Podcasts about max jacob

La historia de Francisca Calpe, una mujer que por amor viaja al París de la Belle Époque donde conocerá a artistas como María Blanchard, Picasso, Juan Gris o Max Jacob con los que vivirá intensas experiencias en el barrio del Montmatre. Una historia real que ha novelado su propio nieto José María Goñi en "La Española de Montmatre". 

Jacopo Veneziani"La grande Parigi"1900-1920. Il periodo d'oro dell'arte modernaFeltrinelli Editorewww.feltrinellieditore.itJacopo Veneziani partecipa a "Mi prendo il mondo" a Parma, il 26 gennaio, alle ore 17:30 - Paganini CongressiSalone Internazionale del LibroAttraverso una serie di indirizzi fondamentali, Jacopo Veneziani racconta i vent'anni che hanno reso Parigi l'epicentro dell'arte mondiale, in una fitta trama di incontri e passaggi di testimone, profonde rivalità e collaborazioni fortuite.Ottobre 1900. Dopo un estenuante viaggio di trenta ore, due giovani artisti arrivano alla Gare d'Orléans, carichi di bagagli e attrezzi del mestiere, ma soprattutto di sogni. Si chiamano Pablo Picasso e Carlos Casagemas. Fuori li aspetta, immensa ed elettrizzante, Parigi, il luogo in cui – dopo la rivoluzione degli Impressionisti e di straordinari scultori come Auguste Rodin – ogni artista vuole essere. È la città degli infiniti cantieri e dell'Esposizione Universale, delle invenzioni mirabolanti e delle folle febbrili. Ovunque rimbomba il brulicare minaccioso ed eccitante della grande metropoli, con le sue luci, i teatri e i locali notturni, ma anche con le sue librerie e le nuove gallerie d'arte. Jacopo Veneziani accompagna passo passo il lettore per le strade della Parigi di quegli anni, e ci racconta la grande capitale nel momento magico e irripetibile in cui divenne, come scriverà Gertrude Stein, “il posto dove bisognava essere per essere liberi” e l'epicentro dell'arte mondiale. La abitano pittori e poeti squattrinati che si incontrano nello sgangherato Bateau-Lavoir a Montmartre, i Fauves trascorrono giornate intere a dipingere sulle rive della Senna, gli eccentrici futuristi sognano di scalzare il Cubismo, e le serate scorrono discutendo di arte africana o declamando versi seduti en terrasse in un caffè del Carrefour Vavin, cuore pulsante di Montparnasse. Mentre il demone della modernità contagia chiunque sia di passaggio in città con una furia creativa che non ha precedenti. Un viaggio che ci conduce dal 1900 al 1920, anni di straordinario fervore culturale e indicibile catastrofe. In compagnia di ineguagliabili artisti come Picasso, Matisse, Modigliani, Soutine, Chagall, Brâncuși, di singolari poeti come Guillaume Apollinaire, Max Jacob e Jean Cocteau, di eroine silenziose come Berthe Weill, Fernande Olivier e Jeanne Hébuterne, protagonisti di un sorprendente racconto corale che ci svela perché, allora, solo Parigi poteva diventare la capitale mondiale dell'arte. Amicizie e rivalità, sodalizi indissolubili e incontri fortuiti, passioni e tradimenti che hanno reso Parigi la capitale mondiale dell'arte.Jacopo Veneziani ha vissuto a Roma e Parigi, studiato Storia dell'arte alla Sorbonne. Con alcuni profili social - Twitter, Youtube, Instagram - parla "di arte, della sua storia e un po' di più".Con Mondadori Electa ha pubblicato nel 2020 il volume #Divulgo, che raccoglie una parte di contenuti e pensieri sull'arte. Nel 2021 è uscito Simmetrie mentre nel 2023 esce per Feltrinelli La grande Parigi. 1900-1920. Il periodo d'oro dell'arte moderna.IL POSTO DELLE PAROLEascoltare fa pensarewww.ilpostodelleparole.itDiventa un supporter di questo podcast: https://www.spreaker.com/podcast/il-posto-delle-parole--1487855/support.

Max Jacob, figura emblemàtica de la modernitat, surt de l'ombra 80 anys després de la seva deportació i mort al camp de Drancy. Una exposició inèdita al Museu d'Art Modern de Ceret ens revela les múltiples cares d'aquest artista polifacètic, poeta i pintor. El museu ens presenta els seus estrets lligams amb el cubisme i amb Ceret, i les seves col·laboracions amb els grans noms de l'avantguarda. Una exposició a descobrir fins al primer de desembre 2024.

Gast: Kiki Coumans, literair vertaler. Robert van Altena spreekt met Kiki Coumans over de bundel ‘In het ene oog de zon, in het andere de maan‘ met door haar vertaalde gedichten van de Franse dichter Paul Éluard (1895 – 1952).* Coumans koos uit het rijke œuvre van Éluard gedichten afkomstig uit drie bundels: ‘Capitale de la douleur' (1926) ‘La vie immédiate' (1932) en ‘Le livre ouvert' (1938-1944). ‘In het ene oog de zon, in het andere de maan' maakt deel uit van de Franse reeks van uitgeverij Vleugels. Kiki Coumans verzorgde voor deze reeks al meerdere vertalingen waaronder ook de bundel ‘Het raam gaat open als een sinaasappel‘ met een keuze uit de gedichten van dichter, kunstcriticus en goede vriend van o.a. Picasso en Max Jacob, Guillaume Apollinaire (1880-1918). * Dit gesprek werd eerder uitgezonden op 10 juni 2019 SPRINGVOSSEN
redactie + presentatie: Robert van Altena
contact: springvossen[at]gmail.com
 
www.instagram.com/springvossen
www.facebook.com/springvossen
www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Zachary Schomburg is a poet, painter, and a publisher for Octopus Books, a small independent poetry press. He earned a BA from the College of the Ozarks and a PhD in creative writing from the University of Nebraska. He is the author of six books of poems including, most recently, Fjords vol. 2, published by Black Ocean in 2021 and a novel, Mammother, published by Featherproof Books in 2017. Gertrude Stein was born in Allegheny, Pennsylvania in 1874. She attended Radcliffe College and Johns Hopkins Medical School. In 1903, she moved to Paris where she eventually began writing poetry, fiction, and nonfiction. She became an influential figure in the worlds of art and literature, and her home became a gathering place for artists and writers like Henri Matisse, Ezra Pound, Pablo Picasso, F. Scott Fitzgerald, and Max Jacob. She died near Paris in July of 1946.Links:Read "The Cliff Floats Low" at Sixth FinchRead "Tender Buttons [Apple]" at Poets.orgZachary SchomburgZachary Schomburg's websiteBio and bio at Poetryfoundation.org"Moving a Plane Around a Living Room: In Conversation with Zachary Schomburg" in TimberTwo poems at JellyfishGertrude SteinBio and poems at Poetryfoundation.org"Gertrude Stein - Author & Poet: Mini Bio" from BiographyBio and poems at Poets.orgMentioned in this episode:KnoxCountyLibrary.orgThank you for listening and sharing this podcast. Explore life-changing resources and events, sign up for newsletters, follow us on social media, and more through our website, www.knoxcountylibrary.org.Rate & review on Podchaser

Zachary Schomburg is a poet, painter, and a publisher for Octopus Books, a small independent poetry press. He earned a BA from the College of the Ozarks and a PhD in creative writing from the University of Nebraska. He is the author of six books of poems including, most recently, Fjords vol. 2, published by Black Ocean in 2021 and a novel, Mammother, published by Featherproof Books in 2017. Gertrude Stein was born in Allegheny, Pennsylvania in 1874. She attended Radcliffe College and Johns Hopkins Medical School. In 1903, she moved to Paris where she eventually began writing poetry, fiction, and nonfiction. She became an influential figure in the worlds of art and literature, and her home became a gathering place for artists and writers like Henri Matisse, Ezra Pound, Pablo Picasso, F. Scott Fitzgerald, and Max Jacob. She died near Paris in July of 1946.Links:Read "The Cliff Floats Low" at Sixth FinchRead "Tender Buttons [Apple]" at Poets.orgZachary SchomburgZachary Schomburg's websiteBio and bio at Poetryfoundation.org"Moving a Plane Around a Living Room: In Conversation with Zachary Schomburg" in TimberTwo poems at JellyfishGertrude SteinBio and poems at Poetryfoundation.org"Gertrude Stein - Author & Poet: Mini Bio" from BiographyBio and poems at Poets.orgMentioned in this episode:KnoxCountyLibrary.orgThank you for listening and sharing this podcast. Explore life-changing resources and events, sign up for newsletters, follow us on social media, and more through our website, www.knoxcountylibrary.org.Rate & review on Podchaser

durée : 00:30:00 - Les Nuits de France Culture - par : Philippe Garbit - En 1947, dans le cadre d'une émission intitulée "Ombres vivantes", Francis Carco fait de son ami Max Jacob un portrait affectueux et amusant. Portrait qui se finit aussi laconiquement que s'était terminée tragiquement moins de trois années plus tôt la vie de Max Jacob.

Voyage, voyage ce mois-ci, sous la conduite de Jean-Marie Guénois. François Vayne nous emmène à Rome sur les traces d'un mystère peu connu ici : une apparition à Tre Fontane qui décida Pie XII à proclamer sans attendre le dogme de l'Assomption. « La Vierge de l'Apocalypse », chez Artège, est le fruit d'une enquête menée partir d'archives inédites consultées au Dicastère pour la Doctrine de la foi, au Vatican. Avec Simon Berger, nous parcourons l'Auvergne inspirée ; au gré des marches et des rencontres, surgissent la lave et la pierre des volcans, les églises à découvrir, la musique baroque, Pascal ou Pierre le Vénérable, Max Jacob, et des êtres singuliers habités par le génie de cette terre sacrée (« Les Volcaniques », chez DDB). Avec Emmanuel Tourpe, c'est l'Église toute entière que nous visiterons. Dans un contexte de débats internes à l'Église extrêmement violents, de haines entre catholiques sur les réseaux sociaux, l'auteur rappelle que l'amour seul est digne de foi. Sur les pas de grands spécialistes de la Bible, et surtout de saint Jean, saint Augustin ou du père Perrin, il montre à quel point nous embrouillons tout lorsqu'il s'agit de l'amour (« A l'amour que vous aurez les uns pour les autres...Le dernier mot de Dieu » chez Artège). Une coproduction Le Jour du Seigneur/ La Procure / KTO.

Georges Joseph Christian Simenon, born on 12/13 February 1903 in Liège, Belgium, and passing away on 4 September 1989, was a prolific Belgian writer renowned for creating the iconic fictional detective Jules Maigret. Simenon's literary legacy extends beyond the realm of detective fiction, with his impressive body of work comprising approximately 400 novels, 21 volumes of memoirs, and numerous short stories, totaling sales of over 500 million copies. While Jules Maigret brought Simenon widespread fame, he also garnered critical acclaim for his romans durs, or "hard novels," demonstrating his versatility as a writer. Esteemed literary figures such as Max Jacob, François Mauriac, and André Gide praised Simenon, with Gide hailing him as a "great novelist, perhaps the greatest" in contemporary French literature. Simenon's life unfolded against a backdrop of diverse locales. After being born and raised in Liège, he spent considerable periods residing in France (1922–45), the United States (1946–55), and, ultimately, Switzerland (1957–1989). His literary creations were deeply influenced by his semi-autobiographical reflections, drawing inspiration from his formative years in Liège, extensive travels across Europe and the world, wartime experiences, troubled marriages, and numerous love affairs. Renowned for his psychological insights and vivid portrayal of time and place, Simenon's novels have been lauded by critics such as John Banville. Among his notable works are "The Saint-Fiacre Affair" (1932), "Monsieur Hire's Engagement" (1933), "Act of Passion" (1947), "The Snow was Dirty" (1948), and "The Cat" (1967). Simenon's enduring impact on literature lies not only in the enduring popularity of Jules Maigret but also in the rich tapestry of narratives that reflect the complexities of human nature and the varied landscapes of his own life. Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices

 Tout le monde connait le nom de Max Jacob, mais assez rares sont ceux qui se font une idée précise de son existence bohême et inspirée.    Mention légales : Vos données de connexion, dont votre adresse IP, sont traités par Radio Classique, responsable de traitement, sur la base de son intérêt légitime, par l'intermédiaire de son sous-traitant Ausha, à des fins de réalisation de statistiques agréées et de lutte contre la fraude. Ces données sont supprimées en temps réel pour la finalité statistique et sous cinq mois à compter de la collecte à des fins de lutte contre la fraude. Pour plus d'informations sur les traitements réalisés par Radio Classique et exercer vos droits, consultez notre Politique de confidentialité.

Amedeo ModiglianiUn peintre et son marchandau Musée de l'Orangerie, Parisdu 20 septembre 2023 au 15 janvier 2024Interview de Cécile Girardeau, Conservatrice au musée de l'Orangerie, et co-commissaire de l'exposition,par Anne-Frédérique Fer, à Paris, le 19 septembre 2023, durée 13'31, © FranceFineArt.https://francefineart.com/https://francefineart.com/2023/10/01/3478_modigliani_musee-de-l-orangerie/communiqué de presseCommissariat :Cécile Girardeau, Conservatrice au musée de l'OrangerieSimonetta Fraquelli, Commissaire indépendante et historienne de l'artPrès d'un siècle après la rencontre entre les deux hommes en 1914, il semble important de revenir sur l'un des moments emblématiques de la vie de d'Amedeo Modigliani, celui où Paul Guillaume devient son marchand au milieu des années 1910 et sur la manière dont les liens entre les deux personnages peuvent éclairer la carrière de l'artiste. À son arrivée à Paris en 1906, Modigliani d'origine italienne est peintre. Sa rencontre avec Brancusi en 1909 agit pour lui comme une révélation : il s'initie à la sculpture et, jusqu'en 1913 et s'y consacre presque exclusivement. Sa rupture avec la pratique de la sculpture est aussi soudaine que totale : de 1914 à sa mort en 1920, il produit alors plusieurs centaines de tableaux et un ensemble important de dessins, consacrés à la seule figure humaine. C'est cette pratique de la peinture qui est au coeur de la relation entre l'artiste et le marchand. Paul Guillaume l'encourage, lui loue un atelier à Montmartre, fait connaître ses toiles dans les cercles artistiques et littéraires parisiens. Il achète, vend et collectionne ses oeuvres assurant à l'artiste une condition matérielle nouvelle ainsi qu'une renommée grandissante jusqu'à l'étranger.C'est par l'entremise du poète Max Jacob (1876-1944) que le galeriste et collectionneur Paul Guillaume aurait découvert Amedeo Modigliani en 1914. Il devient vraisemblablement son marchand dès l'année suivante comme le laisse présager la correspondance entre Paul Guillaume et son mentor le poète et critique d'art Guillaume Apollinaire (1880-1918) alors au front. C'est dans ce contexte parisien que le peintre immortalise son galeriste dans une série portraits peints et dessinés restés célèbres. Entre 1915 et 1916, Modigliani réalise quatre portraits peints de son mécène. Le premier d'entre eux, conservé au musée de l'Orangerie, proclame la relation privilégiée qu'entretiennent le marchand et l'artiste. Paul Guillaume, qui n'a alors que vingt-trois ans est représenté en costume, ganté et cravaté comme un pilote visionnaire de l'avant-garde, surplombant les mots « Novo Pilota ». Cette inscription nous laisse entrevoir que le galeriste suscite alors un grand espoir chez le peintre.Paul Guillaume à travers ses récits nous dresse aussi le portrait d'un Modigliani plus intime avec lequel il partage des affinités artistiques et littéraires. L'intérêt commun pour l'art africain est manifeste. Les deux hommes sont également sensibles à la littérature et à la poésie. Paul Guillaume se souvient ainsi que Modigliani « aimait et jugeait la poésie, non point à la manière froide et incomplète d'un agrégé de faculté, mais avec une âme mystérieusement douée pour les choses sensibles et aventureuses. »Outre les cinq peintures de Modigliani conservées aujourd'hui dans la collection du musée de l'Orangerie, plus d'une centaine de toiles ainsi qu'une cinquantaine de dessins et une dizaine de sculptures de l'artiste seraient passés par les mains du marchand. Ce nombre dénote à la fois l'implication du galeriste dans la promotion de l'artiste mais aussi son goût personnel pour ses oeuvres, largement présentes sur les murs de ses différents appartements. [...] Hébergé par Acast. Visitez acast.com/privacy pour plus d'informations.

