Podcasts about stamt

Gdyby zapytał was jakie miasta są najbardziej związane z historią chrześcijaństwa to pewnie wymienilibyście Jerozolimę, Betlejem czy może Rzym. Ale wczesna historia chrześcijaństwa jest związana szczególnie z Antiochią Syryjską. Kto pochodził z tego miasta? Co się tam wydarzyło? Zaczniemy jednak od powstania tego miasta.Z tym miastem jest związana historia imperium Aleksandra Wielkiego. Po jego śmierci władzę próbował przejść Antygon jeden z jego generałów. Zbudował on miasto Antygonia. Zjednoczyli się jednak jego przeciwnicy, inni generałowie Aleksandra i pokonali Antygona. Jego miasto Antygonia zostało zniszczone. Tych czterech zwycięzców podzieliło się imperium. Kassander dostał Grecję, Lizymach Azję Mniejszą, Ptolemeusz Egipt, a Seleukos Syrię. Do tego podziału nawiązuje chyba księga Daniela.W Daniela 8:22 czytamy: “A to, że został złamany, a cztery inne wyrosły zamiast niego, znaczy: Z jego narodu powstaną cztery królestwa, ale nie z taką mocą, jaką on miał”. Ten rozpad greckiego państwa na cztery części jest też opisany w Daniela 11:4. Z punktu widzenia historii biblijnej interesują nas tylko dwa z tych czterech królestw: Seleucydzi w Syrii oraz Ptolemeusze w Egipcie. Z historią Antiochii jest związany głównie Seleukos I Nikator. To właśnie ten pierwszy władca, założyciel dynastii Seleucydów w Syrii zbudował miasto Antiochia.W 301 roku p.n.e. został pokonany Antygon, a jego miasto Antygonia została zniszczona. Rok później niedaleko tych ruin Seleukos I Nikator zbudował Antiochię. Tak naprawdę zbudował on cztery Antiochie. Nazwał on je na cześć swojego ojca Antiochia. Dwie z nich pojawiają się w Biblii. Antiochia Syryjska, o której dziś będziemy mówić znajdowała się jakieś 30 km na wschód od Morza Śródziemnego i jakieś 400 km na północ od Damaszku. Seleukos osiedlił tam Macedończyków oraz Żydów.Antiochia stała się stolicą królestwa Seleucydów. Mieszkający tam Grecy i Żydzi mieli takie same prawa. Miasto to leżało na skrzyżowaniu szlaków z północy na południe oraz ze wschodu do Morza Śródziemnego. Ten król zbudował także port dla tego miasta. Port nazwał od swojego imienia Seleucją. Dzisiaj Antiochia leży w Turcji i nazywa się Antakya. Port Seleucja nazywa się obecnie Samandağı. Miasto i port łączy żeglowna rzeka Orontes. Była to częsta praktyka budowania miast z dala od morza, ale za to mających własne porty. Przykładem jest Rzym i Ostia. Zapobiegało to przed atakami piratów.Żydzi uprawiali tam działalność misyjną i prozelityzm. Skąd o tym wiemy? W Dziejach Apostolskich opisano wybór 7 diakonów, którzy mieli się zająć kwestią osób mówiących po grecku, które potrzebowały pomocy. W Dziejach 6:5 czytamy: “I podobał się ten wniosek całemu zgromadzeniu, i wybrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, i Filipa, i Prochora, i Nikanora, i Tymona, i Parmena, i Mikołaja, prozelitę z Antiochii”. Zauważmy ostatni z tych siedmiu to Mikołaj, prozelita z Antiochii. Był to prawdopodobnie Grek, który przeszedł na judaizm. Świetnie więc się nadawał aby zadbać o pomoc dla ludzi mówiących po grecku. Czy tylko Żydzi głosili swoją religię?W Dziejach 11:19 czytamy: “Tymczasem ci, którzy zostali rozproszeni na skutek prześladowania, jakie wybuchło z powodu Szczepana, dotarli aż do Fenicji, na Cypr i do Antiochii, nikomu nie głosząc słowa, tylko samym Żydom”. Początkowo działalność misyjna chrześcijan była zawężona do samych Żydów. Przybyli oni jednak do Antiochii, gdzie Żydzi starali się pozyskać prozelitów wśród Greków. Oznacza to, że tamtejsi Grecy mieli niejakie pojęcie o Starym Testamencie. Prawdopodobnie dyskutowali już o tym z Żydami. To na pewno ułatwiło zadanie przybyłym tam chrześcijanom. Być może niektórzy po prostu wrócili do domu jak wspomniany Mikołaj, który sam prawdopodobnie był Grekiem.Dzieje apostolskie 11:20 mówią: “Niektórzy zaś z nich byli Cypryjczykami i Cyrenejczykami; ci, gdy przyszli do Antiochii, zwracali się również do Greków, głosząc dobrą nowinę o Panu Jezusie”. Tak więc znaleźli się chrześcijanie, którzy głosili dobrą nowinę także Grekom. Apostołowie wyłali więc do Antiochii Barnabę, a on stwierdził, że przyda mu się Paweł. W Dziejach 11:26 czytamy: “A gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. I tak się ich sprawy ułożyły, że przez cały rok przebywali razem w zborze i nauczali wielu ludzi; w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami”.W tym okresie apostołowie przebywali w Jerozolimie i stamtąd wysłali Barnabę. Jednak tam prześladowano chrześcijan i prawdopodobnie byli oni w ukryciu. Za to w Antiochii otwarcie głosili dobrą nowinę i chrzcili nowych uczniów. Mieszkańcy ich obserwowali i wymyślili dla nich nazwę. Mieszkańcy Antiochii nazwali uczniów Jezusa chrześcijanami bo wciąż chrzcili.Dzieje Apostolskie skupiają się na tym co się działo w Antiochii. Z tego powodu wielu uważa, że pisarz tej księgi czyli ewangelista Łukasz był właśnie Syryjczykiem pochodzący z Antiochii. Narodowością Łukasza zajmowałem się w odcinku 60. Począwszy od 11 rozdziału Dziejów czytamy głównie historię Apostoła Pawła, który wszystkie swoje podróże rozpoczynał właśnie w Antiochii. Ten 11 rozdział mówi nam o tym jak wyruszył do Jerozolimy z pomocą dla głodujących. W Dziejach 12:25 czytamy: “Barnaba zaś i Saul, spełniwszy posłannictwo, powrócili z Jerozolimy, zabrawszy z sobą Jana, zwanego Markiem”.Zauważmy, że napisano tam “powrócili”, ale nie powiedziano dokąd. Kolejny rozdział mówi jednak, że Barnaba, Saul czyli Paweł oraz Jan Marek wyruszyli z Antiochii w pierwszą podróż misjonarską. W Dziejach 13:4 czytamy: “A oni, wysłani przez Ducha Świętego, udali się do Seleucji, stamtąd zaś odpłynęli na Cypr”. Prawdopodobnie Paweł poszedł z Antiochii pieszo do portu w Seleucji. Mógł tam też popłynąć rzeką Orontes. Rozdział 13 i 14 opisują tą podróż.W Dziejach 14:26 czytamy jak powrócili: “Stamtąd zaś odpłynęli do Antiochii, gdzie zostali poruczeni łasce Bożej ku temu dziełu, które wykonali”. Paweł i jego towarzysze wsiedli na statek w Atalii i popłynęli do Antiochii, a w zasadzie do jej portu czyli Seleucji. Liczba chrześcijan wzrastała i właśnie to doprowadziło do sporu.Pierwszy znanym chrześcijaninem z Antiochii Syryjskiej był prozelita Mikołaj. Oznacza to, że był to poganin, który przeszedł na judaizm, a więc został obrzezany. W Dziejach Apostolskich 15:1 czytamy: “A pewni ludzie, którzy przybyli z Judei, nauczali braci: Jeśli nie zostaliście obrzezani według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni”. W Jerozolimie i innych miastach, np. Antiochii Pizydyjskiej chrześcijanie byli prześladowani, ale tutaj, w Antiochii Syryjskiej, istniała tolerancja i właśnie tam doszło do tego sporu.Paweł i inni poszli do Jerozolimy gdzie podjęto decyzję, że chrześcijanie pochodzenia pogańskiego nie muszą być obrzezani. Z tą decyzją wrócili oni do Antiochii, gdzie wybuch ten spór. Stamtąd Paweł wyruszył w drugą, a potem także w trzecia podróż misjonarską. Po tej ostatniej prawdopodobnie nigdy już nie wrócił do Antiochii. Zanim jednak do tego doszło przybył tam także apostoł Piotr.W Liście do Galatów 2:11 czytamy: “A gdy przyszedł Kefas do Antiochii, przeciwstawiłem mu się otwarcie, bo też okazał się winnym”. Do Antiochii Syryjskiej przybył Kefas czyli Piotr. Początkowo spotykał się z chrześcijanami pochodzenia pogańskiego, którzy nie byli obrzezani. Później jednak gdy przybyli tam zwolennicy obrzezania zaczął unikać nieobrzezanych braci. Paweł upomniał go wobec całego zboru.Antiochia stała się później bardzo ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa. Była ona jednym z pięciu najważniejszych miast. Należały do nich Jerozolima, Aleksandria, Rzym, Bizancjum (Konstantynopol) oraz właśnie Antiochia. Mieszkający tam ludzie mówili także po syryjsku. Z tego powodu powstały tam pierwsze tłumaczenia Biblii na język syryjski już na początku drugiego wieku. Te syryjskie przekłady były wcześniejsze niż łacińskie.W późniejszym okresie powstało kilka interpretacji Pisma Świętego. Najważniejsze były szkoły aleksandryjska oraz antiocheńska. Ta ostatnia była przeciwna doszukiwania się zapowiedzi Chrystusa w każdym fragmencie Starego Testamentu. Szkoła antiocheńska twierdziła, że Stary Testament należy odczytywać jako wydarzenia historyczne. Odcinała się ona od chrystocentrycznej interpretacji Starego Testamentu.Z tego miasta miał pochodzić Ignacy Antiocheński. W czasach Trajana został skazany na śmierć. Wyrok wykonano w Rzymie, ale jego ciało przewieziono z powrotem do Antiochii. Innym znanym chrześcijaninem pochodzącym z Antiochii był Jan Złotousty. Został on patriarchą Konstantynopola. Potem również Flawian z Antiochii także osiągnął to stanowisko. Jednak później miasto było wielokrotnie zdobywanie. W 1268 Antiochię zdobyli muzułmanie i wymordowali chrześcijan oraz zburzyli wszystkie budynki. Skończyła się wtedy historia chrześcijańskiej Antiochii. W 1516 miasto znalazło się w państwie tureckim i tak jest do dzisiaj.I podobał się ten wniosek całemu zgromadzeniu, i wybrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, i Filipa, i Prochora, i Nikanora, i Tymona, i Parmena, i Mikołaja, prozelitę z Antiochiihttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/6/5Tymczasem ci, którzy zostali rozproszeni na skutek prześladowania, jakie wybuchło z powodu Szczepana, dotarli aż do Fenicji, na Cypr i do Antiochii, nikomu nie głosząc słowa, tylko samym Żydom.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/11/19Niektórzy zaś z nich byli Cypryjczykami i Cyrenejczykami; ci, gdy przyszli do Antiochii, zwracali się również do Greków, głosząc dobrą nowinę o Panu Jezusie.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/11/20

Ten odcinek jest jednym z dłuższych jaki nagraliśmy, ale też tym, z którym było najwięcej problemów w obróbce. W skrócie i żeby oszczędzić wam nieprzyjemnych szczegółów, po trzech wieczorach dłubania chciałem nawet zrezygnować i nagrać jeszcze raz, ale ostatecznie jakoś udało się to wszystko sklecić w całość. Odcinek numer 120 nagraliśmy we trzech, bo jest to podsumowanie wszystkiego w 2024 roku, a pisząc wszystkiego, mam na myśli to, co się wydarzyło w ubiegłym roku, przyszło nam do głowy i uznaliśmy, że trzeba to umieścić w takim podsumowaniu. Bez planu, bez jakiejś mocno rozbudowanej listy, po prostu luźna gadka trzech gości o grach, sprzęcie, smartfonach, serialach, filmach, wpadkach, kontrowersjach, wydarzeniach i jeszcze kilku rzeczach. Nie zdradzając najważniejszego będą takie gry jak Helldivers 2, Silent Hill 2 czy Black Ops 6, a z seriali Pingwin, Stamtąd (From) i nawet anime Dragon Ball Daima. Co w odcinku? 00:00:01 - O czym ten odcinek i garść statystyk 00:09:54 - Serial Świt Ameryki i trochę o Red Dead Redemption 200:24:07 - Podsumowanie gier i branży growej w 2024 roku01:24:39 - Smartfony w 2024 roku01:58:52 - Seriale i filmy 2024 rokuWbijaj na stronę: https://2po2.plFacebook: https://www.facebook.com/dwochpodwoch Twitter: https://twitter.com/dwochpodwoch TikTok: https://www.tiktok.com/@dwochpodwochPostaw na kawę:https://buycoffee.to/dwochpodwochGrosza daj podcastowi na Patronite: https://patronite.pl/dwochpodwoch

Pierwsza wzmianka o Saulu, który później znany był jako apostoł Paweł znajduje się w Dziejach Apostolskich 5:58. Czytamy tam o zamordowaniu Szczepana: “A wypchnąwszy go poza miasto, kamienowali. Świadkowie zaś złożyli szaty swoje u stóp młodzieńca, zwanego Saulem”.  Z tego wersety dowiadujemy się dwóch rzeczy: był młody i był wrogiem chrystianizmu.Szczepana ukamienowano około 34 roku. Paweł był młodzieńcem czyli miał wtedy około 30 lat. Tak więc urodził się około 5 roku n.e. Jak sam powiedział w Dziejach 21:39 był Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji (wschodnie wybrzeże dzisiejszej Turcji). Miał też obywatelstwo rzymskie. Skąd jego rodzina znalazła się w tym mieście? W 63 roku p.n.e. Pompejusz Wielki oblegał Jerozolimę. Wziął wtedy tysiące jeńców żydowskich. Stali się oni niewolnikami. Wyzwolony niewolnik obywatela rzymskiego sam stawał się obywatelem. Niektórzy historycy sugerują, że Saul był potomkiem właśnie takiego wyzwoleńca (łac. libertus).W Liście do Filipian 3:5 tak się przedstawił: “Obrzezany dnia ósmego, z rodu izraelskiego, z pokolenia Beniaminowego, Hebrajczyk z Hebrajczyków, co do zakonu faryzeusz”. Chociaż więc jego rodzina mieszkała w Tarsie przestrzegała prawa mojżeszowego. Pochodził z plemienia Beniaminitów i nosił imię króla z tego rodu. Może to sugerować, że był potomkiem króla Saula. Został wychowany jako faryzeusz, bo w Dziejach 23:6 powiedział: “ja jestem faryzeuszem, synem faryzeuszów”. Żydzi mieszkający wśród pogan nadawali swoim dzieciom także drugie imię. Imię Paweł znaczy mały lub pokorny.W Tarasie uprawiano len. Wytwarzano też tkaniny z koziej sierści. Sprzyjało to rozwojowi takich rzemiosł jak tkactwo i wyrób namiotów. Gdy później podczas swoich podróży Paweł przybył do Koryntu korzystał z umiejętności, które nabył w rodzinnym mieście. W Dziejach Apostolskich 18:3 czytamy: “A ponieważ uprawiał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracowali razem; byli bowiem z zawodu wytwórcami namiotów”. Rodzice wysłali go jednak także do Jerozolimy. Tam studiował u znanego faryzeusza Gamaliela Starszego o czym wspomina w Dziejach 22:3.Po ukamienowaniu Szczepana Paweł dostał listy uwierzytelniające od arcykapłana aby wyłapać chrześcijan w Damaszku. Świadczy to o tym, że robił karierę w judaizmie. Po zniszczeniu Jerozolimy w 70 roku zniknęły inne sekty jak saduceusze, ale faryzeusze przetrwali. Współczesny judaizm stworzyli właśnie uczniowie faryzeusza Gamaliela. Paweł zrezygnował z tej kariery gdy został chrześcijaninem. Napisał o tym w Filipian 3:8 gdzie czytamy: “wszystko uznaję za śmiecie, żeby zyskać Chrystusa”.W drodze do Damaszku utracił wzrok i już w tym mieście na ulicy Prostej (która istnieje do dzisiaj) został chrześcijaninem. Czytamy o tym w Dziejach 9:11. Według tradycji stało się to 25 stycznia w 34 lub 35 roku. Dzieje Apostolskie mówią dalej o tym, że sam spotkał się z prześladowaniem w Damaszku i uciekł do Jerozolimy. Jednak w Liście do Galatów 1:17 wspomina: “Ani też nie udałem się do Jerozolimy do tych, którzy przede mną byli apostołami, ale poszedłem do Arabii, po czym znowu wróciłem do Damaszku”. Ta podróż jest dość tajemnicza i wspomniana tylko w tym jednym miejscu.W Jerozolimie początkowo chrześcijanie go unikali, ale uwierzył mu Barnaba i przyprowadził go do apostołów. W Dziejach Apostolskich 9:29 czytamy: “Rozmawiał też i rozprawiał z hellenistami, lecz ci usiłowali go zgładzić”. Paweł uciekł już z Damaszku, a teraz także musiał uciekać z Jerozolimy. Odesłano go do Tarsu. Barnaba jednak zapamiętał, że Paweł dyskutował z hellenistami czyli Żydami mówiącymi po grecku. W Antiochii Syryjskiej dużo Greków stawało się chrześcijanami. O tym mieście leżącym w Syrii nagram osobny odcinek. Apostołowie wysłali tam Barnabę. On widząc ile jest pracy poszedł do Tarsu po Saula.W Dziejach 11:26 czytamy: “A gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. I tak się ich sprawy ułożyły, że przez cały rok przebywali razem w zborze i nauczali wielu ludzi; w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami”. Stamtąd później obaj wyruszyli w pierwszą podróż misjonarską. Popłynęli na Cypr biorąc ze sobą Marka, kuzyna Barnaby. Wydarzyło się tam kilka ważnych rzeczy. Na tej wyspie Saul zaczął używać imienia Paweł. Być może dlatego, że prokonsul nazywał się Sergiusz Paweł. Barnaba stał się tam mniej ważny, a jego kuzyn opuścił ich i wrócił do Jerozolimy.Paweł i Barnaba ruszyli później przez tereny dzisiejszej Turcji. Z Antiochii Pizydyjskiej zostali wyrzuceni, w Ikonium chciano ich ukamienować, a w Listrze doszło do tego. W Dziejach 14:19 czytamy: “Tymczasem nadeszli z Antiochii i z Ikonium Żydzi i namówiwszy tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że umarł”. Paweł poszedł jednak dalej do Derbe, a potem wrócił do tych trzech wrogich miast. Spotykał się jednak wyłącznie z innymi chrześcijanami.Po powrocie do Antiochii Syryjskiej doszło do sporu w kwestii obrzezania. Była duża grupa chrześcijan, która uważała, że chrześcijanie powinni także przestrzegać prawa mojżeszowego. Cały 15 rozdział Dziejów Apostolskich jest temu poświęcony. Paweł z Barnabą ruszyli do Jerozolimy gdzie podjęto decyzję. Chrześcijanie pogańskiego pochodzenia nie muszą się obrzezywać. Mają tylko unikać krwi, bałwochwalstwa i niemoralności.Najwyraźniej podczas tej wizyty doszło do spotkania. W Galatów 2:9 czytamy: “Otóż, gdy poznali okazaną mi łaskę, Jakub i Kefas, i Jan, którzy są uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanych”. Kefas czyli Piotr oraz Jakub i Jan umówili się z Pawłem i Barnabą, że podzielą się terenem misyjnym. Piotr i inni z Jerozolimy mieli głosić Żydom, a Paweł i Barnaba poganom.Niestety po powrocie do Antiochii Syryjskiej. Paweł i Barnaba pokłócili się. Ten ostatni chciał w kolejną podróż ponownie zabrać swojego kuzyna Marka, który ich opuścił podczas pierwszej wyprawy. W Dziejach 15:39 jest użyte greckie słowo “paroxysmos” oznaczające ostrą kłótnię. W różnych przekładach oddano to jako wielki gniew lub ostre starcie. Rozdzielili się. Paweł zabrał ze sobą Sylasa. Udali się do Listy, tego miasta gdzie Paweł został podczas pierwszej podróży ukamienowany. Barnaba wziął swojego kuzyna Marka i poszedł w inną stronę. Ten Marek to prawdopodobnie późniejszy ewangelista.W Listrze do Pawła dołączył Tymoteusz. Poznał go prawdopodobnie już podczas pierwszej wizyty. Być może właśnie w domu Tymoteusza był opatrywany po kamienowaniu. Cała ta grupa przeszła aż do Troady na zachodzie dzisiejszej Turcji. Tam dołączył do nich Łukasz autor Dziejów Apostolskich. Tam przepłynęli do Macedonii. W Filippi, rzymskiej kolonii, Paweł i Sylas zostali wychłostani. W mieście doszło do rozruchów, a władcy kazali ich ukarać bez sądu. Później jednak musieli przeprosić Pawła, gdy usłyszeli, że jest obywatelem rzymskim. Kogoś takiego nie można było karać bez sądu.Później Paweł, Sylas, Tymoteusz, Łukasz i inni wyruszyli do Tesaloniki i Berei. Paweł ponownie spotkał się ze sprzeciwem i musiał sam uciekać do Aten. Tam najwyraźniej stanął przed sądem Ateńskim na Areopagu. Wygląda na to, że oskarżono go o głoszenie cudzoziemskich bogów. Paweł wybrnął z tego wskazując na ołtarz poświęcony nieznanemu bogu. W Dziejach 17:34 czytamy: “niektórzy mężowie przyłączyli się do niego i uwierzyli, a wśród nich również Dionizy Areopagita”. Ten Dionizy był członkiem sądu na Areopagu.Z Aten Paweł udał się do Koryntu gdzie przydała mu się umiejętność tworzenia namiotów. Zaczął je robić wraz małżeństwem Akwilasem i Pryscyllą. Gdy z Tesaloniki przybyli Sylas i Tymoteusz najwyraźniej przywieźli pieniądze, bo Paweł przestał pracować i całkowicie zajął się słowem (Dzieje 18:5). Chciano go ponownie postawić przed sądem, ale władca Koryntu nie chciał się mieszać w kwestie religijne między Żydami. Później po jakichś dwóch latach Paweł popłynął do Efezu, gdzie zostawił Akwilasa z żoną, a sam udał się do Antiochii Syryjskiej swojej bazy wypadowej.Łukasz, autor Dziejów Apostolskich także najwyraźniej został w Efezie. Tak więc nie znamy szczegółów początku trzeciej wyprawy Pawła i jego trasy z Antiochii do Efezu, ale prawdopodobnie szedł przez swoje rodzinne miasto Tars, potem przez Listrę miasto Tymoteusza, aż dotarł do Efezu, gdzie najwyraźniej mieszkał Łukasz. Później Paweł ponownie przeszedł Macedonię i Achaję, ale nie znamy szczegółów, możliwe, że Łukasz mu nie towarzyszył. Za to mamy pełną relację z rozruchów, do których doszło po powrocie Pawła do Efezu.Paweł musiał się ukrywać przed producentami dewocjonaliów dla odwiedzających świątynię Artemidy Efeskiej. Wywołali oni rozruchy, ale przyjaciele ukryli Pawła gdy tłum domagał się jego ukarania. Później gdy udawał się do Jerozolimy musiał unikać także Żydowskich wrogów, którzy planowali zamach i udał się inną drogą. W Jerozolimie jego obecność wywołała kolejne zamieszki. Wyprowadzono go ze świątyni i zamierzano zabić, ale uratowali go Rzymianie stacjonujący w twierdzy Antonia. Prawdopodobnie ze schodów tej twierdzy Paweł przemówił do wzburzony Żydów i rozzłościł ich jeszcze bardziej (Dzieje rozdział 22).A Paweł rzekł: Jestem Żydem z Tarsu w Cylicji, obywatelem dosyć znacznego miasta; proszę cię, pozwól mi przemówić do ludu.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/21/39A po kilku dniach przybył Feliks z żoną swoją Druzyllą, która była Żydówką. Kazał więc sprowadzić Pawła i przysłuchiwał się mu, co mówił o wierze w Jezusa Chrystusa.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/24/24A cierpliwość Pana naszego uważajcie za ratunek, jak i umiłowany brat nasz, Paweł, w mądrości, która mu jest dana, pisał do washttps://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-List-Piotra/3/15

