, Bartholomew H. "Insular Cases." Encyclopedia of the Supreme Court of the United States, edited by David S. Tanenhaus, vol. 2, Macmillan Reference USA, 2008, pp. 476-481. Gale In Context: U.S. History, link.gale.com/apps/doc/CX3241200487/GPS?u=mlin_n_melpub&sid=bookmark-GPS&xid=91c70605. Accessed 25 July 2023. Supreme Court of the United States. “UNITED STATES v. VAELLO MADERO.” Argued November 9, 2021—Decided April 21, 2022. https://www.supremecourt.gov/opinions/21pdf/20-303_6khn.pdf Topol, Sarah A., and Glenna Gordon. "The America That Americans Forget." The New York Times Magazine, 9 July 2023, p. 22(L). Gale General OneFile, link.gale.com/apps/doc/A756508304/GPS?u=mlin_n_melpub&sid=bookmark-GPS&xid=9e9434c8. Accessed 25 July 2023. Torruella, Juan R. “Ruling America's Colonies: The Insular Cases” Yale Law & Policy Review. 32:57. 2013. Torruella, Juan R. “The Insular Cases: The Establishment of a Regime of Political Apartheid.” University of Pennsylvania Journal of International Law. Winter 2007. https://scholarship.law.upenn.edu/jil/vol29/iss2/1/ S. Department of the Interior Office of Insular Affairs. “Definitions of Insular Area Political Organizations.” https://www.doi.gov/oia/islands/politicatypes S. State Department Office of the Historian. “Louisiana Purchase, 1803 .” https://history.state.gov/milestones/1801-1829/louisiana-purchase. Wallach, Sherry Levin. “The Insular Cases Must Be Overturned.” Bloomberg Law. 8/3/2022. https://news.bloomberglaw.com/us-law-week/the-insular-cases-must-be-overturned Yale Law School. “Treaty of Guadalupe Hidalgo; February 2, 1848.” https://avalon.law.yale.edu/19th_century/guadhida.asp See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Dübbelfeld ist Kuddel nachts mit der etwas tüdeligen 86-jährigen Martha auf dem Moped unterwegs, schließlich soll die ältere Dame heil nach Hause kommen. Nach einem Besuch im Dorfkrug hat Kuddel allerdings ein wenig die Orientierung verloren. Eigentlich sollte man erwarten, dass des Nachts in Dübbelfeld und Umgebung allenfalls Fuchs und Hase einander gute Nacht sagen. Tatsächlich aber herrscht auf den Moordämmen, Waldpfaden, Grillplätzen und Wirtschaftswegen rund um das Dorf oft mehr Verkehr als auf der Bundesstraße. Mitwirkende Peter Kaempfe: Kuddel Ruth Bunkenburg: Martha Ingeborg Heydorn: Emmi Wolfgang Schenck: Bargmann Jasper Vogt: Meier Birte Kretschmer: Biggi Robert Eder: Oliver Ulrich von Bock: Dr. Becker Sandra Keck: Peggy Ingrid Waldau: Pauline Heino Stichweh: Fritz Doris Basse: Nachtschwester Produktion: Radio Bremen und NDR 2001