Mon amie Sylvie Kuhn est comédienne. Elle nous raconte une partie de son chemin de vie, Jérôme Savary et le Magic Circus, la Nièvre où elle est installée aujourd'hui, le groupe de blues amateur « FeelingGood » dans lequel « elle est une comédienne qui fait la chanteuse de blues »… et sa passion pour Max Jacob. Une belle rencontre et une balade passionnante et très inspirante. Bon voyage…

La #SessionLive reçoit les 7 de Roforofo Jaaz, biberonnés à l'afrobeat de Fela (ils ont joué au Shrine à Lagos en 2019, donc adoubés par la famille Kuti) et entretien avec le compositeur anglais John Greaves qui met Apollinaire en musique. (Rediffusion) Notre 1er invité est l'artiste britannique John Greaves qui adore les poètes français. Après avoir consacré 3 albums à Verlaine, il met Apollinaire en musique dans Zones.«L'art doit avoir pour fondement la sincérité de l'émotion et la spontanéité de l'expression : l'une et l'autre sont en relation directe avec la vie qu'elles s'efforcent de magnifier esthétiquement. », disait Apollinaire. Ce propos si juste, illustre à point nommé le projet de ce nouvel album poético-musical produit par Radio France, qui a confié au compositeur John Greaves le soin de mettre en musique quelques fragments de la poésie de Guillaume Apollinaire provenant du recueil Alcools. Le compositeur qui met en musique un texte poétique, est dans une position délicate, celle d'un créateur à part entière qui tisse son monde adossé à la création d'un autre ; visiblement, cette posture stimulante sied à John Greaves qui s'est par le passé acquitté d'un travail similaire autour des mots de Paul Verlaine («Verlaine Gisant» collection Signature Radio France, 2015) une symbiose entre les mots d'Apollinaire et le monde musical de John Greaves qui aurait enchanté le poète, ayant pour habitude de concevoir ses poèmes en y accolant des mélodies de comptines, procédé que son ami Max Jacob appelait «sa petite musique». À cette célébration poétique et musicale, John Greaves convie ses complices de longue date : Jeanne Added, Himiko Paganotti, Olivier Mellano, Vincent Courtois, Sylvain Lemaitre, Bertrand Belin et Laurent Valero. Titres joués- Fête Feat. Jeanne Added- Zone 2 Feat. Bertrand Belin- Nuit Rhénane - La Loreley Feat. Himiko Paganotti.► Album Zones (Signature/OutHere Music 2022). Puis nous recevons le groupe d'afrobeat parisien Roforofo Jazz dans la #SessionLive.Roforofo. Soit «boueux» en Yoruba. Après plus d'une quinzaine d'années à entailler l'afrobeat des Frères Smith de ses coups de guitare, Martin Smith aka Elvis Martinez a remué sédiments et limons musicaux dans un marécage de radicalité hip-hop, de groove funk, de puissance afro, de liberté jazz avec un goût prononcé pour les mélanges aventureux. Roforofo Jazz n'est boueux que parce qu'il s'agite, pas parce qu'il stagne. Fixés dans la cire ou développés sur scène, les sept musiciens ne connaissent qu'un seul et unique canal d'expression : le live, ce moment d'alchimie entre eux, cette connexion par le groove.Au sujet du nouvel album Running The Way.Mettant l'auditeur immédiatement dans le ton de sa furie afro jazz rap atypique, Love In Time et sa rythmique tranchante en appellent à la puissance de la musique, en un morceau ultra-énergétique flirtant toutefois avec le jazz via des envolées de clavier bien senties. Side To Side est un réarrangement d'un morceau de l'artiste togolaise Bella Bello et de Manu Dibango, lorgnant pourtant vers la Motown et qui résonne tel un hymne à la vie et aux directions à prendre pour contrer la négativité de nos sociétés modernes.Puis sur Stand Up dans un style plus deepfunk US à la manière de Breakestra ou The Greyboy Allstars, MC Days (aka RacecaR) enchaîne entre flows rapide et downtempo dans une injonction à tous nous battre pour ce en quoi nous croyons. Un morceau épique conclu par un clin d'œil au maître Hendrix…Gas ponctue la face A par une légère mais salvatrice accalmie rythmique, s'approchant davantage d'une ambiance nu-soul et ponctuée d'un refrain explosif où rap, rock et jazz s'entrechoquent, tendant à prouver comme le scande Days qu'en étant plus réalistes nos différences ne peuvent que s'estomper…Le titre Shawarma n'a rien à voir avec un sandwich grec, quoique…! La vie se déplie comme un menu, dans lequel tout n'est pas toujours à notre goût mais qui nous apprend à accepter les mélanges et combinaisons judicieuses et juteuses. En résulte un morceau à la touche orientale, presque ethio, un rythme qui colle parfaitement au flow hip-hop et au style Roforofo Jazz.The Big Hustle est un OVNI. Articulé autour d'une boucle de 20 mesures qui lui donne une énergie communicative, ponctué d'une ligne de basse rappelant le Colonial Mentality de Fela Kuti, ce titre sonne comme une autoroute pour danseurs breakbeat effrénés ; épique !From Here To Benin nous ramène un peu aux origines afro inspirées du groupe, tout en y injectant une légère dose de pop bien sentie. Un morceau qui encourage au voyage pour apprendre à partager, universellement.Et enfin Mode For DD, reprise du titre instrumental de l'obscure jazz funk de The Awakening, agrémentée de la voix de Days racontant le sens de la vie et ses mystères, nos croyances et certitudes, en tant qu'êtres humains aussi bien qu'en tant qu'artistes. Titres interprétés- Love in Time Live RFI + voir vidéo RFI - Fire Eater, extrait de l'EP Fire Eater voir le clip - Side To Side Live RFI + voir vidéo RFI. Line Up : Days aka Racecar, voix ; Fabien Sautet, batterie ; Gregory Hector, basse ; Martin Smith, guitare ; Benjamin Des Gachons, clavier ; Laurent Dumont, saxophone baryton / flûte ; Gaël Fajeau, trompette.Son : Benoît Letirant et Jérémie Besset.► Album Running The Way / Ep Fire Eater (Office Home Rds / The Pusher 2023). Roforofo Jazz sera à l'affiche de la 16è édition du festival Au Fil des Voix, le 27 janvier 2023, au 360 Music Factory, Paris.

En el 50º aniversario de la muerte de Picasso, en Documentos RNE hemos querido mirar al tiempo en el que el universal pintor malagueño aún no había desarrollado su genio creativo y todavía estaba por trazar su camino artístico. Lo más importante estaba por suceder cuando un jovencito Pablo Ruiz Picasso llega a París en el comienzo del siglo XX y se termina instalando, junto a amigos artistas, en el Bateau Lavoir (Barco Lavadero). Un edificio cochambroso en la colina de Montmartre donde va a suceder un episodio clave de la historia del arte moderno. El documental, con la firma de Antonio Delgado desde París, recrea los años en el que el genio andaluz convivió en el Bateau Lavoir –ente 1904 y 1912- con otros creadores fundamentales del arte que acabaría llamándose vanguardista: Apollinaire, Braque, Max Jacob, Juan Gris, Manolo Hugué, Pablo Gargallo, Modigliani o Henri Rousseau el Aduanero. En el taller del Barco Lavadero Picasso creó, de espaldas al mundo y entre miseria, polvo y suciedad, obras que cambiarán el curso de la pintura del siglo XX como Los saltimbanquis, El retrato de Gertrude Stein o Las señoritas de Aviñón. En esos años Picasso se desarrolló artísticamente y vivirá una evolución que le hará pasar de su etapa azul a la rosa hasta desembocar en lo que se conocerá como cubismo. Documentos RNE ha conseguido entrevistar en exclusiva a Jeannine Warnod, crítica de arte de 102 años, que guarda memoria directa de los protagonistas de esta epopeya artística, porque nació en Montmartre y su padre, el también crítico de arte André Warnod, formó parte de la llamada Banda de Picasso. Sus recuerdos recrean aquel Montmartre, un suburbio rural de París, bohemio y sórdido, en donde la genialidad artística se mezclaba con la droga y la delincuencia. Además, exploramos en las memorias de Fernande Olivier, el primer gran amor parisino de Picasso, que compartió miseria y hambre con él en aquellos años, y que nos permiten entrar en el taller y la intimidad del malagueño. Para completar el documental contamos con los testimonios de la historiadora Annie Cohen Solal; el director de cine Luis Revenga; Juan Manuel Bonet, ex director del Museo Reina Sofía; y Brigitte Leal, ex directora del Museo Pompidou. El resultado de Picasso, el capitán del Barco Lavadero, es un fresco sobre el París de principios del siglo XX y sus movimientos artísticos, y también un relato biográfico de Pablo Ruiz Picasso antes de ser Picasso, el icono mundial de la pintura contemporánea. Escuchar audio

TESTO DELL'ARTICOLO ➜ www.bastabugie.it/it/articoli.php?id=7195L'ATTRICE PIU' BELLA DEL SECOLO... SI FECE SUORA di Rino CammilleriUna virtù che san Tommaso ammirava era la magnanimità. Che non va confusa con la liberalità. La magnanimità - letteralmente: animo grande - ce l'hanno, attenzione, anche i cattivi. Infatti, c'è differenza tra un ladro di polli e un rapinatore seriale e a mano armata di banche. Cioè, si può essere piccini anche nel male, ma un gran cattivo che si converte, diventa un grande santo. Pensiamo a san Paolo o a sant'Agostino, nonché a tutta una serie di santi che, liberati dai «sette demoni», si tramutano nella Maddalena. Lo capì bene il Manzoni, che piazzò nel suo capolavoro due grandi convertiti (fra Cristoforo e l'Innominato). A proposito di Maddalena, questa santa ebbe seguaci nella Belle époque, che era anche la puritana Età vittoriana, quando lo scandalo era vero e planetario. E una donna che vi si dedicava aveva cento volte più coraggio e grinta delle moderne attricette da TikTok. In questo spazio che occupo da più di vent'anni, ho dato conto di alcune di loro, non vi resta che spulciare la raccolta de Il Kattolico. Troverete Éve Lavallière, regina della Comédie Française, che finì in clausura. O la baronessa Alessandra Di Rudinì, l'amante di Gabriele D'Annunzio, che terminò i suoi giorni in convento; figlia di primo ministro, sposata con prole, incurante dello scalpore suscitato dalla sua, chiamiamola così, trasgressione. O Ida Rubinstein, danzatrice idolatrata che non esitava a esibirsi nuda e pure lei ninfa del Vate: convertita, fece perdere le sue tracce in un monastero.IL PRIMO DIVORZIOOggi parlerò di una di queste donne turbolente, una di quelle che, all'epoca, facevano girare la testa a capi di Stato, magnati, membri dell'alta nobiltà, non pochi dei quali arrivavano a farsi saltare le cervella perché non potevano ottenerne le grazie o perché, una volta ottenutele, si accorgevano di doverle condividere. Il personaggio di cui oggi parleremo fu definita dai contemporanei «la donna più bella del secolo». Infatti, a tenere banco e scena era la sua rivalità con la famosa Bella Otero, l'altra miss universo che con le sue danze conturbanti vietava il sonno a legioni di uomini di ogni rango. Si chiamava Liane de Pougy e, se possibile, il suo scandalo era il più scandaloso di tutti perché andava a letto non solo con gli uomini ma pure con le donne. Et en plein air. Il suo vero nome era Anne-Marie-Olympe Chassaigne, francese nata a La Flèche, nella regione della Loira, nel 1869. Suo padre era un ufficiale dell'Armée e sua madre una nobildonna. Lei fu messa a studiare nel collegio che i gesuiti tenevano a St-Anne-d'Auray, luogo caro alla fede perché teatro, due secoli prima, dell'unica apparizione riconosciuta di sant'Anna, la madre della Madonna. Aveva sedici anni quando andò in sposa al tenente di vascello Henri Pourpre, dal quale ebbe l'unico figlio, Marc. Quest'ultimo divenne pilota da caccia e cadde nel primo anno della Grande guerra. Il marito si rivelò un uomo violento e manesco. Lei, pare, non tardò a cornificarlo e si beccò pure una pistolettata quando lui la sorprese con l'amante. Il malmatrimonio durò solo due anni. Lei andò a Parigi e chiese il divorzio, gettando nella costernazione i suoi cattolicissimi genitori. Che ancora. Però, non avevano visto niente.STRAGI DI CUORI E SUCCESSONella capitale, lei non tardò ad affascinare Henri Meilhac, un affermato autore teatrale che le procurò un ingaggio addirittura al Folies Bergère, il famosissimo e trasgressivo music-hall ancor oggi esistente. Lui le pagò le lezioni di recitazione e danza con la celebre Madame Mariquita, una coreografa di origine algerina che, essendo una trovatella, rimase nota col solo nome d'arte («mariquita»: «coccinella» in spagnolo). Così, la giovane Anne-Marie divenne Liane de Pougy, ballerina di cabaret. Non tardò a essere notata da Émilie-Louise Delabigne, vero nome della contessa Valtesse de La Bigne, una cortigiana d'alto bordo che la introdusse nel bel mondo parigino e le insegnò tutti i trucchi per alzare il suo prezzo. In breve Liane poté annoverare tra i suoi ammiratori (eufemismo) nomi come Maurice de Rothschild, l'inglese lord Carnarvon, il polacco conte Roman Potocki. Fu il celebre Edmond de Goncourt a lanciare la definizione «la donna più bella del secolo». Liane divenne molto ricca a furia di regali, anche perché, come anticipato, si concedeva a entrambi i sessi. Arrivò a possedere un intero palazzo nel centro di Parigi, una residenza estiva in Bretagna e una suite riservata al Carlton di Losanna, in Svizzera. Anche il mondo culturale se la contendeva. Max Jacob, per dirne uno, era solito passare le vacanze da lei.Storie saffiche e scandaliSì, perché Liane de Pougy aveva un talento anche per la scrittura e scriveva romanzi e commedie. Spudorati. Ecco un paio di titoli: Idillio saffico e Le sensazioni della signorina de La Bringue. Nel 1899 in tale veste fece la conoscenza della scrittrice americana Natalie Clifford Barney, e le due divennero amanti coram populo. La loro relazione riempì le cronache mondane per qualche tempo, poi l'americana si stufò, non essendo portata per la monogamia. Liane mise tutta la loro storia per iscritto nel romanzo il cui titolo esplicito ho su riportato e che diventò un bestseller. Nel 1910, al culmine della sua discutibile fama, convolò a nozze col principe romeno Georges Ghika. L'unione durò ben sedici anni, poi il principe scappò con la molto più giovane Manon Thiebaut, che era stata una delle amanti di Liane.LA RISCOPERTA DELLA FEDELa ex divorziata, attrice, ballerina, cortigiana bisex, scrittrice e ora addirittura principessa non tardò a consolarsi. Con donne, perché aveva promesso al principe che con gli uomini non sarebbe più andata e, malgrado la di lui infedeltà, chissà perché la mantenne. Lui tornò sui suoi passi dopo alcuni mesi, forse perché Manon si era stancata o forse perché si era stufata di svegliarsi accanto al nonno. Ma ormai qualcosa si era spezzato e il prosieguo del matrimonio fu praticamente un disastro. Intanto, però, qualcos'altro dentro di lei aveva cominciato a ribollire.Il tempo era passato e l'età aveva ormai spento i bollori, lasciando il posto alla riflessione. La nostalgia dei tempi della sua innocenza, la calda sicurezza della religione dei suoi padri, gli studi a St-Anne-d'Auray, quel che avrebbe potuto essere la sua vita se avesse preso la via giusta: tutti questi pensieri frullavano nella mente di Anne-Marie. La goccia che avrebbe fatto traboccare il vaso arrivò in un orfanatrofio per disabili di Grenoble. Le gran dame usavano fare beneficenza, e lei era una principessa. Quei piccoli che nessuno voleva le spezzarono il cuore. Fu una suora di quell'asilo Saint-Agnès a offrire una spalla al suo pianto liberatorio. Nel 1945, la decisione. Morto il marito, si fece terziaria domenicana e andò a lavorare proprio nell'orfanatrofio-goccia-finale. Prese il velo, divenne suor Anne-Marie-Madeleine de la Pénitence. Si notino i due nomi: Maddalena e Penitenza. E davvero fu penitenza, se Dio esaudì il suo desiderio di morire la notte di Natale del 1950. Aveva 82 anni. Chi la vide disse che sul suo viso si potevano scorgere ancora i segni dell'antica bellezza della “donna più bella del secolo» precedente.