Fotele 366 i RM58, fajanse z Włocławka i figurki z Ćmielowa – wszyscy je widzieliśmy w mieszkaniach znajomych lub modnych kawiarniach. Ba! Coraz częściej można zobaczyć je także w muzealnych gablotach. Nie ma roku, w którym nie odbywa się przynajmniej kilka wystaw poświęconych polskiemu wzornictwu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Ale kiedy i właściwie dlaczego powstałe wtedy przedmioty stały się tak popularne? Czy to sentyment za „epoką dziadków”, podobny temu, który w połowie zeszłego stulecia kazał przychylniej spojrzeć na secesję? A może to kolejna „moda retro”, która trafiła nad Wisłę z opóźnieniem? Istotna jest jeszcze jedna kwestia: czy „kolorowy PRL” z książek i wystaw nie przesłonił nam tego prawdziwego? Polski „new look” nie był przecież dostępny dla każdego. Wiele z produktów, które traktujemy jako ikoniczne dla tej epoki, trafiało przede wszystkim na eksport, a to, co zostało w kraju nie zawsze spełniało oczekiwania odbiorców. Fabryki borykały się przecież z brakiem materiałów czy dobrej jakości barwników. Czy zatem mamy do czynienia z nostalgią za niebyłą przeszłością? Byłoby to krzywdzące uproszczenie. W modzie na styl zwany czasem z angielska „mid century modern” rozpoznać można nie tylko tęsknotę za „staroświecką nowoczesnością”, ale także docenienie oszczędnej elegancji modernizmu. Czy tego chcemy czy też nie jesteśmy bowiem jego dziedzicami. Stamtąd przychodzimy i tam też intuicyjnie szukamy swoich korzeni. O tym, czy polski „new look” cieszył się zainteresowaniem krajowych odbiorców, jak rodzimi projektanci dostosowali się do oczekiwań zagranicznych rynków i czy jest jeszcze coś do odkrycia w powojennym polskim wzornictwie rozmawiałem z Katarzyną Jasiołek.

Autor rozważań: kl. Filip Rzymanek Czyta: kl. Filip Rzymanek Mt 15, 29-37 Stamtąd podążył Jezus dalej i przyszedł nad Jezioro Galilejskie. Wszedł na górę i tam siedział. I przyszły do Niego wielkie tłumy, mając z sobą chromych, ułomnych, niewidomych, niemych i wielu innych, i położyli ich u nóg Jego, a On ich uzdrowił. Tłumy zdumiewały się widząc, że niemi mówią, ułomni są zdrowi, chromi chodzą, niewidomi widzą. I wielbiły Boga Izraela. Lecz Jezus przywołał swoich uczniów i rzekł: «Żal Mi tego tłumu! Już trzy dni trwają przy Mnie, a nie mają co jeść. Nie chcę ich puścić zgłodniałych, żeby kto nie zasłabł w drodze». Na to rzekli Mu uczniowie: «Skąd tu na pustkowiu weźmiemy tyle chleba żeby nakarmić takie mnóstwo?» Jezus zapytał ich: «Ile macie chlebów?» Odpowiedzieli: «Siedem i parę rybek». Polecił ludowi usiąść na ziemi; wziął siedem chlebów i ryby, i odmówiwszy dziękczynienie, połamał, dawał uczniom, uczniowie zaś tłumom. Jedli wszyscy do sytości, a pozostałych ułomków zebrano jeszcze siedem pełnych koszów. Jesteśmy również na YouTubie: https://www.youtube.com/@rozwazania

Gospodarka rośnie, a my szukamy dziury w całym. Ostatnie dane to 2,7 na plus w III kwartale, ale … Leżą konsumpcja i inwestycje, za to zapasy puchną. Cały wzrost PKB to wzrost zapasów. Czwartek przyniósł pełne dane o PKB za 3 kwartał i widać w nich zadyszkę. Ludzie, zacznijcie kupować!! Chciałoby się tak zawołać. A jak nie zaczną? A zapasy spadną? Czy Francja to już gospodarczo druga Grecja? Tak, jeśli porównać rentowności dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Czy to Grecja radzi sobie tak dobrze, czy Francja tak słabo? Jak to możliwe, ze obligacje kraju, który całkiem niedawno przechodził gospodarczą katastrofę, chodzą mniej więcej po tyle, co dług jednego z dwóch największych graczy strefy euro. Stamtąd na chwile zajrzymy do naszego regionu, który przezywa gorączkę złota. Banki Centralne Krajów Europy Środkowej to ostatnio najbardziej aktywni nabywcy złota na świecie. Piątek to dzień po czwartku bez sesji na Wall Street, a to znaczy, że na większe ruchy na rynkach trzeba teraz chwilę poczekać.

Odcinek numer 116 melduje się! Co w nim? Robimy podsumowanie targów PGA i dodajemy co nieco do naszej relacji. Do tego rozmawiamy o Steam Decku OLED, bo Dorian niespodziewanie kupił i próbował zataić przed nami ten jakże istotny fakt. Mamy też dla was kilka seriali, które warto obejrzeć (Pingwin, Stamtąd, Dragon Ball Super) i te, które niekonieczne trzeba włączać (Like a Dragon: Yakuza). A powiedzmy, że głównym tematem jest ten o najlepszych, najważniejszych momentach w filmach. Jeśli od razu przychodzi wam na myśl Neo unikający kul na dachu albo Gandalf biały, który pojawił się w bitwie o Helmowy Jar, to dokładnie o to nam chodzi. Relacja z PGA 2024: https://www.youtube.com/watch?v=4LlnX4VYi4U Co w odcinku? 00:00:00 - Podsumowanie PGA 2024 00:28:35 - Współczujemy kotku 00:34:18 - Steam Deck OLED 00:51:08 - Polecajki i niepolecajki serialowe 01:10:54 - Najlepsze momenty w filmach Wbijaj na stronę: https://2po2.pl Facebook: https://www.facebook.com/dwochpodwoch Twitter: https://twitter.com/dwochpodwoch TikTok: https://www.tiktok.com/@dwochpodwoch Postaw na kawę: https://buycoffee.to/dwochpodwochGrosza daj podcastowi na Patronite: https://patronite.pl/dwochpodwoch

Deze aflevering vertellen we je alles over softwarebedrijf SAP. Dat gaat al meer dan een halve eeuw mee, maar zet nu een all-time-high neer op de beurs. En mag zich (ten koste van ASML) het meest waardevolle techbedrijf van Europa noemen.  De enige kritiek van analisten: de directie is niet enthousiast genoeg. De analisten denken namelijk dat de toekomst van SAP nóg rooskleuriger is. Genoeg te bespreken dus. We kijken waar de groei van dit bedrijf vandaan komt en of je dit aandeel beter kan kopen dan dat van ASML. Ook hebben we het over de cijfers van Randstad. Minder spektakel daar, want opnieuw daalt de omzet. De directie spreekt zelfs van 'uitdagende' marktomstandigheden. Toch hebben ze ook goed nieuws voor beleggers: ze gaan op overnamepad. Bij General Motors hebben ze geen overname nodig, ze draaien van zichzelf lekker. Opvallend, want bijna alle concurrenten hebben het zwaar en komen met beroerde kwartaalcijfers. Verder hebben we het over het bezoekje van de Apple-baas aan China, hoor je met wie Elon Musk nu weer in de clinch ligt en kom je er achter dat Bruno Mars de beurskoers van een bedrijf in Azië omhoog zingt.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze aflevering vertellen we je alles over softwarebedrijf SAP. Dat gaat al meer dan een halve eeuw mee, maar zet nu een all-time-high neer op de beurs. En mag zich (ten koste van ASML) het meest waardevolle techbedrijf van Europa noemen.  De enige kritiek van analisten: de directie is niet enthousiast genoeg. De analisten denken namelijk dat de toekomst van SAP nóg rooskleuriger is. Genoeg te bespreken dus. We kijken waar de groei van dit bedrijf vandaan komt en of je dit aandeel beter kan kopen dan dat van ASML. Ook hebben we het over de cijfers van Randstad. Minder spektakel daar, want opnieuw daalt de omzet. De directie spreekt zelfs van 'uitdagende' marktomstandigheden. Toch hebben ze ook goed nieuws voor beleggers: ze gaan op overnamepad. Bij General Motors hebben ze geen overname nodig, ze draaien van zichzelf lekker. Opvallend, want bijna alle concurrenten hebben het zwaar en komen met beroerde kwartaalcijfers. Verder hebben we het over het bezoekje van de Apple-baas aan China, hoor je met wie Elon Musk nu weer in de clinch ligt en kom je er achter dat Bruno Mars de beurskoers van een bedrijf in Azië omhoog zingt.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dz. 6,8-15 (8) Co do Szczepana, to pełen łaski i mocy czynił cuda i wielkie znaki wśród ludu. (9) Wówczas zebrali się niektórzy z tak zwanej synagogi wyzwoleńców, do której należeli też Cyrenejczycy, Aleksandryjczycy oraz ludzie pochodzący z Cylicji i Azji, i rozprawiali ze Szczepanem. (10) Nie mogli jednak sprostać jego mądrości ani Duchowi, pod wpływem którego przemawiał. (11) Podstawili zatem osoby, które zeznały: Usłyszeliśmy, jak wypowiada bluźnierstwa przeciwko Mojżeszowi oraz Bogu. (12) W ten sposób podburzyli lud, starszych oraz znawców Prawa, zebrali się przeciwko niemu, schwytali go i zawlekli przed Wysoką Radę. (13) Tam również podstawili fałszywych świadków. Utrzymywali oni: Ten człowiek bez przerwy wypowiada się przeciwko temu świętemu miejscu oraz przeciwko Prawu. (14) Słyszeliśmy, jak mówi, że ten Jezus z Nazaretu zburzy to miejsce i zmieni zwyczaje przekazane nam przez Mojżesza. (15) A gdy wszyscy, którzy zasiadali w Wysokiej Radzie, utkwili w nim wzrok, uderzyło ich, że jego twarz przypomina oblicze anioła. Dz. 7,1-60 (1) Arcykapłan zapytał więc: Czy to prawda? (2) Wtedy Szczepan odpowiedział: Bracia i ojcowie, posłuchajcie! Bóg chwały ukazał się naszemu ojcu Abrahamowi, gdy ten przebywał w Mezopotamii i nie przeprowadził się jeszcze do Charanu. (3) Powiedział tam do niego: Wyjdź ze swej ziemi, opuść swą rodzinę i udaj się do ziemi, którą ci wskażę. (4) Abraham wyszedł zatem z ziemi Chaldejczyków i zamieszkał w Charanie. Stamtąd, po śmierci swojego ojca, Bóg przesiedlił go do tej ziemi, w której wy teraz mieszkacie. (5) W ziemi tej jednak nie dał mu ani żadnego działu, ani nawet jej skrawka. Obiecał natomiast, że da ją w posiadanie zarówno jemu, jak i jego potomstwu po nim, chociaż Abraham nie miał jeszcze dziecka. (6) W ten sposób Bóg zaznaczył, że potomkowie Abrahama będą mieszkać jako cudzoziemcy w obcej ziemi, że ujarzmią ich tam i będą krzywdzić przez czterysta lat, (7) a naród, któremu będą służyć, On osądzi — powiedział Bóg — po czym oni wyjdą i będą Mu służyli na tym miejscu. (8) Bóg też zawarł z Abrahamem przymierze obrzezania. Gdy więc urodził się Izaak, jego ojciec obrzezał go ósmego dnia, Izaak obrzezał Jakuba, a Jakub dwunastu patriarchów. (9) Patriarchowie, zazdroszcząc Józefowi, sprzedali go do Egiptu. Bóg jednak był z nim (10) i wyrwał go ze wszystkich jego niepowodzeń. Ponadto obdarzył go łaską i mądrością wobec faraona, króla Egiptu, tak że ten ustanowił go zarządcą Egiptu oraz całego swojego domu. (11) Potem na Egipt i na Kanaan spadła klęska głodu. Łączył się z tym wielki ucisk. Naszym ojcom zabrakło żywności. (12) Gdy Jakub usłyszał, że w Egipcie jest zboże, posłał tam naszych ojców po raz pierwszy. (13) Za drugim zaś razem Józef dał się poznać swoim braciom i faraon dowiedział się o jego pochodzeniu. (14) Józef natomiast posłał ludzi i wezwał do siebie swego ojca Jakuba wraz z całą rodziną, liczącą siedemdziesiąt pięć osób. (15) W ten sposób Jakub przeniósł się do Egiptu. Tam dokonał życia zarówno on, jak i nasi ojcowie. (16) Po śmierci przeniesiono ich do Sychem i złożono w grobowcu, który Abraham nabył za pieniądze od synów Hemmora z Sychem. (17) A gdy zbliżał się czas wypełnienia obietnicy, którą Bóg ogłosił Abrahamowi, lud rozrósł się i rozmnożył w Egipcie, (18) aż nastał w Egipcie inny król, który nie znał Józefa. (19) Ten postąpił z naszym rodem podstępnie i krzywdził naszych ojców, zmuszając ich do porzucania niemowląt i pozbawiania ich życia. (20) W tym czasie urodził się Mojżesz. Był on piękny w oczach Boga. Przez trzy miesiące karmiono go w domu ojca, (21) a gdy został porzucony, znalazła go córka faraona i wychowała go sobie jako syna. (22) Mojżesza wdrożono we wszelką mądrość Egipcjan, stał się człowiekiem dzielnym tak w mowie, jak i w czynie. (23) A kiedy ukończył czterdzieści lat, przyszło mu na myśl, że powinien odwiedzić swoich braci, synów Izraela. (24) W trakcie odwiedzin zobaczył, jak kogoś krzywdzono. Ujął się za nim i wymierzył mu sprawiedliwość, zadając cios Egipcjaninowi. (25) Sądził, że jego bracia zrozumieją, iż Bóg za jego pośrednictwem zsyła im ratunek — oni jednak nie zrozumieli. (26) Następnego dnia zjawił się, gdy z sobą walczyli. Chcąc ich nakłonić do zgody, powiedział: Ludzie, jesteście braćmi, dlaczego krzywdzicie jeden drugiego? (27) Wówczas ten, który krzywdził, odepchnął go i powiedział: Kto cię ustanowił przełożonym albo sędzią nad nami? (28) Czy chcesz mnie zabić, tak jak wczoraj zabiłeś Egipcjanina? (29) Te słowa sprawiły, że Mojżesz uciekł z Egiptu i stał się przychodniem w ziemi madiamskiej. Tam urodziło mu się dwóch synów. (30) Gdy się wypełniło dalszych czterdzieści lat, na pustyni, niedaleko góry Synaj, w ogniu płonącego krzaka, ukazał mu się anioł. (31) Mojżesza zdziwił ten widok. Lecz kiedy podchodził, by mu się dokładniej przypatrzyć, rozległ się głos Pana: (32) Ja jestem Bogiem twoich ojców, Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba. Mojżesz, zdjęty strachem, nie śmiał nawet podnieść oczu. (33) Pan zaś powiedział do niego: Zdejmij obuwie ze swoich nóg, bo miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą. (34) Napatrzyłem się na krzywdę mojego ludu w Egipcie, usłyszałem jego wzdychanie i zstąpiłem, aby go wybawić. Dlatego teraz idź! Posyłam cię do Egiptu. (35) Tego Mojżesza, którego się zaparli, mówiąc: Kto cię ustanowił przełożonym i sędzią?— tego właśnie Bóg posłał jako wodza i odkupiciela, przy wsparciu anioła, który mu się ukazał w krzaku. (36) On ich wyprowadził. Najpierw dzięki cudom i znakom, których dokonał w ziemi egipskiej i na Morzu Czerwonym, a potem dzięki tym, których — przez czterdzieści lat — dokonywał na pustyni. (37) Ten Mojżesz zapowiedział synom Izraela: Bóg spośród waszych braci wzbudzi wam proroka podobnego do mnie. (38) Ten Mojżesz przebywał w zgromadzeniu na pustyni z aniołem, który przemawiał do niego na górze Synaj, i z naszymi ojcami. On otrzymał słowa życia, aby nam je przekazać. (39) Jemu nasi ojcowie nie chcieli być posłuszni. Jego odsunęli i w swoich sercach zwrócili się w stronę Egiptu. (40) Powiedzieli bowiem do Aarona: Zrób nam bogów, którzy pójdą przed nami, bo nie wiemy, co się stało z tym Mojżeszem, który nas wyprowadził z ziemi egipskiej. (41) Uczynili też sobie wtedy cielca, złożyli ofiarę bożkowi i cieszyli się dziełami swoich rąk. (42) Z tego powodu Bóg odwrócił się od nich i wydał ich na służbę zastępom nieba, jak czytamy w zwoju Proroków: Czy to Mnie przez czterdzieści lat na pustyni składaliście zwierzęta i ofiary, domu Izraela? (43) Nosiliście raczej namiot Molocha oraz gwiazdę bożka Refana — wyobrażenia, które uczyniliście, aby się im kłaniać. Dlatego przesiedlę was poza Babilon. (44) Nasi ojcowie mieli na pustyni namiot świadectwa. Urządzony on był zgodnie ze wskazaniami Tego, który powiedział Mojżeszowi, że ma go wykonać dokładnie tak, jak to sam zobaczył. (45) Ten namiot nasi ojcowie wraz z Jozuem wnieśli w posiadłości pogan, których Bóg przed nimi wypędził. Mieli go do czasów Dawida, (46) który znalazł łaskę w oczach Boga i prosił Go o wskazanie mu miejsca, gdzie mógłby postawić przybytek Boży dla domu Jakuba. (47) Lecz dopiero Salomon zbudował Mu dom. (48) Najwyższy jednak nie mieszka w budowlach zbudowanych rękami ludzkimi. Prorok mówi: (49) Niebo jest moim tronem, a ziemia podnóżkiem dla mych stóp. Jaki dom mi zbudujecie? — mówi Pan. — Jakie miejsce, w którym mógłbym odpocząć? (50) Czy nie moja ręka uczyniła to wszystko? (51) O, ludzie twardego karku, nieobrzezanych serc i uszu! Wy zawsze opieracie się Duchowi Świętemu — jak wasi ojcowie, tak i wy! (52) Którego z proroków nie prześladowali wasi ojcowie? Pozabijali też tych, którzy zapowiedzieli przyjście Sprawiedliwego. Wy teraz staliście się Jego zdrajcami i mordercami — (53) wy, którzy za pośrednictwem aniołów otrzymaliście Prawo, którego nie wypełniliście. (54) Słuchając tego, zawrzeli gniewem w swych sercach. Zaczęli zgrzytać na niego zębami. (55) On tymczasem, pełen Ducha Świętego, utkwił wzrok w niebie i zobaczył chwałę Boga oraz Jezusa stojącego z prawej strony Boga. (56) Oto widzę otwarte niebo — powiedział — i Syna Człowieczego, stojącego po prawej stronie Boga. (57) Na te słowa podnieśli wielki krzyk, zatkali sobie uszy i zgodnie rzucili się na niego. (58) Następnie wywlekli go za miasto i tam kamienowali. Świadkowie natomiast złożyli swoje szaty u stóp młodego człowieka imieniem Saul. (59) Kamienowali tam Szczepana, który wzywał imienia Pana i mówił: Panie Jezu, przyjmij mego ducha. (60) A gdy upadł na kolana, zawołał donośnym głosem: Panie, nie policz im tego grzechu. Po tych słowach zasnął. Nauczanie z dnia 6 października 2024

- Nie mamy już powodów do żadnych kompleksów. Polska w USA budzi zainteresowanie, co może być dla nas atutem i źródłem siły - mówi Nikodem Rozbicki. Aktor przebywa obecnie na stypendium w prestiżowym instytucie Lee Strasberga w Los Angeles. Stamtąd, na wirtualnej Kanapie Knapa, opowiada o swoim ostatniej roli w serialu "Bracia" Macieja Migasa. Obyczajowy serial, którego bohaterami są czterej bracia, jest emitowany w piątki o 22:10 w Polsacie. Cały sezon jest także emitowany na platformie Polsat Box Go. Wychodząc od serialu Nikodem opowiada o swoich relacjach rodzinnych, ale też podejściu do aktorstwa w Polsce i USA, życiu w Los Angeles i o tym, co daje mu wychodzenie ze strefy komfortu. Płatna współpraca z firmą Polsat.