Executive Summary9am.works is a startup platform explicitly designed for freelancers. Founded by Marc, a serial entrepreneur formerly with Team Europe Ventures and the founder of Sommelier Prive, Huus, code control, and 9am.works. The platform makes it easy for freelancers to find jobs, invoice clients, and get paid quickly and securely — most for free! It also helps companies work with freelancers, from searching and hiring to payment processing. Bootstrapped since its launch in 2016, 9am.works is transforming how freelance work is being done.We take a lot of the pain points from companies that work with many freelancers.Marc Clemens, Founder and CEO 9am.worksSubscribe HereThe Authority on German, Swiss and Austrian Startups | LinktreeWe worked with a law firm to build a compliance hub for working with freelancers.Marc Clemens, Founder and CEO 9am.worksExecutive Summary9am.works is a startup platform explicitly designed for freelancers. Founded by Marc, a serial entrepreneur formerly with Team Europe Ventures and the founder of Sommelier Prive, Huus, code control, and 9am.works. The platform makes it easy for freelancers to find jobs, invoice clients, and get paid quickly and securely - most for free! It also helps companies work with freelancers, from searching and hiring to payment processing. Bootstrapped since its launch in 2016, 9am.works is transforming how freelance work is being done.The FounderMarc is originally from Schwaben (https://en.wikipedia.org/wiki/Swabia), an area rich in entrepreneurial culture and home to some of the most iconic German companies, like Bosch and Benz. The Würth family is also from this same region, famous for their products related to screws, nails, and other construction items. He chose to pursue higher education abroad by studying at St. Gallen in Switzerland, UC San Diego, and later HEC in Paris. This exposure helped equip him with the skills needed to be a successful startup founder - something he has since become known for. His roots may have provided him with an initial spark of inspiration, but Marc's hard work has allowed him to carve out his own place in the business world.A serial entrepreneur, he has a wealth of experience not only with Team Europe Ventures (now team global, founded by Lukasz Gadowski https://teamglobal.net/) and also in founding his own startups. Unfortunately, his venture Sommieler Prive did not succeed, leading to a period of tiredness and burnout. Thankfully, this entrepreneur is sharing his learnings from this experience in interviews to help others avoid the pitfalls of a similar situation. His advice provides powerful insights into how to navigate entrepreneurism without suffering excessively from burnout.After this, he was freelancing for some time. This leads him to the idea of Code Control (which he still runs), a community for IT freelancers. This again developed into the idea of 9am.works, for all freelancers, not only for IT talent.In between, he co-founded with his wife the HUUS soundproof phone booths startup (you may have seen them in a coworking space before) https://en.huus.io/.The StartupIf you are a freelancer in need of assistance with the various steps of working with a company, 9am.works is the perfect platform for you! They provide sales solutions, and project management services free of charge for all freelancers and offer to work along any other steps needed...

In this episode of an IngenioUs Mini, Bay Path University Professor of Higher Education, Dr. Lauren Way, speaks with two highly seasoned enrollment professionals about their upcoming Leading Edge Thinking in Higher Education Webinar. Ruffalo Noel Levitz (RNL) Executive Vice President of Client Success, Andrea Gilbert and Vice President and Senior Consultant, Enrollment, Ken Huus share a sneak peak into their upcoming webinar during which they will share best practices when building a robust pipeline to engage students, grow/shape enrollment, and increase net revenue. Important takeaways include learning about new approaches, innovative strategies, and why investing in your brand and engagement has never been more important! To learn more join us on November 15, 2022 | 12 P.M.EST | Register Today --- Send in a voice message: https://anchor.fm/chelip/message

Joel has first impressions from the 2022 Sandia Blade Workshop, where engineers and manufacturers talked development, standards, and (just a little) about LCOE. The first California offshore wind auction is scheduled for December 6th. If you like risk, there's still time to get your bids in.  BONUS: in a brief interview with Rope Robotics CEO Martin Bjerge, find out how new tools and techniques can make structural repairs and improve LEP. Visit Pardalote Consulting at https://www.pardaloteconsulting.com Wind Power Lab - https://windpowerlab.com Weather Guard Lightning Tech - www.weatherguardwind.com Rope Robotics - www.roperobotics.com Sign up now for Uptime Tech News, our weekly email update on all things wind technology. This episode is sponsored by Weather Guard Lightning Tech. Learn more about Weather Guard's StrikeTape Wind Turbine LPS retrofit. Follow the show on Facebook, YouTube, Twitter, Linkedin and visit Weather Guard on the web. And subscribe to Rosemary Barnes' YouTube channel here. Have a question we can answer on the show? Email us!  Uptime 136 Allen Hall: Hello everyone. We have a great show for you this week. Joel reports on the Sandia Blade conference down in Albuquerque, New Mexico. And then we have a discussion about the California offshore wind auction, how much money is gonna be bid in that auction in December. And then we have a special interview from our time at Wind Energy Hamburg, where I discussed the latest news from Rope Robotics with their CEO Martin Bjerge. Allen Hall: I'm Allen Hall, President of Weather Guard Lightning Tech, and I'm here with my good friend from Wind Power Lab, Joel Saxum, Rosemary is on a well deserved break, and this is the Uptime Wind Energy Podcast. Allen Hall: Well, Joel, you're down in Albuquerque at the Sandia Blade Conference. Do you wanna give us a little bit of highlights of what's happening down there this week?  Joel Saxum: Yeah, absolutely. I think the last count, there was about 200 people here which is good turn out for, you know, a technical workshop focusing on just one, one portion. Joel Saxum: So the majority of the people you're seeing here, a lot of owner operators, because it is Sandia. All the, all the smart researchers are here from Sandia and NREL, and Berkeley. And I met a couple of guys from GE that are up by you in the Oh, wow. Schenectady and they're, they're a part of research, but they're like, Oh, we work a little bit in aerospace, a little bit wind, a little bit of this. Joel Saxum: So some really cool smart people here. Of course, but a lot of good, interesting topics. They've got the, the conference or workshops. Kind of neat. I like it because it's four days, right. But if you are just able to come in for, to listen to some panel discussions, all the panel discussions are on Tuesday. Joel Saxum: All the podium talks are on Wednesday, and then it's bookmarked by on Monday. There's like like working group kind of things. And then on Thursday it's the same thing. So they're looking at talking through some standards and some other stuff on those in like more of a, a town hall type situation. Joel Saxum: Wow. Yeah. And then you know, the panels were great. Some of the panels were, one of 'em was full of owners and operators and getting to hear some of their pain points and the things that they're doing was great. And then that led into today, which is Wednesday of a lot of podium talks. Joel Saxum: But one thing I wanted to touch on as well is that this, the people from Sandia put the conference. And, and they opened it with saying, Hey, we're just a bunch of engineers. We threw this conference together in our spare time, in between experiments. But they've done a great job. You know, the, the, the hotel and stuff that we're at has been fantastic. Joel Saxum: They've organized some events put the, the the program together in a very, very good way. So congrats and,