Những cuốn sách cổ với tấm bìa nâu đỏ, hẳn không xa lạ với nhiều người nếu biết đến Pháp. Đằng sau đó là cả một kho tàng nghệ thuật thủ công, được các nghệ nhân đóng bìa sách tiếp nối nghề từ nhiều thế kỷ qua. Dù cho thời đại có thay đổi, bất chấp sự xâm lấn của kỷ nguyên kỹ thuật số, những người yêu sách và các nghệ nhân vẫn tiếp tục "tạo linh hồn" cho sách. Hiệu sách của ông Michael Mcgriff mở ra từ chục năm nay, trong khu phố nhộn nhịp mà bình dân, ngay dưới chân đồi Montmatre, Paris, được mệnh danh là khu phố của các nghệ sĩ và cũng là nơi định cư của bao tên tuổi như Picasso, Monet hay Van Gogh. Vừa bán sách và vừa đọc sách, đối với ông Michael, một cuốn sách quan trọng về cả nội dung lẫn hình thức. Nó giống như quan hệ song song nhưng lại phụ thuộc vào nhau. Tức là một quyển sách hay thì phải có bìa sách đẹp và nếu bìa đẹp thì ắt nội dung trong đó cũng sẽ thú vị và mang ý nghĩa riêng biệt. Với nét cổ kính mà bụi bặm, tiệm sách cũ của ông thu hút người qua đường bởi những kệ giá sách cổ, bìa da nâu, đỏ, xếp ngay ngắn trên giá riêng biệt, thoang thoảng mùi giấy cũ. Một phần trong số đó đến từ bộ sưu tập cá nhân của ông. Ông Michael cho hay :     “Trong hiệu sách của tôi, hầu hết các cuốn sách đều có niên đại từ thế kỷ 18. Những cuốn nào cũ hơn, trước thế kỷ 18, tôi giữ lại cho riêng mình. Cuốn sách cổ nhất mà tôi giữ ở nhà được in ấn từ năm 1540. Tại sao ư ? Bởi vì tôi đặc biệt yêu thích bìa của những cuốn sách cổ. Thêm vào đó là mùi của sách cũ. Các trang giấy được làm từ một chất liệu đặc biệt : vải cũ tái chế. Nó có mùi ngọt và lưu giữ được lâu hơn so với giấy làm từ gỗ. Đối với tôi, đây là một thú vui đặc biệt. Tôi luôn so sánh kệ giá sách giống như một khu vườn. Quyển sách giống như nhưng cây hoa mà chúng ta phải săm sóc, tưới tắm, lau chùi. Đôi khi phải chỉnh lại cho thẳng hàng lối, thỉnh thoảng phải bỏ ra một số cuốn, giống những cây cỏ dại, bởi vì chúng không nằm trong ý tưởng thiết kế chung của khu vườn nữa.”    Theo thời gian, việc bảo quản những cuốn sách cũ có lẽ không dễ dàng. Một số quyển cũ quá, ông tự sửa lại, nếu không thì đành phải bỏ đi vì chi phí đóng lại bìa khá đắt đỏ. “Quyển duy nhất mà tôi đi đóng lại bìa sách bởi một thợ lành nghề là cuốn tiểu thuyết của Victor Hugo mà tôi đặc biệt yêu thích. Đây là một trong những cuốn đầu tay của đại văn hào và còn có 11 bản khác nữa. Victor Hugo lúc đó không dám ký tên vì còn trẻ và e ngại. Cuốn sách vẫn trong tình trạng tốt nhưng bìa sách có bị sờn nên tôi đi đóng lại”, ông Michael cho biết.    Dường như chính nhờ tình yêu với sách và lưu giữ sách cũ của những người như ông Michael khiến cho nghề đóng bìa sách vẫn tồn tại từ nhiều thập kỷ qua. Ở phía cuối con đường, cách hiệu sách của ông khoảng 100 mét. Bà Sophie mở một xưởng đóng sách, sửa bìa sách cũ từ 20 năm qua trong khu phố này. Bà không coi sách là một món đồ cần phải sửa chữa mà là khách hàng của mình - một bệnh nhân cần chữa trị. “Tôi thường nói với khách của tôi rằng họ là người trả tiền nhưng vị khách thực sự của tôi là cuốn sách mà họ mang đến. Công việc của tôi là khiến cuốn sách có được tuổi trẻ thêm một lần nữa. Đúng là tôi có chút gì đó giống như bác sỹ sách”, bà nói.    Những quyển sách được đóng gáy đầu tiên xuất hiện từ thế kỷ thứ II, khi người La Mã cổ đại thay thế các cuộn giấy bằng các trang giấy xếp chồng lên nhau, theo tư liệu của thư viện quốc gia Pháp.  Việc đóng gáy chủ yếu là để bảo quản sách, thường được làm bằng gỗ hoặc các vật dụng thô sơ. Cho đến thời Phục Hưng, giai đoạn “vàng son” của nghề đóng sách, các kỹ thuật được phát triển trong thời kỳ này vẫn được lưu giữ cho đến ngày nay. Tính thẩm mỹ của bìa sách được chú trọng hơn, thường được làm bằng các vật liệu nhẹ. Chi phí cũng đắt đỏ, chiếm 25 % giá trị của cuốn sách.   Tại Pháp, vào thế kỷ XVI, nhờ vào sự quan tâm của Hoàng gia, bìa sách được mạ vàng, được chạm khắc vào gáy và đôi khi được đính đá quý. Từ năm 1545 đến năm 1559, gần 900 cuốn sách có bìa và đường viền được mạ vàng, được làm cho các vị vua Pháp. Kỹ thuật mạ vàng của các nghệ nhân ở Paris đã nhanh chóng truyền cảm hứng cho các thợ đóng bìa sách ở châu Âu. Đến thế kỷ 18, sách vẫn là hiện thân của những người giàu, quyền cao chức trọng. Bìa sách thường được làm theo sở thích chủ nhân của sách. “Bìa sách là một tấm lưới vàng giam cầm những con vẹt mào (cacatoès) ngàn màu sắc, những con thuyền có cánh buồm là tem thư, hay những vị vua mà thiên đường ở trên đầu, để thể hiện rằng họ là người giàu có”, theo Max Jacob, trong cuốn Le Bibliophile, xuất bản năm 1917.   Ngày nay, dường như tầm quan trọng của bìa sách cũng như địa vị của chủ nhân không còn quá quan trọng. Các vật liệu làm bìa sách cũng không còn quý giá như trước kia. Một số người đến xưởng đóng bìa sách vì muốn làm bìa cho luận văn hay làm quà tặng. Tuy nhiên đa số là đến để đóng lại, sửa lại những quyển sách cũ. Nghệ nhân Sophie cho biết :    “ Thông thường, cứ 10 người đến cửa hàng của tôi thì có 8 người đến để đóng lại bìa sách là vì lý do tình cảm hoặc có mối liên hệ đặc biệt nào đó với cuốn sách cũ đó. Bởi vì chi phí để đóng lại hay sửa lại bìa sách thường không nhỏ. Công việc chính của chúng tôi đúng hơn là những người tiếp nối các câu chuyện của cuốn sách. Bởi vì sách không chỉ có những câu chữ mà còn có cả câu chuyện ẩn chứa đằng sau, của một gia đình, của chủ nhân của chúng. Đó cũng chính là điều mà tôi yêu thích trong công việc của mình. Khi mang sách đến, những vị khách kể với tôi lý do tại sao cuốn sách lại quan trọng với họ. Tại sao họ muốn bảo quản lâu dài, và để truyền lại cho ai. Do vậy, tôi cần phải bảo đảm rằng cuốn sách có thể được lưu giữ lâu dài, trường tồn với thời gian”.     Nếu như từ thế kỷ XX, làm bìa sách trở thành một nghệ thuật, nguồn sáng tạo của nhiều nghệ nhân, thì nhiều kỹ thuật đóng bìa sách vẫn được duy trì hàng thế kỷ qua, đều cẩn sự tỉ mỉ, kiên nhẫn của nghệ nhân. Để đóng lại bìa sách, bà Sophie cho biết, cần phải thực hiện 48 công đoạn. Mỗi bước đều rất quan trọng, và mỗi thợ đóng bìa sách có kỹ năng riêng. Chỉ cần làm hỏng một khâu nào đó thì sẽ phải làm lại tất cả từ đầu.     “Tôi chủ yếu đóng bìa sách theo cách truyền thống. Khi có ai đó mang một quyển sách cũ đến, thường đều bị rách bìa, chỉ khâu sách bị bung ra, gáy sách không còn chắc chắn nữa. Đầu tiên, tôi phải tháo tất cả ra. Loại bỏ những sợi chỉ cũ, làm sạch giấy, và bỏ các lớp keo cũ. Sau đó tôi xem xét lại vị trí của các trang giấy, xếp lại thẳng hàng rồi để vào máy ép giấy cho thẳng. Tuỳ loại giấy mà thời gian ép nhanh hay chậm. Tôi chọn ra loại chỉ mới để buộc lại sách, rồi gắn một lớp vải mỏng vào gáy sách. Tôi nghĩ công đoạn khó nhất đó là dùng búa đập vào gáy để tạo khối cho sách, làm sao để gáy sách gắn được vào bìa mới. Theo tôi, để làm được công việc này, cần phải cẩn thận tỉ mỉ, và nhất là không sợ phải tháo ra làm lại từ đầu cũng như không để khó khăn khuất phục mà phải vượt qua”.     Nói về nghề thủ công, đóng bìa sách ở Pháp, một nghề thường được cho là chỉ dành cho nam giới trước thế kỷ XIX bởi đây được coi là một nghề “hạng sang”, truyền thống, và đôi khi dành cho giới thượng lưu. Thời điểm đó, cả Paris chỉ vỏn vẹn 1 vài nghệ nhân đóng bìa sách là nữ giới, như bà góa Derome, tiếp quản xưởng của người chồng quá cố ở Paris vào năm 1815. Những phụ nữ làm việc trong xưởng, thường là người thân của chủ xưởng đóng bìa sách, và chỉ được coi là thợ phụ, làm việc vặt. Mãi cho đến cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XIX, các nghệ nhân nữ dần dần “dấn thân” vào nghề. Đa số họ, đều là người làm trong ngành nghệ thuật hoặc có gia đình làm nghề đóng bìa sách.      Cũng chính vì lý do này mà khi bà Sophie nhận ra rằng thợ đóng bìa sách là nghề mà mình muốn làm, bà đã gặp không ít khó khăn. Đầu tiên là về phía gia đình. “Hôm đó, tôi gặp bố tôi và bảo rằng tôi sẽ bỏ tất cả những việc đang làm, đi học một khoá học về đóng bìa sách (CAP reliure) và sau đó mở xưởng riêng. Lúc đó bố tôi bảo tôi bị điên và không tin vào ý định của tôi”, bà Sophie thuật lại. Có lần, bà phải đi tìm nghệ nhân đóng bìa sách để xin học việc tại xưởng. Bà nhớ lại về một ông thợ đóng sách đã nhìn bà và quả quyết nói rằng : “Đây không phải là việc của phụ nữ”. Dĩ nhiên, những khó khăn ban đầu không khiến bà chùn bước. Sau gần 7 năm học việc, bà đã mở xưởng của riêng mình và làm nghề đóng sách từ 20 năm qua. Lỗ Tấn từng nói “trên đời này làm gì có đường, người ta đi mãi thì cũng thành đường thôi”. Có lẽ bà Sophie không phải là người đầu tiên đi trên con đường này nhưng bà là một trong những người góp phần loại bỏ mác “nghề nghệ nhân chỉ dành cho nam giới”.   Theo nhà xã hội học Biheng-Martinon và Louise-Mirabelle, chuyên nghiên cứu về lịch sử nghề thủ công ở Pháp, từ năm 1970, bắt đầu có nhiều phụ nữ quan tâm đến nghề đóng bìa sách. Lý do có thể là vì với trợ giúp từ một số loại máy móc, cùng các công cụ khác nhau, nghề đóng bìa sách không cần quá nhiều thể lực, bên cạnh các cuộc đấu tranh bình quyền nam - nữ trong công việc. Hiện nay,  50 % thợ thủ công ở Pháp làm trong trong lĩnh vực này là nữ giới.  

“Fernande Olivier et Pablo Picasso“ dans l'intimité du Bateau-Lavoirau Musée de Montmartre, Parisdu 14 octobre 2022 au 19 février 2023Interview de Nathalie Bondil, directrice du musée et des expositions de l'Institut du monde arabe et de Saskia Ooms, responsable de la conservation du musée de Montmartre, commissaires de l'exposition,par Anne-Frédérique Fer, à Paris, le 24 octobre 2022, durée 26'16.© FranceFineArt.https://francefineart.com/2022/10/26/3334_fernande-olivier_musee-de-montmartre/Communiqué de presse Commissariat :Nathalie Bondil, directrice du musée et des expositions de l'Institut du monde arabe Saskia Ooms, responsable de la conservation du musée de Montmartre Assistées de Clémence PinquierFernande Olivier (1881-1966), femme moderne, modèle, artiste et écrivain, compagne et modèle du jeune Picasso de 1904 à 1912, est à l'honneur au musée de Montmartre. Cette personnalité́ du Bateau-Lavoir et de la vie montmartroise au début du XXe siècle est le sujet d'une première exposition qui lui est entièrement consacrée.Cette exposition raconte Fernande Olivier et illustre grâce à des archives familiales et de nombreux prêts publics et privés, les épisodes phares des avant-gardes. Le point-de-vue adopté est celui de Fernande à travers ses écrits, ses correspondances et même ses oeuvres. Deux livres forment le fil rouge de l'exposition : « Souvenirs Intimes, écrits pour Picasso » et « Picasso et ses amis ».Le premier ouvrage publié de manière posthume raconte sa jeunesse difficile, enfant non reconnue, épouse violentée lors d'un premier mariage dont elle s‘échappe, sa quête d'émancipation comme modèle professionnelle, enfin sa rencontre avec Pablo.Le second, publié de son vivant, compile ses observations originales, parfois tranchantes, sur les personnalités du Bateau-Lavoir, artistes et mécènes, dont elle partage la vie quotidienne. Louangé par Paul Léautaud, c'est « le tableau le plus authentique de cette époque » dira Picasso à l'instar d'André Salmon et de Max Jacob.Fernande Olivier et Pablo Picasso, dans l'intimité du Bateau-Lavoir propose donc un dialogue entre les mots de Fernande et un ensemble de soixante-seize oeuvres (peintures, sculptures, dessins, lithographies, manuscrits, éditions et correspondances originales) outre un riche corpus photographique et vidéographique présentés en regard de ses écrits. Elle illustre les épisodes marquants de sa vie de femme, modèle, écrivain et artiste. Son point-de-vue unique de témoin des avant-gardes est donné à voir à travers les oeuvres des artistes qu'elle côtoie parmi lesquels Georges Braque, André Derain, Otto Freundlich, Juan Gris, Auguste Herbin, Marie Laurencin, Henri Matisse, Henri Rousseau, Suzanne Valadon, Kees Van Dongen, et bien-sûr Pablo Picasso. Une installation contemporaine d'Agnès Thurnauer, rappelle dans le parcours combien les violences conjugales vécues dans son premier mariage restent d'actualité.Ces témoignages précieux décrivent les membres du cercle artistique du Bateau-Lavoir et les marchands comme Vollard et Kahnweiler avec intelligence et humour. L'exposition éclaire d'autres figures de ce cercle : artistes femmes, mécènes et compagnes aux rôles multiples et majeurs telles que Gertrude Stein, Marie Laurencin, Guus van Dongen, et Suzanne Valadon… Hébergé par Acast. Visitez acast.com/privacy pour plus d'informations.