Czkekałyśmy na tę rozmowę, odkąd Morgane Polański potwierdziła swój udział w filmie "Skarbek". To główna rola. I co? Wracamy po krótkiej przerwie za to z gościnią, której w żadnym innym polskim podcaście nie usłyszycie. Artystka tylko u nas zdradza tytuł pierwszego reżyserowanego przez nią pełnometrażowego filmu, mówi o fascynacji postacią Krystyny Skarbek nazywanej "ulubionym szpiegiem Winstona Churchilla", o przywiązaniu do Krakowa. Aż w końcui zdradza, jak zareagowali rodzice – Roman Polański i Emmanuelle Seigner – gdy jako nastolatka zapowiedziała karierę w showbiznesie i zażądała agenta.Ale zanim – gorące newsy kulturalne doprawione branżowymi ploteczkami.Zaczynamy od serialu "Balenciaga" na platformie Disney+. Wielka moda na tle trudnej historii XX wieku. Jako że zaczynamy od mody, przypominamy, że wielcy krawcy lubią inspirować się artystami i artystkami. A wyjątkowo często czerpią z barwnego stylu Fridy Kahlo. Tak się akurat składa, że 9 lutego w warszawskim Art Box Experience w Fabryce Norblina otworzyła się wystawa będąca biografią immersyjną "Frida Kahlo. Życie ikony". Opowiemy wam trochę o Meksyku.Stamtąd już niedaleko do Graceland, domu Elvisa Presleya, ale skupimy się na jego żonie, Priscilli, o której Sofia Coppola wyreżyserowała film, a sama zainteresowana z pomocą Sandry Harmon napisała książkę "Priscilla. Elvis i ja" (wyd. Znak).Skoro Elvis – nie było dotąd lepszego wcielenia króla rock'n'rolla niż to, które zaprezentował Austin Butler u Baza Luhrmanna. A że to aktor wyjątkowo zdolny, właśnie zachwyca w serialu "Władcy przestworzy" w AppleTV, zamykającym trylogię seriali wojennych obok "Kompanii braci" i "Pacyfiku" produkowanych m.in. przez duet Toma Hanksa i Stevena Spielberga.I pozostajemy w Stanach, wracając do nocy wręczenia muzycznych nagród Grammy. Kreślimy krótką biografię Tracy Chapman, wspaniałej artystki, tekściarki i kompozytorki. Niestety, niewystarczająco docenionej. Przypominamy hit z 1988 roku "Fast car", jak i prezentujemy fragment wersji wykonanej z muzykiem country Lukiem Combsem podczas Grammy Awards. Ale usłyszycie też wzruszającą balladę "Baby can I hold you" nagraną z Luciano Pavarottim.Czas na Wstrząśnięte, Nie Zmieszane. Tym razem niespodzianka i zagadka. Ciekawe, kto zgadnie?To co, zaczynamy?udźwiękowienie: Piotr Haraźnyoprawa graficzna: Karolina Żmijewska

⭐ Sasha Marsden ⭐ Patronite https://patronite.pl/LucyPhere⭐ Grupa na Facebooku https://www.facebook.com/groups/461230032356663

Jabesz-Gilead, jak sama nazwa wskazuje, to miasto w Gileadzie, czyli po wschodniej stronie Jordanu. Dzisiaj jest to część Jordanii. Nie wiemy gdzie dokładnie leżało to miasto. Prawdopodobnie w połowie drogi pomiędzy Pellą i Gerazą. Nazwa Jabesz znaczy “suchy”. Tak więc Jabesz-Gilead to suchy Gilead. Jest to jednak miejsce bardzo urodzajne, tak więc niektórzy tłumaczą to jako dobra gleba. Chodzi o taki rodzaj gleby, który długo utrzymuje wodę. Woda rozlana na takiej glebie nie zostaje na powierzchni, ani nie przenika szybko przez tą ziemię, ale zostaje w niej, dzięki czemu rośliny mają czas czerpać wilgoć z tej ziemi.tutaj link do powieści, którą piszę:Wattpad - JesseJabesz-Gilead pierwszy raz pojawia się w Biblii przy okazji ukarania plemienia Beniamina. Ustalono, że mają w tym wziąć udział wszyscy. Jednak w Sędziów 21:8 czytamy: "I rzekli jeszcze: Czy jest jakieś z plemion izraelskich, które nie przyszło do Pana do Mispy? A oto okazało się, że nie przyszedł do obozu na zgromadzenie nikt z Jabesz gileadzkiego". Biblia nie wyjaśnia dlaczego, ale było to jedyne miasto, które wyłamało się od ukarania Beniamina. Wydano na nich wyrok.W Sędziów 21:11 czytamy: "Lecz postąpicie tak: Każdego mężczyznę i każdą niewiastę, która już obcowała z mężczyzną, obłożycie klątwą". Zabito wszystkich poza czterystoma dziewicami. Dlaczego tak surowo ich ukarano? W Powtórzonego Prawa 13:16 napisano: "To bez litości zabijesz mieszkańców tego miasta ostrzem miecza, obłożysz je klątwą i wszystko, co w nim jest, także jego bydło, zabijesz ostrzem miecza". Nie podano tam jednak kary za to gdyby ktoś nie chciał wziąć w tym udziału.Jest to jeden z takich fragmentów Biblii, który opisuje co się wydarzyło, ale niekoniecznie czego chciał Bóg. Na pewno ukaranie Beniamina było zgodne z prawem Mojżeszowym. Jednak karanie tych, którzy nie wzięli w tym udziału to już była decyzja zgromadzonych, a szczególnie starszyzny. Warto też przypomnieć, że Izraelici dwukrotnie przegrywali z Beniaminem. Wygrali dopiero za trzecim razem.Jak by nie było zostali zabici wszyscy mieszkańcy Jabesz-Gilead oprócz 400 dziewic. Co się z nimi stało? W Sędziów 21:14 czytamy: "W tym czasie powrócili Beniaminici i tym dali za żony kobiety, które ostały się żywe spośród kobiet Jabesz gileadzkiego. Lecz nie wystarczyło ich dla nich". Pozostało 600 Beniaminitów. Czterystu z nich dostały się te dziewczyny z Jabesz-Gilead. Jakie były to małżeństwa?Biblia tego nie wyjaśnia, ale spróbujmy sobie wyobrazić. Każdy z tych Beniaminitów stracił wszystkich swoich bliskich. To samo można powiedzieć o tych 400 dziewicach z Jabesz. Można więc sobie chyba wyobrazić, że byli w stanie zrozumieć co czuje mąż czy żona. Ale kto zamieszkał w Jabesz-Gilead?Jabesz-Gilead znajdowało się po wschodniej stronie rzeki Jordan. Było to terytorium Gada lub Manassesa. Terytorium Beniamina znajdowało się natomiast po zachodniej stronie Jordanu. Nic nie wskazuje na to, że te 400 dziewczyn odziedziczyło ziemię swoich ojców. Można chyba przyjąć, że miasto i okoliczne pola pozostały w plemieniu do którego należały czyli u Gada lub Manassesa. Z kolei te kobiety i ich potomkowie byli uznawani za Beniaminitów. Ich zostało tylko 600, a więc pewnie terytorium Beniamina było dla nich wystarczające.Kolejny raz Biblia wspomina o tym mieście w 1 Samuela 11:1, czytamy tam: "I wyruszył Ammonita Nachasz i obległ Jabesz w Gileadzie. Wtedy rzekli wszyscy Jabeszyci do Nachasza: Zawrzyj z nami przymierze, a poddamy ci się". Król Ammonitów chciał im jednak wyłupić oczy. Na pomoc temu miastu ruszył właśnie wybrany pierwszy król Izraela czyli Saul. Czy mieszkańcy Jabesz okazali Saulowi wdzięczność? Biblia nic o tym nie mówi w tym 11 rozdziale 1 Samuela. Ciekawe jest jednak to co zapisano w rozdziale 31.Od uratowania Jabesz-Gilead od Ammonitów minęło wiele lat. Król Saul podjął wiele decyzji, które nie były dobre. Np. decyzja o wymordowaniu wszystkich kapłanów oraz ich rodzin z Nob była czymś kto chyba każdy uzna za coś złego. Król Saul jak mówi Biblia nie miał już Bożego błogosławieństwa i z tego powodu przegrał ostatnią bitwę z Filistynami. Po bitwie zbeszcześcili oni zwłoki Saula i powiesili ja na murach Bet-Szean. Co zrobili mieszkańcy Jabesz-Gilead?W 1 Samuela 31:12 czytamy: "Zerwali się wszyscy zdatni do boju mężczyzni i po całonocnym pochodzie przyszli i zdjęli zwłoki Saula i zwłoki jego synów z muru Bet-Szeanu, i przyszedłszy do Jabesz spalili je tam". Saul wyzwolił Jabesz na początku swojego panowania. Zginął gdy był królem ponad 40 lat. Mieszkańcy Jabesz pamiętali jednak i z narażeniem życia wyruszyli po jego ciało i go pogrzebali. Pochwalił ich za to Dawid. W 2 Samuela 2:5 czytamy: “Wysłał Dawid posłańców do mężów w Jabesz w Gileadzie i kazał im powiedzieć: Błogosławieni jesteście u Pana za to, że tę łaskawą przysługę wyświadczyliście waszemu panu, Saulowi, grzebiąc go”. Czy więc grób Saula i Jonatana jest w Jabesz?W 2 Samuela 21:12 czytamy: “Wyruszył Dawid i kazał mieszkańcom Jabesz Gileadzkiego wydać sobie kości Saula i kości Jonatana, jego syna. Oni bowiem zabrali je potajemnie z rynku Betszeanu, gdzie ich powiesili na palu Filistyńczycy w tym dniu, kiedy Filistyńczycy pobili Saula pod Gilboa”. Po wielu latach Dawid przeniósł szczątki Saula i jego synów i pochował ich w Sela w grobowcu Kisza, ojca Saula. Tak więc grób Saula i jego synów był w Jabesz pod tamaryszkiem tylko przez krótki czas. Niemniej Saul był związany z tym miastem. Nie tylko je uratował i był tam pogrzebany. Stamtąd też na pewno pochodziła przynajmniej jedna z jego babć czy prababć.Jest możliwe, że z Jabesz pochodził też inny król Izraela. W 2 Królewskiej 15:13 czytamy: “Szallum tedy, syn Jabesza, objął władzę królewską w trzydziestym dziewiątym roku panowania Uzjasza, króla judzkiego, a panował w Samarii miesiąc”. Szalum, który był królem w Samarii przez jeden miesiąc został nazwany “Szalum, syn Jabesza”. Warto tutaj wspomnieć o tym, że słowo “syn” jest w Biblii używane jako “syn”, “potomek”, ale także “mieszkaniec”. Np. o pewnych ludziach wspomniano, że to “synowie Betlejem”. Tak więc i tutaj może chodzić o to, że ojciec Szaluma miał na imię Jabesz. Może jednak chodzić też o to, że Szalum pochodził z Jabesz.O Jabesz-Gilead wspomina Józef Flawiusz nazywając je miastem, ale kilka wieków później Euzebiusz z Cezarei opisuje “Labeis Galaad" jako wioskę pomiędzy Pellą i Gerazą. Dwie współczesne miejscowości określa się jako położenie starożytnego Jabesz. Są to Tell el-Maqlub i Tell Abu al-Kharaz. Nie wiemy jednak dokładnie czy to na pewno jedno z nich. Być może chodzi o jakieś zupełnie inne miejsce.Podsumowując “Jabesz” znaczy “suchy”. W tym mieście osiedlili się Izraelici. Nie znamy dokładnej lokalizacji tego miasta, ale byli to albo potomkowie Gada lub Manassesa. Mieszkańcy tego miasta nie dołączyli do armii walczącej z plemieniem Beniamina. Zostali za to ukarani śmiercią. Przeżyło tylko 400 dziewic, które zostały oddane wojownikom z prawie wybitego plemienia Beniamina. Tak więc chyba każdy późniejszy Beniaminita był potomkiem tych kobiet. Także Saul, który został pierwszym królem Izraela. Na początku swoich rządów uratował miasto Jabesz od oblężenia przez Ammonitę Nachasza. Gdy umarł i Filistyni wystawili jego ciało na pośmiewisko, mieszkańcy Jabesz poszli, zdjęli je z murów i pochowali u siebie pod tamaryszkiem. Z Jabesz-Gilead pochodził też być może Szalum, który był królem przez miesiąc.I rzekli jeszcze: Czy jest jakieś z plemion izraelskich, które nie przyszło do Pana do Mispy? A oto okazało się, że nie przyszedł do obozu na zgromadzenie nikt z Jabesz gileadzkiegohttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/21/8Lecz postąpicie tak: Każdego mężczyznę i każdą niewiastę, która już obcowała z mężczyzną, obłożycie klątwą.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/21/11To bez litości zabijesz mieszkańców tego miasta ostrzem miecza, obłożysz je klątwą i wszystko, co w nim jest, także jego bydło, zabijesz ostrzem mieczahttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/5-Ksiega-Mojzeszowa/13/16W tym czasie powrócili Beniaminici i tym dali za żony kobiety, które ostały się żywe spośród kobiet Jabesz gileadzkiego. Lecz nie wystarczyło ich dla nich.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Sedziow/21/14I wyruszył Ammonita Nachasz i obległ Jabesz w Gileadzie. Wtedy rzekli wszyscy Jabeszyci do Nachasza: Zawrzyj z nami przymierze, a poddamy ci się.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Samuela/11/1Zerwali się wszyscy zdatni do boju mężczyzni i po całonocnym pochodzie przyszli i zdjęli zwłoki Saula i zwłoki jego synów z muru Bet-Szeanu, i przyszedłszy do Jabesz spalili je tamhttp://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Samuela/31/12Wysłał Dawid posłańców do mężów w Jabesz w Gileadzie i kazał im powiedzieć: Błogosławieni jesteście u Pana za to, że tę łaskawą przysługę wyświadczyliście waszemu panu, Saulowi, grzebiąc go.https://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/2

Marzena Figiel-Strzała w poruszającej rozmowie o dzieciach świata. Opowiada nam o tym jak wygląda praca dzieci w Bangladeszu i w kopalniach miki! Mówi o tym czego nauczyło ją podróżowanie po świecie i pomoc dzieciom. Oraz dlaczego to właśnie śmierć jej mamy była bodźcem do tego, że zacząć kręcić reportaże.

Historia Wieży Babel jest tylko tłem, na którym możemy omówić bardzo ważny aspekt migracji. Jest nim możliwość wykorzystania jej do tworzenia i wzmacniania podziałów w społeczeństwach oraz manipulowania obywatelami. Omówimy też przykłady konkretnych krajów, które takim procesom mogą być poddawane oraz ryzyka, na jakie narażona jest Polska. Pochylimy sie też nad refleksją o tzw. państwach poważnych, stojących przed nimi zadaniach i tym, czy nasz kraj możemy zaliczyć do tego grona. Zapraszam!"A Pan zstąpił z nieba, by zobaczyć to miasto i wieżę, które budowali ludzie, i rzekł: «Są oni jednym ludem i wszyscy mają jedną mowę, i to jest przyczyną, że zaczęli budować. A zatem w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. Zejdźmy więc i pomieszajmy tam ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego!» W ten sposób Pan rozproszył ich stamtąd po całej powierzchni ziemi, i tak nie dokończyli budowy tego miasta. Dlatego to nazwano je Babel, tam bowiem Pan pomieszał mowę mieszkańców całej ziemi. Stamtąd też Pan rozproszył ich po całej powierzchni ziemi."- Rdz, 11, 5-9 -

Stanisław Grzesiuk przyszedł na świat w Małkowie na Lubelszczyźnie, dokąd jego rodzice wyjechali po zajęciu Warszawy przez Niemców podczas I wojny światowej. Bard Czerniakowa poza byciem pieśniarzem, był też autorem autobiograficznej trylogii: "Boso, ale w ostrogach", "Pięć lat kacetu" i "Na marginesie życia". Był popularyzatorem przedwojennego folkloru czerniakowskiego. W 1940 roku został aresztowany podczas łapanki i wysłany na roboty do Niemiec. Stamtąd trafił do obozu. W niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych był od kwietnia 1940 roku do wyzwolenia Mauthausen-Gusen w maju 1945 roku. Strategię przetrwania w obozie, opartą o własne zasady, opisał w wydanej w 1958 roku książce "Pięć lat kacetu". Grzesiuk otwarcie i szczerze opowiadał, jak dzięki swemu życiowemu sprytowi i twardemu charakterowi udało mu się przeżyć w trybach niemieckiej machiny eksterminacyjnej. Po wojnie wrócił do Warszawy. Koncertował, pracował na kierowniczych stanowiskach, założył rodzinę. Zmarł w wieku 45 lat na gruźlicę. Był otoczony przyjaciółmi i ogromną miłością rodziny.

O kolonii karnej w Nowopołocku, gdzie będzie odsiadywał wyrok Andrzej Poczobut, opowiada Radiu Wnet bloger projektu People's Reporter Alexander Kabanov. W rozmowie z Olgą Siemaszko opisuje on warunki odosobnienia w obozie w Nowopołocku: Byłem w Nowopołocku przez około 3 i pół miesiąca i prawie cały czas siedziałem w izolatce lub w zamkniętej celi. Stamtąd nie zabierają cię na rozmowy telefoniczne. Kiedy przebywałem na tzw. oddziale – to przysługiwała mi rozmowa raz w tygodniu, ale kiedy zapytałem, dlaczego nie jestem na nie zabierany, powiedziano mi: oficer operacyjny jest zajęty. Ponieważ polityczni mogą wykonywać połączenia telefoniczne tylko w obecności oficera operacyjnego. Jak oficer jest zajęty, to nikt nie może cię zabrać na taką rozmowę. Kiedy zaczynasz mówić, że to ci się należy, nikt się tym nie przejmuje. Tak przedstawia warunki panujące w izolatce, do której więźniowie polityczni trafiają często i bez powodu: Zabierają ci całe ubranie. Zostawiają Cię tylko w majtkach i skarpetkach. Dostajesz ubrania uszyte specjalnie dla izolatki. Ubrania z tkaniny, która nie oddycha. Specjalnie wybrali tkaninę, w której zimą jest zimno, a latem gorąco. Nie wolno jej zdejmować, ponieważ jest to naruszenie przepisów. Siedzisz i zdajesz sobie sprawę, że jesteś owinięty w folię z celofanu. Dodatkowo wydawany jest kombinezon, który jest również bardzo niewygodny w tych warunkach. Nie można nim nawet się przykryć. Paweł Bobołowicz i Olga Siemaszko analizują doniesienia o przeniesieniu grupy Wagnera na Białoruś i zastanawiają się, co może to oznaczać.