Bund un Länner snackt över Paket för weniger Lasten +++ Baerbock: Düütschland gifft Oosteuropa Stütt +++ Metallindustrie: Verhanneln över Tarifen +++ Bremen: Utbildung vun Polizisten löppt an +++ Willemshaven: Füer in Huus för mehr Familien +++ Dat Weer

Uniper kummt in Staatshand +++ Putin geevt Order to´n Deeloprüsten +++ Jade-Werser-Port maakt wiederhen Minus +++ Luxusyacht de fastsett wurr, warrt na Bremen brocht +++ Wilshusen: Füer in Huus för mehr Parteien +++ Dat Weer

Dat Eegenheem Oh kiek mol, dor is en Bungalow in de Zeitung. Kost blots bummelig en halbe Miljon. Joa, dat is ja....meist ... günstig? Ik fahnde bi de Anzeigen online nah en Egenheem. Wat is dor egens passeert in de letzten Johren? Wohnungsnot in de grötteren Städe warrt al lang diskuteert, aver in jeedeenn Kohdorp op Land hebbt de Priese Lottogewinn-Niveau. Tominnst wenn en wat söggt, dat keen komplett Schaden is. Ik hebb en Anzeig funnen, de gor nich so schlecht utsüht. Klik! Een Huus ut de söventiger Johrn. Dat süht man, besünners in`t Bad. Wat man in`n Momang so finnen deiht schient mi as moderne Fehlbauten un de Reste ut de 70er un 80er Johrn. Seker gifft dat ok mol en Droomhuus dortüschen....wenn man noog lütt Geld op Tasch hett. Ik glöv twee normale Inkamen langt dor al lang nich mehr to. Wenn also dat Budget ehrder begrenzt is, denn mutt man dat annersrum angahn: wat för en Huus gruust mi an'n Minnsten? Dor hebb wi den klassischen Bungalow, praktisch, aver för mien Geschmack ok en beten dröög. Denn kummt de 70er Johr Hüüs. Dor gifft de beste Utwahl an Tegels! In all Klören, de en sik vörstellen kann. De Hüüs ut de 50er sünd faken noch en beten neutraal. Aver hebbt ok en Energieffizienz as en Wittbroot. Man villicht is dat ok so: en egen Huus, dat is so 90er Johr. Man kunn ok in een Tiny House blied ween un Platz is noch in de lüttste Hütt – seggt faken de Lüü, de fein kommodig in ehr egen veer Wännen sitten doht. Jo, dank ok, wo weer dat denn eenfak mit betahlbaren Wohnruum för all? Hier gibt es mehr Plattdeutsch: Podcast: Die plattdeutsche Morgenplauderei "Hör mal 'n beten to" als als kostenloses Audio-Abo für Ihren PC: https://www.ndr.de/wellenord/podcast3096.html Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