Đồi Montmartre, ở Paris, lại tưng bừng với Hội mùa Thu hoạch (Fête des Vendanges) từ ngày 05 đến 09/10/2022. Hàng năm, khoảng 3.000 chai vang đỏ và hồng được ủ từ nho của gần 1.900 gốc, trong đó nhiều gốc trồng năm 1933. Toàn bộ số tiền bán rượu được dành cho các chương trình xã hội của quận 18. Được tổ chức từ 80 năm nay, Hội mùa Thu hoạch là dịp thưởng thức ẩm thực và đắm mình trong không khí hội hè nổi tiếng của Montmartre. Montmartre từng là vùng đất hoang vu với một tu viện được xây vào thế kỷ XII và vài ruộng nho xung quanh. Rồi người ta đến trồng rau, trồng nho, lập làng quanh tu viện. Nét điền dã dần biến mất với quá trình đô thị hóa từ thế kỷ XIX. Một tầng lớp cư dân mới, chủ yếu là người nghèo, trộm cắp, công nhân và cả những nghệ sĩ nay đây mai đó, bị đẩy khỏi quá trình đô thị hóa Paris theo kế hoạch của kiến trúc sư Haussmann, đến sống ở rìa làng, hình thành khu ổ chuột (maquis de Montmartre), không điện, không nước với những căn nhà lụp xụp xen giữa thảm thực vật hoang dại. Từ khu ổ chuột thành “mồi” cho giới bất động sản Chính quyền cũng quay lưng với những “thành phần không một xu dính túi”, ít nhất cho đến cuối thế kỷ XIX. Vào Thời kỳ Tươi đẹp (Belle Epoque, 1871-1880), những vùng trên cao ở Paris trở thành khu vực giải trí sành điệu. Làng Montmartre lột xác. Các quán rượu mọc lên ầm ầm, thu hút giới tinh hoa Paris và những nghệ sĩ nổi tiếng đương thời. Đất ở Montmartre lên giá. Ngôi làng trở trành miếng mồi cho giới thầu xây dựng. Người dân nghèo bị đuổi khỏi khu ổ chuột, đôi khi không được tái định cư. Những tòa nhà theo kiến trúc Haussmann lần lượt mọc trên đại lộ Junot ở chân đồi, thêm vài ngôi biệt thự theo kiến trúc Anh, Tân Nghệ thuật dành cho nhà giầu (biệt thự Léandre). Quá trình thay đổi của khu đồi được tái hiện rõ ở Bảo tàng Montmartre (Musée de Montmartre, được bà Saskia Ooms, phụ trách bảo tàng, giới thiệu với RFI Tiếng Việt : “Bảo tàng muốn giới thiệu quá trình thay đổi của khu phố theo thứ tự thời gian. Những chiếc cối xay gió và mỏ khai thác thạch cao dần biến mất để mở đại lộ Junot, rồi Montmartre được sáp nhập vào quận 18 Paris năm 1860. Ngoài ra, còn có lịch sử của tu viện Montmartre, cùng với những cánh đồng nho gắn liền với lịch sử của khu đồi. Chúng tôi may mắn có bộ sưu tập đa ngành rất đa dạng, gồm tranh, ảnh, ma-két, đồ vật… cho thấy quá trình thay đổi của khu phố. Ngoài ra, bảo tàng còn có rất nhiều tấm áp-phích do các nghệ sĩ lúc đó thực hiện, đồ sứ Clignancourt sang trọng, cũng như những đồ vật mang tính dân gian cho thấy nét đặc biệt của khu phố. Khách tham quan có thể xem kịch bóng được tái dựng ở phòng trưng bày Chat Noir. Đây là khu trưng bày hiếm có, nơi người xem như hòa mình vào khung cảnh huyên náo, nhộn nhịp của khu phố và tiệm hát huyền thoại do Rodolphe Salis thành lập”. Nhà thờ Thánh Tâm (Basilique du Sacré-Coeur de Montmartre), được khởi công năm 1875, ban đầu bị coi là lời thóa mạ đến tinh thần cách mạng, nhưng lại góp phần làm thay đổi cảnh quan đồi Montmartre. Một bên là tâm linh, bên kia là trần tục, nhộn nhạo với những hàng cà phê, quán rượu trong thập niên 1880. “Nét đặc trưng của khu phố được truyền tải qua những quán rượu, cà phê mọc trên đồi Montmartre từ năm 1888. Thực ra, rất nhiều nghệ sĩ đã đến Montmartre vào khoảng thập niên 1870, sau đó, họ thường xuyên lui tới những quán cà phê, ngày càng đông hơn ở trên đồi, đặc biệt phải kể đến quán Café du Chat noir (Cà phê Mèo Đen), rất nổi tiếng, rất đông khách và thường chiếu kịch bóng. Tất cả được chúng tôi trưng bày trong phòng triển lãm Mèo Đen. Ngoài ra, còn có nhiều diễn viên sân khấu, cũng như những anh hề của Gánh xiếc Medrano nổi tiếng, được nhiều nghệ sĩ tái hiện trong tác phẩm của họ. Trong bảo tàng, khách tham quan có thể thấy tấm áp-phích rất đẹp của họa sĩ Toulouse-Lautrec quảng cáo buổi diễn mỗi tối của Aristide Bruant ở quán rượu-cà phê Mirliton, hoặc về Jane Avril và Yvette Guilbert, hai vũ nữ rất nổi tiếng”. Cái nôi của nghệ thuật, nơi giao lưu của văn nghệ sĩ Montmartre trở thành trung tâm của thủ đô nghệ thuật Paris vào đầu thế kỷ XX. Chính tại khu phố thời thượng này, Bateau-Lavoir, một trong những nơi cư trú nổi tiếng của các nghệ sĩ đã ra đời. Dãy nhà cấp bốn, ban đầu là phòng khiêu vũ, sau đó là xưởng làm đàn piano, được ngăn dọc thành khoảng 20 xưởng vẽ nhỏ, làm liên tưởng đến hành lang trên boong tầu nên được nhà thơ Max Jacob đặt tên là Bateau-Lavoir. Lúc đầu, đây chỉ là nơi lưu trú của các nghệ sĩ Ý và Tây Ban Nha, dần dần Bateau-Lavoir trở thành nơi giao lưu của giới văn-nghệ sĩ. Guillaume Apollinaire, Amedeo Modigliani, Henri Matisse, Georges Braque, Jean Cocteau… từng sống trong “ngôi nhà chung”. Bateau-Lavoir trở thành “Villa Medicis của hội họa hiện đại”, nơi danh họa Picasso gặp người bạn đời, người mẫu Fernande Olivier. “Tại khu Bateau-Lavoir, Picasso vẽ bức Les Demoiselles d'Avignon (Những cô gái ở Avignon). Đó cũng là nơi sáng tác của Kees Van Dongen, Othon Friesz, Juan Gris và nhiều nghệ sĩ khác. Các nghệ sĩ tiên phong trong khu phố đã thực sự ganh đua với nhau vào thời đó. Rất nhiều tác phẩm của những nghệ sĩ đã sống trong bảo tàng cũng được trưng bày, như Suzanne Valadon, Maurice Utrillo và André Utter. Trước khi trở thành bảo tàng hiện nay, khu nhà này có những xưởng vẽ, rất nhiều nghệ sĩ đã sống ở đây, trong đó có Raoul Dufy, Othon Friesz, Charles Camoin, Émile Bernard”. Từ khu vườn của bảo tàng có thể nhìn xuống ruộng nho duy nhất Clos-Montmartre, chếch xa hơn một chút là quán rượu Lapin Agile, được coi là “ngôi đền” của giới nghệ sĩ và người thích hát. Họa sĩ biếm họa André Gill vẽ biển hiệu cho quán rượu là một chú thỏ đang nhảy ra khỏi nồi. Từ đó, người ta gọi là Chú thỏ của Gill (le Lapin à Gil), sau được lái thành Chú thỏ nhanh nhẹn (le Lapin Agile) và giữ cho đến nay. Bà Saskia Ooms nhận xét : “Montmartre là một trong những khu phố hiếm hoi vẫn giữ được nét quyến rũ đặc biệt. Phần lớn khu phố vẫn như xưa. Người ta vẫn thấy những địa điểm nổi tiếng như nhà hàng Lapin Agile, Lâu đài Sương mù (Château des Brouillards), Ngôi nhà mầu hồng (Maison Rose), Cối xa gió đỏ (Moulin Rouge), nghĩa trang Saint-Vincent tạo nên nét quyến rũ, cổ kính và rất độc đáo cho khu phố”.  Làng trong phố Hầu hết những địa điểm được bà Saskia Ooms nhắc đến đều nằm quanh khu phố Abreuvoir, hiện là điểm “check-in” không thể bỏ qua của du khách. Đầu phố là nhà hàng Maison rose (Ngôi nhà mầu hồng) nổi tiếng, được xây vào khoảng năm 1850, sau đó bị bỏ hoang, rồi được Laure Gargallo, người mẫu cho Picasso, mua lại và sơn hồng để làm quán ăn nhỏ cho những người bạn nghệ sĩ. Giữa phố Abreuvoir là tượng ca sĩ Dalida, ngay cạnh Lâu đài Sương mù với những câu chuyện ma chưa có lời giải. Có lẽ nhờ một số người dân chống cưỡng chế để đô thị hóa Montmartre vào đầu thế kỷ XX mà khu phố vẫn giữ được nét nông thôn điểm xuyết trong cảnh quan đã thay đổi. Họ buộc phải rời đi vào những năm 1940 do tình trạng nhà xuống cấp. Montmartre có khoảng 15 cối xay gió được xây từ năm 1591 đến 1741 và hiện còn lại hai, được trùng tu, nằm ở phố Lepic. Nổi tiếng nhất và ở trên cao nhất là cối xay gió Blute-fin nằm trong khu nhà riêng nên chỉ có thể nhìn từ ngoài đường. Radet, cối xay gió còn lại thứ hai, được di chuyển đến vị trí hiện nay từ thế kỷ XIX để làm quán rượu và hiện là nhà hàng Moulin de la Galette. Riêng Moulin Rouge (Cối xay gió đỏ), quán rượu nổi tiếng với vũ điệu Cancan, được Joseph Oller và Charles Zidler cho xây năm 1889 làm tụ điểm giải trí. Quá trình phát triển của Montmartre và Moulin Rouge gắn chặt nhau suốt thế kỷ XX và được tái hiện trong bảo tàng : “Bảo tàng dành riêng một gian trưng bày về quán rượu Moulin Rouge nổi tiếng với một đoạn trích trong phim French Cancan (Điệu nhảy cancan của Pháp) của Jean Renoir. Ngoài ra còn có rất nhiều ảnh của những vũ nữ nổi tiếng. Họ có bưu thiếp riêng, in hình họ, để bán hoặc tặng cho người hâm mộ vì đó cũng là những nghệ sĩ tài hoa, quyến rũ. Bên cạnh đó còn có Quảng trường Pigalle. Còn trong tấm áp-phích của Toulouse-Lautrec, có thể thấy Cối xay gió Đỏ (Moulin Rouge)”. Ngoài những điểm quá nổi tiếng, như Nhà thờ Thánh Tâm Sacré-Coeur, nhà thờ Saint-Pierre, Quảng trường Tertre với những quán cà phê và họa sĩ dạo dưới bóng cây tiêu huyền, bà Saskia Ooms gợi ý một số điểm quyến rũ nhưng không đông người : “Trước tiên là khu vườn của bảo tàng Montmartre, được coi là chốn thanh bình, rất hiếm ở Paris và rất đặc biệt nhờ quán Café Renoir, nơi khách tham quan có thể nhâm nhi từng khoảnh khắc hạnh phúc.  Tiếp theo là khu phố Abbesse, rất quyến rũ với quảng trường cùng tên và nhà thờ tuyệt đẹp ngay cạnh. Rồi còn có những con ngõ, con phố nhỏ, như phố Chevalier de la Barre, phố Lepic, công viên Marcel Bleustein-Blanchet ở ngay sau Nhà thờ Thánh Tâm, vườn hoa Clignancourt, hay vườn hoa Suzanne Buisson ẩn mình giữa đại lộ Genet và phố Simon Dereure. Tất cả cho thấy vẻ đẹp tuyệt vời của Montmartre. Du khách có thể cảm nhận được không khí hư ảo trong khu phố tuyệt vời này”.

Đồi Montmartre, ở Paris, lại tưng bừng với Hội mùa Thu hoạch (Fête des Vendanges) từ ngày 05 đến 09/10/2022. Hàng năm, khoảng 3.000 chai vang đỏ và hồng được ủ từ nho của gần 1.900 gốc, trong đó nhiều gốc trồng năm 1933. Toàn bộ số tiền bán rượu được dành cho các chương trình xã hội của quận 18. Được tổ chức từ 80 năm nay, Hội mùa Thu hoạch là dịp thưởng thức ẩm thực và đắm mình trong không khí hội hè nổi tiếng của Montmartre. Montmartre từng là vùng đất hoang vu với một tu viện được xây vào thế kỷ XII và vài ruộng nho xung quanh. Rồi người ta đến trồng rau, trồng nho, lập làng quanh tu viện. Nét điền dã dần biến mất với quá trình đô thị hóa từ thế kỷ XIX. Một tầng lớp cư dân mới, chủ yếu là người nghèo, trộm cắp, công nhân và cả những nghệ sĩ nay đây mai đó, bị đẩy khỏi quá trình đô thị hóa Paris theo kế hoạch của kiến trúc sư Haussmann, đến sống ở rìa làng, hình thành khu ổ chuột (maquis de Montmartre), không điện, không nước với những căn nhà lụp xụp xen giữa thảm thực vật hoang dại. Từ khu ổ chuột thành “mồi” cho giới bất động sản Chính quyền cũng quay lưng với những “thành phần không một xu dính túi”, ít nhất cho đến cuối thế kỷ XIX. Vào Thời kỳ Tươi đẹp (Belle Epoque, 1871-1880), những vùng trên cao ở Paris trở thành khu vực giải trí sành điệu. Làng Montmartre lột xác. Các quán rượu mọc lên ầm ầm, thu hút giới tinh hoa Paris và những nghệ sĩ nổi tiếng đương thời. Đất ở Montmartre lên giá. Ngôi làng trở trành miếng mồi cho giới thầu xây dựng. Người dân nghèo bị đuổi khỏi khu ổ chuột, đôi khi không được tái định cư. Những tòa nhà theo kiến trúc Haussmann lần lượt mọc trên đại lộ Junot ở chân đồi, thêm vài ngôi biệt thự theo kiến trúc Anh, Tân Nghệ thuật dành cho nhà giầu (biệt thự Léandre). Quá trình thay đổi của khu đồi được tái hiện rõ ở Bảo tàng Montmartre (Musée de Montmartre, được bà Saskia Ooms, phụ trách bảo tàng, giới thiệu với RFI Tiếng Việt : “Bảo tàng muốn giới thiệu quá trình thay đổi của khu phố theo thứ tự thời gian. Những chiếc cối xay gió và mỏ khai thác thạch cao dần biến mất để mở đại lộ Junot, rồi Montmartre được sáp nhập vào quận 18 Paris năm 1860. Ngoài ra, còn có lịch sử của tu viện Montmartre, cùng với những cánh đồng nho gắn liền với lịch sử của khu đồi. Chúng tôi may mắn có bộ sưu tập đa ngành rất đa dạng, gồm tranh, ảnh, ma-két, đồ vật… cho thấy quá trình thay đổi của khu phố. Ngoài ra, bảo tàng còn có rất nhiều tấm áp-phích do các nghệ sĩ lúc đó thực hiện, đồ sứ Clignancourt sang trọng, cũng như những đồ vật mang tính dân gian cho thấy nét đặc biệt của khu phố. Khách tham quan có thể xem kịch bóng được tái dựng ở phòng trưng bày Chat Noir. Đây là khu trưng bày hiếm có, nơi người xem như hòa mình vào khung cảnh huyên náo, nhộn nhịp của khu phố và tiệm hát huyền thoại do Rodolphe Salis thành lập”. Nhà thờ Thánh Tâm (Basilique du Sacré-Coeur de Montmartre), được khởi công năm 1875, ban đầu bị coi là lời thóa mạ đến tinh thần cách mạng, nhưng lại góp phần làm thay đổi cảnh quan đồi Montmartre. Một bên là tâm linh, bên kia là trần tục, nhộn nhạo với những hàng cà phê, quán rượu trong thập niên 1880. “Nét đặc trưng của khu phố được truyền tải qua những quán rượu, cà phê mọc trên đồi Montmartre từ năm 1888. Thực ra, rất nhiều nghệ sĩ đã đến Montmartre vào khoảng thập niên 1870, sau đó, họ thường xuyên lui tới những quán cà phê, ngày càng đông hơn ở trên đồi, đặc biệt phải kể đến quán Café du Chat noir (Cà phê Mèo Đen), rất nổi tiếng, rất đông khách và thường chiếu kịch bóng. Tất cả được chúng tôi trưng bày trong phòng triển lãm Mèo Đen. Ngoài ra, còn có nhiều diễn viên sân khấu, cũng như những anh hề của Gánh xiếc Medrano nổi tiếng, được nhiều nghệ sĩ tái hiện trong tác phẩm của họ. Trong bảo tàng, khách tham quan có thể thấy tấm áp-phích rất đẹp của họa sĩ Toulouse-Lautrec quảng cáo buổi diễn mỗi tối của Aristide Bruant ở quán rượu-cà phê Mirliton, hoặc về Jane Avril và Yvette Guilbert, hai vũ nữ rất nổi tiếng”. Cái nôi của nghệ thuật, nơi giao lưu của văn nghệ sĩ Montmartre trở thành trung tâm của thủ đô nghệ thuật Paris vào đầu thế kỷ XX. Chính tại khu phố thời thượng này, Bateau-Lavoir, một trong những nơi cư trú nổi tiếng của các nghệ sĩ đã ra đời. Dãy nhà cấp bốn, ban đầu là phòng khiêu vũ, sau đó là xưởng làm đàn piano, được ngăn dọc thành khoảng 20 xưởng vẽ nhỏ, làm liên tưởng đến hành lang trên boong tầu nên được nhà thơ Max Jacob đặt tên là Bateau-Lavoir. Lúc đầu, đây chỉ là nơi lưu trú của các nghệ sĩ Ý và Tây Ban Nha, dần dần Bateau-Lavoir trở thành nơi giao lưu của giới văn-nghệ sĩ. Guillaume Apollinaire, Amedeo Modigliani, Henri Matisse, Georges Braque, Jean Cocteau… từng sống trong “ngôi nhà chung”. Bateau-Lavoir trở thành “Villa Medicis của hội họa hiện đại”, nơi danh họa Picasso gặp người bạn đời, người mẫu Fernande Olivier. “Tại khu Bateau-Lavoir, Picasso vẽ bức Les Demoiselles d'Avignon (Những cô gái ở Avignon). Đó cũng là nơi sáng tác của Kees Van Dongen, Othon Friesz, Juan Gris và nhiều nghệ sĩ khác. Các nghệ sĩ tiên phong trong khu phố đã thực sự ganh đua với nhau vào thời đó. Rất nhiều tác phẩm của những nghệ sĩ đã sống trong bảo tàng cũng được trưng bày, như Suzanne Valadon, Maurice Utrillo và André Utter. Trước khi trở thành bảo tàng hiện nay, khu nhà này có những xưởng vẽ, rất nhiều nghệ sĩ đã sống ở đây, trong đó có Raoul Dufy, Othon Friesz, Charles Camoin, Émile Bernard”. Từ khu vườn của bảo tàng có thể nhìn xuống ruộng nho duy nhất Clos-Montmartre, chếch xa hơn một chút là quán rượu Lapin Agile, được coi là “ngôi đền” của giới nghệ sĩ và người thích hát. Họa sĩ biếm họa André Gill vẽ biển hiệu cho quán rượu là một chú thỏ đang nhảy ra khỏi nồi. Từ đó, người ta gọi là Chú thỏ của Gill (le Lapin à Gil), sau được lái thành Chú thỏ nhanh nhẹn (le Lapin Agile) và giữ cho đến nay. Bà Saskia Ooms nhận xét : “Montmartre là một trong những khu phố hiếm hoi vẫn giữ được nét quyến rũ đặc biệt. Phần lớn khu phố vẫn như xưa. Người ta vẫn thấy những địa điểm nổi tiếng như nhà hàng Lapin Agile, Lâu đài Sương mù (Château des Brouillards), Ngôi nhà mầu hồng (Maison Rose), Cối xa gió đỏ (Moulin Rouge), nghĩa trang Saint-Vincent tạo nên nét quyến rũ, cổ kính và rất độc đáo cho khu phố”.  Làng trong phố Hầu hết những địa điểm được bà Saskia Ooms nhắc đến đều nằm quanh khu phố Abreuvoir, hiện là điểm “check-in” không thể bỏ qua của du khách. Đầu phố là nhà hàng Maison rose (Ngôi nhà mầu hồng) nổi tiếng, được xây vào khoảng năm 1850, sau đó bị bỏ hoang, rồi được Laure Gargallo, người mẫu cho Picasso, mua lại và sơn hồng để làm quán ăn nhỏ cho những người bạn nghệ sĩ. Giữa phố Abreuvoir là tượng ca sĩ Dalida, ngay cạnh Lâu đài Sương mù với những câu chuyện ma chưa có lời giải. Có lẽ nhờ một số người dân chống cưỡng chế để đô thị hóa Montmartre vào đầu thế kỷ XX mà khu phố vẫn giữ được nét nông thôn điểm xuyết trong cảnh quan đã thay đổi. Họ buộc phải rời đi vào những năm 1940 do tình trạng nhà xuống cấp. Montmartre có khoảng 15 cối xay gió được xây từ năm 1591 đến 1741 và hiện còn lại hai, được trùng tu, nằm ở phố Lepic. Nổi tiếng nhất và ở trên cao nhất là cối xay gió Blute-fin nằm trong khu nhà riêng nên chỉ có thể nhìn từ ngoài đường. Radet, cối xay gió còn lại thứ hai, được di chuyển đến vị trí hiện nay từ thế kỷ XIX để làm quán rượu và hiện là nhà hàng Moulin de la Galette. Riêng Moulin Rouge (Cối xay gió đỏ), quán rượu nổi tiếng với vũ điệu Cancan, được Joseph Oller và Charles Zidler cho xây năm 1889 làm tụ điểm giải trí. Quá trình phát triển của Montmartre và Moulin Rouge gắn chặt nhau suốt thế kỷ XX và được tái hiện trong bảo tàng : “Bảo tàng dành riêng một gian trưng bày về quán rượu Moulin Rouge nổi tiếng với một đoạn trích trong phim French Cancan (Điệu nhảy cancan của Pháp) của Jean Renoir. Ngoài ra còn có rất nhiều ảnh của những vũ nữ nổi tiếng. Họ có bưu thiếp riêng, in hình họ, để bán hoặc tặng cho người hâm mộ vì đó cũng là những nghệ sĩ tài hoa, quyến rũ. Bên cạnh đó còn có Quảng trường Pigalle. Còn trong tấm áp-phích của Toulouse-Lautrec, có thể thấy Cối xay gió Đỏ (Moulin Rouge)”. Ngoài những điểm quá nổi tiếng, như Nhà thờ Thánh Tâm Sacré-Coeur, nhà thờ Saint-Pierre, Quảng trường Tertre với những quán cà phê và họa sĩ dạo dưới bóng cây tiêu huyền, bà Saskia Ooms gợi ý một số điểm quyến rũ nhưng không đông người : “Trước tiên là khu vườn của bảo tàng Montmartre, được coi là chốn thanh bình, rất hiếm ở Paris và rất đặc biệt nhờ quán Café Renoir, nơi khách tham quan có thể nhâm nhi từng khoảnh khắc hạnh phúc.  Tiếp theo là khu phố Abbesse, rất quyến rũ với quảng trường cùng tên và nhà thờ tuyệt đẹp ngay cạnh. Rồi còn có những con ngõ, con phố nhỏ, như phố Chevalier de la Barre, phố Lepic, công viên Marcel Bleustein-Blanchet ở ngay sau Nhà thờ Thánh Tâm, vườn hoa Clignancourt, hay vườn hoa Suzanne Buisson ẩn mình giữa đại lộ Genet và phố Simon Dereure. Tất cả cho thấy vẻ đẹp tuyệt vời của Montmartre. Du khách có thể cảm nhận được không khí hư ảo trong khu phố tuyệt vời này”.