W Sierpniu 2021 roku 26 letni Sebastian Sierpiński cieszy się piękną pogodą, nową pracą i nowym związkiem. Wszystko układa się idealnie aż do dziwnego zdarzenia jakie ma miejsce na poboczu w małej miejscowości pod Gryfinem. --- Partnerem dzisiejszego odcinka jest aplikacja do słuchania audiobooków i czytania e-booków BookBeat. Teraz z kodem HERRING czeka Cię 40 godzin darmowego słuchania do wykorzystania przez 60 dni! Link z wpisanym już kodem: https://www.bookbeat.pl/herring?utm_source=spotify&utm_medium=podcast&utm_campaign=PL-olga-herring-action-20308&utm_content=textlink-spot-epi-description-2306-60d&utm_term=deal3

Sponsorem dzisiejszego odcinka jest aplikacja BookBeat, która służy do słuchania audiobooków i czytania e-booków. KOD: ROCKIBORYS https://www.bookbeat.pl/rockiborys?utm_source=youtube&utm_medium=podcast&utm_campaign=PL-rock-i-borys-action-3125&utm_content=textlink-yt-epi-description-30db&utm_term=deal3 Za drinem drin, za kreską kreska. Perypetie hip-hopowej wytwórni RRX https://www.bookbeat.pl/ksiazka/za-drinem-drin-za-kreska-kreska.-perypetie-hip-hopowej-wytworni-rrx-1068959 Żeńska końcówka języka https://www.bookbeat.pl/ksiazka/zenska-koncowka-jezyka-1089553 (00:00) Segment BookBeat (07:55) Zelda niezgody (16:00) Cyberpunk 2077: Phantom Liberty (20:50) Stamtąd / From i Dziennikarskie zero (23:35) PlayStation Showcase 2023 (25:21) Marathon (28:27) FAIRGAME$ (29:57) Helldivers 2 (31:47) Immortals of Aveum (33:24) Ghostrunner 2 (35:15) Phantom Blade 0 (37:06) The Talos Principle 2 (35:52) Foamstars (39:34) Metal Gear Solid 3: Snake Eater (41:59) Alan Wake 2 (44:50) Assassin's Creed Mirage (48:07) Dragon's Dogma 2 (49:57) Project Q (52:33) Spider-Man 2 PlayStation Showcase 2023 | [ENGLISH] https://www.youtube.com/live/D4EKydVVvHk?feature=share Grupa Rock i Borys na FB - https://www.facebook.com/groups/805231679816756/ Podcast Remigiusz "Pojęcia Nie Mam" Maciaszek https://tinyurl.com/yfx4s5zz Podcast metaKINO - Borys Nieśpielak i Wiktor Obrok https://youtu.be/jMxVfgf_OQc Serwer Discord podcastu Rock i Borys! https://discord.com/invite/AMUHt4JEvd Słuchaj nas na Lectonie: https://lectonapp.com/p/rckbrs Słuchaj nas na Spotify: https://spoti.fi/2WxzUqj Słuchaj nas na iTunes: https://apple.co/2Jz7MPS Program LIVE w niedzielę od osiemnastej - https://jarock.pl/live/rock Rock i Borys to program o grach, technologii i życiu

Łucja, Zuzia i Tadeusz mieszkają w Warszawie. Postanowiliśmy więc razem omówić historię tego miasta. Będziemy mówić o tym skąd się wzięło to miasto i dlaczego stało się takie ważne. Zanim jednak przejdziemy do historii tego miasta to poznajmy legendę dotyczącą jego powstania.Jedna z legend mówi o rybaku, który miał na imię Wars i syrence, która miała na imię Sawa. W herbie Warszawy jest właśnie syrenka. Historycy jednak nie lubią legend i twierdzą, że nazwa pochodzi od imienia Warcisław. To imię znaczy “Wróci sława”. Początkowo to miasto nazywano Warszewa i Warszowa. Dopiero później nazwano Warszawa.Warszawa powstała po zachodniej czyli lewej stronie Wisły. Ale dlaczego? Prawa strona Wisły była niebezpieczna. Z tamtej strony na Warszawę mogli napaść Litwini. Było to jeszcze w czasach zanim Polska się połączyła z Litwą i Litwini często wtedy napadali na miasta w Polsce. Litwini mogli przyjść od wschodu czyli z prawej strony Wisły. Ponieważ jednak Warszawę zbudowano po lewej stronie tej rzeki, a w tamtych czasach nie było mostów, miasto było bezpieczne.Ale czemu Warszawę zbudowano nad Wisłą? Było tam dużo miejsca i była też woda. Ale co jeszcze dawała rzeka? W tamtych czasach lasy były bardzo gęste. Trudno było przez nie przejść. Najłatwiej i najszybciej było płynąć rzeką. Dzisiaj mamy drogi, a w tamtych czasach poruszano się po rzekach. Można powiedzieć, że wtedy rzeki to były autostrady.Czy pamiętacie kto doprowadził do rozbicia dzielnicowego? Kiedy skończył ten podział Polski? Czy jednak Łokietek połączył wszystkie kawałki? A jak się nazywa ta część Polski, gdzie leży Warszawa? Tak więc czy Warszawa powstała w Polsce? Kto rządził na Mazowszu?Rządzili tam książęta mazowieccy, z których wielu miało na imię Janusz. 26 lipca 1376 Janusz I dał Warszawie przywilej wybudowania łaźni miejskiej. W tamtych czasach ludzie nie mili łazienki w swoich domach i wszyscy chodzili do jednej łaźni. Nawet książę mazowiecki Janusz I nie miał łaźni. Ludzie, którzy tam przychodzili musieli płacić za wejście, ale książę Janusz mógł się kąpać raz w tygodniu za darmo. Ten sam książę, który pozwolił wybudować w Warszawie łaźnię zrobił coś jeszcze. Czym otoczona była Warszawa?Warszawa była otoczona murami i nie było miejsca aby wybudować nowe domy. Co więc postanowiono? Na północ od Warszawy wybudowano drugie miasto, które też otoczono murem. Czyli była jedna Warszawa, a zaraz obok niej zbudowano drugą Warszawę. Jak się je nazywa?Jak będziecie kiedyś zwiedzać Warszawę to z rynku Starego Miasta na rynek Nowego Miasta idzie się około 10 minut. Te dwa miasta, te dwie Warszawy były bardzo blisko siebie. Barbakan to stare mury, które właśnie oddzielały starą Warszawę od tej nowej. Jeżeli pójdziecie zwiedzać rynek Starego Miasta. To tam gdzie jest Syrenka. Stamtąd można pójść na rynek Nowego Miasta. To tam gdzie jest taka stara studnia. Po drodze z jednego rynku na drugi możecie zobaczyć stare mury czyli Barbakan.Stare i Nowe miasto czyli Stara i Nowa Warszawa powstały w czasach gdy Mazowsze nie należało do Polski. Był to osobny kraj, gdzie rządzili książęta mazowieccy. Rządził tam wtedy książę Janusz I Starszy, którego nazywa się Januszem warszawskim, bo on dał Starej Warszawie ten przywilej pozwalający otworzyć łaźnie i to też on pozwolił zbudować drugą Nową Warszawę.W 1374 urodziła się Jadwiga, późniejszy król Polski. W tym samym roku Janusz I został księciem warszawskim. Z tego powodu Janusza nazywa się też Januszem warszawskim.Jadwiga urodziła się w 1374. Gdy miała 10 lat została koronowana na króla Polski, a gdy miała 12 lat została żoną Jagiełły. W ten sposób Polska i Litwa niejako wzięły ślub. Polska i Litwa stały się jakby jednym krajem, ale pomiędzy nimi leżało Mazowsze, które było wtedy osobnym krajem.Książę mazowiecki czyli Janusz I Starszy nazywany też Januszem warszawskim był jednak przyjacielem Jagiełły i walczył razem z nim w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku.Co zrobił król Polski Zygmunt Stary? Gdy królem Polski był Zygmunt Stary na Mazowszu umarł ostatni książę Janusz III. Po jego śmierci Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze do Polski.Niektórzy jednak myślą, że Polskę na nowo połączyły już wcześniej Władysław Łokietek. Łokietek połączył tylko kilka części Polski, głównie Małopolskę i Wielkopolskę. Było to 182 lata po rozbiciu Polski na części. Mazowsze zostało przyłączone jednak dopiero po 388 latach.Jakie zabytki na starym mieście? Zamek w Warszawie zbudował właśnie książę mazowiecki Janusz I Starszy. Jednak on był księciem i w jego czasach ten zamek nazywał się zamkiem książęcym. Dopiero jak przyłączono Mazowsze do Polski do tego zamku przybył król Zygmunt Stary i od tego momentu ten zamek nazywa się królewskim. Niedaleko zamku stoi kolumna króla Zygmunta III Wazy. Zygmunt I Stary przyłączył Mazowsze z Warszawą do Polski, a jego wnuk Zygmunt III Waza przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy.Kim był Zygmunt III Waza? Tata Zygmunta III Wazy był Szwedem, ale mama była Polską, była to córka Zygmunta I Starego - Katarzyna Jagiellonka. Zygmunt III Waza był królem Polski i Litwy, ale także Szwecji. Przeniósł stolicę do Warszawy, bo stamtąd miał bliżej do Szwecji.Chociaż Zygmunt III Waza i inni królowie po nim mieszkali w Warszawie, to koronacje odbywały się dalej w Krakowie. Ale co to jest koronacja? Warszawa była stolicą, ale królów koronowano w Krakowie i jak umarli to pochowano ich też w Krakowie.Kto jeszcze wtedy przyjeżdżał do Warszawy? Do Warszawy przyjeżdżali posłowie na sejm, ale co to jest sejm? A czy wy chcielibyście być posłami? Co robią posłowie w sejmie? Ale dlaczego sejm był w Warszawie. Dlaczego posłowie musieli przyjeżdżać do Warszawy? Mazowsze było pomiędzy Polską a Litwą. Gdy Zygmunt Stary przyłączył Mazowsze Warszawa znalazła się w środku. Było to najlepsze miejsce do spotkania dla Polaków i Litwinów. Dodatkowo Zygmuntowi III Wazie spalił się zamek w Krakowie i dlatego przeprowadził się do zamku w Warszawie.

Moja mama, Urszula, lat 65, w styczniu po raz pierwszy pojechała z nami do Indii Byliśmy w Mumbaju u naszej rodziny odwiedzając wszystkich po kolei, jedząc, zwiedzając, zachwycając się innością. Potem polecieliśmy do Rajasthanu, do Jaipur, gdzie mogliśmy doświadczyć bajkowej strony Indii, spotkać słonie. Stamtąd wycieczka samochodem do Agry i Taj Mahal - najpiękniejszej rzeczy, jaką w życiu widziała! A na koniec Delhi i doświadczenie totalnego przestymulowania i przesytu.   Zapraszam Cię na live z moją mamą o jej wrażeniach z pierwszej jej podróży do Indii. Jakie danie smakowało jej najbardziej? Co ją zaskoczyło? Jak zniosła widok śmieci, brudu, biedy? Co poradziła by komuś, kto o Indiach myśli? Jak się przygotować? I w końcu, kiedy i dokąd pojedzie w kolejną podróż? Jedziesz z nami?   Odcinek jest zapisem wywiadu na żywo, którz ukazał się na Instagramie, Facebooku oraz YouTube. Live do obejrzenia tu ----------------------- Posłuchaj nas tu: Zalatana https://pod.link/1460455822 ----------------------- #ZalatanaPodcast #ZalatanaNaSpotify #live #rozmowa #podcast #polskipodcast #najlepszepolskiepodcasty #podróż #indie #samawpodróży #samawIndiach #mumbaj #mama #mamaicórka #mamaicorka #mamawpodróży #emerytkawpodrozy #emeryt #emerytura #zycienaemeryturze #wrażenia #relacjazpodróży #porazpierwszy #odważsię #jednożycie #korzystajzżycia #czerpzżyciajaknajwięcej #carpediem #słońce #wstronęsłońca #urlop #azja #podrozepoazji #podrozzycia #podróżżycia #nakrańcuświata #drugikoniecświata  

W tym odcinku zapraszam Cię do posłuchania rozmowy z Maciejem Barczyńskim. Maciej jest psychoterapeutą i trenerem, który jakiś czas temu wyprowadził się na Kretę. Stamtąd prowadzi swoją praktykę terapeutyczną z klientami z Polski. Po dobrych 20 kilku latach pracy zawodowej doświadczył życiowej zmiany. Ten odcinek pokaże Ci kogoś, kto zdecydował się na ważną zawodową zmianę i kto wspiera innych w przechodzeniu ich ważnych zmian. Maciej Barczyński jest psychoterapeutą, trenerem z ponad 25-letnim doświadczeniem, coachem i mediatorem rodzinnym. Od roku pracuje zdalnie z Krety. Co czeka na Ciebie w tym odcinku? * Co podarowała Maćkowi możliwość pracy zdalnej* O lockdownie, nowych przemyśleniach o dawaniu i przestrzeni bycia ze sobą* Jak Maciek doświadczył pustki* Jakie są nasze konflikty wewnętrzne i czym jest „wciskanie w role”* Jak chów klatkowy, ściółkowy i wolny wybieg ma się do życia Jeśli podobało Ci się to, co usłyszałaś, rozpuść wici w sieci swoich znajomych, subskrybuj i zostaw swoją rekomendację, dzięki czemu inne osoby łatwiej dotrą do mnie i do Ajurwedy. Dziękuję Ci bardzo serdecznie i do usłyszenia w kolejnym odcinku podcastu. Notatki do podcastu znajdziesz na stronie:https://agni-ajurweda.pl/119/ W Agni o tej porze roku nadchodzi wrześniowe, jesienne oczyszczanie. Jeśli potrzebujesz wyjść z różnych błędnych kół, w które weszłaś tego lata, to zapraszam do dołączenia do oczyszczania i oczyszczania wątroby. Zapraszamy tutaj: https://webinar.agni-ajurweda.pl/oza-szkolenie ! Zapraszam też do kursu Jesień z Ajurwedą, który w zrozumiały i dostępny sposób przekaże Ci wiedzę, żeby jesień dobrze przygotowała Cię do zimy. Zapisy prowadzimy pod tym linkiem: https://kurs.agni-ajurweda.pl/jesien_plus_seksualnoscWielkimi krokami zbliża się również kurs, który otwiera się tylko raz w roku, czyli Zdrowa tarczyca z Ajurwedą. Możesz zapisać się na listę osób zainteresowanych: https://agni-ajurweda.pl/ztza-lo/ wtedy wyślemy Ci wiadomość, że ruszyły zapisy. Jeśli chciałabyś skontaktować się z Maćkiem to możesz to zrobić przez jego stronę: https://www.maciejbarczynski.pl/

Dziś wycieczka na suchy ląd, ba na dwa lądy po dwóch stronach Atlantyku. Pogrzebiemy w źródłach dwóch piosenek, niezwykle popularnych, całkiem podobnych, ale o zupełnie odmiennym przesłaniu. Zacznijmy od Ameryki. Cofnijmy się zatem do czasów Wojny Secesyjnej. W roku 1863 roku Amerykanie są już wojną zmęczeni. Tęsknią za spokojem. Patrick Gilmore, kompozytor pochodzenia irlandzkiego, służąc w armii Unii pisze piosenkę „When Johnny Comes Marching Home” (Kiedy Johnny wraca do domu). Piosenka wyraża tęsknotę za powrotem do domu chłopców wysłanych na wojnę. Opowiada o tym z jakimi honorami zostaną przyjęci przez bliskich. Brzmi trochę jak afirmacja wojny, eksponuje bohaterskość żołnierzy. Piosenka, szybko zdobyła popularność w Ameryce, i co częste w takich przypadkach, jeszcze w czasie wojny doczekała się różnych wersji. 2 najbardziej znane noszą ten sam tytuł: „Johnny fill up the bowl”– Johny napełnij miskę – chodzi zapewne o rodzaj wojskowego kubka, menażki. Prawdopodobnie najpierw powstała wersja jankeska, nawołująca do walki z rebelią. Szybko jednak, już w 1864 powstała jej konfederacka parodia, opisująca nieudaną Kampanię na Red River. Kampania miała otworzyć jankesom drogę do Teksasu, niestety na ich drodze stanęły wojska dowodzone przez generałów Taylora i Smithsa i Unia poniosła jedną z najbardziej dotkliwych porażek. A konfederaci drwili w piosence z unionistów śpiewając, że ci w Nowym Orleanie topią smutki w alkoholu. Dla odróżnienia wersja konfederatów dostała podtytuł „For Bales”. Muzyka ta sama prawda, ale nie jest to muzyka Patricka Gilmore'a. Sam Patrick w wywiadzie dla ”Musical Herald” przyznał, że usłyszał tę melodię nuconą przez bezdomnego. Cóż to zatem za melodia? W poszukiwaniu źródeł przenosimy się na drugą stronę Atlantyku, na Wyspy Brytyjskie. Stamtąd pochodzi przepiękna piosenka „Johnny I Hardly Knew Ye” (Johnny ledwo cię znałam). Opowiada o dziewczynie, która na drodze z Londynu do Athy spotyka swojego ukochanego, który jakiś czas temu zostawił ją z dzieckiem i wstąpił do armii (nie wiemy czy na ochotnika czy został przymusowo zwerbowany) Teraz ona spotyka go zniszczonego przez wojnę, chłopak stracił nogi, ręce, wzrok, w niektórych wersjach nos i co tam jeszcze wyobraźnia podsunęła śpiewakom. Dziewczyna mimo to cieszy się z jego powrotu i przyjmuje go do domu. Bryan Geoghegan, angielski śpiewak musicalowy, syn irlandzkich emigrantów, opublikował piosenkę w 1867 roku. Opisał ją jako tradycyjną, musiała więc powstać dużo wcześniej. Badacze tematu twierdzą, że to stara irlandzka pieśń z początku XIX wieku. W tym czasie w armii brytyjskiej pułki Irlandzkie były intensywnie przygotowywane do służby w Indiach Wschodnich. Piosenka powstała więc prawdopodobnie przeciw rekrutacji irlandzkich chłopców do armii brytyjskiej. Pierwotnie miała zapewne zabarwienie humorystyczne, obfitość ran Johnnego jest wyraźnie przesadzona. Na przełomie XIX i XX wieku nieco zapomniana, w latach 60 XX wieku piosenka została przypomniana przez braci Clancy. Z tym że pionierzy irlandzkiego folku wyeksponowali jej tragiczny charakter. I powstał prawdziwy hymn antywojenny, jeden z najpopularniejszych do dzisiaj. Sail Ho Audycja zawiera utwory: “ When Johnny Comes Marching Home” w wykonaniu zespołu „The 2nd South Carolina String Band”, słowa: Patrick Gilmore, muzyka: tradycyjna “ Johnny fill up the bowl” w wykonaniu Bobby Hortona, słowa i muzyka: tradycyjne “ Johnny I Hardly Knew Ye”” w wykonaniu grupy „Sąsiedzi”, słowa i muzyka: tradycyjne

Gdy spotkaliśmy go po raz pierwszy, to gdy powiedział nam że jest kolorystą to zapytaliśmy ile bierze za metr i przy okazji szpachluje. Ponad 40-letni Pan z duszą młodego chłopca. Wrażliwiec, który na pewno płakał przy śmierci Nemeczka. Przez swoją wątrobę przepuścił więcej alkoholu, niż pajda chleba w podlaskiej bimbrowni. Wizjoner, filantrop, milioner, czarodziej i prowadzący program "Ostre Cięcie". Zna więcej kolorów niż sam Bóg Stwórca. Jest w stanie pofarbować łysego, z afroamerykanina zrobić albinosa, a z rudego - prawilniaka...