Een lehrt nie ut Mien Fründ Walter is Discher un kann vun sien Arbeit allerlei vertellen. He leggt dat geern dorop an to bewiesen, dat ik Klookschieter vun sien Handwark lang nich allens weet. Letzt ok wedder. Ik mutt gestohn, dat ik bit dorhen noch nienich wat vun en „Recht ton Hamerslagen“ höört heff. Un akraat dat hett he mi fraagt. Würklich wohr! „Du weest doch sünst ümmer allens,“ grient he achtersinnig. „Wat? Nee, kenn ik nich! Tüdelkraam! En Recht ton Slagen mit` n Hamer? Ohn Hamer kümmst du as Discher doch gor nich klaar. Bruukst doch keen egen Recht för. Du spinnst doch!“ He: „Nee, nee, överlegg doch noch maal.“ Ik weet, dat em dat Spooß maakt, den Kloken to spelen, un ümmer `ne Wiel bruukt bit he op`n Punkt kümmt. „Walter, willst du mi veräppeln? En Recht ton Slagen mit`n Hamer? Jo, fröher de Meister in de Dörpssmeed, jo, de harr dat Recht ton Hamerslagen. Sogor Sünndags! Wenn en Peerd en nies Hoofiesen nödig harr. Meenst du dat dat för sien Larmmaken `n besünner Naver-Recht geev?“ „Oh, gor nich slecht,“ smeert he mi Honnig üm Boort. „An di is `n Afkaat verloren gohn. Mit Naver büst du op de richtig Spoor. Paß op: Ik will mien Huus rundrüm niee Farv un niee Fenster günnen und dat Gerüst dorför mutt ik op Navers Land stellen. Allens örntlich fastmaken un losleggen. Dor is `n Barg Hamer-Insatz nödig. Un ik mutt ok sien naverlichen Luftruum nutten. Dat allens is regelt in dat „Hammerschlag- und Leiterrecht“. Ik: „Sowat gifft dat?“ He: Sühst wull, sühst wull, du weest ok nich allens, oder! Ik lässig den Dumen hoch: „Okay, hesst maal wedder wunnen Walter! Hier gibt es mehr Plattdeutsch: Podcast: Die plattdeutsche Morgenplauderei "Hör mal 'n beten to" als als kostenloses Audio-Abo für Ihren PC: https://www.ndr.de/wellenord/podcast3096.html Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

"Vun Vagels un Worms" Dat gifft Weeken, in de ick 70 oder mehr Stünnen an arbeiden bün. Un ick mutt seggen, wat dat ni jüst de Weeken sünd, de ick an leevsten heff. In de dorsten Weeken stoh ick op, wenn dat buten noch düster is, wat eegenti överhaupt ni to mien Metabolismus passt. Vör halvi teihn, kann man mi nömli an un för sick nix frogen, op dat man 'n anstännige Antwoord hebben will. Dat weer fröher in de School al so. Bi de annern ook. Bet de tweete Stünn rüm weer, hebbt sick Schölers un Schoolmasters jümmers blots ankeeken, as weern se ut irgendeen Frankenstein-Film överbleeven. Mit den veel'n Sand, den wi uns dor ut de Oogen schüüert hebbt, harr man regelmäßi den Strand vun Sylt retten kunnt. Overs so is dat bleeven. Veele Lüüd stoht morns op, wenn noch keen Hohn kreihn mach. Un obends kümmt se so lot no Huus, dat se denn to nix mehr Lust hebbt. So hett de een to veel Arbeit un de anner gor keen. Ick verstoh dat ni: Fröher harr jeden Dörpsloden mang Meddag un Klock dree dicht. Un obends Klock süss weer Fierobend. Dor hebbt sick all de annern no richt'. Dor gung man even ni bet obends Klock teihn inkööpen. Wann sünd wi blots so verrückt worrn? Man seggt je jümmers noch: "De fröhe Vogel fangt de Worm." Overs he fangt even blots de Wörms, de so fröh al op de Been sünd, üm sick fangen to loten. Hier gibt es mehr Plattdeutsch: Podcast: Die plattdeutsche Morgenplauderei "Hör mal 'n beten to" als als kostenloses Audio-Abo für Ihren PC: https://www.ndr.de/wellenord/podcast3096.html Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