durée : 00:40:00 - Les Nuits de France Culture - Par Pierre Andreu - Avec Robert Pinget et Kenneth Koch

durée : 00:04:00 - Les Nuits de France Culture - "Pierre Reverdy, le poète oublié", une sélection d'archives avec et sur le poète lié au cubisme, au surréalisme et à Dada. Il fut l'amant de Coco Chanel et l'ami de Pablo Picasso, Guillaume Apollinaire, Georges Braque et Max Jacob, rencontrés dès 1910 à Montmartre.

Journaliste littéraire, co-fondatrice des éditions Les Saints Pères, Jessica L. Nelson est aussi écrivaine et vient de publier, aux éditions Albin Michel, un roman intitulé «Brillant comme une larme» où elle fait revivre Raymond Radiguet, auteur du livre culte «Le Diable au corps», emporté à l'âge de 20 ans par la maladie. "Paris, 1917. Un tout jeune garçon se presse pour rejoindre sa maîtresse, de dix ans son aînée. Il veut aller vite, trop vite. Il ne sait pas encore qu'il porte en lui le génie de la littérature et que son parcours de comète se mêlera aux destinées de Coco Chanel, Max Jacob, Picasso, Breton et Aragon, et surtout à celle de Jean Cocteau… Mais il est persuadé qu'il a de grandes choses à accomplir et peu de temps pour y parvenir. Raymond Radiguet, futur auteur du Diable au corps, va tutoyer les étoiles et s'y brûler. Jessica L. Nelson fait revivre une époque culturelle et intellectuelle, celle de l'immédiat après-guerre de 1914-1918, au fil du portrait tout en finesse d'un personnage dont le nom, un siècle après sa mort, résonne encore comme une légende." (Présentation des éditions Albin Michel)

“La carretera ascendió a una colina y entramos en un bosque espeso. Seguía la cuesta. A veces descendía, pero volvía a empinarse de nuevo. Todo el tiempo se oían las esquilas del ganado. Por último la carretera ascendió a las cimas de los cerros, que era la parte más alta de la cadena de montañas que se veían desde Burguete. La fruta silvestre crecía en el lado del sol, en algunos ligeros claros entre los árboles”. Fragmento de “Fiesta”. La moderna literatura norteamericana nace en París en la casa de Gertrude Stein (1.874-1.946). Por su salón, decorado con cuadros famosos pasan los llamados que en la capital francesa quieren iniciarse en la creación literaria. La Stein era una mecenas caprichosa, con aspecto masculino, fuerte y esquiva. Era de nacionalidad estadounidense y era una mujer culta y muy rica. En su autobiografía nos dejó prueba concreta de cómo era aquella atmósfera bohemia y cómo surgió la . Si lo importante era su compañía, más aún era el matriarcado que su estilo implantaba, o sea una escritura directa, descarnada y sencilla a la vez y eso era lo que precisamente Hemingway necesitaba para pulir sus pretensiones juveniles barrocas. Alice B. Toklas, el amor de su vida, le dedicó un libro, “Autobiografía de Alice B. Toklas” de 1.933, y en él vemos una panorámica parisina, con Matisse, Braque, Picasso, Juan Gris, Max Jacob y Apollinaire, entre otros, así como los recién llegados desterrados americanos; es un testimonio insuperable de aquel momento de esplendor creativo. Ernest Hemingway (1.899-1.961) amaba vivir la violencia y poseía un carácter fuerte que sólo le permitía descubrirse a sí mismo en una extraña confrontación con la adversidad. Le gustaba plasmar momentos heroicos en sus novelas ; las guerras serían una de sus fuentes de inspiración y tal vez la metáfora de su propia lucha interior. Llevaba desde dentro la emoción de lo cotidiano y la mitificación de los pequeños sucesos; su vocación de periodista le hizo intentar transcribir el espectáculo de la realidad con el menor número posible de palabras, buscando así una intensidad expresiva que haría de él un maestro incomparable. Seguía así la línea de los grandes realistas americanos como, por ejemplo, Mark Twain, y Gertrude Stein sería decisiva en este proceso de decantación de su estilo. De su infancia en Chicago (había nacido en un barrio de esa ciudad, Oak Park) le quedaban unos extraños recuerdos familiares que perseguiría toda su vida: en su obra no hay un dilema amoroso sino una extraña confrontación del héroe con la acción, no hay tiempo de afectos en este mundo de , y hasta el último héroe, Santiago, el viejo que pescaba en solitario, es un ejemplo de como en Hemingway la vida es una ceremonia de intimidad: ésta es la lección del héroe de “Adiós alas armas”, Frederick Henry, o de Harry, el protagonista herido de “Las nieves del Kilimanjaro”; incluso Robert Jordan en “Por quién doblan las campanas”. Hay una lucha contra el destino, el héroe presenta heridas externas e internas, se sabe víctima de una extraña amenaza y busca una forma de superación que no siempre llega. Sus primeros cuentos ya marcan este ritmo. En “Nuestro tiempo” de 1.924, nos va a conmover por su anhelo implacable de veracidad, en un tono de patetismo inolvidable. Nick Adams es el centro de una serie de aventuras, que tienen un principio feliz y van hacia un final taciturno y triste. Le reconocemos sentado junto al . Vemos su incapacidad afectiva, su tendencia a dialogar con la naturaleza. Cuando nos entrega “Fiesta” de 1.926, ha alcanzado ya la plenitud de un estilo y nos encontramos ante un fascinante viaje que, desde París, concluye en Madrid, pasando por la Arcadia de Burguete y los momentos de fiesta de San Fermín. Hemingway sentía por España un enorme amor y ese ambiente bohemio y pseudointelectual que Lady Brett congrega a su alrededor, y esos satélites que son Jake Barnes, Robert Cohn o Bill Gorton no son sino el ejemplo claro de un mundo que ha perdido las ilusiones. El mismo narrador, Jake Barnes está castrado, y desea apasionadamente a Lady Brett, constituyendo un ejemplo claro de la impotencia entre deseo y acto que tanto gusta mostrar al autor. Hay una explosión de sensualidad del instante, casi religiosa, como comprobamos en el fragmento inicial que nos ha leído Antonio. Es preciso huir de Lady Brett y ese ámbito bucólico es cono una salvación. Los momentos de los sanfermines o las descripciones de Pamplona, son sencillamente magistrales. “Adiós a las armas”, publicada en 1.929, es una de las cumbres de la literatura universal. Ambientada en Italia y Suiza durante la I Guerra Mundial, está centrada en el amor de un oficial norteamericano, Frederick Henry, por una enfermera británica, Catherine Barclay. Ambos deciden huir juntos del absurdo de la guerra, escaparse a Suiza, refugiarse en las montañas. Cuando ya han llegado a Lausana ella muere como consecuencia de un parto difícil, Frederick queda solo y pensativo frente al cuerpo de su compañera: . La guerra queda brutalmente descrita, los combates de Caporetto componen un mosaico tan patético como el Sebastopol de Tolstoi en “Guerra y Paz”. No se puede alcanzar el paraíso. No es posible dejar la guerra y querer escapar con el amor. Estamos ante una novela donde el estilo alcanza sus más altas cotas. España aparecerá en “Por quién doblan las campanas”, del año 1.940, como categoría de protagonista, completándose así la visión que dió en ella en otras obras. El título es de un poema de John Donne, en el que simplemente nos advierte que no preguntemos por quién doblan las campanas, ya que en realidad están sonando por nosotros. Esta metáfora, iniciada con aquella frase nos remite a una pretensión de Hemingway por unir amor y muerte, dando así una visión de la guerra donde el amor es parte fundamental. Robert Jordan es un americano que está en España y se enamora de María; durante tres días, tiempo de la novela, va a vivir con intensidad el encuentro con unos valores de heroísmo que en él estaban ocultos. Su actitud ante la muerte es metafísica : , piensa el protagonista. África también fue fuente de inspiración de Hemingway que la frecuentó en sus safaris. “Las nieves del Kilimanjaro”, que apareció en la revista Esquire en 1.936, va a convertirse en uno de los relatos más bellos de toda su obra. Un escritor, Harry, está agonizando frente a la mole inmensa del Kilimanjaro. En su agonía, tras cientos de recuerdos que se hilvanan en su mente, va a soñar que asciende a las cumbres nevadas. Aparece el pasado, momentos dedicados a otros escritores, como la mención a Scott Fitzgerald, llena de compasión, instantes de soledad y amargura trenzados con la patética atmósfera de la muerte. Hay una magia mística en todo el relato: >. El tema de la caza, que se repetirá en “Las verdes colinas de África” de 1.936, se une con una búsqueda entrañable de eternidad. Se funden en la mente del escritor herido miles de recuerdos y en las páginas de la novela nos encontramos ante la ceremonia de conversión de lo cotidiano en lo mítico, y estas sensaciones sobre las que se debía haber escrito son el eje central de una nueva literatura que no se hizo. Harry está herido, como Frederick Henry o como Robert Jordan y esta incapacidad de respuesta nos llena de una amargura sin límites; es la apoteosis de la inacción, la necesidad de hacer un examen de conciencia, cierto que no en los tonos religiosos en que los hace James Joice, sino con una infinita nostalgia, una belleza del pasado casi redentora. Era preciso llegar a “El viejo y el mar”, publicada en 1.952, para poder comprender hasta qué punto Hemingway es un autor magistral. Si repasamos sus obras podremos ir advirtiendo que hay un proceso de individualización; por ello cuando llegamos a la historia de este viejo que pesca en el Caribe, no estamos sino ante una imagen que nos revierte lo mismo a Harry, como, por supuesto, a Nick Adams. Santiago es el símbolo del esfuerzo humano por subsistir, tiene tinte emersionanos en su conducta, se nos muestra como una figura casi religiosa. Leemos: >. Este arranque nos funde la “Biblia” en una alegoría robinsoniana de la lucha contra la soledad. Santiago vive errante en su sueño por subsistir y triunfar, es el héroe solitario por antonomasia, lo podemos aproximar incluso a Cristo y no alejarlo de aquella imagen del viejo marino de los poemas góticos del XIX. Hay en su conducta un amor indecible por la naturaleza, nos recuerda el de las “Florecillas” de San Francisco de Asís, posee una bella aureola de redención y sometimiento a la vez. Esta es su mayor enseñanza moral: . La ternura y la bondad de Hemingway por lo minúsculo, y hasta por lo indefenso, alcanza ahora una aureola de vibrante belleza. Lo que más asombra en este modo de narrar de Hemingway es su capacidad para extraer situaciones literarias de la vida cotidiana. Del mismo modo que Robert Jordan en “Por quién doblan las campanas” pasa de una situación bélica a una confrontación con su destino moral, Santiago en “El viejo y el mar” puede hacer un ejercicio consistente en convertirse en un auténtico apóstol de los oprimidos. Su mismo final, durmiendo y soñando con África, tiene el valor de un ritual de catarsis y casi nos parecería un cierre religioso si no tuviera ecos de “robinson Crusoe”. El lenguaje acepta estas normas y se constituye en expresión íntima de la subjetividad. También existe una ceremonia al ensalzar el oficio humilde: . Esta mirada de Santiago es la manera de extasiarse con el espectáculo sublime de la Creación; un hombre solo intenta con sus medios abrirse paso en la vida: he aquí unas bases que nacidas de Emerson se van adueñando del espíritu americano, que predica la doctrina del , y hacen de Santiago un ejemplo singular y fascinante de la lucha contra la adversidad. El final de “El viejo y el mar” tiene ecos de crítica social. Los turistas representan a los que no saben comprender la humildad aunque sean testigos impasibles de la destrucción de los humildes: . Esta descripción está marcada por la pérdida de lo deseado en Santiago. La obra concluye así: . Esta forma de concluir un texto nos muestra hasta qué punto su autor hace del sueño una evasión de la realidad. Hemingway también buscaba el objeto redentor; lo buscó en guerras y continentes sin encontrarlo. “El viejo y el mar” puede ser una metáfora de esa ardorosa necesidad de encontrar lo que más necesitamos y que los demás, la sociedad, nos arrebatan. No podemos dejar a Ernest Hemingway sin mencionar “París era una fiesta”, publicada, postumamente, en 1.964. Los años de artista adolescente como escritor en París, son recordados con una nostalgia realmente apasionante. Hemingway nos ofrece un cuadro donde intervienen Gertrude Stein, Ezra Pound, Scott Fitzgerald y tantos más; nos da la mejor descripción de aquellos años, cuando surge la llamada “generación pérdida”. Es además un bello documento sobre las dificultades de la creación, sobre el oficio de escritor, narrado con una humildad franciscana. Un bello libro que nos hace pensar en las mejores líneas de nuestro autor y un gran testamento espiritual. Hay una poesía especial en el texto además de estar ante una auténtica confesión y el nombre mágico de Miss Stein, acaba de aparecer junto a una sinfonía de colores y situaciones que componen de por sí una atmósfera inolvidable que Hemingway convierte casi en milagro. El estilo de “París era una fiesta” es prodigioso. En la obra nos encontramos ante la forja de un escritor; Gertrude Stein le está enseñando cómo alcanzar el estilo magistral, sencillo e intenso que él va a aprender. La ironía también es el mecanismo obvio del maestro, como se cita en un fragmento del libro: . Esta, digamos, prohibición, que tiene raíces muy americanas ya que la Stein quería componer ella misma su propia tradición, que ya se sugiere en “Tres vidas”, y así dejar al descubierto toda una temática nacional que incluiría obras como “El ascenso de Silas Laphan” de William Dean Howells, “Martin Eden” de Jack London o “La roja insignia del valor” de Stephen Crane. En esta obra la ironía se cierra sobre sí misma; es una novela de costumbres donde Paris y Hemingway son sus más íntimos protagonistas. La obra de Hemingway tal vez debe ser comprendida como una especie de romanticismo moderno, que aúna el sentido del honor, la acción, el amor, el escepticismo y la nostalgia como sus vectores principales. Sus relatos incorporan un nuevo tipo de realismo que, aunque tiene sus raíces en el cuento norteamericano del XIX, lo transforma hacia una cotidianidad dura y a la vez poética, que influiría enormemente en grandes narradores posteriores. Ernest Hemingway recibió el premio Nobel de literatura en 1.954. En la madrugada del 2 de Julio de 1.961, el autor se suicidó disparándose con una escopeta de caza. Tenía entonces sesenta y un años.