Słowem Kusz w Biblii określano kraj leżący na południe od Egiptu i ludzi w nim zamieszkujących. Dzisiaj w tym miejscu jest kraj o nazwie Etiopia, tak więc niektóre tłumaczenia Biblii zamiast “Kusz” podają właśnie słowo “Etiopia”. Musimy jednak pamiętać, że ludy się przemieszczały i fakt, że Kuszyci albo Etiopczycy przez większość czasu mieszkali na południe od Egiptu nie znaczy, że zawsze tam byli.Wg Biblii Noe miał trzech synów: Sema, Chama i Jafeta. My dzisiaj zajmiemy się Chamem i jego synem Kuszem. Warto zwrócić uwagę, że ludy zamieszkujące kraje biblijne nazywa się semitami, a niechęć do Żydów to antysemityzm. My jednak zajmiemy się Chamem, który prawdopodobnie był najmłodszy. W Rodzaju 10:6 czytamy: “Synami Chama są: Kusz, Misraim, Put i Kanaan”. Ponownie, nas będzie interesował “Kusz”, ale wspomnijmy, że słowem Misraim określono Egipcjan. Jego potomkami mieli też być Filistyni. Kanaan i jego potomkowie oczywiście zamieszkali w Kanaanie. Z kolei Put to prawdopodobnie Libijczycy. Zajmijmy się teraz kolorem skóry.W Księdze Jeremiasza 13:23 czytamy: “Czy Murzyn może odmienić swoją skórę a pantera swoje pręgi?” To oczywiście pytanie retoryczne. Ja cytuję to z Biblii Warszawskiej. W innych przekładach można w tym miejscu przeczytać “Czy Etiopczyk może zmienić swoją skórę” lub “Czy Kuszyta może zmienić skórę”. W oryginale hebrajskim występuje słowo “Kusz”, które niektórzy tłumaczą na “Murzyn”, niektórzy na “Etiopczyk”. Ten i inne wersety zdają się wskazywać, że z czterech synów Chama dwóch miało czarną skórę. Kusz mieszkał na południe od Egiptu i jest nazywany Etiopią, a Put na wschód od Egiptu i jest nazywany Libią. Ale dlaczego Cham miał dwóch czarnoskórych synów?Samo imię “Cham” prawdopodobnie znaczy “śniady” lub “opalony”. Wygląda więc na to, że śniady Cham miał dwóch ciemniejszych i dwóch jaśniejszych synów. Wg Biblii mieli od niego pochodzić czarni Kuszyci i Putyci oraz śniadzi Egipcjanie, których w Biblii określa się czasem słowem “Misraim”. Podsumowując: Cham miał czterech synów: Kusza, Misraima, Puta i Kanaana. Kanaan miał zamieszkać w Kanaanie czyli późniejszej Ziemi Obiecanej. Misraim wg Biblii zamieszkał w Egipcie. Kusz na południe od Egiptu, a Put na wschód od Egiptu. Czy jednak Kusz zawsze mieszkał na południe od Egiptu czyli bliżej źródeł Nilu?W Księdze Rodzaju, rozdziale 10, który już cytowałem wymieniając czterech synów Chama podano imiona sześciu synów Kusza. Jednym z nich był Nimrod. Czytamy o nim w Rodzaju 10:8: “A Kusz zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi”. Biblia opisuje, że założył on pierwsze królestwo na ziemi. Znajdowało się ono w Babilonie. Jeżeli więc Kusz rzeczywiście był czarnoskóry, to jego syn Nimrod prawdopodobnie też. Innymi słowy, wg Biblii, pierwsze królestwo miało czarnego króla Nimroda. Prawdopodobnie to jego należy łączyć z budową wieży Babel. Biblia opisuje wszystkich ludzi mieszkających razem w Babilonie. Później stamtąd mieli się rozejść po całym świecie. Czy mamy źródła pozabiblijne potwierdzające, że Kuszyci rządzili kiedyś w Babilonie? W sumeryjskiej liście królów czytamy: “potem, jak potop wszystko wyrównał, królestwo (...) powstało w Kisz”. Wielu historyków łączy imię “Kusz” z miastem “Kisz”. Zgadza się też okres. Wg Biblii Kusz miał się narodzić po potopie. Babilońska lista wymienia królestwo powstałe po potopie w Kisz. Np. amerykański historyk, archeolog i biblista prof. William F. Albright napisał, że jest dość prawdopodobne, że Kisz to Kusz, a za jego pierwszego króla uważano właśnie Nimroda. Tak więc pierwsze królestwo Kuszytów, potomków Kusza miało istnieć w Babilonie. Stamtąd udali się w miejsce, z którym ich dzisiaj kojarzymy czyli tereny dzisiejszej Etiopii, na południe od Egiptu. Ale czy od razu tam dotarli?Biblia wspomina o Kuszytach zamieszkujących na Półwyspie Arabskim. Mieli oni być sąsiadami Midianitów. Warto przypomnieć bunt Miriam i Aarona przeciwko Mojżeszowi. W Liczb 12:1 czytamy: “Wtedy Miriam i Aaron zaczęli wypowiadać się przeciw Mojżeszowi z powodu żony, Kuszytki, którą pojął, gdyż pojął za żonę Kuszytkę”. Mojżesz pojął za żonę córkę midianickiego kapłana Jetry. Tak więc jego żona była Midianitką. Dlaczego została tutaj nazwana Kuszytką. Być może była mulatką. Być może jej ojciec wziął sobie za żonę Kuszytkę. Pasowałoby to do tego, że Kuszyci mieszkali jakiś czas na Półwyspie Arabskim obok Midianitów i w tym czasie się z nimi mieszali.Później Kuszyci czyli Etiopczycy zamieszkali na południe od Egiptu. Życie toczyło się tam wzdłuż rzeki Nil. Obserwując mapę warto ją obrócić do góry nogami. Egipcjanie dzielili swój kraj na Dolny i Górny Egipt. Na naszych mapach Dolny Egipt jest u góry, a Górny na dole. Na Nilu jest 6 katarakt. Górny Egipt jest przy pierwszej katarakcie. Idąc dalej w górę rzeki, czyli na naszych mapał w dół mamy kolejne katarakty i państwo określano jako Kusz. Mówię o starożytnych mapach, bo współczesna Etiopia jest dużo niżej. Historia egipska wspomina o tym, że Kusz był około 500 lat pod panowaniem egipskim. W tamtym okresie w Kusz panował wicekról, którego Egipcjanie nazywali: “synem królewskim Kusz”.Po śmierci Salomona, gdy w Judzie panował jego syn Rechoboam z Egiptu wyruszył faraon Sziszak. Był wtedy rok 993 p.n.e., a Sziszak zdobył Jerozolimę. W 2 Kronik 12:3 mamy opis armii egipskiej: “Z tysiącem i dwustu wozami wojennymi i z sześćdziesięciu tysiącami jezdnych, a lud zbrojny, który przyszedł z nim z Egiptu, Libijczycy, Sukkijczycy i Kuszyci, był niezliczony”. Egipcjan wspierali między innymi Kuszyci, którzy byli wtedy podbici przez Egipcjan. Później jednak dochodzi do zamiany, na Judę najeżdżają sami Kuszyci. Jak do tego doszło?W 2 Kronik 14:8 (w innych przekładach 14:9) czytamy: “Przeciwko nim wyruszył Zerach, Kuszyta, z wojskiem liczącym milion żołnierzy i trzysta wozów wojennych i dotarł aż do Mareszy”. Było to około roku 967 p.n.e. czyli 26 lat po tym jak Sziszak zdobył Jerozolimę. Jak to się stało, że Kuszyci, którzy byli na południe od Egiptu zaatakowali Judę, która była na północ od Egiptu? Jedyna droga prowadziła przez Egipt. Czy historia świecka potwierdza to, że Kuszyci podbili Egipt?Historia świecka mówi o tym, że Kuszyci podbili Egipt w VIII wieku p.n.e. W Egipcie panowała wtedy 25 dynastia. Faraonami byli Kuszyci, którzy jednak posługiwali się językiem egipskim. Jednak ten Kuszyta Zerach ze swą milionową armią miał najechać Judę już w 967 roku p.n.e. Było to jakiś wiek wcześniej. Być może było to preludium przed właściwym podbojem Egiptu. Nie można też wykluczyć, że Kuszyci przepłynęli na Półwysep Arabski i stamtąd udali się do walki z Izraelitami. My jednak skupmy się teraz na 25 dynastii panującej w Egipcie.Około roku 732 p.n.e. na Judę najechali Asyryjczycy. Oblegali oni twierdze w Izraelu np. Lachisz. Izraelici często w takiej sytuacji prosili o pomoc Egipcjan. Wydaje się, że tak samo było i tym razem. W 2 Królewskiej 19:9 czytamy: “Na wiadomość o Tyrchace, królu etiopskim, która brzmiała: Oto wyruszył, aby walczyć z tobą. Ponownie więc wysłał posłów do Hiskiasza”. Król Judy Hiskiasz był zamknięty w Jerozolimie. Asyryjczycy byli niedaleko pod Lachisz. Wtedy wyruszyli Egipcjanie, a konkretnie Tirhaka, król etiopski. Był to właśnie król Etiopii w okresie, gdy Etiopczycy podbili Egipt. Był to okres czarnej, 25 dynastii w Egipcie.Z tego okresu pochodzi sztuka przedstawiająca czarnych faraonów. Posągi faraonów przedstawiają postacie z szerokimi wargami tak typowymi dla ludzi o czarnym kolorze skóry. 25 kuszycka dynastia w Egipcie panowała jakieś 60 lat. Właśnie Asyryjczycy podbili wtedy Egipt i zakończyli panowanie Kuszytów. Asyria zniszczyła Teby, które wtedy nazywano No-Amon. Prorocy biblijni z tego okresu krytykowali królów judzkich, którzy zamiast na Bogu polegali na armii egipskiej. Spodziewali się pomocy od Kuszytów rządzących wtedy w Egipcie. Ale ci zostali pokonani przez Asyrię.Później Kusz wrócił do swojej pozycji podległej Egiptowi. W roku 625 p.n.e. na pomoc Asyrii ruszyły wojska egipskie. Niestety dla Asyrii na drodze tym wojskom stanęli Żydzi. Doszło do bitwy pod Meggido, którą Egipcjanie wygrali. Wrócili stamtąd i zdobyli Jerozolimę. Niestety dla Asyrii oznaczało to, że Egipcjanie nie zdążyli na wojnę z Babilonem. Wojska egipskie przybyły tam później i walczyły z Babilonem pod Karkemisz. W Jeremiasza rozdziale 46:2 czytamy o tym, że faraon Neho został pokonany pod Karkemisz, a w wersecie 9 znajdujemy informację, że wśród jego wojsk byli wojownicy z Kusz oraz Put. Przypominam, że Kusz to Etiopia, a Put to Libia.Egipt przegrał bitwę pod Karkemisz z Babilonem, który podbił Judę, a potem także Egipt. Nie dotarł chyba jednak aż do Kusz czyli Etiopii. Później jednak Babilon został podbity przez Persów, którzy podbili więcej terenów. O jednym z perskich królów czytamy w Estery 1:1: “I stało się za dni Achaszwerosza - a Achaszwerosz panował od Indii aż do Etiopii nad stu dwudziestu siedmiu prowincjami”. Achaszwerosz to prawdopodobnie Kserkses, który napadł na Grecję. Pod Termopilami Spartanie walczyli z kolejnymi oddziałami wysyłanymi przez króla Persji. Były tam także siły z Egiptu oraz Etiopii. Tak więc tych 300 Spartan walczyło także z czarnoskórymi wojownikami należącymi do imperium perskiego.W czasach opisanych w Nowym Testamencie na świecie panowało imperium rzymskie. Podbiło ono Egipt. Rzymianom jednak nie udało się wtedy podbić Etiopii. Tak więc Egipt płacił podatki Rzymowi, a Etiopia nie.Synami Chama są: Kusz, Misraim, Put i Kanaan.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/6Czy Murzyn może odmienić swoją skórę a pantera swoje pręgi? A czy wy, przywykli do złego, możecie dobrze czynić?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Jeremiasza/13/23A Kusz zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/8

Dziś zajmiemy się okresem opisanym w Nowym Testamencie. Myślę, że po przesłuchaniu odcinków 33 i 34 zgodzicie się, że sytuacja kobiet nie była idealna, ale miały one swoje prawa. Ich głos był wysłuchiwany. Kilka kobiet podejmowało albo miało duży wpływ na podejmowane decyzje co do całego narodu czy miasta. Później przyszły jednak wpływy greckie i sytuacja kobiet się pogorszyła.Przypomnę, że w 331 p.n.e. Aleksander Wielki zdobył Tyr. Stamtąd pomaszerował do Jerozolimy. Nie musiał jej zdobywać. W ten sposób skończyło się perskie panowanie nad Żydami, a rozpoczął się okres grecki. Aleksander wprawdzie zginął, a jego królestwo rozpadło się na kilka części. Jednak dwie z tych części miały wpływ na Izraelitów. Mowa oczywiście o seleudzkiej Syrii oraz ptolemejskim Egipcie. Oba te rody zarówno Seleucydzi w Syrii jak i Ptolemeusze w Egipcie były rodami greckimi. Widać to w Nowym Testamencie. Np. apostoł Paweł dzielił ludzi na Żydów i Greków. Np. w Galacjan 3:28 czytamy: “Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie”.Tak więc Żydzi mieli za swoich sąsiadów ludzi mówiących po grecku zarówno na północy jak i na południu. Nazywali ich więc Grekami. Dla Żyda każdy obcokrajowiec był Grekiem. Mieli oni, chodzi o Greków, mieli oni wielki wpływ na kulturę, tradycję oraz język wszystkich podbitych ludów, w tym także Żydów. Np. Nowy Testament został napisany właśnie po grecku. Wraz z językiem i kulturą przyszło także gorsze traktowanie kobiet. Np. w Talmudzie księdze judaizmu, widać takie postrzeganie kobiet gdzieś około II wieku p.n.e. czyli właśnie pod panowaniem greckim. Możemy tam, czyli w Talmudzie znaleźć taką radę: “Nie rozmawiaj za dużo z kobietami, bo w końcu doprowadzi cię to do nieczystości”.Miało to duży wpływ na wszystkich ludzi. Np. kiedy Jezus rozmawiał z Samarytanką przy studni nie było jego uczniów. W Jana 4:27 czytamy: “W tej właśnie chwili przyszli jego uczniowie i dziwili się, że rozmawiał z niewiastą”. Zdziwili się, ale nie narodowością, ale płcią. W tamtych czasach mężczyźni nie rozmawiali z kobietami w miejscach publicznych. Jezus często wytykał uczonym w Piśmie, że dla nich tradycja była ważniejsza od Pism, czyli Starego Testamentu. Np. w Marka 7:9 czytamy: “chytrze uchylacie przykazanie Boże, aby naukę swoją zachować”. W innych przekładach oddano to tak: “uchylacie przykazanie Boże dla swojej tradycji”. Jak jednak widzimy nawet uczniowie Jezusa mieli z tym problem. Także uczniowie Jezusa czyli apostołowie dziwili się, że Jezus rozmawiał z kobietą w miejscu publicznym. Dyskryminacja kobiet dotyczyła np. tego, że nie mogły być one świadkami w sądzie. Mężczyźni nie uznawali świadectwa kobiet. Tutaj ponownie można wskazać, że apostołowie także mieli z tym problem. Świadkami zmartwychwstania Jezusa były na początku wyłącznie kobiety. Jak jego uczniowie przyjęli ich słowa? W Łukasza 24:11 czytamy: “lecz słowa te wydały im się niczym baśnie, i nie dawali im wiary”. W innych przekładach oddano to tak: “nie wierzyli kobietom”. Można to porównać z tym, że później uwierzono, gdy to samo potwierdziło np. dwóch mężczyzn idących do Emaus.Również same kobiety uznawały swoją pozycję. Gdy Jezus odwiedził rodzinę Łazarza, który mieszkał ze swoimi dwoma siostrami to jedna z nich Marta zajmowała się przygotowywaniem posiłku podczas gdy mężczyźni słuchali Jezusa. Co robiła wtedy druga siostra czyli Maria? W Łukasza 10:39 czytamy: "Ta miała siostrę, a na imię jej było Maria, która usiadłszy u nóg Pana, słuchała jego słowa". Co to oznaczało? Dzisiaj siedzenie u czyichś stóp być może kojarzy nam się z wnuczkami, które słuchają dziadka. Jednak w czasach starożytnych tak wyglądała nauka. Np. apostoł Paweł tak właśnie opisał to jak on się uczył od jednego z najsławniejszych nauczycieli tamtych czasów. W Dziejach 22:3 czytamy: "Jestem Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście u stóp Gamaliela, starannie wykształconym w zakonie ojczystym". Tak więc Maria siedzącą u stóp Jezusa zajmowała pozycję, którą zwykle zajmowali mężczyźni. Kto skarcił Marię? Nie zrobił tego ani Jezus, ani apostołowie. Zrobiła to jej siostra Marta. Zwróciła się do Jezusa, aby przypomniał jej siostrze o jej miejscu. Jezus jednak powiedział, że to Maria wybrała lepszą cząstkę. Jezus nie był więc przeciwnikiem nauki dla kobiet. Wręcz do tego zachęcał. Najważniejszą działalnością chrześcijan była ewangelizacja. Czy zajmowali się tym wyłącznie mężczyźni? Dzieje Apostolskie rozdział 1 i 2 mówią o tej działalności podczas święta pięćdziesiątnicy. Czytamy tam, że zebrało się około 120 osób, w tym także kobiet. Później gdy zaczęli głosić ewangelię Żydom, którzy przybyli na święto z różnych stron robiły to także kobiety. Aby wyjaśnić co się dzieje apostoł Piotr przypomniał proroctwo Joela. W Dziejach Apostolskich 2:18 czytamy: "Nawet i na sługi moje i służebnice moje Wyleję w owych dniach Ducha mego I prorokować będą". Słowo prorokować miało wtedy szersze znaczenie. Prorokować znaczyło także głosić ewangelię. Zauważmy, że miały to robić także córki, nie tylko synowie. Także służebnice nie tylko słudzy. Jak to się odbywało? Biblia tego nie wyjawia. Pamiętajmy jednak, że wśród Żydów panowało uprzedzenie wobec kobiet. Ja więc wyobrażam sobie, że mężczyźni ewangelizowali mężczyzn, a kobiety inne kobiety. Czy Biblia mówi o kobietach zajmujących się ewangelizacją?Przykładem są córki Filipa. Jedynej osoby nazwanej w Biblii ewangelizatorem lub ewangelistą. Nie chodzi o Filipa apostoła, ale tego Filipa wybranego wraz ze Szczepanem, który został wysłany najpierw by ochrzcić dostojnika z Etiopii, a potem do Samarii. W Dziejach 21:9 czytamy: “A miał on cztery córki, dziewice, które prorokowały”. Ponownie przypominam, że “prorokować” mogło oznaczać przepowiadanie przyszłości, ale tego słowa używano także w znaczeniu przekazywania dobrej nowiny.Inny przykład to małżeństwo - Pryscylla i Akwila. Współpracowali oni z apostołem Pawłem w Efezie. Gdy przybył tam uczeń Jana Chrzciciela o imieniu Apollos. Czytamy o nim w Dziejach 18:26: “Ten to począł mówić śmiało w synagodze. A gdy go Pryscylla i Akwila usłyszeli, zajęli się nim i wyłożyli mu dokładniej drogę Bożą”. Zauważmy, że mamy tutaj liczbę mnogą. To nie tylko Akwila go uczył. W tym miejscu czytaliśmy, że “Pryscylla i Akwila wyłożyli mu dokładniej drogę Bożą”. Tak więc także Pryscylla uczyła Apollosa. Biblia kładzie duży nacisk na taką cechę jak pokora. Można sobie wyobrazić, że potrzebowali tego mężczyźni wychowani w tamtych czasach, gdy pouczały ich kobiety.Na koniec przypomnijmy słowa apostoła Pawła, które napisał do Tymoteusza. W 2 Tymoteusza 1:5 czytamy: “Przywodzę sobie na pamięć nieobłudną wiarę twoją, która była zadomowiona w babce twojej Loidzie i w matce twojej Eunice, a pewien jestem, że i w tobie żyje”. Paweł zdawał sobie sprawę, że Tymoteusz nauczył się wszystkiego właśnie od swojej babci oraz matki. W tym samym liście, ale rozdziale 3, wersecie 15 czytamy, że Tymoteusz “od dzieciństwa zna Pisma święte”.Na koniec przykład kobiety, której wpływ określono w Biblii jako negatywny. W liście do zboru w Tiatyrze, który jest zapisany w Księdze Apokalipsy 2:20, czytamy: “Lecz mam ci za złe, że pozwalasz niewieście Izebel, która się podaje za prorokinię, i naucza, i zwodzi moje sługi, uprawiać wszeteczeństwo i spożywać rzeczy ofiarowane bałwanom”. Nie znamy szczegółów, ale jakaś kobieta w tym zborze miała duży wpływ na innych członków tego zgromadzenia. Przyrównano ją do starożytnej królowej Jezebel, która wprowadziła kult Baala do Izraela. Jej wpływ świadczy o tym, że kobiety miały duży wpływ na innych, w tym także na mężczyzn.Oczywiście stanowiska w zgromadzeniu wiernych były zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. Np. Jezus na 12 apostołów wybrał tylko mężczyzn. Później apostoł Paweł napisał w 1 Tymoteusza 3:2: “Biskup zaś ma być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, umiarkowany, przyzwoity, gościnny, dobry nauczyciel”. Znaczyło to, że biskupem może zostać mężczyzna, który ma tylko jedną żonę. Dlaczego tak było? Czemu kobieta nie mogła zostać biskupem? Po grecku jest tu słowo: “episkopon”, które można przetłumaczyć jako nadzorca. Warto może przypomnieć, że śmiertelność u kobiet była dużo wyższa. Czasami na gorączkę połogową umierała prawie co druga kobieta. Czy to było głównym powodem tego ograniczenia? A co wy o tym sądzicie? Napiszcie mi w komentarzu.Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/List-do-Galacjan/3/28W tej właśnie chwili przyszli jego uczniowie i dziwili się, że rozmawiał z niewiastą. Nikt jednak nie rzekł: O co pytasz? Albo: O czym z nią rozmawiasz?http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Jana/4/27I mówił im: Chytrze uchylacie przykazanie Boże, aby naukę swoją zachować.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Marka/7/9Lecz słowa te wydały im się niczym baśnie, i nie dawali im wiary.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/24/11Ta miała siostrę, a na imię jej było Maria, która usiadłszy u nóg Pana, słuchała jego słowa.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Lukasza/10/39Jestem Żydem urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście u stóp Gamaliela, starannie wykształconym w zakonie ojczystym, pełnym gorliwości dla Boga, jak i wy dziś wszyscy jesteście.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/22/3Nawet i na sługi moje i służebnice moje Wyleję w owych dniach Ducha mego I prorokować będą.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/2/18A miał on cztery córki, dziewice, które prorokowały.http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Dzieje-Apostolskie/21/9