Gerd Spiekermann ist während seiner Amerikareise am westlichen Ufer des Missouri in St. Louis angekommen und ist von der Freundlichkeit der Menschen überwältigt. You´re Welcome! Hi guys! oder Moin, Moin ut St. Louis/Missouri. Ick heff ja jümmers dacht, wi in Düütschland, wi weern enigermoten nette un höfliche Minschen, overs gegen de Amerikoners, vör all de hier in St. Louis, stoht wi ja in de Welt as een Holtpluck. Kümmst du hier in een Loden, Bohnhoff oder Lokal, denn heet dat foors: How are you doing? Wo geiht di dat? Un du seggst: Fine! And you? Un denn höörst du: I´m fine too. Mit geiht´t ook goot. Un denn eerst seggst du, wat du wullt. Hest du kregen, wat du wullst un du bedankst di, denn heet dat foors: You´re welcome. Weer mi een Vergnögen, heff ick geern för di doon Hier kann dat ook angohn, dat een Autofohrer an een rode Ampel sien Schiev eenfach so dooldreiht un seggt: Have a nice day! Schönen Dag noch. Letzt güngen mien Fro un ick ´s ovends noch even um´t Huus to, as wi achter us höörn: Wi wish you a very beautiful evening! Een wunnerschönen Ovend noch. Stell di mol vör, di snackt bi us een von achtern up de Stroot eenfach so an: Ick wünsch di noch een wunnerschönen Ovend! Wat denkst du denn? Mol ehrlich! Du denkst, de hett se woll nich mehr all oder: Dat is een Överfall! Overs nee, dat bün ick, retour ut Amerika. Hey man! Un wenn ick denn noch in diene verdatterte Visage kieken do, denn segg ick: You´re welcome! Weer mi een Vergnögen! Glöövst du nich? Ick ook nich! Bye, bit to´n neegsten Mol. Die Welt snackt Platt: Alles rund um das Thema Plattdeutsch: https://www.ndr.de/plattdeutsch

«Huus», «Hüüs», «Huis» oder «Höis»? Je nachdem, wie jemand «Haus» ausspricht, erkennt man die Herkunft einer Person. Und das will man ja wissen! Denn «Dialektratis» ist der heimliche Schweizer Nationalsport.  Nadia Zollinger und Markus Gasser machen in ihren Mundartgesprächen dazu eine kleine Serie und beginnen mit der Zentralschweiz. Tipps für den nächsten Smalltalk Wie verrät sich ein Zentralschweizer oder eine Zentralschweizerin sprachlich? Und wie unterscheidet man innerhalb dieses Gebiets Uri, Schwyz, Obwalden, Nidwalden, Zug und Luzern? Klar: Urner, Obwaldnerinnen oder gar Engelberger erkennt man schnell. Aber was macht Luzern sprachlich aus oder gar Zug? Die beiden haben ein paar Tipps und Tricks auf Lager fürs nächste «Dialektratis» beim Smalltalk! Und eine Art «Zentralschweizer Mentalitätskunde» sind ihre Erkenntnisse obendrauf auch. Familienname Grätzer oder Gräzer Der Familienname Grätzer, auch Gräzer geschrieben, kommt ursprünglich aus dem Raum Einsiedeln im Kanton Schwyz. Er gehört zu den Namen, die nicht eindeutig erklärbar sind. Gabriela Barth vom Schweizerischen Idiotikon stellt eine mögliche Verbindung zum Kosenamen «Grätz» her, der auf den Heiligennamen «Pankratius» zurückgeht. Eine zweite Verbindung führt zum mittelalterlichen Wort «grätzen», das «Reisig schneiden, Reisig sammeln» bedeutet. «Grätzer» könnte also ein Vatername oder ein Tätigkeitsname sein.

«Huus», «Hüüs», «Huis» oder «Höis»? Je nachdem, wie jemand «Haus» ausspricht, erkennt man die Herkunft dieser Person. Und das will man ja wissen! Denn «Dialektratis» ist der heimliche Schweizer Nationalsport. Nadia und Markus machen dazu eine kleine Serie und beginnen mit der Zentralschweiz. Wie verrät sich ein Zentralschweizer oder eine Zentralschweizerin sprachlich? Und wie unterscheidet man innerhalb dieses Gebiets Uri, Schwyz, Obwalden, Nidwalden, Zug und Luzern? Klar: Urner, Obwaldnerinnen oder gar Engelberger erkennt man schnell. Aber was macht Luzern sprachlich aus oder gar Zug? Markus kennt Tipps und Tricks fürs nächste «Dialektratis» beim Smalltalk!

Russland dreiht den Gashahn to Polen un Bulgarien af +++ Düütsche Versorgung mit Gas is eerstmal sekert +++ Russland maakt wieter mit Attacken in de Ukraine +++ Bunnskabinett will Börgers Luft bringen +++ Huus is na Füür nich mehr to bruken +++ Dat Weer