durée : 00:30:00 - Les Nuits de France Culture - par : Philippe Garbit, Albane Penaranda, Mathilde Wagman - En 1947, dans le cadre d'une émission intitulée "Ombres vivantes", Francis Carco fait de son ami Max Jacob un portrait affectueux et amusant. Portrait qui se finit aussi laconiquement que s'était terminée tragiquement moins de trois années plus tôt la vie de Max Jacob. - réalisation : Virginie Mourthé

Anna de Noailles, née Ana-Elisaveta Bibescu Basarab Brâncoveanu, est une poétesse et une romancière française d'origine roumaine, née à Paris le 15 novembre 1876 et morte dans la même ville le 30 avril 1933. Née au 22, boulevard de La Tour-Maubourg à Paris, dans une richissime famille de la noblesse roumaine1, Anna est la fille d'un expatrié roumain âgé de 50 ans, le boyard Grigore Bibescu Basarab Brâncoveanu2 lui-même fils du prince valaque Gheorghe Bibescu et de la princesse Zoe Basarab-Brâncoveanu issue de la dynastie des Craiovescu. Sa mère, plus jeune de 21 ans que son mari, est une pianiste phanariote d'origine romaniote née à Constantinople : Raluca Moussouros, roumanisation et hellénisation de Rachel Moshor, à qui Paderewski a dédié nombre de ses compositions. Sa tante, la princesse Hélène Bibesco, a joué un rôle actif dans la vie artistique parisienne à la fin du xixe siècle jusqu'à sa mort en 1902. Anna Bibesco est la cousine germaine des princes Emmanuel et Antoine Bibesco, amis intimes de Proust. Avec son frère aîné Constantin et sa sœur cadette Hélène, Anna mène une vie privilégiée : elle a ses propres précepteurs et reçoit son instruction au foyer familial, parle l'anglais et l'allemand en plus du français, du roumain et du grec, et reçoit une éducation tournée vers les arts, particulièrement la musique et la poésie. La famille passe l'hiver à Paris et le reste de l'année dans sa propriété, la Villa Bessaraba à Amphion, près d'Évian sur la rive française du lac Léman. La poésie d'Anna de Noailles portera plus tard témoignage de sa préférence pour la beauté tranquille et l'exubérance de la nature, alors encore sauvage, des bords du lac, contrastant avec l'environnement urbain dans lequel elle passera la suite de sa vie3. Un rare guéridon au piétement en bois sculpté d'un sphinx ailé (vers 1800) provenant de la collection Antocolsky dispersée en 1906, fut alors acquis par Anna pour sa maison d'Amphion, décorée par Emilio Terry : il fut exposé par la galerie Camoin Demachy lors de la 14e biennale des Antiquaires de Paris4. Le 17 août 1897 Anne-Élisabeth5, devient Anna de Noailles en épousant à l'âge de 19 ans le comte Mathieu de Noailles (1873-1942), quatrième fils du septième duc de Noailles. Le couple, qui fait partie de la haute société parisienne de l'époque, aura un fils, le comte Anne Jules (1900-1979), qui, d'Hélène de Wendel (fille de Guy de Wendel et de Catherine Argyropoulos) aura un fils unique, Gilles (1934-1979), mort sans enfants peu avant son père. Anna de Noailles fut la muse et entretint une liaison avec Henri Franck6 normalien et poète patriote proche de Maurice Barrès, frère de Lisette de Brinon7 et cousin d'Emmanuel Berl, mort de tuberculose en 1912. En 1909, Charles Demange tombe amoureux d'Anna de Noailles, qu'il a connue par son oncle. Pour Anna, qui veut se venger de Barrès, c'est un flirt qui finit mal8 : Charles se suicide en août 1909, laissant la lettre suivante pour Anna9 : « Je me tue. Je vous ai follement aimée. Votre amitié était le mieux que je puisse rencontrer sur terre. Merci – et merci à mon oncle qui m'a fait vous connaître. » Elle fut rendue responsable du suicide du jeune neveu de Maurice Barrès qui s'était pris pour elle d'une passion à sens unique. Au début du xxe siècle, son salon de l'avenue Hoche attire l'élite intellectuelle, littéraire et artistique de l'époque parmi lesquels Edmond Rostand, Francis Jammes, Paul Claudel, Colette, André Gide, Maurice Barrès, René Benjamin, Frédéric Mistral, Robert de Montesquiou, Paul Valéry, Jean Cocteau, Léon Daudet, Pierre Loti, Paul Hervieu, l'abbé Mugnier ou encore Max Jacob, Robert Vallery-Radot et François Mauriac. C'est également une amie de Georges Clemenceau. En 1904, avec d'autres femmes, parmi lesquelles Jane Dieulafoy, Julia Daudet, Daniel Lesueur, Séverine et Judith Gautier, fille de Théophile Gautier, elle crée le prix « Vie Heureuse », issu de la revue La Vie heureuse, qui deviendra en 1922 le prix Fémina, récompensant la meilleure œuvre française écrite en prose ou en poésie. Elle en est la présidente la première année, et laisse sa place l'année suivante à Jane Dieulafoy. Le 12 avril 1921, elle enregistre J'écris pour que le jour et Jeunesse aux Archives de la Parole, documents sonores conservés à la Bibliothèque nationale de France et écoutables sur Gallica10. Dans les années 1925, elle fréquente le salon littéraire du docteur Henri Le Savoureux et de son épouse avec d'autres personnalités comme l'abbé Arthur Mugnier, prêtre catholique mondain confesseur du Tout-Paris, ainsi que la princesse et femme de lettres Marthe Bibesco, cousine d'Anna, Berenice Abbott, Henri de Régnier, Julien Benda, Édouard Herriot, Antoine de Saint-Exupéry, Jean Fautrier,Vladimir Jankélévitch, Paul Morand, Jean Paulhan, René Pleven, Francis Ponge, Jacques Audibert, Claude Sernet, Marc Bernard, Gaëtan Gatian de Clérambault, Paul Valéry, Jules Supervielle et Marc Chagall. Elle meurt à 56 ans en 1933 dans son appartement du 40, rue Scheffer (avant 1910, elle habitait au 109, avenue Henri-Martin11,12) et est inhumée à Paris au cimetière du Père-Lachaise, mais son cœur repose dans l'urne placée au centre du temple du parc de son ancien domaine d'Amphion-les-Bains.

Anna de Noailles, née Ana-Elisaveta Bibescu Basarab Brâncoveanu, est une poétesse et une romancière française d'origine roumaine, née à Paris le 15 novembre 1876 et morte dans la même ville le 30 avril 1933. Née au 22, boulevard de La Tour-Maubourg à Paris, dans une richissime famille de la noblesse roumaine, Anna est la fille d'un expatrié roumain âgé de 50 ans, le boyard Grigore Bibescu Basarab Brâncoveanu lui-même fils du prince valaque Gheorghe Bibescu et de la princesse Zoe Basarab-Brâncoveanu issue de la dynastie des Craiovescu. Sa mère, plus jeune de 21 ans que son mari, est une pianiste phanariote d'origine romaniote née à Constantinople : Raluca Moussouros, roumanisation et hellénisation de Rachel Moshor, à qui Paderewski a dédié nombre de ses compositions. Sa tante, la princesse Hélène Bibesco, a joué un rôle actif dans la vie artistique parisienne à la fin du xixe siècle jusqu'à sa mort en 1902. Anna Bibesco est la cousine germaine des princes Emmanuel et Antoine Bibesco, amis intimes de Proust. Avec son frère aîné Constantin et sa sœur cadette Hélène, Anna mène une vie privilégiée : elle a ses propres précepteurs et reçoit son instruction au foyer familial, parle l'anglais et l'allemand en plus du français, du roumain et du grec, et reçoit une éducation tournée vers les arts, particulièrement la musique et la poésie. La famille passe l'hiver à Paris et le reste de l'année dans sa propriété, la Villa Bessaraba à Amphion, près d'Évian sur la rive française du lac Léman. La poésie d'Anna de Noailles portera plus tard témoignage de sa préférence pour la beauté tranquille et l'exubérance de la nature, alors encore sauvage, des bords du lac, contrastant avec l'environnement urbain dans lequel elle passera la suite de sa vie. Un rare guéridon au piétement en bois sculpté d'un sphinx ailé (vers 1800) provenant de la collection Antocolsky dispersée en 1906, fut alors acquis par Anna pour sa maison d'Amphion, décorée par Emilio Terry : il fut exposé par la galerie Camoin Demachy lors de la 14e biennale des Antiquaires de Paris. Le 17 août 1897 Anne-Élisabeth5, devient Anna de Noailles en épousant à l'âge de 19 ans le comte Mathieu de Noailles (1873-1942), quatrième fils du septième duc de Noailles. Le couple, qui fait partie de la haute société parisienne de l'époque, aura un fils, le comte Anne Jules (1900-1979), qui, d'Hélène de Wendel (fille de Guy de Wendel et de Catherine Argyropoulos) aura un fils unique, Gilles (1934-1979), mort sans enfants peu avant son père. Anna de Noailles fut la muse et entretint une liaison avec Henri Franck normalien et poète patriote proche de Maurice Barrès, frère de Lisette de Brinon et cousin d'Emmanuel Berl, mort de tuberculose en 1912. En 1909, Charles Demange tombe amoureux d'Anna de Noailles, qu'il a connue par son oncle. Pour Anna, qui veut se venger de Barrès, c'est un flirt qui finit mal8 : Charles se suicide en août 1909, laissant la lettre suivante pour Anna9 : « Je me tue. Je vous ai follement aimée. Votre amitié était le mieux que je puisse rencontrer sur terre. Merci – et merci à mon oncle qui m'a fait vous connaître. » Elle fut rendue responsable du suicide du jeune neveu de Maurice Barrès qui s'était pris pour elle d'une passion à sens unique. Au début du xxe siècle, son salon de l'avenue Hoche attire l'élite intellectuelle, littéraire et artistique de l'époque parmi lesquels Edmond Rostand, Francis Jammes, Paul Claudel, Colette, André Gide, Maurice Barrès, René Benjamin, Frédéric Mistral, Robert de Montesquiou, Paul Valéry, Jean Cocteau, Léon Daudet, Pierre Loti, Paul Hervieu, l'abbé Mugnier ou encore Max Jacob, Robert Vallery-Radot et François Mauriac. C'est également une amie de Georges Clemenceau. En 1904, avec d'autres femmes, parmi lesquelles Jane Dieulafoy, Julia Daudet, Daniel Lesueur, Séverine et Judith Gautier, fille de Théophile Gautier, elle crée le prix « Vie Heureuse », issu de la revue La Vie heureuse, qui deviendra en 1922 le prix Fémina, récompensant la meilleure œuvre française écrite en prose ou en poésie. Elle en est la présidente la première année, et laisse sa place l'année suivante à Jane Dieulafoy. Le 12 avril 1921, elle enregistre J'écris pour que le jour et Jeunesse aux Archives de la Parole, documents sonores conservés à la Bibliothèque nationale de France et écoutables sur Gallica10. Dans les années 1925, elle fréquente le salon littéraire du docteur Henri Le Savoureux et de son épouse avec d'autres personnalités comme l'abbé Arthur Mugnier, prêtre catholique mondain confesseur du Tout-Paris, ainsi que la princesse et femme de lettres Marthe Bibesco, cousine d'Anna, Berenice Abbott, Henri de Régnier, Julien Benda, Édouard Herriot, Antoine de Saint-Exupéry, Jean Fautrier,Vladimir Jankélévitch, Paul Morand, Jean Paulhan, René Pleven, Francis Ponge, Jacques Audibert, Claude Sernet, Marc Bernard, Gaëtan Gatian de Clérambault, Paul Valéry, Jules Supervielle et Marc Chagall. Elle meurt à 56 ans en 1933 dans son appartement du 40, rue Scheffer (avant 1910, elle habitait au 109, avenue Henri-Martin11,12) et est inhumée à Paris au cimetière du Père-Lachaise, mais son cœur repose dans l'urne placée au centre du temple du parc de son ancien domaine d'Amphion-les-Bains.

Robert Desnos  est un poète français, né le 4 juillet 1900 dans le 11e arrondissement de Paris et mort du typhus le 8 juin 1945 au camp de concentration de Theresienstadt, en Tchécoslovaquie à peine libérée par l'Armée rouge. Autodidacte en rupture avec sa famille et l'école, Robert Desnos est introduit au début des années vingt dans les milieux littéraires modernistes et rejoint en 1922 l'aventure surréaliste. Il participe de manière éclatante aux expériences de sommeils hypnotiques et publie sous le pseudo Rrose Sélavy ses premiers textes, sur ce même personnage créé par Marcel Duchamp. Rédacteur de La Révolution surréaliste depuis 1924, il travaille comme journaliste pour plusieurs journaux, réinventant la critique comme un acte littéraire. En 1929, il est exclu du mouvement par un André Breton engagé dans la voie du communisme. Grand amateur de musique, il écrit, à l'instar de Max Jacob, des poèmes aux allures de chanson qui renouent avec l'enfance. Le 3 novembre 1933, la diffusion par Radio Paris de La Complainte de Fantômas, qui annonce un nouvel épisode de la série Fantômas, est un succès radiophonique retentissant. Devenu rédacteur publicitaire, il se préoccupe de la montée des périls fascistes en Europe et rejoint dès 1934 le mouvement frontiste. Il adhère à l'Association des écrivains et artistes révolutionnaires puis, après les élections de mai 1936, au Comité de vigilance des intellectuels antifascistes. En 1940, la France défaite par l'Allemagne nazie, il est compté parmi les artistes dégénérés honnis de Vichy et survit avec Youki, sa compagne depuis neuf ans, grâce à des complaisances au sein du quotidien collaborationniste Aujourd'hui, qui publie sous pseudonyme ses dessins. De juillet 1942 jusqu'à son arrestation, le 22 février 1944, il participe au réseau de résistance AGIR. Depuis Compiègne, il est déporté le 27 avril 1944 vers Flöha, via Auschwitz, Buchenwald et Flossenbürg. Épuisé par deux semaines d'une marche de la mort qui l'a amené fin avril 1945 à Theresienstadt, il meurt dans un revier dantesque un mois après l'abandon du camp par les agents de la SIPO. Reconnue par un étudiant tchèque, sa dépouille est rapatriée en octobre et enterrée au cimetière du Montparnasse. Son œuvre comprend un certain nombre de recueils de poèmes publiés de 1923 à 1943 — par exemple Corps et biens (1930) ou The Night of loveless nights (1930) — et d'autres textes sur l'art, le cinéma ou la musique, regroupés dans des éditions posthumes.