Flp 3,17-21 (17) Bracia, bądźcie moimi naśladowcami — wszyscy, razem wzięci. Bierzcie przykład z osób postępujących według wzoru, który widzicie w nas. (18) Zachowanie wielu przywodzi bowiem na myśl wrogów krzyża Chrystusa. Często wam o nich wspominałem. Teraz też mówię ze łzami. (19) Ich końcem — zguba, ich bogiem — brzuch, a ich chwałą własne pohańbienie, gdyż zawładnęło nimi to, co ziemskie. (20) Tymczasem nasza ojczyzna jest w niebie. Stamtąd oczekujemy Zbawcy, Pana Jezusa Chrystusa. (21) On przekształci nasze upadłe ciała, nada im postać taką, jaką ma Jego ciało w chwale. Uczyni to tą mocą, którą również wszystko inne może sobie poddać. Kazanie z dnia 19 czerwca 2022

Dorota Obidniak: W innej rozmowie padło [tutaj] takie stwierdzenie, że II wojna światowa dla Ukraińców zaczyna się tak naprawdę w różnych momentach. Daty rozpoczęcia wojny są inne w zależności od tego, w jakiej części dzisiejszej Ukrainy się mieszka. To może być 1939 rok, może być 1941. Ale wojna przychodzi na Ukrainę i my, Polacy, mamy z tym okresem sporo problemu. Także dlatego, że kojarzy się nam on nie tylko z Rzezią Wołyńską, przynajmniej w tych ostatnich latach, bo wcześniej o tym oficjalnie nie uczono, za „czasów słusznie minionych”, jak się je nazywa. Ale też zapomina się o roli Ukraińców w Zagładzie Żydów, to jest tak samo trudny wątek, jak rozmowa o polskim udziale w Zagładzie. A może nie? Może się mylę? Proszę to skomentować.Jacek Kluczkowski: Mój sprzeciw budzi polski udział w Zagładzie Żydów. Gdy stykamy się ze współczesnymi Ukraińcami, ważne jest to, jak oni sami patrzą na II wojnę światową. Oni patrzą na siebie jako na republikę jako spadkobiercy republiki sowieckiej – republiki, która poniosła największe straty w walce z hitlerowcami i miała największy wkład w zwycięstwo nad faszyzmem. Liczy się, że przynajmniej osiem milionów mieszkańców Ukrainy radzieckiej, zostało zamordowanych albo w wyniku terroru hitlerowskiego, albo poległo na froncie, w walkach. To oczywiście dotyczy w jakimś stopniu także polskich obywateli, czyli dotyczy to Zagłady Żydów ukraińskich, dotyczy terroru na ukraińskich wsiach. Straty ukraińskie w wyniku starcia z hitleryzmem, one są przedmiotem dumy. Uważa się, że Rosjanie niesłusznie przypisali sobie pamięć o zwycięstwie, ponieważ w istocie to niewielkie obszary federacji rosyjskiej republiki radzieckiej były [okupowane] przez hitlerowców, więc oni nie doświadczyli tego, co de facto było najstraszniejsze w tej wojnie, czyli masowego terroru. W wyniku tego terroru były niszczone wsie, mordowani ludzie i tak dalej, i tak dalej. Ukraińcy żyją w poczuciu, że to oni niosą tę tradycję ofiar i walki z faszyzmem. I to jest taka podstawowa pamięć. Nawet pamięć różnych tendencji politycznych. To znaczy nawet pamięć w przypadku pamięci o ukraińskim nacjonalizmie, pamięta się to, że oni wystąpili z bronią przeciwko Niemcom i że w istocie to był ruch wymierzony w okupanta niemieckiego i później radzieckiego. Nawet bardziej zaznacza się walkę z władzą radziecką po 1944 roku, czyli kiedy Ukraina [została] wyzwolona przez armię radziecką. To jest pierwsza taka konstatacja. Druga to fakt, że Ukraina była okupowana. Władza niemiecka wprowadziła różne gry. Między innymi przez jakiś czas była współpraca z oficjalnym ruchem nacjonalistycznym, z organizacją Ukraińców nacjonalistów. Nie można też przeceniać wpływów ukraińskich nacjonalistów na Ukraińców i ich naród. Ruch nacjonalistyczny był wymierzony początkowo głównie przeciwko Polsce, potem przeciwko Rosji. W okresie międzywojennym, tuż przed wojną, był wymierzony w tych Ukraińców, którzy próbowali współpracować z Polską. Albo w tych polskich polityków, którzy próbowali znaleźć jakieś miejsce dla Ukraińców w swoim życiu politycznym. To były dosyć skrajnie [skrajne] ugrupowania. One rzeczywiście nawiązały pewną współpracę z Niemcami, ale w momencie, kiedy Niemcy nie wyrazili zainteresowania budowaniem jakiejkolwiek ukraińskiej państwowości, to de facto ruch nacjonalistyczny przeszedł do podziemia. Tu oczywiście ta historia miała wiele swoich elementów. Niemcy praktycznie we wszystkich krajach okupowanych, może poza Polską, formowali jakieś formacje zbrojno-policyjne, które miały ich wspierać w walce z partyzantką radziecką. Takie formacje powstawały także na Ukrainie i były złożone z Ukraińców. Ale trzeba też pamiętać, że miało to miejsce również w Estonii, Łotwie i Litwie. Właściwie trudno jest o jakąś refleksję ze strony ukraińskiej. Nawet nie mowa tu o kolaboracji. Ta kolaboracja była mniejsza niż w innych podporządkowanych państwach. Współczesnym Ukraińcom brakuje refleksji nad tym, że ruch nacjonalistyczny był po prostu antydemokratyczny. Więc ze współczesną Ukrainą ma niewiele wspólnego – był antyeuropejski. Uważał, że twarda siła jest lepsza niż ta zgniła, plutokratyczna, demokratyczna Europa. Był antypolski, czemu w dzisiejszych czasach się wręcz zaprzecza. Mówi się, może nie, że nas wręcz kochali, ale szkoda, że dochodziło do tych konfliktów. W gruncie rzeczy chodziło w pierwszej kolejności o walkę z bolszewikami, w drugiej kolejności z Niemcami. Był jakiś przykład, na który Ukraińcy bardzo chętnie się powołują, jakiegoś porozumienia taktycznego pomiędzy AK na Lubelszczyźnie a oddziałami Ukraińskiej Armii Powstańczej, że te oddziały nawet współdziałały zbrojnie. Ale były nieporozumienia. Natomiast należy zaprzestać takiej narracji, że na Wołyniu to doszło do wojny domowej. Że polska partyzantka i polska samoobrona, a ukraińska partyzantka i ukraińska samoobrona wdały się w walki. Trudno nawet oceniać, kto poniósł większe straty. Wielu takich pseudohistoryków ukraińskich unika rzetelnej analizy i po prostu mówi, że straty były porównywalne. Natomiast nie widzą tego niezwykłego okrucieństwa wymierzonego przede wszystkim w ludność cywilną. Poza tym nie widzą błędnej kalkulacji, która jest poza dyskusją. W pewnym momencie ukraińscy nacjonaliści liczyli na równoczesną porażkę zarówno Związku Radzieckiego, [jak] i Niemiec hitlerowskich. I na obszarze Ukrainy chcieli mieć czyste, etniczne państwo. Bez Polaków, bez Żydów, bez Rosjan. Mówi się, że były to przede wszystkim naciski na wysiedlenie niż zbrodnia przeciwko ludzkości.Dorota Obidniak: To zamknijmy te wątki historyczne. Przejdźmy do tego, co obserwowaliśmy już w ostatnich dziesięcioleciach. Zacznijmy może od rozpadu Związku Radzieckiego, który nam się kojarzy z pierestrojką, z powstawaniem tych państw, w które się przeistaczały tereny ówczesnej Republiki. To, co się działo to była dla nas trochę taka deus ex machina. Elementy państwowości nam się jawią jako już gotowe i ukształtowane. I jak to jest właściwie z Ukrainą? Ponieważ w kontekście dzisiaj toczącej się wojny mówi się, że tam był pewien proces, który się dokonywał w samym państwie, jeżeli chodzi o utożsamianie się z ukraińskością, przepraszam za takie potoczne określenie. I jeszcze o jedną rzecz chciałabym zapytać. Dla nas Gorbaczow jest takim przełomowym politykiem, a w Ukrainie często wspomina się o katastrofie czarnobylskiej, jako o takim momencie państwowotwórczym. Skąd to się bierze? I czy nie jest to jakiś kolejny współczesny mit?Jacek Kluczkowski: Rzeczywiście, źródeł kształtowania się państwowości ukraińskiej należy szukać w pieriestrojce. Umożliwienie dyskusji, jawność, upublicznienie dokumentów historycznych, umożliwienie wydawania książek, które wcześniej były zakazane. Na terenie Ukrainy były to przede wszystkim książki ukraińskie, tradycja ukraińska. Zwalniano z więzień Ukraińców, którzy byli prześladowani za swoją działalność, często bardzo nieśmiałą działalność opozycyjną. Pieriestrojka początkowo zakorzeniała się przede wszystkim w wielkich miastach: Charków, Kijów, Odessa – w tych miastach, które miały bliski intelektualny kontakt z Moskwą, z ówczesnym Leningradem. Stamtąd szedł taki duch odnowy. Natomiast historia Czarnobyla dotknęła bezpośrednio ludzi. To zakłamanie ówczesnej propagandy – być może obywatele radzieccy wierzyli bardziej swojej propagandzie niż obywatele PRL-u. Tutaj takie oczywiste kłamstwa, zwłaszcza że Kijów jest tuż obok. Pamiętajmy, że wtedy nie odwołano pochodu pierwszomajowego ani Wyścigu Pokoju, w którym brały udział inne państwa zachodnie, zwłaszcza Finlandia, która zawsze czuła potrzebę lojalności wobec Związku Radzieckiego. Te państwa wycofały się z udziału. To było szokujące dla obywateli Kijowa, że w obliczu tak wielkiej tragedii, w obliczu takiego zagrożenia, propaganda aż tak może kłamać, aż tak idzie wbrew doświadczeniu ludzkiemu. Bez wątpienia katastrofa czarnobylska była takim impulsem, który pomógł zorganizować się ludziom. I właśnie od tamtego momentu, o ile wcześniej to był taki bardziej wpływ inteligencki z Moskwy, z Leningradu, to od tamtego momentu nabrało to bardziej ludowego charakteru. To nie było dążenie do samodzielności, a potem do niezależności Ukrainy. To było podleganie takiemu złudzeniu, że Ukraina jest najbogatszą częścią Związku Radzieckiego, więc jak się oderwie, to bez wątpienia najwięcej na tym skorzysta. Że wtedy to Rosjanie będą u nich klientami, którzy będą się domagać tego rozwiniętego przemysłu. W latach 70., 80. powstały duże inwestycje, w znacznym stopniu rozwinęły się gospodarka i przemysł zbrojeniowy, który w dużym stopniu polegał na produkcji ukraińskiej. W tym nawet rakiety międzykontynentalne. Takie poczucie, że to my jesteśmy najważniejsi, że wszyscy muszą się z nami liczyć. To było podzielane przez ludzi. W 1991 roku odbyło się referendum i za niepodległością Ukrainy opowiedziała się zdecydowana większość – około 90%, może nawet trochę ponad. I były to wszystkie regiony Ukrainy. Wschodni, czyli Donbas, Charków, który jest rosyjskojęzyczny, także Odessa, także Krym oraz Sewastopol. Na Krymie większość osób opowiedziała się za udziałem w niepodległym państwie ukraińskim. Żaden region administracyjny na terenie Ukrainy sowieckiej nie wypowiedział się przeciwko. Więc takie przekonanie, że w końcu uwalniamy się od ciężaru, jakim było imperium rosyjskie, a wkraczamy w nową epokę pełną nadziei i szans, było powszechnie podzielane.Dorota Obidniak: No dobrze. Ale co się w takim razie stało z tą bogatą Ukrainą?Jacek Kluczkowski: Ona była bogata, ale w pewnym układzie gospodarczym. Myśmy już byli po planie Balcerowicza. Myśmy już wiedzieli, że wielkie huty, wielkie przedsiębiorstwa przemysłu metalowego i zbrojeniowego, że one nie rozwijają się. Wręcz przeciwnie – trzeba myśleć o konwersji, o ratowaniu miejsc pracy. Ludzie na Ukrainie też byli zdziwieni tym, że nagle spada popyt na ich produkcję. Że nagle w Charkowie, w gigantycznym zakładzie produkcji czołgów, na gigantycznym obszarze, gdzie pracowało chyba 8000 ludzi, nagle te czołgi przestano zamawiać. Przestano je zamawiać także z Rosji. Ale także na potrzeby ukraińskie nie były one potrzebne. Przemysł zbrojeniowy, przemysł stalowy, nagle znajdujemy się w innych realiach. Związki kooperacyjne także uderzają w Rosję, ale bez wątpienia uderzały też w ukraińskie przedsiębiorstwa. Nagle się okazało, że wzrasta bezrobocie. Z tym że w przeciwieństwie do Polski tam były trochę inne zasady. Pozwalano im nie przychodzić do pracy. A to jeden dzień w tygodniu, a to trzy dni w tygodniu, a potem w ogóle możecie nie przychodzić. Ale dla ludzi było ważne to, że działały stołówki, że działały domy wczasowe, można było wynajmować na terenie tych dużych zakładów zbrojeniowych czy metalowych jakieś miejsce na hurtownię czy coś innego, ale w tych hurtowniach pracowało teraz kilka osób, a nie kilkaset jak wcześniej. Do końca lat 90., nawet do początku lat 2000., wiele firm po prostu nie płaciło ludziom albo odkładało wypłaty. To było coś, co Ukraińcy bardzo dotkliwie odczuli. Podobnie było w Rosji, z tym że Rosja skorzystała na koniunkturze cennych surowców i jakoś mogła odbudować po części swoją gospodarkę. Okazało się, że Ukraina nie uczestniczy w międzynarodowym podziale pracy z krajami rozwiniętymi. Albo że uczestniczy w znacznie mniejszym stopniu, niż im się wszystkim wydawało. Nie było już NRD, nie było Węgier, nie było Czechosłowacji, które nie chciały płacić dolarami za produkcję, które kiedyś otrzymywały w ramach rozliczeń barterowych czy w rublach transferowych. Także gospodarka ukraińska w istocie nie była gotowa na transformację i przeżyła ją znacznie ciężej niż polska gospodarka. Podcasty w cyklu "Ukraińskie ABC" zostały opracowane przez Związek Nauczycielstwa Polskiego ze wsparciem Fundacji Friedricha Eberta.

We tuinen er altijd wel een keer in want die veter is natuurlijk keurig gestrikt. Maar waar komt die traditie om elkaar in het ootje te nemen eigenlijk vandaan? Stamt de traditie al misschien al uit de klassieke tijd? En waarom noemen ze 1 april in Vlaanderen 'verzenderkesdag'? Dennis legt het uit.   www.lekkeruitgelegd.nl

Łukaszenka miał mocną potrzebę kierowania ludźmi. Zdobył wykształcenie tylko po to, by objąć stanowisko dyrektora sowchozu. Nikomu nieznany mężczyzna nagle zaczął zdobywać sławę. Pod koniec lat 80. w końcu dopiął swego i został posłem. Stamtąd droga na szczyt była już dla niego prosta, zwłaszcza że potrafił wykreować się na człowieka z ludu, przejętego demoralizacją elit politycznych suwerennej Białorusi.

Stanisław Stępień do Wrocławia przyjechał z mamą w maju 1946. Już po wojnie, wracając z robot przymusowych, zginął jego tato. Mama musiała sama zadbać o syna i kilkumiesięczną córkę. Z Dworca Nadodrze, gdzie zjedli krupnik, którego smak do dziś pan Stanisław pamięta, dotarli do PURu przy dzisiejszej ulicy Jedności Narodowej, wtedy - marszałka Stalina. Stamtąd do pierwszego, wrocławskiego domu - na Maślicach. I to dopiero początek. Potem było mieszkanie przy Niemcewicza, z dziurą po bombie w jednym pokoju i kamienica przy placu Staszica. Zapraszam Joanna Mielewczyk

Ignacy Domeyko urodził się w 1802 roku czyli 7 lat po ostatnim rozbiorze Polski. Gdy umarł jego ojciec wychowaniem młodego Ignacego zajął się jego stryj, który też miał na imię Ignacy. Stryj to brat ojca.Stryj Ignacy studiował geologię i od małego uczył swojego bratanka. Ignacy Domeyko już jako dziecko interesował się skałami oraz ich powstawaniem. Potem uczył się na Uniwersytecie Lwowskim. Jednym z jego nauczycieli był Jędrzej Śniadecki. Ja uczyłem się na uczelni wyższej w Bydgoszczy, która za patronów ma właśnie braci Śniadeckich. Za moich czasów nazywała się ATR, a teraz nazywa się Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Ale wróćmy do Domeyki. Uczył się on na Uniwersytecie Lwowskim u Jędrzeja Śniadeckiego, ale on chciał się uczyć jeszcze więcej. Ignacy był prymusem. Dziś może nazwalibyśmy go także nerdem. Wraz z innymi uczniami założył więc Towarzystwo Filomatów.Filomaci mieli za cel samokształcenie. Spotykali się, aby się nawzajem uczyć. Chociaż Domeyko był młodszy od wielu innych filomatów to właśnie on uczył innych nauk przyrodniczych, takich jak fizyka, chemia czy właśnie geologia. Innym znanym filomatą był Adam Mickiewicz, polski poeta. Kuzynką Ignacego Domeyki była Maryla, w której zakochał się Adam Mickiewicz. Można więc powiedzieć, że dzięki Domeyce Mickiewicz poznał miłość swojego życia, ale to inna historia. Kiedyś napewno nagramy także odcinek o Mickiewiczu.Niestety władze carskie, bo Domeyko mieszkał w zaborze rosyjskim, kazały aresztować wszystkich członków Towarzystwa Filomatów. Domeyko, Mickiewicz i inni znaleźli się w więzieniu. Wiele lat później Adam Mickiewicz opisał to w dramacie “Dziady”. Opisuje tam jak do grupy młodych więźniów dołącza kolejny młody więzień o imieniu Żegota. Imię Ignacy pochodzi od łacińskiego słowa “ignis”, które oznacza ogień. Niektórzy uważają, że po polsku to imię brzmi Żegota. W języku staropolskim “żec” znaczyło palić się. Dlatego właśnie w swojej książce Adam Mickiewicz nazywa swojego przyjaciela Ignacego polskim imieniem Żegota. Jak kiedyś będziecie czytać 3 część Dziadów to zwróćcie uwagę na Żegotę.W wyniku tych aresztowań Ignacy Domeyko znalazł się pod dozorem policyjnym i nie mógł nigdzie wyjeżdżać. Zorganizował wtedy w swoim majątku szkołę dla chłopów. On nie tylko lubił się uczyć, ale też chętnie uczył innych.Później wybuchło powstanie listopadowe w 1831. Ignacy brał w nim udział, a gdy powstanie upadło musiał uciekać z kraju już na zawsze. Gdzie mógł pojechać taki nerd jak Ignacy Domeyko? Jego stryj uczył się geologii na Akademii Górniczej we Freibergu. Domeyko pojechał tam zbiór minerałów. Potem wyjechał do Paryża i tam ukończył studia górnicze. Jeden z jego profesorów zaproponował mu wyjazd do Chile.Polska straciła niepodległość po trzecim zaborze W 1795 roku. Tak więc Polska zniknęła wtedy z mapy na 123 lata. Historia Chile jest odwrotna, gdy Polska straciła niepodległość, Chile ją uzyskało.Chile było częścią imperium hiszpańskiego. W 1818 roku Chile ogłosiło niepodległość. Hiszpanie nie chcieli na to pozwolić. Wojna z Hiszpanią trwała jeszcze 8 lat. Gdy Chile w końcu wygrało z Hiszpanią, mieszkańcy tego państwa mogli się zająć budowaniem swojego państwa, a na początku wszystkiego tam brakowało. Nie było np. uniwersytetów. W górach były różne bogactwa, ale nie było nikogo kto umiałby je znaleźć. Potrzebowali profesora geologa.Domeyko został zaproszony do Chile aby zostać profesorem chemii i mineralogii. Podróż z Francji do Chile trwała 4 miesiące. Domeyko popłynął statkiem do Argentyny i wylądował w Buenos Aires. Stamtąd konno udał się do gór, które są na granicy argentyńsko-chilijskiej. Tymi górami Domeyko podróżował na północ. Idąc na miejsce, gdzie miał być uniwersytet Domeyko zbierał minerały po drodze i szukał cennych minerałów. Niestety dla niego pierwsze samochody pojawiły się dopiero tuż przed śmiercią Ignacego Domeyki. On musiał wszędzie jeździć konno albo chodzić pieszo. Jak daleko jest z Buenos Aires do CoquimboW Coquimbo czekało na niego mnóstwo ludzi. Wierzyli oni, że będzie potrafił wytopić srebro z galeny. Galena jest to bardzo ładny minerał. Składa się z kryształów sześcio czy ośmiościennych. Niestety jest to ruda ołowiu, a nie srebra. Ludzie spodziewali się, że Domeyko pomoże im wzbogacić Chile. Tak się później stało, ale nie dzięki minerałom. Ale o tym później.Domeyko miał mało czasu. Przyjechał do Chile tylko na 6 lat. Miał założyć uniwersytet, nauczyć swoich następców i wrócić do Paryża. Chciał tam czekać na kolejne powstanie w Polsce i do niego dołączyć. Jednak został w Chile na bardzo długo, dlaczego?Domeyko po przyjeździe musiał się nauczyć języka hiszpańskiego. Zrobił to w trzy miesiąca i po tym okresie zaczął uczyć na uniwersytecie. Miał dużo pracy, a chciał jeszcze znaleźć minerały i rudy w górach. Tak więc w czasie roku szkolnego uczył studentów, a w wakacje chodził po górach. Chciał w 6 lat przygotować swoich następców, którzy po nim będą uczyć kolejnych. Dlaczego jednak został w Chile dłużej. Najpierw zdarzył się pożar w laboratorium. Później wydarzyły się trzy rzeczy. Rząd Chilijski prosił go o dalszą pomoc, niedługo miał wybuchnąć wulkan i zaproponowano mu małżeństwo z młodą Enriquette. Jak myślicie co go zatrzymało najbardziej? Prośba rządu Chile czy zbliżający się wybuch wulkanu czy małżeństwo?Niektórzy mówią, że Domeykę zatrzymał wybuch wulkanu, bo bardzo chciał to obejrzeć. Inni twierdzą, że w Chile zatrzymał go ślub z Enriquette de Sotomayor. Czy jego żona była ładna?Wszyscy myśleli, że Domeyko znajdzie jakieś skarby w górach badając minerały i różne skały. Okazało się jednak, że największy skarb znalazł Domeyko na plaży. Doprowadziło to później do wojny. Okazało się, że te odchody mew można stosować jako nawóz. Chile zaczęło sprzedawać te odchody mew na cały świat. Przypływały statki z USA, Europy i innych miejsc, aby kupić to co mewy zostawiały na plaży. Te kupy nazywa się guano, ale głupio by brzmiała nazwa: wojna o guano czyli wojna o kupy dlatego tą wojnę najczęściej nazywa się wojną o Pacyfik, bo walczono o plaże przy Pacyfiku czyli Oceanie Spokojnym lub wojną o saletrę, bo na tych plażach była też saletra. Chile walczyło z Peru i Boliwią i wygrało. Czy myślicie, że Domeyko jest odpowiedzialny za to, że wybuchła ta wojna?Ludzie w Chile bardzo kochali Ignacego Domeykę. Postawiono mu pomniki w Chile. Jest tam pasmo górskie, które nazywa się Góry Domeyki. Jest miejscowość o nazwie Domeyko. Domeyko i Enriquette miali czwórkę dzieci. Ich potomkowie do dzisiaj żyją w Chile.Ignacy Domeyko był urodzonym nauczycielem, którego kochali jego uczniowie. Już jako młodzieniec uczył starszych kolegów w towarzystwie filomatów. Później uczył swoich chłopów, robił dla nich szkoły. A resztę swojego życia spędził na uczeniu przyszłych geologów w Chile. Uczył nie tylko geologii, ale także chemii. Nie był on jednak typem człowieka siedzącego nad książkami. On każdy wolny moment poświęcał na podróże po górach aby szukać minerałów i złóż różnych metali. Odkrył jak cenne jest guano czyli odchody mew i nietoperzy. Ryzykował swoje życie aby zbadać wybuch wulkanu. Jak uważacie czy z tym wulkanem trochę przesadził?

Jerzy Marek Nowakowski komentuje sytuację na granicy polsko-białoruskiej. Stwierdza, że cokolwiek by polski rząd teraz nie zrobił to będzie źle. Zauważa, że po tym jak wpuścimy imigrantów to zaraz "przypadkiem" naszą granicę przekroczą np. komandosi. Zauważa, że Afgańczycy uciekają na północ przez byłe azjatyckie republiki radzieckie do Rosji. Stamtąd mogą się przedostać na Białoruś. Zauważa, że Łotwa też w tej chwili ma irackich Kurdów na granicy. "Tych ludzi trzeba będzie w końcu wpuścić"- zaznacza. Stwierdza, że jeśli imigranci pójdą dalej do Niemiec, to Niemcy zgodnie z prawem będą musieli odstawić ich do nas. --- Send in a voice message: https://anchor.fm/radiownet/message

Szwecja była ostatnim państwem Europy kontynentalnej, które nie wprowadziło ruchu prawostronnego. Pomimo, że 90% samochodów w kraju było dostosowanych do jazdy po prawej stronie, kraj ten przez lata przechodził mękę decyzji o zmianie organizacji ruchu. W kontrze do obowiązujących zasad drogowych, wielu Szwedów posiadało samochody z kierownicą po lewej stronie. Wynikało to z tego, że Volvo i inni szwedzcy producenci samochodów dostosowywali produkcję do trendów ogólnoeuropejskich. Sami Szwedzi często importowali samochody z krajów, gdzie obowiązywał ruch prawostronny. Statystyki wskazywały, że mogło być to przyczyną wzrostu liczby śmiertelnych wypadków drogowych. W roku 50-tym było ich 595, a w roku 66-tym już 1313. Najwięcej kolizji miało miejsce wokół granic z Danią, Finlandią i Norwegią. Mimo to organy publiczne były podzielone co do konieczności zmiany organizacji ruchu, obawiając się astronomicznych kosztów wprowadzenia nowych zasad. W związku z tym, minister komunikacji Sven Andersson zaproponował w 1955 roku ogólnokrajowe referendum w tej sprawie. Niestety, aż 83% społeczeństwa okazało się być przeciwne zmianie. Ruch lewostronny narodził się w zamierzchłych czasach. Archeolodzy dowodzą, że już starożytni Rzymianie kierowali swoimi rydwanami jadąc po lewej stronie. Jedna z teorii mówi, że pozwalało to osobom praworęcznym, których była większość, dzierżyć broń w dominującej ręce, by bronić się przed nadjeżdżającym przeciwnikiem. Jednak wraz z popularyzacją zaprzęgów czterokonnych służących do transportu towarów, woźnica zaczął siadać z tyłu na wierzchowcu znajdującym się po lewej stronie. Stamtąd łatwiej było mu powozić trzymając bat w prawej ręce. W efekcie, pod koniec osiemnastego wieku, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Europie Kontynentalnej na drogach zaczął dominować ruch prawostronny. Inaczej było w Wielkiej Brytanii. Liczne kolizje i korki drogowe w osiemnastowiecznym Londynie doprowadziły do ​​uchwalenia ustawy nakazującej ruch lewostronny na London Bridge. Wkrótce zasadę tę przyjęto w całym Imperium Brytyjskim. Stąd, do dziś wiele byłych terytoriów brytyjskich, takich jak Australia, RPA czy Indie, nadal jeździ po lewej stronie. W Szwecji ruch lewostronny zaczął oficjalnie obowiązywać od momentu, w którym król Karol XII wydał rozporządzenie dotyczące mijania się królewskich ambulansów pocztowych. Doradcy sugerowali królowi wprowadzenie bardziej powszechnego ruchu prawostronnego. Karol XII przychylił się do tej propozycji, jednak pomylił się dyktując nowe rozporządzenie. Jako że znany był z porywczego usposobienia, doradcy bali się wytknąć królowi, że tym samym omyłkowo wprowadził on w XVIII wiecznej Szwecji ruch lewostronny. Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Dzisiaj będziemy mówić o marszałku Józefie Piłsudskim, a pomagać mi będą Józio, lat 7.5 oraz Tadzik lat 5.Na to kim stał się Józef Piłsudski mieli duży wpływ jego rodzice, a szczególnie matka. Ojciec Józefa, który też miał na imię Józef brał udział w powstaniu styczniowym. Wybuchło ono w styczniu 1863 roku i trwało aż do października 1864. Właśnie wtedy w 1863 roku podczas powstania Józef Piłsudski poznał Marię Billewicz. Wzięli ślub jeszcze podczas powstania. Łącznie mieli dwanaścioro dzieci, Józef był czwartym dzieckiem.Rodzina Piłsudskich była początkowo dość bogata.Mieszkali wtedy we dworze w Zułowie. Ta posiadłość była posagiem matki Józefa. Posag to majątek, który przynosi do rodziny panna młoda. W momencie ślubu ojciec Józefa był dość biedny. Za to jego matka miała cztery majątki, w tym właśnie Zułów, w którym mieszkali.Matka wychowywała dzieci w duchu patriotycznym, ale dbała też o edukację. Np. zatrudniła nauczycielki Niemkę i Francuzkę, które uczyły dzieci języków.Później zmieniła im się sytuacja. Ojciec Józefa chciał ulepszyć majątki, które wniosła w posagu jego żona, mama Józefa. Niestety nie za bardzo znał się na ekonomii i zamiast zarobić stracił większość majątku.Z dość bogatej rodziny Piłsudscy stali się dość biedni. W pożarze starli swój dworek w Zułowie.Wcześniej uczyli się polskiego i polskiej historii. Teraz poszli do szkoły rosyjskiej. Jak tam było?W szkole próbowano zrusyfikować uczniów. Zakazano rozmawiania po polsku czy czytania polskiej literatury.Józef i jego starszy brat nie lubili tej szkoły.Ponieważ w szkole nie uczono ich polskiego postanowili uczyć się sami i zrobili sobie kółko samokształceniowe. W tym kółku byli sami uczniowie, którzy sami siebie uczyli.Starszy brat Józefa czyli Bronisław Piłsudski bardzo lubił czytać i uczył się więcej. Prawdopodobnie dlatego, że był starszy.W 1887 roku Bronisław i jego młodszy brat Józef wzięli udział w próbie zamachu na cara Aleksandra III. Józef został skazany na 5 lat zesłania, a jego starszy brat Bronisław na karę śmierci. Rodzice Józefa i Bronka posiadali jeszcze wtedy pieniądze, ale wydali je aby zapłacić i zamienić karę. Na szczęście to się udało i karę śmierci Bronisława zamieniono na 15 lat na Syberii. Bronisław się tam ożenił i dzisiaj wielu jego potomków mieszka w Japonii.Gdy Józef był na zesłaniu wybuchł bunt więźniów. Piłsudski nie brał w tym udziału, ale strażnicy i tak go pobili oraz zwiększyli mu karę o pół roku. Właśnie wtedy stracił zęby.Józef został członkiem PPS. Tam właśnie poznał swoją przyszłą żonę Marię, którą nazywano Piękną Panią. O jej rękę starał się także Roman Dmowski.Józef Piłsudski prowadził wtedy działalność wydawniczą PPS, czyli drukował publikacje tej partii. Ta partia i jej wydawnictwa były zakazane. Piłsudskiego więc ponownie aresztowano. Z więzienia trudno było uciec, co więc zrobił?Z więzienia jest trudno uciec. Tak więc udawał chorego psychicznie i został przewieziony do szpitala psychiatrycznego. Stamtąd było łatwiej uciec.Piłsudski i Dmowski walczyli obaj o rękę Pięknej Pani. Różnili się oni też w kwestiach politycznych.Jak pewnie pamiętacie Polska była podzielona na trzy części. Największy kawałek zabrała Rosja. A Niemcy i Austria mniejsze kawałki. Piłsudski uważał, że największym wrogiem jest Rosja i z nią należy walczyć. Dmowski uważał, że Rosja może pomóc Polsce i że walczyć trzeba z Niemcami. Dlatego Piłsudski chciał razem z Japonią walczyć przeciwko Rosji, a Dmowski był temu przeciwny.Piłsudski był członkiem PPS. Była to organizacja nielegalna. Na początku drukował publikacje, ale został aresztowany i doszedł do wniosku, że trzeba zrobić coś więcej.Piłsudski stworzył organizację bojową PPS. Dzięki tej grupie można było uwalniać aresztowanych oraz zdobywać pieniądze. Najsłynniejsza jest chyba akcja pod Bezdanami, która odbyła się 26 września 1908. Bojówka PPS zdobyła wtedy ponad 200 tysięcy rubli. Ten napad jest często nazywany “akcją czterech premierów”, bo brali w nim udział między innymi: Józef Piłsudski, Walery Sławek, Aleksander Prystor i Tomasz Arciszewski. Wszyscy czterej zostali później premierami. W akcji pod Bezdanami brała także udział Aleksandra Szczerbińska, którą została drugą żoną Piłsudskiego, gdy zmarła Piękna Pani.Józef Piłsudski miał też swoje słabości.Może chcielibyście przygotować placek drożdżowy, który lubił Józef Piłsudski. Oto przepis z końca 18 wieku z Wilna:“Rozwałkować na grubość palca jakiekolwiek ciasto drożdżowe (najlepiej to, z którego się wyrabiają sucharki), otoczyć brzegiem z tegoż ciasta, położyć na wysmarowaną masłem blachę i ułożyć na tym placku pokrajane i wybrane z pestek śliwki lub jabłka obrane i pokrajane w talerzyki, (jedne i drugie powinny być układane stopniowo, to jest następujące na połowie pierwszych). Wziąć dwa lub trzy żółtka, rozbić w talerzu świeżej, kwaśnej śmietany i zalać tem jabłka lub śliwki, ale nawet i wiśniei wstawić do pieca na pół godziny”.Co lubił robić Piłsudski w wolnym czasie gdy już Polska była wolna?Józef Piłsudski lubił spacery i jazdę konną. Podczas spacerów mógł rozmyślać i układać plany.Gdy wcześniej wyruszał wraz z legionami dostał konia, który miał na imię “Fantazja”. Piłsudski zmienił mu imię na “Kasztanka”. Był to ulubiony koń marszałka.Kasztanka miała dwoje dzieci. Imiona nadał im Piłsudski. Ogier nazywał się Niemen, a klacz Mera. Są to nazwy rzek z rodzinnych stron marszałka.Jakie jeszcze zwięrzęta miał marszałek Piłsudski?Józef Piłsudski przez dużą część życia musiał się ukrywać. Nawet później gdy już Polska była niepodległa dalej miał pewne zwyczaje z tamtych czasów.Jako najważniejsza osoba w państwie mógł się chcieć wzbogacić, ale on nie pragnął pieniędzy.Dzisiaj kogoś takiego nazwalibyśmy minimalistą. Marszałek wychował się jednak w dość ubogiej rodzinie i nauczył się nie potrzebować wielu rzeczy. Nosił zawsze te same rzeczy.Jak pamiętacie o jego edukację dbała mama. Między innymi lubił Słowackiego.Gdy ciało Słowackiego przywieziono z Paryża Józef Piłsudski powiedział do oficerów, którzy nieśli trumnę poety: “W imieniu rządu Rzeczypospolitej polecam panom odnieść trumnę do krypty królewskiej, by królom był równy”.Józef Piłsudski zmarł na raka 12 maja 1935 roku.12 maja 1935 roku zmarł Józef Piłsudski. Uroczystości pogrzebowe trwały przez 6 dni od 13 do 18 maja 1935 roku.Słowa z poezji Słowackiego na gropie Marszałka:Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domuGniazdo na skałach orła, niechaj umieSpać, gdy źrenice czerwone od gromuI słychać jęk szatanów w sosen szumieTak żyłem.Dziękuję też oczywiście Józiowi i Tadzikowi oraz ich mamie.

Kazanie z nabożeństwa Ewangelicznego Kościoła Reformowanego w Gdańsku z 14.03.2021. www.gdansk.reformacja.pl

W cyklu reportaże red. Joanny Bogusławskiej ze Studia Reportażu i Polskiego Radia prezentujemy reportaż o Ryszardzie Zielińskim, który miał 8 lat, kiedy wybuchła II wojna światowa. Jego ojciec pracował w Fabryce Dziewiarskiej na terenie warszawskiego getta. Stamtąd wyprowadził małżeństwo żydowskie  Paulinę i Kazimierza Berek. Zamieszkali z jego rodziną, na warszawskiej Ochocie przy pl. Narutowicza. Po Powstaniu Warszawskim wszyscy trafili do obozu w Pruszkowie. Tam rozdzielono Ryszarda od rodziców. Odnalazła go Paulina Berek i tym razem ona zaopiekowała się synem swoich wybawców. Z Pruszkowa trafili do obozu jenieckiego w Oranienburgu. Po wojnie Ryszard odnalazł rodziców i wrócił z nimi do Warszawy. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych otrzymał list z Australii od Pauliny Berek. W 1999 roku Zbigniew, Kazimiera i a także ich syn Ryszard zostali odznaczeni medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata, za swoją pomoc Żydom, którą nieśli w czasie II wojny światowej z narażeniem życia. Syn Ryszarda - Mieszko stara się o to, by zachować pamięć o tych wydarzeniach. Marzec, 2018

Een nieuwe serie van bol.com! Platformania, een podcast over de platformeconomie. Nu te beluisteren in jouw favoriete podcastapp. Eigenlijk is een leven zonder platforms ondenkbaar. Denk maar eens aan alles wat je ermee doet. Foto’s delen en liken, eten bestellen, hotelletje boeken, een taxi nemen, noem het maar op. Maar hoe werkt de economie achter het platform? In Platformania neemt Koos Tervooren je in 6 afleveringen mee in een zoektocht naar het heden, verleden en de toekomst van het platform. Stamt het platform af van de aloude markt? Bestellen we over 10 jaar alleen nog maar via één app? Dat hoor je in Platformania.