Anna-Élisabeth de Noailles, née Bibesco Bassaraba de Brancovan, est une poétesse et une romancière française d'origine roumaine, née à Paris le 15 novembre 1876 et morte dans la même ville le 30 avril 1933.Née au 22, boulevard de La Tour-Maubourg à Paris, descendante des familles de boyards Bibescu de Roumanie, Anna de Noailles est la fille d'un expatrié roumain âgé de 50 ans, le prince Grégoire Bibesco Bassaraba de Brancovan2 lui-même fils du prince valaque Georges Bibesco (en roumain : Gheorghe Bibescu) et de la princesse Zoé Bassaraba de Brancovan (en roumain : Brâncoveanu). Sa mère, plus jeune de 21 ans, est la pianiste grecque née à Constantinople Raluca Moussouros (ou Rachel Musurus), à qui Paderewski a dédié nombre de ses compositions. Sa tante, la princesse Hélène Bibesco, a joué un rôle actif dans la vie artistique parisienne à la fin du xixe siècle jusqu'à sa mort en 1902. Anna de Noailles est la cousine germaine des princes Emmanuel et Antoine Bibesco, amis intimes de Proust. Avec son frère aîné Constantin et sa sœur cadette Hélène, Anna de Brancovan mène une vie privilégiée. Elle reçoit son instruction presque entièrement au foyer familial, parle l'anglais et l'allemand en plus du français et a une éducation tournée vers les arts, particulièrement la musique et la poésie. La famille passe l'hiver à Paris et le reste de l'année dans sa propriété, la Villa Bassaraba à Amphion, près d'Évian sur la rive sud du lac Léman. La poésie d'Anna de Noailles portera plus tard témoignage de sa préférence pour la beauté tranquille et l'exubérance de la nature des bords du lac sur l'environnement urbain dans lequel elle devra par la suite passer sa vie Le temple du jardin votif Anna de Noailles à Amphion-les-Bains. Un rare guéridon au piétement en bois sculpté d'un sphinx ailé (vers 1800) provenant de la collection Antocolsky dispersée en 1906, fut alors acquis par Anna de Noailles pour sa maison d'Amphion, décorée par Emilio Terry. Le 17 août 1897 Anne-Élisabeth5, dite Anna, épouse à l'âge de 19 ans le comte Mathieu de Noailles (1873-1942), quatrième fils du septième duc de Noailles. Le couple, qui fait partie de la haute société parisienne de l'époque, aura un fils, le comte Anne Jules (1900-1979), qui, d'Hélène de Wendel (Fille de Guy de Wendel et de Catherine Argyropoulos), n'aura qu'un fils, Gilles (1934-1979), mort sans enfants peu avant son père. Anna de Noailles fut la muse et entretint une liaison avec Henri Franck normalien et poète patriote proche de Maurice Barrès, frère de Lisette de Brinon et cousin d'Emmanuel Berl, mort de tuberculose en 1912. En 1909, Charles Demange tombe amoureux d'Anna de Noailles, laquelle il a connu par son oncle. Pour Anna, qui veut se venger de Barrès, c'est un flirt qui finit mal8 : Charles se suicide en août 1909, laissant la lettre suivante pour Anna9 : « Je me tue. Je vous ai follement aimée. Votre amitié était le mieux que je puisse rencontrer sur terre. Merci – et merci à mon oncle qui m'a fait vous connaître. » Elle fut rendue responsable du suicide du jeune neveu de Maurice Barrès qui souffrait pour elle d'une passion qu'elle ne partageait pas. Anna de Noailles dans son salon en 1913. Au début du xxe siècle, son salon de l'avenue Hoche attire l'élite intellectuelle, littéraire et artistique de l'époque parmi lesquels Edmond Rostand, Francis Jammes, Paul Claudel, Colette, André Gide, Maurice Barrès, René Benjamin, Frédéric Mistral, Robert de Montesquiou, Paul Valéry, Jean Cocteau, Léon Daudet, Pierre Loti, Paul Hervieu, l'abbé Mugnier ou encore Max Jacob, Robert Vallery-Radot et François Mauriac. C'est également une amie de Georges Clemenceau. En 1904, avec d'autres femmes, parmi lesquelles Jane Dieulafoy, Julia Daudet, Daniel Lesueur, Séverine et Judith Gautier, fille de Théophile Gautier, elle crée le prix « Vie Heureuse », issu de la revue La Vie heureuse, qui deviendra en 1922 le prix Fémina, récompensant la meilleure œuvre française écrite en prose ou en poésie. Elle en est la présidente la première année, et laisse sa place l'année suivante à Jane Dieulafoy. Le 12 avril 1921, elle enregistre J'écris pour que le jour et Jeunesse aux Archives de la Parole, documents sonores conservés à la Bibliothèque nationale de France et écoutables sur Gallica10. Dans les années 1925, elle fréquente le salon littéraire du docteur Henri Le Savoureux et de son épouse avec d'autres personnalités comme l'abbé Arthur Mugnier, prêtre catholique mondain confesseur du Tout-Paris, ainsi que la princesse et femme de lettres Marthe Bibesco, cousine d'Anna, Berenice Abbott, Henri de Régnier, Julien Benda, Édouard Herriot, Antoine de Saint-Exupéry, Jean Fautrier,Vladimir Jankélévitch, Paul Moran, Jean Paulhan, René Pleven, Francis Ponge, Jacques Audibert, Claude Sernet, Marc Bernard, Gaëtan Gatian de Clérambault, Paul Valéry, Jules Supervielle et Marc Chagall. Elle meurt en 1933 dans son appartement du 40, rue Scheffer (avant 1910, elle habitait au 109, avenue Henri-Martin11,12) et est inhumée à Paris au cimetière du Père-Lachaise, mais son cœur repose dans l'urne placée au centre du temple du parc de son ancien domaine d'Amphion-les-Bains

Marcel Jouhandeau, né à Guéret (Creuse) le 26 juillet 1888 et mort à Rueil-Malmaison (Hauts-de-Seine) le 7 avril 1979, est un écrivain français, connu également sous son pseudonyme Marcel Jouand. Né dans une famille commerçante de Guéret, il grandit dans un monde de femmes, notamment sa grand-mère. Marcel Jouhandeau se tourne, dès ses jeunes années – sous l'influence d'une jeune femme sortie du Carmel de Limoges – vers un catholicisme mystique et outré et il envisage dans un premier temps d'entrer dans les ordres. Il part pour Paris en 1908 et étudie au Lycée Henri-IV, puis à la faculté des lettres de l'université de Paris, où il commence à écrire. Il devient professeur dans un collège de Passy à partir de 1912. Il éprouve très jeune ses premiers émois homosexuels qui sont vécus dans une culpabilité extrême, dans l'outrage de Dieu. Pour autant, ce sentiment de honte ne l'empêche pas de se livrer à de nombreux « passages à l'acte » et toute sa vie oscillera entre la célébration du corps masculin et le vécu mortifère de la sexualité au point qu'en 1914, dans un élan mystique, Marcel Jouhandeau brûle ses manuscrits et tente de se suicider. La crise passée, il se remet progressivement à l'écriture par le truchement de chroniques villageoises qui sont l'occasion de premiers succès. Durant la Première Guerre mondiale, il est, dans un premier temps, réformé, avant d'être affecté à l'arrière comme secrétaire à Guéret. Il publie en 1924 Les Pincengrain, une chronique à peine déguisée des habitants de Guéret. Les voyages sont pour lui l'occasion de se livrer aux amours masculines narrées dans l'Amateur d'imprudences. Il se marie, à quarante ans, en 1929, avec une danseuse, Élisabeth Toulemont, dite Caryathis « Elyse », ex-maîtresse de Charles Dullin et familière de Jean Cocteau et de Max Jacob. Durant cette période, il entame une œuvre de moraliste chrétien (De l'abjection) avant de retomber dans les bras d'hommes, épisodes narrés dans Chronique d'une passion et Eloge de la volupté. Ils adoptent néanmoins une jeune fille, Céline, qui accouche d'un petit Marc. En 1971, à la mort d'Élise, Marcel Jouhandeau finit ses jours auprès de ce dernier. On lui a aussi reproché son pamphlet antisémite Le Péril Juif et son voyage à Weimar, en 1941, sur l'invitation de Goebbels. 

Pierre Mac Orlan (1882-1970) est surtout connu pour son roman Le Quai des brumes (1927), adapté au cinéma par Marcel Carné. Ce proche de Max Jacob et de Guillaume Apollinaire, a également écrit quantité de romans, nouvelles, chansons et textes érotiques... L’extrait que nous proposons est issu de Mademoiselle de Mustelle et ses amies. Roman Pervers d’une fillette élégante et vicieuse (1928), publié sous le pseudonyme Pierre du Bourdel. Vous le retrouverez dans Mes lectures érotiques, de Jean-Jacques Pauvert, publié à La Musardine. Remerciements sincères pour leur soutien à La Musardine et au Comité Mac Orlan. Interprété par Sally Mara. Mise en son de Stéphane Marwal. Illustration exceptionnelle de Renaud Barse.

In this episode we discuss the sad, bizarre life of Amedeo Modigliani and the creepy painting he made of his friend, Max Jacob. Does it involve Modigliani trying to hide his tuberculosis by partying so hard his friends wouldn't notice the difference between his hangover and TB? Yes. Yes, it does.

des rencontres rares (Max Jacob, l'actualité des médias d'il y a longtemps...) et une certaine ambiance.

des rencontres rares (Max Jacob, l'actualité des médias d'il y a longtemps...) et une certaine ambiance.

Ballad of the Country Exile by Max Jacob, translation by Harvey Shapiro.

Les Matinales présentées par Sandrine Sebbane. Thème « le Paris des années folles » avec Jessica Nelson auteur de « Brillant comme une larme » chez Albin Michel, roman autour de la figure de Raymond Radiguet auteur du diable au corps et ami de Cocteau, et Dominique Marny, écrivain spécialiste de cette période, petite nièce de Cocteau et Présidente du comité Jean Cocteau. À propos du livre : «Brillant comme une larme» paru aux Éditions Albin Michel Paris, 1917. Un tout jeune garçon se presse pour rejoindre sa maîtresse, de dix ans son aînée. Il veut aller vite, trop vite. Il ne sait pas encore qu'il porte en lui le génie de la littérature et que son parcours de comète se mêlera aux destinées de Coco Chanel, Max Jacob, Picasso, Breton et Aragon, et surtout à celle de Jean Cocteau... Mais il est persuadé qu'il a de grandes choses à accomplir et peu de temps pour y parvenir. Raymond Radiguet, futur auteur du Diable au corps, va tutoyer les étoiles et s'y brûler. Jessica L. Nelson fait revivre une époque culturelle et intellectuelle, celle de l'immédiat après-guerre de 1914-1918, au fil du portrait tout en finesse d'un personnage dont le nom, un siècle après sa mort, résonne encore comme une légende. Jessica Louise Nelson est née le 14 juillet 1980 à Romans-sur-Isère, dans la Drôme. Après un bac ES (mention Très Bien), elle se rend à Paris pour étudier. Admise à Sciences Po, elle suit un cursus qui la conduit notamment à se spécialiser en journalisme et image de marque (publicité). Parallèlement, et puisqu'elle est passionnée de littérature, elle crée avec un petit groupe d'amis le site www.zone-litteraire.com. Elle commence à travailler dans la critique littéraire (Magazine Littéraire, Citizen K, Sofa), l'édition (service des manuscrits puis éditrice chez Balland) et dans la production audiovisuelle (recherche de romans à adapter chez Kuiv Prod). En 2005, elle publie son premier roman chez Fayard, Mesdames, souriez (bourse Lagardère, prix du premier roman du Doubs, laurier de la Forêt du Livre). Quelque temps après, elle participe à l'écriture d'un recueil de nouvelles collectif chez Ramsay, Plumes et dentelles ; de même qu'elle fait l'ouverture d'un cadavre exquis pour le journal du Salon du Livre de Paris en mars 2006. Elle fut un temps conseillère littéraire pour l'émission Vol de nuit, aujourd'hui disparue, et membre du comité de lecture des éditions Plon. Elle a collaboré avec des marques de grand luxe pour l'écriture de textes publicitaires. En mars 2008, elle a publié un essai sur l'anorexie : "Tu peux sortir de table" chez Fayard. Elle est désormais coordinatrice littéraire et artistique pour l'émission "Au Field de la Nuit" sur TF1 (présentée par Michel Field, produite par Anne Barrère / Editel), où elle intervient également à titre de chroniqueuse sur les échos et les événements du monde littéraire. Source : Wikipédia

Max Christman and Jacob Poirrier are the drummer and bassist (respectively) for Mr. Wait and Donk! Mr. Wait: https://www.facebook.com/Mr.WaitMusic/ https://open.spotify.com/artist/1g6vV1OKw0UqOOXHHBlmaZ --- Support this podcast: https://anchor.fm/wait-room-records/support

Talking about band stuff with the band! Max Christman and Jacob Porrier are the drummer and bass player (respectively) for Mr. Wait and Donk! Mr. Wait: https://www.facebook.com/Mr.WaitMusic/ https://open.spotify.com/artist/1g6vV1OKw0UqOOXHHBlmaZ Will include Donk! links when they fucking get them. --- Support this podcast: https://anchor.fm/wait-room-records/support

On this first episode of the podcast the members of Mr. Wait discuss our recent Ep "Good Luck Band"! --- Support this podcast: https://anchor.fm/wait-room-records/support

durée : 00:03:35 - 3 minutes de philosophie pour redevenir humain - par : Fabrice MIDAL - On condamne parfois Nietzsche parce qu'il a sombré dans la folie, Virginia Woolf parce qu'elle s'est suicidée, ou que l'oeuvre intensément colorée de Van Gogh s'explique par son épilepsie... En réalité, le secret de leur oeuvre relève de l'usage qu'ils ont fait de leurs difficultés. - réalisé par : Lionel Quantin

durée : 00:03:35 - 3 minutes de philosophie pour redevenir humain - par : Fabrice MIDAL - On condamne parfois Nietzsche parce qu'il a sombré dans la folie, Virginia Woolf parce qu'elle s'est suicidée, ou que l'oeuvre intensément colorée de Van Gogh s'explique par son épilepsie... En réalité, le secret de leur oeuvre relève de l'usage qu'ils ont fait de leurs difficultés. - réalisé par : Lionel Quantin

Gast: Kiki Coumans, literair vertaler. Robert van Altena spreekt met Kiki Coumans over de bundel ‘In het ene oog de zon, in het andere de maan‘ met door haar vertaalde gedichten van de Franse dichter Paul Éluard (1895 – 1952). Coumans koost uit het rijke œuvre van Éluard gedichten afkomstig uit drie bundels: ‘Capitale de la douleur' (1926) ‘La vie immédiate' (1932) en ‘Le livre ouvert' (1938-1944). ‘In het ene oog de zon, in het andere de maan' maakt deel uit van de Franse reeks van uitgeverij Vleugels. Kiki Coumans verzorgde voor deze reeks al meerdere vertalingen waaronder ook de bundel ‘Het raam gaat open als een sinaasappel‘ met een keuze uit de gedichten van dichter, kunstcriticus en goede vriend van o.a. Picasso en Max Jacob, Guillaume Apollinaire (1880-1918). SPRINGVOSSEN redactie + presentatie: Robert van Altena contact: springvossen@gmail.com www.facebook.com/springvossen www.amsterdamfm.nl/springvossen

Dans le 13ème arrondissement de Paris, au centre d'un jardin légèrement à l'écart de l'agitation de la ville, un bâtiment de brique, composé de volumes cubiques d'un ou deux niveaux, est en passe d'être transformé. Visite sonore en immersion dans le chantier des crèches Max Jacob.

Dans le 13ème arrondissement de Paris, au centre d'un jardin légèrement à l'écart de l'agitation de la ville, un bâtiment de brique, composé de volumes cubiques d'un ou deux niveaux, est en passe d'être transformé. Visite sonore en immersion dans le chantier des crèches Max Jacob.

Les mensuelles - Un monde de livres – émission présentée par Josyane Savigneau qui reçoit Vincent Roy éditeur et écrivain et Philippe Sollers écrivain. À propos du livre : "Lettres à Philippe Sollers: (1958-1980)" Paru aux éditions Gallimard Quand ils se rencontrent le 28 octobre 1958, elle a quarante-cinq ans, lui, vingt-deux. Il est l'auteur d'un récit et d'un roman célébrés par Mauriac et Aragon, elle a publié en 1942 son premier roman salué par Cocteau et Max Jacob. Lattirance est immédiate et réciproque. Tout va très vite. Cette différence d'âge, impensable, semble-t-il à l'époque, scelle entre les amants un pacte de clandestinité. Ils ne se montreront jamais ensemble ; personne ne se doutera de la nature et de la force de leur relation. Dans ce deuxième volume, l'envers du premier qui présente les lettres de Philippe Sollers, nous donnons près du quart des 892 lettres écrites par Dominique Rolin à Philippe Sollers entre 1958 et 1980. Cest le caractère romanesque de cette passion hors du commun qui a guidé notre choix. Nous avons tout simplement voulu raconter une grande histoire d'amour épistolaire.