Herod Wielki jest chyba najbardziej znany z opisanego w Biblii rozkazu zabicia wszystkich dzieci w okolicach Betlejem. W Ewangelii Mateusza 2:16 czytamy, że wyda rozkaz, aby pozabijać wszystkie dzieci w Betlejem oraz w całej okolicy, od dwóch lat i młodsze. Powodem tej decyzji był fakt, że mędrcy ze wschodu powiedzieli mu, że tam urodził się król. Czy ten fragment jest prawdziwy? Nie mamy potwierdzenia w źródłach świeckich, ale dzisiaj będę mówić o tym jak Herod traktował swoich własnych synów.Zanim jednak przejdziemy do dzieci Heroda Wielkiego. Warto wspomnieć o jego ojcu oraz starszym bracie. To co ich spotkało tłumaczy dlaczego później Herod był tak podejrzliwy oraz zabijał tych, którzy jak mu się wydawało spiskowali przeciwko niemu. Ojcem Heroda był Antypater, a starszym bratem Fazael. W 44 p.n.e. zabito Juliusza Cezara. Wybuchła wojna domowa. Korzytając z niej wrogowie Antypatra Idumejczyka wysyłali wielu skrytobójców. W końcu przekupili podczaszego, który otruł ojca Heroda. Gdy zabójcy Cezara zginęli, czyli gdy zakończyła się jedna wojna domowa, prawie doszło do drugiej pomiędzy zwycięzcami Markiem Antoniuszem oraz Oktawianem. Korzystając z tego konfliktu na wschód najechali Partowie. Ich wsparcie dostał potomek dynastii Machabejskiej - Matatiasz Antygon. Został on ostatnim z dynastii machabejskiej królem Judei. Zdobywając tą władzę podstępnie zabił starszego brata Heroda, czyli Fazaela. Herod uciekł do Egiptu. Tam spotkał się z Kleopatrą, a stamtąd popłynął do Rzymu.W międzyczasie Marek Antoniusz i Oktawian się pogodzili. Podzielili też sfery wpływów. Cały wschód (granica była we współczesnej Albanii) dostał się Markowi Antoniuszowi. Do wschodu zaliczała się także Judea. A co z Herodem? Niespodziewanie został on ustanowiony królem Judei przez obu konsulów oraz rzymski senat. Był rok 40 p.n.e., Herod poszedł złożyć ofiarę w świątyni Jowisza, co chyba wyraźnie dowodzi jak głęboko wierzył w Boga Biblii. Stamtąd Herod wrócił do Judei. Około trzech lat zajęło mu jej zdobywanie, tak więc jego królowanie liczy się gdzieś od roku 37 p.n.e. Ostatniego z królów machabejskich, czyli Matatiasza Antygona odesłał do Marka Antoniusza do Antiochii, gdzie ten król został zabity. Gdy to wszystko się działo, Herod miał już jedną żonę, ale był już też zaręczony z miłością swojego życia czyli Mariamme.Herod miał dwie żony o imieniu Mariamme. Mariamme jest to wersja imienia Miriam, imienia od którego pochodzi polskie imię Maria. W każdym bądź razie Herod Wielki ożenił się z dwoma kobietami o tym imieniu. Jednak jego pierwszą żoną była Doris. Herod miał z nią syna, który dostał imię po dziadku - Antypater. Jednak później Herod ożenił się z Marianną I, która pochodziła z rodu Hasmoneuszy. Jak może pamiętacie rodzina Heroda doszła do władzy, bo Hasmoneusze walczyli między sobą o władzę. Mariamme I była wnuczką po mieczu z Arystobula II, a po kądzieli Jana Hirkana II. Tak więc miała krew obu walczących niegdyś rodów. Żeniąc się z nią Herod wchodził do królewskiego rodu. Czy jednak musiał się rozwodzić ze swoją pierwszą żoną Doris?W tamtych czasach wielożeństwo było czymś normalnym. Herod chciał chyba jednak pokazać, że zrywa pogańskie małżeństwo. Odprawił swoją nie żydowską żonę i jej dziecko. Być może chciał nawiązać do tego co jest napisane w Księdze Nehemiasza. Żydzi wtedy żenili się z kobietami z okolicznych ludów i musieli potem odprawić te żony wraz z dziećmi. Teraz to zrobił Herod. Skazał na wygnanie Doris i jej syna Antypatra. Księżniczka hasmonejska Mariamme urodziła mu kilkoro dzieci, między innymi dwóch synów Aleksandra i Arystobula. Później jednak Herod stał się podejrzliwy wobec rodu Hasmoneuszy.Był rok 37 p.n.e. Herod zdobył po trzech latach Jerozolimę z pomocą Rzymian. Ostatniego króla z dynastii Hasmoneuszy odesłał do Marka Antoniusza, gdzie wykonano wyrok śmierci. Antoniusz udał się do Aleksandrii do Kleopatry. Tam zostały mu przedstawione portrety młodego rodzeństwa - młodziutkiej żony Heroda czyli Mariamme oraz jej brata Arystobula. Marek Antoniusz i Kleopatra okazywali zainteresowanie młodemu potomkowi rodu Hasmoneuszy. Jak już wspomniałem Herod właśnie stracił ojca, który został otruty. Potem starszego brata, a niedawno także młodszego brata, który także wpadł w zasadzkę. Teraz Kleopatra, która miała chęć rządzić wschodem zaczynała interesować się młodziutkim szwagrem Heroda. Herod przestał ufać Hasmoneuszom.Najpierw zabił swojego szwagra, brata Mariamme I. Herod kazał go czyli Arystobula III utopić w Jerychu. Był on arcykapłanem i ulubieńcem ludu. Herod obawiał się pewnie, że jak poprzedni arcykapłani z tego rodu zostanie też królem. Dlatego utopił swojego szwagra Arystobula III. Później kazał też zabić swoją żonę - księżniczkę Mariamme. A na sam koniec także jej synów Aleksandra i Arystobula. Wtedy do łask wrócił syn z pierwszego małżeństwa. Oficjalnym następcą Heroda Wielkiego ogłoszono Antypatra, syna Doris. Jednak Herod zabił już dwóch synów.Herod był tak podejrzliwy, że zaczął podejrzewać także Antypatra. Kazał go zabić 5 dni przed swoją własną śmiercią. W ten sposób Herod sam zabił swoich trzech najstarszych synów. Gdyby żył dłużej być może na liście znaleźliby się kolejni synowie, a może nawet wnukowie. Na szczęście dla nich Herod Wielki umarł. Nie wiadomo dokładnie kiedy, ale żył jeszcze gdy urodził się Jezus. Jest wspomniany w Ewangelii Mateusza, gdy każe zabić dzieci w okolicy Betlejem. Wspomina go też Łukasz w Łukasza 1:5, gdzie czytamy o kapłanie Zachariaszu, który żył w czasach króla Heroda.Czwartym synem Heroda Wielkiego był jego syn, który dostał imię po ojcu. Aby go więc odróżnić dodano mu przydomki. Jest znany jako Herod bez ziemi, bo nic nie dostał po swoim ojcu. Znany jest też jako Herod Filip, pierwszy mąż Herodiady i ojciec Salome. Ten Herod Filip był synem Mariamme II. Ożenił się z córką swojego brata Arystobula, czyli wnuczką Heroda Wielkiego. Dostała imię po dziadku - Herodiada. Był to rzymski zwyczaj, np. dzieci Juliusza dostawały imię ojca: chłopcy Juliusz, a dziewczynki Julia. Wielu synów i wnuków Heroda dostało imię Herod, a jego wnuczka imię Herodiada. Czy była podobna do dziadka?Herod Wielki zabił trzech najstarszych synów. Herodiada była córką trzeciego z nich czyli Arystobula. Wyszła za mąż za czwartego, czyli najstarszego z żyjących. Być może myślała, że jej mąż zostanie następcą Heroda Wielkiego. Jak jednak wiemy przeszedł on do historii jako Herod bez ziemi. Biblia używa jego drugiego imienia Filip. W Ewangelii Mateusza 14:3,4 czytamy, że Herodiada go opuściła i wyszła za mąż za jego brata Heroda Antypasa. Biblia opisuje, że ten ślub był krytykowany przez Jana Chrzciciela. Jak pewnie wiecie Mateusz w Ewangelii opisuje jak córka Herodiady i Heroda bez ziemi, ta córka miała na imię Salome, tańczyła przed Herodem Antypasem. Obiecał on jej cokolwiek zechce, a ona za namową matki poprosiła o głowę Jana Chrzciciela.Herod bez ziemi był 4 synem Heroda Wielkiego, a Herod Antypas 6. Pominęliśmy piątego czyli Heroda Archelausa. Został on wymieniony w Biblii tylko raz, bo rządził krótko. Mateusz wymienia go jako powód dla którego po powrocie z Egiptu Józef i Maria nie zamieszkali w Betlejem, ale udali się do Nazaretu w Galilei. W Mateusza 2:22 czytamy: “gdy usłyszał, że Archelaus króluje w Judei po ojcu swoim, Herodzie, bał się tam iść”. Herod Archelaus został następcą ojca i był tak samo jak on okrutny dlatego Oktawian August pozbawił go władzy i skazał na banicję. Królem został Herod Antypas, o którym mówiłem przed chwilą.Herod, który rządził przez większą część życia Jezusa, a także w okresie opisanym w Dziejach Apostolskich był właśnie Herod Antypas. Jego brat czyli Herod Archelaus stracił władzę, a Rzymianie ustanowili nad Judeą swój nadzór w postaci namiestnika. Herod Antypas dalej jednak był władcą Galilei. To właśnie on ożenił się z Herodiadą, żoną swojego brata. A gdy go za to krytykował Jan Chrzciciel kazał go uwięzić, a potem zabić. Gdy przed Piłata, czyli rzymskiego namiestnika przyprowadzono Jezusa, nie za bardzo chciał go sądzić. Ucieszył się więc, gdy się dowiedział, że Jezus jest z Galilei i odesłał go do Heroda Antypasa. W Łukasza 23:7 czytamy, że gdy Piłat dowiedział się “że jest poddanym Heroda, odesłał go do Heroda, który w tych dniach był właśnie w Jerozolimie”.W ten sposób omówiliśmy 6 synów Heroda Wielkiego. Pierwszy trzech kazał zabić sam ojciec. Czwarty zwany Herodem bez ziemi lub Herodem Filipem jest znany tylko jako pierwszy mąż Herodiady i ojciec Salome. Piąty to Herod Archelaus, który panował gdy rodzice Jezusa wrócili z Egiptu, ale ponieważ był tak okrutny jak jego ojciec Oktawian August skazał go na wygnanie. Najważniejszy jest więc szósty syn, czyli Herod Antypas, o którym Biblia wspomina wielokrotnie. Wnukami Heroda Wielkiego zajmę się w następnym odcinku.Hiszpańskie Historie:https://www.spreaker.com/show/hiszpanskiHistoria wg Dzieci (historia Polski dla Dzieci):https://historiawgdzieci.pl/podkast/listaTego dnia (historyczne rocznice na każdy dzień):https://historiawgdzieci.pl/tego-dnia/lista

Ta zbrodnia wstrząsnęła całą Polską. Zamordowana została Katarzyna J., nauczycielka języka włoskiego. Podejrzanym o zabójstwo i poćwiartowanie zwłok był młody mężczyzna, który przyszedł do niej do domu na pierwszą lekcję. Gdy wszyscy żyli poszukiwaniami Kajetana P., na światło dzienne wychodziły liczne niepokojące fakty z jego życia. "Gdybyśmy pominęli chrześcijańską doktrynę, jaka jest moralna różnica między zjedzeniem kurczaka a człowieka? Żadna" – to fragment jednego z konspektów tekstu, jaki Kajetan P. złożył w redakcji "Polityki", gdy w 2013 r. był na stażu w tym tygodniku. Kajetan P. odbył staże w wielu warszawskich redakcjach, potem pracował w bibliotece na Woli. Był absolwentem dziennikarstwa i filologii klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim. I od lat fascynował się kanibalizmem. 3 lutego 2016 r. doszło do zbrodni w mieszkaniu przy ul. Skierniewickiej w Warszawie. Według ustaleń policji i prokuratury Kajetan P. zabił Katarzynę J., a następnie zwłoki ofiary przewiózł do wynajmowanego przez siebie mieszkania przy Potockiej. Tam próbował je podpalić, choć - jak wynika ze złożonych przez niego wyjaśnień - plan był inny: zamierzał zjeść kawałek ciała ofiary. Kajetan P. uciekł z Warszawy. Droga jego ucieczki wiodła przez rodzinny Poznań, Berlin do Włoch i dalej na Maltę. Stamtąd zamierzał popłynąć do Tunezji, ale został namierzony, zatrzymany i przetransportowany do Polski. W lipcu 2019 r. miał zapaść wyrok ws. Kajetana P., ale do tego nie doszło. Proces utknął w martwym punkcie. Dlaczego nie odbyły się kolejne rozprawy? Co dalej w jego procesie? Jak wyglądała ucieczka Kajetana P. i czy podejrzany był poczytalny w chwili popełnienia zbrodni? O tym mówimy w najnowszym odcinku podcastu z cyklu "Morderstwo (nie)doskonałe". Naszymi gośćmi są mecenas Rafał Carko, oskarżyciel posiłkowy, pełnomocnik rodziny zamordowanej Katarzyny J. oraz psychiatra, biegły w sprawach sądowych dotyczących morderstw, prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrii Sądowej dr Jerzy Pobocha.

Łona, czyli Adam Zieliński opowiada o najnowszej EP "Śpiewnik Domowy". Stamtąd pochodzą single #szczecińskinikifor, czy "Stop, Nadiu". Rozmawiamy o jego muzyce, polityce, wyborach prezydenckich. Niebezpiecznie wiele tekstów Adama coraz bardziej się aktualizuje w ciągu ostatnich lat. Jak Łona i Webber podchodzą do swoich starych płyt? No i jak rezonuje u niego kawałek "Patointeligencja". Mata, Koza - kogo spośród młodych raperów słucha? Śpierwnik Domowy EP i inne płyty Łony i Webbera tu: http://dobrzewiesz.net

1 lutego 2015 roku - tego dnia ruszyłem w największą podróż mojego życia! Pamiętam ten dzień jak wczoraj.  Sprzedałem za 8 000 zł Forda Focusa, rocznik 2004 i od razu ⅓ budżetu wydałem na bilet do Argentyny. Takie są niestety ceny, jeśli chcesz się wybrać do Ameryki Południowej.  Zajęło mi dobrą chwilę, zanim się otrząsnąłem z szoku, ale mnie było czasu na zmartwienia. Czekał mnie pierwszy etap podróży - Londyn. Stamtąd właśnie miałem lot.  Szczęśliwie do Anglii dotarłem za równowartość butelki whiskey, a nocleg załatwiła mi znajoma. Dzięki temu miałem pełną swobodę do eksploracji i poznawania tego cudownego miasta :) Tam też pierwszy raz poznałem autentyczną moc podróży intuicyjnej.  Żadnego przewodnika. Żadnych obleganych atrakcji.  Tylko ja, aparat i otwarta przestrzeń tego pięknego miasta.  A co tam się działo, to już opowieść za długa, by zmieścić to w jednym wpisie, dlatego przygotowałem o tym nagranie w formie podcastu :) Listen to "Z Londynu do Argentyny" on Spreaker. Z tego odcinka dowiesz się: Jak spotkałem Willa Smith’a w trakcie podróży Jak wyglądało moje pierwsze spotkanie z Argentyną Dlaczego dzięki jednemu pisuarowi poczułem się jak król życia ;)

Jak pewnie pamiętacie gdy sytuacja zrobiła się beznadziejna wycofali się oni na południe, głównie do Rumunii i na Węgry. Stamtąd dostali się do Francji i Anglii. Te dwa kraje wprawdzie wypowiedziały Hitlerowi wojnę gdy zaatakował Polskę, ale nie zrobiły nic więcej. Polscy żołnierze nie mieli jednak wyboru i udali się do tych dwóch krajów, aby dalej walczyć z Hitlerem. We Francji powstała więc Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich.Czy rozumiecie wszystkie słowa w tej nazwie: Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich?Samodzielna znaczy, że jest samowystarczalna albo, że nie potrzebuje pomocy czy wsparcia innych jednostek. Sama może dać sobie radę czyli jest samodzielna.Brygada to oddział wojska mający najczęściej około 4 tysięcy żołnierzy. Brygada dzieli się na bataliony, najczęściej cztery. Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich dzieliła się właśnie na cztery bataliony.Strzelec to oczywiście ktoś kto strzela.Ostatnie słowo to podhalański. Co ono oznacza? Podhale to część Polski przy najwyższych górach, czyli Tatrach. Wielu żołnierzy w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich pochodziło z podhala i umiało walczyć w górach i na śniegu.Jak oni byli ubrani?Mieli peleryny, aby nie było im zimno, a na buty zawijali sobie białe skarpety narciarskie.We Francji przygotowano tych żołnierzy do walki. Nie wiedzieli oni gdzie zostaną wysłani. Początkowo mieli pomóc w Finlandii, gdzie też jest zimno, ale wojna w Finlandii się skończyła, a zaczęła się wojna w Norwegii jeszcze dalej na północ, gdzie jest jeszcze zimniej. A przy okazji czy wiecie skąd się wzięła nazwa Norwegia?Hitler postanowił zaatakować Danię i Norwegię. Chciał to zrobić znienacka, czyli tak aby nikt nie zauważył. W tamtych rejonach na północy pływały jednak statki patrolujące i to właśnie polski statek wykrył, że Niemcy chcą zaatakować Norwegię. Był to ORP “Orzeł”. Niemcy udawali, że statek jest pusty i zamalowali nazwę portu Hamburg, ale Polacy nie dali się oszukać. Hitlerowi nie udał się atak znienacka. Norwegowie postawili pomnik, aby podziękować polskim marynarzom na ORP “Orzeł” za czujność.Niemcy jednak kontynuowali atak na Norwegię. Anglicy, Francuzi i Polacy popłynęli im pomóc. Niemcy zajęli między innymi port o nazwie Narvik. Polacy wylądowali niedaleko tego miasta portowego i przepędzili Niemców. Niestety gdy Polacy walczyli w Norwegii o miasto Narvik, Hitler kazał zaatakować Francję. Tak więc wojska Angielskie, Francuskie oraz Polskie walczące w Norwegii zostały wysłane, aby bronić Francji. Polscy żołnierze z Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczyli broniąc Bretanii. Bretania to tak część Francji.Później zostali wysłani do Szkocji. Tam nazywano ich: Polish Brigade Narvik czyli Polska Brygada Narvik, bo wsławili się pokonaniem Niemców w tym mieście.Ta brygada została później włączona do 1 Dywizji Pancernej generała Maczka. Kiedyś powiem wam więcej o pancerniakach generała Maczka, czyli o tz. Maczkowcach.Co zapamiętaliście? Dziś uczyliśmy się o Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Był to polski oddział, który umiał walczyć w górach i na śniegu. Wysłano go do Norwegii i tam pokonał Niemców w bitwie o miasto portowe Narvik.

Jak pewnie pamiętacie gdy sytuacja zrobiła się beznadziejna wycofali się oni na południe, głównie do Rumunii i na Węgry. Stamtąd dostali się do Francji i Anglii. Te dwa kraje wprawdzie wypowiedziały Hitlerowi wojnę gdy zaatakował Polskę, ale nie zrobiły nic więcej. Polscy żołnierze nie mieli jednak wyboru i udali się do tych dwóch krajów, aby dalej walczyć z Hitlerem. We Francji powstała więc Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich.Czy rozumiecie wszystkie słowa w tej nazwie: Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich?Samodzielna znaczy, że jest samowystarczalna albo, że nie potrzebuje pomocy czy wsparcia innych jednostek. Sama może dać sobie radę czyli jest samodzielna.Brygada to oddział wojska mający najczęściej około 4 tysięcy żołnierzy. Brygada dzieli się na bataliony, najczęściej cztery. Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich dzieliła się właśnie na cztery bataliony.Strzelec to oczywiście ktoś kto strzela.Ostatnie słowo to podhalański. Co ono oznacza? Podhale to część Polski przy najwyższych górach, czyli Tatrach. Wielu żołnierzy w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich pochodziło z podhala i umiało walczyć w górach i na śniegu.Jak oni byli ubrani?Mieli peleryny, aby nie było im zimno, a na buty zawijali sobie białe skarpety narciarskie.We Francji przygotowano tych żołnierzy do walki. Nie wiedzieli oni gdzie zostaną wysłani. Początkowo mieli pomóc w Finlandii, gdzie też jest zimno, ale wojna w Finlandii się skończyła, a zaczęła się wojna w Norwegii jeszcze dalej na północ, gdzie jest jeszcze zimniej. A przy okazji czy wiecie skąd się wzięła nazwa Norwegia?Hitler postanowił zaatakować Danię i Norwegię. Chciał to zrobić znienacka, czyli tak aby nikt nie zauważył. W tamtych rejonach na północy pływały jednak statki patrolujące i to właśnie polski statek wykrył, że Niemcy chcą zaatakować Norwegię. Był to ORP “Orzeł”. Niemcy udawali, że statek jest pusty i zamalowali nazwę portu Hamburg, ale Polacy nie dali się oszukać. Hitlerowi nie udał się atak znienacka. Norwegowie postawili pomnik, aby podziękować polskim marynarzom na ORP “Orzeł” za czujność.Niemcy jednak kontynuowali atak na Norwegię. Anglicy, Francuzi i Polacy popłynęli im pomóc. Niemcy zajęli między innymi port o nazwie Narvik. Polacy wylądowali niedaleko tego miasta portowego i przepędzili Niemców. Niestety gdy Polacy walczyli w Norwegii o miasto Narvik, Hitler kazał zaatakować Francję. Tak więc wojska Angielskie, Francuskie oraz Polskie walczące w Norwegii zostały wysłane, aby bronić Francji. Polscy żołnierze z Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczyli broniąc Bretanii. Bretania to tak część Francji.Później zostali wysłani do Szkocji. Tam nazywano ich: Polish Brigade Narvik czyli Polska Brygada Narvik, bo wsławili się pokonaniem Niemców w tym mieście.Ta brygada została później włączona do 1 Dywizji Pancernej generała Maczka. Kiedyś powiem wam więcej o pancerniakach generała Maczka, czyli o tz. Maczkowcach.Co zapamiętaliście? Dziś uczyliśmy się o Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Był to polski oddział, który umiał walczyć w górach i na śniegu. Wysłano go do Norwegii i tam pokonał Niemców w bitwie o miasto portowe Narvik.

Jak uprościć sobie życie? Goniąc za sprawami "na wczoraj", angażując się w nowe zadania, zobowiązania i zainteresowania może się zdarzyć, że przestajemy pamiętać po co to wszystko robimy. Co tak naprawdę w życiu jest najważniejsze? W takim momencie dobrze jest zatrzymać się, wznieść się na chwilę jak ptak w przestworza i zobaczyć nasze życie z innej perspektywy. Nie każdy ma możliwość odbycia lotu w przestrzeń okołoziemską, na orbitę. Stamtąd dopiero widać, jaka ziemia jest piękna i jak czasem błahe są problemy, które niejednokrotnie spędzają sen z naszych powiek. Innym, osiągalnym już dla każdego sposobem na spojrzenie z dystansem na nasze życie [...] Post WNZO 040: Minimalizm, jak uprościć sobie życie? pojawił się poraz pierwszy w Więcej Niż Zdrowe Odżywianie.