Saranno con noi Enzo Pennetta per parlare di evoluzione, contemporaneità e Ufo e Marco Travaglini, dell'Atelier Spadolini di Riccione: chi era davvero Alberto Spadolini, allievo di Gabriele D'Annunzio?Apertura con la notizia della settimana in compagnia di Federica Francesconi e Paolo Franceschetti.EVOLUZIONE, DARWIN E INFORMAZIONE: ENZO PENNETTAPrimo ospite sarà Enzo Pennetta. biologo, insegnante di scienze naturali, si occupa di iniziative legate alla didattica delle scienze e di attività di formazione culturale. "Sono nato a Roma nel 1960 e ho conseguito nel 1984 la laurea in Scienze biologiche presso l’Università degli Studi di Roma “La Sapienza”, nello stesso anno ho iniziato a lavorare come insegnante. Nel 1989 ho conseguito una laurea in Farmacia, presso la stessa università “La Sapienza”. Spinto dall’interesse per la cultura umanistica oltre che scientifica, nel 1986 ho incontrato lo scrittore Stanislao Nievo (già vincitore del premio Campiello nel 1975 e del premio Strega nel 1989) col quale è nato un rapporto di stima e amicizia che ha poi portato alla collaborazione all’iniziativa dei “Parchi Letterari” e alla redazione del libro “I Parchi Letterari del ‘900” edito da Ricciardi e Associati. Con lo stesso Stanislao Nievo ho poi scritto a quattro mani il romanzo “Gli ultimi cavalieri dell’Apocalisse” edito da Marsilio nel 2004, un romanzo i cui protagonisti, un professore e un giornalista definiti “Due ricercatori d’oggi”, sono gli alter ego degli autori. Un incontro importante quello con Nievo, con un uomo che poteva considerarsi l’ultimo rappresentante di un’epoca passata, l’ultimo grande esploratore, un uomo di rara intelligenza spinto da un desiderio di conoscere che l’aveva portato a viaggiare come fotografo e giornalista per oltre 90 paesi del mondo, un ricercatore nel senso più ampio del termine. Come molti grandi naturalisti ed esploratori dell’800 e del ‘900, Nievo aveva cominciato a sognare l’Africa guardando gli animali dello Zoo e a pensare all’evoluzione osservando gli scheletri e le collezioni del Museo Civico di Zoologia. Ma era anche affascinato dall’antropologia e di questo ne sono testimoni gli oggetti da lui portati di ritorno dai numerosi viaggi, alcuni dei quali donati al Museo Etnografico Pigorini di Roma. Negli anni di questa decennale amicizia (Stanisalo Nievo è scomparso nel 2006), è cresciuto l’interesse per la ricerca e lo studio di argomenti che usualmente sono distanti, un interesse che mi ha portato a guardare in un modo “sintetico” realtà apparentemente estranee. Questo approccio ha comportato un “cambiamento di scala” nell’osservazione della realtà, un cambiamento di prospettiva che ha consentito di scorgere le fenomenologie studiate nel loro insieme permettendo di accostare ad esempio la teoria dell’evoluzione darwiniana alle politiche coloniali britanniche prima e successivamente alle politiche attuali verso il terzo mondo. Lo studio con una scala appropriata ha permesso inoltre di vedere una strana associazione di teorie scientifiche sulla vita extraterrestre, teorie di cui parlano qualificati esponenti della scienza quali Carlo Rubbia e Stephen Hawking, alle pratiche totalmente antiscientifiche del sottobosco dell’esoterismo ottocentesco fino alle sue propaggini settarie nel ’900. Da quest’ultimo studio è scaturito un saggio la cui finalità è quella di mostrare come possa insinuarsi nel pensiero comune una falsa scienza, e confondersi con quella vera, senza che spesso neanche gli addetti ai lavori si rendano conto del fenomeno. È nato così “Extraterrestri: le radici occulte di un mito moderno” (Rubbettino, 2011), scritto con Gianluca Marletta esperto di storia delle religioni e di esoterismo, che vuole essere un contributo per tutti coloro che rischiano di dare credito alla maschera pseudoscientifica indossata da antiche credenze esoteriche che hanno cercato di riciclarsi dietro il fenomeno UFO, un libro che intende mostrare l’operazione di “chirurgia plastica” che vuole spacciare l’anacronistico occultismo ottocentesco per misteriose e futuristiche tecnologie aliene. Extraterrestri vuole, in ultima analisi, essere un libro che aiuta a distinguere la vera e genuina ricerca scientifica di una eventuale forma di vita extraterrestre dalle fantasie pseudoscientifiche. Ad “Extraterrestri” è seguito: “Inchiesta sul darwinismo: come si costruisce una teoria. Scienza e potere dall’imperialismo britannico alle politiche ONU” (Cantagalli, 2011). “Inchiesta sul darwinismo” è una ricostruzione storica di come la teoria darwiniana si sia inserita non solo nel dibattito scientifico ma anche nella realtà sociale, antropologica e politica dall’ottocento giungendo ai giorni nostri, dando origine a quel complesso fenomeno che va sotto il nome generico di “darwinismo”. Si tratta di un lavoro che, come affermato prima, è stato possibile realizzare solamente effettuando un “cambiamento di scala”, analizzando cioè le componenti scientifica, antropologica e politica nella loro interazione. Questo sito vuole essere il luogo dove questo lavoro di studio “sintetico” viene ulteriormente esplicitato ed eventualmente completato, con la speranza che esso non generi contrapposizioni emotive o, peggio ancora, faziosità che nulla hanno a che vedere con un corretto confronto di idee. "E' autore anche di "Infamia. L'informazione tra manipolazione e repressione".CHI ERA DAVVERO ALBERTO SPADOLINI?Secondo ospite sarà Marco Travaglini dell'Atelier Spadolini. Chi era davvero Alberto Spadolini? "Alla morte di Alberto Spadolini, avvenuta a Parigi nel dicembre 1972, il suo appartamento sugli Champs-Elysées viene svaligiato. Di lui si perde ogni traccia finché nel 1978, nel corso di un trasloco, viene ritrovato uno scatolone contenente il suo Archivio: fotografie artistiche, disegni, documenti, articoli di giornali provenienti da tutto il mondo. Ci sono voluti parecchi anni di studi e ricerche per ricostruire la storia di Alberto Spadolini, dagli amici soprannominato Spadò. Alla metà degli anni ’20 è scenografo al Teatro degli Indipendenti di Anton Giulio Bragaglia luogo di riferimento della avanguardie artistiche italiane, a contatto con Giorgio De Chirico, Alberto Moravia e Ivo Pannaggi . In qualità di attore debutta nella commedia “Scalari e Vettori” di Umberto Barbaro (1928). Lo ritroviamo decoratore al Vittoriale di Gabriele D’Annunzio ; danzatore con Joséphine Baker e Serge Lifar; coreografo ammirato da Paul Valéry e Maurice Ravel; attore con Jean Marais e Jean Gabin ; cantante con Mistinguett e Tino Rossi; regista di documentari con Django Reinhardt e Suzy Solidor; pittore apprezzato da Jean Cocteau e Max Jacob ; scultore dallo stile michelangiolesco; restauratore nello studio esoterico di Jules Boucher; giornalista per la rivista parigina Le Sourire …. agente della Resistenza antinazista. Fra gli amici di Spadolini i registi Roberto Rossellini , Marc Allégret, Jean Renoir, il pittore Francis Picabia, il principe Felix Yussupov, l’uomo che osò assassinare il monaco Rasputin. Frequenta le più belle donne dell’epoca: l’attrice tedesca Marlene Dietrich , l’attrice francese Catherine Hessling moglie di Jean Renoir, la fotografa Dora Maar compagna di Pablo Picasso , la ballerina svedese Betty Bjurstrom che nel 1948 conquista il primo titolo di Miss Europa. Ha una tempestosa relazione sentimentale con Joséphine Baker con cui si esibisce al Casinò de Paris e al Prince Edward Theatre di Londra. Secondo alcune testimonianze Spadolini avrebbe continuato nel dopoguerra la sua attività di spionaggio a favore dei servizi segreti occidentali. La sua figura è rimasta semi-sconosciuta fino al 2005, quando il suo Archivio è stato presentato nel corso di numerose rassegne e festival. Nei suoi dipinti sono visibili riferimenti alla danza, all’esoterismo e alla sua terra natale. Negli anni ’60 Alberto Spadolini restaura la discoteca del Grand-Hotel di Rimini ed inaugura un Atelier a Riccione, recentemente riaperto al pubblico in occasione del 40º anniversario della scomparsa. Fra gli ammiratori di Spadò lo storico dell’arte Philippe Daverio che nel 2012 ha presentato la Rassegna alla Mole Vanvitelliana di Ancona e sir Elton John che nel 2017 ha esposto l’immagine di “Spadolini, danzatore con sfera in mano”, opera di Dora Maar, alla Tate Modern di Londra. Di prossima pubblicazione il romanzo ambientato fra New York – Parigi – Stoccolma dal titolo “La riscoperta di Alberto Spadolini” ed il documentario “Spadò il poeta della danza” dei registi Riccardo De Angelis e Romeo Marconi".IL CUORE OCCULTO DEL POTEREStefania intervista Giacomo Pacini, ricercatore di storia contemporanea, autore del libro "Il cuore occulto del potere. Storia dell'Ufficio Affari Riservati del Viminale". L'Ufficio Affari Riservati è stato per decenni il servizio segreto del Ministero dell'Interno: parliamo della sua attività di intelligence e polizia politica, del suo ruolo nel periodo della Strategia della tensione, e della sua figura chiave, il direttore Federico Umberto D'Amato.Completeranno la puntata la ruota libera con Paolo Franceschetti, l'angolo di Barbara Marchand e la scheda del Maestro di Dietrologia.per intervenire: redazione@bordernights.it

Saranno con noi Enzo Pennetta per parlare di evoluzione, contemporaneità e Ufo e Marco Travaglini, dell'Atelier Spadolini di Riccione: chi era davvero Alberto Spadolini, allievo di Gabriele D'Annunzio?Apertura con la notizia della settimana in compagnia di Federica Francesconi e Paolo Franceschetti.EVOLUZIONE, DARWIN E INFORMAZIONE: ENZO PENNETTAPrimo ospite sarà Enzo Pennetta. biologo, insegnante di scienze naturali, si occupa di iniziative legate alla didattica delle scienze e di attività di formazione culturale. "Sono nato a Roma nel 1960 e ho conseguito nel 1984 la laurea in Scienze biologiche presso l’Università degli Studi di Roma “La Sapienza”, nello stesso anno ho iniziato a lavorare come insegnante. Nel 1989 ho conseguito una laurea in Farmacia, presso la stessa università “La Sapienza”. Spinto dall’interesse per la cultura umanistica oltre che scientifica, nel 1986 ho incontrato lo scrittore Stanislao Nievo (già vincitore del premio Campiello nel 1975 e del premio Strega nel 1989) col quale è nato un rapporto di stima e amicizia che ha poi portato alla collaborazione all’iniziativa dei “Parchi Letterari” e alla redazione del libro “I Parchi Letterari del ‘900” edito da Ricciardi e Associati. Con lo stesso Stanislao Nievo ho poi scritto a quattro mani il romanzo “Gli ultimi cavalieri dell’Apocalisse” edito da Marsilio nel 2004, un romanzo i cui protagonisti, un professore e un giornalista definiti “Due ricercatori d’oggi”, sono gli alter ego degli autori. Un incontro importante quello con Nievo, con un uomo che poteva considerarsi l’ultimo rappresentante di un’epoca passata, l’ultimo grande esploratore, un uomo di rara intelligenza spinto da un desiderio di conoscere che l’aveva portato a viaggiare come fotografo e giornalista per oltre 90 paesi del mondo, un ricercatore nel senso più ampio del termine. Come molti grandi naturalisti ed esploratori dell’800 e del ‘900, Nievo aveva cominciato a sognare l’Africa guardando gli animali dello Zoo e a pensare all’evoluzione osservando gli scheletri e le collezioni del Museo Civico di Zoologia. Ma era anche affascinato dall’antropologia e di questo ne sono testimoni gli oggetti da lui portati di ritorno dai numerosi viaggi, alcuni dei quali donati al Museo Etnografico Pigorini di Roma. Negli anni di questa decennale amicizia (Stanisalo Nievo è scomparso nel 2006), è cresciuto l’interesse per la ricerca e lo studio di argomenti che usualmente sono distanti, un interesse che mi ha portato a guardare in un modo “sintetico” realtà apparentemente estranee. Questo approccio ha comportato un “cambiamento di scala” nell’osservazione della realtà, un cambiamento di prospettiva che ha consentito di scorgere le fenomenologie studiate nel loro insieme permettendo di accostare ad esempio la teoria dell’evoluzione darwiniana alle politiche coloniali britanniche prima e successivamente alle politiche attuali verso il terzo mondo. Lo studio con una scala appropriata ha permesso inoltre di vedere una strana associazione di teorie scientifiche sulla vita extraterrestre, teorie di cui parlano qualificati esponenti della scienza quali Carlo Rubbia e Stephen Hawking, alle pratiche totalmente antiscientifiche del sottobosco dell’esoterismo ottocentesco fino alle sue propaggini settarie nel ’900. Da quest’ultimo studio è scaturito un saggio la cui finalità è quella di mostrare come possa insinuarsi nel pensiero comune una falsa scienza, e confondersi con quella vera, senza che spesso neanche gli addetti ai lavori si rendano conto del fenomeno. È nato così “Extraterrestri: le radici occulte di un mito moderno” (Rubbettino, 2011), scritto con Gianluca Marletta esperto di storia delle religioni e di esoterismo, che vuole essere un contributo per tutti coloro che rischiano di dare credito alla maschera pseudoscientifica indossata da antiche credenze esoteriche che hanno cercato di riciclarsi dietro il fenomeno UFO, un libro che intende mostrare l’operazione di “chirurgia plastica” che vuole spacciare l’anacronistico occultismo ottocentesco per misteriose e futuristiche tecnologie aliene. Extraterrestri vuole, in ultima analisi, essere un libro che aiuta a distinguere la vera e genuina ricerca scientifica di una eventuale forma di vita extraterrestre dalle fantasie pseudoscientifiche. Ad “Extraterrestri” è seguito: “Inchiesta sul darwinismo: come si costruisce una teoria. Scienza e potere dall’imperialismo britannico alle politiche ONU” (Cantagalli, 2011). “Inchiesta sul darwinismo” è una ricostruzione storica di come la teoria darwiniana si sia inserita non solo nel dibattito scientifico ma anche nella realtà sociale, antropologica e politica dall’ottocento giungendo ai giorni nostri, dando origine a quel complesso fenomeno che va sotto il nome generico di “darwinismo”. Si tratta di un lavoro che, come affermato prima, è stato possibile realizzare solamente effettuando un “cambiamento di scala”, analizzando cioè le componenti scientifica, antropologica e politica nella loro interazione. Questo sito vuole essere il luogo dove questo lavoro di studio “sintetico” viene ulteriormente esplicitato ed eventualmente completato, con la speranza che esso non generi contrapposizioni emotive o, peggio ancora, faziosità che nulla hanno a che vedere con un corretto confronto di idee. "E' autore anche di "Infamia. L'informazione tra manipolazione e repressione".CHI ERA DAVVERO ALBERTO SPADOLINI?Secondo ospite sarà Marco Travaglini dell'Atelier Spadolini. Chi era davvero Alberto Spadolini? "Alla morte di Alberto Spadolini, avvenuta a Parigi nel dicembre 1972, il suo appartamento sugli Champs-Elysées viene svaligiato. Di lui si perde ogni traccia finché nel 1978, nel corso di un trasloco, viene ritrovato uno scatolone contenente il suo Archivio: fotografie artistiche, disegni, documenti, articoli di giornali provenienti da tutto il mondo. Ci sono voluti parecchi anni di studi e ricerche per ricostruire la storia di Alberto Spadolini, dagli amici soprannominato Spadò. Alla metà degli anni ’20 è scenografo al Teatro degli Indipendenti di Anton Giulio Bragaglia luogo di riferimento della avanguardie artistiche italiane, a contatto con Giorgio De Chirico, Alberto Moravia e Ivo Pannaggi . In qualità di attore debutta nella commedia “Scalari e Vettori” di Umberto Barbaro (1928). Lo ritroviamo decoratore al Vittoriale di Gabriele D’Annunzio ; danzatore con Joséphine Baker e Serge Lifar; coreografo ammirato da Paul Valéry e Maurice Ravel; attore con Jean Marais e Jean Gabin ; cantante con Mistinguett e Tino Rossi; regista di documentari con Django Reinhardt e Suzy Solidor; pittore apprezzato da Jean Cocteau e Max Jacob ; scultore dallo stile michelangiolesco; restauratore nello studio esoterico di Jules Boucher; giornalista per la rivista parigina Le Sourire …. agente della Resistenza antinazista. Fra gli amici di Spadolini i registi Roberto Rossellini , Marc Allégret, Jean Renoir, il pittore Francis Picabia, il principe Felix Yussupov, l’uomo che osò assassinare il monaco Rasputin. Frequenta le più belle donne dell’epoca: l’attrice tedesca Marlene Dietrich , l’attrice francese Catherine Hessling moglie di Jean Renoir, la fotografa Dora Maar compagna di Pablo Picasso , la ballerina svedese Betty Bjurstrom che nel 1948 conquista il primo titolo di Miss Europa. Ha una tempestosa relazione sentimentale con Joséphine Baker con cui si esibisce al Casinò de Paris e al Prince Edward Theatre di Londra. Secondo alcune testimonianze Spadolini avrebbe continuato nel dopoguerra la sua attività di spionaggio a favore dei servizi segreti occidentali. La sua figura è rimasta semi-sconosciuta fino al 2005, quando il suo Archivio è stato presentato nel corso di numerose rassegne e festival. Nei suoi dipinti sono visibili riferimenti alla danza, all’esoterismo e alla sua terra natale. Negli anni ’60 Alberto Spadolini restaura la discoteca del Grand-Hotel di Rimini ed inaugura un Atelier a Riccione, recentemente riaperto al pubblico in occasione del 40º anniversario della scomparsa. Fra gli ammiratori di Spadò lo storico dell’arte Philippe Daverio che nel 2012 ha presentato la Rassegna alla Mole Vanvitelliana di Ancona e sir Elton John che nel 2017 ha esposto l’immagine di “Spadolini, danzatore con sfera in mano”, opera di Dora Maar, alla Tate Modern di Londra. Di prossima pubblicazione il romanzo ambientato fra New York – Parigi – Stoccolma dal titolo “La riscoperta di Alberto Spadolini” ed il documentario “Spadò il poeta della danza” dei registi Riccardo De Angelis e Romeo Marconi".IL CUORE OCCULTO DEL POTEREStefania intervista Giacomo Pacini, ricercatore di storia contemporanea, autore del libro "Il cuore occulto del potere. Storia dell'Ufficio Affari Riservati del Viminale". L'Ufficio Affari Riservati è stato per decenni il servizio segreto del Ministero dell'Interno: parliamo della sua attività di intelligence e polizia politica, del suo ruolo nel periodo della Strategia della tensione, e della sua figura chiave, il direttore Federico Umberto D'Amato.Completeranno la puntata la ruota libera con Paolo Franceschetti, l'angolo di Barbara Marchand e la scheda del Maestro di Dietrologia.per intervenire: redazione@bordernights.it

In this episode we talk prose poems with our first special guest, Noel Capozzalo! We read "April" by Bernadette Mayer; "The Beggar Woman of Naples" by Max Jacob, trans. John Ashbery; "A Little Fable" by Franz Kafka, trans. Willa and Edwin Muir.